Kształcenie ruchowe  notatka uzupełniająca (17.02.12r.)
Lokomocja na wózkach inwalidzkich:
Najczęstsze powody braku możliwości samodzielnego poruszania się w przestrzeni:
�� Schorzenia lub uszkodzenia neurologiczne u dzieci które osiągnęły zdolność samodzielnego chodzenia
�� Utrata możliwości samodzielnego chodzenia na skutek porażeń związanych z uszkodzeniem rdzenia
kręgowego w wyniku złamanie kręgosłupa
Rys historyczny wózka inwalidzkiego:
�� Krzesło na kółkach popychanie prze osobę trzecią
�� Wózki z napędem korbowo- łańcuchowym lub dz
wigowym
�� Wózki o dużych kołach  jazda aktywna (ACT IV)
�� Wózki z napędem spalinowym i elektrycznym
Technika jazdy:
�� oparta jest na wieloletnich doświadczeniach grupy ACT rehabilitacji w Szwecji
�� w Polce wprowadzona została wprowadzona przez Stowarzyszenie Aktywności Ruchowej i opisana przez J.
Bahrynowską  Fiz i T. Tasiemskiego do obciążenia szkieletu
Zalecenia :
�� Badania potwierdziły że przebywanie w pozycji stojącej minimum dwie godziny dziennie wpływa korzystniej
na stan tkanki kostnej niż wykonywanie intensywnych ćwiczeń przez 4 godziny w pozycji leżącej
�� Trening nie może być jednostajny
�� Preferowane są ćwiczenia o charakterze siłowym oraz wytrzymałościowym powodujące odpowiednie
naprężenie :
- jogging , chodzenie po schodach , aerobik
�� Konieczna jest zmiana obciążenia
-np. wydłużenie czasu ćwiczeń dystansu , zwiększenie liczby powtórzeń lub wielkości oporu
�� Ćwiczenia wpływają także na zakres ruchomości stawowej, a w razie potrzeby zwiększają ją
�� Zasadniczą rolę odgrywa tutaj kształtowanie (utrzymanie) odpowiedniej długości i elastyczności miękkich
elementów okołostawowych (torebek, więzadeł, mięśni)
Ł� W tym celu konieczne jest wykonywanie różnych ćwiczeń w pełnym zakresie ruchu i w poszczególnych
stawach
Dobór wózka do użytkownika:
�� Budowa i masa ciała (wymiary danej osoby) -> szerokość siedzenia
�� Długość ramy, wysokość oparcia oraz tzw. Ciągi
��  Wywarzenie  ustawienie chwytu na ciągach w przypadku wózków elektrycznych
�� Rodzaje sterowania  kończynami górnymi , brodą lub głosem
1
Kształcenie ruchowe  notatka uzupełniająca (17.02.12r.)
Nauka jazdy na wózku - podstawa edukacji na wózku
�� Start
�� Jazda na wprost
�� Ze zmianą kierunku
�� Jazda tyłem
�� Obroty
�� Zatrzymanie się
�� Jazda na dystansie
�� Balans
�� Asekuracja
�� Autoasekuracja
Prawidłowa wyjściowa pozycja siedząca:
�� Plecy wyprostowane przylegające do oparcia
�� Uda swobodnie
�� Stopy oparte na podnóżku
�� Braki w pozycji naturalnej
�� Kończyny górne zgięte w stawach łokciowych
�� Ręce na ciągach na poziomie bioder lub lekko z tyłu
�� Kciuki dociskają ciągi
�� Od góry pozostałe palce dociskają ciągi od dołu
�� Osoby z upośledzeniem chwytu ręki dociskają ciąg i dłonie częścią ręki tak by powierzchnia
tarcia była jak największa
Start i jazda na dystansie:
�� Ruch ciągami w przód i równoczesnym pochyleniem tułowia ku przodowi
�� Rozluz
nienie rąk i tułowia -> powrót do pozycji wyjściowej
Zatrzymanie wózka
�� Chwyt ciągów z równoczesnym odchyleniem tułowia w tył (plecy dociskają oparcia)
Zmiana kierunku:
1.
�� Przytrzymanie jednego ciągu z wprowadzeniem drugiego ciągu w ruch
�� Skręt w stronę przytrzymywanego ciągu
2.
�� Ruch jedna ręką w mniejszym zakresie , drugą w większym
�� Skręt w kierunku mniejszych ruchów
Jazda do tyłu:
�� Technika podobna do jazdy w przód tyle że ruch ciągów zachodzi w przeciwnym kierunku, a
w pozycji wyjściowej ręce są ustawione bardziej z przodu
2
Kształcenie ruchowe  notatka uzupełniająca (17.02.12r.)
Obrót w miejscu:
�� Jak przy zmianie kierunku jazdy
�� Jazda jednym ciągiem w przód, a drugim w tył
�� Obrót w stronę ciągu przemieszczanego w tył
Kontrola jazdy:
�� Patrzenie przez bark
�� Autoasekuracja jedną ręką podczas upadku w tył
�� Zjazd na chodniku w balansie
�� Przejazd przez tory w balansie
�� Wjazd pod górę (pochylenie tułowia, jazda zakosami)
�� Zjazd w dół w balansie (jazda zakosami)
�� Wjazd na schody tyłem z wykorzystaniem poręczy
�� Zjazd ze schodów tyłem lub przodem (przód  bardzo dobry balans, głębokość balansu
stanowi nie więcej niż 15 cm)
�� Przesiadanie się z wózka lub krzesła na wózek i z powrotem
3