Stadiow rozwoju osobowosci jest wiele.
We wspolczesnym spoleczenstwie czlowiek zwykle
zatrzymuje sie na stadium niepelnego ego.
Takie ego charakteryzuje sie tym, ze zawiera tresci nieswiadome,
niewygodne dla czlowieka czy to poprzez jego uwarunkowania
kulturowe, czy przez konkretny wplyw grupy. Te tresci sa spychane
w nieswiadomosc, dzieki czemu jednostka ma o sobie
bardzo dobre zdanie i w zasadzie powinna zyc w komforcie psychicznym,
gdyby nie to, ze tresci nieswiadome ujawniaja sie w postaci emocji,
czesto negatywnych, za ktore taka jednostka wini otoczenie.
Swiezy przyklad: nagonka na nagie piersi w ulicznych reklamach.
Tzw. 'obroncy moralnosci' doszukuja sie w tym zepsucia spoleczenstwa,
demoralizacji itd. W rzeczywistosci wskazuje to na wyparcie z ich
swiadomosci tresci seksualnych, jako brudnych czy grzesznych.
Te wyparte sklonnosci ujawniaja sie nastepnie jako oburzenie itp.
i sa rzutowane na spoleczenstwo - bo ktos tu przeciez ma grzeszne mysli,
ale na pewno nie ja, wiec kto? - inni ludzie.
Na tym etapie swiadomosc osiaga sie poprzez wydobycie
na wierzch nieswiadomych tresci i zintegrowanie ich ze swiadomymi
w jedno silne, samoakceptujace i samoswiadome ego.
Zajmuje sie tym m.in. psychoanaliza i analiza transakcyjna.

Nastepne stadium to ego, ktore wyparlo ze swiadomosci cialo.
Jednostka uwaza, ze jest 'mieszkancem' ciala, ze cialo jest zlem koniecznym,
ze jest zrodlem cierpienia, smrodu, grzechu lub smierci.
Poprzez kontrast ego ma siebie za zrodlo wszelkiego dobrego,
a za niepowodzenia karze swoje cialo - jako ekstremum przyklad biczownikow.
Wyparcie na tym etapie przejawiac sie moze jako np.
napiecia miesni, wywolane zatrzymywaniem emocji, czy odruchow ciala.
Takie napiecia moga prowadzic do ucisku organow wewnetrznych,
co z kolei powoduje choroby psychosomatyczne i w koncu somatyczne.
Swiadome ja na tym etapie to integracja ciala i ego w jeden organizm,
dopuszczenie do siebie mysli, ze ja to takze w pewnym sensie moja kupa. :)
Jest to pogodzenie z wlasna przemijalnoscia, ze smiercia
i odnalezienie radosci w fakcie wlasnego istnienia i dzialania.
Na tym etapie pomocne sa cwiczenia fizyczne, oddechowe,
praca z miesniami, terapia postaci (Gestalt).

Kolejne stadium to problem przeciwstawienia organizmu i otoczenia.
Z tego takze wynikaja negatywne emocje, chociaz na pewno
juz nie tak dotkliwe dla jednostki, jak w poprzednich stadiach.
To stadium mozna tez okreslic jako wyparcie czy stlumienie
czegos, co nazywane bywa roznie: transcendencja, jednoscia, tao, Bogiem, pustka.
Naukowy swiatopoglad odcina nas od tych przezyc,
przydajac wartosc temu, co mozna zmierzyc, zwazyc lub zamknac do sejfu.
I tak jak powyzej, tresci stlumione ujawniaja sie w innej postaci, zastepczej -
w tym wypadku sa to rozne kulty, sekty, okultyzm, parapsychologia itd.
Na tym etapie jednostka ma za zadanie zrozumiec siebie
jako czesc wiekszej calosci, czesc wszechswiata.
Takie zrozumienie w pewnym sensie burzy pojecie 'ja' -
bo jesli wszystko jest caloscia, to kazdy podzial jest umowny.
Tutaj okazuje sie, ze to, co widzimy, co uwazamy za swiat,
jest tylko orientacyjna siatka, ktorej charakter okreslaja
nasze uwarunkowania, czy to psychiczne, czy fizyczne.
Na teren mozna nakladac rozne siatki, triangulacyjna lub
siec rownoleznikow i poludnikow - ale ta siatka nie jest cecha samego terenu.
Tak tez sie ma nasz oglad rzeczywistosci do samej rzeczywistosci,
ktora jest nieopisywalna - mozna jej tylko doswiadczyc osobiscie.
I takie doswiadczenie jest udzialem swiadomego ja na tym etapie.
Drogi na ten etap oferuja wszystkie wieksze religie, a raczej ich ezoteryczne odlamy,
jak sufizm, chrzescijanski mistycyzm, pierwotny taoizm, zen.
Sa tez przyklady osiagniecia tego etapu przez niezalezne od sciezek jednostki.
Tajemnica tkwi w wykorzystaniu przekazu religii nie do padania na twarz
przed bostwem, bo to wciaz rodzaj podzialu, ale do faktycznego zjednoczenia.
Znamienne jest to, ze ludzie z roznych kregow kulturowych
po osiagnieciu tego etapu zaczynaja mowic wlasciwie to samo.
Dowodzi to przekroczenia wszelkich granic, ktore oddzielaja ludzi od siebie i od swiata.



Jak kazdy podzial, wyglada to wszystko dosyc sztywno -
w rzeczywistosci przejscia sa plynne i rozne etapy wzajemnie sie przenikaja.
Przyklady na opisane powyzej etapy mozna znalezc w literaturze
z wielu stron swiata, np. Jung, Wilber, Maslow, Lao-Tse,
Suzuki, Krishnamurti, koncepcje czakr, joga i in.

Sa tez oczywiscie inne podzialy, ale nie chodzi o to, ktory jest lepszy,
tylko o to, ktory lepiej sie sprawdzi w praktyce, w terapii.
Podany wyzej podzial jest suma doswiadczen roznych kultur
i przez to jest chyba reprezentatywny dla wiekszosci ludzi.