11. Łuski pokrywające ciało ryb - wytwory rogowe skóry właściwej.
Łuski:
a) płakoidalne (zwapniała tarczka podstawowa i wystający z niej ząb) np. rekin
b) ganoidalne (romby ułożone w przylegające do siebie rzędy) np. jesiotr
c) elastyczne (jednym końcem tkwią w skórze a drugim nakrywają łuski następnego rzędu):
- cykloidalne (owalne z równym brzegiem) np. karp
- ktenoidalne ( owalne z grzebykowatym zewnętrznym brzegiem) np. okoń
12. Pokrycie ciała ryb (łuski i śluz wydzielany przez komórki nabłonka gruczołowego skóry) zmniejsza opór wody podczas pływania.
Na łuskach elastycznych (ryb kostnoszkieletowatych) widoczne są stoje przyrostowe tzw. skleryty, umożliwiające określenie wieku ryby.
13. Ciało gadów pokryte jest zrogowaciałym naskórkiem tworzącym łuski, tarczki lub tarcze.
U jaszczurek i węży wytworem naskórka są łuski i tarczki zrzucane okresowo w postaci wylinki (u jaszczurek płatami a u węży w całości).
Rogowe łuski jaszczurek i wężt zachdzą na siebie dachówkowato.
14. W skórze gadów mogą występować skostnienia skórne.
Skostnienia skórne - występują w postaci tarczek na grzbiecie krokodyli.
Pancerz zółwia jest dwuwarstwowy - składa się z warstwy wewnętrznej zbudowanej z płytek kostnych i okrywających je od zewnątrz tarczek rogowych.
15. Skóra gadów - gruba, sucha i pokryta wytworami rogowymi jest nieprzepuszczalna dla gazów oddechowych i wody - przystosowana do lądowego trybu życia.
16. Wytworami skóry gadów są także:
- pazury (rogowe zakończenie palców)
- błony pławne (zdwojenia skóry między palcami u krokodyli)
- płetwy (u żółwi wodnych)
17. Układ powłokowy ptaka:
a) skóra sucha (bez gruczołów) i łatwo przesuwająca się (dobrze rozwinięta tkanka podskórna)
b) wytwory rogowe skóry:
- grzebień
- powłoka rogowa dzioba
- dzwonki
- pióra
- łuski
- ostroga (rogowa pochwa na wyrostku skoku)
- pazury
Opis na przykładzie koguta hamburskiego.
18. Pióra są wytworami naskórka - wyrastają na powierzchni powłoki skórnej w miejscach zwanych "opierzkami" i pokrywają ciało ptaka.
Schemat budowy pióra ptaka:
- stosina
- oś pióra
- dudka
19. Typy piór:
- sterówka
- lotka * trzy pierwsze to pióra konturowe
- pióro pokrywowe
- pióro nitkowe
- pióro puchowe
- pióro pudrowe
20. Rozmieszczenie piór konturowych (pokrywowych, lotek i sterówek) na ciele ptaka.
21. Funkcje piór:
a) pióra konturowe - aerodynamiczny kształt ciała, ozdoba i znak rozpoznawczy gatunku
- lotki (powierzchnia lotna)
- sterówki (kierunek lotu)
b) pióra puchowe - termoizolacja i termolegulacja
c) pióra pudrowe - pielęgnacja upierzenia
22. Gruczoł kuprowy - swoisty dla ptaków gruczoł skórny - mieści się w okolicy wyrastania sterówek. Jego wydzielina służy do chroniącego przed wilgocią namaszczenia
piór. Dobrze rozwinięte gruczoły kuprowe mają ptaki wodne.
Między palcami ptaków wodnych występuje silnie unaczynione zdwojenie skóry - błony pławne.
23. Skóra ssaka pokryta jest sierścią zawiera liczne gruczoły i receptory odbierające bodzce ze środowiska zewnętrznego.
Schemat budowy skóry człowieka (przekrój):
- trzy warstwy skóry
- gruczoły skórne
- receptory skórne
- osadzenie włosa
24. Budowa włosa - wytworu rogowego naskórka, charakterystycznego dla ssaków:
* gruczoł łojowy - trzon włosa


* mięsień przywłosowy
* pochewka włosa
* rdzeń włosa - korzeń włosa
* torebka włosa
* cebulka włosa
* brodawka włosa