piegus©
Prelekcja 6
Czynniki etiologiczne chorób inwazyjnych związane z domem jako środowiskiem życia człowieka.
Żywność jako z
ródło czynników patogennych dla człowieka.
1. Skórożarłaczek skryty (Dermatophagoides pteronyssinus)
·ð w materacu do 1 000 000 osobników
·ð uczulonych jest 5 % populacji
·ð silnym alergenem jest kaÅ‚ roztoczy
·ð w 1 g kurzu może być aż 1 000 roztoczy
·ð samica żyje 2 miesiÄ…ce
2. Biocenoza jamy ustnej
Jama ustna jest swoistym mikrobiotopem, występują tu grzyby, które u osób zdrowych
nie wywołują grzybic. Kiedy odporność spada, może pojawić się choroba.
W ślinie występują immunoglobuliny IgA, enzymy: lizozym, laktoferyna,
laktoperoksydaza ograniczają wzrost mikroorganizmów
·ð rzÄ™sistek policzkowy (Trichomonas tenax)
-ð czÄ™sty u soób z chorobami zÄ™bów
-ð ksztaÅ‚t okrÄ…gÅ‚y (gruszkowaty), duże jÄ…dro, paÅ‚eczka osiowa (aksostyl)
usztywniająca komórkę, przezroczyste kule, ruch drgający, 5 wici
·ð peÅ‚zak dziÄ…sÅ‚owy (Entamoeba gingivalis)
-ð kariosom, wodniczki pokarmowe, peÅ‚zakowaty ksztaÅ‚t, pseudopodia
-ð charakterystyczne jÄ…dro (kropeczka w jÄ…drze ma wartość diagnostycznÄ…)
3. Inne pasożyty przenoszone przez ludzi
·ð Å›wierzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei)
-ð wykrywany już w starożytnoÅ›ci, opisany w 1887 roku
-ð pasożyt staÅ‚y (poza organizmem może przebywać tylko 2 dni)
-ð tylko samica może ryć kanaÅ‚y w skórze
-ð szybki cykl rozwojowy
-ð mogÄ… przechodzić od zwierzÄ…t, ale one nie bytujÄ… w skórze  nie tworzÄ…
korytarzy, a wykwity skórne
-ð lokalizacja: okolice pasa, na Å‚okciach, pod pachami, swÄ™dzenie,
zrogowacenie skóry
·ð wesz ludzka (Pediculus humanus)
-ð żywi siÄ™ krwiÄ… dzieÅ„ i noc
-ð pasożyt staÅ‚y (może poza organizmem żyć tylko kilka dni)
-ð dymorfizm pÅ‚ciowy, samica i samiec pobierajÄ… krew
-ð wystÄ™pujÄ… dwa podgatunki: wesz gÅ‚owowa i odzieżowa, nie można ich
odróżnić metodami dostępnymi studentom
-ð owad kosmopolityczny (caÅ‚y Å›wiat) i synantropijny (zwiÄ…zany ze Å›rodwiskiem
człowieka)
-ð jaja, czyli tzw. gnidy wystÄ™pujÄ… na wÅ‚osie z wieczkiem, sÄ… przytwierdzone
cementową substancją, najczęściej blisko nasady włosów za uszami
-ð transmisja duru epidemicznego, gorÄ…czki okopowej, duru powrotnego
-ð ukÅ‚ucia mogÄ… powodować reakcje alergiczne
·ð wesz Å‚onowa (Pthirus pubis)
-ð owad dorosÅ‚y może żyć okoÅ‚o 3 tygodnie w ciele czÅ‚owieka, ale tylko 12-24 h
poza nim
-ð krótki tułów, rozbudowane liczne odnóża zakoÅ„czone pazurkami
Page 1 of 2
piegus©
-ð pasożyt staÅ‚y
-ð lokalizacja: rzÄ™sy  zapalenie spojówek, brzegi powiek, wÅ‚osy Å‚onowe
-ð nie uczestniczy w transmisji zarazków
·ð pchÅ‚a ludzka (Pulex irritans)
-ð pasożytuje tylko w postaci dorosÅ‚ej
-ð kosmopolityczny, rozwój zÅ‚ożony
-ð transmisja duru endemicznego, dżumy, tularemii, bywa żywicielem
pośrednim tasiemca Hymenolepis diminuta, H. nana, Dipylidium canium
4. Nicienie
·ð owsik ludzki (Enterobius vermicularis)
-ð inwazje rodzinne  jaja na rÄ™cznikach, skórze
-ð kosmopolityczny pasożyt jelita grubego
-ð rozwój prosty
-ð samiec krótszy z zawiniÄ™tym ogonem
-ð zarażenie: droga inhalacyjna, autoegzoinwazja, retroinwazja
-ð wykrywanie: metoda NIH lub Grahama
-ð w kale zawsze wynik negatywny, należy zrobić wymaz z rectum
-ð jaja asymetryczne, wystÄ™pujÄ… w skupiskach
5. Płazińce
·ð motylica wÄ…trobowa (Fasciola hepatica)
-ð żywicielem wÅ‚aÅ›ciwym jest bydÅ‚o, czÅ‚woeik to żywiciel przypadkowy
-ð pasożytuje w wÄ…trobie i drogach żółciowych
-ð jeÅ›li jest powyżej 10 000 metacerkarii, może rozwinąć siÄ™ fascioloza
-ð inwazja: metacerkarie = adoleskarie na elementach roÅ›linnych, w wodzie
-ð duże jajo, żółtobrÄ…zowa skorupka, guziczek  część wieczka
-ð z jaja wykluwa siÄ™ miracidium
·ð bruzdogÅ‚owiec szeroki (Diphyllobothrium latum)
-ð wystÄ™puje w jelicie cienkim
-ð zarażenie po zjedzeniu surowych ryb
-ð wystÄ™powanie: Islandia, Grenlandia, Finlandia, Kanada, Alaska, Syberia
-ð inwazja: plerocerkoid
-ð czÅ‚owiek żywicielem ostatecznym, poÅ›rednie: oczlik i ryby
-ð pasożytnictwo parateniczne  przechodzi miÄ™dzi organizmami bez przejÅ›cia
fragmentu cyklu rozwojowego, większa szansa na przeżycie
-ð jest to najdÅ‚uższy tasiemiec (10-20 m), ale jeÅ›li bÄ™dzie ich wiele, rozmiary sÄ…
znacznie zmniejszone
-ð skoleks bez haczyków i przyssawek, dwie bruzdy przyssawkowe po bokach
-ð proglotydy maciczne (najbardziej dojrzaÅ‚e) zawierajÄ… tylko macicÄ™ z jajami
-ð jajo niewielkie, kuliste, jest guziczek i wieczko
Page 2 of 2