Terapia wybranych jednostek chorobowych
328
328
328
Dna moczanowa i jej leczenie podaje si doustnie (300-800 mg/dob ). Z wy-
j tkiem rzadkich objawów alergicznych jest
U pod o a metabolicznej choroby, jak jest dna, dobrze tolerowany i stanowi lek z wyboru
le y zwi kszenie st enia produktu rozpadu pu- w zapobieganiu napadom dny. W pocz tko-
ryn  kwasu moczowego (hiperurykemia). Kwas wym okresie leczenia mo e doj do wyst -
moczowy nie rozpuszcza si w wodzie i w nie - pienia ostrego napadu dny, któremu mo na
zjologicznych wysokich st eniach zaczyna kry- zapobiec przez równoczesne podawanie kol-
stalizowa , przede wszystkim w bradytro cznych chicyny (1-1,5 mg/24 godz.).
tkankach (tak jak w stawach ródstopno-paliczko-
wych). Leki urykozuryczne, takie jak probenecid lub
Kryszta ki kwasu moczowego, tak jak i inne benzbromaron (100 mg/dob ), u atwiaj wyda-
kryszta y, pobudzaj silnie neutro le oraz makro- lanie kwasu moczowego z moczem. Wysycaj
fagi. Neutro le otaczaj i fagocytuj (1) te nieroz- uk ad transportuj cy kwasy organiczne w kanaliku
puszczalne struktury (2), a jednocze nie uwalniaj bli szym, czyni c go niedost pnym dla zwrotnego
cytokiny prozapalne (3). Jednak ulegaj c uszkodze- wch aniania kwasu moczowego. Je eli dawki s
niu, uwalniaj enzymy lizosomalne, które równie zbyt ma e, zahamowaniu ulega tylko uk ad wydzie-
dzia aj prozapalnie i agresywnie na tkanki. Tak laj cy kwas moczowy. Zmniejsza si wówczas wy-
dochodzi do ostrego, bardzo bolesnego napadu dny dalanie kwasu moczowego, co mo e u atwi napad
moczanowej (4). dny. U chorych z kamic moczanow leki urykozu-
Terapia dny moczanowej jest ró na w: 1) lecze- ryczne s przeciwwskazane.
niu ostrych napadów; 2) przewlek ym obni aniu
hiperurykemii. Leki urykolityczne. Zwierz ta (poza nale cymi
Ad 1. Ostry napad dny wymaga szybkiego po- do rz du naczelnych) mog metabolizowa kwas
st powania w celu u mierzenia silnych dolegliwo- moczowy za pomoc enzymu urykazy (oksydaza
ci bólowych. Klasycznym rodkiem (u ywanym moczanowa) do lepiej rozpuszczalnej w wodzie,
ju przez Hipokratesa) jest alkaloid z zimowitu a tym samym atwiej eliminowanej przez nerki 
jesiennego (Colchicum autumnale)  kolchicyna. alantoiny. Rasburykaza jest uzyskiwan dzi ki in-
Substancja ta wi e si z du ym powinowactwem ynierii genetycznej oksydaz moczanow i mo e
do bia ek mikrotubul i upo ledza ich funkcje, co by stosowana (we wlewie do ylnym) u pacjentów
m.in. prowadzi do zatrzymania mitozy (trucizna z nowotworem z o liwym, u których podczas che-
wrzeciona podzia owego). Jej dzia anie w ostrym mioterapii dochodzi do masywnego uwalniania
napadzie hamuje reakcj neutro lów i makrofa- kwasu moczowego.
gów. Nie dochodzi do uwalniania prozapalnych
cytokin, chocia mechanizm tej inferencji nie jest
do ko ca wyja niony.
Kolchicyn podaje si doustnie w dawce 0,5 mg
do dawki maksymalnej 8 mg. Ograniczenie terapii
kolchicyn zale ne jest od uszkodzenia nab onka
jelit, który szybko si dzieli i jest bardzo wra liwy
na dzia anie trucizny wrzeciona. Równie nieste-
roidowe leki przeciwzapalne, takie jak diklofenak
i indometacyna, s skuteczne. Ewentualnie w ci -
kich przypadkach mog by stosowane dodatkowo
glikokortykosteroidy.
Ad 2. Przewlek e obni enie st enia kwasu mo-
czowego  pro laktyka napadów (poni ej warto ci
6 mg/100 m1 krwi) mo na uzyska za pomoc :
a. diety: nale y unika bogatych w puryny (j d-
ra komórkowe) pokarmów, np. mi sa,
b. leków urykostatycznych  zmniejszaj wy-
twarzanie kwasu moczowego. Allopurynol,
jak te jego podlegaj cy kumulacji metabolit
 oksypurynol (alloksantyna), hamuje two-
rzenie kwasu moczowego przez wp yw na
oksydaz ksantynow , która katalizuje przej-
cie hipoksantyny w ksantyn . Substancje te
s atwo eliminowane z moczem. Allopurynol
Dna moczanowa i jej leczenie
329
A. Dna moczanowa i jej leczenie
Hipoksantyna
Allopurynol
Oksydaza
Ksantyna
Oksypurynol ksantynowa
Kolchicyna
Urykostatyki
J dro
Kwas moczowy
Leki urykozuryczne
Lizosom 1.
Probenecid
Neutro le
2.
3.
Wch aniane zwrotne
kwasu
4.
Wydzielanie kwasu
Napad
dny moczanowej
Czynniki
chemotaktyczne