Nowotwory przewodu pokarmowego
Rak przełyku
Epidemiologia:
mężczyz
ni chorują 5 razy częściej niż kobiety
głównie po 50 r.ż.
90% - rak płaskonabłonkowy
gruczolakorak na podłożu metaplazji Barreta
Czynniki etiologiczne:
Alkohol
Palenie papierosów
Zwężenia pozapalne
Oparzenia termiczne, chemiczne
Zmiany popromienne
Wieloletnia achalazja
Przełyk Barreta
Objawy kliniczne
Dysfagia
początkowo dotyczą pokarmów stałych, póz
niej płynnych
uczucie gniecenia za mostkiem
ból przy przełykaniu
Zwracanie pokarmów, śliny
Chrypka
nacieczenie lewego nerwu krtaniowego wstecznego
Krztuszenie siÄ™
gł. gdy jest przetoka do dróg oddechowych
Szybkie chudnięcie
kilkanaście kg miesięcznie
Wyniszczenie
Zespół Hornera
Zespół żyły głównej dolnej
Cechy rozwoju procesu nowotworowego
Diagnostyka
Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego
Badanie radiologiczne z kontrastem
EUS
CT klatki piersiowej
Rokowanie
Bardzo złe!
Odsetek 5  letnich przeżyć  śr. 5%
Leczenie
Chirurgiczne
Raki o małym zaawansowaniu
endoskopowa mukozektomia
fotokoagulacja laserowa
1 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org
 bimer argonowy
terapia fotodynamiczna
Chemioradioterapia (gł. neoadiuwantowa)
Leczenie paliatywne
Rak żołądka
Epidemiologia
mężczyz
ni chorują 2 razy częściej niż kobiety
głównie w 5 i 6 dekadzie życia
druga (po raku płuc) co do częstości choroba nowotworowa
drugi co do częstości zachorowań nowotwór wśród mężczyzn i siódmy u kobiet
Typ jelitowy
gruczolakorak, zwiÄ…zany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej
Typ rozlany
występuje w młodszych grupach wiekowych
gorsze rokowanie!
Czynniki etiologiczne
Infekcja Helicobacter pylori
Dieta uboga w warzywa i owoce
Wysokie spożycie soli kuchennej
Zawartość azotanów i azotynów w wodzie pitnej i pokarmach
Infekcja Helicobacter pylori
Zakażenie zwiększa 3  6 krotnie ryzyko rozwoju raka
za karcinogen I klasy czyli o udowodnionym działaniu rakotwórczym
Głównie szczepy cagA- vacA- dodatnie
Przewlekłe aktywne zapalenie błony śluzowej żołądka
“!
Zanik błony śluzowej
“!
Metaplazja jelitowa
“!
Dysplazja
“!
RAK
Objawy kliniczne
Rak wczesny:
Ból w nadbrzuszu, dyspepsja
Utrata masy ciała
Objawy krwawienia z przewodu pokarmowego
Rak zaawansowany:
Dyskomfort lub ból w nadbrzuszu, dyspepsja
Brak apetytu, wstręt do jedzenia
Szybkie chudnięcie
Osłabienie
Niedokrwistość
2 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org
Diagnostyka
Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego
Badanie radiologiczne z kontrastem
EUS
USG jamy brzusznej
CT jamy brzusznej
Rokowanie
Zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie rozpoznania
Rak zaawansowany - odsetek 5  letnich przeżyć 5 - 15%
Wczesny rak żołądka  80  95%
Wczesny rak żołądka
Gruczolakorak ograniczony do błony śluzowej i podśluzowej, bez zajęcia lub z zajęciem węzłów
chłonnych (1962, JTEGE). Może imitować łagodny wrzód trawienny, konieczny więc nadzór
endoskopowy i histopatologiczny wrzodu przed i po zakończeniu leczenia!
Leczenie
Chirurgiczne
ew. laser Nd: YAG
ew. radioterapia paliatywnie
Chłoniak żołądka
Epidemiologia
Drugi co do częstości nowotwór złośliwy żołądka
4% wszystkich nowotworów
Żołądek  najczęstszym miejscem wystąpienia pierwotnego chłoniaka przewodu pokarmowego
ZwiÄ…zany ze zjawiskiem metaplazji jelitowej
Tendencja do rozrostu podśluzówkowego (pogrubienie fałdów żołądkowych, pokrytych
prawidłową błoną śluzową)
Niekiedy różnokształtne, liczne owrzodzenia
Czasem makroskopowo postać guza
Chłoniak MALT B
Wywodzi się z nisko zróżnicowanych komórek B, tzw. MALT B
Helicobacter pylori!
Zwykle ustępuje po eradykacji bakterii
Rokowanie dobre
Objawy kliniczne
Zbliżone do przebiegu gruczolakoraka
Często stan podgorączkowy lub gorączka
Przedmiotowo guz w nadbrzuszu lub limfadenopati
Diagnostyka
Endoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego
Badanie radiologiczne z kontrastem
EUS
3 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org
Rokowanie
Odsetek 5  letnich przeżyć - 50%
Leczenie
Chirurgiczne
Chemioterapia ew. + chirurgiczne
Nowotwory jelita cienkiego
Epidemiologia
Tylko 5% wszystkich guzów przewodu pokarmowego
Zachorowalność wzrasta z wiekiem  szczyt w 7 dekadzie życia
Najczęściej gruczolakoraki (35  50%)
Rakowiaki
Leiomyosarcoma
Gruczolaki
Mięśniaki
TÅ‚uszczaki
Objawy kliniczne
Bardzo długo bezobjawowo
Nowotwory Å‚agodne
objawy niedrożności pp (zwężenie światła jelita przez guz,
wgłobienie)
Nowotwory złośliwe:
bóle brzucha
jawne bÄ…dz
utojone krwawienie jelitowe
spadek masy ciała
ew. żółtaczka (gdy guz w okolicy brodawki Vatera)
z czasem objawy ogólne choroby nowotworowej
Leczenie
Chirurgiczne
Rak jelita grubego
Epidemiologia
3 miejsce wśród przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe w Polsce
Zachorowalność 16/100 000 dla kobiet, 24/100 000 dla mężczyzn
Zwykle powyżej 40 r.ż. (szczyt w 8 dekadzie życia)
85% - gruczolakoraki (czas przemiany nowotworowej z gruczolaka - 3-5 lat)
Czynniki etiologiczne
Czynniki genetyczne:
rodzinne występowanie raka odbytnicy i okrężnicy
Czynniki środowiskowe:
dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, uboga w wapń i włókna
roślinne
Stany przedrakowe
gruczolaki, zespół polipowatości rodzinnejn colitis ulcerosa
4 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org
Objawy kliniczne
Ogólne
Utajone krwawienie jelitowe
Bóle brzucha
odbytnica, i lewa połowa okrężnicy
Zmiana rytmu wypróżnień (gł. Zaparcia)
 Ołówkowate stolce
Uczucie parcia na stolec
Oddawanie śluzu z krwią
Jawne krwawienie jelitowe
prawa połowa okrężnicy
Niedokrwistość
Bóle brzucha
W 1/3 guz wyczuwalny w jamie brzusznej
Diagnostyka
Badania laboratoryjne (morfologia, poziom Fe, CEA, pozytywny wynik badania kału na
obecność krwi utajonej)
Rektoskopia -> kolonoskopia
z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego
Badanie radiologiczne z kontrastem
wlew doodbytniczy
Kapsuła
ew. EUS
Usg jamy brzusznej
CT jamy brzusznej
Leczenie
Chirurgiczne
prawostronna lub lewostronna hemikolektomia
Leczenie uzupełniające
chemioterapia
radioterapia
Rak trzustki
Epidemiologia
90% - rak z komórek kanalików wyprowadzjących zewnątrzwydzielniczej części trzustki
Czynniki etiologiczne
Palenie papierosów!
Dieta wysokotłuszczowa i wysokowęglowodanowa
Niedobór w diecie owoców, warzyw i włókien roślinnych
Choroby sprzyjajÄ…ce:
PZT (10 x wzrasta ryzyko)
dziedziczne PZT (50 x wzrasta ryzyko)
Podłoże genetyczne (gen BrCa2)
5 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org
Objawy kliniczne
Pierwsze objawy nieswoiste
dyspepsja, nudności, uczucie pełności poposiłkowej
Bóle brzucha
Żółtaczka
Chudnięcie
Åšciemnienie moczu
Jasne stolce
Nudności, wymioty
Świąd skóry
Cukrzyca
Diagnostyka
Badania laboratoryjne (poziom CA 19-9)
Usg jamy brzusznej
CT jamy brzusznej
EUS
ECPW
BAC (przezskórnie lub podczas EUS)
Rokowanie
Bardzo złe!
Odsetek 5  letnich przeżyć  śr. 1%
Przerzuty odległe już w fazie bezobjawowej
Leczenie
Chirurgiczne
Leczenie adiuwantowe
Radioterapia + chemioterapia
Leczenie paliatywne
Farmakologiczne, endoskopowe
6 Przgotowano: http://www.wojsk-lek.org