EFF'u Przewodnik po Internecie, w.3.1, po polsku 7




 



 



Rozdział 7: ftp



7.1 Tony plików

7.2 Nasz
przyjaciel archie
7.3 Kopiowanie
plików
7.4 Dziwne
litery - rozszyfrowając rozszerzenia plików
7.5 Zawiłości
klawiatury
7.6 Interesujące
miejsca ftp
AMIGA , ATARI, Książki
, ETYKA KOMPUTEROWA
, KONSUMENT, KUCHNIA, EKONOMIA,
RZĄD, HISTORIA, HONG
KONG, NTERNET, PRAWO, BIBLIOTEKI, LITERATURA,
MACINTOSH, PRZEGLĄD, FILMOWY
, MS-DOS, MUZYKA, RDZENNI
AMERYKANIE,
ZWIERZĘTA DOMOWE, OBRAZKI, FOTOGRAFIA, RELIGIA, FANTASTYKA
, SEKS,
SZEKSPIR, KOSMOS, TV
, PODRÓŻE, USENET, WIRUSY
, POGODA,

7.7 Ncftp - pogadaj mi teraz!
7.8 Projekt Gutenberg - elektroniczne
książki
7.9 Gdy coś nie gra
7.10 FYI
Rozdział 7: ftp
7.1 Tony plików
Setki systemów podłączonych do Internetu posiada biblioteki plików
lub
archiwa publicznie dostępne. Większość z nich zawiera darmowe lub tanie
oprogramowanie shareware, programy praktycznie dla każdego rodzaju
komputera. Jeśli potrzebujemy inny program komunikacyjny dla IBMa lub nową

grę do Amigi, będziemy mogli to zdobyć w Sieci.
Są tam także biblioteki z dokumentami. Potrzebujemy niedawną decyzję
Sądu Najwyższego USA - możemy ją znaleźć w Sieci. Kopie historycznych
dokumentów od Magna Carta (Nadanie Praw w Anglii w 1215 roku. - przyp.
tłum.) do Deklaracji Niepodległości jak również telegram Lenina
nakazujący
egzekucję zbuntowanych chłopów, wszystko to jest także dostępne dla nas.
Możemy także znaleźć teksty piosenek, wiersze, a także podsumowanie
każdego odcinka "Zagubiony w Kosmosie". Możemy także znaleźć bardzo

obszerne pliki opisujące wszystko co tylko chcielibyśmy wiedzieć o Sieci.
Najpierw zobaczymy jak zdobyć te pliki; potem pokażemy gdzie są
przechowywane.
Coraz częściej możemy ściągnąć je za pomocą serwisu GOPHER
(Gopher -świstak.-przyp. tłum.) lub przez Światową Pajęczynę (World-Wide-
Web, patrz: Rozdział 8 o ŚWISTAKach, Rozdział 9 o Pajęczynie,).
Dobrze jest jednak znać klasyczny sposób ściągania plików z Sieci: protokół

transferu plików lub ftp (file-transfer protocol),
ponieważ w dalszym ciągu dużo
plików jest przechowywanych w miejscach dostępnych przez ftp.
Rozpoczęcie sesji ftp jest tak łatwe jak używanie telnetu. W linii komend

naszego systemu głównego wpiszmy
ftp miejsce.nazwa
i naciśnijmy klawisz ENTER; "miejsce.nazwa"
jest adresem miejsca ftp, do
którego chcemy dotrzeć. Główną różnicą między telnetem i ftp jest to, że za

nietakt uważa się komunikowanie z większością miejsc ftp podczas ich godzin

urzędowania (generalnie od 6 rano do 6 wieczorem ich lokalnego czasu).
Wynika to z faktu, że przesyłanie plików przez sieć zabiera znaczną część
mocy komputera, która podczas dnia jest prawdopodobnie potrzebna do
wykonywania podstawowej funkcji do jakiej dany komputer jest przeznaczony.

Są jednak takie miejsca ftp, które są dostępne przez 24 godziny na dobę.
Będzie to zaznaczone przy omawianiu listy miejsc ftp w sekcji
7.6.
7.2 Nasz przyjaciel archie
(Początek)
Jak jednak znaleźć interesujące nas pliki?
Do niedawna było to bardzo utrudnione - nie było głównej kartoteki
informującej nas gdzie dane pliki mogą się w Sieci znajdować. Komu chciałoby

się grzebać w setkach bibliotek plików żeby coś znaleźć?
Alan Emtage, Bill Heelan i Peter Deutsch, studenci Uniwersytetu McGill

w Montrealu, zadali to samo pytanie. Nie poprzestali tylko na gadaniu.
Utworzyli bazę danych, zwaną archie, mogącą okresowo sprawdzać biblioteki

plików i stwierdzić co jest tam dostępne. I odwrotnie, Każdy może połączyć
się
z archie, wpisać nazwę pliku i dowiedzieć się gdzie można go w Sieci znaleźć.

Obecnie, katalogi archie obejmują około 1000 bibliotek dookoła świata.
Dzisiaj mamy do dyspozycji trzy metody ułatwiające poszukiwania:
poprzez telnet, "klienta" Archie'go, program na naszym systemie
głównym
oraz pocztę elektroniczną. Wszystkie trzy pozwalają na wpisanie pełnej lub

częściowej nazwy pliku i pokażą gdzie w Sieci jest on zlokalizowany (Mający

dostęp do WWW mogą również używać tzw. Search Engines jak Info Seek,
Yahoo, Web Crawler, itd. Działają one na tej samej zasadzie jak Archie, z tym,

że po odszukaniu zadanego słowa umożliwiają natychmiastowe dotarcie do
dokumentu za pomocą hiperłacznikow; będzie o tym mowa w dalszej części
przewodnika.- przyp.tłum.). Mając dostęp do telnetu, możemy
dostać się pod
jeden z następujących adresów: archie.mcgill.ca
; archie.sura.net; archie.unl.edu;
archie.ans.net; archie.rutgers.edu.
Na pytanie o identyfikator (log-in name), wpisujemy
archie
i naciskamy klawisz ENTER.
Po uzyskaniu połączenia, kluczową komendą jest prog
, używany w
następującej formie:
prog nazwapliku
i naciskamy klawisz ENTER. "Nazwapliku"
jest to poszukiwany program lub plik.
Nie będąc pewnym co do pełnej nazwy pliku, spróbujmy wpisać jego część. Na

przykład, "PKZIP" będzie równie dobry jak "PKZIP204.EXE".
System nie
akceptuje znaczników ogólnych (wildcards) DOSa i UNIXa. Na pytanie o
"PKZIP*", dostaniemy odpowiedź, że nic o tej nazwie nie zostało znalezione.

Powinniśmy pamiętać o tym, że plik to nie to samo co program - to może być

także dokument. To oznacza, że możemy używać archie
do szukania
wszystkiego, od dokumentów o Beatlesach po programy komputerowe i pliki z
grafiką.
Wiele miejsc w Sieci ma teraz swoje własne programy archie,
przyjmujące naszą prośbę o informacje i przekazujące to do najbliższej bazy

danych - zapytajcie waszego administratora czy jest to zainstalowane.
Programy te wydają się być znacznie szybsze w działaniu niż sam archie! Jeśli

program jest dostępny, wpiszmy w linii komend naszego systemu głównego
archie -s nazwapliku
gdzie nazwapliku jest programem lub dokumentem
którego szukamy, i
naciśnijmy klawisz ENTER. Opcja -s nakazuje programowi ignorować różnice
między dużymi i małymi literami i pozwala na poszukiwania używając części
nazwy. W zasadzie powinniśmy to tak napisać:
archie -s nazwapliku|more
co będzie zatrzymywać pojedyncze ekrany (użyteczne
w wypadku znalezienia
wielu miejsc z poszukiwanym plikiem). Można też uruchomić logging na
naszym komputerze.
Trzecim sposobem, dla tych bez dostępu do żadnego z wyżej
wymienionych programów, jest użycie poczty elektronicznej. Wyślijcie depeszę

do [e-mail]
. Pole tematu możemy pozostawić wolne. W
depeszy wpiszmy
prog nazwapliku
gdzie nazwapliku jest poszukiwanym plikiem. Możemy
zapytać archie o
szukanie większej ilości programów, wpisując ich nazwy w tym samym wierszu

"prog":
prog plik1 plik2 plik3
W ciągu kilku godzin, archie odeśle listę właściwych
miejsc.
We wszystkich trzech przypadkach, jeśli gdzieś jest system posiadający

poszukiwany przez nas plik, dostaniemy odpowiedź mniej więcej tak
wyglądającą:
Host sumex-aim.stanford.edu
Location: /info-mac/comm
FILE -rw-r--r-- 258256 Feb 15 17:07 zterm-09.hqx
Location: /info-mac/misc
FILE -rw-r--r-- 7490 Sep 12 1991 zterm-sys7-color-icons.hqx
Prawdopodobnie odpowiedzi dotyczące innych
programów będą
wyglądały podobnie. "Host" jest systemem przechowującym dany plik.

"Location" informuje o kartotece, którą należy odszukać po połączeniu
się z tym
systemem. Zostawmy na razie w spokoju śmiesznie wyglądające ciągi liter
r i
myślników. Po nich podana jest w bajtach wielkość pliku lub kartoteki, data

przesłania i nazwa pliku.
7.3 Kopiowanie plików
(Początek)
Teraz chcemy ściągnąć dany plik.
Zakładając, że nasz system główny ma ftp, łączymy się podobnie jak w telnecie,

wpisując:
ftp sumex-aim.stanford.edu
(albo nazwę jakiegokolwiek miejsca, do którego chcemy się dostać).
Naciskamy
klawisz ENTER. Jeśli połączenie działa, zobaczymy coś takiego:
Connected to sumex-aim.stanford.edu.
220 SUMEX-AIM ftp server (Version 4.19 Mon Jan 13 13:52 PST 1992) ready.

Name (sumex-aim.stanford.edu:adamg):
Gdy nic się nie dzieje przez minutę lub dłużej, naciskamy Ctrl+C
aby powrócić
do linii komend naszego systemu głównego. Ale gdy połączenie zadziałało,
wpisujemy
anonymous
i naciskamy klawisz ENTER. Zobaczymy wiele odsyłaczy w Sieci
do
"anonymous ftp". Ta nazwa wzięła się stąd, że naprawdę nie musimy
podawać
w bibliotece naszego nazwiska. Wynika to z tego, że miejsca te są tak
przygotowane, aby każdemu umożliwić dostęp do plików publicznie
dostępnych, inaczej niż z osobistymi plikami, które są dostępne dla posiadaczy

własnych kont w systemie. Następnie będziemy zapytani o nasze hasło. Jako
hasła użyjmy naszego adresu poczty elektronicznej. Zobaczymy coś takiego:
230 Guest connection accepted. Restrictions apply.

Remote system type is UNIX.
Using binary mode to transfer files.
ftp>
Teraz wpisujemy
ls
i naciskamy klawisz ENTER. Oto co powinniśmy w przybliżeniu
zobaczyć:
200 PORT command successful.
150 Opening ASCII mode data connection for /bin/ls.
total 2636

-rw-rw-r-

1 0

31

4444 Mar 3 11:34 README.POSTING

dr-xr-xr-x

2 0

1

512 Nov 8 11:06 bin

-rw-r--r--

1 0

0

Apr 2 14:06 core

dr--r--r--

2 0

1

512 Nov 8 11:06 etc

drwxrwsr-x

5 13

22

512 Mar 19 12:27 imap

drwxr-xr-x

25 1016

31

512 Apr 4 02:15 info-mac

drwxr-x---

2 0

31

1024 Apr 5 15:38 pid

drwxrwsr-x

13 0

20

1024 Mar 27 14:03 pub

drwxr-xr-x

2 1077

20

512 Feb 6 1989 tmycin

226 Transfer complete.
ftp>
 
Aj! Rozszyfrujmy tę szaradę.
Po pierwsze, ls jest komendą ftp do pokazania zawartości kartoteki
(w
zasadzie możemy użyć dir, jeśli jesteśmy jednak przyzwyczajeni do MS-DOS,

może to prowadzić do nieporozumień gdy będziemy próbowali to zrobić na
naszym systemie głównym, gdzie to nie będzie działało, tak, że lepiej jest

zapamiętać ls i zawsze używać po połączeniu aby sprawdzić zawartość

kartoteki).
Pierwsza litera w każdym wierszu mówi nam czy jest to kartoteka czy
plik. Gdy pierwsza litera jest "d" lub "l",
to jest to kartoteka. W innym przypadku
jest to plik. Cała reszta liter i myślników zawiera "znaki" dla ftp
informujące o
tym kto może przeglądać, zmienić czy wymazać dany plik. Możemy to
spokojnie zignorować. Możemy także zignorować resztę znaków aż do
drugiego numeru, tego tuż przed datą. Pokazuje on wielkość pliku w bajtach.

Jeśli linia opisuje kartotekę, liczba wskazuje w przybliżeniu na ilość plików
w
kartotece - kartoteka posiadająca 512 bajtów jest stosunkowo mała. Dalej
następuje data informująca kiedy plik czy kartoteka były utworzone, następnie

(wreszcie!) nazwa pliku.
Zauważmy plik README.POSTING na samej górze listy. Większość
miejsc z archiwami posiada dokument typu "przeczytaj mnie", zwykle

zawierający podstawowe informacje o danym miejscu, jego zawartości i
sposobie użycia. Ściągnijmy ten plik z dwóch powodów, dla jego treści i żeby

zobaczyć jak kopiować pliki stamtąd do nas. W linii komend ftp> wpiszmy
get README
i naciśnijmy klawisz ENTER. Zauważmy, że systemy ftp nie różnią
się w
zasadzie od systemów UNIXa: są wrażliwe na małe i duże litery. Zobaczymy
coś takiego:
200 PORT command successful.
150 Opening BINARY mode data connection for README (4444 bytes).
226 Transfer complete. 4444 bytes received in 1.177seconds (3.8 Kbytes/s)

I to jest to! Plik znajduje się teraz w naszej roboczej kartotece
naszego systemu
głównego, skąd możemy go przekopiować na własny komputer. Prosta
komenda "get" jest kluczem do przesyłania plików z archiwów
do naszego
systemu głównego.
Chcąc kopiować więcej niż jeden plik w tym samym czasie (powiedzmy,
serię dokumentów), użyjemy zamiast get, komendę mget; na przykład:
mget *.txt
Dokona to transferu kopii wszystkich plików z rozszerzeniem
.txt w danej
kartotece. Zanim plik będzie skopiowany, zostaniemy zapytani czy na pewno
go chcemy. Mimo tego, mget zaoszczędzi nam jednak trochę czasu - nie
będziemy musieli wpisywać nazwy każdego pojedynczego pliku. Chcąc
zaoszczędzić jeszcze więcej czasu a będąc pewnym, że na pewno chcemy
WSZYSTKIE pliki, wpiszmy
prompt
zanim podamy komendę mget. W ten sposób ominiemy pytanie
i wszystkie
pliki zostaną wrzucone do naszej roboczej kartoteki.
Jest jeszcze inna komenda o której należy pamiętać. Aby otrzymać kopię

programu komputerowego, wpiszmy
bin
i naciśnijmy klawisz ENTER. Informuje to system ftp i nasz
system główny o
zamiarze przesłania pliku binarnego, jakim jest na przykład program
komputerowy. Większość miejsc ftp używa teraz domyślnie formatu binarnego
ale dobrze jest to sprawdzić, na wypadek połączenia się z miejscem o innej

konfiguracji.
Aby zmienić kartotekę, wpiszmy
cd nazwakartoteki
(wpisując nazwę kartoteki, do której chcemy się dostać) i naciśnijmy
klawisz
ENTER. Napiszmy
ls
i naciśnijmy klawisz ENTER aby zobaczyć listę danej kartoteki.

Aby cofnąć się do wcześniejszej kartoteki, wpisujemy
cd ..
(zauważmy odstęp między d i pierwszą kropka)
i naciskamy klawisz ENTER.
Albo możemy wpisać
cdup
i nacisnąć klawisz ENTER. Róbmy to aż dostaniemy się do interesującej
nas
kartoteki. Możemy też, znając ścieżkę do kartoteki gdzie znajduje się
interesujący nas plik (od naszego przyjaciela archie), po uzyskaniu połączenia,

po prostu wpisać
get kartoteka/podkartoteka/nazwapliku
W wielu miejscach przeznaczonych do publicznego użytku,

ogólnodostępne pliki znajdują się w kartotece pub albo public
; czasem można
zauważyć kartotekę informacyjną o nazwie info.
Prawie każde miejsce ma kartotekę bin, wyglądającą na pierwszy rzut

oka jakby zawierała ciekawe rzeczy. To jest skrót od "binarny" i
jest to po prostu
miejsce gdzie administrator systemu przechowuje programy umożliwiające
działanie systemu ftp. "Lost+found" (zgubione+znalezione)
jest inną kartoteką
o interesująco brzmiącej nazwie ale nigdy nie zawierającej nic ciekawego.

Poprzednio, zapoznaliśmy się ze sposobem używania archie'go. Z
naszego przykładu widać, że niektórzy administratorzy systemu trochę szaleją,

wybierając nazwy plików. Na szczęście, możemy zmienić nazwę pliku w czasie

kopiowania. Używając naszego przykładu z archie'go, napiszmy
get zterm-sys7-color-icons.hqx zterm.hqx
i naciśnijmy klawisz ENTER. Zamiast mieć do czynienia z plikiem
zwanym
zterm-sys7-color-icons.hqx,
będziemy teraz mieli plik zwany po prostu zterm.hqx.

Trzy ostatnie litery przypominają o następnej rzeczy: wiele programów
jest poddawanych kompresji aby zaoszczędzić na czasie transmisji. Żeby je
użyć należy najpierw poddać je dekompresji.
7.4 Dziwne litery - rozszyfrowając
rozszerzenia plików
(Początek)
Istnieje wiele metod kompresji. Użytą metodę możemy rozpoznać
sprawdzając ostatnie trzy litery na końcu nazwy pliku. Podane tutaj przykłady

są najczęściej spotykanymi i przed ich użyciem muszą być zdekompresowane
przez właściwy program (większość tych programów może być znaleziona za
pomocą archie'go).

.txt lub .TXT

Oznacza to raczej dokument tekstowy niż program

.ps lub .PS

Dokument w PostScripcie (język opisowy używany przez Adobe).

możemy drukować ten dokument na każdej drukarce potrafiącej
drukować PostScripta albo użyć przeglądarkę GNU, wyświetlającą
GhostScript.

.doc lub .DOC

Inne, często spotykane "rozszerzenie"
dla dokumentów.

Dekompresja nie jest potrzebna, chyba że następuje po tym:
.Z. To
oznacza użycie metody kompresji z UNIXa. W celu dekompresji wpiszmy

uncompress nazwapliku.Z
w linii komend naszego systemu głównego i naciśnijmy klawisz
ENTER. Jeśli
jest to plik tekstowy, to zamiast poddawać go dekompresji, możemy go czytać

bez tego, wystarczy wpisać
zcat nazwapliku.txt.Z |more
Odpowiednik dla Macintosha nazywa
się MacCompress (możemy użyć
archie'go aby go znaleźć).

.u16.zip

Jest to program dla MS-DOS pozwalający ściągnąć taki plik i
poddać go
dekompresji na naszym własnym komputerze. Odpowiednik dla
Macintosha jest zwany MacCompres (możemy użyć archie'go aby go
znaleźć).

.zip lub
.ZIP.zip lub
.ZIP

To wskazuje na użycie programu do kompresji w systemie z MS-DOSem,

znanego jako PKZIP (użyjmy archie aby odnaleźć PKZIP204.exe). Wiele
systemów UNIXa pozwoli nam od-ZIP_ować plik, używając programu
zwanego unzip.

.gz

Wersja ZIPu dla UNIXa. W celu dekompresji, wpisujemy
gunzip filename.gz w linii komend
naszego systemu głównego

.zoo lub .ZOO

Kompresja w formacie dla MS-DOSa i UNIXa. Do dekompresji używamy

programu zoo.

.Hqx lub .hqx

Kompresja w formacie dla Mcintosha. Wymaga użycia programu
BinHex.

.shar lub .Shar

Inny format dla UNIXa. Do dekompresji używamy programu
unshar.

.tar

Inny format dla UNIXa, często używany do kompresji kilku plików
w jeden
duży. Większość systemów UNIXa posiada program zwany
tar do "od-
tarowania" takich plików. Często, "tarowany" plik będzie poddany
dalszej
kompresji za pomocą metody gz
, więc najpierw trzeba użyć gz
a potem
tar.

.sit or .Sit

Format dla Macintosha, wymaga użycia programu StuffIt.


.ARC

Inny format kompresji dla MS-DOSu, wymaga użycia programu ARC
lub
ARCE.

.LHZ

Inny format dla MS-DOSu, wymaga użycia programu LHARC.


 

Kilka ostatnich uwag: Sprawdźmy wielkość pliku zanim zaczniemy
kopiowanie. Sieć przesyła dane z fenomenalną szybkością. Ale plik wielkości

500 000-bajtów, przesłany do naszego systemu głównego w ciągu kilku
sekund, może być przesyłany dłużej niż godzinę czy nawet dwie jeśli używamy

modemu o szybkości 2400 bodów. Nasz system główny może mieć również
ograniczoną pojemność, liczbę bajtów, które możemy tam jednorazowo
umieścić. Chociaż jest to naprawdę bardzo mało prawdopodobne, możemy
dostać plik z wirusem, dlatego też, planując dużo kopiowania z Sieci, mądrym

posunięciem jest zainwestowanie w dobry program anty-wirusowy.
7.5 Zawiłości klawiatury
(Początek)
Administratorzy systemów są też ludźmi - próbują ułatwiać sobie
życie.
Siedząc przez cały dzień nad klawiatura, kombinują co by tu zrobić, żeby
zredukować ilość klawiszy wciskanych każdego dnia. Niestety, może to
utrudnić nasze działanie.
Czytaliśmy już o kartotekach bin i lost+found. Kartoteka
Etc jest
następnym, interesująco wyglądającym miejscem, które po sprawdzeniu,
okazuje się być jeszcze jednym magazynem plików systemowych dla ftp.
Naprawdę nic ciekawego.
Kiedy dotrzemy już do właściwych bibliotek plików, zobaczymy w wielu
przypadkach pliki o nic nie mówiącej nazwie, jak np. V1.1-AK.TXT. Najlepszym

tego przykładem są setki plików znanych jako RFC, zawierające techniczne i

organizacyjne informacje dotyczące zasad budowy Internetu. Te pliki znajdują

się w większości miejsc ftp ale zawsze w formie RFC101.TXT, RFC102.TXT
itd., bez żadnych wskazówek co mogą zawierać.
Na szczęście, prawie wszystkie miejsca ftp starają się pomóc w
rozszyfrowaniu tych nazw używając "Rosetta Stone". Większość
będzie miała
plik zwany README (przeczytaj mnie) albo jakiś jego wariant, podający
podstawowe informacje o systemie. Następnie, większość kartotek będzie
miała podobny plik README albo spis nazw podający krótki opis każdego
pliku. Są one zwykle pierwszym plikiem w kartotece, często o nazwie
00INDEX.TXT. Użyjmy komendy z ftp do przejęcia tego pliku. Następnie,
możemy czytać go bezpośrednio lub przekopiować na swój własny komputer i
zobaczyć czy dana kartoteka zawiera interesujące nas pliki.
Innym plikiem, który będziemy często widzieli jest ls-lR.Z. Zawiera
on
listę wszystkich plików w systemie ale bez żadnego opisu (nazwa pochodzi od

komendy UNIXa ls -lR, podającej listę wszystkich plików we wszystkich
kartotekach). Końcowa litera Z oznacza, że plik był poddany kompresji
i
wymaga użycia UNIXowskiego programu dekompresującego zanim będziemy
mogli go przeczytać.
I wreszcie ci administratorzy, wyglądający na zadowolonych gdy coś
utrudniają - korzystają oni w pełni z możliwości UNIXa do tworzenia
absurdalnie długich nazw plików. W niektórych miejscach ftp znajdziemy nazwy

nawet składające się z 80 znaków czy coś koło tego, pełno dużych liter,
podkreśleń i innych ortograficznych haczyków, czyniących prawie niemożliwym,

wpisanie poprawnej nazwy gdy próbujemy kopiować dany plik. Naszą cudowną
bronią w tym wypadku jest komenda mget. Wpiszmy tylko mget, potem
zostawmy odstęp i wpiszmy pierwsze pięć lub sześć liter z nazwy pliku i zaraz

po nich gwiazdkę, na przykład:
mget This_F*
ftp będzie pytać czy chcemy kopiować plik o tej nazwie. W wypadku
gdy jest
tam kilka plików o nazwach zaczynających się tak samo, będziemy kilkakrotnie

zmuszeni odpowiedzieć "n", jest to wciąż o wiele łatwiejsze
niż odtwarzanie
absurdalnie długiej nazwy.
7.6 Interesujące miejsca ftp
(Początek
)
W tej części podamy listę ciekawych miejsc ftp, podzielonych na

kategorie. Biorąc jednak pod uwagę setki miejsc ftp będących teraz dostępnych

w Sieci, jest to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Swobodne użycie archie'go

pomoże nam odnaleźć specyficzne pliki.
Czas jest podany dla strefy czasowej wschodniego wybrzeża Ameryki
Północnej (Różnica czasowa między tą strefą a Polską wynosi +6 godziny.

przyp. tłum.) i sugeruje okresy uważane za akceptowalne do
połączeń.
AMIGA
ftp.uu.net
Posiada programy do Amigi w kartotece systems/amiga. Dostępne
24 godziny.
wuarchive.wustl.edu.
Sprawdźmy kartotekę pub/aminet. Dostępne przez 24 godziny.
ATARI
atari.archive.umich.edu
Znajdziemy tam prawie wszystkie pliki do Atari jakie kiedykolwiek
będą nam
potrzebne w kartotece atari. 7 wieczorem - 7 rano
KSIĄŻKI
rtfm.mit.edu
Kartoteka pub/usenet/rec.arts.books zawiera listy poszczególnych
autorów i
listy polecanych księgarń w różnych miastach. Niestety, w tym miejscu
używane są nieprawdopodobnie długie nazwy plików - tak długie, że mogą się

nie zmieścić na ekranie, jeśli używamy komputera z MS-DOSem lub niektórych

innych komputerów. Nawet gdy chcemy tylko jeden plik, prawdopodobnie
większy sens ma użycie komendy mget niż get. W ten sposób będziemy
pytani
o Każdy plik czy go chcemy czy nie, inaczej możemy się załamać, bo system
będzie odpowiadał, że dany plik nie istnieje (możemy nie wpisać zakończenia,

bo ze względu na długość jego nazwy, nie będziemy jej w stanie zobaczyć w
całości). 6 wieczorem - 6 rano
mrcnext.cso.uiuc.edu
Projekt Gutenberg jest próbą zamiany tekstów drukowanych na
formę
elektroniczną. Do tej pory jest dostępnych ponad 100 tytułów, od prac Lewisa

Carrola do Marka Twaina; od "A Tale of Two Cities" do "Son of
Tarzan".
Szukajmy w kartotekach /etext/etext92 i /etext/etext93.6 wieczorem - 9 rano

ETYKA KOMPUTEROWA
ftp.eff.org
Dom Fundacji Elektronicznego Pogranicza (Electronic Frontier
Foundation).
Użyjmy cd aby dotrzeć do kartoteki pub i następnie szukajmy w
kartotekach
EFF, SJG, CPSR dokumentów o EFF-ie i różnych tematach związanych z
Siecią, etyką i prawem. Dostępne przez 24 godziny.
KONSUMENT
rtfm.mit.edu
Kartoteka pub/usenet/misc.consumers posiada dokumenty
związane z
kredytami. Kartoteka pub/usenet/rec.travel.air poinformuje nas jak
postępować z urzędnikami od rezerwacji lotów, jak znaleźć najlepsze ceny
biletów, itd. Sprawdźmy zasady używania tego węzła fpt pod Books. 6
wieczorem - 6 rano
KUCHNIA
wuarchive.wustl.edu
Szukajmy przepisów kucharskich w kartotece
usenet/rec.food.cooking/recipes.
gatekeeper.dec.com
Receptury umieszczone są w kartotece pub/recipes.
EKONOMIA
neeedc.umesbs.maine.edu
Federalny Bank Rezerw w Bostonie (The Federal Reserve Bank
of Boston)
używa tego miejsca (tak, w słowie "neeedc" są trzy litery "e")
do umieszczania
wszelkiego rodzaju danych dotyczących ekonomii Nowej Anglii. Wiele plików
zawiera informacje zbierane od ponad 20 lat, zwykle są one w formie dającej

się łatwo adaptować do arkuszy kalkulacyjnych czy plików baz danych.
Szukajmy tego w kartotece frbb. 6 wieczorem - 6 rano
town.hall.org.
Szukajmy w kartotece edgar, jest tam początek systemu
rozprowadzającego
coroczne raporty i inne dane publicznych kompanii, które są zobowiązane do

składania sprawozdań do Securities and Exchange Commission. Kartoteka
other/fed zawiera różne pliki statystyczne należące do Federal Reserve
Board.
ftp iraun1.ira.uka.de
To miejsce prowadzone jest przez wydział nauk komputerowych
Uniwersytetu w
Karlsruhe, Niemcy i oferuje listy anonimowych miejsc ftp zarówno w świecie
(w
kartotece anon.ftp.sites) jak i w Niemczech (w kartotece anon.ftp.sites.DE
).
12 wieczorem do 2 rano
ftp.netcom.com
Kartoteka pub/profiles zawiera listę miejsc ftp.
RZĄD
ncsuvm.cc.ncsu.edu
Kartoteka SENATE zawiera bibliograficzne zapisy z przesłuchań
Senatu USA z
kilku ostatnich Kongresów. Przeczytajmy plik README.DOS9111, zawierający

wyjaśnienia tajemniczych nazw plików. 6 wieczorem - 6 rano
nptn.org
The General Accounting Office jest wydziałem dochodzeniowym
Kongresu.
Poprzez kartotekę pub/e.texts/gao.reports agencja ekperymentuje z
rozprowadzaniem raportów poprzez ftp. Dostępne przez 24 godziny.
info.umd.edu
Kartoteka info/Government/US/Whitehouse zawiera kopie
relacji prasowych i
innych dokumentów dotyczących administracji Clintona. 6 wieczorem - 6 rano

leginfo.public.ca.gov
Zbiór kalendarzy legislacyjnych, propozycji i innych informacji
dotyczących
stanowego rządu w Kalifornii. Dostępne przez 24 godziny.
whitehouse.gov
Szukajmy tam kopii dokumentów omawiających politykę prezydencką,

transkrypcje konferencji prasowych i inne pokrewne informacje. Dostępne przez

24 godziny. Dostępne także w sekcji Prawo.
HISTORIA
nptn.org
To miejsce ma wielką, wciąż rosnącą kolekcję plików tekstowych.
W kartotece
pub/e.texts/freedom.shrine znajdziemy kopie ważnych, historycznych
dokumentów, począwszy od Magna Carta po Deklaracje Niepodległości i
Proklamacje Emancypacji. Dostępne przez 24 godziny.
ra.msstate.edu
Stan Mississippi posiada bazę danych wyselekcjonowanych historycznych

dokumentów, opisującą szczegółowo wszystko, począwszy od strategii w bitwie

Attilli po piosenki śpiewane przez żołnierzy w Wietnamie, w kartotece
docs/history. 6 wieczorem - 6 rano
seq1.loc.gov
Biblioteka Kongresu zebrała pokaźną ilość dokumentów byłego
rządu
sowieckiego, które przetłumaczono na język angielski. W kartotece
pub/soviet.archive/text.english, znajdziemy wszystko, począwszy od
telegramów Lenina nakazujących uśmiercenie chłopów, po odpowiedź
Chruszczowa do Kennedy'ego podczas kryzysu kubańskiego. Plik README w
kartotece pub/soviet.archive posiada opis do tych dokumentów. 6 wieczorem
-
6 rano
HONG KONG
nok.lcs.mit.edu
Kartoteka pub/hongkong/HKPA posiada zdjęcia w formacie
GIF gwiazd
muzyki pop z Hongkongu, budynków i widoków. 6 wieczorem - 6 rano
INTERNET
ftp.eff.org
Kartoteka pub/Net_info posiada szereg pod-kartotek zawierających
różne
przewodniki i teksty źródłowe dotyczące Internetu, włącznie z ostatnią,
uaktualnioną wersją tego przewodnika. Dostępne przez 24 godziny.
nic.ddn.mil
Kartoteka internet-drafts zawiera informacje o Internecie,
w kartotece scc
przechowuje się materiały dotyczące zabezpieczeń w sieci. 6 wieczorem - 6
rano.
PRAWO
info.umd.edu
Decyzje Sądu Najwyższego USA (U.S. Supreme Court) od roku 1989
do chwili
obecnej znajdują się w kartotece info/Government/US/SupremeCt. Każdy

okres ma oddzielną kartotekę (np. term1992). W odcyfrowaniu numeru sprawy
pomogą pliki README i Index. 6 wieczorem - 6 rano.
ftp.uu.net
Decyzje Sądu Najwyższego znajdują się w kartotece court-opinions.
Ponownie,
potrzebny jest plik indeksujący, mówiący który numer pliku odpowiada danej

nazwie. Decyzje pisane są tylko w formacie Word Perfect i Atex. Dostępne
przez 24 godziny.
BIBLIOTEKI
ftp.unt.edu
Kartoteka library zawiera wiele list bibliotek z komputerowymi
kartami
katalogów dostępnych przez Sieć.
LITERATURA
nptn.org
Z kartoteki pub/e.texts/gutenberg/etext91 i etext92
, możemy ściągać kopie
Bajek Ezopa (Aesop Fables), prace Lewis'a Carroll'a, inne dzieła literackie
a
nawet Księgę Mormonów. Dostępne przez 24 godziny.
world.std.com
W kartotece obi jest bezpośredni dostęp do wszystkiego
od bajek po relacje
tych co przeżyli Hiroszimę. 6 wieczorem - 6 rano.
MACINTOSH
sumex-aim.stanford.edu
Najlepsze źródło oprogramowania dla Macintosha. Po połączeniu
się,
przejdźmy do kartoteki info-mac, w której znajduje się długa seria pod-kartotek,

w których znajdziemy praktycznie wszystkie programy freeware i shareware dla

Maca jakie kiedykolwiek chcielibyśmy mieć od 9 wieczorem do 9 rano.
ftp.uu.net
W kartotece systems/mac/simtel20 znajdziemy wiele programów
dla
Macintosha. Dostępne przez 24 godziny.
PRZEGLĄD FILMOWY
lcs.mit.edu
Sprawdzajmy w kartotece movie-reviews. 6 wieczorem - 6 rano.
MS-DOS
wuarchive.wustl.edu
To miejsce posiada jedną z największych kolekcji oprogramowania
do MS-
DOSa. W rzeczywistości, pliki są kopiowane lub "odbijane" ("mirrored")
z
komputera U.S. Army's White Sands Missile Range (który używa kompletnie
niezrozumiałego oprogramowania ftp). Jest tam także duża kolekcja
oprogramowania dla Macintosha, Windows, Atari, Amigi, UNIXa, OS2, CP/M i
Apple II. Szukajmy w odbiciach lub kartotekach systemowych. Kartoteka gif

zawiera dużo grafiki w formacie GIF. Dostępne przez 24 godziny.
ftp.uu.net
Szukajmy programów i plików dla MS-DOSa w kartotece
systems/msdos/simtel20. Dostępne przez 24 godziny.
MUZYKA
cs.uwp.edu
Kartoteka pub/music zawiera wszystko od tekstów współczesnych
piosenek do
polecanych kompaktów z barokową muzyką. Jest tu trochę inaczej - łatwiej
poruszać się - nie tak jak w innych miejscach ftp. Nazwy plików i kartotek
są po
lewej stronie, natomiast po prawej stronie znajdziemy krotki opis pliku lub

kartoteki.
potemkin.cs.pdx.edu
Archiwa Boba Dylana. Wywiady, notatki, coroczne rozrachunki
z jego życia i
więcej, kartoteka pub/dylan. 9 wieczorem - 9 rano.
ftp.nevada.edu
Akordy gitarowe do współczesnych piosenek znajdują się kartotece
pub/guitar,
w pod-kartotekach podzielonych według zespołów lub artystów.
RDZENNI AMERYKANIE

pines.hsu.edu
Siedziba IndianNet, zawierająca różnorodne pliki i kartoteki
odnoszące się do
Indian i Eskimosów, włącznie z federalnym spisem ludności, raportami
badawczymi i bazy danych o profilu szczepowym. Szukajmy w kartotekach pub

i indian.
ZWIERZĘTA DOMOWE
rtfm.mit.edu
Kartoteki pub/usenet/rec.pets.dogs i pub/usenet.rec.pets.cats
zawierają
dokumenty o psach i kotach. Szukajmy w Books wskazówek jak korzystać z
tego miejsca ftp. 6 wieczorem - 6 rano.
OBRAZKI
wuarchiv.wustl.edu
Kartoteka graphics/gif zawiera setki obrazków i plików
z grafiką w formacie
GIF, od karykatur do samochodów, od kosmicznych obrazów do gwiazd muzyki
pop. Znajdują się one w długiej serii pod-kartotek.
FOTOGRAFIA
ftp.nevada.edu
Zbiór nowinek fotograficznych znajduje się w kartotece pub/photo
.
RELIGIA
nptn.org
W kartotece pub/e.texts/religion znajdziemy pod-kartoteki
z rozdziałami
zarówno z Bibli jak i z Koranu. Dostępne przez 24 godziny.
FANTASTYKA
elbereth.rutgers.edu
W kartotece pub/sfl znajdziemy podsumowania różnych
futurystycznych
programów telewizyjnych, włącznie ze Star Trek'iem (nie tylko oryginał i Next

Generation ale także wersje animowane), Lost in Space, Battlestar Galactica,

the Twilight Zone, the Prisoner and Doctor Who. Są tam też listy różnorodnych

tematów związanych z fantastyką popularnonaukową i bezpośrednio dostępny
magazyn s-f. 6 wieczorem - 6 rano.
SEKS
rtfm.mit.edu
Szukajmy w kartotece pub/usenet/alt.sex i pub/usenet/alt.sex.wizards

dokumentów dotyczących różnych aspektów seksu. Szukajmy w Books
wskazówek jak korzystać z tego miejsca ftp. 6 wieczorem - 6 rano.
SZEKSPIR
atari.archive.umich.edu
Kartoteka shakespeare zawiera większość jego prac. Wiele
innych miejsc
także posiada jego prace, ale generalnie jako jeden potężny plik. W tym
miejscu są one podzielone na różne kategorie (komedie, poezje, historie, itd.),

pozwala to kopiować wybrane utwory lub sonety.
KOSMOS
ames.arc.nasa.gov
Zawiera pliki tekstowe o przestrzeni kosmicznej i historie
programu
badawczego kosmosu prowadzonego przez NASA w pod-kartotece
pub/SPACE. W kartotekach pub/GIF i pub/SPACE/GIF znajdziemy

astronomiczne i związane z NASA obrazki w formacie GIF, włącznie ze
zdjęciami planet, satelitów i innych obiektów kosmicznych.
9 wieczorem - 9 rano.
TV
coe.montana.edu
Kartoteka pub/TV/Guides zawiera historie i inne informacje
o dziesiątkach
programów telewizyjnych. Dopuszczalne są tylko dwa połączenia anonimowych
ftp, co zmusi nas najprawdopodobniej do kilkakrotnych prób uzyskania
połączenia. 8 wieczorem - 8 rano.
ftp.cs.widener.edu
Kartoteka pub/simpsons zawiera pliki dotyczące Bart'a
i jego rodziny, więcej
niż kiedykolwiek możemy potrzebować. W kartotece pub/strek znajdziemy
pliki
związane tematycznie zarówno z oryginalnym filmem jak i Next Generation.
Zobaczmy także pod hasłem Fantastyka.
PODRÓŻE
nic.stolaf.edu
Zanim wyruszymy na następną zamorską eskapadę, możemy sprawdzić
czy
Departament Stanu udziela jakichś wskazówek dotyczących krajów które
zamierzamy przemierzać. Informacje, które obejmują wszystko, od zniszczeń
huraganowych do wojen domowych, znajdują się w kartotece pub/travel-
advisories/advisories, ułożonych wg. listy krajów. 7 wieczorem - 7 rano.
USENET
ftp.uu.net
W kartotece usenet, znajdziemy pliki "często zadawanych
pytań" ("frequently
asked questions"), kopiowane z rtfm.mit.edu. Kartoteka communications

zawiera programy pozwalające użytkownikom MS-DOSu łączyć się
bezpośrednio z miejscami UUCP. W kartotece info znajdziemy informacje o ftp
i
miejscach ftp. Kartoteka inet zawiera informacje o Internecie. Dostępne
przez
24 godziny.
rtfm.mit.edu
Zawiera wszystkie dostępne pliki "często zadawane pytania"
dla grup
dyskusyjnych Usenetu w kartotece pub/usenet. Szukajmy w Books wskazówek

jak korzystać z tego miejsca ftp. 6 wieczorem - 6 rano.
WIRUSY
ftp.unt.edu
Kartoteka antivirus zawiera programy antywirusowe dla MS-DOSa
i
Macintosha. 7 wieczorem - 7 rano.
POGODA
wuarchive.wustl.edu
Kartoteka /multimedia/images/wx zawiera mapy pogody
w USA w formacie
GIF. Pliki są uaktualniane co godzinę i występują generalnie w formie:
CV100222. Pierwsze dwie litery informują o typie pliku: CV oznacza fotografie

zrobiona w świetle dziennym przez satelitę meteorologicznego. Obrazki w
formacie CI są podobne ale używają podczerwieni. Obydwa powyższe formaty
są biało-czarne. Pliki rozpoczynające się na litery SA są kolorowymi mapami

radarowymi USA, pokazującymi warunki atmosferyczne wybranych fragmentów
USA jak również fronty i temperatury w większych miastach. Numery podają
datę i czas (według czasu Greenwich, GMT - pięć godzin wyprzedzenia do
EST, czas na wschodnim wybrzeżu USA) wykonania zdjęcia: pierwsze dwa
numery reprezentują miesiąc, dwa następne dzień, dwa ostatnie godzinę. Plik

WXKEY.GIF wyjaśnia znaczenie różnych symboli w plikach SA.
7.7 Ncftp - pogadaj mi teraz!
(Początek)
Jeśli mamy szczęście, ludzie zajmujący się naszym systemem głównym

lub publicznym dostępem zainstalowali program zwany ncftp, upraszczający

niektóre zawiłości procesu ftp.
Dla początkujących, kiedy używamy ncftp zamiast zwykłego ftp, nie

musimy się więcej martwić po połączeniu o prawidłową pisownie "anonymous".

Program to za nas zrobi. A kiedy już jesteśmy w programie, zamiast dostawać

linię po linii pełną myślników, czy liter x, r, d, otrzymujemy tylko listę
plików w
kartotece (dla przyzwyczajonych do MS-DOSa, widok będzie podobny do tego
jaki pokazuje się po komendzie dir/w). Zostanie nawet utworzona przez ten
program lista niedawno odwiedzanych miejsc ftp, można więc wybrać z tej listy,

zamiast próbować zapamiętać nieprawdopodobnie skomplikowaną nazwę
miejsca ftp.
Użycie programu, zakładając, że nasze miejsce go posiada, jest łatwe.
W linii komend wpiszmy
ncftp nazwamiejsca
gdzie "nazwamiejsca" jest miejscem do którego chcemy
dotrzeć (albo można
wpisać ncftp i użyć potem polecenia open. Po połączeniu możemy używać tych

samych komend, do których jesteśmy przyzwyczajeni w ftp, takich jak ls, get,

mget. Nazwy kończące się ukośnikiem / są kartotekami gdzie możemy się
dostać za pomocą komendy cd; inne są plikami, które możemy kopiować. Kilka

użytecznych ncftp komend jak komenda type (Typ, rodzaj.- przyp.tłum.)
,
pozwala na zamianę rodzaju przesyłanego pliku (na przykład z formatu ASCII

na binarny) i komenda size (wielkość), pozwalająca
sprawdzić wielkość pliku
zanim rozpoczniemy jego transfer, np.
size declaration.txt
poinformuje nas jak duży jest plik declaration.txt,
zanim go zechcemy przesłać.
Kiedy powiemy "bye", ncftp pamięta
ostatnią kartotekę w której byliśmy, tak
więc łącząc się następnym razem z tym miejscem, zostaniemy automatycznie w

niej umieszczeni.
Jeśli wpiszemy
help
dostaniemy listę plików do przeczytania aby zwiększyć jeszcze
bardziej
możliwości programu.
7.8 Projekt Gutenberg - elektroniczne
książki (Początek)
Projekt Gutenberg, którego koordynatorem jest Michael Hart, ma bardzo

ambitny plan: udostępnić w wersji elektronicznej więcej niż 10 000 książek
i
dokumentów do roku 2001. W 1993 roku, projekt dodawał do swoich węzłów ftp

średnio cztery nowe książki miesięcznie; w roku 1994 miano nadzieje na
dwukrotne zwiększenie tempa.
Projekt rozpoczęty w 1971 roku, ma już na swoim koncie "bibliotekę"

składająca się z setek książek i opowieści, od Bajek Ezopa do "Through
the
Looking Glass", dostępnych do wzięcia. Jest tam także ciągle powiększająca

się liczba aktualnych dokumentów dotyczących spraw rządowych, takich jak
coroczne sprawozdanie CIA "Światowa Księga Faktów" ("World Factbook").

Oprócz nptn.org, teksty należące do Projektu Gutenberg mogą być

przeglądane w mrcnext.cso.uiuc.edu w kartotece etext.
7.9 Gdy coś nie gra
(Początek)

Otrzymujemy informacje "host unavailable" (system główny jest niedostępny).
Miejsce ftp jest z jakiegoś powodu odłączone. Spróbujmy później.

Otrzymujemy informacje "unknown host" (nieznany system główny).
Sprawdźmy pisownię nazwy miejsca do którego się udajemy.

Źle napisaliśmy "anonymous" podczas logowania i dostajemy zapytanie
o
hasło do tego co wpisaliśmy.
Wpiszmy cokolwiek, naciśnijmy klawisz ENTER, rozłączmy się i spróbujmy
ponownie. Zamiast używać słowa "anonymous", można spróbować użyć
słowo
"ftp". Działa to w wielu miejscach. Albo po prostu wpisać ncftp,
jeśli nasz system
główny posiada ten program i nigdy więcej nie martwić się o to.

Połączyliśmy się z jakimś miejscem ale po chwili zostaliśmy rozłączeni.
Spróbujmy ponownie za kilka minut. Wraz ze wzrostem popularności Internetu,

coraz więcej miejsc jest po prostu zatłoczone przez duża liczbę połączeń.
7.10 FYI (Początek
)
Częste używanie archie'go pomoże nam odnaleźć specyficzne pliki
lub
dokumenty. Informacje o nowych i interesujących miejscach ftp znajdziemy w

grupie dyskusyjnej Usenetu comp.archives. Możemy także zajrzeć do grup

Usenetu takich jak comp.misc, comp.sources.wanted lub news.answers
aby
znaleźć tam listę miejsc ftp, publikowana co miesiąc przez Toma Czarnika i

Jona Granrose.
Grupa Usenetu comp.archives zawiera informacje o nowych miejscach

ftp a także o ciekawych plikach w już istniejących miejscach ftp.
Grupa Usenetu comp.virus posiada listę miejsc mających antywirusowe

programy dla Amigi, MS-DOSa, Macintosha, Atari i innych komputerów.
Grupy comp.sys.ibm.pc.digest i comp.sys.mac.digest podają

informacje o nowych programach dla MS-DOSa i Macintosha oraz odpowiedzi
na pytania użytkowników tych komputerów.
Powrót do podstawowego spisu treści