_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_zmiany:
1989-01-01 Dz.U.1988.41.324 art. 43
1989-06-06 Dz.U.1989.34.187 art. 1
1990-06-07 Dz.U.1990.29.173 art. 1
1992-02-07 Dz.U.1991.100.442 art. 50
1996-12-28 Dz.U.1996.114.542 art. 2
1997-10-22 Dz.U.1997.121.770 art. 30
1998-09-01 Dz.U.1997.88.554 art. 5 ż 2 pkt 17
2000-05-09 Dz.U.1999.90.999 art. 16
2002-01-01 Dz.U.2001.112.1198 art. 24
2004-01-01 Dz.U.2002.153.1271 art. 12


USTAWA
z dnia 26 stycznia 1984 r.
Prawo prasowe.


Rozdział 1
Przepisy ogólne.

Art. 1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.

Art. 2. Organy państwowe zgodnie z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwarzają prasie warunki niezbędne do wykonywania jej funkcji i zadań, w tym również umożliwiające działalność redakcjom dzienników i czasopism zróżnicowanych pod względem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw.

Art. 3. Pracownik poligrafii oraz kolportażu nie może ograniczać ani w jakikolwiek inny sposób utrudniać drukowania i nabywania przyjętych przez przedsiębiorstwo do druku i rozpowszechniania dzienników, czasopism lub innych publikacji prasowych z powodu ich linii programowej albo treści.

Art. 3a. W zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198).

_@POCZ@_Art. 4. Orzeczenia [1]1. Orzeczenia [11]_@KON@_Art. 4. _@POCZ@__@KON@_1. Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_2. _@POCZ@_ Orzeczenia [6]_@KON@_3. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [10]_@KON@_4. Odmowę, o której mowa w ust. 3, bądź niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie można zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie miesiąca; w postępowaniu przed Sądem stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_5. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_6. Art. 5. 1. Każdy obywatel, zgodnie z zasadą wolności słowa i prawem do krytyki, może udzielać informacji prasie.

2. Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu udzielenia informacji prasie, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych.

_@POCZ@_Art. 6. Orzeczenia [1]1. Orzeczenia [3]_@KON@_Art. 6. _@POCZ@__@KON@_1. Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk.

_@POCZ@_ Orzeczenia [8]_@KON@_2. Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne oraz organizacje spółdzielcze są obowiązane do udzielenia odpowiedzi na przekazaną im krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do związków zawodowych, organizacji samorządowych i innych organizacji społecznych w zakresie prowadzonej przez nie działalności publicznej.

4. Nie wolno utrudniać prasie zbierania materiałów krytycznych ani w inny sposób tłumić krytyki.

Art. 7. 1. Ustawa reguluje prasową działalność wydawniczą i dziennikarską.

2. W rozumieniu ustawy:

1) prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską,

2) dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu, ukazujący się częściej niż raz w tygodniu,

3) czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku; przepis ten stosuje się odpowiednio do przekazu za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu innego niż określony w pkt 2,

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_4) materiałem prasowym jest każdy opublikowany lub przekazany do opublikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym, niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy autorstwa,

5) dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji,

6) redaktorem jest dziennikarz decydujący lub współdecydujący o publikacji materiałów prasowych,

7) redaktorem naczelnym jest osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji,

8) redakcją jest jednostka organizująca proces przygotowywania (zbierania, oceniania i opracowywania) materiałów do publikacji w prasie.

Art. 8. 1. Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy.

2. Organizacja polityczna, związek zawodowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy może realizować uprawnienia wydawnicze bezpośrednio lub za pośrednictwem wydawnictw własnych, jak również innych wydawnictw, działających jako nakładca.

Art. 9. Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do:

1) Dziennika Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dziennika Urzędowego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej "Monitor Polski" oraz innych urzędowych organów publikacyjnych,

2) Diariusza Sejmowego i własnych sprawozdań z działalności Sejmu i jego organów, a także wewnętrznych wydawnictw rad narodowych,

3) orzecznictwa sądów, oraz innych urzędowych publikacji o tym charakterze,

4) wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i organizacji międzynarodowych, które na podstawie ustaw, umów i zwyczajów międzynarodowych korzystają z prawa prowadzenia działalności wydawniczej.

Rozdział 2
Prawa i obowiązki dziennikarzy.

Art. 10. _@POCZ@_ Orzeczenia [4]_@KON@_1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.

2. Dziennikarz, w ramach stosunku pracy, ma obowiązek realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, w której jest zatrudniony, ogólnej linii programowej tej redakcji.

3. Działalność dziennikarza sprzeczna z ust. 2 stanowi naruszenie obowiązku pracowniczego.

Art. 11. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Informacji w imieniu jednostek organizacyjnych są obowiązani udzielać kierownicy tych jednostek, ich zastępcy, rzecznicy prasowi lub inne upoważnione osoby, w granicach obowiązków powierzonych im w tym zakresie.

3. Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani umożliwiać dziennikarzom nawiązanie kontaktu z pracownikami oraz swobodne zbieranie wśród nich informacji i opinii.

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa organizację i zadania rzeczników prasowych w urzędach organów administracji rządowej.

_@POCZ@_Art. 12. Orzeczenia [1]1. Orzeczenia [4]_@KON@_Art. 12. _@POCZ@__@KON@_1. Dziennikarz jest obowiązany:

_@POCZ@_ Orzeczenia [12]_@KON@_1) zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło,

_@POCZ@_ Orzeczenia [4]_@KON@_2) chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie,

3) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.

2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

Art. 13. 1. Nie wolno wypowiadać w prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym przed wydaniem orzeczenia w I instancji.

2. Nie wolno publikować w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również danych osobowych i wizerunku świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że osoby te wyrażą na to zgodę.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 2, nie narusza przepisów innych ustaw. Właściwy prokurator lub sąd może zezwolić, ze względu na ważny interes społeczny, na ujawnienie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 14. 1. Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio publikowana.

3. Osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów społecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej opublikowania.

4. Udzielenia informacji nie można uzależniać, z zastrzeżeniem wynikającym z ust. 2, od sposobu jej skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej.

5. Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową.

_@POCZ@_ Orzeczenia [7]_@KON@_6. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby.

Art. 15. 1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1) danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych,

2) wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i prasowych jednostkach organizacyjnych.

Art. 16. 1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o której mowa w art. 15 ust. 2, w razie gdy informacja, materiał prasowy, list do redakcji lub inny materiał o tym charakterze dotyczy przestępstwa określonego w art. 254 Kodeksu karnego albo autor lub osoba przekazująca taki materiał wyłącznie do wiadomości dziennikarza wyrazi zgodę na ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału.

2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.

3. Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach poinformowany o sprawach związanych z tajemnicą zawodową dziennikarza; powierzoną mu informację albo inny materiał może ujawnić jedynie w wypadkach określonych w ust. 1.

Rozdział 3
Rada Prasowa.

Art. 17. 1. Tworzy się Radę Prasową.

2. Rada Prasowa działa przy Prezesie Rady Ministrów. Członków Rady powołuje Prezes Rady Ministrów na okres 3 lat.

3. Rada Prasowa wybiera ze swego grona przewodniczącego, jego zastępcę oraz sekretarza Rady.

4. Rada Prasowa ma charakter opiniodawczy i wnioskujący w sprawach dotyczących prasy i jej roli w życiu społeczno-politycznym kraju.

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_5. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa tryb powoływania i działania Rady Prasowej oraz nadaje jej statut.

6. W składzie Rady Prasowej powinny być reprezentowane stowarzyszenia i związki dziennikarskie lub zrzeszające dziennikarzy.

Art. 18.
Rozdział 4
Organizacja działalności prasowej.

Art. 19. _@POCZ@_Art. 20. Orzeczenia [1] Wzory umów i pism [1]1. Orzeczenia [2]_@KON@_Art. 20. _@POCZ@__@KON@_1. Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy, zwanym dalej "organem rejestracyjnym". Do postępowania w tych sprawach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.

2. Wniosek o rejestrację, o której mowa w ust. 1, powinien zawierać:

1) tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny adres redakcji,

2) dane osobowe redaktora naczelnego,

3) określenie wydawcy, jego siedzibę i dokładny adres,

4) częstotliwość ukazywania się dziennika lub czasopisma.

3. Postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd uzasadnia tylko na wniosek.

4. Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia.

5. O zmianie danych, o których mowa w ust. 2, należy zawiadomić niezwłocznie organ rejestracyjny.

_@POCZ@_ Orzeczenia [8]_@KON@_Art. 21. Organ rejestracyjny odmówi rejestracji, jeżeli wniosek nie zawiera danych, o których mowa w art. 20 ust. 2, lub jej udzielenie stanowiłoby naruszenie prawa do ochrony nazwy istniejącego już tytułu prasowego.

Art. 22. Organ rejestracyjny może zawiesić wydawanie dziennika lub czasopisma na czas określony, nie dłuższy niż rok, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym dzienniku lub czasopiśmie zostało popełnione przestępstwo.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 23. Rejestracja dziennika lub czasopisma traci ważność:

w razie niewydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia uprawnień do ich wydawania na czas nie oznaczony lub przerwy w ich wydawaniu przez okres roku, jeżeli redakcja nie wystąpiła o zachowanie rejestracji,

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_Art. 23a. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób prowadzenia rejestru dzienników i czasopism.

Art. 24. Przepisy dotyczące rejestracji działalności prasowej nie mają zastosowania do działalności antenowej Komitetu do Spraw Radia i Telewizji "Polskie Radio i Telewizja" oraz do działalności Polskiej Agencji Prasowej i Polskiej Kroniki Filmowej, których działalność regulują odrębne przepisy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 25. 1. Redakcją kieruje redaktor naczelny.

2. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma może być osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, posiada obywatelstwo polskie i nie jest pozbawiona praw publicznych.

3. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za zbrodnie przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jeżeli nie upłynął okres 10 lat od zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana za występki tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3 lat od zakończenia odbywania kary, osoba skazana za przestępstwo popełnione z niskich pobudek, a także osoba, która co najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa określone w ustawie - Prawo prasowe. Organ rejestracyjny w uzgodnieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych może zwolnić redaktora naczelnego od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego.

4. Redaktor naczelny odpowiada za treść przygotowywanych przez redakcję materiałów prasowych oraz za sprawy redakcyjne i finansowe redakcji w granicach określonych w statucie lub właściwych przepisach. Jest również obowiązany do dbania o poprawność języka materiałów prasowych oraz przeciwdziałania jego wulgaryzacji.


4a. W wypadku gdy redaktor naczelny uzyskuje immunitet procesowy, obowiązany jest wskazać redaktora, który ponosi odpowiedzialność określoną w art. 49a.

5. Redaktora naczelnego powołuje i odwołuje wydawca, organ założycielski wydawnictwa lub inny właściwy organ.

6. Przy redakcji działa kolegium redakcyjne, jeżeli statut redakcji lub właściwe przepisy tak stanowią.

7. Przy redakcji może też działać rada redakcyjna (programowa, naukowa), jako organ opiniodawczo-doradczy redaktora naczelnego.

Art. 26. Art. 27. 1. Na każdym egzemplarzu druków periodycznych, serwisów agencyjnych oraz innych podobnych druków prasowych należy w widocznym i zwyczajowo przyjętym miejscu podać:

1) nazwę i adres wydawcy lub innego właściwego organu,

2) adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego,

3) miejsce i datę wydania,

4) nazwę zakładu wykonującego dany druk prasowy,

5) 6) międzynarodowy znak informacyjny,

7) bieżącą numerację.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do nagrań radiowych i telewizyjnych oraz kronik filmowych.

Art. 28. Art. 29. Art. 30.
Rozdział 5
Sprostowania i odpowiedzi.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Wzory umów i pism [1]_@KON@_Art. 31. Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1) rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2) rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Art. 32. 1. Sprostowanie lub odpowiedź należy opublikować w:

1) dzienniku - w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi,

2) czasopiśmie - w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim przygotowywanych do druku numerów,

3) innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu - w najbliższym analogicznym przekazie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi.

2. Sprostowanie lub odpowiedź dotyczące wiadomości lub stwierdzenia zamieszczonych w kronice filmowej należy opublikować, na koszt wydawcy kroniki filmowej, w ciągu miesiąca, w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym; informacja o tym powinna być podana w najbliższej kronice filmowej.

3. Sprostowanie lub odpowiedź należy dodatkowo opublikować w odpowiednim dzienniku, w ciągu miesiąca, na wniosek zainteresowanej osoby, na koszt wydawcy, gdy możliwy termin opublikowania sprostowania lub odpowiedzi przekracza 6 miesięcy.

4. Terminy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają zastosowania, jeżeli strony na piśmie umówiły się inaczej.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_5. Sprostowanie w drukach periodycznych powinno być opublikowane lub przynajmniej zasygnalizowane w tym samym dziale równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem; w pozostałych publikacjach powinno być nadane w zbliżonym czasie i w analogicznym programie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_6. W tekście nadesłanego sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania; tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji; nie odnosi się to do odpowiedzi; nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.

7. Tekst sprostowania lub odpowiedzi nie może być dłuższy od dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy; redaktor naczelny nie może wymagać, aby sprostowanie lub odpowiedź były krótsze niż pół strony znormalizowanego maszynopisu.

8. Ograniczenia, o których mowa w ust. 7, nie dotyczą sprostowania lub odpowiedzi pochodzących od naczelnych i centralnych organów państwowych, w tym pochodzących od naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, jeżeli zostały nadesłane przez rzecznika prasowego rządu.

Art. 33. 1. Redaktor naczelny odmówi opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli:

1) nie odpowiadają wymaganiom określonym w art. 31,

2) zawierają treść karalną lub naruszają dobra osobiste osób trzecich

3) ich treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia społecznego,

4) podważają fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem.

2. Redaktor naczelny może odmówić opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli;

1) sprostowanie lub odpowiedź nie dotyczy treści zawartych w materiale prasowym,

2) sprostowanie lub odpowiedź jest wystosowana przez osobę, której nie dotyczą fakty przytoczone w prostowanym materiale, chyba że sprostowania lub odpowiedzi, po śmierci osoby bezpośrednio zainteresowanej, dokonuje osoba zainteresowana w związku ze stosunkiem służbowym, wspólną pracą lub działalnością albo w związku z więzami pokrewieństwa lub powinowactwa,

3) sprostowanie odnosi się do wiadomości poprzednio sprostowanej,

4) sprostowanie lub odpowiedź została nadesłana po upływie miesiąca od dnia opublikowania materiału prasowego, chyba że zainteresowana osoba nie mogła zapoznać się wcześniej z treścią publikacji, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opublikowania materiału prasowego,

5) sprostowanie lub odpowiedź nie jest zgodna z wymaganiami określonymi w art. 32 ust. 7 lub nie została podpisana w sposób umożliwiający redakcji identyfikację autora.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_3. Odmawiając opublikowania sprostowania lub odpowiedzi redaktor naczelny jest obowiązany przekazać niezwłocznie wnioskodawcy pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach. Jeżeli odmowa nastąpiła z przyczyn wymienionych w ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1-3, należy wskazać fragmenty, które nadają się do publikacji; do poprawionego w ten sposób sprostowania lub odpowiedzi termin określony w ust. 2 pkt 4 biegnie na nowo od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie i jej przyczynach. Redakcja nie może odmówić zamieszczenia sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli zastosowano się do jej wskazań.

4. Jeżeli zasadne sprostowanie nadesłane przez osobę zainteresowaną nie może być opublikowane z przyczyn określonych w ust. 1 i 2, redaktor naczelny, za zgodą tej osoby, może zamieścić własne wyjaśnienie czyniące zadość funkcji sprostowania.

5. Sprostowanie lub odpowiedź mogą być podpisane pseudonimem, gdy podstawą sprostowania lub odpowiedzi jest zagrożenie dobra związanego z pseudonimem; nazwisko podaje się wtedy tylko do wiadomości redakcji.

Rozdział 6
Komunikaty i ogłoszenia.

Art. 34. 1. Redaktor naczelny jest obowiązany opublikować nieodpłatnie, w miejscu i w czasie właściwym ze względu na tematykę i na charakter publikacji, komunikat urzędowy pochodzący od naczelnych i centralnych organów państwowych, w tym pochodzący od naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, jeżeli został nadesłany przez rzecznika prasowego rządu ze wskazaniem, że publikacja jest obowiązkowa.

2. Obowiązek określony w ust. 1 dotyczy również wydanych na podstawie ustaw obwieszczeń, uchwał lub zarządzeń pochodzących od terenowych organów władzy i administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, nadesłanych w formie zwięzłych komunikatów przez właściwego przewodniczącego wojewódzkiej rady narodowej lub wojewodę w celu ogłoszenia w dzienniku lub odpowiednim czasopiśmie na terenie jego działania.

3. Komunikaty, o których mowa w ust. 1 i 2, należy opublikować, w uzgodnionym terminie, bez dokonywania zmian, zamieszczania uwag i zaprzeczeń, a w razie braku uzgodnienia terminu - w najbliższym przygotowywanym wydaniu.

Art. 35. 1. Redaktor naczelny dziennika jest obowiązany opublikować odpłatnie we wskazanym lub uzgodnionym terminie:

1) prawomocny wyrok sądu lub inne orzeczenie zawierające klauzulę o opublikowaniu,

2) ogłoszenie sądu lub innego organu państwowego.

2. Redaktor naczelny dziennika jest obowiązany opublikować nieodpłatnie, we wskazanym lub uzgodnionym terminie, list gończy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 36. 1. Prasa może zamieszczać odpłatne ogłoszenia i reklamy.

2. Ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

3. Ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, iż nie stanowią one materiału redakcyjnego.

4. Wydawca i redaktor mają prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy, jeżeli ich treść lub forma jest sprzeczna z linią programową bądź charakterem publikacji.

5. Na żądanie organów upoważnionych do tego na podstawie odrębnych przepisów wydawca lub redaktor są obowiązani do ujawnienia posiadanych nazw i adresów przedsiębiorców lub osób fizycznych, zamieszczających odpłatne ogłoszenia lub reklamy w sprawach działalności gospodarczej. W tym wypadku art. 15 ust. 1 i 2 nie stosuje się.

Rozdział 7
Odpowiedzialność prawna.

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_Art. 37. Do odpowiedzialności za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 37a. W razie skazania za przestępstwo popełnione przez opublikowanie materiału prasowego, sąd może orzec jako karę dodatkową przepadek materiału prasowego.

Art. 37b. Sąd przekazuje właściwemu organowi rejestracyjnemu zawiadomienie o wyroku skazującym za przestępstwa, o których mowa w niniejszym rozdziale, niezwłocznie po uprawomocnieniu.

_@POCZ@_Art. 38. Orzeczenia [1]1. Orzeczenia [9]_@KON@_Art. 38. _@POCZ@__@KON@_1. Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności cywilnej za naruszenie prawa spowodowane ujawnieniem materiału prasowego przed jego publikacją.

Art. 39. _@POCZ@_ Orzeczenia [4]_@KON@_1. Osoba zainteresowana może dochodzić roszczenia o opublikowanie sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli redaktor naczelny odmówił opublikowania sprostowania lub odpowiedzi albo są one niewystarczające bądź nie ukazały się w terminie określonym w art. 32 ust. 1-4.

2. Roszczeń, o których mowa w ust. 1, nie można dochodzić po upływie roku od dnia opublikowania materiału prasowego.

Art. 40. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 41. Publikowanie zgodnych z prawdą i rzetelnych sprawozdań z jawnych posiedzeń Sejmu i rad narodowych oraz ich organów, a także publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami współżycia społecznego ujemnych ocen dzieł naukowych lub artystycznych albo innej działalności twórczej, zawodowej lub publicznej służy realizacji zadań określonych w art. 1 i pozostaje pod ochroną prawa; przepis ten stosuje się odpowiednio do satyry i karykatury.

Art. 42. 1. Redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji nadesłanych przez Polską Agencję Prasową oraz za treść komunikatów urzędowych, o których mowa w art. 34, jak również za treść orzeczeń i ogłoszeń, o których mowa w art. 35.

2. Wydawca i redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam opublikowanych zgodnie z art. 36.

Art. 43. Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia dziennikarza do opublikowania lub zaniechania opublikowania materiału prasowego albo do podjęcia lub zaniechania interwencji prasowej

- podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 44. 1. Kto utrudnia lub tłumi krytykę prasową

- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

2. Tej samej karze podlega, kto nadużywając swego stanowiska lub funkcji działa na szkodę innej osoby z powodu krytyki prasowej, opublikowanej w społecznie uzasadnionym interesie.

Art. 45. Kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone

- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 46. _@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1. Kto wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy uchyla się od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, o których mowa w art. 31, albo publikuje takie sprostowanie lub odpowiedź wbrew warunkom określonym w ustawie

- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

2. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba fizyczna, ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Art. 47. Kto wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 34 i 35 uchyla się od opublikowania komunikatu urzędowego, ogłoszenia sądu lub innego organu państwowego, jak również listu gończego
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art. 48. Kto rozpowszechnia materiał prasowy objęty przepadkiem lub prasę zabezpieczoną jako dowód rzeczowy
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art. 49. Kto narusza przepisy art. 3, 11 ust. 2, art. 14, 15 ust. 2 i art. 27
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 49a. Redaktor, który nieumyślnie dopuścił do opublikowania materiału prasowego zawierającego znamiona przestępstwa, o którym mowa w art. 37a
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Rozdział 8
Postępowanie w sprawach prasowych.

Art. 50. Postępowanie w sprawach wynikających z niniejszej ustawy prowadzi się na zasadach określonych w odrębnych przepisach, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 51. Art. 52. Roszczenia o opublikowanie sprostowania lub odpowiedzi, o których mowa w art. 39, podlegają rozpoznaniu przez sąd.

Art. 53. 1. Sprawy o przestępstwa określone w art. 43 i 44 podlegają rozpoznaniu przez sąd wojewódzki, a określone w art. 45-49a oraz o przestępstwa popełnione w prasie - przez sąd rejonowy.

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_2. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może wyznaczyć sądy rejonowe właściwe do rozpoznawania spraw o przestępstwa, o których mowa w art. 45-49a, oraz o przestępstwa popełnione w prasie - na obszarze właściwości danego sądu wojewódzkiego.

3. W sprawach o przestępstwa popełnione przez opublikowanie materiału prasowego lub przestępstwa określone w niniejszej ustawie właściwość miejscową sądu ustala się według siedziby redakcji, a następnie wydawnictwa, a gdy ta siedziba nie jest znana lub znajduje się za granicą - według miejsca ujawnienia lub rozpowszechniania materiału prasowego. Jeżeli w tej samej sprawie wszczęto postępowanie w kilku sądach, właściwy jest ten sąd, w którym najpierw wszczęto postępowanie.

Art. 54. W razie odmowy wszczęcia postępowania karnego przeciwko dziennikarzowi o przestępstwo określone w ustawie oraz o przestępstwo popełnione w prasie lub inny czyn związany z wykonywaniem zawodu dziennikarskiego albo umorzenia takiego postępowania, sąd lub prokurator może przekazać sprawę do rozpoznania jedynie właściwemu sądowi dziennikarskiemu.

Art. 54a. W razie uniewinnienia lub umorzenia postępowania z powodu braku w czynie popełnionym znamion czynu zabronionego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie w wysokości rzeczywiście poniesionych strat.

Art. 54b. Przepisy o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych stosuje się odpowiednio do naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do rozpowszechniania, niezależnie od techniki przekazu, w szczególności publikacji nieperiodycznych oraz innych wytworów druku, wizji i fonii.

Rozdział 9
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe.

Art. 55. W ustawie z dnia 8 czerwca 1972 r. o wykonywaniu i organizacji rzemiosła (Dz. U. z 1983 r. Nr 7, poz. 40) w rozdziale 1 po art. 3 dodaje się art. 3[1] w brzmieniu:

"Art. 3[1]. Sprawy wydawania zezwoleń na wykonywanie rzemiosła w zakresie małej poligrafii dla celów handlowych i reklamowych oraz rejestrowania i kontroli zakładów usługowych i znajdujących się w nich urządzeń określają przepisy Prawa prasowego; w pozostałym zakresie do działalności tych zakładów stosuje się przepisy niniejszej ustawy."
Art. 56. W ustawie z dnia 18 lipca 1974 r. o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (Dz. U. z 1983 r. Nr 43, poz. 193) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3:

a) w ust. 4 wyrazy " sztuki, przedsiębiorstw fonografii i poligrafii" zastępuje się wyrazami "sztuki i przedsiębiorstw fonografii",

b) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:

"6. Sprawy wydawania uprawnień do prowadzenia działalności w zakresie poligrafii oraz rejestrowania i kontroli przedsiębiorstw i urządzeń poligraficznych określają przepisy Prawa prasowego; w pozostałym zakresie do działalności tych przedsiębiorstw stosuje się przepisy niniejszej ustawy.",
2) w art. 4 w ust. 1 w pkt 3 wyrazy " i poligrafii" skreśla się.

Art. 57. W ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk (Dz. U. Nr 20, poz. 99 i z 1983 r. Nr 44, poz. 204) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 skreśla się pkt 7;

2) w art. 3 dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:

"3. Do właściwości Głównego Urzędu należą także sprawy udzielania i cofania zezwoleń na prowadzenie prasowej działalności wydawniczej lub nakładczej oraz na wydawanie dzienników i czasopism w zakresie i na zasadach określonych w Prawie prasowym.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 3, Główny Urząd współdziała z Narodową Radą Kultury, Radą Prasową, Polską Akademią Nauk, właściwymi ministrami, kierownikami urzędów centralnych, z centralnymi organami organizacji politycznych, związków zawodowych, organizacji spółdzielczych, samorządowych i innych organizacji społecznych oraz kościołów i innych związków wyznaniowych.";
3) w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Sprawy zastrzeżone w przepisach szczególnych do właściwości Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk i jego organów terenowych przechodzą odpowiednio do właściwości Głównego Urzędu oraz okręgowych urzędów.";
4) w art. 23 końcowe wyrazy "z wyjątkiem przepisów dotyczących udzielania zezwoleń na wydawanie czasopism, jak również rejestracji i kontroli zakładów poligraficznych, zakładów wytwarzających pieczątki, zakładów wytwarzających publikacje i ilustracje sposobem światłoczułym oraz aparatów do powielania" skreśla się.

Art. 58. 1. Postępowanie w sprawach wynikających z niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2, wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy i do tego czasu nie zakończone, toczy się do zakończenia w danej instancji według przepisów dotychczasowych.

2. Sprawy dotyczące wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności usługowej w zakresie małej poligrafii, w których postępowanie wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nie zostało do tego czasu zakończone, podlegają przekazaniu do dalszego postępowania organowi właściwemu w myśl tej ustawy; postępowanie toczy się z uwzględnieniem jej przepisów.

3. Przepisy ustawy dotyczące zaskarżania do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzji w sprawach wynikających z niniejszej ustawy stosuje się do decyzji wydanych w sprawach, w których postępowanie zostało wszczęte po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 59. 1. Działający w dniu wejścia w życie ustawy wydawcy dzienników i czasopism zachowują dotychczasowe uprawnienia, jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie oświadczą w Głównym Urzędzie Kontroli Publikacji i Widowisk gotowość prowadzenia tej działalności oraz wskażą dane określone w art. 19 ust. 3.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do zezwoleń na wydawanie określonego dziennika lub czasopisma, z tym że wskazanie dotyczy danych określonych w art. 20 ust. 2.

3. Wydane do dnia wejścia w życie ustawy zezwolenia na prowadzenie działalności poligraficznej oraz usługowej w zakresie małej poligrafii zachowują ważność, jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie osoby prowadzące taką działalność oświadczą Ministrowi Kultury i Sztuki gotowość prowadzenia tej działalności oraz wskażą dane określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 6.

Art. 60. Z dniem wejścia w życie ustawy tracą moc wszelkie przepisy dotyczące przedmiotów w niej unormowanych, a w szczególności traci moc dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 listopada 1938 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 89, poz. 608).

Art. 61. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1984 r.
zmiany:
1990-05-19 Dz.U.1997.47.300
1994-02-20 Dz.U.1997.47.300


KONWENCJA
o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku
dnia 29 grudnia 1972 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 29 grudnia 1972 r. została sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że postanawia przystąpić do tej konwencji w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz przyrzeka, że będzie niezmienne zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 9 listopada 1978 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: E. Wojtaszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


KONWENCJA
o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku dnia 29 grudnia 1972 r.

Przekład

Umawiające się Strony niniejszej Konwencji,

uznając, że środowisko morskie i organizmy żyjące, które ono żywi, mają zasadnicze znaczenie dla ludzkości i że wszyscy ludzie są zainteresowani w zapewnieniu takiego sposobu gospodarowania tym środowiskiem, aby jego właściwości i zasoby nie uległy pogorszeniu;

uznając, że zdolność morza do wchłaniania odpadów i ich unieszkodliwiania, jak też jego możliwości odnawiania zasobów naturalnych nie są nieograniczone;

uznając, że zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego Państwa mają suwerenne prawo do eksploatowania swoich własnych zasobów stosownie do swej polityki w stosunku do otaczającego środowiska i mają obowiązek zapewnienia, aby działalność prowadzona w zasięgu ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkód w środowisku innych Państw lub na obszarach poza zasięgiem ich jurysdykcji państwowej;

powołując się na rezolucję 2749 (XXV) Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych dotyczącą zasad gospodarowania dnem mórz i oceanów oraz jego podłożem, poza zasięgiem jurysdykcji państwowej;

stwierdzając, że zanieczyszczanie mórz pochodzi z wielu źródeł, jak zatapianie i zrzuty poprzez atmosferę, rzeki, zalewy, wyloty kanalizacyjne i rurociągi, i że jest ważne, aby Państwa stosowały najlepsze dostępne środki w celu zapobiegania temu zanieczyszczaniu oraz opracowały środki i metody technologiczne zmniejszające ilość usuwanych szkodliwych odpadów;

przekonane, że międzynarodowa działalność zmierzająca do zwalczania zanieczyszczania mórz powodowanego przez zatapianie odpadów może i musi być podjęta bez zwłoki, lecz że działanie to nie powinno stać na przeszkodzie możliwie najszybszemu poszukiwaniu metod zwalczania innych źródeł zanieczyszczania mórz;

pragnąc polepszyć ochronę środowiska morskiego przez zachęcenie Państw wspólnie zainteresowanych poszczególnymi obszarami geograficznymi do zawierania odpowiednich porozumień uzupełniających tę konwencję,

zgodziły się na następujące postanowienia:

Art. I.
Umawiające się Strony będą popierać indywidualnie i zbiorowo skuteczną walkę ze wszystkimi źródłami zanieczyszczania środowiska morskiego, a w szczególności zobowiązują się do podjęcia wszelkich praktycznych środków w celu zapobiegania zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, mogących zagrażać zdrowiu ludzkiemu, wyrządzać szkodę zasobom żywym, florze i faunie morskiej, pogarszać warunki rekreacyjne lub też utrudniać wszystkie inne prawnie dopuszczalne sposoby użytkowania morza.

Art. II.
Umawiające się Strony, zgodnie z postanowieniami następnych artykułów, będą podejmowały indywidualnie, stosownie do swych naukowych, technicznych i ekonomicznych możliwości, a także kolektywnie, odpowiednie środki w celu zapobiegania zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie oraz będą uzgadniały swą politykę w tej dziedzinie.

Art. III.
W rozumieniu niniejszej konwencji:

1.
a) Określenie "zatapianie" oznacza:

i. każde rozmyślne usuwanie do morza odpadów lub innych substancji ze statków, samolotów, platform lub innych urządzeń umieszczonych w morzu;

ii. każde rozmyślne zatapianie w morzu statków, samolotów, platform lub innych urządzeń umieszczonych w morzu.

b) Określenie "zatapianie" nie obejmuje:

i. usuwania do morza odpadów lub innych substancji powstających lub wydobywających się wskutek normalnej eksploatacji statków, samolotów, platform i innych urządzeń umieszczonych w morzu oraz ich wyposażenia, z wyjątkiem odpadów lub innych substancji przewożonych lub przeładowywanych na statkach, samolotach, platformach lub innych urządzeniach umieszczonych w morzu, używanych do zatapiania tych substancji, oraz z wyjątkiem pozostałości pochodzących z obróbki takich odpadów lub innych substancji na pokładzie tych statków, samolotów, platform lub urządzeń;

ii. umieszczania substancji w innym celu niż ich zwykłe usunięcie, pod warunkiem że takie umieszczenie nie jest niezgodne z celami niniejszej konwencji.

c) Postanowienia niniejszej konwencji nie dotyczą usuwania odpadów lub innych substancji, które pochodzą bezpośrednio albo pośrednio z poszukiwań oraz z eksploatacji i obróbki w morzu zasobów mineralnych dna morskiego.

2. Określenie "statki i samoloty" oznacza wszelkiego rodzaju statki wodne lub powietrzne. Określenie to obejmuje poduszkowce i urządzenia pływające, niezależnie od tego, czy poruszają się za pomocą własnego napędu, czy też nie.

3. Określenie "morze" oznacza wszystkie wody morskie, z wyjątkiem wód wewnętrznych Państw.

4. Określenie "odpady i inne substancje" oznacza materiały i substancje wszelkiego typu, postaci i rodzaju.

5. Określenie "specjalne zezwolenie" oznacza zezwolenie udzielone w poszczególnym wypadku na wniosek zgłoszony uprzednio i zgodnie z postanowieniami przewidzianymi w załącznikach II i III.

6. Określenie "ogólne zezwolenie" oznacza zezwolenie udzielone uprzednio i zgodnie z postanowieniami przewidzianymi w załączniku III.

7. Określenie "Organizacja" oznacza organizację wyznaczoną przez Umawiające się Strony zgodnie z postanowieniami artykułu XIV ustęp 2.

Art. IV.
1. Zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji każda z Umawiających się Stron zabroni zatapiania wszelkich odpadów i innych substancji w jakiejkolwiek postaci lub stanie, stosując się do poniższych postanowień:

a) zabronione jest zatapianie wszelkich odpadów lub innych substancji wymienionych w załączniku I;

b) zatapianie odpadów lub innych substancji wymienionych w załączniku II wymaga uprzedniego specjalnego zezwolenia;

c) zatapianie wszelkich innych odpadów lub substancji jest uzależnione od wydania uprzedniego zezwolenia ogólnego.

2. Żadne zezwolenie nie będzie wydane bez wnikliwego rozpatrzenia wszystkich czynników wymienionych w załączniku III, obejmującego takie uprzednie badania właściwości miejsca zatapiania, zgodnie z rozdziałami B i C tego załącznika.

3. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie będzie interpretowane jako stanowiące przeszkodę do wydania przez Umawiającą się Stronę, w zakresie jej dotyczącym, zakazu zatapiania odpadów lub innych substancji nie wymienionych w załączniku I. O wydaniu takiego zakazu Strona ta powiadomi Organizację.

Art. V.
1. Postanowień artykułu IV nie stosuje się, gdy zachodzi konieczność zapewnienia bezpieczeństwa życia ludzkiego lub bezpieczeństwa statków, samolotów, platform albo innych urządzeń umieszczonych w morzu w razie działania siły wyższej, wywołanego burzową pogodą, ani we wszelkich innych wypadkach zagrożenia życia ludzkiego lub bezpośredniego niebezpieczeństwa dla statku, samolotu, platformy lub innych urządzeń umieszczonych w morzu, jeżeli zatopienie wydaje się jedynym sposobem przeciwdziałania niebezpieczeństwu i jeżeli według wszelkiego prawdopodobieństwa pociągnie za sobą mniejszą szkodę niż jego zaniechanie. Zatopienie powinno być dokonane w taki sposób, aby do minimum ograniczyć narażenie życia ludzkiego, jak również flory i fauny morskiej; o przeprowadzeniu zatopienia należy niezwłocznie zawiadomić Organizację.

2. W nagłych wypadkach stwarzających niemożliwe do przyjęcia ryzyko narażenia zdrowia ludzkiego i nie pozwalających na żadne inne praktyczne rozwiązanie Umawiająca się Strona może wydać specjalne zezwolenie stanowiące odstępstwo od artykułu IV ustęp 1 litera a). Przed wydaniem takiego zezwolenia Strona zasięgnie opinii kraju lub krajów, które mogą być dotknięte jego skutkami, oraz Organizacji, która po konsultacji z innymi Stronami i właściwymi organizacjami międzynarodowymi zaleci Stronie niezwłocznie najwłaściwsze metody postępowania stosownie do postanowień artykułu XIV. Strona zastosuje się do tych zaleceń w maksymalnej mierze, odpowiednio do czasu, w jakim działanie powinno być podjęte, oraz z uwzględnieniem podstawowego obowiązku unikania wyrządzenia szkód w środowisku morskim. Strona poinformuje Organizację o podjętym działaniu. Strony zobowiązują się pomagać sobie wzajemnie w takich sytuacjach.

3. Umawiająca się Strona może zrzec się swoich praw wynikających z ustępu 2 w chwili ratyfikacji niniejszej konwencji lub przystąpienia do niej albo później.

Art. VI.
1. Każda z Umawiających się Stron wyznaczy władzę lub władze właściwe do:

a) wydawania zezwoleń specjalnych, które będą wymagane uprzednio, na zatapianie substancji wymienionych w załączniku II i w warunkach określonych w artykule V ustęp 2;

b) wydawania zezwoleń ogólnych, które będą wymagane uprzednio, na zatapianie wszelkich innych substancji;

c) rejestrowania rodzaju i ilości każdej substancji, na której zatopienie wydano zezwolenie, oraz miejsca, daty i sposobu zatopienia;

d) obserwacji indywidualnej lub we współpracy z innymi Stronami i właściwymi organizacjami międzynarodowymi stanu mórz dla realizacji celów niniejszej konwencji.

2. Właściwa władza lub właściwe władze Umawiającej się Strony będą wydawać zgodnie z postanowieniami ustępu 1 uprzednie zezwolenia specjalne lub ogólne, dotyczące substancji przeznaczonych do zatapiania:

a) załadowanych na jej terytorium,

b) załadowanych na statek lub samolot zarejestrowany na jej terytorium lub podnoszący jej banderę, jeżeli załadunku dokonuje się na terytorium Państwa nie będącego Stroną niniejszej konwencji.

3. Przy wydawaniu zezwoleń przewidzianych w ustępie 1 litery a) i b) właściwa władza lub władze będą stosować postanowienia załącznika III, jak też dodatkowe kryteria, środki i warunki, które uznają za stosowne.

4. Każda z Umawiających się Stron będzie przekazywać Organizacji, a w razie potrzeby również innym Stronom, bezpośrednio lub przez sekretariat powołany na podstawie regionalnego porozumienia, informacje przewidziane w ustępie 1 litery c) i d) oraz informować o kryteriach, środkach i warunkach, które stosuje zgodnie z ustępem 3. Sposób składania i rodzaj tych informacji zostaną uzgodnione przez Strony w drodze konsultacji.

Art. VII.
1. Każda z Umawiających się Stron podejmie kroki niezbędne do wykonywania niniejszej konwencji w stosunku do wszystkich:

a) statków i samolotów zarejestrowanych na jej terytorium lub podnoszących jej banderę;

b) statków i samolotów załadowywanych na jej terytorium lub na jej wodach terytorialnych substancjami, które mają być zatopione;

c) statków i samolotów oraz stacjonarnych lub pływających platform, podlegających jej jurysdykcji i przeznaczonych do wykonywania operacji zatapiania.

2. Każda Strona podejmie na swoim terytorium odpowiednie kroki w celu zapobiegania działaniom niezgodnym z postanowieniami niniejszej konwencji i karania za takie działania.

3. Strony zgadzają się współdziałać w opracowaniu trybu postępowania w celu skutecznego stosowania niniejszej konwencji, zwłaszcza na pełnym morzu, łącznie z trybem sygnalizowania o zauważonych statkach i samolotach, które dokonują operacji zatapiania z naruszeniem postanowień niniejszej konwencji.

4. Niniejsza konwencja nie ma zastosowania do statków i samolotów korzystających z immunitetu państwowego zgodnie z prawem międzynarodowym. Niemniej jednak każda Strona zapewni przez zastosowanie właściwych środków, aby takie statki i samoloty posiadane lub eksploatowane przez nią działały w sposób zgodny z celami niniejszej konwencji, i poinformuje o tym Organizację.

5. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie narusza prawa każdej Strony do stosowania, zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego, innych środków zapobiegających zatapianiu w morzu.

Art. VIII.
Dla urzeczywistnienia celów niniejszej konwencji Umawiające się Strony, mające wspólne interesy w ochronie środowiska morskiego na danym obszarze geograficznym, będą starały się, uwzględniając specyficzne warunki regionalne, zawierać regionalne porozumienia zgodne z niniejszą konwencją w celu przeciwdziałania zanieczyszczaniu, zwłaszcza powodowanemu przez zatapianie. Strony niniejszej konwencji będą starały się działać zgodnie z celami i postanowieniami tych regionalnych porozumień, które będą przekazywane Stronom do wiadomości przez Organizację. Umawiające się Strony będą starały się współpracować ze Stronami porozumień regionalnych w celu opracowania uzgodnionych metod postępowania, które powinny stosować Umawiające się Strony niniejszej konwencji i Strony porozumień regionalnych. Należy poświęcić szczególną uwagę współpracy w zakresie obserwacji i badań naukowych.

Art. IX.
Umawiające się Strony ułatwią, w ramach współpracy w łonie Organizacji i innych organów międzynarodowych, Stronom, które się o to zwrócą, uzyskanie pomocy w zakresie:

a) szkolenia personelu naukowego i technicznego;

b) dostarczenia wyposażenia i środków niezbędnych do prowadzenia badań i obserwacji;

c) niszczenia i przerabiania odpadów oraz innych sposobów zapobiegania zanieczyszczaniu lub zmniejszenia zanieczyszczenia powodowanego przez zatapianie,

przede wszystkim w kręgu zainteresowanych krajów, aby w ten sposób przyczynić się do osiągnięcia celów i przeznaczenia niniejszej konwencji.

Art. X.
Zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego, dotyczącymi odpowiedzialności Państw za szkody wyrządzone w środowisku innych Państw lub w jakiejkolwiek innej strefie tego środowiska przez zatapianie odpadów i wszelkiego rodzaju innych substancji, Umawiające się Strony przystąpią do opracowania trybu postępowania w celu ustalania odpowiedzialności i załatwiania sporów powstałych w związku z zatapianiem.

Art. XI.
Umawiające się Strony na swoim pierwszym spotkaniu konsultacyjnym rozpatrzą tryb załatwiania sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej konwencji.

Art. XII.
Umawiające się Strony zobowiązują się popierać, w ramach właściwych wyspecjalizowanych organizacji międzynarodowych i innych organów międzynarodowych, przedsięwzięcia mające na celu ochronę środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem przez:

a) węglowodory, łącznie z produktami ropy naftowej, i ich odpady;

b) inne szkodliwe lub niebezpieczne substancje przewożone przez statki w innych celach niż zatopienie;

c) odpady powstające w trakcie eksploatacji statków, samolotów, platform i innych urządzeń umieszczonych w morzu;

d) zanieczyszczenia radioaktywne ze wszelkich źródeł, w tym również ze statków;

e) składniki broni chemicznej i biologicznej;

f) odpady lub inne substancje pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z prac poszukiwawczych, eksploatacji i przetwarzania w morzu mineralnych zasobów dna morskiego.

Strony będą starały się również przyczynić w ramach odpowiednich organizacji międzynarodowych do skodyfikowania sygnałów, jakimi posługiwać się będą statki używane do operacji zatapiania.

Art. XIII.
Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie stoi na przeszkodzie opracowaniu i rozwijaniu prawa morskiego przez Konferencję Organizacji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Prawa Morza, zwołaną zgodnie z rezolucją 2750 C (XXV) Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, ani nie przesądza aktualnych lub przyszłych roszczeń i stanowisk prawnych któregokolwiek Państwa dotyczących prawa morskiego oraz charakteru i zasięgu jego jurysdykcji przybrzeżnej ani jurysdykcji wykonywanej przez to Państwo w stosunku do statków podnoszących jego banderę. Umawiające się Strony zgadzają się na przeprowadzenie konsultacji na konferencji, która zostanie zwołana przez Organizację po Konferencji w sprawie Prawa Morza, a w każdym razie nie później niż w 1976 r., w celu określenia charakteru i zasięgu praw i obowiązków Państwa przybrzeżnego w zakresie stosowania niniejszej konwencji w strefie przyległej do jego wybrzeży.

Art. XIV.
1. Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii jako depozytariusz, nie później niż w ciągu trzech miesięcy po wejściu w życie niniejszej konwencji, zwoła spotkanie Umawiających się Stron w celu uregulowania spraw organizacyjnych.

2. Umawiające się Strony wyznaczą właściwą Organizację, istniejącą w chwili spotkania przewidzianego w ustępie poprzednim, do pełnienia funkcji sekretariatu związanych z niniejszą konwencją. Każda Strona niniejszej konwencji, nie będąca członkiem tej Organizacji, będzie uczestniczyć w odpowiedniej mierze w kosztach ponoszonych przez tę Organizację wskutek wykonywania tych funkcji.

3. Funkcje sekretariatu Organizacji polegają w szczególności na:

a) zwoływaniu spotkań konsultacyjnych Umawiających się Stron co najmniej raz na dwa lata i zebrań specjalnych Stron w każdym czasie na wniosek dwóch trzecich Stron;

b) pracach przygotowawczych i udzielaniu pomocy, w porozumieniu z Umawiającymi się Stronami i właściwymi organizacjami międzynarodowymi, w opracowaniu i realizacji metod postępowania, o których mowa w ustępie 4 litera e) niniejszego artykułu;

c) rozpatrywaniu zapytań Umawiających się Stron oraz nadesłanych przez nie informacji, konsultowaniu z Umawiającymi się Stronami i z właściwymi organizacjami międzynarodowymi oraz wydawaniu Stronom zaleceń w sprawach związanych z niniejszą konwencją, lecz nie wymienionych w niej szczegółowo;

d) przekazywaniu zainteresowanym Stronom wszystkich zawiadomień otrzymywanych przez Organizację zgodnie z postanowieniami artykułu IV ustęp 3, artykułu V ustępy 1 i 2, artykułu VI ustęp 4 i artykułów XV, XX i XXI.

Przed wyznaczeniem Organizacji funkcje te w razie potrzeby będzie wykonywał jeden z depozytariuszy, którym w danym wypadku będzie Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii.

4. Na spotkaniach konsultacyjnych lub specjalnych Umawiające się Strony będą stale oceniały realizację niniejszej konwencji i będą mogły w szczególności:

a) dokonywać przeglądu niniejszej konwencji i załączników do niej oraz przyjmować poprawki zgodnie z postanowieniami artykułu XV;

b) zapraszać właściwe instytucje naukowe do współpracy ze Stronami lub Organizacją i zasięgać ich porad co do naukowych lub technicznych aspektów niniejszej konwencji, a zwłaszcza treści załączników;

c) otrzymywać i rozpatrywać informacje sporządzone zgodnie z artykułem VI ustęp 4;

d) popierać współpracę z organizacjami regionalnymi zainteresowanymi w zapobieganiu zanieczyszczaniu morza oraz współpracę tych organizacji ze sobą;

e) opracowywać lub przyjmować, po konsultacji z właściwymi organizacjami międzynarodowymi, metody postępowania przewidziane w artykule V ustęp 2, włączając w to podstawowe kryteria określania wyjątkowych i nagłych sytuacji oraz trybu wydawania zaleceń konsultacyjnych i bezpiecznego usuwania substancji w takich wypadkach, ze wskazaniem rejonów nadających się do dokonania zatopienia, oraz wydawać stosowne zalecenia;

f) rozważać wszelkie dodatkowe działania, które mogą być potrzebne.

5. Na pierwszym spotkaniu konsultacyjnym Umawiające się Strony uchwalą niezbędny regulamin wewnętrzny.

Art. XV.
1.
a) Na spotkaniach Umawiających się Stron, zwoływanych zgodnie z artykułem XIV, mogą być przyjęte poprawki do niniejszej konwencji większością dwóch trzecich głosów Stron obecnych. Poprawka wejdzie w życie w stosunku do Stron, które ją przyjęły, sześćdziesiątego dnia po złożeniu Organizacji przez dwie trzecie Stron dokumentu przyjęcia poprawki. Następnie poprawka wejdzie w życie w stosunku do każdej Strony trzydziestego dnia po złożeniu przez nią dokumentu przyjęcia poprawki.

b) Organizacja będzie informowała wszystkie Umawiające się Strony o każdym wniosku o zwołanie spotkania specjalnego na podstawie artykułu XIV i o każdej poprawce przyjętej na spotkaniach Stron oraz o dacie, od której każda taka poprawka wejdzie w życie w stosunku do każdej Strony.

2. Poprawki do załączników będą oparte na przesłankach naukowych i technicznych. Poprawki do załączników, przyjęte większością dwóch trzecich głosów Stron obecnych na spotkaniu zwołanym zgodnie z artykułem XIV, nabiorą mocy obowiązującej w stosunku do każdej Umawiającej się Strony natychmiast po zawiadomieniu Organizacji o przyjęciu przez Stronę poprawki, a w 100 dni po przyjęciu jej na spotkaniu - w stosunku do wszystkich innych Stron, z wyjątkiem tych, które przed upływem tego 100-dniowego terminu złożą oświadczenie, że nie są w stanie przyjąć poprawki w tym czasie. Strony będą się starały powiadomić Organizację o przyjęciu przez nie poprawki w możliwie najkrótszym czasie po przyjęciu jej na spotkaniu. Każda ze Stron może w każdym czasie zgłoszony uprzednio sprzeciw zastąpić oświadczeniem o przyjęciu i wtedy poprawka poprzednio odrzucana wejdzie w życie w stosunku do tej Strony.

3. Przyjęcia lub zgłoszenia sprzeciwu zgodnie z niniejszym artykułem, dokonuje się przez złożenie Organizacji odpowiedniego dokumentu. Organizacja zawiadamia wszystkie Umawiające się Strony o otrzymaniu takich dokumentów.

4. Przed wyznaczeniem Organizacji funkcje administracyjne powierzone jej przez niniejszą konwencję będzie pełnił tymczasowo Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, jako jeden z depozytariuszy niniejszej konwencji.

Art. XVI.
Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisania dla każdego Państwa w Londynie, Meksyku, Moskwie i Waszyngtonie od dnia 29 grudnia 1972 r. do dnia 31 grudnia 1973 r.

Art. XVII.
Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne będą składane Rządom Meksyku, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii oraz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Art. XVIII.
Po dniu 31 grudnia 1973 r. niniejsza konwencja będzie otwarta do przystąpienia dla każdego Państwa. Dokumenty przystąpienia będą składane Rządom Meksyku, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii oraz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Art. XIX.
1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie trzydziestego dnia po dniu złożenia piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia.

2. W stosunku do każdej Umawiającej się Strony, która ratyfikuje niniejszą konwencję lub do niej przystąpi po złożeniu piętnastego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia, konwencja wejdzie w życie trzydziestego dnia po złożeniu przez tę Stronę jej dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia.

Art. XX.
Depozytariusze będą zawiadamiali Umawiające się Strony:

a) o podpisaniu niniejszej konwencji i o złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych, dokumentów przystąpienia lub wypowiedzenia, zgodnie z artykułami XVI, XVII, XVIII i XXI, oraz

b) o dacie wejścia w życie niniejszej konwencji, zgodnie z artykułem XIX.

Art. XXI.
Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję przez złożenie, na sześć miesięcy wcześniej, pisemnego zawiadomienia jednemu z depozytariuszy, który poinformuje o tym niezwłocznie wszystkie Strony.

Art. XXII.
Oryginał niniejszej konwencji, której teksty w językach angielskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim są jednakowo autentyczne, zostanie złożony na przechowanie Rządom Meksyku, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii oraz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, które prześlą uwierzytelnione kopie niniejszej konwencji wszystkim Państwom.

Na dowód czego niżej podpisani Pełnomocnicy, należycie upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w czterech egzemplarzach w Londynie, Meksyku, Moskwie i Waszyngtonie dnia dwudziestego dziewiątego grudnia 1972 r.

Załącznik I
1. Związki organiczne halogenów.

2. Rtęć i związki rtęci.

3. Kadm i związki kadmu.

4. Masy plastyczne i inne substancje syntetyczne nie ulegające rozkładowi, na przykład sieci i liny, które mogą unosić się na powierzchni wody lub zwisać w morzu w sposób stanowiący istotną niedogodność dla rybołówstwa, nawigacji lub innych prawnie dopuszczalnych sposobów korzystania z morza.

5. Ropa naftowa surowa i jej odpady, produkty rafinacji ropy, pozostałości destylacji ropy oraz wszystkie mieszaniny zawierające dowolną ilość tych substancji, wzięte na statek w celu ich zatopienia.

6. Odpady radioaktywne i inne radioaktywne materiały.

7. Materiały produkowane w jakiejkolwiek postaci (np. ciała stałe, ciecze, ciała półpłynne, gazy lub żywe organizmy) do prowadzenia wojny biologicznej i chemicznej.

8. Z wyjątkiem powyższego ustępu 6, ustępy od 1 do 7 niniejszego załącznika nie odnoszą się do substancji, które bardzo szybko stają się nieszkodliwe wskutek procesów fizycznych, chemicznych lub biologicznych w morzu, pod warunkiem że:

(i) nie psują smaku jadalnych organizmów morskich ani

(ii) nie zagrażają zdrowiu ludzkiemu lub zdrowiu zwierząt domowych.

W razie wątpliwości co do nieszkodliwości substancji, Strona powinna zastosować postępowanie konsultatywne przewidziane w artykule XIV.

9. Z wyjątkiem odpadów przemysłowych, tak jak to określono w poniższym ustępie 11, załącznik niniejszy nie ma zastosowania do odpadów lub innych materiałów (takich jak szlam ściekowy i materiał pogłębiarski), które zawierają szkodliwe substancje określone w ustępach od 1 do 5 w ilościach śladowych.

Ustęp 6 nie ma zastosowania do odpadów lub innych materiałów (np. szlamów ściekowych i materiałów pogłębiarskich) zawierających minimalne (uwalniane) poziomy radioaktywności, tak jak to określa IAEA i jak przyjęty Umawiające się Strony. Jeżeli nie jest to zabronione w inny sposób w załączniku I, odpady takie powinny podlegać, odpowiednio, postanowieniom załączników II i III.

10. (a) Zabrania się spopielania na morzu odpadów przemysłowych, określonych w poniższym ustępie 11, oraz szlamów ściekowych.

(b) Spopielanie na morzu wszelkich innych odpadów lub materiałów wymaga wydania specjalnego zezwolenia.

(c) Umawiająca się Strona, wydając specjalne zezwolenie na spopielanie na morzu, zastosuje wymagania opracowane na podstawie niniejszej konwencji.

(d) W rozumieniu niniejszego załącznika:

(i) "morskie urządzenie spopielające" oznacza statek, platformę lub inną konstrukcję eksploatowaną dla celów spalania na morzu,

(ii) "spopielanie na morzu" oznacza rozmyślne spalanie odpadów lub innych materiałów na morskim urządzeniu spopielającym w celu ich termicznego zniszczenia. Określenie powyższe wyklucza czynności spalania przypadkowe w normalnej eksploatacji statku, platformy lub innej konstrukcji.

Odpady przemysłowe od 1 stycznia 1996 r.

W rozumieniu niniejszego załącznika:

Termin "odpady przemysłowe" oznacza materiały odpadowe powstające przy czynnościach procesu produkcyjnego lub obróbczo-przetwórczego i nie odnosi się do:

(a) urobku z pogłębiania dna;

(b) szlamu ze ścieków;

(c) odpadów rybnych lub resztek organicznych powstających w przemysłowym procesie obróbki ryb;

(d) statków i platform oraz innych konstrukcji morskich, pod warunkiem że materiały zdolne do tworzenia pływających resztek lub innym sposobem zanieczyszczające morze są usuwane w maksymalnym stopniu;

(e) nieskażonych, ciężkich materiałów geologicznych, których składniki chemiczne prawdopodobnie nie przedostaną się do środowiska morskiego;

(f) nieskażonych materiałów organicznych pochodzenia naturalnego.

Zatapianie odpadów i innych materiałów wyszczególnionych wyżej w lit. (a) - (f) powinno podlegać wszystkim pozostałym postanowieniom załącznika I, a także postanowieniom załączników II i III.

Treści niniejszego ustępu nie stosuje się do odpadów promieniotwórczych lub jakichkolwiek innych materiałów wymienionych w ustępie 6 niniejszego załącznika.

12. W ciągu 25 lat od daty wejścia w życie poprawki do ustępu 6 i po każdym 25-letnim okresie od tej daty Umawiające się Strony zbiorą wyniki studiów naukowych odnoszące się do wszelkich odpadów radioaktywnych i innych radioaktywnych materiałów odmiennych od wysokoradioaktywnych, uwzględniając przy tym takie inne czynniki, jakie same uznają za właściwe, i dokonają przeglądu umieszczenia takich substancji w załączniku I, zgodnie z procedurą przedłożoną w artykule XV.

Załącznik II
W celu stosowania przepisów artykułu VI ustęp 1 litera a) zatapianie niżej wymienionych substancji i materiałów wymaga szczególnej ostrożności.

A. Odpady zawierające znaczne ilości następujących substancji:

1. arsen i ich związki

2. beryl i ich związki

3. chrom i ich związki

4. miedź i ich związki

5. ołów i ich związki

6. nikiel i ich związki

7. wanad i ich związki

8. cynk i ich związki

9. organiczne związki silikonowe

10. cyjanki

11. fluorki

12. pestycydy i ich produkty nie objęte załącznikiem I.

B. Pojemniki, odpadki metalowe i inne odpady wielkiej objętości, które mogą opadać na dno morskie i stanowić poważną przeszkodę w rybołówstwie i nawigacji.

C. Wydając specjalne zezwolenia na spopielanie substancji wymienionych w niniejszym załączniku, Umawiające się Strony powinny stosować prawidła "Przepisów dla kontroli spopielania na morzu odpadów i innych substancji", zawarte w dodatku do załącznika I, i powinny wziąć pod uwagę całą treść "Technicznych wytycznych dla kontroli spopielania na morzu odpadów i innych substancji", uchwalonych po konsultacjach przez Umawiające się Strony.

D. Materiały, które chociaż nietoksyczne, mogą stać się szkodliwe na skutek ilości, w jakiej są zatapiane, lub które mogą poważnie pogorszyć warunki środowiska.

Załącznik III
Dane, które należy brać pod uwagę przy ustalaniu kryteriów wydawania zezwoleń na zatapianie substancji w morzu, zgodnie z postanowieniami artykułu IV ustęp 2, obejmują w szczególności:

A. Charakterystykę i składniki substancji:

1. Ogólną ilość i średnie wskaźniki składu zatapianej substancji (np. w ciągu roku).

2. Postać, np. ciała stałe, szlam, ciecz lub gaz.

3. Własności: fizyczne (np. rozpuszczalność, gęstość), chemiczne i biochemiczne (np. zapotrzebowanie na tlen i substancje odżywcze) i biologiczne (np. obecność wirusów, bakterii, drożdży, pasożytów).

4. Toksyczność.

5. Trwałość: fizyczną, chemiczną i biologiczną.

6. Akumulację i biologiczne przemiany w substancjach biologicznych i osadach biologicznych.

7. Skłonność do zmian fizycznych, chemicznych i biochemicznych oraz do współoddziaływania w środowisku wodnym z innymi rozpuszczonymi substancjami organicznymi i nieorganicznymi.

8. Prawdopodobieństwo zakażania lub innych niekorzystnych zmian, zmniejszających wartość rynkową zasobów morskich (ryb, mięczaków, skorupiaków itp.).

9. Przy wydawaniu zezwolenia na zatapianie Umawiające się Strony rozważą, czy istnieją odpowiednie podstawy naukowe dotyczące właściwości i składu materiałów przewidzianych do zatapiania, pozwalające ocenić ich oddziaływanie na życie w morzu i zdrowie ludzkie.

B. Charakterystykę miejsca i metody zatapiania:

1. Lokalizację (np. współrzędne miejsca zatapiania, głębokość i odległość od brzegów), położenie w odniesieniu do innych obszarów (np. terenów rekreacyjnych, miejsc tarła, hodowli i połowów oraz położenia zasobów nadających się do eksploatacji).

2. Ilość usuwanej substancji w określonym czasie (np. w ciągu dnia, tygodnia, miesiąca).

3. Metody stosowania opakowań i pojemników w razie ich używania.

4. Początkowy stopień rozcieńczenia, otrzymywany przy proponowanej metodzie zrzutu.

5. Cechy charakterystyczne rozpraszania (np. skutki oddziaływania prądów, przypływów i odpływów oraz wiatrów na przemieszczanie poziome i pionowe).

6. Cechy charakterystyczne wody, takie jak np. temperaturę, pH, zasolenie, uwarstwienie, wskaźniki tlenowe zanieczyszczenia, rozpuszczony tlen (DO), chemiczne zapotrzebowanie tlenu (COD), biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BOD), obecność azotu w formie organicznej lub mineralnej w szczególności obecność amoniaku, zawiesiny i innych substancji pokarmowych oraz produktywność.

7. Cechy charakterystyczne dna (np. topografię, charakterystykę geochemiczną i geologiczną oraz produktywność biologiczną).

8. Inne poprzednio dokonane zatopienia i ich skutki na obszarze zatapiania (np. dane wskazujące obecność metali ciężkich i zawartość węgla organicznego).

9. Przy wydawaniu zezwolenia na zatopienie Umawiające się Strony będą czynić wysiłki w celu ustalenia, czy istnieją wystarczające podstawy naukowe do oceny następstw takiego zatopienia, o których mowa w tym załączniku, biorąc pod uwagę również zmiany związane z porami roku.

C. Uwagi i warunki ogólne:

1. Możliwość wpływu na warunki rekreacyjne (np. obecność substancji pływających lub osiadających, mętność, nieprzyjemny zapach, zmiana barwy i występowanie piany).

2. Możliwość wpływu na faunę i florę morską, hodowlę ryb i mięczaków, zasoby rybne i rybołówstwo, zbiory i uprawę alg morskich.

3. Możliwość wpływu na inne sposoby korzystania z morza (np. pogorszenie jakości wody używanej do celów przemysłowych, podwodna korozja urządzeń umieszczonych w morzu, zakłócenia pracy statków wynikające z obecności substancji pływających, utrudnienia w połowach lub nawigacji na skutek pozostawiania odpadów lub przedmiotów stałych na dnie morskim i ochrona obszarów o szczególnym znaczeniu ze względów naukowych lub zachowawczych).

4. Praktyczne możliwości stosowania na lądzie alternatywnych metod przerabiania, usuwania lub niszczenia bądź przetwarzania w celu zmniejszenia szkodliwości substancji przed ich zatopieniem w morzu.
KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Związkową Radą Wykonawczą Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii,
podpisana w Warszawie
dnia 2 grudnia 1982 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 2 grudnia 1982 r. została podpisana w Warszawie Konwencja konsularna między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Związkową Radą Wykonawczą Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Związkową Radą Wykonawczą Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i

Związkowa Rada Wykonawcza Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii,

dążąc do rozwijania stosunków konsularnych i przyczynienia się przez to do dalszego pogłębienia przyjaznych stosunków między obydwoma Państwami,

postanowiły zawrzeć niniejszą konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej -

Mariana DMOCHOWSKIEGO, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Związkowa Rada Wykonawcza Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii -

Milivoja MAKSICA, Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ I
Definicje.

Art. 1.
Do celów niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" - oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" - oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

c) "kierownik urzędu konsularnego" - oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" - oznacza każdą osobę, łącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

e) "pracownik konsularny" - oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne lub techniczne urzędu konsularnego;

f) "członek personelu służby" - oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

g) "członkowie urzędu konsularnego" - oznacza urzędników konsularnych, pracowników konsularnych oraz członków personelu służby;

h) "członkowie personelu konsularnego" - oznacza urzędników konsularnych poza kierownikiem urzędu konsularnego, pracowników konsularnych oraz członków personelu służby;

i) "członek personelu prywatnego" - oznacza każdą osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

j) "członkowie rodziny" - oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, ich dzieci i rodziców, pod warunkiem że pozostają we wspólnocie domowej z członkiem urzędu konsularnego i są na jego utrzymaniu;

k) "obywatel" - oznacza osobę fizyczną i odpowiednio również osobę prawną;

l) "pomieszczenia konsularne" - oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

m) "archiwa konsularne" - oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego, jak również materiały szyfrowe, kartoteki oraz meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

n) "korespondencja urzędowa" - oznacza wszelką korespondencję odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji;

o) "statek Państwa wysyłającego" - oznacza każdą jednostkę pływającą, upoważnioną do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego i zarejestrowaną w tym Państwie zgodnie z jego prawem, z wyjątkiem okrętów wojennych;

p) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" - oznacza każdą jednostkę latającą, zarejestrowaną zgodnie z prawem Państwa wysyłającego i uprawnioną do używania odznaki przynależności tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej.

CZĘŚĆ II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników i pracowników konsularnych.

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego.

3. Późniejsze zmiany siedziby urzędu konsularnego, jego klasy i okręgu konsularnego mogą być dokonywane przez Państwo wysyłające jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

4. Uprzednia wyraźna zgoda Państwa przyjmującego jest również wymagana dla otworzenia biura stanowiącego część istniejącego urzędu konsularnego poza jego siedzibą.

Art. 3.
1. Urzędnikiem konsularnym może być jedynie obywatel Państwa wysyłającego nie mający w Państwie przyjmującym stałego miejsca pobytu.

2. Urzędnik konsularny nie może wykonywać w Państwie przyjmującym żadnej działalności zawodowej lub handlowej o charakterze zarobkowym poza swoimi funkcjami konsularnymi.

Art. 4.
Kierownik urzędu konsularnego jest mianowany przez Państwo wysyłające i dopuszczony do wykonywania swych funkcji przez Państwo przyjmujące.

Art. 5.
1. Państwo wysyłające zaopatruje kierownika urzędu konsularnego w dokument posiadający formę listów komisyjnych lub podobnego dokumentu, wystawiony w związku z każdą nominacją, stwierdzający jego charakter urzędowy i wskazujący w zasadzie jego imiona i nazwisko oraz kategorię i klasę, jak również okręg konsularny i siedzibę urzędu konsularnego.

2. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne lub podobny dokument w drodze dyplomatycznej lub innej stosownej drodze rządowi Państwa, na którego terytorium kierownik urzędu konsularnego ma wykonywać swe funkcje.

Art. 6.
1. Kierownik urzędu konsularnego zostaje dopuszczony do wykonywania swych funkcji na mocy upoważnienia Państwa przyjmującego, zwanego "exequatur", bez względu na formę tego upoważnienia.

2. Po przekazaniu listów komisyjnych lub podobnego dokumentu mianowania kierownika urzędu konsularnego Państwo przyjmujące niezwłocznie udziela exequatur.

3. Państwo, które odmawia udzielenia exequatur, nie jest obowiązane do podania Państwu wysyłającemu przyczyn odmowy.

Art. 7.
Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim przypadku mają zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 8.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące powinno niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków, aby umożliwić mu wykonywanie funkcji urzędowych oraz korzystanie z ułatwień, przywilejów i immunitetów, przewidzianych w niniejszej konwencji.

Art. 9.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może czasowo powierzyć funkcje kierowania urzędem konsularnego jednemu ze swych urzędników konsularnych w Państwie przyjmującym lub członkowi personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie.

2. Imię i nazwisko osoby wyznaczonej tymczasowo do pełnienia obowiązków kierownika urzędu konsularnego zgodnie z ustępem 1 będzie notyfikowane uprzednio ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

3. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

Art. 10.
1. Państwo wysyłające niezwłocznie notyfikuje w drodze dyplomatycznej Państwu przyjmującemu o:

a) nominacji członka urzędu konsularnego, jego przybyciu do urzędu konsularnego po mianowaniu, jego ostatecznym wyjeździe lub o zakończeniu funkcji oraz o wszystkich dalszych zmianach mających wpływ na jego status, które mogą powstać w czasie jego zatrudnienia w urzędzie konsularnym;

b) przybyciu i ostatecznym wyjeździe członka rodziny oraz o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybyciu i ostatecznym wyjeździe członka personelu prywatnego oraz o zakończeniu jego służby;

d) zatrudnieniu i zwolnieniu osoby zamieszkałej w Państwie przyjmującym jako pracownika konsularnego lub członka personelu prywatnego.

2. Jeżeli jest to możliwe, przybycie lub ostateczny wyjazd należy notyfikować również uprzednio.

Art. 11.
1. Właściwy organ Państwa przyjmującego wydaje bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stanowisko.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych oraz członków personelu służby, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają w tym Państwie stałego miejsca pobytu.

3. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także do członków rodzin oraz członków personelu prywatnego, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają w tym Państwie stałego miejsca pobytu, ani nie wykonują w tym Państwie prac o charakterze zarobkowym.

Art. 12.
1. Państwo przyjmujące może w każdej chwili zawiadomić Państwo wysyłające, że urzędnik konsularny jest persona non grata lub że jakikolwiek inny członek personelu konsularnego jest osobą niepożądaną. Wówczas Państwo wysyłające, odpowiednio do przypadku, albo odwoła daną osobę, albo położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

2. Jeżeli Państwo wysyłające odmawia wypełnienia lub nie wypełnia w rozsądnym terminie swych obowiązków wynikających z ustępu 1, Państwo przyjmujące może, odpowiednio do przypadku, albo cofnąć exequatur danej osoby, albo przestać ją uważać za członka personelu konsularnego.

Art. 13.
Funkcje członka urzędu konsularnego ulegają zakończeniu między innymi przez:

a) notyfikację przez Państwo wysyłające Państwu przyjmującemu, że funkcje danej osoby uległy zakończeniu;

b) cofnięcie exequatur;

c) notyfikację przez Państwo przyjmujące Państwu wysyłającemu, że Państwo przyjmujące przestało uważać tę osobę za członka personelu konsularnego.

Część III
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 14.
1. Państwo przyjmujące w pełni umożliwia urzędowi konsularnemu i urzędnikom konsularnym wykonywanie ich funkcji i zastosuje odpowiednie środki, aby mogli oni korzystać z ułatwień, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało członka urzędu konsularnego z należnym szacunkiem i zastosuje wszelkie odpowiednie środki, aby zapewnić mu bezpieczeństwo osobiste, ochronę jego wolności i godności.

Art. 15.
1. Państwo wysyłające ma prawo umieścić na budynku urzędu konsularnego i rezydencji kierownika urzędu konsularnego godło państwowe i tablicę z odpowiednim napisem w języku lub w językach Państwa wysyłającego oraz w języku urzędowym używanym w miejscu siedziby urzędu konsularnego.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynku urzędu konsularnego, na rezydencji kierownika urzędu konsularnego, a także na jego środkach transportu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

3. Przy korzystaniu z prawa przyznanego w niniejszym artykule należy uwzględniać ustawy i inne przepisy oraz zwyczaje Państwa przyjmującego.

Art. 16.
1. Państwo wysyłające ma prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, do nabywania na własność, budowania, wynajmowania lub wykorzystywania w inny sposób terenów, budynków albo ich części, przeznaczonych na potrzeby urzędu konsularnego lub na mieszkania dla członków urzędu konsularnego, będących obywatelami Państwa wysyłającego.

2. Państwo przyjmujące udziela Państwu wysyłającemu wszelkiej potrzebnej pomocy w realizacji praw, o których mowa w ustępie 1.

3. Państwo wysyłające nie jest zwolnione od obowiązku stosowania się do ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w zakresie budownictwa, planowania przestrzennego i urbanistycznego i innych ograniczeń dotyczących obszaru, na którym znajdują się te tereny, budynki lub ich części.

Art. 17.
1. Pomieszczenia konsularne są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą wkraczać do tych pomieszczeń bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym albo osoby wyznaczonej przez jednego z nich. Zgody kierownika urzędu konsularnego można się jednak domniemywać w razie pożaru lub innego nieszczęśliwego wypadku wymagającego niezwłocznych czynności ochronnych.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek przedsięwzięcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

3. Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego, jak również jego środki transportu nie podlegają żadnej postaci rekwizycji do celów obrony narodowej lub użyteczności publicznej. Jeżeli do tych celów niezbędne jest wywłaszczenie, powinny być przedsięwzięte wszelkie odpowiednie środki dla uniknięcia utrudnienia wykonywania funkcji konsularnych i powinno być niezwłocznie wypłacone Państwu wysyłającemu odpowiednie i efektywne odszkodowanie.

Art. 18.
Archiwa i dokumenty konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 19.
1. Państwo wysyłające jest zwolnione w Państwie przyjmującym od wszelkich opłat i podatków państwowych, regionalnych i komunalnych, dotyczących:

a) terenów, budynków i części budynków przeznaczonych na potrzeby urzędu konsularnego, rezydencji kierownika urzędu konsularnego albo na mieszkania członków urzędu konsularnego, jeżeli stanowią one własność Państwa wysyłającego albo są przez to Państwa wynajmowane;

b) umów lub dokumentów dotyczących nabycia nieruchomości wymienionych pod lit. a).

2. Państwo wysyłające jest również w Państwie przyjmującym zwolnione od wszelkich opłat i podatków państwowych, regionalnych i komunalnych dotyczących własności, posiadania lub użytkowania wszelkiego mienia ruchomego przeznaczonego wyłącznie do celów urzędu konsularnego.

3. Zwolnień wymienionych w ustępach 1 i 2 nie stosuje się do opłat i podatków ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z Państwem wysyłającym.

4. Zwolnień wymienionych w niniejszym artykule nie stosuje się do opłat pobieranych za świadczenie usług.

Art. 20.
1. Urzędnicy konsularni i pracownicy konsularni nie podlegają jurysdykcji władz sądowych i administracyjnych Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w wykonaniu funkcji konsularnych.

2. Postanowienia ustępu 1 nie stosuje się jednak do powództw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób domniemany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) dotyczących spadkobrania, w których urzędnik konsularny lub pracownik konsularny występuje nie w imieniu Państwa wysyłającego, a w charakterze osoby prywatnej;

c) wytoczonych przez osoby trzecie na skutek szkód powstałych w wyniku wypadku spowodowanego w Państwie przyjmującym przez pojazd, statek lub statek powietrzny;

d) dotyczących wszelkiego rodzaju działalności zawodowej lub handlowej wykonywanej przez pracownika konsularnego w Państwie przyjmującym poza jego obowiązkami służbowymi.

Art. 21.
1. Urzędnik konsularny nie podlega aresztowaniu, zatrzymaniu lub ograniczeniu wolności osobistej w jakikolwiek inny sposób w odniesieniu do czynności dokonanych poza zakresem jego funkcji, z wyjątkiem wszczęcia postępowania z powodu popełnienia przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub karą surowszą i to tylko na podstawie decyzji wydanej przez organy właściwe w sprawach karnych bądź w wykonaniu prawomocnego wyroku sądowego.

2. Jeżeli właściwy organ Państwa przyjmującego ma zamiar zatrzymać, aresztować lub w inny sposób pozbawić wolności członka personelu konsularnego, obowiązany jest on uprzednio poinformować o tym kierownika urzędu konsularnego. Jeżeli wyżej wymienione środki mają być zastosowane wobec kierownika urzędu konsularnego, powinien być uprzednio powiadomiony o tym kierownik przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

3. Jeżeli wszczęto postępowanie karne przeciwko urzędnikowi konsularnemu, jest on obowiązany stawić się przed właściwymi organami. Postępowanie powinno być jednak prowadzone ze względami należnymi mu z uwagi na jego urzędowe stanowisko oraz, z wyjątkiem przypadku przewidzianego w ustępie 1, w sposób, który by możliwie jak najmniej utrudniał wykonywanie funkcji konsularnych. Jeżeli w okolicznościach wymienionych w ustępie 1 niezbędne jest tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie urzędnika konsularnego, postępowanie przeciwko niemu powinno być zakończone w możliwie najkrótszym czasie.

4. W razie zatrzymania lub tymczasowego aresztowania członka personelu konsularnego albo wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego, Państwo przyjmujące jest obowiązane zawiadomić o tym możliwie najszybciej kierownika urzędu konsularnego. Jeżeli jednemu z tych środków podlega ten ostatni, Państwo przyjmujące powinno zawiadomić Państwo wysyłające w drodze dyplomatycznej.

5. Właściwy organ Państwa przyjmującego ma obowiązek udzielić pełnej informacji urzędowi konsularnemu bądź przedstawicielstwu dyplomatycznemu Państwa wysyłającego o przedsięwziętych środkach, o których mowa w niniejszym artykule.

Art. 22.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia złożenia zeznań, nie można wobec niego stosować żadnego środka przymusu ani innych sankcji. Pracownik konsularny oraz członek personelu służby nie może odmówić złożenia zeznań, z wyjątkiem przypadków określonych w ustępie 2.

2. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem ich funkcji ani do przedkładania urzędowej korespondencji i dokumentów odnoszących się do ich funkcji. Mają oni również prawo odmowy udzielania opinii w charakterze ekspertów w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

3. W razie składania zeznań przez członka urzędu konsularnego, właściwe organy Państwa przyjmującego stosują wszelkie konieczne środki, aby nie utrudniać mu wykonywania jego funkcji konsularnych oraz nie naruszyć autorytetu i godności członka urzędu konsularnego. Zeznania takie, gdy to jest możliwe, można przyjąć w jego mieszkaniu lub urzędzie konsularnym bądź przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

Art. 23.
1. Państwo wysyłające może zrzec się w odniesieniu do członka urzędu konsularnego przywilejów i immunitetów przewidzianych w artykułach 20, 21 i 22 niniejszej konwencji.

2. Zrzeczenie się powinno być zawsze wyraźne, z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3, i zakomunikowane Państwu przyjmującemu na piśmie.

3. Wszczęcie przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego postępowania w przypadku, w którym mógłby on korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego na podstawie artykułu 20, pozbawia go prawa powołania się na immunitet jurysdykcyjny w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

4. Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego co do postępowania cywilnego lub administracyjnego nie jest uważane za pociągające za sobą zrzeczenie się immunitetu od środków wykonania orzeczenia; w stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 24.
Państwo przyjmujące powinno zwalniać członków urzędu konsularnego od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, daninami i zakwaterowaniem.

Art. 25.
Członkowie urzędu konsularnego zwolnieni są od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców zezwoleń na pobyt i zezwoleń na zatrudnienie oraz innych formalności dotyczących cudzoziemców.

Art. 26.
1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3 członkowie urzędu konsularnego w zakresie pracy wykonywanej przez nich dla Państwa wysyłającego nie podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym, jakie obowiązują w Państwie przyjmującym.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 stosuje się również do członków personelu prywatnego, którzy są zatrudnieni wyłącznie u członków urzędu konsularnego, pod warunkiem że:

a) nie są oni obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają w nim stałego miejsca pobytu,

b) podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym obowiązującym w Państwie wysyłającym lub w państwie trzecim.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, do których nie stosuje się zwolnienia przewidzianego w ustępie 2, powinni przestrzegać obowiązków nakładanych na pracodawców przez przepisy Państwa przyjmującego o ubezpieczeniu społecznym.

4. Zwolnienie przewidziane w ustępach 1 i 2 nie wyklucza dobrowolnego uczestnictwa w systemie ubezpieczenia społecznego Państwa przyjmującego, pod warunkiem że takie uczestnictwo jest przez to Państwo dozwolone.

Art. 27.
1. Członkowie urzędu konsularnego są zwolnieni od wszelkich opłat i podatków osobistych i rzeczowych - państwowych, regionalnych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich tego rodzaju, które zazwyczaj są wliczane w cenę towarów lub usług;

b) opłat i podatków od prywatnego mienia nieruchomego położonego na terytorium Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 19;

c) podatków od spadku i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień lit. b) artykułu 29;

d) opłat i podatków od prywatnych dochodów, łącznie z dochodami od kapitału, mających swe źródło w Państwie przyjmującym oraz podatków od kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwach handlowych lub finansowych w Państwie przyjmującym;

e) opłat pobieranych z tytułu zapłaty za świadczenia określonych usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i stemplowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 19.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których wynagrodzenia lub uposażenia nie są zwalniane od podatku od dochodów w Państwie przyjmującym, powinni wypełniać obowiązki nakładane na pracodawców przez ustawy i inne przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od dochodów.

Art. 28.
1. Zgodnie z przyjętymi przez siebie ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na przywóz i wywóz oraz udziela zwolnienia od wszelkich opłat celnych, podatków i innych związanych z tym należności, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i inne podobne usługi, co do:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego, łącznie z pojazdami mechanicznymi;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędników konsularnych, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do ich urządzenia się oraz z pojazdami mechanicznymi; artykuły konsumpcyjne nie powinny przekraczać ilości koniecznych do bezpośredniego spożycia przez te osoby.

2. Pracownicy konsularni i członkowie personelu służby korzystają z przywilejów i zwolnień przewidzianych w ustępie 1 co do przedmiotów przywiezionych w czasie ich pierwszego instalowania się.

3. Bagaż osobisty, przywieziony przez urzędnika konsularnego, zwolniony jest od rewizji celnej. Może być on poddawany tej rewizji tylko wówczas, gdy istnieją poważne powody do przypuszczenia, że zawiera przedmioty inne niż wymienione pod lit. b) ustępu 1 albo przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub które podlegają jego ustawom i innym przepisom o kwarantannie. Rewizja taka powinna być dokonywana w obecności zainteresowanego urzędnika konsularnego.

Art. 29.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny Państwo przyjmujące jest obowiązane:

a) zezwolić na wywóz ruchomego mienia zmarłego, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci danej osoby;

b) nie pobierać państwowych, regionalnych ani komunalnych podatków od spadku ani podatków od przeniesienia prawa własności co do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem zmarłego w tym Państwie w charakterze członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 30.
1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego dla wszelkich celów urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, łącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną, jak również korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Przy korzystaniu z publicznych środków łączności i komunikacji do urzędu konsularnego stosuje się takie same warunki, jakie obowiązują przedstawicielstwo dyplomatyczne.

3. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna.

4. Poczty konsularnej nie wolno ani otwierać, ani zatrzymywać. Jeżeli jednak właściwe władze Państwa przyjmującego mają poważne podstawy, aby przypuszczać, że poczta zawiera inne przedmioty niż korespondencja, dokumenty i przedmioty określone w ustępie 5, mogą prosić, aby poczta ta została otwarta w ich obecności przez upoważnionego przedstawiciela Państwa wysyłającego. Jeżeli władze Państwa wysyłającego odmówią zastosowania się do tej prośby, poczta zostanie zwrócona do miejsca, skąd pochodzi.

5. Paczki składające się na pocztę konsularną powinny być opieczętowane, posiadać widoczne oznaczenia zewnętrzne ich charakteru i mogą zawierać jedynie korespondencję urzędową, jak również dokumenty lub przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego urzędu konsularnego.

6. Kurier konsularny powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego status i określający liczbę paczek składających się na pocztę konsularną. Kurierem konsularnym może być tylko obywatel Państwa wysyłającego nie posiadający stałego miejsca pobytu w Państwie przyjmującym. W czasie wykonywania swych funkcji kurier konsularny jest chroniony przez Państwo przyjmujące. Korzysta on z nietykalności osobistej i nie może być zatrzymany, aresztowany ani pozbawiony wolności osobistej w jakikolwiek inny sposób.

7. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub statku powietrznego udającego się do prawnie dozwolonego miejsca przybycia. Kapitan ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument, określający liczbę paczek składających się na pocztę konsularną, lecz nie jest uważany za kuriera konsularnego. Urząd konsularny może wysłać jednego ze swych członków w celu bezpośredniego i swobodnego odebrania poczty konsularnej od kapitana statku lub statku powietrznego i przekazać mu taką pocztę w ten sam sposób.

Art. 31.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Art. 32.
Środki transportu będące własnością Państwa wysyłającego i przeznaczone dla celów urzędu konsularnego lub będące własnością członka urzędu konsularnego podlegają w Państwie przyjmującym przepisom o obowiązkowym ubezpieczeniu.

Art. 33.
Członkowie rodziny korzystają odpowiednio z przywilejów i immunitetów przyznanych w artykułach 21 ustęp 3, 22 ustęp 2, 24, 25, 26, 27 i 28 ustęp 1 lit. b), ustęp 2 i 3 oraz w artykule 31 niniejszej konwencji, pod warunkiem że nie są obywatelami Państwa przyjmującego, nie mają stałego miejsca pobytu w tym Państwie i nie wykonują żadnej działalności zarobkowej.

Art. 34.
Pracownik konsularny, który jest obywatelem Państwa przyjmującego lub ma stałe miejsce pobytu w tym Państwie, nie korzysta z przywilejów i immunitetów przyznanych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem wymienionych w artykule 22 ustęp 2.

Część IV
Funkcje konsularne.

Art. 35.
1. Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym .

2. Urzędnik konsularny za zgodą Państwa przyjmującego może wykonywać funkcje konsularne również poza swym okręgiem konsularnym.

Art. 36.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) chronić praw i interesów Państwa wysyłającego, jak również praw i interesów jego obywateli w Państwie przyjmującym;

b) popierać rozwój stosunków handlowych, ekonomicznych, naukowych, kulturalnych i turystycznych między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz rozwijać przyjazne stosunki między obu Państwami;

c) zapoznawać się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami i rozwojem życia politycznego, handlowego, gospodarczego, kulturalnego i naukowego Państwa przyjmującego, zdawać z tego sprawę rządowi Państwa wysyłającego oraz udzielać informacji osobom zainteresowanym;

d) sprawować opiekę i udzielać pomocy obywatelom Państwa wysyłającego.

Art. 37.
Przy wykonywaniu funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów okręgu konsularnego;

b) właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe w tym zakresie.

Art. 38.
Urzędnik konsularny zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, ma prawo zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba ta ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 39.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, a także je unieważniać;

b) udzielać wiz i przedłużać ich ważność.

Art. 40.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego w swym okręgu konsularnym;

b) przyjmować podania i oświadczenia w związku z obywatelstwem obywateli Państwa wysyłającego i wydawać dokumenty z tym związane;

c) prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego, uzyskiwać i dostarczać wypisy z ksiąg stanu cywilnego urodzeń, małżeństw i zgonów oraz wydawać odpowiednie dokumenty;

d) przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński lub udzielać ślubów pod warunkiem, że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego, oraz wydawać odpowiednie dokumenty;

e) przyjmować podania i oświadczenia od obywateli Państwa wysyłającego w sprawie ich statusu w zakresie stanu cywilnego.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego na wniosek urzędu konsularnego będą niezwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego informują niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zawarciu małżeństwa przez obywatela Państwa wysyłającego, przekazując z urzędu i bezpłatnie urzędnikowi konsularnemu odpis aktu zawarcia małżeństwa.

Art. 41.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) sporządzać, uwierzytelniać i przechowywać testamenty i inne dokumenty związane z testamentami;

c) uwierzytelniać własnoręczność podpisów obywateli Państwa wysyłającego;

d) legalizować wszelkie akty i dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego, poświadczać wyciągi i odpisy z tych dokumentów;

e) tłumaczyć dokumenty i poświadczać zgodność tłumaczeń;

f) wydawać i uwierzytelniać dokumenty pochodzenia towarów.

Art. 42.
Urzędnik konsularny ma prawo wykonywać następujące czynności w urzędzie konsularnym, a także w swoim mieszkaniu, w mieszkaniu obywatela Państwa wysyłającego, jak również na statku lub statku powietrznym należącym do Państwa wysyłającego:

a) sporządzać i uwierzytelniać dokumenty i umowy, które zawierają między sobą obywatele Państwa wysyłającego, jeżeli nie są sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego i jeżeli nie dotyczą one ustanowienia lub przeniesienia praw do nieruchomości w tym Państwie;

b) sporządzać i uwierzytelniać dokumenty i umowy, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeżeli te dokumenty i umowy odnoszą się wyłącznie do mienia lub praw istniejących w Państwie wysyłającym i wywołują skutki prawne wyłącznie w tym Państwie, pod warunkiem że dokumenty i umowy nie są sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 43.
Dokumenty i umowy wymienione w artykułach 41 i 42 niniejszej konwencji, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty urzędowe i mają taką samą moc dowodową jak dokumenty i umowy zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli treść ich nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 44.
1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne mienie od obywateli Państwa wysyłającego należące do tych obywateli.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować w celu przekazania osobom uprawnionym przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.

3. Wymienione dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne mienie mogą być wywiezione z Państwa przyjmującego tylko zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 45.
1. Urzędnik konsularny ma prawo na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego:

a) doręczać obywatelom Państwa wysyłającego przebywającym na terytorium Państwa przyjmującego pisma sądowe i pozasądowe;

b) przekazywać wnioski organom Państwa przyjmującego właściwym dla danego postępowania.

2. Urzędnik konsularny może na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego przesłuchiwać obywateli tego Państwa w charakterze stron, świadków lub biegłych, pod warunkiem że wyrażą na to zgodę.

Art. 46.
W razie zgonu obywatela Państwa wysyłającego, który nastąpił na terytorium Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią niezwłocznie o tym właściwego urzędnika konsularnego oraz przekażą mu bezpłatnie odpis aktu zgonu albo inny dokument stwierdzający fakt zgonu.

Art. 47.
1. W razie otwarcia spadku na terytorium Państwa przyjmującego, właściwy organ tego Państwa poinformuje o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, jeżeli spadkobierca uprawniony lub zapisobierca jest obywatelem Państwa wysyłającego, nie posiadającym stałego miejsca pobytu na terytorium Państwa przyjmującego i nie mającym swego pełnomocnika na tym terytorium.

2. W razie gdy właściwe organy Państwa przyjmującego uzyskają informacje o otwarciu spadku po zmarłym obywatelu Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym, który nie posiada spadkobiercy ani wykonawcy testamentu w Państwie przyjmującym, niezwłocznie informują o tym urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.

Art. 48.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) podejmować odpowiednie środki dla zabezpieczenia spadku po zmarłym obywatelu Państwa wysyłającego, znajdującego się na terytorium Państwa przyjmującego. W celu ochrony interesów obywatela Państwa wysyłającego może on zwracać się do właściwych organów Państwa przyjmującego i żądać aby organy te podjęły niezbędne środki dla zabezpieczenia spadku po zmarłym i informowały go o podjętych środkach, oraz być obecnym przy sporządzaniu spisu inwentarza oraz przy nałożeniu i zdjęciu pieczęci, jeżeli obywatel ten nie jest w inny sposób reprezentowany;

b) reprezentować i chronić interesy przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel ten jest nieobecny w Państwie przyjmującym lub jest małoletni, do czasu ustanowienia swego pełnomocnika.

2. W razie otwarcia spadku po obywatelu Państwa wysyłającego organy Państwa przyjmującego przekażą urzędnikowi konsularnemu odpis testamentu oraz posiadane informacje o spadkobiercach, ich miejscu zamieszkania lub pobytu, o składzie i wartości masy spadkowej, a także informacje o tym, czy wszczęte zostało postępowanie spadkowe i w jakim stadium się ono znajduje.

3. Przy realizacji czynności wymienionych w ustępach 1 i 2 urzędnik konsularny współpracuje i udziela pomocy, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela, właściwemu organowi Państwa przyjmującego.

4. Jeżeli po zakończeniu postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych w Państwie przyjmującym ruchomości spadkowe lub wartość uzyskana ze sprzedaży tych ruchomości lub nieruchomości przypadną spadkobiercom, uprawnionym lub zapisobiercom, będącym obywatelami Państwa wysyłającego, nie posiadającym stałego miejsca pobytu w Państwie przyjmującym i nie mającym swego pełnomocnika, mienie to lub wartość uzyskana z jego sprzedaży zostaną przekazane urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego, pod warunkiem że:

a) spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca udowodnią swoje prawo do spadku;

b) uzyska się, w razie potrzeby, zgodę właściwych organów Państwa przyjmującego na przekazanie mienia spadkowego lub wartości uzyskanej z jego sprzedaży;

c) zostały zapłacone lub zabezpieczone wszystkie długi spadkowe zgłoszone w terminie określonym przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego;

d) zostały zapłacone lub zabezpieczone wszystkie opłaty spadkowe.

5. W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego zmarł w czasie podróży lub przejazdu tranzytem przez terytorium Państwa przyjmującego, przedmioty osobiste, dokumenty, pieniądze i inne walory, które miał przy sobie i których nie zażądał obecny przy tym spadkobierca, zostaną przekazane bez specjalnego postępowania urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego w celu przesłania ich spadkobiercy lub innej upoważnionej osobie. Wywóz tego mienia i transfer pieniędzy będzie dokonany zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 49.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadamiają urzędnika konsularnego o potrzebie ustanowienia opiekuna lub kuratora nad obywatelem Państwa wysyłającego posiadającym stałe miejsce pobytu na terytorium Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny w przypadkach przewidzianych w ustępie 1 może współdziałać z właściwymi organami Państwa przyjmującego, a w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

3. W razie gdy zarządzanie mieniem małoletniego lub innej osoby nie posiadającej zdolności do czynności prawnych nie jest zapewnione, urzędnik konsularny może proponować osobę do zarządzania tym mieniem lub zwracać się do właściwych organów Państwa przyjmującego o podjęcie niezbędnych w tym celu środków.

Art. 50.
Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady i w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.

Art. 51.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie, a w każdym razie nie później niż w terminie trzech dni, urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym przypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakikolwiek inny sposób w danym okręgu konsularnym obywatela Państwa wysyłającego. Właściwe organy Państwa przyjmującego są obowiązane przekazywać niezwłocznie wiadomości skierowane przez osobę zatrzymaną, aresztowaną lub pozbawioną wolności w jakikolwiek inny sposób do urzędu konsularnego.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela, o którym mowa w ustępie 1, rozmawiać z nim, korespondować oraz zapewniać mu zastępstwo prawne przed sądem. Realizacja prawa urzędnika konsularnego do odwiedzin takiego obywatela nie może być przyznawana później niż piątego dnia od dnia zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakikolwiek inny sposób.

3. Urzędnik konsularny ma prawo wielokrotnie odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, przebywającego w areszcie tymczasowym lub odbywającego karę pozbawienia wolności na podstawie prawomocnego wyroku sądowego.

4. Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem że nie uchylają one tych uprawnień.

5. Właściwe organy Państwa przyjmującego niezwłocznie poinformują osobę zainteresowaną o przysługujących jej prawach na podstawie niniejszego artykułu.

Art. 52.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 53.
1. Urzędnik konsularny ma prawo udzielać wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego oraz załogom tych statków podczas ich pobytu w jego okręgu konsularnym na wodach terytorialnych lub wewnętrznych albo w portach Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny może odwiedzać statek Państwa wysyłającego po dokonaniu odprawy przy jego wejściu do portu i swobodnie kontaktować się z kapitanem, załogą i pasażerami będącymi obywatelami Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny może przybyć w towarzystwie członków urzędu konsularnego.

3. Kapitan i członkowie załogi statku mogą swobodnie odwiedzać urząd konsularny Państwa wysyłającego, porozumiewać się oraz kontaktować z urzędnikami konsularnymi.

4. Urzędnik konsularny nie naruszając uprawnień właściwych organów Państwa przyjmującego ma prawo:

a) prowadzić w razie potrzeby postępowanie dotyczące jakiegokolwiek incydentu, jaki zdarzył się na statku Państwa wysyłającego, przesłuchiwać kapitana statku lub innych członków załogi w związku z takim incydentem, sprawdzać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące żeglugi i celu podróży statku, jak również ułatwiać wejścia, postój i wyjścia statku Państwa wysyłającego;

b) pośredniczyć w rozstrzyganiu sporów między kapitanem statku a innymi członkami załogi, łącznie ze sporami dotyczącymi umów o zatrudnieniu i wynagrodzenia;

c) podejmować czynności związane z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana statku i innych członków załogi;

d) podejmować środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu do kraju kapitana statku lub innego członka załogi;

e) przyjmować, sporządzać lub poświadczać wszelkie dokumenty podróży i inne dokumenty, które są wymagane w myśl przepisów Państwa wysyłającego, dotyczące statku Państwa wysyłającego lub jego ładunku;

f) podejmować inne środki w celu przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa wysyłającego dotyczących statków i żeglugi;

g) podejmować wszelkie środki potrzebne w celu zachowania dyscypliny i porządku na statku.

5. Urzędnik konsularny ma prawo występować wspólnie z kapitanem statku lub innym członkiem załogi przed sądem lub innym organem Państwa przyjmującego w celu udzielenia im pomocy w postępowaniu toczącym się przed tym sądem lub organem.

6. Właściwe organy Państwa przyjmującego uznają wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich funkcji urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.

Art. 54.
1. W razie gdy sąd lub inny właściwy organ Państwa przyjmującego zamierza pozbawić wolności lub przesłuchać kapitana statku albo innego członka załogi, lub zająć mienie, lub przeprowadzić na pokładzie statku Państwa wysyłającego urzędowe dochodzenie, sąd lub inny właściwy organ Państwa przyjmującego umożliwi kapitanowi statku albo innemu członkowi załogi, występującemu w imieniu kapitana, poinformowanie o tym urzędu konsularnego w takim czasie, aby urzędnik konsularny lub jego przedstawiciel mógł być obecny przy tej czynności. Jeżeli urzędnik konsularny nie był obecny, ma on prawo otrzymać pełną informację od sądu lub innego właściwego organu o podjętych czynnościach, a organy te mają obowiązek udzielić takiej informacji urzędowi konsularnemu.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli przeprowadzonej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego, zanieczyszczenia wód i ratowania życia na morzu lub na wodach wewnętrznych.

Art. 55.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie lub doznał innej awarii na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią o tym niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego, zapoznając go ze środkami podjętymi w celu ratowania podróżnych, statku, członków załogi i ładunku.

2. Urzędnik konsularny może udzielić wszelkiej pomocy statkowi - członkom załogi lub pasażerom, jak również podjąć środki w celu ochrony ładunku i naprawy statku. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą wszelkiej niezbędnej pomocy urzędnikowi konsularnemu przy podejmowaniu środków związanych z awarią statku Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny może również domagać się od organów Państwa przyjmującego, aby same podjęły takie środki.

3. Jeżeli armator, kapitan statku lub inna upoważniona osoba nie mają możliwości podjęcia niezbędnych środków w celu zabezpieczenia statku i jego ładunku, urzędnik konsularny może, jeżeli pozwalają na to ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego, podjąć w imieniu armatora środki, jakie mógłby podjąć armator w takim przypadku.

4. Postanowienia ustępu 3 stosuje się również do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i stanowiącego część ładunku statku oraz Państwa wysyłającego lub państwa trzeciego, jeżeli przedmiot ten został znaleziony na brzegu, w pobliżu brzegu lub przypłynął do portu Państwa przyjmującego.

5. Statek, który uległ awarii, oraz jego ładunek i zapasy na statku nie podlegają opłatom celnym na terytorium Państwa przyjmującego, o ile nie będą one udostępnione do użytku lub spożyte w tym Państwie.

6. Urzędnik konsularny ma prawo uczestniczenia w postępowaniu wszczętym w celu ustalenia przyczyn awarii statku lub innego uszkodzenia.

Art. 56.
Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzania każdego statku udającego się do portów Państwa wysyłającego w celu uzyskania informacji umożliwiających mu wystawienie lub podpisanie dokumentów wymaganych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego dla wejścia statku do portów tego Państwa, a także w celu przekazania właściwym organom Państwa wysyłającego informacji, o które te organy się zwracają.

Art. 57.
Jeżeli członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku bądź na lądzie, kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie właściwi do sporządzania spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia pozostawionego przez zmarłego, lub zaginionego i do dokonania innych czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i jego przekazania spadkobiercom. Jednakże gdy zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jedna kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które są właściwe do dokonywania wszelkich czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i przekazania spadkobiercom. Organy te poinformują o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.

Art. 58.
W razie gdy członek załogi nie będący obywatelem Państwa przyjmującego nie powrócił na statek, właściwe organy Państwa przyjmującego, na prośbę kapitana lub urzędnika konsularnego, udzielą pomocy w celu poszukiwania takiej osoby.

Art. 59.
Postanowienie artykułów 53 - 58 niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego, pod warunkiem że zastosowanie to nie będzie sprzeczne z postanowieniami dwustronnych lub wielostronnych umów lotniczych, obowiązujących między Umawiającymi się Stronami.

Art. 60.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za czynności konsularne opłaty konsularne zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.

Art. 61.
1. Urzędnik konsularny ma prawo wykonywać funkcje wymienione w niniejszej konwencji, jak również inne funkcje konsularne powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to się nie sprzeciwia.

2. Za zgodą Państwa przyjmującego urząd konsularny Państwa wysyłającego może wykonywać w Państwie przyjmującym funkcje konsularne na rzecz państwa trzeciego.

Część V
Postanowienia ogólne i końcowe.

Art. 62.
W korespondencji urzędowej z organami Państwa przyjmującego urzędnicy konsularni posługują się językiem urzędowym używanym w okręgu konsularnym.

Art. 63.
1. Wszystkie osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji są obowiązane bez uszczerbku dla tych przywilejów i immunitetów przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Pomieszczenia konsularne nie będą używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

Art. 64.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w razie wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Imiona i nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego przydzielonych do służby konsularnej przedstawicielstwa dyplomatycznego notyfikowane są ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego wymienieni w ustępie 2 korzystają nadal z przywilejów i immunitetów przysługujących im na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

Art. 65.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Belgradzie.

2. Niniejsza konwencja zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron; w takim przypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Art. 66.
W dniu wejścia w życie niniejszej konwencji traci moc Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Federacyjną Ludową Republiką Jugosławii, podpisana w Belgradzie dnia 17 listopada 1958 r.

Sporządzono w Warszawie dnia 2 grudnia 1982 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i chorwackim literackim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia

Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

M. Dmochowski

Z upoważnienia

Związkowej Rady Wykonawczej Skupsztyny Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii

M. Maksic

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że test ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 24 lutego 1983 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski
_@POCZ@_ Orzeczenia [15]_@KON@_zmiany:
1997-10-16 Dz.U.1998.33.177 wynik. z
1999-02-17 Dz.U.2000.43.494
2000-06-03 Dz.U.2000.40.476 sprost.


KONWENCJA CELNA
dotycząca międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR (Konwencja TIR)
sporządzona w Genewie
dnia 14 listopada 1975 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 14 listopada 1975 r. została sporządzona w Genewie Konwencja celna dotycząca międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR (Konwencja TIR).

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną z zastrzeżeniem, że Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną postanowieniami ustępów 2 do 6 artykułu 57 tej konwencji; oświadcza, że postanawia przystąpić do niej w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz przyrzeka, że wymieniona konwencja będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 12 czerwca 1980 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: E. Wojtaszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


KONWENCJA CELNA DOTYCZĄCA MIĘDZYNARODOWEGO PRZEWOZU TOWARÓW Z ZASTOSOWANIEM KARNETÓW TIR (KONWENCJA TIR)
sporządzona w Genewie dnia 14 listopada 1975 r.

Przekład


KONWENCJA CELNA DOTYCZĄCA MIĘDZYNARODOWEGO PRZEWOZU TOWARÓW Z ZASTOSOWANIEM KARNETÓW TIR

Umawiające się Strony,

pragnąc ułatwić międzynarodowe przewozy towarów pojazdami drogowymi,

mając na uwadze, że poprawa warunków przewozu stanowi jeden z zasadniczych czynników rozwoju współpracy między nimi,

wypowiadając się za uproszczeniem i harmonizacją formalności administracyjnych, zwłaszcza na granicach, w dziedzinie przewozów międzynarodowych,

zgodziły się na następujące postanowienia:

Rozdział I
Postanowienia ogólne.


a) Określenia.

Art. 1.
W rozumieniu niniejszej konwencji:

a) określenie "operacja TIR" oznacza przewóz towarów z wyjściowego urzędu celnego do docelowego urzędu celnego zgodnie z procedurą zwaną "procedurą TIR", ustaloną przez niniejszą konwencję;

b) określenie "opłaty i podatki przywozowe i wywozowe" oznacza opłaty celne oraz wszelkie inne opłaty, podatki, należności i inne obciążenia finansowe, które są pobierane przy przywozie lub wywozie bądź w związku z przywozem lub wywozem towarów, z wyjątkiem należności i obciążeń finansowych nie przekraczających przybliżonego kosztu świadczonych usług;

c) określenie "pojazd drogowy" oznacza nie tylko motorowy pojazd drogowy, lecz także każdą przyczepę lub naczepę przeznaczoną do doczepiania do niego;

d) określenie "zespół pojazdów" oznacza pojazdy złączone, uczestniczące w ruchu drogowym jako jedna całość;

e) określenie "kontener" oznacza sprzęt przewozowy (skrzynia, zdejmowana cysterna lub inny podobny sprzęt):

i) stanowiący pomieszczenie całkowicie lub częściowo zamknięte i przeznaczone do umieszczania w nim towarów,

ii) trwały i wskutek tego dostatecznie wytrzymały, aby mógł nadawać się do wielokrotnego użytku,

iii) specjalnie zbudowany w celu ułatwienia przewozu towarów jednym lub kilkoma rodzajami transportu bez przeładunku towarów,

iv) zbudowany w sposób zapewniający łatwe manipulowanie nim, zwłaszcza przy przeładunku z jednego rodzaju transportu na drugi,

v) zbudowany tak, aby można było go łatwo załadować i wyładować, oraz

vi) o pojemności co najmniej jednego metra sześciennego;
na równi z kontenerami są traktowane "zdejmowane nadwozia";

f) określenie "wyjściowy urząd celny" oznacza każdy urząd celny Umawiającej się Strony, w którym zaczyna się przewóz międzynarodowy całości lub części ładunku, zgodnie z procedurą TIR;

g) określenie "docelowy urząd celny" oznacza każdy urząd celny Umawiającej się Strony, w którym kończy się przewóz międzynarodowy całości lub części ładunku, zgodnie z procedurą TIR;

h) określenie "przejściowy urząd celny" oznacza każdy urząd celny Umawiającej się Strony, przez który pojazd drogowy, zespół pojazdów lub kontener jest przywożony lub wywożony w czasie operacji TIR;

j) określenie "osoba" oznacza zarówno osobę fizyczną, jak i prawną;

k) określenie "towary ciężkie lub przestrzenne" oznacza każdy przedmiot ciężki lub przestrzenny, który ze względu na swój ciężar, na swoje rozmiary lub swój charakter nie jest zazwyczaj przewożony ani w zamkniętym pojeździe drogowym, ani w zamkniętym kontenerze;

l) określenie "stowarzyszenie poręczające" oznacza stowarzyszenie uznane przez władze celne Umawiającej się Strony jako poręczające za osoby, które stosują procedurę TIR.


b) Zakres stosowania.

Art. 2.
Niniejszą konwencję stosuje się do przewozu towarów bez przeładunku przez jedną lub kilka granic, od wyjściowego urzędu celnego jednej Umawiającej się Strony do docelowego urzędu celnego innej Umawiającej się Strony lub tej samej Umawiającej się Strony, w pojazdach drogowych, zespołach pojazdów lub w kontenerach, jeżeli jakaś część przewozu między rozpoczęciem i zakończeniem operacji TIR jest wykonywana przez transport drogowy.

Art. 3.
W celu korzystania z postanowień niniejszej konwencji:

a) przewozy powinny być wykonywane:

i) pojazdami drogowymi, zespołami pojazdów lub kontenerami, uprzednio uznanymi zgodnie z warunkami wymienionymi w rozdziale III a) bądź

ii) innymi pojazdami drogowymi, innymi zespołami pojazdów lub innymi kontenerami, zgodnie z warunkami wymienionymi w rozdziale III c);

b) przewozy powinny się odbywać pod gwarancją stowarzyszeń uznanych zgodnie z postanowieniami artykułu 6 i powinny być wykonywane z zastosowaniem karnetu TIR, odpowiadającego wzorowi przedstawionemu w załączniku 1 do niniejszej konwencji.


c) Zasady.

Art. 4.
Od towarów przewożonych zgodnie z procedurą TIR nie będą uiszczane lub składane do depozytu w przejściowych urzędach celnych opłaty i podatki przywozowe i wywozowe.

Art. 5.
1. Towary przewożone zgodnie z procedurą TIR pod zamknięciem celnym w pojazdach drogowych, w zespołach pojazdów lub kontenerach nie będą podlegały w zasadzie kontroli celnej w przejściowych urzędach celnych.

2. Jednak w celu uniknięcia nadużyć władze celne mogą w wyjątkowych przypadkach, a zwłaszcza w razie podejrzenia o nieprawidłowość, przeprowadzić w tych urzędach kontrole towarów.

Rozdział II
Wydawanie karnetów TIR. Odpowiedzialność stowarzyszeń poręczających.

Art. 6.
1. Każda Umawiająca się Strona może upoważnić stowarzyszenia do wydawania karnetów TIR bezpośrednio lub za pośrednictwem odpowiednich stowarzyszeń oraz do występowania w charakterze poręczycieli, z zastrzeżeniem spełniania przez nie minimalnych warunków i wymogów, określonych w części I załącznika 9. Upoważnienie będzie cofnięte, gdy minimalne warunki i wymogi, określone w części I załącznika 9, przestają być spełniane.

2. Stowarzyszenie może być uznane w danym państwie tylko wówczas, gdy jego gwarancja obejmuje również odpowiedzialność, jaka może powstać na tym państwie w związku z użyciem karnetów TIR wydanych przez zagraniczne stowarzyszenia, będące członkami międzynarodowej organizacji, do której ono samo należy.

3. Stowarzyszenie będzie wydawać karnety TIR jedynie osobom, którym właściwe władze kraju, w którym osoba ma swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania, nie odmówiły prawa do korzystania z procedury TIR.

4. Pozwolenie na korzystanie z procedury TIR będzie mogło być udzielone jedynie osobom, które spełniają minimalne warunki i wymogi, określone w części II załącznika 9. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 38, pozwolenie będzie cofnięte, jeżeli te warunki i wymogi przestają być spełniane.

5. Pozwolenia na korzystanie z procedury TIR udziela się zgodnie z trybem określonym w części II załącznika 9 do konwencji.

Art. 7.
Formularze karnetów TIR wysyłane do stowarzyszeń poręczających przez odpowiednie stowarzyszenia zagraniczne lub przez organizacje międzynarodowe zwolnione będą od opłat i podatków przywozowych lub wywozowych oraz nie będą podlegały żadnemu zakazowi lub ograniczeniu przewozowemu i wywozowemu.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 8.
_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1. Stowarzyszenie poręczające zobowiąże się do uiszczania należnych opłat i podatków przywozowych lub wywozowych, zwiększonych ewentualnie o odsetki za zwłokę, które mogą się należeć na mocy ustaw i przepisów celnych państwa, w którym ujawniono nieprawidłowość odnoszącą się do operacji TIR. Będzie ono zobowiązane do zapłacenia tych kwot na zasadzie odpowiedzialności wspólnej i solidarnej z osobami, od których należne są te kwoty.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Jeżeli ustawy i przepisy Umawiającej się Strony nie przewidują uiszczania opłat i podatków przywozowych lub wywozowych w przypadkach określonych w ustępie 1, stowarzyszenie poręczające zobowiąże się do zapłacenia, na tych samych warunkach, kwoty równej opłatom i podatkom przewozowym lub wywozowym, zwiększonym o jakiekolwiek odsetki za zwłokę.

3. Każda Umawiająca się Strona określi maksymalną wysokość kwot od jednego karnetu TIR, których można żądać od stowarzyszenia poręczającego na podstawie postanowień ustępów 1 i 2.

4. Odpowiedzialność stowarzyszenia poręczającego w stosunku do władz państwa, w którym się znajduje wyjściowy urząd celny, rozpoczyna się od chwili, gdy karnet TIR został przyjęty przez urząd celny. W następnych państwach, przez które prowadzi trasa przewozu towarów zgodnie z procedurą TIR, odpowiedzialność ta rozpoczyna się od chwili wwozu towarów bądź - w razie zawieszenia operacji TIR stosowanie do postanowień ustępów 1 i 2 artykułu 26 - od chwili gdy karnet TIR został przyjęty przez urząd celny, w którym operacja TIR zostaje wznowiona.

5. Odpowiedzialność stowarzyszenia poręczającego będzie obejmować nie tylko towary wyszczególnione w karnecie TIR, lecz także towary, które - jakkolwiek nie są wyszczególnione w tym karnecie - znajdują się pod zamknięciem celnym w części pojazdu drogowego albo w kontenerze. Nie będzie ona obejmować żadnych innych towarów.

6. W celu ustalenia opłat i podatków wymienionych w ustępach 1 i 2 dane dotyczące towarów, zawarte w karnecie TIR, uważane będą za ważne do czasu przedstawienia dowodu przeciwnego.

7. W razie gdy kwoty wymienione w ustępach 1 i 2 staną się wymagalne, właściwe władze powinny, w miarę możliwości, przed skierowaniem roszczenia do stowarzyszenia poręczającego zażądać ich zapłaty od osoby lub osób, od której lub których kwoty bezpośrednio się należą.

Art. 9.
1. Stowarzyszenie poręczające ustala okres ważności karnetu TIR, określając ostatni dzień ważności, po którym karnet nie będzie mógł być przedstawiony wyjściowemu urzędowi celnemu w celu jego przyjęcia.

2. Karnet TIR przyjęty przez wyjściowy urząd celny ostatniego dnia swojej ważności lub przed tą datą, jak to przewiduje się w ustępie 1, zachowuje swą ważność do chwili zakończenia operacji TIR w docelowym urzędzie celnym.

Art. 10.
1. Karnet TIR może być zwolniony z zastrzeżeniami lub bez; jeżeli dokonano zastrzeżeń, to powinny one odnosić się do faktów związanych z samą operacją TIR. Fakty te powinny być zaznaczone w karnecie TIR.

2. Jeżeli władze celne danego państwa zwolnią bez zastrzeżeń karnet TIR, nie będą mogły już żądać od stowarzyszenia poręczającego uiszczenia kwot wymienionych w ustępach 1 i 2 artykułu 8, chyba że poświadczenie zwolnienia zostało uzyskane podstępem lub przez nadużycie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_Art. 11.
1. W razie gdy karnet TIR nie został zwolniony lub gdy zwolnienie karnetu TIR zawiera zastrzeżenia, właściwe władze nie będą miały prawa żądać od stowarzyszenia poręczającego uiszczenia kwot wymienionych w ustępach 1 i 2 artykułu 8, jeżeli w terminie jednego roku licząc od dnia przyjęcia karnetu TIR przez te władze nie zawiadomiły one na piśmie stowarzyszenia o nie zwolnieniu lub zwolnieniu z zastrzeżeniami. Postanowienie to będzie miało zastosowanie również w razie zwolnienia uzyskanego podstępem lub przez nadużycie, lecz wówczas termin będzie dwuletni.

2. Żądanie uiszczenia kwot wymienionych w ustępach 1 i 2 artykułu 8 powinno być skierowane do stowarzyszenia poręczającego nie wcześniej niż z upływem trzech miesięcy, licząc od dnia, w którym stowarzyszenie to zostało powiadomione o niezwolnieniu karnetu TIR, zwolnieniu z zastrzeżeniami lub zwolnieniu uzyskanym podstępem lub przez nadużycie, a także nie później niż w terminie dwóch lat, licząc od tego samego dnia. Jednakże w przypadkach, które w wymienionym terminie dwóch lat będą przedmiotem postępowania sądowego, żądanie to powinno być skierowane w terminie jednego roku, licząc od dnia, w którym orzeczenie sądu stało się prawomocne.

3. Dla uiszczenia żądanych kwot stowarzyszenie poręczające będzie rozporządzać trzymiesięcznym terminem, licząc od dnia skierowania do niego żądania zapłaty, stowarzyszenie otrzyma zwrot uiszczonych kwot, jeżeli w terminie dwóch lat od dnia skierowania żądania zapłaty ustalone zostanie w sposób zadowalający władze celne, że w odniesieniu do danej czynności przewozu nie została popełniona żadna nieprawidłowość.

Rozdział III
Przewóz towarów z zastosowaniem karnetów TIR.


a) Uznanie pojazdów i kontenerów.

Art. 12.
W celu korzystania z postanowień części a) i b) niniejszego rozdziału każdy pojazd drogowy powinien odpowiadać w zakresie budowy i wyposażenia warunkom określonym w załączniku 2 do niniejszej konwencji oraz powinien być uznany zgodnie z procedurą określoną w załączniku 3 do niniejszej konwencji. Świadectwo uznania powinno być zgodne ze wzorem podanym w załączniku 4.

Art. 13.
1. W celu korzystania z postanowień części a) i b) niniejszego rozdziału kontenery powinny być zbudowane zgodnie z warunkami określonymi w pierwszej części załącznika 7 oraz powinny być uznane zgodnie z procedurą określoną w drugiej części tego załącznika.

2. Kontenery uznane do przewozu towarów pod zamknięciem celnym, stosownie do postanowień Konwencji celnej o pojemnikach z 1956 r., wynikających z tej konwencji porozumień zawartych pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, Konwencji celnej o kontenerach z 1972 r. lub wszystkich aktów międzynarodowych, które zastąpią lub zmienią tę ostatnią konwencję, będę uważane za odpowiadające postanowieniom ustępu 1 i powinny zostać dopuszczone do wykonywania przewozu zgodnie z procedurą TIR bez dodatkowego ich uznania.

Art. 14.
1. Każda Umawiająca się Strona zastrzega sobie prawo odmowy potwierdzenia ważności uznania pojazdów drogowych lub kontenerów, które nie będą odpowiadały warunkom przewidzianym w artykułach 12 i 13. Jednakże Umawiające się Strony będą unikać opóźniania przewozu, jeżeli stwierdzone braki będą nieistotne i nie będą stwarzały żadnej możliwości nadużycia.

2. Przed ponownym użyciem do przewozu towarów pod zamknięciem celnym pojazd drogowy lub kontener, który przestał odpowiadać warunkom uzasadniającym jego uznanie, powinien być doprowadzony do stanu poprzedniego bądź przedstawiony do ponownego uznania.


b) Procedura przewozu z zastosowaniem karnetu TIR.

Art. 15.
1. Żaden specjalny dokument celny nie będzie wymagany przy czasowym wwozie pojazdu drogowego, zespołu pojazdów lub kontenera, używanych do przewozu towarów zgodnie z procedurą TIR. Nie będzie wymagana żadna gwarancja dla pojazdu drogowego, zespołu pojazdów lub kontenera.

2. Postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu nie stanowią przeszkody w żądaniu przez Umawiającą się Stronę wypełnienia w docelowym urzędzie celnym formalności przewidzianych przez jej przepisy wewnętrzne w celu zapewnienia wywozu pojazdu drogowego, zespołu pojazdów lub kontenera po zakończeniu operacji TIR.

Art. 16.
Podczas wykonywania przez pojazd lub przez zespół pojazdów drogowych operacji TIR umieszczona zostanie z przodu pojazdu prostokątna tablica z napisem "TIR", o cechach charakterystycznych wymienionych w załączniku 5 do niniejszej konwencji, i taka sama tablica z tyłu pojazdu lub zespołu pojazdów drogowych. Tablice te powinny być umieszczone w taki sposób, aby były wyraźnie widoczne i aby można było je zdejmować.

Art. 17.
1. Jeden karnet TIR wystawiany jest na każdy pojazd drogowy lub kontener. Jednakże jeden karnet TIR może być wystawiony na jeden zespół pojazdów bądź kilka kontenerów załadowanych na jeden pojazd drogowy lub jeden zespół pojazdów. W takim przypadku manifest towarów w karnecie TIR powinien wykazywać oddzielnie zawartość każdego pojazdu stanowiącego część zespołu pojazdów lub każdego kontenera.

2. Karnet TIR będzie ważny na jedną podróż. Będzie on zawierał co najmniej taką liczbę odrywanych odcinków dla przyjęcia i zwolnienia, jaka jest niezbędna dla danego przewozu.

Art. 18.
Operacja TIR będzie mogła obejmować kilka urzędów celnych wyjściowych i docelowych; jednakże w braku zezwolenia zainteresowanej Umawiającej się Strony lub zainteresowanych Umawiających się Stron:

a) wyjściowe urzędy celne powinny znajdować się w jednym państwie,

b) docelowe urzędy celne nie mogą się znajdować w więcej niż dwóch państwach,

c) ogólna liczba urzędów celnych wyjściowych i docelowych nie może przekroczyć czterech.

Art. 19.
Towary oraz pojazd drogowy, zespół pojazdów lub kontener będą przedstawiane wraz z karnetem TIR w wyjściowym urzędzie celnym. Władze celne państwa wyjazdu podejmą niezbędne kroki w celu upewnienia się co do dokładności manifestu towarów oraz w celu nałożenia zamknięć celnych bądź w celu kontroli zamknięć celnych nałożonych w imieniu wymienionych władz celnych przez osoby należycie upoważnione.

Art. 20.
Władze celne będą mogły wyznaczyć termin przejazdu przez terytorium ich państwa i wymagać, aby na tym terytorium pojazd drogowy, zespół pojazdów lub kontener trzymały się wyznaczonej trasy.

Art. 21.
W każdym przejściowym urzędzie celnym, jak również w docelowych urzędach celnych pojazd drogowy, zespół pojazdów lub kontener będą przedstawiane władzom celnym w celu kontroli wraz ze swym ładunkiem i odnoszącym się do niego karnetem TIR.

Art. 22.
1. Z wyjątkiem przypadków przeprowadzenia rewizji towarów stosownie do postanowień ustępu 2 artykułu 5 władze celne przejściowych urzędów celnych każdej z Umawiających się Stron będą zasadniczo uznawać zamknięcia celne innych Umawiających się Stron, pod warunkiem że zamknięcia te będą nienaruszone; wymienione władze celne będą mogły jednak dodać własne zamknięcia, jeżeli wymagają tego potrzeby kontroli.

2. Uznane w ten sposób przez Umawiającą się Stronę zamknięcia celne będą korzystać na jej terytorium z takiej samej opieki prawnej jak zamknięcia własne.

Art. 23.
Władze celne będą mogły:

- konwojować na koszt przewoźnika pojazdy drogowe, zespoły pojazdów lub kontenery przez terytorium ich państwa,


- przeprowadzać w czasie drogi kontrolę i rewizje ładunku pojazdów drogowych, zespołów pojazdów lub kontenerów


tylko w przypadkach wyjątkowych.

Art. 24.
Jeżeli w czasie drogi lub w przejściowym urzędzie celnym władze celne przeprowadzają rewizję ładunku pojazdu drogowego, zespołu pojazdów lub kontenera, powinny one uczynić wzmiankę o nałożeniu nowych zamknięć, jak również o charakterze przeprowadzonych kontroli na odcinkach karnetu TIR użytych w ich państwie, na odpowiadających im grzbietach oraz na odcinkach pozostałych w karnecie TIR.

Art. 25.
Jeżeli w czasie drogi zamknięcie celne zostało zerwane w przypadkach innych niż przewidziane w artykułach 24 i 35 lub jeżeli towary uległy zniszczeniu lub uszkodzeniu bez zerwania zamknięć celnych, zostanie zastosowane w odniesieniu do użycia karnetu TIR postępowanie przewidziane w załączniku 1 do niniejszej konwencji - niezależnie od ewentualnego zastosowania postanowień ustawodawstw wewnętrznych - oraz zostanie wypełniony protokół zajścia znajdujący się w karnecie TIR.

Art. 26.
1. Jeżeli przewóz wykonywany z zastosowaniem karnetu TIR odbywa się na części trasy przez terytorium państwa nie będącego Stroną niniejszej konwencji, operacja TIR zostaje zawieszona podczas tego przejazdu. W tym przypadku, w celu wznowienia operacji TIR, władze celne Umawiającej się Strony, na której terytorium przewóz ten jest następnie kontynuowany, uznają karnet TIR, pod warunkiem jednak, że zamknięcia celne i (lub) znaki identyfikacyjne nie zostały naruszone.

2. Odnosi się to również do części przewozu, podczas którego karnet TIR nie był użytkowany przez posiadacza karnetu na terytorium Umawiającej się Strony z powodu istnienia bardziej uproszczonej tranzytowej procedury celnej lub jeżeli korzystanie z tranzytowej procedury celnej nie jest konieczne.

3. W tych przypadkach urzędy celne, w których operacja TIR zostaje przerwana lub wznowiona, będą uważane odpowiednio za urzędy przejściowe przy wyjeździe lub przy wjeździe.

Art. 27.
Z zastrzeżeniem postanowień niniejszej konwencji, a w szczególności artykułu 18, pierwotnie wyznaczony docelowy urząd celny może zostać zastąpiony przez inny docelowy urząd celny.

Art. 28.
Po przybyciu ładunku do docelowego urzędu celnego i pod warunkiem, że towary będą następnie poddane innej procedurze celnej lub dokonana zostanie ich odprawa ostateczna, karnet TIR zostanie niezwłocznie zwolniony.


c) Postanowienia dotyczące przewozu towarów ciężkich lub przestrzennych.

Art. 29.
1. Postanowienia niniejszej części stosuje się wyłącznie do przewozu towarów ciężkich lub przestrzennych, określonych pod literą k) artykułu 1 niniejszej konwencji.

2. Jeżeli postanowienia niniejszej części mają zastosowanie, przewóz towarów ciężkich lub przestrzennych może być, według uznania władz wyjściowego urzędu celnego, wykonywany pojazdami lub kontenerami bez zamknięć celnych.

3. Postanowienia niniejszej części stosuje się tylko wówczas, gdy zdaniem władz wyjściowego urzędu celnego towary ciężkie lub przestrzenne, jak również, jeśli ma to miejsce, przewożone jednocześnie akcesoria można identyfikować bez trudności dzięki dostarczonemu opisowi bądź nałożyć na nie zamknięcia celne i (lub) zaopatrzyć je w znaki identyfikacyjne w sposób uniemożliwiający jakiekolwiek zastąpienie lub usunięcie tych towarów bez pozostawienia widocznych śladów.

Art. 30.
Wszystkie postanowienia niniejszej konwencji, których nie uchylają postanowienia szczególne niniejszej części, mają zastosowanie do przewozu towarów ciężkich lub przestrzennych zgodnie z procedurą TIR.

Art. 31.
Odpowiedzialność stowarzyszenia poręczającego będzie obejmować nie tylko towary wyszczególnione w karnecie TIR, lecz także towary, które - jakkolwiek nie wyszczególnione w karnecie - znajdowały się na powierzchni ładunkowej lub wśród towarów wyszczególnionych w karnecie TIR.

Art. 32.
Okładka i wszystkie odcinki karnetu TIR powinny posiadać napis "towary ciężkie lub przestrzenne", wykonany tłustym drukiem w języku angielskim lub francuskim.

Art. 33.
Władze wyjściowego urzędu celnego będą mogły żądać dołączenia do karnetu TIR list przesyłek, zdjęć, rysunków itp., które okażą się niezbędne do identyfikacji przewożonych towarów. W tych przypadkach poświadczą one wymienione dokumenty; jeden egzemplarz wymienionych dokumentów zostanie przymocowany do odwrotnej strony okładki karnetu TIR, natomiast wszystkie manifesty karnetu zawierać będą wzmiankę o tych dokumentach.

Art. 34.
Władze przejściowych urzędów celnych każdej z Umawiających się Stron będą uznawać zamknięcia celne i (lub) znaki identyfikacyjne nałożone przez właściwe władze innych Umawiających się Stron. Będą one mogły jednak umieścić dodatkowe zamknięcia i (lub) znaki identyfikacyjne; o nałożeniu nowych zamknięć i (lub) znaków identyfikacyjnych uczynią one wzmiankę na odcinkach karnetu TIR używanych w ich państwie, na odpowiadających im grzbietach oraz na pozostałych odcinkach karnetu TIR.

Art. 35.
Jeżeli w czasie drogi lub w przejściowym urzędzie celnym władze celne przeprowadzające rewizję ładunku są zmuszone do zerwania zamknięć celnych i (lub) zdjęcia znaków identyfikacyjnych, o nałożeniu nowych zamknięć i (lub) znaków identyfikacyjnych uczynią one wzmiankę na odcinkach karnetu TIR używanych w ich państwie, na odpowiadających im grzbietach oraz na pozostałych odcinkach karnetu TIR.

Rozdział IV
Nieprawidłowości.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 36.
Każde naruszenie postanowień niniejszej konwencji narazi naruszającego w państwie, w którym naruszenie zostało dokonane, na sankcje przewidziane przez ustawodawstwo tego państwa.

Art. 37.
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie, na jakim terytorium nieprawidłowość została popełniona, uważa się, że popełniono ją na terytorium Umawiającej się Strony, gdzie zostało to stwierdzone.

Art. 38.
1. Każda Umawiająca się Strona będzie miała prawo pozbawić czasowo lub na stałe prawa korzystania z postanowień niniejszej konwencji każdą osobę winną poważnego naruszenia ustaw lub przepisów celnych, mających zastosowanie do międzynarodowych przewozów towarów.

2. O takim pozbawieniu będą powiadomione w terminie 1 tygodnia właściwe władze Umawiającej się Strony, na której terytorium dana osoba ma swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania, stowarzyszenia poręczające państwa, w którym naruszenie zostało popełnione, oraz Rada Wykonawcza TIR.

Art. 39.
Jednakże w razie uznania operacji TIR za prawidłową:

1) Umawiające się Strony nie będą zwracać uwagi na drobne odstępstwa od wyznaczonego czasu lub trasy przejazdu;

2) również rozbieżności między danymi manifestu towarów karnetu TIR a zawartością pojazdu drogowego, zespołu pojazdów lub kontenera nie będą uważane za naruszenie niniejszej konwencji dokonane przez posiadacza karnetu TIR, jeśli zostanie dowiedzione w sposób zadowalający właściwe władze, że rozbieżności nie są wynikiem błędów popełnionych świadomie lub przez niedbalstwo podczas załadunku lub wysyłki towarów albo przy wystawianiu danego manifestu.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 40.
Zarządy celne państw wyjścia i przeznaczenia nie będą obciążały odpowiedzialnością posiadacza karnetu TIR za rozbieżności, które zostaną ewentualnie stwierdzone w tych państwach, jeśli rozbieżności te dotyczą odpowiednio procedury celnej, jaka była stosowana przed rozpoczęciem lub po zakończeniu operacji TIR, z którą posiadacz tego karnetu nie miał żadnego związku.

Art. 41. Jeżeli ustalono w sposób zadowalający władze celne, że towary wymienione w manifeście karnetu TIR zostały zniszczone lub bezpowrotnie utracone na skutek wypadku lub siły wyższej albo że nastąpił ich ubytek naturalny, przyznane zostanie zwolnienie od zapłaty normalnie wymaganych należności i podatków.

Art. 42.
Na umotywowany wniosek jednej Umawiającej się Strony właściwe władze Umawiających się Stron zainteresowanych operacją TIR dostarczą jej wszelkich dostępnych informacji, potrzebnych do zastosowania postanowień artykułów 39, 40 i 41.

Art. 42 bis. Właściwe władze, w ścisłej współpracy ze stowarzyszeniami poręczającymi, zastosują wszelkie konieczne środki, zmierzające do zapewnienia właściwego wykorzystania karnetów TIR. W tym celu mogą zastosować odpowiednie środki kontrolne w skali krajowej i międzynarodowej. O zastosowanych środkach kontrolnych w skali krajowej właściwe władze niezwłocznie poinformują Radę Wykonawczą TIR, która sprawdzi zgodność tych środków z przepisami konwencji. Środki kontrolne w skali międzynarodowej określa Komitet Administracyjny.

Rozdział V
Noty wyjaśniające.

Art. 43.
Noty wyjaśniające znajdujące się w załącznikach 6 i 7 (część trzecia) podają interpretację niektórych postanowień niniejszej konwencji i jej załączników. Zawierają one również niektóre rodzaje zalecanych praktyk.

Rozdział VI
Postanowienia różne.

Art. 44.
Każda Umawiająca się Strona przyzna zainteresowanym stowarzyszeniom poręczającym ułatwienia w zakresie:

a) przekazywania dewiz niezbędnych do zapłaty kwot żądanych przez władze Umawiających się Stron na podstawie postanowień artykułu 8 niniejszej konwencji oraz

b) przekazywania dewiz niezbędnych do zapłaty za formularze karnetów TIR przesyłane stowarzyszeniom poręczającym przez odpowiednie stowarzyszenia zagraniczne lub przez organizacje międzynarodowe.

Art. 45.
Każda Umawiająca się Strona poda do wiadomości wykaz urzędów celnych wyjściowych, przejściowych i docelowych wyznaczonych przez nią dla wykonania operacji TIR. Umawiające się Strony, których terytoria graniczą ze sobą, będą porozumiewać się w celu wyznaczenia za obopólną zgodą odpowiednich urzędów celnych i ich godzin otwarcia.

Art. 46.
1. Nie będzie pobierana opłata z tytułu wykonywania przez personel celny czynności celnych wymienionych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem przypadków, gdy te czynności będą wykonywane poza normalnie przewidzianymi dniami, godzinami i miejscami.

2. W miarę możliwości Umawiające się Strony ułatwią w urzędach celnych czynności celne w stosunku do towarów łatwo psujących się.

Art. 47.
1. Postanowienia niniejszej konwencji nie stanowią przeszkody ani do stosowania ograniczeń i kontroli wynikających z przepisów wewnętrznych z racji moralności publicznej, bezpieczeństwa publicznego, higieny lub zdrowia publicznego albo ze względów weterynaryjnych lub fitopatologicznych, ani do pobierania opłat wymaganych przez takie przepisy.

2. Postanowienia niniejszej konwencji nie stanowią przeszkody do stosowania innych przepisów wewnętrznych lub międzynarodowych regulujących przewozy.

Art. 48.
Żadne postanowienie niniejszej konwencji nie narusza prawa Umawiających się Stron, które tworzą unię celną lub gospodarczą, do przyjęcia odrębnych zasad dotyczących czynności przewozowych przy wyjeździe lub wjeździe na ich terytoria lub w tranzycie przez nie, jeśli te zasady nie ograniczają ułatwień przewidzianych w niniejszej konwencji.

Art. 49.
Niniejsza konwencja nie stanowi przeszkody w stosowaniu dalej idących ułatwień niż Umawiające się Strony przyznają lub chciałyby przyznać bądź w drodze postanowień jednostronnych, bądź w drodze umów dwustronnych lub wielostronnych, z zastrzeżeniem jednak, że ułatwienia w ten sposób przyznane nie utrudnią stosowania postanowień niniejszej konwencji, a w szczególności funkcjonowania operacji TIR.

Art. 50.
Umawiające się Strony będą na życzenie przekazywać sobie wzajemnie niezbędne informacje o stosowaniu postanowień niniejszej konwencji, a w szczególności informacje dotyczące zarówno uznawania pojazdów drogowych lub kontenerów, jak i charakterystyk technicznych ich konstrukcji.

Art. 51.
Załączniki do niniejszej konwencji stanowią integralną część konwencji.

Rozdział VII
Postanowienia końcowe.

Art. 52.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie.

1. Wszystkie państwa będące członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub członkami jednej z organizacji wyspecjalizowanych lub Międzynarodowej Agencji do Spraw Energii Atomowej, stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, jak również każde inne państwo, które zostało zaproszone przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, mogą stać się Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji:

a) przez jej podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia;

b) przez złożenie dokumentu ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia po jej podpisaniu, z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, albo

c) przez złożenie dokumentu przystąpienia.

2. Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisania od dnia 1 stycznia 1976 r. do dnia 31 grudnia 1976 r. włącznie, w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie, dla państw wymienionych w ustępie 1. Po tej dacie będzie ona otwarta do przystąpienia.

3. Unie celne lub gospodarcze mogą również, stosownie do postanowień ustępów 1 i 2, stać się Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji w tym samym czasie co wszystkie państwa będące ich członkami lub w jakiejkolwiek chwili po tym, gdy wszystkie państwa będące ich członkami staną się Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji. Jednakże unie te nie będą miały prawa głosowania.

4. Dokumenty ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą składane Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Art. 53.

Wejście w życie.

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie w sześć miesięcy od podpisania jej przez pięć państw wymienionych w ustępie 1 artykułu 52 bez zastrzeżenia przez nie ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo po złożenia dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. Po podpisaniu przez pięć państw wymienionych w ustępie 1 artykułu 52 niniejszej konwencji bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo po złożeniu przez nie dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia wejdzie ona w życie w stosunku do wszystkich nowych Umawiających się Stron w sześć miesięcy od złożenia przez nie dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

3. Każdy dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony po wejściu w życie zmiany do niniejszej konwencji, będzie uważany za odnoszący się do zmienionego tekstu niniejszej konwencji.

4. Każdy dokument tego rodzaju złożony po przyjęciu zmiany, lecz przed jej wejściem w życie, będzie uważany za odnoszący się do zmienionego tekstu konwencji w dniu wejścia w życie zmiany.

Art. 54.

Wypowiedzenie.

1. Każda Umawiająca się Strona będzie mogła wypowiedzieć niniejszą konwencję w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych.

2. Wypowiedzenie nabierze mocy w piętnaście miesięcy od dnia otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

3. Ważność karnetów TIR przyjętych przez wyjściowy urząd celny przed datą uprawomocnienia się wystąpienia nie będzie naruszona przez to wypowiedzenie i gwarancja stowarzyszeń poręczających pozostanie w mocy zgodnie z warunkami niniejszej konwencji.

Art. 55.

Wygaśnięcie.

Jeżeli po wejściu w życie niniejszej konwencji liczba państw będących Umawiającymi się Stronami stanie się w terminie dwunastu kolejnych miesięcy mniejsza od pięciu, niniejsza konwencja przestanie obowiązywać począwszy od końca tego dwunastomiesięcznego terminu.

Art. 56.

Uchylenie Konwencji TIR z 1959 r.

1. Z chwilą wejścia w życie niniejszej konwencji uchyli ona i zastąpi w stosunkach między Umawiającymi się Stronami niniejszej konwencji - Konwencję TIR z 1959 r.

2. Świadectwa uznania wydane dla pojazdów drogowych i kontenerów zgodnie z warunkami Konwencji TIR z 1959 r. będą uznawane przez Umawiające się Strony niniejszej konwencji w okresie ich ważności lub z zastrzeżeniem jego przedłużenia dla przewozu towarów pod zamknięciem celnym, pod warunkiem że te pojazdy i kontenery będą nadal odpowiadać warunkom, zgodnie z którymi zostały uprzednio uznane.

Art. 57.

Rozstrzyganie sporów.

1. Każdy spór między dwiema lub większą liczbą Umawiających się Stron, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, będzie w miarę możności rozstrzygany w drodze bezpośrednich negocjacji między stronami sporu lub też w inny sposób.

2. Każdy spór między dwiema lub większą liczbą Umawiających się Stron, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, który nie może być rozstrzygnięty w sposób przewidziany w ustępie 1, będzie przekazany, na żądanie jednej z nich, trybunałowi arbitrażowemu utworzonemu w następujący sposób: każda ze stron sporu wyznaczy jednego arbitra, a ci arbitrzy wyznaczą innego arbitra, który będzie przewodniczącym. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od daty zażądania arbitrażu jedna ze stron nie wyznaczy arbitra lub jeżeli arbitrzy nie będą mogli wybrać przewodniczącego, którakolwiek z tych stron będzie mogła zwrócić się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyznaczenie arbitra lub przewodniczącego trybunału arbitrażowego.

3. Orzeczenie trybunału arbitrażowego utworzonego zgodnie z postanowieniem ustępu 2 będzie obowiązywało strony sporu.

4. Trybunał arbitrażowy określi własny regulamin wewnętrzny.

5. Orzeczenia trybunału arbitrażowego zapadają większością głosów.

6. Jakakolwiek sprzeczność powstała między stronami sporu w zakresie interpretacji lub wykonania orzeczenia arbitrażowego może być przez jedną ze stron wniesiona dla rozstrzygnięcia do trybunału arbitrażowego który wydał orzeczenie.

Art. 58.

Zastrzeżenia.

1. Każde państwo będzie mogło w chwili podpisywania lub ratyfikowania niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej oświadczyć, że nie uważa się za związane ustępami 2-6 artykułu 57 niniejszej konwencji. Inne Umawiające się Strony nie będą związane tymi ustępami wobec każdej Umawiającej się Strony, która zgłosi takie zastrzeżenia.

2. Każda Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, będzie mogła w każdej chwili wycofać to zastrzeżenie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3. Z wyjątkiem zastrzeżeń przewidzianych w ustępie 1 niniejszego artykułu żadne zastrzeżenie do niniejszej konwencji nie jest dopuszczalne.

Art. 58 bis.
Komitet Administracyjny

Ustanawia się Komitet Administracyjny, którego członkami są wszystkie Umawiające się Strony. Skład, funkcje oraz regulamin wewnętrzny Komitetu określone są w załączniku 8.

Art. 58 ter.
Rada Wykonawcza TIR

Komitet Administracyjny powołuje Radę Wykonawczą TIR jako organ pomocniczy, która w jego imieniu wypełnia zadania nałożone przez konwencję i Komitet. Skład, funkcje oraz regulamin wewnętrzny określone są w załączniku 8.

Art. 59.

Tryb zmiany niniejszej konwencji.

1. Niniejsza konwencja, w tym także jej załączniki, będzie mogła być zmieniona na propozycję jednej Umawiającej się Strony w trybie przewidzianym w niniejszym artykule.

2. Każda zaproponowana zmiana niniejszej konwencji będzie rozpatrzona przez Komitet Administracyjny złożony ze wszystkich Umawiających się Stron zgodnie z Regulaminem wewnętrznym podanym w załączniku 8. Każda taka zmiana rozpatrzona lub opracowana na posiedzeniu Komitetu Administracyjnego i przyjęta przez Komitet większością dwóch trzecich obecnych i głosujących jego członków zostanie podana do wiadomości przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Umawiającym się Stronom w celu jej przyjęcia.

3. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 60 każda zaproponowana zmiana podana do wiadomości zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu wejdzie w życie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron w trzy miesiące po upływie terminu dwunastu miesięcy od daty tego zawiadomienia, jeżeli w tym terminie państwo będące Umawiającą się Stroną nie zgłosi Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych sprzeciwu co do zaproponowanej zmiany.

4. Jeżeli sprzeciw co do zaproponowanej zmiany został zgłoszony zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu, zmiana będzie uważana za nie przyjętą i nie będzie miała żadnego skutku.

Art. 60.

Specjalny tryb zmiany załączników 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9.
1. Każda zmiana zaproponowana do załączników 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 rozpatrzona zgodnie z postanowieniami ustępów 1 i 2 artykułu 59, wejdzie w życie w dniu ustalonym przez Komitet Administracyjny w chwili jej przyjęcia, chyba że w terminie wcześniejszym, ustalonym w tym samym czasie przez Komitet Administracyjny, jedna piąta państw będących Umawiającymi się Stronami lub pięć państw będących Umawiającymi się Stronami, jeżeli ta liczba jest mniejsza, notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, że wnosi sprzeciw co do tej propozycji. Terminy będą ustalone przez Komitet Administracyjny większością dwóch trzecich obecnych i głosujących jego członków.

2. Z chwilą wejścia w życie zmiana przyjęta zgodnie z trybem przewidzianym w ustępie 1 zastąpi w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron każde dotychczasowe postanowienie, którego dotyczy.

Art. 61.

Wnioski, zawiadomienia i sprzeciwy.

Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadomi wszystkie Umawiające się Strony i wszystkie państwa wymienione w ustępie 1 artykułu 52 niniejszej konwencji o każdym wniosku, zawiadomieniu lub sprzeciwie zgłoszonym w myśl wyżej wymienionych artykułów 59 i 60 oraz o dacie wejścia w życie zmiany.

Art. 62.

Konferencja rewizyjna.

1. Państwo, które jest Umawiającą się Stroną, będzie mogło w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych zażądać zwołania konferencji w celu rewizji niniejszej konwencji.

2. Konferencja rewizyjna, na którą zostaną zaproszone wszystkie Umawiające się Strony i wszystkie państwa wymienione w ustępie 1 artykułu 52, zostanie zwołana przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, jeśli w terminie sześciu miesięcy, licząc od daty, w której Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zawiadomił o notyfikacji, co najmniej jedna czwarta państw, które są Umawiającymi się Stronami, powiadomi go o swej zgodzie na to żądanie.

3. Konferencja rewizyjna, na którą zostaną zaproszone wszystkie Umawiające się Strony i wszystkie państwa wymienione w ustępie 1 artykułu 52, zostanie zwołana również przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z chwilą notyfikacji takiego żądania przez Komitet Administracyjny. Komitet Administracyjny zadecyduje większością obecnych i głosujących swych członków, czy należy wystąpić z takim żądaniem.

4. Jeżeli konferencja zostanie zwołana stosownie do postanowień ustępu 1 lub 3 niniejszego artykułu, Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadomi o tym wszystkie Umawiające się Strony i zaprosi je do przedstawienia, w terminie trzech miesięcy, propozycji, które zgodnie z ich życzeniem powinny być rozpatrzone przez konferencję. Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych przekaże wszystkim Umawiającym się Stronom tymczasowy porządek dzienny konferencji i teksty tych propozycji co najmniej na trzy miesiące przed datą otwarcia konferencji.

Art. 63.

Notyfikacje.

Oprócz notyfikacji i zawiadomień przewidzianych w artykułach 61 i 62 Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych notyfikuje wszystkim państwom wymienionym w artykule 52 o:

a) podpisaniach, ratyfikacjach, przyjęciach, zatwierdzeniach i przystąpieniach zgodnie z artykułem 52;

b) datach wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 53;

c) wypowiedzeniach zgodnie z artykułem 54;

d) wygaśnięciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 55;

e) zastrzeżeniach zgłoszonych zgodnie z artykułem 58.

Art. 64.

Tekst autentyczny.

Po dniu 31 grudnia 1976 r. oryginał niniejszej konwencji zostanie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przekaże jego uwierzytelnione odpisy każdej z Umawiających się Stron i każdemu z państw wymienionych w ustępie 1 artykułu 52, które nie są Umawiającymi się Stronami.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Genewie dnia czternastego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego piątego roku w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim i rosyjskim, przy czym wszystkie trzy teksty są jednakowo autentyczne.

Załącznik 1
WZÓR KARNETU TIR

Karnet TIR drukowany jest w języku francuskim z wyjątkiem strony 1 okładki, której rubryki są drukowane również w języku angielskim. "Regulamin używania karnetu TIR" zamieszczony w języku francuskim na stronie 2 przedrukowany jest także w języku angielskim na stronie 3 wymienionej okładki.


Strona 1 okładki

+-----------------------------------+ |(NAZWA ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWEJ)| +-----------------------------------+ KARNET TIR* Nr ............. +--------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |1. Ważny dla przyjęcia towarów przez wyjściowy urząd celny do dnia ...................................włącznie| |2. Wystawiony przez ..........................................................................................| |..............................................................................................................| | (nazwa stowarzyszenia wystawiającego) | |3. Posiadacz .................................................................................................| |..............................................................................................................| | (nazwa, adres, państwo) | |4. Podpis upoważnionego urzędnika 5. Podpis sekretarza | | stowarzyszenia wystawiającego organizacji międzynarodowej:| | i pieczęć tego stowarzyszenia: | | ............................| | | | | | ............................. | +--------------------------------------------------------------------------------------------------------------| | (Wypełnia posiadacz przed użyciem karnetu) | |6. Państwo wyjazdu .......................................................................................... | |7. Państwo(a) docelowe 1) ................................................................................... | |............................................................................................................. | |8. Nr(y) rejestracyjny(e) pojazdu(ów) drogowego(ych) 1) ..................................................... | |............................................................................................................. | |9. Świadectwo(a) uznania pojazdów(ów) drogowego(ych) (nr i data) 1) ......................................... | |............................................................................................................. | |10. Nr(y) identyfikacyjny(e) kontenera(ów) 1) ............................................................... | |............................................................................................................. | |11. Inne uwagi .............................................................................................. | |............................................................................................................. | | 12. Podpis posiadacza karnetu: | | | |1) Niepotrzebne skreślić ......................... | +--------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ *) Patrz załącznik 1 do Konwencji TIR, 1975, opracowanej pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych

strona 2 okładki REGULAMIN UŻYWANIA KARNETU TIR


A. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1. Wystawienie: Karnet TIR wystawia się w państwie wyjazdu lub w państwie, w którym jego posiadacz zamieszkuje lub przebywa.

2. Język: Karnet TIR jest drukowany w języku francuskim, z wyjątkiem strony 1 okładki, której rubryki są także drukowane w języku angielskim; niniejsza strona jest tłumaczeniem "Regulaminu używania karnetu TIR" zamieszczonego w języku francuskim na stronie 2 okładki. Ponadto mogą być dołączone dodatkowe strony z tłumaczeniem drukowanego tekstu na inne języki.

3. Ważność: Karnet TIR zachowuje ważność do czasu zakończenia operacji TIR w docelowym urzędzie celnym, jeśli został przyjęty przez wyjściowy urząd celny w terminie ustalonym przez stowarzyszenie wystawiające (rubryka 1 strony 1 okładki i rubryka 4 odcinków).

4. Liczba karnetów: Jeden karnet TIR można wystawić na jeden zespół pojazdów (pojazdy złączone) lub na kilka kontenerów załadowanych na jeden pojazd lub jeden zespół pojazdów (patrz również ustęp 10 d).

5. Liczba wyjściowych i docelowych urzędów celnych: Przewozy wykonywane na podstawie karnetu TIR mogą obejmować kilka wyjściowych i docelowych urzędów celnych, jednakże w razie braku zezwolenia:

a) wyjściowe urzędy celne powinny znajdować się w tym samym państwie;

b) docelowe urzędy celne nie mogą się znajdować w więcej niż dwóch państwach;

c) ogólna liczba urzędów celnych wyjściowych i docelowych nie może przekroczyć 4 (patrz również ustęp 10 e).

6. Liczba kartek: Jeżeli przewóz obejmuje tylko jeden wyjściowy urząd celny i jeden docelowy urząd celny, karnet TIR powinien zawierać co najmniej 2 kartki dla państwa wyjazdu, 3 kartki dla państwa docelowego, następnie po 2 kartki dla każdego państwa, przez którego terytorium odbywa się przewóz. Dla każdego dodatkowego wyjściowego lub docelowego urzędu celnego są ponadto potrzebne 2 lub 3 kartki; poza tym - jeżeli docelowe urzędy celne położone są w różnych państwach - potrzebne są dodatkowo 2 kartki.

7. Przedstawianie w urzędach celnych: Karnet TIR wraz z pojazdem drogowym, zespołem pojazdów, kontenerem lub kontenerami zostanie przedstawiony każdemu wyjściowemu, przejściowemu i docelowemu urzędowi celnemu. W ostatnim, wyjściowym urzędzie celnym powinien być umieszczony na dole wszystkich odcinków manifestu, które zostaną później użyte w tym przewozie, podpis urzędnika i pieczęć z datą urzędu celnego (rubryka 19).


B. SPOSÓB WYPEŁNIENIA KARNETU TIR

8. Wycieranie, dopiski: Karnet TIR nie może zawierać żadnych wycierań ani dopisków. Każda poprawka powinna być dokonywana przez przekreślenie błędnych danych i wpisanie w razie potrzeby danych właściwych. Każda zmiana powinna być potwierdzona przez jej autora i poświadczona przez władze celne.

9. Wskazówka dotycząca rejestracji: Jeżeli przepisy wewnętrzne nie przewidują rejestracji przyczep i naczep, należy w miejscu przeznaczonym dla numeru rejestracyjnego wskazać zamiast tego numeru numer identyfikujący lub fabryczny.

10. Manifest:

a) Manifest wypełnia się w języku państwa wyjazdu, jeśli władze celne nie zezwolą na użycie innego języka. Władze celne innych państw, przez których terytoria następuje przewóz, zastrzegają sobie prawo żądania przetłumaczenia manifestu na ich język. W celu uniknięcia zwłoki mogącej wyniknąć wskutek takiego żądania zaleca się przewoźnikowi zaopatrzenie się w niezbędne tłumaczenia.

b) Dane zamieszczane w manifeście powinny być pisane na maszynie lub powielane w sposób zapewniający łatwą ich czytelność na wszystkich kartkach. Kartki nieczytelne zostaną odrzucone przez władze celne.

c) W braku dostatecznego miejsca w manifeście do wpisania wszystkich przewożonych towarów mogą być dołączone do odcinków dodatkowe kartki tego samego wzoru co manifest lub dokumenty handlowe zawierające wszystkie dane manifestu. W tym przypadku wszystkie odcinki powinny zawierać następujące informacje:

i) liczbę dodatkowych kartek (w rubryce 10),

ii) liczbę i rodzaj sztuk przesyłek lub przedmiotów oraz ogólną wagę brutto towarów wymienionych na dodatkowych kartkach (w rubrykach 11 - 13).

d) Jeżeli karnet TIR wystawiony jest na zespół pojazdów lub kilka kontenerów, zawartość każdego pojazdu lub kontenera zostanie oddzielnie wymieniona w manifeście, ze wskazaniem przed tym numeru rejestracyjnego pojazdu lub numeru identyfikującego kontenera (w rubryce 11 manifestu).

e) Również w razie gdy jest kilka wyjściowych lub docelowych urzędów celnych, dane dotyczące towarów przyjętych do przewozu lub przeznaczonych dla każdego urzędu celnego powinny być wyraźnie oddzielone w manifeście.

11. Listy przesyłek, zdjęcia, rysunki itd.: Jeżeli dla identyfikacji towarów ciężkich lub przestrzennych władze celne wymagać będą dołączenia tych dokumentów do karnetu TIR, dokumenty te zostaną poświadczone przez władze celne i przymocowane do strony 2 okładki karnetu. Ponadto wzmianka o tych dokumentach zostanie dokonana w rubryce 10 wszystkich odcinków.

12. Podpis: Wszystkie odcinki (rubryki 16 i 17) powinny być datowane i podpisane przez posiadacza karnetu TIR lub przez jego przedstawiciela.


C. WYPADKI I USZKODZENIA

13. Jeżeli podczas drogi zamknięcie celne zostało przypadkowo zerwane lub towary uległy zniszczeniu bądź zostały uszkodzone, przewoźnik powinien natychmiast zwrócić się do władz celnych, w razie gdy znajdują się one w pobliżu, lub w ich braku - do innych właściwych władz państwa, w którym się znajduje. Te ostatnie władze sporządzą jak najszybciej protokół zajścia zamieszczony w karnecie TIR.

14. W razie wypadku powodującego konieczność przeładowania towarów na inny pojazd lub do innego kontenera, przeładunek ten może być dokonany tylko w obecności jednej z władz wymienionych w ustępie 13. Władza ta sporządzi protokół zajścia. Z wyjątkiem przypadku gdy karnet TIR zawiera wzmiankę "towary ciężkie lub przestrzenne", zastępczy pojazd lub kontener powinien być uznany za nadający się do przewozu towarów pod zamknięciem celnym. Ponadto zostanie on zamknięty celnie, a nałożone zamknięcia będą wymienione w protokole zajścia. Jednakże w braku pojazdu lub kontenera uznanego można dokonać przeładowania towarów na pojazd lub do kontenera nie uznanego, jeżeli daje on wystarczającą gwarancję. W tym ostatnim przypadku władze celne następnych państw ustalą, czy także i one mogą zezwolić na przewóz tym pojazdem lub kontenerem na podstawie karnetu TIR.

15. W razie bezpośrednio grożącego niebezpieczeństwa powodującego konieczność natychmiastowego wyładunku towarów w całości lub w części, przewoźnik może według własnego uznania podjąć kroki bez wzywania lub bez oczekiwania interwencji władz wymienionych w ustępie 13. Powinien on wówczas udowodnić, że był zmuszony tak postąpić dla ratowania pojazdu lub kontenera, lub jego ładunku i niezwłocznie po zastosowaniu najpilniejszych środków zabezpieczających zawiadomić władze wymienione w ustępie 13 w celu stwierdzenia tych faktów, sprawdzenia ładunku, nałożenia zamknięcia celnego na pojazd lub kontener oraz sporządzenia protokołu zajścia.

16. Protokół zajścia pozostanie w karnecie TIR aż do przybycia do docelowego urzędu celnego.

17. Zaleca się stowarzyszeniom przekazanie przewoźnikom, niezależnie od wzoru zawartego w karnecie TIR, pewnej liczby formularzy protokołu zajścia napisanych w języku lub językach państw, przez których terytoria prowadzi trasa przewozu.

GRZBIET Nr 1 (strony nieparzyste - białe) KARNETU TIR Nr +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |1. Przyjęto w urzędzie celnym w ............................................................ |6. Podpis urzędnika i pieczęć | | | z datą urzędu celnego | |2. Pod nr .................................................................................. | | |3. Nałożone zamknięcie celne lub znaki identyfikacyjne ..................................... | | | +-+ | | |4. | | Zamknięcie celne lub znaki identyfikacyjne uznane za nienaruszone | | | +-+ | | |5. Inne (wytyczona trasa, urząd, w którym należy zgłosić przewóz itd.) ..................... | | |............................................................................................ | | |............................................................................................ | ......................... | | | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ ......................................................................................................................... | | | |ODCINEK Nr 1 |1. KARNET TIR Nr | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |2. Wyjściowy(e) urząd(y) celny(e) |3. Wystawiony przez (nazwa stowarzyszenia wystawiającego) | | | | | +-------------------------------------------------------------| |1. ............... 2. ..................... |4. Ważny dla przyjęcia towaru przez wyjściowy urząd celny do | |3. ............... | dnia ............................................włącznie | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |Do użytku urzędowego |5. Posiadacz karnetu (nazwa, adres, państwo) | | | | | +-------------------------------------------------------------| | |6. Państwo wyjazdu |7. Państwo(a) docelowe | | | | | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |8. Nr(y) rejestracyjny(e) pojazdu(ów) drogowego(ych) |10. Dokumenty załączone do manifestu | | | | |9. Świadectwo(a) uznania (nr i data) | | | | | | | | +--------------------------------------------------------------| | |MANIFEST TOWARÓW | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |11.a) Pomieszczenie(a) ładunkowe|12.Liczba i rodzaj przesyłek lub przedmiotów; oznaczenie towarów|13.Ciężar|18.Nałożone | | lub kontener(y) | | brutto| zamknięcia | | b) Znaki i nry przesyłek | | w kg | celne lub | | lub przedmiotów | | | znaki iden- | | | | | tyfikacyjne | | | | | (liczba, | | | | | identyfi- | | | | | kacja) | +-----------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | |14. Ogólna liczba przesyłek według manifestu.|Liczba |15.Zaświadczenie że dane |19.Wyjściowy urząd celny | | Przeznaczenie: | | w rubrykach 1-14 są | Podpis urzędnika i pieczęć z datą | +---------------------------------------------+--------| dokładne i kompletne | urzędnika celnego | | 1. Urząd celny | |16.Miejscowość i data | | +---------------------------------------------+--------|17.Podpis posiadacza lub | | | 2. Urząd celny | | jego przedstawiciela | | +---------------------------------------------+--------| ....................... | | | 3. Urząd celny | | ....................... | ........................ | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |20. Świadectwo przyjęcia (wyjściowy lub przejściowy przy wjeździe| | | urząd celny) | | | | | +-----------------------------------------------------------------| | |+-+ 21.Zamknięcia celne lub znaki |22. Czas przejazdu | | |+-+ identyfikacyjne uznano za | | | | nienaruszone | | | +-----------------------------------------------------------------| | |23. Zarejestrowano w urzędzie celnym w |pod nr | | | | | | +-----------------------------------------------------------------| | |24. Inne (wytyczona trasa, urząd, w którym należy zgłosić | | | przewóz itd.) | | +------------------------------------- | | |25. Podpis urzędnika i pieczęć | | | z datą urzędu celnego | | | | | | .......................... | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ GRZBIET Nr 2 (strony parzyste - zielone) KARNETU TIR Nr +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |1. Przyjęto w urzędzie celnym w ............................................................ |6. Podpis urzędnika i pieczęć | | +-+ | z datą urzędu celnego | |2.| | Zamknięcie celne lub znaki identyfikacyjne uznane są za nienaruszone | | | +-+ | | |3. Zwolniono ............ przesyłek lub przedmiotów (jak wymieniono w manifeście) | | | | | |4. Nałożono nowe zamknięcia celne ......................................................... | | | | | |5. Zastrzeżenia ............................................................................ | | |............................................................................................ | | |............................................................................................ | ......................... | | | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ ........................................................................................................................... | | | |ODCINEK Nr 2 |1. KARNET TIR Nr | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |2. Wyjściowy(e) urząd(y) celny(e) |3. Wystawiony przez (nazwa stowarzyszenia wystawiającego) | | | | | +-------------------------------------------------------------| |1. ............... 2. ..................... |4. Ważny dla przyjęcia towaru przez wyjściowy urząd celny do | |3. ............... | dnia ............................................włącznie | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |Do użytku urzędowego |5. Posiadacz karnetu (nazwa, adres, państwo) | | | | | +-------------------------------------------------------------| | |6. Państwo wyjazdu |7. Państwo(a) docelowe | | | | | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |8. Nr(y) rejestracyjny(e) pojazdu(ów) drogowego(ych) |10. Dokumenty załączone do manifestu | | | | |9. Świadectwo(a) uznania (nr i data) | | | | | | | | +--------------------------------------------------------------| | |MANIFEST TOWARÓW | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |11.a) Pomieszczenie(a) ładunkowe|12.Liczba i rodzaj przesyłek lub przedmiotów; oznaczenie towarów|13.Ciężar|18.Nałożone | | lub kontener(y) | | brutto| zamknięcia | | b) Znaki i nry przesyłek | | w kg | celne lub | | lub przedmiotów | | | znaki iden- | | | | | tyfikacyjne | | | | | (liczba, | | | | | identyfi- | | | | | kacja) | +-----------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | |14. Ogólna liczba przesyłek według manifestu.|Liczba |15.Zaświadczenie że dane |19.Wyjściowy urząd celny | | Przeznaczenie: | | w rubrykach 1-14 są | Podpis urzędnika i pieczęć z datą | +---------------------------------------------+--------| dokładne i kompletne | urzędnika celnego | | 1. Urząd celny | |16.Miejscowość i data | | +---------------------------------------------+--------|17.Podpis posiadacza lub | | | 2. Urząd celny | | jego przedstawiciela | | +---------------------------------------------+--------| ....................... | | | 3. Urząd celny | | ....................... | ........................ | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |20. Świadectwo przyjęcia (wyjściowy lub przejściowy przy wjeździe|26.Świadectwo uznania (przejściowy przy wyjeździe lub | | urząd celny) | docelowy urząd celny) | | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |+-+ 21.Zamknięcia celne lub znaki |22. Czas przejazdu |+-+27.Zamknięcia celne lub znaki identyfikacyjne uznano za| |+-+ identyfikacyjne uznano za | |+-+ nienaruszone | | nienaruszone | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |23. Zarejestrowano w urzędzie celnym w |pod nr |28.Liczba zwolnionych przesyłek | | | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |24. Inne (wytyczona trasa, urząd, w którym należy zgłosić |29.Zastrzeżenia | | przewóz itd.) | | +------------------------------------- +-------------------------------- | |25. Podpis urzędnika i pieczęć |30.Podpis urzędnika i pieczęć | | z datą urzędu celnego | z datą urzędu celnego | | | | | .......................... | .......................... | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ ODCINEK PRZEZNACZONY, W RAZIE POTRZEBY, WYŁĄCZNIE DLA DOCELOWEGO URZĘDU CELNEGO ............................................................................................................................. | | | |ODCINEK Nr 2 (różowy) |1. KARNET TIR Nr | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |2. Wyjściowy(e) urząd(y) celny(e) |3. Wystawiony przez (nazwa stowarzyszenia wystawiającego) | | | | | +-------------------------------------------------------------| |1. ............... 2. ..................... |4. Ważny dla przyjęcia towaru przez wyjściowy urząd celny do | |3. ............... | dnia ............................................włącznie | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |Do użytku urzędowego |5. Posiadacz karnetu (nazwa, adres, państwo) | | | | | +-------------------------------------------------------------| | |6. Państwo wyjazdu |7. Państwo(a) docelowe | | | | | +--------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------------| |8. Nr(y) rejestracyjny(e) pojazdu(ów) drogowego(ych) |10. Dokumenty załączone do manifestu | | | | |9. Świadectwo(a) uznania (nr i data) | | | | | | | | +--------------------------------------------------------------| | |MANIFEST TOWARÓW | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |11.a) Pomieszczenie(a) ładunkowe|12.Liczba i rodzaj przesyłek lub przedmiotów; oznaczenie towarów|13.Ciężar|18.Nałożone | | lub kontener(y) | | brutto| zamknięcia | | b) Znaki i nry przesyłek | | w kg | celne lub | | lub przedmiotów | | | znaki iden- | | | | | tyfikacyjne | | | | | (liczba, | | | | | identyfi- | | | | | kacja) | +-----------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | |14. Ogólna liczba przesyłek według manifestu.|Liczba |15.Zaświadczenie że dane |19.Wyjściowy urząd celny | | Przeznaczenie: | | w rubrykach 1-14 są | Podpis urzędnika i pieczęć z datą | +---------------------------------------------+--------| dokładne i kompletne | urzędnika celnego | | 1. Urząd celny | |16.Miejscowość i data | | +---------------------------------------------+--------|17.Podpis posiadacza lub | | | 2. Urząd celny | | jego przedstawiciela | | +---------------------------------------------+--------| ....................... | | | 3. Urząd celny | | ....................... | ........................ | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |20. Świadectwo przyjęcia (wyjściowy lub przejściowy przy wjeździe|26.Świadectwo zwolnienia (przejściowy przy wyjeździe lub | | urząd celny) | docelowy urząd celny) | | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |+-+ 21.Zamknięcia celne lub znaki |22. Czas przejazdu |+-+27.Zamknięcia celne lub znaki identyfikacyjne uznano za| |+-+ identyfikacyjne uznano za | |+-+ nienaruszone | | nienaruszone | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |23. Zarejestrowano w urzędzie celnym w |pod nr |28.Liczba zwolnionych przesyłek | | | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |24. Inne (wytyczona trasa, urząd, w którym należy zgłosić |29.Zastrzeżenia | | przewóz itd.) | | +------------------------------------- +-------------------------------- | |25. Podpis urzędnika i pieczęć |30.Podpis urzędnika i pieczęć | | z datą urzędu celnego | z datą urzędu celnego | | | | | .......................... | .......................... | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ Załącznik ............................................................................................................................. PROTOKÓŁ ZAJŚCIA (żółty) sporządzony na podstawie artykułu 25 Konwencji TIR (patrz również ustępy 13-17 regulaminu karnetu TIR) +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |1. Wyjściowy(e) urząd(y) celny(e) |2. KARNET TIR Nr | | +----------------------------------------------------------| | |3. Wystawiony przez | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |4. Nr(y) rejestracyjny(e) pojazdu(ów) drogowego(ych) |5. Posiadacz karnetu | | Nr(y) identyfikacyjny(e) kontenera(ów) | | | | | +-----------------------------------------------------------------+----------------------------------------------------------| |6. Zamkniecie(a) nie naruszone naruszone |8. Uwagi | | celne jest(są) +-+ +-+ | | | +-+ +-+ | | +-----------------------------------------------------------------| | |7. Pomieszczenie(a) nie naruszone naruszone | | | ładunkowe lub +-+ +-+ | | | kontener jest(są) +-+ +-+ | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |9. +-+Widocznego braku towaru nie stwierdzono +-+Towarów wymienionych w rubrykach 10-13 brakuje (M) | | +-+ +-+lub są zniszczone(d), jak wskazano w rubryce 12 | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |10.a) Pomieszczenie(a) ładunkowe |11.Liczba i rodzaj przesyłek lub przedmiotów; |12.M lub D|13.Uwagi(wskazać zwłaszcza | | lub kontener(y) | opis towarów | | brakujące lub zniszczone | | b) Znaki i nry przesyłek lub | | | ilości towaru) | | przedmiotów | | | | +---------------------------------+----------------------------------------------+----------+--------------------------------| | | | | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| | | |14. Data, miejscowość i okoliczności wypadku | | | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |15. Podjęte środki w celu zapewnienia kontynuacji operacji TIR | | | | +-+ nałożenie nowych zamknięć celnych: liczba ...................., cechy charakterystyczne ......................... | | +-+ | | +-+ przeładunek towarów (patrz rubryka 16 niżej) | | +-+ | | +-+ inne | | +-+ | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |16. W razie przeładunku towarów: cechy charakterystyczne zastępczego pojazdu(ów) drogowego(ych) lub kontenera(ów) | | nr rejestracyjny Uznany Nr świadectwa Liczba i cechy charakterystyczne | | tak nie uznania nałożonych zamknięć celnych | | a) pojazd ............... +-+ +-+ ............... ............/.............. | | +-+ +-+ | | ............... +-+ +-+ ............... ............/.............. | | +-+ +-+ | | nr identyfikacyjny | | b) kontener ............. +-+ +-+ ............./.............. | | +-+ +-+ | | ............. +-+ +-+ ............./.............. | | +-+ +-+ | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| |17. Władza sporządzająca niniejszy |18. Aprobata następnego urzędu celnego, | | protokół zajścia | którego dotyczy przewóz TIR | | | | | | | | .............................. ............... | ........................... | | Miejscowość, data, pieczęć podpis | podpis | +----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ +-+ Zaznaczyć krzyżykiem odpowiednie kwadraciki +-+

Załącznik 2
REGULAMIN DOTYCZĄCY WARUNKÓW TECHNICZNYCH POJAZDÓW DROGOWYCH, KTÓRE MOGĄ BYĆ DOPUSZCZONE DO MIĘDZYNARODOWEGO PRZEWOZU DROGOWEGO POD ZAMKNIĘCIEM CELNYM.

Art. 1.

Podstawowe zasady.

Za nadające się do międzynarodowego przewozu towarów pod zamknięciem celnym można uznać tylko takie pojazdy, których pomieszczenie przeznaczone na ładunek jest zbudowane i urządzone w taki sposób:

a) aby żaden towar nie mógł być wyjęty z zamkniętej części pojazdu lub do niej włożony bez pozostawienia widocznych śladów włamania lub bez zerwania zamknięcia celnego;

b) aby zamknięcie celne mogło być nałożone w sposób prosty i skuteczny;

c) aby nie zawierały żadnej ukrytej przestrzeni, w której można by ukryć towary;

d) aby wszystkie miejsca mogące pomieścić towary były łatwo dostępne dla kontroli celnej.

Art. 2.

Konstrukcja pomieszczenia przeznaczonego na ładunek.

1. Aby były spełnione wymagania określone w artykule 1 niniejszego regulaminu:

a) części składowe pomieszczenia przeznaczonego na ładunek (ściany, podłogi, drzwi, dach, wsporniki, ramy, poprzeczki itp.) powinny być złączone bądź za pomocą urządzeń, które nie mogą być zdjęte i ponownie założone od zewnątrz bez pozostawienia widocznych śladów, bądź w taki sposób, aby utworzona całość nie mogła być zmieniona bez pozostawienia widocznych śladów. Jeżeli ściany, podłoga, drzwi i dach składają się z różnych elementów, to elementy te powinny spełniać te same wymagania i być dostatecznie wytrzymałe.,

b) drzwi i wszystkie inne rodzaje zamknięć (włączając zawory, włazy, pokrywy itp.) powinny posiadać urządzenia pozwalające na założenie zamknięcia celnego. Urządzenie to powinno być takie, aby nie dało się zdjąć i ponownie założyć od zewnątrz bez pozostawienia widocznych śladów, a drzwi lub zamknięcia nie dały się otworzyć bez zerwania zamknięcia celnego. To ostatnie powinno być w należyty sposób zabezpieczone. Dopuszcza się otwierane dachy.,

c) otwory wentylacyjne i ściekowe będą wyposażone w urządzenia uniemożliwiające dostęp do wnętrza pomieszczenia przeznaczonego na ładunek. Urządzenie to powinno być takie, aby nie mogło być zdjęte i ponownie założone od zewnątrz bez pozostawienia widocznych śladów.

2. Niezależnie od postanowień artykułu 1 litera c) niniejszego regulaminu dopuszcza się części składowe pomieszczenia przeznaczonego na ładunek, które ze względów praktycznych powinny posiadać puste przestrzenie (na przykład między przegrodami podwójnej ściany). W celu uniemożliwienia wykorzystania tych przestrzeni dla ukrycia w nich towarów należy:

i) jeżeli osłona wewnętrzna pokrywa ścianę na całej wysokości od podłogi do dachu lub w innych przypadkach, gdy przestrzeń istniejąca między tą osłoną i ścianą zewnętrzną jest całkowicie zamknięta, wspomnianą osłonę założyć w sposób uniemożliwiający zdjęcie i ponowne założenie bez pozostawiania widocznych śladów oraz

ii) jeżeli osłona nie pokrywa ściany na całej jej wysokości i jeżeli przestrzenie, które oddzielają ścianę zewnętrzną, nie są całkowicie zamknięte i we wszystkich innych przypadkach, gdy konstrukcja zawiera przestrzenie, ilość tych przestrzeni ograniczyć do minimum, przy czym przestrzenie te powinny być łatwo dostępne dla kontroli celnych.

3. Dopuszcza się okna pod warunkiem, że wykonane będą z materiałów dostatecznie trwałych i nie będą mogły być zdjęte i ponownie założone od zewnątrz bez pozostawienia widocznych śladów. Szkło może być dopuszczone, jednakże w tych przypadkach okno powinno być zaopatrzone w stałe okratowanie metalowe, które nie może być zdjęte od zewnątrz; średnica oczek kraty nie powinna przekraczać 10 mm.

4. Otwory umieszczone w podłodze w celach technicznych, takich jak smarowanie, konserwacja, napełnianie piaskownicy, dopuszcza się tylko pod warunkiem zaopatrzenia w pokrywę dającą się umocować w sposób uniemożliwiający dostęp z zewnątrz do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek.

Art. 3.

Pojazdy kryte opończą.

1. Pojazdy kryte opończą będą podlegać postanowieniom artykułu 1 i 2 niniejszego regulaminu w takiej mierze, w jakiej dadzą się one do nich zastosować. Powinny one ponadto odpowiadać postanowieniom niniejszego artykułu.

2. Opończa powinna być sporządzona bądź z mocnego płótna, bądź tkaniny pokrytej tworzywem sztucznym lub nagumowanej, nierozciągliwej, o dostatecznej wytrzymałości. Powinna ona być w dobrym stanie oraz wykonana w taki sposób, aby po założeniu urządzenia zamykającego nie było dostępu do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek bez pozostawienia widocznych śladów.

3. Jeżeli opończa jest sporządzona z kilku części, ich brzegi powinny być założone jeden na drugi i połączone dwoma szwami odległymi od siebie co najmniej o 15 mm. Szwy te powinny być wykonane zgodnie z rysunkiem nr 1 załączonym do niniejszego regulaminu; jeżeli jednak w niektórych częściach opończy (takich jak klapy i wzmocnione rogi) nie było możliwe połączenie ich brzegów w ten sposób, wystarczy założyć tylko brzeg części wierzchniej i przyszyć ją zgodnie z rysunkami nr 2 lub nr 2a załączonymi do niniejszego regulaminu. Jeden ze szwów powinien być widoczny tylko od wewnątrz, a kolor nici użytej do tego szwu powinien wyraźnie różnić się od koloru opończy i od koloru nici użytej do drugiego szwu. Wszystkie szwy powinny być wykonane maszynowo.

4. Jeżeli opończa sporządzona z tkaniny pokrytej tworzywem sztucznym wykonana jest z kilku części, części te mogą również być spojone, zgodnie z rysunkiem nr 3 załączonym do niniejszego regulaminu. Brzeg jednej części powinien zachodzić na brzeg drugiej na szerokość co najmniej 15 mm. Części powinny być spojone na całej tej szerokości. Zewnętrzny brzeg połączenia powinien być pokryty taśmą z tworzywa sztucznego o szerokości co najmniej 7 mm, przymocowaną tą samą metodą spojenia. Na tej taśmie, jak również obok niej, z każdej jej strony, na szerokości co najmniej 3 mm, powinien być umieszczony wyraźnie zaznaczony jednolity wypukły deseń. Spojenie powinno być wykonane w taki sposób, aby części nie można było rozdzielić, a następnie połączyć na nowo bez pozostawienia widocznych śladów.

5. Naprawy powinny być dokonywane w sposób przedstawiony na rysunku nr 4 załączonym do niniejszego regulaminu; brzegi należy założyć jeden na drugi i złączyć je dwoma widocznymi szwami odległymi od siebie co najmniej o 15 mm; kolor nici widocznej od wewnątrz powinien różnić się od nici widocznej z zewnątrz, jak również od koloru samej opończy; wszystkie szwy powinny być wykonane maszynowo. Jeżeli naprawa opończy uszkodzonej przy brzegach ma być dokonywana przez zastąpienie uszkodzonych części łatą, szew może być wykonany stosownie do przepisu ustępu 3 niniejszego artykułu i rysunku nr 1 załączonego do niniejszego regulaminu. Naprawy opończ z tkaniny pokrytej tworzywem sztucznym mogą być również wykonywane w sposób opisany w ustępie 4 niniejszego artykułu, jednak w tym przypadku taśma musi być nałożona po obu stronach opończy, a łata wstawiona od wewnętrznej strony opończy.

6.
a) Opończa powinna być przymocowana do pojazdu w sposób odpowiadający ściśle warunkom artykułu 1 litera a) i b) niniejszego regulaminu. Zamknięcie jej powinno być dokonane za pomocą:

i) pierścieni metalowych przytwierdzonych do pojazdu;

ii) oczek rozmieszczonych na brzegu opończy;

iii) liny mocującej, przechodzącej przez pierścienie ponad opończą i widocznej z zewnątrz na całej długości.

Opończa powinna przykrywać części stałe pojazdu na odległości co najmniej 250 mm, mierzonej od środka pierścieni mocujących, z wyjątkiem przypadków, gdy układ konstrukcji pojazdu sam przez się uniemożliwiałby wszelki dostęp do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek.

b) Jeżeli brzeg opończy ma być na stałe przymocowany do pojazdu, połączenie powinno być stałe i wykonane za pomocą urządzeń trwałych.

7. Opończa powinna być rozpostarta na odpowiednim szkielecie (słupki, ściany, pałąki, listwy itp.).

8. Odstęp między pierścieniami i między oczkami nie powinien przekraczać 200 mm. Oczka powinny być wzmocnione.

9. Jako lin mocowania należy używać:

a) linek stalowych o średnicy co najmniej 3 mm bądź

b) sznurów konopnych lub sizalowych o średnicy co najmniej 8 mm, otoczonych powłoką z przezroczystego nierozciągliwego materiału plastycznego.

Linki powinny być pokryte powłoką z przezroczystego nierozciągliwego tworzywa sztucznego.

10. Każda linka lub sznur powinny być sporządzone z jednej sztuki i zaopatrzone na każdym końcu w skuwki z twardego metalu. Urządzenie do przymocowania każdej metalowej skuwki powinno mieć wydrążony nit, pozwalający na przewlekanie wiązania zamknięcia celnego. Linka lub sznur powinny być widoczne z jednej i drugiej strony wydrążonego nitu, tak aby można się upewnić, że ta linka lub sznur sporządzony jest z jednej części (patrz rysunek nr 5 załączony do niniejszego regulaminu).

11. Przy otworach w opończy służących do załadunku lub wyładunku obydwa brzegi opończy powinny w wystarczający sposób zachodzić na siebie. Oprócz tego powinny być zamknięte za pomocą:

a) klapy przyszytej lub spojonej zgodnie z ustępem 3 i 4 niniejszego artykułu;

b) pierścieni i oczek odpowiadających warunkom ustępu 8 niniejszego artykułu;

c) taśmy wykonanej z właściwego materiału, z jednej sztuki, nierozciągliwego, o szerokości co najmniej 20 mm, a grubości co najmniej 3 mm, przechodzącego przez pierścienie i przytrzymującego razem dwa brzegi opończy i klapę; taśma ta powinna być przymocowana do wewnętrznej strony opończy i powinna posiadać oczka do przeciągania linki lub sznura wymienionego w ustępie 9 niniejszego artykułu. Klapa nie jest wymagana, jeżeli istnieje urządzenie specjalne (przegroda itp.) chroniące przed dostępem do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek bez pozostawiania widocznych śladów.


Rysunek nr 1

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI POŁĄCZONYCH ZA POMOCĄ SZWU


Rysunek nr 2

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI POŁĄCZONYCH ZA POMOCĄ SZWU


Rysunek nr 2a

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI POŁĄCZONYCH ZA POMOCĄ SZWU


Rysunek nr 3

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI POŁĄCZONYCH ZA POMOCĄ SPOJENIA


Rysunek nr 4

NAPRAWA OPOŃCZY


Rysunek nr 5

WZÓR SKUWKI

Załącznik 3
PROCEDURA UZNANIA POJAZDÓW DROGOWYCH, KTÓRE ODPOWIADAJĄ WARUNKOM TECHNICZNYM PRZEWIDZIANYM W REGULAMINIE STANOWIĄCYM ZAŁĄCZNIK 2.


Postanowienia ogólne

1. Pojazdy drogowe mogą zostać uznane według jednego z następujących sposobów:

a) bądź indywidualnie,

b) bądź według typu konstrukcji (seria pojazdów drogowych).

2. Dowodem uznania jest wydanie świadectwa uznania, zgodnego ze wzorem podanym w załączniku 4. Świadectwo to powinno być wydrukowane w języku państwa wydania oraz w języku francuskim lub angielskim. Do świadectwa powinny być dołączone, jeśli władza wydająca świadectwo uzna to za potrzebne, zdjęcia lub rysunki poświadczone przez tę władzę. Liczba tych dokumentów zostanie wpisana przez tę władzę w rubryce nr 6 świadectwa.

3. Świadectwo powinno znajdować się w pojeździe drogowym.

4. Pojazdy drogowe należy przedstawiać co dwa lata do przeglądu i ewentualnego przedłużenia uznania właściwym władzom państwa rejestracji pojazdu bądź w przypadku pojazdów nie zarejestrowanych - władzom państwa, w którym właściciel lub użytkownik pojazdu ma miejsce zamieszkania.

5. Pojazd drogowy, który przestał odpowiadać warunkom technicznym wymaganym do jego uznania, powinien przed ponownym użyciem do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR zostać doprowadzony do stanu, który uzasadniał jego uznanie, i w rezultacie odpowiadać ponownie tym warunkom technicznym.

6. W razie zmiany zasadniczych cech charakterystycznych pojazdu drogowego, traci ważność dotychczasowe uznanie, a przed dalszym użyciem do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR pojazd ten powinien zostać ponownie uznany przez właściwą władzę.

7. Właściwe władze państwa rejestracji pojazdu lub w przypadku pojazdów nie wymagających rejestracji - właściwe władze państwa, w którym właściciel lub użytkownik pojazdu ma swoją siedzibę, mogą w zależność od potrzeby cofnąć lub przedłużyć ważność świadectwa uznania lub wydać nowe świadectwo uznania w okolicznościach wymienionych w artykule 14 niniejszej konwencji i w ustępach 4, 5 i 6 niniejszego załącznika.


Procedura uznania indywidualnego

8. Z wnioskiem do właściwej władzy o uznanie indywidualne występuje właściciel, użytkownik lub przedstawiciel jednej z tych osób. Właściwa władza dokonuje przeglądu przedstawionego pojazdu zgodnie z postanowieniami ogólnymi zamieszczonymi wyżej w ustępach 1 - 7, upewnia się, czy pojazd odpowiada warunkom technicznym określonym w załączniku 2, oraz wydaje, po dokonaniu uznania, świadectwo zgodne ze wzorem zamieszczonym w załączniku 4.


Procedura uznania według typu konstrukcji (serie pojazdów drogowych)

9. Jeżeli pojazdy drogowe są wytwarzane seryjnie według tego samego typu konstrukcji, producent może wystąpić z wnioskiem do właściwej władzy państwa, w którym ma miejsce ich produkcja, o uznanie według typu konstrukcji.

10. Producent powinien wskazać we wniosku numery lub litery identyfikacyjne przydzielane dla pojazdu drogowego, o którego uznanie występuje.

11. Do wniosku powinny być ponadto dołączone rysunki i szczegółowa specyfikacja budowy typu pojazdu, który ma być przedmiotem uznania.

12. Producent powinien zobowiązać się na piśmie:

a) do przedstawienia właściwej władzy tych pojazdów danego typu, które władza pragnie zbadać;

b) do umożliwienia właściwej władzy zbadania w każdej chwili innych jednostek podczas produkcji serii danego typu;

c) do informowania właściwej władzy o każdej zmianie rysunków lub specyfikacji, bez względu na znaczenie tych zmian, przed przystąpieniem do ich wprowadzenia;

d) do oznaczenia pojazdów drogowych w widocznym miejscu numerami lub literami identyfikacyjnymi typu konstrukcji oraz numerami porządkowymi każdego pojazdu drogowego danego typu (numer fabryczny);

e) do prowadzenia wykazu pojazdów wyprodukowanych według uznanego typu.

13. Właściwa władza poda, w razie potrzeby, wymagane zmiany, jakich należy dokonać w przewidywanym typie konstrukcji w celu otrzymania uznania.

14. Żadne uznanie według typu konstrukcji nie zostanie udzielone bez ustalenia przez właściwą władzę na podstawie zbadania jednego lub więcej pojazdów wyprodukowanych według typu konstrukcji, że pojazdy tego typu odpowiadają warunkom technicznym określonym w załączniku.

15. Właściwa władza zawiadomi pisemnie producenta o swej decyzji uznania danego typu. Decyzja ta zawierać będzie datę, numer oraz dokładne oznaczenie władzy, która ją wydała.

16. Właściwa władza podejmie niezbędne kroki w celu wydania do każdego pojazdu wyprodukowanego zgodnie z uznanym typem konstrukcji świadectwa uznania, należycie przez nią poświadczonego.

17. Posiadacz świadectwa uznania powinien, przed każdym użyciem pojazdu do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR, wpisać w miarę potrzeby do świadectwa uznania:

- numer rejestracyjny przyznany pojazdowi (rubryka nr 1) lub

- w razie gdy pojazd nie podlega rejestracji, swoją nazwę i siedzibę swojego zakładu (rubryka nr 8).

18. Jeżeli pojazd będący przedmiotem uznania według typu konstrukcji jest eksportowany do innego państwa, będącego Umawiającą się Stroną niniejszej konwencji, żadna dodatkowa procedura uznania nie będzie wymagana w tym państwie w związku z importem pojazdu.


Procedura wnoszenia uwag do świadectwa uznania

19. Jeżeli w uznanym pojeździe przewożącym towary na podstawie karnetu TIR stwierdzono istotne braki, właściwe władze Umawiających się Stron będą mogły bądź nie zezwolić pojazdom na kontynuowanie przewozu na podstawie karnetu TIR, bądź zezwolić pojazdowi na dalszą jazdę na podstawie karnetu TIR na ich własnym terytorium, podejmując jednak właściwe środki nadzoru. Uznany pojazd powinien być doprowadzony do należytego stanu w najkrótszym czasie, nie później jednak niż przed ponownym użyciem do przewozu na podstawie karnetu TIR.

20. W każdym z obu przypadków władze celne wniosą właściwą uwagę w rubryce nr 10 świadectwa uznania pojazdu. Po doprowadzeniu pojazdu do stanu uzasadniającego uznanie zostanie on przedstawiony właściwym władzom Umawiającej się Strony, które wznowią ważność świadectwa, wpisując w rubryce nr 11 uwagę unieważniającą uwagi poprzednie. Żaden pojazd, którego świadectwo uznania zawiera, zgodnie z wyżej wymienionymi postanowieniami, uwagę w rubryce nr 10, nie może być ponownie użyty do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR dopóty, dopóki nie zostanie doprowadzony do należytego stanu i dopóki uwagi znajdujące się w rubryce nr 10 nie zostaną unieważnione w sposób wyżej określony.

21. Każda uwaga wniesiona do świadectwa powinna nosić datę jej wniesienia oraz zostać poświadczona przez właściwe władze.

22. W razie stwierdzenia w pojeździe braków, które zdaniem władz celnych nie mają istotnego znaczenia i nie stwarzają niebezpieczeństwa oszustwa, można zezwolić na dalsze użytkowanie pojazdu do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR. Posiadacz świadectwa uznania powinien zostać uprzedzony o stwierdzonym niedociągnięciu i doprowadzić pojazd do należytego stanu w rozsądnym czasie.

Załącznik 4
WZÓR ŚWIADECTWA UZNANIA POJAZDU DROGOWEGO

(okładka) ŚWIADECTWO UZNANIA pojazdu drogowego do przewozu towarów pod zamknięciem celnym Świadectwo nr..... Konwencja TIR z dnia 14 listopada 1975 r. Wydana przez (właściwa władza) ------------------------------------------------------------------------------------- (ostatnia strona) UWAGA 1. Do świadectwa uznania powinny być dołączone, jeśli władza wydająca świadectwo uzna to za potrzebne, zdjęcia lub rysunki poświadczone przez tę władzę. Liczba tych dokumentów zostanie wpisana przez tę władzę w rubryce nr 6 świadectwa. 2. Świadectwo powinno znajdować się w pojeździe drogowym. 3. Pojazdy drogowe należy przedstawiać co dwa lata do przeglądu i ewentualnego przedłużenia uznania właściwym władzom państwa rejestracji pojazdu bądź w przypadku pojazdów nie zarejestrowanych - władzom państwa, w którym ich właściciel lub użytkownik ma miejsce zamieszkania. 4. Pojazd drogowy, który przestał odpowiadać warunkom technicznym wymaganym do jego uznania, powinien przed ponownym użyciem do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR zostać doprowadzony do stanu, który uzasadniał jego uznanie, i w rezultacie odpowiadać ponownie tym warunkom technicznym. 5. W razie zmiany zasadniczych cech charakterystycznych pojazdu drogowego, traci ważność dotychczasowe uznanie i przed dalszym użyciem do przewozu towarów na podstawie karnetu TIR pojazd ten powinien zostać ponownie uznany przez właściwą władzę. ------------------------------------------------------------------------------------- | | |ŚWIADECTWO UZNANIA | |nr | +---------------------| DANE IDENTYFIKACYJNE | |1. Numer rejestracyjny | |2. Typ pojazdu | |3. Numer podwozia | |4. Marka (lub nazwa konstruktora) | |5. Inne dane | |6. Liczba załączników | |-----------------------------------------------------------------------------| 7. UZNANIE | +--------------------+ | Ważne do | | | +--------------------+ | +-+ uznanie indywidualne | | | | +-+ | +-+ uznanie według typu konstrukcji | | | (zaznaczyć krzyżykiem właściwy kwadrat) | +-+ | | Miejscowość +--------------+ | | Pieczęć | | Data | | | | | | Podpis | | | | | | Pieczęć | | | | | | +--------------+ | -----------------------------------------------------------------------------| |8. POSIADACZ (właściciel lub użytkownik) | (tylko dla pojazdów nierejestrowanych) | | Nazwa i adres | |-----------------------------------------------------------------------------| 9. PRZEDŁUŻENIE UZNANIA | |-------------------------+------------------+-----------------+--------------| Ważne do | | | | | | | | -------------------------+------------------+-----------------+--------------| Miejscowość | | | | | | | | -------------------------+------------------+-----------------+--------------| Data | | | | | | | | -------------------------+------------------+-----------------+--------------| Podpis | | | | | | | | -------------------------+------------------+-----------------+--------------| Pieczęć | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | -------------------------+------------------+-----------------+--------------+ ------------------------------------------------------------------------------------- Uwagi (zastrzeżone dla właściwych władz) +----------------------------------------------------------------------------+ |10. Stwierdzone braki |11. Braki usunięto | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------------+-------------------------------------| |Władza | Pieczęć | Władza | Pieczęć | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------| +-----------------| | |Podpis | | Podpis | | | | | | | +--------------------------------------+-------------------------------------| |10. Stwierdzone braki |11. Braki usunięto | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------------+-------------------------------------| |Władza | Pieczęć | Władza | Pieczęć | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------| +-----------------| | |Podpis | | Podpis | | | | | | | +--------------------------------------+-------------------------------------| |10. Stwierdzone braki |11. Braki usunięto | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------------+-------------------------------------| |Władza | Pieczęć | Władza | Pieczęć | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------| +-----------------| | |Podpis | | Podpis | | | | | | | +----------------------------------------------------------------------------+ 12. Inne uwagi UWAGA NA ODWROCIE

Załącznik 5
TABLICE TIR

1. Tablice powinny mieć wymiary 250 mm � 400 mm.

2. Napis TIR powinien być wykonany dużymi literami łacińskimi o wysokości 200 mm i o grubości kresek co najmniej 20 mm. Litery powinny być koloru białego na niebieskim tle.

Załącznik 6 NOTY WYJAŚNIAJĄCE


Wprowadzenie

i) Zgodnie z postanowieniami artykułu 43 niniejszej konwencji noty wyjaśniające podają interpretację niektórych postanowień niniejszej konwencji i jej załączników. Zawierają one również pewne zalecone praktyki.

ii) Noty wyjaśniające nie zmieniają postanowień niniejszej konwencji lub jej załączników, precyzują jedynie ich treść, znaczenie i zakres.

iii) W szczególności ze względu na postanowienia artykułu 12 i załącznika 2 do niniejszej konwencji, dotyczące warunków uznawania pojazdów drogowych dla przewozu pod zamknięciem celnym, noty wyjaśniające dokładnie określają, w razie potrzeby, techniki konstrukcyjne, które powinny być przyjęte przez Umawiające się Strony jako odpowiadające tym postanowieniom. Określają one również, w razie potrzeby, techniki konstrukcyjne, które nie odpowiadają tym postanowieniom.

iv) Noty wyjaśniające pozwalają stosować postanowienia niniejszej konwencji i jej załączników, z uwzględnieniem postępu technicznego i wymagań o charakterze ekonomicznym.


0 Zasadniczy tekst konwencji

0.1 Artykuł 1

0.1 b)

Wyjątki (należności i obciążenia finansowe), o których mowa w artykule 1 litera b), oznaczają wszystkie kwoty inne niż opłaty i podatki pobierane przez Umawiające się Strony przy przywozie lub wywozie albo w związku z przywozem lub wywozem. Kwoty te będą ograniczone do wysokości przybliżonego kosztu świadczonych usług i nie będą stanowić pośredniego sposobu ochrony produktów krajowych lub opłaty o charakterze podatkowym pobieranej od importu lub eksportu. Te należności i obciążenia finansowe obejmują, między innymi, płatności odnoszące się:

- do świadectw pochodzenia, jeśli są one konieczne przy tranzycie,

- do analiz wykonywanych przez laboratoria celne w celach kontroli,

- do inspekcji celnych i innych czynności odprawy celnej, wykonywanych poza normalnymi godzinami pracy i pomieszczeniami urzędów celnych,

- do inspekcji wykonywanych ze względów sanitarnych, weterynaryjnych lub fitopatologicznych.

0.1 e)

Określenie "zdejmowane nadwozie" oznacza pomieszczenie przeznaczone na ładunek, które nie jest wyposażone w jakikolwiek środek napędowy i jest przeznaczone do przewozu na pojeździe drogowym, a podwozie tego pojazdu i dolna rama nadwozia są przystosowane specjalnie do tego celu.

0.1 e) i)

Określenie "częściowo zamknięte" w odniesieniu do wyposażenia, o którym mowa pod niniejszą literą, oznacza urządzenia zazwyczaj składające się z podłogi i nadbudowy odgraniczającej przestrzeń przeznaczoną na ładunek, odpowiadającą przestrzeni zamkniętego kontenera. Nadbudowa jest przeważnie zrobiona z elementów metalowych tworzących szkielet kontenera. Te rodzaje kontenerów mogą mieć jedną lub więcej ścian bocznych lub przednich. Niektóre z tych kontenerów mają jedynie dach połączony z podłogą za pomocą słupków pionowych. Kontenery tego rodzaju używane są szczególnie do przewozu towarów przestrzennych (na przykład pojazdów samochodowych).

0.2 Artykuł 2

0.2-1

Artykuł 2 przewiduje, że przewóz z zastosowaniem karnetu TIR może się zaczynać i kończyć w tym samym państwie, pod warunkiem że jego trasa prowadzi przez obce terytorium. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w podobnym przypadku władze celne państwa wyjściowego wymagały poza karnetem TIR dokumentu krajowego, zapewniającego ponowny, swobodny wwóz towarów. Jednakże zaleca się, aby władze celne unikały wymagania takiego dokumentu i zgadzały się na jego zastąpienie przez specjalną wzmiankę w karnecie TIR.

0.2-2

Postanowienia tego artykułu zezwalają na przewóz towarów z zastosowaniem karnetu TIR, jeżeli przynajmniej na części trasy przewóz jest wykonywany przez transport drogowy. Nie określają one, na której części trasy przewóz powinien być wykonywany przez transport drogowy, i wystarczy, aby ta część mieściła się między rozpoczęciem i zakończeniem operacji TIR. Jednakże wbrew intencjom nadawcy przy wyjeździe może się zdarzyć, z nieprzewidzianych przyczyn o charakterze handlowym lub przypadkowym, że na jakiejkolwiek części trasy przewóz nie może być wykonany przez transport drogowy. W tych wyjątkowych przypadkach Umawiające się Strony uznają karnet TIR i odpowiedzialność stowarzyszeń poręczających pozostanie obowiązująca.

0.5 Artykuł 5

Artykuł ten nie wyklucza prawa przeprowadzania rewizji towarów metodą sondowania, lecz określa, że te rewizje powinny być bardzo ograniczone pod względem ilościowym. W rzeczywistości system międzynarodowy karnetu TIR daje gwarancje dodatkowe w stosunku do zapewnianych przez procedury krajowe. Z jednej strony dane w karnecie TIR dotyczące towarów powinny odpowiadać uwagom wniesionym do dokumentów celnych, ewentualnie wystawionych w państwie wyjściowym, z drugiej strony państwa tranzytowe i docelowe znajdują już gwarancje w kontrolach dokonywanych przy wyjeździe i które są poświadczone przez urząd celny wyjściowy (patrz również dalej nota do artykułu 19).

0.6.2 Artykuł 6 Ustęp 2

Stosownie do postanowień tego Ustępu władze celne jednego państwa mogą uznać kilka stowarzyszeń, z których każde będzie ponosić odpowiedzialność wynikającą z operacji wykonywanych na podstawie karnetów wystawionych przez nie lub przez stowarzyszenie, którego jest odpowiednikiem.

0.8.3 Artykuł 8 Ustęp 3

Zaleca się władzom celnym ograniczyć do równowartości 50000 dolarów USA maksymalną wysokość kwoty od jednego karnetu TIR, która może być żądana od stowarzyszenia poręczającego.

0.8.6 Artykuł 8 Ustęp 6

1. W braku istnienia w karnecie TIR wystarczająco szczegółowych danych dla oszacowania towarów zainteresowani mogą dostarczyć dowód o rzeczywistym charakterze tego towaru.

2. Jeżeli żaden dowód nie zostanie dostarczony, opłaty i podatki będą stosowane nie według stawek ryczałtowych, niezależnych od rodzaju towarów, lecz według najwyższych stawek odnoszących się do rodzaju towarów, których dotyczą dane w karnecie TIR.

0.10 Artykuł 10

Uważa się, że poświadczenie zwolnienia karnetu TIR zostało uzyskane podstępem lub przez nadużycie, gdy operacja TIR została dokonana za pomocą podstępnej zmiany pomieszczenia przeznaczanego na ładunek lub kontener albo gdy zostało stwierdzone postępowanie takie, jak użycie fałszywych albo niedokładnych dokumentów, zamiana towarów, naruszenie zamknięć celnych, lub gdy to poświadczenie zostało uzyskane w inny bezprawny sposób.

0.11 Artykuł 11

0.11-1

Władze celne przy podjęciu decyzji o zwolnieniu lub niezwolnieniu towarów albo pojazdów nie powinny kierować się faktem, że stowarzyszenie poręczające jest odpowiedzialne za uiszczenie opłat, podatków lub odsetek za zwłokę należnych od posiadacza karnetu, jeżeli ich ustawodawstwo daje im inne możliwości zapewnienia ochrony ich interesów, do której są obowiązani.

0.11-2

Jeżeli zwrócono się do stowarzyszenia, zgodnie z procedurą przewidzianą w artykule 11, o zapłatę kwot, o których mowa w ustępie 1 i 2 artykułu 8, i nie dokonano tego w okresie trzech miesięcy przewidzianych w konwencji, właściwe władze będą mogły domagać się zapłaty wspomnianych kwot na podstawie ich przepisów wewnętrznych, ponieważ chodzi tu o niewykonywanie umowy gwarancyjnej podpisanej przez stowarzyszenie poręczające na mocy ustawodawstwa wewnętrznego.

0.15 Artykuł 15

Jeżeli nie są wymagane dokumenty celne dla czasowego wwozu, mogą powstać pewne trudności w odniesieniu do pojazdów nie podlegających rejestracji, takich jak w niektórych państwach przyczepy i naczepy. W tym przypadku postanowienia artykułu 15 mogą być przestrzegane, co da całkowitą gwarancję władzom celnym wystarczającego zabezpieczenia - poprzez naniesienie uwag dotyczących charakterystyk tych pojazdów (znaki i numery) na odcinkach nr 1 i nr 2 karnetu TIR, używanych przez dane państwo, i na odpowiednich grzbietach.

0.17 Artykuł 17

0.17-1

Postanowienie przewidujące, że manifest towarów objętych karnetem TIR musi wykazywać oddzielnie zawartość każdego pojazdu stanowiącego cześć zespołu pojazdów lub każdego kontenera, ma jedynie na celu ułatwienie kontroli celnej zawartości samego pojazdu lub kontenera. Postanowienie to nie powinno być więc interpretowane w taki sposób, że każda różnica między zawartością faktyczną pojazdu lub kontenera a zawartością tego pojazdu lub tego kontenera wskazaną w manifeście będzie uważana za naruszenie postanowień konwencji. Jeżeli przewoźnik może udowodnić, w sposób zadowalający, właściwym władzom, że mimo tej różnicy wszystkie towary wskazane w manifeście odpowiadają, ogólnie biorąc, towarom załadowanym w zespole pojazdów lub w kontenerach objętych karnetem TIR, nie należy w zasadzie uważać, że nastąpiło naruszenie przepisów celnych.

0.17-2

W przypadku przewozów rzeczy przesiedlenia można zastosować procedurę przewidzianą w Ustępie 10 c) przepisów dotyczących używania karnetu TIR i w sposób rozsądny uprościć wyliczenie przewożonych przedmiotów.

0.18 Artykuł 18

0.18-1

W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu TIR władze celne, jeśli szczególne względy tego nie uzasadniają, odmówią wyznaczenia wyjściowego urzędu celnego swego państwa jako urzędu celnego docelowego dla przewozu, który jest kontynuowany w państwie sąsiednim, będącym również Umawiającą się Stroną niniejszej konwencji.

0.18-2

1. Towary powinny być załadowane w taki sposób, aby partia towarów przeznaczona do wyładowania w pierwszym punkcie wyładunku mogła być wyjęta z pojazdu lub kontenera bez potrzeby wyładowania innej lub innych partii towarów przeznaczonych do wyładowania w innych punktach wyładunku.

2. W przypadku przewozów z wyładunkiem w wielu urzędach konieczne jest, z chwilą gdy miał miejsce wcześniejszy częściowy wyładunek, dokonanie o tym wzmianki na wszystkich manifestach pozostających w karnecie TIR w rubryce 12 i jednoczesne określenie na pozostałych odcinkach i na odpowiednich grzbietach, że nowe zamknięcia celne zostały nałożone.

0.19 Artykuł 19

Obowiązek urzędów celnych wyjściowych upewnienia się co do dokładności manifestu towarów powoduje konieczność sprawdzenia przynajmniej, czy dane w manifeście towarów odpowiadają danym w dokumentach wywozowych i dokumentach przewozowych lub innych dokumentach handlowych dotyczących tych towarów; urząd celny wyjściowy może także skontrolować towary w razie potrzeby. Urząd celny wyjściowy powinien również przed nałożeniem zamknięcia sprawdzić stan pojazdu drogowego lub kontenera i w przypadku pojazdu lub kontenera przykrytego opończą - stan opończy i lin mocowania opończy, ponieważ te urządzenia nie są objęte świadectwem uznania.

0.20 Artykuł 20

Jeżeli władze celne wyznaczają termin na przewóz towarów na ich terytorium, powinny również wziąć pod uwagę, między innymi, przepisy szczególne, które przewoźnicy muszą stosować, zwłaszcza przepisy odnoszące się do godzin pracy i okresów obowiązkowego odpoczynku kierowców pojazdów drogowych. Zaleca się, aby władze celne korzystały ze swego uprawnienia do wyznaczania trasy, jedynie wtedy, gdy uznają to za niezbędne.

0.21 Artykuł 21

0.21-1

Postanowienia tego artykułu nie ograniczają w niczym możliwości władz celnych przeprowadzania rewizji i kontroli wszystkich części pojazdu innych niż zamknięte celnie pomieszczenia przeznaczone na ładunek.

0.21-2

Urząd celny wejściowy może odesłać przewoźnika do urzędu celnego wyjściowego państwa sąsiedzkiego, gdy stwierdzi, że w tym państwie nie dokonano lub dokonano niewłaściwie poświadczenia. W takim przypadku urząd celny wejściowy zamieszcza w karnecie TIR uwagę dla odpowiedniego urzędu celnego wyjściowego.

0.21-3

Jeżeli podczas czynności kontrolnych władze celne pobierają próbki towarów, powinny one wnieść do manifestu towarów karnetu TIR adnotację zawierającą wszystkie odpowiednie szczegóły dotyczące pobranych towarów.

0.28 Artykuł 28

1. Artykuł 28 przewiduje, że zwolnienie karnetu TIR w urzędzie celnym docelowym powinno nastąpić bezzwłocznie, pod warunkiem że towary będą poddane innej procedurze celnej lub dokonana zostanie ich odprawa ostateczna.

2. Stosowanie karnetu TIR powinno być ograniczone do właściwych jego funkcji, to znaczy tranzytu. Karnet TIR nie powinien służyć, na przykład, do przetrzymywania towarów pod zamknięciem celnym w miejscu przeznaczenia. Jeżeli żadna nieprawidłowość nie powstała, urząd docelowy powinien zwolnić karnet TIR, jak tylko towary objęte karnetem zostaną poddane innej procedurze celnej lub dokonana zostanie ich odprawa ostateczna. W praktyce zwolnienie to powinno być dokonane po natychmiastowym ponownym wywozie towarów (na przykład w razie ich bezpośredniego przeładowania w porcie morskim) bądź w chwili, gdy w miejscu przeznaczenia zgłoszone zostaną do odprawy celnej, lub jeszcze w chwili, gdy zostaną umieszczone czasowo pod zamknięciem celnym (na przykład w magazynie celnym), stosownie do przepisów obowiązujących w państwie przeznaczenia.

0.29 Artykuł 29

Nie jest wymagane świadectwo uznania dla pojazdów drogowych lub kontenerów przewożących towary ciężkie lub przestrzenne. Do urzędu celnego wyjściowego należy jednak sprawdzenie, czy inne warunki ustalone w tym artykule są spełnione dla tego rodzaju przewozu. Urzędy celne innych Umawiających się Stron uznają decyzję podjętą przez urząd celny wyjściowy, jeśli nie wyda im się sprzeczna w sposób oczywisty z postanowieniami artykułu 29.

0.38.1 Artykuł 38 Ustęp 1

Przedsiębiorstwo nie powinno być pozbawione prawa korzystania z systemu TIR z powodu wykroczenia popełnionego bez wiedzy jego kierownictwa przez kierowcę przedsiębiorstwa.

0.38.2 Artykuł 38 Ustęp 2

(skreślona)

0.39 Artykuł 39

Wyrażenie "błędy popełnione przez niedbalstwo" oznacza czyny, które nie zostały popełnione umyślnie i z pełną świadomością, lecz wynikają z faktu, że nie zostały podjęte środki rozsądne i konieczne dla zapewnienia dokładności informacji w tym szczególnym przypadku.

0.45 Artykuł 45

Zaleca się Umawiającym się Stronom otwarcie jak największej liczby urzędów celnych dla operacji TIR, zarówno urzędów wewnętrznych, jak i urzędów granicznych.

2

Załącznik 2

2.2 Artykuł 2

2.2.1. a) Ustęp 1 a) - Łączenie części składowych

a) Jeżeli urządzenia łączące (nity, wkręty, śruby, nakrętki itp.) zostały użyte, wystarczająca ilość tych urządzeń powinna być zakładana od zewnątrz i przechodzić przez części łączone do wewnątrz, gdzie będzie zamocowana w sposób trwały (na przykład za pomocą zanitowania, spawania, tulejowania, skręcania i nitowania lub spawania na nakrętce). Jednakże nity klasyczne (to znaczy te, których założenie wymaga manipulowania z obu stron części łączonych) będą mogły również być nakładane od wewnątrz. Niezależnie od powyższego podłoga pomieszczeń przeznaczonych na ładunek może być zamocowana za pomocą blachowkrętów lub nitów wstrzeliwanych albo nitów samowwiercających się, umieszczonych od wewnątrz i przechodzących pod kątem prostym przez podłogę i dolne poprzeczki metalowe, pod warunkiem, że niektóre zakończenia, z wyjątkiem blachowkrętów, będą zagłębione w części zewnętrznej poprzeczki lub spawane z nią.

b) Właściwa władza określi ilość i rodzaj urządzeń łączących, które powinny odpowiadać warunkom litery a) niniejszej noty, upewniając się, że nie jest możliwe zdjęcie i ponowne założenie części składowych w ten sposób złączonych bez pozostawienia widocznych śladów. Wybór i zakładanie innych urządzeń łączących nie jest poddane żadnemu ograniczeniu.

c) Urządzenia łączące, które mogą być zdjęte i założone ponownie bez pozostawienia widocznych śladów w drodze czynności z jednej strony, to znaczy bez potrzeby manipulowania z obu stron części łączonych, nie będą dopuszczone w rozumieniu litery a) niniejszej noty. Chodzi w szczególności o nity rozszerzalne, nity "ślepe" i podobne.

d) Sposoby łączenia opisane niżej stosuje się do pojazdów specjalnych, na przykład pojazdów izotermicznych, chłodni i cystern, w takiej mierze, w jakiej dadzą się pogodzić z przepisami technicznymi, którym te pojazdy muszą odpowiadać ze względu na ich użytkowanie. Jeżeli nie jest możliwe z przyczyn technicznych zamocowanie części w sposób opisany pod literą a) niniejszej noty, części składowe będą mogły być złączone za pomocą urządzeń wymienionych pod literą c) niniejszej noty, pod warunkiem, że urządzenia stosowane od strony wewnętrznej ścian nie będą dostępne od zewnątrz.

2.2.1 b) Ustęp 1 b) - Drzwi i inne systemy zamknięć

a) Urządzenie pozwalające na nałożenie zamknięcia celnego powinno:

i) być zamocowane przez spawanie lub za pomocą co najmniej dwóch urządzeń łączących, zgodnych z literą a) noty wyjaśniającej 2.2.1 a), lub

ii) być tak pomyślane, aby - w razie gdy pomieszczenie przeznaczone na ładunek zostało zamknięte i opieczętowane - nie mogło być zdjęte bez pozostawienia widocznych śladów.

Powinno ono również:

iii) posiadać otwory o średnicy co najmniej 11 mm lub szczeliny o długości co najmniej 11 mm i szerokości 3 mm oraz

iv) być jednakowo skuteczne, niezależnie od typu używanego zamknięcia.

b) Zawiasy, zawiasy taśmowe, skoble i inne urządzenia służące do zawieszania drzwi itp. powinny być zamocowane zgodnie z przepisami litery a) i) oraz ii) niniejszej noty. Ponadto różne części składowe urządzenia zawieszającego (na przykład osie albo pręty zawiasów lub skobli) będą tak dopasowane, aby nie mogły być zdjęte lub zdemontowane bez pozostawienia widocznych śladów, gdy pomieszczenie przeznaczone na ładunek jest zamknięte lub opieczętowane. Jednakże gdy urządzenie zawieszające nie jest dostępne od zewnątrz, wystarczy, aby drzwi zamknięte i zaplombowane nie mogły być zdjęte z tego urządzenia bez pozostawienia widocznych śladów. Gdy drzwi lub system zamknięcia posiada więcej niż dwa skoble, jedynie dwa skoble najbliższe krańcom drzwi powinny być zamocowane zgodnie z wymaganiami wyżej wymienionej litery a) i) oraz ii).

c) Wyjątkowo, w przypadku pojazdów wyposażonych w izolowane cieplnie pomieszczenia przeznaczone na ładunek, urządzenie zamknięcia celnego, zawiasy i inne części, których zdjęcie pozwoliłoby na dostęp do wewnątrz pomieszczenia przeznaczonego na ładunek lub do miejsc, w których towary mogłyby być schowane, mogą być zamocowane do drzwi tego pomieszczenia przeznaczonego na ładunek za pomocą śrub lub wkrętów wprowadzonych od wewnątrz, ale nie odpowiadających skądinąd wymaganiom litery a) powyższej noty wyjaśniającej 2.2.1 a), z zastrzeżeniem:

i) że ostrza śrub lub wkrętów będą zamocowane w płycie z gwintowanymi otworami lub w podobnym urządzeniu umieszczonym z tyłu płaszczyzny zewnętrznej drzwi oraz

ii) że łby odpowiedniej ilości tych śrub lub wkrętów będą przyspawane do urządzenia zamknięcia celnego, do zawiasów itp. w sposób całkowicie je odkształcający i uniemożliwiający wyjęcie tych śrub lub tych wkrętów bez pozostawienia widocznych śladów. 1)

_________

1) Patrz rysunek nr 1 załączony do niniejszego załącznika.

Wyrażenie "izolowane cieplnie pomieszczenie przeznaczone na ładunki" powinno być interpretowane jako odnoszące się do pomieszczeń chłodniczych i izotermicznych przeznaczonych na ładunki.

d) Pojazdy mające znaczną liczbę zamknięć, takich jak zawory, krany, włazy, pokrywy itp., będą urządzone w sposób ograniczający, na ile jest to możliwe, liczbę zamknięć celnych. W tym celu zamknięcia sąsiadujące ze sobą będą połączone za pomocą wspólnego urządzenia wymagającego jednego zamknięcia celnego lub zaopatrzone w pokrywę spełniającą ten cel.

e) Pojazdy z dachem otwieranym będą skonstruowane w sposób ograniczający, na ile jest to możliwe, liczbę zamknięć celnych.

2.2.1. c) -1 Ustęp 1 c) - Otwory wentylacyjne

a) Ich maksymalny rozmiar nie powinien w zasadzie przekraczać 400 mm.

b) Otwory, które pozwoliłyby na dostęp bezpośredni do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek, będą zamknięte siatką metalową lub perforowaną płytą metalową (maksymalny rozmiar otworów 3 mm w obu przypadkach) i będą zabezpieczone spawaną kratą metalową (rozmiar maksymalny oczek 10 mm).

c) Otwory nie pozwalające na bezpośredni dostęp do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek (na przykład dzięki systemowi kolan lub załamań) będą zaopatrywane w te same urządzenia, a wymiary otworów i oczek mogą dochodzić odpowiednio do 10 i 20 mm.

d) Jeżeli otwory będą znajdować się w opończy, urządzenia wymienione pod literą b) niniejszej noty będą w zasadzie wymagane. Jednakże będą dopuszczone systemy zamknięcia za pomocą perforowanej płyty metalowej umieszczonej od zewnątrz i siatki metalowej lub z innego materiału, przymocowanych od wewnątrz.

e) Urządzenia identyczne niemetalowe będą mogły być dopuszczone, pod warunkiem że rozmiary otworów i oczek będą przestrzegane i że używany materiał jest wystarczająco odporny, aby te otwory i oczka nie mogły być znacznie powiększone bez widocznego uszkodzenia. Ponadto nie powinna być możliwa wymiana urządzenia wentylacyjnego poprzez działanie od jednej strony opończy.

2.2.1 c) -2 Ustęp 1 c) - Otwory odpływowe

a) Ich rozmiar maksymalny nie powinien w zasadzie przekraczać 35 mm.

b) Otwory pozwalające na bezpośredni dostęp do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek będą wyposażone w urządzenia wskazane pod literą b) noty wyjaśniającej 2.2.1. c) dla otworów wentylacyjnych.

c) Jeżeli otwory odpływowe nie będą pozwalały na bezpośredni dostęp do pomieszczenia przeznaczonego na ładunek urządzenia, o których mowa pod literą b) niniejszej noty wyjaśniającej, nie będą wymagane, pod warunkiem że otwory będą wyposażone w niezawodny system przegród, łatwo dostępny od wewnątrz pomieszczenia przeznaczonego na ładunek.

2.3 Artykuł 3

2.3.3 Ustęp 3 - Opończe sporządzone z wielu części

a) Poszczególne części tej samej opończy mogą być wykonane z różnych materiałów odpowiadających przepisom Ustępu 2 artykułu 3 załącznika 2.

b) Przy sporządzaniu opończy każdy układ części dający dostateczną gwarancję bezpieczeństwa będzie dopuszczony, pod warunkiem że połączenie ich zostanie wykonane zgodnie z zaleceniami artykułu 3 załącznika 2.

2.3.6 a) Ustęp 6 a) - Pojazdy z przesuwanymi pierścieniami

Metalowe pierścienie mocujące, przesuwające się na prętach metalowych umocowanych do pojazdów, są dopuszczalne w świetle niniejszego Ustępu (patrz rysunek nr 2 załączany do niniejszego załącznika), pod warunkiem że:

a) pręty zostaną umocowane do pojazdu w maksymalnych przerwach wynoszących 60 cm w taki sposób, aby nie można było ich odjąć i założyć ponownie bez pozostawienia widocznych śladów;

b) pierścienie będą podwójne lub wyposażone w centralny pręt oraz wykonane z jednej części bez spawania;

c) opończa zostanie przymocowana do pojazdów w sposób ściśle odpowiadający warunkom wyszczególnionym pod literą a) artykułu 1 załącznika 2 do niniejszej konwencji.

2.3.6 b) Ustęp 6 b) - Opończe przymocowane w sposób stały

Gdy jedna lub kilka krawędzi opończy są przymocowane w sposób stały do nadwozia pojazdu, opończa powinna być przytrzymywana taśmą lub taśmami metalowymi albo z jakiegokolwiek innego właściwego materiału i umocowana do nadwozia pojazdu za pomocą urządzeń łączących, odpowiadających wymaganiom litery a) noty 2.2.1 a) niniejszego załącznika.

2.3.9 Ustęp 9 - Stalowe linki zamykające z rdzeniem tekstylnym

W świetle tego ustępu mogą być dopuszczone linki mające rdzeń z materiału tekstylnego, otoczonego sześcioma zwojami wyłącznie z drutów stalowych i pokrywającymi całkowicie rdzeń, pod warunkiem że średnica tych kabli będzie wynosić co najmniej 3 mm (nie biorąc pod uwagę ewentualnej powłoki z przezroczystego tworzywa sztucznego).

2.3.11 a) Ustęp 11 a) - Klapy do naciągania opończy

Na wielu pojazdach opończa jest wyposażona z zewnątrz w poziome klapy z oczkami rozmieszczanymi wzdłuż bocznej ściany pojazdu. Klapy te, zwane klapami naciągającymi, są przeznaczone do naciągania opończy za pomocą sznurów lub podobnych urządzeń. Klapy te były używane do zakrywania poziomych szczelin stosowanych w opończach, które pozwalały na bezprawny dostęp do towarów przewożonych w pojeździe. Dlatego zaleca się nie dopuszczać do stosowania klap tego typu. Mogą one być zastąpione przez następujące urządzenia:

a) klapy naciągające podobnego typu umocowane od wewnątrz opończy lub

b) małe oddzielne klapy, każda mająca oczko umieszczone na stronie zewnętrznej opończy i rozstawione w odległościach pozwalających na naciąganie opończy w sposób zadowalający.

Inne rozwiązanie możliwe w pewnych przypadkach polega na uniknięciu stosowania klap naciągających na opończach.

2.3.11 c) Ustęp 11 c) - Taśmy opończy

2.3.11 c) - 1

Następujące materiały są uważane za odpowiednie do sporządzenia taśmy:

a) skóra;

b) materiały włókiennicze nierozciągliwe, włączając w to tkaninę pokrytą tworzywem sztucznym lub gumą, pod warunkiem że nie mogą być one spojone lub odtworzone po zerwaniu bez pozostawienia widocznych śladów. Poza tym tworzywo sztuczne pokrywające taśmy powinno być przezroczyste, a jego powierzchnia gładka.

2.3.11 c) - 2

Urządzenie przedstawione na rysunku nr 3 załączonym do niniejszego załącznika odpowiada przepisom ostatniej części Ustępu 11 artykułu 3 załącznika 2. Odpowiada ono również przepisom Ustępu 6 artykułu 3 załącznika 2.

3 Załącznik 3

3.0.17 Procedura uznania

1. Załącznik 3 postanawia, że właściwe władze Umawiającej się Strony mogą wydać świadectwo uznania dla pojazdu produkowanego na terytorium wspomnianej Strony i że pojazd ten nie będzie poddany żadnej dodatkowej procedurze uznania w państwie, w którym jest on zarejestrowany, lub, zależnie od okoliczności, w państwie, w którym jego właściciel ma stałe miejsce zamieszkania.

2. Przepisy te nie przewidują ograniczenia prawa właściwych władz Umawiającej się Strony, gdzie pojazd jest zarejestrowany, lub na terytorium, na którym jego właściciel ma stałe miejsce zamieszkania, do wymagania przedstawienia świadectwa uznania bądź to przy przewozie, bądź w czasie późniejszym w celach związanych z rejestracją lub kontrolą pojazdu, jak również z podobnymi formalnościami.

3.0.20 Procedura wprowadzania adnotacji do świadectwa uznania

Aby anulować uwagi odnoszące się do usterek, gdy pojazd został doprowadzony do stanu zadowalającego, wystarczy wprowadzić w rubryce nr 11 przeznaczonej do tego celu uwagę "Usterki usunięte", nazwisko, podpis i pieczęć zainteresowanej właściwej władzy.

8 Załącznik 8

8.13.1-1 Ustalenia finansowe

Po wstępnym okresie 2 lat., Umawiające się Strony przewidują finansowanie Rady Wykonawczej TIR i Sekretariatu TIR ze środków budżetu Organizacji Narodów Zjednoczonych. Nie wyklucza to możliwości przedłużenia czasu obowiązywania początkowych ustaleń finansowych, jeżeli finansowanie przez Organizację Narodów Zjednoczonych lub inne alternatywne źródła byłoby niedostępne.

8.13.1-2 Funkcjonowanie Rady Wykonawczej TIR

Praca członków Rady Wykonawczej TIR finansowana będzie przez rządy ich krajów.

9 Załącznik 9

9.I.1 (a)

Stowarzyszenia

Przepisy załącznika 9 część I ustęp 1 (a) dotyczą organizacji zajmujących się międzynarodowym obrotem towarowym, w tym izb handlowych.

9. II. 3

Komisja do spraw pozwoleń

Zaleca się powoływanie krajowych komisji do spraw pozwoleń, składających się z przedstawicieli właściwych władz, stowarzyszeń krajowych i zainteresowanych organizacji.


Rysunek nr 1

PRZYKŁAD ZAWIASU I URZĄDZENIA DO ZAMYKANIA CELNEGO DRZWI POJAZDÓW WYPOSAŻONYCH W IZOLOWANE CIEPLNIE POMIESZCZENIA ŁADUNKOWE


Rysunek nr 2

POJAZDY Z OPOŃCZĄ O PRZESUWANYCH PIERŚCIENIACH


Rysunek nr 3

PRZYKŁAD URZĄDZENIA DO ZAMYKANIA OPOŃCZY POJAZDU

Urządzenie przedstawione poniżej odpowiada warunkom określonym w ostatniej literze ustępu 11 artykułu 3 załącznika 2. Odpowiada ono warunkom ustępu 6 artykułu 3 załącznika 2.


Rysunek nr 4

URZĄDZENIE DO ZAMYKANIA OPOŃCZY

Urządzenie przedstawione poniżej odpowiada warunkom litery a) ustępu 6 artykułu 3 załącznika 2.

Załącznik 7
ZAŁĄCZNIK DOTYCZĄCY UZNANIA KONTENERÓW


Część pierwsza
REGULAMIN DOTYCZĄCY WARUNKÓW TECHNICZNYCH DLA KONTENERÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ DOPUSZCZONE DO PRZEWOZU MIĘDZYNARODOWEGO POD ZAMKNIĘCIEM CELNYM

Art. 1.

Zasady podstawowe.

Można uznać za nadające się do międzynarodowego przewozu towarów pod zamknięciem celnym tylko kontenery zbudowane i urządzone w taki sposób:

a) aby żaden towar nie mógł być wyjęty z zamkniętej części kontenera lub do niej włożony bez pozostawienia widocznych śladów włamania lub zerwania zamknięcia celnego;

b) aby zamknięcie celne mogło być nałożone w sposób prosty i skuteczny;

c) aby nie zawierały żadnej ukrytej przestrzeni, w której można by ukryć towary;

d) aby wszystkie miejsca mogące pomieścić towary były łatwo dostępne dla kontroli celnych.

Art. 2.

Konstrukcja kontenera

1. Aby spełnić wymagania określone przez postanowienia artykułu 1 niniejszego regulaminu:

a) części składowe kontenera (ściany, podłoga, drzwi, dach, wsporniki, ramy, poprzeczki itp.) powinny być złączone bądź za pomocą urządzeń, które nie mogą być zdjęte i ponownie założone od zewnątrz bez pozostawienia widocznych śladów, bądź w taki sposób, aby utworzona całość nie mogła być zmieniona bez pozostawienia widocznych śladów. Jeżeli ściany, podłoga, drzwi i dach składają się z różnych elementów, to powinny one spełniać te same wymagania i być dostatecznie wytrzymałe;

b) drzwi i inne rodzaje zamknięć (włączając zawory, włazy, pokrywy itp.) powinny mieć urządzenia pozwalające na nałożenie zamknięcia celnego. Zdjęcie i ponowne zamocowanie z zewnątrz tego urządzenia nie powinno być możliwe bez pozostawienia widocznych śladów ani otwarcie drzwi lub innego zamknięcia - bez zerwania zamknięcia celnego. To ostatnie powinno być w należyty sposób zabezpieczone. Dopuszcza się otwieranie dachów;

c) otwory wentylacyjne i ściekowe będą wyposażone w urządzenia uniemożliwiające dostęp do wnętrza kontenera. Zdjęcie i ponowne zamocowanie z zewnątrz tego urządzenia nie powinno być możliwe bez pozostawienia widocznych śladów.

2. Niezależnie od postanowień artykułu 1 lit. c) niniejszego regulaminu dopuszcza się, aby części składowe kontenera przeznaczone na ładunek zawierały ze względów praktycznych puste przestrzenie (na przykład między przegrodami podwójnej ściany). W celu uniemożliwienia wykorzystania tych przestrzeni dla ukrycia w nich towarów:

i) zdjęcie i ponowne założenie osłony wewnętrznej kontenera nie powinno być możliwe bez pozostawienia widocznych śladów lub

ii) liczba pustych przestrzeni powinna być ograniczona do minimum i przestrzenie te powinny być łatwo dostępne dla kontroli celnych.

Art. 3.

Kontenery składane lub rozbierane

Postanowienia artykułu 1 i 2 niniejszego regulaminu odnoszą się do kontenerów składanych lub rozbieranych; ponadto powinny one mieć system urządzeń ryglujących, zamykających różne części kontenera po jego złożeniu. System ryglujący, jeśli znajdzie się na zewnątrz złożonego kontenera, powinien umożliwiać nałożenie zamknięć przez urząd celny.

Art. 4.

Kontenery kryte opończą

1. Postanowienia artykułów 1, 2 i 3 niniejszego regulaminu odnoszą się do kontenerów krytych opończą w takiej mierze, w jakiej postanowienia te dadzą się do nich zastosować. Ponadto kontenery te powinny odpowiadać postanowieniom niniejszego artykułu.

2. Opończa powinna być sporządzona z mocnego płótna bądź tkaniny pokrytej substancją z tworzywa sztucznego lub gumowanej, nierozciągliwej o dostatecznej wytrzymałości. Powinna ona być w dobrym stanie oraz być wykonana w taki sposób, aby po założeniu urządzenia zamykającego nie można było dostać się do ładunku bez pozostawienia widocznych śladów.

3. Jeżeli opończa sporządzona jest z kilku części, ich brzegi powinny być założone jeden na drugi i połączone dwoma szwami odległymi od siebie co najmniej o 15 mm. Szwy te powinny być wykonane zgodnie z rysunkiem nr 1 załączonym do niniejszego regulaminu; jeżeli jednak przy niektórych częściach opończy (takich jak tylne klapy i wzmocnione rogi) nie byłoby możliwe ich połączenie w wymieniony sposób, wystarczy założyć tylko brzeg części wierzchniej i przyszyć ją zgodnie z rysunkiem nr 2 załączonym do niniejszego regulaminu. Jeden ze szwów powinien być widoczny tylko od wewnątrz i kolor nici użytej do tego szwu powinien wyraźnie różnić się od koloru opończy i od koloru nici użytej do drugiego szwu. Wszystkie szwy powinny być wykonane maszynowo.

4. Jeżeli opończa z tkaniny pokrytej tworzywem sztucznym sporządzona jest z kilku części, części te mogą być również spojone zgodnie z rysunkiem nr 3 załączonym do niniejszego regulaminu. Brzeg jednej części nałożony zostanie na drugi brzeg na szerokość co najmniej 15 mm. Spojenie części dokonane zostanie na całej tej szerokości. Brzeg zewnętrzny złącza zostanie pokryty taśmą z tworzywa sztucznego o szerokości co najmniej 7 mm, nałożoną w taki sposób przez spojenie. Na taśmie tej, jak, również obok niej, na szerokości co najmniej 3 mm z każdej jej strony, powinien być wydrukowany jednolity i wyraźny wzór. Spojenie powinno być wykonane w taki sposób, aby poszczególne części nie mogły zostać rozdzielone, a następnie połączone bez pozostawienia widocznych śladów.

5. Naprawy powinny być dokonywane w sposób przedstawiony na rysunku nr 4 załączonym do niniejszego regulaminu; brzegi należy założyć jeden na drugi i połączyć je dwoma widocznymi szwami odległymi od siebie co najmniej o 15 mm; kolor nici widocznej od wewnątrz powinien różnić się od koloru nici widocznej z zewnątrz, jak również od koloru opończy; wszystkie szwy powinny być wykonane maszynowo. Jeżeli naprawa opończy uszkodzonej przy brzegach ma być dokonana przez zastąpienie uszkodzonych części łatą, szew może być również wykonany zgodnie z przepisem ustępu 3 niniejszego artykułu i rysunkiem nr 1 załączonym do niniejszego regulaminu. Naprawy opończ z tkaniny pokrytej tworzywem sztucznym mogą być także wykonane w sposób opisany w ustępie 4 niniejszego artykułu, jednak w tym przypadku spojenie powinno być dokonane na obydwóch stronach opończy, a łata powinna być wstawiona od wewnętrznej strony.

6.
a) Opończa powinna być umocowana na kontenerze w sposób odpowiadający ściśle warunkom określonym w artykule 1 litery a) i b) niniejszego regulaminu.
Zamknięcie dokonane zostało za pomocą:

i) metalowych pierścieni przytwierdzonych do kontenera;

ii) oczek rozmieszczonych na brzegu opończy;

iii) liny mocującej, przechodzącej przez pierścienie ponad opończą i widocznej z zewnątrz na całej długości.

Opończa powinna przykrywać części stałe kontenera na odległość co najmniej 250 mm, mierzoną od środka pierścieni mocujących, z wyjątkiem przypadków, gdy z samych założeń konstrukcyjnych kontenera wynika, że nie jest możliwy jakikolwiek dostęp do towarów.

b) Jeżeli brzeg opończy ma być na stałe umocowany do kontenera, połączenie to powinno być stałe i wykonane za pomocą trwałych urządzeń.

7. Odstęp między pierścieniami i między oczkami nie powinien przekraczać 200 mm. Oczka powinny być wzmocnione.

8. Jako lin mocujących należy używać:

a) linek stalowych o średnicy co najmniej 3 mm bądź

b) sznurów konopnych lub sizalowych o średnicy co najmniej 8 mm, otoczonych powłoką z przezroczystego, nierozciągliwego tworzywa sztucznego. Linki powinny być otoczone powłoką z przezroczystego i nierozciągliwego tworzywa sztucznego.

9. Każda linka lub sznur powinny być sporządzone z jednej sztuki i zaopatrzone na obu końcach w skuwki z twardego metalu. Urządzenie do przymocowania każdej metalowej skuwki powinno mieć wydrążony nit przechodzący przez linkę lub sznur i pozwalający na przewlekanie wiązania zamknięcia celnego. Linka lub sznur powinny być widoczne z jednej i z drugiej strony wydrążonego nitu, tak aby można było się upewnić, że linka lub sznur składa się rzeczywiście z jednej sztuki (patrz rysunek nr 5 załączony do niniejszego regulaminu).

10. Przy otworach w opończy służących do załadunku lub wyładunku obydwa brzegi opończy powinny w wystarczający sposób zachodzić na siebie. Oprócz tego powinny one być zamknięte za pomocą:

a) klapy przyszytej lub spojonej stosownie do postanowień ustępów 3 i 4 niniejszego artykułu;

b) pierścieni i oczek odpowiadających warunkom ustępu 7 niniejszego artykułu oraz

c) rzemienia wykonanego z jednego kawałka z odpowiedniego nierozciągliwego materiału o szerokości co najmniej 20 mm i grubości co najmniej 3 mm, przechodzącego przez pierścienie i spinającego razem obydwa brzegi opończy i klapę; rzemień ten powinien być przymocowany do wewnętrznej strony opończy i zaopatrzony w oczko do przeciągania linki lub sznura, wymienionych w ustępie 8 niniejszego artykułu. Klapa nie jest wymagana, jeżeli istnieje urządzenie specjalne (przegródka itd.), chroniące przed dostępem do ładunku bez pozostawienia widocznych śladów.

11. Oznaczenia identyfikujące, znajdujące się na kontenerze, jak również tabliczka uznania, o której mowa w części drugiej niniejszego załącznika, nie mogą być w żadnym razie przykryte opończą.

Art. 5.

Postanowienia przejściowe

Do dnia 1 stycznia 1977 r. dopuszcza się używanie skuwek, zgodnych z rysunkiem nr 5 niniejszego regulaminu, nawet jeżeli wydrążony nit znajdujący się w tych skuwkach odpowiada wzorowi dopuszczonemu poprzednio i ma otwór o rozmiarach mniejszych niż wskazane na wymienionym rysunku.


Część pierwsza - Rysunek nr 1

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI
Łączenie za pomocą szwu


Część pierwsza - Rysunek nr 2

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI
Szew narożny

Uwaga: Dopuszcza się również stosowanie szwów narożnych wykonanych w sposób określony na rysunku 2a zamieszczonym w załączniku 2 do niniejszej konwencji.


Część pierwsza - Rysunek nr 3

OPOŃCZA SPORZĄDZONA Z WIELU CZĘŚCI
Łączenie za pomocą spojenia


Część pierwsza - Rysunek nr 4

NAPRAWA OPOŃCZY


Część pierwsza - Rysunek nr 5

WZÓR SKUWKI
Załącznik 8
SKŁAD, FUNKCJE I REGULAMIN WEWNĘTRZNY KOMITETU ADMINISTRACYJNEGO I RADY WYKONAWCZEJ TIR

SKŁAD, FUNKCJE I REGULAMIN WEWNĘTRZNY KOMITETU ADMINISTRACYJNEGO
Art. 1.
i) Umawiające się Strony są członkami Komitetu Administracyjnego.

ii) Komitet może zdecydować, aby właściwe administracje Państw wymienianych w ustępie 1 i 2 artykułu 52 niniejszej konwencji, nie będących Umawiającymi się Stronami, lub przedstawiciele organizacji międzynarodowych mogli uczestniczyć w charakterze obserwatorów w posiedzeniach dotyczących spraw ich interesujących.

Art. 1 bis. 1. Komitet będzie rozpatrywać każdą zaproponowaną zmianę do konwencji, zgodnie z przepisami artykułu 59 ustępy 1 i 2.

2. Komitet będzie nadzorować stosowanie niniejszej konwencji oraz badać zgodność zastosowanych środków podejmowanych przez Umawiające się Strony, stowarzyszenia i organizacje międzynarodowe z postanowieniami konwencji.

3. Komitet, za pośrednictwem Rady Wykonawczej TIR, będzie nadzorować i udzielać wsparcia w zakresie stosowania przepisów konwencji na szczeblu krajowym i międzynarodowym.

Art. 2.
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zapewnia Komitetowi usługi sekretariatu.

Art. 3.
Corocznie na pierwszej sesji Komitet wybiera swego przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego.

Art. 4.
Sekretarz Generalny zwołuje corocznie posiedzenie Komitetu pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej, jak również na życzenie właściwych administracji co najmniej pięciu państw będących Umawiającymi się Stronami.

Art. 5.
Wnioski są poddawane pod głosowanie. Każde państwo będące Umawiającą się Stroną, reprezentowane na posiedzeniu, dysponuje jednym głosem. Propozycje inne niż dotyczące zmian niniejszej konwencji przyjmowane są przez Komitet większością głosów członków obecnych i głosujących. Zarówno zmiany do konwencji, jak i uchwały, o których mowa w artykułach 59 i 60 niniejszej konwencji, przyjmowane są większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

Art. 6.
Do przyjęcia uchwał niezbędne jest quorum co najmniej połowy państw będących Umawiającymi się Stronami.

Art. 7.
Przed zakończeniem posiedzenia Komitet przyjmuje sprawozdanie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 8.
W braku odpowiednich postanowień w niniejszym załączniku stosuje się, jeśli Komitet nie zadecyduje inaczej, regulamin wewnętrzny Europejskiej Komisji Gospodarczej.


SKŁAD, FUNKCJE I REGULAMIN WEWNĘTRZNY RADY WYKONAWCZEJ TIR
Art. 9. 1. Rada Wykonawcza TIR, powołana przez Komitet Administracyjny w myśl artykułu 58 ter, składa się z dziewięciu członków, z których każdy jest przedstawicielem innego kraju Umawiającej się Strony. Sekretarz TIR będzie uczestniczył w posiedzeniach Rady.

2. Członkowie Rady Wykonawczej TIR są wybierani przez Komitet Administracyjny większością głosów członków obecnych i głosujących. Każdy członek Rady Wykonawczej TIR sprawuje swoją funkcję przez okres 2 lat. Członkowie Rady mogą być wybierani powtórnie. Zakres kompetencji Rady Wykonawczej TIR określa Komitet Administracyjny.

Art. 10. Rada Wykonawcza TIR:

(a) sprawuje nadzór nad stosowaniem konwencji, w tym nad funkcjonowaniem systemu gwarancyjnego, oraz pełni funkcje określone przez Komitet Administracyjny;


(b) sprawuje nadzór nad scentralizowanym systemem drukowania i dystrybucji karnetów TIR pomiędzy stowarzyszeniami, który to system może być realizowany przez organizację międzynarodową, o której mowa w artykule 6;


(c) koordynuje i wspiera wymianę danych o charakterze rozpoznawczym i innych informacji pomiędzy właściwymi władzami Umawiających się Stron;


(d) koordynuje i wspiera wymianę informacji pomiędzy właściwymi władzami Umawiających się Stron, stowarzyszeniami i organizacjami międzynarodowymi;


(e) pomaga w rozstrzyganiu sporów pomiędzy Umawiającymi się Stronami, stowarzyszeniami, towarzystwami ubezpieczeniowymi i organizacjami międzynarodowymi, nie naruszając przepisów artykułu 57 o rozstrzyganiu sporów;


(f) wspiera szkolenie pracowników władz celnych i pracowników innych zainteresowanych stron zaangażowanych w procedurę TIR;


(g) prowadzi centralną bazę danych, otrzymywanych od międzynarodowych organizacji, o których mowa w artykule 6, i przekazywanych do Umawiających się Stron; dane te dotyczą wszelkich zasad i procedur związanych z wydawaniem karnetów TIR przez stowarzyszenia, które spełniają minimalne warunki i wymogi, określone w załączniku 9;


(h) nadzoruje cenę karnetów TIR.


_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_Art. 11. 1. Posiedzenie Rady Wykonawczej TIR zwoływane jest przez Sekretarza TIR na wniosek Komitetu Administracyjnego lub przynajmniej trzech członków Rady.

2. Rada będzie dążyć do podejmowania jednomyślnych uchwał. Jeżeli nie będzie możliwe podjęcie jednomyślnych uchwał, będą one poddawane pod głosowanie i podejmowane większością głosów członków obecnych i głosujących. Do przyjęcia uchwał niezbędna jest obecność co najmniej pięciu członków Rady. Sekretarz TIR nie ma prawa głosu przy podejmowaniu uchwał.

3. Rada wybiera przewodniczącego i uchwala dodatkowy regulamin wewnętrzny.

4. Co najmniej raz do roku lub na żądanie Komitetu Administracyjnego Rada składa sprawozdanie ze swojej działalności, łącznie z zatwierdzonymi rachunkami. Radę reprezentuje przed Komitetem Administracyjnym przewodniczący.

5. Rada rozpatruje wszelkie informacje i zapytania przedstawione jej przez Komitet Administracyjny, Umawiające się Strony, Sekretarza TIR, krajowe stowarzyszenia i organizacje międzynarodowe, o których mowa w artykule 6. Organizacje międzynarodowe mają prawo uczestniczenia w posiedzeniach Rady Wykonawczej TIR w roli obserwatorów, o ile przewodniczący nie zadecyduje inaczej. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, jakakolwiek inna organizacja na zaproszenie przewodniczącego może uczestniczyć w posiedzeniach Rady w roli obserwatora.

Art. 12. Sekretarz TIR jest członkiem sekretariatu Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych i wykonuje uchwały Rady Wykonawczej TIR zgodnie z jej regulaminem wewnętrznym. Sekretarz TIR wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretariatu TIR, którego liczebność określa Komitet Administracyjny.

Art. 13. 1. Do czasu uzyskania alternatywnych źródeł finansowania działalność Rady Wykonawczej TIR i sekretariatu TIR finansowana będzie z opłaty od każdego karnetu TIR, rozprowadzonego przez organizację międzynarodową, o której mowa w artykule 6.

2. Wysokość opłaty oraz sposób jej poboru określi Komitet Administracyjny po przeprowadzeniu konsultacji z organizacją międzynarodową, o której mowa w artykule 6. Wszelkie proponowane zmiany dotyczące opłaty powinny zostać zatwierdzone przez Komitet Administracyjny.

Załącznik 9 PRAWO DO KORZYSTANIA Z PROCEDURY TIR


Część I


Upoważnienie stowarzyszeń do wydawania karnetów TIR


Minimalne warunki i wymogi

1. Minimalne warunki i wymogi, które musi spełniać stowarzyszenie dla uzyskania od Umawiających się Stron pozwolenia na wydawanie karnetów TIR oraz występowania w charakterze poręczyciela, o którym mowa w artykule 6, są następujące:

(a) udowodnione funkcjonowanie co najmniej od roku w charakterze stowarzyszenia reprezentującego interesy sektora transportowego;


(b) posiadanie udowodnionej stabilnej sytuacji finansowej i organizacyjnej, umożliwiającej wypełnianie obowiązków nałożonych przez konwencję;


(c) posiadanie przez pracowników udowodnionej wiedzy dotyczącej prawidłowego stosowania postanowień konwencji;


(d) brak poważnego lub powtórnego naruszenia przepisów celnych lub podatkowych;


(e) zawarcie pisemnej umowy lub sporządzenie innego dokumentu prawnego pomiędzy stowarzyszeniem a właściwymi władzami Umawiającej się Strony, w której ma ono swoją siedzibę. Poświadczoną kopię pisemnej umowy lub innego dokumentu prawnego wraz z, jeśli to konieczne, uwierzytelnionym tłumaczeniem na język angielski, francuski lub rosyjski należy złożyć w Radzie Wykonawczej TIR. Rada powinna być niezwłocznie powiadomiona o wszelkich zmianach w pisemnej umowie lub innym dokumencie prawnym;


(f) zapewnienie w pisemnej umowie lub innym dokumencie prawnym, o którym mowa w punkcie (e), iż stowarzyszenie:


(i) będzie wywiązywać się z zobowiązań określonych w artykule 8 konwencji;


(ii) będzie akceptować maksymalną kwotę roszczenia, przypadającego od każdego karnetu TIR, określoną przez Umawiającą się Stronę, która może być wymagana od stowarzyszenia, zgodnie z artykułem 8 ustęp 3 konwencji;


(iii) będzie kontrolować stale, a w szczególności przed wystąpieniem o pozwolenie na korzystanie przez osoby z procedury TIR, spełnianie przez te osoby minimalnych warunków i wymogów, o których mowa w części II niniejszego załącznika;


(iv) będzie poręczać za wszelkie zobowiązania powstałe w kraju, w którym ma swoją siedzibę, w związku z operacjami dokonywanymi na podstawie karnetów TIR, wydanych przez nie lub przez zagraniczne stowarzyszenia należące do tej samej organizacji międzynarodowej, do której ono samo należy;


(v) będzie wypełniać wszelkie swoje zobowiązania, zgodnie z żądaniem właściwych władz Umawiającej się Strony, na której terytorium ma swoją siedzibę, wspólnie z towarzystwem ubezpieczeniowym, funduszem/konsorcjum ubezpieczeniowym lub instytucją finansową. Umowy ubezpieczenia lub gwarancji finansowej muszą pokrywać całość zobowiązań powstałych w związku z operacjami dokonywanymi na podstawie karnetów TIR, wydanych przez stowarzyszenie lub przez zagraniczne stowarzyszenia należące do tej samej organizacji międzynarodowej, do której ono samo należy.


Termin powiadomienia o wygaśnięciu umowy ubezpieczenia lub gwarancji finansowej nie może być krótszy niż termin powiadomienia o wygaśnięciu pisemnej umowy lub innego dokumentu prawnego, o których mowa w punkcie (e). Poświadczoną kopię umowy ubezpieczenia lub gwarancji finansowej oraz wszelkie jej późniejsze zmiany należy złożyć w Radzie Wykonawczej TIR wraz z, jeśli to konieczne, uwierzytelnionym tłumaczeniem na język angielski, francuski lub rosyjski;


(vi) umożliwi właściwym władzom kontrolę wszelkich posiadanych akt i dokumentów finansowych, związanych z zarządzaniem procedurą TIR;


(vii) zaakceptuje procedurę rozstrzygania sporów wynikłych z niewłaściwego lub przestępczego wykorzystania karnetów TIR;


(viii) zgodzi się, iż poważne lub powtarzające się nieprzestrzeganie minimalnych warunków i wymogów doprowadzi do cofnięcia upoważnienia do wydawania karnetów TIR;


(ix) będzie stosować się ściśle do decyzji wydanych przez właściwe władze Umawiającej się Strony, na której terytorium ma swoją siedzibę, dotyczących pozbawienia osób prawa, o którym mowa w artykule 38 konwencji i części II niniejszego załącznika;


(x) zgodzi się ściśle wprowadzać wszystkie uchwały przyjęte przez Komitet Administracyjny i Radę Wykonawczą TIR w stopniu, w jakim zostały one zaakceptowane przez właściwe władze Umawiającej się Strony, na której terytorium ma swoją siedzibę.


2. Umawiające się Strony, na których terytorium stowarzyszenie ma swoją siedzibę, cofną upoważnienie do wydawania karnetów TIR w wypadku poważnego lub powtórnego nieprzestrzegania minimalnych warunków i wymogów.

3. Upoważnienie stowarzyszenia, wydane na podstawie warunków określonych powyżej, nie narusza odpowiedzialności i zobowiązań stowarzyszenia, wynikających z konwencji.

4. Minimalne warunki określone powyżej nie naruszają dodatkowych warunków i wymogów, które Umawiające się Strony mogą ustanowić.

Część II


Pozwolenie dla osób fizycznych i prawnych na korzystanie z karnetów TIR


Minimalne warunki i wymogi

1. Minimalne warunki i wymogi, które muszą spełniać osoby ubiegające się o uzyskanie pozwolenia na korzystanie z procedury TIR, są następujące:

(a) udowodnione doświadczenie lub przynajmniej możliwość wykonywania regularnych przewozów międzynarodowych (posiadanie zezwolenia na prowadzenie przewozów międzynarodowych, itp.);


(b) stabilna sytuacja finansowa;


(c) udowodniona wiedza dotycząca stosowania postanowień konwencji TIR;


(d) brak jakichkolwiek poważnych lub powtórnych naruszeń przepisów celnych lub podatkowych;


(e) złożenie pisemnego zobowiązania wobec stowarzyszenia, że osoba będzie:


(i) stosować się do wszystkich formalności celnych określonych przez przepisy konwencji w urzędach celnych wyjściowych, przejściowych i docelowych;


(ii) uiszczać należne kwoty, o których mowa w artykule 8 ustępy 1 i 2 konwencji, na żądanie właściwych władz zgodnie z artykułem 8 ustęp 7 konwencji;


(iii) umożliwiać stowarzyszeniom, o ile zezwalają na to przepisy krajowe, sprawdzanie informacji dotyczących spełniania powyżej określonych minimalnych warunków i wymogów.


2. Dodatkowe, bardziej restrykcyjne warunki i wymogi dla uzyskania pozwolenia na korzystanie z procedury TIR mogą być ustanowione przez właściwe władze Umawiających się Stron i przez same stowarzyszenia, chyba że właściwe władze postanowią inaczej.


Procedura

3. Umawiające się Strony określą, zgodnie z ich krajowymi przepisami, postępowanie, które powinno być przeprowadzone w celu uzyskania pozwolenia na korzystanie z procedury TIR, na podstawie minimalnych warunków i wymogów, o których mowa w ustępach 1 i 2.

4. Właściwe władze przekazują Radzie Wykonawczej TIR, w terminie 1 tygodnia od daty udzielenia pozwolenia lub cofnięcia pozwolenia na korzystanie z karnetów TIR, dane każdej osoby zgodnie z załączonym wzorem.

5. Stowarzyszenie przekazuje corocznie uaktualniony według stanu na dzień 31 grudnia wykaz osób, które uzyskały pozwolenie, jak również osób, którym cofnięto pozwolenie. Wykaz ten powinien być przesłany właściwym władzom w terminie 1 tygodnia po 31 grudnia. Właściwe władze przesyłają kopię Radzie Wykonawczej TIR.

6. Uzyskanie pozwolenia na korzystanie z procedury TIR nie stanowi prawa do otrzymania karnetów TIR od stowarzyszenia.

7. Udzielenie osobie pozwolenia na korzystanie z karnetów TIR, wydanego na podstawie minimalnych warunków i wymogów określonych powyżej, nie narusza odpowiedzialności i zobowiązań osoby, wynikających z konwencji.

WZÓR WYKAZU POZWOLEŃ Państwo: .......................... Nazwa stowarzyszenia poręczającego: ............................... Właściwa władza: .................................................. +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | Wypełniają krajowe stowarzyszenia poręczające i/lub właściwe władze | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ |Numer |Imię i nazwisko | |Punkt | Numer rejestru | Wcześniejsze |Data |Data |Pieczęć,| |Identyfikacyjny |osoby lub nazwa | Adres |kontaktowy | działalności | cofnięcie |udzielenia |cofnięcia |podpis | | |przedsiębiorstwa| |(nr tel., fax | gospodarczej | pozwolenia** |pozwolenia** |pozwolenia** | | | | | |i nr poczty | lub numer | | | | | | | | |elektronicznej)| zezwolenia itp.*| | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------+----------------+-------+---------------+-----------------+--------------+-------------+-------------+--------+ * jeżeli istnieje: ** jeżeli dotyczy.
W odniesieniu do każdej osoby, dla której o pozwolenie występuje uznane stowarzyszenie, właściwym władzom powinny być dostarczone co najmniej następujące informacje:

- indywidualny numer identyfikacyjny przydzielony osobie przez stowarzyszenie poręczające (we współpracy z międzynarodową organizacją, w której jest stowarzyszone);

- imię i nazwisko osoby lub nazwa przedsiębiorstwa oraz adres (w wypadku spółek również nazwiska osób kierujących ich działalnością);

- punkt kontaktowy (osoba fizyczna upoważniona do udzielania informacji dotyczących operacji TIR władzom celnym i stowarzyszeniom - pełny numer telefonu, faksu i poczty elektronicznej);

- numer rejestru działalności gospodarczej lub numer zezwolenia na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego lub inny (jeżeli istnieje);

- (jeżeli dotyczy) wcześniejsze cofnięcie pozwolenia (data, okres i rodzaj cofnięcia pozwolenia).
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 21 marca 1984 r.
w sprawie rozciągnięcia przepisów ustawy o pracownikach urzędów państwowych na pracowników Centralnego Inspektoratu Standaryzacji oraz Centralnego Zarządu Inżynierii Ministerstwa Handlu Zagranicznego.

Na podstawie art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214) stosuje się w całości do pracowników:

1) Centralnego Inspektoratu Standaryzacji,

2) Centralnego Zarządu Inżynierii.

2. Uprawnienia kierownika urzędu państwowego, w rozumieniu ustawy wymienionej w ust. 1, w stosunku do pracowników Centralnego Inspektoratu Standaryzacji oraz Centralnego Zarządu Inżynierii wykonuje Minister Handlu Zagranicznego.

ż 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
KONWENCJA
o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami, sporządzona w Genewie
dnia 10 października 1980 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej LudowejRADA PAŃSTWAPOLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJpodaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 10 października 1980 r sporządzone zostały w Genewie:

Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z:

Protokołem w sprawie niewykrywalnych odłamków (Protokół I),

Protokołem w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń (Protokół II) i Załącznikiem technicznym,

Protokołem w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia broni zapalających (Protokół III).

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją, protokołami oraz załącznikiem technicznym Rada Państwa uznała je i uznaje za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych; oświadcza, że są one przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone, oraz przyrzeka, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 24 lutego 1983 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru).

KONWENCJA o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami, sporządzona w Genewie dnia 10 października 1980 r.

Przekład

Wysokie Umawiające się Strony,

przypominając, że każde państwo ma obowiązek, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, powstrzymania się w stosunkach międzynarodowych od groźby lub użycia siły przeciw suwerenności, integralności terytorialnej lub niezależności politycznej któregokolwiek państwa albo w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych,

przypominając również ogólną zasadę ochrony ludności cywilnej przed skutkami działań wojennych,

opierając się na zasadzie prawa międzynarodowego, według której prawo stron konfliktu zbrojnego do doboru metod lub środków prowadzenia wojny nie jest nieograniczone, jak również na zasadzie zabraniającej używania w konfliktach zbrojnych broni, pocisków i materiałów oraz metod prowadzenia wojny, które powodują zbędne szkody lub nadmierne cierpienia,

przypominając także, że jest zabronione stosowanie metod lub środków prowadzenia wojny, które mają na celu lub mogą spowodować rozlegle, długotrwałe i poważne szkody w środowisku naturalnym,

potwierdzając swoje stanowisko, że w przypadkach nie objętych niniejszą konwencją i protokołami załączonymi do niej lub innymi umowami międzynarodowymi ludność cywilna i kombatanci powinni zawsze pozostawać pod ochroną i podlegać zasadom prawa międzynarodowego wynikającym z ustalonych zwyczajów, zasad humanitaryzmu i nakazów sumienia publicznego,

pragnąc przyczynić się do międzynarodowego odprężenia, zakończenia wyścigu zbrojeń i budowy zaufania między państwami i przez to do zaspokojenia dążeń wszystkich narodów do życia w pokoju,

uznając znaczenie podejmowania wszelkich wysiłków, które mogą przyczynić się do postępu w kierunku powszechnego i całkowitego rozbrojenia pod ścisłą i skuteczną kontrolą międzynarodową,

potwierdzając potrzebę dalszego prowadzenia prac kodyfikacyjnych oraz stopniowego rozwoju norm prawa międzynarodowego mających zastosowanie w konfliktach zbrojnych,

pragnąc zakazać lub ograniczyć dalsze używanie pewnych broni konwencjonalnych oraz uważając, że pozytywne rezultaty osiągnięte w tej dziedzinie mogą ułatwić zasadnicze rokowania w sprawie rozbrojenia mające na celu zaprzestanie produkcji, gromadzenia i rozprzestrzeniania takich broni,

podkreślając, że jest pożądane, aby wszystkie państwa, a zwłaszcza państwa o dużym znaczeniu wojskowym, zostały stronami niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów,

biorąc pod uwagę, że Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych i Komitet Rozbrojeniowy Organizacji Narodów Zjednoczonych mogą podjąć decyzje zbadania możliwości rozszerzenia zakresu zakazów i ograniczeń zawartych w niniejszej konwencji i w załączonych do niej protokołach,

biorąc również pod uwagę, że Komitet Rozbrojeniowy może powziąć decyzję rozważenia sprawy podjęcia dalszych środków mających na celu zakaz lub ograniczenie użycia pewnych broni konwencjonalnych,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.

Zakres stosowania

Niniejsza konwencja i załączone do niej protokoły mają zastosowanie w sytuacjach przewidzianych w artykule 2 wspólnym dla Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. o ochronie ofiar wojny, łącznie z sytuacjami określonymi w artykule 1 ustęp 4 Dodatkowego protokołu I do tych konwencji.

Art. 2.

Stosunek do innych umów międzynarodowych

Żadne postanowienie niniejszej konwencji lub załączonych do niej protokołów nie może być interpretowane jako zawężające inne zobowiązania nałożone na Wysokie Umawiające się Strony przez międzynarodowe prawo humanitarne, mające zastosowanie w konfliktach zbrojnych.

Art. 3.

Podpisanie

Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu dla wszystkich państw w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku przez okres dwunastu miesięcy od dnia 10 kwietnia 1981 r.

Art. 4.

Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie.

1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez sygnatariuszy. Każde państwo, które nie podpisało niniejszej konwencji, może do niej przystąpić.

2. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą złożone u depozytariusza.

3. Wyrażenie zgody na związanie się każdym z protokołów załączonych do niniejszej konwencji jest pozostawione uznaniu każdego państwa, pod warunkiem że w chwili złożenia dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej państwo to zawiadomi depozytariusza o swojej zgodzie na związanie się co najmniej dwoma z tych protokołów.

4. W każdej chwili po złożeniu dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej państwo może zawiadomić depozytariusza o swojej zgodzie na związanie się każdym załączonym do niej protokołem, którym nie było ono jeszcze związane.

5. Każdy protokół, który wiąże Wysoką Umawiającą się Stronę, stanowi dla tej Strony integralną część niniejszej konwencji.

Art. 5.

Wejście w życie

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia złożenia dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. W stosunku do każdego państwa, które składa dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia po dniu złożenia dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym państwo to złożyło dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

3. Każdy z protokołów załączonych do niniejszej konwencji wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, do którego dwadzieścia państw zawiadomiło o ich zgodzie na związanie się nim zgodnie z artykułem 4 ustęp 3 lub 4 niniejszej konwencji.

4. W stosunku do każdego państwa, które zawiadomi o zgodzie na związanie się protokołem załączonym do niniejszej konwencji po dniu, do którego dwadzieścia państw zawiadomiło o ich zgodzie na związanie się tym protokołem, protokół wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym państwo to zawiadomiło o swojej zgodzie na związanie się nim.

Art. 6.

Rozpowszechnianie

Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się, w czasie pokoju i w czasie konfliktu zbrojnego, jak najszerzej rozpowszechniać w swoich krajach konwencję i załączone do niej wiążące je protokoły, a w szczególności włączyć studiowanie ich do programów szkolenia wojskowego, tak aby dokumenty te były znane ich siłom zbrojnym.

Art. 7.

Stosunki umowne po wejściu w życie niniejszej konwencji

1. Jeżeli jedna ze stron konfliktu nie jest związana protokołem załączonym do niniejszej konwencji, Strony związane niniejszą konwencją i tym załączonym do niej Protokołem pozostają nimi związane w swych wzajemnych stosunkach.

2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona jest związana niniejszą konwencją i każdym załączonym o niej protokołem, który wszedł wobec niej w życie, w każdej sytuacji przewidzianej w artykule 1 w stosunku do każdego państwa, które nie jest stroną niniejszej konwencji lub nie jest związane właściwym załączonym do niej protokołem, jeżeli państwo to przyjmuje i stosuje niniejszą konwencję lub właściwy protokół, i zawiadamia o tym depozytariusza.

3. Depozytariusz niezwłocznie zawiadomi zainteresowane Wysokie Umawiające się Strony o każdym zawiadomieniu otrzymanym zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu.

4. Niniejsza konwencja i załączone do niej protokoły, którymi jest związana Wysoka Umawiająca się Strona, mają zastosowanie do każdego konfliktu zbrojnego skierowanego przeciw tej Wysokiej Umawiającej się Stronie, przewidzianego w artykule 1 ustęp 4 Dodatkowego protokołu I do Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. o ochronie ofiar wojny:

a) jeżeli Wysoka Umawiająca się Strona jest również stroną Dodatkowego protokołu I i władza, o której mowa w artykule 96 ustęp 3 tego protokołu, zobowiązała się do stosowania Konwencji genewskich i Dodatkowego protokołu I zgodnie z artykułem 96 ustęp 3 tego protokołu oraz zobowiązuje się stosować niniejszą konwencję i właściwe załączone do niej protokoły w odniesieniu do tego konfliktu lub

b) jeżeli Wysoka Umawiająca się Strona nie jest stroną Dodatkowego protokołu I, a władza tego rodzaju, o której mówi się wyżej pod lit. a), przyjmuje i stosuje zobowiązania wynikające z Konwencji genewskich i z niniejszej konwencji oraz właściwych załączonych do niej protokołów w odniesieniu do tego konfliktu. Takie przyjęcie i stosowanie będzie miało w odniesieniu do tego konfliktu następujące skutki:

i) Konwencje genewskie i niniejsza konwencja oraz właściwe załączone do niej protokoły wchodzą w życie w stosunku do stron konfliktu ze skutkiem natychmiastowym,

ii) wspomniana władza ma takie same prawa i obowiązki jak Wysoka Umawiająca się Strona Konwencji genewskich, niniejszej konwencji i właściwych załączonych do niej protokołów,

iii) Konwencje genewskie, niniejsza konwencja i właściwe załączone do niej protokoły są jednakowo wiążące dla wszystkich stron konfliktu.

Wysoka Umawiająca się Strona oraz władza mogą również, na podstawie wzajemności, uzgodnić przyjęcie i wypełnianie zobowiązań zawartych w Dodatkowym protokole I do Konwencji genewskich.

Art. 8.

Przegląd i poprawki

1.
a) W każdej chwili po wejściu w życie niniejszej konwencji każda Wysoka Umawiająca się Strona może zaproponować poprawki do niniejszej konwencji lub do każdego załączonego do niej protokołu, którym jest związana. Każda propozycja poprawki będzie przedstawiona depozytariuszowi, który zawiadomi o niej wszystkie Wysokie Umawiające się Strony i zasięgnie ich opinii, czy należy zwołać konferencję w celu rozpatrzenia propozycji. Jeżeli większość, jednakże nie mniej niż osiemnaście Wysokich Umawiających się Stron, wyrazi na to zgodę, depozytariusz niezwłocznie zwoła konferencję, na którą zostaną zaproszone wszystkie Wysokie Umawiające się Strony. Państwa nie będące stronami niniejszej konwencji zostaną zaproszone na konferencję w charakterze obserwatorów.

b) Konferencja taka może uzgodnić poprawki, które zostaną przyjęte i wejdą w życie w takim samym trybie jak niniejsza konwencja i załączone do niej protokoły; jednakże poprawki do niniejszej konwencji mogą być przyjęte tylko przez Wysokie Umawiające się Strony, a poprawki do załączonego do niej protokołu mogą być przyjęte tylko przez Wysokie Umawiające się Strony związane tym protokołem.

2.
a) W każdej chwili po wejściu w życie niniejszej konwencji każda Wysoka Umawiająca się Strona może zaproponować dodatkowe protokoły odnoszące się do innych rodzajów broni konwencjonalnych, nie objętych istniejącymi załączonymi protokołami. Każda propozycja dodatkowego protokołu będzie przedstawiona depozytariuszowi, który zawiadomi o niej wszystkie Wysokie Umawiające się Strony zgodnie z ustępem 1 lit. a) niniejszego artykułu. Jeżeli większość, jednakże nie mniej niż osiemnaście Wysokich Umawiających się Stron, wyrazi na to zgodę, depozytariusz niezwłocznie zwoła konferencję, na którą zostaną zaproszone wszystkie państwa.

b) Konferencja taka może uzgodnić, przy pełnym udziale wszystkich państw reprezentowanych na konferencji, dodatkowe protokoły, które zostaną przyjęte w takim samym trybie jak niniejsza konwencja, zostaną do niej załączone i wejdą w życie zgodnie z artykułem 5 ustępy 3 i 4 niniejszej konwencji.

3.
a) Jeżeli w ciągu dziesięciu lat od wejścia w życie niniejszej konwencji nie zostanie zwołana żadna konferencja zgodnie z ustępami 1 lit. a) lub 2 lit. b) niniejszego artykułu, każda Wysoka Umawiająca się Strona może zażądać od depozytariusza zwołania konferencji, na którą zostaną zaproszone wszystkie Wysokie Umawiające się Strony, w celu dokonania przeglądu zakresu i stosowania niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów oraz rozważenia propozycji poprawek do niniejszej konwencji lub istniejących protokołów. Państwa nie będące stronami niniejszej konwencji zostaną zaproszone na konferencję w charakterze obserwatorów. Konferencja może uzgodnić poprawki, które zostaną przyjęte i wejdą w życie zgodnie z powyższym ustępem 1 lit. b).

b) Na konferencji tej może również zostać rozpatrzona każda propozycja dodatkowych protokołów dotyczących rodzajów broni konwencjonalnych, nie objętych istniejącymi załączonymi protokołami. Wszystkie państwa reprezentowane na konferencji mogą w pełni uczestniczyć w takim rozpatrzeniu. Każdy dodatkowy protokół zostanie przyjęty w takim samym trybie jak niniejsza konwencja, zostanie do niej załączony i wejdzie w życie zgodnie z artykułem 5 ustępy 3 i 4 niniejszej konwencji.

c) Konferencja taka może rozważyć, czy należy przewidzieć zwołanie następnej konferencji na żądanie którejkolwiek Wysokiej Umawiającej się Strony, jeżeli w ciągu analogicznego okresu jak podany w ustępie 3 lit. a) niniejszego artykułu nie zostanie zwołana żadna konferencja zgodnie z ustępem 1 lit. a) lub 2 lit. a) niniejszego artykułu.

Art. 9.

Wypowiedzenie

1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję lub każdy załączony do niej protokół w drodze zawiadomienia o tym depozytariusza.

2. Każde takie wypowiedzenie nabierze mocy dopiero po upływie jednego roku od otrzymania przez depozytariusza zawiadomienia o wypowiedzeniu. Jeżeli jednak w chwili upływu tego roku wypowiadająca Wysoka Umawiająca się Strona zaangażowana jest w jedną w sytuacji przewidzianych w artykule 1, Strona ta nadal będzie związana zobowiązaniami wynikającymi z niniejszej konwencji i właściwych załączonych do niej protokołów do zakończenia konfliktu zbrojnego lub okupacji oraz w każdym przypadku do zakończenia działań związanych z ostatecznym uwolnieniem, repatriacją lub urządzeniem się osób chronionych przez normy prawa międzynarodowego mające zastosowanie w konfliktach zbrojnych, w przypadku zaś każdego dołączonego do niej protokołu zawierającego postanowienia dotyczące sytuacji, w których siły lub misje Organizacji Narodów Zjednoczonych pełnią w danym rejonie funkcje pokojowe, obserwacyjne lub podobne - do zakończenia tych funkcji.

3. Każde wypowiedzenie niniejszej konwencji uważane jest za dotyczące również wszystkich załączonych do niej protokołów wiążących wypowiadającą Wysoką Umawiającą się Stronę.

4. Wypowiedzenie nabiera mocy wyłącznie w stosunku do wypowiadającej Wysokiej Umawiającej się Strony.

5. Wypowiedzenie nie narusza zobowiązań podjętych już w związku z konfliktem zbrojnym zgodnie z niniejszą konwencją i załączonymi do niej protokołami przez wypowiadającą Wysoką Umawiającą się Stronę odnośnie do wszelkich działań dokonanych przed nabraniem mocy przez to wypowiedzenie.

Art. 10.

Depozytariusz

1. Depozytariuszem niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów jest Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2. Oprócz wykonywania swoich zwykłych funkcji depozytariusz będzie zawiadamiać wszystkie państwa o:

a) podpisaniu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 3,

b) złożeniu dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 4,

c) zawiadomieniach o zgodzie na związanie się protokołami załączonymi do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 4,

d) datach wejścia w życie niniejszej konwencji oraz każdego z załączonych do niej protokołów zgodnie z artykułem 5,

e) zawiadomieniach o wypowiedzeniu, otrzymanych zgodnie z artykułem 9, oraz o datach, z którymi zabierają one mocy.

Art. 11.

Teksty autentyczne

Oryginał niniejszej konwencji z załączonymi protokołami, których teksty angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski są jednakowo autentyczne, zostanie złożony depozytariuszowi, który przekaże należycie uwierzytelnione kopie wszystkim państwom.

PROTOKÓŁ W SPRAWIE ZAKAZÓW LUB OGRANICZEŃ UŻYCIA MIN, MIN-PUŁAPEK I INNYCH URZĄDZEŃ (Protokół II)

Art. 1.

Materialny zakres stosowania

Niniejszy protokół dotyczy użycia na lądzie min, min-pułapek, i innych urządzeń określonych niżej, włącznie z minami ustawionymi w celu uniemożliwienia dostępu do pasów przybrzeżnych, dróg wodnych i rzek, jednakże nie stosuje się go do min przeciw okrętom na morzu lub wodach śródlądowych.

Art. 2.

W rozumieniu niniejszego protokołu:

1. "Mina" oznacza dowolny środek wybuchowy umieszczony w ziemi, na lub w pobliżu ziemi albo innej powierzchni i przeznaczony do wybuchu lub odpalenia wskutek obecności, bliskości lub zetknięcia się z nim osoby albo pojazdu, a "zdalnie ustawiana mina" oznacza tak zdefiniowaną minę ustawianą za pomocą działa, rakiety, moździerza lub podobnego środka albo też zrzucaną ze statku powietrznego.

2. "Mina-pułapka" oznacza urządzenie lub materiał, który jest przeznaczony, skonstruowany albo przystosowany do zabijania lub ranienia i który działa nieoczekiwanie, gdy człowiek poruszy pozornie nieszkodliwy przedmiot, przybliży się do niego lub wykona pozornie bezpieczną czynność.

3. "Inne urządzenia" oznaczają ręcznie umieszczane środki wybuchowe i urządzenia przeznaczone do zabijania, ranienia lub wyrządzania szkód i które są zdalnie lub samoczynnie pobudzane po upływie określonego czasu.

4. "Obiekt wojskowy" oznacza w odniesieniu do przedmiotów każdy obiekt, który ze względu na swój charakter, położenie lub wykorzystanie wnosi efektywny wkład do działań wojskowych i którego całkowite lub częściowe zniszczenie, zdobycie lub unieszkodliwienie w okolicznościach występujących w danej chwili daje określoną przewagę wojskową.

5. "Obiekty cywilne" są to wszelkie obiekty, które nie są obiektami wojskowymi w rozumieniu ustępu 4.

6. "Ewidencja" oznacza działanie fizyczne, administracyjne i techniczne, zmierzające do zebrania w celu rejestracji w oficjalnych dokumentach wszelkich dostępnych danych ułatwiających określenie rozmieszczenia pól minowych, min lub min-pułapek.

Art. 3.

Ogólne ograniczenia użycia min, min-pułapek i innych urządzeń

1. Niniejszy artykuł stosuje się do:

a) min,

b) min-pułapek,

c) innych urządzeń.

2. Zabrania się niezależnie od okoliczności użycia broni, o których mowa w niniejszym artykule, przeciwko ludności cywilnej jako takiej oraz przeciwko poszczególnym osobom cywilnym, zarówno w celach ofensywnych, jak i obronnych lub odwetowych.

3. Niekontrolowane użycie broni, do której stosuje się niniejszy artykuł, jest zabronione. Niekontrolowanym użyciem jest takie umieszczenie tych broni:

a) które nie jest dokonane na obiekcie wojskowy albo nie jest bezpośrednio skierowane przeciw niemu lub

b) które wykorzystuje metodę albo środek przenoszenia nie zapewniający skierowania ich przeciw konkretnemu obiektowi wojskowemu, lub

c) które, jak można oczekiwać, doprowadzi do przypadkowej utraty życia przez osoby cywilne, zranień osób cywilnych lub uszkodzeń obiektów cywilnych albo wszelkich takich strat i szkód jednocześnie, jeżeli byłoby to niewspółmierne w stosunku do przewidywanych konkretnych i bezpośrednich korzyści wojskowych.

4. Należy zastosować wszelkie możliwe środki ostrożności w celu ochrony osób cywilnych przed działaniem broni, do których stosuje się niniejszy artykuł. Takimi środkami ostrożności są środki praktyczne dostępne lub możliwe do zastosowania z uwzględnieniem wszystkich okoliczności występujących w danej chwili, w tym również wymagań humanitarnych i wojskowych.

Art. 4.

Ograniczenia użycia min innych niż zdalnie ustawiane, min-pułapek i innych urządzeń w rejonach zamieszkałych

1. Niniejszy artykuł stosuje się do:

a) innych min niż zdalnie ustawiane,

b) min-pułapek,

c) innych urządzeń.

2. Zabrania się użycia broni, do których stosuje się niniejszy artykuł, w miastach, osiedlach, wsiach i innych rejonach o podobnym skupieniu osób cywilnych, w których nie toczą się walki między siłami lądowymi lub walki takie bezpośrednio nie zagrażają, z wyjątkiem przypadków kiedy:

a) są one umieszczone na lub bezpośrednio w pobliżu obiektu wojskowego, należącego do strony przeciwnej lub znajdującego się pod jej kontrolą, lub

b) podjęto środki w celu ochrony osób cywilnych przed ich działaniem, na przykład ustawiono znaki ostrzegawcze, wystawiono wartowników, dokonano ostrzeżeń lub ustawiono ogrodzenia.

Art. 5.

Ograniczenia użycia min zdalnie ustawianych

1. Użycie min zdalnie ustawianych jest zabronione, chyba że miny takie zostały użyte jedynie w rejonie, który jest obiektem wojskowym lub w którym znajdują się obiekty wojskowe, gdy:

a) można dokładnie zarejestrować ich rozmieszczenie zgodnie z artykułem 7 ustęp 1 lit. a) lub

b) zastosowany będzie skuteczny mechanizm samolikwidujący w każdej z min, tj. mechanizm samoczynny, którego zadaniem jest rozbrojenie miny lub jej zniszczenie, jeżeli przewiduje się, że mina nie będzie już służyła celom wojskowym, dla których została ustawiona, albo zdalnie kontrolowany mechanizm przeznaczony do rozbrojenia lub zniszczenia miny, jeżeli mina ta nie służy już wojskowemu celowi, dla którego została ustawiona.

2. Należy dokonać uprzednich skutecznych ostrzeżeń o każdym zdalnym nanoszeniu lub zrzucie zdalnie ustawianych min, który może spowodować straty wśród ludności cywilnej, chyba że nie pozwalają na to okoliczności.

Art. 6.

Zakaz użycia niektórych min-pułapek

1. Bez uszczerbku dla norm prawa międzynarodowego, mających zastosowanie w konfliktach zbrojnych, a dotyczących zdradzieckiego zachowania i wiarołomstwa, zabrania się, niezależnie od okoliczności, użycia:

a) min-pułapek w postaci pozornie bezpiecznego przedmiotu przenośnego, który jest specjalnie przeznaczony i skonstruowany do umieszczenia w nim materiału wybuchowego w celu wybuchu przy zbliżeniu się albo poruszeniu, lub

b) min-pułapek, które w jakikolwiek sposób są dołączone lub upodobnione:

i) do międzynarodowo uznanych ochronnych oznak, znaków lub sygnałów,

ii) do chorych, rannych lub zwłok,

iii) do miejsc grzebania lub kremacji albo mogił,

iv) do urządzeń medycznych, sprzętu medycznego, zasobów medycznych lub transportu sanitarnego,

v) do zabawek dziecięcych lub innych przenośnych przedmiotów lub produktów specjalnie przeznaczonych do żywienia, ochrony zdrowia, higieny, ubioru lub nauczania dzieci,

vi) do żywności lub napojów,

vii) do wyposażenia lub akcesoriów kuchennych, z wyjątkiem znajdujących się w jednostkach wojskowych, miejscach rozmieszczenia wojsk lub składach wojskowych,

viii) do przedmiotów o wyraźnie religijnym charakterze,

ix) do zabytków, dzieł sztuki lub miejsc kultu, które stanowią kulturowe lub duchowe dziedzictwo narodów,

x) do zwierząt lub ich szczątków.

2. Zabronione jest, niezależnie od okoliczności, używanie min-pułapek mających spowodować zbędne ranienia lub nadmierne cierpienia.

Art. 7.

Ewidencja i ujawnianie danych o rozmieszczeniu pól minowych, min i min-pułapek

1. Strony konfliktu rejestrują:

a) wszystkie planowo ustawione przez nie pola minowe,

b) wszystkie rejony, w których planowo i na dużą skalę zastosowały miny-pułapki.

2. Strony będą dążyć do zapewnienia ewidencji rozmieszczenia wszystkich innych pól minowych, min i min-pułapek, które postawiły lub rozmieściły.

3. Cała dokumentacja ewidencyjna powinna być zachowana przez strony, które:

a) natychmiast po zaprzestaniu działań wojennych:

i) podejmą wszelkie niezbędne i właściwe kroki, łącznie z wykorzystaniem takiej ewidencji, w celu ochrony osób cywilnych przed polami minowymi, minami i minami-pułapkami, a także:

ii) w razie gdy siły zbrojne żadnej ze stron nie znajdują się na terytorium strony przeciwnej, wymienią między sobą oraz przekażą Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych wszelkie posiadane informacje, dotyczące rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek na terytorium strony przeciwnej, lub

iii) z chwilą całkowitego wycofania się sił zbrojnych stron z terytorium strony przeciwnej wymienią ze stroną przeciwną oraz przekażą Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych wszelkie posiadane informacje, dotyczące rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek na terytorium strony przeciwnej,

b) jeżeli siły lub misje Organizacji Narodów Zjednoczonych wykonują swoje funkcje w jakimś rejonie, udostępnią organowi wymienionemu w artykule 8 informacje wymagane przez ten artykuł,

c) jeżeli jest to możliwe, w drodze wzajemnego porozumienia, zapewnią udostępnienie informacji dotyczących rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek, w szczególności w ramach porozumień w sprawie przerwania działań wojennych.

Art. 8.

Ochrona sił i misji Organizacji Narodów Zjednoczonych przed polami minowymi, minami i minami-pułapkami.

1. Jeżeli siły lub misje Organizacji Narodów Zjednoczonych wykonują funkcje pokojowe, obserwacyjne lub podobne w jakimkolwiek rejonie, każda strona konfliktu obowiązana jest, gdy zostanie o to poproszona przez dowódcę sił lub szefa misji Organizacji Narodów Zjednoczonych w tym rejonie, w takim stopniu, w jakim to jest możliwe:

a) usunąć lub unieszkodliwić wszelkie miny lub miny-pułapki w tym rejonie,

b) podjąć niezbędne kroki w celu zabezpieczenia sił lub misji przed polami minowymi, minami i minami-pułapkami w czasie wykonywania przez te siły lub misje ich zadań oraz

c) udostępnić dowódcy sił lub szefowi misji Organizacji Narodów Zjednoczonych w danym rejonie wszelkie posiadane informacje dotyczące rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek w danym rejonie.

2. Jeżeli w danym rejonie wykonuje swoje funkcje misja Organizacji Narodów Zjednoczonych powołana dla ustalenia faktów, każda strona konfliktu obowiązana jest zapewnić bezpieczeństwo misji, chyba że ze względu na rozmiary misji strona ta nie będzie w stanie zapewnić takiego bezpieczeństwa. W takim przypadku strona powinna udostępnić szefowi misji posiadane informacje dotyczące rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek w danym rejonie.

Art. 9.

Współpraca międzynarodowa przy usuwaniu pól minowych, min i min-pułapek

Po ustaniu działań wojennych strony będą dążyć do porozumienia się zarówno między sobą, jak i w miarę potrzeby z innymi państwami i międzynarodowymi organizacjami, w sprawie przedstawienia informacji oraz udzielenia niezbędnej pomocy technicznej i materiałowej - włączając w to, w odpowiednich okolicznościach, wspólne działania - koniecznej dla usunięcia lub unieszkodliwienia w inny sposób pól minowych, min i min-pułapek ustawionych w czasie konfliktu zbrojnego.

Załącznik techniczny do protokołu w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń (protokołu II)


Wytyczne dotyczące ewidencji

W przypadkach, w których z protokołu wynika zobowiązanie do ewidencji rozmieszczenia pól minowych, min i min-pułapek, powinny być uwzględniane następujące wytyczne:

1. W odniesieniu do planowo ustawionych pól minowych i do ustawionych planowo i na dużą skalę min-pułapek:

a) mapy, wykresy i inne dokumenty powinny być wykonane w taki sposób, aby ukazywały wymiary pola minowego lub rejonu min-pułapek,

b) położenie pola minowego lub rejonu min-pułapek powinno być przedstawione w stosunku do współrzędnych określonego punktu odniesienia oraz przez podanie ocenianych wymiarów rejonu zawierającego miny lub miny-pułapki w stosunku do tego punktu odniesienia.

2. W odniesieniu do innych ustawionych lub rozmieszczonych pól minowych, min i min-pułapek:

w takim stopniu, w jakim to możliwe, odpowiednie informacje określone w ustępie 1 powinny być ujęte w ewidencji w taki sposób, aby można było dokonać identyfikacji rejonów, w których znajdują się pola minowe, miny i miny-pułapki.

PROTOKÓŁ W SPRAWIE ZAKAZÓW LUB OGRANICZEŃ UŻYCIA BRONI ZAPALAJĄCYCH (Protokół III)

Art. 1.

Definicje

W rozumieniu niniejszego protokołu:

1. "Broń zapalająca" - oznacza broń lub amunicję, która zasadniczo przeznaczona jest do powodowania pożarów obiektów lub oparzeń osób wskutek działania płomieniowego lub cieplnego albo obu jednocześnie, wywołanych przez reakcję chemiczną substancji przeniesionych do celu:

a) bronie zapalające mogą mieć, na przykład, formę miotaczy ognia, fugasów, pocisków, rakiet, granatów, min, bomb i innych zasobników z substancjami zapalającymi,

b) bronie zapalające nie obejmują:

i) amunicji, której działanie zapalające może być przypadkowe, takie jak oświetlająca, smugowa, dymotwórcza lub sygnałowa,

ii) amunicji przeznaczonej do przebijania, działania podmuchowego lub działania odłamkowego w połączeniu z dodatkowym działaniem zapalającym, takiej jak pociski przeciwpancerne, pociski odłamkowe, bomby burzące lub podobnej amunicji o różnorodnym działaniu, której działanie zapalające nie zostało specjalnie przewidziane w celu wywoływania oparzeń osób, lecz w celu użycia przeciwko obiektom wojskowym, takim jak pojazdy pancerne, statki powietrzne oraz instalacje lub urządzenia.

2. "Skupienie osób cywilnych" - oznacza każde skupienie osób cywilnych o charakterze stałym lub przejściowym, takie jak występujące w zamieszkałych częściach miast, osiedlach lub wsiach, w obozach albo w kolumnach uchodźców lub ewakuowanych albo w grupach koczowniczych.

3. "Obiekt wojskowy" - oznacza w odniesieniu do przedmiotów każdy obiekt, który ze względu na swój charakter, położenie, przeznaczenie lub wykorzystanie wnosi efektywny wkład do działań wojskowych i którego całkowite lub częściowe zniszczenie, zdobycie lub unieszkodliwienie w okolicznościach występujących w danej chwili daje wyraźną przewagę wojskową.

4. "Obiekty cywilne" są to wszelkie obiekty, które nie są obiektami wojskowymi w rozumieniu ustępu 3.

5. "Możliwe środki ostrożności" są to środki praktycznie dostępne lub możliwe do zastosowania z uwzględnieniem wszystkich okoliczności występujących w danej chwili, w tym wymagań humanitarnych i wojskowych.

Art. 2.

Ochrona osób cywilnych i obiektów cywilnych

1. Zabrania się, niezależnie od okoliczności, czynić przedmiotem ataku za pomocą broni zapalających ludność cywilną, poszczególne osoby cywilne oraz obiekty cywilne.

2. Zabrania się, niezależnie od okoliczności, czynić przedmiotem ataku za pomocą lotniczych broni zapalających obiekty wojskowe rozmieszczone w rejonach skupienia osób cywilnych.

3. Zabrania się również czynić przedmiotem ataku obiekty wojskowe rozmieszczone w rejonach skupienia osób cywilnych za pomocą broni zapalających innych niż lotnicze, chyba że takie obiekty wojskowe są wyraźnie oddzielone od skupienia osób cywilnych i zostaną zastosowane możliwe środki ostrożności w celu ograniczenia działania zapalającego do obiektów wojskowych oraz w celu uniknięcia, a w każdym razie zminimalizowania przypadkowych ofiar wśród osób cywilnych, ranienia osób cywilnych i szkód w obiektach cywilnych.

4. Zabrania się czynienia przedmiotem ataku za pomocą broni zapalających lasów i innej roślinności, chyba że te składniki środowiska naturalnego są wykorzystywane do ukrycia, zakrycia lub zamaskowania żołnierzy lub obiektów wojskowych bądź same stanowią obiekty wojskowe.
UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Państwa Kuwejtu o współpracy kulturalnej, podpisana w Kuwejcie
dnia 15 listopada 1982 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 15 listopada 1982 r. została podpisana w Kuwejcie Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Państwa Kuwejtu o współpracy kulturalnej w następującym brzmieniu


UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Państwa Kuwejtu o współpracy kulturalnej.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i

Rząd Państwa Kuwejtu,

dążąc do pogłębiania przyjaznych stosunków między narodami obu państw oraz rozwoju naukowej i kulturalnej współpracy między obu państwami,

mając na uwadze Deklarację Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 15 grudnia 1978 r. o wychowaniu społeczeństw w duchu pokoju,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.
Umawiające się Strony będą popierać rozwój współpracy w dziedzinach kultury i sztuki, nauki, oświaty i szkolnictwa wyższego, jak również środków masowego przekazu i ochrony zdrowia oraz sportu.

Art. 2.
Współpraca w dziedzinach kultury i sztuki będzie realizowana w szczególności przez:

a) nawiązywanie kontaktów między zainteresowanymi instytucjami kulturalnymi i artystycznymi oraz wymianę wizyt między pisarzami i artystami obu państw;

b) organizowanie wystaw kulturalnych i artystycznych;

c) wymianę i pokazy filmów kulturalnych, naukowych i dokumentalnych oraz organizowanie pokazów filmów fabularnych;

d) wymianę publikacji literackich i artystycznych, jak również tłumaczenie i wydawanie wybitnych dzieł literatury;

e) wymianę zespołów artystycznych i muzycznych, prezentację utworów muzycznych i teatralnych drugiego państwa poprzez audycje radiowe i telewizyjne oraz organizowanie koncertów;

f) uczestnictwo w konferencjach, konkursach i spotkaniach międzynarodowych, dotyczących zagadnień kultury i sztuki organizowanych przez drugą Stronę.

Art. 3.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinach nauki, oświaty i szkolnictwa wyższego w szczególności przez:

a) współdziałanie między instytucjami naukowymi, oświatowymi i szkolnictwa zawodowego;

b) wymianę wizyt naukowców, ekspertów i specjalistów;

c) wymianę materiałów badawczych, publikacji naukowych i specjalistycznych, jak również materiałów statystycznych i informacji, stanowiących przedmiot zainteresowania Umawiających się Stron;

d) popieranie udziału w konferencjach, kongresach, seminariach i innych spotkaniach międzynarodowych organizowanych w drugim państwie.

Art. 4.
Umawiające się Strony będą przyznawać, na zasadzie wzajemności, stypendia i staże w szkołach wyższych, w instytutach badawczych i ośrodkach szkoleniowych, jak również na kursach szkolenia zawodowego.

Strona polska wyraża gotowość przyjmowania obywateli Kuwejtu na studia w szkołach wyższych, naukę w średnich szkołach zawodowych, jak również na kursy szkolenia zawodowego. Warunki będą ustalane odrębnie.

Art. 5.
Umawiające się Strony zbadają możliwość zawarcia porozumienia o wzajemnym uznawaniu równorzędności świadectw, dyplomów oraz stopni i tytułów naukowych.

Art. 6.
Każda z Umawiających się Stron będzie podejmować niezbędne kroki w celu zapoznania swego społeczeństwa z życiem, kulturą, historią i cywilizacją drugiej Umawiającej się Strony, w szczególności przez zamieszczanie odpowiednich informacji w programach nauczania, encyklopediach i innych publikacjach, a ponadto w innych środkach informacji.

Art. 7.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę między organizacjami do spraw radia, telewizji i prasy, w tym wymianę dziennikarzy i materiałów prasowych, jak również nagrań radiowych i telewizyjnych.

Art. 8.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie ochrony zdrowia, w szczególności przez wymianę specjalistów z tej dziedziny, jak również wymianę materiałów naukowych, badawczych i innych publikacji.

Art. 9.
Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie sportu i młodzieży.

Art. 10.
Umawiające się Strony będą popierać delegowanie specjalistów z różnych dziedzin objętych niniejszą umową na życzenie i koszt strony przyjmującej.

Art. 11.
Umawiające się Strony będą popierać zawieranie bezpośrednich porozumień o współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami odpowiedzialnymi za realizację poszczególnych dziedzin współpracy objętych niniejszą umową.

Art. 12.
W celu realizacji niniejszej umowy Umawiające się Strony będą zawierać okresowe programy współpracy, określające jej zakres, formy i środki oraz ogólne warunki finansowe.

Art. 13.
Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej z Umawiających się Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not. Umowa wejdzie w życie w pierwszym dniu drugiego miesiąca, który nastąpi po dniu otrzymania noty późniejszej.

Art. 14.
Umowa niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat, podlegający automatycznemu przedłużeniu. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim przypadku umowa traci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Umowa niniejsza została podpisana w Kuwejcie dnia 29.1.1403, co odpowiada 15.11.1982, w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, arabskim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne. W razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst w języku angielskim uważany będzie za rozstrzygający.

Z upoważnienia Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

S. Olszowski

Z upoważnienia Rządu Państwa Kuwejtu

Dżasem K. Al-Marzuk

Po zaznajomieniu się z powyższą umową, Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 27 października 1983 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w z. J. Wiejacz
PROTOKÓŁ
dotyczący interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia morza substancjami innymi niż olej,
podpisany w Londynie
dnia 2 listopada 1973 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 2 listopada 1973 r. został podpisany w Londynie Protokół dotyczący interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia morza substancjami innymi niż olej. Po zaznajomieniu się z powyższym protokołem Rada Państwa uznała go i uznaje za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych; oświadcza, że wymieniony protokół jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 19 marca 1984 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: J. Czyrek


PROTOKÓŁ
dotyczący interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia morza substancjami innymi niż olej, 1973 podpisany w Londynie dnia 2 listopada 1973 r.

Przekład.

Strony niniejszego protokołu,

będąc stronami Międzynarodowej konwencji dotyczącej interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia olejami, sporządzonej w Brukseli dnia 29 listopada 1969 r.,

biorąc pod uwagę rezolucję o międzynarodowej współpracy dotyczącej zanieczyszczeń innych niż olej, przyjętą przez międzynarodową konferencję prawniczą w sprawie szkód spowodowanych zanieczyszczeniem morza, z 1969 r.,

biorąc także pod uwagę, że zgodnie z tą rezolucją Międzyrządowa Morska Organizacja Doradcza, we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi organizacjami międzynarodowymi, wzmogła prace dotyczące wszelkich aspektów zanieczyszczania przez substancje inne niż olej,

uzgodniły, co następuje:

Art. I.
1. Strony niniejszego protokołu mogą zastosować na morzu pełnym takie środki, jakie mogą być konieczne do zapobieżenia, złagodzenia lub usunięcia poważnego i bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego ich wybrzeżom albo związanym z nimi interesom na skutek zanieczyszczenia lub zagrożenia zanieczyszczeniem morza substancjami innymi niż olej w następstwie wypadku morskiego albo działań związanych z takimi wypadkami, co do których można rozsądnie przewidzieć, że spowodują znaczne szkodliwe skutki.

2. "Substancjami innymi niż olej", o których mowa w ustępie 1, będą:

a) substancje wymienione w wykazie sporządzonym przez odpowiedni organ wyznaczony przez Organizację i załączonym do niniejszego protokołu oraz

b) inne substancje, które mogą stworzyć niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzkiego, uszkodzić żywe zasoby i życie w morzu, zniszczyć urządzenia bytowe lub kolidować z innymi usankcjonowanymi sposobami wykorzystania morza.

3. Ilekroć Strona interweniująca podejmie działanie dotyczące substancji, o których mowa w ustępie 2 lit. b), na Stronie tej spoczywa obowiązek ustalenia, że w okolicznościach zaistniałych w czasie interwencji substancja ta mogła rzeczywiście stanowić poważne i bezpośrednie niebezpieczeństwo, podobne do powodowanego każdą z substancji wymienionych w wykazie, o którym mowa w ustępie 2 lit. a).

Art. II.
1. Postanowienia ustępu 2 artykułu I oraz artykułów od II do VII Konwencji dotyczącej interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia olejami, 1969, oraz załącznika do niej, odnoszące się do olejów, będą stosowane do substancji, o których mowa w artykule I niniejszego protokołu.

2. Dla celów niniejszego protokołu lista ekspertów, o której mowa w artykule III lit. c) i IV konwencji, będzie rozszerzona przez włączenie ekspertów upoważnionych do udzielania porad w odniesieniu do substancji innych niż olej. Wyznaczanie na listę ekspertów może być dokonywane przez państwa będące członkami Organizacji oraz Strony niniejszego protokołu.

Art. III.
1. Wykaz, o którym mowa w ustępie 2 lit. a) artykułu I, będzie prowadzony przez odpowiedni organ wyznaczony przez Organizację.

2. Każda poprawka do wykazu zaproponowana przez Stronę niniejszego Protokołu będzie przedstawiana Organizacji i rozsyłana przez nią wszystkim członkom Organizacji oraz wszystkim Stronom niniejszego protokołu co najmniej na trzy miesiące przed jej rozpatrzeniem przez odpowiedni organ.

3. Strony niniejszego protokołu, niezależnie od tego, czy są, czy nie są członkami Organizacji, będą upoważnione do uczestniczenia w pracach odpowiedniego organu.

4. Poprawki będą przyjmowane wyłącznie przez Strony niniejszego protokołu większością dwóch trzecich obecnych i głosujących Stron.

5. Poprawkę przyjętą zgodnie z ustępem 4 Organizacja przekaże wszystkim Stronom niniejszego protokołu w celu przyjęcia.

6. Poprawka będzie uważana za przyjętą po upływie sześciu miesięcy od podania jej do wiadomości, chyba że w ciągu tego okresu co najmniej jedna trzecia Stron niniejszego protokołu zawiadomi Organizację o zastrzeżeniach do poprawki.

7. Poprawka uważana za przyjętą zgodnie z ustępem 6 wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od jej przyjęcia w stosunku do wszystkich Stron niniejszego protokołu, z wyjątkiem tych, które przed upływem tego terminu złożą oświadczenie o nieprzyjęciu wymienionej poprawki.

Art. IV.
1. Niniejszy protokół będzie otwarty do podpisu dla państw, które podpisały konwencję, o której mowa w artykule II, lub do niej przystąpiły oraz przez każde państwo zaproszone do udziału w międzynarodowej konferencji w sprawie zanieczyszczania mórz, 1973. Protokół pozostaje otwarty do podpisu w siedzibie Organizacji od dnia 15 stycznia do dnia 31 grudnia 1974 r.

2. Z zastrzeżeniem ustępu 4 tego artykułu niniejszy protokół będzie podlegał ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez państwa, które go podpisały.

3. Z zastrzeżeniem ustępu 4 niniejszy protokół będzie otwarty do przystąpienia dla państw, które go nie podpisały.

4. Niniejszy protokół może być ratyfikowany, przyjęty lub zatwierdzony i mogą do niego przystąpić tylko te państwa, które ratyfikowały, przyjęły, zatwierdziły lub przystąpiły do konwencji, o której mowa w artykule II.

Art. V.
1. Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie nastąpi przez złożenie formalnego dokumentu w tej sprawie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.

2. Każdy dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony po wejściu w życie poprawki do niniejszego protokołu w stosunku do wszystkich Stron lub po spełnieniu wszystkich warunków wymaganych do wejścia w życie poprawki w stosunku do wszystkich Stron lub po spełnieniu wszystkich warunków wymaganych do wejścia w życie poprawki w stosunku do wszystkich Stron, będzie uważany za odnoszący się do protokołu zmienionego tą poprawką.

Art. VI.
1. Niniejszy protokół wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia od daty złożenia Sekretarzowi Generalnemu Organizacji dokumentów ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia przez piętnaście państw, pod warunkiem jednak, że niniejszy protokół nie wejdzie w życie przed wejściem w życie konwencji, o której mowa w artykule II.

2. Dla każdego państwa, które następnie ratyfikuje, przyjmie, zatwierdzi niniejszy protokół lub do niego przystąpi, wejdzie on w życie dziewięćdziesiątego dnia po złożeniu przez to państwo odpowiedniego dokumentu.

Art. VII.
1. Niniejszy protokół może być wypowiedziany przez każdą Stronę w każdym czasie po dacie jego wejścia w życie w stosunku do tej Strony.

2. Wypowiedzenie nastąpi przez złożenie dokumentu w tej sprawie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.

3. Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie jednego roku lub takiego dłuższego okresu, jaki może być określony w dokumencie wypowiedzenia, po jego złożeniu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.

4. Wypowiedzenie przez Stronę konwencji, o której mowa w artykule II, będzie uważane za wypowiedzenie niniejszego protokołu przez tę Stronę. Takie wypowiedzenie nabierze mocy tego samego dnia, w którym nabierze mocy wypowiedzenie konwencji, zgodnie z ustępem 3 artykułu XII konwencji.

Art. VIII.
1. Organizacja może zwołać konferencję w celu rewizji lub zmiany niniejszego protokołu.

2. Organizacja zwoła konferencję Stron niniejszego protokołu w celu jego rewizji lub zmiany na żądanie nie mniej niż jednej trzeciej Stron.

Art. IX.
1. Niniejszy protokół będzie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.

2. Sekretarz Generalny Organizacji będzie:

a) zawiadamiać wszystkie państwa, które podpisały niniejszy protokół lub do niego przystąpiły, o:

i) każdy nowym podpisaniu lub złożeniu dokumentu oraz o dacie takiego złożenia;

ii) dacie wejścia w życie niniejszego protokołu;

iii) złożeniu każdego dokumentu wypowiedzenia niniejszego protokołu z podaniem daty, z którą to wypowiedzenie nabierze mocy;

iv) wszystkich poprawkach do niniejszego protokołu lub jego załącznika oraz o każdym zastrzeżeniu lub oświadczeniu o nieprzyjęciu wymienionej poprawki;

b) przekazywać uwierzytelnione kopie niniejszego protokołu wszystkim państwom, które podpisały niniejszy protokół lub do niego przystąpiły.

Art. X.
Z chwilą wejścia w życie niniejszego protokołu Sekretarz Generalny Organizacji przekaże jego uwierzytelnioną kopię Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu rejestracji i ogłoszenia zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Art. XI.
Niniejszy protokół sporządzono w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim, przy czym wszystkie cztery teksty są jednakowo autentyczne.

Na dowód czego niżej wymienieni, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszy protokół.

Sporządzono w Londynie dnia drugiego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego trzeciego roku.

ZAŁĄCZNIK


Wykaz substancji sporządzony przez Komitet Ochrony Środowiska Morskiego Organizacji stosownie do ustępu 2 lit. a) artykułu I


1. Oleje (przewożone luzem)

Roztwory asfaltowe

Podstawowe komponenty mieszaniny

Rozcieńczalnik do produkcji lepików dachowych

Pozostałość atmosferyczna

Oleje

Sklarowane

Mieszaniny zawierające ropę naftową

Drogowe

Aromatyczne (z wyłączeniem olei roślinnych)

Podstawowe komponenty mieszaniny

Mineralne

Penetrujące

Wrzecionowe

Turbinowe

Destylaty

Prostej destylacji

Półprodukty z destylacji rzutowej

Destylat oleju napędowego

Destylat oleju napędowego z krakingu

Komponenty benzyn

Alkilaty - paliwa

Reformaty

Paliwa polimeryzacyjne

Benzyny

Gazolina niestabilizowana

Benzyna silnikowa

Benzyna lotnicza

Półprodukty benzynowe z prostej destylacji

Paliwa do silników odrzutowych

JP-1 (nafta)

JP-3

JP-4

JP-5 (nafta ciężka)

Paliwo do silników turboodrzutowych

Benzyna lekka

Benzyna ciężka

Solwentnafta

Nafta

Środkowa frakcja destylatu olejowego


2. Substancje szkodliwe

Bezwodnik octowy

Aceton

Cyjanohydryna acetonu

Akroleina

Akrylonitryl

Aldryna

Izotiocyjanin allilu

Fosforek glinowy

Amoniak (28% roztwór wodny)

Fosforan amonowy

Merkaptan amylowy

Anilina

Chlorowodorek aniliny

Związki antymonu

Związki arsenu

Antrazyna

Metyloazynofos

Azydek barowy

Cyjanek barowy

Tlenek barowy

Benzen

Izomery sześciochlorocykloheksanu

Benzydyna

Beryl - proszek

Brom

Cyjanek bromobenzylowy

Akrylan n-butylu

Kwas masłowy

Kwas kakodylowy

Związki kadmu

Karbaryl

Dwusiarczek węgla

Czterochlorek węgla

Chlorodan

Chloroaceton

Chloroacetofenol

Chlorodwunitrobenzen

Chloroform

Chlorohydryny (surowe)

Chloropikryna

Kwas chromowy (trójtlenek chromu)

Kokulus

Związki miedzi

Krezole

Dwuamina kuprietylenu

Cyjanki

Bromek cyjanu

Chlorek cyjanu

DDT

Dwuchloroaniliny

Dwuchlorobenzeny

Dieldryna

Dimetoat

Dwuetyloamina (40% roztwór wodny)

Dwunitroaniliny

4-, 6-Dwunitro-o-krezol

Dwunitrofenole

Endosulfan (Tiodan)

Endryna

Epichlorohydryna

Bromooctan etylu

Chlorohydryna etylenu (alkohol-beta-chloroetylowy)

Dwuchloroetylen

Etyloparation

Octan trójfenylocyny (suchy)

Kwas sześciofluorokrzemowy

Heptachlor

Sześciochlorobenzen

Czterofosforan sześcioetylowy

Kwas cyjanowodorowy

Kwas fluorowodorowy (40% roztwór wodny)

Izopren

Związki ołowiu

Lindany (Gamma-HCH)

Malation

Związki rtęci

Alkohol metylowy

Chlorek metylenu

Melasa

Naftalen (stopiony)

Naftylotiomocznik

Kwas azotowy (90%)

Oleum

Paration

Parakwat

Fenol

Kwas fosforowy

Fosfor

Wielochlorowcowane dwufenyle

Pięciochlorofenolan sodowy (roztwór)

Styren monomer

Toluen

Dwuizocyjanin toluenu

Toksafen

Fosforan krezylu

2-, 4-, 5-T


3. Gazy skroplone (przewożone luzem)

Aldehyd octowy

Amoniak bezwodny

Butadien

Butan

Mieszaniny butanu/propanu

Butyleny

Chlor

Dwumetyloamina

Chlorek etylu

Etan

Etylen

Tlenek etylenu

Metan (skroplony gaz ziemny)

Mieszanina metyloacetylenu/allenu

Bromek metylu

Chlorek metylu

Propan

Propylen

Chlorek winylu (monomer)

Chlorowodór bezwodny

Fluorowodór bezwodny

Dwutlenek siarki


4. Substancje radioaktywne

Substancje radioaktywne, włącznie z pierwiastkami i związkami, ale nie ograniczone do nich, izotopów podlegających wymaganiom sekcji 835 Przepisów bezpiecznego transportu materiałów radioaktywnych, poprawione wydanie z 1973 r. Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, które mogą być składowane lub transportowane jako substancje i(lub) materiały w opakowaniach typu A, typu B jako materiały rozszczepialne oraz materiały transportowane stosownie do specjalnych ustaleń, takie jak

60Co, 137Cs, 226Ra, 239Pu, 235U.
MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
o bezpiecznych kontenerach, sporządzona w Genewie
dnia 2 grudnia 1972 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 2 grudnia 1972 r. została sporządzona w Genewie międzynarodowa konwencja o bezpiecznych kontenerach (KBK).

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 15 listopada 1979 roku.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: E. Wojtaszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
o bezpiecznych kontenerach (KBK) sporządzona w Genewie dnia 2 grudnia 1972 r.

Przekład


Preambuła

Umawiające się Strony,

uznając potrzebę utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa życia ludzkiego przy manipulowaniu kontenerami, ich piętrzeniu i transporcie,

świadome potrzeby ułatwiania międzynarodowego transportu kontenerowego,

uznając w związku z tym korzyści płynące z ustalenia wspólnych wymagań międzynarodowych w sprawach bezpieczeństwa,

biorąc pod uwagę, że cel ten najlepiej można osiągnąć przez zawarcie konwencji,

postanowiły ustalić wymagania dotyczące konstrukcji dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas manipulowania kontenerami, ich piętrzenia i transportu w trakcie normalnych operacji i w tym celu

uzgodniły, co następuje:

Art. I.

Ogólne zobowiązanie wynikające z niniejszej konwencji

Umawiające się Strony zobowiązują się wprowadzić w życie postanowienia niniejszej konwencji i załączników do niej, stanowiących jej integralną część.

Art. II.

Definicje

W rozumieniu niniejszej konwencji, jeżeli nie przewidziano inaczej:

1. "Kontener" oznacza urządzenie transportowe:

a) o charakterze trwałym i wystarczająco mocne, aby mogło być wielokrotnie użyte;

b) zaprojektowane specjalnie do ułatwiania przewozu ładunków jednym lub kilkoma rodzajami środków transportu, bez potrzeby przeładunków pośrednich;

c) zaprojektowane tak, aby mogło być zamocowane oraz aby można nim było łatwo manipulować, i w tym celu wyposażone w naroża zaczepowe;

d) o takich rozmiarach, że powierzchnia zawarta między czterema zewnętrznymi dolnymi narożami wynosi:

i) co najmniej 14 m2 (150 stóp kwadratowych) lub

ii) co najmniej 7 m2 (75 stóp kwadratowych), jeżeli jest wyposażone w górne naroża zaczepowe;

określenie "kontener" nie obejmuje ani pojazdów, ani opakowań, jednakże kontenery przewożone na podwoziach są objęte tym określeniem.

2. "Naroża zaczepowe" oznaczają urządzenia z otworami i powierzchniami czołowymi, zamocowane w górnych lub dolnych narożnikach, służące do manipulowania kontenerem, jego piętrzenia lub zamocowania,

3. "Administracja" oznacza rząd Umawiającej się Strony, pod której zwierzchnictwem kontenery zastały uznane.

4. "Uznany" oznacza zatwierdzony przez administrację.

5. "Uznanie" oznacza decyzję administracji, że typ konstrukcji lub kontener jest bezpieczny w rozumieniu niniejszej konwencji.

6. "Transport międzynarodowy" oznacza transport między punktami wyjazdu i przeznaczenia, znajdującymi się na terytorium dwóch państw, gdy co najmniej w jednym z nich obowiązuje niniejsza konwencja. Niniejsza konwencja będzie obowiązywać także, gdy część operacji transportowych między dwoma państwami odbywa się na terytorium państwa, w którym obowiązuje niniejsza konwencja.

7. "Ładunek" oznacza towary, wyroby, produkty i przedmioty wszelkiego rodzaju przewożone w kontenerach.

8. "Nowy kontener" oznacza kontener, którego budowę rozpoczęto w dniu wejścia w życie niniejszej konwencji lub później.

9. "Istniejący kontener" oznacza kontener nie będący nowym kontenerem.

10. "Właściciel" oznacza właściciela, tak jak to przewiduje wewnętrzne prawo Umawiającej się Strony, lub dzierżawcę czy też poręczyciela, jeżeli umowa między Stronami przewiduje przyjęcie odpowiedzialności właściciela przez takiego dzierżawcę lub poręczyciela.

11. "Typ kontenera" oznacza zaprojektowany typ konstrukcji uznany przez administrację.

12. "Seryjny kontener" oznacza każdy kontener wykonany zgodnie z uznanym typem konstrukcji.

13. "Prototyp" oznacza kontener wzorcowy dla kontenerów wyprodukowanych lub tych, które mają być produkowane seryjnie zgodnie z typem konstrukcji.

14. "Maksymalna masa brutto", czyli "R", oznacza maksymalną dopuszczalną masę własną kontenera wraz z ładunkiem.

15. "Masa tary" oznacza masę własną pustego kontenera, łącznie z zamocowanymi do niego na stałe elementami wyposażenia pomocniczego.

16. "Maksymalna dopuszczalna masa ładunku", czyli "P", oznacza różnicę między maksymalną masą brutto a masą tary.

Art. III.

Zastosowanie

1. Niniejszą konwencję stosuje się do nowych i istniejących kontenerów przeznaczonych do transportu międzynarodowego, z wyłączeniem kontenerów przeznaczonych specjalnie do transportu lotniczego.

2. Każdy nowy kontener wymaga uznania zgodnie z postanowieniami dotyczącymi próby konstrukcji lub prób pojedynczego kontenera, jak to określa załącznik I.

3. Każdy istniejący kontener wymaga uznania zgodnie z odpowiednimi postanowieniami dotyczącymi uznania istniejących kontenerów, podanymi w załączniku I, w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji.

Art. IV.

Próby, przeglądy, uznawanie i utrzymanie

1. Dla wprowadzenia w życie postanowień zawartych w załączniku I każda administracja powinna ustalić skuteczny tryb postępowania dotyczący prób, przeglądów i uznawania kontenerów, zgodnie z kryteriami ustalonymi w niniejszej konwencji, z tym jednak, że administracja może powierzyć takie próby, przeglądy i uznawanie należycie przez nią upoważnionym organizacjom.

2. Administracja, która powierza takie próby, przeglądy i uznawanie którejkolwiek organizacji, powinna o tym zawiadomić Sekretarza Generalnego Międzyrządowej Morskiej Organizacji Doradczej w celu przekazania tej wiadomości Umawiającym się Stronom.

3. Wniosek o uznanie można wnieść do administracji każdej z Umawiających się Stron.

4. Każdy kontener powinien być utrzymywany w stanie gwarantującym bezpieczeństwo zgodnie z postanowieniami załącznika I.

5. Jeżeli uznany kontener w rzeczywistości nie spełnia wymagań załączników I i II, zainteresowana administracja powinna podjąć takie kroki, jakie uzna za niezbędne, aby doprowadzić kontener do stanu zgodnego z tymi wymaganiami, lub wycofać jego uznanie.

Art. V.

Przyjęcie uznania

1. Uznanie wydane pod zwierzchnictwem jednej z Umawiających się Stron na warunkach ustalonych przez niniejszą konwencję powinno być przyjęte przez inne Umawiające się Strony w zakresie wszystkich celów objętych niniejszą konwencją. Uznanie takie powinno być traktowane przez inne Umawiające się Strony jako posiadające taką samą moc jak uznanie wydane przez nie same.

2. Umawiająca się Strona nie powinna narzucać żadnych innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa konstrukcji lub prób kontenerów objętych postanowieniami niniejszej konwencji, z zastrzeżeniem jednak, że nic w niniejszej konwencji nie wyklucza stosowania postanowień lub przepisów ustawodawstwa wewnętrznego albo umów międzynarodowych, określających dodatkowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa konstrukcji lub prób kontenerów zaprojektowanych specjalnie do przewozu niebezpiecznych ładunków, kontenerów o takich wyjątkowych cechach, które umożliwiają przewożenie cieczy luzem, lub kontenerów transportowanych drogą lotniczą. Określenie "niebezpieczne ładunki" powinno mieć znaczenie nadane mu przez porozumienie międzynarodowe.

Art. VI.

Kontrola

1. Każdy kontener uznany zgodnie z artykułem III podlega kontroli na terytorium Umawiających się Stron przez funkcjonariuszy należycie upoważnionych przez te Umawiające się Strony. Taka kontrola powinna ograniczyć się do sprawdzenia, czy kontener ma ważną tabliczkę uznania kontenera za bezpieczny, jak wymaga tego niniejsza konwencja, jeśli nie istnieje poważna podstawa do podejrzenia, że stan kontenera może stanowić oczywiste zagrożenie bezpieczeństwa. W takim przypadku funkcjonariusz przeprowadzający kontrolę powinien skorzystać ze swoich praw tylko w takim zakresie, jaki okaże się niezbędny do zapewnienia przywrócenia kontenerowi bezpiecznego stanu przed dalszą jego eksploatacją.

2. Jeżeli okaże się, że kontener stał się niebezpieczny na skutek wady, która mogła już istnieć, gdy kontener został uznany, administracja odpowiedzialna za to uznanie powinna być o tym poinformowana przez Umawiającą się Stronę, która wykryła tę wadę.

Art. VII.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie

1. Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisania do dnia 15 stycznia 1973 r. w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie, a następnie od dnia 1 lutego 1973 r. do dnia 31 grudnia 1973 r. włącznie w siedzibie Międzyrządowej Morskiej Organizacji Doradczej w Londynie (zwanej dalej "Organizacją") dla wszystkich państw członków Organizacji Narodów Zjednoczonych lub członków każdej z organizacji wyspecjalizowanych, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej lub stron Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości oraz dla każdego innego państwa zaproszonego przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych do stania się stroną niniejszej konwencji.

2. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez państwa, które ją podpisały.

3. Niniejsza konwencja pozostanie otwarta do przystąpienia dla każdego państwa, o którym mowa w ustępie 1.

4. Dokumenty ratyfikacyjne oraz dokumenty przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą składane Sekretarzowi Generalnemu Międzyrządowej Morskiej Organizacji Doradczej (zwanemu dalej "Sekretarzem Generalnym").

Art. VIII.

Wejście w życie

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty złożenia dziesiątego dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. W stosunku do każdego państwa, które ratyfikuje, przyjmie i zatwierdzi niniejszą konwencję lub przystąpi do niej po złożeniu dziesiątego dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty złożenia przez to państwo jego dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

3. Każde państwo, które stanie się stroną niniejszej konwencji po wejściu w życie każdej poprawki, jeżeli nie zgłosi ono odrębnego zdania, będzie:

a) uważane za stronę zmienionej konwencji lub

b) uważane za stronę nie zmienionej konwencji w stosunku do każdej strony konwencji nie związanej daną poprawką.

Art. IX.

Postępowanie przy wprowadzaniu poprawek do którejkolwiek lub kilku części niniejszej konwencji

1. Poprawki do niniejszej konwencji mogą być wniesione na wniosek Umawiającej się Strony przy zastosowaniu każdego postępowania określonego w niniejszym artykule.

2. Wniesienie poprawki po rozpatrzeniu przez Organizację:

a) Na wniosek Umawiającej się Strony każda proponowana przez nią poprawka do niniejszej konwencji będzie rozpatrzona przez Organizację. Jeżeli poprawka zostanie przyjęta większością dwóch trzecich obecnych i głosujących w Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu Organizacji, do uczestnictwa w którym i głosowania będą zaproszone wszystkie Umawiające się Strony, to taka poprawka będzie podana do wiadomości wszystkim członkom Organizacji i wszystkim Umawiającym się Stronom co najmniej na sześć miesięcy przed rozpatrzeniem jej przez Zgromadzenie Organizacji. Każda Umawiająca się Strona nie będąca członkiem Organizacji ma prawo do wzięcia udziału i głosowania w Zgromadzeniu przy rozpatrywaniu poprawki.

b) Jeżeli poprawka zostanie przyjęta większością dwóch trzecich obecnych i głosujących w Zgromadzeniu i jeżeli taka większość obejmuje dwie trzecie Umawiających się Stron obecnych i głosujących, to zostanie ona podana do wiadomości przez Sekretarza Generalnego wszystkim Umawiającym się Stronom w celu jej przyjęcia.

c) Taka poprawka wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty jej przyjęcia przez dwie trzecie Umawiających się Stron. Wejdzie ona w życie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które, zanim poprawka weszła w życie, złożyły oświadczenie, że nie przyjmują tej poprawki.

3. Wniesienie poprawki w drodze zwołania konferencji:

Na wniosek Umawiającej się Strony, poparty przez co najmniej jedną trzecią Umawiających się Stron, Sekretarz Generalny zwoła konferencję, na którą zostaną zaproszone państwa wymienione w artykule VII.

Art. X.

Postępowanie szczególne przy wprowadzaniu poprawek do załączników

1. Każda poprawka do załączników zgłoszona przez Umawiającą się Stronę będzie rozpatrzona przez Organizację na wniosek tej Strony.

2. Jeżeli poprawka zostanie przyjęta większością dwóch trzecich obecnych i głosujących w Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu Organizacji, do uczestnictwa w którym i głosowania będą zaproszone wszystkie Umawiające się Strony, i jeżeli taka większość obejmuje dwie trzecie Umawiających się Stron obecnych i głosujących, to zostanie ona podana do wiadomości przez Sekretarza Generalnego wszystkim Umawiającym się Stronom w celu jej przyjęcia.

3. Taka poprawka wejdzie w życie w dniu ustalonym przez Komitet Bezpieczeństwa na Morzu w czasie przyjęcia poprawki, chyba że we wcześniejszym terminie ustalonym w tym samym czasie przez Komitet Bezpieczeństwa na Morzu jedna piąta lub pięć Umawiających się Stron, w zależności od tego, która z tych liczb jest mniejsza, zawiadomi Sekretarza Generalnego o swoim zastrzeżeniu do poprawki. Ustalenie przez Komitet Bezpieczeństwa na Morzu dat, o których mowa w niniejszym ustępie, będzie dokonane większością dwóch trzecich obecnych i głosujących, przy czym większość ta będzie obejmować dwie trzecie Umawiających się Stron obecnych i głosujących.

4. Z chwilą wejścia w życie każda poprawka uchyli i zastąpi każde poprzednie postanowienie, do którego się ona odnosi, w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, które nie zgłosiły wobec niej zastrzeżenia; zastrzeżenie wniesione przez Umawiającą się Stronę nie będzie wiązać innych Umawiających się Stron w zakresie uznawania kontenerów, do których odnosi się niniejsza konwencja.

5. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Umawiające się Strony i członków Organizacji o każdym wniosku i powiadomieniu, o których mowa w niniejszym artykule, oraz o dacie wejścia w życie każdej poprawki.

6. Jeżeli proponowana poprawka do załączników była rozpatrywana, lecz nie została przyjęta przez Komitet Bezpieczeństwa na Morzu, każda Umawiająca się Strona może zażądać zwołania konferencji, na którą będą zaproszone państwa, o których mowa w artykule VII. Po otrzymaniu potwierdzenia uczestnictwa co najmniej od jednej trzeciej pozostałych Umawiających się Stron Sekretarz Generalny zwołuje konferencję dla rozpatrzenia poprawek do załączników.

Art. XI.

Wypowiedzenie

1. Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję, składając odpowiedni dokument Sekretarzowi Generalnemu. Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie roku od dnia złożenia takiego dokumentu Sekretarzowi Generalnemu.

2. Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie dotyczące poprawki do załączników, może wypowiedzieć niniejszą konwencję i wypowiedzenie takie nabierze mocy z dniem wejścia w życie tej poprawki.

Art. XII.

Wygaśnięcie

Niniejsza konwencja utraci moc, jeżeli w dowolnym okresie dwunastu kolejnych miesięcy liczba Umawiających się Stron wyniesie mniej niż pięć.

Art. XIII.

Rozstrzyganie sporów

1. Każdy spór między dwiema lub więcej Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, który nie zostanie uregulowany w drodze negocjacji lub w inny sposób, zostanie skierowany na wniosek jednej z nich do trybunału arbitrażowego, utworzonego w następujący sposób: każda ze Stron w sporze wyznaczy jednego arbitra, a ci dwaj arbitrzy wybiorą trzeciego arbitra, który będzie przewodniczącym trybunału. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy po otrzymaniu wniosku jedna ze Stron nie wyznaczy arbitra lub gdy arbitrzy nie wybiorą przewodniczącego trybunału, każda ze Stron może zwrócić się do Sekretarza Generalnego z prośbą o wyznaczenie arbitra lub przewodniczącego trybunału arbitrażowego.

2. Orzeczenie trybunału arbitrażowego, utworzonego na podstawie postanowień ustępu 1, będzie wiążące dla Stron w danym sporze.

3. Trybunał arbitrażowy ustanowi swoje własne przepisy postępowania.

4. Orzeczenia trybunału arbitrażowego, zarówno dotyczące postępowania i miejsca posiedzenia, jak i każdego przedstawionego mu sporu, będą podejmowane większością głosów.

5. Każdy spór, który może powstać między Stronami sporu na temat interpretacji i wykonania orzeczenia, każda ze Stron może przedstawić do rozpatrzenia trybunałowi arbitrażowemu, który wydał orzeczenie.

Art. XIV.

Zastrzeżenia

1. Zastrzeżenia do niniejszej konwencji są dozwolone, z wyjątkiem zastrzeżeń do postanowień artykułów I-VI, XIII i niniejszego artykułu oraz postanowień zawartych w załącznikach, pod warunkiem że zastrzeżenia takie zostaną zgłoszone na piśmie i, jeżeli zostaną zgłoszone przed złożeniem dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, będą potwierdzone w tym dokumencie. Sekretarz Generalny zawiadomi o tych zastrzeżeniach wszystkie państwa, o których mowa w artykule VII.

2. Każde zastrzeżenie dokonane zgodnie z ustępem 1:

a) zmienia dla Umawiającej się Strony, która je zgłosiła, postanowienia niniejszej konwencji, do których się ono odnosi, w granicach tego zastrzeżenia oraz

b) zmienia te postanowienia w takiej samej mierze dla innych Umawiających się Stron w ich stosunkach z Umawiającą się Stroną, która zgłosiła zastrzeżenie.

3. Każda Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie zgodnie z ustępem 1, może je wycofać w dowolnym czasie przez zawiadomienie o tym Sekretarza Generalnego.

Art. XV.

Zawiadomienie

Oprócz zawiadomień i informacji przewidzianych w artykułach IX, X i XIV Sekretarz Generalny przekaże wszystkim państwom, o których mowa w artykule VII, zawiadomienia o:

a) podpisaniu, ratyfikacjach, przyjęciach, zatwierdzeniach i przystąpieniach, zgodnie z artykułem VII;

b) datach wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem VIII;

c) dacie wejścia w życie poprawek do niniejszej konwencji zgodnie z artykułami IX i X;

d) wypowiedzeniach zgodnie z artykułem XI;

e) wygaśnięciu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem XII.

Art. XVI.

Teksty autentyczne

Oryginał niniejszej konwencji, którego teksty w językach chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim są jednakowo autentyczne, będzie złożony u Sekretarza Generalnego, który przekaże uwierzytelnione kopie wszystkim państwom, o których mowa w artykule VII.

Na dowód czego niżej podpisani pełnomocnicy, należycie w tym celu upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Genewie dnia drugiego grudnia tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego drugiego roku.

Rozdział 1
Przepisy wspólne dla wszystkich systemów uznawania


Prawidło 1 Tabliczka uznania kontenera za bezpieczny

1. Tabliczka uznania kontenera za bezpieczny, odpowiadająca opisom podanym w dodatku do niniejszego załącznika, będzie trwale zamocowana do każdego uznanego kontenera w sąsiedztwie każdej innej tabliczki uznania kontenera za bezpieczny, wydanej w celach oficjalnych, w takim miejscu, aby była dobrze widoczna oraz nie mogła łatwo ulec zniszczeniu.

2. a) Na tabliczce powinny być umieszczone następujące dane, co najmniej w językach angielskim lub francuskim:

- "UZNANIE KONTENERA ZA BEZPIECZNY ZGODNIE Z KBK"

- kraj uznania oraz dane świadectwa uznania,

- data (miesiąc i rok) wykonania,

- numer identyfikacyjny kontenera nadany przez producenta lub w przypadku istniejących kontenerów, których numery nie są znane, numer nadany przez administrację,

- maksymalna masa brutto (kilogramy i funty),

- dopuszczalne obciążenie przy piętrzeniu przy 1,8 g (kilogramy i funty),

- obciążenie w czasie próby sztywności poprzecznej (kilogramy i funty),

b) Na tablicze należy pozostawić puste miejsce na wstawienie wartości (współczynników) wytrzymałości ściany czołowej lub bocznej zgodnie z prawidłem 1 ust. 3 oraz załącznikiem II, próby 6 i 7.

Na tablicze należy także zarezerwować puste miejsca na daty (miesiąc i rok) pierwszego i następnych przeglądów kontenerów podczas eksploatacji.

3. Jeżeli administracja uważa, że nowy kontener spełnia wymagania niniejszej konwencji w zakresie bezpieczeństwa, i jeżeli dla takich kontenerów wytrzymałość ściany czołowej lub bocznej (współczynnik) została określona jako większa lub mniejsza niż wymagana w załączniku II, taką wartość należy wykazać na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny.

4. Umieszczenie tabliczki uznania kontenera za bezpieczny nie wyłącza konieczności umieszczenia takich etykiet lub innych informacji, które mogą być wymagane przez inne obowiązujące przepisy.


Prawidło 2 Utrzymanie

1. Właściciel kontenera będzie odpowiedzialny za utrzymywanie go w bezpiecznym stanie.

2. Właściciel uznanego kontenera powinien poddawać go przeglądom zgodnie z procedurą określoną lub zatwierdzoną przez zainteresowaną Umawiającą się Stronę, w okresach właściwych dla danych warunków eksploatacyjnych. Data (miesiąc i rok), przed której upływem nowy kontener powinien być poddany pierwszemu przeglądowi, powinna być oznaczona na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny.

3. Data (miesiąc i rok), przed której upływem kontener powinien być poddany kolejnemu przeglądowi, powinna być wyraźnie oznaczona na kontenerze, na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny lub możliwie jak najbliżej niej i w sposób możliwy do przyjęcia dla tej Umawiającej się Strony, która określiła lub zatwierdziła szczegółową procedurę utrzymania kontenera w bezpiecznym stanie.

4. Okres od daty produkcji do daty pierwszego przeglądu nie powinien przekroczyć pięciu lat. Kolejne przeglądy nowych oraz istniejących kontenerów powinny odbywać się w okresach nie dłuższych niż 24 miesiące. Wszystkie przeglądy powinny określać, czy kontener ma wadę, która mogłaby zagrozić bezpieczeństwu życia ludzkiego.

5. W rozumieniu niniejszego prawidła "zainteresowana Umawiająca się Strona" oznacza Umawiającą się Stronę, na której terytorium znajduje się miejsce zamieszkania właściciela lub jego siedziba.

Rozdział II
Przepisy dotyczące uznawania nowych kontenerów wykonanych zgodnie z typem konstrukcji


Prawidło 3 Uznawanie nowych kontenerów

W celu uznania kontenerów za bezpieczne, zgodnie z niniejszą konwencją, wszystkie nowe kontenery powinny spełniać wymagania podane w załączniku II.


Prawidło 4 Uznawanie typu konstrukcji

W razie złożenia wniosku o uznanie kontenerów, administracja rozpatrzy projekt i będzie obecna przy próbach prototypu kontenera, aby upewnić się, że kontenery będą spełniać wymagania podane w załączniku II. Przy zadowalających wynikach administracja pisemnie zawiadomi zgłaszającego, że kontener spełnia wymagania niniejszej konwencji; zawiadomienie to uprawnia producenta do umieszczania tabliczek uznania kontenera za bezpieczny na każdym kontenerze z serii typu konstrukcji.


Prawidło 5 Postanowienia dotyczące uznawania typu konstrukcji

1. W razie seryjnej produkcji kontenerów zgodnie z typem konstrukcji, do wniosku o uznanie typu konstrukcji skierowanego do administracji należy załączyć rysunki, opis typu konstrukcji kontenera, który ma być uznany, oraz takie inne dane, jakich zażąda administracja.

2. Zgłaszający powinien padać symbole identyfikacyjne, które producent nada typowi kontenera, do którego odnosi się wniosek o uznanie.

3. Do wniosku należy także dołączyć oświadczenie producenta, że będzie on:

a) przedstawiał administracji dowolne kontenery danego typu konstrukcji, które administracja zechce poddać oględzinom;

b) zawiadamiał administrację o każdej zmianie konstrukcji lub opisu i będzie oczekiwał na jej zatwierdzenie przed umieszczeniem na kontenerze tabliczki uznania kontenera za bezpieczny;

c) umieszczał tabliczkę uznania kontenera za bezpieczny na każdym kontenerze z serii uznanego typu konstrukcji, ale nie żadnym innym;

d) prowadził wykaz kontenerów wyprodukowanych stosownie do uznanego typu konstrukcji; wykaz ten będzie zawierał co najmniej numery identyfikacyjne producenta, daty dostawy oraz nazwiska i adresy klientów, którym dostarczane są kontenery.

4. Administracja może uznać kontenery produkowane jako modyfikacje uznanego typu konstrukcji, jeżeli będzie ona przekonana, że modyfikacja nie naruszy ważności prób odbytych w trakcie uznawania typu konstrukcji.

5. Administracja przyzna producentowi prawo do umieszczania tabliczek uznania kontenera za bezpieczny na podstawie uznanego typu konstrukcji, jedynie w razie gdy jest ona przekonana, że producent zorganizował system wewnętrznej kontroli produkcji, zapewniający produkcję kontenerów zgodnie z uznanym prototypem.


Prawidło 6 Kontrola podczas produkcji

W celu zapewnienia produkcji seryjnej kontenerów tego samego typu konstrukcji zgodnie z zatwierdzonym projektem administracja podda oględzinom lub próbom we wszystkich etapach produkcji seryjnej danego typu konstrukcji tyle kontenerów, ile uzna za stosowne.


Prawidło 7 Zawiadamianie administracji

Producent zawiadomi administrację przed rozpoczęciem produkcji o każdej nowej serii kontenerów, jakie ma zamiar produkować zgodnie z uznanym typem konstrukcji.

Rozdział III
Przepisy dotyczące uznawania nowych pojedynczych kontenerów


Prawidło 8 Uznawanie pojedynczych kontenerów

Pojedyncze kontenery mogą uzyskać uznanie, jeżeli administracja po oględzinach i uczestnictwie przy próbach dojdzie do przekonania, że kontener spełnia wymagania niniejszej konwencji; administracja, jeżeli będzie o tym przekonana, zawiadomi pisemnie zgłaszającego o uznaniu i to zawiadomienie uprawnia go do umieszczenia na danym kontenerze tabliczki uznania kontenera za bezpieczny.

Rozdział IV
Przepisy dotyczące uznawania istniejących kontenerów


Prawidło 9 Uznawanie istniejących kontenerów

1. Jeżeli w ciągu 5 lat od wejścia w życie niniejszej konwencji właściciel istniejącego kontenera przedstawi administracji następujące dane:

a) datę i miejsce wykonania;

b) numer identyfikacyjny kontenera, jeśli okaże się dostępny;

c) maksymalną masę brutto;

d) i) zaświadczenie, że kontener tego typu był bezpiecznie eksploatowany w transporcie morskim lub lądowym w okresie co najmniej dwóch lat, albo

ii) zaświadczenie zapewniające administrację, że kontener został zbudowany zgodnie z typem konstrukcji, który był poddany próbom, i okazało się, że spełnia warunki techniczne określone w załączniku II, z wyjątkiem warunków technicznych odnoszących się do prób wytrzymałości ściany czołowej i ściany bocznej, albo

iii) zaświadczenie, że kontener został wykonany zgodnie z normami, które w opinii administracji są równorzędne z warunkami technicznymi określonymi w załączniku II, z wyjątkiem warunków technicznych odnoszących się do prób wytrzymałości ściany czołowej i ściany bocznej;

e) dopuszczalne obciążenie przy piętrzeniu przy 1,8 g (kilogramy i funty) i

f) inne dane, które są wymagane w odniesieniu do tabliczki uznania kontenera za bezpieczny,

to administracja po zbadaniu sprawy zawiadomi pisemnie właściciela, czy uznanie zostało przyznane; jeżeli tak, to zawiadomienie upoważnia właściciela do umieszczenia tabliczki uznania kontenera za bezpieczny, po uprzednim przeglądzie danego kontenera przeprowadzonym zgodnie z prawidłem 2.

2. Istniejące kontenery, które nie mogą być uznane w związku z postanowieniami ustępu 1 niniejszego prawidła, można przedstawić do uznania stosownie do postanowień rozdziału II lub rozdziału III niniejszego załącznika. Do takich kontenerów nie stosuje się wymagań załącznika II odnoszących się do prób wytrzymałości ściany czołowej i bocznej lub tylko bocznej. Administracja, jeżeli jest przekonana, że wymienione kontenery były eksploatowane, może zrezygnować, gdy uzna to za właściwe, z wymagań przedstawienia rysunków i przeprowadzenia innych prób, z wyjątkiem próby podnoszenia i próby wytrzymałości podłogi.


DODATEK

Tabliczka uznania kontenera za bezpieczny, zgodna z niżej przedstawionym wzorem, powinna być trwała, odporna na korozję, ognioodporna, o kształcie prostokątnym, o wymiarach co najmniej 200 X 100 mm. Wyrazy "CSC safety approval" o wysokości wynoszącej co najmniej 8 mm oraz wszystkie pozostałe wyrazy i liczby o wysokości wynoszącej co najmniej 5 mm powinny być wytłoczone, wyryte lub uwidocznione na powierzchni tabliczki w trwały i wyraźny sposób.

+-----------------------------------------------------------+ | CSC SAFETY APPROVAL || | || 1 .......|.. [GB - L/749/2/7/75] || 2 .......|.. DATE MANUFACTURED ............................... || 3 .......|.. IDENTYFICAL No. ................................. || 4 .......|.. MAXIMUM GROSS WEIGHT .......... kg - ......... lb || 5 .......|.. ALLOWABLE STACKING WEIGHT 100 mm|| | FOR 1,8 g ......... kg - ......... lb || 6 .......|.. RACKING TEST LOAD VALUE ......... kg - ......... lg || 7 .......|.. || 8 .......|.. || 9 .......|.. || | || | 200 mm || +-----------------------------------------------------------+
1. Państwo uznające oraz dane świadectwa uznania, tak jak przedstawiono dla przykładu w wierszu I. (Państwo uznające powinno być oznaczone za pomocą znaku wyróżniającego, używanego do oznaczenia państwa rejestracji pojazdów mechanicznych w międzynarodowym ruchu drogowym).

2. Data wykonania (miesiąc i rok).

3. Numer identyfikacyjny kontenera nadany przez producenta lub w przypadku istniejących kontenerów, których numer jest nieznany, numer nadany przez administrację.

4. Maksymalna masa brutto (kilogramy i funty).

5. Dopuszczalne obciążenie przy piętrzeniu przy 1,8 g (kilogramy i funty).

6. Obciążenie w czasie próby sztywności poprzecznej (kilogramy i funty).

7. Wytrzymałość ściany czołowej należy podać na tabliczce tylko wtedy, gdy ściany czołowe są zaprojektowane na obciążenie mniejsze lub większe od 0,4 maksymalnej dopuszczalnej masy ładunku, to jest 0,4 P.

8. Wytrzymałość ściany bocznej należy podać na tabliczce tylko wtedy, gdy ściany boczne są zaprojektowane na obciążenie mniejsze lub większe od 0,6 maksymalnej dopuszczalnej masy ładunkowej, to jest 0,6 P.

9. Data (miesiąc i rok) pierwszego przeglądu dla nowych kontenerów i daty (miesiąc i rok) następnych przeglądów, jeżeli tabliczka jest używana do tego celu.

Załącznik II


WYMAGANIA DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA KONSTRUKCJI ORAZ PRÓBY


Wstęp

Przy ustalaniu wymagań niniejszego załącznika założono, że na wszystkich etapach użytkowania kontenerów siły będące wynikiem przemieszczania, ustawiania, piętrzenia i działania masy obciążonego kontenera oraz siły zewnętrzne nie będą przekraczać obciążeń zaprojektowanych dla danego kontenera. W szczególności przyjęto następujące założenia:

a) kontener powinien być tak obciążony, aby nie był narażony na działanie sił większych niż te, na które został zaprojektowany;

b) obciążenie wewnątrz kontenera powinno być rozłożone zgodnie z przyjętą praktyką handlową, tak żeby nie oddziaływało na kontener siłami większymi od tych, na które został zaprojektowany.


Konstrukcja

1. Za bezpieczny uważa się kontener wykonany z dowolnego właściwego materiału, który wytrzyma poniższe próby bez odkształceń trwałych lub nieprawidłowości, które uniemożliwiłyby używanie go do celów, dla których został on zaprojektowany.

2. Wymiary, rozmieszczenie i związane z narożami zaczepowymi tolerancje należy sprawdzać, mając na uwadze systemy podnoszenia i zabezpieczania, w których będą one działały.

3. Jeżeli kontenery mają specjalne zaczepy używane tylko przy manipulacji pustymi kontenerami, to takie ograniczenie powinno być zaznaczone na kontenerze.


Obciążenia próbne i sposób przeprowadzania prób

Tam gdzie jest to możliwe ze względu na konstrukcję kontenera, do wszystkich typów kontenerów poddawanych próbom mają zastosowanie następujące obciążenia próbne i sposób przeprowadzania prób:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- OBCIĄŻENIA PRÓBNE I PRZYKŁADANE SIŁY SPOSÓB PRZEPROWADZANIA PRÓB ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. PODNOSZENIE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ --------- Kontener z przepisowym obciążeniem wewnętrznym należy podnosić w taki sposób, aby siły przyspieszenia nie miały większego znaczenia. Po podniesieniu kontener należy pozostawić w zawieszeniu przez pięć minut i następnie opuścić go na ziemię. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- A. PODNOSZENIE ZA NAROŻA ZACZEPOWE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obciążenie wewnętrzne: Obciążenie równomiernie rozłożone, tak że łączna masa i) Podnoszenie za górne naroża zaczepowe: kontenera i ładunku próbnego równa się 2 R. Kontenery o długości (nominalnej) większej niż 3 000 mm (10 stóp) należy podnosić przykładając siły podnoszące pionowo do wszystkich czterech górnych naroży zaczepowych. Kontenery o długości (nominalnej) 3 000 mm (10 stóp) oraz mniejszej należy podnosić przykładając siły podnoszące do wszystkich górnych naroży zaczepowych w taki sposób, żeby kąt między każdym urządzeniem podnoszącym a pionem wynosił 30�. Siły zewnętrzne: ii) Podnoszenie za dolne naroża zaczepowe: Siły wystarczające do podniesienia łącznej masy 2 R w Siły podnoszące kontener powinny być przyłożone przepisowy sposób (w kolumnie "SPOSÓB PRZEPROWADZANIA tylko do dolnych naroży zaczepowych. Siły podnoszące PRÓB"). powinny tworzyć następujące kąty z poziomem: 30� dla kontenerów o długości (nominalnej) 12 000 mm (40 stóp) lub większej; 37� dla kontenerów o długości (nominalnej) 9 000 mm (30 stóp) i większej, lecz poniżej długości (nominalnej) 12 000 mm (40 stóp); 45� dla kontenerów o długości (nominalnej) 6 000 mm (20 stóp) i większej, lecz poniżej długości (nominalnej) 9 000 mm (30 stóp); 60� dla kontenerów o długości (nominalnej) mniejszej niż 6 000 mm (20 stóp). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- B. PODNOSZENIE INNYMI DODATKOWYMI SPOSOBAMI --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obciążenie wewnętrzne: i) Podnoszenie za kieszenie dla wideł wózków podnośnikowych: Obciążenie równomiernie rozłożone, tak że łączna masa Kontener należy ustawić na belkach leżących w tej kontenera i ładunku próbnego równa się 1,25 R. samej płaszczyźnie poziomej; każda z nich powinna być umieszczona wewnątrz jednej kieszeni dla wideł Siły zewnętrzne: używanej do podnoszenia obciążonego kontenera. Siły wystarczające do podniesienia łącznej masy 1,25 R Belki powinny mieć szerokość równą szerokości w przepisowy sposób (w kolumnie "SPOSÓB wideł wózków podnośnikowych stosowanych do PRZEPROWADZANIA PRÓB"). manipulowania kontenerami i powinny wchodzić w głąb kieszeni dla wideł na głębokość 75% długości tych kieszeni. Obciążenie wewnętrzne: ii) Podnoszenie za pomocą wózka okraczającego: Obciążenie równomiernie rozłożone, tak że łączna masa Kontener należy ustawić na czterech wypoziomowanych kontenera i ładunku próbnego równa się 1,25 R. podkładkach umieszczonych pod każdym podcięciem do podnoszenia wózkiem okraczającym. Podkładki powinny mieć takie same wymiary jak powierzchnia podnoszenia ramion chwytnych wózków okraczających, stosowanych do manipulowania kontenerami. Siły zewnętrzne: iii) Inne sposoby: Siły wystarczające do podniesienia łącznej masy 1,25 R Jeżeli kontenery zaprojektowano do podnoszenia w stanie w przepisowy sposób (w kolumnie "SPOSÓB PRZEPROWADZANIA obciążonym każdym innym sposobem, nie wymienionym PRÓB"). pod lit. A lub B i) oraz ii), należy je także poddać próbom z obciążeniem wewnętrznym i siłami zewnętrznymi, które reprezentowałyby warunki przyspieszenia występującego przy stosowaniu danego sposobu. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. PIĘTRZENIE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. W warunkach występujących w transporcie międzynarodowym, gdzie maksymalne siły przyspieszenia pionowego różnią się znacznie od 1,8 g i gdzie kontener musi niezawodnie i skutecznie wytrzymać takie warunki transportu, obciążenie spowodowane piętrzeniem może się zmieniać przez odpowiednie dobieranie sił przyspieszenia. 2. Po zakończeniu tej próby z wynikiem pozytywnym dla kontenera można określić nominalną, przykładaną z góry, statyczną masę przy piętrzeniu, którą należy wykazać na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny w rubryce "Dopuszczalne obciążenie przy piętrzeniu przy 1,8 g (kilogramy i funty)". Obciążenie wewnętrzne: Kontenery z przepisowym obciążeniem wewnętrznym Obciążenie równomiernie rozłożone, tak że łączna masa należy ustawić dolnymi narożami zaczepowymi kontenera i ładunku próbnego równa się 1,8 R. lub ekwiwalentnymi urządzeniami na czterech wypoziomowanych podkładkach, które z kolei opierają się na poziomej płaszczyźnie o twardej nawierzchni. Podkładki powinny być ustawione dokładnie pod narożami i w przybliżeniu odpowiadać ich wymiarom. Siły zewnętzne: Siły zewnętrzne powinny być przyłożone do każdego Wystarczające, aby każde z czterech górnych naroży naroża zaczepowego poprzez odpowiednie próbne zaczepowych było poddane obciążeniu skierowanemu naroża zaczepowe lub podkładki o tych samych pionowo w dół i równemu: 1/4 x 1,8 x dopuszczalna wymiarach w płaszczyźnie poziomej. Próbne naroża przykładana z góry statyczna masa przy piętrzeniu. zaczepowe lub podkładki powinny być przesunięte względem górnych naroży zaczepowych kontenera o 25 mm (1 cal) w poprzek i o 38 mm (1 1/2 cala) wzdłuż kontenera. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. OBCIĄŻENIA SKUPIONE a) NA DACHU ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obciążenie wewnętrzne: Brak. Siły zewnętrzne: Siły zewnętrzne powinny być przyłożone prostopadle Obciążenie skupione równe 300 kg (660 funtów) z góry na dół do zewnętrznej powierzchni dachu równomiernie rozłożone na powierzchni o wymiarach w jego najsłabszej części. 600 mm x 300 mm (24 cale x 12 cali). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. OBCIĄŻENIA SKUPIONE a) NA PODŁODZE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obciążenie wewnętrzne: Przy próbie kontener należy ustawić na czterech Dwa obciążenia skupione, każde po 2730 kg (6 000 funtów) wypoziomowanych podporach umieszczonych pod jego i każde przyłożone do podłogi kontenera poprzez czterema dolnymi narożami zaczepowymi w taki sposób, powierzchnię styku 142 cm2 (22 cale kwadratowe). aby konstrukcja dna mogła się swobodnie uginać. Urządzenia próbne obciążone masą 5 460 kg (12 000 funtów), to jest 2 730 kg (6 000 funtów) na każdą z dwóch płaszczyzn o powierzchni styku przy obciążeniu wynoszącym 284 cm2 (44 cale kwadratowe), to jest 142 cm2 (22 cale kwadratowe) na każdą z płaszczyzn o szerokości 180 mm (7 cali) rozstawionych na odległość 760 mm (30 cali), licząc od środka do środka powierzchni styku, należy przemieszczać po całej powierzchni podłogi kontenera. Siły zewnętrzne: Brak. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4. PRÓBA SZTYWNOŚCI POPRZECZNEJ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Obciążenie wewnętrzne: Pusty kontener należy ustawić na czterech wypoziomowanych Brak. podporach umieszczonych pod jego dolnymi narożami zaczepowymi i zabezpieczyć od przemieszczeń bocznych i pionowych za pomocą urządzeń kotwiczących tak umieszczonych, żeby zabezpieczenie od bocznych przemieszczeń działało tylko na dolne naroża, leżące po przekątnej w stosunku do tych, do których przykładane są siły. Siły zewnętrzne: Siły zewnętrzne należy przykładać jednocześnie lub Wystarczające do odkształcenia konstrukcji czołowych oddzielnie do górnych naroży zaczepowych, leżących w stosunku do konstrukcji bocznych kontenera. przy jednej ścianie bocznej kontenera, równolegle do Siły powinny być równe tym, na które kontener był podstawy i płaszczyzn konstrukcji czołowych kontenera. zaprojektowany. Siły należy przykładać początkowo w stronę górnych naroży zaczepowych, a następnie w kierunku przeciwnym. W przypadku kontenerów o ścianach czołowych symetrycznych względem ich osi pionowych wystarczy przeprowadzić próbę dla jednej strony, lecz jeśli ściany czołowe są niesymetryczne, należy przeprowadzić próbę oddzielnie dla każdej ze stron. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. ZAMOCOWANIE W KIERUNKU WZDŁUŻNYM (PRÓBA STATYCZNA) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Podczas projektowania i budowy kontenerów należy mieć na uwadze że kontenery podczas transportu lądowymi środkami komunikacji mogą być narażone na przyspieszenia 2 g działające poziomo w kierunku wzdłużnym. Obciążenie wewnętrzne: Kontener z przepisowym obciążeniem wewnętrznym należy Obciążenie równomiernie rozłożone, tak że łączna masa zabezpieczyć od wzdłużnych przemieszczeń przez kontenera i ładunku próbnego jest równa maksymalnej zamocowanie dwóch dolnych naroży zaczepowych lub masie brutto, czyli wartości znamionowej R. ekwiwalentnych urządzeń z jednej strony czołowej do odpowiednich punktów kotwiczenia. Siły zewnętrzne: Wystarczające, aby poddać każdy z boków kontenera Siły zewnętrzne należy przykładać najpierw w kierunku wzdłużnym obciążeniom ściskającym i rozciągającym punktów kotwiczenia, a następnie w kierunku przeciwnym. o wielkości R, to jest łącznemu obciążeniu 2 R, Próbie należy poddać obie strony kontenera. działającemu na podstawę kontenera jako całości. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6. ŚCIANY CZOŁOWE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ściany czołowe powinny być zdolne do przenoszenia obciążenia nie mniejszego niż 0,4 maksymalnej masy ładunku. Jeżeli jednak ściany czołowe były zaprojektowane do przenoszenia obciążenia mniejszego lub większego niż 0,4 maksymalnej masy ładunku, taki współczynnik wytrzymałości powinien być podany na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny zgodnie z załącznikiem I, prawidło 1. Obciążenie wewnętrzne: Przepisowe obciążenie wewnętrzne należy przykładać Wystarczające do poddania wewnętrznej strony ściany w następujący sposób: czołowej równomiernie rozłożonemu obciążeniu 0,4 P Próbie należy poddać obie ściany czołowe kontenera, lub takiemu innemu obciążeniu, na które kontener mógł chyba że konstrukcja obu ścian jest identyczna; wtedy być zaprojektowany. wystarczy poddać próbie jedną z nich. Ściany czołowe kontenerów mających ściany boczne, lecz nie mających drzwi w ścianie lub ścianach bocznych, mogą być poddawane próbie oddzielnie lub jednocześnie. Ściany czołowe kontenerów nie mających ścian bocznych lub mających drzwi w ścianach bocznych należy poddawać próbom oddzielnie. Jeżeli ściany czołowe poddawane są próbom oddzielnie, to reakcje od sił przyłożonych do ścian czołowych powinny być przenoszone przez podstawę kontenera. Siły zewnętrzne: Brak. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7. ŚCIANY BOCZNE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ściany boczne powinny być zdolne do przenoszenia obciążenia nie mniejszego niż 0,6 maksymalnej masy ładunku. Jeżeli jednak ściany boczne były zaprojektowane do przenoszenia obciążenia mniejszego lub większego niż 0,6 maksymalnej masy ładunku, taki współczynnik wytrzymałości powinien być podany na tabliczce uznania kontenera za bezpieczny zgodnie z załącznikiem I, prawidło 1. Obciążenie wewnętrzne: Przepisowe obciążenie wewnętrzne należy przykładać Wystarczające, aby poddać wewnętrzną stronę ściany w następujący sposób: bocznej równomiernie rozłożonemu obciążeniu 0,6 P Próbie należy poddać obie ściany boczne kontenera, chyba lub takiemu innemu obciążeniu, na które kontener że konstrukcja obu ścian jest identyczna; wtedy wystarczy mógł być zaprojektowany. poddać próbie jedną z nich. Ściany boczne należy poddawać próbie oddzielnie, a reakcje od obciążenia wewnętrznego powinny być przenoszone przez naroża zaczepowe lub urządzenia ekwiwalentne. Kontenery nie mające dachu należy poddawać próbie w takim stanie, dla którego zostały one zaprojektowane, na przykład ze zdejmowanymi elementami dachowymi założonymi na miejsce. Siły zewnętrzne: Brak.
zmiany:
1991-11-15 Dz.U.1991.98.436 ż 1
1995-01-01 Dz.U.1994.84.386 art. 4 ust. 6
1997-06-01 Dz.U.1997.48.317 ż 1
1998-09-10 Dz.U.1998.111.709 ż 1
2001-10-25 Dz.U.2001.114.1225 ż 1


ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 6 kwietnia 1984 r.
w sprawie zasad i trybu postępowania dyscyplinarnego w stosunku do radców prawnych i aplikantów radcowskich.

Na podstawie art. 74 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145) zarządza się, co następuje:


Rozdział 1
Przepisy ogólne.

ż 1. 1. Postępowanie dyscyplinarne w sprawach o przewinienia dyscyplinarne radców prawnych i aplikantów radcowskich prowadzi się na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145), zwanej dalej "ustawą", i niniejszego rozporządzenia.

2. Przepisy rozporządzenia dotyczące radców prawnych stosuje się odpowiednio do aplikantów radcowskich.

3. W zakresie nie uregulowanym przepisami niniejszego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

ż 2. Członkowie sądów dyscyplinarnych orzekają na podstawie swego przekonania opartego na swobodnej ocenie całokształtu dowodów z uwzględnieniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.

ż 3. 1. Sąd dyscyplinarny orzeka na rozprawie lub na posiedzeniu.

2. Rozstrzygnięcia sądu dyscyplinarnego zapadają w formie orzeczeń lub postanowień. Orzeczenie może być wydane jedynie na rozprawie.

ż 4. 1. Rozprawa przed sądem dyscyplinarnym jest jawna dla radców prawnych i aplikantów radcowskich, chyba że zachodzą wymagane przepisami Kodeksu postępowania karnego przypadki uzasadniające wyłączenie jawności.

2. Przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości może być obecny na rozprawie także w przypadku wyłączenia jawności.

ż 5. 1. Nadzór nad działalnością okręgowego sądu dyscyplinarnego sprawuje przewodniczący Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w sposób określony w regulaminie działalności tego sądu.

2. Nadzór nie może wkraczać w dziedzinę orzecznictwa.

ż 6. Minister Sprawiedliwości i osoby przez niego upoważnione mogą zasięgać informacji o przebiegu i wyniku postępowania dyscyplinarnego, jak również przeglądać akta sprawy, a po prawomocnym zakończeniu postępowania - żądać nadesłania akt.

ż 7. Obsługę kancelaryjną okręgowego sądu dyscyplinarnego i rzecznika dyscyplinarnego zapewnia rada okręgowej izby radców prawnych, a Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego - Krajowa Rada Radców Prawnych.

Rozdział 2
Skład, tryb powoływania i właściwość sądów dyscyplinarnych.

ż 8. Do orzekania w sprawach dyscyplinarnych powołane są następujące sądy:

1) okręgowy sąd dyscyplinarny, orzekający w pierwszej instancji w składzie trzyosobowym w sprawach dyscyplinarnych wniesionych przez rzecznika dyscyplinarnego przeciwko radcom prawnym i aplikantom radcowskim okręgowej izby radców prawnych oraz w drugiej instancji w sprawach odwołań od ostrzeżeń udzielonych przez dziekana rady okręgowej izby radców prawnych,

2) Wyższy Sąd Dyscyplinarny, orzekający w pierwszej instancji w składzie trzyosobowym w sprawach dyscyplinarnych członków Krajowej Rady Radców Prawnych i rad okręgowych izb radców prawnych oraz w drugiej instancji w sprawach odwołań od orzeczeń okręgowych sądów dyscyplinarnych, wydanych w pierwszej instancji, a także orzekający w drugiej instancji w składzie pięcioosobowym w sprawach odwołań od orzeczeń wydanych przez ten sąd w pierwszej instancji,

3) Sąd Najwyższy, orzekający w sprawie kasacji, o której mowa w art. 62[2] ustawy.

ż 9. 1. Członkowie okręgowego sądu dyscyplinarnego oraz Wyższego Sądu Dyscyplinarnego wybierają spośród siebie przewodniczącego sądu i jego zastępców.

2. Przewodniczący sądu kieruje pracą sądu, a w szczególności:

1) zaznajamia się z każdą sprawą wpływającą do sądu i wyznacza terminy poszczególnych posiedzeń,

2) ustala składy kompletów orzekających oraz wyznacza przewodniczącego składu orzekającego,

3) zapewnia sprawny przebieg postępowania dyscyplinarnego.

3. W razie ponownego rozpatrywania sprawy, do składu kompletu orzekającego nie mogą być wyznaczeni członkowie sądu, którzy poprzednio brali udział w sprawie.

ż 10. 1. Właściwy do rozpoznania sprawy jest okręgowy sąd dyscyplinarny okręgowej izby radców prawnych, której obwiniony jest członkiem w chwili wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

2. Jeżeli o przewinienie objęte jedną sprawą obwinionych jest dwóch lub więcej członków różnych okręgowych izb radców prawnych, właściwy jest okręgowy sąd dyscyplinarny, w którego okręgu popełniono przewinienie, a w razie gdy miejsca tego ustalić nie można - okręgowy sąd dyscyplinarny, w którego okręgu wszczęto najpierw postępowanie dyscyplinarne.

3. Spory o właściwość rozstrzyga Wyższy Sąd Dyscyplinarny.

ż 11. 1. Wyższy Sąd Dyscyplinarny może z inicjatywy okręgowego sądu dyscyplinarnego lub na wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu okręgowemu sądowi dyscyplinarnemu, jeżeli tego wymaga dobro postępowania dyscyplinarnego.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, oskarżycielem jest rzecznik dyscyplinarny okręgowej izby radców prawnych, której sąd dyscyplinarny rozpozna sprawę, chyba że oskarżenie objął Główny Rzecznik Dyscyplinarny.

Rozdział 3
Strony i obrońcy.

ż 12. Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są: oskarżyciel, obwiniony oraz pokrzywdzony.

ż 13. 1. Rzecznika dyscyplinarnego oraz Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego i jego zastępców wybiera się na okres kadencji sądu dyscyplinarnego.

2. W toku postępowania wyjaśniającego o wyłączeniu od udziału w sprawie rzecznika dyscyplinarnego lub zastępcy Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego rozstrzyga Główny Rzecznik Dyscyplinarny, a o wyłączeniu Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego - Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych. W postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym o wyłączeniu orzeka sąd, przed którym toczy się postępowanie.

3. W razie wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego lub zastępcy Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego, Główny Rzecznik Dyscyplinarny wyznacza innego oskarżyciela, a w razie wyłączenia Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego - Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych wyznacza oskarżyciela spośród jego zastępców.

ż 14. 1. Rzecznik dyscyplinarny jest związany zaleceniami rady okręgowej izby radców prawnych lub z jej upoważnienia, prezydium rady okręgowej izby radców prawnych co do prowadzenia postępowania wyjaśniającego, postępowania przed sądem dyscyplinarnym i wnoszenia środków odwoławczych.

2. Rzecznik dyscyplinarny może odstąpić na rozprawie od wniosku o ukaranie jedynie wówczas, gdy wyjdą na jaw nowe okoliczności, zmieniające w sposób istotny faktyczny lub prawny stan sprawy.

ż 15. Rzecznik dyscyplinarny doręcza Ministrowi Sprawiedliwości odpisy postanowień o wszczęciu postępowania wyjaśniającego oraz informuje Ministra Sprawiedliwości o wniesieniu do sądu dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego lub o skierowaniu wniosku o ukaranie do dziekana rady okręgowej izby radców prawnych.

ż 16. 1. Obwinionym jest radca prawny lub aplikant radcowski, przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne.

2. Radca prawny, którego sprawa dotyczy, może w toku postępowania wyjaśniającego przeglądać akta sprawy oraz zgłaszać wnioski dowodowe.

ż 17. 1. Obwiniony może ustanowić obrońcę.

2. Sąd dyscyplinarny na wniosek obwinionego lub z urzędu może wyznaczyć obwinionemu obrońcę z urzędu.

3. Radca prawny wyznaczony do pełnienia czynności obrońcy z urzędu może odmówić podjęcia się obrony tylko z ważnych powodów.

4. Obrońca jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym się dowie w toku wykonywania swoich czynności.

ż 18. 1. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone działaniem radcy prawnego.

2. W toku postępowania dyscyplinarnego pokrzywdzony jest uprawniony w szczególności do:

1) zgłaszania wniosków dowodowych i brania udziału w dokonywanych czynnościach,

2) wniesienia odwołania od postanowień rzecznika dyscyplinarnego o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego i o umorzeniu postępowania wyjaśniającego,

3) wniesienia odwołania od orzeczenia sądu dyscyplinarnego, kończącego postępowanie.

3. Pokrzywdzony może ustanowić pełnomocnika.

4. W uzasadnionych przypadkach sąd dyscyplinarny wyznacza pełnomocnika spośród radców prawnych dla pokrzywdzonego, który nie jest w stanie osobiście dochodzić swoich praw.

Rozdział 4
Postępowanie wyjaśniające.

ż 19. 1. Postępowanie dyscyplinarne w stosunku do radców prawnych poprzedza postępowanie wyjaśniające; rzecznik dyscyplinarny obowiązany jest wszcząć z urzędu postępowanie wyjaśniające w razie powzięcia wiadomości o nienależytym wykonywaniu przez radcę prawnego obowiązków określonych w ustawie albo o dopuszczeniu się czynów sprzecznych ze ślubowaniem radcowskim lub zasadami etyki zawodowej.

2. Rzecznik dyscyplinarny jest również obowiązany wszcząć postępowanie wyjaśniające na polecenie rady okręgowej izby radców prawnych lub Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego.

ż 20. 1. Jeżeli wiadomość o przewinieniu dyscyplinarnym, określonym w ż 19 ust. 1, dotyczy adwokata i pozostaje w związku z wykonywaniem przez niego zawodu w obsłudze prawnej, do przeprowadzenia postępowania dyscyplinarnego właściwe są organy dyscyplinarne samorządu radcowskiego.

2. W razie powzięcia wiadomości o popełnieniu przewinienia przez radcę prawnego będącego żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, rzecznik dyscyplinarny jest obowiązany powiadomić o tym niezwłocznie przełożonego tego żołnierza.

3. Rzecznik dyscyplinarny jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić prokuratora o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie przewinienia zawierającego znamiona przestępstwa ściganego z urzędu.

ż 21. 1. Jeżeli postępowanie wyjaśniające dotyczy członka organów samorządu radców prawnych, właściwa rada okręgowej izby radców prawnych lub rzecznik dyscyplinarny są obowiązani przekazać sprawę Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu.

2. Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego Główny Rzecznik Dyscyplinarny składa do okręgowego sądu dyscyplinarnego innej okręgowej izby radców prawnych niż ta, której członkiem jest obwiniony, lub do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, jeżeli obwinionym jest członek Krajowej Rady Radców Prawnych lub rady okręgowej izby radców prawnych.

ż 22. 1. Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych ze względu na dobro postępowania, na wniosek właściwej miejscowo rady okręgowej izby radców prawnych, radcy prawnego, którego sprawa dotyczy, lub jego obrońcy albo z urzędu może przekazać prowadzenie postępowania wyjaśniającego rzecznikowi dyscyplinarnemu innej okręgowej izby radców prawnych.

2. Do rozpoznania spraw, o których mowa w ust. 1, właściwy jest okręgowy sąd dyscyplinarny okręgowej izby radców prawnych, której przekazano postępowanie.

ż 23. Jeżeli przeciwko radcy prawnemu toczy się postępowanie karne, wszczęcie postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu 7 dni od powzięcia wiadomości przez organy okręgowej izby radców prawnych o toczącym się postępowaniu karnym.

ż 24. 1. W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny przeprowadza wszelkie dowody konieczne do całkowitego wyjaśnienia sprawy.

2. Jeżeli okoliczności sprawy, a zwłaszcza wstępnie zebrany materiał dowodowy, nie dają podstaw do dalszego prowadzenia postępowania, rzecznik dyscyplinarny - po uzgodnieniu z radą okręgowej izby radców prawnych - wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego. Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręcza się radcy prawnemu, pokrzywdzonemu, właściwej radzie okręgowej izby radców prawnych oraz Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu. Na postanowienie to przysługuje stronom i Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu prawo wniesienia odwołania do okręgowego sądu dyscyplinarnego.

3. Jeżeli zebrany materiał dowodowy uprawdopodobnia okoliczności przytoczone w zawiadomieniu o przewinieniu, rzecznik dyscyplinarny jest obowiązany wydać postanowienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego i przedstawić radcy prawnemu zarzuty.

4. W toku postępowania wyjaśniającego należy umożliwić radcy prawnemu, którego sprawa dotyczy, złożenie wyjaśnień, a po zakończeniu tego postępowania - zapoznać z treścią zebranych dowodów i umożliwić złożenie dodatkowych wyjaśnień.

5. Jeżeli nie zachodzi potrzeba uzupełnienia postępowania wyjaśniającego, rzecznik dyscyplinarny wydaje postanowienie o jego zamknięciu i ogłasza je radcy prawnemu.

6. Od postanowienia okręgowego sądu dyscyplinarnego, wydanego w trybie ust. 2, przysługuje prawo wniesienia zażalenia do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

ż 25. W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny może zwracać się o dokonanie poszczególnych czynności do rzeczników dyscyplinarnych innych okręgowych izb radców prawnych.

ż 26. 1. Postępowanie wyjaśniające powinno być ukończone w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania uchwały rady okręgowej izby radców prawnych, polecenia Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego lub zawiadomienia o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwa rada okręgowej izby radców prawnych może przedłużyć okres postępowania wyjaśniającego na dalszy czas oznaczony, nie dłużej jednak niż o trzy miesiące.

2. Rzecznik dyscyplinarny sporządza wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i niezwłocznie kieruje go z aktami sprawy do sądu dyscyplinarnego, zawiadamiając o tym strony.

3. Rzecznik dyscyplinarny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego, jeżeli zebrany materiał dowodowy nie daje podstaw do sporządzenia wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

4. Odpis postanowienia o umorzeniu postępowania wyjaśniającego wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom i radzie okręgowej izby radców prawnych, której członkiem jest radca prawny, oraz Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu, a także prezesowi sądu wojewódzkiego lub prokuratorowi wojewódzkiemu, jeżeli postępowanie toczyło się na skutek ich zawiadomienia. Od postanowienia tego przysługuje stronom i Głównemu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu prawo wniesienia odwołania do okręgowego sądu dyscyplinarnego.

5. Od postanowienia okręgowego sądu dyscyplinarnego, wydanego w trybie ust. 4, przysługuje prawo wniesienia zażalenia do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

Rozdział 5
Postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji.

ż 27. Sąd dyscyplinarny wszczyna postępowanie po otrzymaniu wniosku uprawnionego rzecznika dyscyplinarnego.

ż 28. 1. Przewodniczący sądu dyscyplinarnego kieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie i wydaje stosowne zarządzenia przygotowujące rozprawę, chyba że uzna za potrzebne uzupełnienie postępowania wyjaśniającego lub zachodzą okoliczności wyłączające ściganie; w takim wypadku kieruje sprawę na posiedzenie niejawne.

2. Na posiedzeniu niejawnym, które powinno odbyć się nie później niż w ciągu 7 dni od daty otrzymania wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, sąd dyscyplinarny wydaje postanowienie o:

1) umorzeniu postępowania dyscyplinarnego,

2) przekazaniu sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu uzupełnienia postępowania wyjaśniającego albo

3) skierowaniu sprawy do rozpoznania na rozprawie.

ż 29. 1. Jeżeli wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego odpowiada warunkom formalnym, przewodniczący sądu dyscyplinarnego zarządza doręczenie obwinionemu odpisu wniosku.

2. Termin rozprawy powinien być tak wyznaczony, aby między dniem doręczenia obwinionemu lub jego obrońcy wezwania na rozprawę a dniem rozprawy upłynęło co najmniej 14 dni.

ż 30. 1. Na rozprawę wzywa się obwinionego, jego obrońcę i rzecznika dyscyplinarnego. O terminie rozprawy zawiadamia się pokrzywdzonego i jego pełnomocnika.

2. Przewodniczący sądu dyscyplinarnego zarządza dołączenie niezbędnych dokumentów lub akt, wezwanie na rozprawę świadków i biegłych oraz innych dowodów wskazanych we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, a ponadto zgłoszonych przez strony przed rozpoczęciem rozprawy.

3. Udział rzecznika dyscyplinarnego w rozprawie jest obowiązkowy.

4. Nie usprawiedliwione niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy na rozprawę nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy, chyba że sąd dyscyplinarny uzna ich obecność za konieczną.

ż 31. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Przewodniczący składu orzekającego sądu dyscyplinarnego kieruje rozprawą dyscyplinarną i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem.

2. Sąd dyscyplinarny jest obowiązany dążyć do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy. W tym celu może dopuszczać z urzędu wszelkie dowody, nawet nie powołane przez strony, jeżeli uzna, że są potrzebne do uzupełnienia materiału.

ż 32. 1. Rozprawę dyscyplinarną rozpoczyna odczytanie przez rzecznika dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, po czym następuje przesłuchanie obwinionego, a następnie w miarę potrzeby przesłuchuje się świadków i biegłych, bada dokumenty lub przeprowadza inne dowody.

2. W razie konieczności przesłuchania w charakterze świadka osoby mającej miejsce zamieszkania w znacznej odległości od siedziby sądu lub nie mogącej się stawić z powodu przeszkody zbyt trudnej do usunięcia, sąd dyscyplinarny może zwrócić się do właściwego miejscowo sądu dyscyplinarnego o przesłuchanie świadka w trybie pomocy prawnej lub zlecić jego przesłuchanie członkowi sądu wyznaczonemu ze swego składu. Strony mają prawo brać udział w tych czynnościach.

3. Jeżeli świadek lub biegły nie stawił się na rozprawę bez usprawiedliwienia albo bezpodstawnie odmawia zeznań, sąd dyscyplinarny może zwrócić się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby wezwanej o przesłuchanie jej w charakterze świadka lub biegłego na okoliczności wskazane przez sąd dyscyplinarny. O terminie przesłuchania sąd rejonowy zawiadamia strony, a protokół przesłuchania przesyła sądowi dyscyplinarnemu.

4. Sąd dyscyplinarny może z ważnych powodów zarządzić przerwę w rozprawie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_5. Sąd dyscyplinarny odracza rozprawę w razie niestawiennictwa strony, której wezwanie nie zostało doręczone, lub usprawiedliwionego niestawiennictwa obwinionego.

ż 33. Po zakończeniu postępowania dowodowego przewodniczący składu orzekającego sądu dyscyplinarnego udziela głosu stronom, pełnomocnikowi i obrońcy, przy czym ostatni głos przysługuje obwinionemu.

ż 34. Z przebiegu rozprawy sporządza się protokół, który podpisują przewodniczący składu orzekającego sądu dyscyplinarnego i protokolant.

ż 35. 1. Po wysłuchaniu stron przewodniczący składu orzekającego zamyka rozprawę i sąd dyscyplinarny niezwłocznie przystępuje do narady.

2. Przebieg narady i głosowania jest tajny. Podczas narady i głosowania poza członkami składu orzekającego sądu dyscyplinarnego może być obecny jedynie protokolant.

ż 36. 1. Sąd dyscyplinarny orzeka na podstawie materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy.

2. Sąd dyscyplinarny wymierza karę, biorąc pod uwagę stopień winy, szkodliwość społeczną czynu i jego skutki oraz zachowanie się obwinionego przed popełnieniem przewinienia i po jego popełnieniu.

ż 37. 1. W razie jednoczesnego ukarania za kilka przewinień sąd dyscyplinarny wymierza kary za poszczególne przewinienia, a następnie wymierza jedną karę łączną za wszystkie czyny.

2. Przy orzekaniu kary łącznej stosuje się następujące zasady:

1) w wypadku orzeczenia kar upomnienia i nagany z ostrzeżeniem wymierza się karę łączną nagany z ostrzeżeniem,

11) kary upomnienia i nagany z ostrzeżeniem nie podlegają łączeniu z karą pieniężną,

12) przy karach pieniężnych łączna kara pieniężna nie może przekroczyć sumy tych kar i nie może być niższa od najwyższej z orzeczonych kar pieniężnych,

2) kara zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego nie podlega łączeniu z karami upomnienia i nagany z ostrzeżeniem,

3) przy orzeczonych za kilka przewinień karach rodzajowo różnych i kary pozbawienia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego lub wydalenia z aplikacji wymierza się karę łączną pozbawienia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego, a w stosunku do aplikantów radcowskich - wydalenia z aplikacji.

3. Zasady przewidziane w ust. 2 stosuje się odpowiednio w razie wydania orzeczenia łącznego.

ż 38. 1. Niezwłocznie po głosowaniu sąd dyscyplinarny sporządza orzeczenie na piśmie. Po podpisaniu orzeczenia przez sąd orzekający przewodniczący ogłasza je stronom, przytaczając ustnie najważniejsze motywy orzeczenia.

2. W sprawie szczególnie zawiłej sąd dyscyplinarny może odroczyć wydanie orzeczenia na czas nie przekraczający 7 dni.

3. Sąd dyscyplinarny z urzędu uzasadnia orzeczenia i postanowienia, od których przysługuje odwołanie.

4. Uzasadnienie orzeczenia powinno być sporządzone na piśmie w terminie 14 dni od jego ogłoszenia, po czym odpis orzeczenia sądu dyscyplinarnego wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom, a jeżeli ustanowiono obrońcę lub pełnomocnika strony - obrońcy lub pełnomocnikowi.

Rozdział 6
Postępowanie przed dziekanem rady okręgowej izby radców prawnych.

ż 39. 1. Jeżeli radca prawny dopuścił się przewinienia mniejszej wagi, dziekan rady okręgowej izby radców prawnych z własnej inicjatywy lub na wniosek rzecznika dyscyplinarnego może poprzestać na udzieleniu ostrzeżenia.

2. W postępowaniu przed dziekanem rady okręgowej izby radców prawnych nie prowadzi się postępowania wyjaśniającego. Przed udzieleniem ostrzeżenia dziekan umożliwi radcy prawnemu, którego sprawa dotyczy, złożenie wyjaśnień ustnie lub na piśmie.

3. Ostrzeżenie powinno być sporządzone na piśmie. Ostrzeżenie zawiera: oznaczenie rady okręgowej izby radców prawnych, której dziekan udzielił ostrzeżenia, datę, imię i nazwisko osoby, która dopuściła się przewinienia, określenie przewinienia, rozstrzygnięcie, zastosowane przepisy oraz uzasadnienie.

4. Odpis zawiadomienia o ostrzeżeniu udzielonym przez dziekana wraz z uzasadnieniem doręcza się radcy prawnemu oraz pokrzywdzonemu.

Rozdział 7
Postępowanie odwoławcze.

ż 40. 1. Od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie w pierwszej instancji oraz w innych wypadkach przewidzianych w ustawie stronom przysługuje odwołanie.

2. Termin do wniesienia odwołania wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu odpisu orzeczenia lub postanowienia, a także zawiadomienia o ostrzeżeniu wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o terminie i trybie wniesienia odwołania.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_3. Odwołanie wraz z odpisami dla stron wnosi się do sądu lub do organu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Sąd lub organ w ciągu 7 dni od daty wpływu przekazuje akta sprawy sądowi dyscyplinarnemu właściwemu do rozpoznania odwołania albo odmawia przyjęcia odwołania, jeżeli zostało wniesione po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalne z mocy ustawy.

4. Od postanowienia o odmowie przyjęcia odwołania przysługuje odwołanie.

ż 41. Sąd odwoławczy pozostawia odwołanie bez rozpoznania, jeżeli zachodzą okoliczności określone w ż 40 ust. 3 albo jeżeli uzna, że przyjęcie odwołania nastąpiło na skutek niezasadnego przywrócenia terminu.

ż 42. Cofnięcie odwołania do czasu rozpoczęcia rozprawy w postępowaniu odwoławczym wiąże sąd dyscyplinarny. Odwołania wniesionego na korzyść obwinionego nie można bez jego zgody cofnąć.

ż 43. 1. Jeżeli odwołanie odpowiada warunkom formalnym, przewodniczący sądu odwoławczego zarządza doręczenie stronie przeciwnej odpisu odwołania wraz z uzasadnieniem i wydaje stosowne zarządzenia przygotowujące rozprawę.

2. Rozprawę rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym członek składu orzekającego - sprawozdawca przedstawia przebieg dotychczasowego postępowania, treść zaskarżonego orzeczenia, zarzuty i wnioski przytoczone w odwołaniu oraz dodatkowe wnioski dowodowe, zgłoszone w postępowaniu odwoławczym.

3. W razie potrzeby sąd dyscyplinarny drugiej instancji wydaje na rozprawie postanowienie o uzupełnieniu postępowania dowodowego.

ż 44. 1. Sąd dyscyplinarny drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach odwołania.

2. Niezależnie od granic odwołania sąd dyscyplinarny drugiej instancji bierze z urzędu pod rozwagę naruszenie prawa materialnego oraz istotne uchybienia procesowe, jeżeli mogły wpłynąć na treść orzeczenia.

3. Wydanie orzeczenia na niekorzyść obwinionego może nastąpić tylko wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść odwołanie, i tylko w granicach odwołania.

4. Orzeczenie podlega zmianie na korzyść obwinionego lub uchyleniu niezależnie od granic odwołania, jeżeli jest ono oczywiście niesprawiedliwe.

ż 45. 1. Wyższy Sąd Dyscyplinarny po rozpoznaniu odwołania utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie, uchyla orzeczenie w całości lub części i wydaje orzeczenie co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę okręgowemu sądowi dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania.

2. Rozpoznając odwołanie od ostrzeżenia udzielonego przez dziekana rady okręgowej izby radców prawnych, okręgowy sąd dyscyplinarny może utrzymać w mocy ostrzeżenie, przekazać dziekanowi sprawę do ponownego rozpoznania, uniewinnić radcę prawnego, przeciwko któremu toczy się postępowanie, lub umorzyć postępowanie.

ż 46. Uzasadnienie orzeczenia sądu dyscyplinarnego drugiej instancji sporządza się w terminie 14 dni.

ż 47. W sprawach nie unormowanych w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu dyscyplinarnym w pierwszej instancji.

Rozdział 8
Wykonanie orzeczeń.

ż 48. 1. Prawomocne orzeczenia o ukaraniu radcy prawnego podlegają niezwłocznie wykonaniu.

2. Sąd dyscyplinarny najpóźniej w ciągu 14 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia przesyła jego odpis ze wzmianką o wykonalności organowi powołanemu do wykonania orzeczenia oraz do wiadomości Ministrowi Sprawiedliwości, Prokuratorowi Generalnemu Rzeczypospolitej Polskiej, i prezesowi Krajowej Rady Radców Prawnych.

3. Na żądanie organu uprawnionego do wniesienia kasacji sąd dyscyplinarny przesyła do wglądu akta sprawy.

ż 49. 1. Wykonanie kary upomnienia, kary nagany z ostrzeżeniem oraz dodatkowo zakazu wykonywania patronatu należy do dziekana rady okręgowej izby radców prawnych.

2. Karę zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego wykonuje rada okręgowej izby radców prawnych, ustalając na podstawie prawomocnego orzeczenia początek i koniec kary. O okresie kary i terminie jej zakończenia rada zawiadamia właściwych prezesów sądu apelacyjnego i wojewódzkiego oraz pracodawców ukaranego.

21. Wykonanie kary pieniężnej należy do dziekana okręgowej izby radców prawnych. Dziekan określa termin zapłacenia kwoty kary pieniężnej, a w przypadkach szczególnie uzasadnionych sytuacją materialną ukaranego może rozłożyć kwotę kary na raty, określając termin zapłaty każdej z rat.

3. Karę pozbawienia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego, a w stosunku do aplikantów radcowskich - wydalenia z aplikacji wykonuje rada okręgowej izby radców prawnych po otrzymaniu od przewodniczącego właściwego sądu dyscyplinarnego odpisu prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego. O treści orzeczenia dyscyplinarnego dziekan okręgowej izby radców prawnych zawiadamia właściwych prezesów sądu apelacyjnego i wojewódzkiego oraz pracodawców ukaranego.

4. Odpis prawomocnego orzeczenia o ukaraniu wraz z informacją o jego wykonaniu dołącza się do akt osobowych ukaranego.

5. Dziekan rady okręgowej izby radców prawnych powiadamia z urzędu o treści prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego pokrzywdzonego, instytucję, która zawiadomiła o okolicznościach uzasadniających wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, oraz właściwą okręgową radę adwokacką.

ż 50. 1. Dziekan rady okręgowej izby radców prawnych, po upływie terminów określonych w art. 71 ust. 1 ustawy, z urzędu zarządza usunięcie wzmianki o orzeczeniu kary dyscyplinarnej oraz usunięcie z akt osobowych dokumentów dotyczących ukarania.

2. Przepis ż 49 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

ż 51. 1. Wykonanie ostrzeżenia udzielonego radcy prawnemu należy do dziekana rady okręgowej izby radców prawnych.

2. Odpis ostrzeżenia dołącza się do akt osobowych radcy prawnego.

3. Usunięcie wzmianki o ostrzeżeniu następuje z urzędu po upływie jednego roku.

Rozdział 9
Wznowienie postępowania.

ż 52. 1. W sprawie wznowienia postępowania dyscyplinarnego orzeka sąd dyscyplinarny, który wydał orzeczenie kończące postępowanie.

2. Wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnego wnosi się nie później niż w ciągu trzech miesięcy od chwili powzięcia przez uprawnionego do wniosku wiadomości o przyczynie uzasadniającej wznowienie postępowania.

3. Od postanowienia o odmowie wznowienia postępowania przysługuje odwołanie do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.

ż 53. Wznowione postępowanie toczy się na zasadach ogólnych.

Rozdział 10
Koszty postępowania.

ż 54. 1. W razie wydania orzeczenia o ukaraniu sąd dyscyplinarny pierwszej instancji obciąża ukaranego zryczałtowanymi kosztami postępowania na rzecz okręgowej izby radców prawnych, której ukarany jest członkiem. Sąd dyscyplinarny obciążając ukaranego zryczałtowanymi kosztami powinien wziąć pod uwagę rzeczywiste koszty poniesione w toku postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego.

2. Zryczałtowane koszty postępowania wynoszą w razie ukarania:

1) karą upomnienia - od 300 do 500 zł,

2) innymi karami - od 1000 do 3000 zł.

3. W postępowaniu odwoławczym Wyższy Sąd Dyscyplinarny obciąża ukaranego kosztami w wysokości 50% kosztów, którymi ukarany ten został obciążony przez sąd dyscyplinarny pierwszej instancji.

4. Jeżeli jednym orzeczeniem ukarano dwóch lub więcej obwinionych, zryczałtowane koszty postępowania ponosi każdy z nich z osobna.

5. Ściągnięcie zryczałtowanych kosztów postępowania należy do właściwej okręgowej izby radców prawnych.

ż 55. 1. Wydatki związane z prowadzeniem postępowania wyjaśniającego oraz postępowania dyscyplinarnego przed okręgowym sądem dyscyplinarnym pokrywa właściwa okręgowa izba radców prawnych, a wydatki związane z postępowaniem dyscyplinarnym przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym - Krajowa Rada Radców Prawnych.

2. Do wydatków związanych z postępowaniem należą w szczególności:

1) koszty doręczenia wezwań i innych pism,

2) należności świadków, biegłych i stron, ustalone według zasad obowiązujących w postępowaniu sądowym,

3) inne koszty, które uprawniony organ samorządu zaliczył do kosztów postępowania bezpośrednio związanych z rozpoznaniem sprawy.

ż 56. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Haszymidzkiego Królestwa Jordanii o współpracy kulturalnej i naukowej, podpisana w Ammanie
dnia 16 listopada 1977 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 listopada 1977 r. została podpisana w Ammanie Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Haszymidzkiego Królestwa Jordanii o współpracy kulturalnej i naukowej w następującym brzmieniu:


UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Haszymidzkiego Królestwa Jordanii
o współpracy kulturalnej i naukowej.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i Rząd Haszymidzkiego Królestwa Jordanii,

dążąc do dalszego rozwoju i umacniania przyjacielskich stosunków i współpracy między narodami obu państw, szczególnie w dziedzinach kultury i nauki,

postanowiły zawrzeć niniejszą umowę i w tym celu wyznaczyły Pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - Eugeniusza KUŁAGĘ,

Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rząd Haszymidzkiego Królestwa Jordanii - Dr Tayseer ABDEL JABER

Secretary General of the National Planning Council,

którzy uzgodnili, co następuje:

Art. 1.
Umawiające się Strony będą popierać i ułatwiać rozwój współpracy w dziedzinach nauki, oświaty, kultury i sztuki, kultury fizycznej i sportu, jak również filmu, radia i telewizji, prasy i innych środków masowej informacji. W tym celu Umawiające się Strony będą popierać w szczególności:

a) wymianę profesorów i specjalistów instutycji naukowo-badawczych i szkół wyższych oraz doktorantów, stażystów i studentów;

b) wymianę materiałów badawczych, publikacji naukowych i specjalistycznych, materiałów statystycznych i innych informacji stanowiących przedmiot zainteresowania Stron;

c) przyznawanie stypendiów studenckich, naukowych i artystycznych;

d) wymianę wystaw, solistów i zespołów artystycznych;

e) wymianę przedstawicieli instytucji kulturalnych i artystycznych oraz stowarzyszeń twórczych;

f) wymianę publicystów, dziennikarzy i innych pracowników prasy, radia i telewizji, jak również odpowiednich materiałów prasowych, nagrań radiowych i telewizyjnych.

Art. 2.
W celu realizacji niniejszej umowy Umawiające się Strony przygotowywać będą okresowe plany wykonawcze współpracy, określające jej zakres, formy, środki oraz warunki finansowe.

Tryb przygotowania planów wykonawczych będzie każdorazowo uzgadniany w drodze dyplomatycznej.

Art. 3.
Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej z Umawiających się Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not.

Umowa wejdzie w życie w pierwszym dniu drugiego miesiąca, który nastąpi po dniu otrzymania noty późniejszej.

Art. 4.
Umowa niniejsza zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w formie pisemnej przez każdą z Umawiających się Stron, w takim przypadku traci moc po upływie 6 miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Sporządzono w Ammanie dnia 16 listopada 1977 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, arabskim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne; w razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst w języku angielskim uważany będzie za rozstrzygający.

Z upoważnienia Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Eugeniusz Kułaga

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Z upoważnienia Rządu Haszymidzkiego Królestwa Jordanii

Dr. Tayseer Abdel Jaber

Secretary General of the National Planning Council

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 11 stycznia 1979 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: E. Wojtaszek
POROZUMIENIE
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli o przyjaźni i współpracy, podpisane w Luandzie
dnia 4 grudnia 1978 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 4 grudnia 1978 r. zostało podpisane w Luandzie Porozumienie między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli o przyjaźni i współpracy w następującym brzmieniu:


POROZUMIENIE
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli o przyjaźni i współpracy.

Polska Rzeczpospolita Ludowa i Ludowa Republika Angoli głęboko przekonane, że dalszy rozwój i pogłębianie stosunków przyjaźni i współpracy między narodami polskim i angolskim, zapoczątkowanych w okresie walki o wolność i niepodległość narodową Angoli, odpowiada interesom obu państw i służy sprawie światowego pokoju i zrozumienia między narodami,

mając na uwadze dalsze utrwalanie tych stosunków w oparciu o zasady marksizmu-leninizmu i proletariackiego internacjonalizmu,

zdecydowane przyczyniać się do umacniania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego w interesie wszystkich narodów i państw,

wyrażając swą solidarność w walce przeciwko imperializmowi, kolonializmowi, neokolonializmowi, apartheidowi i rasizmowi we wszystkich jego formach i przejawach,

przeświadczone, że jedność działania między krajami wspólnoty socjalistycznej, krajami rozwijającymi się i wszystkimi innymi siłami postępowymi stanowi ważny czynnik umacniania pokoju, niepodległości narodowej i postępu społecznego,

kierując się celami i zasadami Karty Narodów Zjednoczonych,

biorąc pod uwagę Deklarację o umocnieniu przyjaźni i pogłębieniu współpracy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli, podpisaną w Warszawie dnia 28 kwietnia 1977 r.,

postanowiły zawrzeć niniejsze porozumienie i w tym celu uzgodniły, co następuje:

Art. 1.
Umawiające się Strony będą rozwijać i pogłębiać stosunki przyjaźni i wzajemnej współpracy we wszystkich dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w oparciu o zasady poszanowania suwerenności, integralności terytorialnej, nienaruszalności granic, nieingerencji w sprawy wewnętrzne i równouprawnienia.

Art. 2.
Umawiające się Strony będą rozszerzać współpracę gospodarczą i naukowo-techniczną oraz wymianę handlową na zasadach równości i wzajemnych korzyści.

Współpraca ta rozwijana będzie w szczególności w następujących dziedzinach: budownictwie, przemyśle, górnictwie, rybołówstwie, budownictwie okrętowym, transporcie, jak również w kształceniu i doskonaleniu kadr.

Art. 3.
Umawiające się Strony będą współdziałać na rzecz dalszego rozwoju wzajemnej współpracy w dziedzinie kultury i sztuki, nauki, szkolnictwa, ochrony zdrowia, prasy, radia i telewizji, kinematografii, turystyki, sportu i innych.

Art. 4.
Umawiające się Strony będą przyczyniać się do rozszerzania i pogłębiania współpracy oraz bezpośrednich kontaktów między organizacjami politycznymi i społecznymi organizacjami masowymi oraz instytucjami kulturalnymi i naukowymi obu państw.

Art. 5.
Umawiające się Strony będą nadal współdziałać i wnosić swój wkład na rzecz utrzymania i utrwalania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz dokładać starań mających na celu pogłębianie procesu odprężenia międzynarodowego i osiągnięcie powszechnego i całkowitego rozbrojenia, łącznie z rozbrojeniem jądrowym, pod skuteczną kontrolą międzynarodową.

Art. 6.
Umawiające się Strony będą prowadzić dalszą konsekwentną walkę przeciwko siłom imperializmu, o likwidację kolonializmu, neokolonializmu, apartheidu i rasizmu.

Umawiające się Strony będą niezłomnie popierać sprawiedliwą walkę narodów o wolność, niepodległość narodową, suwerenność nad ich bogactwami naturalnymi oraz postęp społeczny i w tym celu będą współpracować ze sobą i innymi pokój miłującymi państwami.

Art. 7.
Umawiające się Strony będą nadal wnosić swój wkład do działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych, przywiązując szczególne znaczenie do umacniania pokoju i bezpieczeństwa oraz równoprawnej i wzajemnie korzystnej współpracy międzynarodowej, zgodnie z celami i zasadami Karty Narodów Zjednoczonych.

Art. 8.
Umawiające się Strony będą przeprowadzać regularnie konsultacje w celu wymiany poglądów na temat ważnych zagadnień międzynarodowych i problemów dwustronnej współpracy.

Art. 9.
Sprawy, jakie mogą wynikać w związku z interpretacją lub stosowaniem niniejszego porozumienia, będą rozwiązywane przez Umawiające się Strony w duchu przyjaźni, wzajemnego poszanowania i zrozumienia.

Art. 10.
Niniejsze porozumienie podlega ratyfikacji i wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

Art. 11.
Niniejsze porozumienie zawarte jest na okres 20 lat. Będzie ono automatycznie przedłużane na okres 5 lat, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie go w drodze notyfikacji na rok przed upływem odpowiedniego okresu.

Sporządzono w Luandzie dnia 4 grudnia 1978 r., w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i portugalskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

W imieniu

Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Henryk Jabłoński

Przewodniczący Rady Państwa

Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

W imieniu

Ludowej Republiki Angoli

Agostinho Neto

Przewodniczący MPLA -

Partii Pracy

Prezydent Ludowej Republiki Angoli

Po zaznajomieniu się z powyższym porozumieniem, Rada Państwa uznała je i uznaje za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych; oświadcza, że jest ono przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 30 grudnia 1982 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski
_@POCZ@_ Orzeczenia [7]_@KON@_USTAWA
z dnia 21 lipca 1984 r.
o amnestii.

Z okazji jubileuszu 40-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

- mając na uwadze postępującą normalizację życia społecznego oraz umacnianie się państwa, czego przejawem są również wyniki wyborów do rad narodowych, i

- kierując się zasadami humanizmu socjalistycznego,

- w celu stworzenia możliwości włączenia się do czynnego udziału w życie kraju obywatelom, którzy dopuścili się przestępstw z powodów politycznych oraz innych mniej groźnych przestępstw i wykroczeń,

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanowi, co następuje:

Art. 1. Amnestię stosuje się do popełnionych przed dniem 21 lipca 1984 r.:

1) przestępstw przeciwko porządkowi prawnemu stanu wojennego, określonych w art. 46, 47 i 48 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154 i z 1982 r. Nr 3, poz. 18),

2) przestępstw związanych z militaryzacją, określonych w art. 303 ż 3 i 4, art. 304 ż 1 i 2 oraz ż 3, z wyjątkiem wypadku usiłowania lub dokonania ucieczki za granicę, art. 305, 306 i 309 kodeksu karnego,

3) przestępstw popełnionych z powodów politycznych albo w związku ze strajkiem lub akcją protestacyjną:

a) przeciwko podstawowym interesom politycznym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, określonych w art. 123, 128 w związku z art. 123, oraz w art. 132 i 133 kodeksu karnego,

b) przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, określonych w art. 137 ż 1, art. 138 ż 1, art. 139 ż 1 i art. 140 ż 1 pkt 4 i 5 kodeksu karnego,

c) przeciwko zdrowiu, określonych w art. 156 ż 1 i 2, art. 158 ż 1, art. 159 i art. 160 ż 1 kodeksu karnego,

d) przeciwko wolności, określonych w art. 165 ż 1 kodeksu karnego,

e) przeciwko czci, określonych w art. 178 ż 2 kodeksu karnego,

f) przeciwko wyborom, określonych w art. 189 ż 1 kodeksu karnego,

g) przeciwko mieniu, określonych w art. 212 ż 1 i 2 i art. 214 ż 1 kodeksu karnego,

h) przeciwko działalności instytucji państwowych i społecznych, określonych w art. 233, 234 ż 1 i art. 235 kodeksu karnego,

i) przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, określonych w art. 252 ż 1 i art. 254 ż 1 w związku z art. 123 i 128 kodeksu karnego,

j) przeciwko porządkowi publicznemu, określonych w art. 270 ż 1, art. 271, art. 273 ż 1 i 2 w związku z art. 270 ż 1 lub art. 271, art. 275 ż 1, art. 270 ż 1 i 3, art. 278 ż 1 - 3 oraz art. 279, 280, 281 i 282a, 284 ż 1, art. 287 i 288 ż 1 kodeksu karnego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 2. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 1:

1) daruje się orzeczone prawomocnie kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności,

2) podlegają wykonaniu orzeczone prawomocnie kary grzywny, kary dodatkowe, nawiązki oraz zasądzone opłaty i koszty sądowe, jak również odszkodowania.

_@POCZ@_ Orzeczenia [5]_@KON@_2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, nie zakończonych prawomocnym orzeczeniem, postępowanie karne umarza się. W takim wypadku orzeka się przepadek narzędzi i innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, a także przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa, jak również przedmiotów, których posiadanie jest zakazane lub wymaga zezwolenia.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio, gdy darowanie kary nie następuje z powodu jej wykonania.

Art. 3. 1. Jeżeli sprawca, któremu do dnia 21 lipca 1984 r. nie przedstawiono zarzutów o przestępstwo wymienione w art. 1 ustawy lub w rozdziale XIX kodeksu karnego, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 134 lub 135, albo w art. 254 w związku z art. 122, 123, 124 i art. 126, 127 i 128 kodeksu karnego, dobrowolnie zgłosi się do dnia 31 grudnia 1984 r. do organu powołanego do ścigania przestępstw i oświadczy do protokołu, że zaniecha przestępczej działalności, oraz ujawni rodzaj popełnionego czynu, czas i miejsce jego popełnienia - postępowania karnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza.

2. Wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 122, 123, 124, 127 i 128 kodeksu karnego przepis ust. 1 stosuje się, jeżeli ujawni on nadto wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu oraz wyda narzędzia i inne przedmioty, o których mowa w art. 2 ust. 2.

3. W razie pobytu sprawcy za granicą, czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny nastąpić w polskim przedstawicielstwie dyplomatycznym lub w urzędzie konsularnym. W tym wypadku postanowienie o zastosowaniu amnestii wydaje właściwy prokurator.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 4. _@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1. W sprawach o przestępstwa, w tym skarbowe, inne niż wymienione w art. 1, popełnione przed dniem 21 lipca 1984 r.:

1) prawomocnie orzeczone kary pozbawienia wolności do lat 2 oraz kary ograniczenia wolności - daruje się,

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2) prawomocnie orzeczone kary pozbawienia wolności do lat 3 - łagodzi się o połowę,

3) przepis art. 2 ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

_@POCZ@_ Orzeczenia [9]_@KON@_2. W sprawach o przestępstwa, o których mowa w ust. 1, postępowanie karne umarza się, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że należałoby za nie orzec karę, która uległaby darowaniu; przepisy art. 2 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

3. Umarzając postępowanie w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego, zwraca się oskarżycielowi prywatnemu wpłaconą przez niego zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania, chyba że w sprawie zapadł już wyrok, chociażby nieprawomocny.

Art. 5. 1. Amnestii nie stosuje się do przestępstw:

1) określonych w art. 136 ż 1 pkt 1 i ż 2, art. 145 ż 2 i art. 323 ż 2 kodeksu karnego, popełnionych w stanie nietrzeźwości,

2) określonych w art. 239, 240 i 241 kodeksu karnego, w art. 242 w związku z tymi przepisami oraz w art. 244 kodeksu karnego,

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3) określonych w art. 221, 222, 223, 224 i 225 kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji (Dz. U. z 1982 r. Nr 36, poz. 243),

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_4) powrotnych, popełnionych w warunkach art. 60 kodeksu karnego lub art. 24 ustawy karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103).

2. W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 1 przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się.

Art. 6. 1. W razie popełnienia przez sprawcę przestępstwa, do którego zastosowano amnestię, w okresie do dnia 31 grudnia 1986 r. nowego umyślnego przestępstwa podobnego, za które orzeczono karę pozbawienia wolności, wydane orzeczenie o zastosowaniu amnestii ulega uchyleniu; w takim wypadku postępowanie karne podejmuje się na nowo, darowane lub złagodzone kary podlegają wykonaniu odpowiednio w całości lub w części.

2. Organ stosujący amnestię jest obowiązany pouczyć osobę korzystającą z amnestii o treści przepisu ust. 1.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 7. 1. Przebacza się i puszcza w niepamięć wykroczenia popełnione przed dniem 21 lipca 1984 r. z powodów politycznych lub na tle konfliktów społecznych, a nie wykonane kary - daruje się.

2. W sprawach o wykroczenia inne niż wymienione w ust. 1, z wyjątkiem wykroczeń o charakterze spekulacyjnym, orzeczone prawomocnie kary aresztu i kary ograniczenia wolności - daruje się; przepis art. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 8. 1. W razie zbiegu przestępstw podlegających amnestii, stosuje się amnestię do każdego ze zbiegających się przestępstw. W razie zbiegu przestępstwa podlegającego amnestii z innym przestępstwem, stosuje się amnestię do przestępstwa podlegającego amnestii.

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_2. Po zastosowaniu amnestii w miarę potrzeby orzeka się karę łączną na ogólnych zasadach.

Art. 9. 1. Do kar już złagodzonych w drodze amnestii lub łaski stosuje się przepisy ustawy, biorąc za podstawę karę złagodzoną. Okres próby wyznaczony indywidualnym aktem łaski skraca się do dnia 31 grudnia 1986 r.

2. Jeżeli w drodze amnestii lub łaski złagodzono jedynie karę łączną, uważa się, że kary wymierzone za poszczególne zbiegające się przestępstwa zostały złagodzone do wysokości złagodzonej kary łącznej.

Art. 10. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Amnestię stosuje sąd właściwy do rozpoznania danej sprawy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. W postępowaniu przygotowawczym amnestię stosuje prokurator, jednakże sąd orzeka na wniosek prokuratora o przepadku przedmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 2.

3. W sprawach o przestępstwa skarbowe oraz o wykroczenia amnestię stosuje organ właściwy do rozpoznania danej sprawy.

4. W stosunku do osób odbywających karę pozbawienia wolności i karę aresztu, jeżeli nie zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej, amnestię stosuje sąd wojewódzki, w którego okręgu skazany odbywa karę, a w zakresie właściwości sądów wojskowych - sąd wojskowy; sąd orzeka na posiedzeniu w składzie jednego sędziego.

Art. 11. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Orzeczenia w przedmiocie amnestii zapadają w formie postanowień, chyba że amnestię zastosowano w wyroku; w sprawach rozpoznawanych na rozprawie o umorzeniu postępowania, darowaniu lub złagodzeniu kary orzeka się w wyroku.

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_2. Od orzeczenia o odmowie zastosowania amnestii przysługuje środek odwoławczy; od orzeczenia o zastosowaniu amnestii środek odwoławczy przysługuje tylko prokuratorowi. W wypadkach, o których mowa w art. 10 ust. 4 zażalenie rozpoznaje sąd wojewódzki lub sąd wojskowy w składzie trzech sędziów.

Art. 12. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. W wypadkach, o których mowa w art. 6, orzeka organ właściwy do rozpoznania sprawy, w której na podstawie amnestii darowano karę, a jeżeli umorzono postępowanie - organ, który je umorzył.

2. Sąd orzeka na posiedzeniu, chociażby amnestię zastosowano w wyroku.

3. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_Art. 13. Postępowanie w sprawach amnestii prowadzi się zgodnie z przepisami obowiązującymi w postępowaniu przed organem, który je prowadzi, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

Art. 14. Zwolnienie osób pozbawionych wolności powinno nastąpić nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy; w pierwszej kolejności podlegają zwolnieniu kobiety i młodociani.

Art. 15. Umarza się postępowanie przed Trybunałem Stanu w przedmiocie odpowiedzialności konstytucyjnej o czyny popełnione przed wejściem w życie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz. U. Nr 11, poz. 84), to jest przed dniem 6 kwietnia 1982 r. Na orzeczenie w tym przedmiocie środek odwoławczy nie przysługuje.

Art. 16. Ministrowie Obrony Narodowej, Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych i Spraw Zagranicznych oraz Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mogą wydawać przepisy niezbędne do wykonania ustawy.

Art. 17. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 30 czerwca 1984 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w poradniach i pracowniach stomatologicznych.

Na podstawie art. 208 ż 2 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23 i z 1982 r. Nr 31, poz. 214) zarządza się, co następuje:

ż 1. Ilekroć w rozporządzeniu użyto określenia:

1) poradnia stomatologiczna - rozumie się przez to pomieszczenie (gabinet stomatologiczny) lub zespół pomieszczeń przeznaczonych do udzielania indywidualnych świadczeń profilaktyczno-leczniczych w dziedzinie stomatologii zachowawczej, chirurgii stomatologicznej, chirurgii szczękowej, ortodoncji i profilaktyki ortodontycznej, stomatologii dziecięcej, protetyki stomatologicznej, chorób błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia,

2) pracownia stomatologiczna - rozumie się przez to pomieszczenia przeznaczone na pracownię stomatologiczną podstawową, na zespół pracowni pomocniczych (gipsownię, odlewnię metali, pracownię polimeryzacji i obróbki termicznej, polerownię, magazyn modeli) oraz na warsztat konserwacji i naprawy sprzętu technicznego.

ż 2. 1. Pomieszczenia wchodzące w skład poradni stomatologicznej i pracowni stomatologicznej, poza pomieszczeniami zabiegowymi chirurgii szczękowej, powinny posiadać wentylację grawitacyjno-kanałową zapewniającą co najmniej półtorakrotną wymianę powietrza na godzinę.

2. Pomieszczenia zabiegowe chirurgii stomatologicznej i chirurgii szczękowej powinny być wyposażone w instalację wentylacji mechanicznej z nawilżeniem, zapewniającą dziesięciokrotną wymianę powietrza na godzinę i 15% nadciśnienie nawiewu w stosunku do wywiewu powietrza.

3. Pomieszczenia pracowni stomatologicznej, w których wydzielają się gazy, pary lub pyły szkodliwe dla zdrowia, poza wentylacją grawitacyjno-kanałową powinny posiadać wentylację mechaniczną zapewniającą co najmniej taką wymianę powietrza w pomieszczeniach, jaka jest potrzebna do rozrzedzenia tych gazów, par lub pyłów do wartości obowiązujących najwyższych, dopuszczalnych ich stężeń.

ż 3. Ogrzewanie i oświetlenie pomieszczeń w poradniach stomatologicznych i pracowniach stomatologicznych powinno być zgodne z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. W szczególności należy zapewnić przy oświetleniu sztucznym miejscowym dobrą widoczność pola zabiegowego lub przedmiotu wykonywanego, z jednoczesnym zabezpieczeniem przed olśnieniem.

ż 4. 1. Poradnie stomatologiczne i pracownie stomatologiczne powinny posiadać centralne ogrzewanie.

2. W razie konieczności ogrzewania pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, za pomocą pieców, paleniska tych pieców powinny być umieszczone na zewnątrz pomieszczeń służących do pracy. Odstępstwa od tej zasady mogą dotyczyć tylko pomieszczeń socjalnych.

ż 5. Instalacje gazowe w poradniach stomatologicznych i pracowniach stomatologicznych powinny odpowiadać obowiązującym przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy w tej dziedzinie, a w szczególności:

1) palniki gazowe (gazu czerpanego z sieci lub butli) i spirytusowe powinny być umieszczone w bezpiecznej odległości, nie mniejszej niż 75 cm, od miejsca przechowywania materiałów łatwo palnych i leków,

2) w razie używania w pomieszczeniu cieczy łatwo palnych, palniki, o których mowa w pkt 1, należy wygasić.

ż 6. 1. W poradni stomatologicznej powinny znajdować się:

1) sprawny fotel stomatologiczny,

2) lampa-reflektor bezcieniowa, oddalona od pola operacyjnego o 120-150 cm i dająca oświetlenie tego pola powyżej 8000 luksów,

3) krzesło zapewniające zmianę wysokości siedzenia, z podparciem pod lędźwie,

4) lampa bakteriobójcza.

2. Organizacja w poradni stomatologicznej stanowisk pracy lekarza dentysty i osoby asystującej powinna wykluczać kolizję dróg dojścia do fotela i stolika zabiegowego, a rozmieszczenie sprzętu i aparatury powinno odpowiadać zasadom ergonomii, a w szczególności:

1) stanowisko pracy osoby asystującej lekarzowi dentyście powinno składać się z części przeznaczonej do mycia, czyszczenia, dezynfekcji, sterylizacji narzędzi i kompletowania zestawów zabiegowych oraz z części przeznaczonej do przygotowywania materiałów stomatologicznych,

2) ustawienie fotela stomatologicznego powinno zapewnić swobodne dojście do pacjenta co najmniej z trzech stron i możliwość natychmiastowej zmiany pozycji fotela z pionowej na poziomą.

ż 7. W jednym pomieszczeniu poradni stomatologicznej mogą być instalowane nie więcej niż dwie wiertarki turbinowe.

ż 8. Wymagania dotyczące sterylizacji i dezynfekcji narzędzi i urządzeń w poradniach stomatologicznych określają odrębne przepisy.

ż 9. 1. Stanowiska pracy w pracowni stomatologicznej podstawowej powinny posiadać:

1) indywidualne źródło oświetlenia pola pracy o natężeniu światła 1000 luksów, oddalone od płyty stołu laboratoryjnego o 60-70 cm,

2) krzesło z oparciem pod lędźwie i przedramiona,

3) podkładkę amortyzacyjną pod tłocznię i kowadełko,

4) mechaniczny wyciąg miejscowy do odprowadzania pyłów.

2. Pracownia stomatologiczna powinna być zaopatrzona w apteczkę pierwszej pomocy.

ż 10. Pracownie pomocnicze wchodzące w skład pracowni stomatologicznej powinny posiadać stoły pokryte wykładziną twardą, nienasiąkliwą, łatwo zmywalną oraz odporną na działanie temperatury i środków chemicznych, a ponadto:

1) polerowania - mechaniczny odciąg miejscowy przy stanowisku obróbki mechanicznej,

2) pracownia polimeryzacji i obróbki termicznej - digestorium nad stanowiskiem gotowania i wytapiania materiałów termoplastycznych,

3) odlewania metali - digestorium nad stanowiskiem wytapiania wosku z pierścieni odlewniczych, metalową obudowę lub osłonę wirówki mechanicznej do odlewu elementów metalowych oraz ściankę ochronną oddzielającą stanowiska, na których wykonywane są prace odlewnicze,

4) gipsownia - drewniany podest na podłodze przy stanowisku pracy.

ż 11. 1. W odlewni metali, w czasie wykonywania odlewu, może znajdować się tylko pracownik wykonujący odlew.

2. Podczas wykonywania odlewu w wirówce mechanicznej pracownik powinien być wyposażony w odpowiednią odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej, chroniące przed poparzeniami i odpryskami płynnego metalu.

ż 12. Przy używaniu chemikaliów należy przestrzegać następujących zasad:

1) na stanowisku pracy wolno przechowywać odczynniki i inne chemikalia jedynie w ilości niezbędnej do bieżących potrzeb, a płyny łatwo palne - w ilości nie przekraczającej jednodniowego zapotrzebowania,

2) w poradni stomatologicznej, w której używana jest rtęć i jej związki, należy przestrzegać wymagań odrębnych przepisów określających warunki pracy z rtęcią i jej związkami,

3) do przygotowywania wypełnień amalgamatowych należy stosować automatyczne mieszalniki.

ż 13. Pracownicy poradni stomatologicznych i pracowni stomatologicznych powinni mieć zapewnioną możliwość korzystania z wydzielonego pokoju do spożywania posiłków, szatni wyposażonej w szafki dwudzielne oraz węzła higienicznosanitarnego.

ż 14. Pracownicy w poradniach stomatologicznych i pracowniach stomatologicznych są obowiązani do:

1) stosowania płynów odkażających do protez stomatologicznych, wycisków, płyt zgryzowych, łyżek z mas termoplastycznych oraz innych narzędzi i instrumentów wprowadzanych do jamy ustnej, nie nadających się do sterylizacji,

2) zachowania szczególnej ostrożności przy stosowaniu środków i materiałów mogących powodować przewlekłe zatrucia, uczulenia lub poparzenia,

3) spożywania posiłków oraz palenia tytoniu wyłącznie w pomieszczeniach wydzielonych na te cele.

ż 15. 1. Kierownik poradni stomatologicznej lub pracowni stomatologicznej opracowuje na podstawie przepisów rozporządzenia szczegółowe instrukcje dla każdego stanowiska pracy w poradni lub pracowni.

2. Teksty instrukcji szczegółowych powinny być podane do wiadomości pracowników poradni lub pracowni oraz wywieszone w miejscu widocznym.

ż 16. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do poradni stomatologicznych prowadzonych w ambulansach stomatologicznych.

ż 17. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1985 r.
PROTOKÓŁ
dotyczący poprawki do artykułu 50 ustęp a) Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym,
podpisany w Montrealu
dnia 16 października 1974 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej


RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ


podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 października 1974 r. został podpisany w Montrealu Protokół dotyczący poprawki do artykułu 50 ustęp a) Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym.

Po zaznajomieniu się z powyższym protokołem Rada Państwa uznała go i uznaje za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych; oświadcza że wymieniony protokół jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 5 lutego 1976 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

PROTOKÓŁ dotyczący poprawki do artykułu 50 ustęp a) Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym.


podpisany w Montrealu dnia 16 października 1974 r.

Zgromadzenie Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego,

zebrawszy się na swojej dwudziestej pierwszej sesji w Montrealu dnia 14 października 1974 r.,

wziąwszy pod uwagę, że ogólnym życzeniem Umawiających się Państw jest zwiększenie liczby członków Rady,

uważając za właściwe zwiększenie składu Rady o trzy dodatkowe miejsca i w związku z tym zwiększenie liczby członków z trzydziestu do trzydziestu trzech, w celu umożliwienia zwiększenia liczby reprezentowanych Państw wybieranych w drugiej, a zwłaszcza w trzeciej turze wyborów, oraz

stwierdziwszy, że niezbędne jest wprowadzenie w tym celu poprawki do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.,

1. Przyjęło, zgodnie z postanowieniami artykułu 94 ustęp a) wyżej wymienionej konwencji, następującą zaproponowaną poprawkę do wyżej wymienionej konwencji:

W artykule 50 ustęp a) konwencji drugie zdanie będzie zmienione przez zastąpienie wyrazu "trzydziestu" wyrazami "trzydziestu trzech".

2. Ustaliło, stosownie do postanowień wspomnianego artykułu 94 ustęp a) wyżej wymienionej konwencji, że powyższa poprawka wejdzie w życie po ratyfikowaniu jej przez osiemdziesiąt sześć Umawiających się Państw, oraz

3. Postanowiło, że Sekretarz Generalny Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego sporządzi Protokół w językach angielskim, francuskim i hiszpańskim przy czym każdy tekst będzie uważany za jednakowo autentyczny, zawierający powyższą poprawkę oraz postanowienia, o których mowa niżej:

a) Protokół będzie podpisany przez Przewodniczącego Zgromadzenia i jego Sekretarza Generalnego.

b) Protokół będzie otwarty do ratyfikacji dla każdego Państwa, które ratyfikowało Konwencję o międzynarodowym lotnictwie cywilnym lub do niej przystąpiło.

c) Dokumenty ratyfikacyjne zostaną złożone w Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

d) Niniejszy protokół wejdzie w życie w stosunku do Państw, które go ratyfikowały, w dniu złożenia osiemdziesiątego szóstego dokumentu ratyfikacyjnego.

e) Sekretarz Generalny będzie notyfikował niezwłocznie wszystkim Umawiającym się Państwom o dacie złożenia każdego dokumentu ratyfikacyjnego niniejszego protokołu.

f) Sekretarz Generalny będzie notyfikował niezwłocznie wszystkim Państwom będącym stronami wyżej wspomnianej konwencji o dacie wejścia w życie niniejszego protokołu.

g) W stosunku do każdego Umawiającego się Państwa, które ratyfikuje niniejszy protokół po wyżej wymienionej dacie, protokół wejdzie w życie po złożeniu jego dokumentu ratyfikacyjnego w Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

W związku z tym, zgodnie z powyższą decyzją Zgromadzenia, niniejszy protokół został sporządzony przez Sekretarza Generalnego Organizacji;

Na dowód czego Przewodniczący i Sekretarz Generalny dwudziestej pierwszej sesji Zgromadzenia Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, upoważnieni do tego przez Zgromadzenie, podpisują niniejszy protokół.

Sporządzono w Montrealu dnia szesnastego października tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego czwartego roku w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim i hiszpańskim, przy czym każdy tekst jest jednakowo autentyczny. Niniejszy protokół będzie złożony w archiwach Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, a jego uwierzytelnione odpisy zostaną przesłane przez Sekretarza Generalnego Organizacji wszystkim państwom będącym stronami Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.
zmiany:
1997-02-01 Dz.U.1999.30.286


MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzona w Londynie
dnia 7 lipca 1978 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu siódmego lipca tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego ósmego roku została sporządzona Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, wraz z załącznikiem.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją i załącznikiem Rada Państwa uznała je i uznaje za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych; oświadcza, że są one przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone, oraz przyrzeka, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 21 kwietnia 1983 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w. z. T. Olechowski

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)

Przekład


MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzona w Londynie dnia 7 lipca 1978 r.

Strony niniejszej konwencji,

pragnąc podnieść poziom bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz ochrony środowiska morskiego przez ustalenie we wspólnym porozumieniu wymagań w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht,

zważywszy, że cel ten najpełniej można osiągnąć przez przyjęcie Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht,

uzgodniły, co następuje:

Art. I.

Zobowiązania ogólne wynikające z konwencji

1. Strony zobowiązują się stosować postanowienia konwencji i załącznika do niej, który stanowi integralną część konwencji. Każde powołanie się na konwencję oznacza jednoczesne powołanie się na załącznik.

2. Strony zobowiązują się wydać niezbędne ustawy, dekrety, zarządzenia i inne przepisy oraz podjąć wszelkie inne kroki konieczne w celu nadania konwencji pełnej i całkowitej skuteczności, jak również zapewnienia, aby pod względem bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz ochrony środowiska morskiego marynarze na statkach posiadali odpowiednie kwalifikacje i byli zdolni wykonywać swoje obowiązki.

Art. II.

Określenia

W rozumieniu niniejszej konwencji, jeśli wyraźnie nie przewidziano inaczej:

a) "Strona" oznacza państwo, w stosunku do którego konwencja weszła w życie;

b) "administracja" oznacza rząd Strony, której banderę statek ma prawo podnosić;

c) "świadectwo" oznacza ważny dokument, niezależnie pod nazwy, pod jaką występuje, wydany przez administrację lub z jej upoważnienia albo też uznany przez administrację, upoważniający posiadacza do pełnienia służby, jaka jest określona w tym dokumencie lub do jakiej dopuszczają przepisy krajowe;

d) "dyplomowany" oznacza osobę mającą właściwe świadectwo;

e) "Organizacja" oznacza Międzyrządową Morską Organizację Doradczą (IMCO);

f) "Sekretarz Generalny" oznacza Sekretarza Generalnego Organizacji;

g) "statek morski" oznacza statek inny niż te, które pływają wyłącznie na wodach wewnętrznych lub wodach leżących w ich granicach albo ściśle przyległych do nich, na wodach osłoniętych lub obszarach, do których mają zastosowanie przepisy portowe;

h) "statek rybacki" oznacza statek używany do połowu ryb, wielorybów, fok, morsów lub innych żywych zasobów morza;

i) "Przepisy radiowe" oznaczają Przepisy radiowe stanowiące załącznik lub uważane za załącznik do aktualnej Międzynarodowej konwencji telekomunikacyjnej, która będzie obowiązywać w danym czasie.

Art. III.

Zastosowanie

Konwencja ma zastosowanie do marynarzy zatrudnionych na statkach morskich uprawnionych do podnoszenia bandery Strony, z wyjątkiem marynarzy zatrudnionych na:

a) okrętach wojennych, statkach pomocniczych marynarki wojennej lub innych statkach stanowiących własność państwa lub eksploatowanych przez państwo i zatrudnionych w służbie państwowej wyłącznie w celach niehandlowych; jednakże każda Strona powinna zapewnić, przez przyjęcie odpowiednich środków nie naruszających zasad eksploatacji ani zdolności eksploatacyjnych takich statków stanowiących własność lub eksploatowanych przez tę Stronę, aby osoby pełniące służbę na tych statkach odpowiadały wymaganiom konwencji w takim zakresie, w jakim jest to słuszne i wykonalne;

b) statkach rybackich;

c) jachtach rekreacyjnych nie uprawiających handlu lub

d) statkach drewnianych o prymitywnej budowie.

Art. IV.

Przekazywanie informacji

1. Strony będą przekazywać Sekretarzowi Generalnemu, tak szybko, jak to jest praktycznie możliwe:

a) teksty ustaw, dekretów, zarządzeń i innych przepisów oraz dokumentów wydanych we wszelkich sprawach wchodzących w zakres konwencji;

b) pełne dane szczegółowe, gdy będzie to celowe, dotyczące programu i czasu trwania kursów szkoleniowych, a także państwowych wymagań egzaminacyjnych i innych wymagań w stosunku do każdego świadectwa wydanego zgodnie z konwencją;

c) wystarczającą liczbę wzorów świadectw wydanych zgodnie z konwencją.

2. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Strony o otrzymaniu każdej informacji zgodnie z ustępem 1 lit. a) oraz między innymi zgodnie z artykułami IX i X będzie przekazywać Stronom na ich wniosek każdą informację otrzymaną zgodnie z ustępem 1 lit. b) i c).

Art. V.

Inne umowy oraz interpretacja

1. Wszystkie wcześniejsze umowy, konwencje i porozumienia odnoszące się do wymagań w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, obowiązujące między Stronami, będą nadal miały pełną i całkowitą moc w przewidzianych dla nich okresach ważności w stosunku do:

a) marynarzy, do których nie stosuje się niniejszej konwencji;

b) marynarzy, do których stosuje się niniejszą konwencję w zakresie spraw wyraźnie przez konwencję nie uregulowanych.

2. Jednakże w takim zakresie, w jakim te umowy, konwencje lub porozumienia są sprzeczne z postanowieniami niniejszej konwencji, Strony dokonają rewizji swoich zobowiązań wynikających z tych umów, konwencji i porozumień, w celu usunięcia sprzeczności między tymi zobowiązaniami a zobowiązaniami wynikającymi z niniejszej konwencji.

3. Wszystkie sprawy, które nie są wyraźnie uregulowane w konwencji, podlegają wewnętrznemu ustawodawstwu Stron.

4. Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie narusza kodyfikacji i rozwoju prawa morza przez Konferencję Prawa Morza Narodów Zjednoczonych, zwołaną na podstawie Rezolucji 2750 C (XXV) Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, ani obecnych lub przyszłych roszczeń i poglądów prawnych jakiegokolwiek Państwa, dotyczących prawa morza oraz charakteru i zasięgu jurysdykcji państwa nadbrzeżnego i państwa bandery.

Art. VI.

Świadectwa

1. Świadectwa kapitanów, oficerów lub marynarzy będą wydawane tylko tym kandydatom, którzy spełniają wymagania stawiane przez administrację, dotyczące stażu pracy, wieku, stanu zdrowia, wyszkolenia, kwalifikacji oraz egzaminów, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami załącznika do niniejszej konwencji.

2. Świadectwa kapitanów i oficerów, wydane zgodnie z niniejszym artykułem, powinny być potwierdzone przez administrację, która je wydaje, w formie przewidzianej w prawidle I/2 załącznika. Jeżeli język, w jakim sporządzono świadectwo, nie jest językiem angielskim, to potwierdzenie powinno zawierać tłumaczenie na ten język.

Art. VII.

Przepisy przejściowe

1. Świadectwo o kwalifikacjach lub świadectwo o praktyce morskiej na stanowisku, dla którego konwencja wymaga takiego świadectwa, wydane przed wejściem w życie konwencji w stosunku do danej Strony zgodnie z ustawodawstwem tej Strony lub Przepisami radiowymi, będzie uznane za ważne dla wykonywania praktyki po wejściu konwencji w życie w stosunku do tej Strony.

2. Po wejściu konwencji w życie w stosunku do danej Strony jej administracja będzie mogła nadal przez okres nie przekraczający pięciu lat wydawać świadectwa o kwalifikacjach zgodnie z poprzednimi zasadami. W rozumieniu niniejszej konwencji świadectwa te będą uznawane za ważne. W ciągu tego okresu przejściowego świadectwa te będą wydawane tylko tym marynarzom, którzy rozpoczęli praktykę morską przed wejściem konwencji w życie w stosunku do danej Strony w tym dziale służby na statku, do którego się one odnoszą. Administracja zapewni, aby wszyscy inni kandydaci ubiegający się o świadectwa zostali poddani egzaminowi i otrzymali świadectwa zgodnie z konwencją.

3. W ciągu dwóch lat od wejścia w życie konwencji w stosunku do danej Strony może ona wydawać świadectwa o praktyce morskiej marynarzom, którzy nie posiadają ani odpowiedniego świadectwa zgodnego z niniejszą konwencją, ani świadectwa o kwalifikacjach, wydanego na podstawie ustawodawstwa obowiązującego przed wejściem w życie konwencji w stosunku do tej Strony, jeżeli:

a) pracowali na morzu na stanowisku wymagającym świadectwa przez okres co najmniej trzech lat w ciągu siedmiu lat poprzedzających wejście w życie konwencji w stosunku do tej Strony;

b) przedstawili dowód, że wykonywali pracę w sposób zadowalający;

c) spełniają wymagania administracji dotyczące stanu zdrowia, w tym wzroku i słuchu, z uwzględnieniem ich wieku w chwili starania się o świadectwo.

W rozumieniu niniejszej konwencji świadectwo o praktyce morskiej wydane stosownie do niniejszego ustępu będzie uważane za równorzędne ze świadectwem wydanym zgodnie z konwencją.

Art. VIII.

Uprawnienia

1. W razie wyjątkowej potrzeby administracje, jeśli - ich zdaniem - nie spowoduje to niebezpieczeństwa dla osób, mienia lub środowiska, mogą przyznać uprawnienie zezwalające określonemu marynarzowi na wykonywanie pracy na określonym statku przez określony czas, nie przekraczający sześciu miesięcy, na stanowisku innym niż radiooficer lub operator radiotelefonu, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w odpowiednich Przepisach radiowych, do którego objęcia nie posiada on odpowiedniego świadectwa, pod warunkiem że osoba, której przyznano to uprawnienie, będzie miała odpowiednie kwalifikacje do wykonywania pracy na nie obsadzonym stanowisku w sposób gwarantujący bezpieczeństwo, zgodnie z wymaganiami administracji. Jednakże uprawnienia takie nie będą przyznawane kapitanowi ani starszemu mechanikowi, z wyjątkiem przypadków siły wyższej i tylko na okres możliwie najkrótszy.

2. Każde takie uprawnienie do objęcia jakiegokolwiek stanowiska może być przyznane jedynie osobie mającej świadectwo uprawniające do objęcia stanowiska tylko o jeden stopień niższego. W razie gdy dla tego niższego stanowiska konwencja nie wymaga świadectwa, można przyznać uprawnienia osobie, której kwalifikacje i doświadczenie, zdaniem administracji, wyraźnie odpowiadają wymaganiom na stanowisko, jakie ma objąć, pod warunkiem że osoba nie mająca właściwego świadectwa powinna być poddana testowi określonemu przez administrację, który wykaże, że takie uprawnienie może być bez obawy przyznane. Ponadto administracje powinny zapewnić, aby stanowisko, o którym mowa, zostało jak najszybciej objęte przez osobę mającą odpowiednie świadectwo.

3. Strony, tak szybko, jak to jest możliwe po 1 stycznia każdego roku, nadeślą Sekretarzowi Generalnemu sprawozdanie informujące o ogólnej liczbie uprawnień na każde ze stanowisk, na które świadectwo jest wymagane, jakie w ciągu roku zostały wydane na statkach morskich, wraz z informacją co do liczby tych statków osobno o pojemności brutto powyżej i poniżej 1.600 RT.

Art. IX.

Odpowiedniki

1. Konwencja nie stoi na przeszkodzie zachowaniu lub stosowaniu przez administrację innych form kształcenia i szkolenia, obejmujących także praktykę morską i organizację pracy na statku specjalnie dostosowane do postępu technicznego i do specjalnych typów statków i żeglugi, pod warunkiem że poziom wiedzy i sprawności w zakresie obsługi statku i ładunku zapewnia właściwy stan bezpieczeństwa na morzu i zapobiega zanieczyszczeniom w stopniu co najmniej odpowiednim z wymaganiami konwencji.

2. Szczegółowe informacje dotyczące tych form kształcenia i szkolenia zostaną przekazane Sekretarzowi Generalnemu tak szybko, jak jest to praktycznie możliwe, który roześle je wszystkim Stronom.

Art. X.

Kontrola

1. Statki, z w wyjątkiem tych, które zostały wyłączone na mocy artykułu III, gdy znajdują się w portach jednej ze Stron, podlegają kontroli przez funkcjonariuszy odpowiednio uprawnionych przez tę Stronę w celu sprawdzenia, czy wszyscy marynarze zatrudnieni na statku, którzy powinni mieć świadectwa wymagane przez konwencję, rzeczywiście je mają lub mają odpowiednie uprawnienia. Świadectwa te będą uznane za ważne, jeśli nie ma wyraźnych podstaw do przypuszczenia, że którekolwiek ze świadectw zostało uzyskane w drodze oszustwa albo że jego posiadacz nie jest tą osobą, której świadectwo zostało rzeczywiście wydane.

2. W razie stwierdzenia uchybień wymienionych w ustępie 1 lub w trybie określonym w prawidle I/4 - "Postępowanie kontrolne", funkcjonariusz przeprowadzający kontrolę zawiadomi o tym niezwłocznie na piśmie kapitana statku i konsula lub, gdy ich nie ma, najbliższego przedstawiciela dyplomatycznego albo władze morskie kraju, którego banderę statek ma prawo podnosić, w celu podjęcia odpowiedniej akcji. Takie zawiadomienie powinno zawierać szczegóły dotyczące stwierdzonych uchybień oraz wskazywać podstawy, na których Strona oparła się stwierdzając, że uchybienia te stanowią niebezpieczeństwo dla osób, mienia lub środowiska.

3. Przy wykonywaniu kontroli zgodnie z ustępem 1, jeśli, biorąc pod uwagę wielkość i typ statku oraz czas trwania i charakter podróży, uchybienia wymienione w ustępie 3 prawidła I/4 nie zostały usunięte i stwierdzono, że stanowią one niebezpieczeństwo dla osób, mienia lub środowiska, Strona przeprowadzająca kontrolę podejmie kroki w celu zapewnienia, aby statek nie rozpoczął żeglugi dopóty, dopóki te wymagania nie zostaną spełnione w takim zakresie, aby niebezpieczeństwo zostało usunięte. Okoliczności podjętej akcji powinny być niezwłocznie podane do wiadomości Sekretarzowi Generalnemu.

4. Przeprowadzając kontrolę na podstawie niniejszego artykułu należy dołożyć wszelkich starań, aby nie spowodować nieuzasadnionego zatrzymania lub opóźnienia statku. Jeżeli statek zostanie zatrzymany lub opóźniony bez należytego uzasadnienia, ma on prawo do odszkodowania za wynikłe stąd straty lub szkody.

5. Postanowienia niniejszego artykułu powinny być stosowane w taki sposób, aby statki podnoszące banderę państw nie będących Stronami konwencji nie były traktowane w sposób bardziej uprzywilejowany aniżeli statki podnoszące bandery państw będących jej Stronami.

Art. XI.

Popieranie współpracy technicznej

1. Strony niniejszej konwencji będą udzielały, w konsultacji z Organizacją i z jej pomocą, poparcia tym Stronom, które zwracają się o pomoc techniczną w zakresie:

a) szkolenia personelu administracyjnego i technicznego;

b) tworzenia instytucji szkolących marynarzy;

c) dostarczania wyposażenia i urządzeń dla instytucji szkoleniowych;

d) rozwijania odpowiednich programów szkoleniowych, łącznie ze szkoleniem praktycznym na statkach morskich, oraz

e) podejmowania innych kroków i stosowania ułatwień służących podnoszeniu kwalifikacji marynarzy,

- przede wszystkim opierając się na bazie krajowej, subregionalnej lub regionalnej, dla realizacji celów i zadań niniejszej konwencji, i biorąc pod uwagę specyficzne w tym względzie potrzeby krajów rozwijających się.

2. Organizacja ze swej strony, gdy jest to możliwe, powinna również podejmować wysiłki, o których mowa wyżej, w uzgodnieniu lub wspólnie z innymi organizacjami międzynarodowymi, szczególnie z Międzynarodową Organizacją Pracy.

Art. XII.

Poprawki

1. Konwencja może być zmieniona w jeden z następujących sposobów:

a) Poprawki rozpatrywane w ramach Organizacji:

i) każda poprawka zaproponowana przez Stronę zostanie przedstawiona Sekretarzowi Generalnemu, który roześle ją wszystkim członkom Organizacji, wszystkim Stronom oraz Dyrektorowi Generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy co najmniej na sześć miesięcy przed jej rozpatrzeniem;

ii) każda poprawka zaproponowana i rozesłana w ten sposób będzie przekazana Komitetowi Bezpieczeństwa na Morzu Organizacji w celu jej rozpatrzenia;

iii) Strony, niezależnie od tego, czy są, czy też nie są członkami Organizacji, mają prawo uczestniczyć w postępowaniu Komitetu Bezpieczeństwa na Morzu mającym na celu rozpatrzenie i uchwalenie poprawek;

iv) poprawki zostaną uchwalone większością dwóch trzecich Stron obecnych i głosujących w Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu rozszerzonym zgodnie z lit. a) iii), zwanym dalej rozszerzonym Komitetem Bezpieczeństwa na Morzu, pod warunkiem, że co najmniej jedna trzecia Stron będzie obecna w czasie głosowania;

v) poprawki uchwalone w taki sposób zostaną podane do wiadomości przez Sekretarza Generalnego wszystkim Stronom w celu ich przyjęcia;

vi) poprawka do artykułu będzie uważana za przyjętą w dniu, w którym zostanie przyjęta przez dwie trzecie Stron;

vii) poprawka do załącznika będzie uważana za przyjętą:

- po upływie dwóch lat od daty podania jej do wiadomości Stronom w celu przyjęcia albo

- po upływie innego okresu, który nie może być krótszy niż jeden rok, jeżeli tak zostało ustalone w czasie, gdy ją uchwalono większością dwóch trzecich głosów Stron obecnych i głosujących w rozszerzonym Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu;
jednakże będzie się uważać, że poprawki nie zostały przyjęte, gdy w przewidzianym okresie więcej niż jedna trzecia Stron albo Strony, których łączna flota handlowa stanowi nie mniej niż 50 procent tonażu brutto światowej floty handlowej statków o pojemności brutto 100 RT lub większej, zawiadomią Sekretarza Generalnego, że zgłaszają sprzeciw co do poprawki;

viii) poprawka do artykułu wejdzie w życie w stosunku do tych Stron, które ją przyjęły, po upływie sześciu miesięcy od daty, którą uważa się za datę jej przyjęcia, a w stosunku do każdej Strony, która ją przyjmie, po tej dacie - w sześć miesięcy po dacie jej przyjęcia przez tę Stronę;

ix) poprawka do załącznika wejdzie w życie w stosunku do wszystkich Stron, z wyjątkiem tych, które zgłosiły sprzeciw co do poprawki na podstawie lit. a) vii) i nie wycofały tego sprzeciwu, w sześć miesięcy po dacie, którą uważa się za datę jej przyjęcia. Każda Strona może, przed ustaloną datą wejścia poprawki w życie, zawiadomić Sekretarza Generalnego, że uważa się za zwolnioną z obowiązku stosowania tej poprawki przez okres nie dłuższy niż jeden rok, licząc od daty wejścia jej w życie, albo przez okres dłuższy, który może być określony większością dwóch trzecich głosów Stron obecnych i głosujących w rozszerzonym Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu, w czasie gdy ją uchwalono;

b) Poprawka rozpatrywana przez konferencję:

i) na wniosek Strony uzgodniony co najmniej z jedną trzecią Stron Organizacja zwoła, wspólnie albo w konsultacji z Dyrektorem Generalnym Międzynarodowego Biura Pracy, konferencję Stron w celu rozpatrzenia poprawek do konwencji;

ii) każda poprawka uchwalona na takiej konferencji większością dwóch trzecich Stron obecnych i głosujących będzie przekazana przez Sekretarza Generalnego wszystkim Stronom w celu jej przyjęcia;

iii) jeżeli konferencja nie postanowi inaczej, poprawka będzie uważana za przyjętą i wejdzie w życie zgodnie z zasadami ustalonymi odpowiednio w lit. a) vi) i a) viii) lub w lit. a) vii) i a) ix), pod warunkiem że powołanie się w tych literach na rozszerzony Komitet Bezpieczeństwa na Morzu będzie oznaczać powołanie się na konferencję.

2. Każde oświadczenie o przyjęciu poprawki lub zgłoszeniu sprzeciwu oraz każde zawiadomienie złożone zgodnie z ust. 1 lit. a) ix) powinno być złożone Sekretarzowi Generalnemu na piśmie, który zawiadomi wszystkie strony o nim oraz o dacie jego otrzymania.

3. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie Strony o wszelkich poprawkach, które wejdą w życie, łącznie datą, w której każda poprawka wchodzi w życie.

Art. XIII.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie

1. Konwencja będzie otwarta do podpisu w siedzibie organizacji od dnia 1 grudnia 1978 r. do dnia 30 listopada 1979 r., a następnie będzie otwarta do przystąpienia. Każde państwo może stać się Stroną przez:

a) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo

b) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, po którym nastąpi ratyfikacja, przyjęcie lub zatwierdzenie, albo

c) przystąpienie.

2. Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie następują przez złożenie w tym celu odpowiedniego dokumentu Sekretarzowi Generalnemu.

3. Sekretarz Generalny poinformuje wszystkie Państwa, które podpisały konwencję lub do niej przystąpiły, a także Dyrektora Generalnego Międzynarodowego Biura Pracy, o każdym podpisaniu lub złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia oraz o dacie jego złożenia.

Art. XIV.

Wejście w życie

1. Konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia, w którym co najmniej dwadzieścia pięć państw, których floty handlowe stanowią łącznie nie mniej niż 50 procent tonażu brutto światowej floty handlowej statków o pojemności brutto 100 RT lub większej, podpiszą ją bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia lub złożą wymagane dokumenty ratyfikacyjne albo dokumenty przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia zgodnie z artykułem XIII.

2. Sekretarz Generalny zawiadomi wszystkie państwa, które podpisały konwencję lub do niej przystąpiły, o dacie jej wejścia w życie.

3. Każdy dokument ratyfikacyjny albo dokument przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony w ciągu dwunastu miesięcy, o których mowa w ustępie 1, nabiera mocy z chwilą wejścia w życie konwencji lub w trzy miesiące po złożeniu takiego dokumentu, zależnie od tego, która z tych dat jest późniejsza.

4. Każdy dokument ratyfikacyjny albo dokument przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony po dacie wejścia w życie konwencji, nabiera mocy w trzy miesiące od dnia jego złożenia.

5. Po dniu, w którym poprawka uważana jest za przyjętą zgodnie z artykułem XII, każdy złożony dokument ratyfikacyjny albo dokument przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będzie odnosić się do konwencji wraz z poprawką.

Art. XV.

Wypowiedzenie

1. Konwencja może być wypowiedziana przez Stronę w każdym czasie po upływie pięciu lat od daty wejścia w życie konwencji w stosunku do tej Strony.

2. Wypowiedzenie powinno być dokonane przez pisemne zawiadomienie Sekretarza Generalnego, który poinformuje wszystkie inne Strony oraz Dyrektora Generalnego Międzynarodowego Biura Pracy o każdym takim zawiadomieniu oraz o dacie jego otrzymania, jak również o dacie, w której wypowiedzenie to nabierze mocy.

3. Wypowiedzenie nabierze mocy w dwanaście miesięcy od daty otrzymania przez Sekretarza Generalnego zawiadomienia o wypowiedzeniu albo po upływie dłuższego okresu wskazanego w tym zawiadomieniu.

Art. XVI.

Złożenie i rejestracja

1. Konwencja zostanie złożona do depozytu Sekretarzowi Generalnemu, który przekaże uwierzytelnione jej odpisy wszystkim państwom, które podpisały konwencję lub do niej przystąpiły.

2. Z chwilą wejścia w życie konwencji Sekretarz Generalny przekaże jej tekst Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu zarejestrowania i opublikowania, zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Art. XVII.

Języki

Konwencja została sporządzona w jednym egzemplarzu w językach chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim, przy czym każdy tekst jest jednakowo autentyczny. Oficjalne tłumaczenia na języki arabski i niemiecki zostaną sporządzone i złożone wraz z podpisanym oryginałem.

Na dowód powyższego niżej podpisani, należycie upoważnieni w tym celu przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Londynie dnia siódmego lipca tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego ósmego roku.

ZAŁĄCZNIK


Rozdział I
Postanowienia ogólne

Prawidło I/1

Definicje i wyjaśnienia:

1 W rozumieniu niniejszej Konwencji, jeżeli wyraźnie nie przewidziano inaczej:

.1 "Prawidła" oznaczają prawidła zawarte w Załączniku do Konwencji;

.2 "Zatwierdzone" oznacza zatwierdzone przez Stronę zgodnie z niniejszymi prawidłami;

.3 "Kapitan" oznacza osobę sprawującą kierownictwo statku;

.4 "Oficer" oznacza członka załogi innego niż kapitan, którego tak określa prawo krajowe lub inne przepisy, lub z braku takiego określenia umowa zbiorowa lub zwyczaj;

.5 "Oficer pokładowy" oznacza oficera posiadającego kwalifikacje zgodne z przepisami rozdziału II Konwencji;

.6 "Starszy oficer" oznacza oficera, kolejnego stopniem po kapitanie, na którego spadnie obowiązek kierowania statkiem w razie niezdolności do pracy kapitana;

.7 "Oficer mechanik" oznacza oficera mającego odpowiednie kwalifikacje zgodne z przepisami rozdziału III Konwencji;

.8 "Starszy oficer mechanik" oznacza najstarszego stopniem oficera mechanika odpowiedzialnego za mechaniczny napęd statku, za eksploatację i konserwację mechanicznych i elektrycznych instalacji na statku;

.9 "Drugi oficer mechanik" oznacza oficera mechanika, kolejnego stopniem po starszym oficerze mechaniku, na którego spadnie odpowiedzialność za mechaniczny napęd statku, za eksploatację i konserwację mechanicznych i elektrycznych instalacji na statku w razie niezdolności do pracy starszego oficera mechanika;

.10 "Asystent oficera mechanika" oznacza osobę, która szkoli się na oficera mechanika, którą tak określa prawo krajowe lub inne przepisy;

.11 "Radiooperator" oznacza osobę mającą odpowiednie świadectwo, wydane lub uznane przez Administrację zgodnie z postanowieniami Regulaminu Radiokomunikacyjnego;

.12 "Marynarz" oznacza członka załogi statku innego niż kapitan lub oficer;

.13 "Podróże przybrzeżne" oznacza podróże w pobliżu brzegu Strony, jak to jest przez tę Stronę określone;

.14 "Moc napędowa" oznacza maksymalną stałą nominalną moc wyjściową w kilowatach całego głównego mechanicznego napędu statku, wymienioną w Certyfikacie okrętowym lub innym dokumencie urzędowym;

.15 "Służba radiowa" obejmuje odpowiednio pełnienie wachty oraz techniczną obsługę i naprawy prowadzone zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym, Międzynarodową Konwencją o Bezpieczeństwie Życia na Morzu oraz według uznania każdej administracji - z odpowiednimi zaleceniami IMO;

.16 "Zbiornikowiec" oznacza statek zbudowany i używany do przewozu luzem ropy naftowej i jej przetworów;

.17 "Chemikaliowiec" oznacza statek zbudowany i używany do przewozu luzem wszystkich płynnych chemikaliów wymienionych w rozdziale 17 Międzynarodowego Kodu Ładunków Chemicznych Luzem.

.18 "Gazowiec" oznacza statek zbudowany lub dostosowany i używany do przewozu luzem wszelkich gazów skroplonych lub innych produktów wymienionych w rozdziale 19 Kodu Międzynarodowego przewozu gazu.

.19 "Pasażerski statek Ro - Ro" oznacza statek pasażerski z przestrzeniami do ładunków ro-ro lub przestrzeniami na ładunki specjalne, jak to określono w Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS, 1974 r. z późniejszymi zmianami).

.20 "Miesiąc" oznacza miesiąc kalendarzowy lub 30 dni składających się z okresów mniejszych niż jeden miesiąc;

.21 "Kod STCW" oznacza Kod Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht, przyjęty przez Konferencję 1995 Rezolucją 2, która może być zmieniona;

.22 "Funkcja" oznacza grupę zadań, obowiązków i odpowiedzialności określonych przez Kod STCW, koniecznych dla eksploatacji statku, bezpieczeństwa życia na morzu lub ochrony środowiska morskiego;

.23 "Przedsiębiorstwo" oznacza właściciela statku lub jakąkolwiek inną organizację lub osobę, taką jak zarządzający, lub osobę czarterującą na warunkach "bareboat", która przyjęła odpowiedzialność za eksploatację statku od armatora i która przyjmując taką odpowiedzialność zgodziła się przejąć wszystkie obowiązki i odpowiedzialność nałożoną na przedsiębiorstwa przez odpowiednie przepisy;

.24 "Odpowiedni dyplom" oznacza dyplom wydany i potwierdzony zgodnie z postanowieniami niniejszego Załącznika i uprawniający jego prawnego posiadacza do służenia i wykonywania funkcji na określonym w nim poziomie, na statku o określonym typie, tonażu, mocy i rodzaju napędu podczas poszczególnych rejsów;

.25 "Praktyka morska" oznacza praktykę na pokładzie statku zgodnie z wydanym dyplomem lub innymi kwalifikacjami;

2 Prawidła te są uzupełnione przez przepisy obowiązkowe zawarte w części

A Kodu STCW, a ponadto:

.1 każde odwołanie się do wymagań określonych w prawidle stanowi także odwołanie do odpowiedniej sekcji części A Kodu STCW;

.2 aby uzyskać jak najbardziej jednolite zastosowanie artykułów Konwencji w skali globalnej oraz wykorzystać w stopniu możliwie maksymalnym, najeży brać pod uwagę w stosowaniu niniejszych prawideł odpowiednie zalecenia i materiały wyjaśniające zawarte w części B Kodu STCW.

.3 poprawki do części A Kodu STCW będą przyjmowane i wprowadzane w życie zgodnie z postanowieniami artykułu XII Konwencji odnośnie do procedury poprawek zastosowanej do Załącznika; oraz .

.4 część B Kodu STCW będzie poprawiona przez Komitet Bezpieczeństwa na Morzu zgodnie z jego regulaminem.

3 Odesłanie uczynione w artykule VI Konwencji do "Administracji" i do "Administracji wydającej" nie powinno być interpretowane jako zakaz, w sposób, który nie pozwalałby jakiejkolwiek ze Stron na wydawanie i potwierdzanie dyplomów zgodnie z przepisami tych prawideł.

Prawidło I/2

Dyplomy i potwierdzenia

1 Dyplomy powinny być sporządzane w języku urzędowym lub w językach urzędowych kraju, który je wydaje. Jeżeli nie jest on sporządzony w języku angielskim, tekst powinien zawierać tłumaczenie na ten język.

2 W odniesieniu do radiooperatorów Strony mogą:

.1 do egzaminu na wydanie świadectwa, wymaganego zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym, włączyć dodatkowe wiadomości lub:

.2 wydać oddzielne świadectwo stwierdzające, że jego posiadacz ma dodatkowe wiadomości wymagane przez odpowiednie prawidła,

3 Potwierdzenie wymagane przez artykuł VI Konwencji, aby poświadczyć wydanie dyplomu, powinno być wydane tylko wtedy, jeśli wszystkie wymagania Konwencji zostaną spełnione.

4 Według uznania Strony, potwierdzenie może być włączone w format dyplomu wydanego tak, jak przewiduje sekcja A-I/2 Kodu STCW. Jeśli potwierdzenie będzie tak włączone, forma, którą należy zastosować, znajduje się w sekcji A-I/2, ust. 1. Jeżeli potwierdzenie będzie wydane w innej formie, należy to zrobić tak jak w ust. 2 tej sekcji.

5 Administracja, która uznaje dyplom zgodnie z prawidłem I/10, powinna potwierdzić taki dyplom, aby poświadczyć jego uznanie. Potwierdzenie powinno być wydane tylko wtedy, jeśli wszystkie wymagania Konwencji zostały spełnione.

Forma potwierdzenia powinna być taka, jak to przedstawiono w ust. 3 w sekcji A-I/2 Kodu STCW.

6 Potwierdzenia, do których odniesienia znajdują się w ust. 3, 4 i 5:

.1 mogą być wydawane jako oddzielne dokumenty;

.2 każde z nich powinno mieć niepowtarzalny numer, z wyjątkiem tych potwierdzeń, zaświadczających o wydaniu dyplomu, które mogą mieć taki sam numer jak dyplom, pod warunkiem że jest to numer niepowtarzalny; i

.3 wygasają wraz. z wygaśnięciem, wycofaniem, zawieszeniem lub unieważnieniem potwierdzonego dyplomu przez Stronę, która go wydała, w żadnym przypadku nie później niż 5 lat od daty wydania.

7 Uprawnienia, do wykonywania których posiadacz dyplomu jest upoważniony, powinny być stwierdzone w formie potwierdzenia na warunkach identycznych jak w wymaganiach Administracji dotyczących bezpiecznej obsady.

8 Administracje mogą użyć formatu innego od formatu podanego w sekcji A-I/2 Kodu STCW z zachowaniem minimalnego wymogu, że żądane informacje będą pisane rzymskimi literami i arabskimi cyframi, biorąc pod uwagę warianty dozwolone w sekcji w A-I/2.

9 Każdy wymagany przez Konwencję dyplom, podlegający postanowieniom Prawidła I/10, ust. 5, musi być dostępny w oryginale na statku, na którym pracuje jego posiadacz.

Prawidło I/3

Zasady dotyczące podróży przybrzeżnych

1 Każda Strona, określając podróże przybrzeżne w rozumieniu niniejszej Konwencji, nie powinna stawiać marynarzom zatrudnionym na statkach uprawnionych do podnoszenia bandery innej Strony wykonującej takie podróże i uprawiających taką żeglugę bardziej surowych wymagań w zakresie wyszkolenia, doświadczenia lub wymagań kwalifikacyjnych, aniżeli w stosunku do marynarzy zatrudnionych na statkach uprawnionych do podnoszenia jej własnej bandery. W żadnym razie Strona taka nie powinna stawiać marynarzom zatrudnionym na statkach uprawnionych do podnoszenia bandery innej Strony wymagań przekraczających wymagania określone w Konwencji w odniesieniu do statków nie wykonujących podróży przybrzeżnych.

2 W stosunku do statków uprawnionych do podnoszenia bandery Strony, regularnie uprawiających podróże przybrzeżne u wybrzeży innej Strony, Strona, której banderę statek jest uprawniony podnosić, powinna określić wobec marynarzy zatrudnionych na takich statkach wymagania w zakresie wyszkolenia, doświadczenia i wymagań kwalifikacyjnych co najmniej równoważne z wymaganiami Strony, u której wybrzeży statek pływa, z zastrzeżeniem, że wymagania te nie będą większe od wymagań określonych w Konwencji w odniesieniu do statków nie uprawiających podróży przybrzeżnych. Marynarze zatrudniani na statku, który przedłuża swą podróż poza granice podróży przybrzeżnej określonej przez Stronę i wychodzi na wody nie objęte tym określeniem, powinni spełniać odpowiednie wymagania co do kompetencji określone w Konwencji.

3 Strona może przyznać statkowi uprawnionemu do podnoszenia jej bandery ulgi dotyczące podróży przybrzeżnej, jakie wynikają z postanowień Konwencji, jeśli uprawia on regularnie żeglugę przybrzeżną u wybrzeży państwa nie będącego Stroną Konwencji lub odbywa podróże przybrzeżne, jak to zostało określone przez Stronę w sposób przez nią przyjęty.

4 Strony określające podróże przybrzeżne według wymagań tego prawidła powinny powiadomić Sekretarza Generalnego o szczegółach przyjętych przepisów, tak jak to określono w prawidle I/7.

5 Żadne z postanowień niniejszego prawidła nie powinno ograniczać w jakikolwiek sposób jurysdykcji jakiegokolwiek Państwa, bez względu na to, czy jest, czy nie jest Stroną Konwencji.

Prawidło I/4

Procedury kontrolne

1 Kontrola wykonywana przez właściwie upoważnionego funkcjonariusza kontroli, w myśl artykułu X, powinna się ograniczać do następujących czynności:

.1 sprawdzenia, zgodnie z artykułem X, ust. 1, czy wszyscy zatrudnieni na statku marynarze, którzy powinni posiadać świadectwa zgodne z Konwencją, posiadają ważne dyplomy lub ważne zwolnienia lub przedstawią potwierdzoną dokumentację, iż podanie o potwierdzenie zostało przedstawione Administracji zgodnie z prawidłem I/10, ust. 5;

.2 sprawdzenia, czy numery i dyplomy członków załogi zatrudnionych na statku są zgodne ze stosowanymi wymaganiami Administracji odnośnie bezpiecznego obsadzania załogą oraz

.3 oceny, zgodnie z sekcją A-I/4 Kodu STCW, zdolności załogi statku do pełnienia wacht według norm wymaganych przez Konwencję, jeżeli istnieją wyraźne powody do przypuszczenia, że te normy nie są przestrzegane, gdyż miały miejsce następujące zdarzenia:

.3.1 statek uczestniczył w kolizji, wszedł na mieliznę lub został wyrzucony na brzeg; lub

.3.2 nastąpiło wyrzucenie substancji ze statku będącego w drodze, na kotwicy albo przy nabrzeżu, co stanowi naruszenie prawa zgodnie z międzynarodowymi konwencjami, albo

.3.3 manewrowano statkiem w sposób nieprawidłowy lub niebezpieczny bądź nie stosowano się do zasad korzystania z wyznaczonych przez Organizację tras lub nieprzestrzegania bezpiecznych praktyk i procedur nawigacyjnych; lub

.3.4 statek był używany w taki sposób, że mógł stwarzać niebezpieczeństwo dla ludzi, mienia lub środowiska.

2 Uchybienia, które mogły spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi, mienia lub środowiska, są następujące:

.1 nieposiadanie przez członka załogi odpowiedniego ważnego dyplomu lub ważnego zwolnienia albo nieprzedstawienie potwierdzonej dokumentacji, iż podanie o potwierdzenie zostało przedstawione Administracji zgodnie z prawidłem I/10, ustęp 5;

.2 zaniedbanie przestrzegania stosownych wymagań Administracji odnośnie bezpiecznego obsadzania załogą;

.3 zaniedbania w organizacji wacht nawigacyjnych i maszynowych uchybiające wymaganiom ustalonym przez Administrację;

.4 brak na wachcie osoby mającej kwalifikacje wymagane do obsługi podstawowego wyposażenia w celu bezpiecznej nawigacji, bezpiecznej łączności radiowej lub zapobiegania zanieczyszczeniom oraz

.5 niemożność postawienia przez kapitana wypoczętych osób na pierwszej wachcie przy rozpoczynaniu podróży lub na dalszych zmianach wacht.

3 Nieusunięcie uchybień, o których mowa w ust. 2, jeśli zostało to ustalone przez Stronę przeprowadzającą kontrolę, iż mogą one stwarzać zagrożenie dla ludzi, mienia lub środowiska, powinno być podstawą w myśl artykułu X do zatrzymania statku przez Stronę.

Prawidło I/5

Przepisy wewnętrzne

1 Każda Strona ustali procedury i działania dla bezstronnego dochodzenia jakiejkolwiek odnotowanej niekompetencji, aktu czy uchybienia, które mogłyby stwarzać bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa życia lub mienia na morzu lub środowiska morskiego przez posiadaczy dyplomów lub potwierdzeń wydanych przez Stronę w związku z wykonywaniem obowiązków dotyczących wycofania, zawieszania lub unieważniania tych dyplomów z takich przyczyn i dla zapobiegania oszustwom.

2 Każda Strona określi kary lub środki dyscyplinarne dla przypadku, w którym przepisy jej ustawodawstwa wewnętrznego, wprowadzające w życie Konwencję, nie są przestrzegane przez statki upoważnione do podnoszenia jej bandery lub członków załóg posiadających kwalifikacje oceniane przez tę Stronę.

3 W szczególności takie kary lub środki dyscyplinarne powinny być egzekwowane w przypadkach gdy:

.1 przedsiębiorstwo lub kapitan statku zatrudnił osobę nie posiadającą dyplomu wymaganego przez Konwencję,

.2 kapitan zezwolił na sprawowanie funkcji lub wykonywanie pracy, co do której wymagane jest przez prawidła, aby była sprawowana przez osobę posiadającą odpowiedni dyplom, przez osobę nie posiadającą wymaganego dyplomu lub ważnego zwolnienia od jego posiadania lub nie posiadającą potwierdzenia dokumentacji wymaganego przez prawidło I/10, ust. 5 lub

.3 osoba przy użyciu fałszerstwa lub fałszywych dokumentów otrzymała upoważnienie do sprawowania funkcji lub pracy w jakimkolwiek charakterze, co do których wymagane jest przez te prawidła, aby były sprawowane przez osobę posiadającą dyplom lub zwolnienie.

4 Strona, w obrębie jurysdykcji której znajduje się jakiekolwiek przedsiębiorstwo, lub osoba, co do której istnieją powody, aby przypuszczać, iż była odpowiedzialna lub świadoma jakiegokolwiek jawnego nieprzestrzegania Konwencji, jak to określono w ust. 3, powinna podjąć wszelką możliwą współpracę z jakąkolwiek Stroną, której intencją będzie zainicjowanie postępowania według jej jurysdykcji.

Prawidło I/6

Szkolenie i ocena

Każda Strona zapewni, aby:

1 Szkolenie i ocena członków załóg zgodnie z wymaganiami Konwencji były administrowane, nadzorowane i kontrolowane zgodnie z przepisami sekcji A-I/6 Kodu STCW oraz

2 Osoby odpowiedzialne za szkolenie i ocenę kompetencji członków załóg według wymagań Konwencji były odpowiednio wykwalifikowane zgodnie z przepisami sekcji A-I/6 Kodu STCW dla typu i poziomu określonego szkolenia i związaną z tym oceną.

Prawidło I/7

Przekazywanie informacji

1 Dodatkowo, do informacji, których przekazywanie wymagane jest w artykule IV, każda Strona powinna przekazać Sekretarzowi Generalnemu w terminach przewidzianych i formie określonej w sekcji A-I/7 Kodu STCW takie informacje, które może wymagać Kod, dotyczące innych kroków podjętych przez Stronę, aby w pełni i całkowicie wprowadzić Konwencję w życie.

2 Po otrzymaniu kompletnych informacji przewidzianych w artykule IV i sekcji A-I/7 Kodu STCW oraz gdy informacje te potwierdzają pełne i całkowite wprowadzenie w życie przepisów Konwencji, Sekretarz Generalny powinien przedstawić Morskiemu Komitetowi Bezpieczeństwa zgłoszenie o tym fakcie.

3 Po potwierdzeniu przez Komitet Bezpieczeństwa Morskiego, zgodnie z procedurami przyjętymi przez Komitet, że dostarczone informacje stanowią dowód o pełnym i całkowitym wprowadzeniu w życie przepisów Konwencji:

.1 Komitet Bezpieczeństwa Morskiego określi Strony, których to dotyczy, a

.2 inne Strony powinny być upoważnione, z uwzględnieniem przepisów prawideł I/4 i I/10, do uznania generalnie, że dyplomy wydane przez/ lub w imieniu Stron wskazanych w ust. 3.1. są zgodne z Konwencją.

Prawidło I/8

Normy jakości

1 Każda Strona zapewni, aby :

.1 zgodnie z przepisami sekcji A-I/8 Kodu STCW, wszystkie szkolenia oceny kompetencji, wydawanie dyplomów, potwierdzenia oraz odnawianie dyplomów, prowadzone przez rządowe agencje lub jednostki pod ich władzą, były ciągle sprawdzane przez system norm jakości dla zapewnienia osiągnięcia określonych celów, w tym dotyczących kwalifikacji oraz doświadczenia instruktorów i egzaminatorów; oraz

.2 tam, gdzie rządowe agencje i jednostki prowadzą taką działalność, był wprowadzony system norm jakości.

2 Każda Strona powinna zapewnić również, aby ocena była podejmowana okresowo zgodnie z przepisami sekcji A-I/8 Kodu STCW przez wykwalifikowane osoby, które nie są osobiście zaangażowane w działalność, której to dotyczy.

3 Informacje odnośnie oceny, wymagane przez ust. 2, powinny być przekazywane Sekretarzowi Generalnemu.

Prawidło I/9

Normy medyczne - wydawanie i rejestracja dyplomów

1 Każda Strona powinna ustanowić normy sprawności zdrowotnej dla członków załóg, zwłaszcza w odniesieniu do wzroku i słuchu.

2 Każda Strona zapewni, aby dyplomy były wystawiane tylko takim kandydatom, którzy odpowiadają wymaganiom tego prawidła.

3 Kandydaci ubiegający się o dyplomy powinni przedstawić dowody:

.1 swojej tożsamości;

.2 że ich wiek nie jest niższy niż wymagany w prawidle odnośnym do dyplomu, o który się ubiegają;

.3 że odpowiadają standardom sprawności zdrowotnej, zwłaszcza w odniesieniu do wzroku i słuchu, ustanowionym przez Stronę, i posiadają ważny dokument zaświadczający o ich sprawności zdrowotnej, wydany przez znanego Stronie odpowiednio wykwalifikowanego lekarza medycyny;

.4 o ukończeniu praktyki morskiej i jakiegokolwiek obowiązkowego szkolenia wymaganego przez te prawidła do uzyskania dyplomu, o który się ubiegają, oraz

.5 że odpowiadają normom kompetencji wymaganym przez te prawidła dla stanowiska, funkcji i poziomu lub kompetencji, które są określone w potwierdzeniu do dyplomu.

4 Każda Strona podejmuje się:

.1 prowadzenia rejestru lub rejestrów wszystkich dyplomów oraz potwierdzeń dla kapitanów i oficerów oraz, odpowiednio, świadectw marynarzy, które są wydane, wygasły lub została im przywrócona moc prawna, albo zostały zawieszone, odwołane lub zgłoszone jako zgubione lub zniszczone, oraz wydanych zwolnień; jak również

.2 uczynić dostępnymi informacje o statusie tych dyplomów, potwierdzeń oraz zwolnień dla innych Stron i przedsiębiorstw, które zażądają weryfikacji autentyczności i ważności dyplomów, przedstawionych im przez członków załóg ubiegających się o uznanie ich dyplomów zgodnie z prawidłem I/10 lub o zatrudnienie na pokładzie statku.

Prawidło I/10

Uznawanie dyplomów

1 Każda Administracja powinna zapewnić, żeby przepisy tego prawidła były przestrzegane, w celu uznawania, przez potwierdzenie zgodnie z prawidłem I/2 ust. 5, dyplomów wydanych przez lub pod zwierzchnictwem innej Strony: kapitanowi, oficerowi lub operatorowi radiowemu oraz żeby:

.1 Administracja potwierdziła poprzez wszystkie konieczne środki, które mogą obejmować inspekcję warunków i procedur, iż wymagania dotyczące norm kompetencji, wydawania i potwierdzenia dyplomów oraz przechowywania danych są w pełni przestrzegane; jak również

.2 w zgodzie ze Stroną zainteresowaną było podjęte zobowiązanie, że zostanie przekazana szybko informacja o jakiejkolwiek istotnej zmianie w przygotowaniach do szkolenia oraz wydawania dyplomów zgodnie z Konwencją.

2 Powinny być ustalone środki do zapewnienia, aby członkowie załóg, którzy przedstawiają do uznania dyplomy wydane na podstawie przepisów prawideł II/2, III/2 lub III/3 lub wydane według VII/1, na poziomie zarządzania, jak określono w Kodzie STCW, mieli stosowną wiedzę o ustawodawstwie morskim Administracji, odpowiednią do funkcji, które pozwolono im sprawować.

3 Dostarczone informacje i uzgodnienia przyjęte na podstawie niniejszego prawidła zostaną przekazane Sekretarzowi Generalnemu zgodnie z wymaganiami prawidła I/7.

4 Dyplomy wydawane przez lub pod zwierzchnictwem państwa nie będącego Stroną nie będą uznawane.

5. Pomimo wymogów prawidła I/2 ust. 5, Administracja może, jeśli wymagają tego okoliczności, zezwolić członkowi załogi pracować w charakterze innym niż radiooficer lub radiooperator, z wyjątkami zastrzeżonymi przez Regulamin Radiokomunikacyjny, przez okres nie przekraczający trzech miesięcy na pokładzie statku upoważnionego do podnoszenia jej bandery, gdy posiada on odpowiednie i ważne świadectwo wystawione i potwierdzone zgodnie z wymogami drugiej Strony do użycia na pokładzie jej statków, ale które jeszcze nie było potwierdzone, aby przedstawić je jako właściwe do służby na pokładzie statków upoważnionych do podnoszenia bandery Administracji. Potwierdzenie dokumentu będzie bez trudu dostępne, gdy podanie o potwierdzenie zostanie przedłożone Administracji.

6 Dyplomy i potwierdzenia wydane przez Administrację zgodnie z postanowieniami niniejszego prawidła, a także uznane lub posiadające atest uznania dyplomu wydanego przez drugą Stronę, nie będą użyte jako podstawa do dalszego uznania przez inną Administrację.

Prawidło I/ 11

Odnawianie dyplomów

1 Każdy kapitan, oficer i operator radiowy posiadający dyplom wydany lub uznany na podstawie jakiegokolwiek rozdziału Konwencji poza rozdziałem VI, który pracuje na morzu lub zamierza wrócić na morze po okresie przebywania na lądzie w celu kontynuowania praktyki morskiej obowiązany jest w okresach nie przekraczających 5 lat:

.1 spełniać normy sprawności zdrowotnej wymagane przez prawidło I/9 .

oraz,

.2 wykazać ciągłość kompetencji zawodowych według sekcji A-I/ 11 Kodu STCW.

2 Każdy kapitan, oficer i operator radiowy, w celu kontynuacji praktyki morskiej na pokładach statków, dla których ustalone zostały specjalne międzynarodowe wymagania szkolenia, powinien z pozytywnym wynikiem ukończyć zatwierdzone odpowiednie szkolenie.

3 Każda Strona powinna porównać standardy kompetencji, której wymaga się od kandydatów do świadectw wystawionych przed 1 lutego 2002 r., z tymi określonymi dla odpowiedniego świadectwa w części A Kodu STCW i powinna określić potrzebę, aby posiadacze tych świadectw przeszli odpowiednie, uaktualniające szkolenie lub ocenę.

4 Strona po konsultacji z zainteresowanymi powinna sformułować lub zorganizować sformułowanie struktury kursów odnawiających i uaktualniających, jak to jest przedstawione w sekcji Al/ 11 Kodu STCW.

5 W celu uaktualnienia wiedzy kapitanów, oficerów i operatorów radiowych każda Administracja powinna zapewnić, żeby teksty ostatnich zmian w miejscowych i międzynarodowych prawidłach, dotyczące bezpieczeństwa życia na morzu i ochrony środowiska morskiego, były dostępne na statkach upoważnionych do podnoszenia ich bandery.

Prawidło I/12

Użycie symulatorów

1 Normy charakterystyk działania i inne przepisy określone w sekcji A-I/12 oraz inne wymagania, przedstawione w części A Kodu STCW, dla jakiegokolwiek dyplomu powinny być przestrzegane w odniesieniu do:

.1 wszystkich obowiązkowych szkoleń opartych na symulatorach;

.2 wszelkich ocen kompetencji wymaganych w części A Kodu STCW, które są przeprowadzane przy użyciu symulatorów;

.3 wszelkich demonstracji przy użyciu symulatorów, określonych w części A Kodu STCW.

2 Symulatory zainstalowane lub wprowadzane do użycia przed 1 lutego 2002 r. mogą być wyłączone z pełnej zgodności ze standardami funkcjonowania wspomnianymi w ust. 1, według uznania zainteresowanej Strony.

Prawidło I/13

Przeprowadzanie prób

1 Te prawidła nie powinny stać na przeszkodzie Administracji w wydawaniu zezwoleń statkom uprawnionym do podnoszenia jej bandery do uczestnictwa w próbach.

2 W rozumieniu niniejszego prawidła, termin "próba" oznacza eksperyment, próbę lub serię eksperymentów i prób, przeprowadzanych w określonym okresie, które mogę dotyczyć użycia zautomatyzowanych lub zintegrowanych systemów w celu sprawdzenia alternatywnych metod wykonywania określonych obowiązków lub wypełniania szczególnych zarządzeń określonych w Konwencji, które mogłyby zapewnić przynajmniej ten sam stopień bezpieczeństwa i zapobiegania zanieczyszczeniom, jak to jest zastrzeżone przez te prawidła.

3 Administracja zezwalając statkom na uczestniczenie w próbach powinna być przekonana, iż te próby będą prowadzone w sposób, który zapewniano najmniej taki poziom bezpieczeństwa i zapobiegania zanieczyszczeniom, jak określają to niniejsze prawidła. Powyższe próby powinny być prowadzone zgodnie z przewodnikiem przyjętym przez Organizację.

4 Szczegóły tych prób powinny być zgłaszane Organizacji najwcześniej, jak to możliwe, ale nie mniej niż na 6 miesięcy przed datą, na którą rozpoczęcie prób jest ustalone. Organizacja roześle te informacje do wszystkich Stron.

5 Wyniki prób, na które zezwolono zgodnie z ust. 1 i jakiekolwiek polecenia, które administracja może mieć odnośnie tych wyników, powinny być zgłoszone Organizacji, która powinna powiadomić o tych wynikach wszystkie Strony.

6 Każda Strona, mająca jakiekolwiek zastrzeżenia do poszczególnych prób zezwolonych zgodnie z tym prawidłem, powinna przekazać takie zastrzeżenie do Organizacji najwcześniej, jak to możliwe. Organizacja powinna powiadomić o szczegółach zastrzeżeń wszystkie Strony.

7 Administracja, która zezwoliła na próbę, powinna uwzględnić zastrzeżenia zgłoszone przez pozostałe Strony dotyczące takich prób, polecając statkom upoważnionym do podnoszenia jej bandery, aby nie brały udziału w próbie podczas nawigacji na wodach państwa przybrzeżnego, które zgłosiło Organizacji swoje zastrzeżenia.

8 Administracja, która uzna, na podstawie próby, iż dany system zapewni co najmniej ten sam stopień bezpieczeństwa i zapobiegania zanieczyszczeniom, co określony przez te prawidła, może zezwolić statkom upoważnionym do oflagowania jej banderą, aby kontynuowały operacje w takim systemie na czas nieokreślony, poddając się następującym wymogom:

.1 Administracja powinna, po przekazaniu wyników próby zgodnie z ust. 5, dostarczyć szczegóły takiego zezwolenia, w tym rozpoznanie poszczególnych statków, które mogą otrzymać zezwolenia od Organizacji, która przekaże te informacje wszystkim Stronom;

.2 jakiekolwiek działania zezwolone na podstawie niniejszego ustępu powinny być prowadzone zgodnie z wszelkimi zaleceniami opracowanymi przez Organizację, w tym samym stopniu, w jakim są one stosowane podczas próby;

.3 takie operacje powinny uwzględniać jakiekolwiek zastrzeżenia otrzymane od pozostałych Stron zgodnie z ust. 7, do momentu, gdy te zastrzeżenia nie będą wycofane, oraz

.4 działanie w oparciu o niniejszy ustęp będzie zezwolono do czasu ustalenia przez Komitet Bezpieczeństwa Morskiego, czy poprawka do Konwencji będzie odpowiednia i, jeśli tak, czy działanie powinno być zawieszone czy kontynuowane zanim poprawka wejdzie w życie.

9 Na prośbę którejkolwiek Strony, Komitet Bezpieczeństwa Morskiego powinien ustanowić datę dla rozpatrzenia wyników prób i odpowiednich ustaleń.

Prawidło I/14

Odpowiedzialność przedsiębiorstw żeglugowych

1 Każda Administracja powinna zgodnie z przepisami sekcji A-I/14 uczynić przedsiębiorstwa odpowiedzialnymi za zatrudnianie członków załóg do służby na ich statkach zgodnie z przepisami niniejszej Konwencji i powinna wymagać, aby każde przedsiębiorstwo zapewniło, że:

.1 każdy członek załogi zatrudniony na jakimkolwiek z jego statków będzie posiadać odpowiednie kwalifikacje, zgodnie z przepisami niniejszej Konwencji i jak to określiła Administracja;

.2 statki przedsiębiorstwa będą obsadzone załogą zgodnie ze stosownymi wymaganiami Administracji i zgodnie z zasadami bezpiecznego obsadzania załogą;

.3 dokumentacja i dane dotyczące wszystkich marynarzy zatrudnionych na statkach przedsiębiorstwa będą przechowywane i łatwo dostępne i będą zawierać, bez ograniczeń, dokumentację i dane o ich doświadczeniu, szkoleniu, sprawności zdrowotnej i kompetencji w wykonywaniu przypisanych obowiązków;

.4 członkowie załóg, będąc zatrudniani na jakimkolwiek ze statków przedsiębiorstwa, są zaznajamiani z ich szczególnymi obowiązkami i ze wszystkimi urządzeniami, instalacjami, wyposażeniem, procedurami i cechami charakterystycznymi dla statków, które odpowiadają ich rutynowym obowiązkom, jak również procedurami obowiązującymi w stanie zagrożenia;

.5 załoga statku może efektywnie koordynować swoje czynności w sytuacji zagrożenia i wykonywać funkcje istotne dla bezpieczeństwa i dla zapobieżenia lub zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.

Prawidło I/15

Przepisy przejściowe

1 Do 1 lutego 2002 r. Strona może, zgodnie z przepisami Konwencji, kontynuować wydawanie, uznawanie i potwierdzanie dyplomów, które były wydane tuż przed 1 lutego 1997 r. w stosunku do tych członków załóg, którzy rozpoczęli potwierdzoną pracę na morzu, zatwierdzoną edukację i program szkolenia lub zatwierdzony kurs szkolenia przed 1 sierpnia 1998 r.

2 Do 1 lutego 2002 r. Strona może kontynuować odnawianie i uaktualnianie dyplomów i potwierdzeń zgodnie z przepisami Konwencji, które były stosowane tuż przed 1 lutego 1997 r.

3 Kiedy Strona, zgodnie z prawidłem I/ 11, ponownie wydaje lub przedłuża ważność dyplomów, pierwotnie wydanych przez Stronę zgodnie z przepisami Konwencji, które były stosowane tuż przed 1 lutego 1997 r., Strona może, według uznania, zastąpić ograniczenia tonażowe określone na oryginalnych dyplomach następująco:

.1 "200 ton rejestrowych brutto" przez "500 ton brutto"; oraz

.2 "1.600 ton rejestrowych brutto" przez "3.000 ton brutto".

Rozdział II
Kapitan i dział pokładowy

Prawidło II/1

Obowiązujące minimum wymagań do uzyskania dyplomów oficerów odpowiedzialnych za pełnienie wachty nawigacyjnej na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

1. Każdy oficer odpowiedzialny za pełnienie wachty nawigacyjnej na statku morskim o tonażu brutto 500 ton lub większym powinien posiadać odpowiedni dyplom.

2. Żeby uzyskać dyplom każdy kandydat powinien:

.1 mieć ukończonych przynajmniej 18 lat;

.2 odbyć zatwierdzoną pracę na morzu na statku w wymiarze co najmniej jednego roku, która zawiera szkolenie pokładowe spełniające wymogi sekcji A-II/1 Kodu STCW i jest udokumentowana w uznanej książce praktyk, lub w innym przypadku - odbyć przynajmniej 3-letnią przepisową pracę na morzu;

.3 mieć odbyty, podczas przepisowej pracy na morzu, okres służby wachtowej na mostku pod nadzorem wykwalifikowanego oficera przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy;

.4 sprostać odnośnym wymogom prawideł w rozdziale IV, o odpowiednio określonych obowiązkach radiowych - zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym; oraz

.5 ukończyć zatwierdzoną edukację i szkolenie oraz odpowiadać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-II/1 Kodu STCW.

Prawidło II/2

Obowiązujące minimum wymagań do uzyskania dyplomu kapitana i starszego oficera na statkach o tonażu brutto 500 ton i większym

Kapitan i starszy oficer na statkach o tonażu brutto 3000 ton i większym

1 Każdy kapitan i starszy oficer na statku morskim o tonażu brutto 3000 ton i większym powinien posiadać odpowiedni dyplom.

2 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie dyplomu powinien:

.1 spełnić wymagania konieczne do uzyskania dyplomu oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton i większym oraz odbyć zatwierdzoną pracę na morzu w tym charakterze:

.1.1 na dyplom starszego oficera - wynoszącą co najmniej 12 miesięcy; a

.1.2 na dyplom kapitana - wynoszącą co najmniej 36 miesięcy; okres ten może być jednak skrócony do co najmniej 24 miesięcy, gdy przynajmniej 12 miesięcy z tego okresu pracy na morzu przepracowane było na stanowisku starszego oficera; oraz

.2 ukończyć zatwierdzoną edukację i szkolenie oraz spełniać normy kompetencji określone w sekcji A-II/2 Kodu STCW dla kapitanów i starszych oficerów na statkach o tonażu brutto 3000 ton i większym.

Kapitan i starszy oficer na statkach o tonażu brutto 500 do 3000 ton

3 Każdy kapitan i starszy oficer na statku morskim o tonażu brutto od 500 do 3000 ton powinien mieć odpowiedni dyplom.

4 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie dyplomu powinien:

.1 dla uzyskania dyplomu starszego oficera spełnić wymagania stawiane oficerowi odpowiedzialnemu za wachtę nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton i większych;

.2 dla uzyskania dyplomu kapitana spełnić wymagania stawiane - oficerowi odpowiedzialnemu za wachtę nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton i większych oraz odbyć zatwierdzoną pracę na morzu w tym charakterze w wymiarze co najmniej 36 miesięcy; okres ten może być jednak skrócony do co najmniej 24 miesięcy, gdy przynajmniej 12 miesięcy z tego okresu przepracowane było na stanowisku starszego oficera; oraz

.3 ukończyć zatwierdzone szkolenie i spełnić normy kompetencji określone w sekcji A-II/2 Kodu STCW dla kapitanów i starszych oficerów na statkach o tonażu brutto od 500 do 3000 ton.

Prawidło II/3

Obowiązujące minimum wymagań do uzyskania dyplomu oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną i kapitana na statku o tonażu brutto poniżej 500 ton

Statki nie zatrudnione w podróżach przybrzeżnych

1 Każdy oficer odpowiedzialny za wachtę nawigacyjną na statku morskim o tonażu brutto poniżej 500 ton, nie zatrudnionym w podróżach przybrzeżnych, powinien mieć odpowiedni dyplom uprawniający do pracy na statkach o tonażu brutto 500 ton i większych.

2 Każdy kapitan statku morskiego o tonażu brutto poniżej 500 ton, nie zatrudnionego w podróżach przybrzeżnych, powinien posiadać dyplom uprawniający do pełnienia funkcji kapitana na statkach o tonażu brutto od 500 do 3000 ton.

Statki zatrudnione w podróżach przybrzeżnych

Oficer odpowiedzialny za wachtę nawigacyjną

3 Każdy oficer odpowiedzialny za wachtę nawigacyjną na statku morskim o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionym w podróżach przybrzeżnych, powinien posiadać odpowiedni dyplom.

4 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną na statku morskim o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionym w podróżach przybrzeżnych, powinien:

.1 mieć ukończonych przynajmniej 18 lat;

.2 ukończyć:

.2.1 specjalne szkolenie łącznie z odpowiednim okresem pracy na morzu zgodnie z wymaganiami Administracji; lub

.2.2 posiadać potwierdzoną pracę na morzu w dziale pokładowym w wymiarze co najmniej 3 lat;

.3 spełnić stosowne wymagania prawideł w rozdziale IV, odpowiednio do wypełniania określonych obowiązków radiowych zgodnie z Regulaminem Radiowym; oraz

.4 ukończyć zatwierdzoną edukację i szkolenie oraz spełnić normy kompetencji określone w sekcji A-II/3 Kodu STCW dla oficerów odpowiedzialnych za wachtę nawigacyjną na statkach o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionych w podróżach przybrzeżnych.

Kapitan

5 Każdy kapitan statku morskiego o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionego w podróżach przybrzeżnych, powinien posiadać odpowiedni dyplom.

6 Każdy kandydat ubiegający się o nadanie dyplomu kapitana statku morskiego o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionego w podróżach przybrzeżnych, powinien:

.1 mieć ukończonych przynajmniej 20 lat;

.2 odbyć przynajmniej 12-miesięczną przepisową pracę na morzu w charakterze oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną: oraz

.3 ukończyć przepisową edukację i szkolenie i sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-II/3 Kodu STCW dla kapitanów statków o tonażu brutto poniżej 500 ton, zatrudnionych w żegludze przybrzeżnej.

7 Zwolnienia:

Jeśli Administracja uzna, że wielkość statku oraz warunki jego żeglugi powodują, że stosowanie w pełni niniejszego prawidła oraz sekcji A-II/3 Kodu STCW jest niepotrzebne i niewykonalne, to może odpowiednio zwolnić kapitana i oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną na takim statku lub klasie statków od niektórych wymagań, mając przy tym na uwadze bezpieczeństwo wszystkich statków na tych wodach.

Prawidło II/4

Obowiązujące minimum wymagań do wydawania świadectw kwalifikacyjnych dla marynarzy wchodzących w skład wachty nawigacyjnej

1 Każdy marynarz wchodzący w skład wachty nawigacyjnej na statku morskim o tonażu brutto 500 ton lub większym, poza marynarzami szkolonymi oraz marynarzami, którzy wypełniając obowiązki na wachcie nie wymagają szkolenia, powinien mieć świadectwo o zdolności do wykonywania swych obowiązków.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie świadectwa powinien:

.1 mieć ukończonych przynajmniej 16 lat;

.2 ukończyć:

.2.1 przepisową praktykę morską, w tym przez okres co najmniej 6 miesięcy szkolenia i doświadczenia, albo

.2.2 przejść pomyślnie specjalne przeszkolenie bądź przed podjęciem pracy na morzu, bądź już na statku obejmujące także przepisowy okres pracy na morzu, który nie może być krótszy niż 2 miesiące; oraz

.3 sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-II/4 Kodu STCW.

3 Doświadczenie, praktyka albo przeszkolenie wymagane w myśl podpunktów 2.2.1 oraz 2.2.2 mogą być nabyte przez wykonywanie obowiązków związanych z pełnieniem wachty nawigacyjnej, ale tylko pod warunkiem, że obowiązki te są wykonywane pod bezpośrednim nadzorem kapitana, oficera odpowiedzialnego za wachtę nawigacyjną lub marynarza.

4 Strona może uznać, że marynarz spełnia wymagania niniejszego prawidła, jeśli przepracował w odpowiednim charakterze w dziale pokładowym okres co najmniej 1 roku podczas ostatnich 5 lat poprzedzających wejście w życie Konwencji w stosunku do tej Strony.

Rozdział III
Dział maszynowy

Prawidło III/1

Obowiązujące minimum wymagań do nadania dyplomu oficera mechanika odpowiedzialnego za wachtę w tradycyjnej siłowni z bezpośrednim nadzorem lub oficera mechanika wyznaczonego do pełnienia dyżuru w siłowni okresowo bezzałogowej

1 Każdy oficer mechanik odpowiedzialny za wachtę w tradycyjnej siłowni z bezpośrednim nadzorem lub oficer mechanik wyznaczony do pełnienia dyżuru w maszynowni okresowo bezzałogowej na statkach morskich napędzanych maszyną główną o mocy 750 kW lub większej powinien mieć odpowiedni dyplom.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu powinien:

.1 mieć ukończonych przynajmniej 18 lat;

.2 odbyć co najmniej sześciomiesięczny okres pracy na morzu w dziale maszynowym zgodnie z sekcją A-III/1 Kodu STCW, oraz

.3 ukończyć przepisową edukację i szkolenie w wymiarze co najmniej 30 miesięcy, która zawiera szkolenie udokumentowane w przepisowej książce praktyk morskich i sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-III/1 Kodu STCW.

Prawidło III/2

Minimum wiadomości wymaganych do nadania dyplomu starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika na statkach napędzanych maszyną główną o mocy 3000 kW i większej

1 Każdy starszy oficer mechanik i drugi oficer mechanik na statkach morskich napędzanych maszyną główną o mocy 3000 kW i większej powinien mieć odpowiedni dyplom.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu powinien:

.1 spełniać wymagania konieczne do wydania dyplomu oficera mechanika odpowiedzialnego za wachtę oraz:

.1.1 aby uzyskać dyplom drugiego oficera mechanika, powinien odbyć przepisową praktykę morską w wymiarze co najmniej 12 miesięcy jako asystent oficera mechanika lub jako oficer mechanik; oraz

.1.2 aby uzyskać dyplom starszego oficera mechanika, powinien odbyć przepisową praktykę morską w wymiarze co najmniej 36 miesięcy, w czasie której przynajmniej 12 miesięcy przepracował jako oficer mechanik na stanowisku i z kwalifikacjami drugiego oficera mechanika; oraz

.2 ukończyć przepisową edukację i szkolenie i sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-III/2 Kodu STCW.

Prawidło III/3

Obowiązujące minimum wymagań do nadania dyplomu starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika na statkach napędzanych maszyną główną o mocy od 750 kW do 3000 kW

1 Każdy starszy oficer mechanik i drugi oficer mechanik na statkach napędzanych maszyną główną o mocy od 750 kW do 3000 kW powinien mieć odpowiedni dyplom.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu powinien:

.1 spełniać wymagania konieczne do uzyskania dyplomu oficera mechanika odpowiedzialnego za wachtę i:

.1.1 aby uzyskać dyplom drugiego oficera mechanika, powinien odbyć przepisową praktykę morską w wymiarze co najmniej 12 miesięcy jako asystent oficera mechanika lub jako oficer mechanik; oraz

.1.2 aby uzyskać dyplom starszego oficera mechanika, powinien odbyć przepisową praktykę morską w wymiarze co najmniej 24 miesięcy, w czasie której przynajmniej 12 miesięcy przepracował jako oficer mechanik;

.2 ukończyć wymaganą przepisami edukację i szkolenie oraz sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-III/3 Kodu STCW.

3 Każdy oficer mechanik, który ma kwalifikacje do pracy jako drugi mechanik na statkach napędzanych maszyną główną o mocy 3000 kW lub większej, może pracować jako starszy oficer mechanik na statkach napędzanych maszyną główną o mocy mniejszej niż 3000 kW, pod warunkiem że odbył przynajmniej 12 miesięcy przepisowej praktyki morskiej jako oficer mechanik na odpowiedzialnym stanowisku, potwierdzonej świadectwem.

Prawidło III/4

Obowiązujące minimum wymagań do wydania świadectw kwalifikacyjnych marynarzom wchodzącym w skład wachty maszynowej w tradycyjnej siłowni lub wyznaczonym do pełnienia dyżuru w siłowni okresowo bezzałogowej

1 Każdy marynarz wchodzący w skład wachty maszynowej lub wyznaczony do pełnienia dyżuru w siłowni okresowo bezzałogowej na statku morskim napędzanym maszyną główną o mocy 750 kW lub większej, poza marynarzami właśnie szkolonymi i tymi, których obowiązki mają charakter pracy niewykwalifikowanej, powinien mieć świadectwo potwierdzające kwalifikacje do sprawowania tych obowiązków.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie świadectwa powinien:

.1 mieć ukończone przynajmniej 16 lat;

.2 ukończyć:

.2.1 przepisową praktykę morską przez okres co najmniej 6 miesięcy szkolenia i doświadczenia; lub

.2.2 specjalne szkolenie bądź przed podjęciem pracy na morzu, bądź już na statku, włączając w to uznany okres pracy na morzu nie krótszy niż 2 miesiące; oraz

.3 sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-III/4 Kodu STCW.

3 Praktyka morska, szkolenie i doświadczenie wymagane przez podpunkty 2.2.1 i 2.2.2 będą związane z pełnieniem wachty w siłowni okrętowej i będą zawierać wykonywanie obowiązków pod bezpośrednim nadzorem wykwalifikowanego oficera mechanika lub wykwalifikowanego marynarza.

4 Strona może uznać, że marynarz spełnia wymagania niniejszego prawidła, jeśli przepracował na odpowiednim stanowisku w dziale maszynowym przez okres co najmniej jednego roku w ciągu ostatnich 5 lat poprzedzających wejście w życie niniejszej Konwencji w stosunku do tej Strony.

Rozdział IV
Radiokomunikacja i radiooperatorzy

Wyjaśnienie:

Obowiązujące postanowienia dotyczące wachty radiowej są zawarte w Regulaminie Radiokomunikacyjnym oraz w Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu z 1974 r., z poprawkami. Postanowienia dotyczące obsługi sprzętu radiowego zawarte są w Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu z 1974 r., z poprawkami oraz wytycznymi przyjętymi przez Organizację.

Prawidło IV/1

Wprowadzenie

1 Poza określonymi w ust. 3, postanowienia tego rozdziału dotyczą radiooperatorów na statkach operujących w globalnym morskim systemie bezpieczeństwa i powiadamiania o niebezpieczeństwie (GMDSS), jak postanowiono w Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu z 1974 r., wraz z poprawkami.

2 Do 1 lutego 1999 r. radiooperatorzy zgodnie z postanowieniami Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu z 1974 r., obowiązującej od 1 lutego 1992 r., będą przestrzegać postanowień Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Szkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht, 1978 r., obowiązującej od 1 grudnia 1992 r.

3 Radiooperatorzy na statkach, nie zobowiązani do przestrzegania postanowień GMDSS, zawartych w rozdziale IV Konwencji SOLAS, nie są obowiązani przestrzegać postanowień tego rozdziału. Jednakże radiooperatorzy na tych statkach są zobowiązani do przestrzegania Regulaminu Radiokomunikacyjnego. Administracja zapewni, aby odpowiednie świadectwa określone przez Regulamin Radiokomunikacyjny zostały wystawione lub uznane w stosunku do tych radiooperatorów.

Prawidło IV/2

Obowiązujące minimum wymagań koniecznych do wydania świadectwa operatora GMDSS

1 Każda osoba odpowiedzialna lub wykonująca obowiązki radiowe na statku zobowiązanym do uczestnictwa w GMDSS, powinna mieć odpowiednie świadectwo dotyczące GMDSS, wydane lub uznane przez Administrację stosownie do postanowień Regulaminu Radiokomunikacyjnego.

2 Dodatkowo, zgodnie z tym prawidłem, każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie świadectwa upoważniającego do pełnienia służby na statku wyposażonym w radiostację w myśl Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu z 1974 r., z poprawkami, powinien:

.1 mieć ukończone co najmniej 18 lat oraz

.2 ukończyć przepisową edukację i szkolenie i sprostać standardowi kompetencji określonemu w sekcji A-IV/2 Kodu STCW.

Rozdział V
Specjalne wymagania szkoleniowe dla załogi na określonych typach statków

Prawidło V/1

Obowiązujące minimum wymagań w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji oficerów i marynarzy na zbiornikowcach

1 Oficerowie i marynarze, którzy mają wykonywać szczególne obowiązki i ponosić stosowną do nich odpowiedzialność związaną z ładunkiem i wyposażeniem ładunkowym na zbiornikowcach, powinni ukończyć na lądzie odpowiedni kurs przeciwpożarowy jako uzupełnienie do szkolenia wymaganego przez prawidło Vl/1 oraz ukończyć:

.1 co najmniej 3-miesięczną przepisową pracę na morzu na zbiornikowcach, aby nabyć należyte umiejętności w praktycznym bezpiecznym działaniu; lub

.2 przepisowy kurs eksploatacji zbiornikowców stopnia podstawowego pokrywający przynajmniej konspekt dla tego kursu, podany w sekcji A-V/1 Kodu STCW,

jednakże Administracja może zaakceptować okres pracy na morzu odbytej pod nadzorem, krótszej niż określona przez podpunkt 1, pod warunkiem że:

.3 okres zaakceptowany nie jest krótszy niż 1 miesiąc;

.4 zbiornikowiec ma tonaż brutto mniejszy niż 3000 ton;

.5 czas trwania każdego rejsu z udziałem zbiornikowca podczas tego okresu nie przekroczy 72 godzin; oraz

.6 operacyjne cechy charakterystyczne zbiornikowca i ilość rejsów oraz operacji ładowania i wyładunku ukończonych podczas tego okresu pozwolą na to, aby ten sam poziom wiedzy i doświadczenia został osiągnięty.

2 Kapitanowie, starsi oficerowie mechanicy, starsi oficerowie, drudzy, oficerowie mechanicy oraz poza nimi wszystkie inne osoby, które ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za ładowanie, wyładowanie, opiekę nad ładunkiem podczas przewozu lub manipulowania nim, niezależnie od wymagań określonych w podpunktach 1.1 lub 1.2, powinni:

.1 mieć należyte doświadczenie, odpowiednie do ich obowiązków na zbiornikowcach oraz

.2 ukończyć specjalny program szkoleniowy, który obejmuje przynajmniej tematy zawarte w sekcji A-V/1 Kodu STCW, odpowiedni do ich obowiązków na zbiornikowcu do przewozu produktów naftowych oraz chemicznych, jak również do przewozu płynnego gazu, na którym służą.

3 W ciągu dwóch lat po wejściu w życie Konwencji w stosunku do danej Strony można uznać, że członek załogi spełnia wymagania określone w podpunkcie 2.2, jeśli pracował w odpowiednim charakterze na odpowiednim zbiornikowcu przez okres co najmniej 1 roku podczas ostatnich pięciu lat.

4 Administracja zapewni, aby stosowne świadectwo zostało wydane kapitanowi i oficerom, którzy są odpowiednio wykwalifikowani, zgodnie z ust. 1 lub 2 lub, aby istniejące świadectwo zostało właściwie potwierdzone. Każdy wykwalifikowany członek załogi będzie posiadał stosowne świadectwo.

Prawidło V/2

Obowiązujące minimum wymagań w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji kapitanów, oficerów, marynarzy i reszty załogi na statkach pasażerskich Ro-Ro

1 Niniejsze prawidło dotyczy kapitanów, oficerów, marynarzy i innych członków załogi zatrudnionych na pokładzie statków pasażerskich Ro-Ro odbywających podróże międzynarodowe. Administracja określi zastosowanie tych wymogów do załogi służącej na statkach pasażerskich Ro-Ro, odbywających podróże krajowe.

2 Przed objęciem obowiązków na pokładzie statku pasażerskiego Ro-Ro, członkowie załogi powinni ukończyć szkolenie wymagane przez ust. 4 do 8, zgodnie z ich stanowiskami, obowiązkami i odpowiedzialnością.

3 Członkowie załogi, którzy spełnili obowiązek szkolenia, zgodnie z poniższymi ust. 4, 7 i 8, powinni z przerwami nie przekraczającymi 5 lat podejmować odpowiednie szkolenie aktualizujące.

4 Kapitanowie, oficerowie i pozostaliczłonkowie załogi, wyznaczeni w rozkładzie alarmowym do asystowania pasażerom w sytuacji zagrożenia na pokładzie statków pasażerskich Ro-Ro, powinni ukończyć szkolenie w zarządzaniu załogą, jak to określono w sekcji A-V/2 ust. 1, Kodu STCW.

5 Kapitanowie, oficerowie i pozostali członkowie załogi, wyznaczeni do specjalnych obowiązków i odpowiedzialności na pokładzie statków pasażerskich Ro-Ro, powinni ukończyć szkolenie zapoznawcze określone w sekcji A-V/2, ust. 2 Kodu STCW.

6 Załoga zajmująca się bezpośrednią obsługą pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich na statkach pasażerskich Ro-Ro powinna ukończyć szkolenie w zakresie bezpieczeństwa, określone w sekcji A-V/2, ust. 3 Kodu STCW.

7 Kapitanowie, starsi oficerowie mechanicy, drudzy oficerowie mechanicy oraz poza nimi wszystkie inne osoby, które ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za zaokrętowanie i wyokrętowanie pasażerów, za ładowanie, wyładowanie i opiekę nad ładunkiem oraz zamykanie przejść kadłubowych na pokładzie statków pasażerskich Ro-Ro, powinni ukończyć przepisowe zintegrowane szkolenie w zakresie bezpieczeństwa pasażerów, ładunku i statku, jak to określono w sekcji A-V/2, ust. 4 Kodu STCW.

8 Kapitanowie, starsi oficerowie mechanicy, drudzy oficerowie mechanicy oraz poza nimi wszystkie inne osoby, które ponosząodpowiedzialność za bezpieczeństwo pasażerów w sytuacji zagrożenia na pokładzie statków pasażerskich Ro-Ro, powinni ukończyć przepisowe szkolenie o kierowaniu w sytuacjach zagrożenia i w przypadku wystąpienia nietypowych zachowań ludzi, jak to określono w rozdziale A-V/2, ust. 5 Kodu STCW.

9 Administracja zapewni, aby dokumenty świadczące o ukończeniu szkolenia były wystawione każdej wykwalifikowanej osobie zgodnie z postanowieniami niniejszego prawidła.

Rozdział VI
Funkcje związane ze stanem zagrożenia, bezpieczeństwem zawodowym, opieką medyczną oraz ratownictwem

Prawidło VI/1

Obowiązujące minimum wymagań dla wszystkich członków załóg w zakresie przyswajania wiedzy, podstaw szkolenia i instrukcji dotyczących bezpieczeństwa

Członkowie załóg przyswoją zakres wiedzy oraz przejdą podstawowe szkolenie lub instruktaż zgodnie z sekcją A-VI/1 Kodu STCW i spełnią zawarte w nich wymagania kwalifikacyjne.

Prawidło VI/2

Obowiązujące minimum wymagań koniecznych do wydania świadectw kwalifikacyjnych na łodziach i tratwach ratunkowych oraz szybkich jednostkach ratowniczych

1 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie świadectwa ratownika na łodziach i tratwach ratunkowych innych niż szybkie jednostki ratownicze powinien:

.1 mieć ukończone 18 lat;

.2 odbyć potwierdzoną pracę na-morzu nie krótszą niż 12 miesięcy lub ukończyć przepisowy kurs szkoleniowy oraz mieć uznaną co najmniej 6-miesięczną praktykę morską; oraz

.3 spełniać wymagania kwalifikacyjne określone dla osób ubiegających się o uzyskanie świadectwa ratownika na łodziach i tratwach ratunkowych wyszczególnionych w sekcji A-VI/2, ust. 1-4 Kodu STCW.

2 Każdy kandydat ubiegający się o świadectwo ratownika na szybkich jednostkach ratowniczych powinien:

.1 posiadać świadectwo kwalifikacyjne ratownika na łodziach i tratwach ratunkowych innych niż szybkie jednostki ratownicze;

.2 przejść odpowiedni kurs szkoleniowy; oraz

.3 spełniać wymagania kwalifikacyjne konieczne do uzyskania świadectwa starszego ratownika określone w sekcji A-VI/2, ust. 5-8 Kodu STCW.

Prawidło VI/3

Obowiązujące minimum wymagań dotyczących szkolenia ppoż. stopnia wyższego

1 Członkowie załogi, wyznaczeni do kierowania akcjami w walce z pożarem, powinni ukończyć szkolenie stopnia wyższego dotyczące technik zwalczania pożaru ze szczególnym podkreśleniem roli organizacji, taktyki i dowodzenia, według postanowień zawartych w sekcji A Vl/3 Kodu STCW, a także spełnić wymagania kwalifikacyjne w niej zawarte.

2 Jeżeli szkolenie ppoż. stopnia wyższego nie jest ujęte w kwalifikacjach koniecznych do uzyskania świadectwa, które ma być wydane, powinno być wydane specjalne świadectwo lub dokument potwierdzający udział marynarza w kursie szkoleniowym ppoż. stopnia wyższego.

Prawidło VI/4

Obowiązujące minimum wymagań w zakresie udzielania pierwszej pomocy oraz opieki medycznej nad chorym na statku

1 Członkowie załogi, wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy na statku, powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej określonej w sekcji A-VI/4, ust. 1-3 Kodu STCW.

2 Marynarze wyznaczeni do kierowania opieką medyczną na statku powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne w zakresie opieki medycznej, określone w sekcji A-VI/4, ust. 4-6 Kodu STCW.

3 Jeżeli szkolenie w zakresie pierwszej pomocy lub opieki medycznej nad chorym na statku nie jest ujęte w kwalifikacjach koniecznych do wystawienia świadectwa, wówczas będzie wystawione specjalne świadectwo lub dokument zaświadczający o udziale posiadacza takiego świadectwa w kursie szkoleniowym dotyczącym pierwszej pomocy lub opieki medycznej nad chorym na statku.

Rozdział VII
Świadectwa alternatywne

Prawidło VII/1

Wydawanie dyplomów alternatywnych

1 Pomimo wymagań koniecznych do uzyskania dyplomów, ujętych w rozdziałach II oraz III niniejszego Załącznika, Strony mogą podjąć decyzję wydawania lub upoważnić do wydawania dyplomów innych niż te, które są określone w prawidłach tych rozdziałów zakładając że:

.1 poziomy odpowiedzialności oraz związane z nimi funkcje, które mają być wyszczególnione w dyplomach alternatywnych i ich potwierdzeniach, są identyczne jak te, które wymienia się w sekcjach A-II/1, A-II/2, A-II/3, A-II/4, A-III/1, A-III/2, A-III/3, A-III/4 oraz A-IV/2 Kodu STCW;

.2 kandydaci ubiegający się o wydanie dyplomu alternatywnego uzyskali odpowiednie wykształcenie i przeszkolenie oraz spełniają wymagania kwalifikacyjne, zalecane w stosownych sekcjach Kodu STCW oraz wyszczególnione w sekcji A-VII/1 niniejszego Kodu, odnoszące się do funkcji i zakresu obowiązków określonych w dyplomie oraz w jego potwierdzeniu;

.3 kandydaci ubiegający się o wydanie dyplomu alternatywnego legitymują się potwierdzoną pracą na morzu stosowną do wykonywanych funkcji i zakresu obowiązków określonych w tym dyplomie. Minimalny okres wymaganej pracy na morzu musi odpowiadać przepisom zawartym w rozdziale II i III niniejszego Załącznika. Jednakże minimalny okres wymaganej pracy na morzu nie może być krótszy od określonego w sekcji A-VII/2 Kodu STCW;

.4 kandydaci ubiegający się o wydanie dyplomu alternatywnego, którzy zgodnie z jego treścią mają wykonywać funkcje nawigacyjne na poziomie operacyjnym, będą spełniać stosowne wymagania zawarte w prawidłach rozdziału IV, dotyczące wyznaczonych obowiązków w zakresie radiokomunikacji zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym; a

.5 dyplomy są wydawane zgodnie z wymaganiami prawidła I/9 i postanowieniami zawartymi w rozdziale VII Kodu STCW.

2 Żaden dyplom przewidziany w niniejszym rozdziale nie zostanie wydany, o ile Strona nie przekaże Organizacji stosownej informacji, zgodnie z artykułem IV i prawidłem I/7.

Prawidło VII/2

Dyplomy członków załóg

1 Każdy członek załogi wykonujący jakąkolwiek funkcję lub szereg funkcji określonych w tablicach A-II/1, A-II/2, A-II/3 lub A-II/4 rozdziału II lub tablicach A-III/1, A-III/2, A/III/4 rozdziału III lub A-IV/2 rozdziału IV Kodu STCW musi posiadać stosowny dyplom.

Prawidło VII/3

Zasady wydawania dyplomów alternatywnych

1 Strona, która zadecyduje o wydawaniu lub upoważni do wydawania alternatywnych dyplomów, zapewni przestrzeganie następujących zasad:

.1 żaden alternatywny system wydawania dyplomów nie zostanie wdrożony, jeśli nie zapewni wysokiego poziomu bezpieczeństwa na morzu i nie będzie oddziaływał zapobiegawczo na zanieczyszczenie środowiska w co najmniej równym stopniu co system opisany w innych rozdziałach; oraz

.2 każdy układ umożliwiający wydawanie dyplomu zgodnie z niniejszym rozdziałem stworzy możliwość wymienialności dyplomów z tymi, które zostały wydane zgodnie z innymi rozdziałami.

2 Zasada wymienialności zawarta w ust. 1 zapewni, że:

.1 członkowie załóg, którym wydano dyplomy na podstawie przepisów zawartych w rozdziałach II i/lub III, oraz członkowie załóg, którym wydano dyplom na podstawie przepisów rozdziału VII, są w stanie służyć na statkach z tradycyjnymi lub innymi formami organizacji; oraz

.2 członkowie załóg nie są szkoleni pod kątem specyficznych układów na statku w taki sposób, który zmniejszałby możliwość wykorzystania ich umiejętności gdzie indziej.

3 Wydając jakikolwiek dyplom na podstawie niniejszego rozdziału należy wziąć pod uwagę następujące zasady:

.1 wydanie alternatywnego dyplomu nie będzie służyć samo w sobie do:

.1 zredukowania liczby członków załogi na statku,

.2 obniżenia integralności zawodowej lub niewykorzystania w pełni umiejętności członków załogi, lub

.3 uzasadnienia przydziału łączonych obowiązków wachtowego oficera pokładowego i mechanika jednemu posiadaczowi dyplomu w ciągu jakiejkolwiek wachty; oraz

.2 osoba dowodząca zostanie wyznaczona przez kapitana i prawna pozycja oraz władza kapitana oraz innych członków załogi nie ulegnie niekorzystnemu wpływowi wdrażania jakiegokolwiek układu umożliwiającego wydawanie dyplomu alternatywnego.

4 Zasady zawarte w ust. 1 i 2 niniejszego prawidła zapewnią utrzymanie kwalifikacji zarówno oficerów pokładowych, jak i mechaników.

Rozdział VIII
Pełnienie wacht

Prawidło VIII/1

Sprawność fizyczna przy wykonywaniu obowiązków

W celu zapobiegania zmęczeniu członków załogi każda Administracja;

.1 ustali i wprowadzi w życie okresy odpoczynku dla członków załogi pełniących wachty; oraz

.2 będzie wymagać, by system wachtowy był tak ustalany, by sprawność osób pełniących wachty nie została osłabiona zmęczeniem i wszystkie obowiązki zostały tak zaplanowane, że pierwsza wachta na początku rejsu, jak i następne były pełnione po wystarczającym wypoczynku i w dobrej kondycji.

Prawidło VIII/2

Układ wachtowy i przestrzeganie zasad

1 Administracje skierują uwagę kompanii, kapitanów, starszych mechaników oraz wszystkich pełniących wachty na wymagania, zasady i wskazówki zawarte w Kodzie STCW, które muszą być przestrzegane, aby zapewnić utrzymanie stałego bezpieczeństwa na wachcie lub wachtach, stosownie do panujących okoliczności i warunków na wszystkich statkach morskich i o każdej porze.

2 Administracje będą wymagać od kapitana każdego statku zapewnienia aby, układ wacht był odpowiedni dla zagwarantowania bezpiecznej wachty lub wacht, biorąc pod uwagę panujące okoliczności i warunki, oraz aby kapitan sprawował ogólny nadzór nad:

.1 oficerami wachtowymi odpowiedzialnymi za bezpieczną nawigację statku, w czasie wykonywania obowiązków, kiedy są oni obecni na mostku nawigacyjnym lub w bezpośrednio sąsiadujących pomieszczeniach, takich, jak kabina nawigacyjna lub centrala kontrolno-manewrowa;

.2 radiooperatorami odpowiedzialnymi za pełnienie stałego nasłuchu radiowego na odpowiednich częstotliwościach podczas wacht;

.3 oficerami wachtowymi w maszynie, zgodnie z Kodem STCW, będącymi też pod nadzorem starszego mechanika, którzy muszą stawić się natychmiast w maszynowni, a wtedy gdy sytuacja tego wymaga, muszą być obecni w maszynowni w celu pełnienia swoich obowiązków; oraz

.4 pełnieniem odpowiedniej i efektywnej wachty lub wacht w celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa o każdej porze, podczas gdy statek jest zakotwiczony lub zacumowany, a gdy przewozi niebezpieczny ładunek, organizacja takiej wachty lub wacht powinna uwzględniać rodzaj, ilość, opakowanie i sztauowanie niebezpiecznego ładunku oraz zaistnienie jakichkolwiek specjalnych warunków na statku, na morzu lub na lądzie.

Rezolucja 3
Postanowienia Przejściowe

Konferencja,

Po przyjęciu poprawek z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht (STCW) z roku 1978,

Po uzgodnieniu, że Prawidło I/15 Postanowień Przejściowych zostanie włączone do poprawek, co zapewni stronom pięcioletni okres na wydanie i weryfikowanie dyplomów/świadectw zgodnie z poprawkami przyjętymi przez Konferencję,

Uznając konieczność natychmiastowego podjęcia przez Strony stosownych działań zmierzających do uwzględnienia poprawek w podległym im systemie szkolenia i wydawania dyplomów, aby przed 1 lutego 2002 r. osiągnąć jej pełne zastosowanie,

Mając świadomość, że trudności, jakie mogą powstać w związku z wprowadzaniem wymogów poprawionej Konwencji STCW mogą ujemnie wpłynąć na wysokość wymagań co do fachowości w możliwie najkrótszym czasie:

1. Stanowczo zaleca, aby każda Strona na bieżąco informowała Komitet Bezpieczeństwa Morskiego Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) o stopniu zaawansowania we wprowadzaniu postanowień przejściowych Prawidła I/15 i uwzględniania wymagań wynikających z poprawek do Konwencji STCW przyjętych przez Konferencję, w jej warunkach miejscowych, jak również wszelkich innych trudnościach, które napotyka w związku z tym.

2. Zachęca Komitet Bezpieczeństwa Morskiego do kontrolowania prac zmierzających do wprowadzania Konwencji STCW wraz z poprawkami przez wszystkie Strony, co miałoby na celu wprowadzenie w możliwie najkrótszym czasie najwyższych wymagań zawodowych i usprawnienie procesu oraz wychodzenie naprzeciw trudnościom mogącym zagrozić pełnemu i efektywnemu wdrożeniu systemu.



Rezolucja 4

Szkolenie radiooperatorów dla obsługi Globalnego Morskiego Systemu Bezpieczeństwa i Powiadamiania w Niebezpieczeństwie (GMDSS)

Konferencja,

Po przyjęciu poprawek z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978, pragnąc wzmocnić wprowadzanie w życie Konwencji i tym samym podnieść kwalifikacje członków załóg, a także,

Przyjąwszy wymagania w zakresie wyszkolenia wszystkich oficerów pokładowych, wydawania im świadectw, jako właściwych do pełnienia określonych funkcji radiowych,

Potwierdzając znaczenie skutecznego pełnienia wachty radiowej i utrzymywania łączności radiowej dla zapewnienia bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz ochrony środowiska morskiego,

Uwzględniając wymagania Globalnego Morskiego Systemu Bezpieczeństwa i Powiadamiania w Niebezpieczeństwie (GMDSS), określone w Regulaminie Radiokomunikacyjnym i Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS) z roku 1974 wraz z poprawkami z roku 1988,

Biorąc pod uwagę, że zgodnie z Prawidłem IV/1 Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS) z roku 1974 wraz z poprawkami z roku 1988, każdy statek, wobec którego ma zastosowanie rozdział IV tej Konwencji, będzie, po 1 lutego 1999 roku, zobowiązany do przestrzegania wszystkich odpowiednich wymogów określonych w tym rozdziale, a Globalny Morski System Bezpieczeństwa i Powiadamiania w Niebezpieczeństwie (GMDSS), będzie w pełni wprowadzony w życie.

Uwzględniając, że Prawidło IV/16 Konwencji SOLAS z roku 1974 wraz z poprawkami, stanowi, że personel każdego statku ma być przeszkolony do pełnienia funkcji radiowych w zakresie bezpieczeństwa ku zadowoleniu Administracji,

Uwzględniając dalej, że Rezolucja A.769/18/, przyjęta przez Zgromadzenie Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), zaleca, aby Administracje, przed wydaniem świadectwa GMDSS posiadaczowi innego niż GMDSS świadectwa, stosowały wymóg zdania egzaminu co najmniej zgodnie z tokiem postępowania określonym w tej rezolucji, mając jednakże na uwadze, że postanowienia tej rezolucji wygasają 1 lutego 1977 r.,

Uznając również, że System GMDSS określi jedynie sposób przeprowadzania łączności radiowej w zakresie bezpieczeństwa dla większości innych statków, wobec których Konwencja SOLAS z roku 1974, wraz z poprawkami, nie ma zastosowania. Uznając również potrzebę wyszkolenia osób zatrudnionych na pokładzie takich statków i wydania im świadectw zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym i z Międzynarodową Konwencją w Sprawie Norm Szkolenia Członków Załóg,

Wydawania Dyplomów i Pełnienia Wacht (STCW) z roku 1978, wraz z poprawkami,

Uwzględniając fakt, że powoduje to konieczność wyszkolenia i wydania świadectw przed 1 lutego 1999 r. znacznej liczbie praktykujących już kapitanów, oficerów pokładowych i radiooperatorów do podjęcia funkcji radiooperatorów w systemie GMDSS,

Wyrażając opinię, że w przypadku opóźnienia tego wyszkolenia i wydania świadectw, może dojść do braku radiooperatorów w systemie GMDSS na dużą skalę, w momencie gdy system GMDSS zostanie w pełni wprowadzony w życie,

stanowczo zaleca Administracjom:

1. podjęcie działania w celu zapewnienia wystarczającej liczby osób zdolnych do przejęcia obowiązków radiowej służby bezpieczeństwa na swoich statkach przed 1 lutego 1999 r., nie redukując zakresu wyszkolenia.

2. spowodowanie zainteresowania działających w ich krajach armatorów i marynarzy oraz tych wszystkich osób, które mogą się stać potencjalnymi użytkownikami usług GMDSS, jak również tych, których statki mogą być ich użytkownikami.


Rezolucja 5

Szkolenie osób pracujących na statkach pasażerskich typu Ro-Ro w zakresie kierowania w sytuacjach zagrożenia i w przypadku nietypowych zachowań ludzkich

Konferencja,

Po przyjęciu poprawek z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978, (STCW),

Zważywszy, że Prawidło V/2.8 Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht, wraz z poprawkami, nakłada obowiązek przeszkolenia kapitanów, oficerów, starszego oficera mechanika, drugiego oficera mechanika oraz wszystkich członków załogi ponoszących odpowiedzialność za bezpieczeństwo pasażerów w sytuacjach zagrożenia w zakresie pełnienia funkcji kierowniczych i panowania nad zachowaniem się ludzi,

Zważywszy również, że Przepisy o Szkoleniu Członków Załóg, Wydawaniu Dyplomów i Pełnieniu Wacht wymagają, między innymi, aby szkolenie to było realizowane, ku zadowoleniu Administracji, w oparciu o wymagania opracowane przez Międzynarodową Organizację Morską,

Wskazując na to, że Komitet d/s Bezpieczeństwa Morskiego tej Organizacji, podczas swej 65 Sesji, uzgodnił, że wyszkolenie w zakresie kierowania w sytuacjach zagrożenia i w przypadku nietypowych zachowań ludzkich ma zasadnicze znaczenie dla głównego personelu na statkach pasażerskich typu Ro-Ro i powinno obejmować następujące dziedziny:

- zachowanie się człowieka i jego reakcje,

- udoskonalenie korzystania ze środków ratunkowych,

- opracowanie planów działania w sytuacjach zagrożenia,

- rozwijanie umiejętności kierowania grupą,

- opanowanie stresu oraz

- utrzymanie łączności,

wskazując również na opinię Komitetu Bezpieczeństwa Morskiego, że szczegóły takiego szkolenia winny być opracowane tak, aby zapewniały osiągnięcie wiedzy, znajomości praktycznej i sprawności oraz obejmowały sposób wykazania sprawności oraz kryteria oceny sprawności zanim zostaną włączone do części A Kodu STCW,

Zachęca Międzynarodową Organizację Morską do opracowania, w trybie pilnym szczegółowych postanowień dotyczących szkolenia personelu na statkach pasażerskich typu Ro-Ro w zakresie kierowania w sytuacjach zagrożenia i w przypadku nietypowych zachowań ludzkich, celem ewentualnego włączenia ich do Kodu STCW.


Rezolucja 6

Szkolenie personelu na statkach pasażerskich

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978 łącznie z Prawidłem V/2, dotyczącym obowiązującego minimum wiedzy - wymaganej od kapitanów, oficerów, marynarzy nie będących oficerami i innego personelu na statkach pasażerskich typu Ro-Ro,

Przewidując, że postanowienia szczegółowe dotyczące szkolenia w znaczącym stopniu doprowadzą do podniesienia stopnia bezpieczeństwa na statkach pasażerskich typu Ro-Ro w sytuacjach zagrożenia,

Uznając, że udział personelu statkowego w bezpiecznej ewakuacji pasażerów w sytuacjach zagrożenia jest ważny,

Uznając, że może zaistnieć sytuacja, w której personel wyznaczony do pomocy pasażerom w sytuacji zagrożenia zostanie zmuszony do udzielania pomocy innym członkom załogi, którzy nie zostali specjalnie przeszkoleni, że może mieć to wpływ na zachowanie się pasażerów w takich sytuacjach,

Mając świadomość, że niektórzy członkowie załóg statków pasażerskich nie mają obowiązku przeszkolenia według tych samych wymagań co personel statków pasażerskich typu Ro-Ro,

1. zachęca Międzynarodową Organizację Morską, aby rozważyła opracowanie odpowiednich postanowień dotyczących szkolenia kapitanów, oficerów, marynarzy i innych osób zatrudnionych na statkach pasażerskich, aby mogły one być włączone do Konwencji STCW z roku 1978 wraz z poprawkami,

2. zachęca Strony Konwencji STCW z roku 1978, aby wzięły pod uwagę możliwość zastosowania odpowiednich postanowień Prawidła V/2 w trybie dobrowolności wobec personelu zatrudnionego na statkach pasażerskich.


Rezolucja 7

Kontrolowanie ewentualnych skutków wydawania dyplomów alternatywnych

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978,

Uznając, że rozdział VII poprawionego Załącznika do Konwencji STCW przewiduje możliwość wydawania dyplomów alternatywnych oraz że tryb wydawania takich dyplomów może być wdrażany w różny sposób przez Strony Konwencji,

Uznając dalej, że działanie takich systemów w praktyce jest w obecnej chwili ograniczone i mogą one znacznie wpłynąć na podział pracy i odpowiedzialności pomiędzy członków załogi,

Wyrażając zapewnienie, że wdrażanie takich systemów nie zaszkodzi w konsekwencji bezpieczeństwu życia na morzu, bezpieczeństwu statku i jego eksploatacji lub ochronie środowiska morskiego,

Zachęca Komitet Bezpieczeństwa Morskiego Międzynarodowej Organizacji Morskiej do utrzymywania stałej kontroli nad wdrażaniem rozdziału VII poprawionego załącznika do Konwencji STCW i stosownych sekcji Kodu STCW, w celu:

1. identyfikacji systemów dyplomów alternatywnych, wprowadzanych w myśl rozdziału VII,

2. określenia, czy zachodzi konieczność wprowadzenia poprawek do Kodu STCW, aby mieć pewność, że wymagania w zakresie wdrażania tych systemów są adekwatne i efektywne; oraz

3. prowadzenia dalszych prac nad zasadami zawartymi w Prawidle VI I/3 i uściślenia ich zastosowania.

Rezolucja 8

Podnoszenie poziomu wiedzy technicznej, umiejętności praktycznych oraz fachowości członków załóg

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978, mając na uwadze wzmocnienie procesu wdrażania Konwencji, a tym samym doskonalenie fachowości członków załóg,

Uznając, że ogólna efektywność procesów doboru, szkolenia i wydawania świadectw może być oceniona jedynie na podstawie umiejętności praktycznych, zdolności i fachowości wykazywanych przez członków załóg podczas pracy na statku,

Zaleca, aby Administracje podjęły starania, aby przedsiębiorstwa żeglugowe:

1. ustaliły kryteria i sposoby doboru personelu tak, aby wykazywał on możliwie najwyższy poziom wiedzy technicznej, umiejętności praktycznych oraz fachowości,

2. kontrolowały aktualny poziom personelu na statkach w zakresie wykonywania obowiązków,

3. zachęcały wszystkich oficerów do aktywnego udziału w szkoleniu młodszego personelu,

4. starannie kontrolowały i często dokonywały oceny postępu w zakresie przyswajania wiedzy technicznej i rozwijania umiejętności praktycznych przez młodszy personel podczas pracy na statku,

5. zapewniły szkolenie podyplomowe i uaktualniające wiedzę w odpowiednich odstępach czasu; oraz

6. podjęły wszelkie stosowne działania w celu podniesienia rangi zawodu i profesjonalizmu wśród podległego im personelu.


Rezolucja 9

Postanowienia w sprawie międzynarodowych wymagań w zakresie stanu zdrowia członków załóg

Konferencja,

Przyjawszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978;

Notując brak uzgodnień międzynarodowych w odniesieniu do stanu zdrowia członków załóg;

Uznając, jak ważny jest stan zdrowia kapitanów i członków załóg dla bezpieczeństwa życia i mienia na morzu i ochrony środowiska morskiego;

Biorąc pod uwagę ustalenia Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące badań lekarskich członków załóg;

a także, że Międzynarodowa Organizacja Pracy i Światowa Organizacja Zdrowia podejmują prace nad całościową rewizją aktualnie obowiązujących wymagań w zakresie badań lekarskich członków załóg,

Zachęca Organizację do prowadzenia dalszych prac w zakresie międzynarodowych wymagań dotyczących stanu zdrowia członków załóg we współpracy z Międzynarodową Organizacją Pracy i Światową Organizacją Zdrowia,


Rezolucja 10

Szkolenie pilotów morskich, personelu obsługi ruchu statków i personelu morskiego zatrudnionego na ruchomych jednostkach przybrzeżnych

Konferencja,

Przyjawszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978;

Uznając rolę pilotów morskich, personelu obsługi ruchu statków i personelu zatrudnionego na ruchomych jednostkach przybrzeżnych w zachowaniu bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz ochronie środowiska morskiego;

Stwierdzając, że ograniczenia czasowe uniemożliwiłyby rozpatrzenie możliwości włączenia postanowień dotyczących szkolenia i wydawania dyplomów temu personelowi do poprawek do Konwencji STCW z roku 1978 przyjętych przez Konferencję,

Zachęca Międzynarodową Organizację Morską, aby rozpatrzyła możliwość opracowania wymagań w zakresie szkolenia pilotów morskich, personelu obsługi ruchu statków i personelu zatrudnionego na ruchomych jednostkach przybrzeżnych i wydawania dyplomów, celem włączenia ich do Konwencji STCW z roku 1978 lub do innego dokumentu.


Rezolucja 11

Promowanie współpracy technicznej

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978;

Uznając ważność odpowiedniego wykształcenia, przeszkolenia praktycznego i właściwego im doświadczenia praktycznego dla wszystkich członków załóg,

Biorąc pod uwagę także, że szczególnie w krajach rozwijających się mogą zaistnieć ograniczone możliwości dostępu do specjalistycznych programów szkoleniowych i uzyskania wymaganej praktyki;

Wyrażając przekonanie, że promowanie współpracy technicznej dopomoże tym krajom, nie mającym jeszcze odpowiednich ekspertyz ani zaplecza do prowadzenia takiego szkolenia, wprowadzić w życie wymagania poprawionej Konwencji STCW:

1. stanowczo zaleca Stronom, aby we współpracy z Międzynarodową Organizacją Morską zapewniły lub dopomogły w zapewnieniu pomocy tym krajom, które mają trudności w sprostaniu zwiększonym wymaganiom Konwencji STCW,

2. zachęca Międzynarodową Organizację Morską do zwiększenia wysiłków na rzecz zapewnienia krajom pomocy i wprowadzenia do swego programu do spraw współpracy technicznej stosownej klauzuli.


Rezolucja 12

Wkład Światowego Uniwersytetu Morskiego w opracowanie programu poszerzonych wymagań w zakresie szkolenia morskiego

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978;

Przyjąwszy również rezolucję 11 o promowaniu współpracy technicznej;

Mając świadomość, że wiele krajów, a szczególnie kraje rozwijające się, mogą mieć trudności z wprowadzeniem szkolenia i jego oceny na wymaganym przez Konwencję, wraz z poprawkami, poziomie;

Uznając znaczącą rolę wkładu absolwentów Światowego Uniwersytetu Morskiego we wprowadzanie w życie Konwencji STCW wraz z poprawkami i udoskonalonych programów szkolenia, szczególnie w krajach rozwijających się, jak również we wprowadzaniu w życie wymagań włączonych do innych Konwencji Międzynarodowej Organizacji Morskiej, związanych z bezpieczeństwem morskim i zanieczyszczeniem środowiska;

Mając również świadomość, że w międzynarodowej branży morskiej zatrudniony tam personel powinien stale posiadać odpowiedni poziom wiedzy i wyszkolenia praktycznego, aby sprostać dążeniom Organizacji do zapewnienia bezpieczniejszych warunków żeglugi i bardziej czystych oceanów, w jednolity i efektywny sposób na całym świecie;

Uznając, że stałe zapotrzebowanie na personel może być zaspokojone przez Światowy Uniwersytet Morski, który poprzez swoją działalność i przekazywanie programów zaawansowanego szkolenia morskiego przejmuje wiodącą rolę w świecie w pogłębianiu wiedzy praktycznej i wykształcenia morskiego;

1. stanowczo zaleca Organizacji prowadzenie dalszych prac w celu:

.1 spożytkowania materiałów i ekspertyz Światowego Uniwersytetu Morskiego do przekazywania wykształcenia morskiego i wiedzy praktycznej wszędzie tam, gdzie jest ona potrzebna, a szczególnie do krajów rozwijających się; oraz

.2 zachęcania i udzielania poparcia Światowemu Uniwersytetowi Morskiemu w pełnieniu wiodącej roli w dziedzinie - promocji i wprowadzania w życie programów zaawansowanego szkolenia morskiego;

2. usilnie zaleca, aby Administracje nie zaprzestawały popierania i wykorzystywania materiałów Światowego Uniwersytetu Morskiego w zapewnieniu sobie kadr dobrze wyszkolonych urzędników administracyjnych i wykładowców dziedzin morskich;

3. nakłada na Sekretarza Generalnego Organizacji obowiązek przedłożenia niniejszej rezolucji Zgromadzeniu Organizacji i zachęca je do rozważenia przyjęcia podobnej rezolucji.


Rezolucja 13

Rewizja kursów modelowych opublikowanych przez Międzynarodową Organizację Morską

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978,

Uznając dużą rolę kursów modelowych, opublikowanych przez Międzynarodową Organizację Morską, które dostarczyły podstawowych programów opartych na minimalnych wymaganiach wynikających z Konwencji STCW przyjętej w roku 1978,

Doceniając znaczenie kursów modelowych, które dopomogły wielu instytucjom szkoleniowym podnieść poziom prowadzonego przez nie szkolenia i są wykorzystywane do ulepszania metod oceniania fachowości,

Dążąc do osiągnięcia większej jednolitości w realizowaniu Prawideł Konwencji, wraz z poprawkami, dotyczących szkolenia i oceniania,

Zachęca:

.1 Organizację do podjęcia działań w celu przejrzenia i uaktualnienia tych kursów modelowych, które dostarczają wskazówek odnośnie wprowadzania w życie szkolenia i oceniania zgodnie z przepisami Konwencji wraz z poprawkami,

.2 Administrację do finansowania lub też innego wsparcia, przejrzenia i aktualizacji takich kursów modelowych.


Rezolucja 14

Promowanie udziału kobiet w gospodarce morskiej

Konferencja,

Przyjąwszy poprawki z roku 1995 do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z roku 1978,

Przyjmując do wiadomości średnioterminowy plan włączenia kobiet do sektora morskiego, opracowany przez Międzynarodową Organizację Morską, i udzielając Organizacji poparcia w Jej dążeniu do promowania szkolenia kobiet w sektorze morskim,

Dążąc do zapewnienia równego dla kobiet i mężczyzn dostępu do wyszkolenia morskiego i zatrudniania na statkach,

zachęca Administracje do:

.1 zwrócenia szczególnej uwagi na zapewnienie równego dla kobiet i mężczyzn dostępu do wszystkich dziedzin gospodarki morskiej,

.2 zwrócenia uwagi na rolę kobiet w zawodach morskich oraz promowania ich większego udziału w szkoleniu morskim na wszystkich poziomach.


Kod STCW, dotyczący Wyszkolenia Członków Załóg, Wydawania Dyplomów oraz Pełnienia Wacht


Część A
Obowiązujące kryteria, dotyczące postanowień zawartych w Załączniku do Konwencji STCW

Wstęp

1 Niniejsza część Kodu STCW zawiera obowiązujące postanowienia, na które powołano się w Załączniku do Międzynarodowej Konwencji o Wymaganiach w Zakresie Wyszkolenia, Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht z 1978 roku, z poprawkami, zwanej dalej Konwencją STCW. Postanowienia te podają szczegółowo minimum wymagań, do których przestrzegania Strony są zobowiązane, aby skutecznie spełnić warunki Konwencji.

2 Część ta zawiera również kryteria kwalifikacyjne, wymagane od kandydatów starających się o wydanie i przedłużenie ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych, według postanowień Konwencji STCW. By wyjaśnić powiązanie między postanowieniami zawartymi w rozdziale VII, dotyczącymi alternatywnego wydawania dyplomów, oraz postanowieniami zawartymi w rozdziałach II, III i IV, dotyczącymi wydawania dyplomów, umiejętności wyszczególnione w kryteriach kwalifikacyjnych są odpowiednio zgrupowane według następujących siedmiu funkcji:

.1 Nawigacja

.2 Przeładunek i sztauowanie

.3 Kontrola nad eksploatacją statku i opieka nad ludźmi na statku

.4 Mechanika okrętowa

.5 Elektrotechnika, elektronika, automatyka

.6 Konserwacja i naprawy

.7 Radiokomunikacja

na następujących poziomach odpowiedzialności:

.1 Poziom zarządzania

.2 Poziom operacyjny

.3 Poziom pomocniczy

Funkcje i poziomy odpowiedzialności są określone jako podtytuły w tabelach z wymaganiami kwalifikacyjnymi zawartymi w rozdziałach II, III oraz IV niniejszej części. Zakres funkcji na poziomie odpowiedzialności wyrażony w podtytule jest określony przez umiejętności wymienione poniżej, w kolumnie 1 tabeli. Znaczenia pojęć: "funkcja" oraz "poziom odpowiedzialności" są ogólnie określone poniżej, w sekcji A-I/1

3 Numeracja sekcji w tej części odpowiada numeracji prawideł zawartych w Załączniku do Konwencji STCW. Tekst tych sekcji może być podzielony na ponumerowane części i ustępy, ale numeracja taka odnosi się wyłącznie do danego tekstu.

Rozdział I

Kryteria dotyczące postanowień ogólnych

Sekcja A-I/1

Definicje i wyjaśnienia

1 Definicje i wyjaśnienia zawarte w artykule II oraz prawidle I/1 odnoszą się jednakowo do terminów użytych w częściach A i B niniejszego Kodu. Ponadto następujące definicje uzupełniające odnoszą się tylko do niniejszego Kodu:

.1 "Normy kwalifikacyjne" oznacza zarówno poziom umiejętności koniecznych do opanowania tak, aby odpowiednio wykonywać funkcje na statku zgodnie z kryteriami uzgodnionymi na gruncie międzynarodowym, jak to przedstawiono w niniejszym dokumencie, jak też oznacza przyjęcie zalecanych wymagań lub poziomu wiedzy, zrozumienia oraz wykazania się umiejętnościami;

.2 "Poziom zarządzania" oznacza poziom odpowiedzialności związany:

.2.1 ze służbą na stanowiskach kapitana, starszego oficera, starszego mechanika oraz drugiego mechanika na statkach morskich oraz

.2.2 z gwarancjami, że wszystkie funkcje są odpowiednio wykonywane w wyznaczonym zakresie odpowiedzialności.

.3 "Poziom operacyjny" oznacza poziom odpowiedzialności związany:

.3.1 ze służbą w randze oficera wachtowego na pokładzie, w siłowni lub oficera mechanika wyznaczonego do pełnienia wachty w okresowo bezzałogowej siłowni lub radiooperatora na statku morskim oraz;

.3.2 z bezpośrednią kontrolą nad wykonywaniem wszystkich funkcji w wyznaczonym zakresie odpowiedzialności zgodnie z właściwymi procedurami i pod kierunkiem osoby pełniącej funkcję na poziomie zarządzania danym zakresem odpowiedzialności;

.4 "Poziom pomocniczy" oznacza poziom odpowiedzialności związany z wykonywaniem przydzielonych zadań lub obowiązków na statku morskim pod kierunkiem osoby pełniącej funkcje na poziomie operacyjnym lub na poziomie zarządzania;

.5 "Kryteria oceny" są pojęciem pojawiającym się w kolumnie 4 tabeli w części A "Opisu minimum wymagań kwalifikacyjnych", określającym kryteria, jakimi ma posługiwać się osoba decydująca o tym, czy kandydat może wykonywać określone zadania i obowiązki; oraz

.6 "Niezależna ocena" oznacza ocenę wydaną przez odpowiednio wykwalifikowane osoby, niezależne i będące spoza jednostki lub działalności podlegającej ocenie, w celu skontrolowania, czy procedury administracyjne i operacyjne na wszystkich poziomach są zarządzane, organizowane, podejmowane oraz kontrolowane wewnętrznie tak, aby zapewnić ich poprawność dla osiągnięcia ustalonych celów.

Sekcja A-I/2

Dyplomy i potwierdzenia

1 Tam, gdzie stosownie do postanowień prawidła I/2, ust. 4, potwierdzenie wymagane przez artykuł VI Konwencji jest zawarte w treści samego dyplomu, dyplom taki będzie wydany na formularzu przedstawionym niżej, zakładając, że słowa: "lub do terminu wygaśnięcia ważności każdorazowego przedłużenia niniejszego dyplomu tak, jak wskazane na odwrocie" pojawią się na pierwszej stronie formularza, a postanowienia dotyczące przedłużenia ważności, ukazane na odwrocie formularza, zostaną pominięte, kiedy dyplom wymaga wymiany z powodu utraty ważności. Wskazówki dotyczące wypełniania formularza są zawarte w sekcji B-I/2 niniejszego Kodu

(Pieczęć urzędowa) (Kraj) DYPLOM WYDANY NA PODSTAWIE POSTANOWIEŃ MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT, 1978 r., Z POPRAWKAMI Z 1995 ROKU. Rząd ....................................... zaświadcza,że.................................... został uznany za odpowiednio wykwalifikowanego zgodnie z postanowieniami prawidła ........ powyższej Konwencji, z poprawkami, i posiada kwalifikacje do wykonywania następujących funkcji, na określonych poziomach, podlegających wyszczególnionym ograniczeniom do .................... lub do czasu wygaśnięcia ważności każdego przedłużenia niniejszego Dyplomu tak, jak to podano na odwrocie dokumentu. FUNKCJA POZIOM OGRANICZENIA /JEŚLI SĄ/ Prawomocny posiadacz niniejszego dyplomu może zajmować następujące stanowiska lub stanowiska wyszczególnione w stosownych wymaganiach Administracji dotyczących bezpiecznego obsadzania załogami: STANOWISKO OGRANICZENIA /JEŚLI SĄ/
Dyplom Nr......................... wydany dnia .................................... (Pieczęć urzędowa) ............................ Podpis upoważnionego urzędnika ............................ Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Oryginał tego dyplomu musi być dostępny do wglądu w czasie służby na statku zgodnie z prawidłem I/2, ust. 9 Konwencji. Data urodzenia posiadacza dyplomu ........................................ Podpis posiadacza dyplomu ........................................ Fotografia posiadacza dyplomu Termin ważności tego dyplomu zostaje niniejszym przedłużony do ............................... (Pieczęć urzędowa) ............................. Podpis upoważnionego urzędnika Data przedłużenia ważności .................. ............................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
2 Z wyjątkiem postanowień zawartych w ust. 1, formularz użyty do potwierdzenia wydanego dyplomu powinien być taki, jak przedstawiono poniżej, zakładając jednak, że słowa: "lub do czasu wygaśnięcia ważności każdego przedłużenia niniejszego potwierdzenia tak, jak to podano na odwrocie dokumentu", pojawią się na pierwszej stronie, a postanowienia dotyczące przedłużenia ważności, uwidocznione na odwrocie formularza, zostaną pominięte wtedy, kiedy potwierdzenie przedłużenia ważności wymaga zmiany z powodu utraty ważności. Zalecenia dotyczące wypełnienia formularza są zawarte w sekcji B-I/2 niniejszego Kodu.

(Pieczęć urzędowa) /Kraj/ POTWIERDZENIE WYDANIA DYPLOMU NA PODSTAWIE POSTANOWIEŃ MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT, z 1978 r., z POPRAWKAMI z ROKU 1995 r. Rząd ..................................... zaświadcza, że Dyplom Nr .......................... został wydany ........................................., który został uznany za odpowiednio wykwalifikowanego zgodnie z postanowieniami prawidła .......................... powyższej Konwencji, z poprawkami, i posiada kwalifikacje do pełnienia następujących funkcji, na określonych poziomach, podlegając ograniczeniom do ............................... lub terminu wygaśnięcia ważności każdego przedłużenia niniejszego potwierdzenia tak, jak to podano na odwrocie dokumentu. FUNKCJA POZIOM OGRANICZENIA /JEŚLI SĄ/ Prawomocny posiadacz tego dyplomu może pełnić obowiązki na następującym stanowisku lub stanowiskach wyszczególnionych w stosownych wymaganiach Administracji dotyczących bezpiecznego obsadzania załogami: STANOWISKO OGRANICZENIA (JEŚLI SĄ) Potwierdzenie Nr.............. wydane dnia.................................................... (Pieczęć urzędowa) ............................. Podpis upoważnionego urzędnika ............................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
Oryginał tego potwierdzenia musi być dostępny do wglądu podczas służby na statku zgodnie z prawidłem I/2, ust. 9 Konwencji. Data urodzenia posiadacza dyplomu ........................................ Podpis posiadacza dyplomu ..................................................... Fotografia posiadacza dyplomu Termin ważności tego potwierdzenia niniejszym przedłużono do ................................ (Pieczęć urzędowa) ............................. Podpis upoważnionego urzędnika Data przedłużenia ważności ...................................... Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Termin ważności tego potwierdzenia niniejszym przedłużono do ............................. (Pieczęć urzędowa) ............................. Podpis upoważnionego urzędnika Data przedłużenia ważności ............................... ............................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
3 Formularz użyty do potwierdzenia uznania dyplomu jest przedstawiony niżej, z tym że, słowa: "lub do daty wygaśnięcia ważności każdego przedłużenia niniejszego potwierdzenia tak, jak to podano na odwrocie", uwidocznione na pierwszej stronie formularza, oraz postanowienia dotyczące przedłużenia ważności, znajdujące się na odwrocie, zostaną pominięte, kiedy poświadczenie wymaga zmiany z powodu wygaśnięcia ważności. Polecenia dotyczące wypełnienia formularza są zawarte w sekcji B-I/2 niniejszego Kodu.

(Pieczęć urzędowa) (Kraj) POTWIERDZENIE UZNANIA DYPLOMU ZGODNIE Z POSTANOWIENIAMI MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT, z1978r., z POPRAWKAMI z 1995 r. Rząd ...................................... zaświadcza, że Dyplom Nr ................. wydany /komu/.........................przez lub w imieniu Rządu................................ jest prawomocnie uznany jako zgodny z postanowieniami prawidła I/10 powyższej Konwencji, z poprawkami, a prawomocny jego posiadacz jest upoważniony do wykonywania następujących funkcji na wyszczególnionych poziomach, podlegając określonym ograniczeniom do ......................... lub do terminu wygaśnięcia ważności przedłużenia niniejszego zaświadczenia tak jak podano na odwrocie: FUNKCJA POZIOM OGRANICZENIA /JEŚLI SĄ/ Prawomocny posiadacz niniejszego potwierdzenia może pełnić obowiązki na następującym stanowisku /stanowiskach/ wyszczególnionym w odpowiednich wymaganiach Administracji dotyczących bezpiecznego obsadzania załogami: STANOWISKO OGRANICZENIA /JEŚLI SĄ/ Zaświadczenie Nr........................ wydane dnia .................................... (Pieczęć urzędowa) ............................. Podpis upoważnionego urzędnika ...................................... Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Oryginał tego potwierdzenia musi być dostępny do wglądu podczas służby na statku zgodnie z prawidłem I/2, ust. 9 Konwencji. Data urodzenia posiadacza potwierdzenia ............................... Podpis posiadacza potwierdzenia ....................................... Fotografia posiadacza potwierdzenia
Termin ważności tego potwierdzenia jest niniejszym przedłużony do .......................... (Pieczęć urzędowa) .............................. Podpis upoważnionego urzędnika Data przedłużenia ważności ....................... .............................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Termin ważności tego potwierdzenia jest niniejszym przedłużony do ........................ (Pieczęć urzędowa) .............................. Podpis upoważnionego urzędnika Data przedłużenia ważności ........................ .............................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
4 Używając formularzy, które mogą się różnić od tych, przedstawionych w niniejszej sekcji, stosownie do prawidła I/2, ust. 8, Strony zapewnią, aby we wszystkich wypadkach:

.1 cała informacja odnosząca się do tożsamości oraz rysopisu osoby posiadającej dokument, w tym imię i nazwisko, data urodzenia, fotografia i podpis, łącznie z datą wydania dokumentu, była zamieszczona na tej samej stronie dokumentu; oraz

.2 cała informacja dotycząca stanowiska lub stanowisk, do pełnienia których upoważnia się posiadacza dokumentu, zgodnie ze stosownymi wymaganiami Administracji, dotyczącymi bezpiecznego obsadzania załogami, jak również jakiekolwiek ograniczenia, zostały zamieszczone w widocznym miejscu i były łatwe do zidentyfikowania.

Sekcja A-I/3

Zasady prawne w odniesieniu do żeglugi przybrzeżnej

/Brak przepisów/

Sekcja A-I/4

Procedury kontrolne

1 Procedura oceny zawarta w prawidle I/4, ust. 1.3, wynikająca z sytuacji tutaj wspomnianych, powinna przybrać formę weryfikacji kwalifikacji członków załogi, którzy faktycznie posiadają już wymagane umiejętności.

2 Dokonując tej oceny należy pamiętać o tym, że procedury na statku dotyczą Międzynarodowego Kodu Zarządzania dla Utrzymania Bezpieczeństwa (ISMC) oraz że postanowienia niniejszej Konwencji ograniczają się do kwalifikacji pozwalających bezpiecznie realizować te procedury.

3 Procedury kontrolne według tej Konwencji powinny ograniczać się do wymagań kwalifikacyjnych indywidualnych marynarzy w odniesieniu do obowiązków wykonywanych na statku oraz do ich umiejętności, związanych z pełnieniem wachty, tak, jak to zostało ujęte w części A niniejszego Kodu. Ocena kwalifikacji na statku rozpocznie się weryfikacją dyplomów członków załóg.

4 Oprócz weryfikacji dyplomu, ocena według prawidła I/4, ust. 1.3 może wymagać zademonstrowania przez członka załogi swoich kwalifikacji na stanowisku pracy. Tego rodzaju prezentacja kwalifikacji może obejmować weryfikację, która ustali, czy wymagania operacyjne w odniesieniu do pełnienia wachty zostały spełnione i czy poziom kwalifikacji członka załogi pozwala na właściwą reakcję w niebezpiecznych sytuacjach.

5 Ocena będzie oparta tylko na metodach zaprezentowania kwalifikacji łącznie z kryteriami do ich oceny oraz na zakresie wymagań wyszczególnionych w części niniejszego Kodu.

Sekcja A-I/5

Postanowienia krajowe

Postanowienia zawarte w prawidle I/5 nie mogą być interpretowane jako chroniące przed przydzieleniem zadań pod nadzorem lub w przypadkach działania siły wyższej (force majeure).

Sekcja A-I/6

Szkolenie i ocena

1 Każda Strona zapewni, że całe szkolenie i ocena członków załóg w celu wydania im dyplomów będą zgodne z Konwencją; a mianowicie;

.1 zaplanowane zgodnie z programami przygotowanymi w formie pisemnej, przy wykorzystaniu takich metod i środków nauczania, procedur oraz materiałów kursowych, które są niezbędne dla osiągnięcia wymaganego poziomu kwalifikacji; oraz

.2 prowadzone, kontrolowane, oceniane i wspierane przez osoby wykwalifikowane, zgodnie z ust. 4, 5 i 6.

2 Osoby prowadzące szkolenie lub ocenę członka załogi podczas służby na statku mogą to czynić tylko wtedy, kiedy ich działanie nie wpłynie niekorzystnie na normalne funkcjonowanie statku oraz kiedy mogą poświęcić czas i uwagę na szkolenie lub ocenę.

Kwalifikacje instruktorów, inspektorów i egzaminatorów

3 Każda Strona zapewni odpowiednio wykwalifikowanych instruktorów, inspektorów i egzaminatorów dla poszczególnych rodzajów szkolenia lub oceny kwalifikacji członków załóg na statku lub na lądzie, zgodnie z wymaganiami niniejszej sekcji.

Szkolenie w czasie służby

4 Każda osoba prowadząca szkolenie członków załóg podczas służby, na statku lub na lądzie, które będzie brane pod uwagę przy kwalifikowaniu do wydania dyplomu, zgodnie z Konwencją, powinna:

.1 rozumieć założenia programu szkolenia i zdawać sobie sprawę ze - specyfiki celów szkoleniowych dla szczególnego rodzaju szkolenia, jakie ma być prowadzone;

.2 posiadać kwalifikacje w zadaniu objętym szkoleniem; oraz

.3 jeśli będzie prowadzić szkolenie na symulatorach, powinna:

.3.1 otrzymać odpowiednie wytyczne, dotyczące technik instruktażowych z użyciem symulatorów, oraz

.3.2 posiadać odpowiednie doświadczenie w pracy z poszczególnymi rodzajami wykorzystywanych symulatorów.

5 Każda osoba odpowiedzialna za szkolenie członków załóg, które będzie brane pod uwagę podczas kwalifikowania do wydania dyplomu, zgodnie z Konwencją będzie posiadać szerokie zrozumienie programu szkoleniowego i specyfiki celów poszczególnych rodzajów przeprowadzanego szkolenia.

Ocena kwalifikacji

6 Każda osoba przeprowadzająca ocenę kwalifikacji członka załogi podczas służby na statku lub na lądzie, która to ocena będzie wpływać na otrzymanie dyplomu zgodnie z Konwencją, powinna:

.1 posiadać odpowiedni poziom wiedzy oraz zrozumienia w zakresie kwalifikacji, które mają być oceniane;

.2 posiadać kwalifikacje w dziedzinie, która podlega ocenie;

.3 otrzymać odpowiednie wytyczne metod oceny i praktyki;

.4 posiadać praktyczne doświadczenie w ocenianiu; oraz

.5 przeprowadzając ocenę przy wykorzystaniu symulatorów wykazać się praktycznym doświadczeniem w ocenie na poszczególnych typach symulatorów, zdobyte pod nadzorem i pozytywnie ocenione przez doświadczonego egzaminatora.

Szkolenie i ocena w instytucjach szkoleniowych

7 Każda Strona, która uznaje kurs szkoleniowy, instytucję szkoleniową lub kwalifikacje nadane przez instytucję szkoleniową, jako część swoich wymagań, konieczną do wydania świadectwa wymaganego przez Konwencję, powinna zapewnić, aby kwalifikacje i doświadczenie instruktorów i egzaminatorów odpowiadały przepisom o normach jakości, zamieszczonym w sekcji A-I/8. Wspomniane kwalifikacje, doświadczenie i spełnienie norm jakości powinny odpowiednio ujednolicić szkolenie w dziedzinie technik instruktażowych oraz udoskonalić metody i praktykę, spełniając w efekcie wszystkie wymagania ust. 4 do 6.

Sekcja A-I/7

Przekazywanie informacji

1 Informacje wymagane prawidłem I/7, ust. 1 powinny być przekazane do Sekretarza Generalnego w formie zalecanej w przedstawionym poniżej ust. 2.

2 Do dnia 1 sierpnia 1998 lub w ciągu jednego roku kalendarzowego od momentu wejścia w życie prawidła I/7, w zależności od tego, który z tych terminów jest późniejszy dla zainteresowanej Strony, każda ze Stron powinna złożyć sprawozdanie z podjętych kroków zmierzających do pełnego wprowadzenia w życie Konwencji, a które to sprawozdanie powinno zawierać następujące dane:

.1 nazwę, adres pocztowy oraz numery telefonów i faksów, schemat organizacyjny ministerstwa, departamentu lub agencji rządowej odpowiedzialnej za administrowanie Konwencji;

.2 zwięzłe wyjaśnienie przedsięwzięć prawnych i administracyjnych przewidzianych i podjętych dla zapewnienia zgodności szczególnie z prawidłami I/6 i I/9;

.3 wyraźne określenie polityki przyjętej w zakresie wydawania dyplomów i oceny kompetencji, edukacji, szkolenia i egzaminowania;

.4 zwięzłe podsumowanie kursów, programów szkolenia, egzaminów i oceny, przewidywanych dla każdego dyplomu wydanego zgodnie z Konwencją;

.5 zwięzły zarys procedur stosowanych dla autoryzacji i akredytacji szkolenia i egzaminowania, oceny sprawności zdrowotnej i kwalifikacji, wymaganych przez Konwencję, łącznie z warunkami i listą udzielonych autoryzacji i akredytacji;

.6 zwięzłe podsumowanie procedur stosowanych przy udzielaniu wszelkich zwolnień w świetle artykułu VIII Konwencji; oraz

.7 rezultaty porównań, przeprowadzonych zgodnie z przepisem I/11 i zwięzłym zarysem obowiązkowego szkolenia uaktualniającego i podnoszącego kwalifikacje.

3 Każda Strona powinna w ciągu sześciu miesięcy od:

.1 zachowania lub przyjęcia jakiegokolwiek równorzędnego modelu nauki lub szkolenia, zgodnie z artykułem IX dostarczyć pełen opis danego modelu;

.2 uznania dyplomów wydawanych przez inne Strony dostarczyć sprawozdanie podsumowujące przedsięwzięcia zapewniające zgodność z prawidłem I/10; oraz

.3 autoryzowania zatrudnienia marynarzy posiadających alternatywne dyplomy, wydane zgodnie z prawidłem VII/1, na statkach upoważnionych do pływania pod jej banderą dostarczyć do Sekretarza Generalnego wzorcowe egzemplarze dokumentów wydawanych na tego rodzaju statkach, zgodnie z zasadą bezpiecznego obsadzania załogami.

4 Każda Strona powinna złożyć sprawozdanie z każdej oceny wykonanej zgodnie z prawidłem I/8, ust. 2 w ciągu sześciu miesięcy od jej zakończenia, a które to sprawozdanie powinno opisywać zakres obowiązków egzaminatorów, ich kwalifikacje i doświadczenie, datę i zakres oceny, zauważone braki oraz zalecany sposób ich usunięcia.

5 Sekretarz Generalny powinien dysponować listą kompetentnych osób, uznanych przez Komisję do Spraw Bezpieczeństwa na Morzu, obejmującą osoby polecane przez Strony, które mogą być wezwane do pomocy w przygotowaniu sprawozdania wymaganego zgodnie z prawidłem I/7, ust. 2. Osoby te powinny być osiągalne podczas stosownych sesji Komisji ds. Bezpieczeństwa na Morzu lub podkomisji, lecz nie muszą one wykonywać swojej pracy wyłącznie podczas tych sesji.

6 W odniesieniu do prawidła I/7, ust. 2 kompetentne osoby będą znały wymagania Konwencji i przynajmniej jedna z nich powinna posiadać wiedzę w zakresie systemu szkoleniowego i wydawania dyplomów danej Strony.

7 Każde spotkanie kompetentnych osób powinno:

.1 odbywać się według uznania Sekretarza Generalnego;

.2 składać się z nieparzystej liczby członków, zwykle nie przekraczającej 5 osób;

.3 wyznaczyć własnego przewodniczącego; oraz

.4 dostarczyć Sekretarzowi Generalnemu uzgodnioną opinię swych członków lub, w przypadku braku osiągnięcia porozumienia, informacji na temat opinii zarówno większości, jak i mniejszości.

8 Kompetentne osoby powinny w sposób tajny wyrazić swe opinie na piśmie w następujących sprawach:

.1 porównania faktów zawartych w informacji przekazanej Sekretarzowi Generalnemu przez Stronę z wszystkimi stosownymi wymaganiami Konwencji;

.2 sprawozdania z każdej istotnej oceny dokonanej zgodnie z prawidłem I/8, ust. 3; oraz

.3 każdej dodatkowej informacji dostarczonej przez Stronę.

9 Przygotowując sprawozdanie dla Komisji Bezpieczeństwa na Morzu, wymagane na podstawie prawidła I/7, ust. 2, Sekretarz Generalny powinien:

.1 prosić o opinie wyrażone przez kompetentne osoby wybrane z ustalonej listy zgodnie z ust. 5;

.2 domagać się wyjaśnień od Strony, jeśli okaże się to konieczne, w każdej sprawie związanej z informacją dostarczoną zgodnie z prawidłem I/7, ust. 1; oraz

.3 określić zakres spraw, w których Strona mogłaby zwrócić się o pomoc wdrażając Konwencję.

10 Zainteresowana Strona będzie informowana o przygotowaniach do spotkań kompetentnych osób, a jej przedstawiciele powinni być upoważnieni do zaprezentowania i wyjaśnienia wszystkich spraw związanych z dostarczoną informacją, zgodnie z prawidłem I/7, ust. 1.

11 Jeśli Sekretarz Generalny nie jest w stanie dostarczyć sprawozdania wymaganego zgodnie z ust. 2 prawidła I/7, zainteresowana Strona może zwrócić się z prośbą do Komisji do Spraw Bezpieczeństwa na Morzu, aby podjęła działania rozważane w paragrafie 3 prawidła I/7, biorąc pod uwagę informację dostarczoną zgodnie z niniejszą sekcją oraz opinie wyrażone zgodnie z ust. 7 i 8.

Sekcja A-I/8

Normy jakości

Cele państwowe oraz normy jakości

1 Każda ze Stron zagwarantuje, aby cele kształcenia i szkolenia oraz związane z tym wymagania kwalifikacyjne, które mają być osiągnięte, były jasno sprecyzowane i określały poziomy wiedzy, zrozumienia oraz umiejętności, odpowiednie dla wymagań egzaminacyjnych oraz dla oceny, zgodnie z wymaganiami Konwencji. Powyższe cele i stosowne wymagania dotyczące norm jakości mogą być odrębnie wyszczególnione dla różnych kursów i programów szkoleniowych i powinny obejmować administrację systemu wydawania dyplomów.

2 Zakres zastosowania norm jakości powinien obejmować administrację systemu wydawania dyplomów, wszystkich kursów i programów szkoleniowych, egzaminów oraz oceny przeprowadzonej przez/lub z upoważnienia przez Stronę oraz kwalifikacje i doświadczenie wymagane od instruktorów i egzaminatorów, uwzględniając politykę, systemy, nadzór i zapewnienie wewnętrznych przeglądów jakości, ustanowionych w celu osiągnięcia określonych celów.

3 Każda Strona powinna zapewnić, aby były przeprowadzane niezależne oceny wiedzy, zrozumienia, biegłości oraz nabywania kompetencji i czynności oceniania, a także administracji systemu wydawania dyplomów, z przerwami nie większymi niż pięć lat, w celu zweryfikowania, że:

.1 wszystkie wewnętrzne przedsięwzięcia związane z zarządzaniem, kontrolą i monitoringiem są zgodne z planowanymi układami i udokumentowanymi procedurami i są skuteczne w zapewnianiu osiągnięcia określonych celów;

.2 rezultaty niezależnej oceny są udokumentowane i zwrócono na nie uwagę wszystkich osób odpowiedzialnych za oceniany obszar; oraz

.3 jest podejmowana na czas czynność zmierzająca do poprawienia braków.

4 Sprawozdanie z niezależnej oceny wymaganej przez ust. 3 prawidła I/8 powinno zawierać zakres czynności związanych z oceną oraz kwalifikacji i poziomu doświadczenia osób prowadzących ocenę.

Sekcja A-I/9

Normy zdrowotne oraz wydawanie i rejestracja dyplomów

(Brak przepisów)

Sekcja A-I/10

Uznawanie dyplomów

1 Przepisy prawidła I/10, ust. 4, dotyczącego nieuznawania dyplomów wydanych przez nie-Stronę, nie powinny być interpretowane jako zabraniające Stronie, przy wydawaniu swoich własnych dyplomów, akceptować służbę na morzu, edukację i szkolenie nabyte pod kierownictwem nie-Strony, pod warunkiem że Strona ta przestrzega przepisu I/9 przy wydawaniu każdego takiego dyplomu i zapewnia, że wymagania Konwencji dotyczące służby na morzu, edukacji , szkolenia i kompetencji są spełnione.

2 Kiedy jakaś Administracja, która uznała dyplom, wycofuje swoje poświadczenie uznania ze względów dyscyplinarnych, powinna poinformować Stronę, która wydała dyplom, o tych okolicznościach.

Sekcja A-I/ 11

Odnawianie dyplomów

Kompetencje zawodowe

1 Trwałe kompetencje zawodowe wymagane przez prawidło I/11 powinny być ustanowione przez:

.1 potwierdzoną pracę na morzu, z wykonywaniem funkcji odpowiednich dla posiadanego dyplomu w ciągu co najmniej jednego roku w okresie poprzedzających pięciu lat; lub

.2 wykonywane funkcje uważane za ekwiwalentne dla pracy na morzu wymagane w ust. 1.1; lub

.3 jedno z następujących:

.3.1. zdanie zatwierdzonego testu; lub

.3.2. pozytywne ukończenie zatwierdzonego kursu lub kursów; albo

.3.3. odbycie potwierdzonej pracy na morzu w wykonywaniu funkcji odpowiednich dla posiadanego dyplomu przez okres nie krótszy niż trzy miesiące w charakterze pracownika nieetatowego lub w niższym stopniu oficerskim niż stopień, dla którego posiadany dyplom jest obowiązujący bezpośrednio przed objęciem stanowiska w stopniu, dla którego jest on obowiązujący.

2 Kursy odświeżające i uaktualniające, wymagane przez prawidło I/11, powinny być zatwierdzone i obejmować zmiany w stosownych krajowych i międzynarodowych przepisach dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu oraz ochrony środowiska morskiego i uwzględniać wszystkie uaktualnienia obowiązujących norm kompetencyjnych.

Sekcja A-I/12

Normy dotyczące wykorzystania symulatorów

CZĘŚĆ 1 - Normy działania

Ogólne normy działania dla symulatorów wykorzystywanych w szkoleniu

1 Każda Strona powinna zapewnić, aby wszystkie symulatory wykorzystywane w mandatoryjnym szkoleniu opartym na symulatorze:

.1 były odpowiednie dla wybranych celów i zadań szkoleniowych;

.2 były zdolne do symulowania całego zakresu czynności odpowiednich urządzeń okrętowych, na poziomie fizycznego realizmu odpowiadającego celom szkoleniowym, i obejmowały możliwości, ograniczenia i prawdopodobne błędy takich urządzeń;

.3 miały wystarczający realizm działania pozwalający szkolonemu na nabywanie biegłości odpowiedniej do celów szkoleniowych;

.4 zapewniały sterowane środowisko działania, zdolne do wytwarzania różnych warunków, przystosowanych do celów szkoleniowych, które to warunki mogą obejmować sytuacje niebezpieczne, ryzykowne lub nadzwyczajne;

.5 stanowiły interfejs, poprzez który szkolony może interakcyjnie oddziaływać na urządzenie, symulowane środowisko i/lub

porozumiewać się z instruktorem; oraz

.6 pozwalały instruktorowi sterować, monitować i zapisywać ćwiczenia dla skutecznego pouczania szkolonych.

Ogólne normy działania dla symulatorów wykorzystywanych w ocenie kompetencji

2 Każda Strona powinna zapewnić, aby wszystkie symulatory wykorzystywane do oceny kompetencji wymaganej w świetle Konwencji lub do demonstracji ciągłej sprawności działania:

.1 były zdolne do zaspokojenia wyszczególnionych celów oceny;

.2 były zdolne do symulowania całego zakresu czynności odpowiednich urządzeń okrętowych, na poziomie fizycznego realizmu, odpowiadającego celom oceny, i obejmowały możliwości, ograniczenia i prawdopodobne błędy takich urządzeń;

.3 miały wystarczający realizm działania pozwalający kandydatowi wykazać sprawność odpowiednią do celów oceny;

.4 stanowiły interfejs, przez który kandydat może interakcyjnie oddziaływać na urządzenia i symulowane środowisko;

.5 zapewniały sterowane środowisko działania, zdolne do wytwarzania różnych warunków, które mogą obejmować sytuacje niebezpieczne, ryzykowne lub nadzwyczajne, stosowane dla celów oceny; oraz

.6 pozwalały egzaminującemu sterować, monitować i zapisywać ćwiczenia dla skutecznej oceny działania kandydatów.

Dodatkowe normy działania

3 Oprócz spełnienia podstawowych wymagań przedstawionych w ust. 1 i 2, urządzenia symulacyjne, do których odnosi się ta sekcja, powinny spełniać normy działania podane niżej, zgodnie z ich specyficznym typem.

Symulacja radarowa

4 Urządzenia symulacji radarowej powinny być zdolne do symulowania możliwości radarowych urządzeń nawigacyjnych, które spełniają wszystkie mające zastosowanie normy działań przyjęte przez Organizację i obejmują urządzenia ułatwiające:

.1 działanie zarówno w trybie morskiego, jak i stabilizowanego względem Ziemi, ruchu względnego oraz ruchu rzeczywistego;

.2 modelowanie pogody, prądów pływowych, prądów, sektorów cienia, symulowanych ech i innych efektów propagacyjnych oraz generowanie linii brzegowych, sondażu, pław nawigacyjnych i SART; oraz

.3 tworzenie środowiska operacyjnego w czasie rzeczywistym, obejmującego co najmniej dwie własne stacje okrętowe z możliwością zmiany kursu i prędkości statku własnego oraz parametry dla co najmniej 20 statków-celów oraz odpowiednie urządzenia łączności.

Symulacja radarowych możliwości automatycznych (ARPA)

5 Urządzenia do symulacji ARPA powinny być zdolne do symulacji operacyjnych możliwości automatycznych, radarowych urządzeń kreślących, które spełniają wszystkie mające zastosowanie normy działania przyjęte przez Organizację i powinny spełniać funkcje dla:

.1 ręcznego i automatycznego przyjmowania celu;

.2 ukazywania informacji będących wynikiem śledzenia ech;

.3 wykorzystania akwenów zakazanych;

.4 wektorowo-graficznego zobrazowania danych w skali czasu; oraz

.5 sprawdzenia manewrów próbnych.

CZĘŚĆ 2 - Inne przepisy

Cele szkolenia na symulatorach

6 Każda Strona powinna zapewnić, aby zamierzenia i cele szkolenia symulatorowego były określone w ramach całościowego programu szkolenia i aby poszczególne cele i zadania szkoleniowe były dobrane tak, aby odpowiadały jak najściślej zadaniom i praktyce okrętowej.

Procedury szkoleniowe

7 Podczas prowadzenia mandatoryjnego szkolenia opartego na symulatorze instruktorzy powinni zapewniać, aby:

.1 kandydaci byli odpowiednio pouczani przed rozpoczęciem ćwiczenia o jego celach i zdaniach oraz aby był zapewniony wystarczający czas na planowanie przed rozpoczęciem ćwiczenia;

.2 szkoleni mieli odpowiedni czas na zapoznanie się z symulatorem i jego urządzeniami przed rozpoczęciem każdego ćwiczenia szkoleniowego lub oceniającego;

.3 udzielone wytyczne i zachęty do ćwiczenia były odpowiednie do wybranych celów i zadań ćwiczenia oraz do poziomu i doświadczenia szkolonych;

.4 ćwiczenia były skutecznie monitorowane, wspierane odpowiednio przez obserwację audiowizualną działalności szkolonych oraz przez sprawozdania oceniające przed i po ćwiczeniach;

.5 szkoleni byli efektywnie pouczani w celu zapewnienia realizacji celów szkoleniowych oraz w tym celu, aby demonstrowana sprawność działania spełniała akceptowalną normę;

.6 popierane było wykorzystanie równych ocen podczas odpraw instruktażowych oraz

.7 ćwiczenia symulatorowe były zaprojektowane i testowane w taki sposób, aby były odpowiednie dla specyficznych celów szkolenia.

Procedury oceny

8 Jeżeli symulatory są wykorzystywane do oceny możliwości kandydatów zademonstrowania poziomu kompetencji, egzaminatorzy powinni zapewniać, aby:

.1 kryteria działania były określone jasno i wyraźnie, były obowiązujące i dostępne dla kandydatów;

.2 kryteria oceny ustalone były jasno i wyraźnie, zapewniały rzetelność i jednolitość oceny oraz optymalizowały obiektywne miary i oceny, tak by osądy subiektywne były ograniczone do minimum;

.3 kandydaci byli jasno pouczani co do zadań i/lub sprawności, jakie będą oceniane, oraz odnośnie do zadań i kryteriów działania, na podstawie których będzie określana ich kompetencja;

.4 ocena działania uwzględniała normalne procedury operacyjne oraz wszystkie zachowania interakcyjne w stosunku do innych kandydatów szkolonych na symulatorze lub personelu symulatora;

.5 metody punktowania lub stopniowania oceny działania były wykorzystywane z ostrożnością, zanim nie zostaną zatwierdzone; oraz

.6 najważniejszym kryterium było to, czy kandydat demonstruje zdolność do bezpiecznego i skutecznego wykonywania zadań w sposób satysfakcjonujący egzaminatora.

Kwalifikacje instruktorów i egzaminatorów

9 Każda Strona powinna zapewniać instruktorów i egzaminatorów odpowiednio wykwalifikowanych i doświadczonych dla poszczególnych typów i poziomów szkolenia i odpowiadającej im oceny kompetencji, jak to wyszczególniono w prawidle I/6 i sekcji A-I/6.

Sekcja A-I/13

Prowadzenie prób

(Brak przepisów)

Sekcja A-I/14

Odpowiedzialność przedsiębiorstw

1 Wszyscy, tj. przedsiębiorstwa, kapitanowie i członkowie załóg, są odpowiedzialni za zapewnienie pełnego i całkowitego wypełnienia obowiązków przedstawionych w niniejszej sekcji oraz podjęcie wszystkich innych niezbędnych przedsięwzięć zapewniających każdemu członkowi załogi możliwość fachowego, świadomego przyczyniania się do bezpiecznej działalności statku.

2 Przedsiębiorstwo powinno dostarczyć pisemną instrukcję kapitanowi każdego statku, do którego ma zastosowanie Konwencja, przedstawiającą politykę i procedury, których należy przestrzegać dla zapewnienia, aby wszystkim nowo przyjętym na statek członkom załogi stworzono rozsądne okoliczności zapoznania się z urządzeniami okrętowymi, procedurami ich obsługi oraz innymi działaniami niezbędnymi dla właściwego spełniania ich obowiązków, zanim zostaną do spełniania tych obowiązków przydzieleni. Takie kierunki postępowania i procedury powinny obejmować:

.1 przydział rozsądnego okresu czasu, podczas którego nowo zatrudniony członek załogi będzie miał okazję do zapoznania się ze:

.1.1. specyficznymi urządzeniami, które członek załogi będzie wykorzystywał lub obsługiwał; i

.1.2. specyficznym dla statku sposobem pełnienia wachty, bezpieczeństwem, ochroną środowiska i procedurami awaryjnymi oraz układami, które członek załogi musi znać, aby właściwie wykonywać przydzielone obowiązki; oraz

.2 wyznaczenie wyszkolonego członka załogi, który będzie odpowiedzialny i który zapewni stworzenie każdemu nowo zatrudnionemu warunków uzyskania podstawowych informacji w tym języku, jaki dany, nowo zatrudniony członek załogi rozumie.

Sekcja A-I/15

Przepisy przejściowe

(Brak przepisów)

Rozdział II

Normy dotyczące kapitanów i działu pokładowego

Sekcja A-II/1

Obowiązujące minimum wymagań dla wydawania Dyplomów oficerom kierującym wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

Normy kompetencyjne

1 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu powinien:

1. zademonstrować kompetencje podejmowania na poziomie operacyjnym zadań, obowiązków i odpowiedzialności, określonych w kolumnie 1 tabeli A-II/1;

2. posiadać co najmniej odpowiednie świadectwo upoważniające do wykonywania radiokomunikacji UKF zgodnie z wymaganiami Regulaminu Radiokomunikacyjnego; oraz

3. jeśli będzie wyznaczony jako główny odpowiedzialny za radiokomunikację podczas niebezpiecznych wypadków, posiadać odpowiednie świadectwo wydane lub uznane w świetle Regulaminu Radiokomunikacyjnego.

2 Minimalny zakres wiedzy, zrozumienia i biegłości wymaganych dla uzyskania Dyplomu jest przedstawiony w kolumnie 2 tabeli A-II/1.

3 Poziom wiedzy w zakresie przedmiotów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-II/1 powinien być wystarczający, aby umożliwić kandydatowi pełnienie służby w charakterze oficera kierującego wachtą nawigacyjną.

4 Szkolenie i doświadczenie pozwalające osiągnąć niezbędny poziom wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości powinno być oparte na sekcji A-VIII/2, część 3-1 - Podstawowe zasady, których należy przestrzegać podczas pełnienia wachty nawigacyjnej, a także powinno uwzględniać odpowiednie wymagania niniejszej części oraz wytycznych danych w części B tego Kodu.

5 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie Dyplomu powinien dostarczyć dowody osiągnięcia wymaganych norm kompetencyjnych zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji przedstawionymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-II/1.

Szkolenie na statku

6 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu dla oficera kierującego wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym, którego służba morska, zgodnie z ust. 2. 2 prawidła II/1, tworzy część programu szkoleniowego spełniającego wymagania tej sekcji, powinien odbyć szkolenie na statku, które:

.1 zapewnia, że podczas wymaganego okresu służby na morzu kandydat otrzyma systematyczne praktyczne szkolenie i doświadczenie w zakresie zadań, obowiązków i odpowiedzialności oficera kierującego wachtą nawigacyjną z uwzględnieniem wytycznych podanych w sekcji B-II/1 niniejszego Kodu;

.2 jest ściśle nadzorowane i monitorowane przez wykwalifikowanych oficerów na statku, na którym wykonywana jest potwierdzona służba morska; oraz

.3 jest odpowiednio udokumentowane w dzienniku szkolenia lub w podobnym dokumencie.

Podróże przybrzeżne

7 Kandydaci ubiegający się o wydanie ograniczonych certyfikatów dotyczących żeglugi przybrzeżnej mogą być zwolnieni z zaliczenia poniższych przedmiotów nauczania, spośród tych, które są zawarte w kolumnie 2 tabeli A-II/1, pod warunkiem, że uwzględnione zostanie bezpieczeństwo innych statków żeglujących na tych wodach:

.1 astronawigacja

.2 te elektroniczne systemy nawigacyjne i służące do określania pozycji statku, które nie znajdują zastosowania na obszarze, do którego jest ograniczona ważność wydanego certyfikatu.


Tabela A-II/1


Specyfikacja minimalnych norm kompetencyjnych dla oficerów kierujących wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

Funkcja: Nawigacja na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i prowadzenie |Nawigacja astronomiczna |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Informacje uzyskane z map | |przejścia oraz określanie | |uzyskanych z jednego lub kilku |nawigacyjnych i publikacji są | |pozycji | |następujących elementów: |stosowane, interpretowane poprawnie | | |Zdolność wykorzystania ciał | |i właściwie zastosowane. Wszystkie | | |niebieskich do określenia pozycji | |potencjalne przeszkody nawigacyjne | | |statku |.1 poświadczone doświadczenie |są dokładnie zidentyfikowane | | | |w służbie | | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |Nawigacja Terrestryczna |szkolnym |Główna metoda określania pozycji | | |i przybrzeżna |.3 poświadczone szkolenie na |jest najbardziej odpowiednia | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje |dla przeważających okoliczności | | | |.4 poswiadczone szkolenie na |i warunków | | |Zdolność określenia pozycji statku za |urządzeniach laboratoryjnych | | | |pomocą: | | | | |.1 znaków lądowych | |Pewność informacji uzyskanych | | |.2 pomocy nawigacyjnych włączając |wykorzystanie: katalogów map, map, |z głównej metody określenia pozycji | | |latarnie morskie, stawy i pławy |publikacji nawigacyjnych, radiowych |jest sprawdzana w odpowiednich | | |.3 zliczenia matematycznego, |ostrzeżeń nawigacyjnych, sekstantu, |odstępach czasu | | |uwzględniejącego wiatry, pływy, prądy |lustra azymutalnego, elektronicznego | | | |oraz założoną prędkość |sprzętu nawigacyjnego, wyposażenia | | | | |echosondażowego, kompasu |Obliczenia i pomiary parametru | | | | |nawigacyjnego są dokładne | | |Gruntowna wiedza i zdolność | | | | |wykorzystywania map nawigacyjnych | | | | |i publikacji takich jak locje, tablice | |Wybrane mapy są w największej skali | | |pływów, wiadomości żeglarskie, | |odpowiedniej dla akwenu nawigacji | | |radiowe ostrzeżenia nawigacyjne oraz | |oraz mapy i publikacje są poprawione | | |informacje o systemach | |zgodnie z najnowszymi dostępnymi | | |rozgraniczenia ruchu | |informacjami | | | | | | | | | | | | |UWAGA: System ECDIS uważa się za | | | | |włączony pod pojęcie "mapy" | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i prowadzenie |Elektroniczne systemy określania pozycji| |Sprawdzanie działania i testowanie | |przejścia oraz określenie pozycji |i nawigacji | |systemów nawigacyjnych jest zgodne | |(kontynuacja) |Zdolność okreslenia pozycji statku za | |z zaleceniami producentów i z dobrą | | |pomocą elektronicznych pomocy | |praktyką morską | | |nawigacyjnych | | | | | | | | | | | | | | |Echosondy | | | | |Zdolność obsługiwania urządzeń | | | | |i poprawnego stosowania zdobytych | | | | |informacji | | | | | | | | | | | | | | |Kompasy-magnetyczne i żyroskopowe | | | | |Znajomość zasad działania kompasów | | | | |magnetycznych i żyroskopowych | | | | |Zdolność określania błędów kompasów | | | | |magnetycznych i żyroskopowych | | | | |z wykorzystaniem środków | |Błędy kompasów magnetycznych | | |astronomicznych i terrestrycznych | |i żyrokompasów są określane i właściwie | | |i uwzględnianie takich błędów | |stosowane do kursów i namiarów | | | | | | | | | | | | |Automatyczne systemy sterowania | | | | |Znajomość automatycznych systemów | | | | |sterowania, procedury obsługi oraz | |Wybór trybu sterowania jest | | |przełączanie z ręcznego na automatyczne | |najodpowiedniejszy dla przeważających | | |i odwrotnie. | |warunków pogodowych, stanu morza oraz | | |Regulacja urządzeń dla uzyskania | |warunków ruchu i zamierzonych manewrów | | |optymalnego działania | | | | | | | | | | | |Pomiary i obserwacje warunków pogody | | |Meteorologia | |są dokładne i odpowiednie dla danego | | |Zdolność wykorzystywania | |przejścia | | |i interpretowania informacji uzyskanych | | | | |z okrętowej aparatury meteorologicznej | | | | | | | | | | | | | | |Znajomość charakterystyk różnych | |Informacje meteorologiczne są właściwie | | |systemów pogody, procedur | |interpretowane i stosowane | | |sprawozdawczych i systemów zapisu. | | | | |Zdolność zastosowania dostępnych | | | | |informacji meteorologicznych | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymywanie bezpiecznej |Pełnienie wachty |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Prowadzenie, przyjęcie i zdanie wachty | |wachty nawigacyjnej | |uzyskanych z jednego lub kilku |odpowiada przyjętym zasadom | | | |następujących wymagań: |i procedurom | | |Gruntowna znajomość treści, | | | | |zastosowania i intencji Międzynarodowych| | | | |Przepisów Zapobiegania Zderzeniom na |.1 poświadczone doświadczenie w służbie |Odpowiedni obserwator jest na oku przez | | |Morzu | |cały czas i w sposób zgodny z przyjetymi | | | | |zasadami i procedurami | | | |.2 poswiadczone szkolenie na statku | | | |Gruntowna znajomość podstawowych |szkolnym | | | |zasad, które mają być przestrzegane | |Światła, znaki i sygnały dźwiękowe są | | |podczas pełnienia wachty nawigacyjnej | |zgodne z wymaganiami zawartymi | | | |.3 poświadczone szkolenie na symulatorze, |w Międzynarodowych Przepisach | | | |tam gdzie się stosuje |o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu i są | | |Gruntowna znajomość skutecznych | |poprawnie rozpoznawane | | |procedur pracy zespołu na mostku | | | | | |.4 poświadczone szkolenie na urządzeniach | | | | |laboratoryjnych |Częstotliwość i zakres kontrolowania | | |Wykorzystanie tras rozgraniczenia ruchu | |ruchu statku i środowiska odpowiadają | | |zgodnie z Ogólnymi Przepisami Regulacji | |przyjętym zasadom i procedurom | | |Ruchu Statków | | | | | | | | | | | |Utrzymywany jest właściwy zapis ruchów | | | | |i czynności związanych z nawigacją | | | | |statku. Odpowiedzialność za | | | | |bezpieczeństwo nawigacji jest zawsze | | | | |wyraźnie określona, włączając okresy, | | | | |kiedy kapitan jest na mostku oraz podczas| | | | |pilotażu | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie radaru i ARPA |Nawigacja Radarowa |Potwierdzone szkolenie na symulatorze |Informacje uzyskane z radaru i ARPA są | |w celu utrzymania bezpiecznej | |radarowym i na symulatorze ARPA oraz |poprawnie interpretowane i analizowane | |nawigacji | |doświadczenie uzyskane w służbie |z uwzględnieniem ograniczeń sprzętowych | | |Znajomość podstaw radaru | |i przeważających okoliczności i warunków | | |i automatycznych radarowych urządzeń | | | |UWAGA: Szkolenie i ocena |kreślących (ARPA) | | | |wykorzystywania ARPA nie są | | | | |wymagane od tych, którzy służą | | | | |wyłącznie na statkach nie |Zdolność obsługiwania oraz interpretacji| | | |wyposażonych w ARPA. To |i analizy informacji uzyskanych z radaru| | | |ograniczenie powinno być |włącznie z następującymi elementami: | | | |odzwierciedlone w wydanym | | | | |potwierdzaniu | | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/11 strona 4

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie radaru i ARPA |Działanie obejmujące: | |Czynności podejmowane dla uniknięcia | |do utrzymania bezpiecznej | | |nadmiernego zbliżenia lub kolizji z inną | |nawigacji (kontynuacja) | | |jednostką są zgodne z Międzynarodowymi | | |.1 czynniki wpływające na działanie | |Przepisami o zapobieganiu Zderzeniom na | | |i dokładność | |Morzu | |UWAGA: Szkolenie i ocena | | | | |wykorzystania ARPA nie są | | | | |wymagane od tych, którzy służą |.2 ustawianie i utrzymywanie | |Decyzje o zmianie kursu i/lub prędkości | |wyłącznie na statkach nie |zobrazowania | |podejmowane są we właściwym czasie | |wyposażonych w ARPA. | | |i zgodnie z przyjętą praktyką nawigacyjną| |To ograniczenie powinno być | | | | |odzwierciedlone w wydanym |.3 wykrywanie błędnych przedstawień | | | |potwierdzeniu |informacji, fałszywych ech, odbić od | |Regulacje kursu i prędkości własnego | | |powierzchni morza itd. Rakon i SART | |statku zachowują bezpieczeństwo nawigacji| | | | | | | | | | | | |Wykorzystanie urządzenia obejmujące: | |Komunikacja jest prowadzona wyraźnie, | | | | |zwięźle i jest zawsze potwierdzona | | | | |w sposób wyraźny | | |.1 odległość i namiar, kurs i prędkość | | | | |innych statków, czas i odległość | | | | |największego zbliżenia przy przecinaniu | |Sygnały manewrowe wykonywane są we | | |kursu, spotkanie statków doganiających | |właściwym czasie i są zgodne | | | | |z Międzynarodowymi Przepisami | | | | |o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu | | |.2 identyfikację ech niebezpiecznych, | | | | |wykrywanie zmian kursu i prędkości | | | | |innych statków, skutek zmian kursu i/lub| | | | |prędkości własnego statku | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 5

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie radaru i ARPA do |.3 zastosowanie Międzynarodowych | | | |utrzymania bezpiecznej |Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na | | | |nawigacji cd. |Morzu | | | | | | | | | | | | | | |.4 techniki śledzenia, uzyskiwania | | | | |wektorów względnych i rzeczywistych | | | | | | | | | | | | | | |.5 linie równoległe | | | | | | | | | | | | | | |Główne typy ARPA, charakterystyka | | | | |monitorów, parametry sprzętu, | | | | |niebezpieczeństwo nadmiernej wiary | | | | |w ARPA | | | | | | | | | | | | | | |.1 parametry sprzętu i dokładność | | | | |i ograniczenia śledzenia, opóźnienia | | | | |obliczeń | | | | | | | | | | | | | | |.2 alarmy operacyjne i testy | | | | | | | | | | | | | | |.3 metody akwizycji ech i ograniczenia | | | | | | | | | | | | | | |.4 wektory ruchu rzeczywistego | | | | |i względnego, graficzna prezentacja | | | | |informacji o echach i obszarach zagrożeń| | | | | | | | | | | | | | |.5 analiza informacji, echa | | | | |niebezpieczne i obszary wyłączone | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 6

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Reakcja na niebezpieczeństwa |Procedury w niebezpieczeństwie |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Rodzaj i skala niebezpieczeństwa, jak | | | |z jednego lub kilku następujących: |szybko zidentyfikowana | | | | | | | |Środki ostrożności dla ochrony | | | | |i bezpieczeństwa pasażerów w sytuacjach |.1 poświadczone doświadczenie w służbie |Czynności podjęte i manewry statkiem są | | |zagrożenia | |zgodne z planem w razie wypadku | | | | |i odpowiednie do rodzaju i natury | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku |niebezpieczeństwa | | |Czynności, które mają być pojęte po |szkolnym | | | |kolizji lub wejściu na mieliznę, ocena | | | | |początkowa uszkodzenia i panowanie nad | | | | |sytuacją |.3 poświadczone szkolenie na | | | | |symulatorze, tam gdzie jest to wymagane | | | | | | | | |Procedury, które mają być podjęte dla | | | | |ratowania osób z morza, pomoc statkowi |.4 praktyka | | | |znajdującemu się w niebezpieczeństwie, | | | | |reakcja na niebezpieczeństwo w porcie | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Reakcja na sygnał |Poszukiwanie i ratowanie |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Sygnał niebezpieczeństwa jest | |niebezpieczeństwa na morzu | |uzyskanych z praktyki lub |rozpoznany natychmiast | | | |poświadczonego szkolenia na symulatorze | | | |Znajomość podręcznika IMO |tam gdzie się stosuje | | | | | |Plany i instrukcje w razie wypadku są | | | | |wykonywane i przestrzegane | | |Poszukiwanie Statków Handlowych | | | | |i Ratowania (MERSAR) | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/11 strona 7

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie |Język angielski |Egzamin i ocena zaświadczeń uzyskanych |Publikacje nautyczne w języku angielskim | |Znormalizowanych Morskich | |z nauki praktycznej |oraz komunikaty dotyczące bezpieczeństwa | |Zwrotów komunikacyjnych IMO | | |statku są poprawnie interpretowane lub | |oraz wykorzystanie języka |Adekwatna znajomość języka | |sporządzane | |angielskiego w piśmie i w mowie |angielskiego umożliwiająca oficerowi | | | | |korzystanie z map i innych publikacji | | | | |nautycznych, zrozumienie informacji | |Komunikacja jest jasna i zrozumiała | | |meteorologicznych oraz komunikatów | | | | |dotyczących bezpieczeństwa i działania | | | | |statku, komunikowanie się z inymi | | | | |statkami i stacjami brzegowymi oraz | | | | |wykonywanie obowiązków oficera również | | | | |z wielojęzyczną załogą, włączając | | | | |zdolność korzystania i zrozumienia | | | | |Standardowych Morskich Zwrotów | | | | |Komunikacyjnych IMO | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Nadawanie i odbieranie |Sygnalizacja wzrokowa |Ocena zaświadczeń uzyskanych z nauki |Komunikacja w ramach odpowiedzialności | |informacji za pomocą | |praktycznej |operatora jest logicznie pomyślana | |sygnalizacji wzrokowej | | | | | |Zdolność nadawania i odbierania | | | | |sygnałów Morse`a światłem | | | | | | | | | | | | | | |Zdolność wykorzystania | | | | |Międzynarodowego Kodu Sygnałów | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 8

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Manewrowanie statkiem |Manewrowanie statkiem i zwrotność |Egzamin i ocena zaświadczeń uzyskanych |Bezpieczne granice działania napędu | | | |z jednego lub kilku następujących |statku, urządzeń sterowniczych i systemów| | | |wymagań: |mocy nie są przekraczane w normalnym | | |Znajomość: | |manewrowaniu | | | | | | | | |.1 poświadczone doświadczenie w służbie, | | | |.1 wpływu wyporności, zanurzenia, | |Dokonywanie poprawek kursu i prędkości | | |przegłębienia, prędkości i zapasu wody | |statku w celu utrzymania bezpieczeństwa | | |pod stępką na cyrkulację i inercję, |.2 poświadczone szkolenie na statku |nawigacji | | | |szkolnym, | | | | | | | | |.2 wpływu wiatru i prądu na zwrotność, | | | | | |.3 poświadczone szkolenie na symulatorze, | | | | |tam gdzie się stosuje, | | | |.3 manewrów i procedur dla ratowania | | | | |człowieka za burtą, | | | | | |.4 poświadczone szkolenie na załogowym | | | | |modelu statku w skali, tam gdzie się | | | |.4 osiadanie rufy, wpływ płytkiej wody |stosuje | | | |i podobne efekty, | | | | | | | | | | | | | | |.5 właściwe procedury kotwiczenia | | | | |i cumowania | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Funkcja: Załadunek i sztauowanie na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie załadunku, |Załadunek i sztauowanie |Egzamin i ocena zaświadczeń uzyskanych |Czynności z ładunkiem są wykonywane | |sztauowania zabezpieczania | |z jednego lub kilku następujących |zgodnie z planem ładunku lub innymi | |i wyładowania ładunków | |wymagań: |dokumentami i ustanowionymi bezpiecznymi | |i opieka nad nimi podczas |Załadunek, sztauowanie i zabezpieczenie | |regułami lub przepisami, instrukcjami | |podróży |ładunku | |obsługi urządzeń oraz okrętowymi | | | |.1 poświadczone doświadczenie w służbie, |ograniczeniami sztauowania. | | | | | | | |Znajomość wpływu ładunku włączając | | | | |sztuki ciężkie na zdolność żeglugową |.2 poświadczone szkolenie na statku |przeładunek niebezpiecznych, ryzykownych | | |i stateczność statku |szkolnym, |i szkodliwych ładunków jest zgodny | | | | |z przepisami międzynarodowymi i uznanymi | | | | |normami oraz kodami bezpiecznej praktyki.| | |Znajomość bezpiecznego przeładunku, |.3 poświadczone szkolenie na symulatorze, | | | |sztauowania i zabezpieczania ładunków |tam gdzie się stosuje. | | | |włączając ładunki niebezpieczne, | | | | |ryzykowne i szkodliwe oraz ich wpływ na | | | | |bezpieczeństwo życia i na statek | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 9

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Dostosowanie się do wymagań |Zapobieganie skażeniom środowiska |Egzamin i ocena zaświadczeń uzyskanych |Procedury monitorowania operacji | |zapobiegania skażeniom. |morskiego oraz procedury antyskażeniowe.|z jednego lub kilku następujących |statkowych i zapewnienie ich zgodności | | | |wymagań: |z wymaganiami MARPOL są w pełni | | | | |przestrzegane | | |Znajomość środków zaradczych, których | | | | |podjęcie zapobiega skażeniu środowiska |.1 poświadczone doświadczenie w służbie, | | | |morskiego. | | | | | | | | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |Procedury antyskażeniowe i wszystkie |szkolnym. | | | |związane z nimi urządzenia | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | | | | | |Utrzymanie zdolności |Stateczność statku |Egzamin i ocena zaświadczeń uzyskanych |Warunki stateczności są zgodne ze | |żeglugowej statku. | |z jednego lub kilku następujących |wszystkimi kryteriami stateczności IMO we| | | |wymagań: |wszystkich warunkach załadunku. | | |Czynna wiedza i zastosowanie tablic | | | | |stateczności, przegłębień i naprężeń, | | | | |wykresów i urządzeń obliczających |.1 poświadczone doświadczenie w służbie, |Czynności zapewniające utrzymanie | | |naprężenia. | |wodoszczelności statku są zgodne | | | | |z przyjętą praktyką. | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |Zrozumienie podstawowych czynności, |szkolnym, | | | |jakie należy podjąć w przypadku | | | | |częściowej utraty pływalności. | | | | | |.3 poświadczone szkolenie na symulatorze, | | | | |tam gdzie się stosuje. | | | |Zrozumienie podstawowych zasad | | | | |wodoszczelności. | | | | | |.4 poświadczone szkolenie na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych. | | | |Budowa statku. | | | | | | | | | | | | | | |Ogólna znajomość zasadniczych | | | | |strukturalnych składników statku | | | | |i właściwe nazewnictwo dla różnych | | | | |części. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/1 strona 10

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapobieganie pożarom, |Zapobieganie pożarom i urządzenia do |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Typ i skala problemu są natychmiast | |kontrolowanie i obrona |obrony przeciwpożarowej. |z poświadczonego szkolenia w zakresie |zidentyfikowane, a wstępne czynności | |przeciwpożarowa na statku | |obrony przeciwpożarowej i z praktycznego |zgadzają się z procedurami i planami | | | |doświadczenia jak wykazano w sekcji |awaryjnymi statku. | | |Wiedza w zakresie zapobiegania |A-VI/3. | | | |pożarom. | | | | | | |Ewakuacja, procedury awaryjnego odcięcia | | | | |i izolacji są odpowiednie do charakteru | | |Zdolność zorganizowania ćwiczeń | |zagrożenia i są wykonywane natychmiast. | | |pożarowych. | | | | | | | | | | | |Priorytetowy porządek oraz poziomy | | |Znajomość klas pożarów i zjawisk | |i skale czasowe sporządzanych sprawozdań | | |chemicznych im towarzyszących. | |jak też informowanie personelu na | | | | |pokładzie są stosowne do charakteru | | | | |niebezpieczeństwa i odzwierciedlają | | |Znajomość systemów do obrony | |rangę problemu. | | |przeciwpożarowej. | | | | | | | | | | | | | | |Znajomość czynności, które należy podjąć| | | | |na wypadek pożaru, włączając pożary | | | | |obejmujące systemy paliwowe. | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa urządzeń ratunkowych |Ratowanie życia. |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Czynności związane z opuszczeniem statku | | | |z poświadczonego szkolenia w zakresie |i w sytuacjach ratowania się są | | | |obrony przeciwpożarowej i z praktycznego |odpowiednie do przeważających | | |Zdolność zorganizowania ćwiczeń |doświadczenia jak wykazano w sekcji |okoliczności i warunków i są zgodne | | |opuszczenia statku i znajomość obsługi |A-VI/2, ust. 1 do 4 |z przyjętymi praktykami bezpieczeństwa | | |tratw i łodzi ratunkowych, urządzenia | |i normami. | | |do ich opuszczania oraz ich rozkład, ich| | | | |wyposażenie włączając radiowe | | | | |urządzenia ratunkowe, satelitarne EPIRB,| | | | |SART, skafandry i środki ochrony | | | | |termicznej. | | | | | | | | | | | | | | |Znajomość technik przeżycia na morzu. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/11 strona 11

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Stosowanie pierwszej pomocy |Pomoc medyczna. |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Identyfikacja prawdopodobnej przyczyny, | |medycznej na statku | |z potwierdzonego szkolenia jak wykazano |charakteru i rozległości ran lub stanu | | | |w sekcji A-VI/4, ust. 1 do 3 |zdrowia są szybkie a leczenie | | |Praktyczne stosowanie medycznych | |minimalizuje bezpośrednie zagrożenie dla | | |wytycznych i radiowych porad, włączając | |życia. | | |zdolność do podjęcia skutecznych | | | | |czynności w oparciu o taką wiedzę | | | | |w razie wypadków lub chorób, których | | | | |zaistnienie na statku jest | | | | |prawdopodobne. | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |Podstawowa czynna znajomość |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Wymagania prawne dotyczące | |z wymaganiami prawnymi. |stosowanych Konwencji IMO dotyczących |z poświadczonego szkolenia |bezpieczeństwa życia na morzu oraz | | |bezpieczeństwa życia na morzu oraz | |ochrony środowiska morskiego są | | |ochrony środowiska morskiego. | |poprawnie interpretowane. | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-II/2

Obowiązujące minimum wymagań do otrzymania Dyplomu kapitana i starszego oficera na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym.

Normy kompetencyjne

1. Od każdego kandydata ubiegającego się o uzyskanie Dyplomu kapitana lub starszego oficera na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym powinno się wymagać okazania i zademonstrowania kompetencji w podejmowaniu zadań, obowiązków i odpowiedzialności na poziomie zarządzania, wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-II/2.

2. Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość wymagane do uzyskania Dyplomu są wyszczególnione w kolumnie 2 tabeli A-II/2. Obejmuje ona, rozwija i pogłębia przedmioty wyszczególnione w kolumnie 2 tabeli A-II/1 dla oficerów kierujących wachtą nawigacyjną.

3. Mając na uwadze fakt, że kapitan ponosi całkowitą odpowiedzialność za bezpieczeństwo statku, jego pasażerów, załogę i ładunek oraz za ochronę środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem przez statek oraz że starszy oficer powinien być w stanie przejąć tę odpowiedzialność w każdym momencie, ocena w tym przedmiocie powinna być nakierowana na sprawdzenie ich zdolności do przyswojenia wszystkich dostępnych informacji mających wpływ na bezpieczeństwo statku, jego pasażerów, załogi i ładunku lub na ochronę środowiska morskiego.

4. Poziom wiedzy z przedmiotów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli AII/2 powinien być wystarczający, aby umożliwić kandydatowi pracę w charakterze kapitana lub starszego oficera.

5 Poziom wiedzy teoretycznej, rozumienia i biegłości wymagane w różnych sekcjach w kolumnie 2 tabeli A-II/2 może być różny w zależności od tego, czy Dyplom ma obowiązywać na statkach o tonażu brutto 3000 ton lub większym, czy też na statkach o tonażu pomiędzy 500 a 3000 ton.

6 Szkolenie i praktyka konieczna dla osiągnięcia niezbędnego poziomu wiedzy teoretycznej, zrozumienia i profesjonalizmu powinny uwzględniać stosowne wymagania niniejszej części oraz zaleceń podanych w części B niniejszego Kodu.

7 Od każdego kandydata do otrzymania Dyplomu powinno się wymagać dostarczenia dowodu na osiągnięcie wymaganych norm kompetencji zgodnie z metodami prezentowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji, określonymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-II/2.

Podróże przybrzeżne

8 Administracja może wydać Dyplom ograniczony dla pracy na statkach zatrudnionych wyłącznie w żegludze przybrzeżnej i dla wydania takich Dyplomów może wyłączyć takie przedmioty, które nie mają zastosowania na wodach lub statkach, o których mowa, mając na uwadze wpływ na bezpieczeństwo wszystkich statków, które mogą być eksploatowane na tych samych wodach.


Tabela A-II/2


Wyszczególnienie minimalnych norm kompetencji dla kapitanów i starszych oficerów na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

Funkcja: Nawigacja na poziomie zarządania

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ROZUMIENIE I BIEGŁOŚĆ |METODY OKAZYWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | | |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie podróży |Planowanie podróży oraz nawigacji |Egzamin i ocena potwierdzenia |Wyposażenie, mapy i publikacje | |i prowadzenie nawigacji |we wszystkich warunkach przyjętymi |o odbyciu jednego lub następujących |nautyczne potrzebne do podróży są | | |metodami wykreślania tras |szkoleń: |przygotowane i odpowiednie do | | |oceanicznych uwzględniając, np.: | |bezpiecznego prowadzenia podróży. | | | | | | | | |.1 zatwierdzona praktyka zawodowa, | | | |.1 wody ograniczone, |.2 zatwierdzone szkolenie na symulatorze, |Uzasadnienie zaplanowanej trasy | | |.2 warunki meteorologiczne, |tam gdzie się stosuje. |poparte jest faktami i danymi | | |.3 zalodzenie, |.3 zatwierdzone szkolenie na |statystycznymi uzyskanymi ze | | |.4 ograniczoną widzialność, |urządzeniach laboratoryjnych, |stosownych źródeł i publikacji. | | |.5 systemy rozgraniczenia ruchu, | | | | |.6 akweny rozległego oddziaływania | | | | |pływów |Korzystanie z: katalogów map, map, |Obliczenia pozycji, kursów, odległości | | | |publikacji nautycznych |i czasu są poprawne w granicach | | | |i szczegółowych danych statku. |przyjętych norm dokładności dla | | |Wyznaczanie tras zgodnie z Ogólnymi | |wyposażenia nawigacyjnego. | | |Zasadami Wyznaczania Tras. | | | | | | | | | | | |Wszystkie potencjalne | | |Składanie meldunków zgodnie | |niebezpieczeństwa nawigacyjne są | | |z Poradnikiem i Kryteriami Statkowych | |dokładnie rozpoznane. | | |Systemów Meldunkowych. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Określenie pozycji |Określanie pozycji we wszystkich |Egzamin i ocena zaświadczeń |Główna metoda wybrana dla | |i dokładności wynikłe |warunkach: |uzyskanych z jednego lub kilku |określenia pozycji statku jest | |z określania pozycji | |następujących wymagań: |najodpowiedniejsza w przeważających | |dowolnymi środkami | | |warunkach i okolicznościach. | | |.1 za pomocą obserwacji | | | | |astronomicznych, |.1 poświadczone doświadczenie | | | | |w służbie, |Pozycja uzyskana z obserwacji | | | | |astronomicznych jest w granicach | | |.2 za pomocą obserwacji | |przyjętego poziomu dokładności. | | |terrestrycznych, w tym zdolność |.2 poświadczone szkolenie na | | | |wykorzystania odpowiednich map, |symulatorze, tam gdzie się stosuje, | | | |wiadomości żeglarskich i innych | |Pozycja uzyskana z obserwacji | | |publikacji do oceny dokładności | |terrestrycznych jest w granicach | | |wynikowej określania pozycji, |.3 poświadczone szkolenie na |przyjętego poziomu dokładności. | | | |urządzeniach laboratoryjnych. | | | | | | | | |.3 wykorzystanie nowoczesnych | |Dokładność pozycji wynikowej jest | | |elektronicznych pomocy |Wykorzystanie: |oszacowana właściwie. | | |nawigacyjnych, ze szczegółową | | | | |wiedzą dotyczącą zasad ich działania, | | | | |ograniczeń, źródeł błędów, |.1 map, roczników nautycznych, |Pozycja uzyskana za pomocą | | |wykrywania błędnego przedstawiania |nakresów, chronometru, sekstantu |elektronicznych pomocy | | |informacji oraz metod poprawiania |i kalkulatora, |nawigacyjnych jest w zakresie norm | | |w celu uzyskania dokładnej pozycji. | |dokładności używanego systemu. | | | | |Możliwe błędy wpływające na | | | |.2 map, publikacji nautycznych |dokładność pozycji wynikowej są | | | |i instrumentów (lustro azymutalne, |stwierdzone, a metody minimalizacji | | | |sekstant, log, urządzenia do |wpływu błędów systemowych na | | | |sondowania, kompas) oraz |pozycję wynikową zastosowane są | | | |podręczników producenta, |właściwie. | | | | | | | | | | | | | |.3 radaru, Systemu Decca- | | | | |NAVIGATOR, Loranu, systemów | | | | |nawigacji satelitarnej oraz | | | | |odpowiednich map nawigacyjnych | | | | |i publikacji. | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Określanie i uwzględnianie |Zdolność określenia i uwzględnienia |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Metoda i częstotliwość sprawdzania | |błędów kompasu |błędów kompasu magnetycznego |uzyskanych z |błędów kompasu magnetycznego | | |i żyroskopowego. |jednego lub kilku następujących |i żyroskopowego zapewnia dokładność | | | |wymagań: |informacji. | | | | | | | |Znajomość zasad działania | | | | |kompasów magnetycznych |.1 poświadczone doświadczenie | | | |i żyroskopowych. |w służbie, | | | | | | | | | | | | | |Rozumienie systemów kierowanych |.2 poświadczone szkolenie na | | | |głównym żyrokompasem oraz |symulatorze, tam gdzie się stosuje. | | | |umiejętność obsługi i konserwacji | | | | |głównych typów żyrokompasów. | | | | | |.3 poświadczone szkolenie na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych. | | | | | | | | | | | | | | |Wykorzystanie: | | | | | | | | | | | | | | |.1 obserwacji astronomicznych, | | | | |.2 namiarów terrestrycznych | | | | |i porównanie między kompasem | | | | |magnetycznym a żyroskopowym | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 4

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Koordynacja operacji |Gruntowna znajomość i zdolność |Egzamin i ocena zaświadczeń |Plan koordynacji akcji poszukiwania | |poszukiwania i ratownictwa. |zastosowania procedur zawartych |uzyskanych z jednego lub kilku |i ratowania jest zgodny | | |w Podręczniku Poszukiwania |następujących wymagań: |z międzynarodowymi wytycznymi | | |i Ratownictwa Statków Handlowych | |i normami. | | |IMO (MERSAT) | | | | | |.1 poświadczone doświadczenie | | | | |w służbie, |Radiokomunikacja jest nawiązana | | | | |i poprawne procedury komunikacyjne | | | | |są przestrzegane na wszystkich | | | |.2 poświadczone szkolenie na |etapach akcji poszukiwania | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje. |i ratowania. | | | | | | | | | | | | | |.3 poświadczone szkolenie na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych. | | | | | | | | | | | | | | |Wykorzystanie: | | | | | | | | | | | | | | |stosownych publikacji, map, danych | | | | |meteorologicznych, szczegółowych | | | | |danych statków, urządzeń | | | | |radiokomunikacyjnych i innych | | | | |dostępnych urządzeń oraz jednego | | | | |lub więcej z następujących: | | | | | | | | | | | | | | |.1 poświadczonych kursów szkolenia | | | | |SAR, | | | | | | | | | | | | | | |.2 poświadczonego szkolenia na | | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje, | | | | | | | | | | | | | | |.3 poświadczonego szkolenia na | | | | |sprzęcie laboratoryjnym. | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 5

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Ustanowienie układu |Gruntowna znajomość treści, |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Układ i procedury pełnienia wachty są | |i procedury pełnienia wachty. |zastosowania i intencji |uzyskanych z jednego lub kilku |ustanowione i utrzymane zgodnie | | |Międzynarodowych Przepisów |następujących wymagań: |z międzynarodowymi przepisami | | |o Zapobieganiu Zderzeniom na | |i wytycznymi w celu zapewnienia | | |Morzu. | |bezpieczeństwa nawigacji, ochrony | | | |.1 poświadczone doświadczenie |środowiska morskiego oraz | | | |w służbie, |bezpieczeństwa statku i osób na nim. | | |Gruntowna znajomość treści | | | | |stosowania i intencji Podstawowych | | | | |Zasad, które mają być Przestrzegane |.2 poświadczone szkolenie na | | | |przy Pełnieniu Wachty Nawigacyjnej. |symulatorze, tam gdzie się stosuje, | | | |Skuteczne procedury pracy zespołu | | | | |na mostku. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 6

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymywanie bezpiecznej |Ocena błędów systemowych |Poświadczone szkolenie na |Informacje uzyskane z radaru i ARPA | |nawigacji przez |i gruntowne zrozumienie aspektów |symulatorze radarowym i ARPA. |są poprawnie interpretowane | |wykorzystanie radaru i ARPA |działania nowoczesnych systemów | |i analizowane biorąc pod uwagę | |oraz nowoczesnych |nawigacyjnych, włączając radar | |ograniczenia urządzeń i przeważające | |systemów nawigacyjnych do |i ARPA. | |okoliczności i warunki. | |pomocy przy podejmowaniu | | | | |decyzji związanych | | | | |z dowodzeniem. |Techniki ślepego pilotażu. | |Czynności podejmowane w celu | | | | |uniknięcia nadmiernego zbliżenia lub | | | | |kolizji z innym statkiem są zgodne | |UWAGA: Szkolenie i ocena |Ocena informacji nawigacyjnych | |z Międzynarodowymi Przepisami | |wykorzystania ARPA nie są |uzyskanych ze wszystkich źródeł, | |o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu. | |wymagane od tych, którzy |włączając radar i ARPA, w celu | | | |służą wyłącznie na statkach |podjęcia i wykonania komend dla | | | |nie wyposażonych w ARPA. |uniknięcia kolizji i dla kierowania | | | |To ograniczenie powinno być |bezpieczną nawigacją statku. | | | |odzwierciedlone w wydanym | | | | |potwierdzeniu. | | | | | |Wewnętrzne powiązania i optymalne | | | | |wykorzystanie wszystkich dostępnych | | | | |danych nawigacyjnych dla | | | | |prowadzenia nawigacji. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 7

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Manewrowanie i obsługa |Manewrowanie i obsługa statku |Egzamin lub ocena zaświadczeń |Wszystkie decyzje dotyczące | |statku w każdych warunkach |w każdych warunkach, włączając: |uzyskanych z jednego lub kilku |cumowania i kotwiczenia oparte są | | | |następujących wymagań: |o właściwą ocenę właściwości | | | | |manewrowych statku i charakterystyki | | |.1 manewry podczas podchodzenia do | |siłowni oraz sił, których wystąpienia | | |stacji pilotowej oraz przyjmowania |.1 poświadczone doświadczenie |należy oczekiwać podczas | | |i oddawania pilotów z odpowiednim |w służbie, |cumowania burtą lub stawania na | | |uwzględnieniem pogody, pływu, | |kotwicy. | | |inercji oraz drogi zatrzymania, | | | | | |.2 poświadczone szkolenie na | | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje, |W ruchu dokonywana jest pełna | | | |.2 obsługa statku na rzekach, w ujęciu | |ocena możliwych wpływów płytkiej | | |i na wodach ograniczonych, mając | |i ograniczonej wody, lodu, brzegów, | | |wzgląd na oddziaływanie prądu, |.3 poświadczone szkolenie na |warunków pływowych | | |wiatru i ograniczonej wody na reakcję |załogowym modelu statku w skali, |przechodzących statków oraz fali | | |steru. |tam gdzie się stosuje. |dziobowej i rufowej własnego statku | | | | |w taki sposób, że statkiem można | | | | |bezpiecznie manewrować w różnych | | |.3 zastosowanie techniki stałej | |warunkach załadowania i pogody. | | |prędkości zwrotu, | | | | | | | | | | | | | | |.4 manewrowanie na płytkiej wodzie, | | | | |włączając redukcję zapasu wody pod | | | | |stępką na skutek osiadania | | | | |i kołysania wzdłużnego | | | | |i poprzecznego, | | | | | | | | | | | | | | |.5 wzajemne oddziaływanie między | | | | |mijającymi się statkami oraz między | | | | |własnym statkiem i pobliskimi | | | | |brzegami (efekt kanałowy), | | | | | | | | | | | | | | |.6 cumowanie i odcumowanie | | | | |w różnych warunkach wiatru, pływu | | | | |prądu z holownikami i bez, | | | | | | | | | | | | | | |.7 wzajemne oddziaływanie statku | | | | |i holownika, | | | | | | | | | | | | | | |.8 wykorzystanie napędu i systemów | | | | |manewrowania, | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 8

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Manewrowanie i obsługa |.9 wybór kotwicowiska, kotwiczenie na | | | |statku we wszystkich |jednej lub dwóch kotwicach na | | | |warunkach. |ograniczonym kotwicowisku oraz | | | | |czynniki wpływające na określenie | | | | |długości łańcucha kotwicznego, jaki | | | | |ma być użyty, | | | | | | | | | | | | | | |.10 wleczenie kotwicy, uwalnianie | | | | |splątanej kotwicy, | | | | | | | | | | | | | | |.11 dokowanie w suchym doku, | | | | |zarówno z uszkodzeniami, jak i bez, | | | | | | | | | | | | | | |.12 kierowanie i obsługa statku w złej | | | | |pogodzie, włączając udzielanie | | | | |pomocy statkowi lub samolotowi | | | | |w niebezpieczeństwie, operacje | | | | |holownicze, środki utrzymania statku, | | | | |którym nie można kierować dziobem | | | | |do fali, zmniejszanie dryfu i użycie | | | | |oleju, | | | | | | | | | | | | | | |.13 środki ostrożności podczas | | | | |manewrowania w celu spuszczenia | | | | |łodzi ratunkowych lub tratw podczas | | | | |złej pogody, | | | | | | | | | | | | | | |.14 metody brania na pokład | | | | |rozbitków z łodzi ratunkowych i tratw, | | | | | | | | | | | | | | |.15 zdolność określenia | | | | |charakterystyk manewrowych | | | | |i napędów pospolitych typów statków ze | | | | |specjalnym odniesieniem do inercji | | | | |i cyrkulacji przy różnych zanurzeniach | | | | |i prędkościach, | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 9

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Manewrowanie i obsługa |.16 znaczenie nawigacji ze | | | |statku we wszystkich |zredukowaną prędkością w celu | | | |warunkach (kontynuacja) |uniknięcia uszkodzeń | | | | |spowodowanych falą dziobową i falą | | | | |rufową własnego statku, | | | | | | | | | | | | | | |.17 praktyczne kroki zaradcze, które | | | | |należy podjąć podczas nawigacji | | | | |w lub w pobliżu lodu lub w warunkach | | | | |gromadzenia się lodu na pokładzie, | | | | | | | | | | | | | | |.18 wykorzystanie systemów | | | | |rozgraniczenia ruchu oraz | | | | |manewrowanie w tych systemach lub | | | | |w pobliżu nich i w akwenach | | | | |z kierowanym ruchem statków (VTS). | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa zdalnego |Zasady obsługi siłowni morskich. |Egzamin i ocena zaświadczeń |Zespół napędowy, maszyny | |sterowania napędem oraz | |uzyskanych z jednego lub kilku |pomocnicze i urządzenia są zawsze | |systemy maszynowe i usługi | |następujących wymagań: |obsługiwane zgodnie ze specyfikacją | | |Okrętowe maszyny pomocnicze. | |techniczną i w granicach | | | | |bezpiecznego działania. | | | |.1 poświadczone doświadczenie | | | |Ogólna znajomość morskiej |w służbie, | | | |terminologii maszynowej. | | | | | | | | | | |.2 poświadczone szkolenie na | | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje. | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 10

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i zapewnienie |Znajomość i zdolność stosowania |Egzamin i ocena zaświadczeń |Częstotliwość i zakres kontrolowania | |bezpiecznego załadunku, |odpowiednich międzynarodowych |uzyskanych z jednego lub kilku |stanu ładunku są odpowiednie do | |sztauowania, |przepisów, kodów i norm dotyczących |następujących wymagań: |jego charakteru i przeważających | |zabezpieczenia, opieki |bezpiecznego załadunku, | |warunków. | |podczas podróży |sztauowania, zabezpieczania | | | |i wyładowania ładunku. |i transportu ładunków. |.1 poświadczone doświadczenie | | | | |w służbie, |Niedopuszczalne lub nie | | | | |przewidywane zmiany stanu lub | | |Znajomość wpływu ładunku i operacji | |specyfikacji ładunku są natychmiast | | |ładunkowych na przegłębienie |.2 poświadczone szkolenie na |rozpoznawane i podejmowane są | | |i stateczność. |symulatorze, tam gdzie się stosuje. |czynności zaradcze nakierowane na | | | | |zapewnienie bezpieczeństwa statku | | | | |i ludzi. | | |Wykorzystanie diagramów |Wykorzystanie: tablic i diagramów | | | |stateczności i przegłębienia oraz |stateczności, przegłębienia i naprężeń | | | |urządzeń obliczających naprężenia, |oraz urządzeń obliczających |Operacje ładunkowe są planowane | | |włączając urządzenia automatyczne, |naprężenia. |i wykonywane zgodnie | | |oparte na bazie danych (ADB) oraz | |z ustanowionymi procedurami | | |znajomość załadunku i balastowania | |i wymaganiami prawnymi | | |w celu utrzymania naprężeń kadłuba | | | | |w akceptowalnych granicach. | | | | | | |Sztauowanie i zabezpieczenie | | | | |ładunków zapewnia, że warunki | | |Sztauowanie i zabezpieczanie | |stateczności i naprężeń pozostaną | | |ładunków na pokładzie statku, | |zawsze podczas podróży | | |włączając urządzenia przeładunkowe | |w bezpiecznych granicach. | | |i zabezpieczające oraz urządzenia | | | | |mocujące. | | | | | | | | | | | | | | |Operacje za- i wyładunku, ze | | | | |specjalnym uwzględnieniem | | | | |transportu ładunków | | | | |zidentyfikowanych w Kodzie | | | | |Bezpiecznej Praktyki Sztauowania | | | | |i Zabezpieczania Ładunku. | | | | | | | | | |Ogólna znajomość zbiornikowców | | | | |i operacji na zbiornikowcach. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 11

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Przewożenie towarów |Międzynarodowe przepisy, normy, |Egzamin i ocena zaświadczeń |Planowany rozkład ładunków oparty | |niebezpiecznych |kody i zalecenia dotyczące |uzyskanych z jednego lub kilku |jest na niezawodnych informacjach | | |przewożenia ładunków |następujących wymagań: |i jest zgodny z ustanowionymi | | |niebezpiecznych, włączając Kod | |wytycznymi i wymaganiami prawnymi. | | |Morskich Towarów Niebezpiecznych | | | | |(IMDG) oraz Kod Bezpiecznej Praktyki |.1 poświadczone doświadczenie | | | |dla Stałych Ładunków Masowych |w służbie, |Informacje dotyczące | | |(Kod BC) | |niebezpieczeństw, ryzyk i specjalnych | | | | |wymagań są zapisane w formacie | | | |.2 poświadczone szkolenie na |odpowiednim dla łatwego korzystania | | |Przewożenie niebezpiecznych, |symulatorze, tam gdzie się stosuje. |w przypadku jakiejś awarii. | | |ryzykownych i szkodliwych ładunków, | | | | |środki ostrożności podczas ładowania | | | | |i wyładunku oraz opieka podczas |.3 poświadczone szkolenie | | | |podróży. |specjalistyczne. | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 12

Funkcja: Kontrolowanie operacji na statku i opieka nad osobami na statku, na poziomie zarządzania

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie przegłębienia, |Zrozumienie podstawowych zasad |Egzamin i ocena zaświadczeń |Warunki stateczności i naprężeń są | |stateczności i naprężeń. |konstrukcji statku i teorii oraz |uzyskanych z jednego lub kilku |utrzymane zawsze w bezpiecznych | | |czynników wpływających na |następujących wymagań: |granicach. | | |przegłębienie i stateczność | | | | |i przedsięwzięcia niezbędne, aby | | | | |zachować odpowiednie przegłębienie |.1 poświadczone doświadczenie | | | |i stateczność. |w służbie, | | | | | | | | | | | | | |Znajomość wpływu uszkodzenia, |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |a w konsekwencji zatopienia |szkolnym, | | | |przedziału na przegłębienie | | | | |i stateczność statku oraz kroki | | | | |zaradcze, jakie należy podjąć. |.3 poświadczone szkolenie na | | | | |symulatorze, tam gdzie się stosuje. | | | | | | | | |Znajomość zaleceń IMO dotyczących | | | | |stateczności statku. | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |Znajomość międzynarodowego prawa |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Procedury monitorowania działań | |z wymaganiami prawnymi |morskiego zawartego w |z jednego lub kilku następujących |i konserwacji są zgodne z | |oraz z przedsięwzięciami |międzynarodowych porozumieniach |wymagań: |wymaganiami prawnymi. | |zapewniającymi |i konwencjach. | | | |bezpieczeństwo życia na | | | | |morzu i ochronę środowiska | |.1 poświadczone doświadczenie |Potencjalne niezgodności są szybko | |morskiego. |Uwaga powinna być zwrócona |w służbie, |i w pełni identyfikowane. | | |szczególnie na następujące | | | | |zagadnienia: | | | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku |Planowane odnowienie i rozszerzenie | | | |szkolnym, |świadectw zapewnia ciągłą ważność | | |.1 Świadectwa i inne dokumenty, które | |badanych zagadnień i urządzeń. | | |mają być na statku, wymagane przez | | | | |międzynarodowe konwencje, jak |.3 poświadczone szkolenie na | | | |można je uzyskać oraz ich okres |symulatorze, tam gdzie się stosuje. | | | |ważności | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 13

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |.2 odpowiedzialność w świetle | | | |z wymaganiami prawnymi |stosownych wymagań | | | |oraz z przedsięwzięciami |Międzynarodowej Konwencji | | | |zapewniającymi |w sprawie Linii Ładunkowych, | | | |bezpieczeństwo życia na | | | | |morzu i ochronę środowiska | | | | |morskiego. |.3 odpowiedzialność w świetle | | | |(kontynuacja) |stosownych wymagań | | | | |Międzynarodowej Konwencji | | | | |w sprawie Bezpieczeństwa Życia na | | | | |Morzu, | | | | | | | | | | | | | | |.4 odpowiedzialność w świetle | | | | |Międzynarodowej Konwencji | | | | |w sprawie Zapobiegania Skażeniom | | | | |ze Statków, | | | | | | | | | | | | | | |.5 morska deklaracja zdrowia | | | | |i wymagania Międzynarodowych | | | | |Przepisów Zdrowia, | | | | | | | | | | | | | | |.6 odpowiedzialność w świetle | | | | |międzynarodowych instrumentów | | | | |wpływających na bezpieczeństwo | | | | |statku, pasażerów, załogi i ładunku, | | | | | | | | | | | | | | |.7 metody i środki zapobiegania | | | | |skażeniom środowiska morskiego | | | | |przez statki, | | | | | | | | | | | | | | |.8 prawodawstwo krajowe dla | | | | |wykonania międzynarodowych | | | | |porozumień i konwencji. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 14

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zachowanie bezpieczeństwa |Gruntowna znajomość przepisów |Egzamin i ocena zaświadczeń |Procedury monitorowania wykrytego | |załogi statku i pasażerów |dotyczących urządzeń ratunkowych |uzyskanych z nauki praktycznej |pożaru i systemy bezpieczeństwa | |oraz warunków działania |(Międzynarodowa Konwencja |i poświadczonego szkolenia w służbie |zapewniają, że wszystkie alarmy są | |systemów ratowania życia, |w sprawie Bezpieczeństwa Życia na |oraz doświadczenia. |wykrywane natychmiast | |obrony przeciwpożarowej |Morzu). | |i podejmowane są działania zgodne | |i inych systemów | | |z ustanowionymi procedurami | |bezpieczeństwa | | |awaryjnymi. | | |Organizacja ćwiczeń pożarowych | | | | |i opuszczania statku. | | | | | | | | | | | | | | |Utrzymanie sprawności działania | | | | |systemów ratunkowych, obrony | | | | |przeciwpożarowej i innych systemów | | | | |bezpieczeństwa. | | | | | | | | | | | | | | |Czynności, które należy podjąć, aby | | | | |ochronić i zabezpieczyć wszystkie | | | | |osoby na statku przed zagrożeniami. | | | | | | | | | | | | | | |Czynności ograniczające uszkodzenia | | | | |i ratujące statek, wykonywane | | | | |w następstwie pożaru, wybuchu, | | | | |kolizji lub wejścia na mieliznę. | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Opracowanie planu |Przygotowanie planów awaryjnych |Egzamin i ocena zaświadczeń |Procedury awaryjne są zgodne | |awaryjnego i planu obrony |w odpowiedzi na zagrożenia. |uzyskanych z nauki praktycznej |z ustanowionymi planami działania | |przeciwpożarowej | |i poświadczonego szkolenia w służbie |w sytuacjach awaryjnych. | |i opanowywanie sytuacji | |oraz doświadczenia. | | |awaryjnych. |Budowa statku, włączając obronę | | | | |przeciwawaryjną. | | | | | | | | | | | | | | |Metody i środki zapobiegania | | | | |pożarom, wykrywanie i gaszenie. | | | | | | | | | | | | | | |Funkcje i wykorzystanie urządzeń | | | | |ratunkowych. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 dalszy ciąg ze strony 14

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zorganizowanie załogi |Znajomość kierowania personelem, |Egzamin i ocena zaświadczeń |Załodze są przydzielone obowiązki | |i kierowanie nią. |organizacji i szkolenia na statku. |uzyskanych z nauki praktycznej |i jest ona poinformowana o | | | |i poświadczonego szkolenia w służbie |oczekiwanych normach pracy | | | |oraz doświadczenia. |i zachowania w sposób odpowiedni | | |Znajomość stosownych | |dla każdej osoby. | | |międzynarodowych morskich | |Cele i działania szkoleniowe są oparte | | |konwencji i zaleceń oraz | |na ocenie aktualnych kompetencji | | |prawodawstwa krajowego. | |i możliwości oraz wymagań | | | | |operacyjnych. | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/2 strona 15

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Organizacja i kierowanie |Gruntowna znajomość wykorzystania |Egzamin plus ocena zaświadczeń ze |Podejmowane czynności i procedury | |zapewnieniem opieki |i treści następujących publikacji: |szkolenia. |są realizowane przy prawidłowym | |medycznej na statku. | | |i pełnym wykorzystaniu dostępnych | | | | |porad | | |.1 Międzynarodowe Wytyczne | | | | |Medyczne dla Statków lub | | | | |ekwiwalentne publikacje krajowe, | | | | | | | | | | | | | | |.2 Sekcja Medyczna | | | | |Międzynarodowego Kodu Sygnałów, | | | | | | | | | | | | | | |.3 Wytyczne o Pierwszej Pomocy | | | | |Medycznej do wykorzystania | | | | |w Wypadkach z udziałem materiałów | | | | |Niebezpiecznych | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-II/3

Obowiązujące minimum wymagań do otrzymania Dyplomu oficera kierującego wachtą nawigacyjną i kapitana na statkach o tonażu brutto mniejszym niż 500 ton, uprawiających żeglugę przybrzeżną.

Oficer kierujący wachtą nawigacyjną

Normy kompetencyjne:

1 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu powinien:

.1 wykazać się kompetencjami w podejmowaniu na poziomie operacyjnym, zadań, obowiązków i odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-II/3.

.2 posiadać co najmniej odpowiedni Dyplom, upoważniający do obsługi aparatury radiokomunikacyjnej UKF zgodnie z wymaganiami Regulaminu Radiokomunikacyjnego; oraz

.3 jeśli zostanie wyznaczony jako osoba odpowiedzialna za radiokomunikację podczas niebezpieczeństwa - posiadać odpowiednie świadectwo wydane lub uznane zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym.

2 Minimalny zakres wiedzy, zrozumienia i biegłości wymaganych do uzyskania Dyplomu jest przedstawiony w kolumnie 2 tabeli A-II/3.

3 Poziom wiedzy w zakresie przedmiotów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-II/3 powinien być wystarczający dla umożliwienia kandydatowi pełnienia służby w charakterze oficera kierującego wachtą nawigacyjną.

4 Szkolenie i doświadczenie pozwalające osiągnąć niezbędny poziom wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości powinno opierać się na sekcji A-VIII/2, część 3-1 - Podstawowe zasady, których należy przestrzegać podczas pełnienia wachty nawigacyjnej i które również powinny uwzględniać odpowiednie wymagania niniejszej części oraz wytycznych danych w części B tego Kodu.

5 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu powinien dostarczyć dowody osiągnięcia wymaganych norm kompetencyjnych zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji zestawionymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-II/3.

Szkolenie specjalistyczne

6. Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu oficera kierującego wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto mniejszym niż 500 ton, uprawiających żeglugę przybrzeżną, od którego, zgodnie z ust. 6. 2. 1 prawidła II/3 wymaga się ukończenia specjalnego szkolenia, powinien odbyć szkolenie na statku według zatwierdzonego programu, które:

.1 zapewnia, że podczas wymaganego okresu służby na morzu kandydat otrzyma systematyczne praktyczne szkolenie i doświadczenie w zakresie zadań, obowiązków i odpowiedzialności oficera kierującego wachtą nawigacyjną, z uwzględnieniem wytycznych podanych w sekcji B-II/1 niniejszego Kodu;

. 2 jest ściśle nadzorowane i monitorowane przez wykwalifikowanych oficerów na statku, na którym wykonywana jest ta potwierdzona służba morska;

oraz

. 3 jest właściwie udokumentowane w dzienniku szkolenia lub w podobnym dokumencie.

Kapitan

7 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu kapitana statków o tonażu brutto mniejszym niż 500 ton, uprawiających żeglugę przybrzeżną, powinien spełniać wymagania dla oficera kierującego wachtą nawigacyjną przedstawione poniżej, a ponadto powinno się od niego wymagać dostarczenia zaświadczenia o wiedzy i zdolności do wykonywania wszystkich obowiązków takiego kapitana.

Tabela A-II/3

Minimum wiadomości wymaganych od kapitanów i oficerów kierującyh wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto mniejszym niż 500 ton, uprawiających żeglugę przybrzeżną

Funkcja: Nawigacja na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i prowadzenie |Nawigacja |Egzamin i ocena zaświadczeń |Informacje uzyskane z map | |przejścia przybrzeżnego oraz | |uzyskanych z jednego lub kilku |nawigacyjnych i publikacji są | |określanie pozycji | |nastepujących wymagań: |odpowiednie, interpretowane | | |Zdolność do określania pozycji statku | |poprawnie i właściwie stosowane. | | |przez wykorzystanie: | | | | | |.1 poświadczona praktyka morska | | | | | |Metoda określania pozycji statku jest | | |.1 znaków lądowych | |najodpowiedniejsza dla istniejących | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku |okoliczności i warunków. | | | |szkolnym | | | |.2 pomocy nawigacyjnych, włączając | | | | |latarnie morskie, stawy i pławy | |Pozycja jest określana w granicach | | | |.3 poświadczone szkolenie na |dopuszczalnych błędów instrumentów | | | |symulatorze tam gdzie jest to |lub błędów systemowych. | | |.3 zliczenie matematyczne, |wymagane | | | |z uwzględnieniem wiatrów, pływów, | | | | |prądów i zakładanej prędkości | |Wiarygodność informacji | | | |.4 szkolenie na urządzeniach |uzyskiwanych z głównej metody | | | |laboratoryjnych |określania pozycji jest sprawdzana | | | | |w odpowiednich odstępach czasu. | | | | | | | | |Wykorzystanie: katalogów map, map, | | | | |publikacji nawigacyjnych, radiowych |Obliczenia i pomiary parametrów | | | |ostrzeżeń nawigacyjnych, sekstantu, |nawigacyjnych są dokładne. | | | |namiernika, elektronicznych urządzeń | | | | |nawigacyjnych, urządzeń | | | | |sondażowych kompasu. | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i prowadzenie |Gruntowna znajomość i zdolność do | |Wybór map i publikacji jest na danym | |przejść przybrzeżnych oraz |wykorzystania map nawigacyjnych | |statku najobszerniejszy dla danego | |określanie pozycji cd. |i publikacji takich jak locje, tablice | |akwenu nawigacji a mapy są | | |pływów, wiadomości żeglarskie, | |unowocześniane zgodnie | | |radiowe ostrzeżenia nawigacyjne oraz | |z najnowszymi dostępnymi | | |informacje o trasie statków. | |informacjami. | | | | | | | | | | | | |Meldowanie zgodnie z Ogólnymi | |Sprawdzanie działania | | |Przepisami o Meldowaniu Statków. | |i przetestowanie systemów | | | | |nawigacyjnych zgodnie z zaleceniami | | | | |producentów, dobrą praktyką | | |Uwaga: Ten punkt jest wymagany | |nawigacyjną i zgodnie | | |tylko do nadania świadectwa kapitana. | |z postanowieniami IMO dotyczącymi | | | | |norm działania dla urządzeń | | | | |nawigacyjnych. | | |Pomoce nawigacyjne i urządzenia. |Poświadczone szkolenie w zakresie | | | | |nawigacji radarowej i ARPA | | | | | |Interpretacja i analiza informacji | | |Zdolność do bezpiecznego działania | |uzyskanych z radaru są zgodne | | |i określania pozycji statku przez | |z przyjęta praktyką nawigacyjną | | |wykorzystanie wszystkich pomocy | |i uwzględnia ograniczenia | | |nawigacyjnych i urządzeń | |i dokładność radaru. | | |powszechnie będących na | | | | |wyposażeniu statków, o których | | | | |mowa. | |Błędy kompasów magnetycznych są | | | | |określane i stosowane poprawnie | | | | |w stosunku do kursów i namiarów. | | |Kompasy | | | | | | | | | | | | | | |Znajomość błędów i poprawek | | | | |kompasów magnetycznych. | | | | | | | | | | | | | | |Zdolność do określania błędów | | | | |kompasu przy wykorzystaniu środków | | | | |terstyrycznych oraz uwzględnienie | | | | |tych błędów. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i prowadzenie |Pilot automatyczny | |Wybór trybu sterowania jest | |przejść przybrzeżnych oraz | | |najodpowiedniejszy dla istniejących | |określanie pozycji cd. | | |warunków stanu morza, ruchu statku, | | |Znajomość systemów automatycznego | |zamierzonych manewrów. | | |pilotażu i procedur, przełączanie | | | | |sterowania ręcznego na automatyczne | | | | |i z powrotem; regulacja sterowania dla | | | | |uzyskania optymalnego działania. | | | | | | | | | | | | | | |Meteorologia | | | | | | |Pomiary i obserwacje warunków | | | | |pogody są dokładne i odpowiednie dla | | |Zdolność wykorzystania | |danego przejścia. | | |i interpretowania informacji | | | | |uzyskanych z okrętowych przyrządów | | | | |meteorologicznych. | |Dokonywana jest ocena informacji | | | | |meteorologicznych i są one | | | | |stosowane w celu zapewnienia | | |Umiejętność charakteryzowania | |bezpiecznego przejścia statku. | | |różnych rodzajów pogody, | | | | |meldowania, znajomość sposobów | | | | |rejestrowania. | | | | | | | | | | | | | | |Zdolność do stosowania dostępnych | | | | |informacji meteorologicznych. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 4

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | |Egzamin i ocena zaświadczeń | | |Pełnienie bezpiecznej |Pełnienie wachty |uzyskanych z jednego lub kilku |Pełnienie, przekazywanie i zdawanie | |wachty nawigacyjnej | |następujących wymagań: |wachty jest zgodne z przyjętymi | | | | |zasadami i procedurami. | | |Gruntowna znajomość treści, | | | | |stosowania i celów |.1 poświadczona praktyka morska | | | |Międzynarodowych Przepisów | |Zawsze utrzymywany jest właściwy | | |o Zapobieganiu Zderzeniom na | |obserwator zgodnie z przyjętymi | | |Morzu. |.2 poświadczone szkolenie na statku |zasadami i procedurami. | | | |szkolnym | | | | | | | | |Znajomość treści Podstawowych | |Światła, znaki i sygnały dźwiękowe są | | |zasad do Przestrzegania podczas |.3 poświadczone szkolenie na |zgodne z wymaganiami zawartymi | | |Pełnienia Wachty Nawigacyjnej. |symulatorze tam gdzie jest to |w Międzynarodowych Przepisach | | | |wymagane |o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu | | | | |i są poprawnie rozpoznawane. | | |Wykorzystywanie systemu kierowania | | | | |ruchem zgodnie z Ogólnymi |.4 szkolenie na urządzeniach | | | |Przepisami Kierowania Ruchem |laboratoryjnych |Częstotliwość i zakres kontrolowania | | |Statków. | |ruchu statku i środowiska jest zgodna | | | | |z przyjętymi zasadami i procedurami. | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 5

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Pełnienie bezpiecznej | | |Czynności dla uniknięcia nadmiernego | |wachty cd. | | |zbliżenia i kolizji z innymi statkami są | | | | |zgodna z Międzynarodowymi | | | | |Przepisami o Zapobieganiu | | | | |Zderzeniom na Morzu. | | | | | | | | | | | | | | |Decyzje dotyczące poprawienia kursu | | | | |i/lub prędkości podejmowane są na | | | | |czas i zgodnie z przyjętymi | | | | |procedurami nawigacyjnymi. | | | | | | | | | | | | | | |Prowadzone są właściwe zapisy | | | | |dotyczące ruchów i działalności | | | | |odnoszącej się do nawigacji statku. | | | | | | | | | | | | | | |Odpowiedzialność za bezpieczną | | | | |nawigację jest zawsze wyraźnie | | | | |określona, włączając okresy, kiedy na | | | | |mostku znajduje się kapitan oraz | | | | |podczas pilotowania. | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Reakcja na |Procedury awaryjne obejmują: |Egzamin i ocena zaświadczeń |Typ i skala niebezpieczeństwa jest | |niebezpieczeństwo | |uzyskanych z jednego lub kilku |natychmiast określona. | | | |następujących wymagań: | | | |.1 środki ostrożności dla ochrony | | | | |i bezpieczeństwa pasażerów | |Początkowe czynności i jeśli zaistnieje | | |w sytuacjach awaryjnych |.1 poświadczona praktyka morska |potrzeba, manewrowanie, są zgodne | | | | |z planami awaryjnymi i są | | | | |odpowiednie dla danej sytuacji | | |.2 wstępną ocenę uszkodzeń i obronę |.2 poświadczone szkolenie na statku |i charakteru niebezpieczeństwa. | | |przeciwawaryjną statku |szkolnym | | | | | | | | | | | | | |.3 działania, jakie należy podjąć po |.3 poświadczone szkolenie na | | | |kolizji |symulatorze tam gdzie jest to | | | | |wymagane | | | | | | | | |.4 działania, jakie należy podjąć po | | | | |wejściu na mieliznę |.4 nauka praktyczna | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 6

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Reakcja na |Ponadto następujące zagadnienia | | | |niebezpieczeństwa cd. |powinny być włączone dla uzyskania | | | | |Dyplomu kapitana. | | | | | | | | | | | | | | |.1 sterowanie awaryjne | | | | | | | | | | | | | | |.2 statek holowany a statek na holu | | | | | | | | | | | | | | |.3 ratowanie ludzi na morzu | | | | | | | | | | | | | | |.4 asystowanie statkowi | | | | |w niebezpieczeństwie | | | | | | | | | | | | | | |.5 podejmowanie działań na wypadek | | | | |niebezpieczeństwa powstałego | | | | |w porcie | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Reakcja na sygnał |Poszukiwanie i akcja ratunkowa |Egzamin i ocena zaświadczeń |Sygnał alarmowy lub sygnał | |niebezpieczeństwa na morzu | |z praktycznej nauki lub potwierdzonego |niebezpieczeństwa powinien być | | | |szkolenia na symulatorze, tam gdzie |natychmiast zidentyfikowany | | |Znajomość treści Podręcznika IMO |jest ono wymagane | | | |Poszukiwania i Ratowania dla | | | | |Statków Handlowych (MERSAR) | |Plany awaryjne i instrukcje | | | | |postępowania są dostępne i znane | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 7

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Manewrowanie statkiem |Manewrowanie statkiem i obsługa |Egzamin i ocena zaświadczeń |Bezpieczne granice działania napędu | |i obsługa siłowni małego |statku |uzyskanych z jednego lub kilku |statku, systemu sterowego i zasilania | |statku | |następujących wymagań: |nie są przekraczane przy normalnym | | | | |manewrowaniu | | |Znajomość czynników wpływających | | | | |na bezpieczne manewrowanie |.1 poświadczona praktyka morska | | | |i obsługę statku | |Poprawki dokonywane w kursie | | | | |i prędkości statku utrzymują | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku |bezpieczeństwo nawigacji | | |Obsługa siłowni małego statku |szkolnym | | | |i mechanizmów pomocniczych | | | | | | |Siłownia, mechanizmy pomocnicze | | | |.3 poświadczone szkolenie na |i urządzenia są zawsze obsługiwane | | |Właściwe procedury kotwiczenia |symulatorze tam gdzie jest to |zgodnie z wymogami technicznymi | | |i cumowania |wymagane |w granicach bezpiecznego działania | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Funkcja: Przeładunek i sztauowanie na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kotrolowanie załadunku, |Przeładunek, sztauowanie |Egzamin i ocena zaświadczeń |Operacje z ładunkiem wykonywane | |sztauowania, zabezpieczania |i zabezpieczanie ładunku |uzyskanych z jednego lub kilku |są zgodnie z planem ładunkowym lub | |i wyładunku ładunków oraz | |następujących wymagań: |innymi dokumentami oraz | |dozór nad nimi podczas | | |ustanowionymi regułami/przepisami | |podróży |Znajomość bezpiecznego | |bezpieczeństwa, instrukcjami obsługi | | |przeładunku, sztauowania |.1 poświadczona praktyka morska |urządzeń i ograniczeniami | | |i zabezpieczania ładunku, włączając | |sztauowania na statku. | | |ładunki niebezpieczne, ryzykowne | | | | |i szkodliwe oraz ich wpływ na |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |bezpieczeństwo życia i statku |szkolnym |Przeładunek niebezpiecznych, | | | | |ryzykownych, szkodliwych ładunków | | | | |jest zgodny z międzynarodowymi | | |Wykorzystanie Międzynarodowego |.3 poświadczone szkolenie na |przepisami i uznanymi normami oraz | | |Morskiego Kodu Ładunków |symulatorze tam gdzie jest to |zasadami bezpiecznej praktyki | | |Niebezpiecznych (IMDG) |wymagane | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 8

Funkcja: Kontrolowanie na poziomie operacyjnym pracy statku i i opieka nad osobami na pokładzie.

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie zgodności |Zapobieganie zanieczyszczeniom |Egzamin i ocena zaświadczeń |Procedury monitorowania działań | |z wymaganiami dotyczącymi |środowiska morskiego oraz |uzyskanych z jednego lub kilku |pokładowych oraz zapewnienie ich | |zapobiegania |postępowanie w zakresie |następujących wymagań: |zgodności z wymaganiami MARPOL | |zanieczyszczeniom |przeciwdziałania tym | |są w pełni przestrzegane | | |zanieczyszczeniom | | | | | |.1 poświadczona praktyka morska | | | | | | | | |Znajomość środków zaradczych, jakie | | | | |należy podjąć w celu ochrony |.2 poświadczone szkolenie na statku | | | |środowiska morskiego przed |szkolnym | | | |zanieczyszczeniem oraz zasad | | | | |postępowania w zakresie | | | | |przeciwdziałania tym | | | | |zanieczyszczeniom | | | | | | | | | | | | | | |Postępowanie przeciwskażeniowe | | | | |i wszystkie związane z nim urządzenia | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymanie zdolności |Stateczność statku |Egzamin i ocena zaświadczeń |Warunki stateczności są zgodne | |żeglugowej statku | |uzyskanych z jednego lub kilku |z kryteriami IMO dotyczącymi | | | |następujących wymagań: |stateczności statku w stanie | | |Biegła znajomość i stosowanie tablic | |nieuszkodzonym przy uwzględnieniu | | |stateczności, przegłębienia i naprężeń | |wszystkich warunków załadowania | | |oraz schematów urządzeń do |.1 poświadczona praktyka morska | | | |obliczania naprężeń | | | | | | |Czynności zapewniające utrzymanie | | | |.2 poświadczone szkolenie na statku |wodoszczelności statku są zgodne | | |Zrozumienie podstawowych |szkolnym |z przyjętą praktyką | | |czynności, jakie należy podjąć w razie | | | | |częściowej utraty pływalności w stanie | | | | |nieuszkodzonym |.3 poświadczone szkolenie na | | | | |symulatorze tam gdzie jest to | | | | |wymagane | | | |Zrozumienie podstaw | | | | |wodoszczelności | | | | | |.4 poświadczone szkolenie na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych | | | |Budowa statku | | | | | | | | | | | | | | |Ogólna znajomość głównych | | | | |elementów statku i właściwych nazw | | | | |różnych jego części | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 9

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapobieganie pożarom, |Zapobieganie pożarom i urządzenia |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Rodzaj i zakres problemu są | |kontrolowanie i zwalczanie |do zwalczania pożarów |z poświadczonego szkolenia w zakresie |natychmiast rozpoznawane a wstępne | |pożarów na statku | |zwalczania pożarów i ćwiczeń |czynności zgadzają się z procedurami | | | |praktycznych jak wykazano w sekcji |i planami awaryjnymi statku | | |Wiedza w zakresie zapobiegania |A-VI/3 | | | |pożarom | | | | | | |Ewakuacja, zasady awaryjnego | | | | |zatrzymania statku i odłączenia są | | |Znajomość klas pożarów i zjawisk | |odpowiednie do charakteru | | |chemicznych im towarzyszących | |zagrożenia i są natychmiast | | | | |wykonywane | | | | | | | |Znajomość systemów zwalczania | | | | |pożarów | |Zachowanie właściwego porządku | | | | |oraz poziomy i skale czasowe | | | | |sporządzanych sprawozdań jak też | | |Znajomość czynności, które należy | |informowanie personelu na pokładzie | | |podjąć na wypadek pożaru, łącznie | |są stosowne do charakteru | | |z pożarami obejmującymi systemy | |niebezpieczeństwa i odzwierciedlają | | |paliwowe | |rangę problemu | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa urządzeń |Ratowanie życia |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Czynności związane z opuszczeniem | |ratunkowych | |z poświadczonego szkolenia i ćwiczeń |statku i w sytuacjach zagrożenia życia | | | |praktycznych jak wykazano w sekcji |na morzu są odpowiednie do | | |Zdolność zorganizowania ćwiczeń |A-VI/2, paragrafy 1 do 4 |istniejących okoliczności i warunków | | |opuszczenia statku i znajomość | |i są zgodne z przyjętymi praktykami | | |obsługi tratw i łodzi ratunkowych oraz | |i normami dotyczącymi bezpieczeństwa | | |urządzenia do ich opuszczania oraz | | | | |ich rozkład, ich wyposażenie, łącznie | | | | |z radiowymi urządzeniami | | | | |satelitarnymi EPIRB, SART, skafandry | | | | |i środki ochrony termicznej | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/3 strona 10

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Stosowanie pierwszej |Pomoc medyczna |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Rozpoznanie prawdopodobnej | |pomocy medycznej na statku | |z potwierdzonego szkolenia jak |przyczyny, charakteru i rozległości ran | | | |wykazano w sekcji A-VII/4 ust. 1 do 3 |lub stanu zdrowia są szybkie, | | |Praktyczne stosowanie medycznych | |a leczenie zmniejsza bezpośrednie | | |zaleceń i radiowych porad, włączając | |zagrożenie dla życia | | |zdolność do podjęcia skutecznych | | | | |czynności w oparciu o taką wiedzę | | | | |w razie wypadków lub chorób, których | | | | |zaistnienie na statku jest | | | | |prawdopodobne | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |Podstawowa praktyczna znajomość |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Prawne wymagania dotyczące | |z wymaganiami prawnymi |stosownych Konwencji IMO |z egzaminów lub potwierdzonego |bezpieczeństwa życia na morzu oraz | | |dotyczących bezpieczeństwa życia na |szkolenia |ochrony środowiska morskiego są | | |morzu oraz ochrony środowiska | |poprawnie rozpoznawane | | |morskiego | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-II/4

Obowiązujące minimum wymagań dla wydawania świadectw marynarzom wchodzącym w skład wachty nawigacyjnej

Normy kompetencyjne:

1 Każdy marynarz stanowiący część wachty nawigacyjnej na morskim statku o pojemności 500 ton rejestrowych brutto lub więcej powinien wykazać umiejętności zademonstrowania swojej kompetencji do wykonywania funkcji nawigacyjnych na poziomie pomocniczym, jak wyszczególniono w kolumnie 1 tabeli A-II/4.

2 Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość wymagane od marynarza stanowiącego część wachty nawigacyjnej na morskim statku o tonażu brutto 500 ton lub większym są wyszczególnione w kolumnie 2 tabeli A-II/4.

3 Każdy kandydat ubiegający się o certyfikat kompetencji jest obowiązany przedstawić dowód posiadania wymaganego poziomu wiedzy zgodnie z metodami egzaminowania i kryteriami dla sprawdzania kompetencji wyszczególnionymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-II/4. Odwołanie się do praktycznego testu w Kolumnie 3 może obejmować zatwierdzone szkolenie na lądzie, w trakcie którego studenci zostaną poddani praktycznemu testowi.

4 Jeśli nie istnieją tabele określające kompetencje dla poziomu pomocniczego w odniesieniu do pewnych funkcji, do obowiązków Administracji należy określenie właściwego szkolenia oraz wymagań dotyczących potwierdzenia lub też wydania odpowiedniego świadectwa osobie mającej sprawować tę funkcję.

Tabela A-II/4

Wykaz obowiązującego minimum wymagań dla marynazrzy wchodzących w skład wachty nawigacyjnej

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | |Wykorzystanie kompasów |Ocena zaświadczeń uzyskanych z: |Utrzrymywany jest stały kurs | | Sterowanie statkiem |magnetycznych i żyroskopowych | |w dopuszczalnyh granicach | | i wykonywanie komend na ster | | .1 testów praktycznych lub |z uwzględnieniem akwenu pływania | | także w języku angielskim | | |oraz stanu morza. Zmiay kursu są | | |Komendy na ster | |łagodne i kontrolowane | | | | .2 poświadczonej praktyki morskiej lub | | | |Przełączanie z automatycznego pilota | poświadczonego szkolenia na statku |Porozumiewanie się jest zawsze wyraźne | | |na sterowanie ręczne i odwrotnie | szkolnym |i zwięzłe a komendy są | | | | |potwierdzane w sposób wyraźny | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | |Odpowiedzialność wachty na oku, |Ocena zaświadczeń uzyskanych z: |Sygnały dźwiękowe, światła i inne | |Urzymywanie właściwej |włącznie ze zgłaszaniem | |przedmioty są natychmiast | |obserwacji wzrokowej |przybliżonego namiaru sygnału | .1 testów praktycznych lub |wykrywane, a ich odpowiednie | |i słuchowej |dżwiękowego, światła lub innego | |namiary w stopniach lub rumbach | | |przedmiotu w stopniach lub rumbach | |meldowane oficerowi wachtowemu | | | | .2 poświadczonej praktyki morskiej lub | . | | | | potwierdzonego szkolenia na statku | | | | | szkolnym | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-II/4 strona 2

+------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Przyczynianie się do |Okrętowe terminy i definicje |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Porozumiewanie się jest wyraźne | |kontrolowania i bezpiecznego | |z potwierdzonej praktyki morskiej lub |i zwięzłe, a od oficera wachtowego | |kierowania wachtą | |potwierdzonego szkolenia na statku |oczekuje się rady lub wyjaśnień, gdy | | |Wykorzystanie odpowiednich |szkolnym |informacje lub instrukcje dotyczące | | |wewnętrznych systemów łączności | |pełnienia wachty nie są jednoznaczne | | |i systemów alarmowych | | | | | | | | | | | |Pełnienie, przyjęcie i przekazanie | | |Zdolność zrozumienia rozkazów | |wachty są zgodne z przyjętą praktyką | | |i porozumiewania się z oficerem | |i zasadami. | | |wachtowym w sprawach związanych | | | | |z pełnieniem obowiązków | | | | |wachtowych | | | | | | | | | | | | | | |Procedury zdania, pełnienia | | | | |i przyjęcia wachty | | | | | | | | | | | | | | |Informacje wymagane do pełnienia | | | | |bezpiecznej wachty | | | | | | | | | | | | | | |Podstawowe procedury ochrony | | | | |środowiska | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa urządzeń |Znajomość obowiązków i sygnałów |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Początkowe czynności po | |awaryjnych i stosowanie |alarmowych w razie awarii |z potwierdzonej praktyki morskiej lub |uświadomieniu sobie | |procedur awaryjnych | |potwierdzonego szkolenia na statku |niebezpieczeństwa lub nienormalnej | | | |szkolnym |sytuacji są zgodne z ustaloną | | |Znajomość pirotechnicznych | |praktyką i zasadami. | | |sygnałów wzywania pomocy, | | | | |satelitarnych EPIRB i SART | | | | | | |Porozumiewanie się jest zawsze | | | | |wyraźne i zwięzłe, a komendy są | | |Unikanie fałszywych alarmów | |potwierdzane na sposób wyraźny. | | |wzywania pomocy oraz czynności, | | | | |jakie należy podjąć na wypadek | | | | |przypadkowego ich uruchomienia | |Integralność systemów awaryjnych | | | | |i systemów alarmowania o | | | | |niebezpieczeństwie jest ciągle | | | | |utrzymywana. | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+

Rozdział III

Wymagania dotyczące działu maszynowego

Sekcja A-III/1

Obowiązujące minimum wiadomości wymaganych do wydania dyplomu oficerom kierującym wachtą w siłowni obsadzonej załogą lub wyznaczanych na wachtowych mechaników w siłowni bezzałogowej

Szkolenie

1 Kształcenie i szkolenie wymagane w ust. 2.3 prawidła III/1 będzie obejmowało szkolenie mechanicznych i elektrycznych umiejętności warsztatowych zgodnych z obowiązkami oficera mechanika.

Szkolenie na statku

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie Dyplomu oficera kierującego wachtą w siłowni obsadzonej załogą lub wyznaczanego na wachtowego mechanika w siłowni bezzałogowej na statkach napędzanych maszyną główną, o mocy 750 kW lub więcej, powinien na statku odbyć zatwierdzony program szkolenia, które:

.1 zapewnia, że podczas wymaganego okresu służby na morzu kandydat otrzyma systematyczne praktyczne szkolenie i doświadczenie w zakresie zadań, obowiązków i odpowiedzialności oficera kierującego wachtą w siłowni, z uwzględnieniem wytycznych podanych w sekcji B-III/1 niniejszego Kodu;

.2 jest ściśle nadzorowane i monitorowane przez wykwalifikowanego oficera mechanika na statku, na którym wykonywana jest ta potwierdzona służba morska; oraz

.3 jest odpowiednio dokumentowane w książce praktyk morskich.

Normy kompetencyjne

3 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu oficera kierującego wachtą w siłowni obsadzonej załogą lub wyznaczonego na dyżurnego mechanika w siłowni bezzałogowej na statkach napędzanych maszyną główną o mocy 750 kW lub więcej będzie musiał zademonstrować zdolność do podejmowania na poziomie operacyjnym zadań, obowiązków i odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-III/1.

4 Minimalny zakres wiedzy, zrozumienia i biegłości wymaganych do uzyskania dyplomu jest wyszczególniony w kolumnie 2 tabeli A-III/I.

5 Poziom wiedzy w zakresie przedmiotów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-III/I powinien być wystarczający do tego, aby kandydat mógł pełnić służbę jako oficer kierujący wachtą.

6 Szkolenie i doświadczenie pozwalające osiągnąć niezbędny poziom wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości powinno opierać się na sekcji A-VIII/2 części 3-2 - Podstawowe zasady, których należy przestrzegać podczas pełnienia wachty maszynowej i które również powinny uwzględniać odpowiednie wymagania niniejszej części oraz wytycznych danych w części B tego Kodu.

7 Kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu uprawniającego do objęcia służby na statkach, na których kotły parowe nie stanowią części maszynowni, może pominąć odpowiednie wymagania w tabeli A-III/1. Dyplom przyznany na takiej podstawie nie będzie upoważniał do pełnienia służby na statkach, na których kotły parowe stanowią część siłowni okrętowej statku, dopóki oficer mechanik nie spełni wymagań pominiętych uprzednio z tabeli A-III/1. Wszystkie takie ograniczenia powinny być stwierdzone na dyplomie oraz w jego potwierdzeniu.

8 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu powinien dostarczyć dowody osiągnięcia wymaganych norm kompetencyjnych zgodnie ze sposobami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji przedstawionymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-III/1.

Podróże przybrzeżne

9 Wymagania ust. 2.2 i 2.3 prawidła III/1 mogą być inne dla oficerów mechaników na statkach napędzanych maszyną główną o mocy mniejszej niż 3000 kW, a zatrudnionych na statkach przybrzeżnych mając na uwadze bezpieczeństwo wszystkich statków pływających na tych samych wodach. Każde takie ograniczenie powinno być stwierdzone na dyplomie i w jego potwierdzeniu.

Tabela A-III/1

Wykaz obowiązującego minimum wymagań dla oficerów mechaników kierujących wachtą w siłowni obsadzonej załogą lub wyznaczonych na dyżurnych mechaników w siłowni okresowo bezzałogowej

Funkcja: Mechanika okrętowa na poziomie operacyjnym +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie odpowiednich |Charakterystyka i ograniczenia |Egzamin i ocena zaświadczeń |Określenie ważnych parametrów dla | |narzędzi do wytwarzania |dotyczące materiałów |uzyskanych z jednego lub kilku |wyprodukowania części okrętowych | |elementów i typowych |wykorzystywanych w budowie |następujących wymagań: |jest właściwe | |reperacji remontowych |i remontach statków i urządzeń | | | |wykonywanych na statkach | | | | | | |.1 potwierdzone szkolenie |Wybór materiału jest odpowiedni | | |Charakterystyka i ograniczenia |warsztatowe | | | |procesów wykorzystywanych przy | | | | |wytwarzaniu elementów i remontach | |Wytwarzanie części zapasowych | | | |.2 potwierdzona praktyka i testy |jest w granicach założonych tolerancji | | | | | | | |Właściwości i parametry brane pod | | | | |uwagę przy produkcji i remoncie | |Wykorzystanie urządzeń i narzędzi | | |systemów i części składowych | |mechanicznych jest właściwe | | | | |i bezpieczne | | | | | | | |Stosowanie bezpiecznej pracy | | | | |w środowisku warsztatowym | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie narzędzi |Charakterystyki projektowe i wybór |Egzamin i ocena zaświadczeń |Zastosowane procedury | |ręcznych i urządzeń |materiałów przy budowie urządzeń |uzyskanych z jednego lub kilku |bezpieczeństwa sa właściwe | |pomiarowych do demontażu, | |następujących wymagań: | | |konserwacji, naprawy | | | | |i montażu mechanizmów |Interpretacja rysunków maszynowych | |Wybór narzędzi i urządzeń | |okrętowych i urządzeń |i podręczników |.1 potwierdzone szkolenie |zapasowych jest właściwy | | | |warsztatowe | | | | | | | | |Charakterystyki operacyjne urządzeń | |Demontaż, przegląd, naprawa | | |i systemów |.2 potwierdzona praktyka i testy |i składanie urządzeń jest zgodne | | | | |z podręcznikami i dobrą praktyką | | | | | | | | | | | | | | |Ponowne włączenie do pracy i próby | | | | |działania jest zgodne z podręcznikiem | | | | |i dobrą praktyką | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie narzędzi |Wymaganie bezpieczeństwa przy |Egzamin i ocena zaświadczeń |Zastosowanie procedur | |ręcznych, elektrycznych |pracy na okrętowych systemach |uzyskanych z jednego lub kilku |bezpieczeństwa jest zadowalające | |i elektronicznych urządzeń |elektrycznych |następujących wymagań: | | |pomiarowych i testujących do | | | | |wykrywania usterek, | | |Wybór i wykorzystanie urządzeń | |czynności konserwacyjnych |Budowa i podstawy funkcjonowania |.1 potwierdzone szkolenie |testujących jest właściwe, | |i naprawczych |okrętowych, elektrycznych systemów |warsztatowe |a interpretacja wyników jest dokładna | | |oraz urządzeń prądu zmiennego | | | | |i stałego | | | | | |.2 potwierdzona praktyka i testy |Wybór postępowania dla prowadzenia | | | | |naprawy i konserwacji jest zgodny | | |Budowa i zasady działania | |z podręcznikami i dobrą praktyką | | |elektrycznych urządzeń testujących | | | | |i pomiarowych | | | | | | |Zdawanie i testowanie działania | | | | |urządzeń i systemów wprowadzanych | | | | |ponownie do eksploatacji po naprawie | | | | |są zgodne z podręcznikiem i dobrą | | | | |praktyką | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Pełnienie bezpiecznej |Gruntowna znajomość podstawowych |Egzamin i ocena zaświadczeń |Pełnienie, przekazywanie i zdawanie | |wachty maszynowej |zasad przy pełnieniu wachty |uzyskanych z jednego lub kilku |wachty jest zgodne z przyjętymi | | |maszynowej obejmuje: |następujących wymagań: |zasadami i procedurami, częstotliwość | | | | |i zakres monitorowania układów | | | | |i urządzeń maszynowych jest zgodny | | |.1 Obowiązki związane |.1 potwierdzona praktyka morska |z zaleceniami producentów | | |z przyjmowaniem i potwierdzaniem | |i przyjętymi zasadami. | | |przyjęcia wachty | | | | | |.2 potwierdzone szkolenie na statku | | | | |szkolnym |Postępowanie obejmuje podstawowe | | |.2 Podejmowanie rutynowych | |zasady pełnienia wachty maszynowej. | | |obowiązków w czasie wachty. | | | | | |.3 potwierdzone szkolenie na | | | | |symulatorze tam gdzie jest to |Prawidłowe prowadzenie | | |.3 Prowadzenie dziennika |wymagane |i zapisywanie ruchów i czynności | | |maszynowego i znaczenie | |w odniesieniu do systemów | | |dokonywanych odczytów. | |maszynowych statku. | | | |.4 szkolenie na urządzeniach | | | | |laboratoryjnych | | | |.4 Obowiązki związane | | | | |z przekazywaniem wachty | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Pełnienie bezpiecznej |Bezpieczeństwo i postępowanie | | | |wachty maszynowej |w nagłych wypadkach. Przejście ze | | | | |zdalnego sterowania/automatycznego | | | | |do ręcznego kierowania wszystkimi | | | | |systemami | | | | | | | | | | | | | | |Podjęcie środków bezpieczeństwa | | | | |w czasie wachty, natychmiastowe | | | | |działanie na wypadek pożaru lub | | | | |wypadku ze szczególnym | | | | |uwzględnieniem systemów paliw | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Użycie języka angielskiego |Znajomość języka angielskiego |Egzamin i ocena zaświadczeń |Wydawnictwa techniczne istotne dla | |w formie pisemnej i ustnej |umożliwiająca korzystanie |uzyskanych z praktycznego szkolenia |obowiązków mechanika są | | |z wydawnictw technicznych oraz | |odpowiednio interpretowane | | |wykonywanie obowiązków oficera | | | | |mechanika | | | | | | |Polecenia są wyraźne i zrozumiałe | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 4

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa maszyn głównych |Maszyny główne i pomocnicze |Ocena zaświadczeń |Działania są planowane | |i pomocniczych oraz | |uzyskanych z jednego lub kilku |i wykonywane zgodnie | |związanych z nimi systemów | |następujących wymagań: |z ustanowionymi przepisami | |sterowania |.1przygotowanie siłowni głównej | |i zasadami zapewniającymi | | |i siłowni pomocniczej do pracy | |bezpieczeństwo działań i unikanie | | | |.1 potwierdzona praktyka morska |skażenia środowiska morskiego | | | | | | | |.2 obsługa kotłów parowych oraz | | | | |systemów spalania |.2 potwierdzone szkolenie na statku |Odchylenia od norm są natychmiast | | | |szkolnym |prawidłowo rozpoznawane | | | | | | | |.3 metody sprawdzania poziomu wody | | | | |w kotłach parowych i niezbędne |.3 potwierdzone szkolenie na |Wydajność zespołów i systemów | | |czynności w przypadku niewłaściwego |symulatorze, tam gdzie jest to |maszynowych ściśle spełnia | | |poziomu wody |wymagane |wymagania wliczając w to komendy | | | | |z mostka odnoszące się do zmian | | | | |prędkości i kierunku | | |.4 lokalizacja typowych usterek |.4 szkolenie na urządzeniach | | | |w urządzeniach mechanicznych |laboratoryjnych | | | |i zespołach w przedziale | | | | |maszynowym i kotłowym oraz | | | | |czynności niezbędne dla | | | | |zapobiegania uszkodzeniom | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa systemu pomp |Systemy pomp |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Działania są planowane | |i związanych z nim systemów | |z jednego lub kilku następujących |i wykonywane zgodnie | |sterujących | |wymagań: |z ustanowionymi przepisami | | |.1 rutynowa praca pomp | |i zasadami zapewniającymi | | | | |bezpieczeństwo działań i unikanie | | | |.1 potwierdzona praca na morzu |skażenia środowiska morskiego | | |.2 obsługa systemów pomp: | | | | |zęzowego, balastowego | | | | |i ładunkowego |.2 potwierdzone szkolenie na statku | | | | |szkolnym | | | | | | | | | | | | | | |.3 potwierdzone szkolenie na | | | | |symulatorze, tam dzie jest to | | | | |wymagane | | | | | | | | | | | | | | |.4 szkolenie na urządzeniach | | | | |laboratoryjnych | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 5

Funkcja: Elektrotechnika, Elektronika i Automatyka na poziomie operacyjnym +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa prądnic prądu |Urządzenia prądotwórcze |Ocena zaswiadczeń uzyskanych |Działania są planowe i wykonywane | |stałego i zmiennego oraz | |z jednego lub kilku następujących |zgodnie z ustanowionymi przepisami | |układów sterowania | |wymagań; |i zasadami zapewniającymi ich | | |Podstawowa znajomość zagadnień | |bezpieczeństwo | | |i umiejętności dotyczących | | | | |elektryczności. |.1 potwierdzona praca na morzu | | | | | | | | | | | | | |Przygotowanie, uruchomienie, |.2 potwierdzone szkolenie na statku | | | |sprężanie i praca prądnic prądu |szkolnym | | | |stałego i zmiennego. | | | | | | | | | | |.3 potwierdzone szkolenie na | | | |Lokalizacja typowych usterek oraz |symulatorze, tam gdzie jest to | | | |czynności zapobiegające |wymagane | | | |uszkodzeniom. | | | | | | | | | | |.4 szkolenie na urządzeniach | | | |Układy sterowania |laboratoryjnych | | | | | | | | | | | | | |Lokalizacja typowych usterek oraz | | | | |czynności zapobiegających | | | | |uszkodzeniom. | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 6

Funkcja: Konserwacja i naprawa na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Konserwacja maszyn |Urządzenia okrętowe |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Odłączenie, rozbiórka i składanie | |okrętowych oraz układów | |z jednego lub kilku następujących |zespołów i urządzeń są zgodne | |sterowania | |wymagań: |z przyjętą praktyką i zasadami. | | |Podstawowa wiedza oraz | |Podjęte czynności prowadzą do | | |umiejętności mechaniczne | |odnowienia zespołów metodą | | | |.1 potwierdzona praca na morzu |najwygodniejszą, najodpowiedniejszą | | | | |dla istniejących okoliczności | | |Zasady bezpieczeństwa | |i warunków | | |i postępowania w nagłych |.2 potwierdzone szkolenie na statku | | | |przypadkach |szkolnym | | | | | | | | | | | | | |Bezpieczne odłączenie wszystkich |.3 potwierdzone szkolenie na | | | |zespołów i urządzeń, zezwolenie na |symulatorze, tam gdzie jest to | | | |pracę na nich |wymagane | | | | | | | | | | | | | |Konserwacja, naprawa zespołów |.4 szkolenie na urządzeniach | | | |i urządzeń |laboratoryjnych | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 7

Funkcja: Kontrolowanie operacji na statku i opieka nad osobami na statku, na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie zgodności |Zapobieganie zanieczyszczeniom |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Zasady monitorowania działań | |z wymaganiami dotyczącymi |środowiska morskiego |z jednego lub kilku następujących |okrętowych i zgodności | |ochrony przed | |wymagań: |z wymaganiami MARPOL są w pełni | |zanieczyszczeniami | | |przestrzegane | | |Znajomość środków ostrożności, jakie | | | | |należy podjąć, aby zapobiegać |.1 potwierdzona praktyka na morzu | | | |zanieczyszczeniom środowiska | | | | |morskiego | | | | | |.2 potwierdzone szkolenie na statku | | | | |szkolnym | | | |Zasady zapobiegania | | | | |zanieczyszczeniom i wszystkie | | | | |związane z tym urządzenia | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymywanie zdolności |Stateczność statku |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Warunki stateczności są zgodne | |żeglugowej statku | |z jednego lub kilku następujących |z kryteriami IMO dla stateczności | | | |wymagań: |początkowej we wszystkich możliwych | | |Czynna znajomość i zastosowanie | |warunkach załadowania | | |tabel stateczności, przegłębienia | | | | |i naprężeń oraz schematów i |.1 potwierdzona praca na morzu | | | |urządzeń obliczających | |Czynności zapewniające utrzymanie | | | | |wodoszczelności statku są zgodne | | | |.2 potwierdzone szkolenie na statku |z przyjętą praktyką | | |Zrozumienie podstaw |szkolnym | | | |wodoszczelności | | | | | | | | | | |.3 potwierdzone szkolenie na | | | |Zrozumienie podstawowych |symulatorze, tam gdzie jest to | | | |czynności, jakie należy podjąć |wymagane | | | |w przypadku częściowej utraty | | | | |pływalności początkowej | | | | | |.4 szkolenie na urządzeniach | | | | |laboratoryjnych | | | |Budowa statku | | | | | | | | | | | | | | |Ogólna znajomość zasadniczych części | | | | |składowych statku i właściwych nazw | | | | |jego różnych części | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 8

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapobieganie pożarom, |Zapobieganie pożarom i urządzenia |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Rodzaj i wielkość zagrożenia są | |kontrolowanie zwalczania |do zwalczania pożarów |z potwierdzonego szkolenia |natychmiast lokalizowane a wstępne | |pożarów na statkach | |w zakresie zwalczania pożarów |czynności są zgodne z procedurami | | | |i z praktycznego doświadczenia jak |i planami awaryjnymmi statku | | |Wiedza w zakresie zapobiegania |wykazano w sekcji A-VI/3 | | | |pożarom | | | | | | |Ewakuacja, zasady awaryjnego | | | | |odłączenia są właściwe do charakteru | | |Znajomość klas pożarów i zjawisk | |zagrożenia i są natychmiast | | |chemicznych im towarzyszących | |wykonywane | | | | | | | | | | | | |Znajomość systemów zwalczania | |Właściwy porządek oraz kolejność | | |pożarów | |sporządzanych sprawozdań jak też | | | | |informowanie personelu na pokładzie | | | | |są stosowne do rodzaju | | |Czynności, które należy podjąć na | |niebezpieczeństwa i odzwierciedlają | | |wypadek pożaru, oraz pożary | |wagę zagrożenia | | |obejmujące systemy paliwowe | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa urządzeń |Ratowanie życia |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Czynności związane z opuszczeniem | |ratunkowych | |z poświadczonego szkolenia |statku w sytuacjach akcji ratunkowych | | | |w zakresie zwalczania pożarów |są odpowiednie do zagrożenia, | | |Zdolność zorganizowania ćwiczeń |i z praktycznego doświadczenia jak |zgodne z przyjętymi praktykami | | |opuszczania statku, znajomość |wykazano w sekcji A-VI/2 ust. 1 do 4 |i normami bezpieczeństwa | | |obsługi tratw i łodzi ratunkowych, | | | | |urządzeń do ich opuszczania, ich | | | | |rozkład, wyposażenie radiowe, | | | | |urządzenia ratunkowe, satelitarne | | | | |EPIRB, SART, skafandry i środki | | | | |ochrony termicznej | | | | | | | | | | | | | | |Znajomość technik przeżycia na | | | | |morzu | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/1 strona 9

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Stosowanie pierwszej |Pomoc medyczna |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Rozpoznanie prawdopodobnej | |pomocy medycznej na statku | |z potwierdzonego szkolenia jak |przyczyny, charakteru i rozległości ran | | | |wykazano w sekcji A-VII/4 ust. 1 do 3 |lub stanu zdrowia są szybkie a | | |Praktyczne stosowanie medycznych | |leczenie zmniejsza bezpośrednie | | |zaleceń i radiowych porad, włączając | |zagrożenie dla życia | | |zdolność do podjęcia skutecznych | | | | |czynności w oparciu o taką wiedzę | | | | |w razie wypadków lub chorób, których | | | | |zaistnienie na statku jest | | | | |prawdopodobne | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |Podstawowa praktyczna znajomość |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Prawne wymagania dotyczące | |z wymaganiami prawnymi |stosownych Konwencji IMO |z egzaminów lub potwierdzonego |bezpieczeństwa życia na morzu oraz | | |dotyczących bezpieczeństwa życia na |szkolenia |ochrony środowiska morskiego są | | |morzu oraz ochrony środowiska | |poprawnie rozpoznawane | | |morskiego | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-III/2

Obowiązujące minimum wymagań do wydania dyplomu starszym i drugim oficerom mechanikom na statkach z głównym napędem o mocy 3000 kW lub więcej

Normy kompetencyjne:

1 Każdy kandydat do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika na statkach z głównym napędem o mocy 3000 kW lub więcej winien zademonstrować zdolności do podejmowania na poziomie zarządzania zadań, obowiązków i odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-III/2.

2 Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość wymagane od kandydatów do uzyskania dyplomu są wyszczególnione w kolumnie 2 tabeli A-III/2. Obejmuje ona, rozwija i pogłębia przedmioty wyszczególnione w kolumnie 2 tabeli A-III/1 dla oficerów kierujących wachtą maszynową.

3 Mając na uwadze fakt, że drugi oficer mechanik w każdym momencie powinien być w stanie przejąć odpowiedzialność starszego oficera mechanika, ocena powyższego powinna być nakierowana na przetestowanie zdolności kandydata do przyswojenia wszystkich dostępnych informacji mających wpływ na bezpieczne działanie mechanizmów statku i na ochronę środowiska morskiego.

4 Poziom wiedzy z przedmiotów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-III/2 powinien być wystarczający do tego, aby umożliwić kandydatom służbę w charakterze starszego oficera mechanika lub drugiego oficera mechanika.

5 Szkolenie i praktyka dla osiągnięcia niezbędnego poziomu wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości powinny uwzględniać stosowne wymagania niniejszej części oraz wytycznych zamieszczonych w części B tego Kodu.

6 Administracja może pominąć wymagania dotyczące znajomości typów mechanizmów napędowych innych niż zainstalowane mechanizmy, dla których określa się ważność przyznanego dyplomu. Dyplom uzyskany na takiej podstawie nie powinien uprawniać do pracy na statkach posiadających inne kategorie zespołów napędowych, które zostały pominięte, dopóki oficer mechanik nie udowodni, że jest kompetentny w tym zakresie wiedzy. Wszystkie takie ograniczenia powinny być stwierdzone w dyplomie oraz w jego potwierdzeniu.

7. Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie dyplomu powinien dostarczyć dowodów potwierdzających osiągnięcie wymaganych norm kompetencyjnych przez zademonstrowanie kompetencji do wykonywania zadań i obowiązków oraz ponoszenia odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-III/2, zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji zebranymi w kolumnach 3 i 4 tabeli A-III/2.

Podróże przybrzeżne

8. Poziom wiedzy, zrozumienia i biegłości, wymagany w różnych sekcjach wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-III/2, może być zmieniony dla oficerów statków z ograniczoną mocą napędu uprawiających żeglugę przybrzeżną, w stopniu uznanym za niezbędny, pamiętając o wpływie tego faktu na bezpieczeństwo wszystkich statków, które mogą działać na tych samych wodach. Każde takie ograniczenie powinno być stwierdzone w dyplomie i jego potwierdzeniu.

Tabela A-III/2

Wykaz minimalnych wymagań kompetencji dla starszych oficerów mechaników i drugich oficerów mechaników na statkach z napędem głównym o mocy 3000 kW i większej

Funkcja: Mechanika okrętowa na poziomie zarządzania

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Planowanie i sporządzanie |Wiedza teoretyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Planowanie i przygotowanie czynności | |harmonogramów czynności |Termodynamika i wymiana ciepła |uzyskanego w wyniku jednego lub |jest dostosowane do parametrów | | |Mechanika i mechanika cieczy |kilku następujących wymagań: |projektowych urządzeń napędowych | | |Zasady obsługi okrętowych instalacji | |i do wymagań danej podróży | | |napędowych (wysokoprężny silnik | | | | |spalinowy, turbina parowa i gazowa) |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | |oraz chłodnictwo | | | | |Fizyczne i chemiczne właściwości | | | | |paliw i smarów |.2 uznanej praktyki na statku | | | |Technologia materiałów |szkolnym | | | |Budownictwo okrętowe i konstrukcja | | | | |statku w tym nadzór nad | | | | |uszkodzeniami |.3 uznanego szkolenia na symulatorze, | | | | |o ile to ma zastosowanie | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Uruchamianie i odstawianie | |Egzamin i ocena świadectwa |Metody przygotowanie do | |napędu głównego | |uzyskanego z jednego lub |uruchomienia napędu głównego, | |i mechanizmów | |kilku następujących: |eksploatacji paliwa, smarów, wody | |pomocniczych, łącznie ze | | |chłodzącej i powietrza, które są | |związanymi systemami | | |najodpowiedniejsze. | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |Sprawdzanie ciśnień, temperatur | | | | |i obrotów podczas uruchamiania | | | | |i w okresie podgrzewania jest zgodne | | | |.2 uznanej praktyki na statku |ze specyfikacjami technicznymi | | | |szkolnym |i uzgodnionymi planami roboczymi. | | | | |Nadzorowanie głównego zespołu | | | | |napędowego i systemów | | | |.3 uznanego szkolenia na symulatorze, |pomocniczych jest wystarczające do | | | |o ile to ma zastosowanie |zachowania bezpiecznych warunków | | | | |obsługi. | | | | |Metody przygotowania do odstawienia | | | | |i nadzorowanie stygnięcia silnika, | | | | |które są najodpowiedniejsze | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa, kontrola i ocena |Wiedza praktyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Metody pomiaru obciążenia silników | |osiągów oraz wydajności | |uzyskanego w wyniku jednego lub |są zgodne z opisem technicznym | |silnika | |kilku następujących wymagań: | | | |Obsługa i zatrzymanie: | | | | | | |Osiągi eksploatacyjne sprawdzane są | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |w porównaniu z poleceniami z mostka | | |.1 morskich silników wysokoprężnych | | | | | | | | | | |.2 uznanej praktyki na statku |Poziom osiągów jest zgodny z opisem | | |.2 morskich parowych zespołów |szkolnym |technicznym | | |napędowych | | | | | | | | | | |.3 uznanego szkolenia na | | | |.3 morskich turbin gazowych |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymywanie |Obsługa i konserwacja |Egzamin i ocena świadectwa |Przedsięwzięcia zapewniające | |bezpieczeństwa |mechanizmów pomocniczych, łącznie |uzyskanego w wyniku jednego lub |bezpieczne i skuteczne działania | |wyposażenia silnika, |z systemami pomp i rurociągów |kilku następujących wymagań: |i stan mechanizmów są odpowiednie | |systemów i obsługi |i instalacją kotła pomocniczego | |dla wszystkich trybów postępowania | | |i systemów urządzenia sterowego | | | | | |.1 uznanej praktyki na statku | | | | | | | | |Obsługa, próby i konserwacja | | | | |urządzeń przeładunkowych |.2 uznanej praktyki na statku | | | |i mechanizmów pokładowych |szkolnym | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kierowanie operacjami |Obsługa i zatrzymanie mechanizmów |Egzamin i ocena świadectwa |Operacje paliwowe i balastowe | |paliwowymi i balastowymi |łącznie z systemami pomp |uzyskanego w wyniku jednego lub |spełniają wymagania eksploatacyjne | | |i rurociągów |kilku następujących wymagań: |i są wykonywane tak, aby chronić | | | | |środowisko morskie przed | | | | |zanieczyszczeniami | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | | | | | | | | | | | | |.2 uznanej praktyki na statku | | | | |szkolnym | | | | | | | | | | | | | | |.3 uznanego szkolenia na | | | | |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Użycie wewnętrznych |Obsługa wszystkich wewnętrznych |Egzamin i ocena świadectwa |Nadawanie i odbieranie komunikatów | |systemów łączności |systemów łączności na statku |uzyskanego w wyniku jednego lub |jest logiczne i udane | | | |kilku następujących wymagań: | | | | | | | | | | |Zapisy łączności są kompletne, | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |dokładne i zgodne z wymogami | | | | |ustawowymi | | | | | | | | |.2 uznanej praktyki na statku | | | | |szkolnym | | | | | | | | | | | | | | |.3 uznanego szkolenia na | | | | |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | | | | | | | | |.4 uznanego szkolenia na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 4

Funkcja: Elektrotechnika, Elektronika i Automatyka na poziomie zarządzania

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa elektrycznych |Wiedza teoretyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Obsługa urządzeń i systemów jest | |i elektronicznych urządzeń | |uzyskanego w wyniku jednego lub |zgodna z instrukcjami obsługi | |sterujących | |kilku następujących: | | | |Elektrotechnika okrętowa, elektronika | | | | |i urządzenia elektryczne | |Poziomy osiągów są zgodne z opisem | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |technicznym | | | | | | | |Podstawy automatyki, techniki | | | | |kontrolno-pomiarowej i systemów |.2 uznanej praktyki na statku | | | |sterowania |szkolnym | | | | | | | | | | | | | |Wiedza praktyczna |.3 uznanego szkolenia na | | | | |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | | |Obsługa, testowanie i eksploatacja | | | | |elektrycznych i elektronicznych |.4 uznanego szkolenia na | | | |układów sterowania w tym |urządzeniach laboratoryjnych | | | |diagnostyka uszkodzeń | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Testowanie, wykrywanie | |Egzamin i ocena świadectwa |Czynności utrzymania są prawidłowo | |naprawa i wymiana | |uzyskanego w wyniku jednego lub |zaplanowane zgodnie z warunkami | |elektrycznej i elektronicznej | |kilku następujących: |technicznymi, prawnymi, | |aparatury kontrolnej w celu | | |bezpieczeństwa i proceduralnymi | |zapewnienia prawidłowego | | | | |jej działania | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | | | |Wpływ usterek na współpracujące | | | | |zespoły i systemy jest dokładnie | | | |.2 uznanej praktyki na statku |rozpoznawany, okrętowe rysunki | | | |szkolnym |techniczne są poprawnie | | | | |interpretowane, instrumenty | | | | |pomiarowe i kalibrujące są poprawnie | | | |.3 uznanego szkolenia na |używane, a czynności są | | | |symulatorze, o ile to stosowne |umotywowane | | | | | | | | | | | | | |.4 uznanego szkolenia na | | | | |urządzeniach laboratoryjnych | | | | | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 5

Funkcja: Remonty i naprawa na poziomie zarządzania +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Organizowanie bezpiecznych |Wiedza teoretyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Czynności utrzymania są poprawnie | |procedur konserwacji | |uzyskanego w wyniku jednego lub |zaplanowane i wykonywane zgodnie | |i naprawy | |kilku następujących wymagań: |z warunkami technicznymi, prawnymi, | | |Praktyka techniki okrętowej | |bezpieczeństwa i proceduralnymi. | | | | | | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | |Wiedza praktyczna | |Dostępne są | | | | |odpowiednie plany, specyfikacje, | | | |.2 uznanej praktyki na statku |materiały i urządzenia konieczne do | | |Organizacja i przeprowadzenie |szkolnym |utrzymania i naprawy. | | |bezpiecznych procedur utrzymania | | | | |i naprawy | | | | | |.3 uznanego szkolenia warsztatowego |Podjęte czynności prowadzą do | | | | |regeneracji zespołów | | | | |najodpowiedniejszą metodą | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykrywanie i rozpoznawanie |Wiedza praktyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Metody porównywania rzeczywistych | |wadliwego funkcjonowania | |uzyskanego w wyniku jednego lub |warunków pracy są zgodne | |mechanizmów i korygowanie | |kilku następujących wymagań: |z zalecaną praktyką i procedurami. | |usterek |Wykonywanie wadliwego | | | | |funkcjonowania mechanizmów, | | | | |umiejscawianie usterek i czynności |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |Czynności i decyzje są zgodne | | |zapobiegające uszkodzeniom | |z technicznymi warunkami | | | | |eksploatacyjnymi i ograniczeniami | | | |.2 uznanej praktyki na statku | | | | |szkolnym | | | | | | | | | | | | | | |.3 uznanego szkolenia na | | | | |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie bezpiecznej |Wiedza praktyczna |Egzamin i ocena świadectwa |Praktyka pracy jest zgodna | |pracy w praktyce | |uzyskanego w wyniku jednego lub |z wymaganiami prawnymi kodeksami | | | |kilku następujących wymagań: |praktyki, zezwoleniami na pracę | | |Bezpieczna praca w praktyce | |i sprawami środowiska | | | | | | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | | | | | | | | | | | | |.2 uznanej praktyki na statku | | | | |szkolnym | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 6

Funkcja: Nadzór nad eksploatacją statku i opieka nad osobami na poziomie zarządzania

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrola przegłębienia, |Zrozumienie podstawowych zasad |Egzamin i ocena świadectwa |Warunki stateczności i naprężenia są | |stateczności i naprężeń |konstrukcji statku oraz teoria i |uzyskanego w wyniku jednego lub |zawsze utrzymywane w granicach | | |czynniki wpływające na przegłębienie |kilku następujących wymagań: |bezpieczeństwa | | |i stateczność, środki zaradcze | | | | |niezbędne dla zachowania | | | | |przegłębienia i stateczności |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | | | | | | | | | | | | |Znajomość wpływu na przegłębienie |.2 uznanej praktyki na statku | | | |i stateczność statku w przypadku |szkolnym | | | |uszkodzenia i zalania przedziału | | | | |i środki zaradcze jakie należy podjąć | | | | |Znajomość zaleceń IMO dotyczących |.3 uznanego szkolenia na | | | |stateczności statku. |symulatorze, o ile to stosowne | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |Znajomość stosownego |Egzamin i ocena świadectwa |Procedury kontroli działań | |z wymaganiami prawnymi |międzynarodowego prawa morskiego |uzyskanego w wyniku jednego lub |i konserwacji, odpowiadające | |oraz środki zaradcze |zawartego w międzynarodowych |kilku następujących wymagań: |wymaganiom prawnym. | |zapewniające |porozumieniach i konwencjach. | | | |bezpieczeństwo życia na | | | | |morzu i ochronę środowiska | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |Potencjalna niezgodność jest | |morskiego |Szczególną uwagę należy zwrócić na | |natychmiast i w pełni rozpoznawana. | | |następujące tematy: | | | | | |.2 uznanej praktyki na statku | | | | |szkolnym |Wymagania dotyczące odnawiania | | |.1 Certyfikaty i inne dokumenty, | |i przedłużania certyfikatów | | |których posiadanie na statku jest | |zapewniają ciągłą ważność | | |wymagane przez międzynarodowe |.3 uznanego szkolenia na symulatorze, |dokonywanych przeglądów | | |konwencje, metody ich uzyskiwania |o ile to stosowne |podzespołów i urządzeń | | |i okres ich prawnej ważności | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 7

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kontrolowanie zgodności |.2 Odpowiedzialność związana | | | |z wymaganiami prawnymi |z wymaganiami Międzynarodowej | | | |oraz środki zaradcze |Konwencji o Liniach Ładunkowych | | | |zapewniające | | | | |bezpieczeństwo życia na | | | | |morzu i ochronę środowiska |.3 Odpowiedzialność związana | | | |morskiego. |z wymaganiami Międzynarodowej | | | | |Konwencji o Bezpieczeństwie Życia | | | | |na Morzu | | | | | | | | | | | | | | |.4 Odpowiedzialność w świetle | | | | |Międzynarodowej Konwencji | | | | |o Zapobieganiu Zanieczyszczeniom | | | | |Morza przez Statki | | | | | | | | | | | | | | |.5 Międzynarodowa deklaracja | | | | |zdrowia i wymagania | | | | |Międzynarodowych Przepisów | | | | |Zdrowia | | | | | | | | | | | | | | |.6 Odpowiedzialność w świetle | | | | |międzynarodowych dokumentów | | | | |wpływających na bezpieczeństwo | | | | |statków, pasażerów, załogi lub | | | | |ładunku | | | | | | | | | | | | | | |.7 Metody i środki zabezpieczające | | | | |zanieczyszczenia środowiska przez | | | | |statki | | | | | | | | | | | | | | |.8 Znajomość krajowych przepisów | | | | |prawnych dotyczących spełniania | | | | |międzynarodowych porozumień | | | | |i konwencji | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/2 strona 8

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Utrzymywanie |Gruntowna znajomość przepisów |Egzamin i ocena świadectwa |Czynności kontrolowania systemów | |bezpieczeństwa statku, |o środkach ratunkowych |uzyskanego w wyniku praktycznej |wykrywania pożaru i bezpieczeństwa | |załogi i pasażerów oraz |Międzynarodowej Konwencji |instrukcji i uznanego szkolenia |zapewniają, że wszystkie alarmy są | |eksploatacyjne warunki |o bezpieczeństwie Życia na Morzu |i doświadczenia podczas eksploatacji |wykrywane natychmiast a czynności | |ratowania życia, zwalczania | | |są zgodne z ustanowionymi | |pożarów i innych systemów | | |procedurami awaryjnymi. | |bezpieczeństwa |Organizacja ćwiczeń alarmu | | | | |pożarowego i opuszczania statku | | | | | | | | | | | | | | |Utrzymywanie eksploatacyjnych | | | | |warunków systemów ratunkowych, | | | | |przeciwpożarowych i innych | | | | |systemów bezpieczeństwa | | | | | | | | | | | | | | |Czynności jakie należy podjąć w celu | | | | |ochrony i zabezpieczenia wszystkich | | | | |osób na statku w stanie zagrożenia | | | | | | | | | | | | | | |Czynności ograniczające uszkodzenie | | | | |i ratujące statek podejmowane | | | | |w następstwie pożaru, wybuchu, | | | | |zderzenia lub wejścia na mieliznę | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Opracowywanie planów |Budowa statku w tym nadzór nad |Egzamin i ocena świadectwa |Procedury awaryjne są zgodne | |awaryjnych i nadzór nad |uszkodzeniami |uzyskanego w wyniku uznanego |z ustanowionymi planami sytuacji | |uszkodzeniami oraz | |szkolenia i doświadczenia podczas |awaryjnych | |postępowanie w sytuacjach | |eksploatacji | | |awaryjnych |Metody i środki zapobiegające | | | | |pożarom i ich wykrywanie i gaszenie | | | | | | | | | | | | | | |Funkcje i wykorzystanie środków | | | | |ratunkowych | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zorganizowanie załogi |Umiejętność kierowania załogą, |Egzamin i ocena świadectwa |Załoga ma przydzielone obowiązki | |i kierowanie nią |organizowanie i szkolenie na statku |uzyskanego w wyniku uznanego |i jest poinformowana o wymaganych | | |Znajomość międzynarodowych |szkolenia i doświadczenia podczas |standardach pracy i zachowania | | |konwencji morskich i stosownego |eksploatacji |w sposób odpowiedni dla każdego | | |prawodawstwa krajowego | |członka załogi | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-III/3

Obowiązujące minimum wymagań dla wydawania dyplomów starszym oficerom mechanikom i drugim oficerom mechanikom na statkach z napędem głównym o mocy pomiędzy 750 kW a 3000 kW

Normy kompetencyjne:

.1 Od każdego kandydata ubiegającego się o wydanie dyplomu starszego oficera mechanika i drugiego oficera mechanika na statkach z napędem głównym o mocy pomiędzy 750 kW a 3000 kW należy wymagać zademonstrowania zdolności do podejmowania, na poziomie zarządzania, zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-III/2.

.2 Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość, wymagane dla uzyskania dyplomu, są wymienione w kolumnie 2 tabeli A-III/2. Zawiera ona, rozszerza i pogłębia tematy wymienione w kolumnie 2 tabeli A-III/1 dla oficerów kierujących wachtą maszynową w siłowniach z obsługą wachtową lub okresowo bezwachtowych.

.3 Mając na uwadze fakt, że drugi oficer mechanik powinien w każdym momencie być w stanie przejąć odpowiedzialność starszego oficera mechanika, ocena powyższego powinna być ukierunkowana na sprawdzenie zdolności kandydata do przyswojenia wszystkich dostępnych informacji, które mają wpływ na bezpieczną eksploatację urządzeń statku i na ochronę środowiska morskiego.

.4 Poziom wiedzy w zakresie tematów wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-III/2 może być obniżony, ale powinien być wystarczający do tego, aby umożliwić kandydatom wypełnianie obowiązków starszego oficera mechanika lub drugiego oficera mechanika na statkach z napędem głównym o zakresie mocy wyszczególnionym w tej sekcji.

.5 Szkolenie i doświadczenie, służące osiągnięciu niezbędnego poziomu wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości, powinny brać pod uwagę odnośne wymagania niniejszej części oraz wytycznych w części B tego Kodu.

.6 Administracja może pominąć wymagania dotyczące znajomości typów mechanizmów napędowych innych niż zainstalowane mechanizmy, na które opiewa ważność przyznania dyplomu. Dyplom uzyskany na takiej podstawie nie powinien uprawniać do pracy na statkach posiadających inne kategorie mechanizmów, które zostały pominięte, dopóki oficer mechanik nie udowodni, że jest kompetentny w tym zakresie. Wszystkie takie ograniczenia powinny być stwierdzone w dyplomie i jego potwierdzeniu.

.7 Każdy kandydat, który ma otrzymać dyplom, powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu na osiągnięcie wymaganych standardów kompetencji zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tabeli A-III/2.

Żegluga przybrzeżna

.8 Poziom wiedzy, zrozumienia i biegłości wymagany w różnych rozdziałach wyszczególniony w kolumnie 2 tabeli A-III/2 i wymaganiach ust. 2. 1. 1 i 2. 1. 2 prawidła III/3 może być zmieniony dla oficerów statków uprawiających żeglugę przybrzeżną, w stopniu uznanym za niezbędny, mając na uwadze wpływ tego faktu na bezpieczeństwo wszystkich statków, które mogą pływać na tych samych wodach. Wszystkie takie ograniczenia powinny być stwierdzone w dyplomie i jego potwierdzeniu.

Sekcja A-III/4

Obowiązujące minimum wymagań dla wydawania świadectw marynarzom pełniącym wachtę w siłowniach obsadzonych załogą i okresowo bezzałogowych

Normy kompetencyjne:

.1 Od każdego marynarza stanowiącego część wachty w siłowni na statku morskim należy wymagać zademonstrowania kompetencji do wypełnienia funkcji maszynowych na poziomie pomocniczym, jak to wymieniono w kolumnie 1 tabeli A-III/4

.2 Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość wymagane od marynarza stanowiącego część wachty w siłowni wymienione są w kolumnie 2 tabeli A-III/4.

.3 Każdy kandydat, który ma otrzymać świadectwo powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu na osiągnięcie wymaganych standardów kompetencji zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tabeli A-III/4. Określenie "Sprawdzian praktyczny" zamieszczone w kolumnie 3 może oznaczać uznane szkolenie na lądzie, gdzie kandydaci zostają poddani praktycznemu sprawdzianowi.

.4 W razie braku tabel kompetencji dla wypełniania pewnych funkcji na poziomie pomocniczym, na Administracji nadal spoczywa odpowiedzialność określenia wymagań odpowiedniego szkolenia, oceniania i wydawania świadectw w odniesieniu do członków załóg wyznaczonych do wypełniania funkcji na poziomie pomocniczym.

Tabela A-III/4

Wykaz minimalnych standardów kompetencji dla marynarzy pełniących wachtę w siłowni

Funkcja: Mechanika okrętowa na poziomie pomocniczym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykonywanie rutynowych |Określenia używane w siłowniach |Egzamin i ocena świadectwa |Porozumiewanie jest zrozumiałe | |czynności wachtowych |oraz nazwy mechanizmów i urządzeń |uzyskanego w wyniku jednego lub |i zwięzłe a informacje wachtowe lub | |odpowiednich do obowiązku | |kilku następujących wymagań: |instrukcje nie są wyraźnie zrozumiałe. | |marynarza stanowiącego | | | | |część wachty maszynowej |Procedury pełnienia wachty w siłowni | | | | | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej |Utrzymanie, objęcie i zdanie wachty | | | | |jest zgodne z przyjętymi zasadami | | |Zasady bezpiecznej pracy odnoszące | |i procedurami | | |się do czynności w siłowni |.2 uznanej praktyki na statku szkolnym | | | | | | | | | | | | | |Podstawowe procedury ochrony |.3 sprawdzian praktyczny | | | |środowiska | | | | | | | | | | | | | | |Użycie odpowiednich wewnętrznych | | | | |systemów łączności | | | | | | | | | | | | | | |Systemy alarmowe siłowni i zdolność | | | | |do rozróżnienia różnych alarmów, | | | | |szczególnie w odniesieniu do alarmów | | | | |związanych z gaszeniem pożarów | | | | |gazem | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Dla pełnienia wachty |Bezpieczna obsługa kotłów |Egzamin i ocena świadectwa |Ocena stanu kotła jest dokładna | |kotłowej: | |uzyskanego w wyniku jednego lub |i oparta na odpowiednich informacjach | | | |kilku następujących wymagań: |uzyskiwanych z miejscowych i zdalnych | | | | |wskaźników i faktycznych inspekcji | |Utrzymywanie poprawnych | | | | |poziomów wody i ciśnień | |.1 uznanej praktyki eksploatacyjnej | | |pracy | | |Kolejność i czasokres regulacji | | | | |utrzymuje bezpieczną i optymalną | | | |.2 uznanej praktyki na statku |skuteczność | | | |szkolnym | | | | | | | | | | | | | | |.3 sprawdzian praktyczny | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-III/4 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa urządzeń awaryjnych |Znajomość obowiązków alarmowych |Ocena świadectwa uzyskanego |Początkowe czynności po | |i zastosowanie procedur | |w wyniku demonstracji i uznanej |uświadomieniu sobie zagrożenia lub | |alarmowych | |praktyki eksploatacyjnej lub uznanej |nienormalnej sytuacji zgodne | | |Drogi ewakuacji z siłowni |praktyki na statku szkolnym |z ustalonymi procedurami | | | | | | | | | | | | |Znajomość rozmieszczenia i użycia | |Porozumiewanie się jest zawsze | | |urządzeń przeciwpożarowych | |zrozumiałe i zwięzłe a polecenia są | | |w przedziale maszynowym | |potwierdzone w sposób wyraźny | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+

Rozdział IV

Wymagania dotyczące personelu radiowego

Sekcja A-IV/1

Zastosowanie

(Brak przepisów)

Sekcja A-IV/2

Obowiązujące minimum wymagań dla wydawania świadectw radiooperatorom GMDSS

Normy kompetencyjne:

1 Minimalna wiedza, zrozumienie i biegłość wymagane dla uzyskania świadectwa GMDSS przez radiooperatorów powinny być wystarczające do tego, aby radiooperatorzy mogli wykonywać swoje obowiązki radiowe. Wiedza wymagana dla uzyskania każdego typu świadectwa, określona w Regulaminie Radiokomunikacyjnym, powinna być zgodna z tymi przepisami. Ponadto, od każdego kandydata ubiegającego się o świadectwo należy wymagać zademonstrowania zdolności do podjęcia zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-IV/2.

2 W kolumnie 2 tabeli A-IV/2 wymieniona jest wiedza, zrozumienie i biegłość dotyczące potwierdzenia zgodnego z Konwencją dla świadectw wydanych w oparciu o Regulamin Radiokomunikacyjny.

3 Poziom wiedzy tematów wyszczególnionych w kolumnie 2 tabeli A-IV/2 powinien być wystarczający, aby kandydat mógł wykonywać swoje obowiązki.

4 Każdy kandydat powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu na potwierdzenie uzyskania wymaganych standardów kompetencji poprzez:

.1 zademonstrowanie kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-IV/2, zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tej tabeli; oraz

.2 egzaminowanie lub ciągłe ocenianie, jako część uznanego kursu

szkoleniowego opartego na materiale zamieszczonym w kolumnie 2 tabeli A-IV/2.


Tabela A-IV/2


Wykaz minimalnych wymagań kompetencyjnych dla radiooperatorów GMDSS

Funkcja: Radiokomunikacja na poziomie operacyjnym

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Nadawanie i odbieranie |Oprócz wymagań Regulaminu |Ocena i praktyczna |Nadawanie i odbiór komunikatów jest | |informacji przy wykorzystaniu |Radiokomunikacyjnego, znajomość: |demonstracja procedur |zgodny z międzynarodowymi | |podsystemów i urządzeń |.1 radiokomunikacji w poszukiwaniu |operacyjnych |przepisami i procedurami i jest | |GMDSS i urządzeń |i ratownictwie, włączając procedury |z wykorzystaniem |prowadzony sprawnie i skutecznie. | |wypełniających funkcjonalne |z Podręcznika Poszukiwania | | | |wymagania GMDSS |i Ratowania dla Statków Handlowych | | | | |(MERSAR) |.1 zatwierdzonych urządzeń |Komunikaty w języku angielskim | | | | |odnoszące się do bezpieczeństwa | | | | |statku i osób na nim oraz ochrony | | |.2 środków zapobiegania fałszywym |.2 symulatora komunikacji GMDSS, |środowiska morskiego obsługiwane są | | |alarmom oraz działań łagodzących |tam gdzie się to stosuje |poprawnie. | | |skutki takich alarmów | | | | | | | | | | |.3 radiokomunikacyjnych urządzeń | | | |.3 systemów meldowania statków |laboratoryjnych | | | | | | | | | | | | | |.4 radiowej służby medycznej | | | | | | | | | | | | | | |.5 wykorzystywania | | | | |Międzynarodowego Kodu Sygnałów | | | | |i Znormalizowanych Morskich | | | | |Zwrotów Komunikacyjnych | | | | | | | | | | | | | | |.6 języka angielskiego zarówno | | | | |w piśmie, jak i w mowie dla | | | | |przekazywania informacji związanych | | | | |z bezpieczeństwem życia na morzu | | | | | | | | | | | | | | |Uwaga: to wymaganie może być | | | | |zredukowane w przypadku | | | | |Ograniczonego Świadectwa | | | | |Radiooperatora | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-IV/2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie służby radiowej |Zapewnienie służby radiowej |Ocena i praktyczna demonstracja |Odpowiedzi realizowane są | |w stanach zagrożenia |o stanach zagrożenia takich jak: |procedur operacyjnych |sprawnie i skutecznie | | |.1 opuszczenie statku |z wykorzystaniem: | | | |.2 pożar na statku | | | | |.3 częściowa lub całkowita awaria | | | | |instalacji radiowych |.1 zatwierdzonych urządzeń | | | |Środki zaradcze dla bezpieczeństwa | | | | |statku i personelu w związku | | | | |z ryzykami odnoszącymi się do |.2 symulatora komunikacji GMDSS, | | | |sprzętu radiowego, włączając ryzyka |tam gdzie się to stosuje | | | |elektryczne i promieniowanie | | | | |niejonizujące | | | | | |.3 radiokomunikacyjnych urządzeń | | | | |laboratoryjnych | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+

Rozdział V

Wymagania dotyczące specjalnego szkolenia dla członków załóg na niektórych typach statków

Sekcja A-V/1

Obowiązujące minimum wymagań szkoleniowych i kwalifikacyjnych dla kapitanów, oficerów i marynarzy na zbiornikowcach

Kurs eksploatacji zbiornikowców - stopnia podstawowego

1 Kurs stopnia podstawowego eksploatacji zbiornikowca, omawiany w ust. 1. 2 prawidła V/1, powinien obejmować co najmniej program podany w ust. 2-7 podanych poniżej.

Charakterystyka ładunków

2 Ogólny zarys postępowania, łącznie z praktyczną demonstracją fizycznych właściwości produktów naftowych, chemikaliów i gazów przewożonych luzem; stosunek ciśnienia pary do jej temperatury, wpływ ciśnienia na temperaturę wrzenia; wyjaśnienie pojęcia ciśnienia pary nasyconej, dyfuzji, ciśnienia cząstkowego, granicy zapalności, temperatury zapłonu i samozapłonu, praktyczne znaczenie temperatury zapłonu i dolnej granicy zapalności, proste wyjaśnienia generowania ładunków elektrostatycznych, symbole chemiczne i struktury, elementy chemii kwasów i zasad oraz chemiczne reakcje dobrze znanych grup - wystarczające do umożliwienia właściwego korzystania z kodów.

Toksyczność

3 Proste wyjaśnienie zasad i podstawowych koncepcji, granice toksyczności zarówno ostre i chroniczne efekty toksyczności, trucizny ogólnostosowane i środki drażniące.

Niebezpieczeństwo

4 Wyjaśnienie niebezpieczeństwa obejmującego:

.1 niebezpieczeństwo wybuchu i zapłonu, granice zapalności oraz źródła zapłonu i wybuchu;

.2 niebezpieczeństwo zdrowotne obejmujące zagrożenie w przypadku kontaktu poprzez skórę, wdychania i połknięcia, niedoboru tlenu ze szczególnym odniesieniem do systemów gazu obojętnego, szkodliwych właściwości przewożonego ładunku, wypadki z udziałem załogi i towarzyszące temu nakazy i zakazy pierwszej pomocy;

.3 niebezpieczeństwo dla środowiska obejmujące: wpływ na człowieka i na środowisko morskie wycieku produktów naftowych, chemikaliów lub gazów, wpływ ciężaru właściwego i warunków atmosferycznych;

.4 niebezpieczeństwo reakcji, reakcja samoczynna, polimeryzacja, wpływ temperatury, zanieczyszczanie jako katalizatory, reakcja z powietrzem, wodą i innymi chemikaliami; oraz

.5 niebezpieczeństwo korozji obejmujące: zagrożenia dla załogi, atakowanie materiałów konstrukcyjnych, skutki koncentracji i wydzielania się wodoru.

Opanowanie niebezpieczeństw

5 Zobojętnianie, napełnianie wodą, środki osuszające i techniki kontroli, przedsięwzięcia antystatyczne, wentylacja, segregacja, stosowanie inhibitorów ładunku i znaczenie porównywalności materiałów.

Wyposażenie ratunkowe i ochrona załogi

6 Funkcjonowanie i kalibracja instrumentów pomiarowych oraz podobnych urządzeń, specjalistyczne środki do gaszenia pożaru, aparaty oddechowe i urządzenia ewakuacji ze zbiornikowca, bezpieczne użycie odzieży ochronnej i wyposażenia, użycie aparatów do sztucznego oddychania oraz innych ratowniczych i ewakuacyjnych urządzeń.

Zapobieganie zanieczyszczeniom

7 Procedury przeprowadzane w celu zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza i wody oraz przedsięwzięcia podejmowane w wypadku rozlewu, łącznie z potrzebą:

.1 niezwłocznego przekazywania wszystkich stosownych informacji do odpowiednich urzędów po wykryciu wycieku lub usterki, która może spowodować ryzyko wycieku;

.2 natychmiastowego powiadomienia odpowiedzialnego personelu brzegowego; oraz

.3 właściwego przeprowadzenia procedur powstrzymania wycieku na statku.

Program szkolenia na zbiornikowcu do przewozu produktów naftowych

8 Specjalistyczny program szkolenia, omawiany w ust. 2. 2 prawidła V/1 odpowiedni do obowiązków na zbiornikowcu do przewozu produktów naftowych, powinien dostarczyć teoretycznej i praktycznej wiedzy w tematach wyszczególnionych w ust. 9 do 14 podanych poniżej.

Przepisy i kody postępowania w praktyce

9 Zaznajamianie z odpowiednimi przepisami stosownych międzynarodowych konwencji; stosowanych międzynarodowych i krajowych kodów, z podręcznikiem IMO dotyczącym zanieczyszczania produktami naftowymi, stosownymi poradnikami bezpieczeństwa zbiornikowca i stosownymi przepisami portowymi, mającymi powszechne zastosowanie.

Konstrukcja i wyposażenie zbiornikowców do przewozu produktów naftowych

10 Zaznajamianie z rurociągami, pompami, zbiornikami i urządzeniami pokładowymi, rodzaje pomp ładunkowych i ich zastosowanie do różnych rodzajów ładunku; czyszczenie zbiorników ładunkowych i wentylacja pomieszczeń mieszkalnych, systemy pomiarowe i alarmowe, systemy podgrzewania ładunku i aspekty bezpieczeństwa systemów elektrycznych.

Charakterystyki ładunku

11 Znajomość właściwości chemicznych i fizycznych różnych ładunków naftowych.

Operacje ładunkowe na statku

12 Obliczenia ładunkowe, plany załadunku i rozładunku łącznie z przekazywaniem ze statku na statek; listy kontrolne; używanie urządzeń kontrolnych; znaczenie właściwego nadzoru załogi; operacje odgazowywania i czyszczenia zbiorników; tam gdzie ma to zastosowanie procedury umycia zbiorników ropą naftową i utrzymanie systemów gazu obojętnego, kontrola wejść do stacji pomp i przestrzeni zamkniętych; użycie urządzeń do wykrywania gazu i urządzeń bezpieczeństwa, procedury "load on top" oraz właściwego balastowania i usuwania balastu, zapobieganie zanieczyszczeniu wody i powietrza.

Remonty i konserwacja

13 Środki ostrożności przedsięwzięte przed i podczas prac remontowych i konserwacyjnych, łącznie z takimi, które mają wpływ na pompy, rurociągi, systemy elektryczne i regulacyjne, czynniki bezpieczeństwa niezbędne przy wykonywaniu prac w gorącym otoczeniu, kontrolowanie prac w gorącym otoczeniu i właściwe procedury prac w gorącym otoczeniu.

Czynności awaryjne

14 Znaczenie opracowania statkowych planów awaryjnych; awaryjne wstrzymywanie operacji ładunkowych; czynności w przypadku awarii systemów istotnych dla obsługi ładunku; zwalczanie pożarów na zbiornikowcu do przewożenia produktów naftowych, czynności wykonywane w następstwie zderzenia, wejścia na mieliznę lub wycieku, procedury udzielania pierwszej pomocy i użycia urządzeń do reanimacji, użycie aparatów oddechowych w celu wejścia do przestrzeni zamkniętych i ratowania.

Program szkolenia na zbiornikowcu do przewozu chemikaliów

15 Specjalistyczny program szkolenia, omawiany w ust. 2. 2 prawidła V/1 odpowiedni do obowiązków na zbiornikowcu do przewozu chemikaliów powinien dostarczyć teoretycznej i praktycznej wiedzy w tematach wyszczególnionych w ust. 16 do 21 podanych poniżej.

Przepisy i kody postępowania w praktyce

16 Zaznajamianie ze stosownymi konwencjami międzynarodowymi i stosownymi kodami IMO i kodami krajowymi oraz ze stosownymi poradnikami bezpieczeństwa zbiornikowca i stosownymi przepisami portowymi mającymi powszechne zastosowanie.

Konstrukcja i wyposażenie zbiornikowców do przewozu chemikaliów

17 Krótki opis specjalnych rurociągów, rozmieszczenia pomp i zbiorników, kontroli przelewu, rodzaje pomp ładunkowych i ich zastosowanie do różnych rodzajów ładunku, systemy czyszczenia zbiorników i odgazowywania, odpowietrzanie zbiorników ładunkowych, systemy powrotu pary, wentylacja pomieszczeń mieszkalnych, korki powietrzne, systemy pomiarowe i alarmowe, systemy regulacji temperatury w zbiorniku, czynniki bezpieczeństwa systemów elektrycznych.

Charakterystyka ładunku

18 Wystarczająca znajomość charakterystyk płynnych ładunków chemicznych, pozwalająca na właściwe użycie stosownych poradników dotyczących bezpieczeństwa ładunku.

Operacje ładunkowe na statku

19 Obliczenia ładunkowe, plany załadunku i rozładunku, systemy powrotu pary, listy kontrolne; używanie urządzeń kontrolnych, operacje odgazowywania i czyszczenia zbiorników łącznie z właściwym użyciem środków pochłaniających oraz detergentami; zastosowanie i utrzymywanie atmosfery obojętnej, kontrola wejść do stacji pomp i przestrzeni zamkniętych, użycie urządzeń do wykrywania gazu i urządzeń bezpieczeństwa; usuwanie pozostałości i popłuczyn.

Remonty i konserwacja

20 Środki ostrożności przedsięwzięte przed remontem i konserwacją pomp, rurociągów, systemów elektrycznych i regulacyjnych.

Czynności awaryjne

21 Znaczenie opracowywania statkowych planów awaryjnych; awaryjne wstrzymywanie operacji ładunkowych; czynności w przypadku awarii systemów istotnych dla obsługi ładunku; zwalczanie pożarów na zbiornikowcu do przewozu chemikaliów, czynności wykonywane w następstwie zderzenia, wejścia na mieliznę lub wycieku; procedury udzielania pierwszej pomocy i użycia urządzeń do reanimacji, użycie aparatów oddechowych w celu wejścia do przestrzeni zamkniętych i ratowania.

Program szkolenia na zbiornikowcu do przewozu gazu płynnego

22 Specjalistyczny program szkolenia, omawiany w ust. 2. 2 prawidła V/1, odpowiedni do obowiązków na zbiornikowcu do przewozu gazu płynnego powinien dostarczyć teoretycznej i praktycznej wiedzy w tematach wyszczególnionych w ust. od 23 do 34, podanych poniżej.

Przepisy i kody postępowania w praktyce

23 Zaznajamianie ze stosownymi międzynarodowymi konwencjami i stosownymi kodami IMO, kodami krajowymi i przemysłowymi.

24 Zaznajamianie z konstrukcją i wyposażeniem zbiornikowców do przewozu gazu płynnego, rodzajami zbiornikowców do przewozu gazu płynnego; systemami ochrony ładunku gazu skroplonego; urządzeniami do operacji ładunkowych (pompy, systemy rurociągów); systemami zmiany stanu ładunku (podgrzewanie, ochładzanie); systemami regulacji atmosfery w zbiorniku (gaz obojętny, azot); oprzyrządowaniem systemów ochrony ładunku gazu skroplonego i urządzeń do prac przeładunkowych; systemem zwalczania pożaru, urządzenia bezpieczeństwa i ratownicze, zwalczanie pożarów.

25 Zaawansowane, praktyczne techniki i taktyki zwalczania pożarów stosowane na zbiornikowcach do przewozu gazu płynnego łącznie z użyciem systemu zraszającego wodą.

Właściwości chemiczne i fizyczne

26 Wprowadzenie do podstaw chemii i fizyki w odniesieniu do bezpiecznego przewożenia statkiem płynnych gazów jako masówki, obejmujące:

.1 właściwości i charakterystyka skroplonych gazów i ich par łącznie z definicją gazu, proste prawa gazowe; równanie gazu; gęstość gazów, dyfuzja i mieszanie gazów, sprężanie gazów, skraplanie gazów, chłodzenie gazów, temperatura krytyczna. Praktyczne znaczenie temperatury zapłonu, dolna i górna granica wybuchu; temperatura zapłonu; kompatybilność gazów, reakcyjność, polimeryzacja i inhibitory.

.2 właściwości poszczególnych płynów łącznie z gęstością płynów i par, zmiany powodowane zmianą temperatury; ciśnienie pary a temperatura; entalpia, parowanie; wrzenie płynów; oraz

.3 charakter i właściwości roztworów łącznie z rozpuszczalnością gazów w cieczach; zdolność mieszania się cieczy i skutki zmian temperatury; gęstość roztworów i zależność od temperatury i stężenia; wpływ substancji rozpuszczonej na punkty topnienia i wrzenia; wodziany, ich tworzenie się i rozpraszanie; higroskopijność; osuszanie powietrza i innych gazów; punkt rosy i wpływ niskich temperatur.

Zagrożenie dla zdrowia

27 Zaznajomienie z niebezpieczeństwami zdrowotnymi związanymi z przewożeniem gazu płynnego, obejmujące:

.1 toksyczność, łącznie z okolicznościami, w których płynne gazy i ich pary mogą być toksyczne; właściwości toksyczne inhibitorów oraz produktów spalania zarówno materiałów konstrukcyjnych, jak i przewożonych płynnych gazów; ostre i chroniczne skutki toksyczności, ogólnoustrojowe trucizny i środki drażniące, próg wartości granicznej;

.2 niebezpieczeństwo przypadku kontaktu poprzez skórę, wdychania i połknięcia; oraz

.3 pierwsza pomoc medyczna i rozporządzanie odtrutkami.

Ochrona ładunku gazu skroplonego

28 Zasady ochrony ładunku gazu skroplonego, przepisy, inspekcje, konstrukcja zbiorników, materiały, powłoki, izolacja i kompatybilność.

Zanieczyszczenie

29 Niebezpieczeństwo dla życia ludzkiego i środowiska morskiego, wpływ ciężaru właściwego i rozpuszczalność; niebezpieczeństwo ze strony dryfującej chmury pary oraz wyrzucenia płynów zamrażających.

Systemy do operacji ładunkowych

30 Opis głównych rodzajów pomp i systemów pompowania i systemów powrotu pary, systemy rurociągów i zaworów, wyjaśnienia zagadnień ciśnienia, próżni, ssania, przepływ, wysokość podnoszenia; filtry i dokładne urządzenia rozprężające, ekrany płomieni, powszechnie wykorzystywane gazy obojętne, systemy magazynowania, wytwarzania i dystrybucji, systemy regulacji temperatury i ciśnienia, systemy odpowietrzania ładunku; systemy recyrkulacji cieczy i powtórnego skraplania; przyrządy pomiarowe, systemy oprzyrządowania i alarmowe, systemy wykrywania gazu i kontrolne, systemy kontroli CO; systemy gazu odparowanego i systemy pomocnicze.

Procedury eksploatacyjne na statku

31 Przygotowanie i procedury ładowania i wyładowania; listy kontrolne; utrzymywanie stanu ładunku w trakcie podróży w porcie, segregacja ładunku i procedury przepompowywania ładunku, zmiana ładunku, procedury czyszczenia zbiorników, pobieranie próbek ładunku; balastowanie i usuwanie balastu; procedury podgrzewania i odgazowania oraz procedury schładzania odgazowanego systemu od temperatury otoczenia łącznie z zachowaniem właściwych środków bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo - wyposażenie i procedury postępowania

32 Funkcja, kalibracja i użycie przenośnych urządzeń pomiarowych; wyposażenie do zwalczania pożarów i odpowiednie procedury; aparaty oddechowe; sprzęt do reanimacji; zestawy ewakuacyjne, wyposażenie ratownicze; odzież i sprzęt ochronny, wejście do przestrzeni zamkniętych; środki ostrożności, które należy przedsięwziąć przed i podczas remontu oraz utrzymywania systemów ładunkowych i regulacyjnych; nadzór nad załogą podczas czynności potencjalnie niebezpiecznych; rodzaje i zasady działania uznanych i bezpiecznych urządzeń elektrycznych oraz źródła zapłonu.

Procedury awaryjne

33 Znaczenie opracowania statkowych planów awaryjnych; awaryjne wstrzymywania operacji ładunkowych, systemy awaryjnego zamknięcia zaworu ładunkowego, czynności podjęte w przypadku awarii systemów lub obsługi istotnej dla ładunku; czynności wykonane w następstwie zderzenia lub wejścia na mieliznę, wycieku lub otoczenia statku toksycznymi lub łatwo palnymi parami.

Ogólne zasady operacji ładunkowych

34 Gaz obojętny w zbiornikach ładunkowych i pustych przestrzeniach; schładzanie i ładowanie zbiornika; czynności podczas podróży z ładunkiem i z balastem; wyładunek i usuwanie resztek ze zbiornika oraz procedury awaryjne, łącznie z uprzednio zaplanowanymi czynnościami w przypadku przecieków, pożarów, zderzenia, wejścia na mieliznę, awaryjnego wyładunku i ofiar w ludziach.

Sekcja A-V/2

Obowiązujące minimum wymagań dla szkolenia i określania kwalifikacji kapitanów, oficerów, marynarzy i innych członków załogi na statkach pasażerskich typu Ro-Ro

Szkolenie w zakresie kierowania tłumem

1 Szkolenie w zakresie kierowania tłumem, wymagane przez ust. 4 prawidła V/2 dla członków załogi wyznaczonych w rozkładzie alarmowym do pomagania pasażerom w sytuacjach zagrożenia powinno obejmować, lecz niekoniecznie ograniczać się do:

.1 znajomości środków ratunkowych i planów dowodzenia, w tym:

.1.1 znajomości rozkładów alarmowych i instrukcji alarmowych;

.1.2 znajomości wyjść awaryjnych;

.1.3 ograniczenia w korzystaniu z wind;

.2 zdolności do niesienia pomocy pasażerom udającym się do miejsc zbiórek i miejsc wsiadania do środków ratunkowych, w tym:

.2.1 zdolności do wydawania zrozumiałych i uspokajających poleceń;

.2.2 pełnienia nadzoru nad pasażerami w korytarzach, klatkach schodowych i przejściach;

.2.3 utrzymywania dróg ewakuacji wolnych od przeszkód;

.2.4 stosowania dostępnych metod ewakuacji osób niepełnosprawnych i osób wymagających specjalnej pomocy i

.2.5 przeszukiwania pomieszczeń mieszkalnych;

.3 postępowania w sytuacji alarmowej, w tym:

.3.1 znaczenie utrzymywania porządku;

.3.2 wykorzystanie umiejętności w celu zapobieżenia lub zmniejszenia. paniki;

.3.3 wykorzystanie list pasażerów do odliczenia osób podczas ewakuacji, tam gdzie to jest stosowne;

.3.4 upewnienie się, że pasażerowie są odpowiednio ubrani oraz że prawidłowo założyli kamizelki ratunkowe.

Szkolenie podstawowe

2 Szkolenie podstawowe, wymagane przez ust. 5 prawidła V/2, ma co najmniej zapewnić nabycie zdolności, które są stosowne do spełnienia uprawnień oraz do podjęcia obowiązków i odpowiedzialności takich jak:

Ograniczenia projektowe i eksploatacyjne

.1 Zdolność prawidłowego zrozumienia i dostrzeżenia wszelkich ograniczeń eksploatacyjnych nałożonych na statek oraz zrozumienia i zastosowania ograniczeń osiągów w tym ograniczenia prędkości podczas niepogody, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, statku i ładunku.

Czynności otwierania, zamykania i zabezpieczania otworów kadłuba

.2 Zdolność prawidłowego zastosowania czynności ustalonych dla statku dotyczących otwierania, zamykania i zabezpieczania furt dziobowych, rufowych i burtowych oraz ramp i poprawnej eksploatacji ich odpowiednich systemów.

Ustawodawstwo, kody i umowy mające wpływ na statki pasażerskie typu Ro-Ro

.3 Zdolność zrozumienia i zastosowania międzynarodowych i krajowych wymagań dotyczących statków pasażerskich typu Ro-Ro, istotnych dla danego statku oraz wypełniania obowiązków.

Wymagania i ograniczenia dotyczące stateczności i naprężeń

.4 Zdolność uwzględniania ograniczeń naprężenia dla wrażliwych części statku takich, jak furty dziobowe oraz innych urządzeń zamykających, które zapewniają wodoszczelność kadłuba oraz specjalnych uwarunkowań stateczności, które mają wpływać na bezpieczeństwo statków pasażerskich typu Ro-Ro.

Procedury dotyczące sprawności specjalnego wyposażenia na statkach pasażerskich typu Ro-Ro

.5 Zdolność prawidłowego zastosowania na statku technik utrzymania w należytej sprawności wyposażenia charakterystycznego dla statków pasażerskich typu Ro-Ro takich, jak: furty dziobowe, rufowe i burtowe, rampy, ścieki pokładowe i systemy z nimi związane.

Podręczniki i obliczenia dotyczące załadunku i zabezpieczania ładunku

.6 Zdolność do właściwego użycia podręczników ładowania i zabezpieczania z uwzględnieniem wszystkich typów pojazdów oraz wagonów kolejowych tam, gdzie ma to zastosowanie, oraz do obliczania i stosowania ograniczeń naprężeń na pokładach pojazdowych.

Strefy niebezpiecznego ładunku

.7 Zdolność do zapewnienia właściwej obserwacji specjalnych środków zaradczych i ograniczeń dotyczących oznaczonych stref niebezpiecznego ładunku.

Postępowanie na wypadek alarmu

.8 Zdolność zapewnienia odpowiedniego zastosowania specjalnego postępowania w celu:

. 8.1 zapobiegania lub zmniejszania możliwości napływu wody na pokłady pojazdowe;

. 8.2 usuwania wody z pokładów pojazdowych;

. 8.3 zmniejszania dopływu wody na pokładach pojazdowych.

Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa dla członków załogi bezpośrednio obsługujących pasażerów w pomieszczeniach pasażerskich

3 Dodatkowe szkolenie w zakresie bezpieczeństwa wymagane przez ust. 6 prawidła V/2 powinno co najmniej zapewnić nabycie umiejętności takich jak:

Porozumiewanie się

.1 Zdolność do porozumiewania się z pasażerami podczas zagrożenia, biorąc pod uwagę:

.1.1 język lub języki odpowiednie do przeważających narodowości pasażerów przewożonych podczas danej podróży;

.1.2 prawdopodobieństwo, że zdolność użycia elementarnych zwrotów języka angielskiego w podstawowych instrukcjach może stanowić sposób komunikowania się z pasażerem potrzebującym pomocy bez względu na to, czy pasażer i członek załogi porozumiewają się tym samym językiem;

.1.3 możliwość potrzeby porozumiewania się podczas zagrożenia przy pomocy innych środków, takich jak pokazywanie, sygnały ręczne lub zwracania uwagi na umiejscowienie instrukcji, miejsc zbiórek, środków ratunkowych lub dróg ewakuacyjnych, gdy ustne porozumiewanie jest niewykonalne;

.1.4 zapewnienie pasażerom pełnych instrukcji bezpieczeństwa, napisanych w ich języku lub w językach ojczystych;

.1.5 języki, w których można ogłosić zagrożenie lub ćwiczenia mające na celu przekazanie wskazówek pasażerom oraz ułatwienie członkom załogi niesienia pomocy pasażerom.

Środki ratunkowe

.2 Zdolność do zademonstrowania pasażerom sposobów użycia indywidualnych środków ratunkowych.

Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa pasażerów, ładunku i wytrzymałości kadłuba

4 Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa pasażerów, ładunku i wytrzymałości kadłuba, wymagane przez ust. 7 prawidła V/2, dla kapitanów, starszych oficerów i członków załogi, którym przydzielono odpowiedzialność za zaokrętowanie i wyokrętowanie pasażerów, załadunek, wyładunek, zabezpieczenie ładunku lub zamknięcie otworów kadłuba, powinno co najmniej zapewnić nabycie zdolności stosownych do ich obowiązków i odpowiedzialności takich jak:

Czynności załadunku i zaokrętowania

.1 Zdolność do prawidłowego zastosowania procedur ustalonych dla statku mając na względzie:

.1.1 załadunek i rozładunek pojazdów wagonów kolejowych i innych jednostek transportowych, z uwzględnieniem wymaganych połączeń,

.1.2 opuszczanie i podnoszenie ramp;

.1.3 nastawianie i ustawianie chowanych pokładów dla pojazdów;

.1.4 zaokrętowanie i wyokrętowanie pasażerów, zwracając specjalną uwagę na osoby niepełnosprawne i osoby wymagające specjalnej pomocy.

Przewożenie towarów niebezpiecznych

.2 Zdolność zastosowania specjalnej ochrony, procedur i wymagań dotyczących przewożenia niebezpiecznych towarów na pokładzie statków pasażerskich typu Ro-Ro.

Zabezpieczanie ładunku

.3 Zdolność do:

.3.1 prawidłowego zastosowania postanowień Kodeksu Bezpiecznego Sztauowania Ładunków i Zabezpieczeń pojazdów, wagonów kolejowych i innych jednostek transportowanego ładunku; i

.3.2 prawidłowego użycia wyposażenia mocującego ładunek i przewidzianych materiałów, biorąc pod uwagę ich ograniczenia.

Obliczania stateczności, przegłębienia i naprężeń

.4 Zdolność do:

.4.1 prawidłowego użycia informacji o stateczności i przegłębieniu;

.4.2 obliczeń stateczności i przegłębienia dla różnych stanów załadowania przy użyciu kalkulatorów stateczności lub przewidzianych programów komputerowych;

.4.3 obliczeń współczynnika obciążenia pokładów; i

.4.4 obliczeń wpływu transportu balastu i paliwa na stateczność i przegłębienie.

Otwieranie, zamykanie i zabezpieczanie otworów kadłuba

.5 Zdolność do:

.5.1 prawidłowego zastosowania czynności ustalonych dla statku, dotyczących otwierania, zamykania i zabezpieczania furt dziobowych, rufowych, burtowych i ramp oraz prawidłowej obsługi systemów z nim związanych; i

.5.2 przeprowadzania kontroli prawidłowej szczelności.

Atmosfera na pokładach Ro-Ro

.6 Zdolność do:

.6.1 użycia wyposażenia, jeśli jest ono przenośne, do kontrolowania atmosfery w przestrzeniach ładunkowych Ro-Ro; i

.6.2 prawidłowego zastosowania czynności ustalonych dla statku dotyczących wentylacji przestrzeni ładunkowych Ro-Ro, podczas załadunku i wyładunku pojazdów, w trakcie podróży i w stanach zagrożenia.

Szkolenie dotyczące postępowania w sytuacjach zagrożenia i dotyczące zachowań ludzkich

5 Szkolenie dotyczące opanowywania sytuacji kryzysowej i zachowań ludzkich, wymagane przez ust. 8 prawidła V/2, dla kapitanów, starszych oficerów, starszych oficerów mechaników, drugich oficerów mechaników i jakichkolwiek osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pasażerów w sytuacjach zagrożenia, powinno zadowalać Administrację i opierać się na wymaganiach rozwijanych przez Organizację.

Rozdział VI

Wymagania dotyczące zagrożenia, bezpieczeństwa pracy, opieki medycznej i czynności ratowania

Sekcja A-VI/1

Obowiązujące minimum wymagań dotyczących instruktażu i szkolenia podstawowego dla wszystkich członków załóg w zakresie bezpieczeństwa

Szkolenie zapoznawcze

1 Przed podjęciem obowiązków służbowych na statku wszystkie osoby zatrudnione lub zaangażowane na statku morskim, inne niż pasażerowie, powinny odbyć uznane szkolenie zapoznawcze w zakresie indywidualnych technik ratunkowych lub otrzymać wystarczające informacje i instrukcje, uwzględniając wytyczne w części B, tak aby mogły:

.1 porozumiewać się z innymi osobami odnośnie do elementarnych spraw bezpieczeństwa, rozumieć informacyjne symbole bezpieczeństwa, znaki i sygnały alarmowe.

.2 wiedzieć co robić, gdy:

.2.1 człowiek wypadnie za burtę;

.2.2 został wykryty ogień lub dym; lub

.2. 3 usłyszy się sygnał alarmu pożarowego lub alarmu opuszczenia statku;

.3 rozpoznać miejsca zbiórek i zajmować miejsca w łodziach i tratwach oraz rozpoznawać drogi ewakuacyjne;

.4 zlokalizować i ubrać pasy ratunkowe;

.5 wszczynać alarm oraz posiadać podstawową wiedzę w zakresie używania przenośnych gaśnic przeciwpożarowych;

.6 podejmować natychmiastową akcję po stwierdzeniu wypadku lub innej sytuacji zagrożenia zdrowia, przed wezwaniem dalszej pomocy medycznej na statek;

.7 zamykać i otwierać drzwi przeciwpożarowe, wodoszczelne i strugoszczelne, w które wyposażone są statki, inne niż furty kadłubowe.

Szkolenie stopnia podstawowego

2 Członkowie załogi, zatrudnieni lub zaangażowani na jakimkolwiek stanowisku na statku, wyznaczeni do pełnienia obowiązków związanych z bezpieczeństwem lub zapobieganiem zanieczyszczeniom przed przydzieleniem im jakichkolwiek obowiązków powinni:

.1 otrzymać odpowiednie, uznane szkolenie stopnia podstawowego lub instruktaż w zakresie:

.1.1 indywidualnych technik ratunkowych, według zestawienia w tabeli A-VI/1-1;

.1.2 zapobiegania i zwalczania pożaru, według zestawienia w tabeli A-VI/1-2;

.1.3 elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej, według zestawienia w tabeli A-VI/1 -3; oraz

.1.4 bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej, według zestawienia w tabeli A-VI/1-4;

.2 być zobowiązani do przestrzegania dowodu uzyskania w ciągu poprzednich pięciu lat wymaganych standardów kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności, wymienionych w kolumnie 1 tabel A-VI/1-1, A- Vl/1-2, A-VI/1-3, oraz A-VI/1-4, poprzez:

.2.1 zademonstrowanie kompetencji zgodnie z metodami i kryteriami oceny kompetencji, ujętymi w kolumnie 3 i 4 wyżej wspomnianych tabel i

.2.2 egzaminowanie lub ciągłe ocenianie jako część uznanego programu szkolenia objętego tematami wyszczególnionymi w kolumnie 2 wyżej wspomnianych tabel.

3 Administracja będzie mogła zwolnić niektórych członków załogi ze szkolenia w pełnym zakresie wymagań, lecz tylko wtedy, gdy uzna je za niepraktyczne ze względu na wielkość statku czy rodzaj podróży, mając jednak na uwadze bezpieczeństwo osób znajdujących się na statku i ochronę środowiska morskiego. Zwolnienie to nie dotyczy statków pasażerskich o tonażu brutto większym niż 500 ton, odbywających podróże międzynarodowe i zbiornikowców.

Tabela A-VI/1-1

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie osobistych technik ratunkowych

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Ratowanie się na morzu |Typy sytuacji awaryjnych, które mogą |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Czynności podejmowane po | |w wypadku opuszczenia |się zdarzyć, takich jak kolizja, pożar, |z poświadczonego instruktażu lub |zidentyfikowaniu sygnałów zbiórek są | |statku |zatonięcie statku |podczas uczestniczenia |odpowiednie do zidentyfikowanego | | | |w zatwierdzonym kursie lub |zagrożenia i są zgodne | | | |z poświadczonej praktyki w służbie |z ustanowionymi procedurami | | |Typy urządzeń ratunkowych |i z egzaminu, włączając praktyczną | | | |normalnie posiadanych na statku |demonstrację kompetencji w zakresie: | | | | | |Ramy czasowe i kolejność | | | | |indywidualnych czynności są | | |Wyposażenie łodzi i tratwy ratunkowej |.1 zakładania kamizelki ratunkowej |odpowiednie dla przeważających | | | | |okoliczności i warunków i minimalizują | | | | |potencjalne niebezpieczeństwa i | | |Umiejscowienie osobistych urządzeń |.2 zakładania i użycia skafandra |zagrożenia dla ratowania | | |ratunkowych | | | | | | | | | | |.3 bezpiecznego skoku z wysokości |Metoda wchodzenia na pokład łodzi | | |Zasady dotyczące ratowania, |do wody |i tratw ratunkowych jest odpowiednia | | |obejmujące: | |i nie stwarza zagrożenia dla innych | | | | |rozbitków | | | |.4 postawienia przewróconej tratwy | | | |.1 wartość szkolenia i ćwiczeń |ratunkowej będąc w kamizelce | | | |.2 osobiste ubrania ochronne i sprzęt |ratunkowej |Początkowe czynności po | | |.3 konieczność bycia gotowym na | |opuszczeniu statku oraz procedury | | |wszelkie zagrożenia | |i czynności w wodzie minimalizują | | |.4 czynności, jakie należy wykonać na |.5 pływania będąc w kamizelce |zagrożenie dla rozbitków | | |wypadek wezwania na stanowiska do |ratunkowej | | | |łodzi i tratw ratunkowych | | | | |.5 czynności, jakie należy wykonać | | | | |na wypadek potrzeby opuszczenia |.6 utrzymywania się na powierzchni | | | |statku |wody bez kamizelki ratunkowej | | | |.6 czynności, jakie należy wykonać | | | | |znajdując się w wodzie | | | | |.7 czynności, jakie należy wykonać |.7 wejścia na łódź lub tratwę | | | |znajdując się na łodzi lub tratwie |ratunkową ze statku i z wody, będąc | | | |ratunkowej |w kamizelce ratunkowej | | | |.8 główne niebezpieczeństwa dla | | | | |rozbitków | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-1 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Ratowanie się na morzu w | |.8 podejmowania początkowych | | |wypadku opuszczenia statku | |czynności po wejściu na pokład łodzi | | |(kontynuacja) | |lub tratwy ratunkowej dla zwiększenia | | | | |szansy uratowania | | | | | | | | | | | | | | |.9 postawienia kotwicy pływającej | | | | |(dryfkotwy) | | | | | | | | | | | | | | |.10 obsługi wyposażenia łodzi lub | | | | |tratwy ratunkowej | | | | | | | | | | | | | | |.11 obsługi aparatury do określania | | | | |pozycji, włączając w to sprzęt | | | | |radiowy | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-2

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie zapobiegania pożarom i obrony przeciwpożarowej

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Minimalizowanie ryzyka |Statkowa organizacja obrony |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Wstępne czynności podejmowane po | |pożaru i utrzymywanie stanu |przeciwpożarowej |z poświadczonego instruktażu lub |uświadomieniu sobie zagrożenia są | |gotowości do zareagowania | |podczas uczestniczenia |zgodne z przyjętą praktyką | |na sytuacje awaryjne | |w zatwierdzonym kursie |i procedurami | |związane z pożarem |Rozmieszczenie urządzeń obrony | | | | |przeciwpożarowej i awaryjne drogi | | | | |ewakuacyjne | |Czynności podejmowane po | | | | |zidentyfikowaniu sygnałów | | | | |alarmowych są odpowiednie do | | |Elementy pożaru i wybuchu (trójkąt | |zidentyfikowanego zagrożenia i są | | |pożarowy) | |zgodne z ustanowionymi procedurami | | | | | | | | | | | | |Typy i źródła zapłonu | | | | | | | | | | | | | | |Materiały palne, ryzyko pożaru | | | | |i rozprzestrzenianie się pożaru | | | | | | | | | | | | | | |Potrzeba ciągłej czujności | | | | | | | | | | | | | | |Czynności, jakie należy podjąć na | | | | |statku | | | | | | | | | | | | | | |Wykrywanie ognia i dymu oraz | | | | |automatyczne systemy alarmowe | | | | | | | | | | | | | | |Klasyfikacja pożarów i stosowne | | | | |czynniki gaśnicze | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obrona przeciwpożarowa |Sprzęt do obrony przeciwpożarowej |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Ubranie i sprzęt są odpowiednie do | |i gaszenie pożarów |i jego rozmieszczenie na statku |z poświadczonego instruktażu lub |charakteru operacji wykonywanych | | | |podczas uczestniczenia |w obronie przeciwpożarowej | | | |w zatwierdzonym kursie, włączając | | | |Instruktaż w zakresie następujących |praktyczną demonstrację | | | |zagadnień: |w przestrzeniach, które zapewniają |Ramy czasowe i kolejność | | | |rzeczywiste, realistyczne warunki |indywidualnych czynności są | | | |szkolenia (np. symulowane warunki |odpowiednie dla przeważających | | |.1 instalacje stałe |statkowe) i tam gdzie można, |okoliczności i warunków | | |.2 wyposażenie strażaka (zestaw |w ciemności, zdolności do: | | | |narzędzi) | | | | |.3 sprzęt osobisty | |Zgaszenie pożaru osiągnięto przy | | |.4 urządzenia i wyposażenie |.1 użycia różnych typów przenośnych |wykorzystaniu odpowiednich | | |przeciwpożarowe |gaśnic |procedur, technik i czynników | | |.5 metody obrony przeciwpożarowej |.2 użycia niezależnych aparatów |gaśniczych | | |.6 czynniki gaśnicze |oddechowych | | | |.7 procedury obrony |.3 gaszenia małych pożarów, np. | | | |przeciwpożarowej |pożarów elektrycznych, ropy naftowej, |Procedury i techniki użycia aparatów | | |.8 wykorzystanie aparatów |propanu |oddechowych są zgodne z przyjętymi | | |oddechowych w obronie |.4 gaszenia rozległych pożarów wodą |praktykami i procedurami | | |przeciwpożarowej i wynikających |z użyciem dysz strumieniowych | | | |z niej akcjach ratowniczych |i rozpylających | | | | |.5 gaszenia pożarów pianą, | | | | |proszkiem lub dowolnym innym, | | | | |wygodnym czynnikiem chemicznym | | | | |.6 wejścia i zejścia z liną ratowniczą | | | | |ale bez aparatu oddechowego przez | | | | |przedział, do którego została | | | | |wprowadzona piana o wysokim | | | | |stopniu rozprężania | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-2 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obrona przeciwpożarowa | |.7 walki z pożarem w wypełnionej | | |i gaszenie pożarów | |dymem, zamkniętej przestrzeni, będąc | | |(kontynuacja) | |ubranym w niezależny aparat | | | | |oddechowy | | | | | | | | | | | | | | |.8 gaszenia pożaru mgłą wodną lub | | | | |dowolnym innym, wygodnym | | | | |czynnikiem gaśniczym | | | | |w pomieszczeniu mieszkalnym lub | | | | |w symulowanej maszynowni z ogniem | | | | |i silnym dymem | | | | | | | | | | | | | | |.9 gaszenia pożaru ropy naftowej | | | | |aplikatorem mgły i dyszami | | | | |rozpylającymi, suchym proszkiem | | | | |chemicznym lub aplikatorami piany | | | | | | | | | | | | | | |,10 przeprowadzenia akcji ratowniczej | | | | |w przestrzeni wypełnionej dymem, | | | | |będąc ubranym w aparat oddechowy | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-3

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie elementarnej pierwszej pomocy

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Podjęcie natychmiastowych |Ocena potrzeb ofiar oraz zagrożeń |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Sposób i ramy czasowe wszczynania | |działań po napotkaniu |własnego bezpieczeństwa |z poświadczonego instruktażu lub |alarmu są odpowiednie do | |wypadku lub innego | |podczas uczestniczenia |okliczności wypadku lub zagrożenia | |zagrożenia medycznego | |w zatwierdzonym kursie |medycznego | | |Zrozumienie budowy ciała i jego | | | | |funkcji | | | | | | |Identyfikacja prawdopodobnej | | | | |przyczyny charakteru i rozległości | | |Zrozumienie natychmiastowych | |ran jest natychmiastowa i | | |przedsięwzięć podejmowanych | |kompetentna a priorytet i kolejność | | |w przypadkach zagrożenia włączając | |czynności są proporcjonalne do | | |zdolność do: | |wszelkich potencjalnych zagrożeń | | | | |życia | | | | | | | |.1 ułożenia ofiary wypadku | | | | |.2 zastosowania technik | |Ryzyko poniesienia dalszych szkód | | |reanimacyjnych | |przez | | |.3 powstrzymywania krwawienia | |udzielającego pomocy i ofiary | | |.4 zastosowania odpowiednich | |wypadku jest zawsze minimalizowane | | |przedsięwzięć z zakresu | | | | |podstawowego postępowania w szoku | | | | |.5 zastosowania odpowiednich | | | | |przedsięwzięć w wypadku oparzeń, | | | | |włączając wypadki spowodowane | | | | |prądem elektrycznym | | | | |.6 ratowania i transportu ofiary | | | | |wypadku | | | | |.7 improwizowania i wykorzystania | | | | |materiałów znajdujących się | | | | |w zestawie awaryjnym | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-4

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie bezpieczeństwa osobistego i odpowiedzialności zbiorowej

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zgodność z procedurami |Typy zagrożeń, które mogą zaistnieć, |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Początkowe czynności po | |alarmowymi |takie jak kolizja, pożar, zatonięcie |z poświadczonego instruktażu lub |uświadomieniu sobie zagrożenia są | | | |podczas uczestniczenia |zgodne z ustanowionymi procedurami | | | |w zatwierdzonym kursie |przeciwdziałania zagrożeniom | | |Znajomość statkowych planów | | | | |awaryjnych dla przeciwdziałania | | | | |zagrożeniom | |Informacje udzielane przy ogłaszaniu | | | | |alarmu są natychmiastowe, dokładne, | | | | |kompletne i wyraźne | | |Sygnały alarmowe i szczególne | | | | |obowiązki przydzielone członkom | | | | |załogi w rozkładzie alarmowym; | | | | |stanowiska alarmowe, poprawne | | | | |wykorzystanie osobistego | | | | |wyposażenia ratunkowego | | | | | | | | | | | | | | |Czynności podejmowane z chwilą | | | | |wykrycia potencjalnych zagrożeń, | | | | |włączając pożar, kolizję, zatonięcia | | | | |oraz wdarcie się wody do wnętrza | | | | |statku | | | | |Czynności podejmowane po | | | | |usłyszeniu sygnałów alarmowych | | | | |Znaczenie szkolenia i ćwiczeń | | | | |Znajomość dróg ewakuacyjnych oraz | | | | |wewnętrznej łączności i systemów | | | | |alarmowych | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Podjęcie środków |Skutki wynikające z działalności lub |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Organizacyjne procedury opracowane | |ostrożności w |przypadkowego skażenia środowiska |z poświadczonego instruktażu lub |w celu zabezpieczenia środowiska | |celu zapobieżenia skażeniu |morskiego |w wyniku uczestniczenia |morskiego są zawsze przestrzegane | |środowiska morskiego | |w zatwierdzonym kursie | | | | | | | | |Podstawowe procedury ochrony | | | | |środowiska | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/1-4 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Przestrzeganie |Znaczenie przestrzegania |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Bezpieczeństwo pracy jest zawsze | |bezpieczeństwa pracy |bezpieczeństwa pracy |z poświadczonego instruktażu lub |przestrzegane a sprzęt ochronny jest | | | |podczas uczestniczenia |zawsze poprawnie używany | | | |w zatwierdzonym kursie | | | |Urządzenia zabezpieczające | | | | |i ochronne dostępne w celu ochrony | | | | |przed potencjalnymi zagrożeniami na | | | | |statku | | | | | | | | | | | | | | |Środki ostrożności, jakie należy | | | | |podjąć przed wejściem do przestrzeni | | | | |zamkniętych | | | | | | | | | | | | | | |Zapoznanie z międzynarodowymi | | | | |przedsięwzięciami dotyczącymi | | | | |zapobiegania wypadkom i zdrowia | | | | |zawodowego | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zrozumienie komend i bycie |Zdolność zrozumienia poleceń |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Porozumiewanie się jest zawsze | |zrozumiałym w odniesieniu |i porozumiewania się z innymi |z poświadczonego instruktażu lub |wyraźne i skuteczne | |do obowiązków statkowych |w odniesieniu do obowiązków |podczas uczestniczenia w | | | |statkowych |zatwierdzonym kursie | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Przyczynianie się do |Ważność utrzymywania dobrych |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Oczekiwane normy pracy | |skutecznych stosunków |stosunków międzyludzkich |z poświadczonego instruktażu lub |i zachowania są zawsze przestrzegane | |międzyludzkich na statku |i stosunków pracy na statku |podczas uczestniczenia | | | | |w zatwierdzonym kursie | | | | | | | | |Wspólna odpowiedzialność; warunki | | | | |zatrudnienia, indywidualne prawa | | | | |i obowiązki, niebezpieczeństwo | | | | |nadużywania narkotyków i alkoholu | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A- VI/2

Obowiązujące minimum wymagań dotyczących wydawania świadectw dowodzenia łodziami i tratwami ratunkowymi, łodziami ratowniczymi i szybkimi łodziami ratowniczymi

Dowodzenie łodziami i tratwami ratunkowymi oraz łodziami ratowniczymi innymi niż szybkie łodzie ratownicze

Normy kompetencyjne:

1 Od każdego kandydata ubiegającego się o uzyskanie świadectwa dowodzenia łodziami i tratwami ratunkowymi oraz łodziami ratunkowymi innymi niż szybkie łodzie ratownicze należy wymagać zademonstrowania kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/2-1.

2 Poziom wiedzy dotyczącej zagadnień wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-VI/2-1 powinien być wystarczający do tego, aby kandydat był zdolny do opuszczenia na wodę i dowodzenia łodziami i tratwami ratunkowymi oraz łodziami ratowniczymi w sytuacjach zagrożenia.

3 Szkolenie i praktyka powinny ujmować wytyczne zawarte w części B tego Kodu, aby zapewnić osiągnięcie niezbędnego poziomu wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości.

4 Każdy kandydat ubiegający się o świadectwo powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu potwierdzającego uzyskanie w ciągu poprzednich pięciu lat wymaganych standardów kompetencji poprzez:

.1 zademonstrowanie kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/2-1, zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 wyżej wspomnianej tabeli; i

.2 egzaminowanie lub ciągłe ocenianie jako część uznanego programu szkolenia objętego tematami wyszczególnionymi w kolumnie 2 tabeli A-VI/2-1.

Dowodzenie szybkimi łodziami ratowniczymi

Normy kompetencyjne:

5 Od każdego kandydata ubiegającego się o świadectwo dowodzenia szybkimi łodziami ratowniczymi należy wymagać zademonstrowania kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/2-2.

6 Poziom wiedzy zagadnień wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-VI/2-2 powinien być wystarczający do tego, aby kandydat był zdolny do opuszczenia na wodę i dowodzenia szybką łodzią ratowniczą w sytuacjach zagrożenia.

7 Szkolenie i praktyka powinny ujmować wytyczne zawarte w części B tego Kodu, aby zapewnić niezbędny poziom wiedzy teoretycznej, zrozumienie i biegłość.

8 Każdy kandydat ubiegający się o świadectwo powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu potwierdzającego uzyskanie w ciągu poprzednich 5 lat wymaganych standardów kompetencji poprzez:

.1 zademonstrowanie kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności - wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/2-2 zgodnie z metodami demonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 wyżej wspomnianej tabeli; i

.2 egzaminowanie lub ciągłe ocenianie, jako część uznanego programu szkolenia objętego tematami wyszczególnionymi w kolumnie 2 tabeli A-VI/2-2.

Tabela A VI/2-1

Wykaz minimalnych wymagań kompetencyjnych w zakresie wykorzystania tratw i łodzi ratunkowych innych niż szybkie łodzie ratunkowe

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kierowanie tratwą lub łodzią |Konstrukcja i osiągi tratw i łodzi |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Przygotowanie, podniesienie na | |ratunkową podczas |ratunkowych oraz poszczególne |z praktycznej demonstracji zdolności |pokład i opuszczenie tratw i łodzi | |opuszczania na wodę i po |części składowe ich wyposażenia |do: |ratunkowych jest w ramach | |opuszczeniu | | |ograniczeń sprzętowych i umożliwia | | | | |tratwom i łodziom ratunkowym | | |Charakterystyki i urzadzenia tratw |.1 postawienia przewróconej tratwy |bezpiecznie opuścić statek | | |i łodzi ratunkowych |ratunkowej będąc ubranym | | | | |w kamizelkę ratunkową | | | | |.2 interpretowanie oznaczeń tratw |Początkowe czynności po | | |Różne typy urządzeń do opuszczania |i łodzi ratunkowych odnośnie ilości |opuszczeniu statku minimalizują | | |na wodę tratw i łodzi ratunkowych |osób, jakie mogą one pomieścić |zagrośenie dla przeżycia | | | |.3 wydawania poprawnych komend | | | | |do opuszczenia i podniesienia na | | | |Metody opuszczania tratw i łodzi |pokład tratw i łodzi ratunkowych, |Odzyskanie tratw i łodzi ratunkowych | | |ratunkowych na wzburzone morze |odpłynięcia od burty statku oraz |jest w ramach ograniczeń | | | |przenoszenia wyładunku osób |sprzętowych | | | |z tratwy lub łodzi ratunkowej | | | |Metody odzyskiwania tratw i łodzi |.4 przygotowania i bezpiecznego | | | |ratunkowych |opuszczenia na wodę tratw lub łodzi | | | | |ratunkowych i szybkiego odpłynięcia | | | | |od burty statku | | | |Czynności jakie należy podjąć po |.5 bezpiecznego odzyskania tratw lub | | | |opuszczeniu statku |łodzi ratunkowych | | | | | | | | | | | | | |Metody opuszczania na wodę |Wykorzystanie pneumatycznych tratw | | | |i odzyskiwania łodzi ratunkowych na |ratunkowych oraz otwartych lub | | | |wzburzonym morzu |zamkniętych łodzi ratunkowych | | | | |z silnikiem umieszczonym w osi symetrii | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa silnika tratwy lub |Metody uruchamiania i obsługi silnika |Ocena zaświadczeń uzyskanych z |Napęd jest zapewniony i utrzymywany | |łodzi ratunkowej |tratwy lub łodzi ratunkowej i jego |praktycznej demonstracji zdolności do |według potrzeb manewrowania | | |akcesoria wraz z wykorzystaniem |uruchomienia i obsługi położonego | | | |dostarczonej przy nim gaśnicy |w osi symetrii silnika, jaki jest na | | | | |wyposażeniu otwartej lub zamkniętej | | | | |łodzi ratunkowej | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A VI/2-1 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kierowanie rozbitkami oraz |Manewrowanie tratwą lub łodzią |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Kierowanie akcją ratunkową jest | |tratwą lub łodzią ratunkową |ratunkowa w burzliwej pogodzie |z praktycznej demonstracji zdolności |odpowiednie do przeważających | |podczas, a także po |Wykorzystanie falenia, dryfkotwy |do: |okoliczności i warunków | |opuszczeniu statku |i wszystkich innych urządzeń | | | | |Podział żywności i wody na tratwie lub | | | | |łodzi ratunkowej |.1 wiosłowania i sterowania łodzią | | | |Czynności podejmowane w celu |oraz do sterowanie według kompasu | | | |zmaksymalizowania możliwości | | | | |wykrycia i zlokalizowania tratwy lub | | | | |łodzi ratunkowej |.2 wykorzystania poszczególnych | | | |Metoda ratownictwa helikopterowego |składników wyposażenia tratwy lub | | | |Skutki hipotermii i jej zapobieganie, |łodzi ratunkowej | | | |wykorzystanie powłok ochronnych | | | | |i ubiorów, włącznie ze skafandrami | | | | |miękkimi i środkami ochrony |.3 wykorzystania wyposażenia do | | | |termicznej |lokalizacji tratwy lub łodzi ratunkowej | | | |Wykorzystanie łodzi awaryjnych | | | | |i motorowych łodzi ratunkowych do | | | | |zbierania w zestawy tratw | | | | |ratunkowych oraz ratowania rozbitków | | | | |i osób z morza | | | | | | | | | | | | | | |Wyrzucanie na brzeg tratw i łodzi | | | | |ratunkowych | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Wykorzystanie urządzeń do |Radiowe urządzenia ratunkowe |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Wykorzystanie i wybór aparatury | |lokalizacji, włączając |znajdujące się na tratwach i łodziach |z praktycznej demonstracji zdolności |łączności sygnalizacyjnej są | |aparaturę łączności |ratunkowych, włączając satelitarne |do: |odpowiednie do przeważających | |i sygnalizacji oraz środki |EPIRB i SART | |okoliczności i warunków | |pirotechniczne | | | | | | |.1 wykorzystania przenośnych | | | |Pirotechniczne sygnały wzywania |urządzeń radiowych dla tratw lub | | | |pomocy |łodzi ratunkowych | | | | |.2 wykorzystania urządzeń | | | | |sygnalizacyjnych włącznie ze | | | | |środkami pirotechnicznymi | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A VI/2-1 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zastosowanie pierwszej |Wykorzystanie zestawu pierwszej |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Identyfikacja prawdopodobnej | |pomocy w stosunku do |pomocy i technik reanimacyjnych |z praktycznej demonstracji zdolności do |przyczyny charakteru i rozległości | |rozbitków | |obchodzenia się z rannymi zarówno |obrażeń lub warunków jest | | | |podczas, jak i po opuszczeniu statku, |natychmiastowa i dokładna | | |Postępowanie z rannymi włącznie |z wykorzystaniem zestawu pierwszej | | | |z tamowaniem krwotoku i |pomocy i techniki reanimacyjnej | | | |wyprowadzaniem z szoku | |Priorytet i kolejność leczenia | | | | |minimalizują wszelkie zagrożenia dla | | | | |życia | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A VI/2-2

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie wykorzystania szybkich łodzi ratunkowych

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kierowanie szybką łodzią |Konstrukcja i osiągi szybkich łodzi |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Przygotowanie, podniesienie na | |ratunkową podczas |ratunkowych oraz poszczególne |z praktycznej demonstracji zdolności |pokład, opuszczenie i obsługa | |opuszczania na wodę i po |części składowe ich wyposażenia |do: |szybkich łodzi ratunkowych jest | |opuszczeniu | | |w ramach ograniczeń sprzętowych | | | | | | | |Szczegółowe charakterystyki |.1 kierowania bezpiecznym | | | |i urządzenia szybkich łodzi |opuszczeniem na wodę | | | |ratunkowych |i odzyskiwaniem szybkiej łodzi | | | | |ratunkowej | | | | |.2 postawienia przewróconej szybkiej | | | |Bezpieczne środki ostrożności |łodzi ratunkowej | | | |podczas opuszczania na wodę |.3 obsługiwania szybkiej łodzi | | | |i odzyskiwania szybkiej łodzi |ratunkowej w panujących warunkach | | | |ratunkowej |pogodowych i morskich | | | | |.4 pływania w specjalnym ekwipunku | | | | |.5 wykorzystania sprzętu łączności | | | |Procedury stawiania przewróconych |i sygnalizacji między szybką łodzią | | | |szybkich łodzi ratunkowych |ratunkową, helikopterem | | | | |i macierzystym statkiem | | | | |.6 wykorzystania posiadanego sprzętu | | | |Jak obsługiwać szybką łódź |awaryjnego | | | |ratunkową w panującej niepomyślnej | | | | |pogodzie i warunkach na morzu | | | | | | | | | | | | | | |Sprzęt nawigacyjny i ratunkowy | | | | |dostępny na szybkiej łodzi ratunkowej | | | | | | | | | | | | | | |Schematy poszukiwania i czynniki | | | | |środowiskowe wpływające na ich | | | | |wykonywanie | | | | | | | | | | | | | | |Ocena gotowości szybkich łodzi | | | | |ratunkowych i odpowiednie | | | | |wyposażenie do natychmiastowego | | | | |użycia | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A VI/2-2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | | |Znajomość konserwacji, napraw |.7 podejmowania ofiar z wody | | | |awaryjnych, zwyczajnego |i przekazywania ich na helikopter | | | |pompowania i spuszczania powietrza |ratowniczy i/lub macierzysty statek lub | | | |z komór pływalnościowych |do bezpiecznego miejsca | | | |pneumatycznej szybkiej łodzi | | | | |ratunkowej | | | | | |.8 przestrzegania schematu | | | | |poszukiwania z uwzględnieniem | | | | |czynników środowiskowych | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Obsługa silnika szybkiej łodzi |Metody uruchamiania i obsługiwania |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Silnik jest uruchamiany i obsługiwany | |ratunkowej |silnika szybkiej łodzi ratunkowej i jej |z praktycznej demonstracji zdolności |zgodnie z wymaganiami dla | | |akcesoriów |do uruchomienia i obsługiwania |popranego manewrowania | | | |silnika szybkiej łodzi ratunkowej | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-VI/3

Obowiązujące minimum wymagań dotyczących szkolenia przeciwpożarowego stopnia wyższego

Normy kompetencyjne:

1 Członkowie załogi, wyznaczeni do kierowania czynnościami zwalczania pożaru, powinni pomyślnie ukończyć szkolenie ppoż. stopnia wyższego, ze szczególnym naciskiem na organizację, taktykę i dowodzenie, a od każdego z nich należy wymagać zademonstrowania kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/3.

2 Poziom wiedzy i zrozumienia tematów wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-VI/3 powinien być wystarczający dla skutecznego kierowania czynnościami gaszenia pożaru na statkach.

3 Szkolenie i praktyka powinny uwzględniać wytyczne zawarte w części B tego Kodu, tak aby zapewnić niezbędny poziom wiedzy teoretycznej, zrozumienia i biegłości.

4 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie świadectwa powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu potwierdzającego uzyskanie w ciągu poprzednich 5 lat wymaganych standardów kompetencji, zgodnie z metodami zademonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tabeli A-VI/3.

Tabela A-VI/3

Wykaz minimalnych norm kompetencyjnych w zakresie szkolenia przeciwpożarowego stopnia wyższego

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Kierowanie operacjami |Procedury obrony przeciwpożarowej |Praktyczne ćwiczenia i instruktaż |Czynności podejmowane w celu | |obrony przeciwpożarowej na |na morzu i w porcie, ze szczególnym |prowadzone w zatwierdzonych |opanowania pożarów oparte są na | |pokładzie statku |podkreśleniem organizacji, taktyki |i rzeczywiście realistycznych |pełnej i dokładnej ocenie tego | | |i kierowania |warunkach szkolenia (np. symulowane |przypadku z wykorzystaniem | | | |warunki statkowe) oraz, tam gtdzie ma |wszystkich dostępnych źródeł | | | |to zastosowanie, |informacji | | |Wykorzystanie wody do gaszenia |w ciemności | | | |pożaru, wpływ na stateczność statku, | | | | |środki ostrożności i procedury | |Porządek priorytetowy, ramy czasowe | | |korygujące | |i kolejność czynności są odpowiednie | | | | |do ogólnych wymagań danego | | | | |przypadku i dla minimalizacji | | |Łączność i koordynacja podczas akcji | |uszkodzeń i potencjalnych uszkodzeń | | |obrony przeciwpożarowej | |statku, zranień personelu | | | | |i zmniejszenia operacyjnej | | | | |skuteczności statku | | |Sterowanie wentylacją, włącznie | | | | |z wyciągami dymu | | | | | | |Przekazywanie informacji jest | | | | |natychmiastowe, dokładne, kompletne | | |Kontrola paliwa i systemów | |i wyraźne | | |elektrycznych | | | | | | | | | | | |Osobiste bezpieczeństwo podczas | | |Ryzyka dotyczące procesu obrony | |czynności związanych | | |przeciwpożarowej (sucha destylacja, | |z opanowywaniem pożaru jest zawsze | | |reakcje chemiczne, pożary dymnicy | |zapewnione | | |kotłowej itp) | | | | | | | | | | | | | | |Obrona przeciwpożarowa obejmująca | | | | |towary niebezpieczne | | | | |Pożarowe środki ostrożności i ryzyka | | | | |związane z magazynowaniem | | | | |i obsługą materiałów (farby itp.) | | | | |Zarządzanie i kierowanie rannymi | | | | |Procedury koordynacji z brzegowymi | | | | |jednostkami obrony przeciwpożarowej | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/3 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zorganizowanie |Przygotowanie planów awaryjnych |Praktyczne ćwiczenia i instruktaż |Skład i organizacja drużyn | |i przeszkolenie drużyn | |prowadzone w zatwierdzonych |pożarowych zapewniają | |pożarowych | |i rzeczywiście realistycznych |natychmiastowe i skuteczne | | |Skład i przydział personelu do drużyn |warunkach szkolenia (np. |wdrożenie planów awaryjnych | | |pożarowych |symulowane warunki statkowe) |i procedur | | | | | | | | | | | | |Strategia i taktyka opanowywania | | | | |pożarów w różnych częściach statku | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Inspekcja i obsługa urządzeń |Systemy wykrywania pożaru; stałe |Praktyczne ćwiczenia | | |do wykrywania pożaru oraz |systemy gaszenia pożaru, przenośny |z wykorzystaniem zatwierdzonego |Operacyjna skuteczność wszystkich | |systemów i sprzętu |i ruchomy sprzęt do gaszenia pożaru, |sprzętu i systemów w realistycznym |systemów i urządzeń do wykrywania | |gaśniczego |włącznie z urządzeniami, pompami |środowisku szkolenia |i gaszenia pożarów jest zawsze | | |i sprzętem ratunkowym, ratowniczym, | |utrzymywana zgodnie ze | | |ochrony osobistej i łączności | |specyfikacjami działania | | | | |i wymaganiami prawnymi | | | | | | | |Wymagania inspekcji rutynowych | | | | |i klasyfikacyjnych | | | | | | | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Badanie i sporządzanie |Ocena przyczyn wypadków |Praktyczne ćwiczenia w realistycznym |Przyczyny pożarów są | |sprawozdań w sprawie |obejmujących pożary |środowisku szkolenia |identyfikowane, a skuteczność | |wypadków obejmujących | | |środków zaradczych jest oceniana | |pożary | | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja A-VI/4

Obowiązujące minimum wymagań dotyczących szkolenia w zakresie pierwszej pomocy medycznej i sprawowania opieki medycznej nad chorym na statku

Normy kompetencyjne dla członków załogi wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy medycznej na statku:

1 Każdy członek załogi wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy medycznej na statku jest zobowiązany do zademonstrowania kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/4-1.

2 Poziom wiedzy zawarty w zagadnieniach wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-VI/4-1 powinien być na tyle wystarczający, aby pozwalał wyznaczonemu członkowi załogi wszcząć natychmiastową skuteczną akcję w razie wypadku lub choroby, która może mieć miejsce na statku.

3 Każdy kandydat, który ubiega się o wydanie świadectwa kwalifikacyjnego zgodnie z wymaganiami prawidła VI/4 i ust. 1, powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu potwierdzającego, że wymagany standard kompetencji został osiągnięty zgodnie z metodami zademonstrowania kompetencji i kryteriami oceny norm kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tabeli A-VI/4-1.

Normy kompetencyjne dla członków załogi wyznaczonych do kierowania opieką medyczną nad chorym na statku:

4 Od każdego członka załogi, wyznaczonego do kierowania opieką medyczną nad chorym na statku, należy wymagać zademonstrowania kompetencji umożliwiających podjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych w kolumnie 1 tabeli A-VI/4-2.

5 Poziom wiedzy zawarty w zagadnieniach wymienionych w kolumnie 2 tabeli A-VI/4-2 powinien być na tyle wystarczający, aby pozwalał wyznaczonemu członkowi załogi na podjęcie natychmiastowych skutecznych czynności w razie wypadku lub choroby, która może mieć miejsce na statku.

6 Każdy kandydat, który ubiega się o uzyskanie świadectwa zgodnie z wymaganiami prawidła VI/4, ust. 2, powinien być zobowiązany do przedstawienia dowodu potwierdzającego, że wymagany standard kompetencji został osiągnięty zgodnie z metodami zademonstrowania kompetencji i kryteriami oceny kompetencji ujętymi w kolumnie 3 i 4 tabeli A-VI/4-2.

Tabela A-VI/4-1

Wykaz minimalnych norm biegłości w udzielaniu pierwszej pomocy medycznej

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zastosowanie |Zestaw medyczny pierwszej pomocy |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Identyfikacja prawdopodobnej | |natychmiastowej pierwszej | |z praktycznego instruktażu |przyczyny, charakteru i rozległości | |pomocy w razie wypadku lub | | |obrażeń są natychmiastowe, | |choroby na statku |Budowa ciała i jego funkcje | |kompletne i zgodne z aktualną | | | | |praktyką udzielania pierwszej pomocy | | | | | | | |Zagrożenia toksykologiczne na statku, | | | | |włącznie z wykorzystaniem | |Ryzyko zaszkodzenia sobie lub innym | | |Wytycznych o Pierwszej Pomocy | |jest zawsze minimalizowane | | |Medycznej do Wykorzystania przy | | | | |Wypadkach Obejmujących Materiały | | | | |Niebezpieczne (MFAG) lub ich | |Leczenie obrażeń i kondycja | | |krajowych odpowiedników | |pacjentów są odpowiednie, zgodne | | | | |z przyjętą praktyką udzielania pierwszej | | | | |pomocy i międzynarodowymi | | |Badanie ofiary lub pacjenta | |wytycznymi | | | | | | | | | | | | |Uszkodzenia kręgosłupa | | | | | | | | | | | | | | |Oparzenia, opalenia i skutki złamań, | | | | |przemieszczeń oraz uszkodzeń | | | | |mięśni | | | | | | | | | | | | | | |Opieka medyczna nad uratowanymi | | | | |osobami | | | | | | | | | | | | | | |Radiowe poradnictwo medyczne | | | | | | | | | | | | | | |Farmakologia | | | | | | | | | | | | | | |Sterylizacja | | | | | | | | | | | | | | |Zatrzymanie pracy serca, utonięcie | | | | |i uduszenie z braku tlenu | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/4-2

Wykaz minimalnych wymagań biegłości dla osób kierujących opieką medyczną nad chorym na statku

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Kolumna 1 |Kolumna 2 |Kolumna 3 |Kolumna 4 | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie opieki |Opieka nad ofiarami wypadków, |Ocena zaświadczeń uzyskanych |Identyfikacja objawów oparta jest na | |medycznej chorym i rannym |obejmująca: |z praktycznego instruktażu |koncepcji badań klinicznych i historii | |w czasie ich pobytu na statku | |i demonstracji |choroby | | | | | | | |.1 uszkodzenia głowy i kręgosłupa | | | | |.2 uszkodzenia uszu, nosa, gardła |Tam, gdzie ma to zastosowanie, |Zapobieganie infekcji i rozszerzaniu | | |i oczu |zatwierdzone doświadczenie |się chorób jest kompletne i skuteczne | | |.3 krwotoki wewnętrzne i zewnętrzne |praktyczne w szpitalu lub podobnej | | | |.4 opalenia, oparzenia i odmrożenia |placówce | | | |.5 pęknięcia, przemieszczenia | |Postawa osobista jest spokojna, | | |i uszkodzenia mięśni | |pewna i uspokajająca | | |.6 rany, gojenie się ran i infekcje | | | | |.7 uśmierzanie bólu | | | | |.8 techniki szycia i klamrowania | |Leczenie obrażeń lub stanu jest | | |.9 postepowanie w ostrych stanach | |odpowiednie i zgodne z przyjętą | | |brzusznych | |praktyką medyczną i stosowanymi | | |.10 leczenie chirurgiczne lżejszych | |krajowymi i międzynarodowymi | | |przypadków | |wytycznymi medycznymi | | |.11 opatrunki i bandażowanie | | | | | | | | | | | |Dozowanie i stosowanie narkotyków | | |Aspekty pielęgniarstwa: | |i medykamentów jest zgodne | | | | |z zaleceniami producentów i przyjętą | | | | |praktyką medyczną | | |.1 zasady ogólne | | | | |.2 opieka pielegniarska | | | | | | |Znaczenie zmian w stanie pacjenta | | | | |jest natychmiast rozpoznawane | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/4-2 strona 2

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Zapewnienie opieki |Choroby, włącznie z: | | | |medycznej chorym i rannym | | | | |w czasie ich pobytu na statku | | | | |(kontynuacja) |.1 warunkami medycznymi | | | | |i zagrożeniami | | | | |.2 chorobami przenoszonymi drogą | | | | |płciową | | | | |.3 chorobami tropikalnymi i zakaźnymi | | | | | | | | | | | | | | |Nadużywanie alkoholu i narkotyków | | | | |Opieka stomatologiczna | | | | |Ginekologia, ciąża i narodziny dziecka | | | | |Opieka medyczna nad uratowanymi | | | | |osobami | | | | |Śmierć na morzu | | | | |Higiena | | | | | | | | | | | | | | |Zapobieganie chorobom, obejmujące: | | | | | | | | | | | | | | |.1 dezynfekcję, dezynsekcję | | | | |i deratyzację | | | | |.2 szczepienia | | | | | | | | | | | | | | |Prowadzenie zapisów i utrzymywanie | | | | |kopii stosowanych przepisów | | | | | | | | | | | | | | |.1 Prowadzenie zapisów medycznych | | | | |.2 Międzynarodowe i krajowe morskie | | | | |przepisy medyczne | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Tabela A-VI/4-2 strona 3

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |KOMPETENCJE |WIEDZA, ZROZUMIENIE I |METODY DEMONSTROWANIA |KRYTERIA OCENY KOMPETENCJI | | |BIEGŁOŚĆ |KOMPETENCJI | | +------------------------------------+----------------------------------------+-------------------------------------------+-----------------------------------------+ | | | | | |Udział w koordynowanych |Pomoc zewnętrzna obejmująca: | |Procedury badań klinicznych są | |planach udzielania pomocy | | |kompletne i zgodne z otrzymanymi | |medycznej statkom | | |instrukcjami | | |.1 radiowe poradnictwo medyczne | | | | | | | | | | | |Metoda i przygotowanie do ewakuacji | | |.2 transport chorych i rannych | |są zgodne z uznanymi procedurami | | |włącznie z ewakuacją przy użyciu | |i są zaplanowane tak, aby | | |helikoptera | |maksymalizować korzyść pacjenta | | | | | | | | | | | | |.3 opieka medyczna nad chorymi | |Procedury uzyskania radiowej porady | | |członkami załóg, wymagająca | |medycznej są zgodne z ustanowioną | | |współpracy z portowymi władzami | |praktyką i zaleceniami | | |medycznymi lub placówkami | | | | |medycznymi w porcie | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+

Rozdział VII

Wymagania dotyczące wydawania dyplomów alternatywnych

Sekcja A-VII/1

Wydawanie dyplomów alternatywnych

1 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu na poziomie operacyjnym jest zobowiązany, zgodnie z ustaleniami rozdziału VII Załącznika do Konwencji, do uzupełnienia wykształcenia i praktyki w celu osiągnięcia standardu kompetencji dotyczących wszystkich funkcji określonych w tabelach A-II/1 lub A-III/1. Tak więc funkcje określone w tabelach A-II/1 lub A-III/1 odpowiednio mogą zostać uzyskane, o ile kandydat uzupełni dodatkowe niezbędne wykształcenia teoretyczne

i praktyczne zgodne ze standardami kompetencji określonymi w tabelach dotyczących poszczególnych funkcji.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu na poziomie zarządzania, jako osoba kierująca statkiem o tonażu brutto 500 ton lub więcej, albo jako osoba, na której dowodzenie takim statkiem może spocząć w przypadku niezdolności osoby dowodzącej, zobowiązany jest dodatkowo, oprócz norm kompetencji określonych w tabeli A-II/1, do uzupełnienia niezbędnego wykształcenia i praktyki oraz spełnienia norm kompetencyjnych dla wszystkich funkcji określonych w tabeli A-II/2.

Funkcje określone w tabelach rozdziału III niniejszej części mogą zostać uzyskane przez kandydata, o ile ten uzupełni dodatkową, niezbędną wiedzę teoretyczną i praktyczną i spełni normy kompetencji określone w tabelach dotyczących poszczególnych funkcji.

3 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu na poziomie zarządzania jako osoba odpowiedzialna za napęd mechaniczny statku z napędem głównym o mocy 750 kW lub większej lub osoba, na której taka odpowiedzialność może spocząć w przypadku niezdolności osoby odpowiedzialnej za napęd mechaniczny statku, zobowiązany jest dodatkowo, oprócz spełnienia norm kompetencji określonych w tabeli A-III/1 do uzupełnienia niezbędnego wykształcenia i praktyki i spełnienia norm kompetencji dla wszystkich funkcji określonych w tabeli A-III/2. Dalsze funkcje wyszczególnione w tabelach rozdziału II niniejszej części mogą zostać uzyskane przez kandydata, o ile ten ukończy odpowiednią dodatkową stosowną edukację i szkolenia oraz spełnia normy kompetencji określone w tabelach dla funkcji, o których mowa.

4 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu na poziomie pomocniczym w zakresie nawigacji lub w zakresie maszynowym powinien spełniać normy kompetencji określone w tabelach A-II/4 lub A-III/4 niniejszej części, odpowiednio.

Sekcja A-VII/2

Wydawanie dyplomów członkom załóg

1 Zgodnie z wymaganiami prawidła VII/1, ust. 1. 3, każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu zgodnie z ustaleniami rozdziału VII na poziomie operacyjnym w zakresie funkcji wyszczególnionych w tabelach A-II/1 lub A-III/1 powinien:

.1 posiadać potwierdzoną pracę na morzu, nie krótszą niż jeden rok, która powinna obejmować okres przynajmniej sześciu miesięcy pełnienia obowiązków w maszynowni pod nadzorem wykwalifikowanego oficera mechanika lub jeśli chodzi o funkcje związane z nawigacją, okres przynajmniej sześciu miesięcy wykonywania obowiązków w zakresie pełnienia wachty na mostku pod nadzorem wykwalifikowanego oficera wachtowego, oraz

.2 posiadać ukończone podczas pełnienia tej służby szkolenie pokładowe według programów zatwierdzonych jako spełniające stosowne wymagania sekcji A-II/1 i A-III/1 i udokumentowane w zatwierdzonej książce praktyk morskich.

2 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie dyplomu zgodnie z przepisami rozdziału VII na poziomie zarządzania w zakresie kombinacji funkcji wyszczególnionych w tabelach A-II/2 i A-III/2 powinien posiadać potwierdzoną pracę na morzu w odniesieniu do funkcji, które winny być zawarte w adnotacji do dyplomu, jak następuje:

.1 dla osób innych niż osoby dowodzące lub odpowiedzialne za napęd mechaniczny statku - 12 miesięcy wykonywania obowiązków na poziomie operacyjnym zgodnie z prawidłami, odpowiednio III/2 lub III/3 oraz tam, gdzie jest wymagana funkcja nawigacyjna na poziomie zarządzania, co najmniej 12 miesięcy wykonywania obowiązków w zakresie pełnienia wachty na mostku na poziomie operacyjnym,

.2 dla osób dowodzących lub odpowiedzialnych za napęd mechaniczny statku - nie mniej niż 48 miesięcy, włącznie z przepisami ust. 2. 1. niniejszej sekcji, wykonywania, jako wykwalifikowany oficer, obowiązków odnoszących się do funkcji, które winny być wykazane w adnotacji do dyplomu, z których 24 miesiące powinny dotyczyć funkcji określonych w tabeli A-II/1, a 24 miesiące powinny dotyczyć funkcji określonych w tabelach A-III/1 i A-III/2.

Sekcja A-VII/3

Zasady regulujące wydawanie dyplomów alternatywnych

(Brak przepisów)

Rozdział VIII

Normy dotyczące pełnienia wachty

Sekcja A-VIII/1

Zdolność do służby

1 Każda osoba, której powierzono obowiązki oficera kierującego wachtą lub marynarza wchodzącego w skład wachty, powinna mieć zapewnione minimum 10 godzin odpoczynku w 24-godzinnym okresie czasu.

2 Godziny wypoczynku mogą być podzielone na nie więcej niż dwa okresy, z których jeden powinien trwać przynajmniej 6 godzin.

3 Wymagania dotyczące okresów odpoczynku wyszczególnione w ust. 1 i 2 nie muszą być utrzymane w przypadku zaistnienia sytuacji zagrożenia, ćwiczeń lub w innych, nadrzędnych warunkach działania.

4 Jednakże, mimo przepisów ust. 1 i 2, minimalny okres 10 godzin może być zmniejszony do nie mniej niż 6 godzin pod warunkiem, że takie zredukowanie nie przekroczy 2 dni i nie mniej niż 70 godzin wypoczynku jest zapewnione w każdym okresie 7 dni.

5 Administracje powinny wymagać, by rozkłady wacht były wywieszane w miejscach łatwo dostępnych.

Sekcja A-VIII/2

Organizacja wachty i zasady, których należy przestrzegać

CZĘŚĆ 1 - Dyplomy

1 Oficer kierujący wachtą pokładową lub nawigacyjną powinien mieć należyte kwalifikacje, zgodnie z ustaleniami rozdziału II lub VII, odpowiednio do obowiązków związanych z wachtą nawigacyjną lub wachtą na pokładzie.

2 Oficer kierujący wachtą maszynową powinien mieć należyte kwalifikacje określone w rozdziale III lub VII, odpowiednio do obowiązków związanych z wachtą maszynową.

CZĘŚĆ 2 - Planowanie podróży

Wymagania ogólne

3 Zamierzona podróż powinna być zaplanowana z wyprzedzeniem i z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych informacji, a każdy wykreślony kurs powinien być sprawdzony przed jej rozpoczęciem.

4 Starszy oficer mechanik powinien po konsultacji z kapitanem określić z wyprzedzeniem potrzeby związane z zamierzoną podróżą, biorąc pod uwagę wymagania dotyczące paliwa, wody, smarów, środków chemicznych, części zamiennych jednorazowego użytku i innych narzędzi, zapasów oraz wszystkie inne.

Planowanie przed każdą podróżą

5 Przed każdą podróżą kapitan statku powinien się upewnić, czy trasa z portu wyjściowego do pierwszego portu docelowego jest zaplanowana zgodnie z odpowiednimi mapami i publikacjami morskimi niezbędnymi podczas planowania podróży, zawiera dokładne, całkowite i aktualne informacje dotyczące tych ograniczeń nawigacyjnych i ryzyka, które są stałe i możliwe do przewidzenia oraz niezbędne do bezpiecznej nawigacji statku

Weryfikacja i zobrazowanie planowanej trasy

6 Gdy planowanie trasy z uwzględnieniem wszystkich odnoszących się do niej informacji jest zakończone, planowana trasa powinna być naniesiona na odpowiednie mapy i powinna być cały czas dostępna dla oficera pełniącego wachtę, aby ten mógł zaznaczać zmiany kursu.

Odchylenia od planowanej trasy

7 Jeśli podczas podróży zostanie podjęta decyzja o zmianie kolejnego portu na planowanej trasie lub jeśli statek musi znacznie zboczyć z planowanej trasy z innych powodów, to przed wykonaniem znacznego odchylenia od oryginalnie planowanej trasy powinno się zaplanować poprawioną trasę.

CZĘŚĆ 3 - Pełnienie wachty w morzu

Ogólne zasady dotyczące wachty

8 Strony powinny skierować uwagę przedsiębiorstw, kapitanów, starszych mechaników i personelu wachtowego na przedstawione poniżej zasady, które powinny być przestrzegane w celu utrzymania zawsze bezpiecznych wacht.

9 Kapitan statku jest zobowiązany do upewnienia się, że wprowadzone ustalenia dotyczące wachty są odpowiednie do utrzymania bezpiecznej wachty nawigacyjnej.

Pod ogólną kontrolą kapitana oficerowie wachtowi są odpowiedzialni za bezpieczną nawigację statku podczas pełnienia swojej służby, zwłaszcza unikania kolizji i wejścia na mieliznę.

10 Starszy oficer mechanik jest zobowiązany w konsultacji z kapitanem do upewnienia się, że ustalenia dotyczące wachty są odpowiednie do utrzymania bezpiecznej wachty maszynowej.

Ochrona środowiska morskiego

11 Kapitan, oficerowie i marynarze powinni pamiętać o poważnych skutkach operacyjnych lub powypadkowych w postaci zanieczyszczeń środowiska morskiego i powinni podejmować wszelkie możliwe środki ostrożności, by zapobiec tym zanieczyszczeniom, zwłaszcza w ramach obowiązujących międzynarodowych i portowych przepisów.

Część 3-1 - Zasady, których należy przestrzegać podczas pełnienia wachty nawigacyjnej

12 Oficer kierujący wachtą nawigacyjną reprezentuje kapitana statku i jest odpowiedzialny za bezpieczną nawigację statku oraz przestrzeganie Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu z 1972 roku

Obserwacja wzrokowa (oko)

13 Dokładna obserwacja wzrokowa musi być utrzymywana przez cały czas zgodnie z prawidłem 5 Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu z 1972 roku i powinna służyć następującym celom:

.1 utrzymania ciągłego stanu czujności za pomocą wzroku i słuchu oraz innych dostępnych środków w odniesieniu do wszelkich znaczących zmian w środowisku operacyjnym;

.2 pełnej oceny sytuacji i ryzyka kolizji, wejścia na mieliznę i innych niebezpieczeństw nawigacyjnych;

.3 wykrywania statków i samolotów znajdujących się w niebezpieczeństwie, rozbitków, wraków, szczątków i innych niebezpieczeństw zagrażających bezpiecznej nawigacji.

14 Obserwator musi być w stanie poświęcić całą uwagę właściwej obserwacji i żadne inne obowiązki, które mogłyby zakłócać wykonywanie tego zadania nie powinny mu być zlecane ani przez niego podejmowane.

15 Obowiązki obserwatora i sternika są oddzielne i sternik nie powinien przeprowadzać obserwacji wzrokowej podczas sterowania, z wyjątkiem małych statków, na które z pozycji sternika roztacza się niezakłócony, panoramiczny widok, który nie jest zakłócony ani warunkami nocnymi, ani innymi przeszkodami. Oficer kierujący wachtą może być jedynym obserwatorem w dzień, pod warunkiem, że w każdym takim wypadku:

.1 sytuacja została starannie oceniona i ustalono bez żadnych wątpliwości, że jest to bezpieczne;

.2 wzięto pod uwagę wszystkie ważne fakty, uwzględniając, ale nie ograniczając się do:

- stanu pogody,

- widzialności,

- intensywności ruchu statków,

- bliskości niebezpieczeństw nawigacyjnych; oraz

- poświęcenia niezbędnej uwagi podczas nawigacji w lub w pobliżu systemu rozgraniczenia ruchu; i

.3 jest zapewniona możliwość wezwania i uzyskania natychmiastowej pomocy na mostku, jeśli jakakolwiek zmiana sytuacji tego wymaga.

16 Aby ustalić, czy skład wachty nawigacyjnej jest odpowiedni w celu zapewnienia ciągłej dokładnej obserwacji wzrokowej, kapitan powinien uwzględnić wszystkie ważne czynniki opisane w tym dziale Kodu, jak również te przedstawione poniżej:

.1 widoczność, stan pogody i morza;

.2 zagęszczenie ruchu i inne działania występujące w rejonie, w którym statek płynie;

.3 poświęcenie niezbędnej uwagi podczas nawigacji w/ lub w pobliżu systemów rozgraniczenia ruchu lub innych przedsięwzięć regulacji ruchu;

.4 dodatkowe obciążenia spowodowane typem funkcji statku, wymaganiami natychmiastowego działania oraz przewidywanymi manewrami;

.5 gotowość do podjęcia obowiązków na wezwanie, przez wszystkich członków załogi, którzy zostali przydzieleni jako członkowie wachty;

.6 znajomość i zaufanie do zawodowych kompetencji oficerów statkowych i załogi;

.7 doświadczenie każdego oficera wachtowego, znajomość przez tego oficera urządzeń statkowych, procedur i możliwości manewrowych;

.8 czynności odbywające się na statku w każdym momencie włącznie z czynnościami radiokomunikacyjnymi i możliwości asystowania na mostku w każdej chwili, kiedy jest to wymagane;

.9 stan działania instrumentów i przyrządów kontrolnych na mostku, włącznie z systemami alarmowymi;

.10 kontrola steru i śruby oraz statkowa charakterystyka manewrowa;

.11 wielkość statku i zakres widoczności z punktu kierowania kursem statku;

.12 konfiguracja mostka w zakresie, w jakim konfiguracja ta mogłaby przeszkodzić członkowi wachty w wykryciu wzrokiem lub słuchem wszelkich zewnętrznych wydarzeń; oraz

.13 wszystkie inne stosowne normy, procedury lub wytyczne odnoszące się do układu pełnienia wachty i zdolności do pełnienia obowiązków przyjętych przez Organizację.

Czynności w trakcie wachty

17 Podczas ustalania składu wachty na mostku, która może obejmować odpowiednio wykwalifikowanych marynarzy, powinny być uwzględnione następujące czynniki:

.1 w żadnym momencie mostek nie może być pozostawiony bez dozoru;

.2 warunki pogodowe, widoczność oraz, czy jest to dzień czy noc;

.3 bliskość nawigacyjnych niebezpieczeństw, które spowodują podjęcie przez oficera wachtowego dodatkowych obowiązków nawigacyjnych;

.4 wykorzystanie i obsługa pomocy nawigacyjnych takich jak radar lub elektroniczne urządzenia wskazujące pozycję oraz wszelkie inne urządzenia wpływające na bezpieczeństwo nawigacji statku;

.5 czy statek jest wyposażony w automatyczne sterowanie;

.6 czy należy wykonywać obowiązki radiowe;

.7 kontrola wszystkich urządzeń zainstalowanych na mostku, kontrola pracy bezobsługowej siłowni, alarmów i wskaźników, procedury i ograniczenia ich użycia; oraz

.8 jakiekolwiek nadzwyczajne wymagania wachty nawigacyjnej, które mogą wyniknąć w rezultacie szczególnych okoliczności operacyjnych.

Przekazywanie wachty

18 Oficer pełniący służbę na wachcie nie może przekazać obowiązków zmieniającemu go oficerowi, jeśli jest powód, by przypuszczać, że ten ostatni nie może efektywnie wypełniać obowiązków, o czym musi być powiadomiony kapitan.

19 Oficer przejmujący wachtę powinien się upewnić, że członkowie załogi przejmujący wachtę są w pełni zdolni do wykonywania swoich obowiązków, szczególnie jeśli chodzi o ich dostosowanie do nocnego widzenia. Oficerowie przejmujący wachtę nie powinni przejmować wachty, dopóki ich wzrok nie będzie w pełni dostosowany do warunków oświetlenia.

20 Najistotniejsze w przekazywaniu wachty jest to, aby oficerowie przejmujący wachtę zapoznali się z przewidywaną lub rzeczywistą pozycją statku, jego planowaną trasą, kursem i prędkością, urządzeniami sterującymi i kontrolnymi siłowni i powinni zwrócić uwagę na wszelkie niebezpieczeństwa nawigacyjne, które mogą wystąpić podczas ich wachty.

21 Oficerowie przejmujący wachtę powinni osobiście upewnić się odnośnie do:

.1 stałych rozkazów i innych specjalnych instrukcji kapitana dotyczących nawigacji statku;

.2 pozycji, kursu, prędkości i zanurzenia statku;

.3 aktualnych i przewidywanych pływów, prądów, pogody, widoczności i wpływu tych czynników na kurs i prędkość;

.4 procedur wykorzystania głównych silników do manewrowania, kiedy główne silniki są sterowane z mostka, oraz

.5 sytuacji nawigacyjnej, zawierającej ale nie ograniczającej się do:

.5.1 stanu operacyjnego wszystkich urządzeń nawigacyjnych i bezpieczeństwa, które są lub mogą być używane podczas wachty;

.5.2 błędów kompasów żyroskopowych i magnetycznych;

.5.3 obecności i ruchu statków widocznych lub o których wiadomo, że znajdują się w pobliżu;

.5.4 warunków i niebezpieczeństwa, które mogą wystąpić podczas wachty;

.5.5 możliwych wpływów przechyłu, przegłębienia, gęstości wody i osiadania na rezerwę wody pod stępką.

22 Jeżeli oficer na wachcie nawigacyjnej ma zostać zmieniony podczas manewrów lub w trakcie innych działań podjętych w celu uniknięcia ryzyka, zmiana tego oficera powinna być odłożona aż do zakończenia akcji.

Pełnienie wachty nawigacyjnej

23 Oficer kierujący wachtą powinien:

.1 pełnić wachtę na mostku;

.2 w żadnych okolicznościach nie opuszczać mostku do czasu właściwej zmiany wachty;

.3 w dalszym ciągu być odpowiedzialny za bezpieczną nawigację statku, niezależnie od obecności kapitana na mostku, chyba że zostanie wyraźnie poinformowany, że kapitan przejmuje odpowiedzialność i jest to wzajemnie zrozumiane, oraz

.4 powiadomić kapitana, jeśli ma wątpliwości co do czynności, jakie należy podjąć w celu zapewnienia bezpieczeństwa.

24 Podczas wachty utrzymywany kurs, pozycja i prędkość powinny być sprawdzane w wystarczająco krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem wszelkich. dostępnych, niezbędnych pomocy nawigacyjnych, aby zapewnić to, że statek płynie zgodnie z wyznaczonym kursem.

25 Oficer kierujący wachtą powinien się orientować w rozmieszczeniu i działaniu urządzeń nawigacyjnych i środków bezpieczeństwa znajdujących się na pokładzie i zdawać sobie sprawę z operacyjnych ograniczeń tych urządzeń.

26 . Oficer kierujący wachtą nie może mieć zlecanych obowiązków ani ich podejmować, jeśli zakłócałyby one bezpieczną nawigację statku.

27 Oficerowie pełniący wachtę powinni jak najefektywniej korzystać z urządzeń, które mają do swojej dyspozycji.

28 Podczas używania radaru oficer pełniący wachtę powinien przestrzegać w każdym czasie zaleceń związanych z używaniem radaru, określonych w Międzynarodowych Przepisach o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu.

29 Gdy zachodzi taka potrzeba, oficer kierujący wachtą bez wahania powinien użyć przyrządów układu sterowniczego, silnika i urządzeń sygnałowych. Jednakże odpowiednia informacja o planowanych zmianach w prędkości powinna być podana wcześniej, o ile jest to możliwe, lub też powinny być efektywniej wykorzystane urządzenia zdalnie sterujące pracą siłowni, zgodnie z odpowiednimi procedurami.

30 Oficerowie pełniący wachtę powinni znać charakterystyki manewrowe statku, w tym drogę zatrzymywania oraz pamiętać, że inne statki mogą się charakteryzować innymi możliwościami manewrowania.

31 Powinien być prowadzony odpowiedni zapis ruchów i czynności dotyczących nawigacji statku.

32 Szczególnie ważne jest, aby oficer kierujący wachtą upewnił się, że jest utrzymywana odpowiednia obserwacja. Jeśli na statku znajduje się kabina nawigacyjna, oficer kierujący wachtą może, jeśli jest to niezbędne, wstąpić do niej, ale dopiero po upewnieniu się, że jest to bezpieczne i że jest prowadzona dokładna obserwacja.

33 Sprawdzanie urządzeń nawigacyjnych znajdujących się na statku powinno być przeprowadzane na morzu tak często, jak tylko pozwalają na to możliwe do przewidzenia okoliczności, zwłaszcza jeśli są spodziewane warunki niebezpieczne dla nawigacji.

Gdy jest to konieczne, sprawdzenia te powinny być odnotowywane. Sprawdzenie takie powinno być również przeprowadzane przed wejściem do portu i po opuszczeniu go.

34 Oficer kierujący wachtą powinien przeprowadzać regularne kontrole, aby się upewnić czy:

.1 osoba sterująca statkiem lub pilot automatyczny, utrzymuje właściwy kurs;

.2 przynajmniej raz podczas trwania wachty jest określony błąd kompasu głównego i kiedy to możliwe, po każdej ważniejszej zmianie kursu; kompasy główny i żyroskopowy są porównywane, a powtarzacze są zsynchronizowane z kompasem głównym;

.3 pilot automatyczny jest sprawdzany ręcznie przynajmniej raz podczas trwania wachty;

.4 światła nawigacyjne, sygnałowe i inne urządzenia nawigacyjne działają właściwie;

.5 urządzenia radiowe działają właściwie i zgodnie z ust. 86 tej sekcji i

.6 urządzenia zdalnego sterowania siłownią, alarmy i przyrządy rejestrujące działają właściwie.

35 Oficer kierujący wachtą powinien pamiętać, aby cały czas przestrzegać wymagań Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS) z 1974 r.

Oficer pełniący wachtę powinien wziąć pod uwagę:

.1 potrzebę wyznaczenia osoby do sterowania statkiem i poddanie tego sterowania ręcznej kontroli w odpowiednim czasie, tak by można było przeciwdziałać jakiejkolwiek, potencjalnie niebezpiecznej sytuacji w bezpieczny sposób i

.2 że na statku sterowanym automatycznie może dojść do niebezpiecznej sytuacji, w której oficer pełniący wachtę bez pomocników musi przerwać obserwację i podjąć natychmiastowe działanie.

36 Oficerowie pełniący wachtę powinni być dokładnie zaznajomieni z użytkowaniem wszystkich pomocy nawigacyjnych, ich możliwościami, ograniczeniami oraz powinni pamiętać, że echosonda jest bardzo cenną pomocą nawigacyjną.

37 Oficer pełniący wachtę powinien używać radaru, kiedykolwiek występuje lub jest przewidywana ograniczona widoczność i zawsze na akwenach o wzmożonym ruchu statków, mając na uwadze ograniczenia tych urządzeń.

38 Oficer pełniący wachtę powinien się upewnić, że stosowane zakresy pracy radaru są odpowiednio często zmieniane tak, aby jak najwcześniej wykryć echa odbite od obiektów. Powinien przy tym pamiętać, że słabe echo może nie zostać wykryte.

39 Zawsze wtedy, gdy używany jest radar, oficer kierujący wachtą powinien wybrać odpowiedni zakres pracy, obserwować uważnie obraz i zadbać, aby nakres radarowy lub systematyczna analiza rozpoczęła się odpowiednio wcześnie.

40 Oficer kierujący wachtą powinien bezzwłocznie zawiadomić kapitana:

.1 jeżeli występuje lub jest spodziewana ograniczona widoczność;

.2 jeśli warunki ruchu i przemieszczanie innych statków powodują niepokój;

.3 jeśli zachodzą trudności w utrzymywaniu kursu;

.4 w przypadku niepowodzenia w umiejscowieniu lądu, znaku nawigacyjnego lub uzyskaniu dźwięków w spodziewanym czasie;

.5 jeśli niespodziewanie umiejscowiono ląd lub znak nawigacyjny lub gdy występuje zmiana sondowanej głębokości;

.6 w przypadku awarii silników, zdalnej kontroli urządzeń napędowych, urządzeń sterowniczych lub innych podstawowych urządzeń nawigacyjnych, alarmu lub urządzenia rejestrującego;

.7 jeśli urządzenie radiowe funkcjonuje wadliwie;

.8 podczas ciężkich warunków pogodowych lub w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących możliwości powstania uszkodzeń na skutek pogody;

.9 jeśli statek napotyka niebezpieczeństwo takie jak lód lub wrak statku;

.10 w każdej innej sytuacji zagrożenia lub w przypadku jakichkolwiek wątpliwości.

41 Oprócz wymagań dotyczących powiadomienia kapitana w okolicznościach wymienionych powyżej, oficer kierujący wachtą powinien dodatkowo podjąć bez wahania natychmiastowe działanie związane z bezpieczeństwem statku, jeśli okoliczności tego wymagają.

42 Oficer pełniący wachtę powinien udzielić personelowi pełniącemu wachtę odpowiednich instrukcji i informacji, które zapewnią bezpieczną wachtę, w tym odpowiednią obserwację.

Pełnienie wachty w różnych warunkach i na różnych akwenach

Ładna pogoda

43 Oficer kierujący wachtą powinien przeprowadzać częste i dokładne namiary kompasowe na zbliżające się statki, jako środek wczesnego wykrycia ryzyka kolizji, i pamiętać, że takie ryzyko może czasem istnieć nawet wówczas, gdy znaczna zmiana namiaru jest ewidentna, szczególnie przy zbliżaniu się bardzo dużego statku lub zespołu holowniczego lub zbliżaniu się statku będącego w małej odległości. Oficer kierujący wachtą powinien także podjąć wczesne i określone działanie zgodne z Międzynarodowymi Przepisami o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu z 1972 r.

44 Podczas ładnej pogody, kiedy jest to możliwe, oficer kierujący wachtą powinien wykonywać ćwiczenia radarowe.

Ograniczona widoczność

45 W przypadku ograniczonej widoczności lub gdy jest ona spodziewana, pierwszym zadaniem oficera wachtowego jest przestrzeganie stosownych prawideł Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu z 1972 r., ze szczególnym uwzględnieniem słuchania sygnałów mgłowych, poruszania się z bezpieczną prędkością i utrzymywania silników w gotowości do natychmiastowego manewrowania.

Ponadto oficer kierujący wachtą powinien:

.1 informować kapitana;

.2 wystawić właściwego obserwatora na oku;

.3 zapalić światła nawigacyjne; oraz

.4 uruchomić i wykorzystać radar.

W godzinach ciemności

46 Kapitan i oficer kierujący wachtą, organizując służbę obserwacyjną na oku, powinni w należytym stopniu uwzględniać urządzenia na mostku i pomoce nawigacyjne dostępne do wykorzystania, ich ograniczenia, procedury i wprowadzone zabezpieczenia.

Wody przybrzeżne i o dużym natężeniu ruchu

47 Powinny być używane mapy o największej skali, jakie znajdują się na statku, odpowiednie dla danego rejonu i poprawione według najnowszych dostępnych informacji. Określanie pozycji powinno następować często i powinno być wykonywane więcej niż jedną metodą, zawsze jeśli pozwalają na to okoliczności.

48 Oficer kierujący wachtą powinien obowiązkowo identyfikować wszystkie stosowne znaki nawigacyjne.

Nawigacja z pilotem na pokładzie

49 Mimo wykonywania obowiązków przez pilotów ich obecność na pokładzie nie zwalnia kapitana czy oficera kierującego wachtą z ich obowiązków zapewnienia bezpieczeństwa statkowi. Kapitan i pilot powinni wymieniać informacje dotyczące procedur nawigacyjnych, warunków miejscowych i charakterystyki statku. Kapitan i/lub oficer kierujący wachtą powinni ściśle współpracować z pilotem i kontynuować dokładne sprawdzanie pozycji statku i jego ruchu.

50 W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do działań lub zamiarów pilota oficer kierujący wachtą powinien starać się je wyjaśnić z pilotem, a jeśli wątpliwości pozostaną nadal, powinien natychmiast powiadomić kapitana, podjąć wszelkie niezbędne czynności, zanim przybędzie kapitan.

Statek na kotwicy

51 Jeśli kapitan uzna to za niezbędne, wachta powinna być kontynuowana na kotwicy. Podczas postoju na kotwicy oficer kierujący wachtą powinien:

.1 określić i wykreślić pozycję statku na odpowiedniej mapie praktycznie tak szybko, jak jest to możliwe;

.2 jeżeli pozwolą okoliczności, sprawdzać wystarczająco często, czy statek pozostanie bezpiecznie na kotwicy - przez wykonywanie namiarów na stałe znaki nawigacyjne lub łatwe do identyfikacji obiekty brzegowe;

.3 zapewnić utrzymanie właściwej obserwacji;

.4 zapewnić okresowe wykonywanie obchodów inspekcyjnych statku;

.5 obserwować warunki meteorologiczne i pływowe oraz stan morza;

.6 powiadomić kapitana i przedsięwziąć wszystkie niezbędne środki, jeśli statek wlecze kotwicę;

.7 zapewnić, aby stan gotowości silników głównych i innych mechanizmów był zgodny z instrukcjami kapitana;

.8 jeśli pogarsza się widoczność, powiadomić kapitana;

.9 zapewnić, aby statek miał zapalone odpowiednie światła, podniesione odpowiednie znaki i aby były nadawane odpowiednie sygnały dźwiękowe zgodnie ze wszystkimi stosowanymi przepisami; oraz

.10 przedsięwziąć środki mające na celu ochronę przed zanieczyszczeniem środowiska przez statek i przestrzegać stosowanych przepisów o zanieczyszczeniu.

Część 3-2 Zasady, które powinny być przestrzegane podczas pełnienia wachty maszynowej

52 Termin "wachta maszynowa" użyty w częściach 3-2, 4-2 i 4-4 niniejszej sekcji oznacza albo osobę albo grupę personelu stanowiącego wachtę lub też okres odpowiedzialności dla oficera mechanika, podczas którego fizyczna obecność tego oficera w pomieszczeniach siłowni może nie być wymagana.

53 Oficer mechanik kierujący wachtą w maszynie jest przedstawicielem starszego mechanika i przede wszystkim jest zawsze odpowiedzialny za bezpieczne i skuteczne działanie oraz utrzymanie urządzeń wpływających na bezpieczeństwo statku i jest odpowiedzialny za przegląd, obsługę i testowanie wszystkich mechanizmów i urządzeń wchodzących w zakres odpowiedzialności wachty.

Skład wachty

54 Skład wachty powinien być zawsze odpowiedni do zapewnienia bezpiecznego działania wszystkich mechanizmów wpływających na działania statku, zarówno w trybie automatycznym, jak i ręcznym i być odpowiedni do aktualnych okoliczności i warunków.

55 Przy podejmowaniu decyzji o składzie wachty, która może się składać z odpowiednio wykwalifikowanych marynarzy, należy wziąć pod uwagę między innymi następujące kryteria:

.1 typ statku oraz typ i stan mechanizmów;

.2 odpowiedni i ciągły nadzór nad mechanizmami wpływającymi na bezpieczne działanie statku;

.3 wszelkie szczególne stany działania podyktowane przez warunki takie jak pogoda, lód, skażona woda, płytka woda, stan zagrożenia, opanowanie uszkodzeń lub zmniejszenie zanieczyszczenia;

.4 kwalifikacje i doświadczenie wachty;

.5 bezpieczeństwo życia, statku, ładunku i portu oraz ochronę środowiska;

.6 przestrzeganie przepisów międzynarodowych, krajowych i miejscowych, oraz

.7 utrzymywanie normalnego działania statku.

Przekazywanie wachty

56 Oficer mechanik kierujący wachtą nie powinien przekazywać wachty oficerowi przejmującemu ją, jeśli istnieje powód dający podstawę ku temu, aby uważać, że ten ostatni nie jest w sposób oczywisty zdolny do skutecznego wykonywania obowiązków związanych z pełnieniem wachty, w tym wypadku powinien zostać powiadomiony starszy mechanik.

57 Oficer mechanik przejmujący wachtę powinien się upewnić, że członkowie przejmujący wachtę są wyraźnie w pełni zdolni do skutecznego wykonywania swoich obowiązków.

58 Oficer mechanik przejmujący wachtę przed jej przejęciem powinien się zorientować przynajmniej w następującym zakresie:

.1 stałych rozkazów i specjalnych instrukcji starszego mechanika dotyczących działania systemów statkowych i mechanizmów;

.2 rodzaju wszystkich czynności wykonywanych aktualnie przy mechanizmach i systemach zajętego tym personelu i potencjalnym ryzyku;

.3 poziomu, a gdzie ma to zastosowanie, stanu wody lub pozostałości w zęzach, zbiornikach balastowych, zbiornikach na pozostałości ładunków płynnych, zbiornikach rezerwowych, zbiornikach wody pitnej, zbiornikach ścieków sanitarnych oraz wszelkich specjalnych wymagań co do wykorzystania lub dysponowania ich zawartością;

.4 stanu i poziomu paliwa w zbiornikach rezerwowych, zbiorniku osadowym, zbiorniku rozchodowym i innych urządzeniach do przechowywania paliwa;

.5 wszelkich specjalnych wymagań dotyczących rozlokowania systemu sanitarnego;

.6 stanu i trybu działania różnych głównych i pomocniczych systemów, włącznie z systemem dystrybucji mocy elektrycznej;

.7 gdzie ma to zastosowanie, stanu sprzętu, konsoli do kontrolowania i sterowania, a także, które z urządzeń jest obsługiwane ręcznie;

.8 gdzie ma to zastosowanie, stanu i trybu działania automatycznych urządzeń sterujących pracą kotłów, takich, jak systemy sterujące zabezpieczeniem płomieni, systemy kontrolne ograniczające, systemy kontrolne spalania, systemy kontrolne dystrybucji paliwa i innego sprzętu, który jest powiązany z działaniem kotłów parowych,

.9 wszelkich potencjalnie niesprzyjających warunków, wynikających ze złej pogody, lodu, zanieczyszczonej lub płytkiej wody;

.10 wszelkich specjalnych trybów działania związanych z zawodnością sprzętu lub niesprzyjającymi warunkami statkowymi;

.11 meldunków marynarzy z maszynowni odnoszących się do przydzielonych im obowiązków;

.12 dostępności urządzeń przeciwpożarowych;

.13 stanu wypełnienia dziennika maszynowego.

Pełnienie wachty maszynowej

59 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien zadbać o to, aby były utrzymywane ustalone układy wachty oraz aby pod jego kierownictwem marynarze z maszynowni stanowiący część wachty pomagali przy bezpiecznej i skutecznej obsłudze mechanizmów napędowych i sprzętu pomocniczego.

60 Oficer mechanik kierujący wachtą jest odpowiedzialny za pomieszczenie siłowni pomimo obecności starszego mechanika w pomieszczeniu siłowni, aż do chwili specjalnego poinformowania, że starszy mechanik przejął odpowiedzialność i zostało to wzajemnie zrozumiane.

61 Wszyscy członkowie wachty powinni być zaznajomieni z przydzielonymi im obowiązkami wachtowymi, a ponadto każdy członek, w odniesieniu do statku, na którym pełni służbę, powinien posiadać wiedzę w zakresie:

.1 wykorzystania odpowiednich wewnętrznych systemów porozumiewania;

.2 dróg ewakuacji z pomieszczeń siłowni;

.3 systemów alarmowych maszynowni i być w stanie rozróżnić alarmy ze szczególnym uwzględnieniem alarmu dotyczącego środków gaszenia pożaru;

.4 ilości lokalizacji i typów sprzętu przeciwpożarowego oraz urządzeń przeciwawaryjnych w pomieszczeniach siłowni, wraz z ich wykorzystaniem i różnymi środkami ostrożności z zakresu bezpieczeństwa, których należy przestrzegać.

62 Jakikolwiek mechanizm, który nie funkcjonuje właściwie, działa wadliwie lub wymaga specjalnej obsługi, należy zanotować, notując zarazem wszystkie czynności już podjęte. Należy sporządzić plany dalszych czynności według potrzeb.

63 Jeśli pomieszczenia siłowni są obsadzone załogą, oficer mechanik kierujący wachtą powinien być przygotowany do obsługi urządzeń napędowych, reagując w przypadku zaistnienia konieczności zmiany kierunku lub prędkości.

64 Jeśli pomieszczenia siłowni są okresowo nie obsadzone załogą, wyznaczony dyżurny oficer mechanik, kierujący wachtą, powinien być natychmiast osiągalny na wezwanie w celu doglądania pomieszczeń siłowni.

65 Wszystkie polecenia z mostku powinny być natychmiast wykonywane. Zmiany w kierunku lub prędkości głównych zespołów napędowych powinny być zapisywane, z wyjątkiem tych przypadków, gdy Administracja uzna, że rozmiar lub dane charakterystyczne poszczególnych statków czynią takie zapisy niepraktycznymi. Oficer mechanik kierujący wachtą powinien zadbać o to, aby urządzenia sterowania głównym zespołem napędowym, kiedy znajdzie się on w trybie ręcznego obsługiwania, były ciągle dozorowane w warunkach pogotowia lub manewrowania.

66 Należy zwrócić właściwą uwagę na bieżącą konserwację i obsługę wszystkich mechanizmów, włącznie z systemami mechanicznymi, elektrycznymi, elektronicznymi, hydraulicznymi i pneumatycznymi, ich aparaturą kontrolną i związanym z nimi wyposażeniem bezpieczeństwa i wszystkimi systemami urządzeń znajdującymi się w kabinach oraz zapis rozchodów magazynowych, części i urządzeń zapasowych.

67 Starszy mechanik powinien zadbać o to, aby oficer kierujący wachtą był poinformowany o wszystkich pracach zapobiegawczych z zakresu przeciwawaryjnego lub działaniach remontowych, które mają być wykonane podczas wachty. Oficer mechanik kierujący wachtą powinien być odpowiedzialny za izolację, obejście i regulowanie wszystkich mechanizmów, na których należy pracować, znajdujących się w zakresie odpowiedzialności wachty, oraz powinien prowadzić zapis wszystkich wykonywanych prac.

68 Kiedy maszynownia jest postawiona w stan gotowości, oficer mechanik kierujący wachtą powinien upewnić się, że wszystkie mechanizmy i urządzenia, które mogą być wykorzystywane podczas manewrowania są w stanie natychmiastowej gotowości i czy jest przewidziana odpowiednia rezerwa zasilania dla urządzenia sterowego i dla innych potrzeb.

69 Oficer mechanik kierujący wachtą nie powinien mieć przydzielanych ani nie powinien podejmować żadnych obowiązków, które mogłyby zakłócać jego obowiązki nadzorowania systemu głównego napędu i urządzeń pomocniczych. Powinien on nadzorować główny zespół napędowy i systemy pomocnicze aż do momentu zmiany i powinien okresowo dokonywać przeglądu mechanizmów znajdujących się pod jego nadzorem. Powinien również upewnić się, czy dokonywane są stosowne obchody mechanizmów i pomieszczeń urządzenia sterowego w celu obserwacji i meldowania usterek i awarii, wykonania lub pokierowania rutynowymi, wymaganymi konserwacjami lub innymi niezbędnymi czynnościami.

70 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien poinformować każdego innego członka wachty o potencjalnym ryzyku, które może ujemnie wpłynąć na pracę mechanizmów lub zagrozić bezpieczeństwu życia lub statku.

71 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien upewnić się, że wachta w pomieszczeniach siłowni jest nadzorowana i powinien zorganizować personel zastępczy na wypadek niezdolności kogoś z personelu wachty. Wachta nie powinna pozostawiać pomieszczeń siłowni bez dozoru, w sposób, który uniemożliwiałby ręczną obsługę siłowni lub nastaw urządzeń.

72 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien podejmować czynności niezbędne do opanowania skutków uszkodzeń wynikających z awarii sprzętu, pożaru, zalania, pęknięcia, kolizji, wejścia na mieliznę lub innych przyczyn.

73 Przed zdaniem obowiązków oficer kierujący wachtą powinien upewnić się, że wszystkie wydarzenia odnoszące się do mechanizmów i urządzeń pomocniczych, które zaistniały podczas wachty, są w odpowiedni sposób zapisane.

74 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien współpracować z każdym oficerem mechanikiem kierującym pracami konserwacyjnymi podczas wszystkich konserwacji zapobiegawczych, ochrony przeciwawaryjnej lub napraw. Te czynności powinny obejmować, ale nie muszą się do tego ograniczać:

.1 izolowanie i ominięcie mechanizmów, na których się pracuje;

.2 wyregulowanie pozostałych zespołów tak, aby funkcjonowały odpowiednio i bezpiecznie podczas okresu konserwacji;

.3 zapisanie w dzienniku maszynowym lub innym dokumencie urządzeń, na których pracowano, i personelu przy tym zatrudnionego oraz jakie środki bezpieczeństwa zostały przyjęte i przez kogo, na rzecz oficera mechanika przejmującego wachtę i dla celów archiwizacji; oraz

.4 testowanie i włączanie do pracy, jeśli istnieje potrzeba, remontowanych mechanizmów i sprzętu.

75 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien upewnić się, że każdy marynarz w maszynowni, który wykonuje obowiązki konserwacyjne jest gotów do udzielenia pomocy przy ręcznej obsłudze mechanizmów na wypadek awarii urządzeń automatycznych.

76 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien pamiętać, że zmiany prędkości wynikające ze złego działania urządzeń lub utrata możliwości sterowania mogą zagrozić bezpieczeństwu statku i życia na morzu. Należy natychmiast powiadomić mostek w przypadku pożaru, o każdej zamierzonej czynności w pomieszczeniach siłowni, która może spowodować zredukowanie prędkości statku, ogólną utratę możliwości sterowania, zatrzymanie systemu napędowego statku lub jakieś zmiany w wytwarzaniu energii elektrycznej oraz podobne zagrożenia bezpieczeństwa. To powiadomienie, jeżeli możliwe, należy wykonać przed przeprowadzeniem zmian w celu zapewnienia mostkowi jak najwięcej czasu na podjęcie odpowiednich czynności dla uniknięcia potencjalnego wypadku na morzu.

77 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien powiadomić starszego mechanika bezzwłocznie:

.1 jeżeli pojawi się uszkodzenie silnika lub złe jego działanie, takiego rodzaju, że może to zagrażać bezpiecznemu działaniu statku;

.2 jeżeli pojawi się niewłaściwe działanie, które w przekonaniu oficera wachtowego może spowodować uszkodzenie lub awarię mechanizmów napędowych, pomocniczych lub systemów kontroli i sterowania; oraz

.3 w każdej sytuacji zagrożenia lub w razie wątpliwości, jaką decyzję lub kroki zaradcze należy podjąć.

78 Mimo wymogu powiadomienia starszego mechanika w powyższych okolicznościach oficer mechanik kierujący wachtą nie powinien się wahać z podjęciem natychmiastowych czynności zapewniających bezpieczeństwo statku, jego urządzeń i załogi, jeżeli okoliczności tego wymagają.

79 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien udzielić personelowi wachtowemu odpowiednich instrukcji i informacji w celu zapewnienia bezpiecznego pełnienia wachty. Rutynowe konserwacje urządzeń wykonywane w czasie bezpiecznej wachty jako uboczne zadania powinny być ujęte jako integralna część rutyny wachtowej. Szczegółowe konserwacje połączone z naprawą, obejmujące remonty sprzętu elektrycznego, mechanicznego, hydraulicznego, pneumatycznego lub elektronicznego na całym statku powinny być wykonywane za wiedzą oficera mechanika kierującego wachtą i starszego mechanika. Takie naprawy powinny być zapisywane.

Pełnienie wachty maszynowej w różnych warunkach i na różnych akwenach

Ograniczona widoczność

80 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien się upewnić, że dostępne jest stałe ciśnienie powietrza lub pary dla sygnałów dźwiękowych oraz że polecenia wydawane z mostka, odnoszące się do prędkości i kierunku ruchu statku, są wykonywane natychmiast, a ponadto, że urządzenia pomocnicze wykorzystywane do manewrowania są gotowe do użytku.

Wody przybrzeżne i o dużym natężeniu ruchu

81 Oficer mechanik kierujący wachtą powinien się upewnić, że wszystkie urządzenia używane podczas manewrów statku można natychmiast przestawić na ręczne sterowanie po powiadomieniu, że statek znajduje się na wodach o dużym natężeniu ruchu. Oficer mechanik kierujący wachtą powinien także upewnić się, że jest dostępne rezerwowe zasilanie urządzeń sterowych i innych urządzeń potrzebnych w czasie manewrowania. Sterowanie awaryjne i inny sprzęt pomocniczy powinny być gotowe do natychmiastowego użytku.

Statek na kotwicy

82 Na nie osłoniętym kotwicowisku starszy oficer mechanik powinien skonsultować z kapitanem, czy utrzymywać taką samą wachtę jak podczas ruchu.

83 Kiedy statek stoi na kotwicy na otwartej redzie lub w warunkach zbliżonych do warunków na pełnym morzu, oficer mechanik kierujący wachtą powinien się upewnić, że:

.1 utrzymywana jest sprawna wachta;

.2 regularnie sprawdzane są wszystkie działające i będące w pogotowiu urządzenia;

.3 urządzenia główne i pomocnicze utrzymywane są w stanie gotowości zgodnie z komendami z mostku;

.4 podjęto kroki chroniące środowisko przed zanieczyszczeniem przez statek i są przestrzegane odpowiednie przepisy o ochronie przed zanieczyszczeniami; oraz

.5 wszystkie systemy przeciwawaryjne i przeciwpożarowe są w gotowości.

Część 3-3 Zasady, których należy przestrzegać podczas pełnienia wachty radiowej

Przepisy ogólne

84 Administracje powinny skierować uwagę przedsiębiorstw żeglugowych, kapitanów i personelu pełniącego wachtę radiową na przestrzeganie następujących przepisów w celu zapewnienia, że podczas pobytu statku na morzu jest pełniona bezpieczna wachta radiowa. Przy przestrzeganiu niniejszego Kodu należy uwzględnić także Regulamin Radiokomunikacji.

Skład wachty

85 Decydując o składzie wachty radiowej, kapitan każdego statku morskiego powinien:

.1 upewnić się, że wachta radiowa jest pełniona zgodnie ze stosownymi wymogami Regulaminu Radiokomunikacyjnego i Konwencji SOLAS;

.2 upewnić się, czy główne obowiązki związane z pełnieniem wachty nie są narażone na szwank przez uczestniczenie w komunikacji radiowej nie odnoszącej się do bezpiecznego ruchu statku i bezpiecznej nawigacji; oraz

.3 uwzględnić sprzęt radiowy, w jaki wyposażony jest statek, i stan techniczny sprzętu.

Pełnienie wachty radiowej

86 Radiooperator wykonujący obowiązki związane z pełnieniem wachty powinien:

.1 upewnić się, że jest pełniona wachta na częstotliwościach wyszczególnionych w Regulaminie Radiokomunikacyjnym i Konwencji SOLAS; oraz

.2 podczas wachty regularnie sprawdzać działanie sprzętu radiowego i jego źródła zasilania oraz meldować kapitanowi o wszystkich zaobserwowanych usterkach tego sprzętu.

87 Należy ciągle pamiętać o wymaganiach Regulaminu Radiokomunikacyjnego i Konwencji SOLAS dotyczących prowadzenia dziennika radiotelegraficznego lub radiowego.

88 Prowadzenie zapisów radiowych, spełniające wymagania Regulaminu Radiokomunikacyjnego i Konwencji SOLAS, jest obowiązkiem radiooperatora, wyznaczonego jako główny odpowiedzialny za łączność radiową w akcjach ratowniczych. Zapisywane powinny być następujące fakty oraz czas, w którym się wydarzyły:

.1 streszczenia przeprowadzonych seansów łączności radiowej wzywania pomocy i łączności bezpieczeństwa;

.2 ważne wypadki odnoszące się do służby radiowej;

.3 pozycja statku, tam gdzie jest to wymagane, co najmniej raz na dzień; oraz

.4 zestawienie stanu instalacji radiowej i źródeł jego zasilania.

89 Zapisy radiowe powinny być dokonywane w miejscu prowadzenia łączności ratowniczej i powinny być udostępniane:

.1 kapitanowi dla dokonania inspekcji; oraz

.2 upoważnionym urzędnikom Administracji i innym urzędnikom wykonującym kontrolę zgodnie z artykułem X Konwencji.

CZĘŚĆ 4 - Pełnienie wachty w porcie

Zasady odnoszące się do pełnienia wszystkich wacht

Ogólne

90 Na każdym statku bezpiecznie zacumowanym lub bezpiecznie stojącym na kotwicy w normalnych okolicznościach w porcie kapitan powinien zorganizować pełnienie odpowiedniej sprawnej wachty w celu zapewnienia bezpieczeństwa. Mogą być konieczne szczególne wymagania w odniesieniu do specjalnych typów statkowych systemów napędowych lub urządzeń pomocniczych oraz dla statków przewożących niebezpieczne, toksyczne lub łatwo palne materiały lub inne, specjalne typy ładunku.

Skład wachty

91 Wachta pokładowa, w czasie kiedy statek stoi w porcie, powinna zawsze być tak zorganizowana, aby:

.1 zapewnić bezpieczeństwo życia, statku, portu i środowiska oraz bezpieczne działanie wszystkich urządzeń związanych z operacjami ładunkowymi;

.2 były przestrzegane międzynarodowe, krajowe i lokalne przepisy; oraz

.3 był utrzymywany porządek i normalne funkcjonowanie statku.

92 Kapitan powinien decydować o składzie i czasie trwania wachty pokładowej w zależności od warunków cumowania, typu statku i charakteru obowiązków.

93 Jeśli kapitan uzna to za konieczne, wykwalifikowany oficer będzie kierował wachtą pokładową.

94 Niezbędny sprzęt powinien być uporządkowany w taki sposób, aby zapewnić sprawne pełnienie wachty.

95 Starszy oficer mechanik, po konsultacji z kapitanem, powinien zapewnić utrzymanie bezpiecznej wachty maszynowej w porcie. Przy decydowaniu o składzie wachty maszynowej, która może obejmować odpowiedzialne manewry z siłowni, należy brać pod uwagę, co następuje:

.1 na wszystkich statkach o mocy napędu 3000 kW i więcej wachtą powinien zawsze kierować oficer mechanik;

.2 na statkach o mocy napędu mniejszej niż 3000 kW, w zależności od decyzji kapitana skonsultowanej ze starszym mechanikiem, wachtą nie musi kierować oficer mechanik;

.3 oficerom mechanikom, w czasie kierowania przez nich wachtą maszynową, nie powinno się przydzielać ani nie powinni oni podejmować żadnych dodatkowych zadań lub obowiązków, które mogłyby zakłócić nadzorowanie przez nich urządzeń statku.

Przekazywanie wachty

96 Oficer pokładowy lub oficer mechanik kierujący wachtą nie powinien przekazywać wachty oficerowi przejmującemu wachtę, jeżeli ma jakiekolwiek powody by uważać, że ten ostatni nie jest w oczywisty sposób zdolny do sprawnego pełnienia wachty; w tym przypadku należy powiadomić odpowiednio, kapitana lub starszego mechanika. Oficerowie wachtowi przejmujący wachtę powinni upewnić się, że wszyscy członkowie ich wachty są w widoczny sposób w pełni zdolni do sprawnego wykonywania swoich obowiązków.

97 Jeżeli w momencie przekazywania wachty jest wykonywana ważna czynność, powinna być ona zakończona przez oficera zdającego wachtę, jeżeli kapitan lub starszy mechanik nie zarządzi inaczej.

Część 4-1 Przekazywanie wachty pokładowej

98 Przed przyjęciem wachty przejmujący oficer pokładowy powinien być poinformowany przez oficera kierującego wachtą o:

.1 głębokości wody w miejscu postoju, zanurzeniu statku, poziomie i czasie wysokiej i niskiej wody, zamocowaniu cum, układzie kotwic i długości łańcucha kotwicznego oraz o innych urządzeniach cumowniczych ważnych dla bezpieczeństwa statku; stanie maszyn głównych i ich gotowości do awaryjnego wykorzystania;

.2 wszystkich pracach wykonywanych na statku; charakterze, ilości i rozkładzie ładunku przyjętego lub pozostałego i wszystkich resztkach pozostałych na pokładzie po rozładowaniu statku;

.3 poziomie wody w zęzach i zbiornikach balastowych;

.4 nadawanych sygnałach lub zapalonych światłach;

.5 ilości członków załogi potrzebnych na statku i obecności innych osób;

.6 stanie urządzeń do obrony przeciwpożarowej;

.7 wszystkich specjalnych przepisach portowych;

.8 stałych i specjalnych zarządzeniach kapitana;

.9 liniach łączności między statkiem a personelem brzegowym, włączając władze portowe, na wypadek powstania zagrożenia lub potrzebnej pomocy;

.10 wszystkich innych okolicznościach mających znaczenie dla bezpieczeństwa statku, jego załogi, ładunku lub ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem oraz

.11 procedurach powiadamiania odpowiednich władz o wszelkich zanieczyszczeniach środowiska wynikłych z działalności statku.

99 Przejmujący oficerowie pokładowi, przed przyjęciem kierowania wachtą, powinni sprawdzić, czy:

.1 zamocowanie cum i łańcucha kotwicznego są odpowiednie;

.2 są właściwie nadawane odpowiednie sygnały i zapalone światła;

.3 są przestrzegane przepisy bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej;

.4 mają świadomość co do charakteru wszystkich ładowanych lub wyładowanych ładunków ryzykownych lub niebezpiecznych oraz odpowiednich czynności, które należy podjąć na wypadek rozlewu lub pożaru;

.5 żadne zewnętrzne warunki lub okoliczności nie narażają na niebezpieczeństwo statku, a także czy statek nie naraża innych.

Część 4-2 Przekazywanie wachty maszynowej

100 Przed przyjęciem wachty przejmujący oficer mechanik powinien być poinformowany przez oficera mechanika kierującego wachtą o:

.1 stałych zarządzeniach dnia, wszelkich specjalnych zarządzeniach dotyczących działania statku, funkcji konserwacyjnych, remontów mechanizmów statkowych lub sprzętu kontrolnego,

.2 charakterze wszystkich prac wykonywanych na mechanizmach i systemach statku, personelu biorącym w nich udział, a także o potencjalnych zagrożeniach;

.3 poziomie i stanie, gdzie jest to właściwe, wody lub pozostałości w zęzach, zbiornikach balastowych, zbiornikach na pozostałości ładunków płynnych, zbiornikach ścieków sanitarnych, zbiornikach zapasowych oraz specjalnych wymaganiach dotyczących wykorzystania lub usuwania ich zawartości;

.4 wszelkich specjalnych wymaganiach dotyczących dyspozycji systemem sanitarnym;

.5 stanie i gotowości przenośnego sprzętu ochrony przeciwpożarowej oraz stałych instalacji przeciwpożarowych i systemów wykrywania ognia;

.6 upoważnionym personelu remontowym na statku zajętym czynnościami technicznymi, miejscu jego prac i funkcjach naprawczych oraz innych upoważnionych osobach na statku i o potrzebnej załodze;

.7 wszelkich przepisach portowych odnoszących się do wycieków ze statku, wymaganiach obrony przeciwpożarowej i gotowości statku, szczególnie podczas spodziewanej złej pogody;

.8 liniach łączności między statkiem a personelem brzegowym, włączając władze portowe, na wypadek powstania zagrożenia lub potrzebnej pomocy;

.9 wszystkich innych okolicznościach mających znaczenie dla bezpieczeństwa statku, jego załogi, ładunku lub ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem ; oraz

.10 procedurach powiadamiania odpowiednich władz o wszelkich zanieczyszczeniach środowiska wynikłych z czynności technicznych.

101 Oficerowie mechanicy obejmujący wachtę, przed przyjęciem kierowania wachtą, powinni sprawdzić, czy są w pełni poinformowani przez zdającego oficera mechanika o powyższych zagadnieniach; oraz:

.1 zaznajomieni z istniejącymi i potencjalnymi źródłami zasilania, ogrzewania i oświetlenia oraz ich dystrybucją;

.2 znają dostępność i stan paliwa na statku, smarów i wszystkich rodzajów zaopatrzenia w wodę;

.3 są gotowi do przygotowania statku i jego mechanizmów, o ile jest to możliwe, do stanu pogotowia lub warunków zagrożenia, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Część 4-3 - Wykonywanie wachty pokładowej

102 Oficer kierujący wachtą pokładową powinien:

.1 dokonywać obchodów w celu przeprowadzenia inspekcji statku, w odpowiednich odstępach czasu;

.2 zwracać szczególną uwagę na:

.2.1 stan i zabezpieczenie schodni, łańcucha kotwicznego i cum, szczególnie przy zmianie kierunku pływu i w miejscach postoju z dużymi różnicami poziomu wody, jeżeli trzeba, podejmując kroki zapewniające im normalne warunki pracy;

.2.2 zanurzenie, zapas wody pod stępką i ogólny stan statku, aby uniknąć niebezpiecznego przechyłu bocznego lub przegłębienia podczas operacji ładunkowych lub balastowania,

.2.3 pogodę i stan morza,

.2.4 przestrzeganie wszystkich przepisów dotyczących bezpieczeństwa i obrony przeciwpożarowej,

.2.5 poziom wody w zęzach i zbiornikach,

.2.6 wszystkie osoby na statku i ich miejsce pobytu, szczególnie w odległych lub zamkniętych przestrzeniach; oraz

.2.7 zapalanie świateł i nadawanie sygnałów;

.3 podczas złej pogody lub po otrzymaniu ostrzeżenia sztormowego, podjąć niezbędne kroki w celu ochrony statku, osób na pokładzie i ładunku;

.4 podjąć wszelkie środki ostrożności, aby zapobiec zanieczyszczeniu środowiska przez statek;

.5 w sytuacjach awaryjnych zagrażających bezpieczeństwu statku wszcząć alarm, poinformować kapitana, podjąć wszelkie możliwe kroki zapobiegające jakimkolwiek uszkodzeniom brzegowym lub sąsiadujących statków;

.6 znać warunki stateczności statku aby, na wypadek pożaru, poinformować brzegowe władze pożarnicze o przybliżonych ilościach wody, którą można wpompować na statek bez narażenia go na niebezpieczeństwo;

.7 zaoferować pomoc statkom lub osobom znajdującym się w niebezpieczeństwie;

.8 podjąć niezbędne środki zaradcze, aby zapobiec wypadkom lub uszkodzeniom, w przypadku, kiedy mają być obracane śruby; oraz

.9 zapisywać w odpowiednim dzienniku wszystkie ważne wydarzenia mające wpływ na statek.

Część 4-4 Wykonywanie wachty maszynowej

103 Oficer kierujący wachtą maszynową powinien zwracać szczególną uwagę na:

.1 przestrzeganie wszystkich zarządzeń, specjalnych procedur działania i przepisów dotyczących niebezpiecznych warunków i zapobieganiu we wszystkich dziedzinach będących w zakresie jego obowiązków;

.2 instrumenty i systemy sterowania, kontrolowanie wszystkich źródeł zasilania, działające systemy i ich części;

.3 techniki, metody i procedury niezbędne dla zapobiegania naruszeniom przepisów o zanieczyszczeniach, wydanych przez władze lokalne; oraz

.4 stan zęz.

104 Oficer kierujący wachtą maszynową powinien:

.1 w sytuacjach awaryjnych wszcząć alarm, kiedy w jego przekonaniu sytuacja tego wymaga, oraz podjąć wszystkie możliwe kroki zapobiegające uszkodzeniom statku, osób na pokładzie i ładunku;

.2 mieć świadomość potrzeb oficera pokładowego w odniesieniu do urządzeń niezbędnych przy prowadzeniu prac przeładunkowych i dodatkowych wymagań dotyczących systemu balastowego i innych systemów kontroli stateczności statku;

.3 dokonywać częstych obchodów inspekcyjnych, aby określić możliwe usterki i awarie sprzętu i podjąć natychmiastowe czynności zaradcze zapewniające bezpieczeństwo statku, operacji ładunkowych, portu i środowiska;

.4 zapewnić, aby były podjęte niezbędne środki zaradcze, w zakresie jego odpowiedzialności, zapobiegające wypadkom lub uszkodzeniom różnych systemów elektrycznych, elektronicznych, hydraulicznych, pneumatycznych i mechanicznych statku;

.5 zapewnić, aby wszystkie ważne wydarzenia wpływające na działanie, regulacje lub remonty mechanizmów statkowych zostały zadowalająco zapisane.

Część 4-5 Wachta w porcie na statkach przewożącyh materiały niebezpieczne

Ogólne

105 Kapitan każdego statku przewożącego ładunek niebezpieczny, czy to wybuchowy, łatwo palny, trujący, zagrażający zdrowiu, czy zanieczyszczający środowisko, powinien upewnić się, że jest utrzymywany bezpieczny skład i właściwa organizacja pełnionej wachty. Na statkach przewożących niebezpieczny ładunek masowy będzie to osiągane przez utrzymywanie w gotowości na statku odpowiednio wykwalifikowanego oficera oraz, gdzie zajdzie taka potrzeba, marynarzy nawet wtedy, gdy statek jest bezpiecznie zacumowany lub bezpiecznie stoi na kotwicy w porcie.

106 Na statkach przewożących ładunki niebezpieczne inne niż masowe kapitan powinien w pełni uwzględnić charakter, ilość, rodzaj opakowania i sztauowanie niebezpiecznego ładunku oraz wszystkie specjalne warunki na statku, na morzu i lądzie.

Część B
Zalecane wytyczne dotyczące przepisów Konwencji STCW i jej Załącznika

Wprowadzenie

1 Ta część Kodu STCW zawiera zalecane wytyczne, mające na celu ułatwienie Stronom Konwencji STCW i tym, którzy będą je wprowadzać w życie, stosowania ich w praktyce i egzekwowania ich wykonania. Kolejnym celem jest nadanie tym przepisom kompletnej i jednolitej formy.

2 Sugerowane środki zaradcze nie są obligatoryjne, a podane przykłady służą do zilustrowania, jak należałoby się podporządkować pewnym wymaganiom Konwencji.

Ogólnie biorąc, zalecenia te przedstawiają stanowisko wobec poruszonych problemów podczas dyskusji na forum IMO, jak również wynik konsultacji z Międzynarodową Unią Pracy, Międzynarodową Unią Telekomunikacyjną i Światową Organizacją Zdrowia.

3 Przestrzeganie wytycznych przedstawionych w tej części dopomoże Organizacji IMO osiągnąć jej cel polegający na utrzymaniu możliwie najwyższego poziomu kompetencji załóg wszystkich narodowości i statków wszystkich bander.

4 Wskazówki zawarte w tej części dotyczą określonych artykułów Konwencji oraz uzupełniają wytyczne do przepisów zawartych w załączniku. Numeracja sekcji występujących w tej części aneksu odpowiada artykułom i przepisom Konwencji.

Tak jak to wskazano w części A, tekst każdej sekcji może być podzielony na numerowane części i ustępy, ale taka numeracja dotyczy tylko tej części tekstu.

Wytyczne dotyczące przepisów artykułów

Sekcja B-I

Wytyczne dotyczące ogólnych obowiązków w świetle Konwencji

(Brak przepisów)

Sekcja B-II

Wytyczne dotyczące definicji i wyjaśnień

1 Definicje zawarte w artykule II Konwencji oraz definicje i wyjaśnienia zawarte w Prawidle I/1 jej Załącznika dotyczą terminologii użytej w części A i B tego Kodu. Uzupełniające definicje, które stosuje się tylko do przepisów niniejszego Kodu, są zawarte w Sekcji A-I/1.

2 Definicja "dyplom/świadectwo" pojawiająca się w Artykule II (c) może dotyczyć trzech sytuacji:

.1 Administracja może wydać dyplom/świadectwo

.2 Administracja może zlecić wydanie dyplomu/świadectwa z jej upoważnienia lub

.3 Administracja może uznać dyplom/świadectwo wydane przez inną Stronę, jak to przewiduje Prawidło I/10

Sekcja B-III

Wytyczne dotyczące stosowania Konwencji

1 Podczas gdy definicja " statek rybacki" zawarta w Artykule II, ust. (h) wyklucza statki używane do połowu ryb, wielorybów, fok, morsów lub innych żywych zasobów morza z obowiązku stosowania przepisów Konwencji, statki nie trudniące się połowem nie mogą skorzystać z takiego przywileju.

2 Konwencja wyklucza wszystkie drewniane statki o prymitywnej konstrukcji łącznie z dżonkami.

Sekcja B-IV

Wytyczne dotyczące przekazu informacji

W ust. 1 (b) Artykułu IV, słowa "gdzie jest to odpowiednie" obejmują:

.1 uznanie dyplomu/świadectwa wydanego przez inną Stronę; lub

.2 wydanie własnego dyplomu/świadectwa przez Administrację, o ile to ma zastosowanie, na podstawie uznania dyplomu/świadectwa wydanego przez inną Stronę.

Sekcja B-V

Wytyczne dotyczące innych umów i ich interpretacji

Słowo "ustalenia", występujące w ust. (1) Artykułu V, ma również dotyczyć przepisów wcześniej podpisanych w umowach państwowych dotyczących wzajemnego uznawania dyplomów/świadectw.

Sekcja B-VI

Wytyczne dotyczące dyplomów/świadectw

Zobacz: wytyczne podane w Sekcji B-II i B/2.

Przedsiębiorstwa żeglugowe eksploatujące statki pod banderą danej Administracji powinny zostać poinformowane o wprowadzanych przepisach, zarysie procedur i polityce ich egzekwowania

Sekcja B-VII

Wytyczne dotyczące przepisów przejściowych

Dyplomy uprawniające do zajmowania stanowiska, które są obecnie uznawane przez Strony poświadczające odpowiednie kwalifikacje do objęcia innego stanowiska, jak np. dyplom starszego oficera uprawniający do zajęcia stanowiska kapitana, powinny być nadal uznane jako ważne w myśl Artykułu VII. W podobny sposób powinny być uznawane dyplomy wydane w świetle przepisów ust. 2 Artykułu VII.

Sekcja B-VIII

Wytyczne dotyczące wydawania zwolnień

Przedsiębiorstwa żeglugowe powinny zostać poinformowane przez swoją Administrację o wprowadzanych przepisach i polityce ich egzekwowania. Specjalne wytyczne powinny zostać wydane dla osób uprawnionych przez Administrację do wydawania zwolnień. Informacje o wydanych zezwoleniach powinny być streszczone we wstępnym sprawozdaniu, przekazywanym do Sekretarza Generalnego, zgodnie z wymaganiami Sekcji A-I/7.

Sekcja B-IX

Wytyczne dotyczące równoważności dyplomów

1 Dyplomy Marynarki Wojennej mogą nadal być akceptowane i wyciągi pływania mogą nadal być wydawane oficerom Marynarki Wojennej jako równoważne na podstawie Artykułu IX, pod warunkiem, że spełniają wymagania Konwencji.

Sekcja B-X

Wytyczne dotyczące kontroli

(Brak przepisów - zobacz: Sekcja B-I/4)

Sekcja B-XI

Wytyczne dotyczące promowania współpracy technicznej

1 Rządy, przy współpracy z IMO, powinny udzielić, ewentualnie zaaranżować udzielenie pomocy krajom mającym problemy z wdrażaniem wymagań Konwencji, o ile wystąpią o taką pomoc.

2 Podkreśla się ważność odpowiedniego wyszkolenia kapitanów i innego personelu zatrudnionego na tankowcach, chemikaliowcach, gazowcach i pasażerskich statkach typu Ro-Ro. W niektórych wypadkach mogą występować trudności w zdobyciu wymaganego doświadczenia i przeprowadzaniu odpowiednich szkoleń specjalistycznych, a zwłaszcza w krajach rozwijających się.

Baza danych dla wymagań egzaminacyjnych

3 Proponuje się, aby Strony, których szkoły morskie lub centra szkoleniowe kształcą absolwentów z różnych krajów, zechciały utworzyć bazę danych z pytaniami i odpowiedziami egzaminacyjnymi na zasadzie dwustronnej wymiany materiałów egzaminacyjnych z krajem lub krajami, które już takimi danymi dysponują.

Dostępność morskich symulatorów szkoleniowych

4 Sekretariat IMO prowadzi spis morskich symulatorów szkoleniowych, jako źródło informacji dla Stron i innych, udzielając w ten sposób informacji o dostępności różnych typów symulatorów do szkolenia załóg, uwzględniając w szczególności załogi z krajów, które nie posiadają takich środków szkolenia.

5 Sugeruje się Stronom, by informowały Sekretariat IMO o posiadanych morskich symulatorach szkoleniowych i uaktualnianiu informacji w wypadku jakichkolwiek zmian lub uzyskania nowego sprzętu.

Informacja o współpracy technicznej

6 W Sekretariacie Generalnym IMO, mieszczącym się pod adresem:

4 Albert Embankment, London. SE1 7SR, UK, można uzyskać informację o technicznych służbach doradczych, dostępie do międzynarodowych instytucji szkoleniowych związanych z IMO oraz technicznych stowarzyszeniach i współpracy technicznej.

(brak wytycznych odnoszących się do artykułów od XII do XVII)



Wytyczne dotyczące przepisów Załącznika do Konwencji STCW

ROZDZIAŁ I
Wytyczne dotyczące przepisów ogólnych

Sekcja B-I/1

Wytyczne dotyczące definicji i wyjaśnień

1 Definicje zawarte w Artykule II Konwencji oraz definicje i ich interpretacje zawarte w Prawidle I/1 tego Załącznika dotyczą również terminów używanych w części A i B tego Kodu. Uzupełniające definicje, które mają zastosowanie tylko do przepisów niniejszego Kodu są zawarte w sekcji A-I/1.

2 Zgodnie z przepisami o bezpiecznej obsadzie statku, jak to podano w rozdziale VII, oficerowie mogą zajmować stanowiska o wielozadaniowych funkcjach, pełnić obowiązki na dwóch stanowiskach lub pracować w innej roli zatwierdzonej przez Administrację.

3 Zgodnie z przepisami o bezpiecznej obsadzie statku, jak to podano w rozdziale VII, członkowie załogi mogą zajmować stanowiska o wielozadaniowych funkcjach, pełnić obowiązki na dwóch stanowiskach lub pracować w innej roli zatwierdzonej przez Administrację.

Sekcja B-I/2

Wytyczne dotyczące dyplomów oraz potwierdzeń

1 W wypadku gdy potwierdzenie stanowi integralną część dyplomu, jak to podano w Sekcji A-I/2, ust. 1, odpowiednia informacja powinna być umieszczona na dyplomie, zgodnie z niżej podanym wzorem, z pominięciem miejsca o numerze .2. W przeciwnym razie przygotowując potwierdzenie wydania dyplomu, miejsca numerowane od .1 do .17 powinny być wypełnione tak, jak to uwidoczniono na niżej zamieszczonym przykładzie:

.1 Podaj nazwę Państwa wydającego ten dyplom.

.2 Podaj kolejny numer dyplomu przyznanego przez Administrację.

.3 Podaj nazwisko i imiona członka załogi, któremu jest wystawiany dyplom. Dane osobowe powinny być identyczne z danymi występującymi w:

- paszporcie członka załogi

- dowodzie osobistym członka załogi, lub

- innych oficjalnych dokumentach wydawanych przez Administrację.

.4 Miejsce na podanie numeru lub numerów prawideł Konwencji STCW, zgodnie z którymi członek załogi uzyskał kwalifikacje:

na przykład:

.4.1 II/1, jeśli członek załogi uzyskał kwalifikacje oficera, mogącego pełnić wachtę nawigacyjną,

.4.2 III/1, jeśli członek załogi uzyskał kwalifikacje oficera mechanika, mogącego pełnić wachtę w siłowni wachtowej (obsadzonej załogą) lub mogącego pełnić obowiązki w siłowni okresowo bezzałogowej,

.4.3 IV/2, jeśli członek załogi uzyskał kwalifikacje radiooperatora,

.4.4 VII/1, jeżeli dyplom upoważnia do pełnienia funkcji, a kwalifikacje członka załogi odpowiadają funkcjom wymienionym w części A tego Kodu,

na przykład: funkcja oficera mechanika na poziomie kierowniczym; oraz

.4.5 III/1 i V/1, jeśli członek załogi uzyskał kwalifikacje oficera mechanika mogącego pełnić służbę w siłowni wachtowej lub mogącego pełnić wyznaczone obowiązki w czasowo bezwachtowej siłowni na tankowcach (zobacz: ograniczenia w podpunktach .8 oraz .10 poniżej).

.5 Podać datę upływu ważności potwierdzenia dyplomu.

Data na potwierdzeniu nie powinna być późniejsza od daty upływu ważności dyplomu, do którego zostało wystawione. Termin ważności potwierdzenia nie może być dłuższy niż pięć lat od daty wydania.

.6 W tej kolumnie powinny być wymienione funkcje, do pełnienia których posiadacz dyplomu uzyskał kwalifikacje wyszczególnione w części A przepisów. Funkcje i związane z nimi zakresy odpowiedzialności są wyszczególnione w tabelach zakresu kompetencji przedstawionych w rozdziałach II, III i IV w części A tego Kodu oraz są spisane w skorowidzu we wstępie do części A. Nie zachodzi konieczność wymieniania wszystkich funkcji, jeśli zamieszczono adnotacje przy punkcie .4 dotyczące prawideł w rozdziałach II, III i IV części A przepisów.

.7 W tej kolumnie powinien być określony zakres odpowiedzialności wynikający z funkcji, do pełnienia których posiadacz dyplomu został upoważniony w punkcie .6. Zakres odpowiedzialności jest wymieniony w tabelach kompetencji przedstawionych w rozdziałach II, III i IV części A Kodu, a także oddzielnie wymienionych w skorowidzu we wstępie do części A.

.8 Ogólne ograniczenia takie jak obowiązek noszenia szkieł korekcyjnych podczas pełnienia obowiązków powinny być wyraźnie wymienione na samym początku kolumny do wpisu ograniczeń. Ograniczenia dotyczące funkcji i wymienione w kolumnie .6 powinny być wpisane w odpowiedni wiersz, obok funkcji, której dotyczą, np.:

.8.1 "nie uprawnia do pełnienia obowiązków na tankowcach", jeśli nie posiada uprawnień wymienionych w rozdziale V.

.8.2 "nie uprawnia do pełnienia obowiązków na tankowcach, z wyjątkiem tankowców do przewozu ropy" - o ile posiada uprawnienia do pracy na tankowcach do przewozu ropy, zgodnie z rozdziałem V.

.8.3 "nie uprawnia do pełnienia obowiązków na statkach, na których kotły parowe są integralną częścią siłowni" - o ile uzyskane doświadczenie nie uprawnia posiadacza do pełnienia obowiązków na statkach parowych zgodnie z przepisami Konwencji STCW, oraz

. 8.4 "ważny tylko w żegludze przybrzeżnej" - o ile uzyskane doświadczenie nie uprawnia posiadacza do pełnienia obowiązków w żegludze międzynarodowej, zgodnie z przepisami Konwencji STCW.

Uwaga: Ograniczenia tonażowe i mocy siłowni nie muszą być umieszczane w kolumnach ograniczeń, jeśli zostały wyszczególnione w nazwie dyplomu/świadectwa i w części wkładki w kolumnie .9 dotyczącej stanowiska.

.9 Stanowisko lub stanowiska umieszczone w kolumnie .9 powinny być równoznaczne z wymienionymi w tytule odpowiedniego prawidła STCW lub prawideł dotyczących dyplomów/świadectw wydawanych zgodnie z rozdziałem II i III i zgodne z przepisami o bezpiecznej obsadzie statku, zatwierdzonej przez Administrację.

.10 Ogólne ograniczenia takie jak: obowiązek noszenia szkieł korekcyjnych podczas pełnienia obowiązków powinny być wyraźnie wymienione na samym początku kolumny. Ograniczenia umieszczone w kolumnie .10 powinny być zgodne z ograniczeniami wymienionymi w kolumnie .8 dla pełnienia funkcji na określonym stanowisku.

.11 Numer umieszczony w podpunkcie .11 powinien być identyczny z numerem dyplomu, tak aby zarówno dyplom/świadectwo, jak i jego potwierdzenie posiadało ten sam niepowtarzalny numer, pod którym byłoby umieszczone w spisie dyplomów i potwierdzeń oraz innych załączników.

.12 Miejsce na umieszczenie daty wydania pierwszego potwierdzenia. Data wydania potwierdzenia może, ale nie musi, być identyczna z datą wydania dyplomu, zależnie od okoliczności.

.13 Miejsce na nazwisko osoby upoważnionej do wydania potwierdzenia. Nazwisko należy wypisać drukowanymi literami poniżej podpisu upoważnionego urzędnika.

.14 Miejsce na wpisanie daty urodzenia, która powinna być zgodna z datą urodzenia występującą w archiwum Administracji lub w jakiś inny sposób udokumentowaną.

.15 Właściciel potwierdzenia dyplomu powinien podpisać je w obecności urzędnika. Istnieje też możliwość doklejenia części formularza zgłoszeniowego z uprzednio złożonym podpisem właściciela potwierdzenia. Wklejony podpis musi zostać zweryfikowany.

.16 Fotografia powinna być standardową fotografią paszportową, czarno-białą lub kolorową z ujęciem głowy i ramion, dostarczoną w dwóch egzemplarzach tak, aby jedna pozostała w archiwum.

.17 O ile potwierdzenie posiada miejsca na przedłużenie ważności, (zobacz: Sekcja A-I/2 ust. 1) Administracja może odnowić potwierdzenie przez wypełnienie odpowiedniego miejsca, po ponownym zweryfikowaniu przydatności posiadacza dyplomu do wykonywania zawodu, zgodnie z prawidłem I/11.

(pieczęć urzędowa) (kraj) POTWIERDZENIE WYDANIA DYPLOMU NA PODSTAWIE MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT, z 1978 r., z POPRAWKAMI z 1995 r. Rząd.......... 1..... .potwierdza, że Dyplom Nr......... 2........ został wydany.... .......3............., który wykazał się kwalifikacjami zgodnie z przepisami........ 4.......... powyższej Konwencji uzupełnionej poprawkami i został uznany kompetentnym do pełnienia następujących funkcji w wymienionym zakresie, z zaznaczonymi ograniczeniami w terminie do..... 5........ lub do daty upływu ważności, lub przedłużenia ważności niniejszego potwierdzenia na odwrocie. +----------------+---------------+--------------------------------------+ |.6 funkcja |.7 zakres |.8 ewentualne ograniczenia | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ Posiadacz niniejszego potwierdzenia może zajmować poniższe stanowisko/-a wymienione w przepisach Administracji o bezpiecznej obsadzie statku. +---------------------------------+-------------------------------------+ |.9 stanowisko |.10 ewentualne ograniczenia | +---------------------------------+-------------------------------------+ | | | | | | +---------------------------------+-------------------------------------+ Potwierdzenie nr.................... .11..... wydane dnia...... .12 (pieczęć urzędowa) ............................... .13 .... podpis upoważnionego urzędnika .................................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Oryginał tego potwierdzenia musi być przechowywany na statku i udostępniany na żądanie (zgodnie z prawidłemI/2 Konwencji). przedłużenie ważności potwierdzenia do dnia ....................... (pieczęć urzędowa) .............................. podpis upoważnionego urzędnika przedłużono dnia .......................... .17 ....................................... imię i nazwisko upoważnionego urzędnika data urodzenia posiadacza dyplomu ...................... .14 podpis posiadacza dyplomu .............................. .15 zdjęcie posiadacza dyplomu .16 przedłużenie ważności potwierdzenia do dnia ....................... (pieczęć urzędowa) .............................. podpis upoważnionego urzędnika przedłużono dnia .......................... .17 ....................................... imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
2 Potwierdzenie ważności dyplomu może być złączone z odpowiednim dyplomem albo może być wydane jako osobny dokument (zobacz: STCW prawidło I/2, ust. 6). Wszystkie adnotacje powinny być wpisane alfabetem łacińskim i cyframi arabskimi (zobacz: STCW prawidło I/2, ust. 8).

Miejsca numerowane od .1 do .17 powinny być wypełniane zgodnie z załączonym poniżej formularzem, w podobny sposób, jak to przedstawiono w ust. 1 powyżej, z wyjątkiem poniższych podpunktów:

.2 Miejsce do wpisania numeru dyplomu przyznanego przez Stronę.

.3 Miejsce na nazwisko członka załogi, którego dyplom dotyczy.

.4 Miejsce do wpisania nazwy Strony wydającej dyplom.

.9 - Miejsce do wpisania stanowiska lub stanowisk ujętych w kolumnie .9 zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpiecznego obsadzania statku wydanymi przez Administrację uznającą dyplom.

.11 Miejsce na wpisanie numeru potwierdzenia, który ułatwi odszukanie go w archiwum potwierdzeń.

.12 Miejsce na wpisanie daty pierwszego wystawienia potwierdzenia.

3 W wypadku wystawiania duplikatu dyplomu lub jego potwierdzenia, których oryginały uległy zaginięciu lub zniszczeniu, Strony powinny wydać duplikat o nowym numerze, aby uniknąć pomyłek w rozróżnianiu oryginału i duplikatu.

(pieczęć urzędowa) (kraj) POTWIERDZENIE UZNANIA DYPLOMU WYDANEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT, z 1978 r., z POPRAWKAMI z 1995 r. Rząd............ 1....... potwierdza, że dyplom Nr..... .2....... został wydany.......... .3........ przez Rząd lub na zlecenie ....... .4 i zgodnie z przepisami prawidła I/10 powyższej Konwencji uzupełnionej poprawkami uznaje wyżej wymienioną osobę za kompetentną do pełnienia następujących funkcji w wymienionym zakresie, z zaznaczonymi ograniczeniami w terminie do ......5....... lub do daty upływu ważności, lub przedłużenia ważności tego potwierdzenia na odwrocie. +----------------+---------------+--------------------------------------+ |.6 funkc |.7 zakres |.8 ewentualne ograniczenia | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ | | | | +----------------+---------------+--------------------------------------+ Prawny właściciel niniejszego potwierdzenia może zajmować poniższe stanowisko lub stanowiska wymienione w przepisach Administracji o bezpiecznej obsadzie statku. +---------------------------------+-------------------------------------+ |.9 stanowisko |.10 ewentualne ograniczenia | +---------------------------------+-------------------------------------+ | | | | | | +---------------------------------+-------------------------------------+ potwierdzenie nr.................... .11..... wydane dnia...... .12 (pieczęć urzędowa) ............................... .13 .... podpis upoważnionego urzędnika .................................. Imię i nazwisko upoważnionego urzędnika Oryginał tego potwierdzenia musi być przechowywany na statku i udostępniany na żądanie (zgodnie z prawidłemI/2 Konwencji). data urodzenia posiadacza dyplomu ................. .14..... podpis posiadacza dyplomu .............................. .15 zdjęcie posiadacza dyplomu .16 przedłużenie ważności potwierdzenia do dnia ....................... (pieczęć urzędowa) .............................. podpis upoważnionego urzędnika przedłużono dnia .......................... .17 ....................................... imię i nazwisko upoważnionego urzędnika przedłużenie ważności potwierdzenia do dnia ....................... (pieczęć urzędowa) .............................. podpis upoważnionego urzędnika przedłużono dnia .......................... .17 ....................................... imię i nazwisko upoważnionego urzędnika
SEKCJA B-I/3

Wytyczne dotyczące podróży przybrzeżnych

1 W przypadku gdy Strona chce zdefiniować pojęcie podróży przybrzeżnych, dla celów ustalenia różnic między dziedzinami wiedzy wymienionymi w kolumnie 2 tablicy kompetencji zawartej w rozdziale II i III części A Kodu dotyczących zasad wydawania dyplomów ważnych do pracy na statkach uprawnionych do używania bandery Strony i dopuszczonych do żeglugi przybrzeżnej, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki, pamiętając o ich wpływie na bezpieczeństwo wszystkich statków i środowiska morskiego.

.1 typ statku i rodzaj uprawianej żeglugi

.2 tonaż brutto statku i moc maszyn silnika głównego wyrażona w kW

.3 charakter i długość podróży

.4 maksymalna odległość od portu schronienia

.5 adekwatność zasięgu działania i dokładności urządzeń do określania pozycji nawigacyjnej

.6 warunki pogodowe normalnie występujące w rejonie odbywania podróży przybrzeżnych

.7 wyposażenie statku i stacji brzegowych w sprzęt łączności dla celów ratowniczych.

2 Strona posiadająca statki odbywające podróże przybrzeżne na akwenach przybrzeżnych innej Strony powinna nawiązać dwustronne porozumienie z daną Stroną.

3 Celem tych porozumień nie jest rozciągnięcie rejonu pływania z żeglugi przybrzeżnej na cały świat tłumacząc się tym, że statek przebywa stale na akwenach wód przybrzeżnych kolejnych sąsiednich Stron.

Sekcja B-I/4

Wytyczne dotyczące procedur kontrolnych

Wstęp

1 Celem procedur kontrolnych, zgodnie z prawidłem I/4, jest upewnienie się przez uprawnionych przez władze portowe danej Strony do tego celu urzędników, że członkowie załogi statku posiadają wystarczające kompetencje zapewniające bezpieczną i nie zagrażającą środowisku żeglugę.

2 Cele tych kontroli w zasadzie nie różnią się od okresowo przeprowadzanych kontroli elementów konstrukcyjnych i wyposażenia statku. Istotą tych kontroli jest uzyskanie oceny całościowego systemu bezpieczeństwa statku i zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska.

Ocena

3 Uściślając wytyczne oceny, tak jak to wskazano w Sekcji A-I/4, zredukuje się do minimum subiektywność ocen, co jest elementem nieuniknionym we wszelkiego rodzaju kontrolach.

4 Wyraźne wytyczne podane w prawidle I/4, ust. 1.3 w zasadzie wystarczą, by skierować uwagę inspektora na zakresy kompetencji. Idąc za wskazówkami wytycznych, inspektorzy mogą sprawdzić dowody umiejętności nabyte na szkoleniach. W wypadku gdy dokumentacja budzi wątpliwości lub jest niekompletna,. inspektor może zarządzić demonstrację danej umiejętności.

5 Inspektor znajdujący się na pokładzie statku, badający przebieg zdarzenia, jak podano w prawidle I/4, lub przeprowadzający rutynową kontrolę, powinien osądzić w oparciu o swoje doświadczenie, czy statek jest eksploatowany w sposób mogący zagrażać życiu, mieniu lub środowisku.

Sekcja B-I/5

Wytyczne dotyczące przepisów w poszczególnych krajach

(Brak przepisów)

Sekcja B-l/6

Wskazówki dotyczące szkolenia i jego oceny

Kwalifikacje instruktorów i egzaminatorów

1 Każda Strona powinna upewnić się, że instruktorzy i egzaminatorzy mają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie do prowadzenia odpowiednich typów i poziomów szkolenia i wystawiania oceny członkom załóg, zgodnie z wymaganiami Konwencji i wytycznymi podanymi w tej sekcji.

Szkolenia podczas pracy i ich ocena

2 Każda osoba prowadząca szkolenie członków załogi podczas pracy na statku lub na lądzie, którego ukończenie pozwalałoby później ubiegać się o świadectwa kwalifikacyjne zgodnie z Konwencją, powinna otrzymać odpowiednie wskazówki i instrukcje dotyczące treści i metod szkolenia.

3 Każda osoba odpowiedzialna za nadzór nad szkoleniem członków załogi podczas pracy na statku lub na lądzie, którego ukończenie pozwalałoby później ubiegać się o świadectwa kwalifikacyjne zgodnie z Konwencją, powinna mieć odpowiednie doświadczenie i wiedzę dotyczącą treści i metod szkolenia.

4 Każda osoba, na statku lub na lądzie, egzaminująca członków załogi po szkoleniach, którzy po zdaniu tych egzaminów mogliby ubiegać się o świadectwa kwalifikacyjne zgodnie z Konwencją, powinna:

.1 otrzymać odpowiednie wskazówki dotyczące oceny znajomości i umiejętności

.2 zdobyć praktyczne umiejętności oceniania pod kierunkiem doświadczonego egzaminatora, ku jego zadowoleniu.

5 Każda osoba odpowiadająca za nadzór nad szkoleniem członków załóg, którego ukończenie pozwalałoby później ubiegać się o świadectwo kwalifikacyjne zgodnie z Konwencją, powinna w pełni rozumieć system ocen, metody szkolenia i znać zakres praktycznych umiejętności.

Sekcja B-I/7

Wytyczne dotyczące przepływu informacji

Sprawozdania dotyczące napotkanych trudności

Strony są proszone o załączanie w sprawozdaniach wymaganych zgodnie z prawidłem I/7 uwag na temat przydatności wskazówek zawartych w części B niniejszego Kodu.

Sekcja B-I/8

Wskazówki dotyczące norm jakości

1 Wprowadzając odpowiednie normy jakości, zgodnie z przepisami prawidła I/8 Sekcji A-I/8, w systemie administrowania dyplomów, Strony powinny wziąć pod uwagę istniejące krajowe i międzynarodowe systemy i włączać poniższe kluczowe elementy poprzez określenie:

.1 polityki dotyczącej jakości i środków, według których polityka ta ma być wprowadzana;

.2 systemu jakości obejmującego strukturę organizacyjną, odpowiedzialność, procedury, procesy, zasoby i środki niezbędne do zarządzania jakością;

.3 technik operacyjnych i czynności zapewniających sterowanie jakością;

.4 zasad systematycznego kontrolowania włączając w to system wewnętrznej kontroli jakości i mając na względzie zagwarantowanie osiągnięcia wszystkich zamierzonych celów;

.5 zasad cyklicznej zewnętrznej kontroli i oceny jakości, jak opisano poniżej.

2 Ustalając takie normy jakości w administrowaniu krajowym systemem dyplomów, Administracje powinny dopilnować, czy przyjęte ustalenia dotyczące tych norm:

.1 są wystarczająco elastyczne, aby umożliwić w systemie wydawania świadectw i dyplomów uwzględnianie zmieniających się potrzeb przemysłu i czy ułatwiają oraz zachęcają do stosowania nowych technologii;

.2 pokrywają wszystkie zagadnienia objęte różnymi przepisami Konwencji, a w szczególności prawidłami od I/2 do I/15 i innymi przepisami, które umożliwiają Administracji wydawanie dyplomów czy też zwolnień i ich ewentualne wycofanie, unieważnienie lub zawieszenie;

.3 czy obejmują odpowiedzialność Administracji w zakresie zatwierdzania szkoleń na wszystkich poziomach i za ich ocenianie poczynając od kursów typu studenckiego, kursów uaktualniających wiadomości w celu otrzymania dyplomów oficerskich, po krótkie kursy zawodowe; oraz

.4 czy obejmują organizowanie wewnętrznej kontroli jakości, zgodnie z ust. 1.4, pociągające za sobą rozległe samokształcenie na temat postępowania administracyjnego, na wszystkich poziomach, w celu badania osiągnięć ustalonych celów dla stworzenia podstawy do niezależnej zewnętrznej oceny wymaganej tak jak ustalono w Sekcji A-I/8, ust. 3.

Model norm jakości oceny wiedzy, zrozumienia, umiejętności i kompetencji

3 Model norm jakości oceny wiedzy, zrozumienia, umiejętności i kompetencji powinien zawierać zalecenia podane w niniejszej Sekcji w ogólnych ramach:

.1 normy jakości w ramach krajowego systemu kształcenia i szkolenia; lub

.2 alternatywny model norm jakości, który mógłby być zaakceptowany przez Organizację.

4 Powyższy model norm jakości powinien zawierać:

.1 politykę dotyczącą jakości, uwzględniającą zobowiązanie się instytucji i ośrodków szkoleniowych do uzyskiwania wyznaczonych celów i do uznawania celów i norm ustalanych przez władze za obowiązujące;

.2 te funkcje zarządzania jakością, które określają i wprowadzają w czyn politykę jakości w odniesieniu do aspektów pracy, a które kolidują z jakością tego, co jest dostępne łącznie z przepisami do określania postępu w ramach kursu lub programu;

.3 zakres systemu jakości tam, gdzie ma zastosowanie, akademickiej i administracyjnej struktury organizacji, odpowiedzialności, procedur, procesów i zasobów ludzkich oraz wyposażenia;

.4 funkcje systemu jakości, które mają zastosowanie we wszystkich poziomach nauczania, szkolenia, egzaminowania i oceniania oraz do jej organizacji i wprowadzania w życie w celu uzyskania pewności, że są przydatne do spełnienia zakładanych celów;

.5 procesy wewnętrznej kontroli jakości i wizytacje, mające na celu sprawdzenie, w jakim stopniu instytucja lub jednostka szkoleniowa osiąga cele programowe i skutecznie weryfikuje procedury kontroli jakości; oraz

.6 zasady przeprowadzania cyklicznej zewnętrznej kontroli oceny jakości wymagane zgodnie z prawidłem I/8 ust. 2, jak opisano poniżej. Wyniki przeprowadzonych kontroli dawałyby podstawę i punkt wyjścia do sporządzania opracowań wewnętrznej kontroli jakości.

5 Przy ustanawianiu norm jakości kształcenia, programów szkolenia i ich oceny organizacje odpowiedzialne za wprowadzenie w czyn tychże programów powinny uwzględnić, co następuje:

.1 Tam, gdzie istnieją przepisy dotyczące ustalonej akredytacji krajowej lub edukacyjne normy jakości, przepisy te powinny być wykorzystane dla kursów obejmujących wiedzę i zrozumienie wymagań Konwencji. Normy jakości powinny być zastosowane zarówno do poziomu zarządzania, jak i poziomu operacyjnego i powinny uwzględniać fakt, czy organizowanie, zarządzanie, realizowanie i ocenianie umożliwia osiągnięcie założonych celów.

.2 Tam, gdzie celem nadrzędnym jest uzyskanie poszczególnych umiejętności lub wykonanie wyznaczonego zadania, normy jakości powinny określać, czy dla osiągnięcia tego celu i dla osiągnięcia ustalonych norm wykorzystywany jest sprzęt rzeczywisty lub symulator, a także czy egzaminatorzy mają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie.

.3 Wewnętrzne oceny osiągania jakości powinny pociągać za sobą rozległe badania programów na wszystkich poziomach szkolenia w celu kontrolowania, czy założone cele są osiągane poprzez stosowanie norm jakości. Oceniane powinny być także: planowanie, projektowanie, prezentacja i wartość merytoryczna programów jak również przekazywanie i przyswajanie wiedzy oraz sprawność komunikowania się. Uzyskiwany wynik dawałby podstawę niezależnej oceny, w świetle przepisów Sekcji A-I/8, ust. 3.

Niezależna ocena

6 Każda niezależna ocena powinna zawierać systematyczną i niezależną kontrolę działań dotyczących sprawdzenia jakości, ale nie powinna obejmować ważności zdefiniowanych celów. Komisja oceniająca powinna:

.1 przeprowadzić ocenę zgodnie z udokumentowanymi procedurami;

.2 upewnić się, że wyniki każdej kontroli są udokumentowane i przedstawione do wglądu osobom odpowiedzialnym za oceniane dziedziny; oraz

.3 sprawdzić, czy sprawnie podjęto kroki w celu usunięcia uchybień.

7 Celem kontroli jest dokonanie niezależnej oceny efektywności wprowadzania norm jakości na wszystkich poziomach szkolenia. Jeżeli chodzi o instytucje kształcące i szkoleniowe, ich ocenianiem powinny zajmować się uznani akademiccy eksperci, ciała ustalające normy jakości lub przedstawicielstwo rządowe. Komisja oceniająca powinna posiadać z wyprzedzeniem dostateczną i pełną dokumentację w celu wcześniejszego zapoznania się z oczekiwanymi zadaniami. W przypadku kontroli większych ośrodków akademickich czy szkoleniowych, następujące zagadnienia powinny zostać zawarte w przesłanej informacji:

.1 stwierdzenie o kierunku szkolenia danej instytucji;

.2 szczegóły dotyczące metod kształcenia lub szkolenia;

.3 schemat organizacyjny i informacyjny komisji i ciał doradczych;

.4 informacja dotycząca kadr uczących i studentów;

.5 opis wyposażenia wnętrz i środków naukowych; oraz

.6 zarys polityki i procedur dotyczących:

.6.1 naboru studentów,

.6.2 tworzenia nowych programów kursów i przeglądu już istniejących programów,

.6.3 systemu egzaminacyjnego włącznie z odwoływaniami i egzaminami poprawkowymi,

.6.4 zatrudniania kadry uczącej, jej szkolenia, rozwoju, nagradzania i awansowania,

.6.5 motywującego wpływu ze strony studentów i przemysłu oraz

.6.6 zaangażowania się kadry szkolącej w badaniach i rozwoju.

Sprawozdanie

8 Przed złożeniem końcowego sprawozdania komisja oceniająca powinna wysłać tymczasowe sprawozdanie kierownictwu oczekując skomentowania zgłoszonych faktów. Po otrzymaniu komentarza oceniający powinni złożyć końcowe sprawozdanie, które powinno:

.1 zawierać krótką informację o kontrolowanej instytucji lub programie szkolenia;

.2 być pełne, uczciwe i dokładne;

.3 uwypuklić mocne i słabe punkty;

.4 opisać procedurę przeprowadzonego oceniania;

.5 zawierać wszelkie elementy wymienione w ust. 4;

.6 wskazać zasięg zgodności lub niezgodności z wymogami Konwencji i efektywność norm jakości w osiąganiu założonych celów; oraz

.7 wyraźnie zdefiniować uchybienia, zasugerować ewentualne usprawnienia lub podzielić się spostrzeżeniami, które opiniujący uważają za wyjątkowo ważne.

Sekcja B-I/9

Wytyczne dotyczące norm zdrowotnych - Wydawanie i rejestracja dyplomów

Badania lekarskie i wydawanie świadectw zdrowia

1 Normy ustalone zgodnie z prawidłem I/9, ust. 1 powinny uwzględniać opinie uznanych praktykujących lekarzy mających doświadczenie w medycynie morskiej.

2 Normy medyczne mogą się różnić w stosunku do osób, które rozpoczynają pracę na morzu lub już pracują. W pierwszym wypadku na przykład normy mogą być ostrzejsze, podczas gdy normy dotyczące osób starszych mogą być złagodzone.

3 Normy powinny, tak dalece jak jest to możliwe, zdefiniować obiektywne kryteria uwzględniające sprawność fizyczną potrzebną przy pracy na morzu oraz dostępność i jakość pomocy medycznej możliwej do udzielenia na statku. Normy te powinny w szczególności określać warunki, przy spełnieniu których członkowie załóg cierpiący na schorzenia zagrażające ich życiu mogą być dopuszczeni, do kontynuowania pracy na morzu.

4 Normy medyczne powinny również określać upośledzenia, takie jak na przykład daltonizm, które mogą dyskwalifikować członków załóg przy zajmowaniu niektórych stanowisk na statku.

5 Badania medyczne oraz wydawanie świadectw zdrowia dla członków załóg powinny być prowadzone przez jednego lub kilku praktykujących lekarzy uznanych przez Stronę. Należy sporządzić spis zatwierdzonych lekarzy, który byłby udostępniony innym Stronom lub armatorom.

6 O ile brak jest przepisów dotyczących obowiązujących międzynarodowych norm badania wzroku dla członków załóg, Strony powinny przyjąć minimum wymaganych norm badania wzroku dla bezpiecznej żeglugi, jak to podano w ust. od 7-11 i tabeli B-I/9, poniżej. Należy zgłaszać wszelkie wypadki morskie, do których przyczyniły się upośledzenia wzroku.

7 Każda Administracja może dowolnie nie zgodzić się lub zrezygnować z każdej z norm podanych w tabeli B-I/9. Normy należy opierać na medycznych i innych źródłach informacji, które mówiłyby o indywidualnym potraktowaniu badanych osób, zależnie od prawidłowo spełnianych obowiązków i funkcji na statku. Jednakże gdy wspomagane widzenie dali dla obu oczu jest mniejsze od normy, to wspomagane widzenie dali mocniejszym okiem powinno być przynajmniej o 0,2 wyższe od normy pokazanej w tabeli. Bez środków pomocniczych widzenie dali lepszym okiem powinno być przynajmniej równe 0,1.

8 Osoby pełniące obowiązki, a noszące okulary lub szkła kontaktowe powinny mieć zapasową parę w łatwo dostępnym miejscu na statku. Konieczność noszenia szkieł korekcyjnych w celu spełnienia norm medycznych powinna być odnotowana na każdym świadectwie i jego potwierdzeniu.

9 Oczy marynarzy nie powinny wskazywać na stany chorobowe. Każda istniejąca lub postępująca nieuleczalna patologia powinna wskazywać na nieprzydatność zawodową.

10 Wszelkie badania wzroku określające zdolność członka załogi do pełnienia obowiązków powinny być wiarygodne i przeprowadzone przez kompetentną osobę uznaną przez Administrację.

11 Nie zważając na powyższe przepisy, Administracja może ustalić ostrzejsze normy niż podane w poniższej tabeli B-I/9.

Wydawanie i rejestracja dyplomów

Potwierdzenie pracy na statkach

12 Przy potwierdzaniu pracy na statkach, wymaganym przez Konwencje, Strony powinny upewnić się, że ostatnio zajmowane stanowisko umożliwia otrzymanie dyplomu, o który się zwrócono, pamiętając jednocześnie, że oprócz początkowego zaznajomienia się ze służbą na statkach celem takiej służby jest umożliwienie nabycia praktyki i nauczenia się, pod odpowiednim nadzorem, umiejętności morskich i bezpiecznych procedur oraz rutyny, stosownych do kwalifikacji, o których mowa.

Potwierdzenie kursów szkoleniowych

13 Przy potwierdzaniu kursów szkoleniowych i programów Strony powinny pamiętać o tym, że różne kursy modelowe IMO, wymienione w przypisach części A tego Kodu, powinny być pomocne w przygotowywaniu kursów lub programów szkoleniowych i jednocześnie gwarantować, że szczegółowe cele nauczania zostaną osiągnięte.

Elektroniczny dostęp do rejestrów

14 O ile rejestr dyplomów, potwierdzeń i innych dokumentów wydawanych przez lub na zlecenie Strony jest prowadzony w systemie elektronicznym, Administracje lub armatorzy powinni mieć do nich zapewniony kontrolowany elektroniczny dostęp w tym celu aby mogły potwierdzić:

.1 imię i nazwisko marynarza, któremu wydano dyplom i potwierdzenie lub potwierdzono inne kwalifikacje, numery dokumentów, datę wydania i datę upływu ważności;

.2 stanowisko, które posiadacz powyższych dokumentów może zajmować i wszelkie wymienione ograniczenia; oraz

.3 funkcje, jakie posiadacz może wykonywać, dopuszczalny zakres pełnienia obowiązków i wszelkie wymienione ograniczenia.

Tabela B-I/9

MNIMALNE NORMY WZROKU NA SŁUŻBIE

+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ |Przepis |Kategoria | Dalekie widzenie*|Bliskie widzenie |Widzenie barwne |Pola widzenia |Ślepota |Diplopia | |Konwencji |marynarza | | | | |zmierzchowa |(widzenie | |STCW | +------------------+Oboje oczu razem | | | |podwójne) | | | |jedno |drugie |Wspomagane lub | | | | | | | |oko |oko |nie | | | | | | | | | | | | | | | +----------+------------------+--------+---------+--------------------------------------+------------------+--------------+-----------+ |I/11 |Kapitanowie, | | |Wzrok wymagany dla nawigacji |Normalne pole |Wzrok |Brak | |II/1 |oficerowie | | |statkowej (np, korzystanie z map |widzenia |wymagany do |znaczących | |II/2 |i marynarze,od | | |i publikacji nautycznych, używanie | |wykonywania |warunków | |II/3 |których wymaga | | |instrumentów i sprzętu na mostku oraz | |wszystkich | | |II/4 |się podjęcia | | |identyfikacja pomocy nawigacyjnych) | |funkcji w | | | |obowiązków | | | | |ciemności bez | | | |obserwatora | | | | |kompromisu | | | | | | | | | | | | |Wspomagane: |0,5** |0,5 | | | | | | |Nie | | | | | | | | |wspomagane: |0,1 |0,1 | | | | | +----------+------------------+--------+---------+--------------------------------------+------------------+--------------+-----------+ |I/11 |Wszyscy | | |Wzrok wymagany do odczytywania |Wystarczające pole|Wzrok |Brak | |III/1 |oficerowie | | |instrumentów z małej odległości, |widzenia |wymagany do |znaczących | |III/2 |mechanicy | | |obsługi sprzętu oraz identyfikacji | |wykonywania |warunków | |III/3 |i marynarze | | |systemów/składników jeśli trzeba | |wszystkich | | |III/4 |stanowiący | | | | |funkcji w | | | |część wachty | | | | |ciemności bez | | | |maszynowej | | | | |kompromisu | | | | | | | | | | | | |Wspomagane: |0,4 |0,4 | | | | | | |Nie | | | | | | | | |wspomagane: |0,1 |0,1 | | | | | +----------+------------------+--------+---------+--------------------------------------+------------------+--------------+-----------+ |I/11 |Oficerowie radio | | |Wzrok wymagany do odczytywania |Wystarczające pole|Wzrok |Brak | |IV/2 |i oficerowie | | |instrumentów z małej odległości, |widzenia |wymagany do |znaczących | | |elektrycy/elektro-| | |obsługi sprzętu oraz identyfikacji | |wykonywania |warunków | | |nicy | | |systemów/składników jeśli trzeba | |wszystkich | | | | | | | | |funkcji w | | | |Wspomagane: |0,4 |0,4 | | |ciemności bez | | | |Nie | | | | |kompromisu | | | |wspomagane: |0,1 |0,1 | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | | |* Uwaga: Wartości podane w notacji dziesiętnej (snellen) | | | |** Uwaga: Zalecana jest wartość przynajmniej 0,7 w jednym oku, aby zredukować ryzyko nie wykrytej choroby oka | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Sekcja B-I/10

Wytyczne dotyczące uznawania dyplomów

(Brak przepisów)

Sekcja B-I/11

Wytyczne dotyczące uaktualniania dyplomów

Kursy wymagane w prawidle I/11 powinny obejmować istotne zmiany w technologii morskiej i zalecenia dotyczące bezpieczeństwa życia na morzu i ochrony środowiska morskiego.

Sekcja B-I/12

Wytyczne dotyczące wykorzystania symulatorów

1 Kiedy do szkolenia czy też oceny kompetencji są wykorzystywane symulatory, należy wziąć pod uwagę następujące wskazówki w przeprowadzaniu takiego szkolenia lub oceny.

Szkolenie i ocena w zakresie obserwacji radarowej i sporządzania nakresów

2 Szkolenie i ocena w zakresie obserwacji radarowej i sporządzania nakresu

powinny:

.1 obejmować wykorzystanie sprzętu symulacji radarowej; i

.2 odpowiadać normom nie gorszym niż normy podane poniżej w ust, od 3 do 17.

3 Demonstracje i ćwiczenia obserwacji radarowej powinny być podejmowane, tam gdzie jest to możliwe, na czynnym morskim sprzęcie radarowym łącznie z wykorzystaniem symulatorów. Ćwiczenia w sporządzaniu nakresów radarowych powinny być raczej prowadzone w czasie rzeczywistym, aby zwiększyć świadomość kursantów co do niebezpieczeństw niewłaściwego użycia danych radarowych i aby poprawić technikę sporządzania nakresu do poziomu pozwalającego na przeprowadzenie bezpiecznego manewru uniknięcia zderzenia w rzeczywistych warunkach morskich.

Ogólne

Czynniki wpływające na działanie i dokładność

4 Należy osiągnąć elementarne zrozumienie zasad działania radaru, łącznie z pełną praktyczną znajomością:

.1 pomiarów odległości i namiarów, charakterystyk zestawów radarowych, które określają jakość zobrazowania radarowego, anten radarowych, wykresów biegunowych, skutków wypromieniowania energii w kierunkach na zewnątrz głównej wiązki, nietechnicznych opisów systemów radarowych z włączeniem różnic we właściwościach różnych typów sprzętu radarowego, parametry wskaźników kontrolnych i czynniki, które oddziałują na maksymalne i minimalne zasięgi wykrywania ech i dokładność informacji;

.2 specyfikacji aktualnych wymagań, przyjętych przez Organizację dotyczących parametrów morskich radarów nawigacyjnych;

.3 wpływu usytuowania anteny radarowej na wykrywanie ech, sektorów cienia i stref zmniejszonej czułości, fałszywych ech, skutków wysokości anteny na zasięgi wykrywania i usytuowania podzespołów radarowych i magazynowania części zapasowych w pobliżu kompasów magnetycznych z uwzględnieniem bezpiecznych odległości od kompasu magnetycznego; oraz

.4 ryzyka promieniowania i zabezpieczających środków zaradczych, jakie należy podjąć w pobliżu anteny i otwartych falowodów.

Wykrywanie błędów zobrazowania łącznie z fałszywymi echami i odbiciami od powierzchni morza

5 Znajomość ograniczeń dotyczących wykrywania ech jest niezwykle istotna, aby umożliwić obserwatorowi ocenę niebezpieczeństw popełnienia błędu przy wykrywaniu ech radarowych. Należy podkreślić następujące czynniki:

.1 wymagane standardy wyposażenia;

.2 jasność, wzmocnienie i nastawy regulacyjne procesora wizji;

.3 horyzont radarowy;

.4 rozmiar, kształt, kąt widzenia i układ wykrytych ech;

.5 skutki ruchu statku posuwającego się po morzu;

.6 warunki propagacji;

.7 warunki meteorologiczne, zakłócenia od morza i od deszczu;

.8 przeciwzakłóceniowe nastawy regulacyjne;

.9 sektory cienia radarowego; i

.10 zakłócanie radaru przez radar.

6 Należy osiągnąć znajomość tych czynników, które mogłyby prowadzić do błędnej interpretacji, łącznie z fałszywymi echami, skutkami pobliskich wież stalowych i dużych budowli, skutkami linii wysokiego napięcia przecinającymi rzeki i ich ujścia, echami od odległych obiektów, występujące w drugim lub kolejnych cyklach pracy radaru.

7 Należy posiąść znajomość pomocy do interpretacji, łącznie z reflektorami radarowymi, stawami radiolokacyjnymi, wykrywania i rozpoznawania celów lądowych, skutków cech topograficznych; skutków długości impulsu i szerokości wiązki, dobrze widocznych i niewidocznych obiektów radarowych; czynników wpływających na siłę echa odbitego od obiektów.

Praktyka

Ustawianie i utrzymywanie zobrazowania

8 Należy posiąść znajomość:

.1 różnych rodzajów zobrazowania radarowego, niestabilizowanego ruchu względnego; stabilizacji względem kierunku 0, stabilizacji względem północy, stabilizowanego ruchu względnego i ruchu rzeczywistego;

.2 wpływu błędów na dokładność przekazywanej informacji; efektów przenoszonych błędów kompasu na zobrazowanie stabilizowanego ruchu względnego i ruchu rzeczywistego, efektów przenoszenia błędów logu na zobrazowanie ruchu rzeczywistego i skutków niedokładnego ręcznego nastawienia prędkości na zobrazowanie ruchu rzeczywistego;

.3 metod wykrywania niedokładnych ręcznych nastawień prędkości na sterownikach ruchu rzeczywistego; skutków szumów własnych odbiornika ograniczających możliwość zobrazowania słabego echa od skutków nasycenia odbiornika szumami itp.; regulacji urządzeń sterujących działaniem wskaźników sygnalizujących optymalne ustawienie pokręteł regulacji, wpływu właściwej kolejności przeprowadzania regulacji oraz skutków nieodpowiednich regulacji, wykrywania nieodpowiednich regulacji i korygowania:

.3.1 elementów sterujących, wpływających na zasięg wykrywania; i

.3.2 urządzeń sterujących wpływających na dokładność;

.4 niebezpieczeństw korzystania ze sprzętu radarowego ze źle wyregulowanymi urządzeniami sterującymi; i

.5 potrzeby częstego, regularnego sprawdzania strojenia i wpływu właściwego strojenia radaru na jego zasięg i zdolność wykrywania ech.

Odległość i namiar

9 Należy posiąść znajomość:

.1 metod pomiaru odległości; stałych i ruchomych znaczników odległości;

.2 dokładności każdej metody i względnej dokładności różnych metod;

.3 jak dane odległościowe są przedstawiane; odległości w określonych odstępach, liczników cyfrowych i skal z podziałką;

.4 metod pomiaru namiarów, obrotowego kursora na przezroczystej tarczy pokrywającej zobrazowanie, elektronicznego kursora namiarowego i innych metod;

.5 dokładności namiaru i błędów spowodowanych: paralaksą, przesunięciem wskaźnika kierunku ruchu, złą regulacją środka;

.6 jak dane namiarowe są przedstawiane; skali z podziałką i licznika cyfrowego; i

.7 potrzeby regularnego sprawdzania dokładności odległości i namiarów, metod sprawdzania błędów i poprawiania lub uwzględniania błędów.

Techniki nakresowe i koncepcja ruchu względnego

10 Należy zapewnić nabycie praktycznych umiejętności w zakresie ręcznych technologii nakresowych, łącznie z wykorzystaniem nakreślaczy refleksyjnych, mając na celu gruntowne zrozumienie powiązanych ze sobą ruchów własnego i innych statków, łącznie ze skutkami manewrowania w celu uniknięcia kolizji.

We wstępnych etapach tego szkolenia powinny zostać zaprojektowane proste ćwiczenia nakresowe w celu ugruntowania poprawnej oceny geometrii nakresowej i koncepcji ruchu względnego. Stopień złożoności ćwiczeń powinien wzrastać w trakcie kursu szkoleniowego, dopóki kursant nie opanuje wszystkich aspektów przedmiotu. Kompetencję można rozwijać najlepiej poddając kursanta ćwiczeniom w czasie rzeczywistym, prowadzonym na symulatorze lub wykorzystując inne skuteczne środki.

Identyfikacja ech kolizyjnych

11 Należy osiągnąć gruntowne zrozumienie:

.1 określania pozycji za pomocą radaru przy wykorzystaniu ech od obiektów lądowych i znaków morskich;

.2 dokładności określania pozycji za pomocą odległości i namiarów;

.3 znaczenia kontroli dokładności radaru w stosunku do innych pomocy nawigacyjnych; i

.4 znaczenia czynności polegającej na nanoszeniu odległości i namiarów w częstych, regularnych odstępach czasu, jako pomocy w zapobieganiu kolizji.

Kurs i prędkość innych statków

12 Należy posiąść gruntowne zrozumienie:

.1 różnych metod, za pomocą których można określić kurs i prędkość innych statków na podstawie nanoszenia odległości i namiarów, włączając w to:

.1.1 niestabilizowany nakres względny;

.1.2 stabilizowany nakres względny; i

.1.3 nakres rzeczywisty, i

.2 zależności między obserwacjami wizualnymi i radarowymi, łącznie ze szczegółową i dokładną oceną kursu i prędkości innych statków i wykrywaniem zmian w ruchu innych statków.

Czas i odległość największego zbliżenia przy przecinaniu kursu, spotkaniu lub wyprzedzaniu statków

13 Należy osiągnąć gruntowne zrozumienie:

.1 wykorzystania naniesionych danych w celu uzyskania:

.1.1 pomiaru odległości i namiaru największego zbliżenia; i

.1.2 czasu do największego zbliżenia; i

.2 znaczenia częstych i regularnych obserwacji innych statków.

Wykrywanie zmian kursu i prędkości innych statków

14 Należy osiągnąć gruntowne zrozumienie:

.1 skutków zmian kursu i/lub prędkości innych statków idących kursem na przecięcie kursu własnego statku;

.2 opóźnienia między zmianą kursu i prędkości i wykryciem tej zmiany; oraz

.3 niebezpieczeństw, jakie niosą małe zmiany w porównaniu ze znacznymi zmianami kursu i prędkości, w odniesieniu do szybkości i dokładności wykrywania tych zmian.

Skutki zmian kursu lub prędkości własnego statku lub obu tych parametrów jednocześnie

15 Gruntowne zrozumienie skutków zobrazowania ruchu względnego własnego statku i skutków ruchu innych statków oraz korzyści orientacji obrazu radarowego względem północy.

16 W odniesieniu do zobrazowania ruchu rzeczywistego należy osiągnąć dokładne zrozumienie:

.1 skutków niedokładności w:

.1.1 nastawach prędkości i kursu; i

.1.2 danych stabilizacji kompasowej, sterujących zobrazowaniem ruchu względnego z orientacją obrazu radarowego względem północy;

.2 skutków zmian kursu i prędkości własnego statku na zobrazowany ruch względny innych statków; i

.3 stosunku prędkości do częstotliwości obserwacji.

Zastosowanie Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu

17 Należy posiąść gruntowne zrozumienie Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu przy wykorzystaniu radaru, mając na uwadze:

.1 czynności, jakie należy podjąć w celu uniknięcia kolizji, niebezpieczeństwa związane z założeniami poczynionymi na podstawie niepełnej informacji i ryzykiem małych zmian kursu i prędkości;

.2 korzyści przy stosowaniu bezpiecznej prędkości przy wykorzystaniu radaru w celu uniknięcia kolizji;

.3 wzajemny wpływ prędkości i charakterystyk manewrowych różnych typów statków na odległość najwększego zbliżenia i czas dzielący od momentu największego zbliżenia;

.4 znaczenie meldunków obserwacji radarowej i dobrego zdefiniowania procedur meldunków radarowych;

.5 wykorzystanie radaru w czasie dobrej pogody w celu uzyskania oceny jego możliwości i ograniczeń, porównania radarowych i wizualnych obserwacji i uzyskania oceny względnej dokładności informacji;

.6 potrzebę wczesnego wykorzystania radaru w czasie dobrej pogody nocą i wówczas, kiedy są wskazania, że widoczność może się pogorszyć;

.7 porównanie obiektów pokazanych przez radar z naniesionymi na mapie; i

.8 porównanie skutków różnic pomiędzy skalami zakresów.

Szkolenie i ocena w zakresie operacyjnego wykorzystania automatycznych radarowych urządzeń nakresowych (ARPA)

18 Szkolenie i ocena w zakresie operacyjnego wykorzystania automatycznych radarowych urządzeń nakresowych (ARPA) powinny:

.1 żądać wcześniejszego ukończenia szkolenia w zakresie obserwacji radarowych i ich nakreślania lub połączenie tego szkolenia ze szkoleniem podanym w przedstawionych poniżej ust. od 19 do 35;

.2 obejmować wykorzystanie urządzeń symulacyjnych ARPA; i

.3 spełniać wymagania norm nie gorszych niż normy podane w przedstawionych poniżej ust. od 19 do 35.

19 Tam, gdzie szkolenie ARPA jest realizowane jako część szkolenia ogólnego w świetle konwencji STCW 1978 r., kapitanowie, starsi oficerowie i oficerowie kierujący wachtą nawigacyjną powinni rozumieć czynniki wchodzące w skład procesu podejmowania decyzji na podstawie informacji dostarczonych przez ARPA, w powiązaniu z innymi źródłami danych informacyjnych, mającymi podobną ocenę aspektów operacyjnych i błędów systemowych nowoczesnych elektronicznych systemów nawigacyjnych. Szkolenie to powinno mieć charakter progresywny, proporcjonalny do odpowiedzialności indywidualnych osób i świadectw wydawanych przez Strony w świetle Konwencji STCW 1978 r.



Teoria i demonstracja

Możliwe ryzyko nadmiernego zaufania do ARPA

20 Zrozumienie, że ARPA jest tylko pomocą nawigacyjną; i

.1 że jego ograniczenia, włączając w to jego czujniki, czynią nadmierne zaufanie do ARPA niebezpiecznym, w szczególności dla prowadzenia obserwacji; oraz

.2 że jest potrzeba ciągłego przestrzegania zasad pełnienia wachty nawigacyjnej i wytycznych dotyczących pełnienia wachty nawigacyjnej.

Zasadnicze typy systemów ARPA i charakterystyka ich zobrazowania

21 Znajomość zasadniczych typów systemów ARPA będących w użyciu, różne charakterystyki ich zobrazowań i zrozumienie, kiedy używać trybów stabilizacji względem dna lub względem wody i różnych rodzajów zobrazowań: względem północy, względem kursu lub względem kierunku 0.

Normy działania IMO dla ARPA

22 Zrozumienie norm eksploatacyjnych IMO dla ARPA, w szczególności norm odnoszących się do dokładności.

Czynniki wpływające na właściwości eksploatacyjne i dokładność systemu

23 Znajomość parametrów eksploatacyjnych czujników wejściowych ARPA - radaru, kompasu i urządzeń wejściowych prędkości i skutków usterek czujników na dokładność danych ARPA.

24 Znajomość:

.1 skutków ograniczeń rozdzielczości radaru w odległości i namiarze, a także ich dokładności oraz ograniczeń dokładności danych wejściowych z kompasu i prędkości na dokładność danych ARPA; i

.2 czynników, które wpływają na dokładność wektorów.

Zdolność śledzenia i jej ograniczenia

25 Znajomość:

.1 kryteriów wyboru celów przez automatyczne ich przyjęcie;

.2 czynników prowadzących do poprawnego wybierania celów dla ich - ręcznego przyjmowania;

.3 skutków śledzenia "zgubionych" celów i zaniku celów

.4 okoliczności powodujących "zmianę celów" i wpływu ich skutków na przedstawiane dane

Opóźnienia w przetwarzaniu

26 Znajomość opóźnień powstających w procesie zobrazowania przetwarzanych informacji ARPA, szczególnie dotyczących wykrycia i ponownego wykrycia lub gdy obiekt śledzony manewruje.

Ostrzeżenia operacyjne, ich korzyści i ograniczenia

27 Znajomość wykorzystania korzyści i ograniczeń dotyczących ostrzeżeń operacyjnych ARPA i stosowanie poprawnych ustawień pokręteł regulacyjnych, gdzie ma to zastosowanie, w celu uniknięcia fałszywych odbić.

Operacyjne testy systemowe

28 Znajomość:

.1 metod testowania usterek systemowych ARPA łącznie z samoczynnym testowaniem układów elektronicznych; i

.2 środków zaradczych, jakie należy podjąć po pojawieniu się usterki.

Ręczne i automatyczne wykrywanie celów i ich ograniczenia

29 Znajomość ograniczeń wynikających z wykrywania wielu ech radarowych, pojawiających się równocześnie na ekranie wskaźnika, a także efektów śledzenia ech zanikających i zmieniających się.

Rzeczywiste i względne wektory oraz typowa graficzna prezentacja informacji o celu i o strefach niebezpiecznych

30 Gruntowna znajomość wektorów rzeczywistych i względnych; obliczenie rzeczywistych kursów i prędkości śledzonych obiektów, łącznie z:

.1 oceną zagrożenia, obliczeniem za pomocą ekstrapolacji wektorów przewidywanego punktu zbliżenia i przewidywanego czasu, dzielącego nas od momentu zbliżenia na minimalną odległość, użyciem graficznej projekcji stref niebezpiecznych;

.2 skutkami zmian kursu i/lub prędkości własnego statku i/lub celów na przewidywany punkt największego zbliżenia i wielkość stref niebezpiecznych;

.3 skutkami błędnych wektorów i stref niebezpiecznych; oraz

.4 korzyściami związanymi z przełączaniem między rzeczywistymi i względnymi wektorami.

Informacje o pozycji wcześniej śledzonych celów

31 Znajomość wcześniejszych pozycji śledzonych celów, rozpoznawanie danych historycznych jako sposobu pozwalającego na określenie ostatnich manewrów śledzonych celów i jako metody sprawdzania poprawności śledzenia ech przez system ARPA.

Praktyka

Ustawianie i utrzymywanie zobrazowania

32 Zdolność do zademonstrowania:

.1 poprawnej procedury uruchamiania, pozwalającej uzyskać optymalne zobrazowanie informacji ARPA;

.2 wyboru prezentacji zobrazowania; stabilizowanego zobrazowania ruchu względnego i zobrazowania ruchu rzeczywistego;

.3 poprawnej regulacji wszystkich zmiennych regulatorów zobrazowania radarowego w celu optymalnego zobrazowania danych;

.4 wyboru, jeśli jest to stosowne, pożądanej prędkości wprowadzania danych do ARPA:

.5 wyboru regulatorów nakresu ARPA, ręcznego/automatycznego wyszukiwania, wektorowego/graficznego zobrazowania danych;

.6 wyboru skali czasowej wektorów/grafiki;

.7 wykorzystania stref wyłączonych, kiedy ARPA pracuje na automatycznym wyszukiwaniu; oraz

.8 sprawdzania działania radaru, kompasu, czujników wprowadzania prędkości i wskaźnika ARPA.

Testy operacyjne systemu

33 Zdolność przeprowadzenia kontroli systemu i określenia dokładności danych ARPA, łącznie z wykonaniem manewru próbnego, przez sprawdzenie z podstawowym nakresem radarowym.

Uzyskanie informacji z zobrazowania ARPA

34 Zademonstrowanie zdolności uzyskania informacji zarówno w trybie zobrazowania ruchu względnego, jak i ruchu rzeczywistego, łącznie z:

.1 identyfikacją ech krytycznych;

.2 prędkością i kursem względnym celu;

.3 czasem i przewidywaną odległością punktu największego zbliżenia;

.4 kursami i prędkościami celów;

.5 wykrywaniem zmian kursu i prędkości celów i ograniczeń takiej informacji;

.6 skutkami zmian kursu i/lub prędkości własnego statku; oraz

.7 obsługą podzespołu manewru próbnego.

Zastosowanie Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu

35 Analiza potencjalnych sytuacji kolizyjnych z zobrazowanej informacji, określenie i wykonanie czynności w celu uniknięcia sytuacji nadmiernego zbliżenia, zgodnie z Międzynarodowymi Przepisami o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu.

ZALECANE NORMY DZIAŁANIA DLA NIEOBOWIĄZKOWYCH TYPÓW SYMULACJI

36 Normy działania dla nieobowiązkowych urządzeń symulacyjnych używanych do szkolenia i/lub oceny kompetencji lub demonstracji biegłości są zestawione poniżej. Takie formy symulacji obejmują, ale nie są do nich ograniczone, następujące typy:

.1 nawigacja i pełnienie wachty;

.2 kierowanie i manewrowanie statkiem;

.3 operacje ładunkowe i sztauowanie;

.4 radiokomunikacja; i

.5 obsługa mechanizmów głównych i pomocniczych.

Symulacja nawigacji i pełnienia wachty

37 Urządzenie do symulacji nawigacji i pełnienia wachty powinno dodatkowo, oprócz sprostania wszystkim możliwym normom wymogów podanych w sekcji A-I/12, być zdolne do symulowania urządzeń nawigacyjnych i operacyjnych regulatorów na mostku, które spełniają normy wymagań przyjętych przez Organizację, obejmują urządzenia do sondowania i:

.1 tworzą środowisko operacyjne w czasie rzeczywistym, łącznie z instrumentami kontrolnymi nawigacji i łączności oraz sprzętem odpowiednim do realizowania zadań nawigacji i pełnienia wachty i do oceny biegłości w manewrowaniu;

.2 zapewniają realistyczną scenerię wizualną w dzień i w nocy, łącznie ze zmienną widocznością lub w nocy zapewniając tylko widok z mostka, z minimalnym horyzontalnym polem widzenia w celu trenowania obserwacji w sektorach, odpowiednio do celów i zadań nawigacji i pełnienia wachty; oraz

.3 zapewniają realistyczną symulację dynamiki "własnego statku" w warunkach panujących na otwartym morzu, łącznie ze skutkami pogody, pływów, prądów i wzajemnego oddziaływania statków.

Symulacja kierowania i manewrowania statkiem

38 Poza spełnianiem norm działania, przedstawionych w ust. 37, wyposażenie do symulacji kierowania statkiem powinno:

.1 zapewnić realistyczną scenerię wizualną widzianą z mostka w dzień i w nocy ze zmienną widocznością w minimalnym poziomym polu widzenia dostępnym w celu prowadzenia ćwiczeń w sektorach obserwacji odpowiednich do zadań i celów kierowania i manewrowania statkiem; oraz

.2 realistycznie symulować dynamikę "własnego statku" na ograniczonych torach wodnych, łącznie ze skutkami oddziaływania płytkiej wody i brzegu

39 Modele wykonane w skali są wykorzystywane do przeprowadzania symulacji kierowania statkiem i manewrowania; dodatkowo, oprócz norm działania podanych w ust. 37.3 i 38.2, taki sprzęt powinien:

.1 obejmować czynniki przeliczenia w skali, które podają dokładnie rozmiary, akweny, objętość i wyporność, prędkość, czas i tempo zwrotu statku rzeczywistego; oraz

.2 obejmować regulatory płetwy sterowej i silników według poprawnej skali czasu.

Symulacja operacji ładunkowych i sztauowania

40 Sprzęt do symulacji operacji ładunkowych powinien zapewniać możliwość symulowania operacji ładunkowych i sprzętu kontrolnego, który spełnia wszystkie dające się zastosować normy działania przyjęte przez Organizację i obejmować funkcje, mające za zadanie:

.1 tworzyć skuteczne środowisko operacyjne, łącznie ze stanowiskiem kontroli ładunku z takim oprzyrządowaniem, jakie może być odpowiednie dla poszczególnych typów towarów w modelowanym systemie;

.2 modelować funkcje ładowania i wyładowania, stateczność i dane dotyczące naprężeń, stosownie do zadań związanych z przeprowadzanymi operacjami ładunkowymi i do osiągniętej biegłości;

.3 symulować ładowanie, rozładowywanie, operacje balastowania i wybalastowania i właściwe przeliczenia stateczności, przegłębienia, przechyłu, naprężenia podłużnego, naprężenia skręcającego i stateczności w stanie uszkodzonym.

Symulacja łączności GMDSS

41 Urządzenia do symulacji łączności GMDSS powinny być zdolne do symulowania sprzętu do łączności GMDSS, spełniającego wszystkie stosowane normy działania przyjęte przez Organizację i obejmować urządzenia do:

.1 symulacji działania urządzeń odbiorczych UKF, UKF-DSC, NAVTEX, EPIRB i wachtowych zgodnie z wymaganiami określonymi w celu uzyskania Ograniczonego Świadectwa Operatora GMDSS (ROC);

.2 symulacji działania okrętowych naziemnych stacji INMARSAT-A, B i C, MF/HF NBDP, MF/HF/DSC/VHF, VHF-DSC, NAVTEX, EPIRB i wachtowych urządzeń odbiorczych zgodnie z wymogami na Ogólne Świadectwo Operatora GMDSS (GOC);

.3 zapewniania komunikacji fonicznej na tle szumów;

.4 zapewniania urządzeń łączności z drukowaniem tekstu; oraz

.5 tworzenia środowiska operacyjnego w czasie rzeczywistym, składającego się ze zintegrowanego systemu, obejmującego przynajmniej jedną stację instruktora/egzaminatora i przynajmniej dwie stacje okrętowe lub brzegowe GMDSS.

Symulacja działania mechanizmów głównych i pomocniczych

42 Urządzenia symulacyjne siłowni powinny być zdolne do symulowania systemu mechanizmów głównych i pomocniczych i obejmować urządzenia do:

.1 tworzenia w czasie rzeczywistym środowiska dla operacji pełnomorskich i portowych z urządzeniami łączności i symulacją odpowiednich mechanizmów napędu głównego i pomocniczych oraz pulpitów sterowniczych;

.2 symulacji stosownych podsystemów , które powinny obejmować, ale nie ograniczać się do kotłów, maszynki sterowniczej, ogólne i rozdzielcze systemy energii elektrycznej, obejmujące zasilanie awaryjne oraz systemy: paliwowy, wody chłodzącej, chłodniczy, zęzowy i balastowy;

.3 kontrolowania i oceny działania siłowni i systemów zdalnych czujników;

.4 symulowania usterek mechanizmów;

.5 wprowadzania zmian symulowanych operacji, stosownie do oddziaływania zmiany warunków zewnętrznych, a mianowicie pogody, zanurzenia statku, temperatury wody morskiej i powietrza;

.6 wprowadzania przez instruktora zmian do warunków pracy urządzeń zewnętrznych, takich jak : para do urządzeń pokładowych, para na ogrzewanie, powietrze do urządzeń pokładowych, warunki lodowe, dźwigi pokładowe, wysokie napięcie, dziobowy ster strumieniowy, załadowanie statku;

.7 uwzględniania zmian sterowanej przez instruktora dynamiki symulacji: przebieg awaryjny, reakcje procesów, reakcje statku; oraz

.8 zapewnienia możliwości izolowania niektórych procesów takich jak: prędkość, system elektryczny, system paliwowy, system smarowniczy, system oleju ciężkiego, system wody morskiej, system parowy, kocioł na gazy spalinowe i turbogenerator do wykonania specyficznych zadań szkoleniowych.

Sekcja B-I/13

Wytyczne dotyczące prowadzenia prób

(Brak przepisów)

Sekcja B-I/14

Wytyczne dotyczące odpowiedzialności przedsiębiorstw żeglugowych, kapitanów i członków załogi

Przedsiębiorstwa

1 Przedsiębiorstwa powinny zaopatrzyć statki w specyficzne programy wprowadzające, mające na celu ułatwić nowo zatrudnionym członkom załogi zapoznanie się ze wszystkimi procedurami i urządzeniami odnoszącymi się do ich zakresu odpowiedzialności.

Kapitan

2 Kapitan powinien podjąć wszelkie kroki niezbędne do wykonania wszystkich instrukcji przedsiębiorstwa, wydanych zgodnie z sekcją A-I/14. Takie kroki powinny obejmować:

.1 identyfikację wszystkich nowo zatrudnionych na statku członków załogi przed przydzieleniem im jakichkolwiek obowiązków;

.2 zapewnienie wszystkim nowo przybyłym członkom załogi:

.2.1 zaznajomienia się z miejscem, w którym będą wykonywać swoje główne obowiązki;

.2.2 zaznajomienia się z rozmieszczeniem, regulatorami i wskaźnikami urządzeń, które będą obsługiwać lub wykorzystywać;

.2.3 uruchomienia urządzenia, jeśli można, a także wykonania wszelkich czynności związanych z obsługą, z wykorzystaniem regulatorów na urządzeniu, oraz

.2.4 obserwowania i zadawania pytań komuś, kto jest już zaznajomiony z urządzeniem, procedurami i innymi układami i który może udzielić informacji w języku, który dany członek załogi rozumie; oraz

.3 zapewnienie odpowiedniego okresu nadzoru, jeżeli istnieje jakaś wątpliwość, czy nowo zatrudniony członek załogi jest zaznajomiony ze sprzętem statkowym, procedurami obsługi i innymi układami niezbędnymi do właściwego wykonywania jego obowiązków.

Członkowie załogi

3 Członkowie załogi nowo przydzieleni na statek powinni wykorzystać każdą okazję do zaznajomienia się ze sprzętem statkowym, procedurami obsługi i innymi układami niezbędnymi do właściwego wykonywania ich obowiązków. Natychmiast po przybyciu na pokład po raz pierwszy każdy członek załogi jest odpowiedzialny za zapoznanie się ze środowiskiem pracy statku, szczególnie w odniesieniu do nowego lub nieznanego sprzętu, procedur lub układów.

4 Członkowie załogi, którzy nie osiągną szybko poziomu znajomości wymaganego do wykonywania ich obowiązków, mają obowiązek powiadomienia o tym fakcie nadzorującego ich lub członka załogi wyznaczonego zgodnie z sekcją A-I/14, ust. 2.2 i wymienienia każdego sprzętu, procedury lub układu, który pozostaje dla nich nieznany.

Sekcja B-I/15

Wytyczne dotyczące przepisów przejściowych

(Brak przepisów)

Rozdział II
Zalecenia dotyczące kapitana i działu pokładowego

Sekcja B-II/1

Zalecenia dotyczące wydawania dyplomów oficerom kierującym wachtą nawigacyjną na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

Szkolenie

1 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie dyplomu oficera kierującego wachtą nawigacyjną powinien ukończyć planowy i strukturalny program szkolenia zaplanowany tak, aby pomóc przyszłemu oficerowi osiągnąć normę kompetencyjną zgodnie z tabelą A-II/1.

2 Struktura programu szkolenia powinna być wyłożona w planie szkolenia, który wyraźnie przedstawia wszystkim zainteresowanym stronom cele każdego etapu szkolenia na statku i na lądzie. Ważne jest, aby przyszły oficer, nauczyciele, kadra statkowa i personel przedsiębiorstwa byli pewni co do kompetencji, jakie mają być osiągnięte przy końcu programu i w jaki sposób mają być osiągnięte poprzez kombinację edukacji, szkolenia i praktyki na statku i na lądzie.

3 Obowiązkowe okresy pracy na morzu mają pierwszorzędne znaczenie w nauce zawodu oficera statkowego i w osiąganiu wymaganych, ogólnych norm kompetencyjnych. Właściwie zaplanowane i o odpowiedniej strukturze okresy pracy na morzu umożliwią przyszłym oficerom nabycie i wyćwiczenie biegłości w zawodzie i stworzą okazję do zademonstrowania i ocenienia osiągniętych kompetencji.

4 Tam, gdzie praca na morzu stanowi część programu szkolenia, powinny być przestrzegane następujące zasady:

.1 Program szkolenia na statku powinien być integralną częścią ogólnego planu szkolenia.

.2 Program szkolenia na statku powinien być zarządzany i koordynowany przez przedsiębiorstwo, które zarządza statkiem, na którym ma być pełniona praca na morzu.

.3 Przyszły oficer powinien być zaopatrzony w książkę praktyk morskich umożliwiającą obszerne zapisywanie praktycznego szkolenia i doświadczenia na morzu, jakie ma być uzyskane. Książka praktyk powinna być ułożona w taki sposób, aby mogła dostarczać szczegółowych informacji o zadaniach i obowiązkach, które powinny być podejmowane, oraz o postępie w kierunku ich ukończenia. Odpowiednio wypełniona książka praktyk będzie stanowiła unikalny dowód, że strukturalny program szkolenia na statku został wykonany, co może być wzięte pod uwagę w procesie oceny kompetencji dla wydania dyplomu.

.4 Przez cały czas przyszły oficer powinien zdawać sobie sprawę z faktu, że dwie osoby na statku są w każdym momencie odpowiedzialne bezpośrednio za kierowanie programem szkolenia na pokładzie.

Jedną z nich jest wykwalifikowany oficer morski, o którym mówi się jako o statkowym oficerze szkoleniowym, który pod kierownictwem kapitana powinien organizować i nadzorować program szkolenia podczas trwania każdej podróży. Drugą powinna być osoba wyznaczona przez przedsiębiorstwo, o której mówi się jako o oficerze szkoleniowym przedsiębiorstwa, który powinien ponosić ogólną odpowiedzialność za program szkolenia i współpracę ze szkołami morskimi i ośrodkami szkoleniowymi.

.5 Przedsiębiorstwo powinno zapewnić wydzielenie odpowiednich okresów czasu na ukończenie programu szkolenia na statku w ramach normalnych operacyjnych wymagań statku.

Role i odpowiedzialność

5 Poniższa sekcja podsumowuje role i odpowiedzialność poszczególnych osób uczestniczących w organizowaniu i prowadzeniu szkolenia na statku:

.1 Oficer szkoleniowy przedsiębiorstwa powinien być odpowiedzialny za:

.1.1 ogólne administrowanie programem szkolenia;

.1.2 kontrolowanie postępów przyszłego oficera przez cały czas; oraz

.1.3 wydawanie wytycznych zgodnie z wymaganiami i zapewnianie, aby wszyscy związani z programem szkolenia spełniali swoją rolę.

.2 Statkowy oficer szkoleniowy powinien być odpowiedzialny za:

.2.1 organizowanie programu szkolenia praktycznego na morzu,

.2.2 zapewnienie, z tytułu nadzoru, że książka praktyk jest właściwie utrzymywana i że wszystkie inne wymagania są wypełniane;

oraz

.2.3 upewnienie się, tak dalece jak jest to możliwe, że czas, jaki przyszły oficer spędza na pokładzie, jest jak najbardziej pożyteczny w kategoriach szkolenia i praktyki i jest wykorzystywany zgodnie z celami programu szkolenia, postępami szkolenia i ograniczeniami operacyjnymi statku.

.3 Do odpowiedzialności kapitana powinno należeć:

.3.1 zapewnienie łączności między statkowym oficerem szkoleniowym a oficerem szkoleniowym przedsiębiorstwa przebywającym na lądzie,

.3.2 zapewnienie ciągłości w przypadku, jeżeli statkowy oficer szkoleniowy zostanie zwolniony podczas podróży; oraz

.3.3 upewnienie się, że wszyscy zainteresowani skutecznie wykonują program szkolenia na statku.

.4 Do odpowiedzialności przyszłego oficera powinno należeć;

.4.1 pilne realizowanie przedłożonego programu szkolenia,

.4.2 wykorzystywanie wszystkich zaistniałych okazji, zarówno w godzinach, jak i poza godzinami pracy; oraz

.4.3 prowadzenie na bieżąco książki praktyk i zapewnienie, aby była ona zawsze dostępna do kontroli.

Wprowadzenie

6 Na początku programu i przy rozpoczęciu każdej podróży na innym statku przyszłemu oficerowi należy udzielić pełnych informacji i wytycznych dotyczących tego, czego się od niego oczekuje i jak ma być zorganizowana realizacja programu szkolenia. Wprowadzenie stanowi okazję do pouczenia przyszłych oficerów o ważnych aspektach zadań, które będą podejmowali, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa i ochrony środowiska morskiego.

Statkowy program szkolenia

7 Książka praktyk morskich powinna zawierać, między innymi, pewną ilość zadań i obowiązków, które należy podjąć jako część zatwierdzonego programu szkolenia na statku. Takie zadania i obowiązki powinny dotyczyć przynajmniej następujących dziedzin:

.1 systemów sterowania;

.2 ogólnej wiedzy morskiej;

.3 cumowania, kotwiczenia i operacji portowych;

.4 urządzeń ratunkowych i obrony przeciwpożarowej;

.5 systemów i sprzętu;

.6 prac przeładunkowych;

.7 prac na mostku i pełnienia wachty; oraz

.8 zapoznania się z maszynownią.

8 Niezwykle ważne jest, aby przyszłemu oficerowi stworzono odpowiednią okazję do zdobycia doświadczenia w pełnieniu wachty na mostku, pod nadzorem, szczególnie w późniejszych etapach realizacji programu szkolenia na statku.

9 Wykonywanie przez przyszłego oficera każdego z zadań i obowiązków wyliczonych w książce praktyk powinno być zainicjowane przez wykwalifikowanego oficera wówczas, kiedy, zdaniem tego oficera, przyszły oficer osiągnie zadowalający poziom biegłości. Ważne jest, aby ocenić, czy przyszły oficer może potrzebować zademonstrowania swoich możliwości przy kilku okazjach, zanim wykwalifikowany oficer nie upewni się, że zadowalający poziom został już osiągnięty.

Kontrolowanie i przeglądy

10 Wytyczne i przeglądy mają zasadnicze znaczenie dla upewnienia się, że przyszli oficerowie są w pełni świadomi postępów, jakie poczynili, oraz dla umożliwienia im uczestniczenia w podejmowaniu decyzji odnoszących się do ich przyszłego programu. Aby były skuteczne, przeglądy powinny być łączone z informacjami uzyskanymi na podstawie książki praktyk i z innych źródeł. Książka praktyk powinna być kontrolowana i potwierdzana formalnie przez kapitana i statkowego oficera szkoleniowego na początku, w trakcie i przy końcu każdej podróży. Książka praktyk powinna być także sprawdzana i potwierdzana przez oficera szkoleniowego przedsiębiorstwa między podróżami.

Ocena zdolności i wprawy w pełnieniu wachty nawigacyjnej

11 Od kandydata ubiegającego się o wydanie dyplomu, od którego wymaga się odbycia specjalnego szkolenia oraz oceny możliwości i biegłości w wykonywaniu obowiązków związanych z pełnieniem wachty, należy wymagać udowodnienia, przez zademonstrowanie na symulatorze lub na statku, co stanowi część zatwierdzonego programu szkolenia statkowego, że biegłość i możliwość działania w charakterze oficera kierującego wachtą zostały nabyte przynajmniej w następujących dziedzinach, a mianowicie:

.1 przygotowanie i realizacja przejścia, włączając:

.1.1 interpretację i zastosowanie informacji uzyskanych z map,

.1.2 określanie pozycji na wodach przybrzeżnych,

.1.3 wykorzystywanie podstawowych informacji uzyskanych z tablic pływów i innych publikacji nawigacyjnych,

.1.4 sprawdzanie i obsługiwanie sprzętu na mostku nawigacyjnym,

.1.5 sprawdzenie kompasu magnetycznego i żyrokompasu,

.1.6 ocenę dostępnych informacji meteorologicznych,

.1.7 wykorzystanie ciał niebieskich do określania pozycji,

.1.8 określanie błędu kompasu środkami astronomicznymi i terrestrycznymi; oraz

.1.9 wykonywanie obliczeń dla żeglugi z wyprzedzeniem do 24 godzin.

.2 wykorzystywanie i stosowanie informacji uzyskanych z elektronicznych systemów nawigacyjnych,

.3 obsługiwanie radaru i ARPA oraz stosowanie informacji radarowych do nawigacji i unikania zderzeń;

.4 obsługa systemów napędowych i sterowniczego w celu utrzymywania kursu i prędkości;

.5 wykonywanie rutynowych czynności i procedur na wachcie nawigacyjnej;

.6 wykonywanie manewrów wymaganych dla ratowania ludzi za burtą;

.7 inicjowanie czynności, które należy podejmować w przypadku zbliżającej się sytuacji awaryjnej (np. pożar, zderzenie, wejście na mieliznę), oraz czynności wykonywanych w bezpośrednim następstwie zagrożenia;

.8 inicjowanie czynności, które należy podejmować w przypadku złego działania lub awarii głównych elementów wyposażenia lub zespołów (np. maszynki sterowej, zasilania, systemów nawigacyjnych);

.9 prowadzenie radiokomunikacji oraz wzrokowej i dźwiękowej sygnalizacji w normalnych i awaryjnych sytuacjach; oraz

.10 kontrolowanie i obsługiwanie systemów bezpieczeństwa i alarmowych, włączając w to system wewnętrznego porozumiewania się.

12 Ocena możliwości i sprawności pełnienia wachty powinna:

.1 być dokonana na podstawie kryteriów oceny kompetencji dla funkcji przedstawionych w tabeli A-II/1, odnoszących się do nawigacji;

.2 zapewniać, że kandydat wykonuje obowiązki pełnienia wachty zgodnie z zasadami, których należy przestrzegać podczas pełnienia bezpiecznej wachty nawigacyjnej (sekcja A-VIII/2, część 3-1) oraz zgodnie z wytycznymi w sprawie pełnienia wachty nawigacyjnej (sekcja B-VIII/2, część 3-1).

Ocena kompetencji

13 Norma kompetencyjna, jaką należy osiągnąć, aby uzyskać dyplom oficera kierującego wachtą nawigacyjną, jest przedstawiona w tabeli A-II/1. Norma ta specyfikuje wymaganą wiedzę i biegłość oraz zastosowanie tej wiedzy i biegłości do normy działania wymaganej na statku.

14 Zakres wiedzy jest zawarty w koncepcji kompetencji. Dlatego ocena kompetencji powinna obejmować więcej zagadnień, niż bezpośrednie wymagania techniczne danej pracy, biegłość i zadania, jakie należy wykonywać, powinna zatem odzwierciedlać szersze aspekty konieczne do spełnienia wszystkich oczekiwań odnoszących się do kompetentnego działania oficera statkowego. Obejmuje to stosowną wiedzę, teorię, zasady i percepcyjną biegłość, która w różnym stopniu odpowiada wszystkim poziomom kompetencji. Obejmuje to również sprawność w zakresie tego, co robić, jak i kiedy to robić i dlaczego powinno to być robione. Właściwie zastosowane będzie to pomagało w upewnieniu się, że kandydat może:

.1 pracować kompetentnie na różnych statkach i w określonym zakresie okoliczności;

.2 przewidywać, przygotować się i uporać się z nieprzewidzianymi ewentualnościami; oraz

.3 dostosować się do nowych i zmieniających się wymagań.

15 Kryteria dla oceny kompetencji (kolumna 4 w tabeli A-II/1) identyfikują, przede wszystkim w kategoriach rezultatów, zasadnicze aspekty kompetentnych działań. Są one tak wyrażone, że w odniesieniu do nich może być dokonana ocena działań kandydata ,co powinno zostać udokumentowane w książce praktyk.

16 Ocena kompetencji jest procesem:

.1 zbierania wystarczająco ważnych i pewnych dowodów świadczących o wiedzy kandydata, zrozumieniu i sprawności wykonywania zadań, obowiązków i odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-II/1; oraz

.2 oceny tych dowodów w stosunku do kryteriów wyszczególnionych w normie.

17 Sposoby oceny kompetencji powinny przewidywać stosowanie różnych metod oceny, które mogą dostarczać różnych typów dowodów świadczących o kompetencjach kandydata, np.:

.1 bezpośrednia obserwacja czynności wykonywanych w pracy (włączając pracę na morzu);

.2 testy biegłości/sprawności/kompetencji;

.3 projekty i wyznaczone zadania do wykonania,

.4 dowody z poprzednich doświadczeń; oraz

.5 pisemne, ustne i komputerowe techniki przeprowadzania testów.

18 Jedna lub więcej z pierwszych czterech wyszczególnionych metod powinna prawie zawsze być wykorzystywana dla dostarczenia dowodu świadczącego o możliwościach kandydata, a dodatkowe wykorzystanie odpowiednich technik przeprowadzania testów zapewnia uzyskanie potwierdzenia wiedzy i zrozumienia.

Sekcja B-II/2

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów kapitanom i starszym oficerom na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym

(Wytyczne zobacz sekcja B-II/1)

Sekcja B-II/3

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów oficerom kierującym wachtą nawigacyjną i kapitanom statków o tonażu brutto mniejszym niż 500 ton

(Wytyczne zobacz sekcja B-II/1)

Sekcja B-II/4

Wytyczne dotyczące wydawania świadectw marynarzom pełniącym wachtę nawigacyjną

Oprócz wymagań wyszczególnionych w tabeli A-II/4 niniejszego Kodu, zachęca się Strony, aby ze względów bezpieczeństwa włączały następujące przedmioty do szkolenia marynarzy stanowiących część wachty nawigacyjnej:

.1 podstawowa znajomość Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu;

.2 uzbrajanie trapu pilotowego;

.3 rozumienie komend na ster podawanych przez pilotów w języku angielskim;

.4 szkolenie w celu nabycia sprawności w środkach i łodziach ratunkowych;

.5 dodatkowe obowiązki podczas cumowania i odcumowania oraz podczas operacji holowniczych;

.6 podstawowa znajomość kotwiczenia;

.7 podstawowa znajomość ładunków niebezpiecznych;

.8 podstawowa znajomość procedur sztauowania i sposobów pobierania zapasów na statek; oraz

.9 podstawowa znajomość utrzymania pokładu i narzędzi używanych na pokładzie.

Rozdział III
Wytyczne dotyczące działu maszynowego

Sekcja B-III/1

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów oficerom mechanikom kierującym wachtą w siłowni obsadzonej załogą lub pełniącym służbę w siłowni okresowo bezzałogowej

1 W tabeli A-III/1, kolumna 1, górny blok, narzędzia, o których mowa, powinny obejmować odpowiednio narzędzia ręczne, powszechnie używany sprzęt pomiarowy, tokarki kłowe, wiertarki, sprzęt spawalniczy oraz frezarki.

2 Szkolenie praktyczne w warsztatach lądowych powinno odbywać się bądź w ośrodkach szkoleniowych, bądź w odpowiednich, uznanych warsztatach.

3 Szkolenie praktyczne na pokładzie statku powinno być udokumentowane w książce praktyk.

Sekcja B-III/2

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów starszym i drugim oficerom mechanikom na statkach z głównym napędem o mocy 3000 kW lub więcej

(Brak przepisów)

Sekcja B-III/3

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów starszym i drugim oficerom mechanikom na statkach z głównym napędem o mocy pomiędzy 750 kW a 3000 kW

(Brak przepisów)

Sekcja B-III/4

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów marynarzom stanowiącym część wachty maszynowej w siłowni obsadzonej załogą lub pełniącym służbę w siłowni okresowo bezzałogowej

Oprócz wymagań stwierdzonych w sekcji A-III/4 niniejszego Kodu zachęca się Strony, aby ze względów bezpieczeństwa włączyły następujące tematy do szkolenia marynarzy stanowiących część wachty maszynowej:

.1 podstawowa znajomość rutynowych operacji pompowania, takich jak systemy pomp zęzowych, balastowych i ładunkowych;

.2 podstawowa znajomość instalacji elektrycznych i związanych z nimi niebezpieczeństw;

.3 . podstawowa znajomość konserwacji i remontów mechanizmów i narzędzi używanych w maszynowni; oraz

.4 podstawowa znajomość procedur sztauowania i sposoby pobierania zapasów na statek.

Rozdział IV
Szkolenie dotyczące radiokomunikacji i działu radiowego

Sekcja B-IV/1

Wytyczne dotyczące zastosowania rozdziału IV

(Brak przepisów)

Sekcja B-IV/2

Wytyczne dotyczące wyszkolenia i wydawania obsłudze działu radiowego świadectwa GMDSS

Wyszkolenie związane ze świadectwem radioelektronika I klasy

Ogólne

1 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie świadectwa przed przystąpieniem do wyszkolenia powinien spełnić wymagania dotyczące stanu zdrowia, w szczególności słuchu, mowy i wzroku.

2 Szkolenie powinno być zgodne z postanowieniami Konwencji STCW, z postanowieniami Regulaminu Radiokomunikacyjnego załączonego do Międzynarodowej Konwencji Telekomunikacji i z postanowieniami aktualnie obowiązującej Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS), ze szczególnym naciskiem na postanowienia GMDSS. Tworząc wymagania dotyczące szkolenia, należy uwzględnić co najmniej wiedzę i wyszkolenie podane poniżej w ust. od 3 do 14.

Teoria

3 Znajomość ogólnych zasad i podstawowych czynników niezbędnych do bezpiecznego i skutecznego wykorzystania wszystkich podsystemów i urządzeń wymaganych w GMDSS powinna być wystarczająca do tego, aby .wspomóc wyszkolenie praktyczne określone postanowieniami podanymi w ust. 13.

4 Znajomość wykorzystania, działania i zakresu obsługi podsystemów GMDSS, łącznie z charakterystyką systemu satelitarnego, systemów ostrzeżeń nawigacyjnych i meteorologicznych oraz umiejętności wyboru właściwych obwodów komunikacyjnych.

5 Znajomość zasad elektrotechniki oraz teorii radiotechniki i elektroniki w stopniu wystarczającym, aby spełnić warunki podane poniżej w ust. od 6 do 10.

6 Teoretyczna znajomość sprzętu radiokomunikacyjnego GMDSS, łącznie ze znajomością wąskopasmowej radiotelegrafii automatycznej (teleks) oraz odbiorników i nadajników radiotelefonicznych, sprzętu cyfrowego selektywnego wywołania, satelitarnych stacji statkowych, radiolatarni wskazujących pozycję niebezpiecznego wypadku (EPIRBs), systemów anten morskich, urządzeń radiowych dla jednostek ratunkowych wraz ze wszystkimi urządzeniami pomocniczymi, łącznie z systemami zasilania, jak również ogólna znajomość zasad działania innych najczęściej wykorzystywanych urządzeń radionawigacyjnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na utrzymanie tych urządzeń w stanie gotowości do pracy.

7 Znajomość czynników, które mają wpływ na niezawodność systemu i jego gotowość operacyjną, na postępowanie podczas konserwacji i właściwe wykorzystanie aparatury testującej.

8 Znajomość mikroprocesorów i diagnozowanie błędów w systemach wykorzystujących mikroprocesory.

9 Znajomość układów regulacji w urządzeniach radiowych GMDSS, łącznie z testowaniem i analizą.

10 Wiedza na temat wykorzystania oprogramowania komputerowego dla urządzeń radiowych GMDSS oraz metod korekty błędów spowodowanych utratą kontroli systemu operacyjnego nad urządzeniem.

Przepisy i dokumentacja

11 Znajomość:

.1 "Konwencji SOLAS" i "Regulaminu Radiokomunikacyjnego", ze szczególnym naciskiem na:

.1.1 radiokomunikację w stanach zagrożenia, w sytuacjach pilnych i dla bezpieczeństwa;

.1.2 unikanie szkodliwych zakłóceń, szczególnie łączności w stanach zagrożenia i dla bezpieczeństwa; oraz

.1.3 zapobieganie nielegalnym transmisjom;

.2 innych dokumentów odnoszących się do postępowania operacyjnego i komunikacyjnego w stanach zagrożenia, łączności dla bezpieczeństwa i stacji otwartych dla publicznej korespondencji, łącznie z opłatami, ostrzeżeniami nawigacyjnymi, radiowymi, prognozami pogody w Morskiej Służbie Ruchomej i Morskiej, Ruchomej Służbie Satelitarnej; oraz

.3 wykorzystania Międzynarodowego Kodu Sygnałowego, Morskiego Nawigacyjnego Słownika Frazeologicznego zastąpionego Standardowymi Morskimi Zwrotami Komunikacyjnymi IMO.

Pełnienie wachty i procedury

12 Znajomość zagadnień i wyszkolenie w zakresie:

.1 procedur komunikacyjnych i dyscypliny w zapobieganiu szkodliwym zakłóceniom w podsystemach GMDSS;

.2 procedur dla wykorzystania informacji uzyskanych z przewidywania warunków propagacji dla określenia optymalnych częstotliwości dla komunikacji;

.3 pełnienia wachty radiokomunikacyjnej stosowanej dla wszystkich podsystemów GMDSS, wymiany informacji w radiokomunikacji, szczególnie tych dotyczących stanów zagrożenia, sytuacji pilnych, procedur bezpieczeństwa oraz dzienników radiowych;

.4 wykorzystania międzynarodowego alfabetu fonetycznego;

.5 kontrolowania częstotliwości awaryjnej przy jednoczesnym kontrolowaniu lub pracy na przynajmniej jednej innej częstotliwości;

.6 systemów i procedur zgłaszania się statków;

.7 procedur radiokomunikacji z IMO-skiego "Poradnika poszukiwania i ratowania dla statków handlowych (MERSAR)"

.8 radiowych systemów i procedur porad medycznych; oraz

.9 przyczyn fałszywych alarmów i sposobów ich unikania.

Praktyczne

13 Powinno być przeprowadzone praktyczne wyszkolenie z wykorzystaniem ćwiczeń laboratoryjnych w zakresie:

.1 poprawnej i skutecznej obsługi wszystkich podsystemów i urządzeń GMDSS w normalnych warunkach propagacji i podczas typowych zakłóceń;

.2 bezpiecznej obsługi wszystkich urządzeń komunikacyjnych GMDSS i wyposażenia pomocniczego, łącznie z zachowaniem ostrożności, gdy dotyczy to bezpieczeństwa;

.3 dostatecznej i dokładnej sprawności obsługi klawiatury dla zapewnienia zadowalającej komunikacji;

.4 technik obsługi w zakresie:

.4.1 dostrojenia nadajnika i odbiornika do odpowiedniego trybu działania, łącznie z cyfrowym selektywnym wywoływaniem i telegrafią dalekopisową;

.4.2 nastawienia anteny i jej ponownego właściwego zestrajania;

.4.3 wykorzystania radiowych urządzeń ratunkowych; oraz

.4.4 wykorzystania radiopław awaryjnych, wskazujących pozycję niebezpiecznego wypadku (EPIRBs);

.5 umieszczenia i uzbrojenia anteny, jej naprawy i konserwacji oraz niezbędnego testowania;

.6 czytania i rozumienia diagramów zarówno obrazkowych i logicznych, jak i schematów obwodów elektronicznych;

.7 wykorzystania i dbania o te narzędzia i instrumenty testowe, które są niezbędne do wykonywania konserwacji urządzeń elektronicznych na morzu;

.8 technik ręcznego lutowania i rozlutowywania, łącznie z lutowaniem wykorzystującym półprzewodniki i nowoczesne obwody oraz możliwości rozróżniania, czy obwód nadaje się do tego, aby zlutować lub rozlutować go ręcznie;

.9 wyszukiwania i napraw uszkodzeń łącznie z częściami składowymi, tam gdzie można i łącznie z płytkami i modułami w innych przypadkach;

.10 rozpoznania i poprawy warunków przyczyniających się do powstania uszkodzeń;

.11 sposobów postępowania przy konserwacji, zarówno zapobiegawczych, jak i naprawczych dla wszystkich urządzeń komunikacyjnych GMDSS i dla urządzeń radionawigacyjnych; oraz

.12 metod eliminowania zakłóceń elektrycznych i elektromagnetycznych powstałych w wyniku spawania, ekranowania i bocznikowania.

Różne

14 Znajomość zagadnień i/albo szkolenie w zakresie:

.1 języka angielskiego, zarówno pisanego, jak i mówionego dla zadowalającej komunikacji stosowanej dla bezpieczeństwa życia na morzu;

.2 geografii świata, szczególnie w odniesieniu do głównych tras żeglugowych, centrów koordynacji ratownictwa (RCC's) i związanych z tymi usługami tras komunikacyjnych;

.3 przetrwania na morzu, obsługi łodzi i tratw ratunkowych, pływaków ratunkowych i ich wyposażenia, ze szczególnym uwzględnieniem znajomości radiowych urządzeń ratunkowych;

.4 ochrony przeciwpożarowej i zwalczania pożarów, ze szczególnym uwzględnieniem instalacji radiowej;

.5 środków zapobiegawczych dla bezpieczeństwa statku i jego personelu w związku z zagrożeniami ze strony sprzętu radiowego, w tym z zagrożeniem elektrycznym, chemicznym i mechanicznym oraz spowodowanym promieniowaniem;

.6 pierwszej pomocy, łącznie z technikami reanimacyjnymi sercowo-oddechowymi; oraz

.7 koordynowanego czasu uniwersalnego (UTC), globalnych stref czasowych i międzynarodowej linii zmiany daty.

Szkolenie związane ze świadectwem radioelektronika II klasy

Ogólne

15 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie świadectwa przed przystąpieniem do wyszkolenia powinien spełniać wymagania dotyczące stanu zdrowia w szczególności słuchu, mowy i wzroku.

16 Szkolenie powinno być zgodne z postanowieniami Konwencji STCW i aktualnie obowiązującej Konwencji SOLAS, ze szczególnym naciskiem na postanowienia GMDSS. Tworząc wymagania dotyczące szkolenia należy uwzględnić przynajmniej wiedzę i wyszkolenia podane poniżej w ust. od 17 do 28.

Teoria

17 Znajomość ogólnych zasad i podstawowych czynników do bezpiecznego i skutecznego wykorzystania wszystkich podsystemów i urządzeń wymaganych w GMDSS powinna być wystarczająca, aby wspomóc wyszkolenie praktyczne określone postanowieniami podanymi poniżej.

18 Znajomość wykorzystania, działania i zakresu obsługi podsystemów GMDSS, łącznie z charakterystyką systemu satelitarnego, systemów ostrzeżeń nawigacyjnych i meteorologicznych i umiejętności wyboru właściwych obwodów komunikacyjnych.

19 Znajomość zasad elektryczności oraz teorii radiotechniki i elektroniki w stopniu wystarczającym do tego, aby spełnić warunki podane poniżej w ust. od 20 do 24.

20 Ogólna teoretyczna znajomość urządzeń radiokomunikacyjnych GMDSS, łącznie ze znajomością wąskopasmowej radiotelegrafii automatycznej oraz odbiorników i nadajników radiotelefonicznych, sprzętu cyfrowego selektywnego wywoływania, satelitarnych stacji statkowych, systemów anten morskich, urządzeń radiowych dla jednostek ratunkowych wraz ze wszystkimi urządzeniami pomocniczymi, łącznie z systemami zasilania, jak również ogólna znajomość zasad działania innych, najczęściej wykorzystywanych urządzeń radionawigacyjnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na utrzymanie tych urządzeń w eksploatacji.

21 Ogólna znajomość czynników, które mają wpływ na niezawodność systemu, jego gotowość operacyjną, na postępowanie podczas konserwacji i właściwe wykorzystanie aparatury testowej.

22 Ogólna znajomość mikroprocesorów i diagnozowanie błędów w systemach wykorzystujących mikroprocesory.

23 Ogólna znajomość układów regulacji w urządzeniach radiowych GMDSS, łącznie z testowaniem i analizą.

24 Wiedza na temat wykorzystania oprogramowania komputerowego dla urządzeń radiowych GMDSS oraz metod poprawy błędów spowodowanych utratą kontroli systemu operacyjnego nad urządzeniem.

Przepisy i dokumentacja

25 Znajomość:

.1 Konwencji SOLAS i Regulaminu Radiokomunikacyjnego ze szczególnym naciskiem na:

.1.1. radiokomunikację w stanach zagrożenia, w sytuacjach pilnych i dla bezpieczeństwa;

.1.2 unikanie szkodliwych zakłóceń, szczególnie łączności w stanach zagrożenia i dla bezpieczeństwa; oraz

.1.3 zapobieganie nielegalnym transmisjom.

.2 innych dokumentów odnoszących się do postępowania operacyjnego i komunikacyjnego w stanach zagrożenia, łączności dla bezpieczeństwa i stacji otwartych dla publicznej korespondencji, łącznie z opłatami, ostrzeżeniami nawigacyjnymi, radiowymi prognozami pogody w Morskiej Służbie Radiowej i Morskiej Ruchomej Służbie Satelitarnej; oraz

.3 wykorzystania Międzynarodowego Kodu Sygnałowego i Morskiego Nawigacyjnego Słownika Frazeologicznego zastąpionego Standardowymi Morskimi Zwrotami Komunikacyjnymi IMO.

Pełnienie wachty i procedury

26 Wyszkolenie powinno odbywać się w zakresie:

.1 procedur komunikacyjnych i dyscypliny w zapobieganiu szkodliwym zakłóceniom w podsystemach GMDSS;

.2 procedur dla wykorzystania informacji uzyskanych z przewidywania warunków propagacji dla określenia optymalnych częstotliwości dla komunikacji;

.3 pełnienia wachty radiokomunikacyjnej stosownej dla wszystkich podsystemów GMDSS, wymiany korespondencji w radiokomunikacji, szczególnie tych dotyczących stanów zagrożenia, sytuacji pilnych, procedur bezpieczeństwa oraz dzienników radiowych;

.4 wykorzystania międzynarodowego alfabetu fonetycznego;

.5 kontrolowania częstotliwości awaryjnej w trakcie jednoczesnego kontrolowania lub pracy na przynajmniej jednej, innej częstotliwości;

.6 systemów i procedur zgłaszania się statków;

.7 procedur radiokomunikacji z wydanego przez IMO "Poradnika poszukiwania i ratowania dla statków handlowych (MERSAR)"

.8 radiowych systemów i procedur; oraz

.9 przyczyn fałszywych alarmów i sposobów unikania ich.

Praktyczne

27 Powinno być przeprowadzone praktyczne wyszkolenie z wykorzystaniem ćwiczeń laboratoryjnych w zakresie:

.1 poprawnej i skutecznej obsługi wszystkich podsystemów i urządzeń i GMDSS w normalnych warunkach propagacji i podczas typowych zakłóceń;

.2 bezpiecznej obsługi wszystkich urządzeń komunikacyjnych GMDSS i wyposażenia pomocniczego, łącznie z zachowaniem środków ostrożności, gdy chodzi o bezpieczeństwo;

.3 dostatecznej i dokładnej umiejętności obsługi klawiatury dla zapewnienia zadowalającej komunikacji;

.4 technik obsługi w zakresie:

.4.1 dostrojenia odbiornika i nadajnika do odpowiedniego trybu działania łącznie z cyfrowym selektywnym wywoływaniem selektywnym i telegrafią dalekopisową;

.4.2 nastawienia anteny i jej ponownego właściwego zestrojenia;

.4.3 . wykorzystania radiowych urządzeń ratunkowych; oraz

.4.4 wykorzystania radiopław awaryjnych wskazujących pozycję niebezpiecznego wypadku (EPIRB's);

.5 ustawiania i uzbrajania anteny, jej naprawy i konserwacji;

.6 czytania i rozumienia diagramów, zarówno obrazkowych i logicznych, jak i schematów połączeń modułowych;

.7 wykorzystania i dbania o te narzędzia i instrumenty testowe, które są niezbędne do wykonywania na morzu konserwacji urządzeń elektronicznych na poziomie wymiany bloków i modułów;

.8 podstawowych technik lutowania i rozlutowywania oraz ich ograniczeń;

.9 wyszukiwania i napraw uszkodzeń z uwzględnieniem płytek/ modułów;

.10 rozpoznania i poprawy warunków przyczyniających się do powstania uszkodzeń;

.11 podstawowych procedur konserwacji zarówno zapobiegawczych, jak i naprawczych dla wszystkich urządzeń komunikacyjnych GMDSS i dla urządzeń radionawigacyjnych; oraz

.12 metod eliminowania zakłóceń elektrycznych, elektromagnetycznych powstających w wyniku spawania, ekranowania i bocznikowania.

Różne

28 Znajomość zagadnień i /albo wyszkolenie w zakresie:

.1 języka angielskiego zarówno w piśmie, jak i w mowie dla realizacji, w zadowalającej formie, komunikacji stosowanej dla bezpieczeństwa życia na morzu;

.2 geografii świata, szczególnie w odniesieniu do głównych tras żeglugowych, centrów koordynacji ratownictwa (RCC's) i związanych z tymi służbami tras komunikacyjnych;

.3 przetrwania na morzu, obsługi łodzi ratunkowych i tratw ratunkowych, pływaków ratunkowych i ich wyposażenia, ze szczególnym uwzględnieniem radiowych urządzeń ratunkowych;

.4 ochrony przeciwpożarowej i zwalczania pożarów, ze szczególnym uwzględnieniem instalacji radiowej;

.5 środków zapobiegawczych dla bezpieczeństwa statku i personelu w związku z zagrożeniami ze strony sprzętu radiowego, w tym z zagrożeniem elektrycznym, chemicznym i mechanicznym oraz spowodowanym promieniowaniem;

.6 pierwszej pomocy, w tym techniki reanimacyjne sercowo-oddechowe; oraz

.7 koordynowanego czasu uniwersalnego (UTC), globalnych stref czasowych i międzynarodowej linii zmiany daty.

Szkolenie związane z ogólnym świadectwem operatora GMDSS

Ogólne

29 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie świadectwa przed przystąpieniem do wyszkolenia powinien spełnić wymagania dotyczące stanu zdrowia, a w szczególności słuchu, mowy i wzroku.

30 Szkolenie powinno być zgodne z postanowieniami Konwencji STCW, z Regulaminem Radiokomunikacyjnym i aktualnie obowiązującą Konwencją SOLAS, ze szczególnym naciskiem na postanowienia dotyczące Globalnego Morskiego Systemu Bezpieczeństwa i Powiadamiania w Niebezpieczeństwie (GMDSS). Tworząc wymagania dotyczące szkolenia należy uwzględnić przynajmniej wiedzę i wyszkolenie podane poniżej, w ust. od 31 do 36.

Teoria

31 Znajomość ogólnych zasad i podstawowych czynników niezbędnych do bezpiecznego i skutecznego wykorzystania wszystkich podsystemów i urządzeń wymaganych w GMDSS powinna być wystarczająca do tego, aby wspomóc wyszkolenie praktyczne określone postanowieniami podanymi poniżej w ust. 35.

32 Znajomość wykorzystania, działania i zakresu obsługi podsystemów GMDSS, łącznie z charakterystyką systemu satelitarnego, systemów ostrzeżeń nawigacyjnych i meteorologicznych i umiejętność wyboru właściwych tras komunikacyjnych.

Przepisy i dokumentacja

33 Znajomość:

.1 Konwencji SOLAS i Regulaminu Radiokomunikacyjnego, ze szczególnym naciskiem na:

.1.1 radiokomunikację w stanach zagrożenia, w sytuacjach pilnych i dla bezpieczeństwa,

.1.2 unikanie szkodliwych zakłóceń, szczególnie łączności w stanach zagrożenia i dla bezpieczeństwa oraz

.1.3 zapobieganie nielegalnym transmisjom;

.2 innych dokumentów odnoszących się do postępowania operacyjnego i łączności w stanach zagrożenia, łączności dla bezpieczeństwa i stacji otwartych dla publicznej korespondencji, łącznie z opłatami, ostrzeżeniami nawigacyjnymi, radiowymi prognozami pogody w Morskiej Służbie Ruchomej i Morskiej Ruchomej Służbie Satelitarnej; oraz

.3 wykorzystania Międzynarodowego Kodu Sygnałowego i Morskiego Nawigacyjnego Słownika Frazeologicznego zastąpionego Standardowymi Morskimi Zwrotami Komunikacyjnymi IMO.

Pełnienie wachty i procedury

34 Szkolenie powinno obejmować zagadnienia z zakresu:

.1 procedur komunikacyjnych i dyscypliny w zapobieganiu szkodliwym zakłóceniom w podsystemach GMDSS;

.2 procedur dla wykorzystania informacji uzyskanych z przewidywania warunków propagacji dla określenia optymalnych częstotliwości dla komunikacji;

.3 pełnienia wachty radiokomunikacyjnej stosowanej dla wszystkich podsystemów GMDSS, wymiany korespondencji w radiokomunikacji, szczególnie tych dotyczących stanów zagrożenia, pilnych i bezpieczeństwa oraz dzienników radiowych;

.4 wykorzystania międzynarodowego alfabetu fonetycznego;

.5 kontrolowania częstotliwości awaryjnej w trakcie jednoczesnego kontrolowania lub pracy na przynajmniej jednej innej częstotliwości;

.6 systemów i procedur zgłaszania się statków;

.7 procedur radiokomunikacji z wydanego przez IMO "Poradnika poszukiwania i ratowania dla statków handlowych (MERSAR)";

.8 systemów służby "radio-medical" i sposobów postępowania; oraz

.9 przyczyn fałszywych alarmów i sposobów unikania ich.

Praktyczne

35 Praktyczne wyszkolenie powinno być przeprowadzone w zakresie:

.1 poprawnej i skutecznej obsługi wszystkich podsystemów i urządzeń GMDSS w normalnych warunkach propagacji i podczas typowych zakłóceń;

.2 bezpiecznej obsługi wszystkich urządzeń komunikacyjnych GMDSS i wyposażenia pomocniczego, w tym zachowania środków ostrożności, gdy chodzi o bezpieczeństwo;

.3 dokładnej i dostatecznej sprawności obsługi klawiatury dla zapewnienia zadowalającej komunikacji; oraz

.4 technik obsługi w zakresie:

.4.1 dostrojenia odbiornika i nadajnika do odpowiedniego trybu działania łącznie z cyfrowym selektywnym wywołaniem i telegrafią dalekopisową,

.4.2 ustawiania anteny i jej ponownego właściwego zestrajania,

.4.3 wykorzystania radiowych urządzeń ratunkowych,

.4.4 wykorzystania radiopław awaryjnych wskazujących pozycję niebezpiecznego wypadku (EPIRBS's).

Różne

36 Znajomość zagadnień i/albo szkolenie w zakresie:

.1 języka angielskiego zarówno w piśmie, jak i w mowie, dla zadowalającej komunikacji stosowanej dla bezpieczeństwa życia na morzu;

.2 geografii świata, szczególnie w odniesieniu do głównych tras żeglugowych, centrów koordynacji ratownictwa (RCC's) i związanych z tymi służbami tras komunikacyjnych;

.3 przetrwania na morzu, obsługi łodzi ratunkowych i tratw ratunkowych, pływaków ratunkowych i ich wyposażenia, ze szczególnym uwzględnieniem radiowych urządzeń ratunkowych;

.4 ochrony przeciwpożarowej i zwalczania pożarów, ze szczególnym uwzględnieniem instalacji radiowej;

.5 środków zapobiegawczych dla bezpieczeństwa statku i personelu w związku z zagrożeniami ze strony sprzętu radiowego, w tym z zagrożeniem elektrycznym, chemicznym i mechanicznym oraz spowodowanym promieniowaniem;

.6 pierwszej pomocy, w tym techniki reanimacyjnej sercowo-oddechowej; oraz

.7 koordynowanego czasu uniwersalnego (UTC), globalnych stref czasowych i międzynarodowej linii zmiany daty.

Szkolenie związane z ograniczonym świadectwem operatora GMDSS

Ogólne

37 Każdy kandydat ubiegający się o uzyskanie świadectwa przed przystąpieniem do wyszkolenia powinien spełnić wymagania dotyczące stanu zdrowia, w szczególności słuchu, mowy i wzroku.

38 Szkolenie powinno być zgodne z postanowieniami Konwencji STCW, z Regulaminem Radiokomunikacyjnym i aktualnie obowiązującą Konwencją SOLAS, ze szczególnym naciskiem na postanowienia dotyczące Globalnego Morskiego Systemu Bezpieczeństwa i Powiadamiania w Niebezpieczeństwie (GMDSS). Tworząc wymagania dotyczące szkolenia należy uwzględnić przynajmniej wiedzę i wyszkolenie podane poniżej w ust. od 39 do 44.

Teoria

39 Znajomość ogólnych zasad i podstawowych czynników niezbędnych do bezpiecznego i skutecznego wykorzystania wszystkich podsystemów i urządzeń wymaganych w GMDSS na morzu w obszarze A1, w tym wiedza o granicy zasięgu UKF w zależności od wysokości anteny, wystarczające do tego, aby wspomóc wyszkolenie praktyczne określone postanowieniami podanymi poniżej w ust. 43.

40 Znajomość wykorzystania, działania i zakresu obsługi podsystemów GMDSS na morzu w obszarze A1, np. ostrzeżeń nawigacyjnych, meteorologicznych i wybór właściwych tras komunikacyjnych.

Przepisy i dokumentacja

41 Znajomość:

.1 tych części Konwencji SOLAS i Regulaminu Radiokomunikacyjnego, które odnoszą się do obszaru A1, ze szczególnym naciskiem na:

.1.1 radiokomunikację w stanach zagrożenia, pilną i dla bezpieczeństwa,

.1.2 unikanie szkodliwych zakłóceń szczególnie łączności w stanach zagrożenia i dla bezpieczeństwa; oraz

.1.3 zapobieganie nielegalnym transmisjom;

.2 innych dokumentów odnoszących się do postępowania operacyjnego i komunikacyjnego w stanach zagrożenia, łączności dla bezpieczeństwa i stacji otwartych dla korespondencji publicznej, obejmujących opłaty, ostrzeżenia nawigacyjne i radiowe prognozy pogody w Morskiej Służbie Ruchomej w morskim obszarze A1; oraz

.3 wykorzystania Międzynarodowego Słownika Frazeologicznego zastąpionego Standardowymi Morskimi Zwrotami Komunikacyjnymi IMO.

Pełnienie wachty i procedury

42 Szkolenie powinno być realizowane w zakresie:

.1 procedur komunikacyjnych i dyscypliny w zapobieganiu szkodliwym zakłóceniom w podsystemach GMDSS wykorzystywanych w obszarze morskim A1.

.2 procedur komunikacji UKF dla:

.2.1 pełnienia wachty radiokomunikacyjnej, wymiany korespondencji w radiokomunikacji, szczególnie dotyczącej stanów zagrożenia, pilnych i bezpieczeństwa; oraz

.2.2 kontrolowania częstotliwości awaryjnej w trakcie jednoczesnego kontrolowania lub pracy na przynajmniej jednej innej częstotliwości; oraz

.2.3 systemu cyfrowego selektywnego wywołania;

.3 wykorzystania międzynarodowego alfabetu fonetycznego,

.4 systemów i procedur zgłaszania się statków,

.5 procedur radiokomunikacji UKF z wydanego przez IMO "Poradnika poszukiwania i ratowania dla statków handlowych (MERSAR)";

.6 systemów służby "radio-medical" i sposobów postępowania; oraz

.7 przyczyn fałszywych alarmów i sposobów unikania ich.

Praktyczne

43 Praktyczne szkolenie powinno być przeprowadzone w zakresie:

.1 poprawnej i skutecznej obsługi podsystemów i urządzeń GMDSS przypisanych dla statków znajdujących się w morskich obszarach A1 w normalnych warunkach propagacji i w warunkach typowych zakłóceń;

.2 bezpiecznej obsługi stosownego sprzętu komunikacyjnego GMDSS i wyposażenia pomocniczego, w tym zachowania środków ostrożności, gdy chodzi o bezpieczeństwo; oraz

.3 technik obsługi w zakresie:

.3.1 UKF, w tym odpowiednio: strojenie kanału, blokada szumów i tryb działania,

.3.2 radiowych urządzeń ratunkowych,

.3.3 radiopław awaryjnych wskazujących pozycję niebezpiecznego wypadku (EPIRB's); oraz

.3.4 odbiorników NAVTEX.

Różne

44 Znajomość zagadnień i/albo wyszkolenie w zakresie:

.1 języka angielskiego w mowie i piśmie dla zadowalającej komunikacji stosowanej dla bezpieczeństwa życia na morzu;

.2 służby centrów koordynujących ratownictwo (RCCs) i związanych z tymi służbami tras komunikacyjnych;

.3 przetrwania na morzu, obsługi łodzi ratunkowych i tratw ratunkowych, boi ratunkowych i ich wyposażenia ze szczególnym uwzględnieniem radiowych urządzeń ratunkowych;

.4 ochrony przeciwpożarowej i zwalczania pożarów ze szczególnym uwzględnieniem instalacji radiowej;

.5 środków zapobiegawczych dla bezpieczeństwa statku i personelu w związku z zagrożeniem ze strony sprzętu radiowego, w tym z zagrożeniem elektrycznym, chemicznym i mechanicznym oraz spowodowanym promieniowaniem; oraz

.6 pierwszej pomocy, w tym techniki reanimacyjnej sercowo-oddechowej.

Wyszkolenie w zakresie utrzymania i konserwacji statkowych instalacji GMDSS

Ogólne

45 Powołuje się na wymagania dotyczące konserwacji, zamieszczone w przepisie IV/15 Konwencji SOLAS oraz Rezolucję IMO A.702 (17) w sprawie wytycznych dotyczących konserwacji radiowych urządzeń GMDSS związanych z obszarami morskimi A3 i A4, która zawiera w swoim Załączniki następujące postanowienie:

"4.2 Osoba wyznaczona do tego, aby zajmowała się na morzu konserwacją, powinna albo posiadać odpowiednie, wymagane świadectwo określone przez Regulamin Radiokomunikacyjny, albo posiadać równoznaczne kwalifikacje w zakresie konserwacji urządzeń elektronicznych na morzu, które mogą być zatwierdzone przez Administrację z uwzględnieniem zaleceń Organizacji, dotyczących szkolenia takiego personelu".
46 Następujące wytyczne w sprawie równoznacznych kwalifikacji w zakresie konserwacji urządzeń elektronicznych są wprowadzone do użytku przez Administrację jako właściwe.

47 Szkolenie zalecane poniżej nie przyznaje kwalifikacji nikomu do tego, aby był operatorem urządzeń radiowych GMDSS bez posiadania odpowiedniego świadectwa radiooperatora.

Szkolenie w zakresie konserwacji równoznaczne ze świadectwem radioelektronika I klasy

48 Aby określić, że szkolenie jest równoznaczne z elementami wymienionego świadectwa radioelektronika l klasy:

.1 zakres wiedzy teoretycznej powinien obejmować przynajmniej tematy podane w ust. od 3 do 10;

.2 zakres umiejętności praktycznych powinien obejmować przynajmniej tematy podane w ust. 13; oraz

.3 różne dodatkowe umiejętności i zakres wiedzy powinny obejmować przynajmniej tematy podane w ust. 14.

Szkolenie w zakresie konserwacji równoznaczne ze świadectwem radioelektronika II klasy

49 Aby określić, że szkolenie jest równoznaczne z elementami świadectwa radioelektronika II klasy:

.1 zakres wiedzy teoretycznej powinien obejmować przynajmniej tematy podane w ust. od 17 do 24;

.2 zakres umiejętności praktycznych powinien obejmować przynajmniej tematy podane - w ust. 27; oraz

.3 różne dodatkowe umiejętności i zakres wiedzy powinny obejmować przynajmniej tematy podane w ust. 28.

Rozdział V
Wytyczne dotyczące specjalnego wyszkolenia i kwalifikacji personelu pewnego typu statków

Sekcja B-V/1

Wytyczne dotyczące szkolenia i kwalifikacji personelu zbiornikowców

Szkolenie dotyczące zbiornikowców do przewozu produktów naftowych

1 Szkolenie wymagane przez ust. 2.2 prawidła V/1 w odniesieniu do zbiornikowców do przewozu produktów naftowych powinno być podzielone na dwie części, część ogólną dotyczącą zasad oraz część dotyczącą stosowania tych zasad w działaniach statku. Każde z tych szkoleń może być przeprowadzone na statku i na lądzie. Powinno ono być uzupełnione praktycznym instruktażem na statku oraz, gdzie trzeba, na odpowiednich urządzeniach na lądzie. Wszystkie szkolenia i instruktaż powinny być przeprowadzone przez właściwie wykwalifikowany i odpowiednio doświadczony personel.

2 W jak najszerszym stopniu należy wykorzystywać znajdujące się na statku instrukcje dotyczące urządzeń i ich obsługi, filmy i odpowiednie pomoce wizualne oraz należy wprowadzić dyskusje dotyczące roli oficerów zajmujących się bezpieczeństwem jak i komitetów bezpieczeństwa.

Szkolenie dotyczące zbiornikowców do przewozu chemikaliów

3 Szkolenie wymagane przez ust. 2.2 prawidła V/1 w odniesieniu do zbiornikowców do przewozu chemikaliów powinno być podzielone na dwie części, część ogólną dotyczącą zasad oraz część dotyczącą zastosowania tych zasad w działaniu na statku. Każde z tych szkoleń może być przeprowadzone na lądzie i na statku. Powinno ono być uzupełnione praktycznym instruktażem na statku oraz, gdzie trzeba, na odpowiednich urządzeniach na lądzie. Wszystkie wyszkolenia i instruktaże powinny być przeprowadzone przez właściwie wykwalifikowany i odpowiednio doświadczony personel.

4 W jak najszerszym stopniu należy wykorzystywać znajdujące się na statku instrukcje dotyczące urządzeń i ich obsługi, filmy i odpowiednie pomoce wizualne oraz należy wprowadzić dyskusje dotyczące roli odgrywanej przez organizację bezpieczeństwa jak i komitetów bezpieczeństwa.

Szkolenie dotyczące zbiornikowców przewożących gaz płynny

5 Szkolenie wymagane przez ust. 2.2 prawidła V/1 w odniesieniu do zbiornikowców przewożących gaz płynny powinno być podzielone na dwie części:

.1 nadzorowane szkolenie, przeprowadzone na urządzeniach lądowych albo na pokładzie specjalnie wyposażonego statku mającego pomoce szkoleniowe i specjalnych do tego celu instruktorów, dotyczące zasad i stosowania tych zasad w działaniach na statku; tak więc Administracja może w specjalnych sytuacjach zezwolić młodszym oficerom lub marynarzom na odbywanie szkolenia na zbiornikowcach przewożących gaz płynny, na których służą, pod warunkiem, że służba ta trwa przez ograniczony czas zgodny z ustaleniem Administracji oraz że tacy członkowie załogi nie będą mieli obowiązków lub odpowiedzialności związanych z ładunkiem bądź urządzeniami ładunkowymi, i pod dalszym warunkiem, że później zostaną oni przeszkoleni zgodnie z niniejszymi wytycznymi do wszelkich dalszych służb; oraz

.2 dodatkowe szkolenie na statku oraz doświadczenia, które wykorzystują wyuczone zasady na poszczególnych typach statków oraz w odniesieniu do systemu pojemników ładunkowych.

Wszystkie szkolenia i instruktaże powinny być prowadzone przez właściwie wykwalifikowany i odpowiednio doświadczony personel.

6 W jak najszerszym stopniu należy wykorzystać znajdujące się na statku instrukcje dotyczące urządzeń i ich obsługi, filmy i odpowiednie pomoce wizualne oraz należy wprowadzić dyskusje dotyczące roli odgrywanej przez organizację bezpieczeństwa na statku oraz roli oficerów zajmujących się bezpieczeństwem jak i komitetów bezpieczeństwa.

Szkolenie na statku dla całego personelu tankowca

7 Cały personel tankowca powinien przejść przeszkolenie na statku, a gdzie trzeba, na lądzie. Szkolenie powinno być przeprowadzone przez wykwalifikowany personel posiadający doświadczenie w zakresie prac przeładunkowych i charakterystyk produktów naftowych, chemikaliów czy płynnych gazów i stosujący właściwe zachowania bezpieczeństwa. Szkolenie to powinno obejmować przynajmniej sprawy przedstawione poniżej w ust. od 8 do 14.

Przepisy

8 Znajomość prawideł statkowych i przepisów regulujących bezpieczeństwo personelu na pokładzie zbiornikowca w porcie i na morzu.

Zagrożenia dla zdrowia i środki zaradcze, jakie należy podjąć

9 Niebezpieczeństwa kontaktu przez skórę, wdychanie i przypadkowe połknięcie ładunku, niedotlenienie, ze szczególnym uwzględnieniem gazu obojętnego, szkodliwe właściwości przewożonych ładunków, wypadki z ludźmi i towarzysząca im pierwsza pomoc, spisy zaleceń i zakazów.

Ochrona przeciwpożarowa i zwalczanie pożarów

10 Kontrola przestrzegania ograniczeń palenia i gotowania; źródeł zapłonu, zapobiegania pożarom i wybuchom, metod zwalczania pożarów; przenośnych gaśnic i stałych instalacji gaśniczych.

Zapobieganie zanieczyszczeniom

11 Procedury, jakich należy przestrzegać, aby zapobiegać zanieczyszczeniom powietrza i wody oraz przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w wypadku rozlewu paliwa.

Sprzęt ratunkowy i jego wykorzystanie

12 Właściwe wykorzystanie ubrań ochronnych i sprzętu, urządzeń reanimacyjnych, sprzętu ewakuacyjnego i ratunkowego.

Sposób postępowania w przypadku alarmu

13 Zapoznanie się z planem postępowania w przypadku alarmu.

Urządzenia przeładunkowe i ich obsługa

14 Ogólny opis sprzętu przeładunkowego, bezpieczne sposoby postępowania podczas załadunku i wyładunku oraz środki ostrożności i bezpieczne wejście do przestrzeni zamkniętych.

Szkolenie na statku dla personelu zbiornikowców przewożących gaz płynny

15 Personelowi, od którego wymaga się przeszkolenia w zakresie ustalonym prawidłem V/1, należy zapewnić uzupełniające szkolenie przeprowadzone na statku i praktykę w oparciu o podręcznik obsługi statku. Takie szkolenie i praktyka powinny dotyczyć następujących systemów, o ile takie są:

.1 systemu przeładunkowego łącznie z systemami rurociągów; pomp; zaworów; urządzeń rozprężeniowych i systemów parowych; wymagań do obsługi i charakterystyk operacyjnych dotyczących systemów przeładunkowych i cyrkulacji cieczy w obiegu zamkniętym;

.2 oprzyrządowania systemów, w tym wskaźników poziomu ładunku, systemów wykrywania gazu, systemów kontrolowania temperatury kadłuba i ładunku; różnych metod przekazywania sygnałów od czujnika do stanowiska kontrolowania i systemów automatycznego odcinania;

.3 likwidacji par, łącznie z wykorzystaniem ich jako paliwa, sprężarek, wymienników ciepła, rurociągów gazowych oraz wentylacji w maszynowni i przedziałach obsadzonych załogą, zasad funkcjonowania zbiorników dwupaliwowych, turbin gazowych, silników spalinowych wysokoprężnych, awaryjnego dopowietrzania i ponownego skraplania;.

.4 systemów pomocniczych łącznie z wentylacją i zobojętnianiem; szybkiego zamykania zdalnego sterowania, pneumatycznego przelewu nadmiaru paliwa; odciążenia bezpieczeństwa oraz zaworów ciśnieniowo-próżniowych, systemów parowych dla pustych przestrzeni, zbiorników balastowych i skraplaczy; oraz

.5 ogólnych zasad obsługi urządzeń przeładunkowych łącznie z zobojętnianiem zbiorników ładunkowych i pustych przestrzeni; zasad schładzania zbiorników i ładowania; obsługi podczas podróży z ładunkiem i bez ładunku; rozładunku i demontażu zbiornika, postępowania w stanach zagrożenia i wcześniej zaplanowanych czynności na wypadek przecieku, pożarów, zderzeń, wejścia na mieliznę, awaryjnego wyładunku i ofiar w ludziach.

Sprawdzanie kwalifikacji

16 Kapitan każdego zbiornikowca do przewozu produktów naftowych, chemikaliów i gazu płynnego powinien upewnić się, że oficer w pierwszym rzędzie odpowiedzialny za ładunek posiada odpowiednie świadectwo, wydane, potwierdzone czy uprawomocnione zgodnie z wymogami prawidła V/1 ust. 4 i czy odbył ostatnio odpowiednią praktykę na odpowiednim typie zbiornikowca, pozwalającą temu oficerowi bezpiecznie wykonywać powierzone obowiązki.

Sekcja B-V/2

Wytyczne dotyczące obowiązującego minimum wymagań w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji kapitanów, oficerów, marynarzy i innego personelu na statkach pasażerskich typu Ro-Ro

(Brak przepisów)

Sekcja B-V/3

Wytyczne dotyczące dodatkowego wyszkolenia dla kapitanów i starszych oficerów dużych statków i statków z nietypowymi charakterystykami manewrowymi

1 Ważne jest, aby kapitanowie i starsi oficerowie posiadali stosowne doświadczenie i wyszkolenie przed podjęciem obowiązków kapitana czy pierwszego oficera na dużych statkach lub statkach mających nietypowe charakterystyki manewrowe, znacznie różniące się od tych, na których służyli. Takie charakterystyki spotyka się głownie w przypadku statków mających znaczną wyporność lub długość, specjalną konstrukcję lub dużą prędkość.

2 Przed objęciem stanowiska na takim statku kapitanowie i starsi oficerowi powinni:

.1 zostać poinformowani przez przedsiębiorstwo na temat charakterystyk manewrowych statku, szczególnie w odniesieniu do wiedzy, zrozumienia i sprawności wymienionych pod hasłem manewrowanie i obsługa statku w kolumnie 2 tabeli A-II/2 - Wyszczególnienie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych w odniesieniu do kompetencji kapitana i starszego oficera na statkach o tonażu brutto 500 ton lub większym; oraz

.2 być zaznajomieni z użyciem wszystkich urządzeń nawigacyjnych i manewrowych, zainstalowanych na statku, włączając w to możliwości tych urządzeń i ich ograniczenia.

3 Zanim kandydat na kapitana obejmie dowództwo na jednym z wymienionych powyżej statków, powinien on posiąść w dostatecznym stopniu wymaganą ogólną praktykę i doświadczenie jako kapitan lub starszy oficer lub/albo:

.1 posiadać odpowiednie wymagane doświadczenie w manewrowaniu statkami takiego samego typu lub statkami o podobnych charakterystykach manewrowych; albo

.2 odbyć stosowny kurs na symulatorze manewrowym z instalacją pozwalającą odtworzyć charakterystyki manewrowe takiego statku.

4 Dodatkowe wyszkolenie i kwalifikacje kapitanów i starszych oficerów dynamicznych jednostek o dużych prędkościach powinny odpowiadać stosownym przepisom IMO zawartym odpowiednio: w Kodzie Bezpieczeństwa Dynamicznie Unoszonych Jednostek oraz Kodzie Bezpieczeństwa Jednostek o Dużej Prędkości (HSC Code).

Sekcja B-V/4

Wytyczne dotyczące szkolenia oficerów i marynarzy odpowiedzialnych za operacje przeładunkowe na statkach przewożących substancje niebezpieczne i ryzykowne, w formie zwartej lub jako ładunki masowe

1 Szkolenie powinno być podzielone na dwie części, część ogólną dotyczącą obowiązujących zasad oraz część dotyczącą zastosowania tych zasad w działaniu na statku. Całe szkolenie i instruktaż powinny być przeprowadzone przez właściwie wykwalifikowany i odpowiednio doświadczony personel, a zarazem obejmować co najmniej tematykę przedstawioną poniżej w paragrafach od 2 do 14.

Zasady

Charakterystyki i właściwości

2 Ważne cechy fizyczne i właściwości chemiczne niebezpiecznych i ryzykownych substancji, wystarczające do tego, aby zapewnić podstawowe zrozumienie tkwiącego w nich niebezpieczeństwa i zagrożenia.

Klasyfikacja materiałów, których właściwości chemiczne są niebezpieczne

3 Klasy towarów niebezpiecznych IMO od 4-9 i materiały niebezpieczne jedynie jako ładunek masowy luzem (MHB) oraz niebezpieczeństwa związane z każdą z tych klas.

Zagrożenia dla zdrowia

4 Niebezpieczeństwo wynikające z kontaktów poprzez skórę, wdychania, połknięcia i promieniowania.

Konwencje, przepisy i zalecenia

5 Ogólne zapoznanie się ze stosownymi wymaganiami z rozdziału II-2 i VII Konwencji SOLAS z 1974, z poprawkami.

6 Ogólne wykorzystanie i zaznajomienie się z Kodem Bezpiecznej Praktyki dla Stałych Ładunków Masowych (BC Code) ze szczególnym odniesieniem do:

.1 bezpieczeństwa personelu, z włączeniem sprzętu ratunkowego, urządzeń pomiarowych, ich wykorzystania i praktycznego stosowania oraz interpretacji wyników;

.2 niebezpieczeństwa związanego z ładunkiem, który ma tendencje do przesuwania się; oraz

.3 materiałów stwarzających zagrożenie chemiczne.

Zastosowanie na statku

Klasa 4.1. - Substancje palne w stanie stałym.

Klasa 4.2 - Substancje podlegające samozapłonowi

Klasa 4.3 - Substancje, które w kontakcie z wodą wydzielają palne gazy

7 Przewóz, sztauowanie i kontrola temperatury w celu zapobieżenia rozpadowi i ewentualnej eksplozji; kategorie sztauowania; ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu, w tym środki stosowane do substancji samoreagujących i pokrewnych, wymagania dotyczące segregacji w celu zapobiegania podgrzaniu i zapłonowi, emisja trujących gazów i tworzenie się mieszanin wybuchowych.

Klasa 5.1 - Substancje utleniające się

8 Przewóz, sztauowanie i kontrola temperatury w celu zapobieżenia rozpadowi i ewentualnej eksplozji; kategorie sztauowania; ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu i wymagania dotyczące segregacji, aby zapewnić oddzielenie od materiałów samozapalających się, od kwasów i od źródeł ciepła, aby uniknąć pożaru, eksplozji oraz tworzenia się toksycznych gazów.

Klasa 6.1. Substancje toksyczne

9 Zanieczyszczenia artykułów spożywczych, miejsc pracy i pomieszczeń mieszkalnych i wentylacja.

Klasa 7 - Substancje radioaktywne

10 Indeks transportowy; rodzaje rud i koncentratów; sztauowanie i segregacja od ludzi; nie wywołane błony fotograficzne i płyty oraz artykuły żywnościowe; kategorie sztauowania; ogólne wymagania dotyczące sztauowania, specjalne wymagania dotyczące sztauowania; wymagania dotyczące segregacji i odległości oddzielania; segregacji od innych niebezpiecznych towarów.

Klasa 8 -Substancje powodujące korozję

11 Niebezpieczeństwo powodowane przez substancje zawilgocone.

Klasa 9 - Różne niebezpieczne substancje i artykuły

12 Przykłady i związane z nimi zagrożenia; zagrożenia od materiałów niebezpiecznych przewożonych wyłącznie jako ładunek masowy luzem (MHB); ogólne i szczegółowe środki ostrożności przy sztauowaniu; środki ostrożności przy pracy i w transporcie; wymagania dotyczące segregacji.

Środki ostrożności dotyczące bezpieczeństwa i procedury awaryjne

13 Bezpieczeństwo elektryczne w przestrzeniach ładunkowych; środki ostrożności, jakie należy podjąć przy wchodzeniu do przestrzeni zamkniętych, które mogą zawierać zubożony tlen; trujące lub palne gazy w atmosferze; możliwe skutki pożaru przy transporcie substancji każdej z klas; wykorzystanie Procedur Awaryjnych dla Statków Przewożących Towary Niebezpieczne; plany awaryjne i sposoby postępowania, których należy przestrzegać na wypadek zdarzeń z udziałem substancji niebezpiecznych i stanowiących zagrożenie oraz wykorzystanie poszczególnych ustępów Kodu Bezpiecznej Praktyki dla Stałych Ładunków Masowych.

Pierwsza pomoc medyczna

14 IMO-ski Poradnik Pierwszej Pomocy Medycznej do wykorzystania w wypadkach obejmujących towary niebezpieczne oraz jego wykorzystanie i zastosowanie w połączeniu z innymi poradnikami i poradnictwem medycznym przez radio.

Sekcja B-V/5

Wytyczne dotyczące szkolenia oficerów i marynarzy odpowiedzialnych za przeładunek na statkach przewożących niebezpieczne i stwarzające zagrożenie substancje w opakowaniach

1 Szkolenie powinno być podzielone na dwie części, część ogólną dotyczącą obowiązujących zasad oraz część dotyczącą stosowania tych zasad w działaniach statku. Wszystkie szkolenia i instruktaże powinny być prowadzone przez właściwie wykwalifikowany i doświadczony personel i obejmować tematy podane poniżej w ust. od 2 do 19.

Zasady

Charakterystyki i właściwości

2 Ważne cechy fizyczne i właściwości chemiczne niebezpiecznych i stanowiących zagrożenie substancji, wystarczające do tego, aby zapewnić podstawowe zrozumienie tkwiącego w nich niebezpieczeństwa i zagrożenia.

Klasyfikacja niebezpiecznych i stanowiących zagrożenie substancji i materiałów, których właściwości chemiczne są niebezpieczne

3 Klasy towarów niebezpiecznych IMO, od 1-9 i materiały niebezpieczne jedynie jako ładunek masowy (MHB).

Zagrożenie dla zdrowia

4 Niebezpieczeństwo wynikające w przypadku kontaktów poprzez skórę, wdychania, połknięcia i promieniowania.

Konwencje, przepisy i zalecenia

5 Ogólne zapoznanie się ze stosowanymi wymaganiami z rozdziałów II-2 i VII Konwencji SOLAS z 1974 i Załącznika III do Marpol 73/78 włącznie z jego wprowadzeniem w życie przez Kod IMDG.

Wykorzystanie i zaznajomienie się z Międzynarodowym Morskim Kodem Towarów Niebezpiecznych (IMDG)

6 Ogólna znajomość wymagań Kodu IMDG, dotyczących deklaracji, dokumentów, opakowań, etykiet i plakatów; kontenery i pojazdy, przenośne zbiorniki, kontenery zbiornikowe i pojazdy, cysterny i inne jednostki transportowe wykorzystywane do przewozu substancji niebezpiecznych.

7 Znajomość identyfikacji oznakowania i etykietowania dla sztauowania, zabezpieczania, oddzielania i segregacji na różnych typach statków wymienionych w Kodzie IMDG.

8 Bezpieczeństwo personelu, łącznie ze sprzętem ratunkowym, urządzeniami pomiarowymi, ich wykorzystanie i praktyczne zastosowanie oraz interpretacja wyników.

Zastosowanie na statku

Klasa 1 - Substancje wybuchowe

9 Podział na 6 działów zagrożeń i 13 odpowiednich grup; opakowania i magazynki używane do przewożenia materiałów wybuchowych; zdatność do użytku kontenerów i pojazdów, przepisy dotyczące sztauowania w tym specjalne rozmieszczenie do sztauowania na pokładzie i pod pokładem, segregacja od innych niebezpiecznych towarów z innych klas w obrębie klasy 1 i od towarów nie-niebezpiecznych, transport i sztauowanie na statkach pasażerskich; dostosowanie przestrzeni ładunkowych; środki ostrożności; dostosowanie przestrzeni ładunkowych; środki ostrożności dotyczące bezpieczeństwa; środki ostrożności, jakie należy podjąć podczas za- i wyładunku.

Klasa 2 - Gazy (sprężone, skroplone, schłodzone skroplone lub gazy w roztworach) palne, niesprężone, nietrujące i trujące

10 Rodzaje naczyń ciśnieniowych i przenośnych zbiorników łącznie ze stosowanymi urządzeniami odciążającymi i zamykającymi; kategorie sztauowania, ogólne środki przy sztauowaniu w tym przy sztauowaniu gazów łatwo palnych i trujących i gazów, które są substancjami zanieczyszczającymi środowisko.

Klasa 3 - Palne substancje płynne

11 Opakowania, kontenery zbiornikowe, zbiorniki przenośne i pojazdy, cysterny drogowe, kategorie sztauowania, ogólne środki przy sztauowaniu, w tym przy sztauowaniu gazów łatwo palnych i trujących i gazów, które są substancjami zanieczyszczającymi środowisko, wymagania dotyczące segregacji; środki ostrożności, jakie należy podjąć przewożąc płyny palne w podniesionej temperaturze.

Klasa 4.1. - Substancje palne w stanie stałym

Klasa 4.2 - Substancje podlegające samozapłonowi

Klasa 4.3 - Substancje, które w kontakcie z wodą wydzielają palne gazy

12 Typy opakowań, przewożenie, sztauowanie i kontrola temperatury w celu zapobieżenia rozpadowi i ewentualnej eksplozji; kategorie sztauowania; ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu, w tym środki stosowane do substancji samoreagujących i pokrewnych, wymagania dotyczące segregacji w celu zapobiegania podgrzaniu i zapłonowi, emisja trujących gazów i tworzenie się mieszanin wybuchowych.

Klasa 5.1. - Substancje utleniające

Klasa 5.2. - Nadtlenki organiczne

13 Typy opakowań; przewożenie i sztauowanie w kontrolowanej temperaturze w celu zapobieżenia rozpadowi, ewentualnej eksplozji; kategorie sztauowania, ogólne środki ostrożności przy sztuowaniu, w tym przy sztauowaniu środków zanieczyszczających środowisko morskie; wymagania dotyczące segregacji, aby zapewnić oddzielenie od materiałów palnych, od kwasów, od źródeł ciepła w celu uniknięcia pożaru, eksplozji oraz tworzenia się trujących gazów, środki ostrożności dla zminimalizowania tarcia i uderzeń, które mogą zapoczątkować rozpad.

Klasa 6.1. Substancje toksyczne

Klasa 6.2 - Substancje zakaźne

14 Typy opakowań, kategorie sztauowania; ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu w tym sztauowanie płynów toksycznych i palnych oraz substancji zanieczyszczających środowisko morskie; wymagania dotyczące segregacji, szczególnie zważywszy to, że właściwościami tych substancji jest możliwość spowodowania śmierci albo poważnych uszczerbków zdrowia ludzkiego, sposoby postępowania w przypadku rozlewu.

Klasa 7- Substancje radioaktywne

15 Typy opakowań, indeks transportowy w odniesieniu do sztauowania i segregacji;

sztauowanie i oddzielenie od ludzi nie wywołanych błon fotograficznych i płyt oraz artykułów żywnościowych; kategorie sztauowania, ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu, wymagania dotyczące segregacji i odległości przy oddzielaniu; segregacja od innych niebezpiecznych towarów.

Klasa 8 - Substancje powodujące korozję

16 Typy opakowań; kategorie sztauowania; ogólne środki ostrożności przy sztauowaniu, w tym przy sztauowaniu palnych płynów i substancji zanieczyszczających środowisko morskie, powodujących korozję; wymagania dotyczące segregacji, szczególnie jeśli zważymy, że charakterystyczną, wspólną ich cechą jest to, że mogą poważnie uszkodzić żywe tkanki.

Klasa 9 - Różne niebezpieczne substancje i artykuły

17 Przykłady zagrożeń, w tym zanieczyszczenia morza.

Środki ostrożności dotyczące bezpieczeństwa oraz sposoby postępowania w przypadku awarii

18 Bezpieczeństwo elektryczne w przestrzeniach ładunkowych; środki ostrożności, jakie należy podjąć przy wchodzeniu do przestrzeni zamkniętych, które mogą zawierać zubożony tlen, trujące lub palne gazy w atmosferze; prawdopodobne skutki rozlewu lub pożaru podczas transportu substancji, rozważenie zdarzeń na pokładzie i pod pokładem, wykorzystanie Procedur Awaryjnych IMO dla statków Przewożących Towary Niebezpieczne; plany w stanach zagrożenia i sposoby postępowania, których należy przestrzegać w wypadkach z udziałem substancji niebezpiecznych.

Pierwsza pomoc medyczna

19 Poradnik Pierwszej Pomocy Medycznej IMO, do Wykorzystania w Wypadkach Obejmujących Towary Niebezpieczne oraz jego wykorzystanie i zastosowanie w połączeniu z innymi poradnikami i poradnictwem medycznym przez radio.

Rozdział VI
Wytyczne dotyczące stanu zagrożenia, bezpieczeństwa pracy, opieki medycznej i funkcji ratowniczych

Sekcja B-VI/1

Wytyczne dotyczące poznania podstawowego szkolenia i instruktażu w zakresie bezpieczeństwa dla wszystkich członków załogi

Ochrona przeciwpożarowa i zwalczanie pożarów

1 Podstawowe szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej i zwalczania pożarów, wymagane przez sekcję A-VI/1, powinno obejmować przynajmniej elementy teoretyczne i praktyczne wyszczególnione poniżej, w ust. od 2 do 4.

Szkolenie teoretyczne

2 Szkolenie teoretyczne powinno obejmować:

.1 trzy elementy pożaru i wybuchu (trójkąt ognia): paliwo; źródła zapłonu; tlen;

.2 źródła zapłonu: chemiczne; biologiczne; fizyczne;

.3 materiały palne, palność, temperatura zapłonu, temperatura palenia, prędkość palenia, wartość termiczna, dolna granica zapalności, górna granica zapalności, zasięg palności, zobojętnienie, elektryczność statyczna, temperatura zapłonu, samozapłon;

.4 niebezpieczeństwo pożaru i rozprzestrzenianie się pożaru przez promieniowanie, konwekcję i przewodnictwo;

.5 reaktywność;

.6 klasyfikacje pożarów i stosowane czynniki gaśnicze;

.7 główne przyczyny pożarów na statku: wycieki paliwa w siłowni, papierosy, przegrzanie, urządzenia kuchenne (piece, kanały spalinowe, patelnie, grzejniki itd.), samoistny zapłon, prace na gorąco (spawanie, cięcie itd.) urządzenia elektryczne (zwarcia, nieprofesjonalne naprawy), reakcje, samonagrzewanie i samozapłon, podpalenie, elektryczność statyczna;

.8 ochronę przeciwpożarową;

.9 systemy wykrywania ognia i dymu; automatyczne alarmy pożarowe;

.10 sprzęt do zwalczania pożarów obejmujący:

.10.1 stałe instalacje na statku i ich umiejscowienie, magistrale pożarowe, hydranty, międzynarodowe łączniki na brzegu; instalacje do tłumienia ognia, dwutlenek węgla, piana, węglowodory chlorowcowe, systemy zraszania wodą pod ciśnieniem w pomieszczeniach o specjalnej kategorii itp., automatyczne systemy tryskaczowe, awaryjne pompy pożarowe, generatory awaryjne, dozowniki proszku chemicznego, ogólny zarys wymaganych i dostępnych aparatów przenośnych, system mgieł o wysokim ciśnieniu, piana o wysokim stopniu rozprężania, nowe projekty i urządzenia;

.10.2 kombinezon strażaka, sprzęt osobisty, aparat tlenowy, aparat reanimacyjny, hełmy i maski dymowe, ognioodporne liny ratownicze i pasy bezpieczeństwa oraz ich rozmieszczenie na statku; oraz

.10.3 sprzęt ogólny obejmujący węże pożarowe, dysze-łączniki, siekiery strażackie, przenośne gaśnice, koce przeciwpożarowe

.11 konstrukcje i rozmieszczenie pomieszczeń w tym drogi ewakuacji, środki do odgazowania zbiorników, podział na klasy A, B, C, systemy gazu obojętnego;

.12 organizacja zwalczania pożaru, łącznie z ogłaszaniem alarmów głównych, plany ochrony przeciwpożarowej, stacje alarmowe i obowiązki poszczególnych osób, łączność wraz z łącznością statek-brzeg podczas postoju w porcie, sposoby działani personelu, okresowe ćwiczenia na statku, systemy patrolowania,

.13 praktyczna znajomość metod reanimacji;

.14 metody zwalczania pożarów wraz z ogłaszaniem alarmów, zlokalizowanie i odizolowanie pożaru, wyrzucanie ładunku za burtę, powstrzymywanie, chłodzenie, tłumienie, gaszenie, wachta przeciwpożarowa, usuwanie dymu; oraz

.15 czynniki gaśnicze łącznie z wodą, strumieniem zwartym, strumieniem rozpylaczy, mgłą, zatapianiem; piana o niskim, średnim i wysokim stopniu rozprężania; dwutlenek węgla, halon, piana tworząca błonę wodną, suchy proszek chemiczny, nowe projekty i urządzenia.

Szkolenie praktyczne

3 Szkolenie praktyczne, podane poniżej, powinno odbywać się w pomieszczeniach, które zapewniają prawdziwe i realistyczne warunki szkolenia (tj. w warunkach symulujących warunki statkowe), a kiedy jest to możliwe i wykonalne, powinno odbywać się zarówno w ciemności, jak i w świetle dziennym i powinno pozwalać osobom szkolonym zdobyć umiejętności w celu:

.1 wykorzystania różnych typów przenośnych gaśnic;

.2 wykorzystania niezależnych aparatów do oddychania;

.3 gaszenia mniejszych pożarów, np. pożarów instalacji elektrycznej, pożarów paliwa i pożarów propanu;

.4 gaszenia rozległych pożarów wodą (dysze o strumieniu zwartym i rozpylonym);

.5 gaszenia pożarów albo za pomocą piany, proszku lub innego odpowiedniego czynnika chemicznego;

.6 wejścia i przejścia przez przedział, do którego wpompowano pianę, z linką ratowniczą, ale bez aparatu oddechowego;

.7 gaszenia pożaru w pomieszczeniach zamkniętych, wypełnionych dymem mając na sobie aparat oddechowy;

.8 gaszenia ognia mgłą wodną lub innym, odpowiednim czynnikiem gaśniczym w pomieszczeniu mieszkalnym albo symulowanej siłowni, w których jest ogień i dużo dymu;

.9 gaszenia palącego się paliwa przy pomocy dozownika mgły i dysz rozpylających;

.10 przeprowadzenia ratowania w pomieszczeniu wypełnionym dymem mając na sobie aparat oddechowy.

Ogólne

4 Szkolonym powinno się również uświadomić konieczność utrzymywania na statku stanu gotowości.

Przeszkolenie medyczne stopnia podstawowego

5 Szkolenie medyczne stopnia podstawowego, wymagane przez przepis VI/1, jako część szkolenia podstawowego powinno zostać przeprowadzone w początkowej fazie, na kursie zawodowym, najlepiej podczas szkolenia przed praktyką morską, tak aby umożliwić członkom załogi podejmowanie natychmiastowej akcji w razie wypadku lub innego zagrożenia zdrowia, zanim przybędzie osoba przeszkolona, z doświadczeniem przy udzielaniu pierwszej pomocy, albo osoba sprawująca opiekę medyczną na statku.

Bezpieczeństwo osobiste i odpowiedzialności socjalne

6 Administracje powinny wziąć pod rozwagę znaczenie komunikowania się i rolę języka w zapewnieniu bezpieczeństwa życia i mienia na morzu, a także w zapobieganiu zanieczyszczeniom morza. Międzynarodowy charakter przemysłu morskiego, znaczenie komunikacji głosowej pomiędzy statkami i pomiędzy statkami a lądem, zwiększenie liczby międzynarodowych załóg, uwzględnienie faktu, że członkowie załóg powinni być zdolni do komunikowania się z pasażerami w przypadkach zagrożenia, zaadaptowanie powszechnego języka dla komunikacji na morzu powinno promować bezpieczną praktykę poprzez ograniczenie błędów ludzkich przy przekazywaniu elementarnych informacji.

7 Jakkolwiek nie jest to regułą, powszechnie używany język angielski stał się w bardzo krótkim czasie standardowym językiem komunikowania się na morzu w celach bezpieczeństwa, także za sprawą wprowadzenia do użycia Morskiego Nawigacyjnego Słownika Frazeologicznego, zastąpionego Standardowymi Morskimi Zwrotami Komunikacyjnymi IMO.

8 Administracje powinny rozważyć korzyści płynące z zapewnienia członkom załóg możliwości stosowania przynajmniej elementarnego słownictwa języka angielskiego z naciskiem na stosowanie go w terminologii i sytuacjach związanych z morzem.

Sekcja B-VI/2

Wytyczne dotyczące wydawania świadectw ratownika i starszego ratownika

1 Każdy kandydat ubiegający się o wydanie świadectwa, przed przystąpieniem do szkolenia powinien spełniać wymagania dotyczące stanu zdrowia; w szczególności te, dotyczące wzroku i słuchu.

2 Szkolenie powinno być stosowne do postanowień Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS), z poprawkami.

Sekcja B-VI/3

Wytyczne dotyczące szkolenia ppoż. stopnia wyższego

(Brak przepisów)

Sekcja B-VI/4

Wytyczne dotyczące wymagań w zakresie pierwszej pomocy medycznej

(Brak przepisów)

Rozdział VII
Wytyczne dotyczące dyplomów alternatywnych

Sekcja B-VII/1

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów alternatywnych

(Brak przepisów)

Sekcja B-VII/2

Wytyczne dotyczące wydawania dyplomów członkom załóg

(Brak przepisów)

Sekcja B-VII/3

Wytyczne dotyczące obowiązujących zasad wydawania dyplomów alternatywnych

(Brak przepisów)

Rozdział VIII
Wytyczne dotyczące pełnienia wachty

Sekcja B-VIII/1

Wytyczne dotyczące zdatności do służby

Zapobieganie zmęczeniu

1 Przy przestrzeganiu wymagań dotyczących okresu odpoczynku "nadrzędne warunki operacyjne" powinny być interpretowane tak, aby oznaczały one tylko zasadnicze prace na statku, które nie mogą ulec opóźnieniu ze względu na bezpieczeństwo lub ochronę środowiska, albo te prace, które nie mogły być w rozsądny sposób przewidziane na początku podróży.

2 Chociaż nie ma ogólnie przyjętej, technicznej definicji zmęczenia, każdy kto ma do czynienia z działalnością statku powinien być wyczulony na czynniki, które mogą przyczynić się do zmęczenia w tym także i te, które określiła Organizacja i należy je brać pod uwagę gdy podejmuje się decyzje dotyczące działań na statku.

3 Przy stosowaniu przepisu Prawidła VIII/1 należy uwzględnić, co następuje:

.1 postanowienia, które zostały podjęte w celu zapobieżenia zmęczeniu, powinny zapewnić, aby całkowity czas pracy nie był nadmierny i nieumiarkowany. W szczególności zaś, aby minimalny czas wypoczynku określony w sekcji A-VIII/1 nie był interpretowany w sposób, z którego wynikałoby, że wszystkie pozostałe godziny mają być poświęcone na pełnienie wachty i inne obowiązki;

.2 że częstotliwość i długość okresów urlopowych i udzielania urlopów kompensacyjnych są materialnymi czynnikami w zapobieganiu zmęczeniu, które powstaje w wyniku nagromadzenia pracy w pewnym okresie czasu; oraz

.3 postanowienia te mogą być odmienne dla statków odbywających krótkie podróże morskie, pod warunkiem, że w zamian będą wprowadzone specjalne ustalenia zapewniające bezpieczeństwo.

4 Administracje powinny rozważyć wprowadzenie wymogu, aby był prowadzony rejestr godzin pracy i odpoczynku marynarzy i aby taki rejestr był kontrolowany przez Administrację w odpowiednich odstępach czasu, co zapewniałoby przestrzeganie przepisów dotyczących ilości godzin pracy i odpoczynku.

5 Opierając się na informacjach otrzymanych w rezultacie badań wypadków morskich, Administracje powinny dokonywać przeglądu niniejszych przepisów.

Sekcja B-VIII/2

Wytyczne dotyczące organizacji pełnienia wachty oraz zasad, które należy przestrzegać

1 Następujące wytyczne dotyczące działania powinny być wzięte pod uwagę przez przedsiębiorstwa, kapitanów i oficerów wachtowych:

CZĘŚĆ 1 - wytyczne w sprawie dyplomów

(Brak przepisów)

CZĘŚĆ 2 - wytyczne w sprawie planowania podróży

(Brak przepisów)

CZĘŚĆ 3 - wytyczne w sprawie pełnienia wachty na morzu

(Brak przepisów)

Część 3-1 - Wytyczne w sprawie pełnienia wachty nawigacyjnej

Wprowadzenie

2 Szczegółowe wytyczne mogą być niezbędne dla specjalnych typów statków oraz dla statków przewożących niebezpieczne, stwarzające zagrożenie, trujące lub łatwo palne ładunki. W takim przypadku kapitan powinien przygotować odpowiednie zalecenia operacyjne.

3 Istotne jest to, żeby oficerowie odpowiedzialni za pełnienie wachty nawigacyjnej docenili fakt, że skuteczne wykonywanie przez nich obowiązków jest konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska morskiego,

Kierowanie wachtą na mostku

4 Przedsiębiorstwa powinny wydać wytyczne dotyczące właściwych sposobów postępowania na mostku i powinny zalecić stosowanie wykazów czynności odpowiednich dla każdego statku zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi zaleceniami.

5 Przedsiębiorstwa powinny również wydać zalecenia dla kapitanów i oficerów kierujących wachtą nawigacyjną na każdym statku, dotyczące potrzeby ciągłego, ponownego oceniania tego, w jaki sposób są przydzielone i wykorzystywane zasoby wachtowe na mostku. Należy opierać się na następujących zasadach kierowania zasobami na mostku:

.1 w celu zapewnienia, aby wszystkie obowiązki były wykonane skutecznie, na wachcie powinna znajdować się wystarczająca ilość wykwalifikowanych ludzi;

.2 wszyscy członkowie wachty nawigacyjnej powinni być odpowiednio wykwalifikowani i zdolni do wykonywania swoich obowiązków w sposób efektywny, wydajny albo oficer kierujący wachtą nawigacyjną powinien uwzględnić ograniczenia kwalifikacji i zdolności poszczególnych osób przy podejmowaniu decyzji związanych z nawigacją i działaniem statku;

.3 obowiązki poszczególnych osób powinny być im przypisane w sposób jasny i jednoznaczny, a fakt zrozumienia powinien zostać potwierdzony;

.4 zadania powinny być wypełniane zgodnie z wyraźnym porządkiem ważności;

.5 żadnemu członkowi wachty nie należy przydzielać więcej obowiązków ani więcej trudnych zadań, niż jest w stanie skutecznie wypełnić;

.6 poszczególne osoby powinny o każdej porze być przydzielone do stanowisk, na których mogą spełniać swoje obowiązki najbardziej skutecznie i efektywnie, a jeśli okoliczności będą tego wymagały, to poszczególnym osobom mogą ponownie zostać przydzielone inne stanowiska pracy;

.7 członkowie wachty nawigacyjnej nie powinni być przydzielani do różnych obowiązków, zadań czy stanowisk pracy, chyba że oficer kierujący wachtą nawigacyjną będzie pewien, że ten przydział pracy może być wykonywany skutecznie i efektywnie;

.8 urządzenia i pomoce nawigacyjne uważane za niezbędne do pełnienia obowiązków w sposób efektywny powinny być łatwo dostępne dla właściwych członków wachty nawigacyjnej;

.9 porozumiewanie się członków wachty między sobą powinno być wyraźne, natychmiastowe, niezawodne i stosowne do załatwianych spraw od ręki;

.10 czynności, które są nieistotne i rozpraszające uwagę powinny zostać wyeliminowane, odsunięte na drugi plan lub należy ich unikać;

.11 cały sprzęt na mostku powinien działać właściwie, a jeżeli nie, to oficer odpowiedzialny za wachtę powinien wziąć pod uwagę każde wadliwe działanie tych urządzeń, zanim podejmie decyzję operacyjną;

.12 wszystkie ważne informacje powinny być zbierane, przetwarzane i interpretowane oraz udostępnione w sposób dogodny dla osób, które ich potrzebują do wykonywania swoich obowiązków;

.13 nieistotne materiały nie powinny być umieszczane na mostku ani na żadnych pulpitach roboczych; oraz

.14 członkowie wachty nawigacyjnej powinni być zawsze przygotowani na podjęcie skutecznej i efektywnej reakcji w każdej okoliczności i w przypadku zmiany warunków.

Część 3-2 wytyczne w sprawie pełnienia wachty maszynowej

6 Szczegółowe wytyczne mogą być niezbędne dla specjalnych rodzajów systemów napędowych lub urządzeń pomocniczych oraz dla statków przewożących niebezpieczne, stanowiące zagrożenie, trujące lub łatwo palne materiały albo inne, specjalne rodzaje ładunków. Starszy mechanik w takich przypadkach powinien zapewnić przestrzeganie stosownych zaleceń operacyjnych.

7 Istotne jest, aby oficerowie kierujący wachtą docenili to że, staranne wykonywanie obowiązków na wachcie jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa życia i mienia na morzu oraz dla zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska morskiego.

8 Oficer obejmujący wachtę, zanim przejmie kierownictwo wachty maszynowej, powinien:

.1 zaznajomić się z rozmieszczeniem i wykorzystaniem urządzeń przewidzianych dla zapewnienia bezpieczeństwa życia na morzu w niebezpiecznym, stanowiącym zagrożenie bądź trującym środowisku;

.2 upewnić się, że środki do udzielania pierwszej pomocy są łatwo dostępne, a w szczególności te do leczenia oparzeń; oraz

.3 będąc w porcie, bezpiecznie zakotwiczony lub zacumowany, wiedzieć o:

.3.1 czynnościach dotyczących ładunku, o znaczeniu czynności związanych z konserwacją i remontem i o wszystkich innych czynnościach, które mogą mieć wpływ na wachtę; oraz

.3.2 urządzeniach pomocniczych wykorzystywanych do pracy w pomieszczeniach załogi i pasażerów, o operacjach ładunkowych, zaopatrzeniu w wodę technologiczną i systemach wydechowych.

Część 3-3 Wytyczne w sprawie pełnienia wachty radiowej

Ogólne

9 Regulamin Radiokomunikacyjny wymaga, między innymi, aby każdy statek posiadał licencjonowaną radiostację, wymaga, aby była ona w ostatecznej gestii kapitana albo innej osoby odpowiedzialnej za statek oraz aby była obsługiwana, jedynie pod kontrolą odpowiednio wykwalifikowanego personelu. Regulamin Radiokomunikacyjny wymaga również, aby sygnał wzywania pomocy był nadawany jedynie na rozkaz kapitana albo innej osoby odpowiedzialnej za statek.

10 Kapitan powinien mieć na uwadze fakt, że cały personel odpowiedzialny za wysyłanie sygnału wzywania pomocy musi przejść przeszkolenie w zakresie całego sprzętu radiowego zgodnie z wymogami Prawidła I/14 ust. 14. Fakt szkolenia powinien zostać zapisany w dzienniku pokładowym lub radiowym.

Pełnienie wachty

11 Oprócz wymagań dotyczących pełnienia wachty radiowej kapitan każdego statku morskiego powinien upewnić się, że:

.1 radiostacja statkowa jest odpowiednio obsadzona ludźmi po to, aby była możliwa komunikacja, szczególnie korespondencja publiczna, biorąc pod uwagę ograniczenia wypływające z rozlicznych obowiązków ludzi upoważnionych do jej obsługi; oraz

.2 sprzęt radiowy będący na statku, w miejscach gdzie jest zainstalowany, posiada rezerwowe źródła energii, które są sprawne.

12 Niezbędne instrukcje i informacje dotyczące wykorzystania sprzętu radiowego i procedur dla celów bezpieczeństwa i stanu zagrożenia powinny być rozdzielone okresowo wszystkim stosownym członkom załogi przez osobę wyznaczoną w rozkładzie alarmowym jako tę, która ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia. Powinno to zostać odnotowane w dzienniku radiowym.

13 Kapitan każdego statku nie podlegającego Konwencji SOLAS powinien wymagać, aby pełnienie wachty radiowej było zgodne z wymogami Administracji, z uwzględnieniem Regulaminu Radiokomunikacyjnego.

Operacyjne

14 Radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia powinien upewnić się przed wyjściem w morze, czy:

.1 cały sprzęt radiowy wykorzystywany dla bezpieczeństwa i do wzywania pomocy oraz rezerwowe źródła energii są w stałej sprawności roboczej i że jest to zapisane w dzienniku radiowym;

.2 są dostępne wszystkie dokumenty wymagane przez międzynarodowe porozumienia, wiadomości dla radiostacji statkowych i dodatkowe dokumenty wymagane przez Administrację i czy są poprawione zgodnie z ostatnimi uzupełnieniami i czy o wszelkich rozbieżnościach jest powiadomiony kapitan;

.3 zegar w radiostacji jest poprawnie nastawiony według standardowych sygnałów czasu;

.4 anteny są poprawnie umieszczone, czy nie są uszkodzone i czy są poprawnie podłączone; oraz

.5 są uaktualnione rutynowe komunikaty i ostrzeżenia dla akwenu, w którym statek będzie płynął, i te, których żądał kapitan dla innych akwenów, i czy te komunikaty są przekazywane kapitanowi.

15 W czasie żeglugi, włączając radiostację, radiooperator wachty powinien:

.1 słuchać na odpowiednich częstotliwościach awaryjnych wszelkich możliwych sygnałów wzywania pomocy oraz

.2 przesłać meldunek (nazwa statku, pozycja i port przeznaczenia) do lokalnej stacji brzegowej i każdej innej właściwej stacji brzegowej, z której można się spodziewać komunikacji ogólnej;

16 Gdy radiostacja jest włączona, radiooperator wachtowy powinien:

.1 sprawdzić zgodność wskazań zegara radiowego z sygnałem czasu przynajmniej raz dziennie;

.2 złożyć raport radiowy przy wchodzeniu i opuszczaniu strefy usług brzegowych stacji radiowych, od których można się spodziewać komunikacji o charakterze ogólnym; i

.3 nadawać raporty do systemów kontroli ruchu statków zgodnie z instrukcjami kapitana.

17 Na morzu, radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia, powinien zapewnić właściwe działanie:

.1 urządzenia cyfrowego selektywnego wywoływania (DSC) wykorzystywanego w łączności dla bezpieczeństwa i do wzywania pomocy za pomocą próbnego wywołania przynajmniej raz w tygodniu; oraz

.2 sprzętu radiowego wykorzystywanego w łączności dotyczącej bezpieczeństwa i wzywania pomocy poprzez sprawdzanie raz dziennie, lecz bez wysyłania sygnału. Wyniki przeprowadzonych prób powinny zostać zapisane w dzienniku radiowym.

18 Radiooperator wyznaczony do obsługi łączności ogólnej powinien upewnić się, że jest prowadzony efektywny nasłuch na częstotliwościach, na których istnieje prawdopodobieństwo wymiany komunikatów, uwzględniając zarazem pozycję statku w odniesieniu do tych radiowych lub satelitarnych stacji brzegowych z których oczekiwane jest odebranie komunikatów. Przy prowadzeniu łączności radiooperatorzy powinni przestrzegać stosowne zalecenia ITU.

19 Przy wyłączaniu stacji po przybyciu do portu radiooperator wachtowy powinien powiadomić lokalną stację brzegową i inne stacje brzegowe, z którymi utrzymywany był kontakt, o przybyciu statku do portu i o wyłączeniu stacji.

20 Przy wyłączaniu radiostacji radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w sytuacjach zagrożenia powinien:

.1 upewnić się, że antena nadawcza jest uziemiona; oraz

.2 sprawdzić, czy rezerwowe źródła energii są wystarczająco naładowane.

Alarmy i procedury wzywania pomocy

21 Alarmy wzywania pomocy i wywołania awaryjne mają absolutny priorytet przed wszystkimi innymi transmisjami. Wszystkie stacje, które odbiorą takie sygnały zobowiązane są przez Regulamin Radiokomunikacyjny do natychmiastowego przerwania wszystkich innych transmisji, które mogłyby zakłócić łączność awaryjną.

22 W przypadku sytuacji zagrożenia własnego statku, radiooperator wyznaczony jako ponoszący główną odpowiedzialność za radiokomunikację w sytuacjach zagrożenia powinien natychmiast wziąć na siebie odpowiedzialność za przestrzeganie procedur Regulaminu Radiokomunikacyjnego i stosownych zaleceń ITU-R.

23 Po odebraniu alarmu wezwania pomocy;

.1 radiooperator wachtowy powinien zaalarmować kapitana i radiooperatora, który został wyznaczony jako ten, który ponosi odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia; oraz

.2 radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi odpowiedzialność za radiokomunikację w czasie alarmu zagrożenia powinien ocenić sytuację i natychmiast wziąć odpowiedzialność za przestrzeganie procedur Regulaminu Radiokomunikacyjnego i stosownych zaleceń ITU-R.

Komunikaty pilne

24 W przypadkach pilnych, dotyczących własnego statku, radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia powinien natychmiast wziąć na siebie odpowiedzialność za przestrzeganie procedur Regulaminu Radiokomunikacyjnego i stosownych zaleceń ITU-R.

25 W przypadkach łączności dotyczącej poradnictwa medycznego, radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia, powinien postępować zgodnie z procedurami Regulaminu Radiokomunikacyjnego i przestrzegać warunków opublikowanych w stosownej międzynarodowej dokumentacji (zobacz ustęp 14. 2) lub wyszczególnionych przez stronę zapewniającą usługi satelitarne.

26 W przypadkach łączności dotyczącej transportu medycznego według definicji z Załącznika 1 do Protokółu dodatkowego do Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949, odnoszącej się do ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół 1), radiooperator wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia powinien przestrzegać Regulaminu Radiokomunikacyjnego.

27 Po otrzymaniu pilnego komunikatu radiooperator wachtowy powinien zaalarmować kapitana i radiooperatora, który został wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia.

Komunikaty dotyczące bezpieczeństwa

28 Kiedy ma zostać nadany komunikat dotyczący bezpieczeństwa, kapitan i radiooperator wachtowy powinni przestrzegać procedur Regulaminu Radiokomunikacyjnego.

29 Po odebraniu komunikatu, który dotyczy bezpieczeństwa radiooperator wachtowy powinien zanotować jego treść i działać zgodnie z instrukcjami kapitana.

30 Łączność mostek-mostek powinna odbywać się na UKF na kanale 13. Łączność mostek-mostek jest opisana jako "Łączność międzystatkowa dotycząca bezpieczeństwa nawigacji" w Regulaminie Radiokomunikacyjnym.

Dokumentacja radiowa

31 Dodatkowe wpisy w dzienniku radiowym powinny być dokonywane zgodnie z ust. 10, 12, 14, 17 i 33.

32 Nielegalne transmisje i przypadki szkodliwych zakłóceń powinny, jeśli to możliwe, być zidentyfikowane i zapisywane w dzienniku radiowym i podawane do wiadomości Administracji zgodnie z Regulaminem Radiokomunikacyjnym, wraz z odpowiednim wyciągiem z dziennika radiowego.

Konserwacja akumulatorów

33 Akumulatory zapewniające źródło energii dla wszystkich części instalacji radiowej, w tym dla urządzeń wymagających nieprzerwanego zasilania energią, należą do zakresu obowiązków radiooperatora, który został wyznaczony jako ten, który ponosi główną odpowiedzialność za radiokomunikację w stanach zagrożenia, powinny być:

.1 przeprowadzane codzienne próby ładowania i rozładowywania, a jeśli trzeba, powinny być doładowane do stanu całkowitego naładowania;

.2 sprawdzane raz na tydzień za pomocą areometru, a tam gdzie areometr nie może być zastosowany, za pomocą odpowiedniej próby obciążenia; oraz

.3 raz na miesiąc sprawdzane pod względem zabezpieczenia każdej baterii i ich połączeń oraz przedziałów, w których są umieszczone.

Wyniki przeprowadzonych prób i testów powinny zostać zapisane w dzienniku radiowym.

CZĘŚĆ 4 - Wytyczne w sprawie pełnienia wachty w porcie

(Brak przepisów)

CZĘŚĆ 5 - Wytyczne w sprawie zapobiegania nadużywaniu narkotyków i alkoholu

34 Nadużycie narkotyku czy alkoholu ma bezpośredni wpływ na zdatność i zdolność do wykonywania obowiązków na wachcie. Członkom załogi, u których stwierdzi się, że są pod wpływem narkotyków lub alkoholu, nie powinno się zezwolić na wykonywanie obowiązków na wachcie, aż do chwili, kiedy ich brak zdolności wykonywania obowiązków ulegnie zmniejszeniu.

35 Administracje powinny rozważyć potrzebę utworzenia krajowych przepisów odnoszących się do nadużywania alkoholu:

.1 określających maksymalny 0,08%, dopuszczalny poziom alkoholu we krwi (BAC-blood alcohol level) podczas pełnienia obowiązków na wachcie; oraz

.2 zabraniających spożycia alkoholu w okresie na 4 godziny przed podjęciem służby na wachcie.

Zalecenia dotyczące programu kontroli nadużywania alkoholu i narkotyków

36 Administracja powinna upewnić się, że podjęto odpowiednie kroki w celu zapobiegania sytuacji, kiedy alkohol i narkotyki zmniejszają zdolność personelu do pełnienia wachty i powinna wprowadzić programy kontroli jako niezbędne do:

.1 identyfikowania przypadków nadużywania narkotyków lub alkoholu;

.2 respektowania godności, prywatności, poufności i fundamentalnych praw jednostki; oraz

.3 brania pod uwagę stosownych wytycznych międzynarodowych.
ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 1 lipca 1984 r.
w sprawie zakresu działania oraz trybu powoływania i działania Rady Prasowej.

Na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Rada Prasowa, zwana dalej "Radą", działa przy Prezesie Rady Ministrów.

2. Rada jest organem opiniodawczym i wnioskującym w sprawach wynikających z roli prasy w życiu społeczno-politycznym kraju.

3. Rada w wykonywaniu swoich zadań działa samodzielnie i niezależnie. Członkowie Rady zabierają głos w swoim własnym imieniu.

4. Opinie i wnioski Rady są uchwalane zwykłą większością głosów.

ż 2. Rada przyczynia się do zwiększenia roli prasy w rozwoju socjalistycznych stosunków społecznych, a w szczególności do tworzenia warunków umożliwiających zaspokajanie potrzeb informacyjnych społeczeństwa oraz do kształtowania na wysokim poziomie kultury politycznej wzajemnych stosunków pomiędzy organami administracji i innymi podmiotami życia publicznego a prasą.

ż 3. 1. Rada z inicjatywy własnej albo na wniosek Prezydium Rządu lub Prezesa Rady Ministrów dokonuje analiz i ocen oraz przedstawia Prezesowi Rady Ministrów opinie i wnioski w zakresie realizacji wolności słowa i druku, w tym sporządza okresowe oceny przestrzegania ustawy - Prawo prasowe.

2. Rada wyraża opinie i przedstawia wnioski, w szczególności dotyczące:

1) stanu zaspokajania informacyjnych potrzeb społeczeństwa oraz dostępu prasy do informacji,

2) wzajemnych stosunków pomiędzy prasą a organami administracji państwowej, przedsiębiorstwami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi,

3) reagowania organów administracji państwowej i innych państwowych jednostek organizacyjnych na krytykę i interwencję prasową, uczestnictwa w dyskusjach publicznych oraz wykorzystywania publikacji prasowych do doskonalenia pracy organów administracji państwowej,

4) kierunków rozwoju prasy,

5) kierunków rozwoju poligrafii, przemysłu papierniczego, gospodarki papierem i innymi środkami utrwalającymi oraz zaopatrzenia prasy w niezbędne urządzenia i materiały,

6) rozwoju kolportażu oraz rozpowszechniania prasy,

7) warunków wykonywania zawodu dziennikarza,

8) kształtowania i przestrzegania etyki zawodowej dziennikarzy,

9) rozwoju współpracy z zagranicą w dziedzinie prasy i informacji,

10) rozwoju szkolnictwa dziennikarskiego,

11) projektów aktów prawnych związanych z prasą i warunkami jej funkcjonowania,

12) rozwoju badań prasoznawczych, w tym odbioru prasy przez społeczeństwo.

ż 4. 1. Rada w zakresie swoich kompetencji współdziała z Narodową Radą Kultury, Patriotycznym Ruchem Odrodzenia Narodowego, właściwymi organami administracji państwowej, z organizacjami politycznymi, związkami zawodowymi oraz innymi organizacjami społecznymi, jak również kościołem i innymi związkami wyznaniowymi.

2. Rada współdziała w szczególności ze Stowarzyszeniem Dziennikarzy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Rzecznikiem Prasowym Rządu oraz Centrum Badania Opinii Społecznej.

3. Ponadto Rada współdziała z wydawcami prasowymi i innymi jednostkami organizacyjnymi zajmującymi się działalnością prasowo-wydawniczą, rozpowszechnianiem prasy, jak również badaniami prasoznawczymi oraz kształceniem i dokształcaniem kadr dla potrzeb prasy.

ż 5. 1. Organy administracji państwowej i inne państwowe jednostki organizacyjne udzielają Radzie pomocy w wykonywaniu jej zadań, a w szczególności udostępniają jej niezbędne informacje, analizy oraz opracowania.

2. Rada w zakresie swoich kompetencji korzysta z analiz i ekspertyz opracowywanych przez szkoły kształcące kadry dla potrzeb prasy, ośrodki badań prasoznawczych, ośrodki badania opinii publicznej, a także inne placówki naukowo-badawcze.

ż 6. 1. Rada składa się z 57 członków, z możliwością uzupełnienia jej składu do 60 osób.

2. W skład Rady wchodzą: w 1/3 przedstawiciele organizacji dziennikarskich, w 1/3 przedstawiciele wydawców prasowych, w 1/3 przedstawiciele organów administracji państwowej, nauki i środowisk twórczych oraz organizacji politycznych i społecznych.

3. Kandydatów do Rady zgłaszają statutowe organy organizacji, wydawcy, organy administracji państwowej oraz kierownictwo instytucji, o których mowa w ust. 2.

4. Kadencja Rady trwa 3 lata.

ż 7. Rada wybiera ze swego grona przewodniczącego, trzech jego zastępców oraz sekretarza Rady, którzy stanowią Prezydium Rady.

ż 8. 1. Rada wykonuje swoje zadania na posiedzeniach plenarnych, na posiedzeniach Prezydium oraz na posiedzeniach komisji.

2. Rada może powoływać stałe lub doraźne komisje w celu opracowania określonych tematów lub oceny przedstawianych jej materiałów.

ż 9. Wewnętrzną organizację i szczegółowy tryb działania Rady określa jej statut. Projekt statutu przyjmuje Rada na swoim pierwszym posiedzeniu. Statut zatwierdza i nadaje Radzie Prezes Rady Ministrów.

ż 10. 1. Obsługę organizacyjno-techniczną Rady zapewnia Urząd Rady Ministrów.

2. Wydatki związane działalnością Rady są pokrywane z budżetu centralnego, w części dotyczącej Urzędu Rady Ministrów.

ż 11. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Kuby o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Hawanie
dnia 18 listopada 1982 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 18 listopada 1982 r. została sporządzona w Hawanie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Kuby o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych w następującym brzmieniu:


UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Kuby o pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych.

Polska Rzeczpospolita Ludowa i Republika Kuby, kierując się pragnieniem dalszego rozwoju swych braterskich stosunków i udoskonalenia współpracy w dziedzinie pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych między obydwoma Państwami, postanowiły zawrzeć niniejszą umowę:

CZĘŚĆ I
Postanowienia ogólne.

Art. 1.

Przepisy ogólne.

1. Obywatele Umawiających się Stron korzystają na terytorium drugiej Umawiającej się Strony z takiej samej ochrony prawnej osoby i majątku, co obywatele tej Strony.

2. Obywatele Umawiających się Stron mogą swobodnie zwracać się do sądów i prokuratur oraz innych organów właściwych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych drugiej Umawiającej się Strony, występować przed nimi, wytaczać powództwa oraz składać wnioski na tych samych warunkach, co obywatele tej Strony.

3. Postanowienia niniejszej Umowy stosuje się również do osób prawnych, mających siedzibę na terytorium jednej z Umawiających się Stron.

Art. 2.

Udzielanie pomocy prawnej.

1. Sądy i prokuratury Umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnie pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych.

2. Sądy i prokuratury udzielają pomocy prawnej również innym organom, właściwym w sprawach wymienionych w ustępie poprzedzającym.

Art. 3.

Właściwe organy.

1. W sprawach objętych niniejszą umową Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratura Generalna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratura Generalna Republiki Kuby porozumiewają się bezpośrednio, chyba że niniejsza umowa stanowi inaczej.

2. Sądy i inne organy Umawiających się Stron, działające w zakresie spraw cywilnych, rodzinnych i karnych, porozumiewają się między sobą za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości lub Prokuratury Generalnej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Ministerstwa Sprawiedliwości lub Prokuratury Generalnej Republiki Kuby.

Art. 4.

Zakres pomocy prawnej.

Pomoc prawna obejmuje w szczególności wykonywanie takich czynności, jak wzywanie i przesłuchiwanie stron, świadków, biegłych i innych osób, opracowywanie opinii przez biegłych, dokonywanie oględzin, badanie dowodów rzeczowych i przekazywanie ich wraz z wynikami badań oraz przesyłanie i przekazywanie dokumentów.

Art. 5.

Treść wniosku.

1. Wniosek o udzielenie pomocy prawnej powinien zawierać:

a) nazwę organu wzywającego;

b) nazwę organu wezwanego;

c) oznaczenie sprawy, w której wnosi się o udzielenie pomocy prawnej, oraz przedmiot wniosku i okoliczności konieczne dla udzielenia pomocy prawnej;

d) imiona i nazwiska, miejsce zamieszkania lub pobytu, stan cywilny, obywatelstwo i zawód lub zajęcie stron;

e) imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania pełnomocników stron, należycie umocowanych do działania;

f) jeżeli chodzi o sprawy karne - ponadto szczegółowy opis czynów i ich kwalifikację, jak również imiona i nazwiska rodziców oraz, w miarę możliwości, datę i miejsce urodzenia osób oskarżonych lub skazanych.

2. Wniosek o udzielenie pomocy prawnej oraz załączone do niego dokumenty powinny być opatrzone podpisem i pieczęcią.

Art. 6.

Wykonanie wniosku.

1. Wykonując wniosek o udzielenie pomocy prawnej, organ wezwany stosuje przepisy prawne swego Państwa. Jednak organ ten na prośbę organu wzywającego może zastosować przepisy procesowe wzywającej Umawiającej się Strony, jeżeli nie są one sprzeczne z prawem Strony wezwanej.

2. Jeżeli wniosek nie należy do właściwości organu wezwanego, przekazuje się go w odpowiednim trybie organowi właściwemu i zawiadamia się o tym organ wzywający.

3. Jeżeli osobą wskazana we wniosku nie zamieszkuje pod wskazanym adresem, organ wezwany podejmie niezbędne czynności dla ustalenia miejsca jej pobytu.

4. Na prośbę organu wzywającego organ wezwany zawiadamia go we właściwym czasie o miejscu i terminie wykonania wniosku.

5. Po wykonaniu wniosku organ wezwany zwraca przesłane dokumenty. Jeżeli wniosek nie mógł być wykonany, organ wezwany zwracają dokumenty powiadomi organ wzywający o przyczynach, które uniemożliwiły wykonanie wniosku.

Art. 7.

Postępowanie związane z doręczeniem dokumentów.

1. Organ wezwany dokonuje doręczenia dokumentów stosownie do przepisów prawnych określających tryb doręczania dokumentów w jego Państwie, jeżeli doręczane dokumenty są sporządzone w języku wezwanej Umawiającej się Strony albo jeżeli dołączono do nich uwierzytelniony przekład na język tej Strony. W wypadku przeciwnym organ wezwany doręczy dokument adresatowi, jeżeli adresat dobrowolnie zgodzi się go przyjąć.

2. We wniosku o doręczenie dokumentu powinien być wskazany dokładny adres odbiorcy oraz określenie doręczanego dokumentu.

3. Jeżeli dokumenty nie mogą być doręczone pod wskazanym we wniosku adresem, organ wezwany z własnej inicjatywy podejmuje niezbędne środki w celu ustalenia adresu. Jeżeli ustalenie adresu przez organ wezwany okaże się niemożliwe, zawiadamia on o tym organ wzywający i zwraca mu dokumenty, które miały być doręczone.

Art. 8.

Potwierdzenie odbioru.

Organ wezwany stwierdza doręczenie dokumentów zgodnie z prawem swego Państwa. Potwierdzenie odbioru powinno zawierać oznaczenie miejsca i daty doręczenia oraz wskazanie osoby, której dokumenty doręczono.

Art. 9.

Ważność dokumentów.

1. Dokumenty urzędowe sporządzone na terytorium jednej z Umawiających się Stron, które są wykorzystywane w sprawach będących przedmiotem niniejszej umowy, zachowują swą ważność na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

2. Dokumenty wystawione lub uwierzytelnione przez właściwe organy w wymaganej formie na terytorium jednej z Umawiających się Stron i opatrzone pieczęcią urzędową będą uznawane bez legalizacji na terytorium drugiej Umawiającej się Strony. To samo dotyczy dokumentów prywatnych, na których podpisy zostały uwierzytelnione zgodnie z przepisami obowiązującymi na terytorium Umawiającej się Strony.

Art. 10.

Doręczanie dokumentów i przesłuchiwanie własnych obywateli.

1. Każda z Umawiających się Stron może na terytorium drugiej Umawiającej się Strony dokonywać doręczeń dokumentów własnym obywatelom oraz przesłuchiwać tych obywateli za ich zgodą w charakterze stron, świadków i biegłych przez swoje przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny.

2. Przy doręczaniu pism i przesłuchiwaniu, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, nie można stosować środków przymusu.

Art. 11.

Koszty związane z udzielaniem pomocy prawnej.

1. Wezwana Umawiająca się Strona ponosi koszty wynikające z udzielenia pomocy prawnej, które powstały na jej terytorium.

2. Organ wezwany poinformuje organ wzywający o wysokości poniesionych kosztów. Jeżeli organ wzywający ściągnie te koszty o osoby zainteresowanej, pobrana kwota przypada tej Umawiającej się Stronie, która ją ściągnęła.

Art. 12.

Przekazywanie dokumentów stanu cywilnego.

1. Umawiające się Strony przekazują sobie wzajemnie z urzędu lub na wniosek właściwego organu za pośrednictwem przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych wyciągi z akt stanu cywilnego i informacje o dokonanych sprostowaniach i uzupełnieniach, dotyczące obywateli drugiej Umawiającej się Strony, nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dokonania wpisu, sprostowania lub uzupełnienia albo od nadesłania wniosku. Przekazanie takie wolne jest od opłat.

2. Na wniosek urzędu stanu cywilnego jednej Umawiającej się Strony, skierowany bezpośrednio do właściwego urzędu stanu cywilnego drugiej Umawiającej się Strony, urząd ten przekaże bezpłatnie wyciągi i odpisy aktów stanu cywilnego, niezbędne do użytku służbowego.

3. Obywatele jednej z Umawiających się Stron mogą zwracać się o wydanie wyciągów z akt stanu cywilnego bezpośrednio do organów drugiej Umawiającej się Strony. Strona ta przekazuje wyciągi za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

Art. 13.

Przekazywanie innych dokumentów.

1. Wnioski obywateli Umawiających się Stron w sprawie sporządzenia i przekazania dokumentów dotyczących wykształcenia, stażu pracy, jak również interesów oraz praw osobistych i majątkowych tych obywateli, przesyła się organom drugiej Umawiającej się Strony za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

2. Dokumenty przesyła się drugiej Umawiającej się Stronie za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego bezpłatnie i bez tłumaczenia.

3. Postanowienia zawarte w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu nie naruszają trybu sporządzania i przekazywania dokumentów, ustalonego w innych umowach zawartych między Umawiającymi się Stronami.

Art. 14.

Wymiana informacji o prawie.

Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Prokuratury Generalne Umawiających się Stron wymieniają informacje dotyczące własnego prawa.

Art. 15.

Język używany we wzajemnych stosunkach.

Jeżeli niniejsza umowa nie stanowi inaczej, organy Umawiających się Stron posługują się w swych stosunkach własnym językiem.

Art. 16.

Odmowa wykonania pomocy prawnej.

Każda z Umawiających się Stron może odmówić wykonania czynności pomocy prawnej, jeżeli wykonanie jej naruszyłoby suwerenność lub bezpieczeństwo Strony wezwanej albo byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym.

Art. 17.

Nietykalność świadków i biegłych.

1. Jeżeli w toku postępowania przed organem jednej z Umawiających się Stron zajdzie potrzeba osobistego stawiennictwa świadka lub biegłego przebywającego na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, można zwrócić się do właściwego organu tej Strony o doręczenie wezwania.

2. W wypadku określonym w ustępie 1 wezwanie nie może zawierać zagrożenia grzywną lub innymi środkami przymusu na wypadek niestawiennictwa.

3. Koszty podróży, utrzymania, noclegu oraz zwrotu utraconego zarobku świadków lub biegłych obciążają wzywającą Umawiającą się Stronę.

4. Świadek lub biegły, które na wezwania doręczone mu przez organ wezwanej Umawiającej się Strony stawi się przed organem wzywającej Umawiającej się Strony, nie może być ścigany karnie ani aresztowany za przestępstwo będące przedmiotem danego postępowania lub za inne przestępstwo popełnione przed przekroczeniem granicy Państwa, od którego wniosek pochodzi, jak również nie może być ukarany za takie przestępstwa na terytorium wzywającej Umawiającej się Strony.

5. Świadek lub biegły traci przywilej, o którym mowa w ustępie 4, jeżeli nie opuści terytorium wzywającej Umawiającej się Strony przed upływem jednego miesiąca od dnia zawiadomienia go przez organ przesłuchujący, że dalsza jego obecność nie jest. Do tego okresu nie wlicza się czasu, w ciągu którego świadek lub biegły bez własnej winy nie mógł opuścić terytorium wzywającej Umawiającej się Strony.

CZĘŚĆ II
Sprawy z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego.


Rozdział I
Prawo osobowe i forma czynności prawnych.

Art. 18.

Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

1. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.

2. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych osoby prawnej ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, zgodnie z którym została ona utworzona.

3. Przy dokonywaniu czynności prawnych, zmierzających do zaspokojenia codziennych potrzeb, zdolność osób ocenia się według prawa tej Umawiającej się Strony, na której terytorium czynności są dokonywane.

Art. 19.

Uznanie za nieobecnego, uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu.

1. Uznanie za nieobecnego, uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu należy do organów tej Umawiającej się Strony, której obywatelem była ta osoba w czasie, gdy według ostatnich wiadomości pozostawała ona przy życiu.

2. Organy wymiaru sprawiedliwości jednej z Umawiających się Stron mogą uznać za nieobecnego, uznać za zmarłego lub stwierdzić zgon obywatela drugiej Umawiającej się Strony na wniosek osoby zamieszkałej lub przebywającej na terytorium tej Strony, jeżeli prawa lub interesy tej osoby regulowane są przez prawo tej Strony. Orzeczenie takie jest prawnie skuteczne tylko na terytorium tej Umawiającej się Strony, której organ wydał orzeczenie.

3. W sprawach, o których mowa w ustępach poprzedzających, organy wymiaru sprawiedliwości stosują prawo obowiązujące na terytorium swego Państwa.


Ubezwłasnowolnienie.

Art. 20.
Do ubezwłasnowolnienia właściwe są organy wymiaru sprawiedliwości i prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba podlegająca ubezwłasnowolnieniu.

Art. 21.
1. Jeżeli organ wymiaru sprawiedliwości jednej z Umawiających się Stron stwierdzi potrzebę ubezwłasnowolnienia osoby, która jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, a zamieszkuje lub przebywa na jej terytorium, zawiadamia organ wymiaru sprawiedliwości tej Strony.

2. Jeżeli organ wymiaru sprawiedliwości Umawiającej się Strony, zawiadomiony zgodnie z ustępem poprzedzającym, oświadczy, że pozostawia dalsze czynności organowi wymiaru sprawiedliwości miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której sprawa dotyczy, albo nie wypowie się w terminie 3 miesięcy, organ ten może przeprowadzać postępowanie o ubezwłasnowolnienie, jeżeli przyczynę ubezwłasnowolnienia przewiduje prawo tej Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem. O ubezwłasnowolnieniu powiadamia się właściwy organ drugiej Umawiającej się Strony.

3. W wypadkach nie cierpiących zwłoki organ wymiaru sprawiedliwości miejsca zamieszkania lub pobytu obywatela drugiej Umawiającej się Strony, który ma być ubezwłasnowolniony, może podjąć stosowne środki dla ochrony jego osoby lub majątku. Odpis orzeczenia w tym przedmiocie przesyła się właściwemu organowi drugiej Umawiającej się Strony. Jeżeli organ te orzeknie inaczej, orzeczenie to ulegnie uchyleniu.

Art. 22.
Postanowienia artykułów 20 i 21 ustęp 1 i 2 niniejszej umowy stosuje się odpowiednio do uchylenia ubezwłasnowolnienia.

Art. 23.

Forma czynności prawnych.

1. Forma czynności prawnych podlega prawu, które jest właściwe dla danej czynności. Wystarczy jednak zastosowanie prawa miejsca dokonania czynności.

2. Forma czynności prawnych dotyczących nieruchomości podlega prawu Umawiającej się Strony, na której terytorium nieruchomość jest położona.

Rozdział II
Prawo rodzinne.

Art. 24.

Małżeństwo.

1. Zdolność do zawarcia małżeństwa ocenia się dla każdego z przyszłych małżonków według prawa tej Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.

2. Forma zawarcia małżeństwa podlega prawu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium małżeństwo zostaje zawarte.

3. Forma zawarcia małżeństwa przed należycie upoważnionym przedstawicielem dyplomatycznym lub urzędnikiem konsularnym podlega prawu państwa tego przedstawiciela lub urzędnika.

Art. 25.

Stosunki osobiste i majątkowe małżonków.

1. Jeżeli małżonkowie są obywatelami jednej z Umawiających się Stron, a zamieszkują na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, ich stosunki osobiste i majątkowe podlegają prawu tej Strony, której małżonkowie są obywatelami.

2. Jeżeli jedno z małżonków przebywa na terytorium jednej z Umawiających się Stron, a drugie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, a oboje są obywatelami tej samej Umawiającej się Strony, ich stosunki osobiste i majątkowe podlegają prawu tej Strony, której małżonkowie są obywatelami.

3. Jeżeli jedno z małżonków jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron, a drugie obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, ich stosunki osobiste i majątkowe podlegają prawu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium małżonkowie mają lub mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania.

4. Właściwymi organami do rozpoznawania spraw dotyczących stosunków osobistych i majątkowych małżonków są organy Umawiającej się Strony, której prawo należy zastosować zgodnie z postanowieniami ustępów poprzedzających. Jeżeli jednak małżonkowie są obywatelami jednej z Umawiających się Stron, a zamieszkują na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwy jest również sąd tej drugiej Strony.

Art. 26.

Rozwód.

1. W sprawach o rozwód właściwe są organy Umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie w chwili wniesienia pozwu. Jeżeli małżonkowie ci zamieszkują na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwe są również organy tej drugiej Strony. Jeżeli jedno z małżonków zamieszkuje na terytorium jednej z Umawiających się Stron, a drugie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwe są organy obu Umawiających się Stron. Do rozwodu stosuje się prawo Umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie.

2. Jeżeli w chwieli wniesienia pozwu o rozwód jedno z małżonków jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron, a drugie drugiej Umawiającej się Strony i obydwoje zamieszkują na terytorium jednej z Umawiających się Stron lub jeżeli jedno z nich zamieszkuje na terytorium jednej z Umawiających się Stron, a drugie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwe są organy obu Umawiających się Stron. Organ, który rozpoznaje sprawę o rozwód, stosuje prawo swego Państwa.

Art. 27.

Unieważnianie małżeństwa.

1. Orzekanie unieważnienia małżeństwa z powodu niezachowania wymagań określonych przez prawo następuje zgodnie z prawem Umawiającej się Strony, które zgodnie z artykułem 24 niniejszej umowy podlegało zastosowaniu przy zawarciu małżeństwa.

2. Właściwość sądu do unieważnienia małżeństwa określa się stosownie do przepisów artykułu poprzedzającego.

Art. 28.

Stosunki między rodzicami a dziećmi.

1. Ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelstwo nabyło dziecko przez urodzenie.

2. Inne stosunki między rodzicami a dziećmi podlegają prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko.

3. Do spraw ze stosunku między rodzicami a dziećmi właściwe są sądy Umawiającej się Strony, na której terytorium dziecko zamieszkuje lub stale przebywa albo której jest obywatelem.

Art. 29.

Przysposobienie.

1. Przysposobienie lub rozwiązanie przysposobienia reguluje prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający w chwili dokonywania przysposobienia.

2. Jeżeli przysposabiany jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, do jego przysposobienia wymagana jest, w razie gdy przewiduje to prawo Strony, której jest om obywatelem, zgoda jego, jego przedstawiciela, ustawowego i właściwych organów państwowych.

3. Przysposobienie przez małżonków, z których jeden jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, a drugi drugiej Umawiającej się Strony, oraz rozwiązanie takiego przysposobienia powinno być zgodne z prawem obu Umawiających się Stron.

4. W sprawach o przysposobienie i o rozwiązanie przysposobienia właściwe są organy Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający w chwili dokonywania przysposobienia. W wypadku przewidzianym w ustępie 3 niniejszego artykułu właściwy jest organ Umawiającej się Strony, na której terytorium małżonkowie mają lub mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania lub stałego pobytu.

Art. 30.

Opieka i kuratela.

1. Jeżeli umowa niniejsza nie stanowi inaczej, opiekę nad obywatelami Umawiających się Stron ustanawiają organy Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba podlegająca opiece.

2. Ustanowienie i ustanie opieki podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba podlegająca opiece.

3. Stosunki prawne pomiędzy opiekunem a osobą podlegającą opiece określa prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się organ, który wyznaczył opiekuna.

4. Do obowiązku przyjęcia opieki stosuje się prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca zostać opiekunem.

5. Opiekunem osoby przebywającej na terytorium jednej z Umawiających się Stron może być ustanowiona osoba będąca obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli przebywa ona na terytorium państwa, w którym mają być wykonywane prawa wynikające z przyjęcia opieki, a jej ustanowienie odpowiada interesom osoby podlegającej opiece.

6. Postanowienia niniejszej umowy dotyczące opieki stosuje się odpowiednio do kurateli.

Art. 31.

Szczególne wypadki ustanowienia opieki.

1. Jeżeli zajdzie potrzeba ustanowienia opiekuna dla obywatela jednej z Umawiających się Stron, którego miejsce zamieszkania lub pobytu albo którego majątek znajduje się na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, organy tej Strony zawiadomią o tym niezwłocznie właściwy organ określony w artykule 30 ustęp 1 niniejszej umowy.

2. W wypadkach nie cierpiących zwłoki właściwe organy drugiej Umawiającej się Strony mogą zastosować niezbędne środki przewidziane w ich prawie wewnętrznym, informując o tym niezwłocznie organ określony w artykule 30 ustęp 1 niniejszej umowy. Środki te pozostaną w mocy do chwili podjęcia przez ten organ innej decyzji.

Art. 32.

Przekazanie sprawowania opieki.

1. Organy Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca być poddana opiece, mogą zwrócić się do organów drugiej Umawiającej się Strony o ustanowienie opieki lub o zastosowanie środków tymczasowych, jeżeli osoba, dla której opieka powinna być ustanowiona, zamieszkuje lub przebywa na terytorium drugiej Strony. Organy, do których zwrócono się w tej sprawie, powiadomią organy, które zwróciły się o ustanowienie opieki lub o zastosowanie środków tymczasowych.

2. Jeżeli osoba podlegająca opiece, która jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron, przeniosła się następnie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, organ, który ustanowił opiekę, może zwrócić się do organu drugiej Umawiającej się Strony o przejęcie nadzoru nad sprawowaniem opieki. Opiekę należy uznać za przekazaną, gdy organ wezwany przejmie ją i powiadomi o tym organ wzywający.

3. Organ, który przejął opiekę, stosuje prawo swego Państwa. Jednakże do zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba podlegająca opiece. Organ, który przejął opiekę, nie jest upoważniony do orzekania w sprawach dotyczących stanu cywilnego osoby podlegającej opiece.

Rozdział III
Sprawy spadkowe.

Art. 33.

Zasada równouprawnienia.

Obywatele jednej z Umawiających się Stron mają te same prawa w zakresie dziedziczenia ustawowego i testamentowego rzeczy i praw na terytorium drugiej Umawiającej się Strony oraz sporządzania testamentu dotyczącego mienia położonego na terytorium drugiej Strony, co obywatele tej Strony.

Art. 34.

Dziedziczenie.

1. Dziedziczenie podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili swej śmierci.

2. Jeżeli w zakresie dziedziczenia nieruchomości prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium nieruchomość jest położona, przewiduje ograniczenie w ich dziedziczeniu przez obywateli tej Strony, to przepisy dotyczące ograniczeń stosuje się również do obywateli drugiej Umawiającej się Strony.

Art. 35.

Testament.

1. Zdolność do sporządzania i odwołania testamentu, jak również zarzuty dotyczące wad oświadczenia woli spadkodawcy lub treści testamentu podlegają prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili sporządzenia lub odwołania testamentu.

2. Forma sporządzenia lub odwołania testamentu podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili sporządzenia lub odwołania testamentu. Jednakże sporządzenie lub odwołanie testamentu będzie skuteczne pod względem formy, jeżeli zachowane zostało prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium czynności te były dokonane.

Art. 36.

Właściwości.

1. W sprawach spadkowych dotyczących mienia ruchomego właściwe są organy wymiaru sprawiedliwości Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci, z wyjątkiem wypadków opisanych w ustępie 3 niniejszego artykułu.

2. W sprawach spadkowych dotyczących mienia nieruchomego właściwe są organy wymiaru sprawiedliwości Umawiającej się Strony, na której terytorium mienie to się znajduje.

3. Jeżeli całość mienia ruchomego wchodzącego w skład spadku znajduje się, po śmierci obywatela jednej z Umawiających się Stron, na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, postępowanie spadkowe przeprowadzają organy wymiaru sprawiedliwości tej Strony, gdy wyrażą na to zgodę wszyscy spadkobiercy.

4. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio do sporów związanych ze spadkiem.

Art. 37.

Śmierć spadkodawcy.

1. Jeżeli obywatel jednej z Umawiających się Stron umrze na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, właściwy organ zawiadomi niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Strony o wszystkim, co mu jest wiadome na temat mienia spadkowego, spadkobierców, zapisobierców i istnienia testamentu. Dotyczy to również wypadków, gdy zmarły pozostawił spadek na terytorium innego państwa.

2. Jeżeli przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny uzyska wcześniej informację o śmierci obywatela, o którym mowa w ustępie poprzedzającym, zawiadomi o tym organ wymiaru sprawiedliwości właściwy dla zabezpieczenia spadku.

3. Jeżeli na terytorium jednej z Umawiających się Stron istnieje mienie spadkowe, a spadkobiercy lub zapisobiercy są obywatelami drugiej Umawiającej się Strony i przebywają na jej terytorium, organ Strony, na której terytorium znajduje się mienie, zawiadomi o tym niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny tej Strony.

Art. 38.

Uprawnienia przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

1. Przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny jednej z Umawiających się Stron może reprezentować swoich obywateli przed organami drugiej Umawiającej się Strony w postępowaniu sądowym w sprawach spadkowych bez pełnomocnictwa, jeżeli obywatele ci z powodu nieobecności lub z innego usprawiedliwionego powodu są pozbawieni możliwości ochrony swych praw i interesów.

2. Jeżeli obywatel jednej z Umawiających się Stron umrze w podróży lub w czasie krótkiego pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, przedmioty i pieniądze, które miał ze sobą, przekazuje się bez prowadzenia jakiegokolwiek postępowania przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której zmarły był obywatelem.

Art. 39.

Ogłoszenie testamentu.

Otwarcia i ogłoszenia testamentu dokonuje organ Umawiającej się Strony, na której terytorium testament się znajduje. Jeżeli spadkodawca jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, odpis testamentu i dokumentów dotyczących otwarcia i ogłoszenia testamentu przesyła się właściwemu organowi tej Strony. Na wniosek można przesłać również oryginał testamentu, jeżeli jest to możliwe.

Art. 40.

Środki zabezpieczenia spadku.

1. Organy Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się mienie spadkowe pozostałe po zmarłym obywatelu drugiej Umawiającej się Strony, zastosują zgodnie ze swym prawem właściwe środki dla zabezpieczenia spadku i zarządu spadkiem.

2. O środkach podjętych zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu zawiadamia się niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Umawiającej się Strony, które mogą współdziałać w wykonywaniu tych środków.

3. Na wniosek organu właściwego do przeprowadzenia postępowania spadkowego albo przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego środki, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, mogą zostać uchylone.

4. Termin dla przyjęcia spadku, przewidziany przez prawo Umawiających się Stron, liczy się od dnia zawiadomienia przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego o śmierci spadkodawcy.

Art. 41.

Wydanie spadku.

1. Jeżeli po zakończeniu postępowania spadkowego na terytorium jednej z Umawiających się Stron mienie ruchome wchodzące w skład spadku albo sumy pieniężne uzyskane ze sprzedaży mienia ruchomego lub nieruchomego mają być przekazane spadkobiercom lub zapisobiercom przebywającym na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, którzy nie mają możliwości ich przejęcia osobiście lub za pośrednictwem swych pełnomocników, mienie to i pieniądze wydaje się przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu tej Umawiającej się Strony.

2. Wydanie mienia spadkowego, zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, nastąpi:

a) pod wrunkiem zabezpieczenia lub zaspokojenia wszystkich roszczeń wierzycieli, zgłoszonych w terminie ustanowionym przez prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się mienie spadkowe;

b) po zabezpieczeniu lub zapłaceniu opłat i podatków;

c) po wyrażeniu przez właściwe organy zgody na wywiezienie mienia ruchomego lub pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży rzeczy, jeżeli taka zgoda jest konieczna.

Rozdział IV
Postępowanie cywilne.

Art. 42.

Zwolnienie od zabezpieczenia kosztów procesu.

Obywatel Umawiającej się Strony, który występuje przed sądem jednej z Umawiających się Stron, a zamieszkuje na terytorium drugiej Strony, nie jest zobowiązany do zabezpieczenia kosztów procesu z tego powodu, że jest cudzoziemcem lub że nie ma miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Strony, przed której sądem występuje.


Ułatwienia procesowe.

Art. 43.
Obywatele jednej z Umawiających się Stron są zwolnieni od kosztów sądowych w postępowaniu przed sądem na terytorium drugiej Umawiającej się Strony i korzystają z bezpłatnego zastępstwa procesowego oraz innych ułatwień procesowych na tych samych warunkach i w takim samym zakresie, co obywatele tej Strony.

Art. 44.
1. Obywatel jednej z Umawiających się Stron, który ubiega się o uzyskanie ułatwień przewidzianych w artykule 43 niniejszej umowy przed właściwymi organami drugiej Umawiającej się Strony, może zgłosić w tym przedmiocie wniosek do organów właściwych ze względu na jego miejsce zamieszkania lub pobytu, które przekazują wniosek lub protokół przyjęcia wniosku ustnego wraz z zaświadczeniami wystawionymi zgodnie z artykułem poprzedzającym właściwym organom drugiej Umawiającej się Strony.

2. Jednocześnie z wnioskiem dotyczącym uzyskania ułatwień przewidzianych w artykule 43 niniejszej umowy można żądać wszczęcia postępowania sądowego.

3. Wnioski wymienione w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu przedstawiane są w formie określonej przez prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium wnioskodawca zamieszkuje lub przebywa.

Art. 45.
1. Zaświadczenia o stosunkach osobistych i rodzinnych, zatrudnieniu oraz majątku wydają właściwe organy Umawiającej się Strony, na której terytorium ma miejsce zamieszkania lub pobytu osoba ubiegająca się o uzyskanie ułatwień przewidzianych w artykule poprzedzającym niniejszej umowy.

2. Jeżeli osoba ubiegająca się o uzyskanie ułatwień przewidzianych w artykule poprzedzającym niniejszej umowy nie zamieszkuje ani nie przebywa na terytorium Umawiających się Stron, zaświadczenie takie może być wydane przez przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny jej państwa.

3. Organ wymiaru sprawiedliwości, który rozstrzyga o przyznaniu ułatwień przewidzianych w artykule poprzedzającym niniejszej umowy, może zażądać dodatkowych danych od organu, który wydał zaświadczenie.

Art. 46.
Jeżeli obywatel jednej z Umawiających się Stron jest zobowiązany do zapłacenia kosztów sądowych na rzecz organów drugiej Umawiającej się Strony, na której terytorium obywatel ten nie zamieszkuje ani nie przebywa, wyznacza się odpowiedni termin do zapłacenia tych kosztów.

Rozdział V
Uznanie i wykonanie orzeczeń.

Art. 47.

Uznanie i wykonanie orzeczeń w sprawach niemajątkowych.

Prawomocne orzeczenia w sprawach cywilnych i rodzinnych o charakterze niemajątkowym, wydane przez sądy jednej z Umawiających się Stron, podlegają uznaniu i wykonaniu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy.

Art. 48.

Uznanie i wykonanie orzeczeń w sprawach majątkowych.

Umawiające się Strony uznają i wykonają zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy następujące orzeczenia wydane przez sądy drugiej Umawiającej się Strony:

a) prawomocne orzeczenia w sprawach cywilnych i rodzinnych o charakterze majątkowym;

b) prawomocne orzeczenia w sprawach karnych o roszczenia z tytułu szkód i strat.

Art. 49.

Prawo właściwe.

Do postępowania w sprawach o uznanie lub wykonanie orzeczenia stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane.

Art. 50.

Wniosek o uznanie lub wykonanie orzeczenia.

Wniosek o uznanie lub wykonanie orzeczenia zgłasza się w sądzie właściwym do uznania lub wykonania orzeczenia. Wniosek taki może być zgłoszony również w sądzie, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji, jeżeli wnioskodawca przebywa na terytorium Umawiającej się Strony, na którym znajduje się siedziba tego sądu.

Art. 51.

Dokumenty podlegające dołączeniu do wniosku.

1. Do wniosku o uznanie lub wykonanie orzeczenia dołącza się:

a) pełny odpis orzeczenia wraz ze stwierdzeniem, że orzeczenie jest prawomocne i wykonalne;

b) zaświadczenie stwierdzające, że pozwany lub jego przedstawiciel, którzy nie uczestniczyli w postępowaniu, zostali przynajmniej jeden raz wezwani na rozprawę we właściwym czasie i w należytej formie;

c) uwierzytelnione tłumaczenie wniosku i dokumentów wymienionych pod lit. a) i b).

2. Jeżeli osoba składająca wniosek o uznanie lub wykonanie orzeczenia nie posiada dokumentów wymienionych pod lit. a) i b) ustępu poprzedzającego, sąd może z urzędu zażądać brakujących dokumentów od właściwego organu drugiej Umawiającej się Strony.

Art. 52.

Odmowa uznania lub wykonania orzeczenia.

Uznania lub wykonania orzeczenia odmawia się, jeżeli:

a) pozwany nie uczestniczył w postępowaniu z tego względu, że on lub jego przedstawiciel nie zostali wezwani na rozprawę we właściwym czasie i w należytej formie lub że wezwanie zostało dokonane tylko przez ogłoszenie;

b) orzeczenie jest sprzeczne z innym, wcześniej wydanym orzeczeniem przez sąd Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane, mającym powagę rzeczy osądzonej między tymi samymi stronami co do samego przedmiotu i na tej samej podstawie;

c) na podstawie niniejszej umowy wyłącznie właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane;

d) orzeczenie jest sprzeczne z porządkiem publicznym Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane;

e) orzeczenie w sprawie majątkowej zostało wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej umowy.

Art. 53.

Ugody sądowe.

Postanowienia artykułów 50 do 52 niniejszej umowy stosuje się odpowiednio również do ugód sądowych.

Art. 54.

Zarzuty pozwanego.

Pozwany może zgłosić zarzuty przeciwko dopuszczalności wykonania orzeczenia, jak również przeciwko podstawie, na której opiera się roszczenie, jeżeli jest to dopuszczalne według prawa Umawiającej się Strony, której sąd wydał orzeczenie.

Art. 55.

Koszty egzekucji.

Do ustalenia i ściągnięcia kosztów egzekucji stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której terytorium następuje wykonanie orzeczenia.


Szczególne wypadki wykonalności orzeczeń o kosztach.

Art. 56.
1. Jeżeli na obywateli, zwolnionych na podstawie artykułu 42 niniejszej umowy od zabezpieczenia kosztów procesu, nałożono w orzeczeniu kończącym postępowanie obowiązek zapłaty tych kosztów, to właściwy sąd Umawiającej się Strony, na której terytorium ma nastąpić ich ściągnięcie, orzeknie zgodnie ze swoim prawem bezpłatnie na wniosek o wykonalności orzeczenia.

2. Kosztami procesu są również koszty poświadczenia prawomocności i wykonalności orzeczenia oraz koszty tłumaczenia wymaganych dokumentów. Koszty te ustala na wniosek sąd, który rozstrzyga o stwierdzeniu wykonalności orzeczenia.

Art. 57.
1. Wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia o kosztach procesu składa w sposób określony w artykule 50 niniejszej umowy osoba, na której rzecz zostały one zasądzone.

2. Do wniosku należy dołączyć orzeczenie zasądzające zapłatę kosztów wraz z poświadczeniem jego prawomocności i wykonalności oraz uwierzytelnionym tłumaczeniem na język wezwanej Umawiającej się Strony.

Art. 58.
1. Sąd wezwanej Umawiającej się Strony rozpoznaje wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia o kosztach bez wysłuchania stron, ograniczając się jedynie do sprawdzenia, czy orzeczenie to jest prawomocne i wykonalne.

2. Nie można odmówić przyjęcia wniosku o egzekucję kosztów z tego powodu, że wnioskodawca nie uiścił zaliczki na poczet kosztów tej egzekucji.

Art. 59.
1. W razie nałożenia na obywatela jednej Umawiającej się Strony obowiązku zapłaty kosztów należnych sądowi drugiej Umawiającej się Strony, sąd ten zwróci się do właściwego sądu Umawiającej się Strony, na której terytorium zamieszkuje dłużnik, z wnioskiem o ściągnięcie tych kosztów. Sąd wezwany przeprowadzi egzekucję zgodnie ze swoim prawem, bez pobierania opłat.

2. Do wniosku dołącza się dokumenty wymienione w artykule 57 ustęp 2 niniejszej umowy. Postanowienie artykułu 56 ustęp 2 niniejszej umowy stosuje się także w tym wypadku.

Art. 60.
Wyegzekwowane koszty procesu przekazuje się wnioskodawcy bezpośrednio na jego adres, natomiast koszty należne sądowi, po ich ściągnięciu od strony zasądzonej na ich zapłacenie, przekazuje się zgodnie z własnym prawem sądowi wzywającemu.

Art. 61.

Przekazywanie przedmiotów i przesyłanie pieniędzy.

Postanowienia niniejszej umowy o uznaniu i wykonaniu orzeczeń nie naruszają ustaw i innych przepisów prawnych Umawiających się Stron, które zakazują, ograniczają lub regulują przekazywanie przedmiotów i przesyłanie pieniędzy.

CZĘŚĆ III
Sprawy karne.


Rozdział I.
Wydawanie i przewóz osób.

Art. 62.

Obowiązek wydania.

1. Umawiającej się Strony zobowiązują się wydawać sobie wzajemnie, na żądanie, przebywające na ich terytorium osoby w celu przeprowadzenia przeciwko nim postępowania karnego lub w celu wykonania kary.

2. Wydanie w celu przeprowadzenia postępowania karnego następuje tylko z powodu takich przestępstw, które według prawa obu Umawiających się Stron są zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej jednego roku lub karą surowszą.

3. Wydanie w celu wykonania kary następuje tylko z powodu takich przestępstw, które podlegają karze według prawa obu Umawiających się Stron, i jeżeli dana osoba została skazana na karę pozbawienia wolności powyżej jednego roku lub na karę surowszą.

Art. 63.

Odmowa wydania.

1. Wniosku o wydanie nie uwzględnia się, jeżeli:

a) osoba, której wydania zażądano, jest obywatelem tej Umawiającej się Strony, do której skierowano żądanie;

b) według prawa tej Umawiającej się Strony, do której skierowano żądanie, ściganie jest niedopuszczalne lub wyrok nie może być wykonany z powodu przedawnienia albo z powodu innej okoliczności ustawowej;

c) w stosunku do osoby, której wydania zażądano, wydany został na terytorium tej Umawiającej się Strony, do której skierowano żądanie, prawomocny wyrok w sprawie o to samo przestępstwo lub postanowienie umarzające postępowanie z przyczyn merytorycznych;

d) ściganie uzależnione jest, według prawa chociażby jednej Umawiającej się Strony, od złożenia wniosku lub skargi, a pokrzywdzony nie wniósł ich w przewidzianym terminie.

2. Wezwana Umawiająca się Strona może nie uwzględnić wniosku o wydanie, jeżeli:

a) osoba, której wydania zażądano, popełniła przestępstwo na terytorium wezwanej Umawiającej się Strony;

b) żąda się wydania z powodu przestępstwa dokonanego na terytorium państwa trzeciego, a postępowanie zostało już tam prawomocnie zakończone;

c) przestępstwo, z powodu którego żąda się wydania, jest według prawa którejkolwiek z Umawiających się Stron ścigane z oskarżenia prywatnego.

Art. 64.

Wniosek o wydanie.

1. Do wniosku o wydanie w celu wykonania wyroku dołącza się uwierzytelniony odpis prawomocnego wyroku, jak również pełny tekst przepisu ustawy, według którego zakwalifikowano przestępstwo. Jeżeli skazany odbył już część kary, należy również o tym zawiadomić.

2. Do wniosku o wydanie w celu przeprowadzenia postępowania karnego dołącza się uwierzytelniony odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, opis okoliczności popełnienia przestępstwa, jak również tekst przepisu ustawy, według którego przestępstwo zostało zakwalifikowane. Jeżeli przestępstwem została wyrządzona szkoda majątkowa, należy wskazać jej wysokość.

3. W razie popełnienia przestępstwa ściganego na wniosek lub z oskarżenia prywatnego, wniosek o wydanie powinien zawierać datę zgłoszenia wniosku o ściganie lub oskarżenia prywatnego. Ponadto należy podać, czy istnieje termin ograniczający dopuszczalność wniesienia wniosku o wszczęcie postępowania karnego.

4. Do wniosku o wydanie dołącza się w miarę możliwości rysopis osoby, której wydania zażądano, dane o tej osobie, stosunkach osobistych, obywatelstwie i miejscu zamieszkania, jak również dołącza się zdjęcia fotograficzne i odciski palców.

5. Umawiająca się Strona, która żąda wydania, nie ma obowiązku dołączania do wniosku dowodów winy osoby, której wydania zażądano.

Art. 65.

Uzupełniające dane do wniosku o wydanie.

Jeżeli wniosek o wydanie nie zawiera niezbędnych danych, wezwana Umawiająca się Strona może zażądać jego uzupełnienia. Może ona w tym celu wyznaczyć wzywającej Umawiającej się Stronie określony termin, który nie powinien przekraczać dwóch miesięcy. Termin ten może być przedłużony z usprawiedliwionych przyczyn.

Art. 66.

Aresztowanie osoby podlegającej wydaniu.

Po otrzymaniu wniosku o wydanie wezwana Umawiająca się Strona poczyni niezwłocznie, co należy, aby aresztować osobę, której wydania zażądano. Nie dotyczy to wypadków, gdy wydanie, stosownie do niniejszej umowy, nie następuje.

Art. 67.

Tymczasowe aresztowanie przed otrzymaniem wniosku o wydanie.

1. Osoba, której wydania zażądano, może być tymczasowo aresztowana przed otrzymaniem wniosku o wydanie, jeśli jej aresztowania zażąda jedna z Umawiających się Stron zapewniając, że wydano nakaz aresztowania danej osoby lub że zapadł prawomocny wyrok skazujący albo inne orzeczenie sądu. Żądanie takie może być zgłoszone za pośrednictwem poczty, telegraficznie, teleksem, telefonicznie lub drogą radiową.

2. Właściwe organy Umawiających się Stron mogą tymczasowo aresztować znajdującą się na ich terytorium osobę nawet bez zgłoszenia takiego żądania, jeżeli posiadają wiadomość, że dana osoba na terytorium drugiej Umawiającej się Strony popełniła przestępstwo uzasadniające wydanie.

3. O dniu tymczasowego aresztowania, przewidzianego w ustępie 1 i 2 niniejszego artykułu, należy niezwłocznie zawiadomić drugą Umawiającą się Stronę.

Art. 68.

Zwolnienie z aresztu.

Osoba tymczasowo aresztowana stosownie do artykułu 66 i 67 niniejszej umowy może być zwolniona, jeśli w ciągu dwóch miesięcy od dnia wysłania zawiadomienia o aresztowaniu nie wpłynie od drugiej Umawiającej się Strony wniosek o wydanie lub uzupełnienie wniosku, jeżeli było ono żądane.

Art. 69.

Odroczenie wydania.

Jeżeli przeciwko osobie, której wydania zażądano, na terytorium wezwanej Umawiającej się Strony jest prowadzone postępowanie karne lub jeżeli odbywa on karę za inne przestępstwo, wydanie może być odroczone do chwili ukończenia postępowania karnego lub odbycia albo darowania kary.

Art. 70.

Wydanie czasowe.

1. Jeżeli przewidziane w artykule 69 niniejszej umowy odroczenie wydania mogłoby spowodować przedawnienie ścigania karnego lub przyczynić się do poważnego utrudnienia postępowania, to na uzasadniony wniosek można wydać czasowo osobę, której wydania zażądano.

2. Osoba wydana czasowo powinna być odesłana z powrotem niezwłocznie po dokonaniu czynności w sprawie karnej, dla których została ona wydana.

Art. 71.

Zbieg wniosków o wydanie.

Jeżeli wnioski o wydanie zgłosiło kilka państw, to wezwana Umawiająca się Strona decyduje, który ze zgłoszonych wniosków należy uwzględnić.

Art. 72.

Zakres ścigania wydanej osoby.

1. Osoba wydana nie może być bez zgody wezwanej Umawiającej się Strony wydana innemu państwu ani ścigana lub skazana za popełnione przed wydaniem przestępstwa, za które nie została wydana.

Zgoda nie jest wymagana, jeżeli:

a) osoba wydana nie opuści terytorium tej Umawiającej się Strony, której została wydana, w ciągu miesiąca od dnia zakończenia postępowania w sprawie, a w razie jej skazania - od dnia odbycia kary lub uwolnienia od kary; do tego terminu nie wlicza się czasu, w ciągu którego osoba wydana bez własnej winy nie mogła opuścić terytorium wzywającej Umawiającej się Strony;

b) osoba wydana opuściła terytorium wzywającej Umawiającej się Strony, lecz następnie dobrowolnie powróciła.

Art. 73.

Przekazanie.

Wezwana Umawiająca się Strona zawiadamia wzywającą Umawiającą się Stronę o miejscu i czasie wydani. Jeżeli wzywająca Umawiająca się Strona nie przyjmie osoby, podlegającej wydaniu, w ciągu miesiąca od wyznaczonego dnia wydania, osoba ta może zostać zwolniona.

Art. 74.

Wydanie ponowne.

Jeżeli osoba w jakikolwiek sposób uchyli się od wymiaru sprawiedliwości i ponownie znajdzie się na terytorium wezwanej Umawiającej się Strony, podlega ona wydaniu na ponowny wniosek bez potrzeby przedłożenia materiałów wymienionych w artykule 64 niniejszej umowy.

Art. 75.

Przewóz.

1. Każda z Umawiających się Stron jest obowiązana na wniosek drugiej Umawiającej się Strony zezwolić na przewóz przez swoje terytorium osób wydanych drugiej Umawiającej się Stronie przez inne państwo. Umawiające się Strony nie mają tego obowiązku, jeśli stosownie do przepisów niniejszej umowy wydanie nie jest przewidziane.

2. Wniosek o przewóz powinien być zgłoszony w takim samym trybie jak wniosek o wydanie.

3. Sposób przewozu, jego trasę i inne warunki ustala się każdorazowo w drodze porozumienia się właściwych organów Umawiających się Stron.

Art. 76.

Zawiadomienie o wynikach postępowania karnego.

Umawiające się Strony komunikują sobie wzajemnie wyniki postępowania karnego wobec wydanych osób. Na żądanie należy również przesłać odpis prawomocnego orzeczenia.

Rozdział II
Przejęcie ścigania karnego.

Art. 77.
Każda z Umawiających się Stron jest obowiązana na żądanie drugiej Umawiającej się Strony ścigać zgodnie ze swoim prawem własnych obywateli, którzy na terytorium drugiej Umawiającej się Strony popełnili przestępstwo.

Art. 78.
1. W celu przejęcia ścigania karnego Umawiające się Strony będą sobie przekazywać odpowiednie wnioski, do których dołącza się dokumenty dotyczące popełnionego przestępstwa, dane o osobie sprawcy, jak również inne posiadane dowody oraz teksty przepisów karnych mających zastosowanie do czynu według prawa obowiązującego w miejscu jego popełnienia.

2. Umawiająca się Strona, do której skierowano wniosek o przejęcie ścigania, zawiadamia drugą Umawiającą się Stronę o wyniku postępowania karnego; na żądanie przesyła również odpis prawomocnego orzeczenia.

Rozdział III
Postanowienia różne.

Art. 79.

Doprowadzenie aresztowanych świadków.

1. Jeżeli wyniknie potrzeba przesłuchania w charakterze świadków osób znajdujących się w areszcie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, to wymienione w artykule 3 niniejszej umowy organy mogą zarządzić doprowadzenie ich na terytorium wzywającej Umawiającej się Strony pod warunkiem, że osoby te będą nadal znajdować się w areszcie i zostaną odesłane z powrotem w najkrótszym czasie po przesłuchaniu.

2. Jeżeli wyniknie potrzeba przesłuchania w charakterze świadków osób znajdujących się w areszcie na terytorium innego państwa, to wymienione w artykule 3 niniejszej umowy organy wezwanej Umawiającej się Strony udzielą zezwolenia na przewóz tych osób przez terytorium swego państwa. Postanowienia artykułu 17 niniejszej umowy stosuje się w tym wypadku odpowiednio.

Art. 80.

Wydawanie przedmiotów.

1. Przedmioty uzyskane przez sprawcę w wyniku przestępstwa, jak również wszelkie inne rzeczy, które mogą być uznane w postępowaniu karnym jako dowody rzeczowe, podlegają wydaniu wzywającej Umawiającej się Stronie nawet w takim wypadku, gdy wydanie sprawcy przestępstwa ze względu na jego śmierć lub z innych powodów jest niemożliwe.

2. Wezwana Umawiająca się Strona może czasowo odroczyć wydanie rzeczy, jeśli są one niezbędne w innym postępowaniu karnym.

3. Prawa osób trzecich do podlegających wydaniu przedmiotów pozostają nie naruszone. Rzeczy te po zakończeniu postępowania karnego podlegają zwróceniu tej Umawiającej się Stronie, która je wydała, w celu ich przekazania uprawnionym osobom.

Art. 81.

Koszty wydania i przewozu.

Koszty związane z przygotowaniem wydania przestępców oraz przedmiotów uzyskanych w wyniku przestępstwa ponosi ta Umawiająca się Strona, na której terytorium koszty te powstały, koszty zaś przewozu przestępców i aresztowanych świadków obciążają wzywającą Umawiającą się Stronę.

Art. 82.

Przesyłanie zawiadomień o wyrokach.

1. Umawiające się Strony będą sobie wzajemnie co roku przesyłać zawiadomienia o prawomocnych wyrokach skazujących obywateli drugiej Umawiającej się Strony.

2. Umawiające się Strony będą dostarczały sobie wzajemnie na żądanie dane o karalności osób zamieszkałych dawniej na terytorium tej Umawiającej się Strony, do której żądanie skierowano, jeśli osoby te są ścigane karnie na terytorium tej Umawiającej się Strony, która zgłasza żądanie.

3. W wypadkach przewidzianych w ustępie 1 i 2 niniejszego artykułu Umawiające się Strony będą w miarę możliwości przesyłać również odciski palców osób skazanych.

4. Informacje, o których mowa w ustępie 1 i 2 niniejszego artykułu, przesyła się Stronom w trybie określonym w artykule 3 niniejszej umowy.

CZĘŚĆ IV
Postanowienia końcowe.

Art. 83.
1. Umowa niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestu dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Umowa niniejsza będzie obowiązywała przez czas nieokreślony. Może być ona wypowiedziana przez każdą z Umawiających się Stron. W takim wypadku Umowa utraci moc po upływie sześciu miesięcy od daty notyfikacji drugiej Umawiającej się Stronie o wypowiedzeniu.

Sporządzono w Hawanie dnia 18 listopada 1982 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i hiszpańskim, przy czym oba teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego należycie upoważnieni Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą umowę i opatrzyli ją pieczęciami.

Za

Polską Rzeczpospolitą

Ludową

dr Maria Regent-Lechowicz

Podsekretarz Stanu

w Ministerstwie

Sprawiedliwości

Za

Republikę Kuby

dr Hector Garcini Guerra

Wiceminister

w Ministerstwie

Sprawiedliwości

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 19 maja 1983 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: w z. T. Olechowski
KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Cypryjskiej,
podpisana w Nikozji
dnia 3 lipca 1980 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 3 lipca 1980 r. została podpisana w Nikozji Konwencja konsularna między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Cypryjskiej w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Cypryjskiej.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i

Rząd Republiki Cypryjskiej,

pragnąc uregulować stosunki konsularne i przyczynić się w ten sposób do dalszego rozwoju i umocnienia przyjaznej współpracy między dwoma Państwami na podstawie powszechnie przyjętych zasad prawa międzynarodowego, które legły u podstaw Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie,

postanowiły zawrzeć niniejszą konwencję i w tym celu wyznaczyły swoich pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej -

Józefa CZYRKA, pierwszego zastępcę Ministra Spraw Zagranicznych,

Rząd Republiki Cypryjskiej -

George PELAGHIASA, dyrektora generalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swoich pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Część I
Definicje.

Art. 1.
1. W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" oznacza konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat i agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

c) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" oznacza osobę, łącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych; oznacza także osobę skierowaną do urzędu konsularnego w celu przeszkolenia w zakresie służby konsularnej;

e) "pracownik konsularny" oznacza osobę wykonującą czynności administracyjne, techniczne i usługowe w urzędzie konsularnym oraz osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

f) "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych i pracowników konsularnych;

g) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

h) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców, a także dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej i są na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

i) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego, bez względu na to, czyją są własnością, łącznie z pomieszczeniami stanowiącymi rezydencję kierownika urzędu konsularnego;

j) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetyczne i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich ochrony i przechowywania;

k) "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji;

l) "statek Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę pływającą, upoważnioną do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego i zarejestrowaną w tym Państwie, z wyjątkiem okrętów wojennych;

m) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każdą cywilną jednostkę latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa.

2. Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie do osób prawnych ustanowionych zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

Część II
Ustanawianie urzędów konsularnych, mianowanie urzędników konsularnych oraz odwoływanie urzędników i pracowników konsularnych.

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego.

Art. 3.
1. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji po przedłożeniu listów komisyjnych i po udzieleniu exequatur przez Państwo przyjmujące.

2. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego w drodze dyplomatycznej.

3. Listy komisyjne zawierają imiona, nazwisko i stopień kierownika urzędu konsularnego, jak również określenie okręgu konsularnego i siedziby urzędu konsularnego.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim wypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 4.
Państwo przyjmujące może w każdej chwili, bez obowiązku uzasadniania swojej decyzji, powiadomić pisemnie w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające o zamiarze cofnięcia exequatur lub innego zezwolenia udzielonego kierownikowi urzędu konsularnego albo o tym, że członek urzędu konsularnego jest persona non grata. W takim wypadku Państwo wysyłające odwoła taką osobę lub położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym. Jeżeli Państwo wysyłające nie wywiąże się w rozsądnym czasie ze swego obowiązku, Państwo przyjmujące może cofnąć exequatur wobec kierownika urzędu konsularnego lub inne zezwolenie wobec członka urzędu konsularnego i odmówić dalszego uznawania ich w tym charakterze.

Art. 5.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego urzędnika konsularnego jednego ze swych urzędów konsularnych w Państwie przyjmującym albo członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie; nazwisko tej osoby będzie uprzednio notyfikowane ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. W razie powierzenia funkcji konsularnych w myśl ustępu 1 jednemu z członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 6.
1. Notyfikuje się ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego lub władzy wyznaczonej przez to ministerstwo:

a) nominacje członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego po mianowaniu, ostateczny ich wyjazd lub zaprzestanie przez nich wykonywania ich funkcji oraz wszelkie inne zmiany wpływające na ich status, które mogą powstać w czasie ich służby w urzędzie konsularnym;

b) przybycie i ostateczny wyjazd osoby należącej do rodziny członka urzędu konsularnego pozostającej z nim we wspólnocie domowej oraz, jeżeli to ma miejsce, fakt, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybycie i ostateczny wyjazd członków personelu prywatnego oraz, jeżeli to ma miejsce, fakt zakończenia ich służby w tym charakterze;

d) zatrudnienie i zwolnienie osób zamieszkałych w Państwie przyjmującym jako członków urzędu konsularnego lub jako członków personelu prywatnego uprawnionych do korzystania z przywilejów i immunitetów.

2. Jeżeli to jest możliwe, przybycie lub ostateczny wyjazd należy notyfikować również uprzednio.

Art. 7.
1. Ministerstwo spraw zagranicznych Państwa przyjmującego wyda bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stopień.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu prywatnego, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają w tym Państwie miejsca pobytu stałego.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodzin.

Art. 8.
Urzędnikiem konsularnym może być tylko obywatel Państwa wysyłającego nie posiadający obywatelstwa Państwa przyjmującego ani stałego miejsca pobytu w tym Państwie.

Art. 9.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące powinno niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe władze okręgu konsularnego. Powinno ono również zapewnić zastosowanie środków niezbędnych do umożliwienia kierownikowi urzędu konsularnego wywiązywania się z obowiązków urzędowych i korzystania z postanowień niniejszej konwencji.

Część III
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 10.
1. Państwo przyjmujące udzieli urzędowi konsularnemu wszelkich ułatwień w wykonywaniu jego funkcji i zastosuje odpowiednie środki w tym celu, aby członkowie urzędu konsularnego mogli wykonywać swą działalność urzędową oraz korzystać z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należnym szacunkiem i podejmie wszelkie odpowiednie środki dla zapewnienia ochrony ich osób, wolności i godności.

Art. 11.
1. Państwo przyjmujące udzieli poparcia i pomocy Państwu wysyłającemu w uzyskaniu pomieszczeń konsularnych i mieszkań dla członków urzędu konsularnego.

2. Zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego Państwo wysyłające może nabywać, najmować lub użytkować pomieszczenia konsularne i mieszkania dla członków urzędu konsularnego, pod warunkiem że osoby te posiadają obywatelstwo Państwa wysyłającego i nie mieszkają stale w Państwie przyjmującym.

Art. 12.
1. Godło Państwa wysyłającego oraz tablica z nazwą urzędu konsularnego mogą być umieszczone na budynku urzędu konsularnego oraz na rezydencji kierownika urzędu konsularnego w językach Państwa wysyłającego i Państwa przyjmującego.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynku urzędu konsularnego oraz na rezydencji kierownika urzędu konsularnego.

3. Kierownik urzędu konsularnego może wywieszać flagę Państwa wysyłającego na środkach transportu używanych przez niego do celów urzędowych.

Art. 13.
1. Pomieszczenia konsularne i mieszkania urzędników konsularnych są nietykalne. Władze Państwa przyjmującego nie mogą wkraczać do pomieszczeń konsularnych oraz mieszkań urzędników konsularnych bez zgody kierownika urzędu konsularnego, szefa przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego albo osoby upoważnionej przez jednego z nich.

2. Państwo przyjmujące zapewni ochronę pomieszczeniom konsularnym. Pomieszczenia konsularne mogą być wykorzystywane do celów zgodnych z charakterem i funkcjami urzędu konsularnego.

Art. 14.
Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 15.
Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego i jego środki transportu nie podlegają żadnej formie rekwizycji dla celów obrony narodowej lub użyteczności publicznej.

Art. 16.
1. Urząd konsularny ma prawo porozumiewać się ze swoim rządem, z przedstawicielstwami dyplomatycznymi i innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, niezależnie od tego, gdzie się znajdują. Urząd konsularny może korzystać ze wszystkich środków łączności, łącznie z kurierami dyplomatycznymi i konsularnymi, bagażem dyplomatycznym i konsularnym oraz kodem i szyfrem. Zainstalowanie nadajnika radiowego i korzystanie z tego nadajnika podlega aprobacie Państwa przyjmującego. W razie korzystania z publicznych środków łączności, do urzędu konsularnego stosuje się takie same taryfy jak do przedstawicielstwa dyplomatycznego.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego i bagaż konsularny są nietykalne i nie podlegają otwarciu ani zatrzymaniu przez władze Państwa przyjmującego. Bagaż konsularny powinien posiadać zewnętrzne oznaczenia wskazujące na jego charakter. Powinien on zawierać jedynie dokumenty urzędowe lub przedmioty przeznaczone do użytku urzędowego.

3. Kurier konsularny powinien posiadać oficjalny dokument wskazujący na jego charakter i określający liczbę powierzonych mu paczek stanowiących bagaż konsularny. Powinien być on obywatelem Państwa wysyłającego i nie mieć stałego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym. Korzysta on w Państwie przyjmującym z takich samych praw, przywilejów i immunitetów, z jakich korzysta kurier dyplomatyczny Państwa wysyłającego. Dotyczy to również tymczasowego kuriera konsularnego, jednakże jego prawa, przywileje i immunitety jako kuriera wygasają z chwilą wydania bagażu adresatowi.

4. Bagaż konsularny może być również powierzony kapitanowi statku powietrznego lub statku morskiego. Kapitan powinien być zaopatrzony w oficjalny dokument wskazujący na liczbę powierzonych mu paczek stanowiących bagaż konsularny; jednakże nie będzie on uważany za kuriera konsularnego. Urząd konsularny może upoważnić jednego z członków urzędu konsularnego do odbioru tego bagażu od kapitana statku powietrznego lub statku morskiego Państwa wysyłającego albo do przekazania mu tego bagażu, pod warunkiem przestrzegania odpowiednich przepisów dotyczących bezpieczeństwa.

Art. 17.
1. Urzędnicy konsularni są zwolnieni od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego. Korzystają oni z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlegają zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie oraz nie mogą być wobec nich stosowane żadne inne środki przymusu przez Państwo przyjmujące.

2. Pracownicy konsularni są zwolnieni od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w zakresie ich obowiązków urzędowych. Nie podlegają oni zatrzymaniu, aresztowaniu lub ograniczeniu wolności osobistej, z wyjątkiem popełnienia przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą surowszą bądź w wykonaniu prawomocnego wyroku za tego rodzaju przestępstwo.

3. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu bądź w razie jego zatrzymania, aresztowania lub ograniczenia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego.

4. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu, będzie ono prowadzone z należnymi względami, szybko oraz w sposób, który możliwie najmniej utrudniałby wykonywanie obowiązków urzędowych.

5. Postanowień ustępów 1 i 2 nie stosuje się do spraw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez członka urzędu konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób dorozumiany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) dotyczących prywatnej nieruchomości położonej w Państwie przyjmującym, jeżeli nie jest ona wykorzystywana dla celów urzędowych w imieniu Państwa wysyłającego;

c) wytoczonych na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd, statek lub statek powietrzny;

d) dotyczących spadków, w których członek urzędu konsularnego występuje jako spadkobierca, zapisobierca, wykonawca testamentu, zarządca lub kurator spadku w charakterze osoby prywatnej, a nie jako przedstawiciel Państwa wysyłającego.

Art. 18.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani w charakterze świadków w toku postępowania sądowego lub administracyjnego. Pracownik konsularny lub członek personelu służby nie może odmawiać złożenia zeznań, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w ustępie 3. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia złożenia zeznań, nie można stosować wobec niego żadnego środka przymusu ani sankcji.

2. Organ żądający zeznań powinien unikać utrudniania urzędnikowi konsularnemu wykonywania jego funkcji. Może on, gdy to jest możliwe, przyjąć te zeznania w jego mieszkaniu lub w urzędzie konsularnym bądź przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych funkcji ani do przedkładania urzędowej korespondencji i dokumentów odnoszących się do ich funkcji. Mają oni również prawo odmowy zeznań w charakterze rzeczoznawców w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

Art. 19.
1. Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 17 i 18. To zrzeczenie się będzie zawsze wyraźne i zakomunikowane Państwu przyjmującemu na piśmie.

2. Wszczęcie przez członka urzędu konsularnego postępowania w wypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

3. Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego w odniesieniu do każdego postępowania nie jest uważane za zrzeczenie się immunitetu w stosunku do środków wykonania orzeczenia. W stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 20.
Państwo przyjmujące zwalnia członków urzędu konsularnego i członków ich rodzin pozostających z nimi we wspólnocie domowej od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek charakteru oraz od obowiązków wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, kontrybucją i zakwaterowaniem.

Art. 21.
Członkowie urzędu konsularnego nie podlegają obowiązkom wynikającym z ustaw Państwa przyjmującego, które zobowiązują osoby nie będące obywatelami tego Państwa do rejestracji i uzyskania zezwolenia na pobyt.

Art. 22.
1. Państwo przyjmujące nie pobiera podatków państwowych, terenowych i miejskich albo innych opłat w odniesieniu do:

a) pomieszczeń konsularnych i mieszkań członków urzędu konsularnego, pod warunkiem że zostają one nabyte przez Państwo wysyłające, najęte w jego imieniu lub używane przez to Państwo. Powyższe zasady stosuje się także do nabywania wspomnianych wyżej nieruchomości, jeżeli Państwo wysyłające nabywa je wyłącznie dla celów konsularnych;

b) nabycia, własności, posiadania lub użytkowania przez Państwo wysyłające ruchomości przeznaczonych wyłącznie dla celów urzędu konsularnego.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do opłat za świadczenie usług.

Art. 23.
1. Urzędnicy konsularni i pracownicy konsularni, jak również członkowie ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej, zwolnieni są od wszelkich opłat i podatków osobistych i rzeczowych - państwowych, regionalnych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) tego rodzaju podatków pośrednich, które normalnie wliczane są w cenę towarów lub usług;

b) opłat i podatków od prywatnego mienia nieruchomego położonego na terytorium Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 22;

c) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 25 lit. b);

d) opłat i podatków od prywatnych dochodów, łącznie z dochodami od kapitału, mających swe źródło w Państwie przyjmującym, oraz podatków od kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwach handlowych lub firmowych w Państwie przyjmującym;

e) podatków i opłat pobieranych z tytułu zapłaty za świadczenia określonych usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i stemplowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 22.

2. Członkowie personelu służby zwolnieni są od opłat i podatków od wynagrodzeń, które otrzymują za swą pracę.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których wynagrodzenie lub uposażenie nie jest zwolnione od podatku od uposażeń w Państwie przyjmującym, powinni wypełniać obowiązki nakładane przez ustawy i inne przepisy tego Państwa na pracodawców w odniesieniu do pobierania podatku od uposażeń.

Art. 24.
1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędnika konsularnego lub członków jego rodziny pozostających z nim we wspólnocie domowej, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do urządzenia się.

2. Wyrażenie "przedmioty" obejmuje również środki transportu.

3. Przedmioty określone w ustępie 1 zwolnione są od rewizji w takim samym zakresie jak przedmioty przeznaczone do użytku służbowego przedstawicielstwa dyplomatycznego oraz użytku osobistego członka personelu dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

4. Pracownicy konsularni korzystają ze zwolnień przewidzianych w ustępie 1 lit. b) w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w czasie pierwszego urządzenia się.

Art. 25.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny pozostającego z nim we wspólnocie domowej, Państwo przyjmujące:

a) zezwala na wywóz ruchomego mienia zmarłego, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci tej osoby;

b) nie pobiera państwowych, regionalnych ani komunalnych podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem zmarłego w tym Państwie w charakterze członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 26.
Członkowie urzędu konsularnego oraz członkowie ich rodzin korzystają ze swobody poruszania się i podróżowania na terytorium Państwa przyjmującego, z wyjątkiem stref, do których wstęp lub w których pobyt jest zabroniony zgodnie z przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 27.
1. Pracownik konsularny posiadający obywatelstwo Państwa przyjmującego lub stale zamieszkały w tym Państwie nie korzysta z ułatwień, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem postanowienia artykułu 18 ustęp 1.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się odpowiednio do członka rodziny członka urzędu konsularnego, który jest obywatelem Państwa przyjmującego lub stale mieszka w tym Państwie.

Część IV
Funkcje konsularne.

Art. 28.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) ochraniać prawa i interesy Państwa wysyłającego, jego obywateli i osób prawnych;

b) przyczyniać się do rozwoju stosunków ekonomicznych, kulturalnych i naukowych między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, a także do rozwoju turystyki między obydwoma Państwami;

c) popierać w inny sposób rozwój stosunków przyjaźni między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym.

Art. 29.
1. Urzędnik konsularny może wykonywać swoje funkcje tylko w okręgu konsularnym; wykonywanie funkcji konsularnych poza okręgiem konsularnym wymaga w każdym wypadku uprzedniej zgody Państwa przyjmującego.

2. Przy wykonywaniu funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego,

b) właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 30.
1. Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami Państwa przyjmującego, reprezentować obywateli Państwa wysyłającego przed sądami i innymi władzami Państwa przyjmującego albo podejmować kroki dla właściwego ich reprezentowania w celu zastosowania środków dla ochrony praw i interesów tych obywateli, którzy z powodu nieobecności lub innych ważnych przyczyn nie są w stanie sami podjąć w odpowiednim czasie ochrony swoich praw i interesów. Dotyczy to również osób prawnych Państwa wysyłającego.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 31.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować podania lub wydawać dokumenty w sprawach obywatelstwa, zgodnie z ustawami Państwa wysyłającego;

c) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian, a także je unieważniać;

d) udzielać wiz.

Art. 32.
1. Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego i jednocześnie nie są obywatelami Państwa przyjmującego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego tego wymagają.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego informują niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zawarciu małżeństwa przez obywatela Państwa wysyłającego, przekazując z urzędu i bezpłatnie urzędnikowi konsularnemu odpis aktu zawarcia małżeństwa lub inny urzędowy dokument.

3. Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie, będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego dotyczących obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 33.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować, sporządzać, uwierzytelniać i przechowywać testamenty i inne dokumenty dotyczące czynności prawnych obywateli Państwa wysyłającego, dokonanych zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa;

c) sporządzać, uwierzytelniać i przechowywać umowy zawierane między obywatelami Państwa wysyłającego, z wyjątkiem umów dotyczących ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym;

d) uwierzytelniać na dokumentach podpisy obywateli Państwa wysyłającego;

e) poświadczać kopie dokumentów i wyciągi z dokumentów;

f) sporządzać i poświadczać tłumaczenia dokumentów;

g) legalizować dokumenty wydane przez właściwe władze Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego;

h) uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeżeli te umowy odnoszą się do mienia lub praw istniejących w Państwie wysyłającym i wywołują skutki prawne wyłącznie w tym Państwie;

i) wydawać dokumenty pochodzenia towarów;

j) ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw, obowiązków lub interesów obywateli Państwa wysyłającego;

k) wykonywać inne czynności notarialne powierzone mu przez Państwo wysyłające, jeżeli nie są one sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

2. Dokumenty, sporządzone, uwierzytelnione, poświadczone i zalegalizowane przez urzędnika konsularnego zgodnie z postanowieniami ustępu 1, będą miały w Państwie przyjmującym taką samą moc prawną jak dokumenty wydane przez właściwe władze Państwa przyjmującego, jeżeli ich treść nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 34.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) przyjmować na przechowanie dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne przedmioty stanowiące własność obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować od władz Państwa przyjmującego dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne przedmioty zgubione przez obywateli Państwa wysyłającego w czasie ich pobytu w Państwie przyjmującym, w celu zwrócenia tych rzeczy ich właścicielom.

2. Przedmioty przyjęte na przechowanie zgodnie z ustępem 1 mogą być wywiezione z Państwa przyjmującego, jeżeli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 35.
Urzędnik konsularny ma prawo doręczać sądowe i pozasądowe dokumenty oraz wykonywać rekwizycje sądowe zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi lub, w braku takich umów, w sposób zgodny z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 36.
Właściwe władze Państwa przyjmującego poinformują niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym oraz prześlą temu urzędnikowi bezpłatnie odpis aktu zgonu.

Art. 37.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach lub czynach bezprawnych, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 38.
1. Właściwe władze Państwa przyjmującego poinformują urzędnika konsularnego o wszystkich znanych szczegółach dotyczących majątku obywatela Państwa wysyłającego, który zmarł w Państwie przyjmującym, istnienia testamentu osoby zmarłej, przypuszczalnych spadkobierców, zapisobierców oraz osób uprawnionych do udziału w spadku.

2. Właściwe władze Państwa przyjmującego poinformują urzędnika konsularnego o każdym wypadku, gdy w związku z wszczęciem postępowania spadkowego w Państwie przyjmującym, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej w chwili jej śmierci, obywatel Państwa wysyłającego może być spadkobiercą, zapisobiercą albo osobą uprawnioną do spadku.

Art. 39.
1. Jeżeli obywatel Państwa wysyłającego pozostawi majątek w Państwie przyjmującym lub będzie spadkobiercą, zapisobiercą albo osobą uprawnioną do udziału w spadku w wyniku postępowania spadkowego, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej w chwili jej zgonu, urzędnik konsularny ma prawo żądać, aby właściwe władze Państwa przyjmującego podjęły środki w celu zabezpieczenia i przechowania majątku spadkowego oraz zarządzania nim. Urzędnik konsularny może uczestniczyć w podejmowaniu środków zgodnie z ustawami Państwa przyjmującego oraz może reprezentować spadkobierców, zapisobierców i osoby uprawnione do udziału w spadku.

2. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia o ustalonej dacie sprzedaży, aby mógł być obecny, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

3. W czasie wykonywania obowiązków przewidzianych w ustępie 1 urzędnik konsularny może bezpośrednio zwracać się do właściwych władz Państwa przyjmującego.

Art. 40.
1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować od właściwych władz Państwa przyjmującego, po zakończeniu postępowania spadkowego, ruchomości stanowiące część majątku i kwoty pieniężne pochodzące ze sprzedaży ruchomości lub nieruchomości, w celu przekazania ich obywatelom Państwa wysyłającego, jeżeli obywatel ten jest spadkobiercą, zapisobiercą lub osobą uprawnioną do udziału w spadku, chyba że osoba ta jest stałym mieszkańcem Państwa przyjmującego albo uczestniczy osobiście lub za pośrednictwem swego przedstawiciela w postępowaniu spadkowym.

2. Przedmioty wymienione w ustępie 1 mogą być przekazane urzędnikowi konsularnemu jedynie wówczas, gdy zobowiązania i podatki odnoszące się do majątku zostały uiszczone lub zabezpieczone zgodnie z ustawami Państwa przyjmującego.

3. Przekazanie i wywóz przedmiotów wymienionych w ustępie 1 lub wydanie ich osobom uprawnionym będzie odbywać się zgodnie z ustawami Państwa przyjmującego.

Art. 41.
1. Właściwe władze Państwa przyjmującego wydadzą urzędnikowi konsularnemu przedmioty osobiste, pieniądze i przedmioty wartościowe pozostałe po obywatelu Państwa wysyłającego zmarłym w czasie jego czasowego pobytu w Państwie przyjmującym, jeżeli wydanie tych przedmiotów osobie upoważnionej nie jest możliwe.

2. Wydanie lub wywóz przedmiotów wymienionych w ustępie 1 odbywa się zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 42.
1. Właściwe władze Państwa przyjmującego poinformują w formie pisemnej urzędnika konsularnego o każdym wypadku potrzeby wyznaczenia opiekuna lub kuratora nad obywatelem Państwa wysyłającego, zamieszkałym stale lub przebywającym w Państwie przyjmującym.

2. Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z właściwymi władzami Państwa przyjmującego w razie potrzeby wyznaczenia opiekuna lub kuratora nad obywatelem Państwa wysyłającego oraz proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

Art. 43.
1. Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady i w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.

2. Władze Państwa przyjmującego udzielą pomocy urzędnikowi konsularnemu w uzyskaniu informacji o osobach posiadających obywatelstwo Państwa wysyłającego, w celu umożliwienia urzędnikowi konsularnemu nawiązania kontaktu lub spotkania się z tymi obywatelami.

Art. 44.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym wypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego. Powiadomienie to będzie dokonane najpóźniej czwartego dnia po dniu, w którym zastosowano te środki. Właściwe organy Państwa przyjmującego są obowiązane przekazywać niezwłocznie wiadomości skierowane przez taką osobę do urzędu konsularnego.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu pomocy w zorganizowaniu obrony. Ma on również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego odbywającego karę pozbawienia wolności. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą urzędnikowi konsularnemu prawa widzenia z takim obywatelem najpóźniej siódmego dnia po dniu, w którym miało miejsce zatrzymanie, aresztowanie lub pozbawienie wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a następnie w rozsądnych odstępach czasu.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach przysługujących im zgodnie z tymi postanowieniami.

4. Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.

Art. 45.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego przybędzie do portu lub innego miejsca zakotwiczenia w Państwie przyjmującym, właściwy urzędnik konsularny uprawniony jest do udzielenia statkowi, jego załodze i pasażerom wszelkiej pomocy oraz do wykonywania swych funkcji nadzoru w stosunku do żeglugi handlowej zgodnie z prawem Państwa wysyłającego.

2. W tym celu urzędnik konsularny może, bez przeszkody ze strony organów Państwa przyjmującego:

a) udać się na pokład niezwłocznie po dokonaniu odprawy przy wejściu statku;

b) porozumiewać się z kapitanem i każdym członkiem załogi;

c) przyjmować wizyty kapitana i innych członków załogi, chyba że organy Państwa przyjmującego sprzeciwią się temu z powodu, iż kapitan albo inny członek załogi nie miałby praktycznej możliwości powrócić na statek przed jego odejściem. W wypadku wniesienia takiego sprzeciwu organy Państwa przyjmującego bezzwłocznie powiadomią o tym urzędnika konsularnego.

3. Urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego w każdej sprawie związanej z wykonywaniem jego czynności w stosunku do statku Państwa wysyłającego, jego kapitana i członków załogi. Organy te udzielą żądanej pomocy, chyba że w szczególnym wypadku istnieją poważne przyczyny uzasadniające jej odmowę.

Art. 46.
1. Urzędnik konsularny uprawniony jest do:

a) przesłuchiwania kapitana i każdego z członków załogi statku Państwa wysyłającego, sprawdzania dokumentów statku, przyjmowania oświadczeń dotyczących jego podróży i portu przeznaczenia oraz ogólnie do czynności w celu ułatwienia przybycia, postoju i wyjścia statku;

b) rozstrzygania sporów między kapitanem a innym członkiem załogi, łącznie ze sporami dotyczącymi uposażeń i umów o pracę, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 47;

c) dokonywania czynności związanych z angażowaniem i zwalnianiem kapitana lub innego członka załogi;

d) przyjmowania, sporządzania lub wystawiania jakiegokolwiek oświadczenia, świadectwa lub innego dokumentu dotyczącego żeglugi handlowej, przewidzianego przez prawo państwa wysyłającego;

e) przyjmowania zeznań od kapitana lub innego członka załogi zgodnie z prawem Państwa wysyłającego;

f) dokonywania czynności związanych z zapewnieniem leczenia, pobytu w szpitalu oraz repatriacji kapitana lub innego członka załogi;

g) podejmowania środków zapewniających przestrzeganie prawa Państwa wysyłającego w odniesieniu do żeglugi handlowej.

2. Urzędnik konsularny może, w zakresie, w jakim zezwala mu na to prawo Państwa przyjmującego, stawać przed sądami i organami tego Państwa razem z kapitanem lub innym członkiem załogi statku, udzielać im wszelkiej pomocy (łącznie z ustanowieniem pomocy prawnej) oraz występować jako tłumacz w sprawach między nimi a tymi sądami i organami.

Art. 47.
1. Organy sądowe Państwa przyjmującego nie będą prowadzić jakiegokolwiek postępowania w sprawie sporów pomiędzy kapitanem a członkiem załogi statku Państwa wysyłającego, dotyczących uposażeń i umów o pracę, bez uprzedniego zawiadomienia właściwego urzędnika konsularnego i odmówią prowadzenia postępowania w razie sprzeciwu ze strony urzędnika konsularnego.

2. Powyższe organy mogą jednakże w innych sprawach wykonywać jurysdykcję cywilną, którą mogą posiadać zgodnie z prawem Państwa przyjmującego.

Art. 48.
1. Jeżeli sąd lub inne właściwe organy Państwa przyjmującego zamierzają wszcząć urzędowe dochodzenie lub podjąć jakąkolwiek przymusową czynność (łącznie z aresztowaniem lub zatrzymaniem osoby bądź zajęciem mienia) na pokładzie statku Państwa wysyłającego, zawiadomią o tym właściwego urzędnika konsularnego. Zawiadomienie to powinno być dokonane w terminie umożliwiającym urzędnikowi konsularnemu lub jego przedstawicielowi obecność w czasie wymienionych czynności. Jeżeli okazałoby się to niemożliwe ze względu na pilność sprawy, powinno być dokonane niezwłocznie po czynności. Jeżeli urzędnik konsularny nie był obecny ani nie był reprezentowany, właściwe organy udzielą mu, na jego życzenie, pełnej informacji odnośnie do tego, co zaszło.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także w wypadku, gdy właściwe organy portu zamierzają na lądzie przesłuchać kapitana lub innego członka załogi.

3. Postanowienia ustępu 1 i 2 nie naruszają postanowień artykułu 44.

Art. 49.
1. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a) przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona członkiem załogi statku;

b) przestępstwa naruszające spokój, bezpieczeństwo portu lub wód terytorialnych bądź wewnętrznych Państwa przyjmującego;

c) przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego, dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, imigracji, spraw celnych, zanieczyszczeń morza lub nielegalnego przewozu narkotyków;

d) przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech lub karą surowszą.

2. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego mogą jednak wykonywać swą jurysdykcję na pokładzie statku Państwa wysyłającego, jeżeli urzędnik konsularny wyrazi na to zgodę lub o to poprosi.

Art. 50.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego ulegnie rozbiciu, osiądzie na mieliźnie, zostanie wyrzucony na brzeg lub dozna innej szkody w Państwie przyjmującym bądź jeżeli jakikolwiek przedmiot należący do tego statku lub stanowiący część jego ładunku albo ładunku rozbitego statku państwa trzeciego i który to ładunek stanowi własność obywatela Państwa wysyłającego zostanie znaleziony w Państwie przyjmującym lub dostarczony do portu tego Państwa, właściwe organy Państwa przyjmującego niezwłocznie zawiadomią o tym urzędnika konsularnego.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą wszelkie możliwe środki w celu zabezpieczenia i ochrony statku, który uległ awarii, życia osób znajdujących się na pokładzie statku, ładunku i innego mienia znajdującego się na statku, jak również przedmiotów należących do statku albo stanowiących część jego ładunku, które zostały od statku oddzielone. Powyższe środki będą w miarę możliwości podjęte we współpracy z kapitanem statku i urzędnikiem konsularnym lub jego przedstawicielem.

3. W razi nieobecności jakiejkolwiek innej osoby upoważnionej do takiego działania (na przykład: kapitana, właściciela, jego agenta lub zainteresowanych przedstawicieli instytucji ubezpieczeniowych), urzędnik konsularny uznany jest za upoważnionego do podjęcia w imieniu właściciela takich środków, jakie mógłby zastosować sam właściciel, gdyby był obecny, w odniesieniu do:

a) statku Państwa wysyłającego, jego ładunku lub jakiegokolwiek przedmiotu należącego do statku lub stanowiącego część jego ładunku, który został od statku oddzielony, bądź

b) ładunku lub jakiegokolwiek przedmiotu stanowiącego część ładunku statku państwa trzeciego, który uległ awarii, a który to ładunek stanowi własność Państwa wysyłającego lub jego obywatela i został znaleziony na brzegu Państwa przyjmującego lub w jego pobliżu albo dostarczony do portu tego Państwa.

4. Statek, ładunek, wyposażenie, urządzenia, zaopatrzenie i inne przedmioty z tego statku nie będą podlegały opłatom celnym ani jakimkolwiek innym podatkom nakładanym w związku z importem, pod warunkiem że nie będą one przekazane do użytku albo spożycia w Państwie przyjmującym. Do tymczasowego składowania tych towarów na lądzie stosuje się prawo i przepisy Państwa przyjmującego.

Art. 51.
1. Urzędnik konsularny jest uprawniony, za zgodą kapitana, do wejścia na statek jakiejkolwiek bandery udający się do portu Państwa wysyłającego, w celu uzyskania:

a) informacji niezbędnej do przygotowania i sporządzenia dokumentów wymaganych przez prawo Państwa wysyłającego jako warunku wejścia statku oraz

b) wszelkich szczegółowych informacji wymaganych przez właściwe organy Państwa wysyłającego w odniesieniu do spraw sanitarnych i innych.

2. Przy korzystaniu z uprawnień przewidzianych w ustępie 1 urzędnik konsularny będzie działał z możliwym pośpiechem w celu uniknięcia zwłoki w wyjściu statku.

Art. 52.
Artykuły od 45 do 51 niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego.

Art. 53.
Oprócz funkcji przewidzianych w niniejszej konwencji urzędnik konsularny może wykonywać inne funkcje, pod warunkiem że nie są sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 54.
Urząd konsularny może wykonywać w Państwie przyjmującym funkcje konsularne na rzecz państwa trzeciego za zgodą Państwa przyjmującego.

Art. 55.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.

Część V
Postanowienia ogólne i końcowe.

Art. 56.
Wszystkie osoby korzystające z ułatwień, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji powinny bez uszczerbku dla tych ułatwień, przywilejów i immunitetów przestrzegać ustaw Państwa przyjmującego, łącznie z przepisami dotyczącymi ruchu drogowego i ubezpieczeń samochodowych, oraz nie ingerować w sprawy wewnętrzne Państwa przyjmującego.

Art. 57.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się także do działalności konsularnej wykonywanej przez przedstawicielstwo dyplomatyczne Państwa wysyłającego. Prawa i obowiązki urzędnika konsularnego przewidziane w niniejszej konwencji stosuje się także do członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, upoważnionych do wykonywania funkcji konsularnych. Nazwiska tych dyplomatów powinny być notyfikowane ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

2. Wykonywanie funkcji konsularnych przez członka personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego zgodnie z ustępem 1 nie narusza ułatwień, przywilejów i immunitetów, z których korzysta on na podstawie jego statusu dyplomatycznego.

Art. 58.
Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie trzydziestego dnia po dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która będzie miała miejsce w Warszawie.

Niniejsza konwencja zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim wypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Sporządzono w Nikozji dnia 3 lipca 1980 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i angielskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia

Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

J. Czyrek

Z upoważnienia

Rządu Republiki Cypryjskiej

G. Pelaghias

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 listopada 1980 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: J. Czyrek
OŚWIADCZENIE RZĄDOWE
z dnia 24 września 1984 r.
w sprawie przystąpienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do Umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP), sporządzonej w Genewie dnia 1 września 1970 r.

Podaje się niniejszym do wiadomości, że zgodnie z artykułem 9 Umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP), sporządzonej w Genewie dnia 1 września 1970 r., został złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych dnia 5 maja 1983 r. dokument przystąpienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do powyżej umowy. Dokument przystąpienia zawiera następujące zastrzeżenie:

"Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną artykułem 15 ustępy 2 i 3 umowy".
Zgodnie z artykułem 11 umowy weszła ona w życie w stosunku do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dnia 15 maja 1984 r.

Ponadto podaje się do wiadomości, że następujące państwa stały się stronami powyższej umowy, która weszła w życie dnia 21 listopada 1976 r., podpisując ją bez zastrzeżenia ratyfikacji lub składając dokumenty ratyfikacyjne albo przystąpienia w niżej podanych datach:

Francja dnia 1 marca 1971 r.,

Związek Socjalistycznych

Republik Radzieckich dnia 10 września 1971r.,

z następującym zastrzeżeniem:

"Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich nie uważa się za związany postanowieniami artykułu 15 ustępy 2 i 3 umowy, dotyczącymi przedkładania do arbitrażu na wniosek jednej ze stron jakiegokolwiek sporu dotyczącego interpretacji lub stosowania umowy."
i oświadczeniami:

"Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich uważa za konieczne stwierdzić, że postanowienia artykułu 9 umowy, które ograniczają liczbę potencjalnych uczestników umowy, mają charakter dyskryminacyjny, oraz oświadcza, że zgodnie z zasadami suwerennej równości państw umowa powinna być otwarta dla wszystkich państw europejskich bez jakiejkolwiek dyskryminacji lub ograniczenia.
Postanowienia artykułu 14 umowy, zgodnie z którymi Umawiające się Państwa mogą rozszerzyć jej stosowanie na terytoria, za których stosunki międzynarodowe ponoszą one odpowiedzialność, są przestarzałe i sprzeczne z deklaracją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym (rezolucja nr 1514/XV/ z dnia 14 grudnia 1960 r.)."
Hiszpania dnia 24 kwietnia 1972 r.,

Republika Federalna

Niemiec dnia 8 października 1974r.,

Jugosławia dnia 21 listopada 1975 r.,

Dania dnia 22 listopada 1976 r.,

Austria dnia 1 marca 1977 r.,

Włochy dnia 30 września 1977 r.,

Bułgaria dnia 26 stycznia 1978 r.,

z następującym zastrzeżeniem:

"Ludowa Republika Bułgarii nie uważa się za związaną artykułem 15 ustępy 2 i 3 umowy, dotyczącym stosowania arbitrażu w rozwiązywaniu sporów między Umawiającymi się Stronami."
i oświadczeniami:

"Ludowa Republika Bułgarii oświadcza, że artykuł 9, który zezwala stać się stronami umowy tylko państwom będącym członkami Europejskiej Komisji Gospodarczej, ma charakter dyskryminacyjny. Ludowa Republika Bułgarii oświadcza również, że artykuł 14, zgodnie z którym państwo może oświadczyć, iż umowa ma zastosowanie do terytoriów, za których stosunki międzynarodowe to państwo ponosi odpowiedzialność, jest sprzeczny z deklaracją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym z dnia 14 grudnia 1960 r."
Luksemburg dnia 9 maja 1978 r.,

Holandia dnia 30 listopada 1978 r.,

w odniesieniu do Królestwa w Europie,

Szwecja dnia 13 grudnia 1978 r.,

Norwegia dnia 14 lipca 1979 r.,

Belgia dnia 1 października 1979 r.,

Zjednoczone Królestwo

Wielkiej Brytanii

i Północnej Irlandii dnia 5 października 1979 r.,

Finlandia dnia 15 maja 1980 r.,

Maroko dnia 5 marca 1981 r.,

Niemiecka Republika

Demokratyczna dnia 14 kwietnia 1981 r.,

z następującym zastrzeżeniem:

"Niemiecka Republika Demokratyczna oświadcza zgodnie z artykułem 16 ustęp 1 umowy, że nie uważa się za związaną artykułem 15 ustępy 1 i 2 umowy."
i oświadczeniem:

"Stanowisko Niemieckiej Republiki Demokratycznej odnośnie do postanowień artykułów 10 i 14 umowy w zakresie jej stosowania do terytoriów kolonialnych i innych terytoriów zależnych oparte jest na postanowieniach deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym (rezolucja nr 1514/XV/ z dnia 14 grudnia 1960 r.), proklamującej konieczność doprowadzenia do szybkiego i bezwarunkowego zakończenia stanu kolonializmu we wszystkich jego formach i przejawach."
Czechosłowacja dnia 13 kwietnia 1982 r.,

z następującym zastrzeżeniem:

"Przystępując do niniejszej umowy Czechosłowacka Republika Socjalistyczna oświadcza zgodnie z artykułem 16 ustęp 1 umowy, że nie uważa się za związaną artykułem 15 ustępy 1 i 2 tej umowy."
i oświadczeniami:

"Czechosłowacka Republika Socjalistyczna oświadcza, że jej stanowisko odnośnie do postanowień artykułu 14 umowy w zakresie jej stosowania do terytoriów kolonialnych i innych terytoriów zależnych oparte jest na postanowieniach deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym (rezolucja nr 1514/XV/ z dnia 14 grudnia 1960 r.), proklamującej konieczność doprowadzenia do szybkiego i bezwarunkowego zakończenia stanu kolonializmu we wszystkich jego formach i przejawach."
Stany Zjednoczone

Ameryki dnia 20 stycznia 1983 r.,

z oświadczeniem zgłoszonym zgodnie z artykułem 10, że "umowa nie ma zastosowania do przewozów w Stanach Zjednoczonych Ameryki i na ich terytoriach."

Zgodnie z artykułem 11 umowy weszła ona w życie w stosunku do Francji, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Hiszpanii, Republiki Federalnej Niemiec, Jugosławii i Danii dnia 21 listopada 1976 r., a w stosunku do każdego z pozostałych państw weszła w życie po upływie jednego roku od złożenia przez dane państwo dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.

Minister Spraw Zagranicznych: w z. E. Kucza

(Tekst umowy zawiera załącznik do niniejszego numeru)

Przekład.


UMOWA
o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP), sporządzona w Genewie dnia 1 września 1970 r.

Umawiające się Strony,

pragnąc polepszyć warunki zachowania jakości szybko psujących się artykułów żywnościowych w czasie ich przewozu, w szczególności w ramach handlu międzynarodowego,

uważając, że polepszenie tych warunków może przyczynić się do rozwoju handlu szybko psującymi się artykułami żywnościowymi,

uzgodniły, co następuje:

Rozdział I.
Specjalne środki transportu.

Art. 1.
Przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów szybko psujących się artykułów żywnościowych izotermicznymi środkami transportu, lodowniami, chłodniami i ogrzewanymi środkami transportu mogą być nazywane tylko takie środki transportu, które odpowiadają określeniom i normom podanym w załączniku 1 do umowy.

Art. 2.
Umawiające się Strony podejmą niezbędne środki, aby zgodność z normami środków transportu, o których mowa w artykule 1 umowy, była kontrolowana i sprawdzana zgodnie z postanowieniami zawartymi w dodatkach 1, 2, 3, i 4 załącznika 1 do umowy. Każda Umawiająca się Strona będzie uznawać ważność świadectw zgodności, wydanych zgodnie z punktem 4 dodatku 1 załącznika 1 do umowy, przez właściwą władzę innej Umawiającej się Strony. Każda Umawiająca się Strona może uznać ważność świadectw zgodności wydanych z zachowaniem warunków przewidzianych w dodatkach 1 i 2 załącznika 1 do umowy przez właściwą władzę państwa nie będącego Umawiającą się Stroną.

Rozdział II.
Wykorzystywanie specjalnych środków transportu do międzynarodowych przewozów niektórych szybko psujących się artykułów żywnościowych.

Art. 3.
1. Postanowienia artykułu 4 umowy stosuje się do każdego przewozu wykonywanego na rzecz osób trzecich lub na własny rachunek wyłącznie, z uwzględnieniem postanowień ustępu 2 niniejszego artykułu, transportem kolejowym lub samochodowym lub obydwoma tymi rodzajami transportu:

- głęboko zamrożonych lub zamrożonych artykułów żywnościowych,


- artykułów żywnościowych wymienionych w załączniku 3 do umowy,


nawet gdy nie są one głęboko zamrożone lub zamrożone, jeżeli miejsce załadowania ładunku lub środka transportu, w którym jest on przewożony, na kolejowy lub drogowy środek transportu, i miejsce wyładowania ładunku lub środka transportu, w którym jest on przewożony, z kolejowego lub drogowego środka transportu znajduje się w dwóch różnych państwach i jeżeli miejsce wyładowania ładunku znajduje się na terytorium jednej z Umawiających się Stron.

Jeżeli przewóz obejmuje jeden lub kilka przewozów morskich, z wyjątkiem wymienionych w ustępie 2, każdy przewóz lądowy powinien być rozpatrywany oddzielnie.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się również do przewozów morskich na odległość mniejszą niż 150 km, pod warunkiem że ładunki dostarczane są bez przeładunku środkami transportu używanymi do przewozu lądowego lub przewozów lądowych i pod warunkiem że przewozy te poprzedza lub następuje po nich jeden lub kilka przewozów lądowych, podanych w ustępie 1 niniejszego artykułu, albo są one wykonywane między dwoma takimi przewozami lądowymi.

3. Niezależnie od postanowień ustępów 1 i 2 Umawiające się Strony mogą nie stosować postanowień artykułu 4 do przewozów artykułów żywnościowych nie przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

Art. 4.
1. Do przewozu szybko psujących się artykułów żywnościowych, wymienionych w załącznikach 2 i 3 do umowy, powinny być stosowane środki transportu wymienione w artykule 1 umowy, z wyjątkiem wypadków, gdy w związku z temperaturą przewidywaną podczas całego przewozu obowiązek ten okazuje się całkowicie zbędny do utrzymywania temperatur ustalonych w załącznikach 2 i 3 do umowy. Wyposażenie środków transportu powinno być dobierane i używane w taki sposób, aby w ciągu całego przewozu mogły być utrzymane temperatury ustalone w tych załącznikach. Poza tym powinny być podjęte wszelkie niezbędne środki, w szczególności dotyczące temperatury artykułów w momencie ich załadunku i zamrażania, a także powtórnego zamrażania w drodze lub innych koniecznych operacji. Postanowienia niniejszego ustępu stosuje się tylko wówczas, gdy nie są one sprzeczne z zobowiązaniami międzynarodowymi dotyczącymi międzynarodowych przewozów, wynikającymi dla Umawiających się Stron z konwencji obowiązujących w chwili wejścia w życie niniejszej umowy lub z konwencji, które je zastąpią.

2. Jeżeli przy wykonywaniu przewozu objętego postanowieniami niniejszej umowy nie były przestrzegane postanowienia ustępu 1, to:

a) nikt nie może na terytorium jednej z Umawiających się Stron rozporządzać artykułami po ich przewiezieniu, gdy właściwe władze tej Umawiającej się Strony zgodnie z wymaganiami sanitarnymi nie zezwoliły na takie rozporządzanie i gdy nie zostały spełnione warunki, które mogą być określone przez te władze przy wydawaniu zezwolenia,

b) każda Umawiająca się Strona może w związku z wymaganiami sanitarnymi lub weterynaryjnymi, gdy nie jest to sprzeczne z innymi zobowiązaniami międzynarodowymi wymienionymi w ostatnim zdaniu ustępu 1, zakazać wwozu artykułów na swoje terytorium lub uzależnić go od spełnienia warunków, które ona ustali.

3. Przestrzeganie postanowień ustępu 1 spoczywa na przewoźnikach wykonujących przewozy na rzecz osób trzecich tylko w takim zakresie, w jakim podjęli się oni zapewnienia lub wykonania usługi niezbędnej do zachowania tych postanowień, i jeżeli, takie zachowanie postanowień jest związane z wykonywaniem danej usługi. Jeżeli inne osoby fizyczne lub prawne podjęły się zapewnienia lub wykonania usługi niezbędnej do zachowania postanowień umowy, są one obowiązane zapewnić zachowanie tych postanowień w takim zakresie, w jakim jest on związany z wykonywaniem usługi, którą one podjęły się zapewnić lub wykonać.

4. Przy wykonywaniu przewozów objętych postanowieniami umowy, których miejsce załadunku znajduje się na terytorium jednej z Umawiających się Stron, przestrzeganie postanowień ustępu 1, z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3, spoczywa:

- jeżeli chodzi o przewóz na rzecz osób trzecich - na osobie fizycznej lub prawnej, będącej nadawcą ładunku zgodnie z dokumentem przewozowym lub, w razie braku dokumentu przewozowego, na osobie fizycznej lub prawnej, która zawarła umowę na przewóz z przewoźnikiem,


- w innych wypadkach - na osobie fizycznej lub prawnej, wykonującej przewóz.


Rozdział III.
Postanowienia różne.

Art. 5.
Postanowienia umowy nie mają zastosowania do przewozów lądowych wykonywanych za pomocą kontenerów bez przeładunku artykułów, pod warunkiem że przewozy te poprzedza lub po nich następuje przewóz morski inny niż określony w ustępie 2 artykułu 3 niniejszej umowy.

Art. 6.
1. Każda Umawiająca się Strona podejmie wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia przestrzegania postanowień umowy. Właściwe władze Umawiających się Stron będą się informowały o zasadniczych środkach podjętych w tym celu.

2. Jeżeli Umawiająca się Strona stwierdzi naruszenie postanowień przez osobę zamieszkałą na terytorium innej Umawiającej się Strony lub zastosuje wobec niej sankcje, władze pierwszej Strony zawiadomią władze drugiej Strony o stwierdzonym naruszeniu i podjęciu sankcji.

Art. 7.
Umawiające się Strony zachowują prawo do ustalania w dwustronnych lub wielostronnych umowach, że postanowienia stosowane do specjalnych środków transportu oraz do temperatur, w których powinny być przewożone niektóre artykuły żywnościowe, mogą być w szczególnych wypadkach, ze względu na specyficzne warunki klimatyczne, ostrzejsze niż przewidziane w umowie. Postanowienia te będą stosowane tylko do przewozów międzynarodowych między Umawiającymi się Stronami, które zawarły dwustronne lub wielostronne umowy określone w niniejszym artykule. Umowy te będą przekazywane do wiadomości Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przekaże je Umawiającym się Stronom niniejszej umowy, nie będącym sygnatariuszami tych umów.

Art. 8.
Nieprzestrzeganie postanowień niniejszej umowy nie narusza istnienia ani ważności umów zawartych w celu wykonania przewozu.

Rozdział IV.
Postanowienia końcowe.

Art. 9.
1. Państwa członkowskie Europejskiej Komisji Gospodarczej, a także Państwa dopuszczone do uczestnictwa w Komisji ze statusem doradczym, zgodnie z ustępem 8 aktu określającego kompetencje tej komisji, mogą stać się Umawiającymi się Stronami umowy przez:

a) jej podpisanie,

b) jej ratyfikowanie po podpisaniu z zastrzeżeniem ratyfikacji lub

c) przystąpienie do niej.

2. Państwa, które mogą brać udział w niektórych pracach Europejskiej Komisji Gospodarczej, zgodnie z ustępem 11 aktu określającego kompetencje tej komisji, mogą stać się Umawiającymi się Stronami umowy przez przystąpienie do niej po jej wejściu w życie.

3. Niniejsza umowa będzie otwarta do podpisania do dnia 31 maja 1971 r. włącznie. Po tej dacie będzie otwarta do przystąpienia do niej.

4. Ratyfikacja lub przystąpienie nabierze mocy po złożeniu odpowiedniego dokumentu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Art. 10.
1. Każde Państwo przy podpisywaniu umowy bez zastrzeżenia ratyfikacji albo składania dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia lub w każdym późniejszym czasie może oświadczyć w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, że umowy nie stosuje do przewozów wykonywanych na wszystkich jego terytoriach, położonych poza Europą, lub na niektórych z nich. Jeżeli notyfikacja ta dokonywana jest po wejściu umowy w życie w stosunku do Państwa składającego notyfikację, niniejsza umowa przestaje być stosowana do przewozów na terytorium lub terytoriach wymienionych w notyfikacji po upływie dziewięćdziesięciu dni od daty otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

2. Każde Państwo, które zgłosiło oświadczenie zgodnie z ustępem 1, może w każdym późniejszym czasie oświadczyć w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego, że Umowa będzie stosowana do przewozów na terytorium wymienionym w notyfikacji dokonanej zgodnie z ustępem 1 i zacznie być stosowana do przewozów na wymienionym terytorium po upływie stu osiemdziesięciu dni od daty otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Art. 11.
1. Niniejsza umowa wejdzie w życie po upływie jednego roku od podpisania jej przez pięć Państw wymienionych w artykule 9 ustęp 1 bez zastrzeżenia ratyfikacji lub od złożenia dokumentów ratyfikacyjnych lub przystąpienia.

2. W stosunku do każdego Państwa, które ratyfikuje umowę lub przystąpi do niej po podpisaniu jej bez zastrzeżenia ratyfikacji albo po złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych lub przystąpienia przez pięć Państw, umowa wejdzie w życie po upływie jednego roku od złożenia przez dane państwo dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.

Art. 12.
1. Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą umowę w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2. Wypowiedzenie nabiera mocy po upływie piętnastu miesięcy od daty otrzymania przez Sekretarza Generalnego notyfikacji o wypowiedzeniu.

Art. 13.
Niniejsza umowa utraci swą moc, jeżeli po jej wejściu w życie liczba Umawiających się Stron będzie mniejsza niż pięć w ciągu dowolnego okresu dwunastu kolejnych miesięcy.

Art. 14.
1. Każde Państwo przy podpisywaniu umowy bez zastrzeżenia ratyfikacji albo składania dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia albo w każdym późniejszym czasie może oświadczyć w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, że umowa będzie stosowana na wszystkich terytoriach lub na części tych terytoriów, za których stosunki międzynarodowe jest ono odpowiedzialne. Umowa będzie stosowana na terytorium lub terytoriach wymienionych w notyfikacji po upływie dziewięćdziesięciu dni od dnia otrzymania tej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego lub, jeśli do tego dnia umowa nie weszła jeszcze w życie, po upływie daty wejścia jej w życie.

2. Każde Państwo, które zgodnie z ustępem 1 złożyło oświadczenie w sprawie stosowania umowy na terytorium, za którego stosunki międzynarodowe jest ono odpowiedzialne, może zgodnie z artykułem 12 wypowiedzieć umowę w odniesieniu do wymienionego terytorium.

Art. 15.
1. Każdy spór między dwiema lub więcej Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania umowy, będzie w miarę możliwości rozstrzygany w drodze negocjacji między nimi.

2. Każdy spór, który nie zostanie rozstrzygnięty w drodze negocjacji, będzie poddany arbitrażowi, jeżeli tego zażąda jedna z Umawiających się Stron pozostających w sporze, i będzie przekazany jednemu lub więcej arbitrom wybranym w drodze porozumienia między Stronami pozostającymi w sporze. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od daty zażądania arbitrażu Strony pozostające w sporze nie osiągną porozumienia co do wyboru arbitra lub arbitrów, każda z tych Stron może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z prośbą o wyznaczenie jednego arbitra, któremu spór będzie przekazany do rozstrzygnięcia.

3. Orzeczenie arbitra lub arbitrów wyznaczonych zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu będzie wiążące dla Umawiających się Stron pozostających w sporze.

Art. 16.
1. Każde Państwo przy podpisywaniu lub ratyfikacji umowy albo przystąpieniu do niej może oświadczyć, że nie uważa się za związane ustępami 2 i 3 artykułu 15 umowy. Inne Umawiające się Strony nie będą związane tymi ustępami w stosunku do każdej Umawiające się Strony, która wniosła takie zastrzeżenie.

2. Każda Umawiająca się Strona, która wniosła zastrzeżenie zgodnie z ustępem 1, może w każdym czasie wycofać je w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3. Z wyjątkiem zastrzeżenia przewidzianego w ustępie 1 nie dopuszcza się żadnego innego zastrzeżenia do umowy.

Art. 17.
1. Po upływie trzech lat obowiązywania umowy każda Umawiająca się Strona, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, może zaproponować zwołanie konferencji w celu zrewidowania tekstu umowy. Sekretarz Generalny zawiadomi o tej propozycji wszystkie Umawiające się Strony i zwoła konferencję rewizyjną, jeżeli w okresie czterech miesięcy od zawiadomienia go co najmniej jedna trzecia Umawiających się Stron powiadomi go o swej zgodzie na zwołanie takiej konferencji.

2. Jeżeli konferencja zostanie zwołana zgodnie z ustępem 1, Sekretarz Generalny zawiadomi o tym wszystkie Umawiające się Strony i zaprosi je do przedstawienia w ciągu trzech miesięcy propozycji, których rozpatrzenie na konferencji byłoby ich zdaniem pożądane. Sekretarz Generalny prześle wszystkim Umawiającym się Stronom co najmniej na trzy miesiące przed datą rozpoczęcia konferencji wstępny porządek dzienny konferencji, jak również tekst tych propozycji.

3. Sekretarz Generalny zaprosi na każdą konferencję zwołaną zgodnie z niniejszym artykułem wszystkie Państwa określone w artykule 9 ustęp 1, a także Państwa, które stały się Umawiającymi się Stronami na podstawie artykułu 9 ustęp 2.

Art. 18.
1. Każda Umawiająca się Strona może zaproponować jedną lub więcej poprawek do umowy. Tekst każdej proponowanej poprawki przekazuje się Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle ją wszystkim Umawiającym się Stronom i zawiadomi o niej inne Państwa określone w artykule 9 ustęp 1.

2. W terminie sześciu miesięcy, licząc od dnia przekazania przez Sekretarza Generalnego projektu poprawki, każda Umawiająca się Strona może zawiadomić Sekretarza Generalnego:

a) że ma zastrzeżenie do proponowanej poprawki lub

b) że pomimo zamiaru przyjęcia poprawki nie zostały jeszcze w jej kraju spełnione warunki niezbędne do jej przyjęcia.

3. Dopóki Umawiająca się Strona, która skierowała zawiadomienie przewidziane w ustępie 2 lit. b), nie zawiadomi Sekretarza Generalnego o przyjęciu przez nią poprawki, dopóty może ona w okresie dziewięciu miesięcy, po upływie sześciomiesięcznego terminu przewidzianego dla zawiadomienia, zgłosić sprzeciw do zaproponowanej poprawki.

4. Jeżeli sprzeciw do projektu poprawki zgłoszony został zgodnie z warunkami przewidzianymi w ustępach 2 i 3, poprawkę uważa się za nie przyjętą i nie mającą mocy obowiązującej.

5. Jeżeli do projektu poprawki nie zgłoszono żadnego zastrzeżenia zgodnie z warunkami przewidzianymi w ustępach 2 i 3, poprawkę uważa się za przyjętą od niżej określonej daty:

a) jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie przesłała zawiadomienia przewidzianego w ustępie 2 lit. b) - po upływie sześciomiesięcznego terminu wymienionego w tym ustępie 2,

b) jeżeli co najmniej jedna z Umawiających się Stron przesłała zawiadomienie przewidziane w ustępie 2 lit. b) - z datą najbliższą jednej z dwóch następujących dat:

- daty, w której wszystkie Umawiające się Strony, przesyłające takie zawiadomienie, zawiadomią Sekretarza Generalnego o przyjęciu przez nie projektu: za datę tę uważa się jednak datę upływu sześciomiesięcznego okresu, wymienionego w ustępie 2, jeżeli wszystkie zawiadomienia o przyjęciu poprawki były notyfikowane do upływu tego okresu,


- daty upływu dziewięciomiesięcznego okresu wymienionego w ustępie 3.


6. Każda poprawka uważana za przyjętą wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od daty jej przyjęcia.

7. Sekretarz Generalny zawiadomi możliwie jak najszybciej wszystkie Umawiające się Strony, czy został zgłoszony sprzeciw do projektu poprawki, zgodnie z ustępem 2 lit. a), i czy jedna lub więcej Umawiających się Stron skierowały do niego zawiadomienie, zgodnie z ustępem 2 lit. b). Jeżeli jedna lub więcej Umawiających się Stron skieruje takie zawiadomienie, Sekretarz Generalny zawiadomi następnie wszystkie Umawiające się Strony, czy Umawiająca się Strona lub Strony, które skierowały do niego takie zawiadomienie, zgłaszają sprzeciw do projektu poprawki lub ją przyjmują.

8. Niezależnie od procedury wprowadzania poprawki przewidzianej w ustępach 1 - 6, załączniki i dodatki do umowy mogą być zmieniane w drodze porozumienia między właściwymi władzami wszystkich Umawiających się Stron. Jeżeli właściwa władza jednej z Umawiających się Stron oświadczy, że zgodnie z jej ustawodawstwem krajowym zgoda jej uzależniona jest od otrzymania specjalnego zezwolenia lub zatwierdzenia władzy ustawodawczej, zgoda wspomnianej Umawiające się Strony na zmianę załącznika będzie uważana za wyrażoną tylko wówczas, gdy ta Umawiająca się Strona zawiadomi Sekretarza Generalnego, że wymagane zezwolenie lub zatwierdzenie zostały uzyskane. Porozumienie między właściwymi władzami może przewidywać, że w okresie przejściowym poprzednie załączniki w całości lub w części pozostają w mocy równocześnie z nowymi załącznikami. Sekretarz Generalny ustali datę wejścia w życie nowych tekstów sporządzonych w wyniku takich zamian.

Art. 19.
Oprócz notyfikacji przewidzianych w artykułach 17 i 18 Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych zawiadomi Państwa określone w artykule 9 ustęp 1, a także Państwa, które stały się Umawiającymi się Stronami na podstawie artykułu 9 ustęp 2:

a) o podpisaniu, ratyfikacjach umowy i przystąpieniach do niej zgodnie z artykułem 9,

b) o datach wejścia w życie umowy zgodnie z artykułem 11,

c) o wypowiedzeniach zgodnie z artykułem 12,

d) o wygaśnięciu umowy zgodnie z artykułem 13,

e) o notyfikacjach otrzymanych zgodnie z artykułami 10 i 14,

f) o oświadczeniach i notyfikacjach otrzymanych zgodnie z artykułem 16 ustępy 1 i 2,

g) o wejściu w życie każdej poprawki zgodnie z artykułem 18.

Art. 20.
Po dniu 31 maja 1971 r. oryginał umowy zostanie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle należycie uwierzytelnione kopie wszystkim Państwom określonym w artykule 9 ustępy 1 i 2.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali umowę.

Sporządzono w Genewie dnia pierwszego września tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego roku, w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim i rosyjskim, przy czym wszystkie trzy teksty są jednakowo autentyczne.

Załącznik 1


OKREŚLENIA I NORMY SPECJALNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU 1) DO PRZEWOZU SZYBKO PSUJĄCYCH SIĘ ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH


1. Izotermiczny środek transportu.

Jest to środek transportu, którego nadwozie 2) wykonane jest z termoizolujących ścian, łącznie z drzwiami, podłogą i dachem, pozwalających na ograniczanie wymiany ciepła między wewnętrzną i zewnętrzną powierzchnią nadwozia w taki sposób, że według globalnego współczynnika przenikania ciepła (współczynnik K) środek transportu może być zaliczony do jednej z dwóch następujących kategorii:

I[N] = zwykły izotermiczny środek transportu
- charakteryzujący się współczynnikiem K
nie większym niż 0,7 W/m2 �C ([w przybliżeniu] 0,6kcal/h m2 �C),
I[R] = izotermiczny środek transportu z izolacją wzmocnioną
- charakteryzujący się współczynnikiem K
nie większym niż 0,4 W/m2 �C ([w przybliżeniu] 0,35kcal/h m2 �C).
Określenie współczynnika "K", zwanego w niektórych krajach współczynnikiem "U", i metody, jakie należy stosować przy jego pomiarze, podane są w dodatku 2 do niniejszego załącznika.


2. Środek transportu - lodownia.

Jest to izotermiczny środek transportu, który za pomocą źródła chłodu (lodu naturalnego z dodatkiem lub bez dodatku soli, płyt eutektycznych, suchego lodu z urządzeniem pozwalającym regulować sublimację lub bez takiego urządzenia, gazów skroplonych z urządzeniem o regulacji parowania lub bez takiego urządzenia itd.) innego niż urządzenie mechaniczne lub absorpcyjne pozwala obniżać temperaturę wewnątrz próżnego nadwozia i następnie utrzymywać ją przy średniej zewnętrznej temperaturze +30�C:

- na poziomie nie wyższym niż +7�C dla klasy A,

- na poziomie nie wyższym niż -10�C dla klasy B,

- na poziomie nie wyższym niż -20�C dla klasy C,

z wykorzystaniem odpowiednich czynników chłodzących i odpowiedniego wyposażenia. Ten środek transportu powinien mieć jedną lub więcej komór, naczyń lub zbiorników dla czynnika chłodzącego.

Wyposażenie to:

- powinno być tak zbudowane, aby je można było z zewnątrz ładować lub doładowywać,

- powinno mieć taką pojemność, aby źródło chłodu mogło obniżać temperaturę do poziomu przewidzianego dla danej klasy i następnie utrzymywać ją na tym poziomie co najmniej przez 12 godzin bez uzupełniających działań czynnika chłodzącego lub energii.

Współczynnik K środków transportu klasy B i C nie powinien być wyższy niż 0,4 W/m2 �C ([w przybliżeniu] 0,35 kcal/hm2 �C).


3. Środek transportu - chłodnia.

Jest to izotermiczny środek transportu, wyposażony w indywidualne lub wspólne dla kilku środków transportu urządzenie chłodnicze (mechaniczny agregat sprężarkowy, urządzenie absorpcyjne itd.), pozwalające w średniej temperaturze zewnętrznej +30�C obniżać temperaturę wewnątrz próżnego nadwozia, a następnie stale utrzymywać ją w następujący sposób:

Dla klas A, B i C z dowolnym ustalonym praktycznie stałym poziomem temperatury t[i], zgodnie z podanymi niżej normami określonymi dla poniższych trzech klas:

Klasa A. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] może mieścić się między +12�C i 0�C włącznie.

Klasa B. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] może mieścić się między +12�C i -10�C włącznie.

Klasa C. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] może mieścić się między +12�C i -20�C włącznie.

Dla klas D, E i F z ustalonym praktycznie stałym poziomem temperatury t[i] zgodnie z podanymi niżej normami określonymi dla poniższych trzech klas:

Klasa D. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] nie jest wyższe niż +2�C.

Klasa E. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] nie jest wyższe niż -10�C.

Klasa F. Środek transportu - chłodnia wyposażony w takie urządzenie chłodnicze, przy którym t[i] nie jest wyższe niż -20�C.

Współczynnik K środka transportu klasy B, C, E i F nie powinien być wyższy niż 0,4 W/m2 �C ([w przybliżeniu] 0,35 kcal/hm2 �C).


4. Ogrzewany środek transportu.

Jest to izotermiczny środek transportu, wyposażony w urządzenie ogrzewcze, pozwalające na podwyższenie temperatury wewnątrz próżnego nadwozia, a następnie utrzymywanie jej przez co najmniej 12 godzin bez włączania ogrzewania na praktycznie stałym poziomie nie niższym niż +12�C, przy następującej średniej temperaturze zewnętrznej dla obu klas:

Klasa A. Ogrzewany środek transportu w średniej temperaturze zewnętrznej -10�C.

Klasa B. Ogrzewany środek transportu w średniej temperaturze zewnętrznej -20�C.

Współczynnik K środków transportu klasy B nie powinien być wyższy niż 0, 4 W/m2 �C ([w przybliżeniu] 0,35 kcal/hm2 �C).


5. Postanowienia przejściowe.

W okresie trzech lat począwszy od dnia wejścia w życie umowy, zgodnie z postanowieniami artykułu 11 ustęp 1 umowy, globalny współczynnik przenikania ciepła (współczynnik K) w odniesieniu do środków transportu, które w tym czasie znajdują się w eksploatacji, może być równy lub niższy od:

- 0, 9 W/m2�C (0, 8kcal/h m2 �C) dla izotermicznych środków transportu kategorii I[N], środków transportu - lodowni klasy A, wszystkich środków transportu - chłodni i ogrzewanych środków transportu klasy A,

- 0, 6 W/m2�C (0, 5kcal/h m2 �C) dla środków transportu - lodowni klasy B i C oraz dla ogrzewanych środków transportu klasy B. Ponadto po upływie trzyletniego okresu podanego w pierwszym zdaniu niniejszego punktu i do czasu wycofania środka transportu z eksploatacji, współczynnik K wymienionych środków transportu - chłodni klas B, C, E i F nie może być wyższy niż 0, 7 W/m2�C (0, 6kcal/h m2 �C).

Jednakże niniejsze postanowienia przejściowe nie będą stanowić przeszkody do stosowania ostrzejszych przepisów, które mogą być wprowadzone w niektórych Państwach dla środków transportu zarejestrowanych na ich własnym terytorium.

-------------

1) Wagony, samochody ciężarowe, przyczepy, naczepy, kontenery i inne podobne środki transportu.

2) Gdy jest mowa o środkach transportu - cysternach, oznaczenie "nadwozie" w niniejszym określeniu oznacza samą cysternę.


Załącznik 1 - Dodatek 1.


POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE KONTROLI ZGODNOŚCI IZOTERMICZNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU, LODOWNI, CHŁODNI LUB OGRZEWANYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU Z NORMAMI

1. Z wyjątkiem wypadków przewidzianych w punktach 29 i 49 dodatku 2 do niniejszego załącznika, kontroli zgodności z obowiązującymi normami określonymi w niniejszym załączniku dokonywać należy na stacjach badań, wyznaczonych lub upoważnionych do tego celu przez właściwą władzę Państwa, w którym środek transportu jest zarejestrowany lub przyjęty do ewidencji.

Kontrolę tę należy przeprowadzać:

a) przed oddaniem środka transportu do eksploatacji,

b) okresowo, co najmniej raz na sześć lat,

c) za każdym razem, gdy wymaga tego właściwa władza.

2. Kontrola nowych, seryjnie produkowanych środków transportu, odpowiadających ustalonemu wzorcowi, może być dokonywana metodą reprezentatywną, obejmującą co najmniej 1% środków transportu danej serii. Środki transportu nie mogą być uważane za należące do tej samej serii, do której należy środek transportu służący za wzorzec, jeżeli nie odpowiadają one co najmniej następującym warunkom, zapewniającym stwierdzenie zgodności ze środkiem transportu służącym za wzorzec:

a) w odniesieniu do izotermicznych środków transportu, to za wzorzec może służyć izotermiczna lodownia, chłodnia lub ogrzewany środek transportu, gdy:

- izolacja jest podobna, w szczególności materiał izolacyjny i jego grubość, a także system izolacji są takie same,

- wewnętrzne wyposażenie jest identyczne lub uproszczone,

- liczba drzwi, włazów lub innych otworów jest taka sama lub mniejsza,

- powierzchnia wnętrza nadwozia nie jest większa niż ą20%;

b) w odniesieniu do środków transportu - lodowni, to za wzorzec powinien służyć środek transportu - lodownia, gdy:

- warunki wymienione pod literą a) są spełnione,

- wewnętrzne urządzenia wentylacyjne są podobne,

- źródło chłodu jest takie samo,

- zapas chłodu na jednostkę powierzchni wewnętrznej jest większy lub jednakowy;

c) w odniesieniu do środków transportu - chłodni, to za wzorzec powinien służyć środek transportu - chłodnia, gdy:

- warunki wymienione pod literą a) są spełnione,

- przy tych samych warunkach temperatury moc urządzenia chłodzącego na jednostkę powierzchni jest większa lub jednakowa;

d) w odniesieniu do ogrzewanych środków transportu, to za wzorzec może służyć izotermiczny lub ogrzewany środek transportu, gdy:

- warunki wymienione pod literą a) są spełnione,

- źródło ciepła jest takie samo,

- moc urządzenia ogrzewczego na jednostkę powierzchni wewnętrznej jest większa lub jednakowa.

3. Metody i tryb przeprowadzania kontroli zgodności środków transportu z normami są podane w dodatku 2 do niniejszego załącznika.

4. Świadectwo zgodności z normami wydaje właściwa władza na formularzu według wzoru podanego w dodatku 3 do niniejszego załącznika. W odniesieniu do pojazdów drogowych świadectwo (lub jego fotokopia) powinno znajdować się na pojeździe i być okazywane na każde żądanie kontrolujących. Jeżeli środek transportu może być zaliczony do dowolnej kategorii lub klasy tylko z mocy postanowień przejściowych, przewidzianych w punkcie 5 niniejszego załącznika, to termin ważności świadectwa wydanego dla tego środka transportu ograniczony jest okresem przewidzianym w tych postanowieniach przejściowych.

5. Na środkach transportu powinny być umieszczone rozpoznawcze oznaczenia literowe i napisy zgodnie z postanowieniami dodatku 4 do niniejszego załącznika. Powinny być one usunięte z chwilą, gdy środek transportu nie odpowiada normom określonym w niniejszym załączniku.


Załącznik 1 - Dodatek 2.


METODY I TRYB DOKONYWANIA POMIARÓW I KONTROLI WŁASNOŚCI IZOTERMICZNYCH I SKUTECZNOŚCI URZĄDZEŃ CHŁODNICZYCH LUB OGRZEWCZYCH SPECJALNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU, PRZEZNACZONYCH DO PRZEWOZU SZYBKO PSUJĄCYCH SIĘ ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH


A. OKREŚLENIA I PRZEPISY OGÓLNE

1. Współczynnik K. Globalny współczynnik przenikania ciepła (współczynnik K, zwany w niektórych krajach współczynnikiem U), charakteryzujący własności izotermiczne środków transportu, określa się następującym równaniem:

K = W/(S�[DeltaTheta])
gdzie W oznacza ilość ciepła traconą wewnątrz nadwozia, którego średnia powierzchnia jest równa S i niezbędna do podtrzymywania w stałych warunkach absolutnej różnicy DeltaTheta między średnią temperaturą wewnętrzną Theta[i] i średnią temperaturą zewnętrzną Theta[e], gdy średnia temperatura zewnętrzna Theta[e] jest stała.

2. Średnią powierzchnią S nadwozia jest średnia geometryczna powierzchni wewnętrznej S[i] i powierzchni zewnętrznej S[e] nadwozia:

S = [pierwiastek kw. z (S[i]�S[e])]
Określanie obu powierzchni S[i] i S[e] odbywa się z uwzględnieniem właściwości konstrukcji nadwozia lub nierówności powierzchni, takich jak zaokrąglenia, występy dla kół itp., a właściwości te lub nierówności zaznacza się w odpowiedniej rubryce przewidzianego niżej protokołu badań; jeżeli jednak nadwozie jest pokryte blachą falistą, poszukiwaną powierzchnią będzie powierzchnia prosta tego pokrycia, a nie powierzchnia rozwinięta.

3. Jeżeli nadwozie jest w kształcie równoległościanu, średnią temperaturą wewnętrzną nadwozia Theta[i] jest średnia arytmetyczna temperatur mierzonych w odległości 10 cm od ścian nadwozia w następujących 14 miejscach:

a) w 8 wewnętrznych narożnikach nadwozia,

b) w środku 6 wewnętrznych płaszczyzn nadwozia.

Jeżeli nadwozie jest w kształcie równoległościanu, rozmieszczenie 14 miejsc pomiaru powinno być dokonane najlepszym sposobem, z uwzględnieniem kształtu nadwozia.

4. Jeżeli nadwozie jest w kształcie równoległościanu, średnią temperaturą zewnętrzną nadwozia Theta[i] będzie średnia arytmetyczna temperatur mierzonych w odległości 10 cm od ścian w następujących 14 miejscach:

a) w 8 narożnikach zewnętrznych nadwozia,

b) w środkach 6 powierzchni zewnętrznych nadwozia.

Jeżeli nadwozie nie jest w kształcie równoległościanu, rozmieszczenie 14 miejsc pomiaru powinno być dokonane najlepszym sposobem, z uwzględnieniem kształtu nadwozia.

5. Średnią temperaturą ścian nadwozia jest średnia arytmetyczna średniej zewnętrznej temperatury nadwozia i średniej wewnętrznej temperatury nadwozia.

(Theta[e]+Theta[i]) / 2
6. Stałe warunki. Warunki uważa się za stałe, jeżeli spełnione są dwa następujące warunki:

- wahania średnich temperatur, zewnętrznej i wewnętrznej, nadwozia nie przekraczają ą0,5�C podczas co najmniej 12-godzinnego okresu;

- różnica między średnimi pojemnościami cieplnymi, mierzonymi w ciągu co najmniej 3 godzin, przed i po co najmniej 12-godzinnym okresie, wynosi mniej niż 3%.


B. WŁASNOŚCI IZOTERMICZNE ŚRODKÓW TRANSPORTU


Sposoby pomiaru współczynnika K


a) Środki transportu, z wyjątkiem cystern przeznaczonych do przewozu płynnych artykułów żywnościowych

7. Kontrole własności izotermicznych tych środków transportu należy przeprowadzać w stałych warunkach metodą wewnętrznego ochładzania lub metodą wewnętrznego ogrzewania. W obu wypadkach próżny środek transportu powinien być umieszczony w komorze izotermicznej.

8. Niezależnie od stosowanej metody w komorze izotermicznej powinna być utrzymywana podczas całego badania stała średnia temperatura z odchyleniem ą0, 5�C na takim poziomie, aby różnica między temperaturą wewnątrz środka transportu i w komorze izotermicznej wynosiła co najmniej 20�C, przy czym średnia temperatura ścian nadwozia powinna być utrzymywana na poziomie około +20�C.

9. Przy określaniu globalnego współczynnika przenikania ciepła (współczynnika K) metodą wewnętrznego ochładzania temperatura rosienia w powietrzu komory izotermicznej powinna być utrzymywana na poziomie +25�C z odchyleniem ą2�C. Podczas badania zarówno metodą wewnętrznego ochładzania, jak i metodą wewnętrznego ogrzewania powietrze w komorze powinno być w ciągłym ruchu w taki sposób, aby prędkość jego przepływu w odległości 10 cm od ścian była utrzymana od 1 do 2 m/sek.

10. Przy przeprowadzaniu badania metodą wewnętrznego ochładzania wewnątrz nadwozia należy umieścić jeden lub kilka wymienników ciepła. Powierzchnia tych wymienników powinna zapewniać, aby przy przepływie przez nie płynu w temperaturze nie niższej niż 0�C [1]) średnia temperatura wnętrza nadwozia po ustaleniu stałych warunków pozostawała poniżej +10�C. Przy przeprowadzaniu badania metodą wewnętrznego ogrzewania należy stosować elektryczne urządzenia ogrzewcze (oporniki elektryczne itp.). Wymienniki ciepła lub elektryczne urządzenia ogrzewcze powinny być wyposażone w urządzenie dmuchające powietrze o takiej wydajności, aby maksymalna różnica między temperaturami w dowolnych dwóch z 14 miejsc wymienionych w punkcie 3 niniejszego dodatku nie przekraczała 3�C po ustaleniu stałych warunków.

11. Przyrządy do pomiaru temperatury, zabezpieczone przed promieniowaniem, powinny być umieszczone wewnątrz i na zewnątrz nadwozia w miejscach podanych w punktach 3 i 4 niniejszego dodatku.

12. Urządzenia do wytwarzania i rozdziału chłodu lub ciepła oraz do pomiaru wymienianej ilości chłodu lub ciepła i równoważnika cieplnego wentylatorów wprowadzających w ruch powietrze powinny być uruchomione.

13. Po ustaleniu stałych warunków maksymalna różnica między temperaturami w miejscach najcieplejszym i najzimniejszym na zewnątrz nadwozia nie powinna przekraczać 2�C.

14. Średnie temperatury, zewnętrzna i wewnętrzna, nadwozia powinny być mierzone w jednakowych odstępach czasu, nie rzadziej niż 4 razy w ciągu godziny.

15. Badanie powinno być przeprowadzane tak długo, jak jest to konieczne dla upewnienia się o stałości warunków (patrz punkt 6 niniejszego dodatku). Jeżeli nie wszystkie pomiary są rejestrowane i przeprowadzane automatycznie, badanie powinno być przedłużone na okres 8 kolejnych godzin w celu upewnienia się o stałości warunków i dokonania ostatecznych pomiarów.

-------------

[1]) W celu uniknięcia oszronienia.


b) Środki transportu - cysterny przeznaczone do przewozu płynnych artykułów żywnościowych

16. Podaną niżej metodę stosuje się tylko do środków transportu - cystern z jedną lub kilku komorami, przeznaczonych wyłącznie do przewozu płynnych artykułów żywnościowych, takich jak mleko. Każda komora tych cystern powinna mieć co najmniej jeden właz i jeden otwór spustowy; jeżeli jest kilka komór, powinny być one oddzielone od siebie pionowymi nie izolowanymi przegrodami.

17. Kontrola powinna być dokonywana w stałych warunkach metodą wewnętrznego ogrzewania próżnej cysterny, umieszczonej w komorze izotermicznej.

18. Podczas całego badania powinna być utrzymywana równomierna i stała średnia temperatura komory izotermicznej w zakresie od +15�C do +20�C z odchyleniem ą0, 5�C; średnia temperatura wnętrza cysterny powinna być utrzymywana w zakresie +45�C do +50�C w stałych warunkach, przy czym średnia temperatura ścian cysterny powinna wynosić od +30�C do +35�C.

19. Powietrze w komorze powinno być nieprzerwanie w ruchu w taki sposób, aby prędkość jego przepływu w odległości 10 cm od ścian wynosiła od 1 do 2 m/sek.

20. Wewnątrz cysterny powinien być umieszczony wymiennik ciepła. Jeżeli w cysternie znajduje się kilka komór, to w każdej z nich powinien być umieszczony wymiennik ciepła. Wymienniki te powinny mieć oporniki elektryczne i powinny być wyposażone w wentylator, którego wydajność wystarczy, aby różnica między maksymalną i minimalną temperaturą wewnątrz każdej komory nie przekraczała 3�C po ustaleniu stałych warunków. Jeżeli w cysternie znajduje się kilka komór, średnia temperatura najchłodniejszej komory nie powinna różnić się więcej niż o 2�C od średniej temperatury komory najcieplejszej, przy czym pomiaru temperatur dokonuje się w sposób podany w punkcie 21 niniejszego dodatku.

21. Przyrządy do pomiaru temperatury, zabezpieczone przed promieniowaniem, powinny być umieszczone wewnątrz i na zewnątrz cysterny w odległości 10 cm od ścian w następujący sposób:

a) jeżeli w cysternie jest tylko jedna komora, pomiary powinny być wykonywane w następujących miejscach:

- w 4 końcach dwóch prostopadłych do siebie średnic, poziomej i pionowej, w pobliżu każdej z dwóch dennic,

- w 4 końcach prostopadłych do siebie średnic, pochylonych o 45� względem poziomu w osiowej płaszczyźnie cysterny,

- w środku obu dennic;

b) jeżeli w cysternie jest kilka komór, pomiary powinny być wykonywane w następujących miejscach:

dla każdej z dwóch komór skrajnych:

- w końcach średnicy poziomej w pobliżu dennicy i w końcach średnicy pionowej w pobliżu środkowej przegrody,

- w środku dna;

dla każdej z pozostałych komór co najmniej:

- w końcach średnicy pochylonej o 45� względem poziomu w pobliżu jednej z przegród i w końcach średnicy prostopadłej do poprzedniej w pobliżu drugiej przegrody.

Średnią temperaturą wewnętrzną oraz średnią temperaturą zewnętrzną cysterny są średnie arytmetyczne wszystkich pomiarów dokonanych odpowiednio wewnątrz i na zewnątrz. Dla cystern z kilkoma komorami średnią temperaturą wewnętrzną każdej komory jest średnia arytmetyczna pomiarów dokonanych w komorze, przy czym liczba tych pomiarów nie powinna być mniejsza niż 4.

22. Urządzenia do ogrzewania i do wprowadzenia powietrza w ruch w celu dokonania pomiaru wymienianej ilości ciepła i równoważnika cieplnego wentylatorów wprowadzających powietrze w ruch powinny być uruchomione.

23. Po ustaleniu stałych warunków maksymalna różnica między temperaturami w najcieplejszym i najchłodniejszym miejscu na zewnątrz cysterny nie powinna być większa niż 2�C.

24. Średnia temperatura wewnętrzna i średnia temperatura zewnętrzna cysterny powinny być mierzone w jednakowych odstępach czasu, nie rzadziej niż 4 razy w ciągu godziny.

25. Badanie powinno być przeprowadzane tak długo, jak jest to konieczne dla upewnienia się o stałości warunków (patrz punkt 6 niniejszego dodatku). Jeżeli nie wszystkie pomiary są rejestrowane i przeprowadzane automatycznie, badanie powinno być przedłużone na okres 8 kolejnych godzin w celu upewnienia się o stałości warunków i dokonania ostatecznych pomiarów.


c) Postanowienia ogólne dla wszystkich rodzajów izotermicznych środków transportu


i) Sprawdzenie współczynnika K

26. Jeżeli celem badań nie jest określenie współczynnika K, lecz jedynie sprawdzenie, czy współczynnik ten jest niższy od ustalonej granicy, badania przeprowadzane w warunkach podanych w punktach 7-25 niniejszego dodatku mogą być przerwane, gdy dokonane już pomiary wykażą, że współczynnik K odpowiada wymaganym warunkom.


ii) Dokładność pomiaru współczynnika K

27. Stacje badań powinny być wyposażone w niezbędne urządzenia i przyrządy zapewniające możliwość określenia współczynnika K z maksymalnym błędem pomiaru ą10%.


iii) Protokoły badań

28. Z każdego badania powinien być sporządzony protokół, odpowiedni dla danego rodzaju środka transportu, według jednego z dwóch niżej podanych wzorów nr 1 i 2.


Kontrola własności izotermicznych środków transportu będących w eksploatacji

29. Dla kontroli własności izotermicznych będących w eksploatacji środków transportu, o których mowa w punkcie 1 lit. b) i c) dodatku 1 do niniejszego załącznika, właściwe władze mogą:

- stosować metody określone w punktach 7-27 niniejszego dodatku lub

- wyznaczać ekspertów, zobowiązując ich do rozstrzygnięcia, czy dany środek transportu może być zaliczony do tej lub innej kategorii izotermicznych środków transportu. Eksperci ci powinni uwzględniać następujące dane i podejmować swoje decyzje na następujących zasadach:


a) Ogólne sprawdzenie środka transportu

Sprawdzenia tego dokonuje się w drodze oględzin środka transportu w następującej kolejności w celu ustalenia:

i) ogólnego rodzaju otuliny izolacyjnej,

ii) sposobu wykonania izolacji,

iii) rodzaju i stanu ścian,

iv) stanu konserwacji osłony izotermicznej,

v) grubości ścian

oraz dokonania wszelkich uwag dotyczących własności izotermicznych środka transportu. W tym celu eksperci mogą żądać zdjęcia poszczególnych części i przedstawienia wszelkich dokumentów niezbędnych do ich sprawdzenia (schematy, protokoły badań, opisy, obliczenia itp.).


b) Badanie na szczelność powietrzną (nie stosuje się do środków transportu - cystern)

Sprawdzenie powinno być dokonane przez obserwatora znajdującego się wewnątrz środka transportu, który powinien być umieszczony w strefie silnie oświetlonej. Może być stosowana dowolna metoda, dająca bardziej dokładne wyniki.


c) Decyzje

i) Jeżeli orzeczenia dotyczące ogólnego stanu nadwozia są pozytywne, środek transportu może pozostać w eksploatacji jako izotermiczny środek transportu w poprzednio ustalonej kategorii na nowy okres, nie dłuższy niż 3 lata. Jeżeli orzeczenia eksperta lub ekspertów nie są pomyślne, środek transportu może pozostać w eksploatacji tylko pod warunkiem, że przejdzie on z wynikiem pozytywnym na stacji badawczej badania określone w punktach 7-27 niniejszego dodatku; w tym wypadku może on pozostać w eksploatacji na nowy okres sześciu lat.

ii) Jeżeli chodzi o środki transportu seryjnej produkcji, wykonane zgodnie z określonym rodzajem i odpowiadające postanowieniom punktu 2 dodatku 1 do niniejszego załącznika oraz należące do tego samego właściciela, można, oprócz sprawdzenia każdego środka transportu, dokonać pomiaru współczynnika K co najmniej 1% tych środków transportu, przestrzegając przy tym pomiarze postanowień punktów 7-27 niniejszego dodatku. Jeżeli wyniki sprawdzenia i pomiarów okażą się pozytywne, wszystkie te środki transportu mogą pozostać w eksploatacji jako izotermiczny środek transportu w poprzednio ustalonej kategorii na nowy okres sześciu lat.


Postanowienia przejściowe stosowane dla nowych środków transportu

30. W ciągu 4 lat począwszy od dnia wejścia w życie umowy, zgodnie z postanowieniami artykułu 11 ustęp 1, jeżeli na skutek niedostatecznej liczby stacji badawczych nie ma możliwości dokonania pomiarów współczynnika K środków transportu w drodze stosowania metod określonych w punktach 7-27 niniejszego dodatku, zgodność nowych izotermicznych środków transportu z normami określonymi w niniejszym załączniku może być sprawdzana zgodnie z postanowieniami punktu 29 i uzupełniona oceną własności izotermicznych, która powinna uwzględniać następujące wymagania:

Materiał izolacyjny zasadniczych elementów środka transportu (ściany boczne, podłoga, dach, włazy, drzwi itp.) powinien mieć możliwie jednakową grubość, przekraczającą w metrach liczbę otrzymaną z podzielenia współczynnika przewodzenia ciepła tego materiału w otoczeniu wilgotnym przez współczynnik K, ustalony dla tej kategorii, do której ma być zaliczony dany środek transportu.


C. SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA URZĄDZEŃ CIEPLNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU


Sposoby przeprowadzania badań dla określenia skuteczności działania urządzeń cieplnych środków transportu

31. Określenie skuteczności działania urządzeń cieplnych środków transportu powinno być dokonane zgodnie z metodami określonymi w punktach 32-47 niniejszego dodatku.


Środki transportu - lodownie

32. Opróżniony środek transportu powinien być umieszczony w komorze izotermicznej, w której powinna być utrzymywana równomierna i stała średnia temperatura +30�C z odchyleniem ą0, 5�C. Powietrze komory powinno być utrzymywane w stanie wilgotnym, przy czym temperaturę rosienia ustala się na +25�C z odchyleniem ą2�C; wprowadza się je w ruch zgodnie z punktem 9 niniejszego dodatku.

33. Przyrządy do pomiaru temperatury, zabezpieczone przed promieniowaniem, powinny być umieszczone wewnątrz i na zewnątrz nadwozia w miejscach podanych w punktach 3 i 4 niniejszego dodatku.

34. a) Jeżeli chodzi o środki transportu, z wyjątkiem środków transportu z nieodejmowalnymi płytami eutektycznymi, to maksymalna ilość czynnika chłodniczego, podana przez wytwórnię lub która rzeczywiście może być normalnie umieszczona, powinna być załadowana do przewidzianych pojemników, gdy średnia wewnętrzna temperatura nadwozia osiągnie średnią zewnętrzną temperaturę nadwozia (+30�C). Drzwi, włazy i wszystkie otwory powinny być zamknięte, a urządzenia do wewnętrznej wentylacji środka transportu, jeśli takie istnieją, uruchamia się na maksymalną wydajność. Ponadto w nadwoziu nowych środków transportu powinno być uruchomione urządzenie ogrzewcze o wydajności cieplnej równej 35% ciepła wymienianego poprzez ściany w stałych warunkach, gdy osiągnięta została temperatura przewidziana dla danej klasy środka transportu. W czasie badania nie należy dokonywać żadnego uzupełniającego doładowywania czynnika chłodzącego.

b) Przy badaniu środków transportu z nieodejmowalnymi płytami eutektycznymi powinna być przewidziana wstępna faza zamrażania roztworu eutektycznego. W tym celu, gdy średnia wewnętrzna temperatura nadwozia i temperatura płyt osiągnie średnią zewnętrzną temperaturę (+30�C), należy zamknąć drzwi i włazy oraz uruchomić urządzenie do chłodzenia płyt na okres kolejnych 18 godzin.

Jeżeli urządzenie do chłodzenia płyt jest wyposażone w maszynę pracującą cyklicznie, to łączny czas pracy tego urządzenia powinien wynosić 24 godziny. W nowych środkach transportu natychmiast po wyłączeniu urządzenia chłodniczego należy włączyć w nadwoziu urządzenie ogrzewcze o wydajności cieplnej równej 35% ciepła wymienianego poprzez ściany w stałych warunkach, gdy osiągnięta została temperatura przewidziana dla danej klasy środka transportu. Podczas badania nie należy dokonywać żadnego powtórnego zamrażania roztworu.

35. Średnia temperatura zewnętrzna i średnia temperatura wewnętrzna nadwozia powinny być mierzone nie rzadziej niż co 30 minut.

36. Badanie należy kontynuować w ciągu 12 godzin od chwili, gdy średnia temperatura wnętrza nadwozia osiągnęła dolną granicę ustaloną dla danej klasy środka transportu (A = + 7�C, B = - 10�C, C = - 20�C), a jeżeli chodzi o środki transportu z nieodejmowalnymi płytami eutektycznymi - po wyłączeniu urządzenia chłodniczego. Badanie należy uznać za zadawalające, jeżeli podczas tych 12 godzin średnia temperatura wnętrza nadwozia nie przekroczy tej dolnej granicy.


Środki transportu - chłodnie

37. Badanie należy przeprowadzać w warunkach podanych w punktach 32 i 33 niniejszego dodatku.

38. Gdy średnia temperatura wnętrza nadwozia osiągnie temperaturę zewnętrzną (+30�C), należy zamknąć drzwi, włazy i wszystkie otwory oraz uruchomić urządzenie chłodnicze, a także urządzenia do wewnętrznej wentylacji (jeśli takie istnieją) na maksymalną wydajność. Ponadto w nadwoziu nowych środków transportu powinno być uruchomione urządzenie ogrzewcze o wydajności cieplnej równej 35% ciepła wymienianego poprzez ściany w stałych warunkach, gdy osiągnięta została temperatura przewidziana dla danej klasy środków transportu.

39. Średnia temperatura zewnętrzna i średnia temperatura wewnętrzna nadwozia powinny być mierzone nie rzadziej niż co 30 minut.

40. Badanie należy kontynuować w ciągu 12 godzin od chwili, gdy temperatura wnętrza nadwozia osiągnęła:

- dolną granicę ustaloną dla danej klasy środka transportu, jeżeli chodzi o klasy A, B lub C (A = 0�C, B = - 10�C, C = - 20�C), lub

- co najmniej górną granicę ustaloną dla danej klasy środka transportu, jeżeli chodzi o klasy D, E lub F (D = + 2�C, E = - 10�C, F = - 20�C).

Badanie należy uznać za zadowalające, jeżeli urządzenie chłodnicze może zapewnić utrzymanie w ciągu tych 12 godzin przewidzianych warunków temperatury, przy czym okresów automatycznego rozmrażania czynnika chłodzącego nie bierze się pod uwagę.

41. Jeżeli urządzenie chłodnicze z całym wyposażeniem przeszło oddzielne badanie w celu określenia jego użytecznej wydajności chłodniczej w przewidzianych wymaganych temperaturach i uzyskało ocenę właściwej władzy, to środek transportu może być uznany za środek transportu - chłodnię bez przeprowadzania jakichkolwiek badań skuteczności, gdy wydajność urządzenia pomnożona przez współczynnik 1,75 jest wyższa od strat ciepła w stałych warunkach poprzez ściany nadwozia w odniesieniu do rozpatrywanej klasy środków transportu. Postanowień tych nie stosuje się jednak do środków transportu służących jako wzorzec, o których mowa w punkcie 2 dodatku 1 do niniejszego załącznika.

42. Jeżeli maszynę chłodniczą zamienia się na maszynę innego typu, to właściwa władza może:

a) żądać, aby środek transportu został poddany pomiarom i kontroli przewidzianym w punktach 37 - 40, lub

b) upewnić się, że użyteczna wydajność chłodnicza nowej maszyny w temperaturze przewidzianej dla danej klasy środka transportu jest równa lub wyższa od użytecznej wydajności chłodniczej maszyny zamienionej, lub

c) upewnić się, że użyteczna wydajność chłodnicza nowej maszyny odpowiada postanowieniom punktu 41.


Ogrzewane środki transportu

43. Próżny środek transportu powinien być umieszczony w komorze izotermicznej, w której utrzymywana jest jednakowa średnia temperatura na możliwie najniższym poziomie. Powietrze w komorze wprowadza się w ruch, jak podano w punkcie 9 niniejszego dodatku.

44. Przyrządy do pomiaru temperatury, zabezpieczone przed promieniowaniem, powinny być umieszczone wewnątrz i na zewnątrz nadwozia w miejscach podanych w punktach 3 i 4 niniejszego dodatku.

45. Drzwi, włazy i wszystkie otwory powinny być zamknięte, a urządzenie do ogrzewania i urządzenie do wewnętrznej wentylacji (jeśli taki istnieją) powinny być uruchomione na maksymalną wydajność.

46. Średnie temperatury, zewnętrzna i wewnętrzna, nadwozia powinny być mierzone nie rzadziej niż co 30 minut.

47. Badanie należy kontynuować w ciągu 12 godzin od chwili, gdy różnica między średnią temperaturą wewnętrzną nadwozia i średnią temperaturą zewnętrzną osiągnęła wielkość odpowiadającą warunkom ustalonym dla danej klasy środka transportu, przy czym dla nowych środków transportu wielkość tę podwyższa się o 35%. Badanie należy uznać za zadawalające, jeżeli urządzenie do ogrzewania może zapewnić utrzymanie w okresie tych 12 godzin przewidzianej różnicy temperatur.


Protokoły badań

48. Z każdego badania należy sporządzić protokół, odpowiedni dla danego rodzaju środka transportu, zgodnie z jednym z niżej podanych wzorów nr 3 - 5.


Sprawdzenie skuteczności działania urządzenia cieplnego środków transportu będących w eksploatacji

49. W celu sprawdzenia skuteczności działania urządzenia cieplnego każdej znajdującej się w eksploatacji lodowni, chłodni lub ogrzewanego środka transportu, wymienionego w punkcie 1 lit. b) i c) dodatku 1 do niniejszego załącznika, właściwe władze mogą:

- stosować metody określone w punktach 32 - 47 niniejszego dodatku lub

- wyznaczyć ekspertów upoważnionych do stosowania następujących postanowień:


a) Środki transportu - lodownie

Należy sprawdzić, czy wewnętrzna temperatura próżnego środka transportu, w którym temperatura wstępnie jest doprowadzona do zewnętrznej, może być doprowadzona do temperatury granicznej przewidzianej w niniejszym załączniku dla tej klasy środka transportu i czy może ona być utrzymywana poniżej tej temperatury w czasie t, gdy:

t >= 12 � [DeltaTheta] / [DelthaTheta']; przy czym
DelthaTheta stanowi różnicę między +30�C a tą graniczną temperaturą,

DelthaTheta' stanowi różnicę między średnią temperaturą zewnętrzną podczas badania i wspomnianą temperaturą graniczną w zewnętrznej temperaturze nie niższej niż +15�C. Jeżeli wyniki są pozytywne, to te środki transportu mogą pozostać w eksploatacji jako środki transportu - lodownie w poprzednio ustalonej klasie na nowy okres nie dłuższy niż 3 lata.


b) Środki transportu - chłodnie

Należy sprawdzić, czy w zewnętrznej temperaturze nie niższej niż +15�C wewnętrzna temperatura próżnego środka transportu może być doprowadzona:

- jeżeli chodzi o klasy A, B lub C - do minimalnej temperatury, przewidzianej w niniejszym załączniku dla danej klasy środka transportu,

- jeżeli chodzi o klasy D, E lub F - do granicznej temperatury, przewidzianej w niniejszym załączniku dla danej klasy środka transportu. Jeżeli wyniki są pozytywne, środki transportu mogą pozostać w eksploatacji jako środki transportu - chłodnie w poprzednio ustalonej klasie na nowy okres nie dłuższy niż 3 lata.


c) Ogrzewane środki transportu

Należy sprawdzić, czy może być osiągnięta i utrzymana w okresie nie krótszym niż 12 godzin przewidziana w niniejszym załączniku różnica między temperaturą wnętrza środka transportu i temperaturą zewnętrzną określającą klasę, do jakiej zalicza się środek transportu (22�C dla klasy A i 32�C dla klasy B). Jeżeli wyniki są pozytywne, to te środki transportu mogą pozostać w eksploatacji jako ogrzewane środki transportu w poprzednio ustalonej klasie na nowy okres nie dłuższy niż 3 lata.


d) Postanowienia ogólne dotyczące lodowni, chłodni i ogrzewanych środków transportu

i) Jeżeli wyniki nie są pozytywne, lodownie, chłodnie lub ogrzewane środki transportu mogą pozostać w eksploatacji w poprzednio ustalonej klasie tylko pod warunkiem, że przejdą one pomyślnie na stacji badawczej badania określone w punktach 32 - 47 niniejszego dodatku; w tym wypadku mogą one pozostać w eksploatacji w poprzednio ustalonej klasie przez nowy okres 6 lat.

ii) Jeżeli chodzi o lodownie, chłodnie lub ogrzewane środki transportu seryjnej produkcji, zbudowane zgodnie z określonym rodzajem, odpowiadające postanowieniom punktu 2 dodatku 1 do niniejszego załącznika i należące do tego samego właściciela, to oprócz sprawdzenia urządzeń cieplnych każdego środka transportu, w celu upewnienia się, że jego stan ogólny jest zadawalający, może być zgodnie z postanowieniami punktów 32 - 47 niniejszego dodatku dokonane na stacji badawczej sprawdzenie urządzeń chłodniczych i ogrzewczych w odniesieniu do co najmniej 1% tych środków transportu. Jeżeli wyniki tych kontroli są pozytywne, to wszystkie te środki transportu mogą pozostać w eksploatacji w poprzednio ustalonej klasie na nowy okres sześciu lat.


Postanowienia przejściowe stosowane do nowych środków transportu

50. W okresie 4 lat począwszy od dnia wejścia w życie niniejszej umowy, zgodnie z postanowieniami artykułu 11 ustęp 1, jeżeli w razie braku dostatecznej liczby stacji badawczych nie ma możliwości ustalenia skuteczności urządzeń cieplnych środków transportu w drodze stosowania metod określonych w punktach 32 - 47 niniejszego dodatku, zgodność z normami nowych lodowni, chłodni lub ogrzewanych środków transportu może być sprawdzona w drodze stosowania postanowień punktu 49 niniejszego dodatku.


WZÓR Nr 1 PROTOKOŁU BADANIA


Protokół badania, sporządzony zgodnie z postanowieniami umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP)

Pomiar globalnego współczynnika przenikania ciepła środków transportu, z wyjątkiem cystern przeznaczonych do przewozu płynnych artykułów żywnościowych. Stacja upoważniona do przeprowadzania badań: nazwa......................... .......................... adres .......................................... Środek transportu: numer identyfikacyjny................................... nadwozie wykonane przez.................................................... należy do (lub eksploatowany przez)........................................ przedstawiony przez........................................................ data przekazania do eksploatacji........................................... Rodzaj przedstawionego środka transportu 1) ............................... Marka fabryczna............................................................ Numer seryjny.............................................................. Masa własna 2)......................................................... kg Ładowność użytkowa 2).................................................. kg Objętość całkowita wnętrza nadwozia 2)................................. m3 Wymiary zasadnicze wewnętrzne.............................................. Powierzchnia całkowita podłogi nadwozia................................ m2 Powierzchnia całkowita zewnętrzna ścian nadwozia S[c].................. m2 Powierzchnia całkowita wnętrza ścian nadwozia S[i]..................... m2 Powierzchnia średnia: S = [pierwiastek kw.(S[i]�S[e])]................. m2 Charakterystyka nadwozia 3) dach....................................................................... podłoga.................................................................... ściany boczne.............................................................. Właściwości budowy nadwozia 4)............................................. Liczba, rozmieszczenie drzwi............................................ i wymiary wywietrzników.................................... otworów do ładowania lodu........................ Dodatkowe urządzenia 5).................................................... Metoda zastosowana do badania 6)........................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Data i godzina zamknięcia drzwi i otworów środka transportu................ Data i godzina rozpoczęcia badania......................................... Średnie, otrzymane po......... godzinach działania w stałych warunkach (od...... do...... godzin) a) Średnia zewnętrzna temperatura nadwozia: Theta[e] =........ �Cą........ �C b) Średnia wewnętrzna temperatura nadwozia: Theta[i] =........ �Cą........ �C c) Otrzymane średnie odchylenia temperatury: DeltaTheta =...... �C ą...... �C Maksymalna różnica temperatur: wewnątrz nadwozia............... �C na zewnątrz nadwozia............ �C Średnia temperatura ścian nadwozia (tj. dachu, podłogi i ścian bocznych)........................... �C Temperatura działania wymiennika ciepła chłodni........... �C Temperatura rosienia powietrza na zewnątrz nadwozia podczas trwania stałych warunków...... �Cą...... �C Ogólny czas trwania badania...... godz. Czas trwania stałych warunków...... godz. Moc tracona w wymiennikach ciepła: W[1]...... W Moc pochłaniana przez wentylatory: W[2]...... W Globalny współczynnik przenikania ciepła obliczony ze wzoru 7): Badanie metodą chłodzenia wewnętrznego K = (W[1]-W[2]) / (S�DeltaTheta) Badanie metodą ogrzewania wewnętrznego K= (W[1]+W[2]) / (S�DeltaTheta) K=...... W/m2 �C Największy błąd pomiaru odpowiadający wykonanemu badaniu................... Uwagi: ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Sporządzony w.............................................. dnia........... Odpowiedzialny za badania ...................................... ------------------- 1) Wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa, kontener itp. 2) Podać źródło tych informacji. 3) Rodzaj materiału izolacyjnego oraz pokrycia, rodzaj konstrukcji, grubość itp. 4) Jeżeli nadwozie nie jest w kształcie równoległościanu, wskazać rozmieszczenie miejsc pomiaru zewnętrznej i wewnętrznej temperatury nadwozia. Jeżeli występują nierówności powierzchni, wskazać sposób obliczenia przyjęty do określenia S[i] i S[e]. 5) Haki do mięsa, fletnery (rotory Flettnera) itp. 6) Podać krótki opis warunków przeprowadzenia badań dotyczących sposobów wytwarzania i rozdziału chłodu lub ciepła, a także pomiaru wydajności chłodniczej lub cieplnej oraz równoważnika cieplnego wentylatorów wprowadzających powietrze w ruch. 7) Skreślić wzór, z którego nie korzystano.

WZÓR Nr 2 PROTOKOŁU BADANIA


Protokół badania sporządzony zgodnie z postanowieniami umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP)

Pomiar globalnego współczynnika przenikania ciepła w środkach transportu - cysternach przeznaczonych do przewozu płynnych artykułów żywnościowych. Stacja upoważniona do przeprowadzania badań: nazwa......................... adres...................................................................... Środek transportu: numer identyfikacyjny................................... nadwozie wykonane przez.................................................... należy do (lub eksploatowany przez)........................................ przedstawiony przez........................................................ data przekazania do eksploatacji .......................................... Rodzaj przedstawionej cysterny 1).......................................... Liczba komór............................................................... Marka fabryczna............................................................ Numer seryjny.............................................................. Masa własna 2)......................................................... kg Ładowność użytkowa 2).................................................. kg Pojemność całkowita wnętrza cysterny 2)............................ litrów Pojemność wnętrza każdej komory.................................... litrów Zasadnicze wymiary wewnętrzne.............................................. Powierzchnia całkowita zewnętrzna ścian S[c]........................... m2 Powierzchnia całkowita wewnętrzna ścian S[i]........................... m2 Powierzchnia średnia: S = [pierwiastek kw.(S[i]�S[e])]................. m2 Charakterystyka ścian 3)................................................... Opis i wymiary włazów...................................................... Opis pokryw włazów ........................................................ Opis i wymiary zaworu spustowego........................................... Metoda zastosowana do badania 4)........................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Rozmieszczenie przyrządów do pomiaru temperatury .......................... ........................................................................... ........................................................................... Data i godzina zamknięcia otworów środka transportu........................ ........................................................................... Data i godzina rozpoczęcia badania......................................... Średnie, otrzymane po............. godzinach działania w stałych warunkach (od...... do...... godz.) a) Średnia temperatura zewnętrzna cysterny: Theta[e] =...... �Cą..... �C b) Średnia temperatura wnętrza cysterny: Theta[i] =...... �Cą...... �C c) Otrzymane średnie odchylenia temperatury: DeltaTheta =...... �C ą...... �C Maksymalna różnica temperatur: wewnątrz cysterny...... �C wewnątrz każdej komory...... �C na zewnątrz cysterny...... �C Średnia temperatura ścian cysterny (tzn. dachu, podłogi i ścian bocznych).......... �C Ogólny czas trwania badania...... godz. Czas trwania stałych warunków...... godz. Moc tracona w wymiennikach ciepła: W[1]...... W Moc pochłaniana przez wentylatory: W[2]...... W Globalny współczynnik przenikania ciepła obliczony ze wzoru: K = (W[1]+W[2]) / (S�DeltaTheta) K=...... W/m2�C Największy błąd pomiaru odpowiadający wykonanemu badaniu................... Uwagi: ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Sporządzony w........................................... dnia.............. Odpowiedzialny za badania ............................... -------------------- 1) Wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa, kontener - cysterna itp. 2) Podać źródło tych informacji. 3) Rodzaj materiału izolacyjnego i pokrycia, rodzaj konstrukcji, grubość itp. 4) Podać krótki opis warunków przeprowadzenia badań dotyczących sposobów wytwarzania i rozdziału ciepła, a także pomiaru wydajności chłodniczej oraz równoważnika cieplnego wentylatorów wprowadzających powietrze w ruch.

WZÓR Nr 3 PROTOKOŁU BADANIA


Protokół badania sporządzony zgodnie z postanowieniami umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP)

Skuteczność urządzenia chłodniczego środków transportu - lodowni 1) Stacja upoważniona do przeprowadzania badań: nazwa........ adres.......... Środek transportu: numer identyfikacyjny.................................. nadwozie wykonane przez................................................... należy do (lub eksploatowany przez)....................................... przedstawiony przez....................................................... data oddania do eksploatacji.............................................. Rodzaj przedstawionego środka transportu 1)............................... Marka fabryczna........................................................... Numer seryjny............................................................. Masa własna 2)........................................................ kg Ładowność użytkowa 2)................................................. kg Objętość całkowita wnętrza nadwozia 2)................................ m3 Wymiary zasadnicze wewnętrzne............................................. Powierzchnia całkowita podłogi nadwozia............................... m2 Powierzchnia całkowita zewnętrzna ścian nadwozia S[e]................. m2 Powierzchnia całkowita wewnętrzna ścian nadwozia S[i]................. m2 Powierzchnia średnia nadwozia: S = [pierwiastek kw.(S[i]�S[e])]....... m2 Charakterystyka nadwozia 3) dach...................................................................... podłoga................................................................... ściany boczne............................................................. Własności izotermiczne nadwozia: wartość współczynnika K......................................... W/m2�C data pomiaru współczynnika K.............................................. powołanie się na protokół badania........................... nr........... numer rejestracyjny nadwozia, w którym dokonano pomiaru współczynnika K......................................................................... Opis urządzenia chłodniczego.............................................. .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Rodzaj czynnika chłodniczego.............................................. Nominalna ilość czynnika chłodniczego wskazana przez wytwórnię............ .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Faktyczny ładunek czynnika chłodniczego użytego do badania.............kg Urządzenie do ładowania (opis, rozmieszczenie)........................ kg Urządzenia do wewnętrznej wentylacji: opis (liczba aparatów itp.).......................................... moc wentylatorów elektrycznych.................................... W wydajność................................................... m3/godz. wymiary osłon..................................................... m. Średnia temperatura zewnętrzna i wewnętrzna nadwozia na początku badania...... �Cą...... �C i...... �Cą...... �C Temperatura rosienia w komorze badania...... �Cą...... �C Moc wewnętrznego ogrzewacza 4)......................................... W Data i godzina zamknięcia drzwi i otworów środka transportu............... Data i godzina rozpoczęcia badania........................................ Czas akumulacji chłodu w środku transportu z płytami eutektycznymi........ .................................................................... godz. Zestawienie średnich, wewnętrznej i zewnętrznej, temperatur nadwozia lub krzywa przedstawiająca zmiany tych temperatur w funkcji czasu:............ .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Czas zawarty między początkiem badania a momentem, gdy średnia temperatura wewnątrz nadwozia osiągnęła temperaturę przepisową...... godz. Uwagi: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Sporządzony w............................................ dnia............ Odpowiedzialny za badania .............................. ----------------- 1) Wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa, kontener itp. 2) Podać źródło tych informacji. 3) Rodzaj materiału izolacyjnego i pokrycia, rodzaj konstrukcji, grubość itp. 4) Wypełniać tylko w odniesieniu do nowego środka transportu.

WZÓR Nr 4 PROTOKOŁU BADANIA


Protokół badania sporządzony zgodnie z postanowieniami umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP)

Skuteczność urządzenia chłodniczego środków transportu - chłodni 1) Stacja upoważniona do przeprowadzania badań: nazwa......................... adres...................................................................... Środek transportu: numer identyfikacyjny................................... nadwozie wykonane przez.................................................... należy do (lub eksploatowany przez) ....................................... przedstawiony przez........................................................ data oddania do eksploatacji............................................... Rodzaj przedstawionego środka transportu 1)................................ Marka fabryczna............................................................ Numer seryjny.............................................................. Masa własna 2)......................................................... kg Ładowność użytkowa 2).................................................. kg Objętość całkowita wnętrza nadwozia 2)................................. m3 Wymiary zasadnicze wewnętrzne.............................................. Powierzchnia całkowita podłogi nadwozia................................ m2 Powierzchnia całkowita zewnętrzna ścian nadwozia S[e].................. m2 Powierzchnia całkowita wewnętrzna ścian nadwozia S[i].................. m2 Powierzchnia średnia nadwozia: S = [pierwiastek kw.(S[i]�S[e])]........ m2 Charakterystyka nadwozia 3) dach....................................................................... podłoga.................................................................... ściany boczne.............................................................. Własności izotermiczne nadwozia: wartość współczynnika K...... W/m2�C data pomiaru współczynnika K...... powołanie się na protokół badania...................... nr................. numer rejestracyjny nadwozia, w którym dokonano pomiaru współczynnika K.......................................................................... Maszyna chłodnicza: opis, marka fabryczna, numer............................................... użytkowa wydajność chłodnicza wskazana przez wytwórnię w temperaturze zewnętrznej +30�C oraz temperaturze wewnętrznej: 0�C........................................................................ -10�C...................................................................... -20�C...................................................................... Urządzenia wewnętrznej wentylacji: opis (ilość urządzeń itp.)................................................. moc wentylatorów elektrycznych...... W wydajność......................................................... m3/godz. wymiary osłon........................................................... m Średnia temperatura zewnętrzna i wewnętrzna nadwozia na początku badania...... �Cą...... �C i...... �Cą...... �C Temperatura rosienia w komorze badania...... �Cą...... �C Moc wewnętrznego ogrzewacza 4)........ W Data i godzina zamknięcia drzwi i otworów środka transportu................ Data i godzina rozpoczęcia badania......................................... Zestawienie średnich wewnętrznej i zewnętrznej temperatur nadwozia lub krzywa przedstawiająca zmiany tych temperatur w funkcji czasu:............. ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Czas zawarty między początkiem badania a momentem, gdy średnia temperatura wewnętrzna nadwozia osiągnęła temperaturę przepisową...... godz. Uwagi: ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Sporządzony w.................................. dnia....................... Odpowiedzialny za badania ............................... ------------------- 1) Wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa kontener itp. 2) Podać źródło tych informacji. 3) Rodzaj materiału izolacyjnego i pokrycia, rodzaj konstrukcji, grubość itp. 4) Wypełniać tylko w odniesieniu do nowych środków transportu.

WZÓR Nr 5 PROTOKOŁU BADANIA


Protokół badania sporządzony zgodnie z postanowieniami umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP)

Skuteczność urządzenia ogrzewczego w ogrzewanych środkach transportu 1) Stacja upoważniona do przeprowadzania badań: nazwa........... adres........ Środek transportu: numer identyfikacyjny................................... nadwozie wykonane przez.................................................... należy do (lub eksploatowany przez)........................................ przedstawiony przez........................................................ data oddania do eksploatacji............................................... Rodzaj przedstawionego środka transportu 1)................................ Marka fabryczna............................................................ Numer seryjny.............................................................. Masa własna 2)......................................................... kg Ładowność użytkowa 2).................................................. kg Objętość całkowita wnętrza nadwozia 2)................................. m3 Wymiary zasadnicze wewnętrzne.............................................. Powierzchnia całkowita podłogi nadwozia................................ m2 Powierzchnia całkowita zewnętrzna ścian nadwozia S[e].................. m2 Powierzchnia całkowita wewnętrzna ścian nadwozia S[i].................. m2 Powierzchnia średnia nadwozia: S = [pierwiastek kw.(S[i]�S[e])]........ m2 Charakterystyka nadwozia 3) dach....................................................................... podłoga.................................................................... ściany boczne.............................................................. Własności izotermiczne nadwozia: wartość współczynnika K...... W/m2�C data pomiaru współczynnika K............................................... powołanie się na protokół badania...... nr...... numer rejestracyjny nadwozia, w którym dokonano pomiaru współczynnika K.... Sposób ogrzewania.......................................................... W odpowiednich wypadkach wskazane przez wytwórcę moce użytkowe urządzenia ogrzewczego w kW........................................................... Samodzielna praca urządzenia ogrzewczego, wykorzystanego przy pełnej wydajności.......................................................... godz. Rozmieszczenie urządzeń ogrzewczych oraz powierzchnia wymiany ciepła...... Powierzchnia ogólna wymiany ciepła..................................... m2 Urządzenia do wewnętrznej wentylacji: opis (ilość urządzeń itp.)................................................. moc wentylatorów elektrycznych...... W wydajność......................................................... m3/godz. wymiary osłon........................................................... m Średnia temperatura zewnętrzna i wewnętrzna nadwozia na początku badania...... �Cą...... �C i...... �Cą...... �C Data i godzina zamknięcia drzwi i otworów środka transportu................ Data i godzina rozpoczęcia badania......................................... Zestawienie średnich wewnętrznej i zewnętrznej temperatur nadwozia lub krzywa przedstawiająca zmiany tych temperatur w funkcji czasu:............. ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Czas zawarty między początkiem badania a momentem, gdy średnia temperatura wewnętrzna nadwozia osiągnęła temperaturę przepisową...... godz. W odpowiednich wypadkach średnia moc ogrzewcza podczas badania dla utrzymania przepisowej różnicy temperatur 4) wewnątrz i na zewnątrz nadwozia...................... W Uwagi: ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... Sporządzony w............................... dnia.......................... Odpowiedzialny za badania ................................ ---------------- 1) Wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa, kontener itp. 2) Podać źródło tych informacji. 3) Rodzaj materiału izolacyjnego i pokrycia, rodzaj konstrukcji, grubość itp. 4) Podwyższyć o 35% w stosunku do nowych środków transportu.

Załącznik 1. Dodatek 3


WZÓR ŚWIADECTWA WYDAWANEGO DLA IZOTERMICZNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU, LODOWNI, CHŁODNI LUB OGRZEWANYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU, PRZEZNACZONYCH DO LĄDOWYCH MIĘDZYNARODOWYCH PRZEWOZÓW SZYBKO PSUJĄCYCH SIĘ ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH 1)

Środek transportu izotermiczny lodownia chłodnia ogrzewany 5) ŚWIADECTWO 2) wydane zgodnie z umową o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP). 1. Władza wystawiająca świadectwo.......................................... 2. Środek transportu3)..................................................... 3. Numer identyfikacyjny.............. nadany przez........................ 4. Należy do (lub eksploatowany przez)..................................... 5. Przedstawiony przez..................................................... 6. Uznany jako 4).......................................................... 6. 1. z urządzeniem(ami) cieplnym(i): 6. 1. 1. samodzielnym 6. 1. 2. niesamodzielnym 5) 6. 1. 3. zdejmowalnym 6. 1. 4. niezdejmowalnym 7. Podstawa wydania świadectwa 7. 1. Świadectwo to wydano na podstawie: 7. 1. 1. badania środka transportu 7. 1. 2. zgodności z wzorcowym środkiem transportu 5) 7. 1. 3. kontroli okresowej 7. 1. 4. postanowień przejściowych 7. 2. Jeżeli świadectwo zostało wydane na podstawie badania lub z powołaniem na środek transportu tego samego rodzaju poprzednio badany, podać: 7. 2. 1. nazwę stacji badawczej............................................ 7. 2. 3. zakres badań 2)................................................... 7. 2. 4. numer protokołu lub protokołów badań.............................. 7. 2. 5. wartość współczynnika K........................................... 7. 2. 6. użytkową wydajność chłodniczą 7) w temperaturze zewnętrznej 30�C i temperaturze wewnętrznej nadwozia .............. �C...... W temperaturze wewnętrznej nadwozia ............... �C...... W temperaturze wewnętrznej nadwozia ............... �C...... W 8. Świadectwo ważne do..................................................... 8. 1. Pod warunkiem: 8. 1. 1. że nadwozie izotermiczne i w odpowiednich wypadkach urządzenie cieplne będzie utrzymywane w stanie sprawnym, 8. 1. 2. że urządzenie cieplne nie będzie poddawane jakimkolwiek znaczniejszym zmianom, 8. 1. 3. że w razie zmiany urządzenia cieplnego na inne, to ostatnie powinno mieć równą lub wyższą wydajność chłodniczą. 9. Sporządzono w................................... dnia................... ................................ (właściwa władza) -------------------- 1) znak wyróżniający kraje, stosowany w międzynarodowym ruchu drogowym. 2) Wzór świadectwa powinien być wydrukowany w języku kraju, który je wydał, oraz w języku angielskim, francuskim lub rosyjskim; rubryki powinny być ponumerowane zgodnie z powyższym wzorem. 3) Podać rodzaj środka transportu (wagon, samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa, kontener itp.); w razie gdy środkiem transportu jest cysterna przeznaczona do przewozu płynnych produktów żywnościowych, należy dodać słowo cysterna. 4) Wpisać nazwę lub nazwy podane w dodatku 4 do niniejszego załącznika, jak również odpowiednie rozpoznawcze oznaczenie lub oznaczenia literowe. 5) Niepotrzebne skreślić. 6) Na przykład własności izotermiczne lub skuteczność działania urządzeń cieplnych. 7) W razie gdy wydajność chłodniczą mierzy się zgodnie z postanowieniami punktu 42 dodatku 2 do niniejszego załącznika.

Załącznik 1. Dodatek 4.


ROZPOZNAWCZE OZNACZENIA LITEROWE NA SPECJALNYCH ŚRODKACH TRANSPORTU

Przewidziane w punkcie 5 dodatku 1 niniejszego załącznika rozpoznawcze oznaczenia literowe stanowią duże łacińskie litery barwy ciemnogranatowej na białym tle; wysokość liter powinna być nie mniejsza niż 12 cm. Oznaczenia są następujące:

Rozpoznawcze oznaczenia literowe Izotermiczny środek transportu z normalną izolacją IN Izotermiczny środek transportu ze wzmocnioną izolacją IR Środek transportu - lodownia z normalną izolacją klasy A RNA Środek transportu - lodownia ze wzmocnioną izolacją klasy A RRA Środek transportu - lodownia ze wzmocnioną izolacją klasy B RRB Środek transportu - lodownia ze wzmocnioną izolacją klasy C RRC Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy A FNA Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy A FRA Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy B FNB *) Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy B FRB Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy C FNC *) Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy C FRC Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy D FND Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy D FRD Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy E FNE *) Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy E FRE Środek transportu - chłodnia z normalną izolacją klasy F FNF *) Środek transportu - chłodnia ze wzmocnioną izolacją klasy F FRF Ogrzewany środek transportu z normalną izolacją klasy A CNA Ogrzewany środek transportu ze wzmocnioną izolacją klasy A CRA Ogrzewany środek transportu ze wzmocnioną izolacją klasy B CRB -------------------- *) Patrz postanowienie przejściowe w punkcie 5 niniejszego załącznika.
Jeżeli środek transportu ma zdejmowane lub niesamodzielne urządzenie cieplne, to odpowiednie rozpoznawcze oznaczenia literowe powinny być uzupełnione literą "X".

Oprócz powyższych rozpoznawczych oznaczeń literowych pod nimi powinna być podana data upływu terminu ważności świadectwa wydanego na środek transportu (miesiąc i rok), która podana jest w rubryce 8 dodatku 3 do niniejszego załącznika.


Wzór:

RNA 5 = miesiąc (maj) upływ terminu
5 - 1974 1974 = rok ważności
świadectwa
Załącznik 2


WARUNKI DOTYCZĄCE TEMPERATUR, KTÓRE POWINNY BYĆ PRZESTRZEGANE PRZY PRZEWOZIE ZAMROŻONYCH I GŁĘBOKO ZAMROŻONYCH ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH

Najwyższa temperatura w dowolnym miejscu ładunku w czasie załadunku, przewozu i wyładunku nie powinna przekraczać wielkości niżej podanych dla każdego artykułu. Jeżeli jednak niektóre operacje techniczne, jak np. rozmrażanie parownika środka transportu - chłodni powodują na krótki okres ograniczone podwyższenie temperatury w jakiejkolwiek części ładunku, dopuszcza się wzrost o 3�C temperatur podanych niżej dla odpowiednich artykułów żywnościowych.

Zamrożone lub głęboko zamrożone śmietana i koncentraty soków owocowych - 20�C

Zamrożone i głęboko zamrożone ryby - 18�C

Dowolne inne głęboko zamrożone artykuły żywnościowe - 18�C

Zamrożone masło oraz inne tłuszcze - 14�C

Zamrożone podroby, żółtka jaj, drób i dziczyzna - 12�C

Zamrożone mięso - 10�C

Dowolne inne zamrożone artykuły żywnościowe - 10�C

Załącznik 3


WARUNKI DOTYCZĄCE TEMPERATUR, KTÓRE POWINNY BYĆ PRZESTRZEGANE PRZY PRZEWOZIE NIEKTÓRYCH ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH, NIE ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W STANIE ZAMROŻONYM LUB GŁĘBOKO ZAMROŻONYM

Podczas przewozu temperatury danych artykułów żywnościowych nie powinny przekraczać podanych niżej temperatur:

Podroby +3�C 3)

Masło +6�C

Dziczyzna +4�C

Mleko w cysternie (surowe lub pasteryzowane) przeznaczone do bezpośredniego spożycia +4�C 3)

Mleko przemysłowe +6�C 3)

Mleczne produkty (jogurty, kefiry, śmietana i twaróg) +4�C 3)

Ryby 1) (powinny być zawsze przewożone w lodzie) +2�C

Gotowe produkty mięsne 2) +6�C

Mięso (z wyjątkiem podrobów) +7�C

Drób i króliki +4�C

----------------

1) Z wyjątkiem ryb wędzonych, solonych, suszonych lub żywych.

2) Z wyjątkiem produktów w stanie stabilizowanym metodą solenia, wędzenia, suszenia lub sterylizacji.

3) W zasadzie czas przewozu nie powinien przekraczać 48 godzin.
Ustawa
z dnia 3 grudnia 1984 r.
o uznaniu ważności umów o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_Art. 1. Umowy o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy, sporządzone przed dniem 1 stycznia 1983 r. na podstawie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) przez upoważnionego pracownika urzędu gminy nie będącego naczelnikiem gminy, uznaje się za sporządzone z zachowaniem formy przewidzianej w tej ustawie.

Art. 2. Przez użyte w niniejszej ustawie określenie "naczelnik gminy" rozumie się także inne terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
zmiany:
2000-11-21 Dz.U.2000.100.1087 sprost. pkt 3


KONWENCJA
dnia 20 maja 1980 r.
o zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki, sporządzona w Canberrze


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 20 maja 1980 r. sporządzona została w Canberrze Konwencja o zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki.

Po zapoznaniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 19 grudnia 1983 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w. z. J. Wiejacz

(tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


KONWENCJAo zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki, sporządzona w Canberrze dnia 20 maja 1980 r.

Przekład

Umawiające się Strony,

uznając ważność ochrony środowiska naturalnego i zachowania integralności ekosystemu mórz otaczających Antarktykę,

biorąc pod uwagę skupienie żywych zasobów morskich w wodach Antarktyki oraz zwiększone zainteresowanie możliwościami wykorzystania tych zasobów jako źródła białka,

świadome pilnej konieczności zapewnienia zachowania żywych zasobów morskich Antarktyki,

uważając za niezbędne rozszerzenie wiedzy o morskim ekosystemie Antarktyki i jego składnikach w celu umożliwienia podejmowania decyzji o ich wykorzystaniu na podstawie miarodajnych informacji naukowych,

przekonane, że zachowanie żywych zasobów morskich Antarktyki wymaga współpracy międzynarodowej z odpowiednim uwzględnieniem postanowień Układu w sprawie Antarktyki oraz z czynnym współudziałem wszystkich państw prowadzących działalność badawczą lub eksploatacyjną wód Antarktyki,

uznając główną odpowiedzialność Stron Konsultatywnych Układu w sprawie Antarktyki za ochronę i zachowanie antarktycznego środowiska naturalnego, w szczególności ich odpowiedzialność wynikającą z artykułu IX, punkcie 1 lit. f) Układu w sprawie Antarktyki, dotyczącą ochrony i zachowania żywych zasobów Antarktyki,

przypominając o podjętych już przez Strony Konsultatywne Układu w sprawie Antarktyki działaniach obejmujących w szczególności uzgodnione środki zachowania fauny i flory Antarktyki, jak również postanowienia Konwencji o ochronie fok antarktycznych,

mając na względzie troskę o zachowanie żywych zasobów morskich Antarktyki, wyrażoną na dziewiątym spotkaniu konsultacyjnym przez Strony Konsultatywne Układu w sprawie Antarktyki oraz znaczenie postanowień Zalecenia IX - 2, które doprowadziło do przyjęcia niniejszej konwencji,

przekonane, że wykorzystanie wód otaczających kontynent Antarktyki wyłącznie w celach pokojowych oraz zapobieżenie, aby nie stały się one przyczyną lub przedmiotem nieporozumień międzynarodowych, odpowiada interesom całej ludzkości,

uznając, w świetle powyższego, że jest pożądane utworzenie odpowiedniego mechanizmu do wydawania zaleceń, popierania poczynań, podejmowania decyzji i koordynacji środków oraz badań naukowych niezbędnych do zapewnienia ochrony morskich organizmów żywych Antarktyki,

uzgodniły, co następuje:

Art. I.
1. Niniejsza konwencja ma zastosowanie do antarktycznych żywych zasobów morskich obszaru leżącego na południe od 60� szerokości geograficznej południowej oraz do antarktycznych żywych zasobów morskich obszaru znajdującego się pomiędzy tą szerokością a konwergencją antarktyczną, które stanowią część morskiego ekosystemu Antarktyki.

2. Określenie "żywe zasoby morskie Antarktyki" oznacza populacje ryb, mięczaków, skorupiaków oraz wszystkie inne gatunki żywych organizmów, włącznie z ptakami występującymi na południe od konwergencji antarktycznej.

3. Określenie "morski ekosystem Antarktyki" oznacza całokształt powiązań żywych zasobów morskich Antarktyki, wzajemnych i z otaczającym środowiskiem fizycznym.

4. Konwergencją antarktyczną jest linia łącząca następujące punkty, leżące na równoleżnikach szerokości geograficznej i południkach długości geograficznej: 50�S, 0�; 50�S, 30�E; 45�S, 30�E; 45�S, 80�E; 55�S, 80�E; 55�S, 150�E; 60�S, 150�E; 60�S, 50�W; 50�S, 50�W; 50�S, 0�.

Art. II.
1. Celem niniejszej konwencji jest zachowanie żywych zasobów morskich Antarktyki.

2. W rozumieniu niniejszej konwencji określenie "zachowanie" obejmuje racjonalne wykorzystanie.

3. Wszelkie połowy i związana z nimi działalność na obszarze objętym niniejszą konwencją będą wykonywane zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji oraz z następującymi zasadami zachowania:

a) zapobiegania spadkowi liczebności jakiejkolwiek odławianej populacji do poziomu granicznego, zapewniającego stałe jej uzupełnianie; w tym celu nie należy dopuszczać do spadku liczebności populacji poniżej poziomu zbliżonego do tego, który gwarantuje najwyższy roczny przyrost netto;

b) utrzymania wzajemnych powiązań ekologicznych między populacjami odławianymi a zależnymi od nich i powiązanymi z nimi populacjami żywych zasobów morskich Antarktyki oraz odtwarzania populacji odłowionych do poziomu określonego pod lit. a) oraz

c) zapobiegania zmianom lub minimalizowania ryzyka zmian w ekosystemie morskim, potencjalnie nieodwracalnych w ciągu dwóch lub trzech dziesięcioleci, biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy o bezpośrednim i pośrednim oddziaływaniu połowów, wpływie wprowadzania obcych gatunków, o skutkach związanej z tym działalności dla ekosystemu morskiego i o następstwach zmian w środowisku naturalnym, w celu umożliwienia długotrwałego zachowania żywych zasobów morskich Antarktyki.

Art. III.
Umawiające się Strony, niezależnie od tego, czy są Stronami Układu w sprawie Antarktyki, uzgadniają, że na obszarze działania Układu w sprawie Antarktyki nie będą prowadzić żadnej działalności sprzecznej z zasadami i celami Układu i że w swych stosunkach wzajemnych są one związane zobowiązaniami wymienionymi w artykułach I i V Układu w sprawie Antarktyki.

Art. IV.
1. W odniesieniu do obszaru objętego Układem w sprawie Antarktyki wszystkie Umawiające się Strony - bez względu na to, czy są Stronami Układu - kierują się w swoich stosunkach wzajemnych postanowieniami artykułów IV i VI Układu w sprawie Antarktyki.

2. Żadne postanowienia zawarte w niniejszej konwencji i żadne poczynania lub działalność, mające miejsce w czasie obowiązywania niniejszej konwencji, nie mogą:

a) stanowić podstawy do zgłaszania, podtrzymywania lub odrzucenia roszczenia do terytorialnej suwerenności na obszarze objętym Układem w sprawie Antarktyki lub stwarzać jakichkolwiek praw do suwerenności na obszarze obowiązywania Układu w sprawie Antarktyki;

b) być interpretowane jako zrzeczenie się lub pomniejszenie przez którąkolwiek spośród Umawiających się Stron bądź podważenie jakiegokolwiek prawa lub roszczenia albo podstawy do roszczenia do sprawowania jurysdykcji przez państwo nadbrzeżne zgodnie z prawem międzynarodowym w obrębie obszaru zastosowania niniejszej konwencji;

c) być interpretowane jako podważające pozycję którejkolwiek spośród Umawiających się Stron w sprawie uznania lub nieuznania przez nią jakiegokolwiek takiego prawa, roszczenia lub podstawy do roszczenia;

d) naruszać postanowień artykułu IV punkt 2 Układu w sprawie Antarktyki, stwierdzającego, że nie należy zgłaszać żadnego nowego roszczenia lub żadnego rozszerzenia istniejącego roszczenia do terytorialnej suwerenności w Antarktyce dopóty, dopóki Układ w sprawie Antarktyki pozostaje w mocy.

Art. V.
1. Umawiające się Strony, nie będące stronami Układu w sprawie Antarktyki, uznają szczególne obowiązki i odpowiedzialność Stron Konsultatywnych Układu w sprawie Antarktyki w zakresie ochrony i zachowania środowiska na obszarze obowiązywania Układu w sprawie Antarktyki.

2. Umawiające się Strony, nie będące stronami Układu w sprawie Antarktyki, są zgodne, że w swej działalności na obszarze zastosowania Układu w sprawie Antarktyki będą przestrzegać w odpowiednich przypadkach stosowania uzgodnionych środków zachowania fauny i flory Antarktyki oraz innych środków zaleconych przez Strony Konsultatywne Układu w sprawie Antarktyki w wykonaniu przez nie swojej odpowiedzialności za ochronę środowiska Antarktyki przed wszelkimi rodzajami szkodliwej ingerencji człowieka.

3. W rozumieniu niniejszej konwencji określenie "Strony Konsultatywne Układu w sprawie Antarktyki" oznacza Umawiające się Strony Układu w sprawie Antarktyki, których przedstawiciele uczestniczą w spotkaniach przewidzianych w artykule IX tego Układu.

Art. VI.
Żadne postanowienia niniejszej konwencji nie naruszają praw i zobowiązań Umawiających się Stron, wynikających z Konwencji o uregulowaniu połowu wielorybów i Konwencji o ochronie fok antarktycznych.

Art. VII.
1. Umawiające się Strony powołują i zgadzają się utrzymywać Komisję do Spraw Zachowania Żywych Zasobów Morskich Antarktyki, zwaną dalej "Komisją".

2. Skład Komisji jest następujący:

a) każda Umawiająca się Strona, uczestnicząca w spotkaniu, na którym została przyjęta niniejsza konwencja, jest członkiem Komisji;

b) każde Państwo - Strona, które przystąpiło do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem XXIX, ma prawo być członkiem Komisji w okresie, gdy państwo to prowadzi badania lub połowy żywych zasobów morskich, do których stosuje się niniejszą konwencję;

c) każda organizacja regionalnej integracji gospodarczej, która zgłosiła przystąpienie do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem XXIX, ma prawo być członkiem Komisji w okresie, gdy państwa będące członkami tej organizacji mają do tego prawo;

d) Umawiająca się Strona, pragnąca uczestniczyć w pracach Komisji zgodnie z lit. b) i c), zawiadamia depozytariusza o tym, na jakiej podstawie chce ona stać się członkiem Komisji, i o swej gotowości do zaakceptowania obowiązujących środków ochrony. Depozytariusz powiadamia każdego członka Komisji o takim zawiadomieniu i o załączonych informacjach. W ciągu dwóch miesięcy po otrzymaniu od depozytariusza takiego zawiadomienia każdy członek Komisji może zażądać zwołania specjalnego posiedzenia Komisji w celu rozpatrzenia tej sprawy. Po otrzymaniu żądania depozytariusz zwołuje takie posiedzenie. Jeżeli żądanie zwołania posiedzenia nie zostało złożone, uważa się, że Umawiająca się Strona, która nadesłała zawiadomienie, spełnia wymagania członkostwa w Komisji.

3. Każdy członek Komisji będzie reprezentowany przez jednego przedstawiciela, któremu mogą towarzyszyć zastępcy i doradcy.

Art. VIII.
Komisja ma osobowość prawną i korzysta na terytorium każdego Państwa - Strony z takich uprawnień, jakie mogą okazać się niezbędne do pełnienia jej funkcji i osiągania celów niniejszej konwencji. Przywileje i immunitety, z których korzystać będzie Komisja oraz jej personel na terytorium któregokolwiek Państwa - Strony, zostaną ustalone w drodze umowy między Komisją i zainteresowanym Państwem - Stroną.

Art. IX.
1. Działalność Komisji polega na realizacji celów i zasad określonych w artykule II niniejszej konwencji. W tym celu Komisja będzie:

a) ułatwiać prowadzenie badań i wszechstronne poznawanie żywych zasobów morskich Antarktyki oraz morskiego ekosystemu antarktycznego;

b) zbierać dane o stanie i zmianach w populacji żywych zasobów morskich Antarktyki oraz czynnikach wpływających na rozmieszczenie, liczebność i rozmnażanie gatunków odławianych oraz zależnych od nich i powiązanych z nimi gatunków lub populacji;

c) zapewniać uzyskiwanie danych statystycznych o połowach i nakładzie połowowym w odniesieniu do poławianych populacji;

d) analizować, rozpowszechniać i publikować informacje, o których mowa pod lit. b) i c), oraz sprawozdania Komitetu Naukowego;

e) ustalać potrzeby zachowania gatunków i analizować skuteczność środków ochrony;

f) formułować, przyjmować i rewidować środki ochrony, opierając się na najlepszych dostępnych informacjach naukowych, zgodnie z postanowieniami ustępu 5 niniejszego artykułu;

g) wprowadzać w życie system obserwacji oraz inspekcji, utworzony zgodnie z artykułem XXIV niniejszej konwencji;

h) prowadzić wszelką inną działalność, jaka jest niezbędna do osiągnięcia celów niniejszej konwencji.

2. Wymienione w ustępie 1 lit. f) środki ochrony obejmują:

a) określanie wielkości populacji dowolnego gatunku, jaką wolno odłowić w rejonie zastosowania niniejszej konwencji,

b) określanie rejonów i podrejonów na podstawie rozmieszczenia populacji żywych zasobów morskich Antarktyki,

c) określanie wielkości populacji, jaką wolno odłowić w rejonie i podrejonie;

d) określanie gatunków podlegających ochronie;

e) określanie wymiarów, wieku i - w odpowiednich przypadkach płci gatunków, które wolno odławiać;

f) określanie dozwolonych i zakazanych okresów poławiania;

g) określanie obszarów, rejonów lub podrejonów otwartych lub zamkniętych dla badań naukowych lub ochrony, w tym specjalnych stref ochrony i badań naukowych;

h) regulację nakładu połowowego i metod poławiania, w tym narzędzi połowu, w szczególności w celu uniknięcia nadmiernej koncentracji połowów w jakimkolwiek rejonie lub podrejonie;

i) podejmowanie innych środków ochrony, które Komisja uznaje za niezbędne do osiągnięcia celów niniejszej konwencji, w tym środków dotyczących oddziaływania połowów i związanej z nimi działalności na składniki ekosystemu morskiego inne niż odławiane populacje.

3. Komisja publikuje i prowadzi rejestr wszystkich obowiązujących środków ochrony.

4. Przy prowadzeniu działań wymienionych w ustępie 1 Komisja uwzględnia w pełni zalecenia i rady Komitetu Naukowego.

5. Komisja uwzględnia w pełni wszelkie właściwe środki i przepisy, przyjęte lub zalecone przez spotkania konsultacyjne zgodnie z artykułem IX Układu w sprawie Antarktyki, bądź też przyjęte lub zalecone przez właściwe komisje do spraw rybołówstwa, odpowiedzialne za gatunki, które mogą wystąpić w rejonie zastosowania niniejszej konwencji, aby uniknąć niezgodności między prawami i obowiązkami Umawiającej się Strony, wynikającymi z takich przepisów lub środków, a środkami ochrony, które mogą być przyjęte przez Komisję.

6. Środki ochrony przyjęte przez Komisję zgodnie z niniejszą konwencją są stosowane przez członków Komisji w następujący sposób:

a) Komisja zawiadamia wszystkich członków Komisji o środkach ochrony;

b) środki ochrony staną się obowiązujące dla wszystkich członków Komisji po upływie 180 dni od takiego zawiadomienia o nich, z wyjątkiem przypadków przewidzianych pod lit. c) i d);

c) jeżeli w ciągu dziewięćdziesięciu dni od zawiadomienia, o którym mowa pod lit. a), członek Komisji zawiadomi Komisję o tym, że nie może przyjąć danego środka ochrony całkowicie lub częściowo, środek taki nie będzie obowiązywać tego członka Komisji we wspomnianym zakresie;

d) w razie gdy którykolwiek członek Komisji powoła się na postępowanie, o którym mowa pod lit. c), Komisja na wniosek któregokolwiek jej członka zwoła posiedzenie w celu ponownego rozpatrzenia takiego środka ochrony. Podczas takiego posiedzenia oraz w okresie trzydziestu dni po nim każdy członek Komisji ma prawo oświadczyć, że nie może nadal akceptować tego środka ochrony i w takim przypadku wspomniany środek przestaje obowiązywać tego członka.

Art. X.
1. Komisja będzie zwracać uwagę państw nie będących stronami niniejszej konwencji na wszelką działalność prowadzoną przez ich obywateli lub statki, która według opinii Komisji wpływa ujemnie na realizacje celów niniejszej konwencji.

2. Komisja będzie zwracać uwagę wszystkich Umawiających się Stron na wszelką działalność, która według opinii Komisji wpływa ujemnie na osiągnięcia przez którąkolwiek Umawiającą się Stronę celów niniejszej konwencji lub na wykonywanie przez taką Umawiającą się Stronę jej zobowiązań wynikających z niniejszej konwencji.

Art. XI.
Komisja będzie dążyć do współpracy z Umawiającymi się Stronami, sprawującymi jurysdykcję w rejonach morskich przylegających do rejonu objętego niniejszą konwencją, w zakresie zachowania zasobu lub zasobów powiązanych ze sobą gatunków, występujących zarówno w obrębie tych rejonów, jak i w rejonie zastosowania niniejszej konwencji, w celu uzgodnienia środków ochrony stosowanych w odniesieniu do takich zasobów.

Art. XII.
1. Decyzje Komisji w sprawach merytorycznych podejmowane są na zasadzie jednomyślności. Kwestię, czy dana sprawa jest merytoryczna, należy rozpatrywać jako sprawę merytoryczną.

2. Decyzje w innych sprawach niż te, o których mowa w ustępie 1, są podejmowane zwykłą większością głosów obecnych i głosujących członków Komisji.

3. Przy rozpatrywaniu przez Komisję sprawy wymagającej podjęcia decyzji powinno być wyraźnie zaznaczone, czy organizacja regionalnej integracji gospodarczej będzie uczestniczyć w podejmowaniu tej decyzji, a jeżeli tak, to czy będzie również uczestniczyć którekolwiek spośród państw członkowskich tej organizacji. Liczba Umawiających się Stron uczestniczących w takim charakterze nie powinna być większa niż liczba państw członkowskich organizacji regionalnej integracji gospodarczej, które są członkami Komisji.

4. Przy podejmowaniu decyzji zgodnie z niniejszym artykułem organizacja regionalnej integracji gospodarczej ma tylko jeden głos.

Art. XIII.
1. Siedzibę Komisji ustanawia się w Hobart w Tasmanii w Australii.

2. Komisja odbywa regularne coroczne posiedzenia. Inne posiedzenia mogą odbywać się również na prośbę jednej trzeciej członków Komisji, jeśli niniejsza konwencja nie stanowi inaczej. Pierwsze posiedzenie Komisji odbędzie się w ciągu trzech miesięcy po wejściu w życie niniejszej konwencji, pod warunkiem że wśród Umawiających się Stron będą przynajmniej dwa państwa prowadzące połowy na obszarze objętym niniejszą konwencją. W każdym razie pierwsze posiedzenie odbędzie się w ciągu roku od dnia wejścia konwencji w życie. Depozytariusz przeprowadzi konsultacje z Państwami - sygnatariuszami konwencji w sprawie pierwszego posiedzenia Komisji, biorąc pod uwagę to, że szerokie przedstawicielstwo tych Państw jest niezbędne do skutecznej pracy Komisji.

3. Depozytariusz zwoła pierwsze posiedzenie Komisji w siedzibie Komisji. Następne posiedzenia Komisji będą się odbywać w jej siedzibie, chyba że Komisja postanowi inaczej.

4. Komisja wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i zastępcę, przy czym każdy z nich jest wybierany na dwa lata i może być wybrany ponownie na dodatkową kadencję. Jednakże pierwszy przewodniczący będzie wybrany na początkową kadencję trzyletnią. Przewodniczący i zastępca nie mogą być przedstawicielami tej samej Umawiającej się Strony.

5. Komisja przyjmuje zasady proceduralne odbywania swych posiedzeń, z wyjątkiem spraw wymienionych w artykule XII niniejszej konwencji, i w razie potrzeby wprowadza do nich poprawki.

6. Komisja może powoływać takie organy pomocnicze, jakie będą niezbędne do wykonywania jej funkcji.

Art. XIV.
1. Umawiające się Strony powołują Komitet Naukowy do Spraw Ochrony Żywych Zasobów Morskich Antarktyki (zwany dalej "Komitetem Naukowym"), który jest organem doradczym Komisji. Komitet Naukowy odbywa swoje posiedzenia z reguły w siedzibie Komisji, jeśli nie postanowi on inaczej.

2. Każdy członek Komisji będzie członkiem Komitetu Naukowego i wyznaczy jednego przedstawiciela z odpowiednimi kwalifikacjami naukowymi, któremu mogą towarzyszyć inni eksperci i doradcy.

3. W miarę potrzeby Komitet naukowy może zasięgać rady innych uczonych i ekspertów, powoływanych ad hoc.

Art. XV.
1. Komitet Naukowy stanowi forum dla konsultacji i współpracy w dziedzinie zbierania, studiowania i wymiany informacji o morskich żywych zasobach do których stosuje się niniejszą konwencję. Komitet Naukowy zachęca i przyczynia się do współpracy w dziedzinie badań naukowych w celu poszerzania wiedzy o żywych zasobach morskiego ekosystemu Antarktyki.

2. Komitet Naukowy prowadzi działalność, jaka może być zlecana przez Komisję dla osiągnięcia celów niniejszej konwencji, a mianowicie:

a) ustala kryteria i metody podejmowania decyzji dotyczących środków ochrony, wymienionych w artykule IX niniejszej konwencji;

b) regularnie ocenia stan i tendencje zmian w populacji żywych zasobów morskich Antarktyki;

c) analizuje dane o bezpośrednim i pośrednim wpływie połowów na populacje żywych zasobów morskich Antarktyki;

d) ocenia skutki proponowanych zmian metod lub poziomów odłowu i proponowanych środków zachowania zasobów;

e) przekazuje Komisji na jej żądanie lub z własnej inicjatywy oceny, analizy, sprawozdania i zalecenia dotyczące środków i badań pomocniczych dla osiągnięcia celów niniejszej konwencji;

f) opracowuje propozycje dotyczące realizacji międzynarodowych i krajowych programów badań żywych zasobów morskich Antarktyki.

3. Spełniając swoje funkcje Komitet Naukowy uwzględnia pracę innych właściwych organizacji technicznych i naukowych oraz działalność naukową, prowadzoną w ramach Układu w sprawie Antarktyki.

Art. XVI.
1. Pierwsze posiedzenie Komitetu Naukowego odbędzie się nie później niż w trzy miesiące po pierwszym posiedzeniu Komisji. Następnie Komitet Naukowy będzie odbywać swoje posiedzenia tak często, jak to jest konieczne do wykonania jego zadań.

2. Komitet Naukowy przyjmuje swoje zasady proceduralne i - w razie potrzeby - wprowadza do nich poprawki. Zasady te i wszelkie ich zmiany są zatwierdzane przez Komisję. Zasady proceduralne obejmują tryb przedstawiania opinii mniejszości członków Komitetu.

3. Komitet Naukowy może za zgodą Komisji powoływać takie organy pomocnicze, jakie będą niezbędne do wykonania jego zadań.

Art. XVII.
1. Komisja powołuje sekretarza wykonawczego w celu zapewnienia działania Komisji i Komitetu Naukowego, zgodnie z trybem i na warunkach ustalonych przez Komisję. Sekretarza wykonawczego powołuje się, na okres czterech lat i może on być powołany ponownie.

2. Komisja określi skład personelu sekretariatu w koniecznym zakresie, a sekretarz wykonawczy powołuje personel sekretariatu, kieruje nim i nadzoruje jego pracę zgodnie z zasadami postępowania, trybem i warunkami, ustalonymi przez Komisję.

3. Sekretarz wykonawczy i sekretariat wykonują zadania powierzone im przez Komisję.

Art. XVIII.
Oficjalnymi językami Komisji i Komitetu Naukowegosą: angielski, francuski, hiszpański i rosyjski.

Art. XIX.
1. Na każdym dorocznym posiedzeniu Komisja zatwierdza na zasadzie jednomyślności swój budżet i budżet Komitetu Naukowego.

2. Sekretarz wykonawczy sporządza projekt budżetu Komisji, Komitetu Naukowego i wszelkich organów pomocniczych oraz przedstawia go członkom Komisji co najmniej na sześćdziesiąt dni przed rozpoczęciem dorocznego posiedzenia Komisji.

3. Każdy członek Komisji wpłaca swoją składkę do budżetu. W okresie pięciu lat od wejścia w życie niniejszej konwencji każdy członek Komisji wnosi jednakową składkę. Następnie składka jest ustalana według dwóch kryteriów: wysokości odłowu oraz równego udziału dla wszystkich członków Komisji. Komisja określa na zasadzie jednomyślności proporcje, według których mają być stosowane te dwa kryteria.

4. Działalność finansowa Komisji i Komitetu Naukowego jest prowadzona zgodnie z przepisami finansowymi, przyjętym przez Komisję, i podlega dorocznej kontroli księgowej, dokonywanej przez rewidentów księgowych zewnątrz, wybranych przez Komisję.

5. Każdy członek Komisji uczestniczy na własny koszt w posiedzeniach Komisji i Komitetu Naukowego.

6. Członek Komisji, który nie zapłacił swej składki w ciągu dwóch kolejnych lat, będzie przez czas zalegania opłaceniem składki pozbawiony prawa uczestniczenia w podejmowaniu przez Komisję decyzji.

Art. XX.
1. Członkowie Komisji co roku dostarczają Komisji i Komitetom Naukowym w maksymalnie szerokim zakresie dane i informacje statystyczne, biologiczne oraz inne, potrzebne Komisji oraz Komitetowi Naukowemu do pełnienia ich funkcji.

2. Członkowie Komisji dostarczają w ustalony sposób i w ustalonych odstępach czasu informacje o swojej działalności połowowej, w tym o rejonach połowów i o statkach, w celu umożliwienia sporządzenia zestawień wiarygodnych danych statystycznych o połowach i zakładach połowowych.

3. Członkowie Komisji dostarczają jej w ustalonych odstępach czasu informacje o krokach podjętych w celu realizacji przyjętych przez Komisję środków zachowania zasobów.

4. Członkowie Komisji uzgadniają, że we wszelkiej prowadzonej przez nich działalności połowowej będą wykorzystywane możliwości zbierania danych koniecznych do oceny oddziaływania połowów.

Art. XXI.
1. Każda Umawiająca się Strona podejmie odpowiednie kroki w ramach swoich kompetencji w celu zapewnienia przestrzegania postanowień niniejszej konwencji oraz realizacji przyjętych przez Komisję środków zachowania zasobów, obowiązujących daną Stronę zgodnie z artykułem IX niniejszej konwencji.

2. Każda Umawiająca się Strona będzie przekazywać Komisji informacje o krokach podjętych zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, nie wyłączając informacji o zastosowanych sankcjach w przypadku jakiegokolwiek naruszenia.

Art. XXII.
1. Każda Umawiająca się Strona zobowiązuje się do podejmowania odpowiednich wysiłków, zgodnych z Kartą Narodów Zjednoczonych, w celu przeciwstawienia się jakiejkolwiek działalności sprzecznej z celami niniejszej konwencji.

2. Każda Umawiająca się Strona będzie komunikować Komisji o wszelkiej takiej działalności, o której będzie jej wiadomo.

Art. XXIII.
1. Komisja i Komitet Naukowy współpracują ze Stronami Konsultatywnymi Układu w sprawie Antarktyki w sprawach wchodzących w zakres kompetencji tych ostatnich.

2. Komisja i Komitet Naukowy w razie potrzeby współpracują z Organizacją do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz z innymi organizacjami wyspecjalizowanymi.

3. Komisja i Komitet Naukowy będą dążyć w razie potrzeby do rozwijania roboczych stosunków współpracy z organizacjami międzyrządowymi i pozarządowymi, które mogą pomóc w ich działalności, w tym z Naukowym Komitentem Badań Antarktycznych, Naukowym Komitentem Badań Oceanicznych i Międzynarodową Komisją Wielorybniczą.

4. Komisja może zawierać porozumienia z organizacjami wymienionymi w niniejszym artykule oraz w razie potrzeby z innymi organizacjami. Komisja i Komitet Naukowy mogą zaprosić takie organizacje do wysłania obserwatorów na swoje posiedzenia i na posiedzenia swoich organów pomocniczych.

Art. XXIV.
1. W celu przyczynienia się do osiągnięcia celów i zapewnienia przestrzegania postanowień niniejszej konwencji Umawiające się Strony uzgodniły, że należy utworzyć system obserwacji oraz inspekcji.

2. System obserwacji oraz inspekcji zostanie opracowany przez Komisję na podstawie następujących zasad:

a) Umawiające się Strony współpracują ze sobą w celu zapewnienia skutecznego stosowania systemu obserwacji oraz inspekcji, uwzględniając istniejącą praktykę międzynarodową. System ten obejmuje, między innymi, postępowanie w sprawie wkroczenia na statek i prowadzenia inspekcji przez obserwatorów i inspektorów wyznaczonych przez członków Komisji oraz postępowanie państwa bandery statku w sprawie wszczynania śledztwa i stosowania sankcji, opartych na dowodach uzyskanych w wyniku takiego wkroczenia na statek oraz inspekcji. Sprawozdanie o przeprowadzonym śledztwie i zastosowanych sankcjach włącza się do informacji wymienionych w artykule XXI niniejszej konwencji;

b) w celu sprawdzenia przestrzegania środków przyjętych zgodnie z niniejszą konwencją obserwację oraz inspekcję przeprowadza się na pokładzie statków prowadzących badania naukowe lub połowy żywych zasobów morskich w rejonie, do którego stosuje się niniejszą konwencję, za pośrednictwem obserwatorów lub inspektorów wyznaczonych przez członków Komisji i działających zgodnie z warunkami, które zostaną ustalone przez Komisję;

c) wyznaczeni obserwatorzy i inspektorzy podlegają jurysdykcji Umawiającej się Strony, której są obywatelami. Składają oni sprawozdanie członkowi Komisji, przez którego zostali wyznaczeni, a on z kolei składa sprawozdanie Komisji.

3. Przed utworzeniem systemu obserwacji oraz inspekcji członkowie Komisji będą dążyć do opracowania tymczasowych sposobów wyznaczania obserwatorów oraz inspektorów, przy czym tak wyznaczeni obserwatorzy oraz inspektorzy będą uprawnieni do przeprowadzania inspekcji zgodnie z zasadami wymienionymi w powyższym ustępie 2.

Art. XXV.
1. W razie powstania jakiegokolwiek sporu między dwiema lub kilkoma Umawiającymi się Stronami, dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, takie Umawiające się Strony konsultują się ze sobą w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze rokowań, badań, pośrednictwa, pojednania, arbitrażu, postępowania sądowego lub innych pokojowych środków, według ich własnego wyboru.

2. Każdy tego rodzaju spór, który nie zostanie w ten sposób rozstrzygnięty, będzie przekazywany, w każdym przypadku za zgodą wszystkich Stron uczestniczących w sporze, do rozstrzygnięcia Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości albo do arbitrażu, jednakże brak zgody co do przekazania sporu Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości albo do arbitrażu nie zwalnia Stron uczestniczących w sporze od obowiązku kontynuowania poszukiwań rozstrzygnięcia sporu za pomocą jednego ze środków pokojowych wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu.

3. W razie przekazania sporu do arbitrażu, powołuje się sąd arbitrażowy zgodnie z postanowieniami zawartymi w załączniku do niniejszej konwencji.

Art. XXVI.
1. Niniejsza konwencja jest otwarta do podpisu w Canberrze od dnia 1 sierpnia do 31 grudnia 1980 r. przez państwa, które uczestniczyły w Konferencji w sprawie zachowania żywych zasobów morskich Antarktyki, odbytej w Canberrze w dniach od 7 do 20 maja 1980 r.

2. Państwa, które w ten sposób podpisały niniejszą konwencję, będą pierwotnymi sygnatariuszymi konwencji.

Art. XXVII.
1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, zatwierdzeniu lub przyjęciu przez państwa, które ją podpisały.

2. Dokumenty ratyfikacji, zatwierdzenia lub przyjęcia składa się na przechowanie rządowi Australii, który jest depozytariuszem.

Art. XXVIII.
1. Niniejsza konwencja wchodzi w życie trzydziestego dnia po dniu złożenia na przechowanie przez państwa wymienione w ustępie 1 artykułu XXVI niniejszej konwencji ósmego dokumentu ratyfikacji, zatwierdzenia lub przyjęcia,

2. W stosunku do każdego państwa lub organizacji regionalnej integracji gospodarczej, które po dacie wejścia w życie niniejszej konwencji złożą dokumenty ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, konwencja wejdzie w życie trzydziestego dnia po dacie złożenia tych dokumentów.

Art. XXIX.
1. Niniejsza konwencja pozostaje otwarta do przystąpienia dla wszystkich państw, które są zainteresowane w działalności badawczej lub połowowej odnoszącej się do żywych zasobów morskich, do których stosuje się niniejszą konwencję.

2. Do niniejszej konwencji mogą przystąpić utworzone przez suwerenne państwa organizacje regionalnej integracji gospodarczej, w których skład wchodzi jedno lub więcej państw - członków Komisji i którym państwa członkowskie organizacji przekazały w pełni lub częściowo kompetencje dotyczące spraw objętych niniejszą konwencją. Przystąpienie takich organizacji regionalnej integracji gospodarczej będzie przedmiotem konsultacji między członkami Komisji.

Art. XXX.
1. Niniejsza konwencja może być zmieniona w dowolnym czasie.

2. Jeżeli jedna trzecia członków Komisji wypowie się za przeprowadzeniem konferencji w celu omówienia zaproponowanej zmiany, depozytariusz zwoła taką konferencję.

3. Poprawka wchodzi w życie po otrzymaniu przez depozytariusz od wszystkich członków Komisji dokumentów jej ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia.

4. Poprawka wchodzi w życie w stosunku do którejkolwiek Umawiającej się Strony po otrzymaniu przez depozytariusza zawiadomienia o ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu tej poprawki. Każda Umawiająca się Strona, od której takie zawiadomienie nie zostało otrzymane w ciągu jednego roku od dnia wejścia w życie tej poprawki zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu, jest uważana za Stronę, która wystąpiła z niniejszej konwencji,

Art. XXXI.
1. Każda Umawiająca się Strona może wystąpić z niniejszej konwencji 30 czerwca każdego roku, kierując nie później niż 1 stycznia tego samego roku pisemne zawiadomienie do depozytariusza, który po otrzymaniu takiego zawiadomienia natychmiast przekazuje je pozostałym Umawiającym się Stronom.

2. Każda inna Umawiająca się Strona może w ciągu sześćdziesięciu dni po otrzymaniu kopii takiego pisemnego zawiadomienia od depozytariusza również zawiadomić pisemnie o swym wystąpieniu i w takim przypadku w stosunku do Umawiającej się Strony, która wystosowała takie zawiadomienie, konwencja traci moc 30 czerwca tego samego roku.

3. Wystąpienie z konwencji jakiegokolwiek członka komisji nie zwalnia go od zobowiązań finansowych wynikających z niniejszej konwencji.

Art. XXXII.
Depozytariusz zawiadamia wszystkie Umawiające się Strony o:

a) podpisaniu niniejszej konwencji i złożeniu na przechowanie dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia;

b) dacie wejścia w życie niniejszej konwencji oraz jakichkolwiek poprawek do niej.

Art. XXXIII.
1. Niniejsza konwencja, której teksty w językach angielskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim są jednakowo autentyczne, zostanie złożona na przechowanie rządowi Australii, który przekaże jej uwierzytelnione kopie wszystkim Stronom, które ją podpisały i które do niej przystąpiły.

2. Niniejsza konwencja zostanie zarejestrowana przez depozytariusza zgodnie z postanowieniami artykułu 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Sporządzono w Canberrze dnia dwudziestego maja 1980 r.
zmiany:
1984-06-15 Dz.U.1984.61.320 wynik. z
1984-09-01 Dz.U.1986.35.177


MIĘDZYNARODOWA KONWENCJAo bezpieczeństwie życia na morzu, 1974,
sporządzona w Londynie
z dnia 1 listopada 1974 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA MINISTRÓW POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 1 listopada 1974 r. sporządzona została w Londynie Międzynarodowa Konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 16 lutego 1984 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

(tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA
o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974,
sporządzona w Londynie dnia 1 listopada 1974 r.

Przekład.

Umawiające się Rządy,

pragnąc przyczynić się do podniesienia bezpieczeństwa życia na morzu przez ustalenie za wspólną zgodą jednolitych zasad i przepisów zmierzających do tego celu,

uważając, że cel ten najlepiej można osiągnąć przez zawarcie konwencji, która zastąpi Międzynarodową konwencję o bezpieczeństwie życia na morzu z 1960 r., biorąc pod uwagę rozwój, jaki miał miejsce od czasu zawarcia tej konwencji,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł I.

Zobowiązania ogólne wynikające z konwencji

a) Umawiające się Rządy zobowiązują się stosować postanowienia niniejszej konwencji i załącznika do niej, który stanowi integralną część konwencji. Wszelkie powołanie się na niniejszą konwencję oznacza jednocześnie powołanie się na załącznik.

b) Umawiające się Rządy zobowiązują się wydać niezbędne ustawy, dekrety, rozporządzenia i inne przepisy oraz podjąć wszelkie środki, jakie okażą się konieczne w celu zapewnienia niniejszej konwencji zupełnej i całkowitej skuteczności, i to w taki sposób, aby mieć pewność, że pod względem bezpieczeństwa życia statek nadaje się do służby, do jakiej jest przeznaczony.

Artykuł II.

Stosowanie

Niniejsza konwencja ma zastosowanie do statków uprawnionych do podnoszenia bandery państw, których rządy są Umawiającymi się Rządami.

Artykuł III.

Ustawy, przepisy

Umawiające się Rządy zobowiązują się przekazywać informacje i składać Sekretarzowi Generalnemu Międzynarodowej Morskiej Organizacji Doradczej (zwanej dalej "Organizacją"):

a) spis organów nierządowych, upoważnionych do działania w ich imieniu w zakresie administracji środkami dotyczącymi bezpieczeństwa życia na morzu, w celu przekazania go Umawiającym się Rządom, które zapoznają z nim swych urzędników;

b) teksty ustaw, dekretów, rozporządzeń i innych przepisów, jakie zostaną wydane we wszelkich sprawach wchodzących w zakres niniejszej konwencji;

c) dostateczną liczbę wzorów certyfikatów, wydanych w myśl postanowień niniejszej konwencji, w celu przekazania ich Umawiającym się Rządom, które zapoznają z nimi swoich urzędników.

Artykuł IV.

Wypadki siły wyższej

a) Statek, który w chwili wyjścia w jakąkolwiek podróż nie podlega przepisom niniejszej konwencji, nie będzie również im podlegał w razie jakiegokolwiek zboczenia z trasy podczas zamierzonej podróży, jeżeli zboczenie to zostało spowodowane niepogodą lub jakąkolwiek inną przyczyną siły wyższej.

b) Osoby, które znalazły się na statku z powodu siły wyższej lub na skutek spełnienia przez kapitana ciążącego na nim obowiązku przewożenia rozbitków lub innych osób, nie powinny być brane pod uwagę przy ustaleniu, czy którykolwiek przepis niniejszej konwencji ma zastosowanie do danego statku.

Artykuł V.

Przewóz osób w nagłej potrzebie

a) W razie ewakuacji ludzi w celu uniknięcia groźby niebezpieczeństwa dla ich życia, Umawiający się Rząd może zezwolić na przewóz na swych statkach większej liczby osób niż ta, jaką dopuszcza niniejsza konwencja w innych okolicznościach.

b) Takie zezwolenie nie pozbawia innych Umawiających się Rządów prawa do kontroli w ramach niniejszej konwencji nad takimi statkami, gdy zawiną one do ich portów.

c) Zawiadomienie o każdym takim zezwoleniu wraz z podaniem okoliczności powinno być wysłane do Sekretarza Generalnego Organizacji przez Umawiający się Rząd, który takiego zezwolenia udzielił.

Artykuł VI.

Poprzednie traktaty i konwencje

a) Niniejsza konwencja zastępuje i uchyla między Umawiającymi się Rządami Międzynarodową konwencję o bezpieczeństwie życia na morzu, podpisaną w Londynie dnia 17 czerwca 1960 r.

b) Wszelkie inne traktaty, konwencje i porozumienia dotyczące bezpieczeństwa życia na morzu lub spraw z tym związanych, obowiązujące obecnie Rządy będące Stronami niniejszej konwencji, zachowują pełną i całkowitą moc w przewidzianych dla nich okresach ważności odnośnie do:

i) statków, do których niniejsza konwencja nie ma zastosowania,

ii) statków, do których niniejsza konwencja ma zastosowanie w sprawach nie objętych wyraźnie jej postanowieniami.

c) Gdyby jednak te traktaty, konwencje lub porozumienia były sprzeczne z postanowieniami niniejszej konwencji, to postanowienia niniejszej konwencji będą miały pierwszeństwo.

d) Wszystkie sprawy, co do których niniejsza konwencja nie zawiera wyraźnych postanowień, pozostają nadal przedmiotem regulacji prawnej Umawiających się Rządów.

Artykuł VII.

Specjalne przepisy wynikające z porozumień

Jeżeli zgodnie z niniejszą konwencją wydane zostaną specjalne przepisy w wyniku porozumień zawartych między wszystkimi lub niektórymi z Umawiających się Rządów, przepisy takie powinny być podane do wiadomości Sekretarzowi Generalnemu Organizacji w celu ich rozpowszechnienia pomiędzy wszystkimi Umawiającymi się rządami.

Artykuł VIII.

Poprawki

a) Niniejsza konwencja może być zmieniona w jeden ze sposobów określonych w następujących punktach:

b) Poprawki rozpatrywane w ramach Organizacji:

i) Każda poprawka zaproponowana przez Umawiający się Rząd powinna być przedstawiona Sekretarzowi Generalnemu Organizacji, który roześle ją wszystkim Członkom Organizacji i wszystkim Umawiającym się Rządom co najmniej na sześć miesięcy przed jej rozpatrzeniem.

ii) Każda poprawka zaproponowana i rozesłana w sposób określony powyżej powinna być przekazana Komitetowi Bezpieczeństwa na Morzu Organizacji w celu jej rozpatrzenia.

iii) Umawiające się Rządy Państw, niezależnie od tego, czy są, czy też nie są Członkami Organizacji, mają prawo uczestniczyć w postępowaniu Komitetu Bezpieczeństwa na Morzu, mającym na celu rozpatrzenie i uchwalenie poprawek.

iv) Poprawki zostaną uchwalone większością dwóch trzecich Umawiających się Rządów, obecnych i biorących udział w głosowaniu w Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu, rozszerzonym zgodnie z punktem iii) niniejszego ustępu (zwanym dalej "rozszerzonym Komitetem Bezpieczeństwa na Morzu"), pod warunkiem, że co najmniej jedna trzecia Umawiających się Rządów będzie obecna w czasie głosowania.

v) Poprawki uchwalone zgodnie z punktem iv) niniejszego ustępu powinny być podane do wiadomości przez Sekretarza Generalnego Organizacji wszystkim Umawiającym się Rządom w celu ich przyjęcia.

vi)
1) Poprawka do artykułu niniejszej konwencji lub do rozdziału I załącznika będzie uważana za przyjętą w dniu, w którym zostanie przyjęta przez dwie trzecie Umawiających się Rządów.

2) Poprawka do załącznika w części innej niż rozdział I będzie uważana za przyjętą:

aa) po upływie dwóch lat od daty podania jej do wiadomości Umawiającym się Rządom w celu jej przyjęcia lub

bb) po upływie innego okresu, który nie może być krótszy niż jeden rok, jeżeli tak postanowiono w czasie jej uchwalenia większością dwóch trzecich głosów Umawiających się Rządów, obecnych i biorących udział w głosowaniu w rozszerzonym Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu.

Jednakże będzie się uważać, że poprawka nie została przyjęta, gdy w przewidzianym okresie więcej niż jedna trzecia Umawiających się Rządów albo Umawiające się Rządy, których łączna flota handlowa stanowi nie mniej niż pięćdziesiąt procent tonażu brutto światowej floty handlowej, zawiadomią Sekretarza Generalnego, że zgłaszają sprzeciw do poprawki.

vii)
1) Poprawka do artykułu konwencji lub do rozdziału I załącznika wejdzie w życie w stosunku do tych Umawiających się Rządów, które ją przyjęły po upływie sześciu miesięcy od daty, którą uważa się za datę jej przyjęcia, a w stosunku do każdego z Umawiających się Rządów, które przyjęły ją po tej dacie, po upływie sześciu miesięcy od daty przyjęcia jej przez ten Umawiający się Rząd.

2) Poprawka do załącznika w części innej niż rozdział I wejdzie w życie w stosunku do wszystkich Umawiających się Rządów, z wyjątkiem tych, które zgłosiły sprzeciw do poprawki zgodnie z punktem vi) 2) niniejszego ustępu i nie wycofały tego sprzeciwu - po upływie sześciu miesięcy od daty, którą uważa się za datę jej przyjęcia. Jednakże przed ustaloną datą wejścia jej w życie każdy Umawiający się Rząd może przesłać do Sekretarza Generalnego Organizacji oświadczenie, że uważa się za zwolniony z obowiązku stosowania tej poprawki przez okres nie przekraczający jednego roku od daty wejścia jej w życie lub przez dłuższy okres, który może być ustalany większością dwóch trzecich głosów Umawiających się Rządów obecnych i biorących udział w głosowaniu w rozszerzonym Komitecie Bezpieczeństwa na Morzu podczas uchwalania danej poprawki.

c) Poprawka rozpatrywana przez konferencję:

i) Na wniosek Umawiającego się Rządu, uzgodniony co najmniej z jedną trzecią Umawiających się Rządów, Organizacja zwoła konferencję Umawiających się Rządów w celu rozpatrzenia poprawek do niniejszej konwencji.

ii) Każda poprawka uchwalona na takiej konferencji większością dwóch trzecich Umawiających się Rządów, obecnych i biorących udział w głosowaniu, powinna być przekazana przez Sekretarza Generalnego Organizacji wszystkim Umawiającym się Rządom w celu jej przyjęcia.

iii) Jeżeli konferencja nie postanowi inaczej, poprawka będzie uważana za przyjętą i wejdzie w życie zgodnie z procedurą przewidzianą odpowiednio w punktach b) vi) i b) vii) niniejszego artykułu, pod warunkiem, że powołanie się w tych punktach na rozszerzony Komitet Bezpieczeństwa na Morzu będzie oznaczać powołanie się na konferencję.

d)
i) Umawiający się Rząd po przyjęciu poprawki do załącznika, która weszła w życie, nie będzie zobowiązany rozciągać korzyści wypływających z niniejszej konwencji w odniesieniu do certyfikatów wydanych statkowi uprawnionemu do podnoszenia bandery Państwa, którego Rząd, zgodnie z postanowieniami punktu b) vi) 2) niniejszego artykułu, zgłosił sprzeciw do poprawki i nie wycofał takiego sprzeciwu, lecz tylko w takim zakresie, w jakim certyfikaty te odnoszą się do spraw zawartych w danej poprawce.

ii) Umawiający się Rząd po przyjęciu poprawki do załącznika, która weszła w życie, powinien rozciągnąć korzyści wypływające z niniejszej konwencji w odniesieniu do certyfikatów wydanych statkowi uprawnionemu do podnoszenia bandery Państwa, którego Rząd, zgodnie z postanowieniami punktu b) vii) 2) niniejszego artykułu, powiadomił Sekretarza Generalnego Organizacji, że uważa się za zwolniony z obowiązku stosowania tej poprawki.

e) Jeżeli wyraźnie nie postanowiono inaczej, jakakolwiek poprawka do niniejszej konwencji, wprowadzona zgodnie z niniejszym artykułem, dotycząca budowy statków, będzie miała zastosowanie jedynie do tych statków, których stępki zostały położone albo które znajdują się w podobnym stadium budowy w dniu wejścia w życie tej poprawki lub po jej wejściu w życie.

f) Każde oświadczenie o przyjęciu poprawki lub zgłoszeniu sprzeciwu oraz każde zawiadomienie złożone zgodnie z punktem b) vii) 2) niniejszego artykułu powinno być złożone Sekretarzowi Generalnemu Organizacji na piśmie, który zawiadomi o nim wszystkie Umawiające się Rządy oraz o dacie jego otrzymania.

g) Sekretarz Generalny Organizacji zawiadomi wszystkie Umawiające się Rządy o wszelkich poprawkach, które wejdą w życie zgodnie z niniejszym artykułem, jak również o dacie, w której każda z nich wchodzi w życie.

Artykuł IX.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie

a) Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu w siedzibie Organizacji od dnia 1 listopada 1974 r. do dnia 1 lipca 1975 r., a następnie będzie otwarta do przystąpienia. Państwa mogą stać się Stronami niniejszej konwencji przez:

i) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo

ii) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, po którym nastąpi ratyfikacja, przyjęcie lub zatwierdzenie, albo

iii) przystąpienie.

b) Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie następują przez złożenie odpowiedniego dokumentu Sekretarzowi Generalnemu Organizacji.

c) Sekretarz Generalny Organizacji poinformuje Rządy wszystkich Państw, które podpisały niniejszą konwencję lub przystąpiły do niej, o każdym podpisaniu lub złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia oraz o dacie jego złożenia.

Artykuł X.

Wejście w życie

a) Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia, w którym co najmniej dwadzieścia pięć Państw, których floty handlowe stanowią łącznie nie mniej niż pięćdziesiąt procent tonażu brutto światowej floty handlowej, stanie się jej Stronami zgodnie z artykułem IX.

b) Każdy dokument ratyfikacyjny albo dokument przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony do depozytu po dacie wejścia w życie niniejszej konwencji, nabiera mocy po upływie trzech miesięcy od dnia jego złożenia.

c) Po dniu, w którym poprawka do niniejszej konwencji uważana jest za przyjętą zgodnie z artykułem VIII, każdy złożony dokument ratyfikacyjny albo dokument przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będzie odnosić się do konwencji wraz z poprawką.

Artykuł XI.

Wypowiedzenie

a) Niniejsza konwencja może być wypowiedziana przez każdy Umawiający się Rząd w każdym czasie po upływie pięciu lat od daty wejścia w życie konwencji w stosunku do tego Rządu.

b) Wypowiedzenie powinno być dokonane przez złożenie dokumentu wypowiedzenia Sekretarzowi Generalnemu Organizacji, który poinformuje wszystkie inne Umawiające się Rządy o każdym otrzymanym dokumencie wypowiedzenia oraz o dacie jego otrzymania, jak również o dacie, w której wypowiedzenie to nabierze mocy.

c) Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie jednego roku od daty otrzymania przez Sekretarza Generalnego Organizacji dokumentu wypowiedzenia albo po upływie dłuższego okresu wskazanego w tym dokumencie.

Artykuł XII.

Złożenie do depozytu i rejestracja

a) Niniejsza konwencja zostanie złożona Sekretariatowi Generalnemu Organizacji, która przekaże uwierzytelnione jej odpisy Rządom wszystkich Państw, które konwencję podpisały lub do niej przystąpiły.

b) Z chwilą wejścia w życie konwencji Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu zarejestrowania i opublikowania, zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Artykuł XIII.

Języki

Niniejsza konwencja została sporządzona w jednym egzemplarzu w językach chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim, przy czym każdy tekst jest jednakowo autentyczny. Oficjalne tłumaczenia na języki arabski, niemiecki i włoski będą sporządzone i złożone do depozytu wraz z podpisanym oryginałem.

Na dowód powyższego niżej podpisani, należycie upoważnieni w tym celu przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Londynie dnia pierwszego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego czwartego roku.
KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Chińskiej Republiki Ludowej podpisana w Pekinie
dnia 14 lipca 1984 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 14 lipca 1984 r. została podpisana w Pekinie Konwencja konsularna między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Chińskiej Republiki Ludowej w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Chińskiej Republiki Ludowej.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i

Rząd Chińskiej Republiki Ludowej,

kierując się pragnieniem uregulowania i umocnienia stosunków konsularnych w celu rozwoju stosunków przyjaźni i współpracy między obydwoma Państwami,

na podstawie zasad wzajemnego poszanowania suwerenności, nieingerencji w sprawy wewnętrzne drugiego Państwa, równości i wzajemnej korzyści,

postanowiły zawrzeć niniejszą Konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły Pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej -

Ernesta Kuczę, Podsekretarza Stanu

w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Rząd Chińskiej Republiki Ludowej -

Qian Qichena

Wiceministra Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Art. 1.

Definicje.

Dla celów niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

1) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub agencję konsularną;

2) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

3) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną przez Państwo wysyłające do działania w tym charakterze;

4) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, łącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

5) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne, techniczne lub usługowe w urzędzie konsularnym;

6) "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych i pracowników konsularnych;

7) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

8) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego i jego dzieci, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej;

9) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

10) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, fotografie, taśmy magnetofonowe, rejestry i pieczęcie urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

11) "statek Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę pływającą, używaną do żeglugi na wodach, podnoszącą banderę Państwa wysyłającego, z wyjątkiem okrętów wojennych.

12) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej;

13) "obywatel Państwa wysyłającego" oznacza osobę fizyczną mającą obywatelstwo Państwa wysyłającego i odpowiednio osobę prawną tego Państwa.

ROZDZIAŁ PIERWSZY
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie członków urzędów konsularnych.

Art. 2.

Ustanawianie urzędów konsularnych.

1. Urząd konsularny Państwa wysyłającego może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Ustalenie siedziby urzędu konsularnego, jego klasy i okręgu konsularnego, jak również wszelkie późniejsze zmiany będą dokonywane w drodze porozumienia między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym.

Art. 3.

Mianowanie i dopuszczanie kierowników urzędów konsularnych.

1. Kierownicy urzędów konsularnych są mianowani przez Państwo wysyłające. Państwo wysyłające przekaże, w drodze dyplomatycznej, Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego listy komisyjne dotyczące mianowania kierownika urzędu konsularnego. Listy komisyjne zawierają imię i nazwisko, stopień kierownika urzędu konsularnego, siedzibę i klasę urzędu konsularnego, jak również okręg konsularny.

2. Po otrzymaniu listów komisyjnych o mianowaniu kierownika urzędu konsularnego Państwo przyjmujące powinno niezwłocznie udzielić exequatur. Jeżeli Państwo przyjmujące odmawia udzielenia exequatur, nie jest obowiązane do podania Państwu wysyłającemu przyczyny odmowy.

3. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji na mocy upoważnienia Państwa przyjmującego, zwanego exequatur.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji za zgodą Państwa przyjmującego. W takim wypadku mają zastosowania postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 4.

Tymczasowe wykonywanie funkcji kierownika urzędu konsularnego.

1. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji lub jeżeli jego stanowisko nie jest tymczasowo obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego w Państwie przyjmującym urzędnika konsularnego w Państwie przyjmującym albo członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie. Państwo wysyłające uprzednio notyfikuje Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego imię i nazwisko oraz ostatni stopień osoby tymczasowo wykonującej funkcje kierownika urzędu konsularnego.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. Członek personelu dyplomatycznego, wyznaczony do pełnienia funkcji kierownika urzędu konsularnego na podstawie ustępu 1, będzie nadal korzystał z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 5.

Zawiadamianie organów okręgu konsularnego.

Po udzieleniu exequatur przez Państwo przyjmujące lub z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące powinno niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe organy okręgu konsularnego. Powinno ono również zapewnić podjęcie niezbędnych środków dla umożliwienia kierownikowi urzędu konsularnego wywiązywania się z obowiązków urzędowych i korzystania z ułatwień, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

Art. 6.

Notyfikowanie o przyjazdach i wyjazdach.

Państwo wysyłające notyfikuje w odpowiednim czasie Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego lub właściwym organom okręgu konsularnego, co następuje:

1) nominację członków urzędu konsularnego, imię i nazwisko, obywatelstwo, stopień, datę przyjazdu, datę ostatecznego wyjazdu lub zakończenia wykonywania funkcji, jak również inne zmiany mające wpływ na ich status w czasie ich zatrudnienia w urzędzie konsularnym;

2) przybycie i ostateczny wyjazd członka rodziny członka urzędu konsularnego, jego imię i nazwisko, obywatelstwo oraz fakt, że dana osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

3) przybycie i ostateczny wyjazd członków personelu prywatnego, ich imiona i nazwiska, obywatelstwo, wykonywane funkcje oraz fakt zakończenia ich służby;

4) zatrudnienie i zwolnienie pracowników konsularnych mających obywatelstwo Państwa przyjmującego lub mających miejsce stałego pobytu w tym Państwie.

Art. 7.

Obywatelstwo członków urzędu konsularnego oraz członów personelu prywatnego.

1. Urzędnik konsularny powinien mieć obywatelstwo Państwa wysyłającego i nie może mieć miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym.

2. Pracownik konsularny i członek personelu prywatnego powinien być obywatelem Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego.

Art. 8.

Dokumenty tożsamości.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie dokumenty tożsamości każdemu członkowi urzędu konsularnego, jak również członkom jego rodziny.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do obywateli Państwa przyjmującego lub osób mających miejsce stałego pobytu w tym Państwie.

Art. 9.

Zakończenie wykonywania funkcji członków urzędu konsularnego.

1. Państwo przyjmujące może w każdej chwili, bez obowiązku uzasadnienia swojej decyzji, powiadomić w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające o tym, że exequatur udzielone kierownikowi urzędu konsularnego zostało cofnięte albo że urzędnik konsularny został uznany za persona non grata lub że pracownik konsularny jest osobą niepożądaną. W tym wypadku Państwo wysyłające odwoła daną osobę albo położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

2. Wykonywanie funkcji członka urzędu konsularnego ulega zakończeniu między innymi przez:

1) cofnięcie exequatur przez Państwo przyjmujące;

2) notyfikację przez Państwo przyjmujące Państwu wysyłającemu, że dany urzędnik konsularny został uznany za persona non grata lub że dany pracownik konsularny został uznany za osobę niepożądaną;

3) notyfikację przez Państwo wysyłające Państwu przyjmującemu, że funkcje danej osoby uległy zakończeniu.

ROZDZIAŁ DRUGI
Funkcje konsularne.

Art. 10.

Funkcje urzędnika konsularnego polegają na:

1) ochronie praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli w Państwie przyjmującym, jak również udzielaniu pomocy obywatelom Państwa wysyłającego;

2) przyczynianiu się do rozwoju przyjaznych stosunków między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym w dziedzinie gospodarczej, handlowej, kulturalnej, naukowej i turystycznej;

3) uzyskiwaniu, za pomocą wszelkich legalnych środków, informacji o Państwie przyjmującym w zakresie polityki, gospodarki, handlu, kultury, nauki, turystyki i zdawaniu z tego sprawy rządowi Państwa wysyłającego;

4) wykonywaniu innych funkcji powierzonych przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to się nie sprzeciwia.

Art. 11.

Porozumiewanie się z obywatelami Państwa wysyłającego.

1. Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się i spotykać z każdym obywatelem Państwa wysyłającego w swoim okręgu konsularnym oraz udzielać mu pomocy i zapewniać opiekę prawną.

2. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywatela Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani jego dostępu do tego urzędu.

Art. 12.

Zastępstwo obywateli Państwa wysyłającego.

W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego nie może, w odpowiednim czasie, podjąć się ochrony swych praw i interesów z powodu nieobecności w Państwie przyjmującym lub z jakiejkolwiek innej przyczyny, urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, zastępować danego obywatela przed sądami lub innymi organami Państwa przyjmującego lub zapewnić mu odpowiednie zastępstwo aż do czasu, gdy obywatel ten wyznaczy swego pełnomocnika lub sam zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 13.

Prowadzenie rejestru obywateli i wydawanie dokumentów.

1. Urzędnik konsularny ma prawo:

1) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

2) prowadzić rejestr urodzeń i zgonów obywateli Państwa wysyłającego i wydawać odpowiednie dokumenty; nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania odpowiednich ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego;

3) wykonywać wszelkie czynności dotyczące zawierania związków małżeńskich między obywatelami Państwa wysyłającego i wydawać dokumenty zawarcia związku małżeńskiego zgodnie z prawem Państwa wysyłającego;

4) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian lub je unieważniać;

5) wydawać lub przedłużać wizy.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie urzędnika konsularnego, będą niezwłocznie i nieodpłatnie przesyłać do celów urzędowych odpowiednie dokumenty dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 14.

Funkcje notarialne i legalizacja.

1. Urzędnik konsularny ma prawo:

1) uwierzytelniać wszelkie dokumenty obywateli Państwa wysyłającego, jak również poświadczać zgodność z oryginałem wszelkich kopii, wyciągów i fotokopii lub tłumaczeń takich dokumentów oraz uwierzytelniać własnoręczność podpisów obywateli Państwa wysyłającego na wszelkiego rodzaju dokumentach;

2) uwierzytelniać podpisy oraz pieczęcie na dokumentach wydanych przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego;

3) tłumaczyć wszelkiego rodzaju dokumenty na język urzędowy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczać zgodność tłumaczeń z oryginałem;

4) przyjmować i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

5) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego, dokonane zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa;

6) wydawać i uwierzytelniać dokumenty miejsca pochodzenia towarów;

7) wykonywać inne funkcje notarialne i legalizacyjne powierzone przez Państwo wysyłające.

2. Dokument sporządzony, poświadczony lub zalegalizowany przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego będzie miał taką samą ważność i moc w Państwie przyjmującym jak dokumenty sporządzone, poświadczone lub zalegalizowane przez właściwe organy tego Państwa, jeśli jego treść nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 15.

Przyjmowanie do depozytu dokumentów i przedmiotów.

1. Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze lub przedmioty wartościowe od obywatela Państwa wysyłającego.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować przedmioty zagubione w Państwie przyjmującym przez obywatela Państwa wysyłającego, w celu przekazania ich właścicielowi.

3. W razie śmierci obywatela Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym, który nie miał miejsca stałego pobytu w tym Państwie, właściwe organy Państwa przyjmującego zaopiekują się własnością zmarłego pozostawioną w tym Państwie i przekażą ją, bez postępowania prawnego, urzędnikowi konsularnemu. Urzędnik konsularny spłaci wszelkie długi, pozostawione przez zmarłego w Państwie przyjmującym, do łącznej sumy wartości tych przedmiotów.

Art. 16.

Ustanowienie opieki lub kurateli.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadamiają urzędnika konsularnego o potrzebie ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem Państwa wysyłającego mającym miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym.

2. Urzędnik konsularny będzie współdziałać w sprawach wymienionych w ustępie 1 z właściwymi organami Państwa przyjmującego, a w razie potrzeby zaproponuje osobę, która pełniłaby obowiązki opiekuna lub kuratora.

Art. 17.

Powiadomienia o aresztowaniu i odwiedziny.

1. W razie zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego, właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego, nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia, w którym zastosowano te środki.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności w jakiejkolwiek innej formie w celu przeprowadzenia z nim rozmów, udzielania pomocy, w tym również obrony prawnej, a także z nim korespondować. Widzenie odbędzie się niezwłocznie, jednakże właściwe organy Państwa przyjmującego nie powinny odmówić widzenia po upływie trzech dni od dnia, w którym nastąpiło zawiadomienie. Następne odwiedziny mogą się odbywać w rozsądnych okresach.

3. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, odbywającego karę pozbawienia wolności w Państwie przyjmującym.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach, które im przysługują zgodnie z tymi postanowieniami.

5. Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.

Art. 18.

Zawiadomienie o wypadkach i zgonach.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

2. Po otrzymaniu informacji o zgonie obywatela Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego i na wniosek urzędnika konsularnego przekażą mu bezpłatnie akt zgonu lub kopię albo odpis innego dokumentu potwierdzającego zgon.

Art. 19.

Funkcje w sprawach spadkowych.

1. Jeżeli obywatel Państwa wysyłającego, powołany do spadku jako spadkobierca lub zapisobierca, jest uprawniony do dziedziczenia lub otrzymania spadku po zmarłym w Państwie przyjmującym, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, właściwe organy Państwa przyjmującego poinformują niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu spadku.

2. W razie zgonu w Państwie przyjmującym obywatela Państwa wysyłającego, który pozostawił spadek w Państwie przyjmującym, właściwe organy Państwa przyjmującego poinformują niezwłocznie urzędnika konsularnego o składzie masy spadkowej i miejscu położenia spadku, a także o miejscu pobytu osób uprawnionych do spadku. Jeżeli zmarły pozostawił testament, właściwe organy Państwa przyjmującego przekażą odpis testamentu urzędnikowi konsularnemu na jego prośbę.

3. Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawiania pełnomocnictwa, do reprezentowania bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela przed sądem i innymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego, który jest uprawniony do spadku lub ma roszczenie do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli obywatel ten jest nieobecny lub nie może uczestniczyć w postępowaniu spadkowym. Przedstawicielstwo wygaśnie, gdy obywatel lub jego przedstawiciel podejmą się sami ochrony swoich praw i interesów. Urzędnik konsularny powinien przestrzegać ustaw i innych przepisów obowiązujących w Państwie przyjmującym podczas reprezentowania obywatela Państwa wysyłającego.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą, zgodnie ze swoimi ustawami i innymi przepisami, wszelkie odpowiednie środki dla zabezpieczenia spadku, o którym mowa w ustępie 2, i poinformują niezwłocznie urzędnika konsularnego o podjętych środkach. Urzędnik konsularny ma prawo być obecny przy inwentaryzacji, nałożeniu i zdjęciu pieczęci oraz przy sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, a także w razie podjęcia środków dla zabezpieczenia spadku.

5. Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków przekażą mu niezwłocznie spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.

6. Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, pieniędzy lub innego mienia należnego z tytułu spadku, odszkodowań, rent, polis ubezpieczeniowych i wszelkich innych należności.

7. Przekazanie mienia i należności z Państwa przyjmującego, stosownie do ustępów 5 i 6, może być dokonane przez urzędnika konsularnego jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 20.

Doręczanie dokumentów

Urzędnik konsularny ma prawo, na wniosek właściwego organu Państwa wysyłającego, przyjmować zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego od obywateli Państwa wysyłającego dobrowolne zeznania lub doręczać im pisma sądowe i pozasądowe.

Art. 21.

Udzielanie pomocy statkom Państwa wysyłającego.

1. Urzędnik konsularny ma prawo udzielania wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego, które znajdują się na morzu terytorialnym, wodach wewnętrznych, w portach lub innych miejscach zakotwiczenia w Państwie przyjmującym.

2. Urzędnik konsularny, podczas wykonywania funkcji wymienionych w ustępie 1, ma prawo:

1) wejść na statek i przyjmować oświadczenia dotyczące statku, przewożonego towaru i podróży;

2) przyjąć wizytę kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi, a w wypadku koniecznym zorganizować umieszczenie ich w szpitalu lub powrót do kraju;

3) przyjmować, skontrolować, poświadczać, wystawiać albo przedłużać świadectwa lub inne dokumenty dotyczące statku;

4) załatwiać spory między kapitanem a członkami załogi lub między członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę lub warunków pracy, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego;

5) zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego prowadzić nadzór i inspekcję statku, prowadzić dochodzenie w sprawie zdarzeń, jakie miały miejsce podczas rejsu, podjąć kroki w celu zapewnienia dyscypliny i porządku na statku;

6) udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi opieki i pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewnić im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub jakiejkolwiek innej osoby;

7) dokonywać wszelkich innych czynności przewidzianych przez prawo Państwa wysyłającego w sprawach morskich, pod warunkiem że nie są one sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

3. Podczas pełnienia funkcji wymienionych w niniejszym artykule urzędnik konsularny jest zobowiązany do przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego uznają wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego, w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich funkcji urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.

Art. 22.

Uszkodzone statki Państwa wysyłającego.

1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ zatonięciu lub osiadł na mieliźnie albo też doznał innego poważnego uszkodzenia na wodach wewnętrznych lub morzu terytorialnym Państwa przyjmującego, właściwe organy Państwa przyjmującego poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego.

2. W wypadkach wymienionych w ustępie 1 urzędnik konsularny ma prawo udzielić pomocy statkowi oraz jego załodze, a także domagać się pomocy od Państwa przyjmującego.

3. W wypadkach wymienionych w ustępie 1 właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą wszelkie niezbędne środki w celu zorganizowania ratowania pasażerów i członków załogi. Niezależnie od tego na żądanie kapitana statku lub urzędnika konsularnego udzielą niezbędnej pomocy dla ratowania i ochrony statku, jego wyposażenia lub ładunku, a także przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunku, które znalazły się poza statkiem.

4. Gdy wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty pochodzące z rozbitego statku Państwa wysyłającego zostaną znalezione na brzegu lub w jego pobliżu albo zostaną dostarczone do portu Państwa przyjmującego, w razie nieobecności kapitana, jego przedstawiciela, przedstawiciela urzędu ubezpieczeniowego lub w braku możliwości podjęcia przez nich odpowiednich środków, właściwe organy Państwa przyjmującego poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego, który jest upoważniony do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć właściciel, gdyby był obecny.

5. Urzędnik konsularny ma prawo być obecny w postępowaniu wszczętym w celu ustalenia przez właściwe organy Państwa przyjmującego przyczyn awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub jego zatonięcia.

6. Statek, który uległ uszkodzeniu, jego wyposażenie, ładunek lub inne przedmioty nie podlegają opłatom celnym lub innym podobnym opłatom na terytorium Państwa przyjmującego, jeśli nie zostały dostarczone na sprzedaż lub do użytku w tym państwie.

Art. 23.

Pomoc udzielana statkom Państwa wysyłającego przez organy Państwa przyjmującego.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą niezbędnej pomocy statkom Państwa wysyłającego.

2. W razie gdy członek załogi, który nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, opuści statek Państwa wysyłającego na terytorium Państwa przyjmującego bez zgody kapitana, właściwe organy tego Państwa udzielą pomocy w poszukiwaniu takiej osoby, na prośbę kapitana lub urzędnika konsularnego.

Art. 24.

Sprawowanie jurysdykcji na pokładzie statku Państwa wysyłającego.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego mogą wykonywać swoją jurysdykcję co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, znajdującego się na morzu terytorialnym, wodach wewnętrznych lub w porcie, w razie:

1) przestępstwa popełnionego przez obywatela Państwa przyjmującego lub na szkodę obywatela tego Państwa;

2) przestępstwa naruszającego spokój i bezpieczeństwo portu, na morzu terytorialnym lub na wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego;

3) przestępstwa naruszającego ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego dotyczące ochrony zdrowia, bezpieczeństwa życia na morzu, spraw celnych, imigracyjnych, zanieczyszczenia morza lub nielegalnego przewozu albo sprzedaży narkotyków.

2. Niezależnie od postanowień przewidzianych w ustępie 1 właściwe organy Państwa przyjmującego, zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami, mają prawo również wykonywać swoją jurysdykcję co do przestępstw naruszających spokój publiczny, bezpieczeństwo Państwa przyjmującego lub wyrządzających szkodę interesom tego Państwa. Jednakże bez zgody urzędnika konsularnego lub kapitana statku nie mogą ingerować w wewnętrzne sprawy tego statku.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego mogą na prośbę kapitana statku lub urzędnika konsularnego wykonywać swoją jurysdykcję na pokładzie statku Państwa wysyłającego.

4. W razie gdy właściwe organy Państwa przyjmującego zamierzają zastosować środki przymusu na statku Państwa wysyłającego przeciwko kapitanowi statku, członkom załogi lub pasażerom statku albo zająć znajdujące się na nim mienie powinny uprzednio zawiadomić o tym urzędnika konsularnego. W wypadku pilności sprawy, gdy uprzednie zawiadomienie urzędnika konsularnego jest niemożliwe, właściwe organy Państwa przyjmującego powinny niezwłocznie udzielić informacji o związanych z tym faktach i podjętych krokach.

5. Postanowienia ustępu 4 nie mają zastosowania w razie przeprowadzonej przez właściwe organy Państwa przyjmującego zwykłej kontroli w sprawach paszportowych, celnych i sanitarnych ani przy podejmowaniu działań dla ratowania życia na morzu bądź zapobiegania zanieczyszczeniu wód oraz w czasie dochodzenia podjętego na żądanie lub za zgodą kapitana statku.

Art. 25.

Wizyty na statkach państw obcych.

Po uprzedniej zgodzie kapitana statku urzędnik konsularny ma prawo odwiedzić statek podnoszący banderę jakiegokolwiek innego państwa niż banderę Państwa wysyłającego, płynący do portu lub innego miejsca zakotwiczenia w Państwie wysyłającym. Urzędnik konsularny jest obowiązany przestrzegać przepisów obowiązujących na terenie portu.

Art. 26.

Statki powietrzne Państwa wysyłającego.

Postanowienia artykułów 21 - 25 niniejszej konwencji będą stosowane również do statków powietrznych Państwa wysyłającego, jak również statków powietrznych czarterowanych przez przedsiębiorstwa Państwa wysyłającego, jeśli obowiązujące wielostronne umowy lotnicze, których stronami są Państwo przyjmujące i Państwo wysyłające, lub dwustronne umowy nie stanowią inaczej.

Art. 27.

Wykonywanie funkcji konsularnych w okręgu konsularnym i poza nim.

Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym. Za zgodą Państwa przyjmującego może również wykonywać funkcje konsularne poza tym okręgiem.

Art. 28.

Porozumiewanie się z organami Państwa przyjmującego.

Przy wykonywaniu swych funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

1) właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego;

2) właściwych naczelnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy oraz zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 29.

Przestrzeganie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

1. Członkowie urzędu konsularnego oraz członkowie ich rodzin są obowiązani, bez uszczerbku dla ich przywilejów i immunitetów, przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Członkowie urzędu konsularnego nie będą wykonywać w Państwie przyjmującym, poza swoimi funkcjami urzędowymi, żadnej działalności zawodowej lub handlowej dla zysku osobistego.

3. Pomieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

4. Środki transportu będące własnością Państwa wysyłającego, używane przez urząd konsularny, i środki transportu członków urzędu konsularnego i członków ich rodzin podlegają przepisom Państwa przyjmującego w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia.

Art. 30.

Wykonywanie funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

1. Przedstawicielstwo dyplomatyczne Państwa wysyłającego może wykonywać funkcje konsularne. W tym wypadku obowiązują postanowienia niniejszej konwencji.

2. Przedstawicielstwo dyplomatyczne Państwa wysyłającego notyfikuje Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego imiona, nazwiska i rangę członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzielonych do wykonywania funkcji konsularnych.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzieleni do wykonywania funkcji konsularnych, korzystają z przywilejów i immunitetów przysługujących im na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

ROZDZIAŁ TRZECI
Ułatwienia, przywileje i immunitety dotyczące urzędów konsularnych.

Art. 31.

Ułatwienia w działalności urzędu konsularnego.

Państwo przyjmujące udziela wszelkich ułatwień w wykonywaniu funkcji urzędu konsularnego i zastosuje odpowiednie środki w celu umożliwienia członkom urzędu konsularnego wykonywania ich funkcji bez przeszkód.

Art. 32.

Nabywanie pomieszczeń konsularnych i mieszkań.

1. Państwo wysyłające lub jego przedstawiciele mają prawo do nabywania na własność, wynajmowania lub nabywania w inny sposób gruntów, budynków i mieszkań na potrzeby urzędu konsularnego, z wyjątkiem mieszkań członków urzędu konsularnego będących obywatelami Państwa przyjmującego lub osób mających w nim miejsce stałego pobytu, oraz budowy i przebudowy budynków niezbędnych na te potrzeby.

2. Wykonując uprawnienia wymienione w ustępie 1, Państwo wysyłające będzie przestrzegało ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w zakresie prawa dotyczącego nabywania i użytkowania gruntów, prawa budowlanego, urbanistyki i planowania przestrzennego.

3. Państwo przyjmujące, zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami, ułatwi urzędowi konsularnemu Państwa wysyłającego nabywanie odpowiednich pomieszczeń przeznaczonych na potrzeby urzędu konsularnego. W razie potrzeby Państwo przyjmujące udzieli pomocy Państwu wysyłającemu w nabywaniu mieszkań dla członków urzędu konsularnego.

Art. 33.

Używanie flagi i godła państwowego.

1. Państwo wysyłające ma prawo umieszczać godło na budynku zajmowanym przez urząd konsularny i na drzwiach wejściowych, jak również na rezydencji kierownika urzędu oraz na budynku urzędu konsularnego odpowiedni napis, oznaczający urząd konsularny w językach Państwa wysyłającego i Państwa przyjmującego.

2. Państwo wysyłające ma prawo wywieszać swoją flagę na budynku urzędu konsularnego i na rezydencji kierownika urzędu konsularnego, a także na środkach jego transportu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

Art. 34.

Nietykalność pomieszczeń konsularnych oraz mieszkań urzędników konsularnych.

1. Pomieszczenia konsularne oraz mieszkania urzędników konsularnych są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego lub kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym lub bez uzyskania na to zgody upoważnionej osoby przez któregokolwiek z nich.

2. Państwo przyjmujące podejmie wszelkie właściwe środki dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

Art. 35.

Nietykalność archiwów.

Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 36.

Swoboda porozumiewania się.

1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego do wszelkich celów urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, łącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną oraz korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna.

3. Poczta konsularna powinna być opieczętowana i mieć widoczne zewnętrzne oznaczenia jej charakteru oraz może zawierać tylko korespondencję urzędową i dokumenty lub przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego urzędu konsularnego.

4. Poczta konsularna nie będzie otwierana lub zatrzymywana.

5. Kurier konsularny powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument, stwierdzający jego status i określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. Kurierem konsularnym może być tylko obywatel Państwa wysyłającego nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym. W czasie wykonywania swych obowiązków służbowych kurier konsularny znajduje się po ochroną Państwa przyjmującego i korzysta z nietykalności osobistej oraz nie będzie podlegał zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

6. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub statku powietrznego Państwa wysyłającego. Kapitan ten będzie zaopatrzony w urzędowy dokument określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. Nie będzie on jednak uważany za kuriera konsularnego. Na podstawie porozumienia z właściwymi organami Państwa przyjmującego urzędnik konsularny może bezpośrednio odebrać pocztę konsularną lub przekazać ją kapitanowi statku.

Art. 37.

Zwolnienie od rekwizycji.

Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego, jak również jego środki transportu nie podlegają żadnej formie rekwizycji w celach obrony narodowej lub użyteczności publicznej. Jeżeli na te cele niezbędne jest wywłaszczenie, powinny być przedsięwzięte wszelkie odpowiednie środki dla uniknięcia utrudnienia wykonywania funkcji konsularnych i powinno być niezwłocznie wypłacone Państwu wysyłającemu pełne i efektywne odszkodowanie.

Art. 38.

Zwolnienia od podatków i opłat pomieszczeń konsularnych, mieszkań i środków transportu.

1. Pomieszczenia konsularne, a także mieszkania urzędników konsularnych, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, jak również wszelkie środki transportu urzędu konsularnego są zwolnione w Państwie przyjmującym od wszelkich państwowych, terenowych lub komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za specjalnie świadczone usługi.

2. Zwolnień wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat, które muszą być uiszczone zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego przez osobę zawierającą umowę z Państwem wysyłającym lub z osobą działającą w jego imieniu.

Art. 39.

Opłaty i inne należności konsularne.

1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności zgodne z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Opłaty i inne należności wymienione w ustępie 1 nie podlegają jakimkolwiek podatkom i opłatom w Państwie przyjmującym.

ROZDZIAŁ CZWARTY
Przywileje i immunitety członków urzędu konsularnego.

Art. 40.

Ochrona członków urzędu konsularnego.

Państwo przyjmujące będzie traktowało członków urzędu konsularnego z należytym szacunkiem i zastosuje wszelkie środki dla zapobiegania jakimkolwiek zamachom na ich osoby, wolność lub godność.

Art. 41.

Swoboda poruszania się.

Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Art. 42.

Immunitet jurysdykcyjny.

1. Urzędnicy konsularni nie podlegają jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego. Korzystają oni z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlegają zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

2. Postanowień ustępów 1 i 2 nie stosuje się do następujących spraw cywilnych:

1) wynikłych z zawarcia umowy przez członka urzędu konsularnego, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób dorozumiany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

2) wytoczonych na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd, statek lub statek powietrzny.

3) dotyczących spadków, w których członek urzędu konsularnego występuje wyłącznie jako osoba prywatna w charakterze spadkobiercy, zapisobiercy, wykonawcy testamentu, zarządcy lub kuratora spadku, a nie jako przedstawiciel Państwa wysyłającego.

3. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu lub w razie jego zatrzymania, aresztowania albo pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego. W czasie tego postępowania Państwo przyjmujące będzie traktować pracownika konsularnego z należytym szacunkiem i powinno unikać wszelkich przeszkód w wykonywaniu przez niego obowiązków urzędowych.

Art. 43.

Obowiązek składania zeznań.

1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia stawienia się lub złożenia zeznań, nie można wobec niego stosować środka przymusu ani sankcji. Pracownicy konsularni nie mogą odmówić złożenia zeznań, z wyjątkiem wypadków określonych w ustępie 3.

2. Właściwy organ Państwa przyjmującego, wzywający członka urzędu konsularnego do złożenia zeznań, nie powinien utrudniać wykonywania jego obowiązków urzędowych. Może on, gdy jest to możliwe, przyjąć takie zeznanie od członka urzędu konsularnego w urzędzie konsularnym lub w mieszkaniu członka urzędu konsularnego albo przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są zobowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych obowiązków urzędowych ani do przedstawiania urzędowej korespondencji lub innych dokumentów z archiwów konsularnych.

4. Członkowie urzędu konsularnego nie mają obowiązku składania zeznań jako rzeczoznawcy w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

Art. 44.

Zwolnienia od świadczeń osobistych i rzeczowych.

Państwo przyjmujące powinno zwalniać członków urzędu konsularnego od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, daninami i zakwaterowaniem. Będą oni również zwolnieni, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, od obowiązku rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt, zezwoleń na zatrudnienie i innych tego rodzaju formalności dotyczących cudzoziemców.

Art. 45.

Zwolnienie członków urzędu konsularnego od opodatkowania.

1. Członkowie urzędu konsularnego są zwolnieni od wszelkich podatków i opłat, państwowych, terenowych i komunalnych Państwa przyjmującego, z wyjątkiem:

1) podatków pośrednich, które normalnie wliczane są w cenę towarów lub usług;

2) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

3) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 47 niniejszej konwencji;

4) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju dochodów prywatnych, mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

5) opłat pobieranych za specjalnie świadczone usługi;

6) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 38 niniejszej konwencji.

2. Członkowie urzędu konsularnego, zatrudniający osoby, których wynagrodzenia nie są zwolnione od podatków od dochodów w Państwie przyjmującym, powinni wypełniać obowiązki nakładane przez ustawy i inne przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od dochodów.

Art. 46.

Zwolnienie od opłat celnych i rewizji celnej.

1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

1) przedmiotów i środków transportu przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

2) przedmiotów i środków transportu przeznaczonych do osobistego użytku urzędnika konsularnego łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do urządzenia się; artykuły konsumpcyjne nie powinny przekraczać ilości koniecznych do bezpośrednich potrzeb urzędnika konsularnego;

3) przedmiotów i środków transportu, sprowadzonych w momencie pierwszego urządzania się w urzędzie konsularnym przez pracownika konsularnego.

2. Bagaż osobisty urzędnika konsularnego jest zwolniony od rewizji celnej. Może on być poddawany tej rewizji tylko wówczas, gdy istnieją poważne powody do przypuszczenia, że zawiera przedmioty inne niż wymienione w punkcie 2 ustępu 1 albo przedmioty, których wwóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego albo które podlegają jego ustawom i innym przepisom o kwarantannie. Rewizja taka powinna być dokonywana w obecności zainteresowanego urzędnika konsularnego lub jego przedstawiciela.

Art. 47.

Spadek po członku urzędu konsularnego.

W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny albo członka służby prywatnej, który nie miał obywatelstwa Państwa przyjmującego lub miejsca stałego pobytu w tym Państwie, Państwo przyjmujące jest obowiązane:

1) zezwolić na wywóz ruchomego mienia zmarłego, z wyjątkiem takiego mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci danej osoby;

2) nie pobierać podatków spadkowych ani podatków od przeniesienia prawa własności w co do mienia ruchomego pozostawionego przez zmarłego w tym Państwie.

Art. 48.

Przywileje i immunitety członków rodzin członków urzędu konsularnego i członków personelu prywatnego.

1. Członkowie rodzin członków urzędu konsularnego korzystają odpowiednio z przywilejów i immunitetów przyznawanych w niniejszej konwencji członkom urzędu konsularnego. Niniejsze postanowienia nie dotyczą osób, które są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie albo które wykonują w nim działalność zarobkową.

2. Pracownicy konsularni, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie, nie korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem postanowień artykułu 43 ustępu 3 niniejszej konwencji.

3. Z wyjątkiem postanowień artykułu 47 niniejszej konwencji przywileje i immunitety określone w niniejszej konwencji nie będą przyznawane członkom personelu prywatnego.

Art. 49.

Zrzeczenie się przywilejów i immunitetów.

1. Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 42 i 43 niniejszej konwencji. To zrzeczenie się powinno być wyraźne i zakomunikowane Państwu przyjmującemu na piśmie.

2. Wszczęcie przez członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny postępowania w wypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

3. Zrzeczenie się immunitetu od jurysdykcji w odniesieniu do postępowania sądowego lub administracyjnego nie jest uważane za pociągające za sobą zrzeczenie się immunitetu w stosunku do środków wykonania orzeczenia. W stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

ROZDZIAŁ PIĄTY Postanowienia końcowe.

Art. 50.

Ratyfikacja, wejście w życie i wygaśnięcie.

1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Konwencja niniejsza zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim wypadku utraci moc po upływie dwunastu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Sporządzono w Pekinie dnia 14 lipca 1984 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i chińskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia

Rządu

Polskiej Rzeczypospolitej

Ludowej

Ernest Kucza

Z upoważnienia

Rządu

Chińskiej Republiki

Ludowej

Qian Qichen

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 grudnia 1984 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski
zmiany:
1997-06-18 Dz.U.1998.33.177 wynik. z załącznik 1 ust. I pkt 17


PROTOKÓŁ
zmieniający Międzynarodową konwencję o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów
z dnia 25 sierpnia 1924 r.,
zmienioną Protokołem z dnia 23 lutego 1968 r., sporządzony w Brukseli dnia 21 grudnia 1979 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 21 grudnia 1979 r. został sporządzony w Brukseli Protokół zmieniający Międzynarodową konwencję o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów z dnia 25 sierpnia 1924 r., zmienioną Protokołem z dnia 23 lutego 1968 r.

Po zaznajomieniu się z powyższym protokołem Rada Państwa uznała go i uznaje za słuszny z zastrzeżeniem, że zgodnie z ustępem 1 artykułu IV Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną artykułem III, oświadcza, że wymieniony protokół jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 8 kwietnia 1982 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: J. Czyrek


PROTOKÓŁ zmieniający Międzynarodową konwencję o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów z dnia 25 sierpnia 1924 r., zmienioną Protokołem z dnia 23 lutego 1968 r.

Przekład

Umawiające się Strony niniejszego protokołu,

będące Stronami Międzynarodowej konwencji o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów, sporządzonej w Brukseli dnia 25 sierpnia 1924 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Brukseli dnia 23 lutego 1968 r.,

uzgodniły, co następuje:

Art. I.
W rozumieniu niniejszego protokołu "konwencja" oznacza Międzynarodową konwencję o ujednostajnieniu niektórych zasad dotyczących konosamentów i Protokół jej podpisania, sporządzoną w Brukseli dnia 25 sierpnia 1924 r., zmienioną protokółem sporządzonym w Brukseli dnia 23 lutego 1968 r.

Art. II.
1. W artykule 4 ustępie 5 litera a) konwencji otrzymuje następujące brzmienie:

"a) Jeżeli rodzaj i wartość towarów nie zostały zadeklarowane przez załadowcę przed załadowaniem i zamieszczone w konosamencie, to ani przewoźnik, ani statek nie są lub nie staną się w żadnym wypadku odpowiedzialni za jakiekolwiek straty lub uszkodzenia dotyczące towarów lub z nimi związane ponad kwotę stanowiącą równowartość 666,67 jednostek rozliczeniowych za opakowanie lub jednostkę albo 2 jednostek rozliczeniowych za kilogram wagi brutto towarów straconych lub uszkodzonych, w zależności od tego, co będzie wyższe".
2. W artykule 4 ustępie 5 litera d) konwencji otrzymuje następujące brzmienie:

"d) Jednostkę rozliczeniową wymienioną w niniejszym artykule stanowi Specjalne Prawo Ciągnienia, według definicji Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Kwoty wskazane pod literą a) niniejszego ustępu będą przeliczane na walutę krajową według kursu tej waluty w dniu określonym przez prawo sądu, który spór rozpoznaje.
W przeliczeniu na Specjalne Prawo Ciągnienia kurs waluty krajowej Państwa, które jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego, obowiązujący we wspomnianym terminie dla swoich operacji i transakcji, będzie ustalany zgodnie z metodą określania wartości, stosowaną przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. W przeliczeniu na Specjalne Prawo Ciągnienia kurs waluty krajowej Państwa, które nie jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego, będzie ustalony w sposób określony przez to Państwo.
Niezależnie od powyższego Państwo, które nie jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego i którego przepisy nie zezwalają na zastosowanie postanowień powyższych zdań, może w czasie ratyfikacji protokołu z 1979 r. lub przystąpienia do niego albo w każdym okresie późniejszym oświadczyć, że ograniczenie odpowiedzialności określone w niniejszej konwencji do stosowania na jego terytorium będzie ustalone w następujący sposób:
i) w odniesieniu do kwoty 666,67 jednostek rozliczeniowych, określonej w ustępie 5 litera a) niniejszego artykułu - 10000 jednostek monetarnych;
ii) w odniesieniu do kwoty 2 jednostek rozliczeniowych, określonej w ustępie 5 litera a) niniejszego artykułu - 30 jednostek monetarnych.
Jednostka monetarna, o której mowa w powyższym zdaniu, odpowiada 65,5 miligramom złota próby 900. Wymiana kwot określonych w tym zdaniu na walutę krajową będzie dokonana zgodnie z przepisami danego Państwa.
Sposób przeliczania oraz wymiana określone w powyższych zdaniach mogą być dokonane w taki sposób na walutę krajową Państwa, aby były równe, tak dalece, jak to jest możliwe, rzeczywistej wartości kwot określonych w ustępie 5 litera a) niniejszego artykułu - tak jak zostało to wyrażone w jednostkach rozliczeniowych.
Państwa zawiadomią depozytariusza o sposobie przeliczenia lub o wyniku wymiany, jeśli to możliwe, w trakcie składania dokumentu ratyfikacyjnego Protokołu z 1979 r. albo dokumentu przystąpienia do niego oraz w razie zmiany w wymienionych wypadkach".
Art. III.
Każdy spór między Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszego protokołu, który nie może być uregulowany w drodze rokowań, zostanie poddany arbitrażowi na żądanie jednej ze Stron. Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od daty zażądania arbitrażu Strony nie dojdą do porozumienia co do organizacji arbitrażu, każda z nich będzie mogła przedstawić spór Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości, składając wniosek zgodnie ze statutem Trybunału.

Art. IV.
1. Każda Umawiająca się Strona może w chwili podpisania lub ratyfikacji niniejszego protokołu lub w chwili przystąpienia do niego oświadczyć, że nie uważa się za związaną artykułem III.

2. Każda Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie zgodnie z poprzednim ustępem, może w każdej chwili wycofać to zastrzeżenie w drodze notyfikacji skierowanej do rządu belgijskiego.

Art. V.
Niniejszy protokół będzie otwarty do podpisu Państw, które podpisały konwencję z dnia 25 sierpnia 1924 r. lub protokół z dnia 23 lutego 1968 r. albo będących Stronami konwencji.

Art. VI.
1. Niniejszy protokół podlega ratyfikacji.

2. Ratyfikacja niniejszego protokołu przez Państwo, które nie jest Stroną konwencji, oznacza ratyfikację konwencji.

3. Dokumenty ratyfikacyjne będą składane rządowi belgijskiemu.

Art. VII.
1. Państwa nie wymienione w artykule V będą mogły przystąpić do niniejszego protokołu.

2. Przystąpienie do niniejszego protokołu oznacza przystąpienie do konwencji.

3. Dokumenty przystąpienia będą składane do depozytu rządowi belgijskiemu.

Art. VIII.
1. Niniejszy protokół wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od daty złożenia pięciu dokumentów ratyfikacyjnych lub dokumentów przystąpienia.

2. W stosunku do Państwa ratyfikującego niniejszy protokół lub przystępującego do niego po złożeniu pięciu dokumentów ratyfikacyjnych lub dokumentów przystąpienia niniejszy protokół wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od daty złożenia dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia.

Art. IX.
1. Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszy protokół w drodze notyfikacji rządowi belgijskiemu.

2. Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie jednego roku od daty otrzymania notyfikacji przez rząd belgijski.

Art. X.
1. Każde Państwo będzie mogło w chwili podpisania, ratyfikacji lub przystąpienia albo kiedykolwiek później oświadczyć w drodze pisemnej notyfikacji rządowi belgijskiemu, do których terytoriów, za których stosunki międzynarodowe jest ono odpowiedzialne, niniejszy protokół ma zastosowanie. Protokół będzie miał zastosowanie do wymienionych terytoriów po upływie trzech miesięcy od daty otrzymania tej notyfikacji przez rząd belgijski, ale nie przed datą wejścia w życie niniejszego protokołu w stosunku do tego Państwa.

2. Rozciągnięcie to odnosi się również do konwencji, jeżeli nie ma ona jeszcze zastosowania do tych terytoriów.

3. Każda Umawiająca się Strona, która złożyła oświadczenie zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, może w każdej chwili zawiadomić rząd belgijski, że protokół przestaje mieć zastosowanie do odpowiednich terytoriów. Takie wypowiedzenie nabierze mocy po upływie jednego roku od daty otrzymania przez rząd belgijski notyfikacji o wypowiedzeniu.

Art. XI.
Rząd belgijski będzie zawiadamiał Państwa sygnatariuszy oraz Państwa, które przystąpią do niniejszego protokołu:

1) o podpisaniach, ratyfikacjach i przystąpieniach dokonanych zgodnie z artykułami V, VI i VII,

2) o dacie, w której niniejszy protokół wejdzie w życie zgodnie z artykułem VIII,

3) o notyfikacjach dotyczących terytorialnego stosowania, dokonanych zgodnie z artykułem X,

4) o oświadczeniach i zawiadomieniach dokonanych zgodnie z artykułem II,

5) o oświadczeniach dokonanych zgodnie z artykułem IV,

6) o wypowiedzeniach otrzymanych zgodnie z artykułem IX.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie upoważnieni, podpisali niniejszy protokół.

Sporządzono w Brukseli dnia 21 grudnia 1979 roku w językach francuskim i angielskim w jednym egzemplarzu, złożonym do depozytu w archiwum rządu belgijskiego, który będzie wydawał jego uwierzytelnione odpisy; obydwa teksty są jednakowo autentyczne.
zmiany:
1997-10-16 Dz.U.1998.33.177 wynik. z


UMOWA EUROPEJSKA
o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR),
sporządzona w Genewie
dnia 15 listopada 1975 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 15 listopada 1975 r. sporządzona została w Genewie Umowa europejska o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR).

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną, potwierdzając zastrzeżenie złożone zgodnie z artykułem 15 przy podpisaniu umowy, że Polska Rzeczpospolita Ludowa nie uważa się za związaną artykułem 13 tej umowy; oświadcza, że wymieniona umowa jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 14 września 1984 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

Przekład


UMOWA EUROPEJSKA
O GŁÓWNYCH DROGACH RUCHU MIĘDZYNARODOWEGO (AGR)
Sporządzona w Genewie dnia 15 listopada 1975 r.

Umawiające się Strony,

świadome konieczności ułatwienia i rozwoju międzynarodowego ruchu drogowego w Europie,

zważywszy, że dla umocnienia i rozwoju stosunków między krajami europejskimi ważne jest przystąpienie do uzgodnionego planu budowy i rozbudowy dróg przystosowanych do wymagań przyszłego ruchu międzynarodowego,

uzgodniły, co następuje:


Określenie i przyjęcie sieci międzynarodowej dróg "E"

Art. 1.
Umawiające się Strony przyjmują projekt sieci drogowej, zwanej dalej "siecią międzynarową dróg E�", opisanej w załączniku I do niniejszej umowy, jako uzgodniony plan budowy i rozbudowy dróg o znaczeniu międzynarodowym, który zamierzają realizować w ramach swoich programów krajowych.

Art. 2.
Sieć międzynarodowa dróg "E" składa się z dróg w układzie kratownicy o ogólnym kierunku północ - południe i zachód - wschód; ponadto zawiera drogi pośrednie położone między drogami podstawowymi oraz drogi stanowiące odgałęzienia, odnogi i drogi łącznikowe.


Budowa i rozbudowa dróg sieci Międzynarodowej "E"

Art. 3.
Drogi sieci międzynarodowej "E", o których mowa w artykule 1 umowy, powinny być zgodne z postanowieniami załącznika II do niniejszej umowy.


Oznakowanie dróg sieci międzynarodowej "E"

Art. 4.
1. Drogi sieci międzynarodowej "E" będą identyfikowane i oznakowane za pomocą znaków opisanych w załączniku III do niniejszej umowy.

2. Wszystkie znaki używane do oznaczania dróg sieci międzynarodowej "E", które nie są zgodne z postanowieniami niniejszej umowy i jej załączników, będą usunięte w ciągu trzech lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy w stosunku do danego Państwa, z zastosowaniem artykułu 6.

3. Nowe znaki drogowe, opisane w załączniku III do niniejszej umowy, zostaną wprowadzone na wszystkich drogach sieci międzynarodowej "E" w ciągu czterech lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy w stosunku do danego Państwa, z zastosowaniem artykułu 6.

4. Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają ograniczeniom mogącym wyniknąć z programów krajowych, o których mowa w artykule 1 niniejszej umowy.


Tryb podpisywania niniejszej umowy i stania się stroną

Art. 5.
1. Niniejsza umowa pozostanie otwarta do podpisania do dnia 31 grudnia 1976 r. dla Państw, które są członkiem Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych bądź są przyjęte do Komisji w charakterze doradczym, zgodnie z paragrafem 8 regulaminu tej komisji.

2. Państwa te mogą stać się stronami niniejszej umowy:

a) przez jej podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia;

b) przez jej podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, po którym nastąpi ratyfikacja, przyjęcie lub zatwierdzenie; albo

c) przez przystąpienie.

3. Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie będą dokonane przez złożenie dokumentu sporządzonego w dobrej i należytej formie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.


Wejście w życie niniejszej umowy

Art. 6.
1. Umowa niniejsza wejdzie w życie po upływie 90 dni bądź od dnia jej podpisania przez osiem Państw bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, pod warunkiem że jedna lub więcej dróg sieci międzynarodowej "E" łączy w sposób nieprzerwany terytoria co najmniej czterech Państw, które podpisały w ten sposób umowę lub złożyły taki dokument. Jeżeli ten warunek nie będzie spełniony, umowa wejdzie w życie po upływie 90 dni bądź po jej podpisaniu bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, bądź od złożenia dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, które pozwoli wypełnić ten warunek.

2. Dla każdego Państwa, które złoży swój dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia po dacie, od której biegnie okres 90 dni wymieniony w ustępie 1, umowa wejdzie w życie po upływie 90 dni od daty tego złożenia.

3. Z chwilą wejścia w życie niniejsza umowa uchyli i zastąpi w stosunkach między Umawiającymi się Stronami deklarację o budowie głównych dróg międzynarodowych, podpisaną w Genewie 16 września 1950 r.


Tryb zmiany tekstu zasadniczego niniejszej umowy

Art. 7.
1. Zasadniczy tekst niniejszej umowy będzie mógł być zmieniony w trybie określonym w niniejszym artykule.

2.
a) na wniosek jednej Umawiającej się Strony każda zmiana zaproponowana przez tę Stronę do tekstu zasadniczego niniejszej umowy będzie rozpatrzona przez Grupę Roboczą Transportu Drogowego Europejskiej Komisji Gospodarczej (EKG)

b) Jeżeli zmiana zostanie przyjęta większością dwóch trzecich obecnych i głosujących członków i jeżeli ta większość stanowi dwie trzecie obecnych i głosujących Umawiających się Stron, Sekretarz Generalny zawiadomi o tym wszystkie Umawiające się Strony w celu jej przyjęcia.

c) Jeżeli zmiana zostanie przyjęta przez dwie trzecie Umawiających się Stron, Sekretarz generalny notyfikuje to wszystkim Umawiającym się Stronom i zmiana wejdzie w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty tej notyfikacji. Zmiana wejdzie w życie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron, z wyjątkiem tych, które przed jej wejściem w życie oświadczą, że jej nie przyjmują.

3. Na wniosek co najmniej jednej trzeciej Umawiających się Stron zostanie zwołana przez Sekretarza Generalnego konferencja, na którą zostaną zaproszone Państwa wymienione w artykule 5. Tryb wskazany pod literą a) i b) ustępu 2 będzie stosowany do każdej zmiany przedstawionej do rozpatrzenia na tej konferencji.


Tryb zmiany załącznika I do niniejszej umowy

Art. 8.
1. Załącznik I do niniejszej umowy będzie mógł być zmieniony w trybie określonym w niniejszym artykule.

2. Na wniosek jednej Umawiającej się Strony każda zmiana zaproponowana przez tę Stronę do załącznika I do niniejszej umowy będzie rozpatrzona przez Grupę Roboczą Transportu Drogowego Europejskiej Komisji Gospodarczej (EKG).

3. Zmiana ta, jeżeli zostanie przyjęta przez większość obecnych i głosujących członków i jeżeli większość ta stanowi większość obecnych i głosujących Umawiających się Stron, będzie podana do wiadomości przez Sekretarza Generalnego właściwym organom bezpośrednio zainteresowanych Umawiających się Stron. Za bezpośrednio zainteresowane Umawiające się Strony uważa się:

a) w razie włączenia nowej lub zmiany istniejącej międzynarodowej drogi kategorii "A", każdą Umawiającą się Stronę, przez której terytorium przebiega dana droga;

b) w razie włączenia nowej lub zmiany istniejącej międzynarodowej drogi kategorii "B", każdą Umawiającą się Stronę, która sąsiaduje z krajem występującym z wnioskiem i której terytorium przecina droga lub drogi międzynarodowe kategorii "A", z którą lub z którymi łączy się nowa lub zmieniona droga międzynarodowa kategorii "B". Będą również uważane za sąsiedzkie w rozumieniu niniejszego ustępu dwie Umawiające się Strony, na których terytorium znajdują się punkty końcowe morskiego połączenia zapewnionego wyżej wymienioną drogą lub drogami międzynarodowymi kategorii "A".

4. Każda propozycja zmiany, która będzie zgłoszona zgodnie z postanowieniami ustępu 3, będzie przyjęta, jeżeli w okresie sześciu miesięcy od daty tego zgłoszenia żaden właściwy organ bezpośrednio zainteresowanych Umawiających się stron nie zgłosi Sekretarzowi Generalnemu swego sprzeciwu względem zmiany. Jeżeli organ jednej Umawiającej się Strony oświadczy, że zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznym jego zgoda uzależniona jest od uzyskania specjalnego zezwolenia lub akceptacji organu ustawodawczego, zgoda tego organu na zmianę załącznika I do niniejszej umowy będzie uważana za udzieloną i propozycja zmiany zostanie przyjęta dopiero w chwili, gdy ten organ notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu, że uzyskał wymagane zezwolenie lub akceptację. Jeżeli ta notyfikacja nie zostanie dokonana w terminie osiemnastu miesięcy po dacie, w której propozycja zmiany została zgłoszona temu organowi, lub jeżeli w terminie wyżej wymienionych sześciu miesięcy właściwy organ bezpośrednio zainteresowanej Umawiającej się Strony zgłosi zastrzeżenie do proponowanej zmiany, zmiana ta nie będzie przyjęta.

5. O każdej przyjętej zmianie Sekretarz Generalny powiadomi wszystkie Umawiające się Strony i wejdzie ona w życie w stosunku do wszystkich Umawiających się Stron po upływie trzech miesięcy od daty tego zawiadomienia.


Tryb zmiany załącznika II i III do niniejszej umowy

Art. 9.
1. Załączniki II i III do niniejszej umowy będą mogły być zmienione w trybie określonym w niniejszym artykule.

2. Na wniosek jednej Umawiającej się Strony każda zaproponowana przez tę Stronę zmiana załącznika II i III do niniejszej umowy będzie rozpatrzona przez Grupę Roboczą Transportu Drogowego Europejskiej Komisji Gospodarczej (EKG).

3. Zmiana ta, jeżeli zostanie przyjęta przez większość obecnych i głosujących członków i jeżeli ta większość stanowi większość obecnych i głosujących Umawiających się Stron, będzie podana przez Sekretarza Generalnego do wiadomości organom wszystkich Umawiających się Stron w celu jej przyjęcia.

4. Zmiana ta będzie przyjęta, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od tego zawiadomienia swój sprzeciw względem zmiany zgłosi Sekretarzowi Generalnemu mniej niż jedna trzecia właściwych organów Umawiających się Stron.

5. O każdej zmianie Sekretarz Generalny powiadomi wszystkie Umawiające się Strony i wejdzie ona w życie po upływie trzech miesięcy od daty tego zawiadomienia.


Zawiadomienie o adresie organu, który należy powiadomić o propozycjach zmiany załączników do niniejszej umowy

Art. 10.
Każde Państwo w chwili podpisywania, ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej umowy lub przystępowania do niej poda do wiadomości Sekretarzowi Generalnemu nazwę i adres swego organu, który należy zawiadomić zgodnie z postanowieniami artykułów 8 i 9 niniejszej umowy o proponowanych zmianach załączników do tej umowy.


Wypowiedzenie umowy i zaprzestanie jej obowiązywania

Art. 11.
Każda Umawiająca się Strona będzie mogła wypowiedzieć niniejszą umowę w drodze pisemnej notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wypowiedzenie nabierze mocy po upływie roku od dnia otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Art. 12.
Umowa niniejsza utraci moc, jeżeli w jakimkolwiek okresie kolejnych dwunastu miesięcy liczba Umawiających się Stron będzie mniejsza niż osiem.


Regulowanie sporów

Art. 13.
1. Każdy spór między dwoma lub wieloma Umawiającymi się Stronami dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej umowy, który nie może być rozstrzygnięty przez uczestniczące w sporze Strony w drodze negocjacji lub w inny sposób, będzie przekazany do arbitrażu, jeżeli tego zażąda którakolwiek z Umawiających się Stron uczestniczących w sporze, i w konsekwencji tego zostanie przekazany jednemu lub kilku arbitrom wybranym na podstawie wzajemnego porozumienia się Stron uczestniczących w sporze. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od daty zażądania arbitrażu Strony uczestniczące w sporze nie osiągną porozumienia co do wyboru arbitra lub arbitrów, każda z tych Stron będzie mogła zwrócić się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyznaczenie jednego arbitra, któremu spór będzie przekazany do rozstrzygnięcia.

2. Orzeczenie arbitra lub arbitrów wyznaczonych zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu będzie obowiązywało Umawiające się Strony uczestniczące w sporze.


Ograniczenie zastosowania niniejszej umowy

Art. 14.
Żadne postanowienie niniejszej umowy nie będzie interpretowane jako zakazujące Umawiającej się Stronie zastosowania środków zgodnych z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych i ograniczonych do wymagań sytuacji, które ona uważa za niezbędne do zapewnienia swego zewnętrznego lub wewnętrznego bezpieczeństwa.


Oświadczenie w sprawie artykułu 13 niniejszej umowy

Art. 15.
Każde Państwo w chwili podpisywania niniejszej umowy lub składania dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będzie mogło oświadczyć, że nie uważa się za związane artykułem 13 niniejszej umowy. Inne Umawiające się Strony nie będą związane artykułem 13 wobec każdej Umawiającej się Strony, która złożyła takie oświadczenie.


Notyfikacja Umawiającym się Stronom

Art. 16.
Oprócz oświadczeń, notyfikacji i zawiadomień przewidzianych w artykułach 7, 8, 9 i 15 niniejszej umowy Sekretarz Generalny będzie zawiadamiał Umawiające się Strony i inne Państwa wymienione w artykule 5 o:

a) podpisaniu, ratyfikacji, przyjęciach, zatwierdzeniach i przystąpieniach zgodnie z artykułem 5;

b) datach wejścia w życie niniejszej umowy zgodnie z artykułem 6;

c) dacie wejścia w życie zmian niniejszego umowy zgodnie z artykułem 7 ustęp 2 litera c), artykułem 8 ustępy 4 i 5 i artykułem 9;

d) wypowiedzeniach zgodnie z artykułem 11;

e) wygaśnięciu niniejszej umowy zgodnie z artykułem 12.


Złożenie tekstu niniejszej umowy Sekretarzowi Generalnemu

Art. 17.
Po dniu 31 grudnia 1976 r. oryginał niniejszej umowy zostanie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który przekaże jego uwierzytelnione odpisy wszystkim Państwom wymienionym w artykule 5 niniejszej umowy.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszą umowę.

Sporządzono w Genewie dnia piętnastego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego piątego roku w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim i rosyjskim, przy czym wszystkie trzy teksty są jednakowo autentyczne.

Załącznik I


SIEĆ MIĘDZYNARODOWA DRÓG "E"


Objaśnienia

1. Drogi podstawowe i drogi pośrednie określone jako kategoria "A" są oznaczone liczbą dwucyfrową; drogi stanowiące odgałęzienia, odnogi lub drogi łącznikowe określone jako kategoria "B" są oznaczone liczbą trzycyfrową.

2. Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe otrzymują oznaczenie nieparzystą liczbą dwucyfrową z końcówką 5, wzrastającą z zachodu na wschód. Drogi podstawowe przebiegające z zachodu na wschód otrzymują oznaczenie parzystą liczbą dwucyfrową z końcówką "0", wzrastającą z północy na południe. Drogi pośrednie otrzymują odpowiednio oznaczenie liczbą dwucyfrową nieparzystą i parzystą, mieszczącą się między liczbami dróg podstawowych, pomiędzy którymi się znajdują. Drogi kategorii "B" otrzymują oznaczenie liczbą trzycyfrową, z której pierwsza cyfra jest cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na północ od drogi "B", druga - cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na zachód od tej drogi "B", a trzecia cyfra jest liczbą porządkową.


WYKAZ DRÓG


A. Drogi główne


1) Kierunek zachód - wschód


a) Drogi podstawowe

E 20 Shannon - Limerick - Portlaoise - Dublin... Liverpool -

Menchester - Bradford - Leeds - Hull... Esbjerg - Kolding -

Middelfart - Nyborg -... Kors�r - Kobengavn... Malm� -

Ystad... Tallin - Leningrad.

E 30 Cork - Waterford - Wexford - Rosslare... Fishguard -

Swansea - Cardiff - Newport - Bristol - London - Colchester -

Ipswich - Felixstowe... Hoek van Holland - Den Haag -

Gouda - Utrecht - Amersfoort - Oldenzaal - Osnabr�ck -

Bad Oeynhausen - Hannover - Braunschweig - Magdeburg - Berlin -

Świebodzin - Poznań - Łowicz - Warszawa - Brest - Minsk -

Smolensk - Moskva.

E 40 Calais - Oostende - Gent - Bruxelles - Li�ge - Aachen - K�ln -

Olpe - Giessen - Bad Herfeld - Herleshausen - Eisenach -

Erfurt - Gera - Karl-Marx-Stadt - Dresden - G�rlitz - Legnica -

Wrocław - Opole - Gliwice - Kraków - Przemyśl - Lvov - Rovno -

Zhitomir - Kiev - Kharkov - Rostov na Donu.

E 50 Brest - Rennes - Le Mans - Paris - Reims - Metz - Saarbr�cken -

Mannheim - Heilbronn - Feuchrwangen - N�rnberg - Rozvadov -

Plze� - Praha - Jihlava - Brno - �ilina - Pre�ov - Ko�ice -

Vy�n� Nemeck� - Uzhgorod - MukaŁevo.

E 60 Brest - Nantes - Tours - Mulhouse - Basel - Olten - Z�rich -

Winterthur - St. Gallen - St. Margretgen - Lauterach -

Feldkirch - Imst - Innsbruck - W�rgl - Salzburg - Linz - Wien -

Nickelsdorf - Mosonmagyaróv�r - Gy�r - Budapest - P�sp�klad�ny -

Oradea - Cluj - Turda - T�rgu-Mure� - Bra�ov - Ploie�ti -

Bucure�ti - Urziceni - Slobozia - H�r�ova - Constan�a.

E 70 La Rochelle - Lyon - Chamb�ry - Susa - Torino - Aless�ndria -

Tortona - Brescia - Verona - Mestre (Venezia) - Palmanova -

Trieste - Ljubljana - Zagreb - Djakovo - Beograd - VrsaŁ -

Timisoara - Caransebes - Turnu Severin - Craiova - Pite�ti -

Bucure�ti - Giurgiu - Ruse - Razgrad - Choumen - Varna.

E 80 La Coruna - Santander - Bilbao - San Sebasti�n - Pau -

Toulouse - Narbonne - Nimes - Aix-en-Provence - Nice -

Vintimiglia - Savona - Genova - La Spezia - Migliarino -

Livorno - Grosseto - Roma - Pescara... Dubrovnik -

Petrovac - Titograd - Pri�tina - Ni� - Dimitrovgrad - Sofia -

Plovdiv - Edirne - Babaeski - Silivri - Istanbul - Izmir -

Adapazari - Bolu - Gerede - Ankara - Yozgat - Sivas -

Erzincan - Mutu - Askale - Erzurum - Agri - Iran.

E 90 Lisboa - Setśbal - Pegoes - Elvas - Badajcz - Madrid -

Zaragoza - L�rida - Barcelona -... Mazara del Vallo - Palermo -

Messina... Reggio di Calabria - Cantanzaro - Sibari -

Crotone - Metaponto - Taranto - Brindisi... Igoumenitsa -

Icannina - Kozani - Thessaloniki - Alexandrovpolis - Ipsula -

Kesan... Izmir - Aydin - Antalya - Tarsus - Adana -

K�m�rler - Gaziantep - Urfa - Mardin - Nusaybin - Cizre -

Esendere - Iran.


b) Drogi pośrednie

E 12 Mo i Rana - Umea... Vaasa - Tampere - Helsinki.

E 16 Londonderry - Belfast... Glasgow - Edinburgh.

E 18 Craigavon - Belfast - Larne... Stranraer - Gretna -

Carlisle - Newcastle... Stavanger - Kristiansand - Larvik-

Drammen - Oslo - Orje - Karlstad - �rebro - Arboga -

Enk�ping - Stockholm - Norrt�lje - Kappelsk�r... Aland...

Turku and Naantali - Helsinki -Vaalimaa - Leningrad.

E 22 Holyhead - Chester - Warrington - Manchester - Leeds -

Doncaster - Immingham -... Amsterdam - Groningen - Oldenburg -

Bremen - Hamburg - L�beck - Rostock - Stralsund - Sassnitz.

E 24 Hamburg - Berlin.

E 26 Berlin - Szczecin - Goleniow - Koszalin - Gdansk.

E 28 Birmingham - Cambridge - Ipswich.

E 32 Colchester - Harwich.

E 36 Antwerpen - Eindhoven - Venlo - Oberhausen - Kamen -

Bad Oeynhausen.

E 38 Berlin - L�bbenau - Cottbus - Legnica.

E 42 Dunkerque - Lille - Mons - Chaleroi - Namur - Li�ge -

St. Vith - Wittlich - Bingen - Wiesbaden - Frankfurt am Main -

Aschaffenburg - W�rzburg.

E 44 St. Brieuc - Caen - Rouen - Amiens - Charleville - M�zi�res -

Luxembourg - Trier - Wittlich - Koblenz - Ransbach-Baumbach -

Giessen.

E 46 Rouen - Reims - Charleville - M�zi�res - Li�ge.

E 48 Bayreuth - Marktredwitz - Cheb - Karlovy Vary - Praha.

E 52 Paris - Nancy - Strasbourg - Appenweier - Karlsruhe-

Stuttgart - Ulm - M�nchen - Braunau - Wels - Linz.

E 54 Paris - Chaumont - Mulhouse - Basel - Waldshut - Lindau -

Memmingen - M�nchen - Rosenheim - Salzburg.

E 56 N�rnberg - Regensburg - Deggendorf - Passau - Wels - Sattledt.

E 62 Nantes - Poitiers - M�con - Gen�ve - Lausanne - Martigny -

Sion - Simplon - Gravellona Toce - Milano - Tortona.

E 64 Szeged - Arad - Deva - Sibiu - Bra�ov.

E 66 Torino - Milano - Brescia.

E 68 Fortezza - St. Candido - Spittal - Villach - Klagenfurt.

Graz - Veszpr�m - Balatonaliga.

E 72 Nice - Cuneo - Asti - Alessandria.

E 74 Migliarino - Firenze.

E 76 Bordeaux - Toulouse.

E 78 Grosseto - Arezzo - Sansepoloro - Fano.

E 82 Coimbra - Celorico da Beira - Salamanca - Valladolid - Burgos.

E 86 Krystalopigi - Florina - Vevi - Yefira - Thessaloniki.

E 88 Kesan - Tekirdag - Silivri.

E 92 Rion - Egion.

E 94 Corinthos - Athinai.


2) Kierunek północ - południe


a) Drogi podstawowe

E 05 Greenock - Glasgow - Gretna - Carlisle - Penrith - Preston -

Warrington - Birmingham - Newbury - Southampton...

Le Havre - Paris - Orl�ans - Tours - Poitiers - Bordeaux -

San Sebasti�n - Burgos - Madrid - Cordóba - Sevilla - C�diz -

Algeciras.

E 15 Inverness - Parth - Edinburgh - Newcastle - Scotch-Corner -

Doncaster - London - Folkestone - Dover... Calais - Paris -

Lyon - Orange - Narbonne - Gerona - Barcelona - Tarragona -

Castellón de la Plana - Valencia - Alicante - Murcia -

Algecires.

E 25 Amsterdam - Utrecht - 's-Hertogenbosch - Eindgoven - Maastricht -

Li�ge - Bastogne - Arlon - Luxemburg - Metz - St. Avold -

Strasbourg - Mulhouse - Basel - Olzen - Bern - Lausanne -

Gen�ve - Mont-Blanc - Aosta - Torino - Alessandria - Tortona -

Genova.

E 35 Hoek van Holland - Rotterdam - Gouda - Utrecht - Arnhem -

Emmerich - Oberhausen - K�ln - Ransbach - Baumbach -

Frankfurt am Main - Heidelberg - Karlsruhe - Offenburg -

Basel - Olten - Luzern - Altdorf - S. Gottardo - Bellinzona -

Lugano - Chiasso - Como - Milano - Piacenza - Parma - Modena -

Firenze - Arezzo - Roma.

E 45 Vollan - Mo i Rana - Stjordalshalsen - Trendheim - Dombas -

Otta - Hamar - Eidsvoll - Oslo - Moss - Svinesund - Uddevalla -

G�teborg - Halmstad - H�lsingborg... Helsing�r - Kobenhavn -

Koge - Vordingborg - Rodby... Puttgarden... Hamburg -

Walsrode - Hannover - Northeim - G�ttingen - Kassel -

Bad Hersfeld - Fulda -W�rzburg - N�rnberg - M�nchen -

Rosenheim - W�rgl - Innsbruck - Brenner-Pass/Passo del Brennero -

Fartezza - Bolzano - Trento - Verona - Modena - Bologna -

Cesena - Perugia - Roma - Napoli - Salerno - Sicignano -

Cosenza - Villa S. Giovanni... Messina - Cat�nia - Siracusa -

Gela.

E 55 Tornio - Haparanda - Lulea - Umea - Sunisvall - G�vle -

Uppsala - Stockholm - S�dert�lje - Norrk�ping - Link�ping -

J�nk�ping - H�lsingborg - Malm� - Trelleborg... Sassnitz -

Stralsund - Rostock - Berlin - L�bbenau - Dresden - Cinovec -

Teplice - Praha - T�bor - �esk� Bud�jovice - Dolni Dvołist� -

Linz - Salzburg - Villach - Tarvisio - Udine - Palmanova -

Mestre (Venezia) - Ravenna - Cesena - Rimini - Fano - Ancona -

Pescara - Canosa - Bari - Brindisi... Igoumenitsa - Preveza -

Messolongi - Rion - Patrai - Pyrgos - Kalamai.

E 65 Ystad... Swinoujscie - Wolin - Goleniow - Szcezecin -

Świebodzin - Jelenia-Góra - Harrachov - �elezny Brod - Turnov -

Mlad� - Boleslav - Praha - Jihlava - Brno - Błechlav -

Bratislava - Rajka - Mosonmagyaróv�r - Czorna - Szombathely -

K�rmend - R�dics - Zagreb - Karlevac - Rijeka - Split - Metković -

Dubrovnik - Petrovac - Titograd - Bijelo Polje - Scopje - Kicevo -

Ohrid - Bitolj - Niki - Vevi - Kozani - L�rissa - Domokos -

Lamia - Brallos - Itea... Egion - Korintos - Tripolos -

Gythion.

E 75 Tromso - Nordkjosbotn - Skibotn - Helligskogen - Kilpisj�rvi -

Tornio - Oulu - Jyv�skyl� - Lahti - Helsinki... Gdańsk -

Elbląg - Ostróda - Mława - Warszawa - Radom - Kraków -

Trsten� - Ruśomberck - Bansk� - Bystrica - Zvolen - �ahy -

Budapest - Szeged - Bacgrad - Ni� - Kumanovc - Skopje -

Gevgelija - Evzoni - Thessaloniki - L�rissa - Almyros -

Lamia - Athinai - Chania - Iraklion - Agios Nikolaos -

Sitia.

E 85 �ernovoy - Siret - Suceava - Roman - BaŁou - M�r�e�ti -

Buz�u - Urziceni - Bucure�ti - Giurgiu - Ruse - Bjala -

Velico Tirnovo - Stara Zagora - Haskove - Podkova - Komotini.

E 95 Leningrad - Moskva - Oryol - Kharkov - Simferopol - Alushta -

Yalta.


b) Drogi pośrednie

E 01 Larne - Belfast - Dublin - Xexford - Rosslare... La Coruna -

Pontevedra - Porto - Albergaria a Velha - Coimbra -

Villa Franca de Xira - Lisbca - Sevśal - Portimao - Faro -

Huelva - Seville.

E 03 Charbourg - Rennes - Nantes - La Rochelle.

E 07 Orl�ans - Limoges - Toulouse - Zaragoza.

E 13 Doncaster - Sheffield - Nottingham - Leicester - Northampton - London.

E 17 Antwerpen - Gent - Kortrijk - Cambrai - Reims - Beaune.

E 19 Amsterdam - Den Eaag - Rotterdam - Breda - Antwerpen -

Bruxelles - Mons - Valenciennes - Paris.

E 21 Metz - Nancy - Dijon - Gen�ve - Chamb�ry - Grenoble -

Valence - Marseille.

E 23 Metz - Nancy - Besan�on - Vallorbe - Lausanne.

E 27 Dortmund - K�ln - Pr�m - Luxembourg - Saarbr�cken -

Sarreguemines - (E 25 Strasbourg).

E 29 Belfort - Bern - Martigny - Grand-Saint-Bernard - Aosta.

E 31 Parma - La Spezia.

E 33 Rotterdam - Gorinchem - Nijmegen - Goch - Krefeld - K�ln -

Koblenz - Bingen - Ludwigshafen.

E 37 Stockholm - S�dert�lje - �rebro - Mariestad - G�teborg...

Frederikshavn - Alborg - Arhus - Vejle - Kolding - Krusa -

Flensburg - Schleswig - Neum�nster - Hamburg - Bremen -

Osnabr�ck - Dortmund - Olpe - Giessen.

E 39 Giessen. - Frankfurt am Main - Darmstadt.

E 41 W�rzburg - Heilbronn - Stuttgart - Donaueschingen - Schaffhausen - Winterthur - Z�rich - Altdorf.

E 43 W�rzburg - Feuchzwangen - Ulm - Memmingen - Lindau - Bregenz - St. Margrethen - Buchs - Chur - S. Bernardino - Bellinzona.

E 47 Magdeburg - Halle - Leipzig - Karl - Marx - Stadt - Boś� Zar - Karlovy Vary - Plze� - �esk� Bud�jovice - Tłevo� - Hal�mky - Wien.

E 49 Orehoved - Nyk�bing - Gedser -... Rostock.

E 51 Berlin - Leipzig - Gera - Hof - Bayreuth - N�rnberg.

E 53 Plze� - Bayer - Eisenstein - Deggendorf - M�nchen.

E 57 Sattledt - Liezen - St. Michael - Graz - Maribor - Ljubljana.

E 59 Praha - Jihlava - Wien - Graz - Spielfeld - Maribor - Zagreb - Karlovac - BihaŁ - Donjilapac - Knin - Split.

E 63 Klagenfurt - Loibl-Pass - Ljubljana - Trieste - Rijeka.

E 67 Warszawa - Łowicz - Wroclaw - Kłodzko - B�loves - N�chod - Hradec Kr�lov� - Praha.

E 69 Warszawa - Piotrków - Katowice - �eskż T�in - �ilina - TrenŁin - Pie�tany - Bratislava - Wiener Neustadt.

E 71 Ko�ice - Miskolc - Budapest - Balatonaliga - Nagykanizsa - Zagreb.

E 73 Budapest - Szeksz�rd - Moh�cs - Osijek - Djakovo - Samak - Zenica - Mostar - Metković.

E 77 P�sp�klad�ny - Nyiregyh�za.

E 79 Oradea - Beius - Deva - Petrosani - T�rgu Jiu - Craiova - Calafat... Vid�n - Vraca - Botevgrad - Sofia - Blagojevgrad - Serai - Thessaloniki.

E 81 Halmeu - Satu Mare - Zalću - Cluj - Turda - Sebe� - Sibiu - Pite�ti.

E 83 Bjala - Pleven - Jablanica - Botevgrad - Sofia.

E 87 Tulcea - Constan�a - Varna - Burgas - MiŁurin - Malco' Tyrnovo - Kirklareli - Babaeski.

E 89 Trabzon - G�mu�ane - A�kale - Mutu - Tunceli - El�zig - Malatya - Maraś - K�m�rler - Iskenderun - Antakya - Syrian border.

E 93 Orel - Kiev - Odessa.


B. Drogi: odgałęzienia, odnogi i łącznikowe

E 130 Vejle - Middelfart.

E 135 Haugesund - Haukeli - Kongsberg - Drammen.

E 136 Bergen - Gudvangen -... Laerdalsoyri - Fagernes - Honefoss - Oslo.

E 137 Alessund - Andalsnes - Dombas.

E 140 Trondheim - Storlien - �stersund - Sundsvall.

E 160 Turku - Tampere - Jyv�skyl� - Kuopio.

E 200 Cork - Portlaoise.

E 230 Amsterdam - Amersfoart.

E 231 Amersfoort - Groningen.

E 232 Oldenzall - Bremen.

E 233 Bremerhaven - Bremen - Walsrode.

E 250 Stralsund - Neubrandenburg - Berlin.

E 267 Gdańsk - Swiecie - Poznań - Wrocław.

E 269 Swiecie - Łodź - Piotrków.

E 312 Breda - Gorinchem - Utrecht.

E 313 Antwerpen - Li�ge.

E 314 Hasselt - Heerlen - Aachen.

E 330 Unna - Soest - Kassel - Herleshausen.

E 410 Bruxelles - Namur - Arlon.

E 420 Aachen - St. Vith - Luxenborg.

E 440 Karlovy Vary - Teplice - Turnov - Hradec Kr�lov� - Olomouc - �ilina.

E 460 Brno - Olomouc - �eskż T��n - Kraków.

E 461 Hradec Kr�lob� - Brno - Wien.

E 470 MukaŁevo - Lvov.

E 530 Offenburg - Donaueschingen.

E 532 M�nchen - Garmisch - Partenkirchen - Mittenwald - Seefeld - Innsbruck.

E 550 �esk� Bud�jovice - Jihlava.

E 562 Bratislava - Zvolen - Ko�ice.

E 571 Cluj - Dej - Bistri�a - Suceava.

E 572 Bacću - Bra�ov - Pite�ti.

E 573 Nyiregyh�za - Tchop - Uśgorod.

E 580 Mćrć�e�ti - Tecuci - Albi�a - Leucheni - Kishinev - Odessa.

E 650 Altenmarkt - Liezen.

E 651 Villach - Podkoren - Naklo.

E 660 Subotica - Sómbor - Osijek.

E 661 Balatonkeresztśr - Nagyat�d - Barcs - Virovitica - OkuŁani - Banja Luka - Jajce - Donji Vakuf - Zenica.

E 671 Timi�oara - Arad - Oradea.

E 717 Torino - Savona.

E 751 Rijeka - Pula - Koper.

E 752 Turnau Severin - Negotin - Zajećar - Ni� - Pristina - Prizren - (Albania) - Petrovac.

E 760 Beograd - Cacak - Nova Veros - Bijelo Polje.

E 761 BihaŁ - Jajce - Donji Vakuf - Zenica - Sarajevo - Titovo Uśice - �aŁak - Kraljevo - Kru�evac - Pojate - ParaŁin - ZajeŁar.

E 762 Sarajevo - Titograd - Albanian Border.

E 771 Jablanica - Velico Tirnovo - Choumen.

E 772 Popovica - Stara Zagora - Burgas.

E 800 Albergaria a Velha - Celorico da Beira.

E 801 Vila France de Xira - Pegoes.

E 804 Salamanca - Badajoz - Sevilla.

E 805 Bilbao - Logrono - Zaragoza.

E 841 Avellino - Salerno.

E 842 Napoli - Avellino - Benevento - Canosa.

E 843 Bari - Taranto.

E 844 Spezzano - Albanese - Sibari.

E 846 Cosenza - Crotone.

E 847 Sicignano - Potenza - Metaponto.

E 848 S. Eufemiu - Catanzaro.

E 850 Ohrid - Albanian Border.

E 851 Joannina - Albanian Border.

E 870 Sofia - Kjustendil - Kumanovo.

E 880 Izmir - Ankara.

E 881 Ankara - Adana.

E 901 Ja�n - Granada - M�laga.

E 902 Madrid - Valencia.

E 931 Mazara del Vallo - Gela.

E 950 Joannina - Trikala - Larissa - Volos.

E 951 Lamia - Karpenissi - Amfilochia.

E 952 Tripolos - Megalopolis - Tsakona.

E 957 Joannina - Arta - Agrinion - Messologi.

E 980 Cizre - Iraq.

Załącznik II


WARUNKI, JAKIMI POWINNY ODPOWIADAĆ GŁÓWNE DROGI RUCHU MIĘDZYNARODOWEGO


Spis treści

I. Uwagi ogólne

II. Kategorie dróg międzynarodowych

II.1. Drogi zwykłe

II.2. Autostrady

II.3. Drogi ekspresowe

III. Kryteria projektowania odcinków między skrzyżowaniami

III.1. Przekrój poprzeczny

III.1.1. Jezdnie

III.1.2. Pobocza i pas dzielący

III.1.3. Ścieżki specjalne

III.2. Trasa w planie i przekrój podłużny

III.2.1. Jednorodność i koordynacja trasy w planie i przekroju podłużnym

III.2.2. Parametry geometryczne

III.3. Natężenie ruchu

IV. Kryteria projektowania skrzyżowań

IV.1. Określenia

IV.2. Skrzyżowania dróg zwykłych

IV.2.1. Skrzyżowania jednopoziomowe

IV.2.2. Skrzyżowania różnopoziomowe

IV.3. Węzły

IV.3.1. Określenia

IV.3.2. Ruch na jezdniach w węzłach

IV.3.3. Zasady trasowania węzłów

IV.3.4. Parametry geometryczne węzłów

IV.4. Skrzyżowania linii kolejowych

V. Obiekty inżynierskie

V.1. Przekroje poprzeczne

V.2. Skrajnia pionowa

VI. Urządzenia bezpieczeństwa

VI.1. Oświetlenie

VI.2. Urządzenia przeciwolśnieniowe

VI.3. Bariery ochronne

VII. Dostosowanie do krajobrazu

VIII. Urządzenia pomocnicze

VIII.1. Urządzenia na przejściach granicznych

VIII.2. Urządzenia różne

VIII.3. Punkty pierwsze pomocy medycznej

VIII.4. Łączność telefoniczna.


WARUNKI, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ GŁÓWNE DROGI RUCHU MIĘDZYNARODOWEGO


I. Uwagi ogólne

I.1. Przedmiotem niniejszych postanowień są podstawowe ustalenia obowiązujące przy budowie lub przebudowie głównych dróg ruchu międzynarodowego, zwanych dalej "drogami międzynarodowymi", które uwzględniają aktualne tendencje budownictwa drogowego. Postanowienia te nie mają zastosowania na terenach zabudowanych, które powinny być ominięte, jeżeli stanowią przeszkodę lub niebezpieczeństwo.

I.2. Podane niżej wartości ustaleń są absolutnie najmniejsze lub największe. Można je zwiększać albo zmniejszać wtedy, gdy jest to możliwe bez dodatkowych nakładów lub gdy są one ekonomicznie uzasadnione.

I.3. Wszystkie postanowienia niniejszego załącznika stosuje się, uwzględniając porównania nakładów i spodziewanych korzyści, zwłaszcza w dziedzinie poprawy bezpieczeństwa. W odniesieniu do ruchu pojazdów ocenę sporządza się w różnych wariantach, opracowanych przy różnych założeniach prędkości projektowanych *) i w zależności od przewidywanego natężenia ruchu, jego struktury i rocznego rozkładu natężeń ruchu, jego struktury i rocznego rozkładu natężeń godzinowych ruchu.

I.4. W czasie od studiów do budowy nowej drogi międzynarodowej należy uwzględniać wymagania ochrony środowiska.


II. Kategorie dróg międzynarodowych

Drogi międzynarodowe dzielą się na następujące kategorie:

II.1. Drogi zwykłe

Kategoria I: drogi o dwóch pasach ruchu (jednojezdniowe).

Kategoria II: drogi o więcej niż dwóch pasach ruchu (jedno- lub wielojezdniowe)

II.2. Autostrady

Określenia "autostrada" oznacza drogę specjalnie projektowaną i budowaną dla ruchu samochodowego, która nie obsługuje użytkowników przyległych terenów i która:

i) ma, z wyjątkiem miejsc specjalnych lub przejściowo - odrębne jezdnie dla obu kierunków ruchu, oddzielone od siebie pasem dzielącym, nie przeznaczonym dla ruchu, albo wyjątkowo w inny sposób,

ii) nie przecina w jednym poziomie innej drogi, toru kolejowego lub tramwajowego albo drogi przeznaczonej dla ruchu pieszych,

iii) jest specjalnie oznakowana jako autostrada.

II.3. Drogi ekspresowe

Są to drogi zarezerwowane dla ruchu samochodowego, dostępne jedynie przez węzły lub skrzyżowania z regulacją ruchu i na których w szczególności zabronione jest zatrzymywanie i postój.

---------------

*) Prędkość projektowa w projekcie przebudowy lub budowy drogi jest to prędkość wybrana w celu określenia najmniejszych parametrów geometrycznych, pozwalających na bezpieczną jazdę z taką prędkością pojedynczych pojazdów.


III. Kryteria projektowania odcinków między skrzyżowaniami

III.1. Przekrój poprzeczny

Korona dróg międzynarodowych obejmuje, oprócz jednej lub wielu jezdni, pobocza ewentualnie pas dzielący i specjalne ścieżki dla pieszych i rowerów. Ścieżki specjalne są niedopuszczalne w obrębie korony autostrady. Są one dopuszczalne wzdłuż dróg ekspresowych tylko wtedy, gdy oddziela je od nich dostateczny odstęp. Torowiska tramwajowe i kolejowe są niedopuszczalne ani w jezdniach dróg zwykłych, ani w obrębie korony autostrad i dróg ekspresowych. **)

III.1.1. Jezdnie

III.1.1.1. Szerokość

Na odcinkach prostych najmniejsza szerokość pasów ruchu wynosi 3,50 m.

Na łukach o promieniu mniejszym od 200 m. należy przewidzieć większą szerokość w celu zapewnienia pojazdom o największych dopuszczalnych wymiarach poruszania się bez przeszkód z normalną prędkością.

Dla prędkości projektowych równych lub większych od 100 km/h wyżej podana szerokość nie obejmuje opasek prowadzących.

Jednakże szerokość dodatkowego pasa ruchu powolnego na wzniesieniu może być zmniejszona do 3 m.

III.1.1.2. Pochylenie poprzeczne

Na odcinku prostym przekrój poprzeczny jezdni powinien składać się z jednej lub dwóch płaszczyzn o pochyleniu poprzecznym od 2 do 3%.

Na łuku największe pochylenie poprzeczne wynosi 7%. Najmniejszy dopuszczalny promień bez zmiany przekroju poprzecznego odcinka prostego podano (w metrach) w zależności od prędkości projektowej (w km/h) w poniższej tabeli:

+---------------------------------------------------+ | prędkość | | | | | | | | 140 | 120 | 100 | 80 | 60 | | projektowana | | | | | | +----------------+------+------+------+------+------| |drogi zwykłe | - | 1800 | 1300 | 800 | 450 | | | | | | | | |autostrady | | | | | | |i drogi | 3900 | 2800 | 2000 | 1300 | - | |ekspresowe | | | | | | +---------------------------------------------------+
---------------

**) Postanowienie to nie odnosi się do autostrad, które specjalne zaprojektowano, aby umożliwić poprowadzenie linii kolejowej.

III.1.2. Pobocza i pas dzielący

III.1.2.1. Najmniejsza zalecana szerokość pobocza powinna wynosić 3,25 dla dróg zwykłych i ekspresowych, a 3,75 m dla autostrad.

III.1.2.2. Na poboczach autostrad i dróg ekspresowych po prawej stronie jezdni powinien znajdować się ciągły pas awaryjny z nawierzchnią twardą lub stabilizowaną, o szerokości co najmniej 2,50 m, umożliwiający postój w nagłych przypadkach.

Pas awaryjny jest zalecany również na drogach zwykłych. Jeżeli pas nie jest przewidziany lub nie ma szerokości 2,50 m, należy budować w pewnych odstępach zatoki postojowe.

W razie potrzeby należy również przewidzieć zatoki autobusowe poza jezdnią.

We wszystkich przypadkach należy przewidzieć na pobocza wzdłuż jezdni boczne pasy z nawierzchnią twardą lub stabilizowane o szerokości 1 m. Ze względów bezpieczeństwa należy przewidywać wzdłuż autostrad i dróg ekspresowych szersze pasy wolne od jakiejkolwiek przeszkody.

III.1.2.3. Gdy przewidziano pas dzielący, zaleca się, aby jego szerokość między jezdniami autostrady wynosiła co najmniej 4 m. Zaleca się powiększenie tej szerokości zwłaszcza na łukach, jeżeli wymagają tego względy widoczności.

Zaleca się, aby pas dzielący zawierał na krawędzi jezdni opaski prowadzące i bezpieczeństwa, z nawierzchnią twardą lub stabilizowane, o szerokości co najmniej 1,0 m.

III.1.3. Ścieżki specjalne.

Na poboczach dróg zwykłych, na których ruch samochodowy osiąga co najmniej 2000 pojazdów na dobę, należy przewidzieć ścieżki specjalne ruchu pieszego, rowerowego lub podobnego zawsze wtedy, gdy ich liczba w jednym kierunku osiąga w półgodzinnym szczycie 200 jednostek lub 1000 jednostek na dobę w jednym kierunku.

Ścieżki rowerowe powinny zwykle być jednokierunkowe i mieć co najmniej 2,20 m szerokości.

Należy przewidywać między jezdnią i ścieżkami specjalnymi pas oddzielający o szerokości co najmniej 1,0 m.

III.2. Trasa w planie i przekrój podłużny.

III.2.1. Jednorodność i koordynacja trasy w planie i przekroju podłużnego.

Drogi międzynarodowe powinny być geometrycznie jednorodne na odpowiednio długich odcinkach. Zmiany mogą następować w miejscach łatwych do przewidzenia przez kierowcę (przejazd przez obszar zabudowany, zmiany topografii terenu). Jeżeli brak takich miejsc, zmiany należy wprowadzić stopniowo.

Trasa w planie i przekrój podłużny powinny być skoordynowane w sposób umożliwiający kierowcy odnoszenie wrażenia, że trasa jest nieprzerwanie ciągła, pozwalająca przewidywać jego manewry ruchowe i wyraźnie rozróżniać miejsca charakterystyczne, w szczególności skrzyżowania oraz wjazdy i zjazdy z węzłów.

III.2.2. Parametry geometryczne

III.2.2.1. Nawierzchnia dróg międzynarodowych powinna mieć wszędzie równą powierzchnię. Różnica poziomów mierzona z reguły na odcinku 3 m nie powinna przekraczać 4 mm.

III. 2.2.2. Podstawowe parametry geometryczne dróg międzynarodowych zawiera poniższa tabela; ich podstawą jest współczynnik tarcia podłużnego (koła zablokowane, opony gładkie) 0,4 przy prędkości 50 km/h. Wartości te należy uznać za najmniejsze z obowiązujących.

+-------------------------------------------------------------+ |prędkość projektowana w km/h | 140 | 120 | 100 | 80 | 60 | +-------------------------------+-----+-----+-----+-----+-----| |największe dopuszczalne | | | | | | |pochylenie podłużne % | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | +-------------------------------+-----+-----+-----+-----+-----| |najmniejsza |jezdnia | | | | | | |wartość |jednokierunkowa |27000|12000| 6000| 3000| 1500| |promienia +----------------+-----+-----+-----+-----+-----| |w obrębie łuku|jezdnia | | | | | | |pionowego |dwukierunkowa | | | | | | |wypukłego *) | | | | | | | |(m) | | - | - |10000| 4500| 1600| +-------------------------------+-----+-----+-----+-----+-----| |najmniejszy promień łuku | | | | | | |poziomego odpowiadający | | | | | | |największemu pochyleniu | | | | | | |poprzecznemu (m) | 1000| 650| 450| 240| 120| +-------------------------------------------------------------+ *) Określenie "łuki pionowe wypukłe", podane w tabeli, dotyczy krzywych o zmiennej krzywiźnie ze stycznymi odpowiednio równymi, lecz przeciwnie skierowanymi, przy różnicy pochyleń wystarczającej do ograniczenia widoczności.
Prędkość projektową 120 km/h można stosować tylko wtedy, gdy jezdnie są rozdzielone oraz większość skrzyżowań zaprojektowano jako różnopoziomowe (patrz pkt IV). Prędkość projektowa 140 km/h dotyczy jedynie autostrad.

Promienie łuków wklęsłych powinny być takie, aby przy określonej prędkości projektowej pionowe przyspieszenie nie przekraczało 0,25 m/sek2.

Promienie łuków poziomych są wartościami najmniejszymi i odpowiadającymi największemu pochyleniu poprzecznemu jednostronnemu 7%. W przeciętnych warunkach są one wystarczające dla stateczności pojazdu i wygody jazdy.

Wypadkowa pochylenia podłużnego i pochylenia poprzecznego nie powinna przekraczać 10%.

III.2.2.3. Odcinki krzywe i proste trasy w planie powinny być połączone krzywymi przejściowymi.

III.2.2.4. Widoczność pozioma i pionowa powinny zapewnić jednakowe warunki bezpieczeństwa, z uwzględnieniem pochyleń podłużnych.

Najmniejsze odległości widoczności na wyprzedzanie na jezdniach dwukierunkowych określa poniższa tabela:

+----------------------------------------------------+ |prędkość projektowa (km/h) | 100 | 80 | 60 | +----------------------------------+-----+-----+-----| |najmniejsza odległość widoczności | | | | |na wyprzedzanie (m) | 400 | 325 | 250 | +----------------------------------------------------+
Powyższe odległości powinno się zapewnić w możliwie największym procencie długości drogi i przy możliwie równomiernym rozłożeniu.

III.2.2.5. Jeżeli na drogach zwykłych o dwóch lub trzech pasach ruchu widoczność jest niedostateczna, zaleca się wykonanie podwójnych jezdni na wierzchołkach wzniesień i na łukach poziomych.

III. 3. Natężenie ruchu

Drogi poszczególnych kategorii mogą przepuścić normalnie, tzn. przy poziomie swobody ruchu właściwym dla dróg międzynarodowych i z zachowaniem warunków technicznych podanych w punkcie III. 2, ruch o natężeniu *) określonym w kolumnie 1 poniższej tabeli, wyrażony w pojazdach umownych na godzinę **).

+-------------------------------------------------------------------+ | | 1 | 2 | | | |Normalne | Największe | | | |natężenie | dopuszczalne | | | Kategoria drogi | ruchu | natężenie | Uwagi | | | pu/h | ruchu pu/h | | +----------------------+----------+----------------+----------------| |Kategoria I | 900 | 1500 |w obu kierunkach| | | | | | |Kategoria II: | | | | | droga o 3 pasach | 1500 | 2000 |w obu kierunkach| | ruchu | | | | | droga o 4 pasach | 1500 | 2000 |w jednym | | ruchu | | | kierunku | | każdy dodatkowy pas | 750 | 1000 |w jednym | |Autostrady i drogi | | | kierunku | |ekspresowe: | | | | | przy 2x2 pasy | 2000 | 3000 |w jednym | | | | | kierunku | | każdy dodatkowy pas| 1200 | 1500 |w jednym | | | | | kierunku | +-------------------------------------------------------------------+
Zaleca się, aby w odniesieniu do określonej kategorii dróg natężenie ruchu podane w kolumnie 1 nie było przekraczane dłużej niż przez 50 godzin w ciągu roku, chyba że byłoby ekonomicznie nie uzasadnione dobudowanie dodatkowego pasa ruchu albo przebudowanie drogi do wyższej kategorii. Gdy natężenie ruchu przekracza wartości podane w kolumnie 2 dłużej niż przez 50 godzin w ciągu roku, zaleca się rozważyć budowę dodatkowego pasa ruchu lub przebudowę drogi do wyższej kategorii, biorąc pod uwagę koszty budowy i ochrony środowiska. Wartości te dotyczą ciągłego potoku ruchu i to pod warunkiem że:

1) skrzyżowanie jednopoziomowe nie są zbyt liczne i nie występuje na nich zbyt duża liczba wypadków,

2) na drogach w dwóch lub trzech pasach odległość widoczności na wyprzedzanie będzie zachowana na całej trasie.

Nie zaleca się dróg o 3 pasach ruchu, gdy normalne natężenie uchu jest większe od podanego w kolumnie 1 powyższej tabeli.

Jeżeli na drodze o 4 pasach ruchu natężenie ruchu w szczycie na kierunku bardziej obciążonym jest większe niż 1500 pu na godzinę przez 50 godzin w ciągu roku, to ze względu na bezpieczeństwo zaleca się budować oddzielne jezdnie jednokierunkowe.

---------------

*) Pojazd umowny (pu) odpowiada samochodowi osobowemu. Inne pojazdy należy przeliczyć stosując współczynniki.

**) Na obszarach zamiejskich.


IV. Kryteria projektowania skrzyżowań ***)

IV1. Określenia

Drogi międzynarodowe, krzyżujące się wzajemnie lub z drogami zwykłymi bądź z innymi liniami komunikacyjnymi, tworzą skrzyżowania.

Rozróżnia się następujące rodzaje skrzyżowań:

Skrzyżowanie dróg zwykłych:

- skrzyżowanie jednopoziomowe, gdy dojazdy są usytuowane w tej samej płaszczyźnie,

- skrzyżowanie różnopoziomowe lub w rozdzielonych poziomach, w których co najmniej jedno odgałęzienie przecina w innym poziomie jedno lub kilka innych odgałęzień.

Skrzyżowania autostrad lub dróg ekspresowych z drogami tej samej kategorii

węzeł A, w którym nie ma żadnego przecięcia potoków ruchu.

Skrzyżowanie autostrad z drogami zwykłymi

węzeł B, w którym nie ma żadnego przecięcia potoków ruchu na jezdniach autostrad.

Skrzyżowania dróg ekspresowych z drogami zwykłymi

Dla ważniejszych skrzyżowań

węzeł B, w którym nie ma żadnego przecięcia potoków ruchu na jezdni lub jezdniach drogi ekspresowej.

Dla skrzyżowań o mniejszym znaczeniu, gdy węzeł nie jest ekonomicznie uzasadniony, skrzyżowania jednopoziomowe lub różnopoziomowe, w miarę możliwości z sygnalizacją świetlną.

IV.2. Skrzyżowania dróg zwykłych

IV.2.1. Skrzyżowania jednopoziomowe

IV.2.1.1. Na drogach międzynarodowych należy unikać skrzyżowań jednopoziomowych, gdy jest to ekonomicznie uzasadnione.

IV.2.1.2. Skrzyżowania jednopoziomowe o liczbie wlotów większej niż cztery należy upraszczać przez grupowanie potoku ruchu według ich wielkości.

IV.2.1.3. Skrzyżowania o ruchu okrężnym i sygnalizacja świetlna powinny być stosowane tylko w tych przypadkach, gdy inne sposoby uniknięcia przecinania albo przeplatania się potoków ruchu nie są ekonomicznie uzasadnione.

IV.2.1.4. Widoczność skrzyżowania powinna być zapewniona przy dojeździe z odległości wystarczającej do podjęcia przez kierowcę w odpowiednim czasie decyzji narzuconej przez typ rozwiązania i istniejące w danym czasie warunki ruchu. Polepszenie widoczności skrzyżowania można uzyskać, jeżeli jezdnie - szczególnie dróg podporządkowanych - będą miały niewielki spadek w kierunku skrzyżowania.

IV.2.1.5. Droga międzynarodowa jest drogą z pierwszeństwem przejazdu w stosunku do innych dróg; pierwszeństwo między drogami międzynarodowymi ustala się zależnie od względnego natężenia ruchu.

IV.2.1.6. Prędkość ruchu na wprost na drodze międzynarodowej z pierwszeństwem przejazdu nie powinna być ograniczona. W tym celu między dwoma kierunkami ruchu powinny być przewidziane dla pojazdów wykonujących manewr skręcania w lewo strefy oczekiwania o wystarczającej długości.

IV.2.1.7. Jeżeli jest to ekonomicznie uzasadnione, na ważniejszych skrzyżowaniach należy przewidywać pasy włączenia lub wyłączenia ruchu przy wjeździe na jezdnię drogi międzynarodowej z pierwszeństwem przejazdu lub przy wyjeździe z takiej drogi.

IV. 2.1.8. Skrzyżowanie na drodze podporządkowanej powinno być skanalizowane i odpowiadać następującym warunkom:

a) elementy geometryczne wlotu powinny być możliwie najprostsze, aby były niezwłocznie zrozumiałe dla kierowców;

b) należy ograniczyć prędkość podporządkowanych potoków ruchu, a kształt odpowiednich pasów powinien być dostosowany do natężenia ruchu, jaki się na nich odbywa;

c) krzyżujące się pasy ruchu powinny przecinać się pod kątem jak najbardziej zbliżonym do prostego;

d) punkty przecięcia potoków ruchu powinny być odsunięte od siebie (a nie połączone) w taki sposób, aby kierowcy mogli przejeżdżać przez nie oddzielnie i korzystać ze stref oczekiwania;

e) dla pieszych należy przewidzieć przejście najkrótszą drogą;

f) w razie istnienia ścieżki rowerowej, należy ją odsunąć od właściwego skrzyżowania w taki sposób, aby potok rowerów przecinał je możliwie jak najbardziej pod kątem prostym;

g) wysepki kierunkowe powinny być obramowane niskimi krawężnikami z białego materiału; w przypadkach ekonomicznie uzasadnionych należy je w nocy oświetlić. W razie braku oświetlenia krawężniki powinny być oznaczone materiałem odblaskowym.

IV.2.2. Skrzyżowanie różnopoziomowe

Zaleca się rozdzielić w pionie wybrane ważniejsze potoki ruchu - gdy to jest ekonomicznie uzasadnione - w celu wyeliminowania kolizji z innymi potokami na skrzyżowaniu.

Trasy i przekroje podłużne łącznic w różnych poziomach powinny odpowiadać warunkom stosowanym dla węzłów (patrz punkt IV. 3.).

Łącznice położone w jednym poziomie powinny tworzyć skrzyżowania odpowiadające warunkom podanym wyżej (patrz punkt IV.2.1.).

IV.3. Węzły

IV.3.1. Określenia

Jezdnie w węzłach dzielą się na jezdnie główne i łącznice, które łączą między sobą jezdnie główne.

Jezdnie główne to takie jezdnie, na których jest większe natężenie ruchu (uwzględniając zmienność natężenia godzinowego) i na których nie należy dopuszczać do znacznego zmniejszenia prędkości projektowej.

IV.3.2. Ruch na jezdniach w węzłach.

Jezdnie węzła A mają być jednokierunkowe. W węźle B niektóre łącznice mogą być dwukierunkowe na pewnej części ich przebiegu, jednakże wjazdy na autostradą i drogę ekspresową i zjazdy z nich powinny być zawsze jednokierunkowe.

IV.3.3. Zasady trasowania węzłów

Trasy powinny odpowiadać następującym zasadom:

IV.3.3.1. Zasada A. Typ węzła.

Przy wyborze typu węzła oraz jego jezdni głównych i łącznic powinno się uwzględniać ogólne natężenia ruchu i wielkości poszczególnych potoków ruchu, który się na nich odbywa.

IV.3.3.2. Zasada B. Rozdzielenie potoków ruchu.

Gdy jedna jezdnia dzieli się na dwie, to rozdzielenie dwóch potoków ruchu powinno przebiegać w taki sposób, aby nie powodowało znacznego zmniejszenia prędkości pojazdów.

W tym celu kierowca powinien mieć czas na skierowanie się na najdogodniejszy pas ruchu w związku z kierunkiem, który obiera, i mieć dostateczną widoczność punktu rozdziału jezdni. W węźle A jezdnia dzieląca się na dwie powinna być poszerzona przed podziałem, tak aby liczba pasów ruchu była równa łącznej liczbie pasów ruchu obu jezdni po podziale, na długości pozwalającej na podział potoków ruchu przed punktem rozdziału. Pożądane jest wykonanie poszerzenie po prawej stronie.

Mniej ważny potok ruchu powinien kierować się na prawą jezdnię w celu zmniejszenia liczby pojazdów zwalniających podczas zmiany pasa ruchu. Jeżeli prędkość tego potoku musi być zmniejszona, trzeba przewidzieć pas wyłączenia. Wymieniona prawa jezdnia - jeśli to możliwe - powinna stopniowo podnosić się w stosunku do jezdni głównej, w celu ułatwienia zwolnienia ruchu i zapewnienia lepszej widoczności punktu rozdziału tych jezdni.

W węźle B jezdnia oddzielająca się od autostrady albo drogi ekspresowej powinna odchodzić w prawo i zawierać pas wyłączenia.

IV. 3.3.3. Zasada C. Łączenie się potoków ruchu.

Jeżeli dwie jezdnie łączą się, aby utworzyć jedną, to połączenie dwóch potoków ruchu powinno odbywać się z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa i nie powodować istotnego zmniejszenia prędkości pojazdów. W tym celu:

a) kierowcy jadący w mniej ważnym potoku ruchu powinni włączać się w ważniejszy potok ruchu z prawej strony;

b) kierowca, który musi się włączyć, powinien mieć dobrą widoczność drugiej jezdni przed punktem złączenia się i za tym punktem.

Manewr włączania się, w danym przypadku poprzez pas włączenia ruchu, nie powinien powodować znaczniejszego zmniejszenia prędkości głównego potoku ruchu. Widoczność będzie lepsza i manewr włączenia łatwiejszy, jeżeli jezdnia dla ruchu włączającego się będzie miała niewielkie pochylenie w kierunku jezdni głównej;

c) zaleca się zapewnienie dobrej widoczności z jezdni głównej na podporządkowaną;

d) jeżeli dwie główne jezdnie łączą się w jednią i jeżeli następuje zmniejszenie ogólnej liczby pasów ruchu, to zmniejszenie to należy wykonać w odpowiedniej odległości od punktu połączenia.

W węźle B jezdnia dochodząca do jezdni autostrady lub jezdni drogi ekspresowej powinna włączyć się z prawej strony i zawierać pas włączenia.

IV.3.3.4. Zasada D. Odcinki przeplatanie potoków ruchu.

Należy unikać odcinków przeplatania na głównych jezdniach. Odcinek przeplatania jest na nich dopuszczalny, gdy potoki ruchu przeplatającego się są małe; jeżeli jest to możliwe, należy przewidzieć co najmniej jeden dodatkowy pas ruchu po prawej stronie jezdni głównej. We wszystkich przypadkach parametry geometryczne odcinka przeplatania i jezdni położonych przed i za nim powinny być takie, aby nie powodowały znacznych różnic prędkości pojazdów, które się przeplatają, i aby nie pociągały za sobą zbyt dużych spadków prędkości praktycznie stosowanych na tych jezdniach.

IV.3.3.5. Zasada E. Punkty rozdziału i łączenia.

W granicach węzła każda główna jezdnia powinna mieć nie więcej niż jeden punkt rozdziału i jeden punkt łączenia.

We wszystkich przypadkach, gdy istnieje więcej punktów rozdziału lub łączenia na tej samej jezdni, należy zastosować środki zapewniające swobodę manewru i niezależne oznakowanie kolejnych punktów rozdziału i łączenia.

IV.3.4. Parametry geometryczne węzłów.

IV.3.4.1. Prędkość projektowa dla jezdni głównych.

Prędkość projektowa dla jezdni głównych węzła powinna być jak najbardziej zbliżona do prędkości dla jezdni poza węzłem, a co najmniej równa 3/4 tej wartości. Jednakże w węzłach B nie należy dla jezdni autostrad i dróg ekspresowych dopuszczać jakiegokolwiek zmniejszenia prędkości projektowej.

IV.3.4.2. Promienie łącznic

Najmniejszy promień wewnętrznej krawędzi jezdni w terenie płaskim powinien wynosić 50 m. Wartość ta odpowiada teoretycznie jezdni w płaskim terenie z największym dopuszczalnym pochyleniem poprzecznym.

We wszystkich przypadkach łuki o małym promieniu powinny mieć krzywe przejściowe z ciągłą zmianą krzywizny o zmiennej długości, zapewniające kierowcy łatwe dostosowanie do niej prędkości jazdy.

IV.3.4.3. Szerokość łącznic.

Należy zapewnić w każdym miejscu łącznicy możliwość ominięcia zatrzymanego pojazdu. Na łącznicach określonej długości pożądane jest również zapewnienie możliwości wyprzedzania pojazdu będącego w ruchu.

W tym celu:

- jezdnie z 1 pasem powinny mieć co najmniej 6 m całkowitej szerokości, wliczając w to stabilizowane pobocze normalnie nie używane do ruchu pojazdów,

- jezdnie z 2 pasami powinny mieć co najmniej 7 m szerokości. W tym przypadku pobocze stabilizowane nie jest obowiązujące. Jezdnie te powinny być zwężone do jednego pasa w sąsiedztwie punktu wjazdu (lub wjazdu) na jezdnię główną, jeżeli ogólna liczba pasów ruchu jezdni głównej nie zwiększa się za punktem wjazdu (lub zmniejsza się za punktem wyjazdu).

IV.3.4.4. Odcinki przeplatania

Zaleca się, aby długość odcinka przeplatania wynosiła co najmniej 0,2 Q (w metrach), gdzie Q oznacza całkowite godzinowe natężenie ruchu na odcinku przeplatania wyrażone w pu/h. Niezbędną liczbę pasów ruchu przy tym założeniu oblicza się mnożąc wielkość mniejszego potoku przeplatania się przez współczynnik 3.

Jeżeli w wyjątkowym przypadku nie można uniknąć odcinka przeplatania na jezdni głównej, to jego długość powinna wynosić Q metrów i być nie mniejsza niż 500 m. Węzeł powinien być tak zaprojektowany, aby całkowity przeplatający się w jego granicach ruch był mniejszy od 2000 pu/h.

IV.3.4.5. Długość pasów włączenia

Zaleca się, aby jezdnie dojazdowe zawierały właściwy pas włączenia oraz następujący po nim pas o zmiennej szerokości, zwany skosem.

Gdy jezdnia autostrady lub drogi ekspresowej oraz pas włączenia są położone płasko i na prostej, wtedy całkowita długość pasa włączenia powinna wynosić co najmniej 300 m, w tym właściwego pasa włącznie - co najmniej 200 m.

Jeżeli trasa w planie i przekrój podłużny nie spełniają powyższych warunków, to długość pasa włączenia należy do nich odpowiednio dostosować.

IV.3.4.6. Długość pasów wyłączenia.

Pas wyłączenia powinien zawierać pas o zmiennej szerokości, zwany skosem, oraz następujący po nim właściwy pas wyłączenia o stałej szerokości, który może być równoległy i przylegający do jezdni autostrady lub od niej niezależny.

Skos powinien umożliwiać kierowcy stopniowe wyłączenie się z głównego potoku, bez znacznego zmniejszenia prędkości. Długość skosu określa się zakładając, że wykonanie tego manewru w sposób wygodny trwa około 3,5 sekundy. Długość właściwego pasa wyłączenia ustala się wychodząc z założenia, że wartość opóźnienia pojazdów nie jest większa od 1,5 m/sek2.

IV. Skrzyżowanie linii kolejowych.

Skrzyżowanie linii kolejowych z drogami międzynarodowymi powinny być w różnych poziomach.

---------------

***) Teksty redagowano z założeniem ruchu prawostronnego


V. Obiekty inżynierskie

V.1. Przekroje poprzeczne

Poza wyjątkowymi przypadkami (rejon górzysty, teren szczególnie trudny itp.) nie dopuszcza się na obiektach inżynierskich i pod nimi żadnych zmian przekroju poprzecznego jezdni, ścieżek rowerowych i chodników. Na autostradach i drogach ekspresowych należy utrzymać zwłaszcza pas awaryjny przewidziany w pkt III.1.2.

V.2. Skrajnia pionowa

Skrajnia pionowa obiektu nad jezdnią powinna wynosić 4,5 m.


VI. Urządzenia bezpieczeństwa

VI.1. Oświetlenie

Na drogach międzynarodowych odcinki między węzłami, skrzyżowania oraz węzły powinny być wyposażone w jednolite i wystarczające oświetlenie, pozwalające zmotoryzowanym kierowcom jechać bez korzystania ze świateł drogowych, gdy wielkość ruchu nocnego uzasadnia ekonomicznie jego instalacje i eksploatację.

VI.2. Urządzenia przeciwolśnieniowe

Jeżeli na drodze międzynarodowej światła drogowe pojazdów jadących w przeciwnym kierunku na drugiej jezdni albo na innej drodze położonej wzdłuż niej powodowałyby wzrokowe utrudnienia, to na pasie dzielącym autostrady lub drogi ekspresowe, ewentualnie także na poboczach, gdy wielkość nocnego ruchu to uzasadnia, należy przewidzieć urządzenia przeciwolśnieniowe, np. żywopłoty lub ekrany.

VI.3. Bariery ochronne

Bariery ochronne należy przewidzieć w celu uniknięcia zderzenia z przeszkodami znajdującymi się na poboczach lub pasie dzielącym, pod warunkiem że ryzyko i skutki zderzenia z barierą będą mniejsze aniżeli z przeszkodami, przed którymi ochraniają.

Bariery ochronne nie są konieczne do ochrony słupów znaków drogowych i oświetlenia, projektowanych z myślą o złagodzeniu skutków uderzenia pojazdu.

Zaleca się umieszczanie barier ochronnych jak najdalej od krawędzi jezdni, jeżeli daje się to pogodzić z obecnością pojazdów lub zewnętrznymi przeszkodami.

Na autostradach i drogach ekspresowych bariery ochronne należy przewidzieć w szczególności:

a) na pasie dzielącym, gdy jego szerokość jest mniejsza od 6 m, a natężenie ruchu dobowego osiąga 20 000 na 2x2 pasach ruchu lub 30 000 na 2x3 pasach ruchu albo bez względu na natężenie ruchu, gdy szerokość pasa dzielącego jest mniejsza od 4,5 m;

b) na poboczach:

i) gdy przeszkody stałe i sztywne, takie jak przyczółki, podpory mostów, mury oporowe, podpory znaków bramowych, ciągły szereg słupów oświetlenia itp., są usytuowane bliżej niż 3,5 m od krawędzi jezdni,

ii) gdy droga przebiega na nasypie, którego wysokość lub pochylenie skarp stanowi oczywiste niebezpieczeństwo,

iii) gdy wzdłuż drogi w odległości mniejszej niż 10 m od krawędzi jezdni przebiega ciek wodny, droga lub linia kolejowa,

c) na obiektach mostowych, szczególnie wtedy, gdy bariery ochronne istnieją przed i za obiektem.


VII. Dostosowanie do krajobrazu

VII.1. Koordynację trasy w planie i przekroju podłużnego należy zapewnić (pkt III. 2.1.) nie tylko z punktu widzenia bezpieczeństwa, lecz również w celu harmonijnego zespolenia trasy z krajobrazem.

VII.2. Wszystkie elementy krajobrazu wraz ze znakami drogowymi powinny sprzyjać wygodzie i bezpieczeństwu ruchu. W szczególności pożądane jest stworzenie dobrych warunków wzrokowych dla prowadzących pojazdy przez sadzenie krzewów, a w monotonnym płaskim terenie - wykonanie ekranów z zieleni zmniejszających głębię pola widzenia.

VII.3. Należy również sadzić krzewy dla zabezpieczenia kierowców przed oślepieniem, wiatrem i zaspami śnieżnymi, a także - w razie potrzeby - dla ochrony zamieszkujących w sąsiedztwie ludzi przed hałasem i zanieczyszczeniem powietrza.

VII.4. Ze względu na bezpieczeństwo i estetykę ustawianie tablic reklamowych przy drogach międzynarodowych jest zakazane.


VIII. Urządzenia pomocnicze


VIII.1. Urządzenia na przejściach granicznych

Na przejściach granicznych należy przewidzieć odpowiednie urządzenia obsługi ruchu, a przede wszystkim parkingi dla przyjęcia i przepływu normalnego ruchu. Celowe jest oddzielenie ruchu handlowego i turystycznego oraz urządzenia wspólnych przejść granicznych.


VIII.2. Urządzenia różne

Autostrady, a jeśli to możliwie także drogi ekspresowe, powinny być wyposażone w miejsca obsługi podróżnych i parkingi, rozmieszczone w regularnych odstępach poza jezdnią.

Miejsce obsługi podróżnych powinny obejmować stację paliwową, parking, toalety, punkty pierwszej pomocy medycznej, a w razie potrzeby - restauracja oraz motel.

Odrębne parkingi służy tylko do postoju pojazdów; zwykle nie są wyposażone w wyżej wymienione urządzenia usługowe.

Miejsca obsługi podróżnych i parkingi przy autostradzie są dostępne wyłącznie z autostrady.*) Ich podłączenia do autostrady pasami włączania i wyłączania powinny odpowiadać warunkom podobnym jak dla węzłów B.

W regionach słabiej rozwiniętych w pobliżu drogi międzynarodowej należy urządzić punkty gastronomiczne, a także w uzasadnionych wypadkach - garaże, warsztaty oraz pomieszczenia do wypoczynku i spożycia posiłków.


VIII.3. Punkty pierwszej pomocy medycznej.

Wzdłuż dróg międzynarodowych należy instalować punkty pierwszej pomocy medycznej, jeżeli liczba miejscowych placówek jest niewystarczająca. Punkty te należy wyposażyć zgodnie z zaleceniami Stałej Międzynarodowej Komisji Pierwszej Pomocy na Drogach i Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża.


VIII.4. Łączność telefoniczna

Drogi międzynarodowe powinny być wyposażone w regularnych odstępach w telefony lub inne urządzenia pozwalające na niezawodne przywoływanie służb pomocniczych; posługiwanie się nimi powinno być proste, łatwo zrozumiałe przez kierowców i objaśnione za pomocą symboli lub ideogramów. Miejsca najbliższego telefonu powinny wskazywać strzałki rozmieszczone w krótkich odstępach.

---------------

*) Dostęp od strony sieci lokalnej może być urządzony dla dostawców i personelu usługowego.

Załącznik III IDENTYFIKACJA I OZNACZENIE DRÓG "E"

1. Znak przeznaczony do identyfikacji i oznaczenia dróg "E" jest prostokątny.

2. Znak składa się z litery "E", za którą zwykle znajduje się przynależny do danej drogi numer napisany cyframi arabskimi.

3. Znak ten ma tło zielone, a napis biały i może być przymocowany do innych znaków albo połączony z nimi.

4. Rozmiary znaku powinny być takie, aby kierowcy pojazdów jadących z dużą prędkością mogli go łatwo zauważyć i zrozumieć wskazówki, które daje.

5. Znak przeznaczony do zidentyfikowania i oznaczania dróg "E" nie wyklucza znaku identyfikującego drogę według oznaczeń krajowych.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
z dnia 12 marca 1985 r.
w sprawie likwidacji archiwów państwowych w Skierniewicach i Tarnobrzegu.

Na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. Nr 38, poz. 173) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Likwiduje się Archiwum Państwowe w Skierniewicach z siedzibą w Żyrardowie.

2. Działalność archiwalną prowadzoną dotychczas przez Archiwum Państwowe w Skierniewicach przejmuje Archiwum Państwowe w m. st. Warszawie.

ż 2. 1. Likwiduje się Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu z siedzibą w Sandomierzu.

2. Działalność archiwalną prowadzoną dotychczas przez Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu przejmuje Archiwum Państwowe w Kielcach.

ż 3. 1. Majątek oraz prawa i zobowiązania likwidowanych archiwów przejmują odpowiednio archiwa w m. st. Warszawie i w Kielcach.

2. Pracownicy likwidowanych archiwów stają się odpowiednio pracownikami archiwów państwowych w m. st. Warszawie i w Kielcach.

ż 4. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 kwietnia 1985 r.
KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, podpisana w Algierze
dnia 4 grudnia 1983 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 4 grudnia 1983 r. została podpisana w Algierze Konwencja konsularna między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i Rząd Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej,

kierując się pragnieniem umacniania więzi przyjaźni między obydwoma krajami, stwierdzając że Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z dnia 24 kwietnia 1963 r. będzie nadal miała zastosowanie do zagadnień, które nie zostały w sposób wyraźny uregulowane w niniejszej konwencji, postanowiły zawrzeć Konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej -

Stanisława Pichlę, Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Rząd Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej -

Youcefa Kraibę, Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ PIERWSZA
Definicje.

Art. 1.
Dla celów niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) wyrażenie "obywatel" oznacza:

- w Algierskiej Republice Ludowo-Demokratycznej wszystkich obywateli algierskich, włącznie z osobami prawnymi, jeśli wynika to z treści konwencji, należycie ustanowionymi, zgodnie z ustawodawstwem Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, posiadającymi swoją siedzibę na jej terytorium,

- W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wszystkich obywateli polskich, włącznie z osobami prawnymi, jeśli wynika to z treści konwencji, należycie ustanowionymi, zgodnie z ustawodawstwem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, posiadającymi swoją siedzibę na jej terytorium;

b) wyrażenie "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat lub wicekonsulat;

c) wyrażenie "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

d) wyrażenie "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

e) wyrażenie "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, łącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

f) wyrażenie "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie administracyjnej lub technicznej urzędu konsularnego;

g) wyrażenie "członek personelu służby" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

h) wyrażenie "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych, pracowników konsularnych i członków personelu służby;

i) wyrażenie "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

j) wyrażenie "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego, jak również materiały szyfrowe, kartoteki oraz meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

k) wyrażenie "statek" Państwa wysyłającego oznacza każde urządzenie pływające, upoważnione do podnoszenia bandery tego Państwa, z wyjątkiem okrętów wojennych;

l) wyrażenie "samolot" Państwa wysyłającego oznacza każdy statek powietrzny zarejestrowany w tym Państwie, z wyjątkiem samolotów wojskowych.

CZĘŚĆ DRUGA
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników konsularnych i pracowników konsularnych.

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego.

3. Późniejsze zmiany siedziby urzędu konsularnego, jego klasy i okręgu konsularnego mogą być dokonywane przez Państwo wysyłające jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

Art. 3.
1. Kierownik urzędu konsularnego jest mianowany przez Państwo wysyłające. Będzie on uznany przez Państwo przyjmujące i dopuszczony do wykonywania swych funkcji po przedstawieniu w drodze dyplomatycznej listu komisyjnego lub innego podobnego dokumentu. W tej samej drodze będzie mu udzielone niezwłocznie i bezpłatnie exequatur, w którym będzie określony jego okręg konsularny.

2. List komisyjny lub inny podobny dokument wskazuje imiona, nazwisko oraz stopień kierownika urzędu konsularnego, jak również okręg konsularny i siedzibę urzędu konsularnego.

3. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony przez Państwo przyjmujące do wykonywania swych funkcji i korzystać z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 4.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące powinno niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe organy okręgu konsularnego. Powinno ono również zapewnić podjęcie niezbędnych środków dla umożliwienia kierownikowi urzędu konsularnego wywiązywania się z obowiązków urzędowych i korzystania z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 5.
1. Ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego notyfikuje się:

a) nominacje członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego po mianowaniu, ich ostateczny wyjazd lub zaprzestanie przez nich wykonywania ich funkcji oraz wszelkie inne zmiany wpływające na ich status, które mogą powstać w czasie ich służby w urzędzie konsularnym;

b) przybycie i ostateczny wyjazd osoby należącej do rodziny członka urzędu konsularnego, pozostającej z nim we wspólnocie domowej, oraz, jeżeli to ma miejsce, fakt, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) zatrudnienie i zwolnienie osób mających miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym, jako członków urzędu konsularnego.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydadzą urzędnikom konsularnym odpowiednie dokumenty stwierdzające ich stanowiska i prawo do wykonywania funkcji konsularnych.

Art. 6.
Państwo wysyłające określa liczebność członków urzędu konsularnego, biorąc pod uwagę jego znaczenie oraz potrzeby normalnego rozwijania działalności urzędu. Państwo przyjmujące może jednak żądać, aby liczebność personelu była utrzymana w granicach uznanych przez nie za rozsądne, z uwzględnieniem warunków istniejących w okręgu konsularnym oraz potrzeb danego urzędu konsularnego.

Art. 7.
Urzędnikami konsularnymi mogą być jedynie obywatele Państwa wysyłającego.

Art. 8.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie ma możności wykonywania swych funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć jako kierownika urzędu konsularnego - urzędnika konsularnego zatrudnionego w tym urzędzie lub w innym urzędzie konsularnym znajdującym się w Państwie przyjmującym bądź członka personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego. O powyższym uprzednio notyfikuje się ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

2. Tymczasowy kierownik urzędu konsularnego, o którym mowa w ustępie 1, będzie korzystał podczas wykonywania tymczasowo funkcji kierownika urzędu z ułatwień, przywilejów i immunitetów przyznawanych kierownikowi urzędu konsularnego. W razie powierzenia tych funkcji członkowi personelu dyplomatycznego będzie on nadal korzystał z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 9.
1. Państwo przyjmujące może w każdej chwili zawiadomić Państwo wysyłające, że urzędnik konsularny jest persona non grata lub że jakikolwiek inny członek urzędu konsularnego jest osobą niepożądaną. Wówczas Państwo wysyłające, odpowiednio do tego wypadku, albo odwoła daną osobę, albo położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

2. Jeżeli Państwo wysyłające nie wypełni w rozsądnym terminie obowiązków wynikających z ustępu 1, Państwo przyjmujące może odpowiednio do wypadku albo cofnąć exequatur danej osobie, albo przestać ją uważać za członka urzędu konsularnego. O tym ostatnim wypadku Państwo przyjmujące notyfikuje Państwu wysyłającemu.

CZĘŚĆ TRZECIA
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 10.
Państwo przyjmujące udzieli wszelkich ułatwień w wykonywaniu przez urząd konsularny jego funkcji.

Art. 11.
1. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszana na budynku urzędu konsularnego, jak również na rezydencji kierownika urzędu konsularnego i na jego środkach transportu w czasie, gdy są używane do celów służbowych.

2. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem w języku oficjalnym tego państwa oznaczającym urząd konsularny może być umieszczone na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, jak również na rezydencji kierownika tego urzędu.

Art. 12.
1. Państwo przyjmujące ułatwi na swym terytorium Państwu wysyłającemu, zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami, nabycie pomieszczeń niezbędnych dla urzędu konsularnego lub pomoże Państwu wysyłającemu w uzyskaniu pomieszczeń w inny sposób.

2. W miarę potrzeby pomoże ono również urzędowi konsularnemu w uzyskaniu odpowiednich mieszkań dla jego członków.

Art. 13.
1. Zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego Państwo wysyłające może:

a) nabywać na własność, posiadać lub użytkować tereny, budynki lub części budynków, niezbędne na siedzibę urzędu konsularnego, na rezydencję dla kierownika urzędu konsularnego lub na mieszkania dla innych członków urzędu konsularnego;

b) budować, przebudowywać lub przystosowywać na terenach do niego należących budynki i przynależności niezbędne do powyższych celów;

c) przenosić prawa własności terenów, budynków lub części budynków w ten sposób nabytych lub zbudowanych.

2. Postanowienia niniejszego artykułu nie zwalniają Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do ustaw i innych przepisów w zakresie budownictwa i urbanistyki, mających zastosowanie na obszarze, na którym położone są te nieruchomości.

Art. 14.
1. Pomieszczenia konsularne są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego albo osoby wyznaczonej przez jednego z nich. Jednakże zgoda kierownika urzędu konsularnego może być domniemana w razie pożaru lub innego nieszczęśliwego wypadku wymagającego niezwłocznych czynności ochronnych.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek przedsięwzięcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się również do rezydencji kierownika urzędu konsularnego.

4. Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego i jego środki transportu, a także mieszkania i środki transportu członków urzędu konsularnego nie podlegają żadnej postaci rekwizycji na cele obrony narodowej lub użyteczności publicznej. Jeżeli na te cele niezbędne jest wywłaszczenie, powinny być przedsięwzięte wszelkie odpowiednie środki dla uniknięcia utrudnienia wykonywania funkcji konsularnych i powinno być niezwłocznie wypłacone Państwu wysyłającemu odpowiednie i efektywne odszkodowanie.

Art. 15.
1. Pomieszczenia konsularne i rezydencja kierownika urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są zwolnione od wszelkich podatków i opłat państwowych, regionalnych lub komunalnych, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie określonych usług.

2. Zwolnień wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z Państwem wysyłającym.

Art. 16.
1. Zgodnie z przyjętymi przez siebie ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na przywóz oraz udziela zwolnień od wszelkich opłat celnych, podatków i innych związanych z tym należności, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i inne podobne usługi, co do:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego, łącznie ze służbowymi pojazdami mechanicznymi;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego, łącznie z jednym pojazdem mechanicznym, urzędnika konsularnego i członków jego rodziny pozostających z nim we wspólnocie domowej oraz przedmiotów przeznaczonych do urządzenia się; artykuły konsumpcyjne nie powinny przekraczać ilości koniecznych do bezpośredniego spożycia przez te osoby.

2. Pracownicy konsularni korzystają z przywilejów i zwolnień przewidzianych w ustępie 1 litera b) w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w związku z pierwszym urządzeniem się.

3. Bagaże osobiste, przywiezione przez urzędników konsularnych i członków ich rodzin, pozostających z nimi we wspólnocie domowej, zwolnione są od rewizji celnej. Mogą one być poddane tej rewizji tylko wówczas, gdy zawierają przedmioty inne niż wymienione w ustępie 1 litera b) albo przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub które podlegają jego ustawom i innym przepisom o kwarantannie. Rewizja taka może być dokonana tylko w obecności urzędnika konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 17.
1. Archiwa i dokumenty konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

2. Archiwa te powinny być oddzielone od dokumentów i przedmiotów nie mających żadnego związku z wykonywaniem funkcji konsularnych.

Art. 18.
1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego do wszelkich celów urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, łącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną oraz korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może jednak zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędu konsularnego, niezależnie od zastosowanego środka łączności, jak również opieczętowane worki, walizy i inne pakiety, zawierające korespondencję i przedmioty przeznaczone wyłącznie do urzędowego użytku, są nietykalne i organy Państwa przyjmującego nie będą ich kontrolować ani zatrzymywać, pod warunkiem że mają widoczne zewnętrzne oznaczenie wskazujące na ich urzędowy charakter. Jeżeli jednak właściwe organy Państwa przyjmującego mają poważne podstawy, aby przypuszczać, że poczta zawiera inne przedmioty niż wspomniane wyżej, mogą one prosić, aby poczta ta została otwarta w ich obecności przez upoważnionego przedstawiciela Państwa wysyłającego. Jeżeli prośba ta nie zostanie spełniona, poczta zostanie zwrócona do miejsca, skąd pochodzi.

3. Kurierem konsularnym może być jedynie obywatel Państwa wysyłającego, z zastrzeżeniem, że nie może on mieć stałego miejsca pobytu w Państwie przyjmującym. Powinien on być zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego status i określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. W czasie wykonywania swych funkcji kurier ten jest chroniony przez Państwo przyjmujące. Korzysta on z nietykalności osobistej i nie może być aresztowany ani zatrzymany w jakikolwiek sposób.

4. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub samolotu handlowego udającego się do portu Państwa przyjmującego lub ten port opuszczającego. Kapitan powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument określający liczbę paczek składających się na pocztę, lecz nie jest on uważany za kuriera konsularnego. Na podstawie porozumienia z właściwymi organami miejscowymi Państwa przyjmującego urząd konsularny może wysłać jednego ze swych członków w celu bezpośredniego i swobodnego odebrania poczty konsularnej od kapitana statku lub samolotu albo przekazania mu takiej poczty.

Art. 19.
Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należytym szacunkiem i zastosuje wszelkie odpowiednie środki dla zapobiegania jakimkolwiek zamachom na ich osoby, wolność lub godność.

Art. 20.
1. Urzędnicy konsularni i pracownicy konsularni nie podlegają jurysdykcji władz sądowych i administracyjnych Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w wykonaniu funkcji konsularnych.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się jednak do powództw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób domniemany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych przez osoby trzecie na skutek szkód powstałych w wyniku wypadku spowodowanego w Państwie przyjmującym przez pojazd, statek lub samolot.

Art. 21.
1. Urzędnicy konsularni podlegają zatrzymaniu lub tymczasowemu aresztowaniu jedynie w razie popełnienia przestępstwa zagrożonego, zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego, karą pozbawienia wolności na okres nie krótszy niż lat pięć i na podstawie postanowienia właściwej władzy sądowej.

2. Z wyjątkiem wypadku przewidzianego w ustępie 1, urzędnicy konsularni mogą być więzieni lub podlegać jakiejkolwiek innej formie ograniczenia ich wolności osobistej jedynie w wykonaniu prawomocnego wyroku sądowego.

3. Jeżeli wszczęto postępowanie karne przeciwko urzędnikowi konsularnemu, jest on obowiązany stawić się przed właściwymi organami. Postępowanie powinno być jednak prowadzone ze względami należytymi mu z uwagi na jego urzędowe stanowisko oraz, z wyjątkiem wypadku przewidzianego w ustępie 1, w sposób, który by możliwie jak najmniej utrudniał wykonywanie funkcji konsularnych. Jeżeli w okolicznościach wymienionych w ustępie 1 niezbędne jest tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie urzędnika konsularnego, postępowanie przeciwko niemu powinno być wszczęte w możliwie najkrótszym czasie.

4. W razie tymczasowego aresztowania lub zatrzymania urzędnika konsularnego lub członka jego rodziny pozostającego z nim we wspólnocie domowej, Państwo przyjmujące zawiadomi o tym niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny, któremu on podlega.

Art. 22.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani w charakterze świadków w toku postępowania sądowego lub administracyjnego. Pracownicy konsularni oraz członkowie personelu służby nie powinni odmawiać składania zeznań, z wyjątkiem wypadków wymienionych w ustępie 3. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia złożenia zeznań, nie można stosować wobec niego żadnego środka przymusu ani sankcji.

2. Organ żądający zeznań powinien unikać utrudniania urzędnikowi konsularnemu wykonywania jego funkcji. Może on, gdy jest to możliwe, bądź przyjąć te zeznania w jego mieszkaniu lub w urzędzie konsularnym, bądź przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem ich funkcji ani do przedstawiania urzędowej korespondencji i dokumentów odnoszących się do ich funkcji. Mają oni również prawo odmowy zeznań w charakterze rzeczoznawców w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

Art. 23.
1. Państwo wysyłające może zrzec się w odniesieniu do członka urzędu konsularnego przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji

2. Zrzeczenie się powinno być zawsze wyraźne i notyfikowane Państwu przyjmującemu.

3. Wszczęcie przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego postępowania w wypadku, w którym mógłby on korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego na podstawie artykułu 20, pozbawia go prawa powołania się na immunitet jurysdykcyjny w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

4. Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego co do postępowania cywilnego lub administracyjnego nie jest uważane za pociągające za sobą zrzeczenie się immunitetu od środków wykonania orzeczenia; w stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 24.
1. Członkowie urzędu konsularnego i członkowie ich rodzin, pozostający z nimi we wspólnocie domowej, są zwolnieni od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego dotyczących rejestracji cudzoziemców i zezwolenia na pobyt.

2. Postanowienia ustępu 1 nie stosuje się jednak do pracownika konsularnego, który nie jest stałym pracownikiem Państwa wysyłającego lub wykonuje w Państwie przyjmującym jakąkolwiek prywatną działalność zarobkową, ani do członków jego rodziny, pozostających z nim we wspólnocie domowej.

Art. 25.
Członkowie urzędu konsularnego oraz członkowie ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej są zwolnieni w Państwie przyjmującym od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, daninami i zakwaterowaniem.

Art. 26.
1. Członkowie urzędu konsularnego oraz członkowie ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej są zwolnieni od wszelkich opłat i podatków osobistych i rzeczowych - państwowych, regionalnych i komunalnych - z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich tego rodzaju, które zazwyczaj są wliczane w cenę towarów lub usług;

b) opłat i podatków od prywatnego mienia nieruchomego położonego na terytorium Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 15;

c) opłat i podatków od prywatnych dochodów, mających swe źródło w Państwie przyjmującym, inne niż płace, wynagrodzenia lub dodatki otrzymywane od Państwa wysyłającego w związku z wykonywaniem ich funkcji lub obowiązków służbowych;

d) podatków od spadku i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 27;

e) opłat i podatków pobieranych z tytułu zapłaty za świadczenie określonych usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 15.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których wynagrodzenia lub uposażenia nie są zwolnione od podatku od dochodów w Państwie przyjmującym, powinni wypełniać obowiązki nakładane na pracodawców przez ustawy i inne przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od dochodów.

Art. 27.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny pozostającego z nim we wspólnocie domowej, Państwo przyjmujące jest obowiązane:

a) zezwolić na wywóz ruchomego mienia zmarłego, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci danej osoby;

b) nie pobierać państwowych, regionalnych ani komunalnych podatków od spadku ani podatków od przeniesienia prawa własności co do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem zmarłego w tym Państwie w charakterze członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 28.
Członkowie urzędu konsularnego powinni przestrzegać wszelkich obowiązków przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, wynikającej z posługiwania się jakimkolwiek pojazdem.

Art. 29.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, członkowie urzędu konsularnego mają zapewnioną swobodę poruszania się w granicach okręgu konsularnego w celu wykonywania swych funkcji.

Art. 30.
Członkowie urzędu konsularnego i członkowie ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie, nie korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszych konwencji, z wyjątkiem postanowień ustępu 3 artykułu 22.

Art. 31.
1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3 członkowie urzędu konsularnego w zakresie pracy wykonywanej przez nich dla Państwa wysyłającego oraz członkowie ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej nie podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym, jakie obowiązują w Państwie przyjmującym.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 stosuje się również do członków personelu prywatnego, którzy są zatrudnieni wyłącznie u członków urzędu konsularnego, pod warunkiem że:

a) nie są oni obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają w nim stałego miejsca pobytu oraz

b) podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym obowiązującym w Państwie wysyłającym lub w Państwie trzecim.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, do których nie stosuje się zwolnienia przewidzianego w ustępie 2, powinni przestrzegać obowiązków nakładanych na pracodawców przez przepisy Państwa przyjmującego o ubezpieczeniu społecznym.

4. Zwolnienie przewidziane w ustępach 1 i 2 nie wyklucza dobrowolnego uczestnictwa w systemie ubezpieczenia społecznego Państwa przyjmującego, pod warunkiem że takie uczestnictwo jest przez to Państwo dozwolone.

CZĘŚĆ CZWARTA
Funkcje konsularne.

Art. 32.
Urzędnicy konsularni są uprawnieni do:

1) ochrony w Państwie przyjmującym interesów Państwa wysyłającego oraz praw i interesów jego obywateli i popierania rozwoju stosunków handlowych, gospodarczych, turystycznych, socjalnych, naukowych, kulturalnych i technicznych między tymi obydwoma Państwami;

2) udzielania pomocy obywatelom Państwa wysyłającego w załatwianiu spraw przed organami Państwa przyjmującego;

3) podejmowania, z zastrzeżeniem przestrzegania praktyki i przepisów postępowania obowiązujących w Państwie przyjmującym, czynności w celu zapewnienia odpowiedniego zastępstwa obywateli Państwa wysyłającego przed sądami lub innymi organami Państwa przyjmującego i zastosowania środków tymczasowych zmierzających do ochrony praw i interesów tych obywateli, gdy osoby te z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie obrony swych praw i interesów;

4) zapoznawania się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami i rozwojem życia handlowego, gospodarczego, turystycznego, społecznego, naukowego, kulturalnego i technicznego w Państwie przyjmującym, zdawania z tego sprawy rządowi Państwa wysyłającego oraz udzielania informacji osobom zainteresowanym.

Art. 33.
1. Przy wykonywaniu swych funkcji urzędnicy konsularni mogą zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów swego okręgu konsularnego;

b) właściwych naczelnych organów Państwa przyjmującego w zakresie, w jakim to jest dopuszczalne na podstawie ustaw i innych przepisów oraz zwyczajów Państwa przyjmującego lub odpowiednich umów międzynarodowych.

Art. 34.
W swym okręgu konsularnym urzędnicy konsularni mają prawo:

1) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego; w razie przeprowadzania spisu obywateli Państwa wysyłającego mogą oni zwrócić się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego, stosownie do ustaw i innych przepisów tego Państwa;

2) zamieszczać w prasie ogłoszenia przeznaczone dla obywateli Państwa wysyłającego i przekazywać im wszelkie dokumenty organów tego Państwa;

3) wydawać, wznawiać lub przedłużać ważność:

a) paszportów lub innych dokumentów podróży obywatelom Państwa wysyłającego;

b) wiz i odpowiednich dokumentów osobom, które pragną udać się do Państwa wysyłającego;

4) doręczać obywatelom swego Państwa sądowe i pozasądowe dokumenty oraz wykonywać rekwizycje dotyczące przesłuchań swych obywateli zgodnie z obowiązującymi umowami między tymi obydwoma Państwami;

5) tłumaczyć i legalizować wszelkie dokumenty wydawane przez organy lub urzędników Państwa wysyłającego albo Państwa przyjmującego; tłumaczenia te mają taką samą ważność i moc jak te, które są sporządzone przez tłumaczy przysięgłych jednego z obydwu Państw;

6) przyjmować wszelkie oświadczenia, sporządzać wszelkie akty, uwierzytelniać i poświadczać podpisy oraz poświadczać lub tłumaczyć dokumenty dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 35.
Urzędnicy konsularni są uprawnieni do przyjmowania w formie aktu notarialnego, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego:

1) aktów i umów, które ich obywatele zamierzają sporządzić i zawrzeć w takiej formie, z wyjątkiem umów lub aktów dotyczących ustanowienia lub przeniesienia praw rzeczowych do nieruchomości położonych w Państwie przyjmującym;

2) aktów i umów, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeśli te akty i umowy odnoszą się do mienia znajdującego się na terytorium Państwa wysyłającego albo dotyczą spraw, które będą realizowane w tym Państwie lub mają wywoływać skutki prawne na jego terytorium.

Art. 36.
Urzędnicy konsularni są uprawnieni do:

1) przyjmowania do depozytu, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, pieniędzy, dokumentów i wszelkich innych przedmiotów od obywateli Państwa wysyłającego lub na ich rachunek; depozyty te mogą być wywiezione z Państwa przyjmującego tylko zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa;

2) sporządzania, uwierzytelniania i przechowywania w depozycie testamentów zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

Art. 37.
Urzędnicy konsularni są uprawnieni do:

1) sporządzania, wpisywania i przekazywania akt stanu cywilnego obywateli Państwa wysyłającego;

2) udzielania ślubów lub przyjmowania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński wówczas, gdy przyszli małżonkowie są obywatelami Państwa wysyłającego. Zawiadamiają oni o tym właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli jest to wymagane przez ustawy i inne tego przepisy Państwa.

Art. 38.
1. W razie konieczności ustanowienia opieki nad małoletnim lub niezdolnym do działań prawnych obywatelem Państwa wysyłającego, mającym miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym, organy tego ostatniego Państwa są zobowiązane do poinformowania o tym właściwego urzędu konsularnego, skoro tylko dowiedzą się o takiej sytuacji. Taki sam tryb postępowania stosuję się do obywatela Państwa wysyłającego wówczas, gdy został on umieszczony w zakładzie z powodu choroby umysłowej.

2. Urzędnik konsularny może wyrazić swoją opinię odnośnie do środków, które powinny być zastosowane w interesie małoletniego lub niezdolnego do działań prawnych.

Art. 39.
Urzędnicy konsularni mają swobodę porozumiewania się z obywatelami Państwa wysyłającego i udawania się do nich. Obywatele Państwa wysyłającego mają taką samą swobodę w odniesieniu do porozumiewania się z urzędnikami konsularnymi i udawania się do nich.

Art. 40.
1. Urząd konsularny Państwa wysyłającego będzie powiadomiony przez organy Państwa przyjmującego o zastosowaniu wszelkich środków pozbawienia wolności wobec obywatela Państwa wysyłającego oraz o kwalifikacji prawnej zarzucanego mu czynu najpóźniej w ciągu ośmiu dni od daty tymczasowego aresztowania, zatrzymania lub zastosowania jakiegokolwiek innego środka pozbawienia wolności w stosunku do tego obywatela. Wszelka wiadomość skierowana do urzędu konsularnego przez osobę tymczasowo aresztowaną lub wobec której zastosowano jakikolwiek inny środek pozbawienia wolności osobistej powinna być niezwłocznie przekazana przez organy Państwa przyjmującego. Organy te powinny poinformować zainteresowanego o jego uprawnieniach wynikających z postanowień niniejszego ustępu.

2. Urzędnicy konsularni mogą odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, który jest tymczasowo aresztowany, zatrzymany lub pozbawiony wolności w jakikolwiek inny sposób, a także rozmawiać i korespondować z nim. Prawo widzenia się i porozumiewania się z nim będzie przyznawane urzędnikom konsularnym w terminie od dwóch do piętnastu dni od daty tymczasowego aresztowania, zatrzymania lub pozbawienia wolności osobistej w jakikolwiek inny sposób. Następnie właściwe organy Państwa przyjmującego przyznają w razie potrzeby urzędnikom konsularnym prawo odwiedzania wyżej wymienionego obywatela w rozsądnych odstępach czasu.

Art. 41.
1. W razie śmierci obywatela Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym, właściwe organy tego Państwa bezzwłocznie powiadomią o tym urząd konsularny.

2. Na wniosek urzędu konsularnego, powiadomionego o śmierci jednego ze swych obywateli, właściwe organy Państwa przyjmującego przekażą mu zebrane informacje dla sporządzenia inwentarza spadku oraz listy spadkobierców.

3. Urząd konsularny Państwa wysyłającego może domagać się od właściwego organu Państwa przyjmującego bezzwłocznego podjęcia niezbędnych środków dla zabezpieczenia i zarządzania mieniem spadkowym pozostawionym na terytorium Państwa przyjmującego.

4. Urzędnik konsularny może przystąpić do wykonywania czynności, o których mowa w ustępie 3, osobiście lub za pośrednictwem przedstawiciela.

5. Jeżeli podjęte muszą być środki zabezpieczenia spadku, a żaden spadkobierca nie jest obecny lub reprezentowany, to organy Państwa przyjmującego zwracają się do urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o ewentualne wzięcie udziału przy czynnościach nakładania i zdejmowania pieczęci oraz przy sporządzaniu inwentarza spadku.

6. Jeżeli po dokonaniu formalności dotyczących spadku na terytorium Państwa przyjmującego majątek spadku lub sumy pochodzące ze sprzedaży ruchomości i nieruchomości przypadają spadkobiercy, uprawnionemu lub zapisobiercy, będącemu obywatelem Państwa wysyłającego, który nie ma miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym i który nie wyznaczył pełnomocnika, powyższe mienie lub sumy pochodzące z jego sprzedaży przekazane będą urzędowi konsularnemu Państwa wysyłającego, pod warunkiem że:

a) zostanie uzasadniony tytuł spadkobiercy, uprawnionego lub zapisobiercy;

b) właściwe organy zezwolą, jeżeli to niezbędne, na przekazanie mienia spadkowego lub sum pochodzących z jego sprzedaży;

c) wszystkie długi spadkowe zgłoszone w terminie przewidzianym przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego zostały zapłacone lub zabezpieczone;

d) podatek spadkowy został zapłacony lub zabezpieczony.

7. W razie śmierci obywatela Państwa wysyłającego, przebywającego tymczasowo na terytorium Państwa przyjmującego, rzeczy osobiste i pieniądze pozostawione przez zmarłego, do których nie zostało zgłoszone roszczenie przez obecnego spadkobiercę, będą tymczasowo przekazane dla zapewnienia ich ochrony, bez żadnych innych formalności, urzędowi konsularnemu Państwa wysyłającego, z zastrzeżeniem praw organów administracyjnych lub sądowych Państwa przyjmującego do ich zajęcia w interesie wymiaru sprawiedliwości. Urząd konsularny jest obowiązany przekazać te rzeczy osobiste i pieniądze pod zarząd i do likwidacji wyznaczonego organu Państwa przyjmującego. Powinien on przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego dotyczących wywozu tych rzeczy i przekazu pieniędzy.

Art. 42.
W razie gdy statek Państwa wysyłającego znajduje się w porcie Państwa przyjmującego, po dokonaniu odprawy związanej z jego wejściem, kapitan oraz członkowie załogi statku mogą porozumiewać się z kierownikiem urzędu konsularnego, w którego okręgu znajduje się dany port, natomiast kierownik tego urzędu ma całkowitą swobodę w wykonywaniu funkcji określonych w artykule 43, bez mieszania się organów Państwa przyjmującego. Dla wykonywania tych funkcji kierownik urzędu konsularnego ma prawo wejść na pokład statku po dokonaniu odprawy związanej z jego wejściem. W tym celu kapitan oraz każdy członek załogi mogą udać się do urzędu konsularnego, w którego okręgu znajduje się statek, a jeżeli siedziba urzędu konsularnego znajduje się poza miastem portowym, organy Państwa przyjmującego zaopatrzą ich w przepustkę. W razie gdy organy odmówią wydania przepustki, uzasadniając to brakiem fizycznej możliwości ich powrotu na statek przed jego odpłynięciem, bezzwłocznie poinformują o tym właściwy urząd konsularny. Urzędnik konsularny może zwracać się do organów Państwa przyjmującego o udzielenie mu pomocy we wszelkich sprawach związanych z wykonywaniem funkcji określonych w niniejszym artykule; organy te udzielą tej pomocy zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 43.
Urzędnicy konsularni są uprawnieni do:

1) przyjmowania wszelkich oświadczeń i sporządzania wszelkich dokumentów przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego, dotyczących:

a) rejestracji statku w Państwie wysyłającym wówczas, gdy statek ten nie był zbudowany ani zarejestrowany w Państwie przyjmującym, a w przeciwnym wypadku - po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez to Państwo;

b) skreślenia z rejestru statku wycieczkowego Państwa wysyłającego;

c) wystawiania dokumentów uprawniających do żeglugi statków wycieczkowych Państwa wysyłającego;

d) wszelkiego przeniesienia prawa własności statku tego Państwa;

e) wszelkich zapisów hipotecznych lub innych obciążeń statku tego Państwa;

2) przesłuchiwania kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi statku Państwa wysyłającego, sprawdzania, przyjmowania i poświadczania wszelkich dokumentów statku, przyjmowania oświadczeń dotyczących podróży statku oraz innych czynności mających na celu ułatwienie wejścia, postoju i wyjścia statku;

3) towarzyszenia kapitanowi lub członkom załogi u organów Państwa przyjmującego i udzielania im pomocy w tym również - w razie potrzeby - przed sądami;

4) rozstrzygania wszelkich sporów między kapitanem a członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę lub warunków pracy; korzystania z uprawnień przyznanych im przez Państwo wysyłające w odniesieniu do zatrudnienia lub zwolnienia kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi;

5) wykonywania prawa nadzoru i inspekcji przewidzianego w ustawach i innych przepisach Państwa wysyłającego w stosunku do statków tego Państwa, zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego;

6) podejmowania w razie potrzeby środków w celu zapewnienia repatriacji lub leczenia szpitalnego kapitana albo innych członków załogi statku;

7) sporządzania spisów inwentarza i dokonywania innych niezbędnych czynności dla zabezpieczenia mienia i wszelkiego rodzaju przedmiotów pozostawionych przez obywateli marynarzy i pasażerów, którzy zaginęli lub których zgon nastąpił na pokładzie statku Państwa wysyłającego.

Art. 44.
1. Organy Państwa przyjmującego nie będą interweniować w żadnych sprawach związanych z dowodzeniem statkiem, chyba że ze względów bezpieczeństwa żeglugi i na prośbę lub za zgodą kierownika urzędu konsularnego, a w wypadku gdyby on nie mógł jej udzielić - na prośbę lub za zgodą kapitana.

2. Organy Państwa przyjmującego nie będą ścigać przestępstw popełnionych na pokładzie statku, chyba że chodzi o przestępstwa:

a) naruszające spokój lub zdrowie publiczne, bezpieczeństwo życia na morzu, przepisy o ochronie morza przed zanieczyszczeniem, celne i inne dotyczące środków kontroli;

b) popełnione przez lub przeciwko osobom nie będącym członkami załogi lub obywatelami Państwa przyjmującego;

c) zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat.

3. W razie gdy dla wykonania uprawnień określonych w ustępie 2 organy Państwa przyjmującego zamierzają aresztować lub przesłuchać osobę znajdującą się na pokładzie albo też zająć mienie lub przeprowadzić na pokładzie statku urzędowe dochodzenie, organy te powiadomią w odpowiednim czasie właściwego urzędnika konsularnego w celu umożliwienia mu obecności przy tych wizytach, dochodzeniach lub aresztowaniach. Zawiadomienie takie powinno określać dokładną godzinę, a w razie niestawienia się urzędnika konsularnego lub jego przedstawiciela, czynności te zostaną podjęte bez jego obecności. Podobne postępowanie stosuje się w razie, gdy kapitan lub inni członkowie załogi wzywani są do składania oświadczeń przed organami sądowymi lub administracji terenowej. Jednakże w razie ujęcia sprawcy zbrodni lub występku na gorącym uczynku, organy Państwa przyjmującego zawiadomią pisemnie urzędnika konsularnego o podjęciu natychmiastowych środków. Urzędnik konsularny może porozumiewać się, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z tym sprawcą oraz podejmować właściwe kroki w celu jego ochrony oraz ochrony statku.

4. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do zwykłej kontroli w sprawach celnych, zdrowia, imigracyjnych i kontroli międzynarodowych świadectw bezpieczeństwa.

Art. 45.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg, doznał awarii lub znajduje się w niebezpieczeństwie na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią o tym niezwłocznie właściwego urzędnika konsularnego i zawiadomią go o środkach podjętych dla zabezpieczenia i ochrony statku, członków załogi, ładunku i mienia.

2. W razie nieobecności osoby upoważnionej do działania, urzędnik konsularny ma prawo podjąć w charakterze przedstawiciela armatora lub właściciela takie same środki, jakie mogliby oni przedsięwziąć w odniesieniu do statku, członków załogi, pasażerów i ładunku, gdyby byli obecni.

3. Jeżeli statek ulegnie rozbiciu lub osiądzie na mieliźnie w porcie lub stanowi zagrożenie dla żeglugi na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, właściwe organy również zlecić podjęcie wszelkich niezbędnych środków dal uniknięcia szkód, które statek ten mógłby wyrządzić urządzeniom portowym lub innym statkom.

4. Żadne opłaty celne nie będą pobierane od statku, który uległ rozbiciu lub osiadł na mieliźnie, oraz od towarów lub przedmiotów pochodzących z tego statku, pod warunkiem że nie będą udostępnione do spożycia w Państwie przyjmującym.

Art. 46.
Urzędnik konsularny jest upoważniony do podejmowania niezbędnych środków dla ochrony praw swego obywatela, w razie gdy część ładunku należącego do obywatela Państwa wysyłającego - pochodząca statku płynącego pod banderą państwa trzeciego, który uległ rozbiciu - zostanie znaleziona na brzegu lub w jego pobliżu albo dostarczona do portu Państwa przyjmującego oraz gdy kapitan statku, armator lub właściciel tego mienia nie są w stanie podjąć środków dla ich zabezpieczenia.

Art. 47.
1. Urzędnicy konsularni korzystają z prawa nadzoru i inspekcji przewidzianego w ustawach i innych przepisach Państwa wysyłającego w stosunku do samolotów tego Państwa oraz ich załóg zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego. W razie potrzeby Państwo przyjmujące udzieli wszelkiej pomocy i ochrony samolotowi Państwa wysyłającego, członkom jego załogi i pasażerom.

2. Jeżeli samolot Państwa wysyłającego ulegnie wypadkowi na terytorium Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa niezwłocznie powiadomią najbliższy miejsca wypadku urząd konsularny.

Art. 48.
Poza funkcjami wymienionymi w niniejszej konwencji urzędnicy konsularni są uprawnieni do wykonywania wszelkich innych funkcji powierzonych urzędowi konsularnemu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to nie sprzeciwia się albo które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym.

Art. 49.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonywane czynności konsularne opłaty i inne należności przewidziane przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu opłat i innych należności przewidzianych w ustępie 1 oraz dotyczące ich pokwitowania są zwolnione w Państwie przyjmującym od wszelkich opłat i podatków.

CZĘŚĆ PIĄTA
Postanowienia końcowe.

Art. 50.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w razie wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzielonych do wydziału konsularnego lub w inny sposób powołanych do wykonywania funkcji konsularnych przedstawicielstwa, są notyfikowane ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego lub organowi wyznaczonemu przez to ministerstwo.

3. Przy wykonywaniu funkcji konsularnych przedstawicielstwo dyplomatyczne może zwracać się do:

a) organów miejscowych okręgu konsularnego;

b) organów naczelnych Państwa przyjmującego, jeżeli jest to dopuszczalne na podstawie ustaw i innych przepisów oraz zwyczajów Państwa przyjmującego lub odpowiednich umów międzynarodowych.

4. Przywileje i immunitety członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, wymienionych w ustępie 2, podlegają nadal normom prawa międzynarodowego dotyczącym stosunków dyplomatycznych.

Art. 51.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Konwencja niniejsza zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Wysokich Umawiających się Stron. W takim wypadku traci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Na dowód czego Pełnomocnicy Wysokich Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Sporządzono w Algierze dnia 4 grudnia 1983 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, arabskim i francuskim, przy czym wszystkie trzy teksty mają jednakową moc. W razie rozbieżności przy ich interpretacji postanowień niniejszej konwencji tekst w języku francuskim będzie rozstrzygający.

Z upoważnienia

Rządu

Polskiej Rzeczypospolitej

Ludowej

Stanisław Pichla

Z upoważnienia

Rządu

Algierskiej Republiki

Ludowo-Demokratycznej

Youcel Kraiba

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 grudnia 1984 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_zmiany:
1996-06-02 Dz.U.1996.24.110 art. 35
2001-10-01 Dz.U.2001.98.1070 art. 184


USTAWA
z dnia 18 kwietnia 1985 r.
o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.


Rozdział 1
Rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Art. 1. _@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1. Rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy powierza się:

1) sądom pracy - stanowiącym odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych oraz

2) sądom pracy i ubezpieczeń społecznych - stanowiącym odrębne jednostki organizacyjne sądów wojewódzkich.

2. Rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych powierza się sądom pracy oraz sądom pracy i ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ust. 1.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Art. 2.
Rozdział 2
Zmiany w przepisach obowiązujących.

Art. 3. W Prawie o ustroju sądów powszechnych wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 5 dodaje się art. 5[1] w brzmieniu:

"Art. 5[1]. ż 1. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w sądach wojewódzkich odrębne jednostki organizacyjne dla spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (sądy pracy i ubezpieczeń społecznych), a w sądach rejonowych - odrębne jednostki organizacyjne dla spraw z zakresu prawa pracy (sądy pracy).
ż 2. Minister Sprawiedliwości może, w drodze rozporządzenia, utworzyć w niektórych sądach wojewódzkich odrębne jednostki organizacyjne właściwe wyłącznie dla spraw z zakresu prawa pracy (sądy pracy) lub wyłącznie dla spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych (sądy ubezpieczeń społecznych).
ż 3. W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może przekazać jednemu sądowi wojewódzkiemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych z właściwości innego sądu wojewódzkiego, a jednemu sądowi rejonowemu - rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy z właściwości kilku sądów rejonowych położonych na obszarze działania tego samego województwa.
ż 4. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w ż 1-3, wyznacza się sędziów i ławników szczególnie obeznanych z problematyką spraw pracowniczych, celami ubezpieczenia i potrzebami ubezpieczonych.
ż 5. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, w drodze rozporządzenia, określa zasady i tryb wyznaczania sędziów i ławników, o których mowa w ż 4.";
2) po art. 13 dodaje się art. 13[1] w brzmieniu:

"Art. 13[1]. ż 1. Prezes sądu wojewódzkiego zwołuje co najmniej raz w roku konferencję sędziów rozpoznających sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w celu omówienia wniosków wypływających z okresowej analizy stanu przestrzegania prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w świetle sporów z tego zakresu.
ż 2. Do udziału w konferencji prezes zaprasza przedstawicieli zainteresowanych zakładów pracy, organów i instytucji oraz związków zawodowych.";
3) w art. 54:

a) dotychczasowa treść otrzymuje oznaczenie ż l,

b) dodaje się ż 2 w brzmieniu:

"2. Wiceprezesa sądu wojewódzkiego sprawującego kierownictwo sądu pracy i ubezpieczeń społecznych Minister Sprawiedliwości powołuje i odwołuje po zasięgnięciu opinii Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych."
Art. 4. W kodeksie pracy wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 39 pkt 3 skreśla się;

2) w art. 87 w ż 5 zdanie drugie skreśla się;

3) art. 123 skreśla się;

4) w art. 127 powołanie art. 117 i 121-123 zastępuje się powołaniem art. 117, 121 i 122;

5) dział dwunasty obejmujący art. 242-280 otrzymuje następujące brzmienie oraz oznaczenie art. 242-265:

"DZIAŁ DWUNASTY
ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA
ZE STOSUNKU PRACY
Rozdział I
Przepisy ogólne.
Art. 242. ż 1. Pracownik może dochodzić swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej.
ż 2. Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową pracownik może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą.
Art. 243. Kierownik zakładu pracy i pracownik powinni dążyć do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy.
Rozdział II
Postępowanie pojednawcze.
Art. 244. ż 1. W celu polubownego załatwiania sporów o roszczenia pracownika ze stosunku pracy w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających nie mniej niż 50 pracowników powołuje się zakładowe komisje pojednawcze.
ż 2. Zakładowe komisje pojednawcze mogą być powoływane również w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników.
ż 3. Komisję pojednawczą powołują:
1) w przedsiębiorstwie państwowym:
a) wspólnie zakładowa organizacja związkowa i rada pracownicza,
b) w którym nie działa zakładowa organizacja związkowa lub rada pracownicza - ta z nich, która działa,
c) w którym nie działa ani zakładowa organizacja związkowa, ani rada pracownicza - załoga,
2) w spółdzielni:
a) wspólnie zakładowa organizacja związkowa i zakładowy komitet pracowniczy,
b) w której nie działa zakładowa organizacja związkowa lub zakładowy komitet pracowniczy - to z nich, które działa,
c) w której nie działa ani zakładowa organizacja związkowa, ani zakładowy komitet pracowniczy - rada spółdzielni.
ż 4. Komisję pojednawczą w zakładach pracy innych niż wymienione w ż 3 powołują zakładowa organizacja związkowa i przedstawicielstwo pracownicze, jeden z tych podmiotów bądź załoga, stosując odpowiednio przepisy ż 3.
Art. 245. Organ, który powołuje komisję pojednawczą, ustala:
1) zasady i tryb powoływania komisji,
2) czas trwania kadencji,
3) liczbę członków komisji.
Art. 246. Członkiem komisji pojednawczej nie może być:
1) kierownik zakładu pracy i jego zastępca,
2) główny księgowy,
3) radca prawny,
4) kierownik jednostki organizacyjnej do spraw osobowych, zatrudnienia i płac.
Art. 247. Komisja pojednawcza wybiera ze swego grona przewodniczącego komisji oraz jego zastępców i ustala regulamin postępowania pojednawczego.
Art. 248. ż 1. Komisja pojednawcza wszczyna postępowanie na wniosek pracownika zgłoszony na piśmie lub ustnie do protokołu. Na wniosku stwierdza się datę jego wpływu.
ż 2. Zgłoszenie przez pracownika wniosku do komisji pojednawczej przerywa bieg terminów, o których mowa w art. 264.
Art. 249. Komisja pojednawcza przeprowadza postępowanie pojednawcze w zespołach składających się co najmniej z 3 członków tej komisji.
Art. 250. Do właściwości komisji pojednawczej nie należą sprawy o roszczenia ze stosunku pracy pracowników zajmujących stanowiska wymienione w art. 246.
Art. 251. ż 1. Komisja pojednawcza powinna dążyć, aby załatwienie sprawy w drodze ugody nastąpiło w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Termin zakończenia postępowania przed komisją pojednawczą stwierdza się w protokole posiedzenia zespołu.
ż 2. W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy, o których mowa w art. 264, wniosek do komisji pojednawczej wnosi się przed upływem terminów określonych w tym przepisie.
ż 3. W sprawach, o których mowa w ż 2, postępowanie pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Art. 252. Ugodę zawartą przed komisją pojednawczą wpisuje się do protokołu posiedzenia zespołu. Protokół podpisują strony i członkowie zespołu.
Art. 253. Niedopuszczalne jest zawarcie ugody, która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Art. 254. Jeżeli postępowanie przed komisją pojednawczą nie doprowadziło do zawarcia ugody, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy. Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew. Pracownik zamiast zgłoszenia tego żądania może wnieść pozew do sądu na zasadach ogólnych.
Art. 255. ż 1. W razie niewykonania ugody przez zakład pracy, podlega ona wykonaniu w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, po stwierdzeniu przez sąd jej wykonalności.
ż 2. Sąd odmówi stwierdzenia wykonalności, jeżeli ze złożonych akt komisji wynika, że ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Nie wyklucza to możliwości dochodzenia ustalenia niezgodności ugody z prawem lub zasadami współżycia społecznego na zasadach ogólnych.
Art. 256. Pracownik może wystąpić do sądu pracy w terminie 30 dni od dnia zawarcia ugody z żądaniem uznania jej za bezskuteczną, jeżeli uważa, że ugoda narusza jego słuszny interes. Jednakże w sprawach, o których mowa w art. 251 ż 2, z żądaniem takim pracownik może wystąpić tylko przed upływem 14 dni od dnia zawarcia ugody.
Art. 257. Sprawowanie obowiązków członka komisji pojednawczej jest funkcją społeczną. Jednakże członek komisji pojednawczej zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nie przepracowany w związku z udziałem w pracach komisji.
Art. 258. ż 1. Kierownik zakładu pracy jest obowiązany zapewnić komisji pojednawczej warunki lokalowe oraz środki techniczne umożliwiające właściwe jej funkcjonowanie.
ż 2. Wydatki związane z działalnością komisji pojednawczej ponosi zakład pracy. Wydatki te obejmują również równowartość utraconego wynagrodzenia za czas nie przepracowany przez pracownika w związku z udziałem w postępowaniu pojednawczym.
Art. 259. Organ, który powołał komisję pojednawczą, rozpatruje okresowe informacje o jej działalności oraz udziela pomocy członkom komisji w sprawowaniu ich funkcji.
Art. 260. Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, może wydawać zalecenia dotyczące powoływania, organizacji i funkcjonowania komisji pojednawczych w zakładach pracy oraz wzorcowy regulamin postępowania pojednawczego przed tymi komisjami.
Art. 261. ż 1. Postępowanie pojednawcze w sporach o roszczenia ze stosunku pracy pracowników:
1) zatrudnionych w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników, w których nie działają zakładowe komisje pojednawcze, oraz zatrudnionych w nie uspołecznionych zakładach pracy,
2) zajmujących stanowiska wymienione w art. 246
- przeprowadzają komisje pojednawcze przy sądach pracy stanowiących odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych.
ż 2. Zasady i tryb powoływania oraz organizację komisji pojednawczych, o których mowa w ż 1, a także tryb postępowania przed tymi komisjami regulują odrębne przepisy.
Rozdział III
Sądy pracy.
Art. 262. ż 1 Spory o roszczenia ze stosunku pracy rozstrzygają:
1) sądy pracy - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych oraz
2) sądy pracy i ubezpieczeń społecznych - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów wojewódzkich,
zwane sądami pracy.
ż 2. Nie podlegają właściwości sądów pracy spory dotyczące:
1) ustanawiania nowych warunków pracy i płacy,
2) stosowania norm pracy,
3) mieszkań funkcyjnych i pomieszczeń w hotelach pracowniczych.
ż 3. Zasady tworzenia sądów pracy, organizację i tryb postępowania przed tymi sądami regulują odrębne przepisy.
Art. 263. ż 1. Postępowanie w sprawach o roszczenia pracownika ze stosunku pracy jest wolne od opłat sądowych.
ż 2. Wydatki związane z czynnościami podejmowanymi w toku postępowania, o którym mowa w ż 1, ponosi tymczasowo Skarb Państwa.
ż 3. Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych.
Art. 264. ż 1. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.
ż 2. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.
ż 3. Żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.
Art. 265. ż 1. Jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 264, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu.
ż 2. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu."
Art. 5. W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 46, poz. 210) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 52:

a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Od decyzji organu emerytalnego w sprawie zaopatrzenia emerytalnego przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art. 477[9] ż 1 tego Kodeksu.",
b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez organ emerytalny decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku o zaopatrzenie emerytalne bądź powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu.",
2) w art. 54 w ust. 2 skreśla się dwukrotnie użyty wyraz "okręgowego".

Art. 6. W ustawie z dnia 13 kwietnia 1960 r. o zmianach właściwości w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, rent, zaopatrzeń i opieki społecznej (Dz U. Nr 20, poz. 119, z 1972 r. Nr 11, poz. 81 oraz z 1974 r. Nr 39, poz. 231 i Nr 47, poz. 280) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 11 otrzymuje brzmienie:

"Art. 11. 1. Od decyzji oddziału Zakładu:
1) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia rodzinnego,
2) w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz
3) w sprawach innych świadczeń należących do właściwości Zakładu
- przysługuje odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art. 477[9] ż 1 tego Kodeksu, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Odwołanie do sądu przysługuje również od decyzji Biura Rent Zagranicznych Zakładu w sprawach świadczeń przyznawanych przez to Biuro oraz w sprawach przeliczenia na walutę polską i wypłaty świadczeń przyznanych przez zagraniczne instytucje, a także przeliczenia na walutę obcą i wypłaty za granicą świadczeń przyznanych przez polskie organy rentowe.
3. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez organ rentowy decyzji w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia roszczenia w sprawach wymienionych w ust. 1 i 2.
4. Odwołanie do sądu nie przysługuje od decyzji oddziału Zakładu w sprawach, w których decyzja zależy od swobodnego uznania.";
2) po art. 11 dodaje się nowy art. 11[1] w brzmieniu:

"Art. 11[1]. 1. Odwołanie wnosi się na piśmie do oddziału Zakładu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten oddział.
2. Oddział Zakładu przekazuje niezwłocznie sprawę do sądu za pośrednictwem rady nadzorczej oddziału.
3. Oddział Zakładu może jednak, jeżeli uzna odwołanie w całości za słuszne, zmienić lub uchylić decyzję w terminie 14 dni od wniesienia odwołania. W tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu.
4. Jeżeli oddział Zakładu nie skorzystał z uprawnienia przewidzianego w ust. 3, rada nadzorcza oddziału w razie uznania odwołania w całości za słuszne zwraca uwagę na stwierdzone uchybienia i poleca oddziałowi Zakładu dokonanie ponownej oceny odwołania.
5. W razie nieuwzględnienia stanowiska rady nadzorczej, oddział Zakładu przekazuje sprawę do sądu wraz ze stanowiskiem rady nadzorczej.
6. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do odwołania od decyzji Biura Rent Zagranicznych Zakładu, z tym że Biuro to przekazuje sprawy bezpośrednio do sądu.";
3) dotychczasowy art. 11[1] otrzymuje oznaczenie art. 11[2] oraz brzmienie:

"Art. 11[2]. 1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa organizację, zasady i tryb działania rad nadzorczych Zakładu i jego oddziałów, tryb postępowania przed radami nadzorczymi oddziałów, a także wynagrodzenie za udział w posiedzeniach oraz związane z tym diety i koszty podróży.
2. Nadzór nad organizacją i trybem działania rad nadzorczych Zakładu i jego oddziałów sprawuje Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. W tym trybie Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych może wydawać wytyczne w zakresie sprawowanego nadzoru.".
Art. 7. W ustawie z dnia 16 grudnia 1972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 29, poz. 139 i z 1984 r. Nr 52, poz. 270) w art. 51 wprowadza się następujące zmiany:

1) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Od decyzji wojskowego organu emerytalnego w sprawie zaopatrzenia emerytalnego przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art. 477[9] ż 1 tego Kodeksu.",
2) po ust. 3 dodaje się nowy ust. 4 w brzmieniu:

"4. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez wojskowy organ emerytalny decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku o zaopatrzenie emerytalne bądź powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu.",
3) dotychczasowy ust. 4 otrzymuje oznaczenie ust. 5.

Art. 8. W ustawie z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. Nr 53, poz. 342) w art. 12 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

"3. Od decyzji organu wojskowego przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art. 477[9] ż 1 tego Kodeksu.
4. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez organ wojskowy decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenia odszkodowawcze bądź powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu."
Art. 9. W ustawie z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 53, poz. 345 i z 1983 r. Nr 16, poz. 79) w art. 12 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

"3. Od decyzji organu resortu spraw wewnętrznych przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art 477[9] ż 1 tego Kodeksu.
4. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez organ resortu spraw wewnętrznych decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenia odszkodowawcze bądź powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu."
Art. 10. W ustawie z dnia 28 kwietnia 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 99) art. 28 otrzymuje brzmienie:

"Art. 28. 1. Od decyzji wydanej przez właściwą kolejową jednostkę organizacyjną przysługuje odwołanie do właściwego sądu według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego oraz w terminie przewidzianym w art. 477[9] ż 1 tego Kodeksu.
2. Odwołanie do sądu przysługuje także w wypadku niewydania przez kolejową jednostkę organizacyjną decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia."
Rozdział 3
Przepisy przejściowe i końcowe.

Art. 11. 1. Traci moc ustawa z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i z 1982 r. Nr 23, poz. 163).

2. Dotychczasowe okręgowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych stają się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy odrębnymi jednostkami organizacyjnymi sądów wojewódzkich, właściwych dla miast będących siedzibami okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych.

3. Sędziowie okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych stają się sędziami sądów wojewódzkich, o których mowa w ust. 2 a prezesi tych sądów - wiceprezesami sądów wojewódzkich.

4. Pracownicy administracyjni i obsługi okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych stają się pracownikami sądów wojewódzkich, o których mowa w ust. 2.

Art. 12. Ławnicy okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych stają się ławnikami sądów wojewódzkich, o których mowa w art. 11 ust. 2, i zachowują dotychczasowe uprawnienia do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Art. 13. 1. Nie zakończone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy sprawy toczące się w komisjach rozjemczych i komisjach odwoławczych do spraw pracy przekazuje się do dalszego rozpoznania właściwym sądom rejonowym. Czynności dokonane w postępowaniu przed tymi komisjami są skuteczne, jeżeli odpowiadają przepisom dotychczasowym.

2. Nie zakończone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy sprawy toczące się w Komisji Odwoławczej do Spraw Emerytalnych przy Ministrze Komunikacji przekazuje się do dalszego rozpoznania właściwym sądom wojewódzkim. Przepis ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

3. Postępowanie wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy:

1) w radach nadzorczych oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

2) w organach wojskowych oraz w organach resortów spraw wewnętrznych i sprawiedliwości, rozpoznających w drugiej instancji sprawy odszkodowań przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową oraz służbą w Milicji Obywatelskiej lub Służbie Więziennej

- toczy się przed tymi organami według przepisów dotychczasowych.

4. Nieprawomocne orzeczenia oraz decyzje wydane przez organy wymienione w ust. 1-3 podlegają zaskarżeniu do właściwych sądów wojewódzkich i rozpoznaniu według przepisów dotychczasowych.

5. W sprawach, w których zaskarżone orzeczenia lub decyzje wydane przez organy wymienione w ust. 1-3 zostaną uchylone przez sąd wojewódzki po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, postępowanie toczyć się będzie według przepisów obowiązujących po tym dniu.

6. Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem organów wymienionych w ust. 1-3 następuje według przepisów dotychczasowych, z tym że do wznowienia postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy właściwy jest sąd, który według przepisów niniejszej ustawy byłby właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - sąd wojewódzki.

7. Od prawomocnych orzeczeń organów wymienionych w ust. 1-3 może być wniesiona rewizja nadzwyczajna według przepisów dotychczasowych.

Art. 14. 1. Postępowanie wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy w okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych toczy się przed właściwymi sądami wojewódzkimi według przepisów dotychczasowych.

2. Nieprawomocne orzeczenia wydane w sprawach przejętych przez okręgowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych do rozpoznania w wyniku przedstawienia tych spraw przez organy wymienione w art. 13 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 podlegają zaskarżeniu do Sądu Najwyższego i rozpoznaniu według przepisów dotychczasowych.

3. Przepisy art. 13 ust. 5-7 stosuje się odpowiednio.

Art. 15. 1. Wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy w sądach rejonowych i sądach wojewódzkich sprawy, w których pracownik jest stroną pozwaną, podlegają rozpoznaniu przez te sądy według przepisów dotychczasowych.

2. Jednakże sprawy, w których orzeczenia sądu kończące postępowanie w sprawie zostaną w całości uchylone przez sąd rewizyjny po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, będą przekazane sądom właściwym według przepisów obowiązujących po tym dniu.

3. Przepisy art. 13 ust. 5-7 stosuje się odpowiednio.

Art. 16. Ławnicy powołani do komisji pojednawczych, o których mowa w art. 2, zachowują, przez czas pełnienia funkcji członków komisji, prawa przysługujące im w związku z udziałem w orzekaniu w jednostkach organizacyjnych wymienionych w art. 1.

Art. 17. Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o:

1) komisjach rozjemczych i komisjach odwoławczych do spraw pracy - rozumie się przez to sądy rejonowe,

2) okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych, okręgowych sądach ubezpieczeń społecznych lub sądach ubezpieczeń społecznych - rozumie się przez to sądy wojewódzkie,

3) sądach pracy - rozumie się przez to odpowiednio sądy rejonowe lub sądy wojewódzkie.

Art. 18. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie pozostają w mocy przepisy dotychczasowe, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 30 września 1985 r.

Art. 19. Dotychczasowe zakładowe komisje rozjemcze, terenowe komisje rozjemcze oraz terenowe komisje odwoławcze do spraw pracy działają do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 20. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1985 r.
USTAWA
z dnia 18 kwietnia 1985 r.
o Narodowym Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.

W trosce o zachowanie i przywrócenie do dawnej świetności architektonicznych zespołów zabytkowych Krakowa, stanowiących spuściznę narodową w dziedzinie dóbr kultury, oraz wychodząc naprzeciw społecznym inicjatywom gromadzenia na ten cel środków, stanowi się, co następuje:

Art. 1. Tworzy się Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, zwany dalej "Funduszem".

Art. 2. Dochodami Funduszu są:

1) darowizny, dobrowolne wpłaty oraz zapisy osób fizycznych i prawnych, a także środki przekazane przez fundacje,

2) wpłaty z organizowanych na rzecz Funduszu zbiórek publicznych i imprez,

3) wpływy ze zwrotu kosztów robót wykonanych ze środków Funduszu w obiektach zabytkowych na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury i o muzeach, a także przepisów o remontach i odbudowie oraz wykańczaniu i nadbudowie budynków,

4) dotacje celowe z budżetu centralnego,

5) środki przekazane z Centralnego Funduszu Rozwoju Kultury,

6) inne dochody ustalone przez Radę Ministrów.

Art. 3. Środki Funduszu przeznacza się na finansowanie ujętych w planach społeczno-gospodarczych miasta Krakowa przedsięwzięć związanych z realizacją programów rewaloryzacji zespołów zabytkowych miasta Krakowa.

Art. 4. Środki Funduszu nie wykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą na rok następny.

Art. 5. 1. Środkami Funduszu dysponuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

2. W skład Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa wchodzą: przewodniczący, zastępcy przewodniczącego, członkowie i sekretarz Komitetu, powoływani przez Radę Państwa.

3. Komitet działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.

4. Obsługę organizacyjną Komitetu sprawuje Biuro Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, finansowane z budżetu centralnego, w części dotyczącej Kancelarii Rady Państwa, obsługę finansową zaś zapewnia Prezydent Miasta Krakowa poprzez wyznaczoną jednostkę organizacyjną.

5. Organizację i zakres działania Biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa określa regulamin tego Biura, nadany przez Komitet, zakres zaś i tryb obsługi finansowej Funduszu ustala Prezydent Miasta Krakowa, za zgodą przewodniczącego Komitetu.

Art. 6. Rada Ministrów określa preferencje w zakresie zaopatrzenia materiałowego oraz inne o charakterze ekonomicznym dla przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych realizujących zadania związane z rewaloryzacją zabytków Krakowa.

Art. 7. W sprawach nie unormowanych w niniejszej ustawie stosuje się wydane na podstawie Prawa budżetowego przepisy o gospodarowaniu funduszami celowymi.

Art. 8. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1985 r.
_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_USTAWA
z dnia 10 maja 1985 r.
o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach.

Art. 1. W Kodeksie karnym wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 5 w ż 3 wyrazy "20000 złotych" zastępuje się wyrazami "50000 złotych";

2) po art. 23 dodaje się art. 23a w brzmieniu:

"Art. 23a. ż 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w celu przysporzenia korzyści gospodarce narodowej albo w celu przeprowadzenia eksperymentów badawczych, leczniczych, technicznych lub ekonomicznych, działając w granicach ryzyka, które według aktualnego stanu wiedzy jest dopuszczalne, sprowadza niebezpieczeństwo szkody lub doprowadza do jej powstania, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie gospodarcze, poznawcze lub lecznicze, oczekiwanie jej osiągnięcia jest uzasadnione, przy czym zostały zachowane zasady ostrożnego postępowania, a prawdopodobieństwo korzyści poważnie przekracza prawdopodobieństwo mogącej wyniknąć szkody.
ż 2. Zgoda uczestnika jest niezbędna, gdy skutki mogą go dotknąć.";
3) w art. 36:

a) w ż 1 wyrazy "od 5000 do 100000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 20000 do 500000 złotych",

b) w ż 2 wyrazy "od 5000 do 1000000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 20000 do 5000000 złotych";

4) w art. 37 w ż 1 wyrazy "5000 złotych" zastępuje się wyrazami "20000 złotych", a wyrazy "od 200 do 600 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 do 1 500 złotych";

5) w art. 38 w pkt. 4 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów";

6) w art. 40 ż 1 otrzymuje brzmienie:

"ż 1. Sąd orzeka pozbawienie praw publicznych w razie skazania za zbrodnię.";
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_7) w art. 42 ż 1 otrzymuje brzmienie:

"ż 1. Sąd orzeka zakaz zajmowania określonych stanowisk lub wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca przy popełnieniu przestępstwa nadużył stanowiska lub zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża interesowi społecznemu.";
8) w art. 43:

a) w ż 1 po wyrazach "pojazd mechaniczny" dodaje się wyrazy "lub inny pojazd", a po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów";

b) w ż 2 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów";

9) w art. 46 ż 2 wyrazy "za inną zbrodnię popełnioną" zastępuje się wyrazami "na karę pozbawienia wolności za inne przestępstwo popełnione";

10) w art. 54 ż 1 otrzymuje brzmienie:

"ż 1. Jeżeli przestępstwo zagrożone jest tylko karą pozbawienia wolności, przy czym dolna granica zagrożenia nie jest wyższa niż 3 miesiące, a wymierzona za nie kara nie byłaby surowsza od roku pozbawienia wolności, sąd uznając, że skazanie na taką karę nie byłoby celowe, może orzec karę ograniczenia wolności albo grzywnę.";
11) w art. 59 w ż 3 wyrazy "może orzec" zastępuje się wyrazem "orzeka", a wyrazy "od 500 do 20000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 5000 do 50000 złotych";

12) po art. 59 dodaje się art. 59a w brzmieniu:

"Art. 59a. Sąd orzeka nawiązkę w wysokości od 5000 do 50000 złotych:
1) na cel społeczny związany z ochroną zdrowia, wskazany przez sąd - w razie skazania za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu albo za inne umyślne przestępstwo, którego skutkiem jest śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pokrzywdzonego,
2) na rzecz pokrzywdzonego albo na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża lub na inny cel społeczny wskazany przez sąd - w razie skazania za umyślne przestępstwo, o którym mowa w pkt 1, albo za umyślne przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia mienia lub uczynienia go niezdatnym do użytku.";
13) w art. 83:

a) w ż 3 wyrazy "od 400 do 1 200 złotych" zastępuje się wyrazami "od 1000 do 3000 złotych",

b) w ż 4 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów", a po wyrazach "prawa jazdy" dodaje się wyrazy "lub innego odpowiedniego dokumentu";

14) w art. 84 w ż 2 wyrazy "od 4000 do 12000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 10000 do 30000 złotych";

15) w art. 91:

a) dodaje się nowy ż 2 w brzmieniu:

"ż 2. Warunkowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu co najmniej połowy kary przez skazanego:
1) za przestępstwo nieumyślne,
2) który sam sprawuje pieczę nad dzieckiem do lat 15, do której wykonywania są obowiązani rodzice,
3) będącego kobietą, która w chwili orzekania o warunkowym przedterminowym zwolnieniu ma ukończone 60 lat, albo mężczyzną, który ukończył 65 lat.";
b) dotychczasowy ż 2 otrzymuje oznaczenie ż 3,

c) dotychczasowy ż 3 otrzymuje oznaczenie ż 4; w przepisie tym powołanie "ż 1" zastępuje się powołaniem "ż 1 i 2", a powołanie "ż 2" zastępuje się powołaniem "ż 3";

16) w art. 145 w ż 3 po wyrazach "pojazd mechaniczny" dodaje się wyrazy "lub inny pojazd";

17) w art. 146 po wyrazach "pojazd mechaniczny" dodaje się wyrazy "lub inny pojazd", a po wyrazach "pojazdu mechanicznego" dodaje się wyrazy "lub innego pojazdu";

18) w art. 178 w ż 3 wyrazy "od 500 do 5000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 5000 do 50000 złotych";

19) art. 217 otrzymuje brzmienie:

"Art. 217. ż 1. Kto, pełniąc funkcję w jednostce gospodarki uspołecznionej lub gospodarując mieniem społecznym, nie dopełnia obowiązku albo przekracza swoje uprawnienia i przez to stwarza możliwość zniszczenia mienia lub powstania innej poważnej szkody w mieniu społecznym,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
ż 2. Jeżeli następstwem czynu określonego w ż 1 jest zniszczenie mienia społecznego lub powstanie w tym mieniu innej poważnej szkody, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
ż 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ż 1 lub 2 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 10.
ż 4. Jeżeli sprawca dopuszcza się nieumyślnie czynu określonego w ż 1 lub 2,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.";
20) art. 220 otrzymuje brzmienie:

"Art. 220. Kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnymi do użytku obiekt gospodarczy, urządzenia techniczne lub mienie w znacznych rozmiarach albo utrudnia korzystanie z nich, powodując przez to istotne zakłócenia w działalności gospodarczej, komunikacji lub łączności,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.";
21) w art. 330 w ż 2 po wyrazach "pojazdu mechanicznego" dodaje się wyrazy "lub innego wojskowego pojazdu".

Art. 2. W ustawie z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz. U. Nr 13, poz. 95 oraz z 1982 r. Nr 40, poz. 271) w art. X:

1) w ż 2 po wyrazie "grzywny" dodaje się wyrazy "do 5000000 złotych",

2) dodaje się ż 3 w brzmieniu:

"ż 3. W razie skazania za przestępstwo określone w ż 2 sąd orzeka na cel społeczny związany z ochroną środowiska, wskazany przez sąd, nawiązkę w wysokości od 50000 do 1000000 złotych."
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 3. 1. Ilekroć ustawa inna niż wymieniona w art. 1 i 2:

1) przewiduje za przestępstwo:

a) dolną granicę grzywny niższą niż 5000 złotych - ustala się ją w wysokości 20000 złotych,

b) dolną granicę grzywny w wysokości 5000 złotych - ustala się ją w dziesięciokrotnej wysokości,

c) dolną granicę grzywny wyższą niż 5000 złotych - ustala się ją w dziesięciokrotnej wysokości, z tym że nie może ona przekroczyć kwoty 500000 złotych,

d) górną granicę grzywny w wysokości 5000 złotych albo określa tę granicę kwotą niższą lub wyższą - ustala się ją w dziesięciokrotnej wysokości, a jeżeli przewiduje górną granicę grzywny w wysokości 1000000 złotych - ustala się ją w wysokości 5000000 złotych,

2) określa granicę nawiązki albo wartość kwotową mienia, towaru lub wyrządzonej szkody - ustala się je w dziesięciokrotnej wysokości.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do przestępstw określonych w ustawie z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji (Dz. U. z 1982 r. Nr 36, poz. 243).

Art. 4. W Kodeksie postępowania karnego wprowadza się następujące zmiany:

1) dotychczasową treść art. 13 oznacza się jako ż 1 i dodaje się ż 2 w brzmieniu:

"ż 2. W razie nieudzielenia żądanych wyjaśnień w wyznaczonym terminie, sąd lub prokurator może nałożyć na kierownika organu zobowiązanego do ich udzielenia karę pieniężną w wysokości do 10000 złotych. Karę pieniężną należy uchylić, jeżeli ukarany usprawiedliwi opóźnienie. Usprawiedliwienie może nastąpić najpóźniej w ciągu tygodnia od daty doręczenia postanowienia wymierzającego karę pieniężną. Na postanowienie o odmowie uchylenia nałożonej kary pieniężnej przysługuje zażalenie.";
2) w art. 242 w ż 1 wyrazy "do 2000 złotych" zastępuje się wyrazami "do 20000 złotych";

3) w art. 419 w ż 1 w pkt 3 wyrazy "5000 złotych" zastępuje się wyrazami "50000 złotych";

4) w art. 451 wyrazy "25000 złotych" zastępuje się wyrazami "250000 złotych";

5) w art. 465 w ż 4 wyraz "uwzględnienia" zastępuje się wyrazem "wniesienia";

6) w art. 547 ż 3 otrzymuje brzmienie:

"ż 3. W razie skazania żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową lub pełniącego służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego albo osoby spełniającej zastępczo obowiązek służby wojskowej, koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.";
7) w art. 554 w ż 2 na końcu dodaje się wyrazy "a także opłaty przewidziane za udzielenie informacji z rejestru skazanych".

Art. 5. W Kodeksie karnym wykonawczym wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 181:

a) w ż 1 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów",

b) w ż 2 po wyrazach "pojazd mechaniczny" dodaje się wyrazy "lub inny pojazd";

2) po art. 215 dodaje się art. 215[1] w brzmieniu:

"Art. 215[1]. ż 1. W razie wyrządzenia przez skazanego z jego winy szkody w mieniu zakładu karnego, aresztu śledczego lub ośrodka przystosowania społecznego, nie przekraczającej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia za pracę w gospodarce uspołecznionej, naczelnik tego zakładu, aresztu lub ośrodka może wydać orzeczenie o obowiązku skazanego naprawienia tej szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej; orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się zainteresowanemu.
ż 2. Skazanemu przysługuje w terminie trzech miesięcy od otrzymania orzeczenia naczelnika powództwo o ustalenie, że należność nie istnieje w całości lub w części.
ż 3. Ściągnięcie należności następuje w trybie przewidzianym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji."
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 6. 1. W Kodeksie wykroczeń wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 wyrazy "grzywny do 20000 złotych" zastępuje się wyrazami "grzywny do 50000 złotych";

2) w art. 10 w ż 2 wyrazy "od 200 do 600 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 do 1 500 złotych";

3) w art. 23 wyrazy "od 2000 do 4000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 5000 do 10000 złotych";

4) w art. 24 w ż 1 wyrazy "od 400 do 20000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 1000 do 50000 złotych";

5) w art. 25 ż 1 otrzymuje brzmienie:

"ż 1. Wymierzając grzywnę powyżej 10000 złotych, orzeka się zastępczą karę aresztu, przyjmując jeden dzień aresztu za równoważny grzywnie od 500 do 1 500 złotych.";
6) w art. 28 w ż 1 w pkt 2 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów";

7) w art. 29:

a) w ż 1 wyrazy "karę zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wymierza się w miesiącach lub latach na okres od 3 miesięcy do 2 lat" zastępuje się wyrazami "karę zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach na okres od 6 miesięcy do 3 lat",

b) w ż 3 po wyrazach "pojazdów mechanicznych" dodaje się wyrazy "lub innych pojazdów", a po wyrazach "prawa jazdy" dodaje się wyrazy "lub innego dokumentu";

8) w art. 37 wyrazy "8000 złotych" zastępuje się wyrazami "20000 złotych";

9) po art. 37 dodaje się art. 37a w brzmieniu:

"Art. 37a. Jeżeli w związku z wykroczeniem przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu zostały użyte uzbrojone oddziały lub pododdziały zwarte Milicji Obywatelskiej, można orzec wobec sprawcy nawiązkę w wysokości do 30000 złotych.";
10) w art. 45:

a) w ż 1 wyrazy "upłynęło 6 miesięcy, a gdy czyn jest zagrożony karą aresztu - jeden rok" zastępuje się wyrazami "upłynął jeden rok",

b) w ż 3 wyrazy "2 lata" zastępuje się wyrazami "3 lata";

11)
a) dotychczasowa treść art. 49 otrzymuje oznaczenie ż 1,

b) dodaje się ż 2 w brzmieniu:

"ż 2. Tej samej karze podlega, kto narusza przepisy o godle, barwach i hymnie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.";
12) w art. 52 w ż 1:

a) w pkt 1 po wyrazach "administracji państwowej" dodaje się wyrazy "uczestniczy w takim zgromadzeniu",

b) wyrazy "grzywny albo karze nagany" zastępuje się wyrazami "aresztu albo grzywny";

13) w art. 57:

a) w ż 1 po wyrazie "wykroczenie" dodaje się wyrazy "albo nie będąc osobą najbliższą dla skazanego lub ukaranego uiszcza za niego grzywnę lub ofiaruje mu albo osobie dla niego najbliższej pieniądze na ten cel",

b) w ż 3 po wyrazach "w naturze" dodaje się wyrazy "a także pieniądze wpłacone na poczet grzywny lub ofiarowane na ten cel";

14) art. 63a otrzymuje brzmienie:

"Art. 63a. ż 1. Kto umieszcza w miejscu publicznym do tego nie przeznaczonym ogłoszenie, plakat, afisz, apel, ulotkę, napis lub rysunek albo wystawia je na widok publiczny w innym miejscu bez zgody zarządzającego tym miejscem,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
ż 2. W razie popełnienia wykroczenia można orzec przepadek rzeczy stanowiących przedmiot wykroczenia oraz nawiązkę w wysokości do 30000 złotych lub obowiązek przywrócenia do stanu poprzedniego.";
15) w art. 67 w ż 1 wyrazy "grzywny albo karze nagany" zastępuje się wyrazami "aresztu lub grzywny";

16) w art. 86:

a) ż 2 otrzymuje brzmienie:

"ż 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w ż 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.",
b) dotychczasowy ż 2 otrzymuje oznaczenie ż 3; w przepisie tym po wyrazie "wykroczenia" dodaje się wyrazy "określonego w ż 1", a wyrazy "pojazd samochodowy" zastępuje się wyrazami "pojazd mechaniczny lub inny pojazd" oraz wyrazy "pojazdów samochodowych" zastępuje się wyrazami "pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów";

17) art. 87 otrzymuje brzmienie:

"Art. 87. ż 1. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 10000 złotych.
ż 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej inny pojazd niż określony w ż 1,
podlega karze aresztu do 2 miesięcy albo grzywny.
ż 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ż 1 lub 2 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów.";
18) w art. 92 w ż 3 wyrazy "pojazdów samochodowych" zastępuje się wyrazami "pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów";

19) w art. 93 w ż 2 wyrazy "przez osobę prowadzącą pojazd samochodowy" zastępuje się wyrazami "o którym mowa w ż 1", a wyrazy "pojazdów samochodowych" zastępuje się wyrazami "pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów";

20) w art. 130 w ż 1 skreśla się pkt 1;

21) w art. 134:

a) dodaje się nowy ż 2 w brzmieniu:

"ż 2. Tej samej karze podlega, kto przy nabyciu produktów rolnych lub hodowlanych oszukuje dostawcę co do ilości, wagi, miary, gatunku lub ceny, jeżeli dostawca poniósł lub mógł ponieść szkodę nie przekraczającą 2000 złotych.";
b) dotychczasowy ż 2 otrzymuje oznaczenie ż 3 i brzmienie:

"ż 3. Usiłowanie wykroczenia określonego w ż 1 lub 2 oraz podżeganie i pomocnictwo są karalne.";
22) w art. 135 po wyrazach "w przedsiębiorstwie handlu detalicznego" dodaje się wyrazy "lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym";

23) art. 139 skreśla się.

2. Ilekroć przepisy ustaw przewidują za wykroczenie inne dolne lub górne granice grzywny niż wynikające z przepisów części ogólnej Kodeksu wykroczeń, ustala się je w dwu i pół raza wyższej wysokości.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_3. Ilekroć przepisy ustaw przewidują za wykroczenie dolną lub górną granicę nawiązki albo określają wartość kwotową mienia, towaru lub wyrządzonej szkody, ustala się je w dwu i pół raza wyższej wysokości.

Art. 7. W Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 19 w ż 1 wyrazy "W sprawach o wykroczenia określone w art. 50, 60, 62, 69, 87, 119-122, 124, 126, 132-136, 138, 148, 149 i 151-156 Kodeksu wykroczeń" skreśla się:

2) w art. 40 w ż 1 wyrazy "W sprawach o wykroczenia określone w art. 60, 119, 120, 122, 126, 133-136, 148 i 149 Kodeksu wykroczeń" zastępuje się wyrazami "W sprawach o wykroczenia określone w art. 52 ż 1, art. 53, 56-61, 63, 63a, 67-69, 73, 74, 82 ż 1 pkt 1, 3 i 4, art. 83, 107, 111, 112, 118-120, 122, 123, 125-129, 132-136, 138, 143, 148, 149, 153 i 154 ż 1 pkt 1-3 Kodeksu wykroczeń, w art. 28 ustawy z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 25, poz. 180), w art. 52 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1959 r. o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim (Dz. U. z 1973 r. Nr 33, poz. 197), w art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz. U. Nr 6, poz. 43 i z 1983 r. Nr 6, poz. 35), w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o zezwoleniach na publiczną działalność artystyczną, rozrywkową i sportową (Dz. U. Nr 12, poz. 64), w art. 1 ust. 6 i art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji (Dz. U. z 1982 r. Nr 36, poz. 243), w art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 i z 1984 r. Nr 34, poz. 184) oraz w art. 27 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. Nr 21, poz. 91)";

3) w art. 63 w ż 2 wyrazy "od 200 do 2000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 do 5000 złotych";

4) w art. 64 w ż 1 wyrazy "od 200 do 3000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 do 7 500 złotych";

5) w art. 66 w ż 1 wyrazy "od 50 do 1000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 200 do 2000 złotych";

6) w art. 136 w ż 1 wyrazy "od 200 do 1 200 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 do 3000 złotych", a wyrazy "do 2000 złotych" zastępuje się wyrazami "do 5000 złotych";

7) w art. 148 w ż 3 wyrazy "od 800 do 2000 złotych" zastępuje się wyrazami "od 2000 do 10000 złotych".

Art. 8. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 12, poz. 117) art. XIV skreśla się.

Art. 9. W ustawie karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 42 w ż 1 wyrazy "od 200 złotych do 600 złotych" zastępuje się wyrazami "od 500 złotych do 1 500 złotych";

2) w art. 160 w ż 1 wyrazy "do 2000 złotych" zastępuje się wyrazami "do 20000 złotych";

3) w art. 233 w ż 2 po wyrazach "art. 138 ż 3" dodaje się wyrazy "a także opłaty przewidziane za udzielenie informacji z rejestru skazanych";

4) w art. 245 w ż 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) umarza wykonanie kary grzywny orzeczonej w rozmiarze do 20000 złotych oraz kary pieniężnej orzeczonej w rozmiarze do 5000 złotych".
Art. 10. W Prawie o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 1964 r. Nr 6, poz. 40, z 1967 r. Nr 13, poz. 55, z 1969 r. Nr 13, poz. 98, z 1974 r. Nr 50, poz. 316, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i Nr 34, poz. 183, z 1982 r. Nr 16, poz. 125, Nr 19, poz. 145, Nr 31, poz. 214 i Nr 35, poz. 228 oraz z 1985 r. Nr 20, poz. 85) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 10 dodaje się na końcu wyrazy "jak również określi wysokość opłaty za udzielenie informacji z rejestru skazanych i zasady jej uiszczania";

2) w art. 29 w ż 1 wyrazy "do 5000 złotych" zastępuje się wyrazami "do 10000 złotych".

Art. 11. W ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 7, poz. 18) w art. 18 wyrazy "z tym że utrzymuje się w mocy art. 13 tego dekretu" skreśla się.

Art. 12. W ustawie z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji (Dz. U. z 1982 r. Nr 36, poz. 243) art. 1 ust. 8 i art. 17 skreśla się.

Art. 13. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1985 r.
zmiany:
1986-04-22 Dz.U.1986.12.72 art. 1
1987-10-24 Dz.U.1987.33.181 art. 16
1995-01-01 Dz.U.1994.121.591 wynik. z art. 85 ust. 1 pkt 3
1996-01-01 Dz.U.1994.121.591 art. 85 ust. 1 pkt 3


USTAWA
z dnia 10 lipca 1985 r.
o przedsiębiorstwach mieszanych.


Rozdział 1
Przepisy ogólne.

Art. 1. 1. Przedsiębiorstwo mieszane może być utworzone, w drodze łączenia mienia różnych rodzajów własności społecznej, w celu rozwijania wspólnej działalności gospodarczej oraz efektywnego wykorzystania mienia społecznego i myśli naukowo-technicznej i technicznej.

2. Skarb Państwa, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną, oraz jednostki badawczo-rozwojowe, a także organizacje spółdzielcze i społeczne mogą tworzyć przedsiębiorstwa państwowo-spółdzielcze, państwowo-społeczne i państwowo-spółdzielczo-społeczne, zwane dalej "przedsiębiorstwami mieszanymi".

3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) organizacji spółdzielczej - rozumie się przez to spółdzielnię lub związek spółdzielczy, którego statut przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej,

2) organizacji społecznej - rozumie się przez to posiadającą osobowość prawną organizację społeczną ludu pracującego lub społeczno-zawodową, uprawnioną do prowadzenia działalności gospodarczej,

3) uczestnictwie w przedsiębiorstwie mieszanym - rozumie się przez to zawarcie umowy o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub przystąpienie do tego przedsiębiorstwa.

Art. 2. W celu utworzenia przedsiębiorstwa mieszanego osoby prawne, wymienione w art. 1 ust. 2, zawierają umowę o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 3. 1. Przedsiębiorstwo mieszane jest jednostką gospodarki uspołecznionej.

2. Przedsiębiorstwo mieszane nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru.

Art. 4. W zakresie nie uregulowanym w ustawie do umowy o utworzeniu i działalności przedsiębiorstwa mieszanego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu handlowego dotyczące spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Art. 5. Przepisy ustawy nie naruszają uprawnień osób prawnych, wymienionych w art. 1 ust. 2, do tworzenia spółek na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym i Kodeksie handlowym.

Rozdział 2
Warunki tworzenia przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 6. Zawarcie umowy o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub przystąpieniu do takiego przedsiębiorstwa może nastąpić z zachowaniem wymagań przewidzianych w przepisach prawa regulujących działanie osób prawnych, określonych w art. 1 ust. 2.

Art. 7. 1. Przedsiębiorstwo państwowe lub jednostka badawczo rozwojowa jest zobowiązana do zawiadomienia organu założycielskiego o zamiarze zawarcia umowy o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub przystąpienia do takiego przedsiębiorstwa. Zawarcie umowy utworzenia lub przystąpienia do przedsiębiorstwa mieszanego może nastąpić, jeżeli organ założycielski nie zgłosi sprzeciwu w terminie 14 dni od dnia zawiadomienia. Sprzeciw może być wniesiony przy odpowiednim zastosowaniu przepisu ust. 5. W razie zgłoszenia sprzeciwu, przedsiębiorstwu państwowemu lub jednostce badawczo-rozwojowej służy prawo wystąpienia, w terminie 14 dni, do sądu o rozstrzygnięcie sporu.

2. Przedsiębiorstwo państwowe użyteczności publicznej może uczestniczyć w przedsiębiorstwie mieszanym po uzyskaniu zgody organu założycielskiego, a inne państwowe jednostki organizacyjne - po uzyskaniu zgody organu nadrzędnego lub sprawującego nadzór.

3. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, lub wniosek o wyrażenie zgody, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać dane charakteryzujące tworzone przedsiębiorstwo mieszane, określać rodzaj i rozmiar działalności gospodarczej oraz przewidywane skutki jego utworzenia dla zakresu działalności przedsiębiorstwa, jednostki badawczo-rozwojowej, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej lub innej państwowej jednostki organizacyjnej.

4. 5. Organ rozpatrujący wniosek odmówi wyrażenia zgody na uczestnictwo w przedsiębiorstwie mieszanym, jeżeli mogłoby ono spowodować zaniechanie bądź znaczne ograniczenie działalności o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej lub przeznaczonej na zaspokojenie potrzeb ludności albo zakłócenie współdziałania między jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Art. 8. Organizacja spółdzielcza może uczestniczyć w przedsiębiorstwie mieszanym na podstawie uchwały odpowiednio - rady nadzorczej spółdzielni lub rady związku.

Art. 9. 1. Organizacja społeczna może uczestniczyć w przedsiębiorstwie mieszanym na podstawie uchwały właściwego organu statutowego tej organizacji.

2. Organizacja, o której mowa w ust. 1, otrzymująca z budżetu państwa dotacje na swoją działalność, może uczestniczyć w przedsiębiorstwie mieszanym po wyrażeniu zgody przez organ administracji państwowej udzielający dotacji.

3. Wniosek organizacji społecznej o wyrażenie zgody na uczestnictwo w przedsiębiorstwie mieszanym powinien zawierać dane wymienione w art. 7 ust. 3. Do wniosku dołącza się uchwałę, o której mowa w ust. 1.

4. Właściwy organ wyrazi zgodę, o której mowa w ust. 2, jeżeli uczestnictwo organizacji społecznej w przedsiębiorstwie mieszanym będzie służyło wykonaniu jej celów statutowych.

Art. 10. Jeżeli przepisy prawne wymagają zezwolenia na prowadzenie określonej działalności, przedsiębiorstwo mieszane może ją podjąć po uzyskaniu zezwolenia właściwego organu.

Art. 11. 1. Przedsiębiorstwo mieszane podlega wpisowi do rejestru handlowego.

2. Do wniosku o wpis przedsiębiorstwa mieszanego do rejestru handlowego dołącza się, oprócz danych przewidzianych w przepisach Kodeksu handlowego, także odpisy dokumentów o których mowa w art. 7-10.

3. Do rejestru przedsiębiorstw mieszanych stosuje się odpowiednio przepisy o rejestrze spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Art. 12. Przystąpienie nowego uczestnika do przedsiębiorstwa mieszanego wymaga uprzedniej zgody wszystkich wspólników.

Rozdział 3
Organy przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 13. Organami przedsiębiorstwa mieszanego są organy przewidziane w przepisach Kodeksu handlowego dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i umowie o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 14. 1. Jeżeli umowa o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego nie przewiduje powołania zarządu wieloosobowego, wspólnicy powołują dyrektora, który zarządza przedsiębiorstwem mieszanym i reprezentuje je na zewnątrz w granicach określonych przez wspólników.

2. Wspólnicy określają wynagrodzenie dyrektora i podejmują inne rozstrzygnięcia dotyczące jego stosunku pracy.

Art. 15. Dyrektor przedsiębiorstwa mieszanego powołuje i odwołuje swego zastępcę oraz głównego księgowego po uzyskaniu opinii rady pracowniczej przedsiębiorstwa mieszanego, jeżeli została powołana.

Art. 16. 1. Wniosek o odwołanie członka zarządu albo dyrektora może zgłosić wspólnikom rada pracownicza, jeżeli:

1) jego działalność narusza przepisy prawa,

2) nieprawidłową pracą powoduje, że przedsiębiorstwo mieszane nie osiąga zadowalających wyników gospodarczych.

2. Z wnioskiem o odwołanie zastępcy dyrektora lub głównego księgowego może wystąpić do dyrektora rada pracownicza; wniosek powinien zawierać uzasadnienie. W razie nieuwzględnienia wniosku dyrektor przedstawia sprawę do rozstrzygnięcia wspólnikom.

3. Wspólnicy rozstrzygają ostatecznie o odwołaniu członka zarządu lub dyrektora, a także nie uwzględnione przez dyrektora wnioski o odwołanie zastępcy dyrektora lub głównego księgowego.

Art. 17. 1. Jeżeli jest więcej niż pięciu wspólników, ustanawiają oni dla przedsiębiorstwa mieszanego radę nadzorczą, sprawującą nadzór nad jego działalnością.

2. Rada pracownicza ma prawo wybrać co najmniej jednego członka rady nadzorczej spośród pracowników tego przedsiębiorstwa.

3. Liczbę członków rady nadzorczej, w tym liczbę jej członków wybieranych przez radę pracowniczą, określa umowa o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 18. 1. Rada nadzorcza może uchylić lub wstrzymać wykonanie uchwały zarządu lub decyzji dyrektora sprzecznej z prawem lub interesem przedsiębiorstwa mieszanego.

2. W stosunku do uchwały rady nadzorczej zarządowi lub dyrektorowi oraz radzie pracowniczej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu, w terminie 7 dni, do rady nadzorczej; sprzeciw powinien zawierać uzasadnienie.

3. W razie podtrzymania decyzji przez radę nadzorczą, zarządowi lub dyrektorowi oraz radzie pracowniczej przysługuje prawo wniesienia odwołania w terminie 7 dni, do zgromadzenia wspólników. Uchwała zgromadzenia wspólników jest ostateczna.

Rozdział 4
Samorząd pracowniczy przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 19. W przedsiębiorstwach mieszanych zatrudniających co najmniej pięćdziesięciu pracowników działa samorząd pracowniczy.

Art. 20. 1. Organami samorządu pracowniczego są:

1) ogólne zebranie pracowników,

2) rada pracownicza.

2. W przedsiębiorstwach, w których liczba zatrudnionych przekracza trzystu pracowników, funkcje ogólnego zebrania pełni zebranie delegatów wybieranych na okres dwóch lat przez pracowników komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa zgodnie z zasadami i w trybie ustalonym w statucie samorządu pracowniczego.

Art. 21. 1. Do kompetencji ogólnego zebrania pracowników (delegatów) należy:

1) uchwalanie statutu samorządu pracowniczego,

2) opiniowanie projektów wieloletnich planów rozwoju przedsiębiorstwa oraz projektów zmian tych planów,

3) uchwalanie zasad podziału zysku, przypadającego dla załogi,

4) dokonywanie rocznej oceny działalności zarządu lub dyrektora przedsiębiorstwa oraz rady pracowniczej,

5) wyrażanie opinii we wszystkich innych sprawach dotyczących przedsiębiorstwa.

2. Ogólne zebranie pracowników (delegatów) zwołuje rada pracownicza co najmniej raz w roku; obowiązana jest ponadto zwołać takie zebranie na wniosek zarządu lub dyrektora albo rady nadzorczej, a także jednej piątej liczby pracowników (delegatów).

Art. 22. 1. Rada pracownicza składa się z dziewięciu członków. Statut samorządu pracowniczego może ustalić inną liczbę członków rady pracowniczej.

2. Radę pracowniczą wybierają pracownicy przedsiębiorstwa w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym.

3. Kadencja rady pracowniczej trwa dwa lata.

4. Wyborcy, w trybie przewidzianym w ust. 2, mogą przed upływem kadencji odwołać członka rady pracowniczej lub całą radę.

5. Wniosek o odwołanie członka rady pracowniczej lub całej rady wymaga pisemnego wniosku jednej piątej liczby wyborców.

Art. 23. Do kompetencji rady pracowniczej należy:

1) opiniowanie rocznego planu działalności przedsiębiorstwa oraz projektów zmiany tego planu,

2) uchwalanie na wniosek zarządu lub dyrektora przedsiębiorstwa regulaminu pracy przedsiębiorstwa,

3) opiniowanie rocznego sprawozdania zarządu lub dyrektora z działalności przedsiębiorstwa,

4) wyrażanie opinii w sprawie tworzenia funduszów wygospodarowanych z zysku do podziału,

5) podejmowanie uchwał w sprawie zasad wykorzystania funduszów socjalnego i mieszkaniowego,

6) opiniowanie zmian kierunków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa,

7) wyrażanie opinii w sprawie zmiany umowy o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub jej rozwiązania, a także połączenia się przedsiębiorstw mieszanych,

8) współdziałanie z zarządem lub dyrektorem w ustalaniu sposobów wykonywania zadań wynikających z planu działalności gospodarczej,

9) uczestniczenie, za pośrednictwem swych przedstawicieli, w zgromadzeniu wspólników i w radzie nadzorczej,

10) wykonywanie innych czynności określonych w ustawie i statucie samorządu pracowniczego.

Art. 24. 1. Przedstawiciel rady pracowniczej uczestniczy z głosem doradczym w zgromadzeniu wspólników.

2. Przedstawicielowi rady pracowniczej w radzie nadzorczej przysługują takie same prawa jak członkowi rady nadzorczej.

Art. 25. 1. Działalność w radzie pracowniczej ma charakter społeczny.

2. Członek rady pracowniczej zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu pełnienia swoich zadań w godzinach pracy.

Art. 26. 1. Przedsiębiorstwo mieszane nie może bez zgody rady pracowniczej wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z członkiem rady pracowniczej w czasie trwania kadencji tej rady oraz w ciągu jednego roku po jej upływie; nie może też bez zgody rady pracowniczej zmienić w tym czasie członkowi rady warunków pracy i płacy na jego niekorzyść.

2. Postanowienia, o których mowa w ust. 1, nie naruszają przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia.

Art. 27. Szczegółowe zasady organizacji samorządu pracowniczego oraz sposób działania przedstawicieli rady pracowniczej w zgromadzeniu wspólników i w radzie nadzorczej określa statut samorządu.

Art. 28. 1. Spory między radą pracowniczą a zarządem lub dyrektorem, powstałe na tle spraw zastrzeżonych do właściwości rady pracowniczej, rozstrzyga, z zastrzeżeniem ust. 2, zgromadzenie wspólników na wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia podjęcia spornej uchwały lub decyzji.

2. W razie gdy spór dotyczy naruszenia prawa, radzie pracowniczej, jeżeli nie godzi się z rozstrzygnięciem zgromadzenia wspólników, przysługuje prawo wniesienia sprawy do sądu, w terminie 7 dni od podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników. Postępowanie przed sądem w tych sprawach toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w części dotyczącej spraw z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

3. Do czasu rozstrzygnięcia sporu, o którym mowa w ust. 1 i 2, zaskarżona uchwała lub decyzja nie podlega wykonaniu, chyba że jej niewykonanie mogłoby narazić przedsiębiorstwo na niepowetowane szkody.

Rozdział 5
Organizacja i gospodarka przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 29. Z wyłączeniem spraw uregulowanych w ustawie, wspólnicy mogą określać w umowie o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego strukturę i organizację tego przedsiębiorstwa, przedmiot i zasady jego funkcjonowania oraz system kontroli wewnętrznej.

Art. 30. Przedsiębiorstwo mieszane prowadzi swoją działalność gospodarczą na podstawie samodzielnie ustalanych planów wieloletnich i rocznych, zatwierdzanych przez zgromadzenie wspólników.

Art. 31. 1. Przedsiębiorstwo mieszane prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego i jest finansowane ze środków własnych, które mogą być zwiększone przez wspólników w drodze zmiany umowy lub uzupełnione kredytami bankowymi i innymi środkami finansowymi.

2. Przedsiębiorstwo mieszane odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem.

Art. 32. Przedsiębiorstwo mieszane samodzielnie określa wielkość środków na wynagrodzenia dla pracowników, w ramach swoich możliwości finansowych, odpowiednio do potrzeb swojej działalności oraz zasady i warunki wynagradzania pracowników i innych świadczeń związanych z pracą, stosując przepisy prawa pracy.

Art. 33. Do przedsiębiorstw mieszanych wytwarzających wyroby lub świadczących usługi na eksport oraz prowadzących działalność importową stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych, w części dotyczącej finansowania handlu zagranicznego.

Art. 34. Przedsiębiorstwo mieszane może otrzymać z budżetu dotacje na finansowanie produkcji wyrobów i świadczenie usług w wysokości określonej w ustawie budżetowej.

Art. 35. 1. Zweryfikowany zysk przedsiębiorstwa mieszanego po pomniejszeniu o należny podatek dochodowy stanowi zysk do podziału.

2. Z zysku do podziału dokonuje sie obowiązkowego odpisu na fundusz zapasowy, a następnie na należną wpłatę podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń.

3. Pozostałą część zysku przedsiębiorstwo mieszane może przeznaczyć do podziału między wspólników oraz na fundusz inwestycyjny i inne potrzeby, określone w umowie o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub w uchwale zgromadzenia wspólników.

4. Nagrody dla załogi za rok sprawozdawczy z zysku do podziału wypłaca się w roku następnym po zatwierdzeniu bilansu przez zgromadzenie wspólników, według zasad określonych dla przedsiębiorstw państwowych.

Art. 36. 1. Przedsiębiorstwo mieszane tworzy następujące fundusze własne:

1) fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów wspólników,

2) fundusz zapasowy powstający z obowiązkowych odpisów z zysku w kwocie nie niższej niż 20% zysku do podziału. Fundusz ten zwiększa się o wartość środków trwałych i innych, sfinansowanych ze środków własnych przedsiębiorstwa mieszanego przeznaczonych na inwestycje, oraz zmniejsza się o wartość środków trwałych i innych wartości zlikwidowanych lub sprzedanych, a także o umorzenie środków trwałych. Ponadto fundusz ten zwiększa się lub zmniejsza o kwoty wynikające z przeszacowania majątku, w części nie rozliczonej z budżetem;

3) fundusz inwestycyjny tworzony z odpisów amortyzacyjnych, który może być zasilany także z części zysku do podziału. Na fundusz inwestycyjny wpływają dochody z tytułu sprzedaży środków trwałych oraz obciążają ten fundusz koszty z tytułu ich likwidacji, z wyjątkiem środków trwałych służących działalności socjalnej i zakładowych domów mieszkalnych. Fundusz inwestycyjny jest przeznaczony na finansowanie inwestycji i spłatę rat kredytów bankowych, a po ich uregulowaniu może być czasowo przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej.

2. Przedsiębiorstwo mieszane tworzy i wykorzystuje zakładowe fundusze socjalny i mieszkaniowy na zasadach określonych w przepisach o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.

3. Przedsiębiorstwo mieszane może tworzyć inne fundusze, określone w umowie o utworzeniu przedsiębiorstwa lub uchwale zgromadzenia wspólników, z tym że utworzenie funduszu obciążającego koszty działalności przedsiębiorstwa wymaga zgody Ministra Finansów.

Art. 37. 1. Przedsiębiorstwo mieszane przekazuje odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych na fundusz inwestycyjny za bieżący miesiąc do dnia 15 każdego miesiąca. Rocznego rozliczenia odpisów amortyzacyjnych dokonuje się nie później niż w terminie wyznaczonym do złożenia bilansu.

2. Wydatki na remonty i postęp techniczno-ekonomiczny obciążają koszty działalności przedsiębiorstwa mieszanego według zasad określonych w przepisach o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.

Art. 38. Strata bilansowa przedsiębiorstwa mieszanego jest pokrywana w pierwszej kolejności z funduszu zapasowego, w części zaś przekraczającej ten fundusz - z funduszu udziałowego i innych funduszów własnych przedsiębiorstwa mieszanego, w kolejności ustalonej w umowie o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego, a w razie braku postanowień umownych w tym zakresie - według kolejności określonej w uchwale zgromadzenia wspólników.

Art. 39. Art. 40. Art. 41. 1. Przedsiębiorstwa mieszane prowadzące działalność w zakresie przemysłu wydobywczego, drobnej wytwórczości, gospodarki rolnej, handlu, turystyki, gier losowych i totalizatorów oraz gospodarki morskiej, za zgodą Ministra Finansów, mogą stosować w całości lub części przepisy wydane na podstawie ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_2. Minister Finansów określa rodzaje przedsiębiorstw, do których mogą być stosowane przepisy wymienione w ust. 1, oraz zakres ich stosowania do tych przedsiębiorstw.

Rozdział 6
Wystąpienie z przedsiębiorstwa mieszanego i wyłączenie wspólnika.

Art. 42. Jeżeli umowa o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego nie stanowi inaczej, każdy wspólnik może wystąpić z przedsiębiorstwa, wypowiadając swój udział co najmniej na 6 miesięcy przed końcem roku bilansowego. Do wystąpienia z przedsiębiorstwa stosuje się także przepisy Kodeksu handlowego o zbyciu udziału.

Art. 43. 1. Poza wypadkami przewidzianymi w przepisach Kodeksu handlowego organ założycielski albo organ nadrzędny lub nadzorujący wspólnika przedsiębiorstwa mieszanego może wystąpić do sądu z powództwem o wyłączenie z przedsiębiorstwa mieszanego nadzorowanego przez siebie wspólnika, jeżeli:

1) jego uczestnictwo stało się sprzeczne z prawem lub stanowi obejście prawa albo narusza wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów regulujących jego działanie,

2) nie uzyskał wymaganej prawem zgody na prowadzoną lub zmienioną działalność,

3) zaszły okoliczności, o których mowa w przepisie art. 7 ust. 5.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, właściwy jest sąd rejonowy, w którym jest prowadzony rejestr tego przedsiębiorstwa.

Rozdział 7
Rozwiązanie, likwidacja i upadłość przedsiębiorstwa mieszanego.

Art. 44. 1. Poza wypadkami przewidzianymi w przepisach Kodeksu handlowego przedsiębiorstwo mieszane ulega rozwiązaniu z mocy prawa, jeżeli liczba jego wspólników stanie się mniejsza niż dwóch.

2. Przedsiębiorstwo mieszane rozwiązuje się, jeżeli na skutek zmian podmiotowych pozostali w nim uczestnicy reprezentują ten sam rodzaj własności społecznej.

Art. 45. W razie likwidacji przedsiębiorstwa mieszanego każdemu wspólnikowi przysługuje prawo pierwokupu składników majątkowych i innych praw majątkowych i niemajątkowych, które były przedmiotem ich wkładu niepieniężnego.

Art. 46. Upadłość przedsiębiorstwa mieszanego podlega przepisom prawa upadłościowego.

Rozdział 8
Przepisy szczególne i końcowe.

Art. 47. Spory między wspólnikami przedsiębiorstwa mieszanego oraz między nimi a przedsiębiorstwem mieszanym, powstałe w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, rozpoznają sądy powszechne.

Art. 48. Jeżeli uchwały albo decyzje organów przedsiębiorstwa mieszanego lub uchwały organów samorządu pracowniczego dotyczą spraw wchodzących w zakres działania związków zawodowych, przed ich podjęciem, organy te obowiązane są umożliwić związkom zawodowym zajęcie w tych sprawach stanowiska, zgodnie z ustawą o związkach zawodowych oraz Kodeksem pracy.

Art. 49. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_zmiany:
1991-11-01 Dz.U.1997.37.225


KONWENCJA
o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzona w Bernie
dnia 9 maja 1980 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 9 maja 1980 r. została sporządzona w Bernie Konwencja o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF).

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną z następującymi zastrzeżeniami:

"1. Polska Rzeczpospolita Ludowa oświadcza na podstawie artykułu 12 ż 3 konwencji, że nie będzie stosować postanowień zawartych w ż 1 i 2 tego artykułu.
2. Polska Rzeczpospolita Ludowa oświadcza, na mocy artykułu 3 ż 1 Przepisów ujednoliconych CIV, że nie będzie stosować wszystkich postanowień dotyczących odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych, jeżeli wypadek nastąpi na terytorium PRL, a podróżny jest obywatelem polskim lub ma w PRL miejsce stałego pobytu".
Rada Państwa oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 18 października 1984 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w z. H. Jaroszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru).




KONWENCJA
o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) sporządzona w Bernie dnia 9 maja 1980 r.

Przekład

Umawiające się Strony

- zebrawszy się stosownie od artykułu 69 ż 1 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami (CIM) i artykułu 64 ż 1 Konwencji międzynarodowej o przewozie osób i bagażu kolejami (CIV) z dnia 7 lutego 1970 r. oraz artykułu 27 Konwencji dodatkowej do Konwencji międzynarodowej o przewozie osób i bagażu kolejami (CIV) dotyczącej odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych z dnia 26 lutego 1966 r.,


- przekonane o użyteczności organizacji międzynarodowej,


- uznając konieczność dostosowania postanowień prawa przewozowego do potrzeb gospodarczych i technicznych,


postanowiły, co następuje:

Tytuł I
Postanowienia ogólne

Art. 1.

Organizacja międzyrządowa

ż 1. Strony niniejszej konwencji tworzą, jako Państwa członkowskie, Międzyrządową Organizację Międzynarodowych Przewozów Kolejami (OTIF), zwaną dalej "Organizacją". Siedzibą Organizacji jest Berno.

ż 2. Organizacja ma osobowość prawną. Ma ona w szczególności zdolność do zawierania umów, nabywania i zbywania ruchomości i nieruchomości, jak również zdolność sądową. Organizacja, członkowie jej personelu, powoływani przez nią eksperci oraz przedstawiciele Państw członkowskich korzystają z przywilejów i immunitetów niezbędnych do sprawowania swoich funkcji, na warunkach określonych w Protokole załączonym do konwencji i stanowiącym jej integralną część.

Stosunki między Organizacją i Państwem, na którego terenie znajduje się jej siedziba, reguluje umowa o siedzibie.

ż 3. Językami roboczymi Organizacji są francuski i niemiecki.

Art. 2.

Cele Organizacji

ż 1. Podstawowym celem Organizacji jest ustalenie jednolitego systemu prawnego, mającego zastosowanie do przewozu osób, bagażu i towarów w międzynarodowej komunikacji bezpośredniej pomiędzy Państwami członkowskimi po podległych liniach kolejowych, jak również ułatwienie wykonywania i rozwijania tego systemu.

ż 2. System prawny, przewidziany w ż 1, może być również stosowany nie tylko do bezpośrednich przewozów międzynarodowych odbywających się po podległych liniach kolejowych, lecz także po drogach lądowych i morskich oraz drogach żeglugi śródlądowej.

Za równoważne z przewozami dokonanymi na określonej linii, w rozumieniu przepisów poprzedniego ustępu, uważa się pozostałe przewozy krajowe dokonywane na odpowiedzialność kolei, w uzupełnieniu komunikacji kolejowej.

Art. 3.

Przepisy ujednolicone CIV i CIM

ż 1. Przewozy w bezpośredniej komunikacji międzynarodowej podlegają:

- "Przepisom ujednoliconym o umowie międzynarodowego przewozu osób i bagażu kolejami (CIV)", stanowiącym załącznik A do niniejszej konwencji;


- "Przepisom ujednoliconym o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami (CIM)", stanowiącym załącznik B do niniejszej konwencji.


ż 2. Linie wymienione w artykule 2 ż 1 i ż 2 ustęp 1, na których są wykonywane wyżej wymienione przewozy, są wpisane na dwie listy: listę linii CIV i listę linii CIM.

ż 3. Przedsiębiorstwa eksploatujące linie wymienione w artykule 2 ż 2 ustęp 1, wpisane na wyżej wymienione listy, mają te same prawa i obowiązki, które wynikają dla kolei z Przepisów ujednoliconych CIV i CIM, z zastrzeżeniem odchyleń od tych przepisów, wynikających z warunków eksploatacji właściwych dla poszczególnych rodzajów przewozów i opublikowanych na tych samych warunkach co taryfy. Jednakże przepisy o odpowiedzialności nie mogą być przedmiotem odchyleń.

ż 4. Przepisy ujednolicone CIV i CIM oraz aneksy do nich stanowią część integralną niniejszej konwencji.

Art. 4.
Definicja pojęcia "konwencja"

W treści następującej poniżej wyrażenie "konwencja" obejmuje właściwą konwencję, protokół o którym mowa w artykule 1 ż 2 ustęp 2, dodatkowe pełnomocnictwo do kontroli ksiąg oraz załączniki A i B wraz z aneksami, o których mowa w artykule 3 ż 1 i 4.

Tytuł II
Struktura i działalność

Art. 5.

Organy

Działalność Organizacji jest zapewniona przez następujące organy:

- Zgromadzenie Ogólne,


- Komitet Administracyjny,


- Komisję Rewizyjną,


- Komisję Ekspertów do Spraw Towarów Niebezpiecznych,


- Urząd Centralny Przewozów Międzynarodowych Kolejami (OCTI).


Art. 6.

Zgromadzenie Ogólne

ż 1. Zgromadzenie Ogólne składa się przedstawicieli Państw członkowskich.

ż 2. Zgromadzenie Ogólne:

a) ustala swój regulamin wewnętrzny,

b) wyznacza skład Komitetu Administracyjnego, zgodnie z artykułem 7 ż 1,

c) wydaje wytyczne dotyczące działalności Komitetu Administracyjnego i Urzędu Centralnego,

d) ustala, na okres pięcioletni, maksymalną kwotę, jaką mogą osiągnąć wydatki roczne Organizacji, lub też wydaje wytyczne dotyczące ograniczania tych wydatków,

e) stanowi, zgodnie z artykułem 19 ż 2, o wnioskach zmierzających do zmiany konwencji,

f) podejmuje decyzje w sprawie wniosków o przystąpienie do konwencji, przedstawianych mu na mocy artykułu 23 ż 2,

g) stanowi o wszelkich innych sprawach wpisanych do porządku dziennego zgodnie z ż 3.

ż 3. Urząd Centralny zwołuje Zgromadzenie Ogólne raz na pięć lat lub na wniosek jednej trzeciej liczby Państw członkowskich, jak również w wypadkach przewidzianych w artykułach 19 ż 2 oraz 23 ż 2, i przesyła Państwom członkowskim projekt porządku dziennego najpóźniej na trzy miesiące przed otwarciem sesji Zgromadzenia.

ż 4. Zgromadzenie Ogólne osiąga quorum, gdy jest w nim reprezentowana większość Państw członkowskich.

Jedno Państwo członkowskie może być reprezentowane przez inne Państwo członkowskie; jednakże jedno Państwo członkowskie nie może reprezentować więcej niż dwóch innych Państw.

ż 5. Postanowienia Zgromadzenia Ogólnego zapadają większością głosów Państw członkowskich, których przedstawiciele są obecni podczas głosowania.

Jednakże, stosownie do ż 2 lit. d) i e), w tym ostatnim wypadku, wówczas, gdy chodzi o wnioski o zmianę właściwej konwencji i protokołu, wymagana jest większość dwóch trzecich uprawnionych do głosowania.

ż 6. W porozumieniu z większością Państw członkowskich Urząd Centralny zaprasza również Państwa nie będące członkami konwencji do udziału w sesjach Zgromadzenia Ogólnego z głosem doradczym. W porozumieniu z większością Państw członkowskich Urząd Centralny zaprasza, z głosem doradczym, w sesjach Zgromadzenia Ogólnego organizacje międzynarodowe właściwe w sprawach transportu lub zajmujące się problemami wpisanymi do porządku dziennego posiedzenia.

ż 7. Przed sesjami Zgromadzenia Ogólnego i w myśl wytycznych Komitetu Administracyjnego zwołuje się Komisją Rewizyjną w celu wstępnego zbadania wniosków, o których mowa w artykule 19 ż 2.

Art. 7.

Komitet Administracyjny

ż 1. Komitet Administracyjny składa się z przedstawicieli dwunastu Państw członkowskich.

Konfederacja Szwajcarska ma stałe miejsce. Inne państwa są mianowane na okres pięciu lat. Skład Komitetu ustala się na kolejny okres pięcioletni, uwzględniając zwłaszcza sprawiedliwy podział geograficzny. Żadne z Państw członkowskich nie może wchodzić w skład Komitetu dłużej niż w ciągu dwóch kolejnych okresów pięcioletnich. W razie powstania wakatu Komitet wyznacza inne Państwo członkowskie na resztę danego okresu.

Każde Państwo członkowskie wchodzące w skład Komitetu wyznacza jednego delegata; może ono również wyznaczyć jednego zastępcę delegata.

ż 2. Komitet:

a) ustala swój regulamin wewnętrzny i większością dwóch trzecich głosów wyznacza Państwo członkowskie, które przewodniczy Komitetowi przez każdy okres pięcioletni,

b) zawiera umowę o siedzibę,

c) ustala regulamin dotyczący organizacji, działalności i statutu personelu Urzędu Centralnego,

d) uwzględniając przydatność kandydatów i sprawiedliwość podziału geograficznego, mianuje dyrektora generalnego, zastępcę dyrektora generalnego, radców i zastępców radców Urzędu Centralnego; Urząd we właściwym czasie powiadamia Państwa członkowskie o każdym wakacie powstałym na tych stanowiskach; Rząd Szwajcarski zgłasza kandydatury na stanowiska dyrektora generalnego, zastępcy dyrektora generalnego, dyrektor generalny i zastępca dyrektora generalnego są mianowani na okres pięciu lat; mandat ten może być odnowiony,

e) sprawuje nadzór nad działalnością Urzędu Centralnego zarówno w dziedzinie administracyjnej, jak i finansowej,

f) czuwa nad prawidłowym stosowaniem przez Urząd Centralny niniejszej konwencji oraz decyzji podejmowanych przez pozostałe organy Organizacji; w razie potrzeby zaleca podjęcie odpowiednich kroków w celu ułatwienia stosowania konwencji i wspomnianych wyżej decyzji,

g) wypowiada się z podaniem uzasadnienia o zagadnieniach mogących dotyczyć działalności Urzędu Centralnego, zgłaszanych bądź przez jedno z Państw członkowskich, bądź przez dyrektora generalnego Urzędu Centralnego,

h) zatwierdza roczny plan pracy Urzędu Centralnego,

i) zatwierdza roczny budżet Organizacji, sprawozdanie z działalności i roczny rozrachunek kosztów,

j) przekazuje do wiadomości Państwom członkowskim sprawozdanie z działalności, roczny rozrachunek kosztów, jak również własne postanowienia i zalecenia,

k) opracowuje sprawozdanie ze swej działalności i propozycje dotyczące swego składu w nowej kadencji oraz przekazuje je do wiadomości Państwom członkowskim najpóźniej dwa miesiące przed sesją Zgromadzenia Ogólnego, które ma ustalić skład Komitetu.

ż 3. Jeśli nie będzie postanowione inaczej, Komitet obraduje w siedzibie Organizacji.

Komitet zbiera się dwa razy w roku, a poza tym zbiera się bądź na mocy decyzji Przewodniczącego, bądź też gdy wniosek o zwołanie narady Komitetu wpłynie od czterech członków Komitetu. Protokoły posiedzeń Komitetu są rozsyłane do wszystkich Państw członkowskich.

Art. 8.

Komisje

ż 1. Komisja Rewizyjna, jak również Komisja Ekspertów do Spraw Przewozu Towarów Niebezpiecznych, zwana dalej "komisją ekspertów", składają się z przedstawicieli Państw członkowskich.

Dyrektor generalny Urzędu Centralnego lub jego przedstawiciel uczestniczy w posiedzeniach komisji z głosem doradczym.

ż 2. Komisja Rewizyjna:

a) rozstrzyga, zgodnie z art. 19 ż 3, o wnioskach i propozycjach zmierzających do zmiany konwencji,

b) rozpatruje, zgodnie z art. 6 ż 7, propozycje zgłaszane do Zgromadzenia Ogólnego.

Komisja ekspertów rozstrzyga, zgodnie z art. 19 ż 4, o wnioskach zmierzających do zmiany konwencji.

ż 3. Urząd Centralny zwołuje posiedzenia komisji bądź z własnej inicjatywy, bądź na wniosek pięciu Państw członkowskich, jak również w wypadku przewidzianym w art. 6 ż 7, oraz przesyła projekt porządku dziennego Państwom członkowskim w terminie co najmniej dwóch miesięcy przed otwarciem posiedzenia.

ż 4. Komisja Rewizyjna osiąga quorum, gdy są obecni przedstawiciele większości Państw członkowskich; Komisja ekspertów osiąga quorum, jeżeli jedna trzecia Państw jest reprezentowana.

Państwo członkowskie może być reprezentowane przez drugie Państwo członkowskie, jednakże jedno Państwo nie może reprezentować więcej niż dwóch innych Państw.

ż 5. Każde z Państw członkowskich reprezentowanych w komisjach ma prawo do jednego głosu; głosowanie odbywa się przez podniesienie rąk lub, na wniosek, przez wywoływanie nazwisk. Zgłoszona propozycja zostaje przyjęta, jeżeli liczba głosów "za" wynosi:

a) co najmniej jedną trzecią liczby Państw członkowskich reprezentowanych w chwili głosowania,

b) więcej niż liczba głosów "przeciw".

ż 6. W porozumieniu z większością Państw członkowskich Urząd Centralny zaprasza do udziału z głosem doradczym w posiedzeniach komisji państwa nieczłonkowskie oraz organizacje międzynarodowe, właściwe w sprawach transportu lub zajmujące się zagadnieniami wpisanymi do porządku dziennego. Na tych samych warunkach mogą być zapraszani niezależni eksperci na posiedzenia komisji ekspertów.

ż 7. Na każde posiedzenie komisje wybierają przewodniczącego i jednego lub dwóch zastępców przewodniczącego.

ż 8. Obrady odbywają się w językach roboczych Organizacji. Wypowiedzi wygłaszane podczas posiedzeń w jednym z języków roboczych są tłumaczone na drugi język roboczy w streszczeniu najistotniejszych elementów. Wnioski i podjęte decyzje są tłumaczone w całości.

ż 9. Protokoły są streszczeniem obrad. Wnioski i decyzje są odtwarzane w pełnym brzmieniu. Jeśli chodzi o podejmowane decyzje, za rozstrzygający uważa się tekst francuski. Protokoły są przesyłane do Państw członkowskich.

ż 10. Komisje mogą wyznaczać grupy robocze, którym powierza się opracowywanie określonych zagadnień.

ż 11. Komisje mogą nadać sobie regulamin wewnętrzny.

Art. 9.

Urząd Centralny

ż 1. Urząd Centralny Przewozów Międzynarodowych Kolejami zapewnia prowadzenie Sekretariatu Organizacji.

ż 2. W szczególności Urząd Centralny:

a) wykonuje zadania powierzone mu przez pozostałe organy Organizacji,

b) przygotowuje wstępnie propozycje i wnioski dotyczące zmiany konwencji, korzystając w razie potrzeby z pomocy ekspertów,

c) zwołuje posiedzenia komisji,

d) przekazuje we właściwym czasie Państwom członkowskim dokumenty niezbędne na posiedzenia poszczególnych organów,

e) prowadzi na bieżąco i publikuje listy linii, o których mowa w art. 3 ż 2,

f) otrzymuje komunikaty i informacje od Państw członkowskich i przedsiębiorstw transportowych oraz, w razie potrzeby, podaje je do wiadomości innym Państwom członkowskim i przedsiębiorstwom transportowym,

g) prowadzi na bieżąco i publikuje kartotekę orzeczeń prawnych,

h) wydaje okresowy biuletyn,

i) reprezentuje Organizację wobec innych organizacji międzynarodowych, właściwych w sprawach związanych z celami Organizacji,

j) opracowuje projekt rocznego budżetu Organizacji i przedstawia go do zatwierdzenia Komitetowi Administracyjnemu,

k) prowadzi gospodarkę finansową Organizacji w ramach zatwierdzonego budżetu,

l) na wniosek Państwa członkowskiego lub przedsiębiorstwa przewozowego podejmuje się - w ramach świadczenia dobrych usług - rozstrzygać sprawy sporne wynikłe pomiędzy tymi Państwami lub przedsiębiorstwami w związku z interpretacją lub ze stosowaniem konwencji,

m) na wniosek zainteresowanych stron - Państw członkowskich, przedsiębiorstw przewozowych lub użytkowników - wydaje opinie w sprawach spornych pomiędzy wyżej wymienionymi, powstałych w zakresie interpretacji lub stosowania konwencji,

n) współpracuje w regulowaniu spraw spornych w drodze arbitrażu, zgodnie z tytułem III konwencji,

o) ułatwia stosunki finansowe pomiędzy przedsiębiorstwami przewozowymi, wynikające z potrzeb komunikacji międzynarodowej, jak również ściąganie zaległych należności.

ż 3. Okresowy biuletyn zawiera informacje konieczne do stosowania konwencji, jak również opracowania, opinie, orzeczenia i informacje ważne dla interpretacji, stosowania i rozwoju kolejowego prawa przewozowego; biuletyn jest wydawany w językach roboczych Organizacji.

Art. 10.

Listy linii

ż 1. Państwa członkowskie przekazują do Urzędu Centralnego oświadczenia dotyczące wpisania linii kolejowych na listy przewidziane w art. 3 ż 2 lub skreślenia ich z tych list. Linie, o których mowa w art. 2 ż 2, stanowiące połączenia pomiędzy Państwami członkowskimi wpisuje się na listę dopiero po uzyskaniu zgody właściwych Państw; do skreślenia takiej linii z listy wystarcza powiadomienie o tym przez jedno z tych Państw.

Urząd Centralny powiadamia wszystkie Państwa członkowskie o wpisaniu danej linii na listę lub skreśleniu jej z listy.

ż 2. Dana linia zostaje objęta konwencją z chwilą upływu jednego miesiąca, licząc od daty powiadomienia o jej wpisaniu na listę.

ż 3. Linia nie podlega konwencji po upływie jednego miesiąca, licząc od daty powiadomienia o jej skreśleniu, z wyjątkiem wypadków, gdy są na niej rozpoczęte przewozy, które muszą być całkowicie wykonane.

Art. 11.

Finanse

ż 1. Kwota wydatków Organizacji jest ustalana na każdy rok finansowy przez Komitet Administracyjny, na wniosek Urzędu Centralnego. Wydatki Organizacji są ponoszone przez Państwa członkowskie proporcjonalnie do długości ich linii wpisanych na listy. Jednakże linie żeglugi morskiej oraz śródlądowej liczą się tylko w połowie ich długości: w odniesieniu do innych linii eksploatowanych w warunkach szczególnych wysokość składki może być zmniejszona co najwyżej o połowę na mocy porozumienia pomiędzy Rządem zainteresowanego Państwa a Urzędem Centralnym, pod warunkiem uzyskania akceptacji Komitetu Administracyjnego.

ż 2. Przesyłając do Państw członkowskich sprawozdanie z działalności oraz zestawienie rachunków rocznych, Urząd Centralny wzywa te Państwa do zapłacenia udziału w kosztach za ubiegły rok finansowy w możliwie najkrótszym czasie, a najpóźniej do dnia 31 grudnia roku, w którym przesłano sprawozdanie. Po upływie tej daty do należnych kwot dolicza się odsetki w wysokości pięciu procent rocznie.

Jeżeli dane Państwo członkowskie nie wypłaci należnego od niego udziału po upływie dwóch lat od wyżej wymienionej daty, to jego prawo głosu ulega zawieszeniu aż do chwili wywiązania się przez nie z zobowiązań płatniczych.

Po upływie dodatkowego dwuletniego terminu Zgromadzenie Ogólne rozważa, czy postawę danego Państwa należy uznać za milczące wyrażenie woli wypowiedzenia konwencji, a jeśli tak, to Zgromadzenie Ogólne ustala wówczas datę wejścia w życie wypowiedzenia.

ż 3. Przypadające składki są w dalszym ciągu należne w razie wypowiedzenia konwencji, o którym mowa w ż 2 i art. 25, jak również w razie zawieszenia prawa głosu.

ż 4. Nie wpłacone kwoty powinny być w miarę możności pokryte z kredytów Organizacji; można je rozłożyć na cztery lata finansowe. Wszelkie pozostałości niedoborów wpisuje się na specjalne konto z obciążeniem pozostałych Państw członkowskich, w zależności od tego, czy były one członkami konwencji w okresie niewywiązywania się z płatności; obciążenie tych Państw jest proporcjonalne do długości ich linii wpisanych na listy w dniu otwarcia wyżej wymienionego konta specjalnego.

ż 5. Państwo wypowiadające konwencję może zostać ponownie Państwem członkowskim przez przystąpienie do konwencji pod warunkiem spłaty kwot stanowiących jego zadłużenie.

ż 6. Organizacja pobiera opłatę na pokrycie kosztów szczególnych, wynikających z działań wymienionych w art. 9 ż 2 lit. l) - n); w przypadkach przewidzianych w art. 9 ż 2 lit. l) i m) wysokość tej opłaty ustala Komitet Administracyjny na wniosek Urzędu Centralnego; w przypadku przewidzianym w art. 9 ż 2 lit. n) ma zastosowanie art. 15 ż 2.

ż 7. Kontrolę ksiąg przeprowadza Rząd Szwajcarski zgodnie z zasadami ustalonymi w dodatkowym pełnomocnictwie stanowiącym załącznik do właściwej konwencji i, z zastrzeżeniem specjalnych zaleceń Komitetu Administracyjnego, zgodnie z przepisami regulaminu księgowo-finansowego Organizacji.

Tytuł III
Arbitraż.

Art. 12.

Kompetencje

ż 1. Sprawy sporne pomiędzy Państwami członkowskimi, wynikłe z interpretacji lub ze stosowania konwencji, jak również sprawy sporne pomiędzy Państwami członkowskimi a Organizacją, wynikłe z interpretacji lub ze stosowania Protokołu o przywilejach i immunitetach, mogą być na żądanie jednej ze Stron wniesione przed trybunał arbitrażowy. Strony ustalają dowolnie skład trybunału arbitrażowego i procedurę.

ż 2. Sprawy sporne:

a) pomiędzy przedsiębiorstwami przewozowymi,

b) pomiędzy przedsiębiorstwami przewozowymi a użytkownikami,

c) pomiędzy użytkownikami,

wynikłe z zastosowania Przepisów ujednoliconych CIV i Przepisów ujednoliconych CIM, jeśli nie zostały uregulowane polubownie lub przedstawione do rozstrzygnięcia sądom powszechnym, mogą być na mocy porozumienia zainteresowanych Stron wniesione przed trybunał arbitrażowy. Odnośnie do składu trybunału arbitrażowego i procedury arbitrażowej mają zastosowanie art. 13 - 16.

ż 3. Każde Państwo może, momencie podpisania konwencji lub złożenia dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do konwencji, zastrzec sobie prawo do niestosowania w całości lub w części postanowień ż 1 i ż 2.

ż 4. Każde Państwo, które dokonało zastrzeżenia na mocy ż 3, może w każdej chwili zrezygnować z niego, informując o tym Rząd będący depozytariuszem. Rezygnacja z zastrzeżenia nabiera skuteczności po upływie jednego miesiąca począwszy od dnia, w którym Rząd będący depozytariuszem powiadomi o tym pozostałe Państwa.

Art. 13.

Umowa kompromisowa. Sekretariat.

Strony sporu zawierają umowę kompromisową, wyszczególniając:

a) przedmiot sporu,

b) skład trybunału i terminy ustalone do mianowania jednego lub kilku arbitrów,

c) miejscowość ustaloną jako siedzibę trybunału.

Umowa kompromisowa powinna być podana do wiadomości Urzędowi Centralnemu pełniącemu funkcję sekretariatu.

Art. 14.

Arbitrzy

ż 1. Urząd Centralny sporządza i prowadzi na bieżąco wykaz arbitrów. Każde Państwo członkowskie może wpisać na tę listę dwóch swoich obywateli będących specjalistami w zakresie międzynarodowego prawa przewozowego.

ż 2. Trybunał arbitrażowy składa się z jednego, trzech lub pięciu arbitrów, w zależności od zawartej umowy kompromisowej. Arbitrów wybiera się spośród osób figurujących na liście, o której mowa w ż 1. Jednakże gdy umowa kompromisowa przewiduje pięciu arbitrów, każda ze Stron może wybrać jednego arbitra spoza listy.

Jeżeli umowa kompromisowa przewiduje jednego arbitra, to wybiera się go za obustronnym porozumieniem Stron.

Jeśli umowa kompromisowa przewiduje trzech lub pięciu arbitrów, to każda ze Stron wybiera odpowiednio jednego lub dwóch arbitrów, którzy za wspólnym porozumieniem wyznaczają trzeciego lub piątego arbitra, który przewodniczy trybunałowi arbitrażowemu. W razie niemożności osiągnięcia przez Strony zgody co do wyznaczenia jednego arbitra lub zgody pomiędzy wybranymi arbitrami w sprawie wyboru trzeciego lub piątego arbitra, wyznacza ich dyrektor generalny Urzędu Centralnego.

ż 3. Jedyny arbiter bądź trzeci lub piąty arbiter powinni być innej narodowości i mieć inne obywatelstwo niż Strony sporu, chyba że obie Strony mają to samo obywatelstwo. Udział w sprawie spornej jakiejkolwiek Strony trzeciej pozostaje bez wpływu na skład trybunału arbitrażowego.

Art. 15.

Procedura. Koszty.

ż 1. Trybunał arbitrażowy wydaje decyzję o przyjętej procedurze, z uwzględnieniem w szczególności następujących postanowień:

a) trybunał arbitrażowy prowadzi dochodzenie i orzeka we wniesionych sprawach na podstawie danych dostarczonych przez Strony, nie będąc związany w momencie wydania orzeczenia wykładnią tych Stron,

b) trybunał arbitrażowy nie może przyznać niczego więcej ani też niczego innego niż to, czego żądano we wnioskach powoda, ani też mniej, niż pozwany uznał za należne,

c) trybunał arbitrażowy redaguje należycie uzasadnione orzeczenie i powiadamia o nim Strony za pośrednictwem Urzędu Centralnego,

d) orzeczenie arbitrażowe jest ostateczne, jeśli prawo obowiązujące w kraju, w którym zasiada trybunał, nie postanawia inaczej lub jeśli Strony nie zawrą porozumienia o treści przeciwnej orzeczeniu trybunału.

ż 2. Wysokość honorariów arbitrów ustala dyrektor generalny Urzędu Centralnego.

Orzeczenie arbitrażowe ustala wysokość kosztów sądowych i rozstrzyga o ich podziale pomiędzy Strony, jak również o podziale kwoty honorariów arbitrów pomiędzy Strony.

Art. 16.

Przedawnienie. Wykonalność

ż 1. Wszczęcie postępowania arbitrażowego ma, jeśli chodzi o przerwanie biegu przedawnienia, taki sam skutek, jak skutek przewidziany przez prawo materialne mające zastosowanie do wszczęcia postępowania przed sądem powszechnym.

ż 2. Orzeczenie trybunału arbitrażowego wobec przedsiębiorstw przewozowych lub użytkowników nabiera mocy wykonawczej w każdym z Państw członkowskich po dokonaniu formalności przepisanych w Państwie, w którym ma nastąpić wykonanie orzeczenia. Rewizja przedmiotu sporu jest niedopuszczalna.

Tytuł IV
Postanowienia różne

Art. 17.

Pokrywanie nie zapłaconych wierzytelności pomiędzy przedsiębiorstwami przewozowymi

ż 1. Roszczenia z tytułu nie zapłaconych należności za przewozy, do których mają zastosowanie Przepisy ujednolicone, mogą być przekazane przez przedsiębiorstwo przewozowe będące wierzycielem do Urzędu Centralnego, w celu ułatwienia ściągnięcia tych należności. W tym celu wierzyciel wzywa przedsiębiorstwo przewozowe będące dłużnikiem do uregulowania należnej kwoty lub do uzasadnienia odmowy jej wypłaty.

ż 2. Jeżeli Urząd Centralny uzna motywy odmowy za dostatecznie uzasadnione, to proponuje Stronom zwrócenie się bądź do właściwego sądu, bądź też do trybunału arbitrażowego, zgodnie z art. 12 ż 2.

ż 3. W razie gdy Urząd Centralny uzna, że należna jest rzeczywiście całość lub część danej kwoty, może on po ewentualnym zasięgnięciu opinii eksperta wydać orzeczenie, że przedsiębiorstwo przewozowe będące dłużnikiem jest zobowiązane do wpłacenia Urzędowi Centralnemu całości lub części należnej kwoty. Kwota wpłacona w ten sposób pozostaje zdeponowana aż do chwili podjęcia ostatecznej decyzji przez właściwy sąd lub przez trybunał arbitrażowy.

ż 4. Jeżeli przedsiębiorstwo nie wypłaci kwoty ustalonej przez Urząd Centralny w ciągu piętnastu dni, to Urząd kieruje do niego następne wezwanie z zaznaczeniem skutków odmowy.

ż 5. Jeżeli to ponowne wezwanie pozostaje bezskuteczne w ciągu dwóch miesięcy, to Urząd Centralny kieruje do Państwa członkowskiego, któremu podlega to przedsiębiorstwo, uzasadnioną prośbę o podjęcie odpowiednich kroków, a zwłaszcza o zbadanie, czy Urząd ma pozostawić na liście linii linie należące do wyżej wymienionego przedsiębiorstwa.

ż 6. Jeżeli dane Państwo członkowskie oświadczy, że pomimo niezapłacenia należności utrzymuje w dalszym ciągu linie danego przedsiębiorstwa na liście linii, lub jeżeli pozostawi zawiadomienie Urzędu Centralnego bez odpowiedzi w ciągu sześciu tygodni, to zostaje uznane - bez potrzeby uzasadnienia prawnego - za gwaranta uregulowania wszelkich należności wynikających z przewozów podlegających Przepisom ujednoliconym.

Art. 18.

Orzeczenia. Zajęcia. Kaucje.

ż 1. Z chwilą gdy orzeczenia wydane przez właściwy sąd na podstawie postanowień niniejszej konwencji w obecności stron lub zaocznie staną się prawomocne na mocy ustawy zastosowanej przez sąd, to powinny być wykonane w każdym z pozostałych Państw członkowskich po dopełnieniu formalności przepisanych w Państwie, w którym ma nastąpić wykonanie orzeczenia. Rewizja przedmiotu sporu jest niedopuszczalna.

Postanowienie to nie dotyczy orzeczeń o wykonalności tylko tymczasowej, jak również orzeczeń, które wskutek oddalenia powództwa zasądzają od powoda odszkodowanie poza kosztami procesu.

Ustęp pierwszy stosuje się również do ugód sądowych.

ż 2. Wierzytelności powstałe z tytułu przewozu podlegającego Przepisom ujednoliconym na korzyść przedsiębiorstwa przewozowego, nie przynależnego do tego samego Państwa członkowskiego, podlegają zajęciu wyłącznie na podstawie wyroku wydanego przez władze sądowe Państwa członkowskiego, do którego przynależy przedsiębiorstwo będące właścicielem zajętych wierzytelności.

ż 3. Tabor kolejowy, jak również jakiekolwiek obiekty i przedmioty służące do transportu i stanowiące własność kolei, jak kontenery, sprzęt ładunkowy i opony, mogą podlegać zajęciu na terytorium innym niż terytorium Państwa członkowskiego, do którego należy kolej będąca ich właścicielem, wyłącznie na podstawie wyroku wydanego przez władze sądowe tego Państwa.

Wagony będące własnością oraz wszelkie znajdujące się w nich przedmioty służące do wykonywania przewozu, a należące do właściciela wagonu, mogą podlegać zajęciu na terytorium innym niż obszar Państwa, w którym ma siedzibę właściciel, wyłącznie na podstawie wyroku wydanego przez władze sądowe tego Państwa.

ż 4. Kaucji wypłacanej w celu zabezpieczenia płatności nie wolno żądać w przypadku powództwa sądowego wszczętego na mocy konwencji.

Tytuł V.
Zmiana konwencji.

Art. 19.

Kompetencje.

ż 1. Państwa członkowskie przesyłają propozycje w sprawie zmiany konwencji do Urzędu Centralnego, który niezwłocznie podaje je do wiadomości wszystkich Państw członkowskich.

ż 2. O propozycjach zmian, dotyczących postanowień konwencji nie wymienionych w ż 3 i 4, decyduje Zgromadzenie Ogólne.

Wpisanie danej propozycji zmiany do porządku dziennego sesji Zgromadzenia Ogólnego wymaga uzyskania zgody jednej trzeciej Państw członkowskich.

Z chwilą przedstawienia mu propozycji zmiany Zgromadzenie Ogólne może zdecydować większością głosów przewidzianą w art. 6 ż 5, że propozycja ta pozostaje w ścisłym związku z jednym lub kilkoma postanowieniami, do których zmiany jest uprawniona Komisja Rewizyjna na mocy ż 3. W takim wypadku Zgromadzeniu Ogólnemu przysługuje również prawo podjęcia decyzji o zmianie tego przepisu lub przepisów.

ż 3. Z zastrzeżeniem decyzji Zgromadzenia Ogólnego, w myśl ż 2 ustęp 3, Komisja Rewizyjna rozstrzyga o propozycjach zmian dotyczących przepisów wymienionych niżej:

a) Dodatkowe pełnomocnictwo do kontroli ksiąg.

b) Przepisów ujednoliconych CIV:

- artykułu 1 ż 3, artykułu 4 ż 2, artykułów 5 (bez ż 2), 6, 9 - 14, 15 (bez ż 6), 16 - 21, 22 ż 3, artykułów 23 - 25, 37, 43 (bez ż 2 i 4), 48, 49, 56 - 58 i 61,


- kwot wyrażonych w jednostkach obrachunkowych w art. 30, 31, 38, 40 i 41, jeśli proponowana zmiana ma na celu podwyższenie tych kwot.


c) Przepisów ujednoliconych CIM:

- artykułu 1 ż 2, artykułu 3 ż 2 - 5, artykułów 4, 5, 6 (bez ż 3), 7, 8, 11 - 13, 14 (bez ż 7), 15 - 17, 19 (bez ż 4), 20 (bez ż 3), 21 - 24, 25 (bez ż 3), 26 (bez ż 2), 27, 28 ż 3 i 6, artykułów 29, 30 (bez ż 3), 31, 32 (bez ż 3), 33 (bez ż 5), 34, 38, 39, 41, 45, 46, 47 (bez ż 3), 48 (jeżeli chodzi wyłącznie o dostosowanie do międzynarodowego prawa przewozów morskich), 52, 53, 59 - 61, 64, 65;


- kwoty wyrażonej w jednostkach obrachunkowych w art. 40, jeżeli proponowana zmiana ma na celu podwyższenie tej kwoty,


- Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami wagonów prywatnych (RIP),
Aneks II,


- Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami kontenerów (RICo),
Aneks III,


- Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami przesyłek ekspresowych (RIEx),
Aneks IV.


ż 4. Odnośnie do propozycji zmian dotyczących postanowień Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), Aneks I do Przepisów ujednoliconych CIM, decyduje Komisja Ekspertów.

Art. 20.

Postanowienia Zgromadzenia Ogólnego

ż 1. Zmiany przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne są wniesione do protokołu podpisanego przez przedstawicieli Państw członkowskich. Protokół ten podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu; dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia powinny być możliwie niezwłocznie złożone Rządowi będącemu depozytariuszem tych dokumentów.

ż 2. Po ratyfikowaniu, przyjęciu lub zatwierdzeniu protokołu przez więcej niż dwie trzecie Państw członkowskich postanowienia wchodzą w życie po upływie terminu ustalonego przez Zgromadzenie Ogólne.

ż 3. Stosowanie Przepisów ujednoliconych CIV i CIM w komunikacji z i między Państwami członkowskimi, które na miesiąc przed przewidywanym terminem wejścia w życie postanowień nie złoży swego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia, zostaje z chwilą wejścia w życie tych postanowień zawieszone. Urząd Centralny zawiadamia Państwa członkowskie o tym zawieszeniu, które wygasa po upływie jednego miesiąca, licząc od daty powiadomienia przez Urząd Centralny o ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu powyższych postanowień przez właściwe Państwa.

Wspomniane wyżej zawieszenie nie dotyczy Państw członkowskich, które powiadomiły Urząd Centralny o tym, że stosują zmiany postanowione przez Zgromadzenie Ogólne, pomimo niezłożenia dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia.

Art. 21.

Postanowienia komisji.

ż 1. Urząd Centralny powiadamia Państwa członkowskie o zmianach przyjętych przez komisję.

ż 2. Dla wszystkich Państw członkowskich zmiany te wchodzą w życie pierwszego dnia dwunastego miesiąca, licząc od miesiąca, w którym Urząd Centralny powiadomił o nich Państwa członkowskie, jeśli jedna trzecia Państw członkowskich nie zgłosi sprzeciwu w ciągu 4 miesięcy, licząc od daty powiadomienia.

Jednakże gdy Państwo członkowskie zgłosi sprzeciw wobec decyzji Komisji Rewizyjnej w terminie czterech miesięcy oraz wypowie konwencję najpóźniej na dwa miesiące przed przewidzianą datą wejścia w życie tego postanowienia, to postanowienie to wchodzi w życie dopiero z chwilą, gdy uprawomocni się wypowiedzenie konwencji ze strony wyżej wymienionego państwa.

Tytuł VI
Postanowienia końcowe

Art. 22.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie konwencji

ż 1. Do dnia 31 grudnia 1980 r. konwencja pozostaje otwarta w Bernie do podpisania przez Państwa zaproszone do udziału w ósmej zwyczajnej konferencji rewizyjnej CIM i CIV.

ż 2. Konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu; dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia składa się Rządowi Szwajcarskiemu będącemu depozytariuszem.

Art. 23.

Przystąpienie do konwencji

ż 1. Państwa zaproszone na ósmą zwyczajną konferencję rewizyjną Konwencji CIM i CIV, które nie podpisały niniejszej konwencji w terminie przewidzianym w art. 22 ż 1, mogą powiadomić o swym przystąpieniu do konwencji przed jej wejściem w życie. Dokument o przystąpieniu składa się Rządowi będącemu depozytariuszem.

ż 2. Każde Państwo pragnące przystąpić do Konwencji już po jej wejściu w życie kieruje do Rządu będącego depozytariuszem prośbę oraz notę informującą o sytuacji swych przedsiębiorstw transportu kolejowego w zakresie przewozów międzynarodowych. Rząd będący depozytariuszem przekazuje je do wiadomości Państw członkowskich oraz Urzędu Centralnego. Prośba zostaje prawomocnie przyjęta po upływie sześciu miesięcy od chwili przekazania zawiadomienia, jeżeli pięć Państw członkowskich nie zgłosi sprzeciwu do Rządu będącego depozytariuszem. Rząd będący depozytariuszem zawiadamia o tym Państwo ubiegające się o przystąpienie, jak również Państwa członkowskie i Urząd Centralny. Nowo przyjęte Państwo członkowskie podporządkowuje się bezzwłocznie postanowieniom art. 10. W razie zgłoszenia sprzeciwu Rząd będący depozytariuszem przedstawia wniosek o przystąpienie do konwencji do decyzji Zgromadzenia Ogólnego. Po złożeniu dokumentu przystąpienia przystąpienie do konwencji staje się prawomocne z pierwszym dniem drugiego miesiąca, licząc od miesiąca, w ciągu którego Urząd Centralny przekazał do wiadomości Państwom członkowskim listę linii nowego Państwa członkowskiego.

ż 3. Przystąpienie do konwencji może dotyczyć wyłącznie konwencji i obowiązujących zmian.

Art. 24.

Wejście w życie konwencji

ż 1. Z chwilą złożenia dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do konwencji przez piętnaście Państw Rząd będący depozytariuszem porozumiewa się z zainteresowanymi Rządami w celu uzgodnienia wejścia w życie konwencji.

ż 2. Wejście w życie konwencji oznacza uchylenie konwencji międzynarodowych o przewozie towarów kolejami (CIM) oraz o przewozie osób i bagażu kolejami (CIV) z dnia 7 lutego 1970 r., jak również Konwencji dodatkowej do Konwencji międzynarodowej o przewozie osób i bagażu kolejami (CIV), dotyczącej odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych z dnia 26 lutego 1966 r.

Art. 25.

Wypowiedzenie konwencji

Każde Państwo członkowskie pragnące wypowiedzieć konwencję zawiadamia o tym Rząd będący depozytariuszem. Wypowiedzenie wchodzi w życie z dniem 31 grudnia następnego roku.

Art. 26.

Zadania Rządu będącego depozytariuszem

Rząd będący depozytariuszem zawiadamia Państwa zaproszone na ósmą zwyczajną konferencję rewizyjną Konwencji CIM i CIV, pozostałe Państwa, które przystąpiły do konwencji, oraz Urząd Centralny:

a) o podpisaniu konwencji, o złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia oraz zgłoszeniach wypowiedzenia,

b) o dacie wejścia w życie konwencji zgodnie z art. 24,

c) o złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia lub zatwierdzenia protokołów, o których mowa w art. 20.

Art. 27.

Zastrzeżenia do konwencji

Zastrzeżenia do konwencji dopuszcza się tylko wówczas, gdy są one przez nią przewidziane.

Art. 28.

Teksty konwencji

Konwencję zawarto i podpisano w języku francuskim. Do tekstu francuskiego załączono oficjalne tłumaczenie na język niemiecki, angielski, arabski, włoski i holenderski. Rozstrzygający jest wyłącznie tekst francuski.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie upoważnieni przez swe Rządy, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Bernie dnia dziewiątego maja tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego roku, w jednym egzemplarzu oryginalnym w języku francuskim, który zostaje zdeponowany w Archiwum Konfederacji Szwajcarskiej. Jedna uwierzytelniona kopia będzie doręczona każdemu z Państw członkowskich.

PROTOKÓŁ o przywilejach i immunitetach Międzyrządowej Organizacji Międzynarodowych Przewozów Kolejami (OTIF)

Art. 1.
ż 1. W ramach swej urzędowej działalności Organizacja korzysta z immunitetu sądowego i egzekucyjnego, z wyjątkiem następujących przypadków:

a) jeśli Organizacja wyraźnie zrzeknie się takiego immunitetu w określonym przypadku szczególnym,

b) w razie wszczęcia postępowania cywilnego o odszkodowanie, wytoczonego przez osobę trzecią, dotyczącego wypadku spowodowanego przez pojazd samochodowy lub jakikolwiek inny środek transportu stanowiący własność Organizacji lub kursujący na jej rachunek bądź też w razie naruszenia przepisów ruchu dotyczących wyżej wspomnianego środka transportu,

c) w przypadku powództwa wzajemnego bezpośrednio związanego z postępowaniem wszczętym na skutek powództwa głównego wniesionego przez Organizację,

d) w razie zajęcia, nakazanego na mocy wyroku sądowego, wynagrodzeń, płac i innych płatności należnych ze strony Organizacji członkowi jej personelu.

ż 2. Majątek i dobra, stanowiące własność Organizacji, gdziekolwiek by się one znajdowały, korzystają z immunitetu wobec wszelkiego rodzaju rekwizycji, konfiskaty, sekwestru i innych form zajęcia lub przymusu, z wyjątkiem przypadków, w których wymaga tego czasowo zapobieżenie wypadkom, w których uczestniczą pojazdy samochodowe stanowiące własność Organizacji lub kursujące na jej rachunek, oraz przypadków, w których wymaga tego dochodzenie, spowodowane wyżej wymienionymi wypadkami.

Jeżeli jednak jest konieczne wywłaszczenie w celach użyteczności publicznej, należy poczynić wszelkie odpowiednie kroki zmierzające do niedopuszczenia do tego, aby wywłaszczenie stało się przeszkodą w wykonywaniu działalności Organizacji, jak również powinno być wypłacone odszkodowanie z góry, szybko i w odpowiedniej wysokości.

ż 3. Każde Państwo członkowskie zwalnia Organizację, jej majątek i dochody z obowiązku płacenia bezpośrednich podatków, w ramach jej urzędowej działalności. W razie dokonania zakupów lub korzystania z usług o znacznej wartości, koniecznych do wykonywania urzędowej działalności przez Organizację, oraz gdy cena tych zakupów lub usług obejmuje opodatkowanie lub opłaty, Państwa członkowskie wydają, w miarę możliwości, odpowiednie zarządzenia w celu zwolnienia Organizacji od tych podatków lub opłat bądź też w celu zwrotu kwot w równej im wysokości.

Nie przyznaje się żadnych zwolnień od podatków i innych opłat stanowiących wyłącznie wynagrodzenie za świadczone usługi. Wyroby importowane lub eksportowane przez Organizację i ściśle niezbędne do wykonywania jej urzędowych czynności są zwolnione od wszelkich opłat i podatków pobieranych przy wwozie lub wywozie. Nie przyznaje się żadnych zwolnień z tytułu niniejszego artykułu w stosunku do zakupów i importu dóbr bądź świadczonych usług, przeznaczonych na własne potrzeby członków personelu Organizacji.

ż 4. Dobra nabyte lub importowane zgodnie z ż 3 nie mogą być zbywane, odstępowane ani wykorzystywane inaczej niż na warunkach ustalonych przez Państwa członkowskie, które przyznały zwolnienia.

ż 5. Czynnościami urzędowymi Organizacji, w rozumieniu niniejszego protokołu, są czynności odpowiadające celom określonym w art. 2 konwencji.

Art. 2.
ż 1. Organizacja może przyjmować i przechowywać wszelkie fundusze, dewizy, papiery wartościowe lub ruchomości; może ona swobodnie dysponować nimi na wszystkie cele przewidziane w konwencji, jak również może mieć konta w dowolnej walucie w zakresie koniecznym do wywiązania się z przyjętych zobowiązań.

ż 2. W zakresie urzędowej wymiany wiadomości i przekazywania wszystkich swych dokumentów Organizacji przysługuje traktowanie co najmniej takie samo jak to, które przysługuje innym podobnym organizacjom międzynarodowym ze strony każdego Państwa członkowskiego.

Art. 3.
Przedstawiciele Państw członkowskich korzystają w trakcie pełnienia funkcji i w czasie podróży służbowych z następujących przywilejów i immunitetów na terytorium każdego Państwa członkowskiego:

a) immunitetu sądowego, nawet po zakończeniu pełnienia obowiązków, za czyny, włącznie z wypowiedziami w słowie i na piśmie, popełnione w trakcie pełnienia obowiązków; jednakże immunitet ten ustaje w przypadku szkód wynikłych z nieszczęśliwego wypadku spowodowanego przez pojazd samochodowy lub jakikolwiek inny środek transportu stanowiący własność przedstawiciela danego państwa lub przez niego prowadzony bądź też w razie naruszenia przepisów ruchu dotyczących wymienionego wyżej środka transportu,

b) immunitetu nietykalności osobistej i wyłączenia spod aresztu tymczasowego, z wyjątkiem schwytania na gorącym uczynku,

c) nietykalności bagażu osobistego, z wyjątkiem schwytania na gorącym uczynku,

d) nietykalności wszystkich papierów i dokumentów urzędowych,

e) wyłączenia ich samych oraz ich współmałżonków spod wszelkich formalności zameldowania i rejestracji obcokrajowców,

f) tych samych ułatwień w zakresie przepisów monetarnych lub wymiany, jakie przysługują przedstawicielom obcych Rządów, pełniącym tymczasowe misje oficjalne.

Art. 4.
Pracownicy Organizacji korzystają w trakcie sprawowania swych funkcji z następujących przywilejów i immunitetów na terytorium każdego Państwa członkowskiego:

a) immunitetu sądowego za czyny, włącznie z wypowiedziami w słowie i na piśmie, popełnione podczas pełnienia obowiązków i w zakresie przysługujących im uprawnień, nawet po ustaniu ich zatrudnienia w Organizacji; jednakże immunitet ten ustaje w przypadku szkód wynikłych z nieszczęśliwego wypadku spowodowanego przez pojazd samochodowy lub jakikolwiek inny środek transportu stanowiący własność pracownika Organizacji lub przez niego prowadzony bądź też w razie naruszenia przepisów ruchu dotyczących wyżej wymienionego środka transportu,

b) nietykalności wszystkich papierów i dokumentów urzędowych,

c) tych samych odstępstw od zarządzeń ograniczających imigrację i regulujących zameldowanie obcokrajowców, jak te, które zwykle przysługują pracownikom organizacji międzynarodowych; z tych samych ułatwień korzystają członkowie rodzin pracowników pozostających z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym,

d) zwolnień z opłaty krajowego podatku dochodowego, pod warunkiem wprowadzenia na rzecz Organizacji wewnętrznego opodatkowania uposażeń, płac i innych wynagrodzeń wypłacanych przez Organizację; niemniej jednak Państwa członkowskie mają możność uwzględnienia tych uposażeń, płac i wynagrodzeń przy obliczaniu podatków pobieranych od dochodów z innych źródeł; Państwa członkowskie nie są obowiązane do stosowania tych ulg podatkowych do rent i emerytur oraz do rent rodzinnych wypłacanych przez Organizację byłym pracownikom i innym uprawnionym do nich osobom,

e) w zakresie przepisów dotyczących wymiany walut przysługują te same przywileje, jakie przysługują zwykle pracownikom organizacji międzynarodowych,

f) w okresach kryzysów międzynarodowych zarówno pracownikom, jak i członkom ich rodzin, pozostającym z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym, przysługują te same ułatwienia w powrocie do kraju, jakie przysługują zwykle pracownikom organizacji międzynarodowych.

Art. 5.
Powoływani przez Organizację eksperci korzystają w trakcie pełnienia swych funkcji przy Organizacji lub wykonywania dla niej określonych zadań z następujących przywilejów i immunitetów, jeśli są one niezbędne do wykonywania obowiązków, włącznie z podróżami dokonywanymi w ramach wykonywania tych obowiązków bądź w trakcie przebywania na delegacjach:

a) immunitetu sądowego za czyny, włącznie z wypowiedziami w słowie i na piśmie, popełnione przez nich w trakcie pełnienia obowiązków, jednakże immunitet ten ustaje w przypadku szkód wynikłych z nieszczęśliwego wypadku spowodowanego przez pojazd samochodowy lub jakikolwiek inny środek transportu stanowiący własność eksperta przez niego prowadzony bądź też w razie naruszenia przepisów ruchu dotyczących wymienionego środka transportu; eksperci korzystają z tego immunitetu nawet po ustaniu ich funkcji przy Organizacji,

b) nietykalności wszystkich papierów i dokumentów urzędowych,

c) ułatwień w wymianie walut, niezbędnych do transferu ich wynagrodzeń,

d) tych samych ułatwień w zakresie bagażu osobistego, jakie przysługują przedstawicielom obcych Rządów, pełniącym tymczasowe misje oficjalne.

Art. 6.
ż 1. Przywileje i immunitety przewidziane w niniejszym protokole zostały ustanowione wyłącznie w celu zapewnienia, we wszystkich okolicznościach, swobodnego funkcjonowania Organizacji i całkowitej niezależności osób, którym są przyznane. Kompetentne władze znoszą wszelkie immunitety we wszystkich przypadkach, w których ich zachowanie mogłoby przeszkadzać w działaniu wymiaru sprawiedliwości i w których immunitet może być cofnięty bez naruszenia realizacji celu, w którym został przyznany.

ż 2. Kompetentnymi władzami w rozumieniu ż 1 są:

- Państwa członkowskie - w odniesieniu do swych przedstawicieli,


- Komitet Administracyjny - w odniesieniu do dyrektora generalnego,


- dyrektor generalny - w odniesieniu do pozostałych pracowników oraz do ekspertów powoływanych przez Organizację.


Art. 7.
ż 1. Żadne z postanowień niniejszego protokołu nie może naruszać posiadanego przez każde Państwo członkowskie prawa do podejmowania wszelkich potrzebnych środków ostrożności w interesie jego bezpieczeństwa publicznego.

ż 2. Organizacja stale współpracuje z właściwymi władzami Państw członkowskich w celu ułatwienia sprawnego zarządzania wymiarem sprawiedliwości, zapewnienia poszanowania ustaw i przepisów prawnych właściwych Państw członkowskich oraz przeciwdziałania jakimkolwiek nadużyciom mogącym wyniknąć z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszym protokole.

Art. 8.
Żadne z Państw członkowskich nie jest obowiązane do przyznawania przywilejów i immunitetów wymienionych w niniejszym protokole:

- w art. 3, z wyjątkiem lit. d),


- w art. 4, z wyjątkiem lit. a), b) i d),


- w art. 5, z wyjątkiem lit. a) i b)


swym własnym obywatelom lub też osobom mającym stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie.

Art. 9.
Organizacja może zawrzeć z jednym lub z kilkoma Państwami członkowskimi porozumienia dodatkowe w celu zastosowania w praktyce postanowień niniejszego protokołu dotyczącego danego Państwa członkowskiego lub danych Państw członkowskich, jak również innych porozumień mających na celu zapewnienie sprawnego działania Organizacji.


Załącznik

DODATKOWE PEŁNOMOCNICTWO DO KONTROLI KSIĄG

1. Rewident księgowy kontroluje konta Organizacji, włącznie ze wszystkimi funduszami powierniczymi i kontami specjalnymi, jeśli uważa to za konieczne w celu upewnienia się:

a) czy sprawozdania finansowe są zgodne z księgami i zapisami Organizacji;

b) czy operacje finansowe, o których mowa w sprawozdaniach, zostały sporządzone zgodnie z zasadami i przepisami, również budżetowymi, oraz innymi wytycznymi Organizacji;

c) czy papiery wartościowe i gotówka zdeponowane w banku lub w kasie zostały skontrolowane na podstawie dowodów depozytowych wydanych bezpośrednio przez depozytariuszy Organizacji, czy też zostały faktycznie przeliczone;

d) czy kontrole wewnętrzne, włącznie z wewnętrzną weryfikacją rachunków, były właściwe;

e) czy wszystkie składniki aktywów i pasywów, jak również nadwyżki i niedobory, zostały zaksięgowane zgodnie z procedurą, którą rewident księgowy uważa za zadowalającą.

2. Rewident księgowy jest wyłącznie uprawniony do całkowitego lub częściowego zaakceptowania pokwitowań i dokumentów przedstawianych przez dyrektora generalnego. W razie uznania tego za celowe, rewident księgowy może przeprowadzić badanie i szczegółową weryfikację wszelkich dowodów księgowych dotyczących operacji finansowych bądź dostaw i materiału.

3. Rewident księgowy ma w każdym momencie swobodny dostęp do wszystkich ksiąg, zapisów, dokumentów księgowych i innych informacji, które uzna za potrzebne.

4. Rewident księgowy nie jest uprawniony do odrzucenia którejkolwiek z rubryk konta, powinien jednak natychmiast zwrócić uwagę dyrektora generalnego na wszelkie operacje, których prawidłowość lub celowość wydaje mu się wątpliwa, po to, by dyrektor generalny mógł podjąć stosowne kroki.

5. Rewident księgowy przedstawia i podpisuje oświadczenie dotyczące sprawozdań finansowych, używając następujących sformułowań: "Zbadałem sprawozdania finansowe Organizacji za rok sprawozdawczy, który zakończył się dnia 31 grudnia. Moje badanie obejmowało ogólną analizę metod księgowania oraz kontrolę dowodów księgowych i innych dokumentów, jaka w danych okolicznościach wydawała mi się konieczna." Zależnie od sprawy powyższe oświadczenie informuje, że:

a) sprawozdania finansowe w zadowalający sposób odzwierciedlają sytuację finansową w dniu zakończenia omawianego okresu, jak również wyniki operacji przeprowadzonych w okresie, który zakończył się w tym dniu;

b) sprawozdania finansowe zostały sporządzone zgodnie ze wspomnianymi zasadami księgowości;

c) zasady finansowe zostały zastosowane zgodnie z trybem odpowiadającym trybowi przyjętemu w poprzednim roku sprawozdawczym;

d) operacje finansowe zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami i przepisami, także budżetowymi, oraz innymi wytycznymi Organizacji.

6. W raporcie dotyczącym operacji finansowych rewident księgowy wymienia:

a) rodzaj i zakres przeprowadzonej przez niego kontroli;

b) elementy związane z wymogiem kompletności lub dokładności rachunków, uwzględniając w razie potrzeby:

nr 1 informacje niezbędne dla właściwej interpretacji i oceny rachunków;

nr 2 wszelkie kwoty, jakie powinny być pobrane lecz nie zostały zaksięgowane na koncie;

nr 3 wszelkie kwoty będące przedmiotem normalnego lub warunkowego zobowiązania płatniczego, które nie zostały zaksięgowane lub nie zostały uwzględnione w sprawozdaniach finansowych;

nr 4 wydatki, w odniesieniu do których nie przedłożono wyczerpujących dokumentów księgowych;

nr 5 informacje, czy księgi rachunkowe są prowadzone we właściwej formie. Należy zwrócić uwagę na przypadki, w których forma sprawozdań finansowych odbiega od ogólnie znanych i przyjętych zasad księgowości;

c) inne zagadnienia, na które należy zwrócić uwagę Komitetu Administracyjnego, na przykład:

nr 1 przypadki oszustwa lub domniemania oszustwa;

nr 2 marnotrawstwo lub niewłaściwe wykorzystanie funduszu albo innych składników majątku Organizacji (nawet gdy konta dotyczące tych operacji prowadzone były właściwie);

nr 3 wydatki powodujące w przyszłości ryzyko powstania znacznych kosztów dla Organizacji;

nr 4 każdy ogólny lub szczególny mankament w systemie kontroli wpływów i wydatków albo dostaw lub materiału;

nr 5 wydatki nie odpowiadające intencjom Komitetu Administracyjnego, z uwzględnieniem właściwie przeprowadzonych przeksięgowań wewnątrzbudżetowych;

nr 6 przekroczenia kredytów, z uwzględnieniem zmian wynikających z właściwie przeprowadzonych przeksięgowań wewnątrzbudżetowych;

nr 7 wydatki niezgodne z celami, na które zostały wydane zezwolenia;

d) poziom dokładności lub niedokładności kont dotyczących dostaw i materiału, stwierdzony na podstawie inwentaryzacji i zbadania ksiąg rachunkowych.

Poza tym raport musi wykazywać operacje zaksięgowane podczas poprzedniego okresu sprawozdawczego, na których temat uzyskano nowe informacje, oraz odnotowywać operacje, które należy przeprowadzić w późniejszym okresie sprawozdawczym i o których należałoby poinformować wcześniej Komitet Administracyjny.

7. Rewident księgowy nie powinien w żadnym razie zamieszczać w swoim raporcie krytycznych uwag, jeśli przedtem nie dał dyrektorowi generalnemu odpowiedniej możliwości udzielenia wyjaśnień.

8. Rewident księgowy przekazuje Komitetowi Administracyjnemu i dyrektorowi generalnemu wnioski wynikające z kontroli. Ponadto może on przedstawić jakiekolwiek komentarze w odniesieniu do raportu finansowego dyrektora generalnego, jakie uzna za właściwe.

9. Jeżeli rewident księgowy przeprowadził tylko kontrolę sumaryczną lub nie mógł uzyskać wystarczających dokumentów księgowych, powinien odnotować to w oświadczeniu i w raporcie, a także przedstawić szczegółowe uzasadnienie swoich uwag, jak również wynikające z tego skutki dla sytuacji finansowej i dla zaksięgowanych operacji finansowych.

Załącznik A do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z dnia 9 maja 1980 r.


PRZEPISY UJEDNOLICONE O UMOWIE MIĘDZYNARODOWEGO PRZEWOZU OSÓB I BAGAŻU KOLEJAMI (CIV)
Tytuł I
Postanowienia ogólne

Art. 1.

Zakres stosowania

ż 1. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w artykułach 2, 3 i 33, Przepisy ujednolicone stosuje się do wszystkich przewozów osób i bagażu, włącznie z przewozem pojazdów samochodowych, wykonywanych na podstawie międzynarodowych dokumentów przewozowych, wystawionych na trasę przebiegającą przez terytorium co najmniej dwóch Państw i obejmującą wyłącznie linie wpisane na listę, o której mowa w artykułach 3 i 10 konwencji, a także w odpowiednim przypadku, do przewozów równoważnych, zgodnie z artykułem 2 ż 2 ustęp 2 konwencji.

Przepisy ujednolicone stosuje się również, w zakresie dotyczącym odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych, do osób konwojujących przesyłkę, której przewóz odbywa się zgodnie z Przepisami ujednoliconymi o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami (CIM).

ż 2. Taryfy międzynarodowe określają relacje, w których wydaje się bilety na przejazd w komunikacji międzynarodowej.

ż 3. W przepisach ujednoliconych określenie "stacja" obejmuje stacje kolejowe, porty linii żeglugowych i wszystkie inne urządzenia przedsiębiorstw przewozowych, otwarte dla wykonywania umowy przewozu.

Art. 2.

Wyjątki od zakresu stosowania

ż 1. Przepisów ujednoliconych nie stosuje się do przewozów, których stacja wyjazdu i stacja przeznaczenia położone są na terytorium tego samego Państwa i wykonywanych przez terytorium innego Państwa tylko tranzytem:

a) jeżeli linie, na których odbywa się tranzyt, są eksploatowane wyłącznie przez kolej państwa odprawiającego lub

b) jeżeli uczestniczące państwa lub koleje uzgodniły, że przewozów tych nie uważa się za międzynarodowe.

ż 2. Do przewozów między stacjami dwóch Państw sąsiednich oraz między stacjami dwóch Państw tranzytem przez terytorium trzeciego Państwa, jeżeli linie, którymi odbywa się przewóz, są eksploatowane wyłącznie przez koleje jednego z tych trzech Państw, stosuje się ustawy i przepisy obowiązujące na tej kolei, jeśli ustawy i przepisy żadnego z uczestniczących Państw nie sprzeciwiają się temu.

Art. 3.

Zastrzeżenia dotyczące odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych

ż 1. Każde Państwo może przy podpisaniu konwencji albo przy złożeniu swego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do konwencji zastrzec sobie prawo, że nie zastosuje wszystkich postanowień dotyczących odpowiedzialności kolei za śmieć i zranienie podróżnych, jeżeli wypadek nastąpił na jego terytorium, a podróżny jest obywatelem tego Państwa lub ma w tym Państwie miejsce stałego pobytu.

ż 2. Każde Państwo, które wniosło wyżej wymienione zastrzeżenie, może w każdej chwili z niego zrezygnować, zawiadamiając Rząd będący depozytariuszem. Rezygnacja z tego zastrzeżenia wchodzi w życie po miesiącu od dnia, w którym Rząd Szwajcarski zawiadomił o powyższym Państwa.

Art. 4.

Obowiązek przewozu

ż 1. Kolei obowiązana jest wykonać, zgodnie z warunkami Przepisów ujednoliconych, przewóz podróżnych i bagażu, jeżeli:

a) podróżny zastosuje się do Przepisów ujednoliconych, postanowień dodatkowych i do taryf międzynarodowych,

b) przewóz jest możliwy z udziałem personelu i z użyciem zwykłych środków przewozowych, odpowiadających normalnym wymaganiom komunikacji,

c) przewozu nie uniemożliwiają okoliczności, których kolej nie może uniknąć i którym nie może zapobiec.

ż 2. Jeżeli właściwa władza zarządziła zawieszenie ruchu, czasowo lub na stałe, całkowicie lub częściowo, zarządzenia te należy niezwłocznie podać do wiadomości publicznej i kolejom; koleje te podają je do wiadomości kolejom innych państw w celu ich publikacji.

ż 3. Każde naruszenie przez kolej postanowień niniejszego artykułu uzasadnia roszczenie o wynagrodzenie szkody wyrządzonej z tego tytułu.

Art. 5.

Taryfy. Umowy specjalne

ż 1. Taryfy międzynarodowe powinny zawierać wszystkie warunki specjalne niezbędne do przewozu, w szczególności dane niezbędne do obliczenia opłat przewozowych i opłat dodatkowych oraz w razie potrzeby warunki przerachowania walut.

Warunki taryf międzynarodowych mogą tylko wtedy odbiegać od Przepisów ujednoliconych, gdy przepisy te przewidują to wyraźnie.

ż 2. Taryfy międzynarodowe stosuje się wobec wszystkich na tych samych warunkach.

ż 3. Koleje mogą zawierać umowy specjalne, przyznając zniżki od opłat lub inne udogodnienia, jeżeli podobne warunki są przyznawane podróżnym znajdującym się w podobnym położeniu.

Zniżki od opłat lub inne udogodnienia mogą być przyznawane na potrzeby służb kolei i administracji publicznej lub w celach dobroczynnych, wychowawczych i kształceniowych.

Nie ma obowiązku ogłaszania decyzji wydawanych na podstawie ustępu pierwszego i drugiego.

ż 4. Taryfy międzynarodowe powinny być ogłoszone tylko w tych Państwach, których koleje uczestniczą w tych taryfach jako koleje wyjazdowe lub przeznaczenia. Taryfy i ich zmiany wchodzą w życie z dniem wskazanym w ogłoszeniu. Podwyżki opłat i inne zarządzenia pociągające za sobą obostrzenie warunków przewozu przewidzianych w tych taryfach, wchodzą w życie najwcześniej w sześć dni po ich ogłoszeniu.

Zmiany opłat przewozowych i opłat dodatkowych zawartych w taryfach międzynarodowych, wprowadzone w celu uwzględnienia zmian kursu walut i sprostowania oczywistych pomyłek, wchodzą w życie w następnym dniu po ich ogłoszeniu.

ż 5. Na każdej stacji otwartej dla ruchu międzynarodowego podróżny powinien mieć możliwość wglądu do taryf międzynarodowych lub wyciągów z tych taryf, zawierających ceny biletów międzynarodowych sprzedawanych na tej stacji i odpowiednie opłaty za przewóz bagażu.

Art. 6.

Jednostka obrachunkowa. Kursy przerachowania i przyjmowania walut

ż 1. Jednostką obrachunkową przewidzianą w Przepisach ujednoliconych jest specjalne prawo ciągnienia, określone przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Wyrażona w specjalnym prawie ciągnienia wartość waluty krajowej Państwa będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest ustalana według metody obliczeniowej, stosowanej przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy do własnych operacji i transakcji.

ż 2. Wyrażona w specjalnym prawie ciągnienia wartość waluty krajowej Państwa nie będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest ustalana w sposób określony przez to Państwo.

Przeliczenie to powinno wyrażać w walucie krajowej w miarę możliwości tę samą wartość realną, która byłaby osiągnięta z zastosowaniem ż 1.

ż 3. Dla Państwa, które nie jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego i którego ustawodawstwo nie zezwala na stosowanie postanowień ż 1 lub ż 2, ustala się w Przepisach ujednoliconych jednostkę obrachunkową o wartości odpowiadającej trzem frankom złotym.

Frank złoty jest określony przez 10/31 grama złota o próbie 0, 900.

Przeliczenie franka złotego na walutę krajową powinno w miarę możliwości doprowadzić do osiągnięcia tej samej wartości realnej, jaką można osiągnąć z zastosowania ż 1.

ż 4. W ciągu trzech miesięcy od daty wejścia w życie konwencji oraz w każdym wypadku zmiany metody przeliczeniowej lub w wartości swojej waluty krajowej w stosunku do jednostki obrachunkowej Państwa komunikują Urzędowi Centralnemu swoją metodę przeliczeniową zgodnie z ż 2 lub wynik przeliczenia zgodnie z ż 3.

Urząd Centralny przekazuje te informacje do wiadomości Państwom.

ż 5. Kolej publikuje kursy:

a) po których przelicza kwoty wyrażone w walucie zagranicznej, jeżeli są one uiszczone w krajowych środkach płatniczych (kursy przerachowania),

b) po których przyjmuje zagraniczne środki płatnicze (kursy przyjmowania).

Art. 7.

Postanowienia dodatkowe

ż 1. Dwa lub więcej Państw lub dwie lub więcej kolei mogą wydawać postanowienia dodatkowe w celu wykonania Przepisów ujednoliconych. Mogą one odbiegać od Przepisów ujednoliconych tylko wtedy, gdy Przepisy te wyraźnie to przewidują.

ż 2. Postanowienia dodatkowe wchodzą w życie i są ogłaszane w formie przewidzianej w ustawach i przepisach każdego Państwa. O postanowieniach dodatkowych i ich wprowadzeniu w życie zawiadamia się Urząd Centralny.

Art. 8.

Prawo krajowe

ż 1. W sprawach nie uregulowanych w Przepisach ujednoliconych, postanowieniach dodatkowych i taryfach międzynarodowych stosuje się prawo krajowe.

ż 2. Przez pojęcie prawa krajowego rozumie się prawo Państwa, włącznie z normami kolizyjnymi, w którym osoba uprawniona dochodzi swych roszczeń.

ż 3. W celu zastosowania postanowień dotyczących odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych obowiązuje jako prawo krajowe prawo tego Państwa, łącznie z normami kolizyjnymi, na którego obszarze zdarzył się wypadek z podróżnym.

Tytuł II
Umowa przewozu


Rozdział I
Przewóz podróżnych

Art. 9.

Rozkład jazdy i użycie pociągów

ż 1. Koleje są obowiązane we właściwy sposób podawać rozkłady jazdy pociągów do publicznej wiadomości.

ż 2. Ograniczenia w korzystaniu z pewnych pociągów lub klas wagonowych powinny być wskazane w rozkładach jazdy lub taryfach.

Art. 10.

Wyłączenie z przewozu. Dopuszczenie warunkowe

ż 1. Z przewozu są wyłączone lub mogą być usunięte w czasie podróży:

a) osoby w stanie nietrzeźwym oraz takie, które zachowują się nieodpowiednio lub nie przestrzegają postanowień ustaw i przepisów poszczególnych Państw; osoby te nie mają prawa żądać zwrotu opłaty za bilet ani opłaty uiszczonej za przewóz ich bagażu,

b) osoby, które z powodu choroby lub innych przyczyn mogłyby być uciążliwe dla współpodróżnych, jeżeli przedtem nie zamówiono dla nich oddzielnego przedziału lub nie ma możliwości oddania go do ich dyspozycji za opłatą. Jednakże osoby, które zachorowały w drodze, należy dowieźć przynajmniej do najbliższej stacji, na której można im zapewnić niezbędną opiekę. Opłatę za przejazd zwraca się im zgodnie z art. 25, po potrąceniu części należności przypadającej za przebytą drogę; to samo dotyczy w odpowiednich wypadkach opłaty za przewóz bagażu.

ż 2. Przewóz osób chorych zakaźnie regulują umowy i przepisy międzynarodowe albo, w razie ich braku, ustawy i przepisy obowiązujące w każdym Państwie.

Art. 11.

Bilety

ż 1. Bilety komunikacji międzynarodowej powinny mieć skrót CIV. Przejściowo dopuszczalny jest znak (fi).

ż 2. Taryfy międzynarodowe lub umowy między kolejami ustalają formę i treść biletów oraz język i czcionki, które należy zastosować przy ich druku i wypełnianiu.

ż 3. Jeżeli taryfy międzynarodowe nie przewidują wyjątków, bilety muszą zawierać następujące dane:

a) oznaczenie stacji wyjazdu i przeznaczenia,

b) drogę przywozu; jeżeli dozwolone jest użycie różnych dróg lub środków przewozu, powinno to być zaznaczone,

c) rodzaj pociągu i klasę wagonu,

d) opłatę za przejazd,

e) pierwszy dzień ważności,

f) okres ważności.

ż 4. Bilety zeszytowe, wydane na podstawie taryfy międzynarodowej, stanowią w rozumieniu Przepisów ujednoliconych tylko jeden bilet.

ż 5. Jeżeli taryfy międzynarodowe nie przewidują wyjątku, bilet może być odstąpiony tylko wówczas, gdy nie jest imienny i podróż nie została jeszcze rozpoczęta.

ż 6. Podróżny jest obowiązany przy otrzymaniu biletu upewnić się, czy został on wystawiony według jego wskazówek.

ż 7. Czas ważności biletów i przerwy w podróży regulują taryfy międzynarodowe.

Art. 12.

Prawo przejazdu. Podróżny bez ważnego biletu

ż 1. Podróżny powinien być zaopatrzony z chwilą rozpoczęcia podróży w ważny bilet na przejazd, który powinien zachować do końca podróży, okazać na żądanie każdemu uprawnionemu do kontroli pracownikowi kolejowemu i oddać po zakończeniu podróży. Taryfy międzynarodowe mogą przewidywać odstępstwa.

ż 2. Bilety, na których dokonano zmiany w sposób niedozwolony, będą uważane za nieważne i zostaną odebrane przez personel kolejowy, upoważniony do kontroli.

ż 3. Podróżny, który nie może okazać ważnego biletu, jest obowiązany oprócz opłaty za przejazd uiścić dopłatę, którą oblicza się według przepisów stosowanych przez kolej, na której żądano dopłaty.

ż 4. Podróżnego, który odmawia natychmiastowego uiszczenia opłaty za przejazd lub dopłaty, można usunąć z pociągu. Podróżny usunięty z pociągu nie może żądać wydania mu do dyspozycji bagażu na stacji innej niż stacja przeznaczenia.

Art. 13.

Zniżka opłat za przejazdy dzieci

ż 1. Dzieci do ukończenia piątego roku życia przewozi się bezpłatnie bez biletu, jeżeli nie żąda się dla nich oddzielnego miejsca.

ż 2. Dzieci w wieku powyżej pięciu lat aż do ukończenia dziesiątego roku życia oraz dzieci młodsze, dla których zażądano oddzielnego miejsca, przewozi się za opłatami ulgowymi. Opłaty te nie mogą przewyższać połowy cen biletów dla dorosłych, z wyjątkiem opłat za użycie określonych wagonów i pociągów i z zastrzeżeniem zaokrąglenia kwot według przepisów zarządu wydającego bilet.

Zniżka ta nie musi być stosowana w odniesieniu do biletów, których ceny są już obniżone w stosunku do normalnej ceny biletu na przejazd w jednym kierunku.

ż 3. Taryfy międzynarodowe mogą jednak przewidywać inne granice wieku niż wskazane w ż 1 i 2, jeżeli granice te nie będą niższe ani od ukończonych czterech lat, jeżeli chodzi o bezpłatny przewóz, przewidziany w ż 1, ani od ukończonych dziesięciu lat, w razie stosowania opłat ulgowych przewidzianych w ż 2.

Art. 14.

Korzystanie z miejsc

ż 1. Korzystanie z miejsc, wyznaczanie i zamawianie miejsc w pociągach regulują przepisy stosowane przez kolej. W przypadku przewozu pojazdów samochodowych, kolej może dopuścić możliwość pozostania podróżnych w pojazdach samochodowych podczas trwania przewozu.

ż 2. Podróżny może zająć miejsce w klasie wyższej lub w pociągu kategorii wyższej, niż wskazano na bilecie, oraz zmienić drogę przejazdu na warunkach określonych w taryfach międzynarodowych.

Art. 15.

Zabieranie bagażu ręcznego i zwierząt do wagonów osobowych

ż 1. Podróżny ma prawo zabrać ze sobą bezpłatnie do wagonów osobowych łatwo przenośne przedmioty (bagaż ręczny).

Każdy podróżny ma dla swego bagażu ręcznego do rozporządzenia tylko przestrzeń nad i pod miejscem, które zajmuje, lub odpowiednie inne pomieszczenie, jeżeli chodzi o wagony specjalnej budowy, szczególnie mające przedziały bagażowe.

ż 2. Nie wolno zabierać do wagonów osobowych:

a) materiałów i przedmiotów wyłączonych od przewozu jako bagaż na mocy art. 18 lit. e), jeśli postanowienia dodatkowe lub taryfy nie przewidują wyjątków,

b) przedmiotów, które mogą być dla podróżnych uciążliwe lub spowodować szkodę,

c) przedmiotów, na których zabranie do wagonów osobowych nie pozwalają przepisy celne lub innych władz administracyjnych,

d) zwierząt żywych, jeśli postanowienia dodatkowe lub taryfy nie przewidują wyjątków.

ż 3. Taryfy międzynarodowe mogą przewidywać, na jakich warunkach mogą być dalej przewożone jako bagaż ręczny lub jako przesyłka bagażowa przedmioty, które wbrew postanowieniom ż 1 i ż 2 lit. b) zostały zabrane do wagonu osobowego.

ż 4. Kolej ma prawo sprawdzać w obecności podróżnego właściwości przedmiotów zabranych do wagonów osobowych, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie naruszenia postanowień ż 2 lit. a), b) i d).

Jeżeli nie można ustalić podróżnego, który zabrał ze sobą przedmioty podlegające sprawdzeniu, kolej dokonuje sprawdzenia w obecności dwóch świadków nie należących do personelu kolejowego.

ż 5. Nadzór nad przedmiotami i zwierzętami, zabranymi do wagonu osobowego, należy do podróżnego, z wyjątkiem wypadku, gdy podróżny nie może sprawować tego nadzoru, ponieważ znajduje się w wagonie typu specjalnego, wspomnianym w ż 1.

ż 6. Podróżny jest odpowiedzialny za wszelką szkodę spowodowaną przez przedmioty i zwierzęta zabrane przez niego do wagonu osobowego, jeżeli nie udowodni, że szkoda została spowodowana z winy kolei, osoby trzeciej lub wskutek okoliczności, których podróżny nie mógł uniknąć i których skutkom nie mógł zapobiec.

Powyższe postanowienie nie dotyczy odpowiedzialności kolei zgodnie z art. 26.

Art. 16.

Utrata połączenia. Odwołanie pociągów

ż 1. Jeżeli wskutek spóźnienia się pociągu utracono połączenie z innym pociągiem lub jeżeli pociąg odwołano na całym lub częściowym jego przebiegu, a podróżny pragnie kontynuować podróż, kolej jest obowiązana w miarę możliwości przewieźć go wraz z bagażem bez dopłaty pociągiem, który jedzie do tej samej stacji przeznaczenia, tą samą linią lub inną linią należącą do zarządów kolejowych pierwotnej drogi przewozu i który umożliwia podróżnemu przybycie do stacji przeznaczenia z najmniejszym opóźnieniem.

ż 2. Kolej obowiązana jest w danym wypadku poświadczyć na bilecie utratę połączenia lub odwołanie pociągu, przedłużyć w razie potrzeby czas ważności biletu i poświadczyć ważność biletu na nową drogę, na klasę wyższą lub na pociąg o wyższej taryfie. Taryfy lub rozkłady jazdy mogą jednak wyłączać korzystanie z określonych pociągów.

Rozdział II
Przewóz bagażu

Art. 17.

Przedmioty dopuszczone do przewozu

ż 1. Do przewozu jako bagaż są dopuszczone określone przedmioty umieszczone w kufrach, koszach, walizkach, workach podróżnych lub w innym tego rodzaju opakowaniu, jak również same te opakowania.

ż 2. Taryfy międzynarodowe mogą, na określonych warunkach, dopuścić do przewozu w charakterze bagażu zwierzęta i przedmioty nie wymienione w ż 1, a także przekazane do przewozu pojazdy samochodowe z przyczepami lub bez.

Przepisy dotyczące przewozu pojazdów samochodowych określają w szczególności: warunki przyjęcia do przewozu, warunki nadania, załadunku i przewozu, formę i treść dokumentu przewozowego, który powinien zawierać skrót CIV, a także warunki wyładunku i dostawy oraz obowiązki kierowcy w odniesieniu do pojazdu, załadunku i wyładunku.

ż 3. (skreślony)

Art. 18.

Przedmioty wyłączone od przewozu

Wyłączone są od przewozu jako bagaż:

a) przedmioty, których przewóz jest zabroniony choćby tylko na terytorium jednego Państwa, przez które bagaż ma być przewieziony,

b) przedmioty, których przewóz jest zastrzeżony dla poczty, choćby tylko na terytorium jednego Państwa, przez które bagaż ma być przewieziony,

c) towary handlowe,

d) przedmioty przestrzenne i zbyt ciężkie,

e) materiały i przedmioty niebezpieczne, w szczególności broń nabita, materiały i przedmioty wybuchowe i zapalne, materiały działające palnie, trujące, radioaktywne i żrące oraz materiały budzące odrazę lub mogące spowodować infekcję; taryfy międzynarodowe mogą dopuszczać do przewozu jako bagaż warunkowo niektóre z tych materiałów i przedmiotów.

Art. 19.
Nadanie i przewóz bagażu

ż 1. Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w taryfach międzynarodowych, bagaż może być nadany do przewozu wyłącznie za okazaniem biletu ważnego co najmniej do stacji przeznaczenia bagażu.

Jeżeli taryfy przewidują, że bagaż może być przyjęty do przewozu bez okazania biletu, to postanowienia Przepisów ujednoliconych, określające prawa i obowiązki podróżnego odnośnie do jego bagażu, stosuje się odpowiednio do nadawcy bagażu.

ż 2. Kolej zastrzega sobie możliwość przewozu bagażu drogą inną niż ta, z której korzysta podróżny.

Ze stacji nadania, jak również ze stacji pośrednich, na których bagaż musi być przeładowany, przewóz odbywa się pierwszym pociągiem przeznaczonym do regularnego przewozu bagażu.

Przewóz bagażu na wyżej wymienionych warunkach może odbywać się tylko wówczas, gdy nie stoją temu na przeszkodzie formalności stawiane przez władze celne lub inne władze administracyjne na stacji nadania lub podczas drogi.

ż 3. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w taryfach międzynarodowych, opłata za przewóz bagażu powinna być uiszczona przy nadaniu.

ż 4. Taryfy lub rozkłady jazdy mogą wyłączyć lub ograniczyć przewóz bagażu w określonych pociągach lub rodzajach pociągów oraz do niektórych stacji lub z nich.

ż 5. Formalności związane z nadaniem bagażu, nie określone w niniejszym artykule, są regulowane przez przepisy obowiązujące na stacji nadania.

Art. 20.

Kwit bagażowy

ż 1. Przy nadaniu bagażu wydaje się podróżnemu kwit bagażowy.

ż 2. Kwity bagażowe wydawane dla przewozów międzynarodowych powinny mieć skrót CIV. Przejściowo dopuszczalne jest używanie znaku (fi).

ż 3. Taryfy międzynarodowe lub umowy między kolejami określają formę, treść, jak również język i czcionki, jakie powinny być stosowane przy drukowaniu i wypełnianiu kwitów bagażowych.

ż 4. Jeżeli taryfy międzynarodowe nie przewidują wyjątków, kwit bagażowy powinien zawierać następujące informacje:

a) nazwę stacji nadania i przeznaczenia,

b) drogę przewozu,

c) dzień i godzinę nadania,

d) liczbę podróżnych,

e) liczbę i masę sztuk bagażu,

f) wysokość opłaty za przewóz i innych opłat.

ż 5. Podróżny przyjmujący kwit bagażowy powinien się upewnić, czy kwit ten został sporządzony zgodnie z jego wskazówkami.

Art. 21.

Stan, opakowanie i oznakowanie bagażu

ż 1. Kolej może odmówić przyjęcia bagażu, którego stan jest wadliwy lub którego opakowanie jest niedostateczne albo nosi widoczne ślady uszkodzenia. Jeżeli kolej mimo to przyjmie bagaż, ma ona prawo zamieścić za kwicie bagażowym stosowną uwagę. Przyjęcie przez podróżnego kwitu bagażowego zawierającego taką uwagę uważa się za dowód uznania przez podróżnego zasadności tej uwagi.

ż 2. Podróżny obowiązany jest podać na każdej sztuce bagażu w dobrze widocznym miejscu, wyraźnie oraz w sposób nie pozwalający na wytarcie i wyłączający jakąkolwiek pomyłkę:

a) swoje nazwisko i adres,

b) stację i kraj przeznaczenia.

Oznaczenia dotyczące poprzednich przewozów podróżny powinien usunąć lub uczynić nieczytelnymi. Kolej ma prawo odmówić przyjęcia do przewozu sztuk bagażu bez ustalonych oznaczeń.

Art. 22.

Odpowiedzialność podróżnego. Sprawdzenie. Dopłaty

ż 1. Podróżny ponosi odpowiedzialność za wszelkie następstwa nieprzestrzegania postanowień art. 17, 18 i art. 21 ż 2.

ż 2. Jeżeli ustawy lub przepisy Państwa, na którego terytorium zdarzy się taki przypadek, tego nie zabraniają, w razie uzasadnionego domniemania naruszenia przepisów, kolej ma prawo sprawdzić, czy zawartość bagażu odpowiada przepisom. Podróżnego wzywa się do uczestniczenia przy sprawdzeniu. Jeżeli podróżny nie zjawi się lub nie jest osiągalny, sprawdzenie powinno być dokonane w obecności dwóch świadków nie należących do personelu kolejowego.

ż 3. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów koszty sprawdzenia powinien zapłacić podróżny.

W razie naruszenia postanowień artykułów 17 i 18 kolej może pobrać dopłatę ustaloną w taryfach międzynarodowych, niezależnie od zapłacenia różnicy w opłacie za przewóz i wynagrodzenia ewentualnej szkody.

Art. 23.

Wydanie

ż 1. Bagaż wydaje się za zwrotem kwitu bagażowego i po zapłaceniu ewentualnych należności obciążających przesyłkę. Kolej ma prawo, lecz nie jest obowiązana sprawdzać, czy posiadacz kwitu bagażowego jest uprawniony do odbioru bagażu.

ż 2. Za równoznaczne z wydaniem bagaż posiadaczowi kwitu bagażowego uważa się dokonane zgodnie z obowiązującymi przepisami stacji wydania:

a) przekazanie bagażu organom celnym lub podatkowym do ich pomieszczeń ekspedycyjnych lub składów, jeżeli nie są one pod nadzorem kolei,

b) przekazanie żywych zwierząt osobom trzecim na przechowanie.

ż 3. Posiadacz kwitu bagażowego ma prawo żądać na stacji przeznaczenia bagażu wydania go w punkcie wydania natychmiast po przybyciu pociągu, którym bagaż powinien być przywieziony, i po upływie czasu potrzebnego do przygotowania bagażu do wydania, a w stosownym wypadku - również do załatwienia formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne.

ż 4. W razie nieoddania kwitu bagażowego, kolej jest obowiązana wydać bagaż tylko tej osobie, która udowodni, że ma do niego prawo; jeżeli dowód ten zostanie uznany za niewystarczający, kolej może zażądać zabezpieczenia.

ż 5. Bagaż wydaje się na stacji, do której go nadano. Jeżeli jednak okoliczności na to pozwalają i nie sprzeciwiają się temu przepisy celne lub innych władz administracyjnych, bagaż może być, na żądanie posiadacza kwitu bagażowego, zgłoszone we właściwym czasie, zwrócony na stacji nadania lub wydany na stacji pośredniej za zwrotem kwitu bagażowego lub, jeżeli taryfy to przewidują, za okazaniem biletu.

ż 6. Posiadacz kwitu bagażowego, któremu nie wydano bagażu na warunkach określonych w ż 3, może żądać stwierdzenia na kwicie bagażowym dnia i godziny, w których żądał wydania tego bagażu.

ż 7. Na żądanie osoby uprawnionej kolej jest obowiązana sprawdzić bagaż w jej obecności w celu stwierdzenia istniejącej zdaniem tej osoby szkody. Jeżeli kolej nie uczyniła zadość temu żądaniu, posiadacz kwitu bagażowego ma prawo odmówić przyjęcia bagażu.

ż 8. Poza tym wydanie bagażu odbywa się zgodnie z przepisami obowiązującymi na stacji wydania.

Rozdział III
Wspólne postanowienia dla przewozu osób i bagażu

Art. 24.

Przestrzeganie przepisów władz administracyjnych

Podróżny jest obowiązany zastosować się do przepisów wydawanych przez władze celne i inne władze administracyjne, zarówno w odniesieniu do jego osoby, jak i zabranych ze sobą zwierząt oraz bagażu nadanego i bagażu ręcznego. Podróżny powinien być obecny przy rewizji bagażu ręcznego i nadanego, chyba że ustawy i przepisy danego Państwa dopuszczają wyjątki w tym zakresie. Kolej nie bierze na siebie odpowiedzialności wobec podróżnego za szkody spowodowane niezastosowaniem się przez niego do tych obowiązków.

Art. 25.

Zwroty i dopłaty

ż 1. Opłatę za przewóz zwraca się całkowicie lub częściowo, jeżeli:

a) bilet nie został wykorzystany lub został wykorzystany tylko częściowo,

b) z powodu braku miejsca bilet został wykorzystany w klasie niższej lub w pociągu kategorii niższej od tej, na którą został wydany,

c) bagaż został odebrany na stacji nadania lub wydany na stacji pośredniej.

ż 2. Taryfy międzynarodowe ustalają, jakie dokumenty i zaświadczenia należy przedstawić w celu uzasadnienia wniosku o zwrot należności, jak również same należności oraz wysokość potrąceń. Taryfy te mogą jednak w określonych wypadkach wyłączyć zwrot należności za przewóz lub uzależnić go od spełnienia określonych warunków.

ż 3. Nie przyjmuje się wniosku o zwrot, opartego na postanowieniach powyższych paragrafów oraz artykułu 10 ż 1 lit. b), jeżeli nie został on przedstawiony kolei w terminie sześciu miesięcy. Termin ten w odniesieniu do biletów rozpoczyna się od dnia następnego po dniu upływu czasu ich ważności, a w stosunku do kwitów bagażowych - od dnia ich sporządzenia.

ż 4. W razie niewłaściwego zastosowania taryfy lub omyłki w obliczeniu lub pobraniu opłaty za przewóz i innych opłat, kolej powinna zwrócić nadpłatę, a podróżny wyrównać niedobór, jeżeli nadpłata lub niedobór przekracza dwie jednostki obrachunkowe w stosunku do jednego biletu lub kwitu bagażowego.

ż 5. Do obliczania nadpłaty lub niedoboru stosuje się urzędowy kurs przerachowania walut z dnia pobrania opłaty za przewóz. Jeżeli płatność następuje w innej walucie niż ta, w której pobrano opłatę za przewóz, stosuje się kurs z dnia, w którym dokonano płatności.

ż 6. W wypadkach nie uregulowanych w niniejszym artykule i w razie braku umów między kolejami stosuje się przepisy obowiązujące w Państwie nadania.

Tytuł III
Odpowiedzialność


Rozdział I
Odpowiedzialność kolei za śmierć i zranienie podróżnych

Art. 26.

Podstawa odpowiedzialności

ż 1. Kolej odpowiada za szkody powstałe w wyniku śmierci, zranienia lub wszelkiego innego naruszenia fizycznego lub umysłowego stanu zdrowia podróżnego, spowodowane w wyniku wypadku związanego z ruchem kolejowym, powstałego podczas przebywania podróżnego w wagonie albo przy wsiadaniu lub wysiadaniu z wagonu.

Kolej odpowiada ponadto za szkodę wynikłą na skutek uszkodzenia bądź całkowitej lub częściowej utraty rzeczy, które podróżny będący ofiarą wypadku miał przy sobie lub wiózł ze sobą jako bagaż ręczny; dotyczy to również zwierząt, które podróżny miał ze sobą.

ż 2. Kolej jest zwolniona od odpowiedzialności:

a) jeżeli wypadek został spowodowany przez okoliczności zewnętrzne w stosunku do ruchu kolei, których kolej mimo zastosowania niezbędnej w powstałej sytuacji staranności nie mogła uniknąć ani których skutkom nie mogła zapobiec;

b) całkowicie lub częściowo w zakresie, w jakim wypadek nastąpił z winy podróżnego lub wskutek jego zachowania się niezgodnego z normalnym zachowaniem się podróżnych;

c) jeżeli wypadek został spowodowany zachowaniem się osoby trzeciej oraz jeżeli kolej - mimo zastosowania nakazanej sytuacją staranności - nie mogła uniknąć takiego zachowania się i którego skutkom nie mogła zapobiec; jeżeli odpowiedzialność kolei nie jest wyłączona w myśl postanowień poprzedniego ustępu, ponosi ona pełną odpowiedzialność, uwzględniając ograniczenia Przepisów ujednoliconych, z zastosowaniem ewentualnego regresu w stosunku do osoby trzeciej.

ż 3. Przepisy ujednolicone nie naruszają odpowiedzialności, jaka może ciążyć na kolei w wypadkach nie przewidzianych w ż 1.

ż 4. Koleją odpowiedzialną w rozumieniu niniejszego rozdziału jest ta kolej, która zgodnie z listą przewidzianą w art. 3 i 10 konwencji eksploatuje linię, na której zdarzył się wypadek. Jeżeli według wymienionej listy linia ta jest eksploatowana wspólnie przez dwie koleje, każda z nich jest odpowiedzialna.

Art. 27.

Odszkodowanie w razie śmierci podróżnego

ż 1. W razie śmierci podróżnego odszkodowanie obejmuje:

a) niezbędne koszty, spowodowane śmiercią podróżnego, a w szczególności koszty przewozu zwłok, pogrzebu i spalenia,

b) jeżeli śmierć nie nastąpiła natychmiast, odszkodowanie określone w artykule 28.

ż 2. Jeżeli wskutek śmierci podróżnego osoby, w stosunku do których miał on lub miałby w przyszłości ustawowy obowiązek alimentacyjny, utraciły jedynego żywiciela, również i ta strata podlega wyrównaniu. Roszczenie o odszkodowanie osób pozostających na utrzymaniu podróżnego, który nie był do tego ustawowo zobowiązany, podlega prawu krajowemu.

Art. 28.

Odszkodowanie w razie zranienia podróżnego

W razie zranienia lub wszelkiego innego naruszenia fizycznego lub umysłowego stanu zdrowia podróżnego, odszkodowanie obejmuje:

a) niezbędne koszty, a w szczególności koszty leczenia i przewozu,

b) zadośćuczynienie stratom powstałym na skutek całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy bądź na skutek spowodowanego wypadkiem zwiększenia potrzeb.

Art. 29.

Naprawienie innych szkód

Prawo krajowe określa, czy i w jakiej mierze kolej jest zobowiązana do odszkodowania za szkody inne niż przewidziane w artykułach 27 i 28, a w szczególności za szkody moralne i fizyczne (pretium doloris) oraz estetyczne.

Art. 30.

Forma i ograniczenie odszkodowania w razie śmierci lub zranienia podróżnego

ż 1. Odszkodowanie przewidziane w artykule 27 ż 2 i w artykule 28 lit. b) powinno być uiszczone w formie pieniężnej. Jednakże w razie gdy prawo krajowe dopuszcza przyznanie renty, odszkodowanie uiszcza się w tej formie, jeśli poszkodowany podróżny lub osoby uprawnione, wymienione w artykule 27 ż 2, żądają wypłaty renty.

ż 2. Wysokość odszkodowania przyznanego zgodnie z ż 1 określa prawo krajowe. Jednakże przy stosowaniu Przepisów ujednoliconych ustala się dla każdego podróżnego górną granicę w wysokości 70.000 jednostek obrachunkowych jako kwotę jednorazową lub jako rentę roczną, odpowiadającą tej sumie, jeżeli prawo krajowe przewiduje granicę maksymalną o niższej wysokości.

Art. 31.

Ograniczenie odszkodowania w razie uszkodzenia lub utraty rzeczy

Jeżeli kolej odpowiada na podstawie artykułu 26 ż 1 ust. 2, to górna granica odszkodowania wynosi 700 jednostek obrachunkowych dla każdego podróżnego.

Art. 32.

Zakaz ograniczenia odpowiedzialności

Postanowienia taryfowe i porozumienia specjalne między koleją i podróżnym, na których mocy odpowiedzialność kolei w razie śmierci lub zranienia podróżnego ma być z góry całkowicie lub częściowo wyłączona albo które miałyby na celu przerzucenie ciężaru dowodu spoczywającego na kolei lub które ustalałyby kwoty maksymalne niższe aniżeli określone w artykule 30 ż 2 i w artykule 31, są nieważne. Nieważność ta nie pociąga jednak za sobą nieważności umowy przewozu.

Art. 33.

Przewozy mieszane

ż 1. Z zastrzeżeniem postanowień ż 2 postanowienia dotyczące odpowiedzialności kolei w razie śmierci i zranienia podróżnego nie mają zastosowania do szkód, które powstały podczas przewozu na linii nie będącej drogą żelazną, wpisanej na listę linii w myśl artykułów 3 i 10 konwencji.

ż 2. Jeżeli jednak wagony kolejowe przewozi się promem, postanowienia o odpowiedzialności kolei w razie śmieci i zranienia podróżnego stosuje się do szkód wymienionych w artykule 26 ż 1 i spowodowanych wskutek wypadku związanego z ruchem kolejowym, który zdarzył się w czasie przebywania podróżnego w wymienionych wagonach albo przy wysiadaniu z nich lub wsiadaniu do nich.

Przy stosowaniu postanowień niniejszego paragrafu przez określenie "Państwo, na którego terytorium zdarzył się wypadek", rozumie się Państwo, pod którego banderą płynął prom.

ż 3. Jeżeli wskutek wyjątkowych okoliczności kolej jest zmuszona przerwać czasowo ruch i przewozi bądź zleca przewóz podróżnych innym środkiem komunikacji, to odpowiada ona według prawa obowiązującego dla tego rodzaju komunikacji. Niemniej jednak obowiązują w dalszym ciągu postanowienia artykułu 18 konwencji, jak również postanowienia artykułów 8, 48 - 53 i 55 Przepisów ujednoliconych.

Rozdział II
Odpowiedzialność kolei za bagaż

Art. 34.

Współodpowiedzialność kolei

ż 1. Kolej, która przyjęła bagaż do przewozu i wydała kwit bagażowy, odpowiada za wykonanie przewozu na całej drodze aż do wydania.

ż 2. Każda następna kolej przez samo przyjęcie bagażu uczestniczy w umowie przewozu i przyjmuje wynikające z niej obowiązki; nie narusza to jednak postanowień artykułu 51 ż 3 dotyczących kolei przeznaczenia.

Art. 35.

Zakres odpowiedzialności

ż 1. Kolej odpowiada za szkodę powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia lub uszkodzenia bagażu w czasie od przyjęcia do przewozu aż do wydania, jak również za szkodę spowodowaną opóźnionym wydaniem.

ż 2. Kolej jest zwolniona od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie w wydaniu nastąpiło z winy podróżnego, z powodu jego zlecenia nie wywołanego winą kolei, z powodu wady własnej bagażu albo wskutek okoliczności, których kolej nie mogła uniknąć i których skutkom nie mogła zapobiec.

ż 3. Kolej jest zwolniona od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie nastąpiło wskutek szczególnego niebezpieczeństwa, wynikającego z jednej lub kilku niżej wymienionych okoliczności:

a) braku lub usterki opakowania,

b) specjalnych właściwości bagażu,

c) nadania jako przesyłki bagażowej przedmiotów wyłączonych od przewozu.

Art. 36.

Ciężar dowodu

ż 1. Dowód, że opóźnienie w wydaniu, zaginięcie lub uszkodzenie spowodowane zostało przez jedną z okoliczności przewidzianych w artykule 35 ż 2, ciąży na kolei.

ż 2. Jeżeli kolej wykaże, że ze względu na okoliczności danego przypadku zaginięcie lub uszkodzenie mogło wyniknąć z jednego lub kilku szczególnych niebezpieczeństw, przewidzianych w artykule 35 ż 3, istnieje domniemanie, że szkoda z nich wynikła.

Osoba uprawniona zachowuje jednak prawo udowodnienia, że szkoda nie została spowodowana, całkowicie lub częściowo, przez jedno z tych niebezpieczeństw.

Art. 37.

Domniemanie zaginięcia bagażu

ż 1. Osoba uprawniona może bez dalszych dowodów uważać sztukę bagażu za zaginioną, jeżeli jej nie wydano lub nie przygotowano do wydania w ciągu czternastu dni od chwili zażądania jej wydania stosownie do artykułu 23 ż 3.

ż 2. Jeżeli sztuka bagażu, uznana za zaginioną, zostanie odnaleziona w ciągu roku od zażądania jej wydania, kolej jest obowiązana zawiadomić o tym osobę uprawnioną, jeżeli miejsce jej zamieszkania jest znane lub można je ustalić.

ż 3. W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu takiego zawiadomienia osoba uprawniona może żądać, aby wydano jej bagaż na jednej ze stacji na drodze przewozu. W tym wypadku opłaca koszty przewozu bagażu od stacji nadania do stacji, na której ma nastąpić wydanie, i zwraca otrzymane odszkodowanie, po potrąceniu kosztów objętych tym odszkodowaniem. Osoba uprawniona zachowuje jednak prawo do odszkodowania z tytułu opóźnionego wydania, przewidziane w artykule 40.

ż 4. Jeżeli odnalezionej sztuki nie zażądano w terminie przewidzianym w ż 3 lub jeżeli odnaleziono ją dopiero po upływie roku od zażądania jej wydania, kolej rozporządza nią według ustaw i przepisów swego Państwa.

Art. 38.

Odszkodowanie w razie zaginięcia bagażu

ż 1. Kolej jest obowiązana zapłacić za całkowite lub częściowe zaginięcie bagażu, bez dodatkowego odszkodowania:

a) jeżeli udowodniono wysokość szkody, odszkodowanie równa się wysokości szkody, najwyżej jednak 40 jednostek obrachunkowych za brakujący kilogram masy brutto lub 600 jednostek obrachunkowych za sztukę bagażu,

b) jeżeli nie udowodniono wysokości szkody, kwotę zryczałtowaną, licząc po 10 jednostek obrachunkowych za brakujący kilogram masy brutto lub 150 jednostek obrachunkowych za sztukę bagażu.

Rodzaj odszkodowania za brakujący kilogram lub za sztukę bagażu ustalają taryfy międzynarodowe.

ż 2. Kolej zwraca ponadto opłatę za przewóz bagażu, opłaty celne i inne kwoty, zapłacone przy przewozie zaginionej sztuki bagażu.

Art. 39.

Odszkodowanie w razie uszkodzenia bagażu

ż 1. W razie uszkodzenia bagażu kolej obowiązana jest zapłacić, bez dalszego odszkodowania, kwotę, która odpowiada obniżeniu się wartości bagażu.

ż 2. Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli cały bagaż doznał obniżenia wartości wskutek uszkodzenia - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie całkowitego zaginięcia,

b) jeżeli tylko część bagażu doznała obniżenia wartości wskutek uszkodzenia - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

Art. 40.

Odszkodowanie za opóźnienie w wydaniu bagażu

ż 1. W razie opóźnienia w wydaniu bagażu kolej jest obowiązana zapłacić za każde rozpoczęte 24 godziny, licząc od chwili, kiedy zażądano wydania, najwyżej jednak za 14 dni:

a) jeżeli osoba uprawniona udowodni, że wskutek opóźnienia powstała szkoda łącznie z uszkodzeniem bagażu, odszkodowanie w wysokości szkody, które nie może przekraczać 0,40 jednostki obrachunkowej za kilogram masy brutto lub 7 jednostek obrachunkowych za sztukę bagażu wydanego z opóźnieniem,

b) jeżeli osoba uprawniona nie udowodni, że wskutek opóźnienia powstała szkoda, odszkodowanie zryczałtowane w wysokości 0,07 jednostki obrachunkowej za kilogram masy brutto lub 1,40 jednostki obrachunkowej za sztukę bagażu wydanego z opóźnieniem.

Rodzaj odszkodowania za kilogram lub za sztukę ustalają taryfy międzynarodowe.

ż 2. Przy zaginięciu całego bagażu nie można płacić odszkodowania zgodnie z postanowieniami ż 1 obok odszkodowania wynikającego z postanowień artykułu 38.

ż 3. W razie częściowego zaginięcia bagażu, odszkodowanie to płaci się zgodnie z ż 1 za część nie zaginioną.

ż 4. W razie uszkodzenia bagażu, nie będącego następstwem opóźnionego wydania, płaci się odszkodowanie zgodnie z postanowieniami ż 1, ewentualnie wraz z odszkodowaniem przewidzianym w artykule 39.

ż 5. W żadnym wypadku odszkodowanie łączne przewidziane w ż 1 i odszkodowanie przewidziane w artykułach 38 i 39 nie może być wyższe niż odszkodowanie, które należałoby zapłacić w razie całkowitego zaginięcia bagażu.

Art. 41.

Pojazdy samochodowe
ż 1. W przypadku opóźnienia spowodowanego faktem przypisywanym kolei w załadunku lub w dostawie pojazdu samochodowego, jeśli osoba upoważniona udowodni, że w wyniku tego powstała szkoda, kolej jest zobowiązana do zapłacenia odszkodowania, którego wysokość nie może przekraczać opłaty za przewóz pojazdu.

ż 2. Jeżeli z powodu opóźnienia załadunku z winy kolei osoba uprawniona zrezygnuje z wykonania umowy przewozu, to otrzymuje zwrot zapłaty za przewóz pojazdu i podróżnych. Jeżeli osoba ta udowodni, że z powodu opóźnienia powstała szkoda, może żądać dodatkowo odszkodowania, które nie może przekraczać wysokości opłaty za przewóz pojazdu.

ż 3. W przypadku całkowitej lub częściowej utraty pojazdu, odszkodowanie, które ma być wypłacone osobie upoważnionej za udokumentowaną szkodę, jest obliczane według aktualnej wartości pojazdu i nie może przekraczać 8000 jednostek obrachunkowych.

ż 4. W odniesieniu do przedmiotów znajdujących się w pojeździe, kolej ponosi odpowiedzialność jedynie za szkody wynikłe z jej winy. Łączna kwota odszkodowania nie może przekraczać 1000 jednostek obrachunkowych.

Kolej ponosi odpowiedzialność za przedmioty znajdujące się poza samochodem jedynie w przypadku działań podstępnych.

ż 5. Przyczepa z ładunkiem lub bez ładunku traktowana jest jako jeden pojazd.

ż 6. Inne przepisy dotyczące odpowiedzialności za bagaż stosuje się do przewozu pojazdów samochodowych.

Rozdział III
Wspólne postanowienia dotyczące odpowiedzialności

Art. 42.
Utrata prawa do powoływania się na granice odpowiedzialności

Postanowienia artykułów 30, 31 oraz od 38 do 41 Przepisów ujednoliconych oraz przepisy prawa krajowego, które ograniczają wysokość odszkodowania do pewnej kwoty, nie mają zastosowania, jeżeli udowodniono, że szkoda wynika z działania lub z zaniedbania popełnionego przez kolej albo z zamiarem spowodowania takiej szkody, albo lekkomyślnie i ze świadomością, że taka szkoda może prawdopodobnie z tego wyniknąć.

Art. 43.

Przeliczenie i oprocentowania odszkodowania
ż 1. Jeżeli obliczenie wysokości odszkodowania wymaga przeliczenia kwot wyrażonych w walutach obcych, przeliczenia dokonuje się według kursu obowiązującego w dniu i w miejscu, w którym dokonywana jest wypłata odszkodowania.

ż 2. Osoba uprawniona może żądać odsetek od odszkodowania, obliczonych w wysokości pięciu procent stosunku rocznym, przy czym odsetki są naliczane od dnia reklamacji, zgodnie z artykułem 49, a w razie braku reklamacji - od dnia wniesienia powództwa sądowego.

ż 3. Jednakże przy odszkodowaniu należnym na podstawie artykułów 27 i 28 odsetki są naliczane dopiero od dnia, w którym nastąpiły fakty stanowiące podstawę określenia wysokości odszkodowania, gdy ten dzień jest późniejszy od dnia złożenia reklamacji lub wniesienia powództwa sądowego.

ż 4. Przy przewozie bagażu można żądać odsetek dopiero wtedy, gdy odszkodowanie przekracza 8 jednostek obrachunkowych na kwit bagażowy.

ż 5. Jeżeli osoba uprawniona nie złoży kolei w wyznaczonym terminie dokumentów potrzebnych do ostatecznego załatwienia reklamacji, bieg odsetek zawiesza się na czas od upływu tego terminu aż do złożenia dokumentów.

Art. 44.

Odpowiedzialność w razie wypadku nuklearnego

Kolej jest zwolniona od odpowiedzialności ciążącej na niej na podstawie Przepisów ujednoliconych, jeżeli szkoda powstała wskutek wypadku nuklearnego i jeżeli według ustaw i przepisów o odpowiedzialności w dziedzinie energii nuklearnej, obowiązujących w danym Państwie, właściciel urządzenia nuklearnego lub równorzędna mu osoba odpowiada za tę szkodę.

Art. 45.

Odpowiedzialność kolei za swoich pracowników

Kolej odpowiada za swoich pracowników oraz za inne osoby, którymi posługuje się przy wykonywaniu przewozu. Jeżeli jednak pracownicy kolei i inne osoby na żądanie podróżnego spełniają usługi, do których kolej nie jest zobowiązana, uważa się ich za działających na rachunek podróżnego, któremu spełniają te usługi.

Art. 46.

Roszczenia szczególne

We wszystkich wypadkach, w których mają zastosowanie Przepisy ujednolicone, można wystąpić przeciwko kolei z roszczeniem o odszkodowanie bez względu na tytuł, na jakim jest ono oparte, tylko na warunkach i w granicach przewidzianych w niniejszych przepisach.

To samo dotyczy również roszczeń dochodzonych od pracowników kolei i innych osób, za które kolej odpowiada na podstawie artykułu 45.

Art. 47.

Postanowienia szczególne

ż 1. Z zastrzeżeniem artykułu 41 kolej odpowiada za szkody powstałe na skutek opóźnienia, odwołania pociągu lub utraty połączenia, zgodnie z ustawami i przepisami Państwa, w którym nastąpiło zdarzenie, powodujące te szkody.

ż 2. Z zastrzeżeniem artykułu 26 kolej odpowiada za przedmioty i zwierzęta, nad którymi nadzór należy do podróżnych w myśl artykułu 15 ż 5, jak również za przedmioty, które podróżny ma przy sobie, tylko w razie gdy szkoda powstała z winy kolei.

ż 3. Pozostałych artykułów tytułu III i IV nie stosuje się w wypadkach określonych w ż 1 i 2.

Tytuł IV
Dochodzenie roszczeń

Art. 48.

Stwierdzenie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia bagażu

ż 1. Jeżeli kolej ujawni lub przypuszcza albo też osoba uprawniona twierdzi, że bagaż częściowo zaginął lub został uszkodzony, jest ona obowiązana niezwłocznie, w miarę możliwości w obecności osoby uprawnionej, stwierdzić protokolarnie, w zależności od rodzaju szkody, stan i masę bagażu oraz, jeżeli to możliwe, rozmiar i przyczynę szkody, jak również czas jej powstania. Jeden odpis tego protokołu wręcza się nieodpłatnie osobie uprawnionej.

ż 2. Jeżeli osoba uprawniona nie uznaje stwierdzeń protokołu, może ona żądać ustalenia stanu i masy bagażu, jak również przyczyn i rozmiaru szkody przez rzeczoznawcę powołanego przez obie strony lub przez sąd. Postępowanie to podlega ustawom i przepisom Państwa, w którym odbywa się ustalenie szkody.

ż 3. W razie zaginięcia sztuk bagażu, osoba uprawniona, dla ułatwienia kolei poszukiwań, jest obowiązana podać możliwie dokładny opis zaginionych sztuk bagażu.

Art. 49.

Reklamacje

ż 1. Reklamacje dotyczące odpowiedzialności kolei w razie śmierci i zranienia podróżnych należy wnosić na piśmie do jednej z podanych niżej kolei:

a) kolei odpowiedzialnej; jeżeli zgodnie z artykułem 26 ż 4 dwie koleje są odpowiedzialne - do jednej z nich,

b) kolei wyjazdu,

c) kolei przeznaczenia,

d) kolei miejsca zamieszkania lub miejsca stałego pobytu podróżnego, jeśli siedziba kolei znajduje się terenie Państwa uczestniczącego w konwencji.

ż 2. Pozostałe reklamacje z umowy przewozu należy wnosić na piśmie do kolei określonej w art. 51 ż 2 i 3. Przy ostatecznym załatwianiu reklamacji kolej może żądać zwrotu biletu lub kwitu bagażowego.

ż 3. Do wnoszenia reklamacji są powołane osoby uprawnione w myśl artykułu 50 do sądowego dochodzenia roszczeń przeciwko kolei.

ż 4. Bilety, kwity bagażowe i inne dokumenty, które uprawniona osoba chce dołączyć do reklamacji, należy przedstawić w oryginale lub odpisie, na żądanie kolei z odpowiednim uwierzytelnieniem.

Art. 50.

Osoby uprawnione do sądowego dochodzenia roszczeń przeciwko kolei

Prawo powództwa sądowego przeciwko kolei z tytułu umowy przewozu przysługuje tylko osobie, która przedstawi bilet lub kwit bagażowy albo w inny sposób udowodni swoje uprawnienie.

Art. 51.

Koleje, przeciwko którym mogą być wytoczone powództwa sądowe

ż 1. Powództwa sądowe z tytułu odpowiedzialności kolei za śmierć lub zranienie podróżnych można wytoczyć tylko przeciwko kolei odpowiedzialnej zgodnie z postanowieniami artykułu 26 ż 4. W razie wspólnej eksploatacji linii przez dwie koleje, powód może wybierać pomiędzy tymi kolejami.

ż 2. Powództwa sądowe o zwrot kwoty zapłaconej na podstawie umowy przewozu można wytoczyć przeciwko kolei, która pobrała tę kwotę, albo przeciwko kolei, na której rzecz pobrano tę kwotę.

ż 3. Inne powództwa sądowe wynikające z umowy przewozu można wytaczać przeciwko kolei wyjazdu, kolei przeznaczenia lub przeciwko tej kolei, na której liniach nastąpiło zdarzenie uzasadniające roszczenie. Kolej przeznaczenia może być jednak pozwana nawet wtedy, gdy nie otrzymała bagażu.

ż 4. Jeżeli powód ma prawo wyboru pomiędzy kilkoma kolejami, jego prawo wyboru wygasa z chwilą wytoczenia powództwa przeciwko jednej z tych kolei.

ż 5. Powództwo sądowe można wytoczyć przeciwko innej kolei niż wskazane w ż 2 i 3, jeżeli zostało ono wytoczone jako powództwo wzajemne lub w drodze zarzutu w związku z roszczeniem głównym, wynikającym z tej samej umowy przewozu.

Art. 52.

Właściwości

ż 1. Jeżeli umowy międzypaństwowe lub dokumenty koncesyjne nie stanowią inaczej, powództwa sądowe z tytułu odpowiedzialności kolei za śmierć lub zranienie podróżnych mogą być wniesione tylko przed właściwy sąd Państwa, na którego terenie zdarzył się wypadek z podróżnym.

ż 2. Jeżeli umowy międzypaństwowe lub dokumenty koncesyjne nie stanowią inaczej, powództwo sądowe z tytułu innych roszczeń, określonych w Przepisach ujednoliconych, może być wniesione tylko przed właściwy sąd Państwa, do którego należy pozwana kolej.

Jeżeli kolej eksploatuje w różnych Państwach samodzielnie sieci kolejowe, każdą z tych sieci w rozumieniu niniejszego artykułu uważa się za oddzielną kolej.

Art. 53.

Wygaśnięcie roszczeń przeciwko kolei wynikających z tytułu odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych

ż 1. Wszelkie roszczenia uprawnionej osoby z tytułu odpowiedzialności kolei w razie śmierci lub zranienia podróżnych ustają, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy, licząc od uzyskania wiadomości o szkodzie, osoba ta nie zgłosiła zaistniałego wypadku kolei, do której mogą być składane reklamacje, zgodnie z artykułem 49 ż 1. Jeżeli osoba uprawniona zgłasza kolei wypadek ustnie, kolej wystawia jej potwierdzenie zgłoszenia ustnego.

ż 2. Roszczenia nie wygasają jednak:

a) gdy osoba uprawniona w terminie przewidzianym w ż 1 zgłosi reklamację do jednej z kolei wymienionych w artykule 49 ż 1;

b) gdy kolej odpowiedzialna lub jeżeli zgodnie z artykułem 26 ż 4 dwie koleje są odpowiedzialne - jedna z nich w terminie przewidzianym w ż 1 w inny sposób dowiedziała się o wypadku podróżnego;

c) gdy w wyniku okoliczności, których nie można przypisać osobie uprawnionej, wypadek nie został zgłoszony w ogóle lub został zgłoszony nie w terminie;

d) gdy osoba uprawniona udowodni, że wypadek zdarzył się z winy kolei.

Art. 54.

Wygaśnięcie roszczeń przeciwko kolei wynikających z tytułu umowy o przewóz bagażu

ż 1. Z chwilą odebrania bagażu przez osobę uprawnioną wygasają wszelkie roszczenia przeciwko kolei, wynikające z umowy przewozu, z tytułu opóźnienia w wydaniu, częściowego zaginięcia lub uszkodzenia.

ż 2. Nie wygasają jednak roszczenia:

a) z tytułu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia, jeżeli:

1) zaginięcie lub uszkodzenie zostało stwierdzone zgodnie z artykułem 48 przed odbiorem bagażu przez osobę uprawnioną,

2) tylko z winy kolei zaniedbano stwierdzenia szkody, którego należało dokonać zgodnie z artykułem 48,

b) za szkody nie dające się zauważyć z zewnątrz, stwierdzone dopiero po odbiorze bagażu przez osobę uprawnioną, jeżeli:

1) stwierdzenie szkody nastąpi zgodnie z artykułem 48 zaraz po jej wykryciu, najpóźniej jednak w ciągu trzech dni po odbiorze bagażu, oraz

2) osoba uprawniona udowodni, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem bagażu do przewozu a jego wydaniem;

c) z tytułu opóźnienia w wydaniu, jeżeli osoba uprawniona w ciągu 21 dni zgłosi je jednej z kolei wymienionych w artykule 51 ż 3;

d) jeżeli osoba uprawniona udowodni, że szkoda powstała z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa kolei.

Art. 55.

Przedawnienie roszczeń

ż 1. Roszczenia wynikające z odpowiedzialności kolei za śmierć i zranienie podróżnych przedawniają się:

a) roszczenia podróżnego - po trzech latach, licząc od pierwszego dnia po dniu, w którym nastąpił wypadek;

b) roszczenia innych osób uprawnionych - po trzech latach, licząc od pierwszego dnia po dniu, w którym nastąpiła śmierć podróżnego, najpóźniej jednak po pięciu latach, licząc od pierwszego dnia po dniu, w którym nastąpił wypadek.

ż 2. Inne roszczenia wynikające z umowy przewozu przedawniają się po upływie jednego roku. Jednakże termin przedawnienia wynosi dwa lata, jeżeli w grę wchodzi roszczenie dotyczące szkody wynikłej z działania lub z zaniechania popełnionego albo z zamiarem spowodowania takiej szkody, albo lekkomyślnie i ze świadomością, że taka szkoda może prawdopodobnie z tego wyniknąć.

a) (skreślona)

b) (skreślona)

ż 3. Przedawnienie według ż 2 rozpoczyna się przy roszczeniach:

a) o odszkodowanie za całkowite zaginięcie - od czternastego dnia po upływie terminu przewidzianego w artykule 23 ż 3;

b) o odszkodowanie za częściowe zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie w wydaniu - od dnia wydania;

c) o zapłatę lub o zwrot opłaty za przewóz, innych kosztów lub dopłat albo o sprostowanie, w razie niewłaściwego zastosowania taryfy, błędu w obliczeniu lub w pobraniu - od dnia zapłaty lub, jeżeli zapłata nie nastąpiła - od dnia, w którym zapłata powinna była nastąpić;

d) o uiszczenie dopłaty żądanej przez władze celne lub inne władze administracyjne - od dnia, w którym władze celne lub inne władze wystąpiły z takim żądaniem;

e) innych, dotyczących przewozu osób - od dnia upływu czasu ważności biletu.

Dnia wskazanego jako początek przedawnienia nie wlicza się nigdy do tego terminu.

ż 4. W razie wniesienia reklamacji zgodnie z artykułem 49, bieg przedawnienia zawiesza się do dnia, w którym kolej udzieliła na piśmie odmownej odpowiedzi i zwróciła załączone do reklamacji dokumenty. W razie częściowego uwzględnienia reklamacji, przedawnienie zaczyna biec w dalszym ciągu tylko dla spornej jeszcze części reklamacji. Obowiązek udowodnienia wniesienia reklamacji lub udzielenia na nią odpowiedzi i zwrócenia dokumentów ciąży na stronie powołującej się na te fakty.

Dalsze reklamacje, dotyczące tego samego roszczenia, nie zawieszają biegu przedawnienia.

ż 5. Roszczeń przedawnionych nie można dochodzić nawet w drodze powództwa wzajemnego ani podnosić w drodze zarzutu.

ż 6. Z zastrzeżeniem powyższych postanowień zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia reguluje prawo krajowe.

Tytuł V
Stosunki wzajemne między kolejami

Art. 56.

Rozrachunek między kolejami

Każda kolei jest obowiązana zapłacić kolejom uczestniczącym w przewozie przypadający im udział w opłacie za przewóz, którą pobrała lub powinna była pobrać.

Art. 57.

Roszczenia zwrotne w razie zagięcia lub uszkodzenia

ż 1. Kolei, która na podstawie Przepisów ujednoliconych zapłaciła odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie lub uszkodzenie bagażu, przysługuje roszczenie zwrotne przeciwko kolejom uczestniczącym w przewozi według następujących postanowień:

a) kolej, która spowodowała szkodę, ponosi za nią wyłączną odpowiedzialność;

b) jeżeli szkodę spowodowało kilka kolei, każda z nich ponosi odpowiedzialność za szkodę przez siebie spowodowaną; jeżeli rozróżnienie takie nie jest możliwe, odszkodowanie dzieli się między koleje według zasad podanych pod literą c);

c) jeżeli nie można udowodnić, że szkodę spowodowała jedna lub kilka kolei, kwotę należnego odszkodowania dzieli się pomiędzy wszystkie koleje uczestniczące w przewozie, z wyjątkiem tych, które udowodnią, że szkoda nie powstała na ich liniach; podziału dokonuje się proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych.

ż 2. W przypadku niewypłacalności jednej z tych kolei udział przypadający na nią, lecz przez nią nie zapłacony, dzieli się pomiędzy wszystkie pozostałe koleje, które uczestniczyły w przewozie, proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych.

Art. 58.

Roszczenia zwrotne przy opóźnieniu w wydaniu

Odszkodowania za opóźnienie w wydaniu reguluje artykuł 57. Jeżeli opóźnienie to zostało spowodowane przez kilka kolei, kwotę odszkodowania dzieli się proporcjonalnie do czasu trwania opóźnienia na ich liniach.

Art. 59.

Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych

ż 1. Kolej, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym przewidzianym w artykule 57 lub 58, nie może kwestionować zasadności zapłaty dokonanej przez kolej występującą z roszczeniem zwrotnym, jeżeli odszkodowanie zostało ustalone przez sąd po przypozwaniu jej w należyty sposób i po umożliwieniu jej przystąpienia do sporu w charakterze interwenienta. Sąd orzekający w sprawie głównej ustala terminy dla przypozwania i interwencji.

ż 2. Kolej występująca z roszczeniem zwrotnym powinna pozwać jednym i tym samym pozwem wszystkie zainteresowane koleje, z którymi nie zawarła ugody, pod rygorem utraty prawa do roszczenia zwrotnego w stosunku do kolei, których nie pozwała.

ż 3. Sąd powinien rozstrzygnąć jednym i tym samym wyrokiem o wszystkich roszczeniach zwrotnych, z którymi wystąpiono.

ż 4. Kolejom pozwanym nie przysługuje żadne dalsze roszczenie zwrotne.

ż 5. Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych nie może być włączone do postępowania o odszkodowanie, wdrożonego przez osobę uprawnioną z tytułu umowy przewozu.

Art. 60.

Właściwość przy roszczeniach zwrotnych

ż 1. Sąd siedziby kolei, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym, jest wyłącznie właściwy dla tych powództw.

ż 2. Jeżeli powództwo ma być wytoczone przeciwko kilku kolejom, kolej występująca jako powód ma prawo wyboru między sądami właściwymi na podstawie ż 1.

Art. 61.

Umowy w sprawie roszczeń zwrotnych

Koleje mogą w drodze umów ustanowić odchylenia od postanowień niniejszego tytułu o wzajemnych roszczeniach zwrotnych, z wyjątkiem postanowień zawartych w artykule 59 ż 5.

Tytuł VI
Postanowienia wyjątkowe

Art. 62.

Odchylenia

Postanowienia Przepisów ujednoliconych nie mają pierwszeństwa przed postanowieniami przyjętymi przez niektóre Państwa dla ich wzajemnych komunikacji w formie specjalnych umów, takich jak Traktaty o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali oraz Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej.

Tytuł I
Postanowienia ogólne

Art. 1.

Zakres stosowania

ż 1. Przepisy ujednolicone stosuje się, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w artykule 2, do wszystkich przesyłek towarowych, nadawanych do przewozu na podstawie bezpośredniego listu przewozowego, wystawionego na drogę, która przechodzi przez terytorium co najmniej dwóch Państw i która obejmuje wyłącznie linie wpisane na listę przewidzianą w artykułach 3 i 10 konwencji, jak również, w odpowiednim przypadku, do przewozów równoważnych, zgodnie z artykułem 2 ż 2 ustęp 2 konwencji.

ż 2. W Przepisach ujednoliconych określenie "stacja" obejmuje stacje kolejowe, porty linii żeglugowych i wszystkie inne urządzenia przedsiębiorstw przewozowych, otwarte dla wykonania umowy przewozu.

Art. 2.

Wyjątki od zakresu stosowania

ż 1. Przepisów ujednoliconych nie stosuje się do przesyłek, których stacja nadania i stacja przeznaczenia są położone na terytorium tego samego Państwa i które przechodzą przez terytorium innego Państwa tylko tranzytem:

a) jeżeli linie, na których odbywa się przewóz tranzytowy, eksploatuje wyłącznie kolej Państwa nadania lub

b) jeżeli uczestniczące Państwa lub koleje uzgodniły, że przesyłek tych nie uważa się za międzynarodowe.

ż 2. Do przesyłek pomiędzy stacjami dwóch Państw sąsiednich oraz między stacjami dwóch Państw tranzytem przez terytorium trzeciego Państwa, jeżeli linie, którymi odbywa się przewóz, są eksploatowane wyłącznie przez koleje jednego z tych trzech Państw, stosuje się przepisy wewnętrzne obowiązujące na tej kolei, jeśli nadawca tego żąda, używając odpowiedniego listu przewozowego, i jeżeli ustawy i przepisy żadnego z uczestniczących Państw nie sprzeciwiają się temu.

Art. 3.

Obowiązek przewozu

ż 1. Kolei obowiązana jest wykonać, zgodnie z warunkami Przepisów ujednoliconych, przewóz towarów nadanych jako przesyłki wagonowe, jeżeli:

a) nadawca zastosuje się do Przepisów ujednoliconych, do postanowień dodatkowych i do taryf,

b) przewóz jest możliwy przy użyciu personelu i zwykłych środków przewozowych, odpowiadających normalnym wymaganiom komunikacji,

c) przewozu nie uniemożliwiają okoliczności, których kolej nie może uniknąć i którym nie może zapobiec.

ż 2. Kolej jest obowiązana przyjmować do przewozu towary, których załadowanie, przeładowanie lub wyładowanie wymaga użycia specjalnych urządzeń, tylko wtedy, gdy stacje, na których czynności te mają być wykonane, mają takie urządzenia.

ż 3. Kolej jest obowiązana przyjmować do przewozu tylko takie towary, których przewóz może być wykonany niezwłocznie; przepisy obowiązujące na stacji nadania określają przypadki, w których przyjmowane są na tymczasowe przechowywanie towary nie odpowiadające temu warunkowi.

ż 4. Jeżeli właściwa władza zarządziła, że:

a) ruch będzie zawieszony czasowo lub na stałe, całkowicie lub częściowo,

b) pewne przesyłki będą wyłączone lub dopuszczone tylko na określonych warunkach,

c) pewne towary będą przyjmowane do przewozu w pierwszej kolejności,

zarządzenia te należy niezwłocznie podać do wiadomości publicznej i kolejom; koleje te podają je do wiadomości kolejom innych państw w celu ich publikacji.

ż 5. Koleje mogą we wzajemnym porozumieniu koncentrować przewóz towarów w pewnych relacjach, przez określone punkty graniczne i określone kraje tranzytowe.

Zarządzenia te komunikuje się Urzędowi Centralnemu. Są one zamieszczane przez koleje na specjalnych listach, ogłaszane w sposób ustalony dla taryf międzynarodowych i wchodzą w życie po upływie miesiąca od daty zawiadomienia Urzędu Centralnego.

ż 6. Każde naruszenie przez kolej postanowień niniejszego artykułu uzasadnia roszczenie o wynagrodzenie wyrządzonej z tego tytułu szkody.

Art. 4.

Przedmioty wyłączone od przewozu

Wyłączone są od przewozu:

a) przedmioty, których przewóz jest zabroniony, choćby tylko w jednym z uczestniczących Państw,

b) przedmioty, których przewóz jest zastrzeżony dla poczty choćby tylko w jednym z uczestniczących Państw,

c) przedmioty, które z powodu swych rozmiarów, masy lub właściwości nie nadają się do przewozu ze względu na urządzenia lub środki przewozowe, choćby tylko na jednej z kolei biorącej udział w przewozie,

d) materiały i przedmioty wyłączone od przewozu na podstawie Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), Aneks I do Przepisów ujednoliconych, z zastrzeżeniem odchyleń przewidzianych w artykule 5 ż 2.

Art. 5.

Przedmioty dopuszczone do przewozu warunkowo

ż 1. Dopuszczone są do przewozu warunkowo:

a) materiały i przedmioty dopuszczone do przewozu na warunkach ustalonych w RID lub w umowach i postanowieniach taryfowych przewidzianych w ż 2,

b) przewozy zwłok, tabor kolejowy toczący się na własnych kołach, żywe zwierzęta, jak również przedmioty, których przewóz sprawia szczególne trudności z powodu ich rozmiarów, masy lub właściwości, na warunkach postanowień dodatkowych; postanowienia te mogą odbiegać od Przepisów ujednoliconych.

Żywe zwierzęta powinny pozostawać pod nadzorem dozorcy przydzielonego przez nadawcę. Dozorca nie jest wymagany, jeżeli to przewidują taryfy międzynarodowe lub jeżeli koleje uczestniczące w przewozie na wniosek nadawcy zrezygnują z dozorowania; w tym wypadku, jeżeli nie ma innego porozumienia, kolej jest zwolniona od odpowiedzialności za całkowite zaginięcie lub uszkodzenie, wynikające z niebezpieczeństwa, któremu miało zapobiec dozorowanie.

ż 2. Dwa lub więcej Państw, w drodze umów, albo dwie lub więcej kolei, w drodze postanowień taryfowych, mogą uzgodnić warunki, pod którymi pewne materiały i przedmioty wyłączone od przewozu na podstawie RID będą dopuszczone do przewozu.

Państwa lub koleje mogą w tej samej formie przyjąć mniej rygorystyczne warunki dopuszczenia do przewozu niż przewidziane w RID.

Umowy i postanowienia taryfowe tego rodzaju powinny być ogłoszone i podane do wiadomości Urzędowi Centralnemu, który przekazuje je do wiadomości Państwom.

Art. 6.

Taryfy. Umowy specjalne

ż 1. Przewoźne i opłaty dodatkowe oblicza się według taryf prawnie obowiązujących i należycie ogłoszonych w każdym Państwie, ważnych w chwili zawarcia umowy przewozu, również wówczas, gdy przewoźne oblicza się oddzielnie za różne odcinki przewozu.

ż 2. Taryfy powinny zawierać wszystkie warunki specjalne niezbędne do przewozu, a w szczególności niezbędne do obliczenia przewoźnego i opłat dodatkowych oraz, w razie potrzeby, warunki przerachowania walut.

Warunki taryf mogą tylko wtedy odbiegać od Przepisów ujednoliconych, gdy Przepisy te przewidują to wyraźnie.

ż 3. Taryfy powinny być stosowane wobec wszystkich na tych samych warunkach.

ż 4. Koleje mogą zawierać umowy specjalne przyznające zniżki od opłat lub inne udogodnienia, jeżeli przyznają podobne warunki użytkownikom znajdującym się, w podobnym położeniu.

Zniżki od opłat lub inne udogodnienia mogą być przyznawane na potrzeby służb kolei, na potrzeby administracji publicznej lub w celach dobroczynnych.

Nie ma obowiązku ogłaszania decyzji wydawanych na podstawie ust. 1 i 2.

ż 5. Taryfy międzynarodowe mogą być uznane za obowiązujące w komunikacji międzynarodowej, z wyłączeniem taryf wewnętrznych.

Stosowanie taryfy międzynarodowej może być uzależnione od wyraźnego żądania jej w liście przewozowym.

ż 6. Taryfy oraz ich zmiany uważa się za należycie ogłoszone z chwilą, gdy kolej przekaże wszystkie ich szczegóły do dyspozycji użytkownikom.

Ogłaszanie taryf międzynarodowych jest obowiązkowe tylko w Państwach, których koleje uczestniczą w tych taryfach jako kolej nadania lub przeznaczenia.

ż 7. Podwyżki stawek taryf międzynarodowych, jak również inne zarządzenia pociągające za sobą obostrzenia warunków przewozu przewidzianych w taryfach, wchodzą w życie najwcześniej w piętnaście dni po ich ogłoszeniu, z wyjątkiem niżej podanych przypadków:

a) jeżeli taryfa międzynarodowa przewiduje rozszerzenie taryfy wewnętrznej na całą drogę przewozu, stosuje się terminy ogłoszenia obowiązujące dla tej taryfy wewnętrznej,

b) jeżeli podwyżki opłat taryfy międzynarodowej wynikają z ogólnego podwyższenia opłat taryf wewnętrznych jednej z kolei uczestniczących w przewozie, wchodzą one w życie następnego dnia po ich ogłoszeniu, pod warunkiem, że o dostosowaniu opłat taryfy międzynarodowej do tej podwyżki zawiadomiono co najmniej piętnaście dni przedtem; zawiadomienie to nie może jednak nastąpić wcześniej niż ogłoszenie o podwyższeniu opłat w odpowiednich taryfach wewnętrznych,

c) jeżeli zmiany przewoźnego i opłat dodatkowych przewidzianych w taryfach międzynarodowych są spowodowane zmianami kursu walut lub jeżeli powinny być sprostowane oczywiste pomyłki, to zmiany i sprostowania wchodzą w życie następnego dnia po ich ogłoszeniu.

ż 8. W Państwach, w których nie ma obowiązku ogłaszania określonych taryf ani stosowania ich do wszystkich użytkowników na tych samych warunkach, postanowienia tego artykułu nie mają zastosowania, jeśli zawierają one taki obowiązek.

ż 9. Oprócz przewoźnego i opłat dodatkowych przewidzianych w taryfach kolej nie może pobierać żadnych innych kwot poza wydatkami przez nią poniesionymi. Wydatki te powinny być należycie stwierdzone i wpisane oddzielnie do listu przewozowego, z podaniem wszystkich niezbędnych dowodów.

Jeżeli dowodami tymi są załączniki dołączone do listu przewozowego i jeżeli pokrycie tych wydatków należy do nadawcy, załączników tych nie wydaje się odbiorcy wraz z listem przewozowym, lecz przekazuje się je nadawcy ze szczegółowym rachunkiem należności przewozowych zgodnie z artykułem 15 ż 7.

Art. 7.

Jednostka obrachunkowa. Kursy przerachowania lub przyjmowania walut

ż 1. Jednostką obrachunkową przewidzianą w Przepisach ujednoliconych jest specjalne prawo ciągnienia, określone przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Wyrażona w specjalnym prawie ciągnienia wartość waluty krajowej Państwa będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest ustalana według metody obliczeniowej, stosowanej przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy do własnych operacji i transakcji.

ż 2. Wyrażona w specjalnym prawie ciągnienia wartość waluty krajowej Państwa nie będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest ustalana w sposób określony przez to Państwo.

Przeliczenie to powinno wyrażać w walucie krajowej w miarę możliwości tę samą wartość realną, która byłaby osiągnięta z zastosowaniem ż 1.

ż 3. Dla Państwa, które nie jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego i którego ustawodawstwo nie pozwala na stosowanie postanowień ż 1 lub ż 2, ustala się w Przepisach ujednoliconych jednostkę obrachunkową o wartości odpowiadającej trzem frankom złotym.

Frank złoty jest określony przez 10/31 grama złota o próbie 0, 900.

Przeliczenie franka złotego na walutę krajową powinno w miarę możliwości doprowadzić do osiągnięcia tej samej wartości realnej, jaką osiągnęłoby się z zastosowania ż 1.

ż 4. W ciągu trzech miesięcy od daty wejścia w życie konwencji oraz w każdym wypadku zmiany metody przeliczeniowej lub w wartości swojej waluty krajowej w stosunku do jednostki obrachunkowej Państwa komunikują Urzędowi Centralnemu swoją metodę obliczania zgodnie z ż 2 lub wynik przeliczenia zgodnie z ż 3.

Urząd Centralny przekazuje te informacje do wiadomości Państwom.

ż 5. Kolej publikuje kursy:

a) po których przelicza kwoty wyrażone w walucie zagranicznej, jeżeli są one uiszczone w krajowych środkach płatniczych (kursy przerachowania),

b) po których przyjmuje zagraniczne środki płatnicze (kursy przyjmowania).

Art. 8.

Postanowienia specjalne o niektórych przewozach

ż 1. W odniesieniu do przewozu wagonów prywatnych obowiązują postanowienia specjalne zawarte w Regulaminie międzynarodowego przewozu kolejami wagonów prywatnych (RIP), Aneks II do Przepisów ujednoliconych.

ż 2. W odniesieniu do przewozu kontenerów przewidziane są postanowienia specjalne zawarte w Regulaminie międzynarodowego przewozu kolejami kontenerów (RICo), Aneks III do Przepisów ujednoliconych.

ż 3. W odniesieniu do przewozu przesyłek ekspresowych koleje mogą w wyniku zamieszczania postanowień w taryfach uzgodnić specjalne przepisy zgodne z Regulaminem międzynarodowego przewozu kolejami przesyłek ekspresowych (RIEx), Aneks IV do Przepisów ujednoliconych.

ż 4. Dwa lub więcej Państw w drodze umowy, a dwie lub więcej kolei w drodze postanowień dodatkowych lub przepisów taryfowych mogą uzgodnić warunki przewozu wprowadzające odchylenia od Przepisów ujednoliconych a mianowicie w odniesieniu do przewozów:

a) przesyłek za zbywalnymi dokumentami przewozowymi,

b) przesyłek wydawanych tylko za zwrotem wtórnika listu przewozowego,

c) przesyłek czasopism,

d) przesyłek przeznaczonych na targi i wystawy,

e) przesyłek przyborów ładunkowych oraz środków chroniących przewożone towary od ciepła i zimna,

f) przesyłek przewożonych na całej drodze przewozu lub jej części, za listami przewozowymi, które nie służą za dokument obliczeniowy i rozrachunkowy,

g) przesyłek przewożonych za dokumentami elektronicznego przetwarzania danych.

Art. 9.

Postanowienia dodatkowe

ż 1. Dwa lub więcej Państw albo dwie lub więcej kolei mogą wydawać postanowienia dodatkowe w celu wykonania Przepisów ujednoliconych. Mogą one odbiegać od Przepisów ujednoliconych tylko wtedy, gdy przepisy te wyraźnie to przewidują.

ż 2. Postanowienia dodatkowe wchodzą w życie i są ogłaszane w trybie przewidzianym w ustawach i przepisach każdego Państwa. O postanowieniach dodatkowych i ich wprowadzeniu w życie zawiadamia się Urząd Centralny.

Art. 10.

Prawo krajowe

ż 1. W sprawach nie uregulowanych w Przepisach ujednoliconych, w postanowieniach dodatkowych i w taryfach międzynarodowych stosuje się prawo krajowe.

ż 2. Przez pojęcie prawa krajowego rozumie się prawo Państwa, włącznie z normami kolizyjnymi, w którym osoba uprawniona dochodzi swoich roszczeń.

Tytuł II
Zawarcie i wykonanie umowy przewozu

Art. 11.

Zawarcie umowy przewozu

ż 1. Zmiana dotyczy wyłącznie tekstu w języku niemieckim.

ż 2. Postępowanie zgodne z ż 1 powinno się odbyć bezpośrednio po nadaniu do przewozu całości towaru wymienionego w liście przewozowym, jeśli przepisy obowiązujące na stacji nadania to przewidują, po opłaceniu należności przewozowych, które nadawca bierze na swój rachunek, lub po złożeniu odpowiedniego zabezpieczenia, zgodnie z artykułem 15 ż 7.

ż 3. Po nałożeniu stempla lub adnotacji maszyny księgowej list przewozowy stanowi dowód zawarcia i dowód treści umowy przewozu.

ż 4. Jeżeli jednak chodzi o towary, których załadowanie na podstawie postanowień taryfowych lub zawartych umów z nadawcą należy do niego, jeśli takie umowy są dozwolone na stacji nadania, dane dotyczące masy towaru lub liczby sztuk, wniesione do listu przewozowego, stanowią dowód przeciwko kolei tylko wówczas, gdy kolej sprawdziła tę masę lub liczbę sztuk i potwierdziła to w liście przewozowym. W razie potrzeby dane te można udowodnić w inny sposób.

Jeżeli jest oczywiste, że z różnicy masy lub liczby sztuk w stosunku do danych wniesionych do listu przewozowego nie wynika żaden rzeczywisty brak, dane te nie mogą stanowić dowodu przeciwko kolei. Występuje to szczególnie w tym przypadku, gdy wagon został przekazany odbiorcy z nie naruszonymi oryginalnymi zamknięciami.

ż 5. Kolej jest obowiązana poświadczyć na wtórniku listu przewozowego przez odciśnięcie stempla z datą lub nałożenie adnotacji maszyny księgowej przyjęcie towaru i datę jego przyjęcia do przewozu, przed zwróceniem tego wtórnika nadawcy.

Wtórnik ten nie ma takiego znaczenia jak list przewozowy towarzyszący przesyłce ani konosament.

Art. 12.

List przewozowy

ż 1. Nadawca powinien złożyć należycie wypełniony list przewozowy.

Na każdą przesyłkę powinien być wystawiony jeden list przewozowy. Jeden list przewozowy może obejmować ładunek tylko jednego wagonu. Postanowienia dodatkowe mogą przewidywać odchylenia od tych regulacji.

ż 2. Koleje ustalają jednolity wzór listu przewozowego, który powinien zawierać wtórnik listu przewozowego przeznaczony dla nadawcy.

Dla określonych komunikacji, w szczególności pomiędzy krajami sąsiednimi, koleje mogą przewidzieć w taryfach stosowanie uproszczonego wzoru listu przewozowego.

Dla określonych komunikacji z krajami, które do niniejszej konwencji nie należą, taryfy mogą przewidywać stosowanie procedury specjalnej.

ż 3. List przewozowy powinien być drukowany w dwóch lub ewentualnie w trzech językach, z których przynajmniej jeden powinien być językiem roboczym Organizacji.

Taryfy międzynarodowe mogą ustalać, w jakim języku powinny być zamieszczone przez nadawcę dane w liście przewozowym. W braku takich ustaleń, dane te należy zamieszczać w jednym z języków urzędowych Państwa nadania, z jednoczesnym dodaniem tłumaczenia na jeden z języków roboczych Organizacji, chyba że są one już zamieszczone w jednym z tych języków.

Zamieszczane przez nadawcę w liście przewozowym dane powinny być pisane literami łacińskimi, jeżeli postanowienia dodatkowe lub taryfy międzynarodowe nie przewidują od tego odchyleń.

Art. 13.

Treść listu przewozowego

ż 1. List przewozowy powinien w każdym przypadku zawierać:

a) nazwę stacji przeznaczenia,

b) nazwę i adres odbiorcy; jako odbiorca powinna być wskazana osoba fizyczna lub inny podmiot prawa,

c) oznaczenie towaru,

d) masę lub, w braku masy, podobną wskazówkę, zgodnie z przepisami obowiązującymi na stacji nadania,

e) liczbę sztuk i rodzaj opakowania przesyłek drobnych lub wagonowych, podlegających przeładowaniu w komunikacji kolejowo-morskiej, bez względu na to, czy przesyłka wagonowa skład się z jednej, czy też z kilku sztuk,

f) numer wagonu oraz oprócz tego, przy wagonach prywatnych, masę własną (tarę) przy towarach, do których załadowania jest obowiązany nadawca,

g) dokładne wyliczenie dokumentów wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne, załączonych do listu przewozowego lub według wskazówki w liście przewozowym, złożonych do dyspozycji kolei na oznaczonej stacji lub w urzędzie celnym albo w innym urzędzie.

h) nazwisko i adres nadawcy; jako nadawca powinna być wskazana jedna osoba fizyczna lub podmiot prawa. Jeżeli przepisy obowiązujące na stacji nadania tego wymagają, nadawca powinien zamieścić przy swoim nazwisku i adresie swój podpis odręczny, nadrukowany lub nałożony za pomocą stempla.

Przepisy obowiązujące na stacji nadania stosuje się na całej drodze przewozu w zakresie pojęcia "przesyłka wagonowa" i "przesyłka drobna".

ż 2. List przewozowy powinien, w razie potrzeby, zawierać wszelkie inne wskazówki przewidziane w Przepisach ujednoliconych. Może on zawierać inne wskazówki tylko wówczas, gdy są one przewidziane lub dopuszczone w ustawach lub przepisach jednego z Państw, w postanowieniach dodatkowych lub w taryfach i gdy nie są sprzeczne z Przepisami ujednoliconymi.

ż 3. Jednakże nadawca może zamieścić w przeznaczonym do tego celu miejscu, lecz tylko jako informację dla odbiorcy, wskazówki odnoszące się do przesyłki, z których nie wynika dla kolei żadna odpowiedzialność lub zobowiązanie.

ż 4. Niedopuszczalne jest zastępowanie listu przewozowego innymi dokumentami lub dołączanie do niego innych dokumentów niż te, które są przewidziane lub dopuszczone w Przepisach ujednoliconych, w postanowieniach dodatkowych lub w taryfach.

Art. 14.

Droga przewozu i stosowane taryfy

ż 1. Nadawca może określić w liście przewozowym drogę przewozu, podając przejścia graniczne lub stacje graniczne, a w odpowiednim przypadku - przejścia graniczne pomiędzy kolejami. Może on wskazać tylko te przejścia graniczne lub stacje graniczne, które są otwarte dla przewozu w danej relacji.

ż 2. Za równoznaczne z określeniem drogi przewozu uważa się:

a) wskazanie stacji, na których powinny być załatwione formalności wymagane przez władze celne lub inne władze administracyjne, jak również wskazanie tych stacji, na których powinny być dokonane specjalne czynności przy towarze (np. dozór nad zwierzętami, dohodowanie itd.),

b) wskazanie taryf, które powinny być zastosowane jeżeli to wystarczy do ustalenia stacji, pomiędzy którymi żądane taryfy powinny być stosowane,

c) oświadczenie o opłaceniu wszystkich lub części należności przewozowych do X (X oznacza nazwę taryfowego punktu stycznego krajów sąsiadujących).

ż 3. Poza przypadkami wymienionymi w artykule 3 ż 4 i 5 i w artykule 33 ż 1 kolej może dokonać przewozu inną drogą przewozu niż określona przez nadawcę tylko pod następującymi warunkami:

a) że formalności wymagane przez władze celne lub inne władze administracyjne, jak również specjalne czynności przy towarze będą zawsze wykonane na stacjach wskazanych przez nadawcę,

b) że należności przewozowe nie będą większe i terminy dostawy nie będą dłuższe niż należności i terminy dostawy ustalone według drogi przewozu wskazanej przez nadawcę.

Litery a) nie stosuje się do przesyłek drobnych, jeżeli jedna z kolei uczestniczących nie może zachować drogi przewozu wskazanej przez nadawcę z powodu przepisów o drogach przewozu wynikających z jej organizacji międzynarodowych przewozów przesyłek drobnych.

ż 4. Z zastrzeżeniem postanowień ż 3 należności przewozowe i terminy dostawy oblicza się według drogi przewozu wskazanej przez nadawcę lub w innym przypadku - według drogi, którą wybrała kolej.

ż 5. Nadawca może wskazać w liście przewozowym taryfy, które powinny być zastosowane. Kolej powinna zastosować te taryfy, jeżeli są spełnione warunki do ich stosowania.

ż 6. Jeżeli wskazówki nadawcy nie wystarczają do ustalenia drogi przewozu lub taryf, które powinny być zastosowane, albo jeżeli niektóre z tych wskazówek są ze sobą sprzeczne, kolej powinna wybrać tę drogę przewozu lub te taryfy, które uważa za najbardziej korzystne dla nadawcy.

ż 7. Kolej odpowiada za szkodę wynikłą z dokonanego wyboru zgodnie z ż 6 tylko w razie winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa.

ż 8. (skreślony)

Art. 15.

Opłacanie należności przewozowych

ż 1. Należności przewozowe (przewoźne, opłaty dodatkowe, należności celne i inne powstałe począwszy od przyjęcia do przewozu aż do wydania) płaci nadawca albo odbiorca, zgodnie z niżej podanymi przepisami.

Przy stosowaniu tych postanowień opłaty, które na podstawie zastosowanej taryfy powinny być dodawane przy obliczaniu przewoźnego do stawek zwyczajnych lub stawek wyjątkowych, uważa się za przewoźne.

ż 2. Nadawca, który bierze na swój rachunek całość lub część należności przewozowych, powinien wskazać to w liście przewozowym, używając jednego z następujących oświadczeń:

a) nr 1 "franko przewoźne", jeżeli bierze na swój rachunek tylko przewoźne,
nr 2 "franko przewoźne oraz (...)" jeżeli bierze na swój rachunek oprócz przewoźnego inne należności; powinien on określić dokładnie te należności; uzupełnienia, które mogą dotyczyć tylko opłat dodatkowych lub innych należności, powstałych począwszy od przyjęcia przesyłki do przewozu aż do jej wydania, a także opłat pobieranych przez władze celne lub inne władze administracyjne, nie powinny prowadzić do podziału kwoty ogólnej tej samej kategorii należności (np. kwoty ogólnej cła i innych opłat należnym władzom celnym, przy czym podatek od wartości dodanej uważa się za oddzielną kategorię należności),
nr 3 "franko przewoźne do X" (X oznacza nazwę taryfowego punktu stycznego sąsiadujących krajów), jeżeli bierze na swój rachunek przewoźne do X,
nr 4 "franko przewoźne oraz (...) do X" (X oznacza nazwę taryfowego punktu stycznego sąsiadujących krajów), jeżeli bierze na swój rachunek, oprócz przewoźnego, inne należności do X, z wyłączeniem wszystkich należności odnoszących się do następnego kraju lub kolei; postanowienia punktu nr 2 stosuje się przez analogię,

b) "franko wszystkie należności przewozowe", jeżeli bierze na swój rachunek wszystkie należności przewozowe (przewoźne, opłaty dodatkowe, cło i inne należności),

c) "franko (...)", jeżeli bierze na swój rachunek określoną kwotę, kwotę tę należy podać w walucie kraju nadania, gdy postanowienia taryfy nie stanowią inaczej.

Opłaty dodatkowe i inne należności, które według przepisów obowiązujących na stacji nadania powinny być obliczone za całą drogę przewozu, jak również opłatę za deklarowaną wartość dostawy, przewidzianą w artykule 16 ż 2, w razie opłacania należności zgodnie z literą a) punkt nr 4, uiszcza zawsze w całości nadawca.

ż 3. Taryfy międzynarodowe mogą nakazywać w kwestii opłacania należności przewozowych wyłącznie stosowanie określonych oświadczeń przewidzianych w ż 2 lub stosowanie innych oświadczeń.

ż 4. Należności przewozowe, których nadawca nie wziął na swój rachunek, uważa się za przekazane na odbiorcę. Jednakże należności przewozowe zawsze obciążają nadawcę, gdy odbiorca nie odebrał listu przewozowego, nie skorzystał z praw przysługujących mu zgodnie z artykułem 28 ż 4, ani też nie zmienił umowy przewozu zgodnie z artykułem 31.

ż 5. Opłaty dodatkowe, takie jak postojowe, składowe, za ważenie, ponosi zawsze odbiorca, jeżeli ich pobranie wynika z okoliczności spowodowanych przez odbiorcę lub ze zgłoszonego przez niego żądania.

ż 6. Kolej nadania może żądać od nadawcy opłacenia z góry należności przewozowych, jeżeli chodzi o towary, które według jej oceny narażone są na szybkie zepsucie lub które z powodu małej wartości lub swych właściwości nie zabezpieczają dostatecznie tych należności.

ż 7. Jeżeli przy nadaniu nie można dokładnie ustalić kwoty należności przewozowych, którą nadawca bierze na swój rachunek, należności te wpisuje się do rachunku przedpłaty, na podstawie którego należy rozliczyć się z nadawcą, najpóźniej w ciągu trzydziestu dni po upływie terminu dostawy. Kolej może żądać, tytułem zabezpieczenia, wpłaty pewnej sumy za pokwitowaniem w wysokości odpowiadającej w przybliżeniu tym należnościom. Nadawcy wydaje się, za zwrotem pokwitowania, szczegółowy rachunek należności przewozowych, sporządzony według danych zamieszczonych w rachunku przedpłaty.

ż 8. Stacja nadania powinna szczegółowo podać zarówno w liście przewozowym, jak i we wtórniku listu przewozowego należności przewozowe opłacone z góry, jeśli przepisy obowiązujące na stacji nadania nie postanawiają, że należności te powinny być wyszczególnione tylko we wtórniku listu przewozowego. W przypadku przewidzianym w ż 7 należności te nie powinny być podane ani w liście przewozowym, ani we wtórniku listu przewozowego.

Art. 16.

Wartość dostawy

ż 1. Każda przesyłka może być przedmiotem deklaracji wartości dostawy. Kwota deklarowanej wartości dostawy powinna być wpisana cyframi do listu przewozowego i podana w walucie kraju nadania, w innej walucie określonej w taryfie lub w jednostce obrachunkowej.

ż 2. Opłatę za deklarowanie wartości dostawy oblicza się za całą drogę przewozu według taryf kolei nadania.

Art. 17.

Zaliczenia i zaliczki

ż 1. Nadawca może obciążyć towar zaliczeniem do wysokości jego wartości w momencie przyjęcia towaru przez stację nadania.

Kwota zaliczenia powinna być wyrażona w walucie kraju nadania; taryfy mogą przewidywać wyjątki.

ż 2. Kolej jest obowiązana wypłacić zaliczenie dopiero wówczas, gdy odbiorca wpłaci tę kwotę zaliczenia. Kwotę tę należy postawić do dyspozycji w terminie trzydziestu dni po jej wpłaceniu; po upływie tego terminu należą się odsetki w stosunku rocznym pięć procent (5%).

ż 3. Jeżeli odbiorcy wydano towar w całości lub w części, nie pobierając od niego uprzednio zaliczenia, kolej jest obowiązana wynagrodzić nadawcy szkodę do wysokości kwoty zaliczenia, zachowując roszczenie zwrotne do odbiorcy.

ż 4. Za obciążenie przesyłki zaliczeniem pobiera się opłatę ustaloną w taryfach; opłatę tę należy uiścić także wtedy, gdy zaliczenie zostało zniesione lub zmniejszone wskutek zmiany umowy przewozu zgodnie z artykułem 30 ż 1.

ż 5. Zaliczki są dopuszczalne tylko na podstawie przepisów obowiązujących na stacji nadania.

ż 6. Kwota zaliczenia i zaliczki powinna być wpisana do listu przewozowego w cyfrach.

Art. 18.
Odpowiedzialność za wskazówki zamieszczone w liście przewozowym

Nadawca jest odpowiedzialny za ścisłość swoich wskazówek zamieszczonych w liście przewozowym. Ponosi on wszelkie następstwa wynikające z tego, że te wskazówki są niewłaściwe, niedokładne, niekompletne lub wpisane w innym miejscu, niż na to przeznaczone.

Art. 19.

Stan, opakowanie i oznaczenie towaru

ż 1. Jeżeli kolej przyjmuje do przewozu towar mający wyraźne ślady uszkodzenia, może żądać, aby w liście przewozowym wskazano stan tego towaru.

ż 2. Towar, którego właściwości wymagają opakowania, powinien być opakowany przez nadawcę w sposób zabezpieczający ten towar przed całkowitym lub częściowym zaginięciem i uszkodzeniem podczas przewozu oraz zapobiegający wyrządzeniu szkody osobom, środkom przewozowym oraz innym towarom. Poza tym opakowanie powinno odpowiadać przepisom obowiązującym na stacji nadania.

ż 3. Jeżeli nadawca nie zastosował się do postanowień ż 2, kolej może odmówić przyjęcia towaru albo żądać, aby nadawca uznał w liście przewozowym brak lub wadliwość opakowania, podając jego dokładny opis.

ż 4. Nadawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie skutki wynikłe z braku lub wadliwości opakowania, a w szczególności powinien naprawić szkodę, którą kolej poniosła z tego tytułu.

Jeżeli w liście przewozowym brak jest odpowiedniego oświadczenia, na kolei ciąży obowiązek udowodnienia braku lub wadliwości opakowania.

ż 5. Postanowienia dodatkowe lub taryfy regulują oznaczanie przesyłek przez nadawcę.

ż 6. (skreślony)

Art. 20.

Nadanie do przewozu i załadowanie towaru

ż 1. Tryb nadawania towarów do przewozu regulują przepisy obowiązujące na stacji nadania.

ż 2. Załadowanie towarów należy do kolei lub nadawcy, stosownie do przepisów obowiązujących na stacji nadania, jeśli niniejsze Przepisy ujednolicone nie zawierają innych postanowień albo jeśli w liście przewozowym nie ma wskazówki o zawarciu specjalnego porozumienia pomiędzy nadawcą a koleją. Jeżeli załadowanie towaru należy do nadawcy, powinien on przestrzegać granicy obciążenia wagonu. Jeżeli na poszczególnych odcinkach drogi przewozu obowiązują różne granice obciążenia, nadawca powinien przestrzegać najniższej granicy obciążenia na całej drodze przewozu. Postanowienia ustalające granice obciążenia, których należy przestrzegać, ogłasza się w takim samym trybie, jak taryfy. Kolej może wskazać nadawcy, na jego żądanie, granicę obciążenia, której należy przestrzegać.

ż 3. Jeżeli towar został załadowany przez nadawcę, nadawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie następstwa wynikłe z wadliwego załadowania i powinien w szczególności wynagrodzić kolei szkodę poniesioną z tego powodu. Jednakże artykuł 15 stosuje się do ponoszenia kosztów wynikłych z poprawienia wadliwego załadowania. Na kolei ciąży obowiązek udowodnienia wadliwości załadowania.

ż 4. Towary powinny być przewożone w wagonach krytych, w wagonach niekrytych, w wagonach niekrytych pod oponami lub w wagonach specjalnie urządzonych stosownie do przepisów taryf międzynarodowych, jeśli niniejsze Przepisy ujednolicone nie zawierają w tym zakresie innych postanowień. Jeżeli nie ma taryf międzynarodowych lub jeżeli nie zawierają one postanowień w tej kwestii, przepisy obowiązujące na stacji nadania mają zastosowanie do całej drogi przewozu.

ż 5. Nakładanie zamknięć na wagony regulują przepisy obowiązujące na stacji nadania. Nadawca wskazuje w liście przewozowym liczbę i znaki zamknięć, które nałożył na wagon.

Art. 21.

Sprawdzenie

ż 1. Kolej ma prawo zawsze sprawdzić, czy przesyłka odpowiada oświadczeniom wniesionym do listu przewozowego oraz czy zachowano przepisy dotyczące towarów dopuszczonych do przewozu warunkowo.

ż 2. Jeżeli sprawdzana jest zawartość przesyłki, to zależnie od tego, czy sprawdzenie odbywa się na stacji nadania, czy na stacji przeznaczenia, należy wezwać nadawcę lub odbiorcę, aby był obecny przy tym sprawdzeniu. Jeżeli zainteresowany nie stawi się albo jeżeli sprawdzenie odbywa się na drodze przewozu, należy dokonać go w obecności dwóch świadków nie należących do personelu kolejowego, jeśli ustawy i przepisy obowiązujące w Państwie, w którym odbywa się sprawdzenie, nie stanowią inaczej.

Kolej może jednak sprawdzić zawartość przesyłki na drodze przewozu tylko wtedy, gdy wymagają tego okoliczności eksploatacyjne lub przepisy celne albo inne przepisy administracyjne.

ż 3. Wynik sprawdzenia oświadczeń zamieszczonych w liście przewozowym należy wnieść do tego listu. Jeżeli sprawdzenia dokonano na stacji nadania, wynik sprawdzenia należy wnieść również do wtórnika listu przewozowego, jeśli jest on w posiadaniu kolei.

Jeżeli przesyłka nie odpowiada oświadczeniom zamieszczonym w liście przewozowym lub jeżeli nie zostały zachowane przepisy dotyczące towarów dopuszczonych do przewozu warunkowo, należności powstałe z tytułu sprawdzenia obciążają towar, chyba że zostały uiszczone bezpośrednio.

Art. 22.

Ustalenie masy i liczby sztuk

ż 1. Przepisy obowiązujące w każdym Państwie określają warunki, na których podstawie kolej powinna ustalić masę towaru lub liczbę sztuk przesyłki, jak również rzeczywistą masę własną wagonu. Kolej powinna zamieścić w liście przewozowym wynik tych ustaleń.

ż 2. Jeżeli zważenie dokonane przez kolej po zawarciu umowy przewozu wykazuje różnicę masy, to za podstawę do obliczenia przewoźnego przyjmuje się masę ustaloną przez stację nadania lub w braku takiej masy - masę wskazaną przez nadawcę, gdy:

a) różnica w sposób oczywisty powstała wskutek naturalnych właściwości towaru lub wskutek wpływów atmosferycznych,

b) zważenia dokonano na wadze wagonowej i jego wynik nie różni się więcej niż o dwa procent od masy ustalonej przez stację nadania lub w braku takiej masy - od masy wskazanej przez nadawcę.

Art. 23.

Przekroczenie granicy obciążenia.

ż 1. Jeżeli stacja nadania lub stacja pośrednia stwierdzi przekroczenie granicy obciążenia wagonu, nadwyżka ładunku może być usunięta z wagonu nawet wówczas, gdy dopłata się nie należy. W odpowiednim przypadku nadawcę lub w razie zmiany umowy przewozu, zgodnie z artykułem 31 - odbiorcę wzywa się bezzwłocznie do udzielenia wskazówek dotyczących nadwyżki ładunku.

ż 2. Niezależnie od zapłacenia dopłat przewidzianych w artykule 24 przewoźne za nadwyżkę ładunku oblicza się za wykonany przewóz według stawek taryfy zastosowanej do przesyłki głównej. W razie odładowania nadwyżki ładunku, należności za odładowanie pobiera się według taryf kolei, która tę czynność wykonała.

Jeżeli osoba uprawniona rozporządzi, aby nadwyżkę wysłano do stacji przeznaczenia przesyłki głównej lub do innej stacji przeznaczenia albo zwrócono ją na stację nadania, postępuje się z nią jak z oddzielną przesyłką.

Art. 24.

Dopłaty przewoźnego

ż 1. Niezależnie od opłacenia różnicy przewoźnego i odszkodowania za ewentualną szkodę, kolej może pobrać:

a) dopłatę w wysokości 1 jednostki obrachunkowej od każdego kilograma masy brutto całej sztuki przesyłki:
nr 1 w razie niezgodnego, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia materiałów i przedmiotów wyłączonych od przewozu na podstawie RID;
nr 2 w razie niezgodnego, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia materiałów i przedmiotów dopuszczonych do przewozu warunkowo na podstawie RID lub w razie niezachowania tych warunków; postanowienia dodatkowe mogą określić inne sposoby naliczania dopłat, a w szczególności zryczałtowanej dopłaty za puste wagony osób prywatnych,

b) dopłatę w wysokości 5 jednostek obrachunkowych za każde 100 kilogramów masy powyżej granicy obciążenia, jeżeli wagon został załadowany przez nadawcę.

ż 2. Dopłaty obciążają towar bez względu na miejsce, w którym zostały stwierdzone fakty uzasadniające ich pobranie.

ż 3. Wysokość dopłaty i podstawę jej pobrania odnotowuje się w liście przewozowym.

ż 4. Postanowienia uzupełniające określają przypadki, w których nie można pobrać żadnych opłat dodatkowych.

Art. 25.

Dokumenty do załatwienia formalności administracyjnych. Zamknięcia celne

ż 1. Nadawca jest obowiązany dołączyć do listu przewozowego dokumenty niezbędne do załatwienia, przed wydaniem towaru, formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne. Dokumenty te mogą dotyczyć wyłącznie towarów objętych tym samym listem przewozowym, chyba że przepisy celne lub przepisy innych władz administracyjnych albo taryfy stanowią inaczej.

Jeżeli dokumenty te nie są dołączone do listu przewozowego lub też powinny być dostarczone przez odbiorcę, nadawca powinien wskazać w liście przewozowym stację, urząd celny lub każdy inny urząd, do którego właściwe dokumenty będą dostarczone do dyspozycji kolei i w którym powinny być załatwione formalności.

Jeżeli nadawca sam uczestniczy w czynnościach wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne albo zastępuje go w tych czynnościach pełnomocnik, wystarczy, że dokumenty będą dostarczone podczas tych czynności.

ż 2. Kolej nie ma obowiązku sprawdzania, czy dostarczone dokumenty są wystarczające i prawidłowe.

ż 3. Nadawca odpowiada wobec kolei za wszelkie szkody, jakie mogłyby powstać wskutek braku, niedostateczności lub nieprawidłowości tych dokumentów, jeśli nie zachodzi wina kolei.

Kolej odpowiada, w razie winy, za skutki wynikłe z zagubienia, niewykorzystania lub nieprawidłowego wykorzystania dokumentów wymienionych w liście przewozowym i do niego dołączonych lub powierzonych kolei; jednakże ewentualne odszkodowanie nie może być w żadnym wypadku wyższe od odszkodowania za zaginięcie towaru.

ż 4. Nadawca powinien zastosować się do przepisów celnych lub do przepisów innych władz administracyjnych dotyczących opakowania i przykrycia towarów oponami. Jeżeli nadawca nie opakował lub nie przykrył oponami towaru zgodnie z tymi przepisami, może tego dokonać kolej; wynikające z tego koszty obciążają towar.

ż 5. Kolej może odmówić przyjęcia do przewozu przesyłek, których zamknięcia nałożone przez władze celne lub inne władze administracyjne są uszkodzone lub wadliwe.

Art. 26.

Załatwienie formalności administracyjnych

ż 1. Gdy przesyłka znajduje się w drodze, formalności wymagane przez władze celne lub inne władze administracyjne załatwia kolej. Jednakże czynności te kolej może zlecić pełnomocnikowi.

ż 2. Przy załatwianiu tych formalności kolej odpowiada za swoją winę lub za winę swojego pełnomocnika; jednakże ewentualne odszkodowanie nie może być w żadnym wypadku wyższe od odszkodowania za zaginięcie towaru.

ż 3. Nadawca za pomocą wskazówki wniesionej do listu przewozowego, a odbiorca w wyniku zlecenia na podstawie artykułu 31 może żądać:

a) osobistego lub przez pełnomocnika uczestnictwa przy załatwianiu tych formalności w celu udzielenia niezbędnych wyjaśnień i zgłoszenia odpowiednich uwag,

b) osobistego lub przez pełnomocnika załatwienia tych formalności w takim zakresie, w jakim uprawniają go ustawy i przepisy Państwa, w którym formalności te powinny być załatwione,

c) opłacenia należności celnych i innych należności; jeżeli on sam lub jego pełnomocnik uczestniczy w załatwianiu formalności albo je załatwia, w takim zakresie, w jakim upoważniają go do tego ustawy i przepisy Państwa, w którym formalności te są załatwiane.

Ani nadawca, ani odbiorca uprawniony do dysponowania przesyłką, ani ich pełnomocnik nie mają prawa objęcia towaru w posiadanie.

ż 4. Jeżeli nadawca wyznaczył do załatwiania formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne stację, na której obowiązujące przepisy nie pozwalają załatwiać tych formalności, lub jeżeli wskazał dla tych formalności jakikolwiek inny sposób postępowania, który nie może być wykonany, kolej postępuje w taki sposób, jaki uzna za najkorzystniejszy dla uprawnionego, i zawiadamia nadawcę o podjętych krokach.

Jeżeli nadawca zamieścił w liście przewozowym oświadczenie o opłacaniu należności przewozowych, obejmujące również cło, kolej może według swojego uznania załatwić formalności celne bądź to w drodze, bądź to na stacji przeznaczenia.

ż 5. Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w ż 4 ustęp drugi, odbiorca ma prawo załatwić formalności celne na stacji przeznaczenia, na której znajduje się urząd celny, jeżeli w liście przewozowym zawarte jest żądanie oclenia na stacji przeznaczenia albo jeżeli nie ma takiego żądania, ale towar nadejdzie na stację przeznaczenia jako towar celny. Formalności te odbiorca może załatwić również na stacji przeznaczenia, na której nie ma urzędu celnego, jeżeli ustawy i przepisy Państwa na to zezwalają albo jeżeli kolej i władze celne uprzednio wyraziły na to zgodę.

Wykonanie jednego z powyższych uprawnień zakłada uprzednie opłacenie należności obciążających towar.

Jednakże kolej może postąpić zgodnie z ż 4, jeżeli odbiorca nie odebrał listu przewozowego w terminie przewidzianym w przepisach obowiązujących na stacji przeznaczenia.

Art. 27.

Terminy dostawy

ż 1. Terminy dostawy są ustalane w umowach zawieranych pomiędzy kolejami uczestniczącymi w przewozie lub w taryfach międzynarodowych mających zastosowanie od stacji nadania do stacji przeznaczenia. Dla pewnych przewozów szczególnych i w pewnych relacjach terminy te mogą być ustalane również na podstawie planów przewozów, mających zastosowanie pomiędzy zainteresowanymi kolejami; w tym wypadku powinny być one wniesione do taryf międzynarodowych lub do umów specjalnych, które ewentualnie przewidują odchylenia od postanowień ż 3 do 9.

Wszystkie te terminy nie mogą być w żadnym wypadku dłuższe od tych, które wynikają z poniższych paragrafów.

ż 2. Jeżeli brak jest wskazówki o terminach dostawy, przewidzianej w ż 1, z zastrzeżeniem postanowień następnych paragrafów, maksymalne terminy dostawy są następujące:

a) dla przesyłek wagonowych:
termin odprawy .... 12 godzin,
termin przewozu za każde nawet rozpoczęte 400 km ... 24 godziny;

b) dla przesyłek drobnych:
termin odprawy ... 24 godziny,
termin przewozu za każde nawet rozpoczęte 200 km ... 24 godziny.

Wszystkie odległości odnoszą się do odległości taryfowych wyrażonych w kilometrach.

ż 3. Termin odprawy liczy się tylko 1 raz, niezależnie od ilości kolei biorących udział w przewozie. Termin przewozu oblicza się za łączną odległość miedzy stacją nadania a stacją przeznaczenia.

ż 4. Kolej może ustalić terminy dodatkowe o określonym czasie obowiązywania; w następujących przypadkach:

a) dla przesyłek nadawanych do przewozu lub wydawanych poza stacjami;

b) dla przesyłek przewożonych:
nr 1 liniami o różnej szerokości toru,
nr 2 drogą morską lub śródlądowymi drogami wodnymi,
nr 3 drogą lądową, jeżeli nie istnieje połączenie kolejowe,

c) dla przesyłek, do których stosuje się stawki przewoźnego według wewnętrznych taryf specjalnych lub wyjątkowych ze stawkami obniżonymi,

d) nadzwyczajnych okoliczności, które powodują niezwykły wzrost przewozów lub niezwykłe trudności eksploatacyjne.

ż 5. Terminy dodatkowe przewidziane w ż 4 lit. a) - c) powinny być zamieszczone w taryfach lub w przepisach należycie ogłoszonych w każdym Państwie.

Terminy przewidziane w ż 4 lit. d) powinny być ogłoszone i nie mogą wejść w życie przed ich ogłoszeniem.

ż 6. Bieg terminu dostawy rozpoczyna się o północy następującej po przyjęciu towaru do przewozu.

ż 7. Jeżeli nie zachodzi wina kolei, termin dostawy wydłuża się o czas zatrzymania spowodowanego:

a) sprawdzeniem stosownie do artykułu 21 i 22 ż 1, jeżeli wynik sprawdzenia różni się od danych zamieszczonych w liście przewozowym,

b) załatwieniem formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne,

c) zmianą umowy przewozu zgodnie z artykułem 30 lub 31,

d) wykonaniem specjalnych czynności przy towarze,

e) przeładowaniem lub poprawieniem wadliwego załadowania dokonanego przez nadawcę,

f) każdą przerwą w komunikacji, uniemożliwiającą przez pewien czas rozpoczęcie lub kontynuowanie przewozu.

Przyczynę i czas tych wydłużeń należy wpisać do listu przewozowego. W odpowiednich wypadkach wydłużenia te mogą być udokumentowane w inny sposób.

ż 8. Termin dostawy zawiesza się w niedziele i w ustawowe dni świąteczne. Termin zawiesza się również w soboty, jeżeli obowiązujące w danym Państwie przepisy przewidują w tych dniach zawieszenie biegu terminu dostawy w kolejowej komunikacji wewnętrznej.

ż 9. Jeżeli termin dostawy powinien zakończyć się po ukończeniu godzin pracy stacji przeznaczenia, to termin ten upływa po dwóch godzinach po następnym rozpoczęciu pracy stacji.

ż 10. Termin dostawy jest zachowany, jeżeli przed jego upływem:

a) zawiadomiono odbiorcę o nadejściu towaru i jeżeli jest on przygotowany do dyspozycji odbiorcy, w razie gdy chodzi o przesyłkę, która powinna być wydana na stacji i o której nadejściu zawiadamia się odbiorcę,

b) towar jest przygotowany do dyspozycji odbiorcy, w razie gdy chodzi o przesyłkę, która powinna być wydana na stacji i o której nadejściu nie zawiadamia się odbiorcy,

c) towar jest postawiony do dyspozycji odbiorcy, gdy chodzi o przesyłkę, która powinna być wydana poza stacją.

Art. 28.

Wydanie

ż 1. Kolej jest obowiązana wydać odbiorcy na stacji przeznaczenia list przewozowy i towar za pokwitowaniem i po opłaceniu należności kolei przekazanych do opłacenia przez odbiorcę.

Przyjęcie listu przewozowego zobowiązuje odbiorcę do zapłacenia kolei przekazanych na niego należności.

ż 2. Za równoznaczne z wydaniem towaru odbiorcy uważa się dokonane zgodnie z przepisami obowiązującymi na stacji przeznaczenia:

a) przekazanie towaru urzędowi celnemu lub podatkowemu do jego pomieszczeń ekspedycyjnych lub składów, jeżeli nie znajdują się one pod nadzorem kolei,

b) oddanie towaru na skład kolei lub spedytorowi albo publicznemu przedsiębiorstwu składowemu.

ż 3. Przepisy obowiązujące na stacji przeznaczenia lub umowy z odbiorcą ustalają, czy kolej jest uprawniona lub obowiązana dostarczyć towar poza stację przeznaczenia, a więc na bocznicę lub do mieszkania odbiorcy, lub też na skład kolei.

Jeżeli kolej dostarcza towar albo zleca dostarczenie go na bocznicę odbiorcy, do jego mieszkania lub do składu, towar uważa się za wydany dopiero z chwilą dostarczenia. Z zastrzeżeniem innego porozumienia między koleją a posiadaczem bocznicy, czynności wykonywane przez kolej na rachunek i pod nadzorem posiadacza bocznicy nie są objęte umową przewozu.

ż 4. Po przybyciu towaru do stacji przeznaczenia odbiorca ma prawo żądać od kolei wydania listu przewozowego i towaru.

Jeżeli stwierdzono zaginięcie towaru lub jeżeli towar nie nadszedł przed upływem terminu przewidzianego w artykule 39 ż 1, odbiorca może dochodzić wobec kolei we własnym imieniu swoich praw wynikających z umowy przewozu.

ż 5. Osoba uprawniona może odmówić przyjęcia towaru, nawet po odbiorze listu przewozowego i zapłaceniu należności przewozowych tak długo, jak długo nie uwzględni się jej żądania ustalenia przypuszczalnej szkody.

ż 6. Poza tym wydanie towaru odbywa się według przepisów obowiązujących na stacji przeznaczenia.

Art. 29.

Wyrównanie pobranych należności przewozowych

ż 1. Jeżeli taryfę zastosowano niewłaściwie albo jeżeli popełniono błąd w obliczeniu lub pobraniu należności przewozowych, niedobór powinien być pobrany, a nadpłata zwrócona.

Niedobór zostaje pobrany, a nadpłata zwrócona tylko wtedy, gdy ich wysokość przekracza 8 jednostek obrachunkowych od jednego listu przewozowego. Zwrotu dokonuje się z urzędu.

ż 2. Jeżeli listu przewozowego nie odebrano, niedobór uiszcza kolei nadawca. Jeżeli odbiorca odebrał list przewozowy albo jeżeli umowa przewozu została zmieniona zgodnie z artykułem 31, nadawca jest obowiązany zapłacić niedobór w zakresie dotyczącym tylko tych należności przewozowych, które wziął na swój rachunek zgodnie z oświadczeniem zamieszczonym przez niego w liście przewozowym. Pozostałą część niedoboru jest obowiązany zapłacić odbiorca.

ż 3. Kwoty należne na podstawie niniejszego artykułu podlegają oprocentowaniu w stosunku rocznym 5%, począwszy od dnia wezwania do zapłaty albo od dnia reklamacji przewidzianej w artykule 53 lub, jeżeli nie było ani wezwania do zapłaty, ani reklamacji, od dnia wniesienia powództwa sądowego.

Jeżeli osoba uprawniona nie dostarczy kolei w wyznaczonym jej odpowiednim terminie dokumentów uzasadniających roszczenie, niezbędnych do ostatecznego załatwienia reklamacji, odsetek nie liczy się za okres od upływu tego terminu do czasu dostarczenia dokumentów.

Tytuł III
Zmiana umowy przewozu

Art. 30.

Zmiana przez nadawcę

ż 1. Nadawca może, w drodze udzielenia dodatkowych zleceń, zmienić umowę przewozu, zarządzając:

a) zwrócenie towaru na stacji nadania,

b) zatrzymanie towaru w drodze,

c) wstrzymanie wydania towaru,

d) wydanie towaru innej osobie niż odbiorca wymieniony w liście przewozowym,

e) wydanie towaru na innej stacji niż stacja przeznaczenia wskazana w liście przewozowym,

f) odesłanie towaru na stację nadania,

g) obciążenie przesyłki zaliczeniem,

h) zwiększenie, zmniejszenie lub anulowanie zaliczenia,

i) przyjęcie na swój rachunek należności przewozowych za przesyłkę nie opłaconą z góry lub zwiększenie należności przewozowych przyjętych na swój rachunek zgodnie z artykułem 15 ż 2.

Taryfy kolei nadania mogą postanawiać, że zlecenia wymienione pod literami g) do i) nie są dopuszczalne.

Postanowienia dodatkowe lub taryfy międzynarodowe obowiązujące pomiędzy kolejami uczestniczącymi w przewozie mogą dopuszczać zlecenia wyżej nie wymienione.

W żadnym wypadku zlecenia nie mogą powodować podziału przesyłki.

ż 2. Te zlecenia należy składać w postaci oświadczenia, w formie ustalonej przez kolej.

Oświadczenie to powinno być zamieszczone i podpisane przez nadawcę we wtórniku listu przewozowego, który należy przedstawić kolei. Podpis może mieć formę nadruku lub być zastąpiony przez stempel nadawcy.

Wszelkie zlecenia udzielone w innej formie niż ustalona są nieważne.

ż 3. Jeżeli kolej wykonuje zlecenia nadawcy nie żądając od niego przedstawienia wtórnika listu przewozowego, odpowiada za szkodę wyrządzoną przez to odbiorcy, gdy nadawca przekazał mu wtórnik listu przewozowego. Jednakże ewentualne odszkodowanie nie powinno przekraczać odszkodowania przewidzianego w razie zaginięcia towaru.

ż 4. Nawet gdy nadawca ma wtórnik listu przewozowego, to jego prawo do zmiany umowy przewozu wygasa, w razie gdy odbiorca:

a) odebrał list przewozowy,

b) przyjął towar,

c) skorzystał ze swoich praw zgodnie z artykułem 28 ż 4,

d) jest uprawniony, zgodnie z artykułem 31, do udzielenia zleceń, jeśli przesyłka weszła na obszar celny kraju przeznaczenia.

Od tej chwili kolej powinna stosować się do zleceń i wskazówek odbiorcy.

Art. 31.

Zmiana przez odbiorcę

ż 1. Jeżeli nadawca nie wziął na swój rachunek należności przewozowych w kraju przeznaczenia, a także nie zamieścił w liście przewozowym oświadczenia "Odbiorca nie jest upoważniony do udzielania dodatkowych zleceń", odbiorca może, w drodze dodatkowych zleceń, zmienić umowę przewozu, zarządzając:

a) zatrzymanie towaru w drodze,

b) wstrzymanie wydania towaru,

c) wydanie towaru w kraju przeznaczenia innej osobie niż odbiorca wymieniony w liście przewozowym,

d) wydanie towaru w kraju przeznaczenia na innej stacji niż stacja przeznaczenia wymieniona w liście przewozowym, jeśli taryfy międzynarodowe nie postanawiają inaczej,

e) załatwienie formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne zgodnie z artykułem 26 ż 3.

Postanowienia dodatkowe lub taryfy międzynarodowe obowiązujące między kolejami uczestniczącymi w przewozie mogą dopuszczać inne wyżej nie wymienione zlecenia.

W żadnym wypadku zlecenia nie mogą powodować podziału przesyłki.

Zlecenia odbiorcy są wykonywane dopiero po wejściu przesyłki na obszar celny kraju przeznaczenia.

ż 2. Te zlecenia należy składać w postaci oświadczenia, w formie ustalonej przez kolej.

Wszelkie zlecenia udzielone w innej formie niż ustalona są nieważne.

ż 3. Prawo odbiorcy do zmiany umowy przewozu wygasa, w razie gdy odbiorca:

a) odebrał list przewozowy,

b) przyjął towar,

c) skorzystał ze swoich praw zgodnie z artykułem 28 ż 4,

d) wyznaczona przez niego zgodnie z ż 1 lit. c) osoba odebrała list przewozowy, przyjęła towar lub skorzystała z przysługujących jej praw zgodnie z artykułem 28 ż 4.

ż 4. Jeżeli odbiorca zlecił wydanie towaru innej osobie, to osoba ta nie ma prawa zmiany umowy przewozu.

Art. 32.

Wykonanie dodatkowych zleceń

ż 1. Kolej nie może odmówić wykonania dodatkowych zleceń udzielonych zgodnie z artykułami 30 i 31 ani opóźniać ich wykonania, chyba że:

a) wykonanie nie jest możliwe w chwili nadejścia zlecenia do stacji, która powinna je wykonać,

b) wykonanie mogłoby zakłócić normalną pracę eksploatacyjną,

c) wykonanie jest sprzeczne, gdy chodzi o zmianę stacji przeznaczenia, z ustawami i przepisami jednego z Państw, a w szczególności z przepisami celnymi lub przepisami innych władz administracyjnych,

d) wartość towaru, gdy chodzi o zmianę stacji przeznaczenia, według oceny kolei, nie pokrywa wszystkich należności przewozowych obciążających towar aż do nowej stacji przeznaczenia, chyba że należności te będą niezwłocznie zapłacone lub zabezpieczone.

Osobę, która udzieliła dodatkowych zleceń, należy możliwie najszybciej zawiadomić o przeszkodach nie pozwalających na ich wykonanie.

Jeżeli kolej nie mogła przewidzieć tych przeszkód, osoba, która udzieliła dodatkowych zleceń, ponosi wszelkie skutki wynikające z tego, że kolej rozpoczęła ich wykonywanie.

ż 2. Koszty wynikające z wykonania zlecenia powinny być zapłacone zgodnie z artykułem 15, z wyjątkiem tych, które powstały z winy kolei.

ż 3. Z zastrzeżeniem postanowień ż 1 kolej odpowiada za zawinione przez nią skutki niewykonania lub niewłaściwego wykonania zlecenia. Jednakże ewentualne odszkodowanie nie powinno przekraczać odszkodowania przewidzianego w razie zaginięcia towaru.

Art. 33.

Przeszkoda w przewozie

ż 1. W razie przeszkody w przewozie, kolej rozstrzyga, czy bardziej korzystne jest przewieźć towar z urzędu, zmieniając drogę przewozu, czy należy w interesie nadawcy zażądać od niego wskazówek, przekazując mu wszelkie potrzebne informacje, jakimi dysponuje kolej.

Jeżeli nie zachodzi wina kolei, ma ona prawo pobrać przewoźne za rzeczywistą drogę przewozu i rozporządza terminami dostawy odpowiadającymi tej drodze przewozu.

ż 2. Jeżeli dalszy przewóz nie jest możliwy, kolej żąda wskazówek od nadawcy.

Jednakże kolej nie ma obowiązku żądania takich wskazówek w razie przejściowej przeszkody wynikłej z przyczyn powstałych z zastosowania artykułu 3 ż 4.

ż 3. Nadawca może udzielić w liście przewozowym wskazówek dotyczących postępowania w razie powstania przeszkody w przewozie.

Jeżeli według oceny kolei wskazówki te nie mogą być wykonane, kolej żąda od nadawcy nowych wskazówek.

ż 4. Jeżeli nadawca zmienia odbiorcę lub stację przeznaczenia albo udziela wskazówek stacji, na której znajduje się towar, powinien zamieścić swoje wskazówki we wtórniku listu przewozowego i wtórnik ten przedłożyć kolei.

ż 5. Jeżeli kolej zastosuje się do wskazówek nadawcy, nie żądając przedstawienia wtórnika listu przewozowego, i jeżeli wtórnik tan nadawca przekazał odbiorcy, kolej odpowiada wobec odbiorcy za wynikłą z tego szkodę. Jednakże ewentualne odszkodowanie nie powinno przekraczać odszkodowania przewidzianego w razie zaginięcia towaru.

ż 6. Jeżeli nadawca zawiadomiony o przeszkodzie w przewozie nie udzielił w rozsądnym terminie wskazówek możliwych do wykonania, kolej postępuje według przepisów o przeszkodach w wydaniu obowiązujących w miejscu, w którym towar został zatrzymany.

Jeżeli towar został sprzedany, kwotę uzyskaną ze sprzedaży należy po potrąceniu należności obciążających towar oddać do dyspozycji nadawcy. Jeżeli kwota uzyskana ze sprzedaży jest niższa od należności przewozowych, nadawca jest obowiązany zapłacić różnicę.

ż 7. Jeżeli przeszkoda w przewozie ustaje przed nadejściem wskazówek nadawcy, towar należy skierować do stacji przeznaczenia, nie czekając na te wskazówki; nadawcę należy zawiadomić o tym jak najszybciej.

ż 8. Jeżeli przeszkoda w przewozie powstała po zmianie umowy przewozu, dokonanej przez odbiorcę zgodnie z artykułem 31, kolej jest obowiązana zawiadomić o tym odbiorcę. Postanowienia ż 1, 2, 6, 7 i 9 stosuje się odpowiednio.

ż 9. Z zastrzeżeniem winy kolei, kolej może w razie przeszkody w przewozie pobrać opłatę za postój wagonu.

ż 10. Do przewozów wykonywanych zgodnie z artykułem 33 stosuje się postanowienia artykułu 32.

Art. 34.

Przeszkoda w wydaniu

ż 1. W przypadku przeszkody w wydaniu towaru kolej powinna niezwłocznie zawiadomić o tym nadawcę i zażądać od niego wskazówek.

ż 2. Jeżeli przeszkoda w wydaniu ustała przed nadejściem wskazówek od nadawcy do stacji przeznaczenia, towar zostaje wydany odbiorcy. Nadawcę należy o tym niezwłocznie zawiadomić.

ż 3. Jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia towaru, nadawca ma prawo udzielić wskazówek nawet wtedy, gdy nie może okazać wtórnika listu przewozowego.

ż 4. Nadawca może w liście przewozowym także zażądać, aby w razie powstania przeszkody w wydaniu odesłano mu towar z powrotem z urzędu. W innym wypadku konieczna jest wyraźna zgoda nadawcy.

ż 5. W wypadkach nie przewidzianych wyżej kolej odpowiedzialna za wydanie postępuje zgodnie z ustawami i przepisami obowiązującymi w miejscu wydania.

Jeżeli towar został sprzedany, kwotę uzyskaną ze sprzedaży należy po potrąceniu należności obciążających towar oddać do dyspozycji nadawcy. Jeżeli kwota uzyskana ze sprzedaży jest niższa od tych należności, nadawca jest obowiązany zapłacić różnicę.

ż 6. Jeżeli przeszkoda w wydaniu powstała już po zmianie umowy przewozu przez odbiorcę zgodnie z artykułem 31, kolej powinna zawiadomić o tym odbiorcę. Postanowienia ż 1, 2 i 6 stosuje się odpowiednio.

ż 7. Postanowienia artykułu 32 stosuje się do przewozów wykonywanych na podstawie postanowień artykułu 34.

Tytuł IV
Odpowiedzialność

Art. 35.

Współodpowiedzialność kolei

ż 1. Kolej, która przyjęła do przewozu towar wraz z listem przewozowym, odpowiada za wykonanie przewozu na całej drodze aż do wydania.

ż 2. Każda następna kolej przez samo przyjęcie towaru wraz z listem przewozowym uczestniczy w umowie przewozu stosownie do warunków określonych w tym dokumencie i przyjmuje wynikające z niej obowiązki; nie narusza to jednak postanowień artykułu 55 ż 3 dotyczących kolei przeznaczenia.

Art. 36.

Zakres odpowiedzialności

ż 1. Kolej odpowiada za szkodę powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia towaru w czasie od przyjęcia do przewozu aż do wydania, jak również za szkodę wynikłą z przekroczenia terminu dostawy.

ż 2. Kolej jest zwolniona od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub przekroczenie terminu dostawy nastąpiło z winy osoby uprawnionej, z powodu jej zlecenia nie wywołanego winą kolei, z powodu wady własnej towaru (wewnętrzne zepsucie, ubytek itp.) lub wskutek okoliczności, których kolej nie mogła uniknąć i których skutkom nie mogła zapobiec.

ż 3. Kolej jest zwolniona od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie nastąpiło wskutek szczególnego niebezpieczeństwa, wynikającego z jednej lub kilku niżej wymienionych okoliczności:

a) z przewozu wykonanego w wagonie niekrytym na podstawie odpowiednich postanowień lub na podstawie umowy zawartej z nadawcą, wskazanej w liście przewozowym,

b) z braku lub wadliwości opakowania, jeżeli towary ze względu na swoje naturalne właściwości narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie,

c) z załadowania przez nadawcę lub wyładowania przez odbiorcę na podstawie odpowiednich przepisów lub umowy zawartej z nadawcą i wskazanej w liście przewozowym albo na podstawie umowy zawartej z odbiorcą,

d) z wadliwego załadowania, jeżeli tego załadowania dokonał nadawca na podstawie odpowiednich przepisów lub zawartej z nim umowy wskazanej w liście przewozowym,

e) z załatwienia przez nadawcę, odbiorcę lub pełnomocnika jednego z nich formalności wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne,

f) z naturalnych właściwości pewnych towarów powodujących całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, wewnętrzne samoistne zepsucie, wyschnięcie, rozsypanie,

g) z oznaczenia niezgodnego z rzeczywistością, nieścisłego lub niedostatecznego przedmiotów wyłączonych od przewozu lub dopuszczonych do przewozu warunkowo lub z niezachowania przez nadawcę środków ostrożności przewidzianych dla przedmiotów dopuszczonych do przewozu warunkowo,

h) z przewozu żywych zwierząt,

i) z przewozu, który na podstawie odpowiednich postanowień lub umowy zawartej z nadawcą i wskazanej w liście przewozowym powinien być wykonany pod dozorem, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie wynikło z niebezpieczeństwa, któremu dozorowanie miało zapobiec.

Art. 37.

Ciężar dowodu

ż 1. Dowód, że przekroczenie terminu dostawy, zaginięcie lub uszkodzenie spowodowane zostało jedną z okoliczności przewidzianych w artykule 36 ż 2, ciąży na kolei.

ż 2. Jeżeli kolej wykaże, że ze względu na okoliczności danego wypadku zaginięcie lub uszkodzenie mogło wyniknąć z jednego lub kilku szczególnych niebezpieczeństw przewidzianych w artykule 36 ż 3, istnieje domniemanie, że szkoda z nich wynikła.

Osoba uprawniona zachowuje jednak prawo do udowodnienia, że szkoda nie została spowodowana całkowicie lub częściowo przez jedno z tych niebezpieczeństw.

Domniemania tego nie stosuje się w wypadku przewidzianym w artykule 36 ż 3 lit. a), jeżeli wystąpił nadmierny ubytek lub zaginięcie całych sztuk przesyłki.

Art. 38.

Domniemanie w razie ponownego nadania

ż 1. Jeżeli przesyłkę nadaną do przewozu na podstawie Przepisów ujednoliconych ponownie nadano na warunkach tych samych przepisów i jeżeli po ponownym nadaniu stwierdzono częściowe zaginięcie lub uszkodzenie, istnieje domniemanie, że częściowe zaginięcie lub uszkodzenie nastąpiło w czasie ostatniej umowy przewozu, pod warunkiem że przesyłka pozostawała pod nadzorem kolei i że przesyłkę nadano w takim stanie, w jakim nadeszła do stacji ponownego nadania.

ż 2. Domniemanie takie istnieje także wtedy, gdy ponowne nadanie poprzedziła umowa przewozu nie oparta na Przepisach ujednoliconych, pod warunkiem że w razie bezpośredniego nadania od pierwotnej stacji nadania do ostatniej stacji przeznaczenia można było zastosować te przepisy.

Domniemanie takie stosuje się także wówczas, gdy umowa przewozu, poprzedzająca ponowne nadanie, została zawarta na podstawie podobnej konwencji międzynarodowej o bezpośrednim międzynarodowym przewozie kolejami i gdy zawiera ona takie samo domniemanie prawne dotyczące przesyłek nadanych do przewozu zgodnie z Przepisami ujednoliconymi.

Art. 39.

Domniemanie zaginięcia towaru

ż 1. Osoba uprawniona może bez dalszych dowodów uważać towar za zaginiony, jeżeli nie wydano lub nie postawiono go do dyspozycji odbiorcy w ciągu trzydziestu dni po upływie terminu dostawy.

ż 2. Otrzymawszy odszkodowanie za zaginiony towar, osoba uprawniona może pisemnie zażądać, aby w razie odnalezienia towaru w ciągu roku po wypłaceniu odszkodowania zawiadomiono ją o tym niezwłocznie. O zgłoszeniu takiego żądania kolej wydaje poświadczenie na piśmie.

ż 3. W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu takiego zawiadomienia osoba uprawniona może żądać, aby towar wydano jej na jednej ze stacji na drodze przewozu. W tym wypadku powinna ona opłacić wszelkie należności za przewóz od stacji nadania do stacji, na której ma nastąpić wydanie, i zwrócić otrzymane odszkodowanie, ewentualnie po potrąceniu wydatków związanych z tym odszkodowaniem. Jednakże zachowuje ona swoje prawa do odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy, przewidziane w artykułach 43 i 46.

ż 4. Jeżeli nie zgłoszono żądania przewidzianego w ż 2 lub nie udzielono wskazówek w terminie przewidzianym w ż 3 lub jeżeli towar został odnaleziony po upływie jednego roku od wypłacenia odszkodowania, kolej rozporządza towarem zgodnie z ustawami i przepisami swojego Państwa.

Art. 40.

Odszkodowanie w razie zaginięcia

ż 1. W razie całkowitego lub częściowego zaginięcia towaru, kolej powinna bez jakichkolwiek odszkodowań zapłacić odszkodowanie obliczone według:

- ceny giełdowej,


- ceny rynkowej, w braku ceny giełdowej,


- wartości użytkowej towaru tego samego rodzaju i gatunku w czasie i miejscu, w którym towar został przyjęty do przewozu, jeżeli brak jednej i drugiej ceny.


ż 2. Wysokość odszkodowania nie może przewyższać 17 jednostek obrachunkowych za każdy brakujący kilogram masy brutto.

ż 3. Kolej powinna zwrócić, oprócz przewoźnego cło i inne kwoty zapłacone w związku z przewozem zaginionego towaru.

ż 4. (skreślony)

Art. 41.

Odpowiedzialność w razie ubytku masy przy przewozie

ż 1. Jeżeli chodzi o towary, które z powodu swych właściwości tracą zazwyczaj na masie w związku z ich przewozem, kolej odpowiada bez względu na przebytą odległość tylko za tę część ubytku masy, która przewyższa następujące normy:

a) dwa procent wagi dla towarów płynnych lub nadanych do przewozu w stanie wilgotnym;

b) jeden procent wagi dla towarów suchych.

ż 2. Kolej nie może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności przewidziane w ż 1, jeżeli na podstawie okoliczności danego wypadku udowodniono, że brak nie wynika z przyczyn uzasadniających stosowanie dopuszczalnych norm.

ż 3. W razie przewozu kilku sztuk towaru na podstawie jednego listu przewozowego, ubytek masy przy przewozie oblicza się dla każdej sztuki, jeżeli jej masę podano oddzielnie w liście przewozowym przy nadaniu, lub można ją ustalić w inny sposób.

ż 4. W przypadku całkowitego zaginięcia towaru lub w przypadku zaginięcia sztuki przesyłki, przy obliczaniu odszkodowania nie stosuje się żadnego potrącenia ubytku wagi.

ż 5. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają w niczym postanowień artykułów 36 i 37.

Art. 42.

Odszkodowanie w razie uszkodzenia

ż 1. W razie uszkodzenia towaru kolej obowiązana jest zapłacić, bez dalszego odszkodowania, kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru. Za podstawę do obliczenia tej kwoty przyjmuje się procent, o który na stacji przeznaczenia obniżyła się wartość towaru, ustalona zgodnie z artykułem 40.

ż 2. Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości wskutek uszkodzenia - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki,

b) jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości wskutek uszkodzenia - kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

ż 3. Kolej powinna poza tym zwrócić, w stosunku określonym w ż 1, poniesione koszty przewidziane w artykule 40 ż 3.

Art. 43.

Odszkodowanie w razie przekroczenia terminu dostawy

ż 1. Jeżeli wskutek przekroczenia terminu dostawy powstała szkoda, włącznie z uszkodzeniem przesyłki, kolej powinna zapłacić odszkodowanie, które nie może przekroczyć czterokrotnej kwoty przewoźnego.

ż 2. W razie całkowitego zaginięcia towaru, odszkodowanie przewidziane w ż 1 nie może być łączone z odszkodowaniem z artykułu 40.

ż 3. W razie częściowego zaginięcia towaru, odszkodowanie przewidziane w ż 1 nie może przekraczać potrójnej kwoty przewoźnego za nie zaginioną część przesyłki.

ż 4. W razie uszkodzenia towaru, nie będącego skutkiem przekroczenia terminu dostawy, odszkodowanie przewidziane w ż 1 łączy się w danym wypadku z odszkodowaniem przewidzianym w artykule 42.

ż 5. W żadnym wypadku odszkodowanie przewidziane w ż 1 i odszkodowania przewidziane w artykułach 40 i 42 nie mogą łącznie wynosić więcej niż odszkodowanie, które należałoby zapłacić w razie całkowitego zaginięcia towaru.

ż 6. Kolej może dopuścić w taryfach międzynarodowych lub w umowach specjalnych inną zasadę wypłacania odszkodowań w odstępstwie od zasad przewidzianych w ż 1, jeżeli zgodnie z artykułem 27 ż 1 termin dostawy został ustalony na podstawie planów przewozowych.

Jeżeli w tym wypadku terminy dostawy przewidziane w artykule 27 ż 2 zostały przekroczone, osobą uprawniona może żądać albo odszkodowania przewidzianego w ż 1 niniejszego artykułu, albo odszkodowania ustalonego w taryfach międzynarodowych lub w umowach specjalnych.

Art. 44.
Utrata prawa do powoływania się na granice odpowiedzialności

Ograniczenia odpowiedzialności, przewidziane w artykułach 25, 26, 30, 32, 33, 40, 42, 43, 45 i 46 nie mają zastosowania, jeżeli udowodniono, że szkoda wynika z działania lub z zaniechania popełnionego przez kolej albo z zamiarem spowodowania takiej szkody, albo lekkomyślnie i ze świadomością, że taka szkoda może prawdopodobnie z tego wyniknąć.

Art. 45.
Ograniczenie odszkodowania w określonych taryfach

Jeżeli kolej ustala szczególne warunki przewozu w taryfach specjalnych lub wyjątkowych, które przewidują zniżki w porównaniu z przewoźnym obliczonym według ogólnych taryf, może ona ograniczyć odszkodowanie należne osobie uprawnionej w przypadku przekroczenia terminu dostawy, w takim zakresie, w jakim ograniczenie to jest przewidziane w taryfie.

Jeżeli te szczególne warunki przewozu mają zastosowanie tylko do części drogi przewozu, to ograniczenie to przysługuje tylko wówczas, gdy przyczyna uzasadniająca odszkodowanie powstała na tej części drogi przewozu.

Art. 46.

Odszkodowanie w razie deklarowania wartości dostawy

W razie deklarowania wartości dostawy można żądać, oprócz odszkodowań przewidzianych w artykułach 40, 42, 43 i 45, wyrównania dalszej udowodnionej szkody do wysokości kwoty deklarowanej wartości dostawy.

Art. 47.

Przeliczenie i oprocentowania odszkodowania
ż 1. Jeżeli obliczenie wysokości odszkodowania wymaga przeliczenia kwot wyrażonych w walutach obcych, przeliczenia dokonuje się według kursu obowiązującego w dniu i w miejscu, w którym dokonywana jest wypłata odszkodowania.

ż 2. Osoba uprawniona może żądać odsetek od odszkodowania w wysokości 5 procent w stosunku rocznym, naliczanych od dnia wniesienia reklamacji przewidzianej w artykule 53 lub od dnia wytoczenia powództwa sądowego, gdy nie było reklamacji.

ż 3. Odsetki należą się tylko wówczas, gdy odszkodowanie przewyższa 8 jednostek obrachunkowych w odniesieniu do jednego listu przewozowego.

ż 4. Jeżeli osoba uprawniona nie dostarczy kolei w wyznaczonym jej odpowiednim terminie dokumentów uzasadniających roszczenie, niezbędnych do ostatecznego załatwienia reklamacji, odsetek tych nie nalicza się za okres od upływu tego terminu do chwili dostarczenia dokumentów.

Art. 48.

Odpowiedzialność w komunikacji kolejowo-morskiej

ż 1. Przy przewozach kolejowo-morskich liniami, o których mowa w artykule 2 ż 2 konwencji, każde Państwo może poprzez żądanie zamieszczenia odpowiedniego zapisu w liście linii podległych Przepisom ujednoliconym uzupełnić przyczyny uzasadniające zwolnienie od odpowiedzialności, przewidziane w artykule 36, ogółem niżej podanych przyczyn.

Przewoźnik może jednak powołać się na te przyczyny, tylko w razie gdy udowodni, że zaginięcie, uszkodzenie lub przekroczenie terminu dostawy powstało podczas przewozu morzem od chwili załadowania towaru na statek aż do chwili wyładowania towaru ze statku.

Przyczyny uzasadniające zwolnienie od odpowiedzialności są następujące:

a) działanie, niedbalstwo lub zaniedbanie kapitana, załogi albo pracowników przewoźnika podczas prowadzenia lub zarządzania statkiem,

b) niezdatność statku do żeglugi, pod warunkiem że przewoźnik udowodnił, że niezdatność ta nie wynika z braku należytej troski z jego strony o utrzymanie statku w stanie zdatnym do żeglugi, o zapewnienie należytej obsady załogi, należytego urządzenia i zaopatrzenia lub też o przystosowanie i utrzymanie w dobrym stanie wszystkich części statku, przeznaczonych do załadowania towaru, tak aby były zdatne do przyjęcia, przewozu i zabezpieczenia towaru,

c) pożar, jeżeli przewoźnik udowodni, że nie został on spowodowany wskutek jego działalności lub winy ani wskutek działalności lub winy kapitana, załogi, pilota lub pracowników przewoźnika,

d) niebezpieczeństwo, zagrożenie lub wypadki na morzu lub innych wodach żeglugowych,

e) ratowanie lub usiłowanie ratowania życia lub mienia na morzu,

f) załadowanie towaru na pokładzie statku, pod warunkiem że za zgodą nadawcy wyrażoną w liście przewozowym towar umieszczono na pokładzie i nie przewozi się go w wagonie.

Powyższe przyczyny uzasadniające zwolnienie od odpowiedzialności nie uchylają ani nie zmniejszają w niczym ogólnych obowiązków przewoźnika, a w szczególności jego obowiązku należytej troski o utrzymanie statku w stanie zdatnym do żeglugi, o zapewnienie należytej obsady załogi, należytego urządzenia i zaopatrzenia lub też o przystosowanie i utrzymanie w dobrym stanie wszystkich części statku, przeznaczonych do załadowania towaru, tak aby były one zdatna do przyjęcia, przewozu i zabezpieczenia towaru.

Przewoźnik powołujący się na powyższe przyczyny uzasadniające zwolnienie od odpowiedzialności ponosi jednak odpowiedzialność, jeżeli uprawniony udowodni, że przekroczenie terminu dostawy, zaginięcie lub uszkodzenie towaru nastąpiło z winy przewoźnika, kapitana, załogi, pilota lub pracowników przewoźnika, powstałej w innych przypadkach niż przewidziane pod lit. a).

ż 2. Jeżeli ta sama linia morska obsługiwana jest przez kilka przedsiębiorstw wpisanych na listę wymienioną w artykułach 3 i 10 konwencji, w stosunku do wszystkich przedsiębiorstw stosuje się ten sam system odpowiedzialności.

Ponadto gdy te przedsiębiorstwa zostały wpisane na listę na żądanie kilku Państw, w sprawie przyjęcia przepisów o odpowiedzialności powinno być zawarte wcześniej porozumienie między tymi Państwami.

ż 3. O zarządzeniach wydanych na podstawie niniejszego artykułu zawiadamia się Urząd Centralny.

Zarządzenia te wchodzą w życie najwcześniej po upływie trzydziestu dni od daty pisma, którym Urząd Centralny zawiadomił o nich inne Państwa.

Wymienionych zarządzeń nie stosuje się do przesyłek znajdujących się w drodze.

Art. 49.

Odpowiedzialność w razie wypadku nuklearnego

Kolej jest zwolniona od odpowiedzialności ciążącej na niej na podstawie Przepisów ujednoliconych, jeżeli szkoda powstała wskutek wypadku nuklearnego i jeżeli według ustaw i przepisów o odpowiedzialności w dziedzinie energii nuklearnej, obowiązujących w danym Państwie, właściciel urządzenia nuklearnego lub równorzędna mu osoba odpowiada za tę szkodę.

Art. 50.

Odpowiedzialność kolei za swoich pracowników

Kolej odpowiada za swoich pracowników oraz za inne osoby, którymi się posługuje przy wykonywaniu przewozu.

Jeżeli jednak pracownicy kolei na żądanie zainteresowanego wypełniają listy przewozowe, dokonują tłumaczeń lub spełniają inne czynności, do których kolej nie jest zobowiązana, uważa się ich za działających na rachunek osoby, której świadczą te usługi.

Art. 51.

Roszczenia szczególne

We wszystkich wypadkach, w których mają zastosowanie Przepisy ujednolicone, można wystąpić przeciwko kolei z roszczeniem o odszkodowanie bez względu na tytuł, na jakim jest oparte, tylko na warunkach i w granicach przewidzianych w niniejszych przepisach.

To samo dotyczy również roszczeń dochodzonych od pracowników kolei i innych osób, za które kolej odpowiada na podstawie artykułu 50.

Tytuł V
Dochodzenie roszczeń

Art. 52.

Stwierdzenie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia

ż 1. Jeżeli kolej ujawni lub przypuszcza albo też osoba uprawniona twierdzi, że towar częściowo zaginął lub został uszkodzony, kolej jest obowiązana niezwłocznie, w miarę możliwości w obecności osoby uprawnionej, ustalić protokolarnie, w zależności od rodzaju szkody, stan towaru, jego masę oraz - jeżeli jest to możliwe - rozmiar i przyczynę szkody, jak również czas jej powstania.

Odpis tego protokołu wydaje się osobie uprawnionej bezpłatnie.

ż 2. Jeżeli osoba uprawniona nie uznaje stwierdzeń protokołu, może ona żądać ustalenia stanu i masy towaru, jak również przyczyn i rozmiaru szkody przez rzeczoznawcę powołanego przez obie strony lub przez sąd. Postępowanie to podlega ustawom i przepisom Państwa, w którym odbywa się ustalenie szkody.

Art. 53.

Reklamacje

ż 1. Reklamacje z umowy przewozu należy wnosić na piśmie do kolei wskazanej w artykule 55.

ż 2. Prawo wnoszenia reklamacji przysługuje osobom, które mają prawo wytoczenia powództwa sądowego przeciwko kolei na podstawie artykułu 54.

ż 3. Wnosząc reklamacje nadawca powinien przedstawić wtórnik listu przewozowego. W braku wtórnika, nadawca może wnieść reklamację do kolei tylko za zgodą odbiorcy lub po przedstawieniu dowodu, że odbiorca odmówił przyjęcia przesyłki.

Jeżeli reklamację wnosi odbiorca, powinien przedstawić list przewozowy, jeśli mu go wydano.

ż 4. List przewozowy, wtórnik listu przewozowego i inne dokumenty, których dołączenie do reklamacji osoba uprawniona uważa za konieczne, powinny być przedstawione w oryginałach lub odpisach, które na żądanie kolei powinny być we właściwy sposób uwierzytelnione.

Przy ostatecznym załatwianiu reklamacji kolej może żądać przedstawienia listu przewozowego, wtórnika listu przewozowego lub zaświadczenia o zaliczeniu w oryginałach, w celu zamieszczenia na nich adnotacji o załatwieniu.

Art. 54.

Osoby uprawnione do wytoczenia powództwa sądowego przeciwko kolei

ż 1. Prawo do wytoczenia powództwa sądowego o zwrot kwot zapłaconych na podstawie umowy przewozu przysługuje tylko temu, kto dokonał zapłaty.

ż 2. Prawo do wytoczenia powództwa sądowego z tytułu zaliczeń przewidzianych w artykule 17 przysługuje tylko nadawcy.

ż 3. Prawo do wytoczenia powództwa sądowego z tytułu innych roszczeń wynikających z umowy przewozu przysługuje:

a) nadawcy do chwili, gdy odbiorca:
nr 1 odebrał list przewozowy,
nr 2 przyjął towar lub
nr 3 skorzystał z przysługujących mu praw na podstawie artykułu 28 ż 4 lub artykułu 31,

b) odbiorcy od chwili, gdy:
nr 1 odebrał list przewozowy,
nr 2 przyjął towar,
nr 3 skorzystał z przysługujących mu praw na podstawie artykułu 28 ż 4 lub
nr 4 skorzystał z przysługujących mu praw na podstawie artykułu 31; jednakże prawo wytoczenia powództwa sądowego wygasa z chwilą, gdy osoba wyznaczona przez odbiorcę zgodnie z artykułem 31 ż 1 lit. c) odebrała list przewozowy lub przyjęła towar albo skorzystała z praw przysługujących jej na podstawie artykułu 28 ż 4.

ż 4. Wytaczając powództwo sądowe nadawca powinien przedstawić wtórnik listu przewozowego. W braku wtórnika nadawca może wytoczyć powództwo na podstawie ż 3 lit. a) tylko za zgodą odbiorcy lub po przedstawieniu dowodu, że odbiorca odmówił przyjęcia przesyłki.

Przy wytaczaniu powództwa sądowego odbiorca powinien przedstawić list przewozowy, jeżeli został on mu wydany.

Art. 55.

Koleje, przeciwko którym mogą być wytoczone powództwa sądowe

ż 1. Powództwa sądowe o zwrot kwot zapłaconych na podstawie umowy przewozu można wytoczyć przeciwko kolei, która pobrała te kwoty, albo przeciwko kolei, na rzecz której zostały one pobrane.

ż 2. Powództwo sądowe z tytułu zaliczeń przewidzianych w artykule 17 można wytoczyć tylko przeciwko kolei nadania.

ż 3. Inne powództwa sądowe wynikające z umowy przewozu można wytoczyć przeciwko kolei nadania, kolei przeznaczenia lub przeciwko tej kolei, na której wystąpiło zdarzenie uzasadniające roszczenie. Kolej przeznaczenia może być jednak pozwana nawet wtedy, gdy nie otrzymała ona towaru ani listu przewozowego.

ż 4. Jeżeli powód ma prawo wyboru między kilkoma kolejami, jego prawo wyboru wygasa z chwilą wytoczenia powództwa przeciwko jednej z tych kolei.

ż 5. Powództwo sądowe można wytoczyć przeciwko innej kolei niż wskazane w ż 1, 2 i 3, jeżeli zostało ono wytoczone jako powództwo wzajemne lub w drodze zarzutu w związku z roszczeniem głównym, wynikającym z tej samej umowy przewozu.

Art. 56.

Właściwości

Na podstawie niniejszych Przepisów ujednoliconych można wytoczyć powództwo sądowe tylko przed właściwy sąd Państwa, do którego należy pozwana kolej, chyba że umowy między Państwami lub dokumenty koncesyjne stanowią inaczej.

Jeżeli jedna koleJ eksploatuje w różnych Państwach samodzielne sieci kolejowe, każde z tych przedsiębiorstw w rozumieniu niniejszego artykułu uważa się za oddzielną kolej.

Art. 57.

Wygaśnięcie roszczeń przeciwko kolei

ż 1. Z chwilą przyjęcia towaru przez osobę uprawnioną wygasają wszelkie roszczenia przeciwko kolei z umowy przewozu z tytułu przekroczenia terminu dostawy, częściowego zaginięcia lub uszkodzenia.

ż 2. Roszczenia nie wygasają jednak:

a) w razie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia, jeżeli:
nr 1 zaginięcie lub uszkodzenie towaru zostało stwierdzone zgodnie z artykułem 52 przed przyjęciem towaru przez osobę uprawnioną,
nr 2 tylko z winy kolei zaniedbano stwierdzenia, którego należało dokonać zgodnie z artykułem 52,

b) w razie szkody nie dającej się zauważyć z zewnątrz, a którą stwierdzono dopiero po przyjęciu towaru przez osobę uprawnioną, jeżeli ona:
nr 1 zażąda stwierdzenia szkody zgodnie z artykułem 52 bezpośrednio po jej ujawnieniu, najpóźniej jednak w ciągu siedmiu dni po przyjęciu towaru,
nr 2 udowodni poza tym, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem towaru do przewozu a jego wydaniem,

c) w razie przekroczenia terminu dostawy, jeżeli osoba uprawniona w ciągu sześćdziesięciu dni skorzystała z przysługujących jej praw wobec jednej z kolei wskazanych w artykule 55 ż 3,

d) jeżeli osoba uprawniona udowodni, że szkoda powstała z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa kolei.

ż 3. Jeżeli na warunkach przewidzianych w artykule 38 ż 1 towar został ponownie nadany do przewozu, roszczenia wynikające z jednej z poprzednich umów przewozu z tytułu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia wygasają, tak jakby chodziło tylko o jedną umowę przewozu.

Art. 58.

Przedawnienie roszczeń

ż 1. Roszczenia wynikające z umowy przewozu przedawniają się z upływem jednego roku.

Jednakże termin przedawnienia wynosi dwa lata w odniesieniu do roszczenia:

a) o wypłatę zaliczenia pobranego przez kolej od odbiorcy,

b) o wypłatę kwoty uzyskanej ze sprzedaży dokonanej przez kolej,

c) z tytułu szkody wynikłej z działania lub z zaniechania, popełnionego albo z zamiarem spowodowania takiej szkody, albo lekkomyślnie i ze świadomością, że taka szkoda może prawdopodobnie z tego wyniknąć,

d) z jednej z umów przewozu, poprzedzających ponowne nadanie, w wypadku przewidzianym w artykule 38 ż 1.

ż 2. Przedawnienie biegnie dla roszczeń:

a) o odszkodowanie za całkowite zaginięcie - od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy,

b) o odszkodowanie za częściowe zaginięcie, uszkodzenie lub przekroczenie terminu dostawy - od dnia wydania,

c) o zapłatę lub zwrot przewoźnego, opłat dodatkowych, innych należności, dopłat albo o sprostowanie w razie niewłaściwego zastosowania taryfy lub błędu w obliczeniu lub pobraniu:
nr 1 jeżeli nastąpiła zapłata - od dnia zapłaty,
nr 2 jeżeli zapłata nie nastąpiła - od dnia przyjęcia towaru do przewozu, gdy zapłaty powinien dokonać nadawca, lub - od dnia, w którym odbiorca odebrał list przewozowy, jeżeli on powinien dokonać zapłaty,
nr 3 jeżeli kwoty zostały uiszczone w drodze rachunku przedpłaty - od dnia, w którym kolej wydała nadawcy rachunek należności przewozowych przewidzianych w artykule 15 ż 7; jeżeli rachunek ten nie został wydany, termin do dochodzenia roszczeń kolei biegnie od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy,

d) kolei o zapłatę kwot, które uiścił odbiorca zamiast nadawcy lub nadawca zamiast odbiorcy, a które kolej obowiązana jest zwrócić osobie uprawnionej - od dnia, w którym zażądano zwrotu,

e) o wypłatę zaliczenia przewidzianego w artykule 17 - od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy,

f) o wypłatę kwoty uzyskanej ze sprzedaży - od dnia sprzedaży,

g) o uiszczenie dopłaty żądanej przez władze celne lub inne władze administracyjne - od dnia, w którym właściwe władze wystąpiły z takim żądaniem;

h) we wszystkich innych wypadkach - od dnia, od którego przysługuje prawo dochodzenia roszczeń.

Dnia wskazanego jako początek przedawnienia nie wlicza się nigdy do tego terminu.

ż 3. W razie wniesienia do kolei reklamacji wraz z niezbędnymi dokumentami, zgodnie z artykułem 53, bieg przedawnienia zawiesza się do dnia, w którym kolej udzieliła na piśmie odmownej odpowiedzi i zwróciła dokumenty.

W razie częściowego uwzględnienia reklamacji, przedawnienie zaczyna biec w dalszym ciągu tylko dla spornej części reklamacji. Obowiązek udowodnienia, że reklamację wniesiono lub że udzielono na nią odpowiedzi i zwrócono dokumenty, ciąży na stronie, która powołuje się na ten fakt. Dalsze reklamacje, których przedmiotem jest to samo roszczenie, nie zawieszają biegu przedawnienia.

ż 4. Roszczeń przedawnionych nie można dochodzić nawet w drodze powództwa wzajemnego ani podnosić w drodze zarzutu.

ż 5. Z zastrzeżeniem powyższych postanowień zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia reguluje prawo krajowe.

Tytuł VI.
Wzajemne stosunki między kolejami

Art. 59.

Rozrachunek między kolejami

ż 1. Każda kolej, która przy nadaniu lub przy wydaniu pobrała opłaty lub inne należności wynikające z umowy przewozu, jest obowiązana zapłacić kolejom uczestniczącym w przewozie przypadający im udział. Rodzaj i sposób zapłaty regulują umowy między kolejami.

ż 2. Kolej nadania odpowiada za przewoźne i inne należności, których nie pobrała, mimo że nadawca wziął je na swój rachunek, zgodnie z artykułem 15.

ż 3. Jeżeli kolej przeznaczenia wyda towar bez pobrania należności przewozowych i innych wierzytelności, wynikających z umowy przewozu, ponosi ona odpowiedzialność za te kwoty.

ż 4. Jeżeli Urząd Centralny na żądanie jednej z kolei wierzycielek stwierdzi, że jedna z kolei nie płaci, wszystkie pozostałe koleje uczestniczące w przewozie opłacają niedobór proporcjonalnie do udziałów w przewoźnym.

Zastrzega się roszczenie zwrotne do kolei zalegającej z zapłatą.

Art. 60.

Roszczenie zwrotne w razie zaginięcia lub uszkodzenia

ż 1. Kolei, która na podstawie Przepisów ujednoliconych wypłaciła odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie lub uszkodzenie, przysługuje roszczenie zwrotne przeciwko kolejom uczestniczącym w przewozie według następujących postanowień:

a) kolej, która spowodowała szkodę, ponosi za nią wyłączną odpowiedzialność,

b) jeżeli szkodę spowodowało kilka kolei, każda z nich ponosi odpowiedzialność za szkodę przez siebie spowodowaną; jeżeli rozróżnienie takie nie jest możliwe, odszkodowanie dzieli się między koleje według zasad podanych pod lit. c),

c) jeżeli nie można udowodnić, że szkodę spowodowała jedna lub kilka kolei, kwotę należnego odszkodowania dzieli się między wszystkie koleje uczestniczące w przewozie, z wyjątkiem tych, które udowodnią, że szkoda nie powstała na ich liniach; podziału dokonuje się proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych.

ż 2. W razie niewypłacalności jednej z kolei, udział przypadający na nią, lecz przez nią nie zapłacony, dzieli się między wszystkie inne koleje, które uczestniczyły w przewozie, proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych.

Art. 61.

Roszczenia zwrotne w razie przekroczenia terminu dostawy

ż 1. W odniesieniu do zapłaty odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy stosuje się artykuł 60. Jeżeli przekroczenie terminu dostawy wynikło wskutek nieprawidłowości spowodowanych przez kilka kolei, kwotę odszkodowania dzieli się między koleje proporcjonalnie do czasu trwania opóźnienia powstałego na ich liniach.

ż 2. Terminy dostawy ustalone w artykule 27 dzieli się w sposób następujący:

a) jeżeli w przewozie uczestniczyły dwie koleje:
nr 1 termin odprawy dzieli się na dwie równe części,
nr 2 termin przewozu dzieli się proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych,

b) jeżeli w przewozie uczestniczyły trzy lub więcej kolei:
nr 1 termin odprawy dzieli się na dwie równe części między kolej nadania i kolej przeznaczenia,
nr 2 termin przewozu dzieli się między wszystkie koleje:

- jedną trzecią terminu przewozu na równe części,


- dwie trzecie terminu przewozu proporcjonalnie do liczby kilometrów odległości taryfowych.


ż 3. Terminy dodatkowe, do których ma prawo jedna z kolei, zalicza się na jej rzecz.

ż 4. Czas od nadania do rozpoczęcia biegu terminu odprawy zalicza się wyłącznie kolei nadania.

ż 5. Podane wyżej zasady podziału stosuje się tylko wtedy, gdy całkowity termin dostawy nie został dotrzymany.

Art. 62.

Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych

ż 1. Kolej, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym, przewidzianym w artykule 60 i 61, nie może kwestionować zasadności zapłaty dokonanej przez kolej występującą z roszczeniem zwrotnym, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało przez sąd po przypozwaniu jej w należyty sposób i po umożliwieniu jej przystąpienia do sporu w charakterze interwenienta. Sąd orzekający w sprawie głównej ustala terminy do przypozwania i interwencji.

ż 2. Kolej występująca z roszczeniem zwrotnym powinna pozwać jednym i tym samym pozwem wszystkie zainteresowane koleje, z którymi nie zawarła ugody, pod rygorem utraty prawa do roszczenia zwrotnego w stosunku do kolei, których nie pozwała.

ż 3. Sąd powinien rozstrzygnąć jednym i tym samym wyrokiem o wszystkich roszczeniach zwrotnych, z którymi wystąpiono.

ż 4. Kolejom pozwanym nie przysługuje żadne dalsze roszczenie zwrotne.

ż 5. Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych nie może być włączone do postępowania o odszkodowanie wdrożonego przez osobę uprawnioną z tytułu umowy przewozu.

Art. 63.

Właściwość przy roszczeniach zwrotnych

ż 1. Sąd siedziby kolei, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym, jest wyłącznie właściwy dla tych powództw.

ż 2. Jeżeli powództwo ma być wytoczone przeciwko kilku kolejom, kolej występująca jako powód ma prawo wyboru między sądami właściwymi na podstawie ż 1.

Art. 64.

Umowy w sprawie roszczeń zwrotnych

Koleje mogą w drodze umów ustalić odchylenia od postanowień niniejszego tytułu o wzajemnych roszczeniach zwrotnych, z wyjątkiem zawartych w artykule 62 ż 5.

Tytuł VII
Postanowienia wyjątkowe

Art. 65.

Odchylenia przejściowe

ż 1. Jeżeli sytuacja gospodarcza i finansowa jednego Państwa może spowodować poważne trudności w zastosowaniu postanowień tytułu VI, dwa lub więcej z pozostałych Państw może w drodze porozumień uchylić postanowienia artykułów 15, 17 i 30 ustalając, że w komunikacji z Państwem będącym w trudnościach:

a) przesyłki nadawane z każdego z tych Państw powinny być obowiązkowo opłacone przez nadawcę do granic Państwa będącego w trudnościach, ale nie dalej;

b) przesyłki przeznaczone do każdego z tych Państw powinny być obowiązkowo opłacone przez nadawcę do granic Państwa będącego w trudnościach, ale nie dalej;

c) przesyłki przeznaczone do Państwa będącego w trudnościach lub wysyłane z tego Państwa nie powinny być obciążone żadnym zaliczeniem ani zaliczką, z wyjątkiem przypadku, gdy kwoty te są dopuszczone do pewnej wysokości;

d) nadawca nie może zmienić umowy przewozu, jeżeli chodzi o kraj przeznaczenia, płacenie należności przewozowych i zaliczenia.

ż 2. Na warunkach określonych w ż 1 i na podstawie upoważnienia swoich rządów, koleje utrzymujące stosunki z koleją Państwa będącego w trudnościach mogą uzgodnić dokonanie odchyleń od artykułów 15, 17, 30 i 31 w ich wzajemnej komunikacji z koleją Państwa będącego w trudnościach.

Decyzje o odchyleniu podejmuje się większością dwóch trzecich głosów kolei utrzymujących stosunki z koleją Państwa będącego w trudnościach.

ż 3. Zarządzenia wydane zgodnie z ż 1 i 2 podaje się do wiadomości Urzędowi Centralnemu. Zarządzenia wymienione w ż 1 wchodzą w życie najwcześniej po upływie ośmiu dni, licząc od daty pisma, którym Urząd Centralny zawiadomił o nich inne Państwa.

Zarządzenia wymienione w ż 2 wchodzą w życie najwcześniej po upływie dwóch dni, licząc od dnia ogłoszenia ich w zainteresowanych Państwach.

ż 4. Wymienionych zarządzeń nie stosuje się do przesyłek znajdujących się w drodze.

ż 5. Niezależnie od postanowień niniejszego artykułu, każde Państwo może podjąć działania jednostronne, zgodnie z artykułem 3 ż 4 lit. b).

Art. 66.

Odchylenia

Postanowienia Przepisów ujednoliconych nie mają pierwszeństwa przed postanowieniami przyjętymi przez niektóre Państwa dla ich wzajemnych komunikacji w formie specjalnych umów, takich jak Traktaty o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali oraz Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej.


Aneks I (Artykuły 4 i 5)


Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID)

Aneks ten otrzyma brzmienie, które ustaliła komisja ekspertów, zgodnie z artykułem 69 ż 4 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami (CIM) z dnia 7 lutego 1970 r., dla Regulaminu międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych kolejami (RID), załącznik I do CIM.

Komisja ekspertów dostosuje również tekst tego regulaminu pod względem redakcyjnym do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami z dnia 9 maja 1980 r.


Aneks II (Artykuł 8 ż 1)


Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami wagonów prywatnych (RIP)

Aneks ten otrzyma brzmienie, które ustaliła Komisja ekspertów, zgodnie z artykułem 69 ż 4 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami (CIM) z dnia 7 lutego 1970 r., dla Regulaminu międzynarodowego przewozu wagonów prywatnych (RIP); załącznik IV do CIM.

Komisja ekspertów dostosuje również tekst tego regulaminu pod względem redakcyjnym do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami z dnia 9 maja 1980 r.


Aneks III (Artykuł 8 ż 2)


Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami kontenerów (RICo)

Aneks ten otrzyma brzmienie, które ustaliła Komisja ekspertów, zgodnie z artykułem 69 ż 4 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami (CIM) z dnia 7 lutego 1970 r. dla Regulaminu międzynarodowego przewozu kontenerów (RICo), załącznik V do CIM.

Komisja ekspertów dostosuje również tekst tego regulaminu pod względem redakcyjnym do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami z dnia 9 maja 1980 r.


Aneks IV (Artykuł 8 ż 3)


Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami przesyłek ekspresowych (RIEx)

ż 1. Za przesyłki ekspresowe uważa się tylko towary przewożone w sposób szczególnie szybki na warunkach taryfy międzynarodowej.

Do przewozu jako przesyłki ekspresowe dopuszcza się tylko te towary, które można załadować w sposób normalny do wagonu bagażowego pociągów ruchu osobowego. Taryfy międzynarodowe mogą dopuszczać odchylenia od tej zasady.

ż 2. Od przewozu jako przesyłki ekspresowe wyłącza się przedmioty wymienione w artykule 4 Przepisów ujednoliconych. Materiały i przedmioty wymienione w RID lub wymienione w umowach i postanowieniach taryfowych, zawartych na podstawie artykułu 5 ż 2 Przepisów ujednoliconych, dopuszcza się do przewozu jako przesyłki ekspresowe tylko wówczas, gdy taki sposób przewozu jest wyraźnie przewidziany w RID albo w wymienionych umowach lub postanowieniach taryfowych.

Taryfy międzynarodowe ustalają, czy inne towary mogą być również wyłączone od przewozu jako przesyłki ekspresowe lub dopuszczone do przewozu warunkowo.

ż 3. Przesyłki ekspresowe mogą być nadawane do przewozu na podstawie innego dokumentu przewozowego niż dokument ustalony zgodnie z artykułem 12 ż 2 Przepisów ujednoliconych. Formularz, który ma być używany, oraz dane, które powinny być lub mogą być w nim zamieszczone, określane są przez taryfy międzynarodowe.

Dokument ten powinien obowiązkowo zawierać:

a) nazwę stacji nadania i przeznaczenia,

b) nazwisko i adres nadawcy i odbiorcy,

c) oznaczenie towaru.

d) liczbę sztuk przesyłki i opis opakowania,

e) szczegółowe wymienienie dokumentów wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne, załączonych do tego dokumentu przewozowego.

ż 4. Przesyłki ekspresowe powinny być przewożone szybkimi środkami przewozowymi w terminach przewidzianych w taryfach międzynarodowych. Terminy dostawy powinny być w każdym razie krótsze od terminów stosowanych na mocy artykułu 27 Przepisów ujednoliconych.

ż 5. Taryfy międzynarodowe mogą również przewidywać inne odchylenia od Przepisów ujednoliconych niż wymienione wyżej; nie mogą one jednak wprowadzać odchyleń od postanowień artykułów 35 do 38, 40 do 42, 44 i 47 do 58 Przepisów ujednoliconych.

ż 6. Jeżeli powyższe przepisy i postanowienia taryf międzynarodowych nie stanowią inaczej, przy przewozie przesyłek ekspresowych stosuje się Przepisy ujednolicone.
KONWENCJA
o przyszłej wielostronnej współpracy w rybołówstwie na Północno-Wschodnim Atlantyku,
sporządzona w Londynie
dnia 18 listopada 1980 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 18 listopada 1980 r. sporządzona została w Londynie Konwencja o przyszłej wielostronnej współpracy w rybołówstwie na Północno-Wschodnim Atlantyku.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 18 października 1984 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w. z. H. Jaroszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)

(160)


KONWENCJA
o przyszłej wielostronnej współpracy w rybołówstwie na Północno-Wschodnim Atlantyku
sporządzona w Londynie dnia 18 listopada 1980 r.

Przekład

Umawiające się Strony,

biorąc pod uwagę, że Państwa nadbrzeżne Północno-Wschodniego Atlantyku, zgodnie z uznanymi zasadami prawa międzynarodowego, rozszerzyły swoją jurysdykcję nad żywymi zasobami swoich wód przyległych do granicy 200 mil morskich od linii podstawowych, od których mierzona jest szerokość morza terytorialnego, i wykonują na tych obszarach suwerenne prawa w celu badania, użytkowania i zachowania tych zasobów oraz zarządzania nimi,

mając na względzie prace z dziedziny rybołówstwa prowadzone na Trzeciej Konferencji Prawa Morza Organizacji Narodów Zjednoczonych,

pragnąc przyczynić się do ochrony i optymalnego wykorzystania zasobów rybnych obszaru Północno-Wschodniego Atlantyku w ramach odpowiadających statusowi rozszerzonej jurysdykcji Państwa nadbrzeżnego w zakresie rybołówstwa oraz popierać w tym celu międzynarodową współpracę i konsultację w odniesieniu do tych zasobów,

stwierdzając, że w rezultacie tego Konwencja o rybołówstwie na Północno-Wschodnim Atlantyku z dnia 24 stycznia 1959 r. powinna zostać zastąpiona,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.
1. Obszarem, do którego stosuje się niniejszą konwencję, zwanym dalej "obszarem konwencji", są wody:

a) tych części Oceanu Atlantyckiego, Morza Arktycznego oraz mórz do nich przyległych, które znajdują się na północ od 36� szerokości geograficznej północnej i między 42� długości geograficznej zachodniej a 51� długości geograficznej wschodniej, jednak z wyłączeniem:

i) części Morza Bałtyckiego i Bełtów znajdujących się na południe i na wschód od linii przeprowadzonych od Hasenore Head do Gniben Point, od Korshage do Spodsbierg i od Gilbierg Head do Kullen oraz

ii) części Morza Śródziemnego i mórz do niego przyległych do punktu przecięcia się równoleżnika 36� szerokości geograficznej i południka 5�36' długości geograficznej zachodniej,

b) części Oceanu Atlantyckiego znajdującej się na północ od 59� szerokości geograficznej północnej i między 44� długości geograficznej zachodniej a 42� długości geograficznej zachodniej.

2. Niniejsza konwencja ma zastosowanie do wszystkich zasobów rybnych obszaru konwencji, z wyjątkiem ssaków morskich, gatunków osiadłych, to jest organizmów, które w okresie połowowym albo pozostają nieruchome na dnie morskim lub pod nim, albo nie są w stanie poruszać się bez stałego kontaktu fizycznego z dnem lub podłożem morskim, oraz - w takim zakresie, w jakim stanowią one przedmiot innych umów międzynarodowych - gatunków wędrujących w otwartym oceanie i stad anadromicznych.

Art. 2.
Żadne z postanowień niniejszej konwencji nie będzie uważane za naruszające prawa, roszczenia lub poglądy którejkolwiek Umawiającej się Strony odnośnie do granic lub zakresu jurysdykcji w dziedzinie rybołówstwa.

Art. 3.
1. Dla celów niniejszej konwencji Umawiające się Strony postanawiają utworzyć i utrzymywać Komisję Rybołówstwa Północno-Wschodniego Atlantyku, zwaną dalej "Komisją".

2. Komisja ma osobowość prawną i w stosunkach z innymi organizacjami międzynarodowymi oraz na terytoriach Umawiających się Stron korzysta z takiej zdolności prawnej, jaka może być konieczna do wykonywania jej zadań i osiągnięcia jej celów.

3. Każda Umawiająca się Strona wyznacza do Komisji nie więcej niż dwóch przedstawicieli, którym na każdym posiedzeniu Komisji mogą towarzyszyć eksperci i doradcy.

4. Komisja wybiera swego przewodniczącego i nie więcej niż dwóch wiceprzewodniczących.

5. Siedzibą Komisji jest Londyn.

6. Jeżeli Komisja nie postanowi inaczej, zbiera się ona raz do roku w Londynie w czasie przez nią samą ustalonym, z tym jednak, że na wniosek jednej z Umawiających się Stron, poparty przez trzy inne Umawiające się Strony, przewodniczący w możliwie najkrótszym terminie zwołuje posiedzenie w czasie i miejscu przez niego wybranym.

7. Komisja wyznacza swego sekretarza i innych członków personelu uznanych przez nią za niezbędnych.

8. Komisja może tworzyć takie komitety i inne organy pomocnicze, jakie uzna za konieczne do wykonywania swych obowiązków i zadań.

9. Każdej Umawiającej się Stronie przysługuje w Komisji jeden głos. Uchwały Komisji podejmowane są zwykłą większością głosów lub, gdy niniejsza konwencja przewiduje wyraźnie większość kwalifikowaną, większością dwóch trzecich głosów wszystkich Umawiających się Stron obecnych i głosujących "za" lub "przeciw", z zastrzeżeniem, że nie można przeprowadzić głosowania, jeżeli brak quorum co najmniej dwóch trzecich Umawiających się Stron. Jeżeli nastąpi równy podział głosów w jakiejkolwiek sprawie, w której uchwała ma być podjęta zwykłą większością głosów, projekt uważa się za odrzucony.

10. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu Komisja uchwala swój regulamin wewnętrzny, obejmujący postanowienia dotyczące wyboru przewodniczącego, wiceprzewodniczących i okresu trwania ich kadencji.

11. Sprawozdania z obrad Komisji będą przekazywane Umawiającym się Stronom w możliwie najkrótszym terminie, w językach angielskim i francuskim.

Art. 4.
1. Komisja wypełnia swoje zadania w interesie zachowania i optymalnego wykorzystania zasobów rybnych obszaru konwencji i uwzględnia najlepsze informacje naukowe, jakimi może dysponować.

2. Komisja zapewnia forum konsultacji i wymiany informacji o stanie zasobów rybnych obszaru konwencji i o systemach zarządzania nimi, łącznie z badaniem globalnych rezultatów działania tych systemów na zasoby rybne.

Art. 5.
1. Komisja w razie potrzeby wydaje zalecenia dotyczące działalności połowowej prowadzonej poza obszarami znajdującymi się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa Umawiających się Stron. Zalecenia takie przyjmowane są kwalifikowaną większością głosów.

2. Przy wykonywaniu swoich zadań określonych w ustępie 1 Komisja dąży do zapewnienia zgodności między:

a) jakimkolwiek zaleceniem odnoszącym się do stada lub grupy stad ryb, występujących zarówno na obszarze znajdującym się pod jurysdykcją Umawiających się Stron w zakresie rybołówstwa, jak i poza nim, lub jakimkolwiek zaleceniem, które ze względu na współzależność gatunków miałoby wpływ na stado lub grupę stad ryb, występujących w całości lub części obszaru znajdującego się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa jednej z Umawiających się Stron, oraz

b) jakimikolwiek środkami i decyzjami dotyczącymi zarządzania i zachowania tego stada lub grupy stad ryb, podjętymi przez tę Umawiającą się Stronę co do działalności rybołówczej prowadzonej na obszarze znajdującym się pod jej jurysdykcją w tym zakresie.

Właściwa Umawiająca się Strona i Komisja będą w związku z tym popierać koordynację tych zaleceń, środków i decyzji.

3. W celu realizacji postanowień zawartych w ustępie 2 każda Umawiająca się Strona zawiadamia Komisję o podjętych przez siebie środkach i decyzjach.

Art. 6.
1. Komisja może wydawać zalecenia dotyczące działalności rybołówczej wykonywanej na obszarze znajdującym się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa jednej z Umawiających się Stron, pod warunkiem że dana Umawiająca się Strona zwróci się o to i będzie głosowała za tym zaleceniem.

2. Komisja może wydawać opinie dotyczące działalności rybołówczej, o której mowa w ustępie 1, jeżeli zwróci się o to dana Umawiająca się Strona.

Art. 7.
Wykonując zadania określone w artykułach 5 i 6, Komisja może badać, między innymi, środki przeznaczone do:

a) określania narzędzi i urządzeń do połowów, w tym wymiarów oczek w sieciach rybackich,

b) określania wymiarów ryb, które mogą być zatrzymane na pokładzie statku lub wyładowane bądź wystawione lub oferowane na sprzedaż,

c) ustanawiania sezonów i stref zakazu połowów,

d) wzbogacania i zwiększania zasobów rybnych, które mogą obejmować sztuczne rozmnażanie, transplantacje organizmów i transplantacje narybku,

e) ustalania całkowitych dopuszczalnych połowów i ich przydziału dla Umawiających się Stron,

f) regulowania rozmiaru działalności rybołówczej i przydziału kwot połowowych dla Umawiających się Stron.

Art. 8.
1. Komisja może kwalifikowaną większością głosów wydawać zalecenia dotyczące środków kontroli dotyczących działalności rybołówczej wykonywanej poza obszarami znajdującymi się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa Umawiających się Stron, w celu zapewnienia stosowania niniejszej konwencji i wszelkich zaleceń wydanych przez nią w tym zakresie.

2. Komisja może również wydawać zalecenia co do środków kontroli dotyczących działalności rybołówczej wykonywanej na obszarze znajdującym się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa jednej z Umawiających się Stron, pod warunkiem, że dana Umawiająca się Strona zwróci się o to i będzie głosowała za tym zaleceniem.

3. Zalecenia przyjęte na podstawie niniejszego artykułu mogą zawierać postanowienia dotyczące ich wygaśnięcia, odmienne od postanowień przewidzianych w artykule 13.

Art. 9.
1. Komisja może kwalifikowaną większością głosów wydawać zalecenia dotyczące zbierania informacji statystycznych odnoszących się do działalności rybołówczej wykonywanej poza obszarami znajdującymi się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa Umawiających się Stron.

2. Komisja może wydawać również zalecenia dotyczące zbierania informacji statystycznych odnoszących się do działalności rybołówczej wykonywanej na obszarze znajdującym się pod jurysdykcją w zakresie rybołówstwa jednej z Umawiających się Stron, pod warunkiem że dana Umawiająca się Strona będzie głosowała za tym zaleceniem.

Art. 10.
Przyjmując zalecenia Komisja określa, czy i w jakich warunkach zalecenia te będą miały zastosowanie do działań połowowych prowadzonych wyłącznie w celu badań naukowych, zgodnie z obowiązującymi zasadami i normami prawa międzynarodowego.

Art. 11.
1. Komisja niezwłocznie zawiadamia Umawiające się Strony o zaleceniach przyjętych przez nią na mocy niniejszej konwencji.

2. Komisja może publikować lub rozpowszechniać w inny sposób sprawozdania ze swej działalności i inne informacje dotyczące działalności rybołówczej prowadzonej na obszarze konwencji.

Art. 12.
1. Zalecenie staje się obowiązujące dla Umawiających się Stron, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, i wchodzi w życie w dniu wyznaczonym przez Komisję, jednak nie wcześniej niż 30 dnia po upływie terminu lub terminów przewidzianych w niniejszym artykule do zgłaszania zastrzeżeń.

2.
a) Każda Umawiająca się Strona może w ciągu 50 dni od daty zawiadomienia o zaleceniu przyjętym zgodnie z artykułem 5 ustęp 1, artykułem 8 ustęp 1 lub artykułem 9 ustęp 1 zgłosić zastrzeżenie do tego zalecenia. W razie zgłoszenia takiego zastrzeżenia, każda inna Umawiająca się Strona może w podobny sposób zgłosić zastrzeżenie w ciągu 40 dni od daty otrzymania notyfikacji o tym zastrzeżeniu. Jeżeli zastrzeżenie zostanie zgłoszone podczas tego dodatkowego okresu 40 dni, inne Umawiające się Strony będą miały do dyspozycji ostateczny okres 40 dni po otrzymaniu notyfikacji o tym zastrzeżeniu, w czasie którego mogą zgłaszać zastrzeżenia.

b) Zalecenie nie staje się obowiązujące dla tej Umawiającej się Strony, która zgłosiła do niego zastrzeżenie.

c) W razie zgłoszenia zastrzeżenia przez trzy lub więcej Umawiających się Stron, zalecenie to nie nabiera mocy obowiązującej dla żadnej z Umawiających się Stron.

d) Z wyjątkiem wypadku, gdy zalecenie nie stało się obowiązujące dla żadnej z Umawiających się Stron, zgodnie z postanowieniami litery c), Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie do zalecenia, może je wycofać w każdej chwili i wtedy zalecenie staje się dla niej obowiązujące w okresie 70 dni lub począwszy od daty wyznaczonej przez Komisję zgodnie z ustępem 1, w zależności od tego, która data jest późniejsza.

e) Jeżeli zalecenie nie jest obowiązujące dla żadnej z Umawiających się Stron, dwie lub więcej Umawiających się Stron mogą jednak w każdym czasie uzgodnić między sobą, że będą je stosowały, o czym powinny niezwłocznie zawiadomić Komisję.

3. W wypadku zalecenia przyjętego zgodnie z artykułem 6 ustęp 1, artykułem 8 ustęp 2 lub artykułem 9 ustęp 2 jedynie ta Umawiająca się Strona, która na danym obszarze wykonuje jurysdykcję w zakresie rybołówstwa, może, w ciągu 60 dni od daty notyfikacji o zaleceniu, zgłosić zastrzeżenie do tego zalecenia, przy czym w danym wypadku zalecenie to nie nabiera mocy obowiązującej dla żadnej z Umawiających się Stron.

4. Komisja niezwłocznie zawiadamia Umawiające się Strony o otrzymaniu jakiegokolwiek zastrzeżenia i jego wycofaniu oraz o wejściu w życie jakiegokolwiek zalecenia, jak również o wejściu w życie jakiegokolwiek porozumienia w myśl ustępu 2 litera e) niniejszego artykułu.

Art. 13.
1.
a) Po upływie jednego roku od daty wejścia w życie zalecenia przyjętego zgodnie z artykułem 5 ustęp 1, artykułem 8 ustęp 1 lub artykułem 9 ustęp 1 każda Umawiająca się Strona może zawiadomić Komisję o decyzji wycofania swej aprobaty dla zalecenia i jeżeli notyfikacja ta nie zostanie wycofana, zalecenie przestaje być obowiązujące dla danej Umawiającej się Strony po upływie jednego roku od daty notyfikacji.

b) Zalecenie, które przestało być obowiązujące dla jednej z Umawiających się Stron, przestaje być obowiązujące dla każdej innej Umawiającej się Strony po upływie 30 dni od daty, w której ta ostatnia zawiadomi Komisję o decyzji wycofania swej aprobaty dla tego zalecenia.

2. W wypadku zaleceń przyjętych zgodnie z artykułem 6 ustęp 1, artykułem 8 ustęp 2 lub artykułem 9 ustęp 2, jedynie Umawiająca się Strona wykonująca na danym obszarze jurysdykcję w zakresie rybołówstwa może zawiadomić Komisję o decyzji wycofania swej aprobaty dla zalecenia; w tym wypadku zalecenie przestaje być obowiązujące dla wszystkich Umawiających się Stron po upływie 90 dni od daty notyfikacji.

3. Komisja niezwłocznie zawiadamia Umawiające się Strony o otrzymaniu jakiejkolwiek notyfikacji zgodnie z niniejszym artykułem.

Art. 14.
1. W celu jak najlepszego wykonania zadań określonych w artykułach 4, 5 i 6 Komisja będzie zasięgać informacji i opinii Międzynarodowej Rady Badań Morza. Te informacje i opinie będą zasięgane w sprawach związanych z działalnością Komisji i wchodzących w zakres kompetencji Rady oraz będą obejmowały również informacje i opinie dotyczące biologii i dynamiki populacyjnej określonych gatunków ryb, stanu stad ryb, wpływu rybołówstwa na te stada ryb, jak również środków dla ich zachowania i zarządzania nimi.

2. W celu ułatwienia Międzynarodowej Radzie Badań Morza zadań w zakresie dostarczania informacji i opinii dla Komisji Komisja będzie dążyła, we współpracy z Radą, do podjęcia decyzji zapewniających poparcie dla prowadzonych w tym celu badań naukowych, obejmujących wspólne badania i ich skuteczną realizację, bez niepotrzebnych opóźnień.

3. Komisja może ustalić szczegóły współpracy z każdą inną organizacją międzynarodową, realizującą podobne cele.

Art. 15.
1. W celu zapewnienia skuteczności postanowień niniejszej konwencji i wykonania zaleceń, które stały się obowiązujące zgodnie z artykułem 12 konwencji, Umawiające się Strony podejmą niezbędne środki, obejmujące również nałożenie odpowiednich sankcji w razie wykroczeń, nie naruszając przy tym praw Umawiających się Stron dotyczących wód znajdujących się pod ich jurysdykcją w zakresie rybołówstwa.

2. Każda Umawiająca się Strona będzie przekazywać Komisji roczne sprawozdanie z podjętych przez nią środków, zgodnie z ustępem i niniejszego artykułu.

Art. 16.
1. Każda Umawiająca się Strona poinformuje Komisję o środkach legislacyjnych i o wszelkich zawartych porozumieniach, jeżeli te środki i porozumienia dotyczą zachowania i wykorzystania zasobów rybnych obszaru konwencji.

2. Każda Umawiająca się Strona dostarczy, na wniosek Komisji, wszelkich posiadanych informacji naukowych i statystycznych potrzebnych do realizacji celów niniejszej konwencji, jak również informacji uzupełniających, które mogą być potrzebne zgodnie z artykułem 9.

Art. 17.
1. Każda Umawiająca się Strona pokrywa wydatki swojej własnej delegacji na wszystkie posiedzenia zwoływane zgodnie z niniejszą konwencją.

2. Na swym pierwszym posiedzeniu Komisja uchwala budżet na pierwszy rok finansowy. Na tym samym posiedzeniu Komisja może również, w razie potrzeby, uchwalić budżet na drugi rok finansowy.

3. Na każdej sesji dorocznej Komisja uchwala budżet na następny rok finansowy i projekt budżetu na rok finansowy następujący po nim. Przewodniczący Komisji przedstawia projekty budżetu Umawiającym się Stronom nie później niż na 40 dni przed posiedzeniem Komisji, na którym mają one być rozpatrywane.

4. Komisja ustala składki należne od każdej Umawiającej się Strony na podstawie rocznego budżetu, według następującej zasady:

a) jedna trzecia budżetu zostaje równo podzielona między Umawiającymi się Stronami,

b) dwie trzecie budżetu zostają podzielone między Umawiającymi się Stronami proporcjonalnie do ich pierwotnie określonych połowów na obszarze konwencji, na podstawie ostatecznych statystyk połowowych Międzynarodowej Rady Badań Morza za rok kończący się najwcześniej 24 miesiąca, a najpóźniej 18 miesiąca przed rozpoczęciem roku budżetowego,

c) jednakże roczna składka każdej Umawiającej się Strony mającej poniżej 300000 mieszkańców jest ograniczona do najwyżej 5% całego budżetu. W razie ograniczenia wysokości składki, pozostała część budżetu zostaje rozdzielona między innymi Umawiającymi się Stronami, zgodnie z postanowieniami liter a) i b). Zasada ta będzie obowiązywać przez pierwsze pięć lat budżetowych Komisji, a następnie będzie ona corocznie rozpatrywana przez Komisję, która może ją zmienić na podstawie uchwały podjętej większością trzech czwartych głosów wszystkich Umawiających się Stron.

5. Komisja zawiadamia każdą Umawiającą się Stronę o składce należnej od tej Strony, obliczonej zgodnie z ustępem 4, jak również o terminie wpłaty składki ustalonym przez Komisję.

6. Umawiająca się Strona, która przystąpiła do niniejszej konwencji w ciągu roku finansowego, wpłaca za ten rok część swej rocznej składki, obliczoną zgodnie z ustępem 4, proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy pozostałych jeszcze w danym roku.

7. Składki należy opłacać w walucie kraju, w którym znajduje się siedziba Komisji.

8. Umawiająca się Strona, która w terminie ustalonym przez Komisję nie wpłaciła swych składek za dwa kolejne lata, będzie pozbawiona prawa do uczestniczenia w głosowaniu i do zgłaszania zastrzeżeń przewidzianych w niniejszej konwencji, do czasu wypełnienia swych zobowiązań, chyba że na wniosek zainteresowanej Umawiającej się Strony Komisja postanowi inaczej.

9. Komisja uchwala przepisy dotyczące prowadzenia swojej działalności finansowej.

Art. 18.
Komisja może kwalifikowaną większością głosów podzielić obszar konwencji na rejony oraz może zmieniać granice rejonów i ich liczbę, pod warunkiem że każda Umawiająca się Strona wykonująca jurysdykcję w zakresie rybołówstwa w jakiejkolwiek części rejonu będzie głosowała za decyzją.

Art. 19.
1. Każda Umawiająca się Strona może zaproponować poprawki do niniejszej konwencji. Każdy projekt poprawki należy skierować do Sekretarza co najmniej na 90 dni przed posiedzeniem, na którym w myśl propozycji Umawiającej się Strony ma być rozważany dany projekt. Sekretarz natychmiast przekaże Umawiającym się Stronom projekt poprawki.

2. Projekty poprawek do niniejszej konwencji przyjmowane są większością trzech czwartych głosów wszystkich Umawiających się Stron. Komisja przekazuje depozytariuszowi tekst każdego projektu poprawki przyjętego w ten sposób, a depozytariusz kieruje go niezwłocznie do Umawiających się Stron.

3. Poprawka nabiera mocy obowiązującej dla Umawiających się Stron po upływie 120 dni od daty notyfikacji dokonanej przez depozytariusza po otrzymaniu zawiadomienia na piśmie o zatwierdzeniu tej poprawki przez trzy czwarte wszystkich Umawiających się Stron, jeżeli żadna inna Umawiająca się Strona nie przekaże depozytariuszowi zastrzeżenia do poprawki w terminie 90 dni od daty notyfikowania przez depozytariusza o jej otrzymaniu, przy czym w tym wypadku poprawka nie nabiera mocy obowiązującej dla żadnej z Umawiających się Stron. Każda Umawiająca się Strona, która zgłosiła zastrzeżenie do poprawki, może je w każdej chwili wycofać. Jeżeli wszystkie zastrzeżenia zostaną wycofane, poprawka nabiera mocy obowiązującej dla Umawiających się Stron po upływie 120 dni od daty notyfikowania przez depozytariusza o otrzymaniu ostatniego wycofania zastrzeżenia.

4. Poprawkę uważa się za zatwierdzoną przez Stronę, która ratyfikuje, przyjmie, zatwierdzi niniejszą konwencję lub do niej przystąpi po przyjęciu poprawki zgodnie z ustępem 2.

5. Depozytariusz zawiadamia niezwłocznie Umawiające się Strony o otrzymaniu notyfikacji o zatwierdzeniu poprawek o zgłoszeniu do nich zastrzeżeń lub o ich wycofaniu, jak również o wejściu w życie poprawek.

Art. 20.
1. Niniejsza konwencja jest otwarta do podpisania od dnia 18 listopada 1980 r. do dnia 28 lutego 1981 r. dla następujących Stron: Bułgarii, Kuby, Danii odnośnie do Wysp Owczych, Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Finlandii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Islandii, Norwegii, Polski, Portugalii, Hiszpanii, Szwecji i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu w możliwie najkrótszym terminie, a dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia zostaną złożone Rządowi Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, zwanemu dalej "depozytariuszem".

2. Niniejsza konwencja wchodzi w życie po złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia lub zatwierdzenia przez nie mniej niż siedmiu sygnatariuszy, z których co najmniej trzech wykonuje jurysdykcję w zakresie rybołówstwa na obszarze konwencji. Jednakże gdy niniejsza konwencja nie wejdzie w życie po upływie jednego roku od daty otwarcia jej do podpisania, ale zostaną złożone dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia przez co najmniej pięciu sygnatariuszy, z których co najmniej trzech sprawuje jurysdykcję w zakresie rybołówstwa na obszarze konwencji, sygnatariusze ci na podstawie specjalnego protokołu mogą uzgodnić między sobą datę, od której niniejsza konwencja wchodzi w życie; w takim wypadku niniejsza konwencja wchodzi w życie w stosunku do każdej Strony, która w okresie późniejszym ratyfikuje ją, przyjmie lub zatwierdzi, w chwili złożenia przez nią dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia.

3. Każda Strona wymieniona w ustępie 1, która nie podpisała niniejszej konwencji, może do niej przystąpić w każdej chwili po jej wejściu w życie zgodnie z ustępem 2.

4. Każde Państwo nie wymienione w ustępie 1, z wyjątkiem Państwa-Członka Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, może przystąpić do niniejszej konwencji w każdej chwili po jej wejściu w życie zgodnie z ustępem 2, pod warunkiem że wniosek w sprawie przystąpienia tego Państwa zostanie zatwierdzony przez większość trzech czwartych wszystkich Umawiających się Stron.

Wniosek w sprawie przystąpienia powinien być skierowany na piśmie do depozytariusza, który zawiadamia o nim wszystkie Umawiające się Strony. Wniosek będzie uważany za przyjęty, jeżeli w ciągu 90 dni od daty zawiadomienia większość trzech czwartych wszystkich Stron, w stosunku do których niniejsza konwencja weszła już w tym czasie w życie, notyfikuje depozytariuszowi o swej zgodzie na wniosek.

Depozytariusz informuje o rezultacie wniosku Państwo, które wystąpiło z wnioskiem w sprawie przystąpienia, i wszystkie Umawiające się Strony.

5. Przystąpienie następuje przez złożenie depozytariuszowi dokumentu przystąpienia i nabiera mocy obowiązującej w dniu otrzymania przez depozytariusza tego dokumentu. Począwszy od tej daty każda Strona przystępująca do niniejszej konwencji jest związana zaleceniami, które w chwili jej przystąpienia były obowiązujące dla wszystkich innych Umawiających się Stron, jak również wszystkimi innymi zaleceniami, które w tym czasie były obowiązujące dla jednej lub więcej Umawiających się Stron i nie zostały wyraźnie wyłączone przez Stronę przystępującą w jej dokumencie przystąpienia.

6. Depozytariusz informuje wszystkich sygnatariuszy konwencji i wszystkie Strony, które do niej przystąpiły, o złożeniu wszelkich dokumentów ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, i zawiadamia sygnatariuszy zarówno o dacie wejścia w życie niniejszej konwencji, jak i o Stronach, w stosunku do których wchodzi ona w życie.

7. Depozytariusz zwołuje pierwsze posiedzenie Komisji w możliwie najkrótszym terminie po wejściu w życie niniejszej konwencji i zawiadamia każdą Umawiającą się Stronę o prowizorycznym porządku dziennym.

Art. 21.
Każda Umawiająca się Strona może, najwcześniej po upływie dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszej konwencji w stosunku do tej Strony, wypowiedzieć konwencję w drodze pisemnej notyfikacji, skierowanej do depozytariusza. Wypowiedzenie to nabiera mocy obowiązującej po upływie dwunastu miesięcy od daty jego otrzymania, a depozytariusz informuje o nim Umawiające się Strony.

Art. 22.
Niniejsza konwencja, której teksty w językach angielskim i francuskim są jednakowo autentyczne, zostanie złożona Rządowi Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii. Depozytariusz przekaże uwierzytelnione kopie konwencji sygnatariuszom i Stronom, które do niej przystąpiły, i zarejestruje konwencję zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Londynie dnia 18 listopada 1980 r.
KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Demokratyczną Republiką Afganistanu,
podpisana w Kabulu
dnia 11 czerwca 1984 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 11 czerwca 1984 r. została podpisana w Kabulu Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Demokratyczną Republiką Afganistanu w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Demokratyczną Republiką Afganistanu

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

i Rada Rewolucyjna Demokratycznej Republiki Afganistanu,

kierując się pragnieniem uregulowania i rozwijania stosunków konsularnych między obydwoma Państwami w duchu przyjaźni i współpracy,

postanowiły zawrzeć Konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły pełnomocników:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Stefana Olszowskiego, Ministra Spraw Zagranicznych,

Rada Rewolucyjna Demokratycznej Republiki Afganistanu

Shaha Mohammada Dosta, Ministra Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ I
Definicje.

Art. 1.
1. W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub każdą agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

c) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, włącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

e) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne lub techniczne oraz osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

f) "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych i pracowników konsularnych;

g) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

h) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców, a także dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej i są na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

i) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego, włącznie z rezydencją kierownika urzędu konsularnego;

j) "archiwa urzędu konsularnego" oznacza wszelkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

k) "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji;

l) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej.

2. Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie również do osób prawnych, włącznie ze spółkami handlowymi, które ustanowione są zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego i mają siedzibę na terytorium jednej z Umawiających się Stron.

CZĘŚĆ II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników konsularnych.

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego.

3. Późniejsze zmiany siedziby urzędu konsularnego, jego klasy lub okręgu konsularnego będą dokonywane w drodze porozumienia między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym.

Art. 3.
1. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji po przedstawieniu listów komisyjnych i po udzieleniu exequatur przez Państwo przyjmujące.

2. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego w drodze dyplomatycznej.

3. Listy komisyjne zawierają imiona, nazwisko i stopień kierownika urzędu konsularnego, jak również określenie okręgu konsularnego i siedziby urzędu konsularnego.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim wypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 4.
Państwo przyjmujące może w każdej chwili, bez obowiązku uzasadniania swojej decyzji, powiadomić w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające o tym, że exequatur lub inne upoważnienie udzielone kierownikowi urzędu konsularnego zostało cofnięte albo że urzędnik konsularny został uznany za persona non grata lub że jakikolwiek inny członek urzędu konsularnego jest osobą niepożądaną. W tym wypadku Państwo wysyłające powinno odwołać taką osobę, jeżeli przystąpiła już do wykonywania funkcji. Jeżeli Państwo wysyłające nie wypełni w rozsądnym terminie tego obowiązku, Państwo przyjmujące może przestać uznawać taką osobę za członka urzędu konsularnego.

Art. 5.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swoich funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego może wyznaczyć urzędnika konsularnego jednego ze swych urzędów konsularnych w Państwie przyjmującym albo członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie; nazwisko tej osoby będzie uprzednio notyfikowane, odpowiednio Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. W razie powierzenia funkcji konsularnych w myśl ustępu 1, jednemu z członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 6.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące niezwłocznie zawiadomi o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków, aby umożliwić mu wykonywanie funkcji urzędowych oraz korzystanie z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 7.
Urzędnikami konsularnymi mogą być jedynie obywatele Państwa wysyłającego nie mający w Państwie przyjmującym miejsca stałego pobytu i nie wykonujący w tym Państwie, poza swoimi funkcjami urzędowymi, żadnej innej działalności o charakterze zarobkowym.

Art. 8.
Państwo wysyłające będzie notyfikowało Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego:

a) nominacje członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego po mianowaniu, ich ostateczny wyjazd lub zakończenie funkcji oraz wszystkie dalsze zmiany mające wpływ na ich status, które mogą powstać w czasie ich zatrudnienia w urzędzie konsularnym;

b) przybycie i ostateczny wyjazd członka rodziny oraz o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybycie i ostateczny wyjazd członków personelu prywatnego oraz zakończenie ich służby;

d) zatrudnienie i zwolnienie osób mających miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym, jako pracowników konsularnych lub członków personelu prywatnego.

Art. 9.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stanowisko.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu prywatnego pod warunkiem, że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają w tym Państwie miejsca stałego pobytu.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodzin.

CZĘŚĆ III
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 10.
1. Państwo przyjmujące udzieli urzędowi konsularnemu wszelkich ułatwień w wykonywaniu jego funkcji i zastosuje odpowiednie środki w tym celu, aby członkowie urzędu konsularnego mogli wykonywać swą działalność urzędową oraz korzystać z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należytym szacunkiem i zastosuje wszelkie odpowiednie środki dla zapobieżenia jakiemukolwiek zamachowi na ich osoby, wolność lub godność.

Art. 11.
1. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem w języku Państwa wysyłającego i języku Państwa przyjmującego, oznaczającym urząd konsularny, może być umieszczone na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, i na rezydencji kierownika tego urzędu.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszana na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, na rezydencji kierownika urzędu konsularnego, a także na jego środkach transportu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

Art. 12.
Państwo przyjmujące ułatwi Państwu wysyłającemu, zgodnie ze swoimi ustawami i innymi przepisami, uzyskanie pomieszczeń niezbędnych dla urzędu konsularnego, a w razie potrzeby - również odpowiednich mieszkań dla członków urzędu konsularnego.

Art. 13.
Państwo wysyłające ma prawo, na warunkach przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego:

a) nabywać na własność, posiadać lub użytkować tereny, budynki lub części budynków, z przeznaczeniem na siedzibę urzędu konsularnego, na rezydencję kierownika urzędu konsularnego lub na mieszkania innych członków urzędu konsularnego;

b) budować lub przystosowywać w tych samych celach budynki na nabytych terenach;

c) przenosić prawa własności terenów, budynków lub części budynków w ten sposób nabytych lub zbudowanych.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do przepisów i ograniczeń w zakresie prawa budowlanego, urbanistyki i ochrony zabytków, mających zastosowanie na obszarze, na którym znajdują się lub będą znajdować się wymienione tereny, budynki lub ich części.

Art. 14.
1. Pomieszczenia konsularne oraz mieszkania urzędników konsularnych są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym albo osoby wyznaczonej przez jednego z nich.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek przedsięwzięcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

Art. 15.
Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego i jego środki transportu nie podlegają żadnej formie rekwizycji w celach obrony narodowej lub użyteczności publicznej.

Art. 16.
1. Pomieszczenia konsularne, a także mieszkania członków urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są wolne od wszelkich państwowych, terenowych lub komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie usług.

2. Zwolnień wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z Państwem wysyłającym.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się również do środków transportu będących własnością Państwa wysyłającego i przeznaczonych dla celów urzędu konsularnego.

Art. 17.
Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 18.
1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego we wszelkich celach urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, włącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną, jak również korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna.

3. Poczta konsularna powinna mieć widoczne zewnętrzne oznaczenia jej charakteru i może zawierać jedynie korespondencję urzędową, jak również dokumenty i przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego.

4. Poczta konsularna nie podlega otwarciu ani zatrzymywaniu.

5. Kurier konsularny powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument, stwierdzający jego status i określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. Kurierem konsularnym może być tylko obywatel Państwa wysyłającego nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym. Przy wykonywaniu swoich funkcji kurier konsularny znajduje się po ochroną Państwa przyjmującego i korzysta z nietykalności osobistej oraz nie podlega zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

6. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku powietrznego. Kapitan będzie zaopatrzony w urzędowy dokument, określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną; jednakże nie będzie on uważany za kuriera konsularnego. Urzędnik konsularny może swobodnie odebrać pocztę konsularną bezpośrednio od kapitana statku powietrznego lub przekazać mu taką pocztę w ten sam sposób.

Art. 19.
1. Urzędnicy konsularni nie podlegają jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego. Korzystają oni z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlegają zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

2. Pracownicy konsularni nie podlegają jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w zakresie ich obowiązków urzędowych. Nie podlegają oni zatrzymaniu, aresztowaniu lub ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, z wyjątkiem popełnienia przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą surowszą, oraz wykonywania prawomocnego wyroku za tego rodzaju przestępstwo.

3. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu bądź w razie jego zatrzymania, aresztowania lub ograniczenia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego.

4. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu, będzie ono prowadzone z należytymi względami oraz w sposób, który możliwie najmniej utrudniałby wykonywanie obowiązków urzędowych.

5. Postanowień ustępów 1 i 2 nie stosuje się do spraw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez członka urzędu konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób dorozumiany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd lub statek powietrzny;

c) dotyczących spadków, w których członek urzędu konsularnego występuje jako spadkobierca, zapisobierca, wykonawca testamentu, zarządca lub kurator spadku w charakterze osoby prywatnej, a nie jako przedstawiciel Państwa wysyłającego.

Art. 20.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia stawienia się lub złożenia zeznań, nie można wobec niego stosować żadnego środka przymusu ani sankcji. Pracownicy konsularni nie mogą odmówić złożenia zeznań, z wyjątkiem wypadków określonych w ustępie 3.

2. Organ Państwa przyjmującego, wzywający członka urzędu konsularnego do złożenia zeznań, nie powinien utrudniać wykonywania jego obowiązków urzędowych. Może odebrać takie zeznanie od członka urzędu konsularnego w urzędzie konsularnym, rezydencji lub w jego mieszkaniu.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych obowiązków urzędowych ani do przedstawiania urzędowej korespondencji lub innych dokumentów z archiwów konsularnych. Postanowienie to ma również zastosowanie do członków rodzin członków urzędu konsularnego w odniesieniu do faktów związanych z działalnością urzędu konsularnego.

4. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do udzielenia opinii jako rzeczoznawcy w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

Art. 21.
1. Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 19 i 20. To zrzeczenie się będzie zawsze wyraźne i notyfikowane Państwu przyjmującemu.

2. Wszczęcie przez członka urzędu konsularnego postępowania w wypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

3. Zrzeczenie się immunitetu od jurysdykcji w odniesieniu do postępowania sądowego lub administracyjnego nie jest uważane za zrzeczenie się immunitetu w stosunku do środków wykonania orzeczenia. W stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 22.
Członkowie urzędu konsularnego, jak również członkowie rodzin są zwolnieni w Państwie przyjmującym od wszelkich świadczeń osobistych i od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek charakteru oraz od obowiązków wojskowych, takich jak rekwizycje, kontrybucje i zakwaterowanie.

Art. 23.
Członkowie urzędu konsularnego zwolnieni są od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt i zezwoleń na zatrudnienie oraz innych tego rodzaju formalności dotyczących cudzoziemców.

Art. 24.
1. Członkowie urzędu konsularnego są zwolnieni od wszelkich podatków i opłat, państwowych, terenowych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich, które normalnie wliczane są w cenę towarów lub usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

c) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 26;

d) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju prywatnych dochodów, mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

e) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 16.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których płace nie są zwolnione od podatku od wynagrodzeń w Państwie przyjmującym, będą wypełniać obowiązki nakładane przez przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od wynagrodzeń.

Art. 25.
1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędnika konsularnego lub członków jego rodziny, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do początkowego urządzenia się.

2. Wyrażenie "przedmioty" obejmuje również środki transportu.

3. Przedmioty określone w ustępie 1 zwolnione są od rewizji w takim samym zakresie jak przedmioty przeznaczone do użytku służbowego przedstawicielstwa dyplomatycznego oraz użytku osobistego członka personelu dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

4. Pracownicy konsularni korzystają ze zwolnień przewidzianych w ustępie 1 litera b) w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w związku z pierwszym urządzaniem się.

Art. 26.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny, Państwo przyjmujące:

a) zezwoli na wywóz ruchomego mienia pozostałego po osobie zmarłej, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci;

b) nie będzie pobierać podatków spadkowych ani podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem w tym Państwie osoby zmarłej jako członka urzędu konsularnego lub jako członka jego rodziny.

Art. 27.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Art. 28.
Środki transportu będące własnością Państwa wysyłającego i przeznaczone do celów urzędu konsularnego lub będące własnością członków urzędu konsularnego podlegają w Państwie przyjmującym obowiązkowemu ubezpieczeniu.

Art. 29.
Członkowie rodzin członka urzędu konsularnego korzystają odpowiednio z przywilejów i immunitetów przyznanych w niniejszej konwencji członkom urzędu konsularnego, pod warunkiem że nie są obywatelami Państwa przyjmującego, nie mają miejsca stałego pobytu w tym Państwie ani nie wykonują w nim działalności zarobkowej.

Art. 30.
Pracownicy konsularni, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie, nie korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem wynikających z artykułu 20 ustęp 3.

CZĘŚĆ IV
Funkcje konsularne.

Art. 31.
Urzędnik konsularny jest powołany do popierania we wszelkich formach, rozwoju stosunków ekonomicznych, handlowych, kulturalnych i naukowych oraz turystyki między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, przyczyniania się w każdy inny sposób do rozwoju przyjaznych stosunków między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz ochrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli.

Art. 32.
1. Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym. Jednakże za zgodą Państwa przyjmującego może wykonywać je również poza tym okręgiem.

2. Przy wykonywaniu funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów okręgu konsularnego;

b) właściwych naczelnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 33.
1. Urzędnik konsularny ma prawo zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 34.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

b) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian, a także je unieważniać;

c) udzielać wiz.

Art. 35.
1. Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem, że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego tego wymagają.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego informują niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zawarciu małżeństwa przez obywatela Państwa wysyłającego, przekazując z urzędu i bezpłatnie urzędnikowi konsularnemu odpis aktu zawarcia małżeństwa.

3. Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie, będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego, dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 36.
1. Urzędnik konsularny ma prawo.

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty, stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego, dokonane zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa;

c) uwierzytelniać dokumenty, podpisy oraz pieczęcie na dokumentach obywateli Państwa wysyłającego;

d) legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczać odpisy i wyciągi z tych dokumentów;

e) tłumaczyć dokumenty i poświadczać zgodność tłumaczeń;

f) sporządzać i uwierzytelniać umowy, które zawierają między sobą obywatele Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości;

g) sporządzać i uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeżeli te umowy odnoszą się do mienia ruchomego lub praw istniejących w Państwie wysyłającym i wywołują skutki prawne wyłącznie w tym Państwie;

h) wydawać dokumenty pochodzenia towarów;

i) ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw, obowiązków lub interesów obywateli państwa wysyłającego.

2. Dokumenty wymienione w ustępie 1, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty urzędowe lub urzędowo uwierzytelnione albo poświadczone oraz mają taką samą moc dowodową i wywołują takie same skutki jak dokumenty zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli ich treść nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 37.
1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze i przedmioty wartościowe od obywateli Państwa wysyłającego, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować, w celu przekazania osobom uprawnionym, przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.

Art. 38.
Urzędnik konsularny ma prawo, na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego, przyjmować od obywateli Państwa wysyłającego dobrowolne zeznania w charakterze stron, świadków lub biegłych oraz doręczać im pisma sądowe i pozasądowe. Przy wykonywaniu tych czynności nie wolno stosować ani grozić stosowaniem środków przymusu.

Art. 39.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadamiają urzędnika konsularnego o potrzebie ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem Państwa wysyłającego mającym miejsce stałego pobytu na terytorium Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny może współdziałać w sprawach, o których mowa w ustępie 1, z właściwymi organami Państwa przyjmującego, w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

Art. 40.
Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady i w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.

Art. 41.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym wypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego. Powiadomienie to będzie dokonane najpóźniej czwartego dnia po dniu, w którym zastosowano te środki. Właściwe organy Państwa przyjmującego są obowiązane przekazywać niezwłocznie wiadomości skierowane przez taką osobę do urzędu konsularnego.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego - zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu pomocy w zorganizowaniu obrony. Ma on również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, odbywającego karę pozbawienia wolności. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą urzędnikowi konsularnemu prawa widzenia się z takim obywatelem najpóźniej siódmego dnia po dniu, w którym miało miejsce zatrzymanie, aresztowanie lub pozbawienie wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a następnie w rozsądnych okresach.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach, które im przysługują zgodnie z tymi postanowieniami.

4. Uprawnienia określone w niniejszym artykule, będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, pod warunkiem że nie uchylają one tych uprawnień.

Art. 42.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 43.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego i przekażą mu bezpłatnie odpis aktu zgonu.

Art. 44.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, jak również o otwarciu spadku, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel Państwa wysyłającego powołany jest do spadku jako spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą odpowiednie środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla zabezpieczenia spadku oraz przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu, jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich posiadanych informacji dotyczących spadku, miejsca pobytu osób uprawnionych do spadku, wartości i składu masy spadkowej, włącznie z kwotami pochodzącymi z tytułu ubezpieczeń społecznych, zarobków i polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o terminie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub stadium, w jakim ono się znajduje.

3. Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawiania pełnomocnictwa, do reprezentowania, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela - przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego - obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił swojego pełnomocnika.

4. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się:

a) zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, podjęcia środków zabezpieczenia spadku, w tym wyznaczenia kuratora spadku, jak również uczestniczyć w tych czynnościach;

b) sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia o dacie ustalonej dla tej sprzedaży, aby mógł być obecny.

5. Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.

6. W razie gdy wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny będzie mógł zwrócić się, aby mienie spadkowe zostało mu przekazane. Będzie on miał wówczas prawo przekazania go osobom uprawnionym.

7. Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym oraz otrzymania sum, które przypadają uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.

8. Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego stosownie do postanowień ustępów 5 - 7 może być dokonane jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 45.
1. W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego, nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim zostaną zabezpieczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, a następnie przekazane, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej przebywania w Państwie przyjmującym - do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.

2. Do mienia określonego w ustępie 1 stosuje się odpowiednio postanowienie artykułu 44 ustęp 8.

Art. 46.
1. Urzędnik konsularny ma prawo udzielania wszelkiej pomocy statkowi powietrznemu Państwa wysyłającego i jego załodze oraz pasażerom w Państwie przyjmującym.

2. Urzędnik konsularny, pełniący swoje funkcje, może zwracać się z prośbą o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego we wszystkich sprawach dotyczących statku powietrznego Państwa wysyłającego, członków załogi i pasażerów z tego statku powietrznego.

3. Urzędnik konsularny może się udać służbowo na pokład statku powietrznego.

4. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) nie naruszając uprawnień organów Państwa przyjmującego, sprawdzić wszystkie wydarzenia mające miejsce na pokładzie statku powietrznego Państwa wysyłającego oraz przesłuchać członków załogi;

b) podejmować środki w celu leczenia członka załogi lub pasażera statku powietrznego oraz spowodować ich powrót do kraju;

c) przyjmować, sporządzać lub uwierzytelniać każde oświadczenie lub każdy inny dokument, które zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego dotyczą statków powietrznych.

Art. 47.
1. Jeżeli właściwe organy Państwa przyjmującego zamierzają zastosować środki przymusu lub przeprowadzić śledztwo na pokładzie statku powietrznego, to właściwe organy Państwa przyjmującego informują o tym urzędnika konsularnego w celu umożliwienia jego obecności. Jaeżeli nagła potrzeba uniemożliwia uprzednie powiadomienie, to właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią szczegółowo urzędnika konsularnego o zdarzeniu.

2. Postanowienia ustępu 1 stosowane są również wtedy, gdy właściwe organy zamierzają przesłuchać członków załogi.

3. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do przeprowadzanych zazwyczaj kontroli celnych, paszportowych i sanitarnych.

Art. 48.
1. Jeżeli statek powietrzny Państwa wysyłającego ulegnie rozbiciu lub awarii w Państwie przyjmującym, to właściwe organy Państwa przyjmującego niezwłocznie powiadomią o tym urzędnika konsularnego. Powiadomią one również urzędnika konsularnego o przedsięwziętych już środkach w celu uratowania znajdujących się na pokładzie statku powietrznego ludzi, statku powietrznego, jego wyposażenia i innych znajdujących się na pokładzie przedmiotów, które należą do statku powietrznego lub stanowią część statku lub jego ładunku i które znalazły się poza statkiem.

2. Jeżeli na terytorium Państwa przyjmującego znaleziony zostanie statek powietrzny lub należący do niego przedmiot i jeżeli ani właściciel, ani jego pełnomocnik, ani przedstawiciele instytucji ubezpieczeniowej nie są w stanie przedsięwziąć odpowiednich środków mających na celu zabezpieczenie statku powietrznego lub przedmiotu, to urzędnik konsularny jest uważany za osobę upoważnioną, która w imieniu właściciela statku powietrznego ma prawo podjąć takie środki, jakie mógłby podjąć w tym celu właściciel, gdyby był obecny.

3. Jeżeli na terytorium Państwa przyjmującego znaleziony zostanie przedmiot stanowiący własność obywatela Państwa wysyłającego i pochodzący ze statku lub z ładunku statku powietrznego państwa trzeciego i jeżeli ani właściciel przedmiotu, ani jego pełnomocnik, ani przedstawiciele instytucji ubezpieczeniowej nie są w stanie przedsięwziąć odpowiednich środków mających na celu zabezpieczenie tego przedmiotu, to urzędnik konsularny jest uważany za osobę upoważnioną, która w imieniu właściciela statku ma prawo podjąć takie środki, jakie mógłby podjąć w tym celu właściciel, gdyby był obecny.

Art. 49.
Postanowienia artykułów 46 - 48 stosuje się, jeżeli nie naruszają postanowień międzynarodowych umów lotniczych, których stronami są Polska Rzeczpospolita Ludowa i Demokratyczna Republika Afganistanu.

Art. 50.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności zgodne z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.

CZĘŚĆ V
Postanowienia ogólne i końcowe.

Art. 51.
Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to nie sprzeciwia się albo które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między obydwoma Państwami.

Art. 52.
1. Wszystkie osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji, obowiązane są bez uszczerbku dla swych przywilejów i immunitetów przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Pomieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

Art. 53.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w razie wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Imiona i nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzielonych do wydziału konsularnego lub w inny sposób powołanych do wykonywania funkcji konsularnych przedstawicielstwa, są notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego lub organom wyznaczonym przez to ministerstwo.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego, wymienieni w ustępie 2, korzystają nadal z przywilejów i immunitetów przysługujących im na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

Art. 54.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Niniejsza konwencja zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim przypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Konwencję niniejszą sporządzono w Kabulu dnia 11 czerwca 1984 r., w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, dari i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne; w razie rozbieżności przy ich interpretacji, tekst angielski uważany będzie za rozstrzygający.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia

Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Stefan Olszowski

Z upoważnienia

Rady Rewolucyjnej Demokratycznej Republiki Afganistanu

Shah Mohammad Dost

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 grudnia 1984 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski
KONWENCJA
o misjach specjalnych,
otwarta do podpisu w Nowym Jorku
dnia 16 grudnia 1969 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 grudnia 1969 r. została otwarta do podpisu w Nowym Jorku Konwencja o misjach specjalnych.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że postanawia przystąpić do tej konwencji w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 3 marca 1977 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: E. Wojtaszek

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru).


KONWENCJA
o misjach specjalnych,
otwarta do podpisu w Nowym Jorku dania 16 grudnia 1969 r.

Przekład

Państwa-Strony niniejszej konwencji,

pomne, że misjom specjalnym przyznano zawsze szczególne traktowanie,

świadome celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych, dotyczących suwerennej równości państw, utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz rozwijania przyjaznych stosunków i współpracy między państwami,

pomne, że doniosłość zagadnienia misji specjalnych została uznana podczas konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie stosunków i immunitetów dyplomatycznych, jak również w rezolucji I uchwalonej przez tę konferencję dnia 10 kwietnia 1961 r.,

zważywszy, że konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie stosunków i immunitetów dyplomatycznych przyjęła Konwencję wiedeńską o stosunkach dyplomatycznych, która została otwarta do podpisu dnia 18 kwietnia 1961 r.,

zważywszy, że konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie stosunków konsularnych przyjęła Konwencję wiedeńską o stosunkach konsularnych, która została otwarta do podpisu dnia 24 kwietnia 1963 r.,

przeświadczone, że międzynarodowa konwencja o misjach specjalnych uzupełni te dwie konwencje i przyczyni się do rozwoju przyjaznych stosunków pomiędzy państwami, niezależnie od ich ustrojów konstytucyjnych i społecznych,

rozumiejąc, że przywileje i immunitety odnoszące się do misji specjalnych przyznaje się nie dla korzyści poszczególnych jednostek, lecz w celu zapewnienia skutecznego wykonywania funkcji misji specjalnych, jako misji reprezentujących państwo,

potwierdzając, że normy międzynarodowego prawa zwyczajowego będą nadal obowiązywały w sprawach nie uregulowanych postanowieniami niniejszej konwencji,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.

Używane wyrażenia

W rozumieniu niniejszej konwencji:

a) misją specjalną jest misja czasowa reprezentująca państwo, wysłana przez jedno państwo do drugiego państwa za jego zgodą w celu wspólnego rozpatrzenia z nim określonych spraw albo wypełnienia wobec niego określonego zadania;

b) stałą misją dyplomatyczna jest misja dyplomatyczna w rozumieniu Konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych;

c) urzędem konsularnym jest każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub agencja konsularna;

d) szefem misji specjalnej jest osoba, której państwo wysyłające powierzyło obowiązek występowanie w tym charakterze;

e) przedstawicielem państwa wysyłającego w misji specjalnej jest osoba, której państwo wysyłające nadało ten charakter;

f) członkami misji specjalnej są: szef misji specjalnej, przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie personelu misji specjalnej;

g) członkami personelu misji specjalnej są: członkowie personelu dyplomatycznego, personelu administracyjnego i technicznego oraz personelu służby misji specjalnej;

h) członkami personelu dyplomatycznego są członkowie personelu misji specjalnej mający status dyplomatyczny do celów misji specjalnej;

i) członkowie personelu administracyjnego i technicznego są członkowie personelu misji specjalnej, zatrudnieni w administracyjnej i technicznej służbie misji specjalnej;

j) członkami personelu służby są członkowie personelu misji specjalnej, zatrudnieni przez nią w służbie domowej albo w celu wykonywania podobnych zadań;

k) prywatnym personelem są osoby zatrudnione wyłącznie w prywatnej służbie członków misji specjalnej.

Art. 2.

Wysłanie misji specjalnej

Państwo może wysłać misję specjalną do innego państwa za jego zgodą uzyskaną uprzednio w drodze dyplomatycznej lub w każdej innej drodze uzgodnionej bądź obopólnie możliwej do przyjęcia.

Art. 3.

Funkcje misji specjalnej

Funkcje misji specjalnej określa się w drodze wzajemnego porozumienia państwa wysyłającego i państwa przyjmującego.

Art. 4.

Wysłanie tej samej misji specjalnej do dwu lub więcej państw

Państwo, które pragnie wysłać tę samą misję specjalną do dwu lub więcej państw, powinno powiadomić o tym każde z państw przyjmujących, gdy zwraca się do niego o wyrażenie zgody.

Art. 5.

Wysłanie wspólnej misji specjalnej przez dwa lub więcej państw

Dwa lub więcej państw, które pragną wysłać wspólną misję specjalną do innego państwa, powinno powiadomić o tym państwo przyjmujące, gdy zwracają się do niego o wyrażenie zgody.

Art. 6.

Wysłanie misji specjalnych przez dwa lub więcej państw w celu rozpatrzenia sprawy będącej przedmiotem wspólnego zainteresowania

Dwa lub więcej państw może jednocześnie wysłać misję specjalną do innego państwa za zgodą tego państwa, uzyskaną stosownie do artykułu 2, w celu wspólnego rozpatrzenia za zgodą tych wszystkich państw sprawy będącej przedmiotem ich wspólnego zainteresowania.

Art. 7.

Brak stosunków dyplomatycznych lub konsularnych

Istnienie stosunków dyplomatycznych lub konsularnych nie jest konieczne do wysłania albo przyjęcia misji specjalnej.

Art. 8.

Mianowanie członków misji specjalnej

Z zastrzeżeniem postanowień artykułów 10, 11 i 12 państwo wysyłające może, według własnego uznania, mianować członków misji specjalnej po przekazaniu państwu przyjmującemu wszelkich niezbędnych informacji o liczebności i składzie misji specjalnej, a w szczególności nazwisk i funkcji osób, które zamierza mianować. Państwo przyjmujące może odmówić przyjęcia misji specjalnej, której liczebności nie uważa za rozsądną, z uwzględnieniem okoliczności i warunków panujących w tym państwie oraz potrzeb danej misji. Może ono również, bez podania powodów, odmówić przyjęcia każdej osoby w charakterze członka misji specjalnej.

Art. 9.

Skład misji specjalnej

1. Misja specjalne składa się z jednego lub więcej przedstawicieli państwa wysyłającego, spośród których państwo to może wyznaczyć szefa misji. W jej skład może także wchodzić personel dyplomatyczny, personel administracyjny i techniczny, jak również personel służby.

2. Gdy członkowie stałe misji dyplomatycznej albo urzędu konsularnego w państwie przyjmującym wchodzą w skład misji specjalnej, zachowują oni, oprócz przywilejów i immunitetów przyznanych niniejszą konwencją, przywileje i immunitety przysługujące im jako członkom stałej misji dyplomatycznej albo urzędu konsularnego.

Art. 10.

Obywatelstwo członków misji specjalnej

1. Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego powinni w zasadzie mieć obywatelstwo państwa wysyłającego.

2. Obywatele państwa przyjmującego mogą wchodzić w skład misji specjalnej jedynie za zgodą tego państwa, która może być w każdym czasie cofnięta.

3. Państwo przyjmujące może sobie zastrzec prawo przewidziane w ustępie 2 niniejszego artykułu w odniesieniu do obywateli państwa trzeciego, którzy nie są zarazem obywatelami państwa wysyłającego.

Art. 11.

Powiadomienia

1. Ministerstwo spraw zagranicznych albo inny, stosownie do uzgodnienia, organ państwa przyjmującego należy powiadamiać o:

a) składzie misji specjalnej, jak również każdej późniejszej zmianie tego składu;

b) przybyciu i ostatecznym wyjeździe członków misji, jak również ustaniu ich funkcji w misji;

c) przybyciu i ostatecznym wyjeździe każdej osoby, która towarzyszy członkowi misji;

d) zatrudnieniu i zwolnieniu osób, zamieszkałych w państwie przyjmującym, w charakterze członków misji albo w charakterze personelu prywatnego;

e) wyznaczeniu szefa misji specjalnej lub, w braku szefa, przedstawiciela, o którym mowa w ustępie 1 artykułu 14, jak również jego ewentualnego zastępcy;

f) lokalizacji pomieszczeń zajmowanych przez misję specjalną oraz mieszkań prywatnych korzystających z nietykalności zgodnie z artykułami 30, 36 i 39, jak również wszystkich danych niezbędnych do identyfikacji tych pomieszczeń i mieszkań.

2. Poza wypadkami, gdy to nie jest możliwe, powiadomienie o przybyciu i ostatecznym wyjeździe powinno być dokonane uprzednio.

Art. 12.

Osoby uznane za persona non grata albo za niepożądane

1. Państwo przyjmujące może w każdym czasie i bez potrzeby uzasadniania swojej decyzji powiadomić państwo wysyłające, że którykolwiek z przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej albo członek jej personelu dyplomatycznego jest persona non grata lub że którykolwiek z innych członków personelu misji jest osobą niepożądaną. W takim wypadku państwo wysyłające powinno, stosownie do okoliczności, bądź odwołać daną osobę, bądź położyć kres jej funkcjom w misji specjalnej. Za persona non grata albo osobę niepożądaną może być uznana osoba, która nie przybyła jeszcze na terytorium państwa przyjmującego.

2. Jeżeli państwo wysyłające odmawia wykonania lub w odpowiednim czasie nie wykonuje obowiązków wynikających dla niego z ustępu 1 niniejszego artykułu, państwo przyjmujące może odmówić uznawania danej osoby za członka misji specjalnej.

Art. 13.

Początek funkcji misji specjalnej

1. Funkcje misji specjalnej rozpoczynają się z chwilą wejścia misji w urzędowy kontakt z ministerstwem spraw zagranicznych albo z innym, stosownie do uzgodnienia, organem państwa przyjmującego.

2. Początek funkcji misji specjalnej nie jest uzależniony od przedstawienia jej przez stałą misję dyplomatyczną państwa wysyłającego ani od złożenia listów uwierzytelniających lub pełnomocnictw.

Art. 14.

Upoważnienie do działania w imieniu misji specjalnej

1. Szef misji specjalnej albo, gdy państwo wysyłające nie mianowało szefa, jeden z przedstawiciela państwa wysyłającego wyznaczony przez nie jest upoważniony do działania w imieniu misji specjalnej i kierowania korespondencji do państwa przyjmującego. Państwo przyjmujące kieruje korespondencję przeznaczoną dla misji specjalnej do szefa misji albo, w braku szefa, do przedstawiciela, o którym wyżej była mowa, bądź bezpośrednio, bądź za pośrednictwem stałej misji dyplomatycznej.

2. Jednakże członek misji specjalnej może być upoważniony przez państwo wysyłające, przez szefa misji specjalnej albo, w braku szefa, przez przedstawiciela, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, bądź do zastępowania szefa misji specjalnej albo wspomnianego przedstawiciela, bądź do dokonywania określonych czynności w imieniu misji.

Art. 15.

Organ państwa przyjmującego, z którym załatwia się sprawy urzędowe

Wszelkie sprawy urzędowe, których załatwienie z państwem przyjmującym państwo wysyłające powierzyło misji specjalnej, powinny być za jego pośrednictwem albo, stosownie do uzgodnienia, z innym organem państwa przyjmującego.

Art. 16.

Zasady pierwszeństwa

1. Gdy na terytorium państwa przyjmującego bądź państwa trzeciego znajdą się jednocześnie dwie lub więcej misji specjalnych, pierwszeństwo pomiędzy tymi misjami określa się, w braku specjalnego porozumienia, według porządku alfabetycznego nazw państw, używanego przez protokół państwa, na którego terytorium te misje się znajdują.

2. O pierwszeństwie pomiędzy dwoma lub więcej misjami specjalnymi, które spotykają się przy okazji ceremonii albo uroczystości, decyduje protokół obowiązujący w państwie przyjmującym.

3. Pomiędzy członkami tej samej misji specjalnej stosuje się takie pierwszeństwo, jakie zostanie zakomunikowane państwu przyjmującemu lub państwu trzeciemu, na którego terytorium spotykają się dwie lub więcej misji specjalnych.

Art. 17.

Siedziba misji specjalnej

1. Misja specjalna ma siedzibę w miejscowości uzgodnionej przez zainteresowane państwa.

2. W braku porozumienia misja specjalna ma siedzibę w miejscowości, w której znajduje się ministerstwo spraw zagranicznych państwa przyjmującego.

3. Jeżeli misja specjalna wypełnia swoje funkcje w różnych miejscowościach, zainteresowane państwa mogą uzgodnić, że będzie ona miała więcej siedzib, spośród których mogą one wybrać siedzibę główną.

Art. 18.

Spotkanie misji specjalnych na terytorium państwa trzeciego

1. Misje specjalne dwu lub więcej państwa mogą spotykać się na terytorium państwa trzeciego jedynie po uzyskaniu wyraźnej zgody tego państwa, które zachowuje prawo jej cofnięcia.

2. Wyrażając swoją zgodę, państwo trzecie może ustalić warunki, które powinny być przestrzegane przez państwa wysyłające.

3. Państwo trzecie korzysta z uprawnień i przyjmuje na siebie obowiązki państwa przyjmującego w odniesieniu do państw wysyłających w zakresie oznaczonym przez siebie przy wyrażaniu zgody.

Art. 19.

Prawo misji specjalnej do używania flagi i godła państwa wysyłającego

1. Misja specjalna ma prawo umieszczania flagi i godła państwa wysyłającego na pomieszczeniach, które zajmuje, oraz na środkach transportu w czasie, gdy są one używane do potrzeb służbowych.

2. Przy wykonywaniu prawa przyznanego niniejszym artykułem należy uwzględniać ustawy, przepisy i zwyczaje państwa przyjmującego.

Art. 20.

Zakończenie funkcji misji specjalnej

1. Funkcje misji specjalnej zostają zakończone w szczególności przez:

a) porozumienie państw zainteresowanych;

b) wypełnienie zadania misji specjalnej;

c) upływ czasu wyznaczonego misji specjalnej, jeśli nie został on wyraźnie przedłużony;

d) powiadomienie przez państwo wysyłające, że kładzie ono kres misji specjalnej albo ją odwołuje;

e) powiadomienie przez państwo przyjmujące, że uważa ono misję specjalną za zakończoną.

2. Samo zerwanie stosunków dyplomatycznych lub konsularnych pomiędzy państwem wysyłającym a państwem przyjmującym nie powoduje zakończenia misji specjalnych istniejących w momencie tego zerwania.

Art. 21.

Status głowy państwa o osobistości wysokiej rangi

1. Głowa państwa wysyłającego, stojąca na czele misji specjalnej, korzysta w państwie przyjmującym lub w państwie trzecim z ułatwień, przywilejów i immunitetów przyznanych przez prawo międzynarodowe głowom państw składających wizytę oficjalną.

2. Szef rządu, minister spraw zagranicznych i inne osobistości wysokiej rangi uczestniczące w misji specjalnej państwa wysyłającego korzystają w państwie przyjmującym lub w państwie trzecim, niezależnie od tego, co przysługuje im na mocy niniejszej konwencji, z ułatwień, przywilejów i immunitetów przyznanych im przez prawo międzynarodowe.

Art. 22.

Ogólne ułatwienia

Państwo przyjmujące powinno przyznać misji specjalnej ułatwienia konieczne do wypełnienia jej funkcji, uwzględniając charakter i zadanie misji specjalnej.

Art. 23.

Pomieszczenia i mieszkania

Jeżeli misja specjalne zwróci się o to do niego z prośbą, państwo przyjmujące powinno dopomóc w uzyskaniu niezbędnych dla niej pomieszczeń oraz odpowiednich mieszkań dla jej członków.

Art. 24.

Zwolnienie pomieszczeń misji specjalnej od opodatkowania

1. W zakresie odpowiadającym charakterowi i czasowi trwania funkcji misji specjalnej państwo wysyłające i członkowie misji specjalnej działający w jej imieniu zwolnieni są od wszelkich podatków i opłat państwowych, regionalnych i komunalnych dotyczących pomieszczeń zajmowanych przez misję specjalną, oprócz tych podatków i opłat, które stanowią wynagrodzenie za świadczenie określonych usług.

2. Zwolnienie od opodatkowania przewidziane w niniejszym artykule nie ma zastosowania do takich podatków i opłat, które według ustawodawstwa państwa przyjmującego obciążają osoby zawierające kontrakty z państwem wysyłającym albo z członkami misji specjalnej.

Art. 25.

Nietykalność pomieszczeń

1. Pomieszczenia, w których zgodnie z niniejszą konwencją misja specjalna ma siedzibę, są nietykalne. Funkcjonariuszom państwa przyjmującego nie wolno wkraczać do nich, chyba że wyrazi na to zgodę szef misji specjalnej albo, stosownie do okoliczności, szef stałej misji dyplomatycznej państwa wysyłającego akredytowanej w państwie przyjmującym. Zgody tej można się domniemywać w razie pożaru albo innej klęski żywiołowej poważnie zagrażające bezpieczeństwu publicznemu i tylko w wypadku, gdy nie jest możliwe uzyskanie zgody szefa misji specjalnej albo, stosownie do okoliczności, szefa misji stałej.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek podejmowania wszelkich odpowiednich kroków dla ochrony pomieszczeń misji specjalnej przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju misji albo uchybieniu jej godności.

3. Pomieszczenia misji specjalnej, ich umeblowanie, inne przedmioty służące do funkcjonowania misji specjalnej oraz jej środki transportu nie mogą być przedmiotem jakiejkolwiek rewizji, rekwizycji, zajęcia albo egzekucji.

Art. 26.

Nietykalność archiwów i dokumentów

Archiwa i dokumenty misji specjalnej są nietykalne w każdym czasie oraz w każdym miejscu, w którym się znajdują. Powinny one, gdy jest to konieczne, mieć widoczne znaki zewnętrzne określające ich charakter.

Art. 27.

Swoboda poruszania się

Z zastrzeżeniem swoich ustaw i przepisów dotyczących stref, do których ze względu na bezpieczeństwo państwa wstęp jest zakazany albo ograniczony, państwo przyjmujące powinno zapewnić wszystkim członkom misji specjalnej swobodę poruszania się i podróżowania na jego terytorium w zakresie niezbędnym dla wypełniania funkcji misji specjalnej.

Art. 28.

Swoboda porozumiewania się

1. Państwo przyjmujące powinno dopuszczać i ochraniać swobodne porozumiewanie się misji specjalnych we wszystkich celach urzędowych. W porozumiewaniu się z rządem państwa wysyłającego, jak również z jego misjami dyplomatycznymi, jego placówkami konsularnymi i innymi jego misjami specjalnymi bądź częściami tej samej misji, niezależnie od tego, gdzie się one znajdują, misja specjalna może używać wszystkich właściwych sposobów porozumiewania się, włączając w to kurierów oraz pisma zakodowane i zaszyfrowane. Jednakże radiową stację nadawczą misja specjalne może zainstalować i używać jej jedynie za zgodą państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędowa misji specjalnej jest nietykalna. Wyrażenie "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję dotyczącą misji specjalnej i jej funkcji.

3. Gdy to jest praktycznie możliwe, misja specjalna powinna posługiwać się środkami porozumiewania się, łącznie z pocztą i kurierem, stałej misji dyplomatycznej państwa wysyłającego.

4. Poczta misji specjalnej nie powinna być otwierana ani zatrzymywana.

5. Przesyłki stanowiące pocztę misji specjalnej powinny mieć widoczne znaki zewnętrzne, określające ich charakter, i mogą zawierać tylko dokumenty albo przedmioty przeznaczone do urzędowego użytku misji specjalnej.

6. Kurier misji specjalnej, który powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument potwierdzający jego stanowisko i określający liczbę przesyłek stanowiących pocztę, powinien być przy wykonywaniu swoich funkcji chroniony przez państwo przyjmujące. Korzysta on z nietykalności osobistej i nie podlega aresztowaniu lub zatrzymaniu w jakiejkolwiek formie.

7. Państwo wysyłające lub misja specjalna mogą wyznaczać kurierów ad hoc misji specjalnej. W takich wypadkach stosowane będą także postanowienia ustępu 6 niniejszego artykułu, z zastrzeżeniem, że wymienione w nim immunitety przestają mieć zastosowanie z chwilą, gdy kurier ad hoc doręczył adresatowi powierzoną sobie pocztę misji specjalnej.

8. Poczta misji specjalnej może być powierzona dowódcy statku lub samolotu cywilnego, udającego się do portu morskiego lub lotniczego, do którego przybycie jest dozwolone. Dowódca ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument wskazujący liczbę przesyłek stanowiących pocztę, ale nie jest on uważany za kuriera misji specjalnej. Po uzgodnieniu z właściwymi władzami misja specjalna może wysłać jednego ze swoich członków dla bezpośredniego i swobodnego odbioru poczty od dowódcy statku lub samolotu.

Art. 29.

Nietykalność osobista

Osoby przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego są nietykalne. Nie podlegają one aresztowaniu ani zatrzymaniu w żadnej formie. Państwo przyjmujące powinno ich traktować z należytym szacunkiem oraz podejmować wszelkie odpowiednie kroki dla zapobieżenia jakiemukolwiek zamachowi na ich osoby, wolność i godność.

Art. 30.

Nietykalność mieszkania prywatnego

1. Prywatne mieszkania przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego korzystają z takiej samej nietykalności i ochrony jak pomieszczenia misji specjalnej.

2. Ich dokumenty, korespondencja oraz, z zastrzeżeniem ustępu 4 artykułu 31, ich mienie korzystają również z nietykalności.

Art. 31.

Immunitet jurysdykcyjny

1. Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego korzystają z immunitetu od jurysdykcji karnej państwa przyjmującego.

2. Korzystają oni również z immunitetu od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej państwa przyjmującego, z wyjątkiem:

a) powództw z zakresu prawa rzeczowego dotyczących prywatnego mienia nieruchomego położonego na terytorium państwa przyjmującego, chyba że dana osoba posiada je w imieniu państwa wysyłającego dla celów misji;

b) powództw dotyczących spadku, w odniesieniu do których dana osoba występuje jako wykonawca, administrator, spadkobierca albo zapisobierca w charakterze osoby prywatnej, a nie w imieniu państwa wysyłającego,

c) powództw dotyczących wszelkiego rodzaju działalności zawodowej albo handlowej, wykonywanej przez daną osobę w państwie przyjmującym poza jej funkcjami urzędowymi;

d) powództw o wynagrodzenie szkody wynikłej na skutek wypadku spowodowanego przez pojazd używany przez daną osobę poza funkcjami urzędowymi.

3. Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego nie są zobowiązani do zeznawania w charakterze świadków.

4. Żadne środki egzekucyjne nie mogą być podejmowane wobec przedstawiciela państwa wysyłającego w misji specjalnej albo członka jej personelu dyplomatycznego, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w punktach a), b), c), i d) ustępu 2 niniejszego artykułu, z zastrzeżeniem jednak, że środki takie mogą być podejmowane bez naruszenia nietykalności jego osoby lub mieszkania.

5. Immunitet jurysdykcyjny przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego nie zwalnia tych osób od jurysdykcji państwa wysyłającego.

Art. 32.

Zwolnienie od przepisów o ubezpieczeniach społecznych

1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3 niniejszego artykułu przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego, w zakresie usług świadczonych na rzecz państwa wysyłającego, nie podlegają przepisom o ubezpieczeniach społecznych, obowiązującym w państwie przyjmującym.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu stosuje się również do osób zatrudnionych wyłącznie w służbie prywatnej przedstawiciela państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego, pod warunkiem:

a) że nie są one obywatelami państwa przyjmującego ani nie mają w nim swojego stałego miejsca zamieszkania i

b) że są objęte przepisami o ubezpieczeniach społecznych, obowiązującymi w państwie wysyłającym albo w państwie trzecim.

3. Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego zatrudniający osoby, do których nie stosuje się zwolnienia przewidzianego w ustępie 2 niniejszego artykułu, powinni przestrzegać obowiązków, jakie przepisy państwa przyjmującego o ubezpieczeniach społecznych nakładają na pracodawcę.

4. Zwolnienie przewidziane w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu nie wyklucza dobrowolnego uczestnictwa w systemie ubezpieczeń społecznych państwa przyjmującego, jeśli państwo to zezwala na takie uczestnictwo.

5. Postanowienie niniejszego artykułu nie naruszają uprzednio zawartych porozumień dwustronnych albo wielostronnych, dotyczących ubezpieczeń społecznych, i nie stają na przeszkodzie zawieraniu w przyszłości takich porozumień.

Art. 33.

Zwolnienie od podatków i opłat

Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego są zwolnieni od wszelkich osobistych lub rzeczowych podatków i opłat państwowych, regionalnych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) tego rodzaju podatków pośrednich, które włączane są zazwyczaj w cenę towarów lub usług;

b) podatków i opłat dotyczących prywatnego mienia nieruchomego, położonego na terytorium państwa przyjmującego, chyba że dane osoba posiada je w imieniu państwa wysyłającego dla celów misji;

c) należności spadkowych pobieranych przez państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 44;

d) podatków i opłat od dochodów prywatnych mających źródło w państwie przyjmującym oraz podatków od kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwach handlowych, położonych w państwie przyjmującym;

e) podatków i opłat pobieranych jako wynagrodzenie za świadczenie określonych usług;

f) należności rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i stemplowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 24.

Art. 34.

Zwolnienie od świadczeń osobistych

Państwo przyjmujące powinno zwolnić przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiego rodzaju służby publicznej oraz od takich świadczeń na rzecz wojska, jak rekwizycje, kontrybucje i zakwaterowanie.

Art. 35.

Zwolnienia celne

1. W ramach ustaw i przepisów, jakie może ono wprowadzić, państwo przyjmujące zezwoli na wwóz i udzieli zwolnienia od wszelkich ceł, opłat i związanych z nimi należności, z wyjątkiem opłat za składowanie, transport i podobne usługi w odniesieniu do:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku urzędowego misji specjalnej;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego.

2. Osobisty bagaż przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego nie podlega rewizji, chyba że istnieją poważne powody do przypuszczenia, iż zawiera on przedmioty nie objęte zwolnieniami określonymi w ustępie 1 niniejszego artykułu albo przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony przez prawo państwa przyjmującego bądź kontrolowany w drodze przepisów o kwarantannie. W takich wypadkach rewizja może być przeprowadzona wyłącznie w obecności danej osoby albo upoważnionego przez nią przedstawiciela.

Art. 36.

Personel administracyjny i techniczny

Członkowie personelu administracyjnego i technicznego misji specjalnej korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 29 do 34, z tym jednak że immunitety od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej państwa przyjmującego, o którym mowa w ustępie 2 artykułu 31, nie stosuje się do czynności dokonanych poza pełnieniem ich obowiązków. Korzystają oni również z przywilejów określonych w ustępie 1 artykułu 35 w odniesieniu do przedmiotów przywiezionych w czasie ich pierwszego przybycia na terytorium państwa przyjmującego.

Art. 37.

Personel służby

Członkowie personelu służby misji specjalnej korzystają z immunitetu od jurysdykcji państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonywanych przy wykonywaniu swoich obowiązków oraz ze zwolnienia od podatków i opłat od wynagrodzenia pobieranego z tytułu zatrudnienia, jak również ze zwolnienia od przypisów o ubezpieczeniach społecznych przewidzianego w artykule 32.

Art. 38.

Personel prywatny

Prywatny personel członków misji specjalnej zwolniony jest od podatków i opłat od wynagrodzenia otrzymywanych z tytułu zatrudnienia. Pod wszelkimi innymi względami może on korzystać z przywilejów i immunitetów jedynie w zakresie przyznanym przez państwo przyjmujące. Jednakże państwo przyjmujące wykonywać powinno swoją jurysdykcję nad tymi osobami w sposób nie powodujący nadmiernych utrudnień w wypełnianiu funkcji misji specjalnej.

Art. 39.

Członkowie rodziny

1. Członkowie rodzin przedstawicieli państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członków jej personelu dyplomatycznego korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 29 do 35, jeżeli towarzyszą oni tym członkom misji specjalnej i pod warunkiem, że nie są obywatelami państwa przyjmującego ani nie mają w nim swojego stałego miejsca zamieszkania.

2. Członkowie rodzin personelu administracyjnego i technicznego misji specjalnej korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w artykule 36, jeżeli towarzyszą oni tym członkom i pod warunkiem, że nie są obywatelami państwa przyjmującego ani nie mają w nim swojego stałego miejsca zamieszkania.

Art. 40.

Obywatele państwa przyjmującego i osoby mające w państwie przyjmującym stałe miejsce zamieszkania

1. Jeżeli dodatkowe przywileje i immunitety nie zostały przyznane przez państwo przyjmujące, przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego, którzy są obywatelami państwa przyjmującego albo mają w nim stałe miejsce zamieszkania, korzystają jedynie z immunitetu jurysdykcyjnego oraz nietykalności w związku z czynnościami urzędowymi dokonywanymi przy wykonywaniu swoich funkcji.

2. Inni członkowie misji specjalnej oraz personelu prywatnego, będący obywatelami państwa przyjmującego albo mający w nim stałe miejsce zamieszkania, korzystają z przywilejów i immunitetów jedynie w takim zakresie, w jakim je im przyzna państwo przyjmujące. Jednakże państwo przyjmujące powinno wykonywać swoją jurysdykcję nad tymi osobami w sposób nie powodujący nadmiernych utrudnień w wypełnianiu funkcji misji specjalnej.

Art. 41.

Zrzeczenie się immunitetu

1. Państwo wysyłające może zrzec się immunitetu jurysdykcyjnego swoich przedstawicieli w misji specjalnej, członków jej personelu dyplomatycznego oraz innych osób korzystających z immunitetu na podstawie artykułów 36 do 40.

2. Zrzeczenie się powinno być zawsze wyraźne.

3. Jeżeli jedna z osób wskazanych w ustępie 1 niniejszego artykułu wszczyna postępowanie, nie może ona już powoływać się na immunitet jurysdykcyjny w odniesieniu do wszystkich powództw wzajemnych związanych bezpośrednio z powództwem głównym.

4. Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego w postępowaniu cywilnym lub administracyjnym nie oznacza zrzeczenia się immunitetu w zakresie egzekucji orzeczenia, do czego konieczne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 42.

Przejazd przez terytorium państwa trzeciego

1. Jeżeli przedstawiciel państwa wysyłającego w misji specjalnej albo członek jej personelu dyplomatycznego przejeżdża przez lub znajduje się na terytorium państwa trzeciego, ażeby objąć swoje funkcje bądź powrócić do państwa wysyłającego, państwo trzecie powinno mu przyznać nietykalność i wszystkie inne immunitety konieczne do zapewnienie jego przejazdu lub powrotu. Dotyczy to również korzystających z przywilejów i immunitetów członków rodziny towarzyszących osobie, o której mowa w niniejszym ustępie, niezależnie od tego, czy podróżują oni wraz z nią, czy też podróżują oddzielnie w celu połączenia się z nią lub powrotu do swojego kraju.

2. W warunkach podobnych do tych, jakie przewidziano w ustępie 1 niniejszego artykułu, państwa trzecie nie powinny utrudniać przejazdu przez swoje terytorium członkom personelu administracyjnego i technicznego albo personelu służby misji oraz członkom ich rodzin.

3. Państwa trzecie powinny zapewnić znajdującej się w tranzycie korespondencji oraz innym formom urzędowego porozumiewania się, łącznie z przesyłkami zakodowanymi i zaszyfrowanymi, taką samą swobodę i ochronę, jaką państwo przyjmujące jest obowiązane zapewniać na podstawie niniejszej konwencji. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 4 niniejszego artykułu, powinny one zapewnić znajdującym się w tranzycie kurierom i poczcie misji specjalnej taką samą nietykalność i taką samą ochronę, jaką państwo przyjmujące powinno zapewniać na podstawie niniejszej konwencji.

4. Państwo trzecie zobowiązane jest przestrzegać swoich zobowiązań w odniesieniu do osób, o których mowa w ustępach 1, 2 i 3 niniejszego artykułu, jedynie wówczas, gdy zostało uprzednio poinformowane, czy to przez zwrócenie się o wizę, czy przez notyfikację, o przejeździe tych osób jako członków misji specjalnej, członków rodziny albo kurierów i nie sprzeciwiło się temu przejazdowi.

5. Zobowiązania państw trzecich na podstawie ustępów 1, 2 i 3 niniejszego artykułu mają również zastosowanie w odniesieniu do osób, o których odpowiednio mowa w tych ustępach, jak również w odniesieniu do urzędowego porozumiewania się misji specjalnej oraz jej poczty, gdy skorzystanie z terytorium państwa trzeciego nastąpiło wskutek siły wyższej.

Art. 43.

Czas trwania przywilejów i immunitetów

1. Każdy członek misji specjalnej korzysta z przywilejów i immunitetów, do których jest uprawniony, od chwili wjazdu na terytorium państwa przyjmującego w celu wypełnienia swoich funkcji w misji specjalnej bądź też, jeśli znajduje się on już na tym terytorium, od chwili powiadomienia o jego mianowaniu ministerstwa spraw zagranicznych albo innego, stosownie do uzgodnienia, organu państwa przyjmującego.

2. Gdy dobiegną końca funkcje członka misji specjalnej, jego przywileje i immunitety ustają zasadniczo z chwilą opuszczenia przez niego terytorium państwa przyjmującego albo upływu odpowiedniego terminu wyznaczonego mu w tym celu, ale do tego czasu trwają nawet w razie zbrojnego konfliktu. Jednakże w odniesieniu do czynności dokonanych przez tego członka przy wypełnianiu jego funkcji immunitet trwa nadal.

3. W razie śmierci członka misji specjalnej, członkom jego rodziny nadal przysługują przywileje i immunitety, z których korzystali, aż do upływu odpowiedniego terminu pozwalającego im na opuszczenie terytorium państwa przyjmującego.

Art. 44.

Mienie członka misji specjalnej albo członka jego rodziny w razie śmierci

1. W razie śmierci członka misji specjalnej albo towarzyszącego mu członka jego rodziny, jeżeli zmarły nie był obywatelem państwa przyjmującego ani nie miał w nim stałego miejsca zamieszkania, państwo przyjmujące powinno zezwolić na wywóz ruchomości zmarłego, z wyjątkiem tych, które zostały nabyte w kraju i których wywóz był w chwili śmierci zabroniony.

2. Nie należy pobierać opłat spadkowych od ruchomości, które znalazły się na terytorium państwa przyjmującego jedynie wskutek obecności w tym państwie zmarłego jako członka misji specjalnej albo rodziny członka misji.

Art. 45.

Ułatwienie wyjazdu z terytorium państwa przyjmującego oraz wywozu archiwów misji specjalnej

1. Państwo przyjmujące powinno, nawet w razie konfliktu zbrojnego, udzielać osobom korzystającym z przywilejów i immunitetów, a nie będącym obywatelami państwa przyjmującego, jak również członkom rodzin tych osób, niezależnie od ich obywatelstwa, ułatwień w celu opuszczenia jego terytorium w możliwie najbliższym terminie. Powinno ono w szczególności, jeśli zajdzie potrzeba, oddać do ich dyspozycji niezbędne środki transportu dla nich samych i dla ich mienia.

2. Państwo przyjmujące powinno udzielić państwu wysyłającemu ułatwień przy wywożeniu z terytorium państwa przyjmującego archiwów misji specjalnej.

Art. 46.

Następstwa zakończenia funkcji misji specjalnej

1. Gdy funkcje misji specjalnej zostają zakończone, państwo przyjmujące powinno szanować i ochraniać pomieszczenia misji specjalnej dopóty, dopóki są one w jej dyspozycji, jak również mienie i archiwa misji specjalnej. Państwo wysyłające powinno wywieźć to mienie i te archiwa w odpowiednim terminie.

2. W razie nieistnienia stosunków dyplomatycznych lub konsularnych między państwem wysyłającym i państwem przyjmującym bądź ich zerwania i jeżeli funkcje misji specjalnej zostały zakończone, państwo wysyłające może, nawet gdy ma miejsce konflikt zbrojny, powierzyć opiekę nad mieniem i archiwum misji specjalnej państwu trzeciemu, na które zgodzi się państwo przyjmujące.

Art. 47.

Poszanowanie ustaw i przepisów państwa przyjmującego i używanie pomieszczeń misji specjalnej

1. Bez uszczerbku dla ich przywilejów i immunitetów wszystkie osoby korzystające z tych przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji mają obowiązek przestrzegania ustaw i przepisów państwa przyjmującego. Mają one również obowiązek niemieszania się do spraw wewnętrznych tego państwa.

2. Pomieszczenia misji specjalnej nie mogą być używane w sposób nie dający się pogodzić z funkcjami misji specjalnej określonymi w niniejszej konwencji, w innych normach powszechnego prawa międzynarodowego albo w specjalnych porozumieniach obowiązujących pomiędzy państwem wysyłającym a państwem przyjmującym.

Art. 48.

Działalność zawodowa lub handlowa

Przedstawiciele państwa wysyłającego w misji specjalnej oraz członkowie jej personelu dyplomatycznego nie powinni prowadzić w państwie przyjmującym działalności zawodowej lub handlowej dla osobistej korzyści.

Art. 49.

Niedopuszczalność dyskryminacji

1. Przy stosowaniu postanowień niniejszej konwencji niedopuszczalna jest jakakolwiek dyskryminacja między państwami.

2. Za dyskryminację nie będzie się jednak uważało:

a) faktu, że państwo przyjmujące stosuje z ograniczeniami którekolwiek z postanowień niniejszej konwencji, ponieważ postanowienie to jest w taki sposób stosowane wobec jego misji specjalnej w państwie wysyłającym,

b) faktu, że państwo w drodze zwyczaju lub porozumienia zmieniają między sobą zakres ułatwień, przywilejów i immunitetów dla swoich misji specjalnych, chociaż taka zmiana nie jest stosowana wobec innych państw, pod warunkiem że nie jest ona nie do pogodzenia z przedmiotem i celem niniejszej konwencji i że nie ogranicza korzystania z uprawnień ani wykonywania zobowiązań przez państwa trzecie.

Art. 50.

Podpisanie

Dla wszystkich państw-członków Organizacji Narodów Zjednoczonych lub którejkolwiek z organizacji wyspecjalizowanych albo Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, jak również dla każdego państwa będącego stroną Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości oraz każdego innego państwa zaproszonego przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, aby stało się stroną konwencji, niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu do dnia 31 grudnia 1970 r. w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Art. 51.

Ratyfikacja

Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne będą składane Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Art. 52.

Przystąpienie

Niniejsza konwencja będzie otwarta do przystąpienia dla każdego państwa należącego do jednej z kategorii wymienionych w artykule 50. Dokumenty przystąpienia będą składane Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Art. 53.

Wejście w życie

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie trzydziestego dnia od daty złożenia Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych dwudziestego drugiego dokumentu ratyfikacji lub dokumentu przystąpienia.

2. W stosunku do każdego państwa ratyfikującego konwencję lub przystępującego do niej po złożeniu dwudziestego drugiego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia konwencji wejdzie w życie trzydziestego dnia od złożenia przez to państwo jego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia.

Art. 54.

Powiadamianie przez depozytariusza

Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych będzie powiadamiał wszystkie państwa należące do jednej z kategorii wymienionych w artykule 50:

a) o składaniu podpisów pod niniejszą konwencją i o składaniu dokumentów ratyfikacyjnych lub dokumentów przystąpienia zgodnie z artykułami 50, 51 i 52;

b) o dniu wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 53.

Art. 55.

Teksty autentyczne

Oryginał niniejszej konwencji, której teksty angielski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski są jednakowo autentyczne, zostanie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który prześle jego uwierzytelnione odpisy wszystkim państwom należącym do jednej z kategorii wymienionych w artykule 50.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszą konwencję, która została otwarta do podpisu w Nowym Jorku dnia 16 grudnia 1969 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 4 listopada 1985 r.
w sprawie książki kontroli sanitarnej.

Na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 12, poz. 49) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Każdy zakład pracy (statek) jest obowiązany posiadać książkę kontroli sanitarnej.

2. W razie gdy poszczególne działy lub oddziały zakładu pracy znajdują się poza jego siedzibą lub w różnych obiektach w tej samej miejscowości, każdy dział (oddział) jest obowiązany posiadać osobną książkę kontroli sanitarnej.

3. Wzór książki kontroli sanitarnej określa załącznik do rozporządzenia.

ż 2. 1. Książka kontroli sanitarnej jest prowadzona w formie zeszytu liczącego nie mniej niż 20 ponumerowanych stron.

2. Książka kontroli sanitarnej podlega oparafowaniu oraz opieczętowaniu na pierwszej i ostatniej stronie przez właściwego ze względu na siedzibę zakładu pracy (działu, oddziału) lub siedzibę armatora państwowego terenowego (portowego) inspektora sanitarnego.

3. Książka kontroli sanitarnej powinna być okazywana na każde żądanie organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także innych organów uprawnionych na podstawie odrębnych przepisów do przeprowadzania kontroli przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych.

ż 3. 1. Organ, o którym mowa w ż 2 ust. 3, przeprowadzając kontrolę, dokonuje wpisu do książki kontroli sanitarnej.

2. Wpis do książki kontroli sanitarnej powinien zawierać w szczególności następujące dane:

1) imię, nazwisko i stanowisko służbowe osoby, która przeprowadziła kontrolę,

2) datę i godzinę kontroli,

3) stwierdzone naruszenie wymagań higienicznych i zdrowotnych,

4) wydane doraźne zalecenia, uwagi i wnioski oraz terminy ich wykonania,

5) podpis osoby przeprowadzającej kontrolę.

3. Pod wpisem dokonanym w książce kontroli sanitarnej kierownik zakładu pracy (statku) lub wyznaczony przez niego pracownik jest obowiązany złożyć podpis.

4. Wpis, o którym mowa w ust. 2, nie może zastąpić sporządzenia protokołu kontroli, jeżeli stwierdzone naruszenie wymagań higienicznych i zdrowotnych uzasadnia wydanie decyzji administracyjnej lub wszczęcie postępowania egzekucyjnego w administracji. O sporządzeniu protokołu należy zamieścić informację w książce kontroli sanitarnej.

ż 4. O usunięciu stwierdzonego naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych kierownik zakładu pracy (statku) jest obowiązany zawiadomić organ, który przeprowadził kontrolę, nie później niż w ciągu 3 dni od daty wyznaczonego terminu.

ż 5. Przepisy ż 2 ust. 3, ż 3 ust. 1 oraz ż 4 stosuje się odpowiednio do pracownika stacji sanitarno-epidemiologicznej, upoważnionego do wykonywania czynności kontrolnych w imieniu państwowego inspektora sanitarnego.

ż 6. Traci moc zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 1954 r. w sprawie książek kontroli sanitarnej (Monitor Polski z 1955 r. Nr 3, poz. 42).

ż 7. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 listopada 1985 r. (poz. 289)

(strona pierwsza) KSIĄŻKA KONTROLI SANITARNEJ ........................................................................................ (nazwa i adres zakładu pracy (statku) ........................................................................................ (nazwa i adres organu sprawującego bezpośredni nadzór nad zakładem) ........................................................................................ (nazwa i adres organu założycielskiego) Strony parzyste (2, 4, 6, 8 itd.) +--------------------------------------------------------------------------------------+ |Data i godzina|Nazwisko i stanowisko służbowe| Stwierdzone naruszenie wymagań | | kontroli | osoby kontrolującej | higienicznych i zdrowotnych lub | | | | numer i data protokołu kontroli | +--------------+------------------------------+----------------------------------------| | | | | | | | | | | | | +--------------+------------------------------+----------------------------------------+
Strony nieparzyste (3, 5, 7, 9 itd.) +--------------------------------------------------------------------------------------+ |Wydane zalecenia, uwagi, wnioski| Podpisy |Wyniki kontroli wykonania | | oraz terminy ich wykonania. +------------------------| zalecenia (wniosku), | | Informacja o sporządzeniu | osoby |kierownika|uwzględnienia opinii,data i | | protokołu |kontrolującej| | podpis osoby kontrolującej | +--------------------------------+-------------+----------+----------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------+-------------+----------+----------------------------+
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI
z dnia 27 listopada 1985 r.
w sprawie szczególnych warunków przewozu koleją zwłok i szczątków zwłok ludzkich.

Na podstawie art. 36 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. Nr 53 poz. 272) zarządza się, co następuje:

ż 1. Kolej przyjmuje do przewozu zwłoki lub szczątki zwłok ludzkich nie później niż na 6 godzin przed odejściem pociągu ze stacji nadania będącej stacją początkową pociągu albo co najmniej na dwanaście godzin przed planowanym odejściem ze stacji nadania innego pociągu, do którego może być włączony wagon z wymienioną przesyłką.

ż 2. Kolej przewozi zwłoki i szczątki zwłok ludzkich wyłącznie w terminie przewozu przesyłek pospiesznych.

ż 3. Do listu przewozowego na przesyłkę zwłok lub szczątków zwłok ludzkich nadawca dołącza świadectwo zgonu oraz zezwolenie na przewóz, wydane przez właściwy terenowy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

ż 4. Zwłoki przewozi się w trumnie, a szczątki zwłok ludzkich - w urnie, opatrzonych pieczęcią organu wymienionego w ż 3.

ż 5. Zwłoki lub szczątki zwłok ludzkich kolej przewozi w wagonach krytych.

ż 6. Do jednego wagonu może być załadowanych kilka trumien oraz urn, nadanych do przewozu na podstawie jednego listu przewozowego.

ż 7. Jeżeli w czasie przewozu nastąpiło uszkodzenie trumny lub urny w wagonie, kolej zawiadamia o tym organ, o którym mowa w ż 3, i postępuje według jego dyspozycji.

ż 8. 1. Termin wyładowania trumny lub urny z wagonu wynosi 2 godziny.

2. O zwłoce w odbiorze przesyłki lub o przeszkodzie w wydaniu kolej zawiadamia organ wymieniony w ż 3 i postępuje według jego dyspozycji.

ż 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI
z dnia 27 listopada 1985 r.
w sprawie szczególnych warunków przewozu koleją żywych zwierząt.

Na podstawie art. 36 ust. 2 pkt. 2 lit. d) ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. Nr 53, poz. 272) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Kolej przewozi przesyłki żywych zwierząt tylko między wskazanymi w taryfie stacjami dostosowanymi do odprawy takich przesyłek i pod opieką dozorcy wyznaczonego przez nadawcę.

2. Nadanie do przewozu dzikich zwierząt nadawca w każdym przypadku uzgadnia z koleją.

3. Kolej przewozi zwierzęta wyłącznie w terminie przewozu przesyłek pospiesznych.

ż 2. Kolej opracowuje wspólnie z nadawcami okresowe harmonogramy przewozu zwierząt, określając stacje nadania zwierząt, sposób ich przewozu oraz liczbę wagonów potrzebnych do przewozu w poszczególnych dniach.

ż 3. 1. Zwierzęta podlegają badaniu lekarsko-weterynaryjnemu w czasie ładowania do wagonu na stacji nadania.

2. Stosownie do dyspozycji terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw weterynarii stopnia wojewódzkiego, zwanego dalej "organem weterynaryjnym", zwierzęta podlegają badaniu również przy wyładowaniu z wagonu na stacji przeznaczenia. Drób badany jest przy wyładowaniu z wagonu również w przypadku, gdy od czasu badania przy załadunku do chwili wyładowania upłynęły więcej niż 24 godziny.

3. O zamierzonym ładowaniu do wagonu lub wyładowaniu z wagonu zwierząt podlegających badaniu zawiadamiają lekarza weterynarii upoważnionego przez organ weterynaryjny, zwanego dalej "upoważnionym lekarzem weterynarii", najpóźniej na 24 godziny przed ładowaniem - nadawca i przed wyładowaniem - odbiorca, wzywając go do zbadania zwierząt i kontroli wagonu.

4. Kolej nie przyjmuje do przewozu zwierząt, które upoważniony lekarz weterynarii uznał za nie nadające się do przewozu ze względów sanitarno-weterynaryjnych.

5. Jeżeli upoważniony lekarz weterynarii nie przybędzie do badania zwierząt, a nie ma wśród nich sztuk padłych, kolej umożliwia ładowanie zwierząt do wagonu lub ich wyładowanie z wagonu, o czym stwierdza w rubryce "Uwagi kolei" listu przewozowego oraz w świadectwie zdrowia lub w świadectwie miejsca pochodzenia zwierząt i zawiadamia organ weterynaryjny.

ż 4. Nadawca składając list przewozowy przedstawia kolei urzędowe świadectwo zdrowia zwierząt, a przy przesyłkach przewożonych w komunikacji krajowej - dodatkowo świadectwo stwierdzające miejsce pochodzenia zwierząt.

ż 5. 1. Zwierzęta przewozi się w odpowiednio wyposażonych wagonach krytych z pudłem drewnianym z izolacją dachu lub blaszanym z izolacją ścian i dachu.

2. Wagony podstawione do przewozu zwierząt powinny być kontrolowane przez upoważnionego lekarza weterynarii. W razie uznania przez lekarza, że wagon nie nadaje się do przewozu zwierząt, kolej podstawia na żądanie nadawcy inny wagon.

ż 6. Jeżeli organ weterynaryjny zakazał przewozu zwierząt, zawiesza się ich przyjmowanie do przewozu, a z już przyjętymi postępuje się zgodnie z dyspozycją tego organu.

ż 7. 1. Nadawca powinien nakarmić i napoić zwierzęta przed ładowaniem do wagonu. W czasie przewozu zwierzęta poi dozorca.

2. Kolej zapewnia sprawne działanie urządzeń do pojenia zwierząt, zainstalowanych na wyznaczonych stacjach.

ż 8. W razie zarządzenia przez organ weterynaryjny kontroli zwierząt przyjętych do przewozu, kontrolę tę przeprowadza się na stacjach wyznaczonych przez kolej.

ż 9. 1. O ujawnieniu choroby zwierząt, padnięciu, dobiciu lub potrzebie usunięcia zwierząt z wagonu, dozorca niezwłocznie zawiadamia kolej na piśmie.

2. Otrzymaną od dozorcy wiadomość o objawach choroby zaraźliwej kolej przekazuje telefonicznie lub telegraficznie upoważnionemu lekarzowi weterynarii, który określi dalszy sposób postępowania ze zwierzętami. W braku na miejscu upoważnionego lekarza weterynarii, kolej przewozi przesyłkę do najbliższej stacji na drodze do stacji przeznaczenia, będącej siedzibą upoważnionego lekarza weterynarii, o czym uprzedza go telefonicznie lub telegraficznie.

3. Zwierzęta chore lecz nie wykazujące objawów choroby zaraźliwej, oraz zwierzęta dobite z konieczności lub padłe w czasie przewozu podlegają odładowaniu z wagonu na żądanie dozorcy lub upoważnionego lekarza weterynarii na stacji położonej najbliżej zakładu mięsnego lub utylizacyjnego, który będzie w stanie odebrać je we własnym zakresie. Stację taką kierownikowi pociągu wskazuje dozorca.

ż 10. 1. Przesyłki zwierząt kolej wydaje w pierwszej kolejności, w miarę możliwości w ciągu całej doby.

2. Po wyładowaniu zwierząt z wagonu odbiorca zwraca kolei wagon zamknięty w stanie nadającym się natychmiast do odkażenia, tj. oczyszczony ze ściółki i nawozu.

ż 11. 1. Zwierzęta wywożone za granicę podlegają kontroli weterynaryjnej także na stacji granicznej; wynik kontroli stwierdza się w urzędowym świadectwie zdrowia.

2. Zwierzęta przewożone w komunikacji międzynarodowej wyładowuje się z wagonu, przeładowuje lub doładowuje w czasie przewozu za zgodą upoważnionego lekarza weterynarii. W razie konieczności przeładowania zwierząt należy poddać je kontroli weterynaryjnej, której wynik stwierdza się w urzędowym świadectwie zdrowia.

3. W razie zawiadomienia o padnięciu lub dobiciu z konieczności zwierzęcia w czasie przewozu na drodze od stacji nadania do stacji granicznej, należy sztukę padłą (dobitą) wyładować z wagonu między godziną 8.00 a 15.00 na stacjach wyznaczonych do kontroli weterynaryjnej, a w późniejszym czasie - tylko w razie gdy upoważniony lekarz weterynarii może przybyć na stację przed zapadnięciem zmroku. Wyładowania z wagonu padłego (dobitego) zwierzęcia należy dokonać w obecności upoważnionego lekarza weterynarii, który potwierdza wyładowanie w urzędowym świadectwie zdrowia, wydanym przy nadaniu przesyłki, z podaniem dokładnego opisu i wskazaniem znaków rozpoznawczych zwierzęcia oraz przyczyny padnięcia (dobicia).

4. Zwierzęta przywożone z zagranicy podlegają na stacji granicznej kontroli weterynaryjnej, której wynik stwierdza się w urzędowym świadectwie zdrowia, wydanym przy nadaniu przesyłki zwierząt. Upoważniony lekarz weterynarii może wstrzymać przewóz przesyłki na stacji granicznej, wskazując sposób postępowania z zatrzymaną przesyłką.

5. Zwierzęta przywiezione z zagranicy wydaje się po przeprowadzeniu kontroli weterynaryjnej.

6. Do przewozu zwierząt na drodze od wejściowej stacji granicznej do stacji przeznaczenia stosuje się odpowiednio ust. 3.

7. Przesyłki zwierząt przewożone tranzytem podlegają kontroli weterynaryjnej na stacji granicznej, z zastosowaniem odpowiednio ust. 3 i 4.

ż 12. Szczególne warunki związane z przewozem zwierząt, jak:

1) zamawianie wagonów do przewozu zwierząt,

2) sporządzanie listów przewozowych,

3) szczegółowe obowiązki stron przy odprawie i przewozie zwierząt,

4) ładowanie,

5) inne warunki konieczne do sprawnego i bezpiecznego przewozu,

- określa regulamin.

ż 13. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Libijską Arabską Dżamahiriją Ludowo-Socjalistyczną podpisana w Trypolisie
dnia 16 czerwca 1982 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 czerwca 1982 r. została podpisana w Trypolisie Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Libijską Arabską Dżamahiriją Ludowo-Socjalistyczną o następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Libijską Arabską Dżamahiriją Ludowo-Socjalistyczną

Polska Rzeczpospolita Ludowa

i Libijska Arabska Dżamahirija Ludowo-Socjalistyczna,

kierując się pragnieniem umocnienia przyjaznych stosunków pomiędzy obydwoma krajami w oparciu o zasady wzajemnego poszanowania suwerenności, równości, nieingerencji w sprawy wewnętrzne i wzajemnych korzyści, oraz dążąc do polepszenia i dalszego rozwoju wzajemnych stosunków konsularnych,

uzgodniły co następuje:

CZĘŚĆ I
Definicje.

Art. 1.
1. W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat (biuro konsularne) lub wicekonsulat i każdą agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych w uzgodnionych granicach tego okręgu;

c) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, włącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

e) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne lub techniczne oraz osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego (biura konsularnego);

f) "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych i pracowników konsularnych;

g) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

h) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców, a także jego krewnych, pod warunkiem że pozostają oni na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

i) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego, bez względu na to czyją są własnością, włącznie z rezydencją kierownika urzędu konsularnego;

j) "archiwa urzędu konsularnego" oznacza wszelkie pisma, dokumenty, pieczęcie, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetyczne i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich ochrony i przechowywania;

k) "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji;

l) "statek Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę pływającą, upoważnioną do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego i zarejestrowaną w tym Państwie, z wyjątkiem okrętów wojennych;

m) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej.

CZĘŚĆ II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników konsularnych.

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za jego zgodą.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane na podstawie porozumienia między Państwem wysyłającym i Państwem przyjmującym.

3. Późniejsze zmiany siedziby urzędu konsularnego, jego klasy lub okręgu konsularnego będą dokonywane w drodze porozumienia między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym.

Art. 3.
1. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji po przedstawieniu listów komisyjnych i po udzieleniu exequatur przez Państwo przyjmujące.

2. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne Ministerstwu Spraw Zagranicznych (Biuru Ludowemu do Spraw Łączności z Zagranicą) Państwa przyjmującego w drodze dyplomatycznej.

3. Listy komisyjne zawierają imiona, nazwisko i stopień kierownika urzędu konsularnego, jak również określenie okręgu konsularnego i siedziby urzędu konsularnego.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim wypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 4.
Państwo przyjmujące może w każdej chwili, bez obowiązku uzasadniania swojej decyzji, powiadomić w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające o tym, że exequatur lub inne upoważnienie udzielone kierownikowi urzędu konsularnego zostało cofnięte albo że urzędnik konsularny lub pracownik konsularny został uznany za persona non grata. W tym wypadku Państwo wysyłające powinno odwołać taką osobę, jeżeli przystąpiła już do wykonywania funkcji. Jeżeli Państwo wysyłające nie wypełni w rozsądnym terminie tego obowiązku, Państwo przyjmujące może przestać uznawać taką osobę za członka urzędu konsularnego.

Art. 5.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego urzędnika konsularnego jednego ze swych urzędów konsularnych w Państwie przyjmującym albo członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego (biura ludowego) w tym Państwie; nazwisko tej osoby będzie uprzednio notyfikowane, odpowiednio Ministerstwu Spraw Zagranicznych lub Biuru Ludowemu do Spraw Łączności z Zagranicą Państwa przyjmującego.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. W razie powierzenia funkcji konsularnych w myśl ustępu 1 jednemu z członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 6.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące niezwłocznie zawiadomi o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków, aby umożliwić mu wykonywanie funkcji urzędowych oraz korzystanie z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 7.
Urzędnikami konsularnymi mogą być jedynie obywatele Państwa wysyłającego nie mający w Państwie przyjmującym miejsca pobytu stałego i nie wykonujący w tym Państwie, poza swoimi funkcjami urzędowymi, żadnej innej działalności o charakterze zarobkowym.

Art. 8.
1. Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiednio - Biuro Ludowe do Spraw Łączności z Zagranicą, Państwa przyjmującego będzie powiadamiane na piśmie o:

a) nominacji członków urzędu konsularnego, ich przybyciu do urzędu konsularnego po mianowaniu, ich ostatecznym wyjeździe lub o zakończeniu funkcji oraz o wszystkich dalszych zmianach, mających wpływ na ich status, które mogą powstać w czasie ich zatrudnienia w urzędzie konsularnym;

b) przybyciu i ostatecznym wyjeździe członka rodziny oraz o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybyciu i ostatecznym wyjeździe członków personelu prywatnego oraz o zakończeniu ich służby;

d) zatrudnieniu i zwolnieniu osób zamieszkałych w Państwie przyjmującym jako pracowników konsularnych lub członków personelu prywatnego.

2. O przybyciu i ostatecznym wyjeździe należy powiadomić w miarę możliwości odpowiednio wcześniej.

Art. 9.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stopień.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu prywatnego, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają w tym Państwie miejsca pobytu stałego.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodzin.

CZĘŚĆ III
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 10.
1. Państwo przyjmujące udzieli urzędowi konsularnemu wszelkich ułatwień w wykonywaniu jego funkcji i zastosuje odpowiednie środki w tym celu, aby członkowie urzędu konsularnego mogli wykonywać swą działalność urzędową oraz korzystać z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należytym szacunkiem i zastosuje wszelkie odpowiednie środki dla ochrony ich wolności lub godności.

Art. 11.
1. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem w języku Państwa wysyłającego i języku Państwa przyjmującego, oznaczającym urząd konsularny, może być umieszczone na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, i na rezydencji kierownika tego urzędu.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, na rezydencji kierownika urzędu konsularnego, a także na jego środkach transportu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

Art. 12.
Państwo przyjmujące ułatwi Państwu wysyłającemu, zgodnie ze swoimi ustawami i innymi przepisami, uzyskanie pomieszczeń niezbędnych dla urzędu konsularnego, a w razie potrzeby - również odpowiednich mieszkań dla członków urzędu konsularnego.

Art. 13.
Państwo wysyłające ma prawo, na warunkach przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego:

a) nabywać na własność, posiadać lub użytkować tereny, budynki lub części budynków, z przeznaczeniem na siedziby urzędu konsularnego, na rezydencję kierownika urzędu konsularnego lub na mieszkania innych członków urzędu konsularnego;

b) budować lub przystosowywać w tych samych celach budynki na nabytych terenach;

c) przenosić prawa własności terenów, budynków lub części budynków w ten sposób nabytych lub zbudowanych.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do przepisów i ograniczeń w zakresie prawa budowlanego, urbanistyki i ochrony zabytków.

Art. 14.
1. Organy Państwa przyjmującego nie mogą wkraczać do pomieszczeń konsularnych oraz mieszkań urzędników konsularnych bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym albo osoby wyznaczonej przez jednego z nich.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek przedsięwzięcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

Art. 15.
Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego i jego środki transportu nie podlegają żadnej formie rekwizycji dla celów obrony narodowej lub użyteczności publicznej.

Art. 16.
1. Pomieszczenia konsularne, a także mieszkania członków urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są wolne od wszelkich państwowych, terenowych lub komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie usług.

2. Zwolnień wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z przedstawicielem Państwa wysyłającego.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się również do środków transportu będących własnością Państwa wysyłającego i przeznaczonych dla celów urzędu konsularnego.

Art. 17.
Archiwa oraz korespondencja urzędowa urzędu konsularnego są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 18.
1. Państwo przyjmujące zezwala na swobodne porozumiewanie się urzędu konsularnego we wszelkich sprawach urzędowych. Urząd konsularny ma prawo do swobodnego porozumiewania się ze swym rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują. W tym celu urząd konsularny może używać wszelkich zwyczajnych środków łączności, szyfrów i kodów, a także kurierów dyplomatycznych lub konsularnych.

2. Urząd konsularny może za zgodą Państwa przyjmującego zainstalować nadajnik radiowy i używać go.

3. Niezależnie od rodzaju środka łączności korespondencja urzędowa i bagaż konsularny są w pełni nietykalne i nie podlegają zatrzymaniu lub otwarciu przez władze Państwa przyjmującego, pod warunkiem że mają wyraźne zewnętrzne oznakowania wskazujące na ich urzędowy charakter.

4. Kurierzy konsularni Państwa wysyłającego korzystają na terytorium Państwa przyjmującego z tych samych praw i immunitetów, jakie przysługują kurierom dyplomatycznym.

5. Kapitanowi statku lub statku powietrznego może być powierzony bagaż konsularny. Kapitan będzie zaopatrzony w dokument urzędowy, stwierdzający liczbę paczek stanowiących bagaż konsularny; nie uważa się go jednak za kuriera. Urzędnik konsularny może bezpośrednio swobodnie odebrać lub przekazać bagaż konsularny kapitanowi statku lub samolotu.

Art. 19.
1. Urzędnicy konsularni są zwolnieni od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego. Korzystają oni z nietykalności osobistej i nie podlegają zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

2. Postanowienia ustępu 1 mają zastosowanie do pracowników konsularnych w odniesieniu do ich czynności związanych z wykonywaniem obowiązków urzędowych. Nie podlegają oni zatrzymaniu, aresztowaniu lub ograniczeniu wolności osobistej, z wyjątkiem popełnienia przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat pięciu albo karą surowszą, bądź w wykonywaniu prawomocnego wyroku za tego rodzaju przestępstwo. W takich wypadkach właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego.

3. Postępowanie karne, o którym mowa w ustępie 2, będzie prowadzone w sposób możliwie najmniej utrudniający wykonywanie obowiązków urzędowych pracownikowi konsularnemu.

4. Postanowień ustępów 1 i 2 nie stosuje się do spraw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez członka urzędu konsularnego umowy, w której nie występował on jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd, statek lub statek powietrzny;

c) dotyczących spadków, w których członek urzędu konsularnego występuje jako osoba prywatna.

Art. 20.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego. Jeżeli członek urzędu konsularnego odmawia stawienia się lub złożenia zeznań, nie można wobec niego stosować żadnego środka przymusu ani sankcji. Pracownicy konsularni nie mogą odmówić złożenia zeznań, z wyjątkiem wypadków określonych w ustępie 3.

2. Organ Państwa przyjmującego, wzywający członka urzędu konsularnego do złożenia zeznań, nie powinien utrudniać wykonywania jego obowiązków urzędowych. Może odebrać takie zeznanie od członka urzędu konsularnego w urzędzie konsularnym, rezydencji, lub w jego mieszkaniu albo przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych obowiązków urzędowych ani do przedstawiania urzędowej korespondencji lub innych dokumentów z archiwów konsularnych. Postanowienie to ma również zastosowanie do członków rodzin członków urzędu konsularnego w odniesieniu do faktów związanych z działalnością urzędu konsularnego.

4. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do udzielenia opinii jako rzeczoznawcy prawa Państwa wysyłającego.

Art. 21.
Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 19 i 20. To zrzeczenie się będzie zawsze wyraźne i zakomunikowane Państwu przyjmującemu na piśmie.

Wszczęcie przez członka urzędu konsularnego postępowania w przypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet przewidziany w artykułach 19 i 20 w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

Zrzeczenie się immunitetu od jurysdykcji w odniesieniu do postępowania cywilnego lub administracyjnego nie jest uważane za zrzeczenie się immunitetu w stosunku do środków wykonania orzeczenia. W stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 22.
Członkowie urzędu konsularnego, jak również członkowie rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej są zwolnieni w Państwie przyjmującym od wszelkich obowiązkowych świadczeń i od wszelkich innych obowiązków o charakterze publicznym i wojskowym.

Art. 23.
Członkowie urzędu konsularnego i członkowie ich rodzin zwolnieni są od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt i zezwoleń na zatrudnienie oraz innych formalności dotyczących cudzoziemców.

Art. 24.
1. Członkowie urzędu konsularnego są zwolnieni od wszelkich podatków i opłat, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich, które normalnie wliczane są w cenę towarów lub usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

c) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące z zastrzeżeniem postanowień artykułu 26;

d) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju prywatnych dochodów, mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

e) opłat pobieranych za świadczenie usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 16.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których płace nie są zwolnione od podatku od wynagrodzeń w Państwie przyjmującym, będą wypełniać obowiązki nakładane przez przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych.

Art. 25.
1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędnika konsularnego lub członków jego rodziny, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do urządzenia się, w tym również środków transportu.

2. Przedmioty określone w ustępie 1 zwolnione są od rewizji w takim samym zakresie jak przedmioty przeznaczone do użytku służbowego przedstawicielstwa dyplomatycznego oraz osobistego członka personelu dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

Art. 26.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny, Państwo przyjmujące:

a) zezwoli na wywóz ruchomego mienia pozostałego po osobie zmarłej, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci;

b) nie będzie pobierać podatków spadkowych ani podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem w tym Państwie osoby zmarłej jako członka urzędu konsularnego lub jako członka jego rodziny.

Art. 27.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Art. 28.
Członkowie urzędu konsularnego oraz członkowie ich rodzin obowiązani są przestrzegać przepisów Państwa przyjmującego dotyczących ubezpieczeń od odpowiedzialności cywilnej wobec osób trzecich za szkody powstałe na skutek użytkowania środków transportu.

Art. 29.
Członkowie rodzin członka urzędu konsularnego korzystają z przywilejów i immunitetów przyznanych w niniejszej konwencji członkom urzędu konsularnego, pod warunkiem że nie są obywatelami Państwa przyjmującego, nie mają miejsca pobytu stałego w tym Państwie ani nie wykonują w nim działalności zarobkowej.

Art. 30.
Pracownicy konsularni, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce pobytu stałego w tym Państwie, nie korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem wynikających z artykułu 20 ustęp 3.

CZĘŚĆ IV
Funkcje urzędu konsularnego.

Art. 31.
Urząd konsularny jest powołany do popierania we wszelkich formach, rozwoju stosunków ekonomicznych, handlowych, kulturalnych i naukowych oraz turystyki między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, przyczyniania się w każdy inny sposób do rozwoju przyjaznych stosunków między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz ochrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli.

Art. 32.
1. Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym. Jednakże za zgodą Państwa przyjmującego może wykonywać je również poza tym okręgiem.

2. Przy wykonywaniu funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów okręgu konsularnego;

b) właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 33.
1. Urzędnik konsularny ma prawo zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 34.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

b) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian, a także unieważniać;

c) udzielać wiz.

Art. 35.
1. Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem, że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego tego wymagają.

Właściwe organy Państwa przyjmującego informują niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zawarci małżeństwa przez obywatela Państwa wysyłającego, przekazując z urzędu i bezpłatnie urzędnikowi konsularnemu odpis aktu zawarcia małżeństwa.

Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw, rozwodów i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie, będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego, dotyczących obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 36.
1. Urzędnik konsularny ma prawo.

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty, stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego, dokonane zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa;

c) tłumaczyć dokumenty i poświadczać zgodność tłumaczeń;

d) sporządzać i uwierzytelniać umowy, które zawierają między sobą obywatele Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości;

e) legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczać odpisy i wyciągi z tych dokumentów;

f) sporządzać i uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, jeżeli te umowy odnoszą się do mienia ruchomego lub praw istniejących w Państwie wysyłającym i wywołują skutki prawne wyłącznie w tym Państwie;

g) wydawać dokumenty pochodzenia towarów;

h) ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw, obowiązków lub interesów obywateli Państwa wysyłającego.

2. Dokumenty, wymienione w ustępie 1, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urząd konsularny Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty urzędowe lub urzędowo uwierzytelnione lub poświadczone oraz mają taką samą moc dowodową i wywołują takie same skutki jak dokumenty zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli treść ich nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 37.
1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze i przedmioty wartościowe od obywateli Państwa wysyłającego, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować, w celu przekazania osobom uprawnionym, przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.

Art. 38.
Urzędnik konsularny ma prawo, na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego, przyjmować od obywateli Państwa wysyłającego dobrowolne zeznania w charakterze stron, świadków lub biegłych oraz doręczać im pisma sądowe i pozasądowe. Przy wykonywaniu tych czynności nie wolno stosować ani grozić stosowaniem środków przymusu.

Art. 39.
1. Właściwe organy państwa przyjmującego powiadamiają urząd konsularny o potrzebie ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem Państwa wysyłającego mającym miejsce stałego pobytu na terytorium Państwa przyjmującego. Urzędnik konsularny, po powzięciu wiadomości, będzie współdziałać w tych sprawach z właściwymi organami Państwa przyjmującego, a w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

Art. 40.
Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady i w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.

Art. 41.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym przypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego. Powiadomienie to będzie dokonane najpóźniej czwartego dnia po dniu, w którym zastosowano te środki. Właściwe organy Państwa przyjmującego są obowiązane ułatwić takiej osobie jak najszybsze nawiązanie kontaktu z urzędem konsularnym.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu pomocy w zorganizowaniu obrony. Ma on również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, odbywającego karę pozbawienia wolności. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą urzędnikowi konsularnemu prawa widzenia się z takim obywatelem najpóźniej siódmego dnia po dniu, w którym miało miejsce zatrzymanie, aresztowanie lub pozbawienie wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, a następnie w rozsądnych okresach.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach, które im przysługują zgodnie z tymi postanowieniami.

4. Uprawnienia, określone w niniejszym artykule, będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.

Art. 42.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 43.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego i przekażą mu bezpłatnie odpis aktu zgonu.

Art. 44.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, jak również o otwarciu spadku, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel Państwa wysyłającego powołany jest do spadku jako spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą odpowiednie środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla zabezpieczenia spadku oraz przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu, jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich posiadanych informacji dotyczących spadku, miejsca pobytu osób uprawnionych do spadku, wartości i składu masy spadkowej, włącznie z kwotami pochodzącymi z tytułu ubezpieczeń społecznych, zarobków i polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o terminie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub stadium, w jakim ono się znajduje.

3. Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawiania pełnomocnictwa, do reprezentowania, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela - przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego - obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił swojego pełnomocnika.

4. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się:

a) zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, podjęcia środków zabezpieczenia spadku, w tym wyznaczenia kuratora spadku, jak również uczestniczyć w tych czynnościach;

b) sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia o dacie ustalonej dla tej sprzedaży, aby mógł być obecny.

5. Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.

6. W razie gdy wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny będzie mógł zwrócić się, aby mienie spadkowe zostało mu przekazane. Będzie on miał wówczas prawo przekazania go osobom uprawnionym.

7. Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, oraz otrzymania sum, które przypadają uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.

8. Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego stosownie do postanowień ustępów 5-7 może być dokonane jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 45.
1. W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego, nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim zostaną zabezpieczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, a następnie przekazane urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej przebywania w Państwie przyjmującym do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.

2. Do mienia określonego w ustępie 1 stosuje się odpowiednio postanowienie artykułu 44 ustęp 8.

Art. 46.
Urzędnik konsularny ma prawo udzielać wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego i ich załogom w czasie ich przebywania na wodach terytorialnych i śródlądowych Państwa przyjmującego włącznie z portami.

Urzędnik konsularny ma prawo sprawować nadzór i inspekcję w stosunku do statków tego państwa oraz przyjmować wizyty kapitanów i członków załogi.

Właściwe organy Państwa przyjmującego uznawać będą wszelkie środki podejmowane zgodnie z prawem Państwa wysyłającego przez urzędnika konsularnego w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg oraz udzielą mu wszelkiej żądanej pomocy w wykonywaniu jego funkcji.

Art. 47.
Urzędnik konsularny ma prawo w stosunku do statków Państwa wysyłającego:

a) przesłuchiwać kapitana statku lub innych członków załogi, sprawdzać, przyjmować i poświadczać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące statku, ładunku i podróży oraz wydawać dokumenty niezbędne do ułatwienia wejścia, postoju i wyjścia statku;

b) podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu do kraju kapitana lub innego członka załogi;

c) przyjmować, sporządzać lub podpisywać wszelkie świadectwa dotyczące przynależności państwowej, własności i innych praw rzeczowych oraz stanu eksploatacji statku;

d) udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi opieki i pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewniać im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub jakiejkolwiek innej osoby;

e) podejmować wszelkie środki potrzebne w celu zachowania dyscypliny i porządku na statku;

f) dokonywać wszelkich innych czynności przewidzianych przez prawo Państwa wysyłającego w sprawach żeglugi, pod warunkiem, że nie są one sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 48.
1. Sądy, prokuratury i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swoich jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a) przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona członkiem załogi statku;

b) przestępstwa naruszające spokój, bezpieczeństwo portu lub wód terytorialnych bądź wewnętrznych Państwa przyjmującego;

c) przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego, dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, imigracji, spraw celnych, zanieczyszczeń morza lub nielegalnego przewozu narkotyków;

d) przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub karą surowszą.

2. Sądy, prokuratury i inne właściwe organy Państwa przyjmującego mogą jednak wykonywać swoją jurysdykcję na pokładzie statku Państwa wysyłającego, jeżyli urząd konsularny wyrazi na to zgodę lub o to poprosi.

Art. 49.
1. W razie gdy sąd lub inny organ Państwa przyjmującego postanowi zatrzymać lub aresztować na pokładzie statku Państwa wysyłającego kapitana, innego członka załogi, pasażera tego statku lub jakąkolwiek osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć mienie znajdujące się na statku lub przeprowadzić na pokładzie statku urzędowe dochodzenie, właściwy organ Państwa przyjmującego powiadomi o tym urzędnika konsularnego w takim czasie, aby umożliwić mu obecność na statku, zanim czynność ta zostanie podjęta. Jeżeli uprzednie powiadomienie urzędnika konsularnego nie jest możliwe, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią go możliwie jak najszybciej, nie później jednak niż w chwili, gdy wspomniane czynności mają zostać rozpoczęte. Właściwe organy Państwa przyjmującego ułatwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą zatrzymaną lub aresztowaną i porozumienie się z nią, a także podejmowanie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli, przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego, zanieczyszczeń morza i bezpieczeństwa życia na morzu, ani do czynności podjętych na prośbę lub za zgodą urzędnika konsularnego lub kapitana statku.

Art. 50.
W razie gdy członek załogi nie będący obywatelem Państwa przyjmującego opuści w tym Państwie bez zgody kapitana statek Państwa wysyłającego, właściwe organy Państwa przyjmującego, na prośbę urzędnika konsularnego, udzielą pomocy w celu poszukiwania takiej osoby.

Art. 51.
Urzędnik konsularny może odwiedzać każdy statek udający się do portów Państwa wysyłającego w celu uzyskania informacji umożliwiających mu wystawienie lub podpisanie dokumentów wymaganych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego dla wejścia statku do portów tego Państwa, a także w celu przekazania właściwym organom Państwa wysyłającego informacji, o które te organy zwracają się.

Art. 52.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.

2. W przypadkach wymienionych w ustępie 1 właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą wszelkie niezbędne środki w celu zorganizowania ratowania i ochrony statku, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na statku, a także w celu zapobieżenia naruszeniu własności i nieporządkom na statku lub ich zlikwidowania. Środki te zostaną podjęte także w stosunku do przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunku, które znalazły się poza statkiem. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o podjętych środkach. Organy te udzielą także urzędnikowi konsularnemu niezbędnej pomocy w celu podjęcia wszelkich kroków będących następstwem awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia. Urzędnik konsularny ma prawo domagania się, aby organy Państwa przyjmującego podjęły i kontynuowały niezbędne czynności dla ratowania i ochrony statku, jego załogi, pasażerów, wyposażenia, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na statku. Czynności te podejmowane są we współpracy z kapitanem statku.

3. W razie gdy statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na statku, zostały znalezione na brzegu Państwa przyjmującego lub w pobliżu albo zostały sprowadzone do portu tego Państwa i ani kapitan statku, ani jego pełnomocnik, ani przedstawiciele instytucji ubezpieczeniowej nie są obecni lub nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia tych przedmiotów lub postanowienia o dalszym ich przeznaczeniu, urzędnik konsularny jest upoważniony, w charakterze przedstawiciela właściciela statku, do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć w tym samym celu właściciel, gdyby by obecny.

4. Urzędnik konsularny może również podjąć środki przewidziane w ustępie 3 w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego ze statku lub z ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu, w pobliżu brzegu albo na statku, który uległ awarii, osiadł na mieliźnie lub zatonął. Właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o istnieniu takiego przedmiotu.

5. Urzędnik konsularny ma prawo uczestniczenia w postępowaniu wszczętym w celu ustalenia przyczyn awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub jego zatonięcia.

6. Na prośbę urzędnika konsularnego właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą mu niezbędnej pomocy w podejmowaniu przez niego środków potrzebnych w związku z awarią statku.

7. Opłaty celne i inne tego rodzaju tego rodzaju opłaty nie będą nakładane na terytorium Państwa przyjmującego na statek, który uległ awarii, jego wyposażenie, ładunek lub zapasy, pod warunkiem że nie będą one udostępnione do użytku lub spożyte w tym Państwie.

Art. 53.
Jeżeli członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku bądź na lądzie, kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie właściwi do sporządzenia spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia pozostawionego przez zmarłego lub zaginionego i do dokonania innych czynności koniecznych do zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jednakże gdy zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jedna kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które właściwe są do dokonywania wszelkich czynności koniecznych do zabezpieczenia mienia i, w razie potrzeby, do likwidacji spadku. Organy te informują o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.

Art. 54.
Postanowienia artykułów 46-53 stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego, o ile międzynarodowe umowy lotnicze, których uczestnikami są obie Strony, nie stanowią inaczej.

Art. 55.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności, zgodne z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.

CZĘŚĆ V
Postanowienia ogólne i końcowe.

Art. 56.
Urząd konsularny może wykonywać wszelkie i inne funkcje powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to nie sprzeciwia się albo które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między obydwoma Państwami.

Art. 57.
1. Wszystkie osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji, są obowiązane, bez uszczerbku dla swych przywilejów i immunitetów, przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Pomieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

Art. 58.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w razie wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Imiona i nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzielonych do służby konsularnej przedstawicielstwa dyplomatycznego, są notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych, odpowiednio - Biuru Ludowemu do Spraw Łączności z Zagranicą, Państwa przyjmującego.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego, którym zlecono wykonywanie funkcji konsularnych, korzystają nadal z przywilejów i immunitetów przysługujących im na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

Art. 59.
Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie również do osób prawnych, włącznie ze spółkami handlowymi, które ustanowione są zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego i mają siedzibę w tym Państwie.

Art. 60.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wchodzi w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie, zgodnie z procedurą obowiązującą w obu Państwach.

2. Konwencja niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat. Ulega ona automatycznemu przedłużeniu na dalsze takie same okresy, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie jej na piśmie na sześć miesięcy przed upływem danego okresu.

Sporządzono w Trypolisie dnia 16 czerwca 1982 r., co odpowiada dniowi 24 miesiąca Shabaan 1391 r. od śmierci Proroka, w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i arabskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Za

Polską Rzeczypospolitą Ludową

Stanisław Pichla

Dyrektor Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Za

Libijską Arabską Dżamahiriję Ludowo-Socjalistyczną

Abdel Karim Ali Abdel Karim

Pełniący obowiązki Dyrektora Departamentu Spraw Cywilnych w Biurze Ludowym

do Spraw Łączności z Zagranicą

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 12 października 1982 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

Rozdział I
Cele i zadania.

Art. 1.

Cele.

Podstawowym celem Organizacji jest popieranie i przyspieszanie rozwoju przemysłowego w krajach rozwijających się, mające na względzie przyczynianie się do ustanowienia nowego międzynarodowego ładu ekonomicznego. Organizacja będzie również popierać rozwój przemysłowy i współpracę w skali globalnej, regionalnej, narodowej, jak również na szczeblu branż przemysłowych.

Art. 2.

Zadania.

Aby spełniać powyższe cele, Organizacja będzie podejmować wszelkie konieczne i odpowiednie działania, w szczególności będzie:

a) zachęcać do udzielania i rozszerzania odpowiedniej pomocy dla krajów rozwijających się w popieraniu oraz przyspieszaniu ich uprzemysłowienia, zwłaszcza w rozwijaniu, ekspansji i modernizacji ich przemysłów;

b) zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych inicjować, koordynować i śledzić działania systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, podejmowane w celu umożliwienia Organizacji odgrywania centralnej, koordynacyjnej roli w dziedzinie rozwoju przemysłowego;

c) tworzyć nowe i rozwijać istniejące koncepcje i podejścia w odniesieniu do rozwoju przemysłowego w skali globalnej, regionalnej i narodowej, jak również na szczeblu branż przemysłu, prowadzić studia i badania mające na względzie formułowanie nowych kierunków działania prowadzących do harmonijnego i zrównoważonego rozwoju przemysłowego, z właściwym uwzględnieniem metod stosowanych przez kraje o różnych systemach społeczno-ekonomicznych w celu rozwiązywania problemów uprzemysłowienia;

d) popierać i zachęcać do rozwijania oraz wykorzystywania technik planistycznych, a także pomagać w opracowywaniu rozwojowych, naukowych i technicznych programów i planów uprzemysłowienia w sektorze państwowym, spółdzielczym i prywatnym;

e) zachęcać i pomagać w rozwoju zintegrowanego i interdyscyplinarnego podejścia do przyspieszonego uprzemysłowienia krajów rozwijających się;

f) stwarzać forum i służyć jako instrument krajom rozwijającym się i krajom uprzemysłowionym w ich kontaktach, konsultacjach oraz, na wniosek zainteresowanych krajów, w negocjacjach zmierzających do uprzemysłowienia krajów rozwijających się;

g) pomagać krajom rozwijającym się w tworzeniu i funkcjonowaniu gałęzi przemysłu, włączając powiązane z rolnictwem, jak również podstawowe gałęzie przemysłu, w celu osiągnięcia pełnego wykorzystania istniejących lokalnych zasobów naturalnych i ludzkich oraz produkcji na rynek krajowy, a także na rynki eksportowe, oraz przyczyniać się do samodzielności tych krajów;

h) służyć jako ośrodek wymiany informacji przemysłowej i stosownie do tego zbierać i kontrolować w sposób selektywny, analizować i przetwarzać informacje na temat wszystkich aspektów rozwoju przemysłowego w skali globalnej, regionalnej i narodowej, a także na szczeblu branż przemysłu, w celu ich rozprzestrzeniania, włączając w to wymianę doświadczeń i osiągnięć technicznych krajów uprzemysłowionych i krajów rozwijających się o różnych systemach społecznych i gospodarczych;

i) poświęcać szczególną uwagę podejmowaniu specjalnych środków mających na celu pomoc krajom najsłabiej rozwiniętym, śródlądowym i wyspiarskim krajom rozwijającym się, a także tym krajom rozwijającym się, które szczególnie ucierpiały w wyniku kryzysów ekonomicznych i klęsk żywiołowych, mając także na uwadze interesy innych krajów rozwijających się;

j) popierać, zachęcać i pomagać w rozwoju, selekcji, adaptacji, przekazywaniu i wykorzystywaniu technologii przemysłowej, z właściwym uwzględnieniem warunków społeczno-ekonomicznych oraz specyficznych wymagań konkretnej gałęzi przemysłu, ze szczególnym uwzględnieniem przekazywania technologii z krajów uprzemysłowionych do krajów rozwijających się oraz pomiędzy krajami rozwijających się;

k) organizować i popierać programy szkolenia przemysłowego w celu niesienia pomocy krajom rozwijającym się w szkoleniu kadr technicznych oraz innego personelu odpowiednich kategorii, potrzebnych na różnych etapach przyspieszonego rozwoju przemysłowego tych krajów;

l) doradzać i pomagać, w ścisłej współpracy z właściwymi organami Organizacji Narodów Zjednoczonych, organizacjami wyspecjalizowanymi i Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, krajom rozwijającym się w wykorzystywaniu, zachowywaniu i lokalnym przetwarzaniu ich zasobów naturalnych w celu dalszego uprzemysłowienia krajów rozwijających się;

m) zapewniać plany kierunkowe i poglądowe przyspieszania uprzemysłowienia w poszczególnych branżach przemysłu;

n) rozwijać specjalne środki tworzone w celu popierania współpracy w dziedzinie przemysłu między krajami rozwijającymi się oraz między krajami rozwiniętymi a krajami rozwijającymi się;

o) pomagać, we współpracy z innymi właściwymi organami, w planowaniu regionalnym rozwoju przemysłowego krajów rozwijających się w ramach ugrupowań regionalnych i subregionalnych tych krajów;

p) zachęcać i popierać tworzenie i umacnianie stowarzyszeń przemysłowych, handlowych i zawodowych oraz innych podobnego rodzaju organizacji, które będą się przyczyniać do pełnego wykorzystania wewnętrznych zasobów krajów rozwijających się, mając na względzie rozwijanie ich narodowych przemysłów;

q) pomagać w tworzeniu i funkcjonowaniu infrastruktury instytucjonalnej w celu zapewnienia przemysłowi usług w zakresie kierowania, doradztwa i rozwoju;

r) pomagać, na życzenie rządów krajów rozwijających się, w uzyskiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania konkretnych projektów przemysłowych na dogodnych, równoprawnych i możliwych do wzajemnego przyjęcia warunkach.

Rozdział II
Członkostwo.

Art. 3.

Członkowie.

Członkostwo w Organizacji jest otwarte dla wszystkich państw, które uznają cele i zasady Organizacji:

a) państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych, organizacji wyspecjalizowanych lub Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej mogą zostać członkami Organizacji, stając się stronami niniejszej konstytucji zgodnie z artykułami 24 i 25 ust. 2;

b) inne państwa nie wymienione pod lit. a) mogą zostać członkami Organizacji, stając się stronami niniejszej konstytucji zgodnie z artykułem 24 ust. 3 i artykułem 25 ust. 2 lit. c) po zatwierdzeniu ich członkostwa na podstawie rekomendacji Rady przez Konferencję większością dwóch trzecich głosów obecnych i głosujących.

Art. 4.

Obserwatorzy.

1. Status obserwatora przy Organizacji będzie otwarty na prośbę tych, którzy mają taki status w Zgromadzeniu Ogólnym Organizacji Narodów Zjednoczonych, chyba że Konferencja zadecyduje inaczej.

2. Nie naruszając postanowień ustępu 1, Konferencja ma prawo zapraszać innych obserwatorów do wzięcia udziału w pracach Organizacji.

3. Obserwatorzy będą mogli uczestniczyć w pracach Organizacji zgodnie z odpowiednimi zasadami postępowania i postanowieniami niniejszej konstytucji.

Art. 5.

Zawieszenie członkostwa.

1. Każdy członek Organizacji, który jest zawieszony w korzystaniu z praw i przywilejów członkostwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, będzie automatycznie zawieszony w korzystaniu z praw i przywilejów członkostwa Organizacji.

2. Każdy członek, który zalega z płatnością wkładów finansowych na rzecz Organizacji, nie będzie miał prawa głosu w Organizacji, jeżeli suma jego zaległości jest równa lub przewyższa sumę oszacowanych wkładów należnych od niego za dwa poprzednie lata budżetowe. Niemniej jednak każdy organ może udzielić prawa głosu takiemu członkowi, jeśli jest przekonany, że brak płatności był spowodowany przyczynami niezależnymi od tego członka.

Art. 6.

Wystąpienie z Organizacji.

1. Członek może wystąpić z Organizacji przez złożenie depozytariuszowi dokumentu wypowiedzenia niniejszej konstytucji.

2. Takie wypowiedzenie nabierze mocy obowiązującej ostatniego dnia roku budżetowego następującego po roku, w którym taki dokument został złożony.

3. Wkłady, które wpłacić ma członek występujący z Organizacji za rok budżetowy następujący po roku, w którym taki dokument został złożony, powinny być takie same jak wkłady ustalone za rok budżetowy, w którym dokument złożono. Członek występujący z Organizacji powinien dodatkowo wypełnić wszystkie bezwarunkowe zobowiązania przyjęte przed takim złożeniem.

Rozdział III
Organy.

Art. 7.

Organy podstawowe i pomocnicze.

1. Podstawowymi organami Organizacji są:

a) Konferencja Ogólna (zwana dalej "Konferencją");

b) Rada Rozwoju Przemysłowego (zwana dalej "Radą");

c) Sekretariat.

2. Zostanie utworzony Komitet Programu i Budżetu do pomocy Radzie w przygotowywaniu i kontroli programu działania, stałego budżetu i budżetu operacyjnego Organizacji oraz innych spraw finansowych dotyczących Organizacji.

3. Inne organy pomocnicze, w tym komitety techniczne, mogą być powoływane przez Konferencję lub Radę, które będą uwzględniać zasadę sprawiedliwej reprezentacji geograficznej.

Art. 8.

Konferencja ogólna.

1. Konferencja będzie składać się z przedstawicieli wszystkich członków.

2.
a) Konferencja będzie odbywać sesję zwyczajną co dwa lata, chyba że sama postanowi inaczej. Sesje specjalne mogą być zwoływane przez Dyrektora Generalnego na życzenie Rady lub większości wszystkich członków.

b) Sesje zwyczajne będą się odbywać w siedzibie Organizacji, chyba że Konferencja postanowi inaczej. Miejsce sesji specjalnej ustala Rada.

3. Ponadto w celu wykonywania innych funkcji wymienionych w niniejszej konstytucji Konferencja powinna:

a) określić wiodące zasady polityki Organizacji;

b) rozpatrywać sprawozdania Rady, Dyrektora Generalnego i pomocniczych organów Konferencji;

c) zatwierdzać program działania, budżet zwyczajny i operacyjny Organizacji zgodnie z artykułem 14, ustalać wysokość składek zgodnie z artykułem 15, zatwierdzać przepisy finansowe Organizacji oraz nadzorować rzeczywiste wykorzystywanie środków finansowych Organizacji;

d) mieć prawo przyjmowania, większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących, konwencji i porozumień dotyczących każdej sprawy leżącej w kompetencji Organizacji i wydawania członkom zaleceń dotyczących takich konwencji i porozumień;

e) wydawać członkom i organizacjom międzynarodowym zalecenia dotyczące spraw należących do kompetencji Organizacji;

f) podejmować odpowiednie działania umożliwiające Organizacji osiągnięcie celów i wykonywanie jej zadań.

4. Konferencja może przekazać Radzie takie uprawnienia i funkcje, które uzna za wskazane, z wyjątkiem określonych w artykule 3 lit. b), artykule 4, artykule 8 ust. 3 lit. a), b), c) i d), artykule 9 ust. 1, artykule 10 ust. 1, artykule 11 ust. 2, artykule 14 ust. 4 i 6, artykule 15, artykule 18, artykule 23 ust. 2 lit. b) i ust. 3 lit. b) oraz w załączniku I.

5. Konferencja uchwali własne zasady postępowania.

6. Każdy członek Konferencji będzie miał jeden głos. Decyzje będą podejmowane większością głosów członków obecnych i głosujących, jeśli nie jest to w inny sposób określone w niniejszej konstytucji lub w zasadach postępowania Konferencji.

Art. 9.

Rada Rozwoju Przemysłowego.

1. Rada będzie składać się z 53 członków Organizacji wybranych przez Konferencję, która powinna uwzględniać zasadę słusznego podziału geograficznego. Podczas wyborów członków Rady Konferencja powinna przestrzegać następującego podziału miejsc: 33 członków Rady powinno być wybranych z państw wymienionych w części A i C, 15 z państw wymienionych w części B oraz 5 z państw wymienionych w części D załącznika I do niniejszej konstytucji.

2. Członkowie Rady będą sprawować swój urząd od zamknięcia zwyczajnej sesji Konferencji, na której zostali wybrani, aż do zamknięcia zwyczajnej sesji Konferencji cztery lata później. Połowa członków wybranych na pierwszej sesji będzie sprawować urząd od czasu tego wyboru tylko do zamknięcia zwyczajnej sesji dwa lata później. Członkowie Rady mogą być ponownie wybierani w jej skład.

3.
a) Rada powinna odbyć przynajmniej jedną zwyczajną sesję każdego roku, w terminie, który ustali. Sesje specjalne mogą być zwoływane przez Dyrektora Generalnego na wniosek większości wszystkich członków Rady.

b) Sesje powinny się odbywać w siedzibie Organizacji, chyba że Rada ustali inaczej.

4. Ponadto, obok wykonywania zadań wymienionych w niniejszej konstytucji oraz zleconych przez Konferencję, Rada powinna:

a) działając z upoważnienia Konferencji kontrolować realizację zatwierdzonego programu działania oraz budżetów zwyczajnego i operacyjnego, a także realizację innych decyzji;

b) rekomendować Konferencji wysokość składek na wydatki umieszczone w budżecie zwyczajnym;

c) składać konferencji na każdej zwyczajnej sesji sprawozdanie z działalności Rady;

d) zwracać się do członków w sprawie składania informacji o ich działalności związanej z pracami Organizacji;

e) zgodnie z decyzjami Konferencji, mając na względzie okoliczności mogące powstać między sesjami Rady lub Konferencji, upoważnić Dyrektora Generalnego do podejmowania takich kroków, które uważa za konieczne w celu reagowania na nie przewidziane wydarzenia, z odpowiednim uwzględnieniem funkcji i środków finansowych Organizacji;

f) mianować tymczasowego Dyrektora Generalnego, który będzie pełnił obowiązki do momentu następnej zwyczajnej lub specjalnej sesji Konferencji, jeżeli urząd Dyrektora Generalnego zostanie zwolniony w okresie pomiędzy sesjami Konferencji;

g) przygotowywać wstępny projekt porządku dziennego Konferencji;

h) podejmować inne zadania, niezbędne dla dalszej realizacji celów Organizacji, z zastrzeżeniem ograniczeń przewidzianych w niniejszej konstytucji.

5. Rada uchwala własne zasady postępowania.

6. Każdy członek Rady ma jeden głos. Decyzje będą podejmowane większością głosów członków obecnych i głosujących, chyba że niniejsza konstytucja oraz zasady postępowania Rady przewidują inaczej.

7. Rada będzie zapraszać na swoje obrady każdego członka, który nie jest reprezentowany w Radzie, do uczestnictwa w charakterze obserwatora w każdej sprawie interesującej w szczególny sposób tego członka.

Art. 10.

Komitet Programu i Budżetu.

1. Komitet Programu i Budżetu będzie się składać z 27 członków Organizacji wybranych przez Konferencję, która powinna uwzględniać zasadę słusznego podziału geograficznego. Podczas wyborów członków Komitetu Konferencja powinna przestrzegać następującego podziału miejsc: 15 członków Komitetu powinno zostać wybranych z państw wymienionych w części A i C, 9 z państw wymienionych w części B i 3 z państw wymienionych w części D załącznika I do niniejszej konstytucji. Przy wyznaczaniu swoich przedstawicieli do pracy w Komitecie państwa powinny brać pod uwagę ich kwalifikacje osobiste oraz doświadczenie.

2. Członkowie Komitetu będą sprawować swój urząd od zamknięcia zwyczajnej sesji Konferencji, na której zastali wybrani, do zamknięcia zwyczajnej sesji Konferencji dwa lata później. Członkowie Komitetu mogą być ponownie wybierani.

3.
a) Komitet powinien odbyć przynajmniej jedną sesję każdego roku. Dodatkowe sesje mogą być zwoływane przez Dyrektora Generalnego na żądanie Rady lub Komitetu.

b) Sesje powinny odbywać się w siedzibie Organizacji, chyba że Rada ustali inaczej.

4. Komitet powinien:

a) wykonywać zadania wskazane w artykule 14;

b) przygotowywać, w celu przedstawienia go Radzie, projekt wysokości składek na wydatki umieszczone w budżecie zwyczajnym;

c) wykonywać inne zadania dotyczące spraw finansowych, jakie mogą być mu zlecone przez Konferencję lub Radę;

d) składać sprawozdania Radzie na każdej zwyczajnej sesji ze wszystkich działań Komitetu oraz przedstawiać Radzie z własnej inicjatywy rady i propozycje dotyczące spraw finansowych.

5. Komitet uchwala własne zasady postępowania.

6. Każdy członek Komitetu ma jeden głos. Decyzje będą podejmowane większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

Art. 11.

Sekretariat.

1. Sekretariat będzie się składać z Dyrektora Generalnego oraz z takiej liczby jego zastępców i innego personelu, jakiej może wymagać Organizacja.

2. Dyrektor Generalny będzie mianowany przez Konferencję na podstawie zaleceń Rady na okres czterech lat. Dyrektor Generalny może być ponownie mianowany na następny okres czterech lat, po których upływie nie może być mianowany ponownie.

3. Dyrektor Generalny jest głównym funkcjonariuszem administracyjnym Organizacji. Zgodnie z ogólnymi i szczegółowymi dyrektywami Konferencji lub Rady Dyrektor Generalny jest upoważniony do kierowania całością i odpowiada za pracę Organizacji. Będąc podporządkowany Radzie i podlegając jej kontroli, Dyrektor Generalny odpowiada za mianowanie, organizację oraz działalność personelu.

4. Przy wykonywaniu swoich obowiązków Dyrektor Generalny i personel nie będą zwracać się o instrukcję ani otrzymywać instrukcji od jakiegokolwiek rządu lub jakiejkolwiek władzy spoza Organizacji. Powinni się powstrzymywać od jakichkolwiek działań, które mogłyby wpływać na ich pozycję funkcjonariuszy międzynarodowych odpowiedzialnych tylko wobec Organizacji. Każdy z członków uszanuje wyłącznie międzynarodowy charakter obowiązków Dyrektora Generalnego i personelu oraz nie będzie próbował wpływać na nich przy spełnianiu ich obowiązków.

5. Personel będzie mianowany przez Dyrektora Generalnego na podstawie postanowień podjętych przez Konferencję na zalecenie Rady. Mianowanie na stanowisko zastępcy Dyrektora Generalnego wymaga zatwierdzenia przez Radę. Warunki pracy personelu powinny odpowiadać, na ile jest to możliwe, warunkom, które obowiązują w ogólnym systemie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Podstawową zasadą przy zatrudnianiu personelu i określaniu warunków pracy powinna być konieczność zapewnienia najwyższego poziomu pod względem efektywności, kompetencji i uczciwości. Należyta uwaga będzie zwrócona na znaczenie zatrudniania personelu, z uwzględnieniem szerokiej i sprawiedliwej zasady reprezentacji geograficznej.

6. Dyrektor Generalny będzie działać w takim charakterze na wszystkich posiedzeniach Konferencji, Rady oraz Komitetu Programu i Budżetu oraz będzie spełniać także inne zadania, które zostały mu powierzone przez te organy. Dyrektor Generalny powinien przygotowywać sprawozdania roczne z działalności Organizacji. Ponadto powinien przedstawiać Konferencji lub Radzie, zależnie od właściwości, także inne sprawozdania, które mogą być wymagane.

Rozdział IV
Program działania i sprawy finansowe.

Art. 12.

Koszty delegacji.

Każdy z członków i obserwatorów ponosi koszty własnych delegacji na Konferencję, do Rady lub jakiegokolwiek innego organu, w którym będzie uczestniczyć.

Art. 13.

Układ budżetów.

1. Działalność Organizacji będzie prowadzona zgodnie z zatwierdzonym programem pracy i budżetami. Wydatki Organizacji będą podzielone na nastające kategorie:

a) wydatki, które mają być pokrywane z ustalonych składek (określone dalej jako budżet zwyczajny), oraz

b) wydatki, które mają być pokrywane z dobrowolnych składek na rzecz Organizacji oraz z takich innych dochodów, które mogą być przewidziane w ustaleniach finansowych (określone dalej jako budżet operacyjny).

3. Budżet zwyczajny powinien zapewnić środki na wydatki związane z administracją, badaniami, innymi normalnymi wydatkami Organizacji oraz innymi działaniami przewidzianymi w załączniku II.

4. Budżet operacyjny powinien zapewnić środki na wydatki ponoszone na pomoc techniczną i inne działania pokrewne.

Art. 14.

Program i budżety.

1. Dyrektor Generalny przygotuje i przedstawi Radzie, za pośrednictwem Komitetu Programu i Budżetu, w czasie ustalonym w przepisach finansowych, projekt programu działania na nadchodzący okres finansowy wraz z odpowiednimi oszacowaniami tych działań, które mają być finansowane z budżetu zwyczajnego. W tym samym czasie Dyrektor Generalny przedstawi propozycje i finansowe oszacowanie tych działań, które mają być finansowane z dobrowolnych składek na rzecz Organizacji.

2. Komitet Programu i Budżetu rozważy propozycje Dyrektora Generalnego i przedstawi Radzie swoje zalecenia dotyczące proponowanego programu działania oraz związanych z tym ocen w zakresie zwyczajnego budżetu i budżetu operacyjnego. Takie zalecenia Komitetu wymagają większości dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

3. Rada zbada propozycje Dyrektora Generalnego wraz z każdym zaleceniem Komitetu Programu i Budżetu i przyjmie program działania oraz budżety zwyczajny i operacyjny z takimi poprawkami, które uzna za konieczne w celu przedstawienia ich Konferencji do rozpatrzenia i zatwierdzenia. Takie przyjęcie wymaga większości dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

4.
a) Konferencja rozpatrzy i zatwierdzi program działania i odpowiadające mu budżety zwyczajny i operacyjny, przedstawione jej przez Radę, większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

b) Konferencja może wnieść poprawki do programu działania i budżetów zwyczajnego i operacyjnego zgodnie z ust. 6.

5. Na żądanie powinny być przygotowane i zatwierdzone dodatkowe lub skorygowane oszacowania w zakresie budżetów zwyczajnego i operacyjnego zgodnie z ust. 1 - 4 i przepisami finansowymi.

6. Żadna rezolucja, decyzja lub poprawka, dotyczące wydatków, które nie były jeszcze rozpatrywane zgodnie z ust. 2 i 3, nie będzie zatwierdzona przez Konferencję, jeżeli nie towarzyszy jej zestawienie wydatków przygotowane przez Dyrektora Generalnego. Żadna rezolucja, decyzja lub poprawka, w odniesieniu do których wydatki były przewidywane przez Dyrektora Generalnego, nie będzie zatwierdzona przez Konferencję dopóty, dopóki Komitet Programu i Budżetu, a następnie Rada obradująca w czasie trwania Konferencji, nie będą miały możliwości działania zgodnie z ust. 2 i 3. Rada powinna przedstawić swoje decyzje konferencji. Zatwierdzenie takich rezolucji, decyzji i poprawek przez Konferencję wymaga większości dwóch trzecich głosów wszystkich członków.

Art. 15.

Ustalanie składek.

1. Wydatki z budżetu zwyczajnego będą ponoszone przez członków w proporcji do wysokości składek ustalonych przez Konferencję większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących, zgodnie z zaleceniami przedstawionymi przez Radę i przyjętymi przez nią większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących, na podstawie projektu przygotowanego przez Komitet Programu i Budżetu.

2. Wymiar składek powinien być oparty, tak dalece, jak to jest możliwe, na najbardziej aktualnym wymiarze stosowanym przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Żadnemu z członków nie można wymierzyć składki większej niż wynosi dwadzieścia pięć procent budżetu zwyczajnego Organizacji.

Art. 16.

Dobrowolne składki na rzecz Organizacji.

Zgodnie z przepisami finansowymi Organizacji Dyrektor Generalny może w imieniu Organizacji przyjmować dobrowolne składki na rzecz Organizacji, wliczając w to darowizny, zapisy i subwencje poczynione na rzecz Organizacji przez rządy, organizacje międzyrządowe i pozarządowe oraz inne źródła pozarządowe, z zastrzeżeniem, że warunki związane z taką dobrowolną składką pozostają zgodne z celami i polityką Organizacji.

Art. 17.

Fundusz Rozwoju Przemysłowego.

W celu zwiększenia zasobów Organizacji i wzmocnienia jej zdolności szybkiego i elastycznego zaspokajania potrzeb krajów rozwijających się Organizacja będzie mieć Fundusz Rozwoju Przemysłowego, który będzie finansowany z dobrowolnych składek na rzecz Organizacji, przewidzianych w artykule 16, oraz innych dochodów, jakie mogą być przewidziane w przepisach finansowych Organizacji. Dyrektor Generalny będzie administrować Funduszem Rozwoju Przemysłowego zgodnie z ogólnymi wytycznymi polityki, dotyczącymi funkcjonowania Funduszu, ustalonymi przez Konferencję lub przez Radę działającą w imieniu Konferencji, oraz zgodnie z przepisami finansowymi Organizacji.

Rozdział V
Współpraca i koordynacja.

Art. 18.

Stosunki z Organizacją Narodów Zjednoczonych.

Organizacja będzie funkcjonować w stosunku do Organizacji Narodów Zjednoczonych jako jedna z organizacji wyspecjalizowanych przewidzianych w artykule 57 Karty Narodów Zjednoczonych. Jakiekolwiek porozumienie zawarte zgodnie z artykułem 63 Karty wymaga zatwierdzenia przez Konferencję na podstawie zalecenia Rady większością dwóch trzecich głosów członków obecnych i głosujących.

Art. 19.

Stosunki z innymi organizacjami.

1. Dyrektor Generalny może, za zgodą Rady, z zastrzeżeniem przestrzegania zasad ustanowionych przez Konferencję:

a) zawierać porozumienia ustanawiające odpowiednie stosunki z innymi organizacjami systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz z innymi organizacjami międzyrządowymi i rządowymi;

b) kształtować odpowiednie stosunki z pozarządowymi i innymi organizacjami, których funkcjonowanie wiąże się z działalnością Organizacji; ustanawiając takie stosunki z organizacjami narodowymi, Dyrektor Generalny powinien konsultować się z zainteresowanymi rządami.

2. Z zastrzeżeniem takich porozumień i stosunków Dyrektor Generalny może nawiązywać robocze kontakty z tymi organizacjami.

Rozdział VI
Sprawy prawne.

Art. 20.

Siedziba.

1. Siedzibą Organizacji jest Wiedeń. Konferencja może dokonać zmiany siedziby większością dwóch trzecich głosów wszystkich członków.

2. Organizacja zawrze z rządem państwa przyjmującego porozumienie dotyczące swojej siedziby.

Art. 21.

Osobowość prawna, przywileje i immunitety.

1. Organizacja będzie korzystać na terytorium każdego członka z takiej zdolności prawnej oraz takich przywilejów i immunitetów, które są konieczne dla wykonywania jej zadań i wypełniania jej celów. Przedstawiciele członków i funkcjonariusze Organizacji korzystają z takich przywilejów i immunitetów, które są konieczne do niezależnego spełniania ich zadań związanych z Organizacją.

2. Zdolność prawna, przywileje i immunitety wymienione w ust. 1 będą:

a) na terytorium każdego członka, który przystąpił do Konwencji o przywilejach i immunitetach organizacji wyspecjalizowanych w odniesieniu do Organizacji - takie jak zdefiniowano je w standardowych klauzulach Konwencji wraz ze zmianami zawartymi w załączniku do niej, zatwierdzonym przez Radę;

b) na terytorium każdego członka, który nie przystąpił do Konwencji o przywilejach i immunitetach organizacji wyspecjalizowanych w odniesieniu do Organizacji, lecz przystąpił do Konwencji dotyczącej przywilejów i immunitetów Narodów Zjednoczonych - takie jak zdefiniowano je w wymienionej drugiej konwencji, jeżeli dane państwo nie notyfikowało depozytariuszowi w momencie składania dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, że nie będzie stosowało tej konwencji w odniesieniu do Organizacji; Konwencja dotycząca przywilejów i immunitetów Narodów Zjednoczonych przestanie być stosowana w odniesieniu do Organizacji w trzydzieści dni po złożeniu przez takie państwo tego rodzaju notyfikacji depozytariuszowi;

c) takie jak określono to w innych porozumieniach zawartych przez Organizację.

Art. 22.

Załatwianie sporów i wnioski o opinie doradcze.

1.
a) Jakikolwiek spór powstały pomiędzy dwoma lub więcej członkami, dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konstytucji oraz jej załączników, który nie został załatwiony w drodze negocjacji, powinien być przedstawiony Radzie, jeśli zainteresowane strony nie dojdą do porozumienia w sprawie innego sposobu jego załatwienia. Jeżeli powstały spór stanowi szczególne zainteresowanie członka, który nie jest reprezentowany w Radzie, członek taki ma prawo do reprezentacji zgodnie z postanowieniami zatwierdzonymi przez Radę;

b) jeżeli załatwienie sporu zgodnie z ust. 1 lit. a) nie zadowala żadnej ze stron sporu, mogą one przedstawić sprawę:

i) za zgodą stron:

A) Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości
albo

B) trybunałowi arbitrażowemu,
lub

ii) w innym przypadku - komisji koncyliacyjnej.

Przepisy dotyczące procedur i funkcjonowania trybunału arbitrażowego i komisji koncyliacyjnej są sformułowane w załączniku III do niniejszej konstytucji.

2. Z zastrzeżeniem uzyskania upoważnienia od Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Konferencja i Rada są oddzielnie upoważnione do występowania do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o wydanie opinii doradczych na temat każdej wątpliwości prawnej powstałej w ramach działalności Organizacji.

Art. 23.

Poprawki.

1. W jakimkolwiek czasie, po drugiej sesji zwyczajnej Konferencji, każdy członek może zaproponować poprawki do niniejszej konstytucji. Teksty proponowanych poprawek będą natychmiast zakomunikowane wszystkim członkom przez Dyrektora Generalnego i nie mogą być rozważane przez Konferencję przed upływem dziewięćdziesięciu dni od momentu rozesłania takiej wiadomości.

2. Z wyjątkiem postanowień wymienionych w ust. 3 poprawka wchodzi w życie i staje się wiążąca dla wszystkich członków, gdy:

a) jest zalecona Konferencji przez Radę;

b) jest zatwierdzona przez Konferencję większością dwóch trzecich głosów wszystkich członków i

c) dwie trzecie członków złożyło u depozytariusza dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia poprawki.

3. Poprawka dotycząca artykułów 6, 9, 10, 13, 14 i 23 lub załącznika II wchodzi w życie i staje się wiążąca dla wszystkich członków, gdy:

a) jest zalecona Konferencji przez Radę większością dwóch trzecich głosów wszystkich członków Rady;

b) jest zatwierdzona przez Konferencję większością dwóch trzecich wszystkich członków i

c) trzy czwarte członków złożyło u depozytariusza dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia poprawki.

Art. 24.

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie.

1. Niniejsza konstytucja będzie otwarta do podpisu dla wszystkich państw wymienionych w artykule 3 lit. a) do dnia 7 października 1979 r. w Federalnym Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Austrii, a następnie w Sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku do dnia wejścia w życie niniejszej konstytucji.

2. Niniejsza konstytucja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez państwa, które ją podpisały. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia będą złożone depozytariuszowi.

3. Po wejściu w życie niniejszej konstytucji zgodnie z artykułem 25 ust. 1 państwa wymienione w artykule 3 lit. a), które nie podpisały niniejszej konstytucji, jak również państwa, których członkostwo zostało zatwierdzone stosownie do lit. b) tego artykułu, mogą przystąpić do niniejszej konstytucji przez złożenie dokumentów przystąpienia.

Art. 25.

Wejście w życie.

1. Niniejsza konstytucja wchodzi w życie, gdy co najmniej osiemdziesiąt państw, które złożyły dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia, dokona notyfikacji depozytariuszowi, iż uzgodniły, po wzajemnych konsultacjach, że niniejsza konstytucja wchodzi w życie.

2. Niniejsza konstytucja wchodzi w życie:

a) w stosunku do państw dokonujących notyfikacji określonej w ust. 1 - z dniem wejścia w życie niniejszej konstytucji;

b) w stosunku do państw, które złożyły dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia przed wejściem w życie niniejszej konstytucji, lecz nie dokonały notyfikacji określonej w ustępie 1 - w takim późniejszym terminie, w którym notyfikują depozytariuszowi, że niniejsza konstytucja wchodzi w stosunku do nich w życie;

c) w stosunku do państw, które złożyły dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia po wejściu w życie niniejszej konstytucji - z dniem ich złożenia.

Art. 26.

Postanowienia przejściowe.

1. Depozytariusz zwoła pierwszą sesję Konferencji, która odbędzie się w okresie trzech miesięcy po wejściu w życie niniejszej konstytucji.

2. Zasady i przepisy regulujące działalność organizacji, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w rezolucji 2152 (XXI), obowiązują Organizację i jej organy do czasu przyjęcia przez Organizację nowych postanowień.

Art. 27.

Zastrzeżenia.

Do niniejszej konstytucji nie mogą być czynione żadne zastrzeżenia.

Art. 28.

Depozytariusz.

1. Depozytariuszem niniejszej konstytucji jest Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2. Depozytariusz notyfikuje zainteresowanym państwom, a ponadto Dyrektorowi Generalnemu o wszystkich sprawach dotyczących niniejszej konstytucji.

Art. 29.

Teksty autentyczne.

Teksty niniejszej konstytucji są jednakowo autentyczne w językach arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim.

Sporządzono w Wiedniu dnia 8 kwietnia 1979 r.

Załącznik I LISTY PAŃSTW

1. Jeżeli państwo, które nie jest wymienione w żadnej z poniższych list, stanie się członkiem, Konferencja powinna zadecydować, po odpowiednich konsultacjach, do której z tych list ma ono być włączone.

2. Konferencja może w każdym czasie, po odpowiednich konsultacjach, dokonać zmiany klasyfikacji członka wymienionego niżej.

3. Zmiany w poniższych listach, czynione zgodnie z ustępami 1 lub 2, nie uważa się za poprawki w rozumieniu artykułu 23.


Listy.

(Listy państw, które będą włączone przez depozytariusza do tego załącznika, są listami ustalonymi przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu wymienionym w ust. 4 dział II rezolucji 2152 (XXI), istniejącymi w dniu wejścia w życie niniejszej konstytucji).

Załącznik II BUDŻET ZWYCZAJNY

A. 1. Uważa się, że administracja, badania i inne zwyczajne wydatki Organizacji będą obejmować:

a) doradców międzyregionalnych i regionalnych;

b) krótkotrwałe usługi doradcze świadczone przez personel Organizacji;

c) spotkania, wliczając w to spotkania techniczne, przewidziane programem działania finansowanym z budżetu zwyczajnego Organizacji;

d) koszty popierania programów wynikające z projektów pomocy technicznej w stopniu, w jakim te koszty nie są zwracane Organizacji ze źródeł finansujących takie projekty.

2. Konkretne propozycje dostosowane do powyższych postanowień mogą być realizowane po rozważeniu ich przez Komitet Programu i Budżetu, przyjęciu przez Radę i zatwierdzeniu przez Konferencję zgodnie z artykułem 14.

B. W celu poprawienia skuteczności programu działania Organizacji w zakresie rozwoju przemysłowego z budżetu zwyczajnego będą finansowane również inne działania dotychczas finansowane z działu 15 stałego budżetu Organizacji Narodów Zjednoczonych w wysokości 6 procent całego budżetu zwyczajnego. Działania te wzmocnią wkład Organizacji na rzecz systemu rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, biorąc pod uwagę znaczenie wykorzystywania, jako ram dla tych działań, krajowych programów wynikających z Programu Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, na które wyrażają zgodę zainteresowane kraje.

Załącznik III PRZEPISY DOTYCZĄCE TRYBUNAŁÓW ARBITRAŻOWYCH I KOMISJI KONCYLIACYJNYCH

Jeżeli nie zostało inaczej uzgodnione przez wszystkich członków będących stronami w sporze, który nie został rozstrzygnięty zgodnie z artykułem 22 ust. 1 lit. a) i który był przedstawiony trybunałowi arbitrażowemu zgodnie z artykułem 22 ust. 1 lit. b) (i) (B) lub komisji koncyliacyjnej zgodnie z ustępem 1 lit. b) (ii), procedurę i funkcjonowanie tych trybunałów i komisji regulują następujące przepisy:


1. Wszczęcie.

W ciągu trzech miesięcy od zakończenia przez Radę rozpatrzenia sporu przedstawionego zgodnie z artykułem 22 ust. 1 lit. a) lub - jeżeli nie zakończyła ona postępowania w ciągu osiemnastu miesięcy od momentu takiego zgłoszenia - w ciągu dwudziestu jeden miesięcy od momentu takiego zgłoszenia wszystkie strony sporu mogą powiadomić Dyrektora Generalnego, że życzą sobie przedstawić spór do trybunału arbitrażowego, lub jakakolwiek z takich stron może powiadomić Dyrektora Generalnego, że życzy sobie przedstawić spór komisji koncyliacyjnej. Jeżeli strony uzgodniły inny sposób załatwienia sporu, to takie powiadomienie może być poczynione w ciągu trzech miesięcy od momentu zakończenia tego specjalnego postępowania.


2. Ustanawianie.

a) Strony sporu wyznaczą, w drodze jednomyślnej decyzji, po trzech arbitrów lub trzech koncyliatorów i powierzą jednemu z nich funkcję przewodniczącego trybunału lub komisji;

b) Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od powiadomienia określonego w ust. 1 jeden lub więcej członków trybunału lub komisji nie będzie wyznaczonych, Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powinien, na żądanie którejkolwiek ze stron, w ciągu trzech miesięcy od takiego żądania wyznaczyć tych członków, w tym przewodniczącego, jeżeli nie został jeszcze wyznaczony.

c) Jeżeli w trybunale lub komisji wystąpi wakat, to będzie on obsadzony w ciągu miesiąca zgodnie z lit. a) lub później zgodnie z lit. b).


3. Procedura i funkcjonowanie.

a) Trybunał lub komisja powinny ustalić swoje własne zasady postępowania. Wszystkie decyzje dotyczące spraw proceduralnych lub merytorycznych podejmowane są większością głosów.

b) Członkowie trybunału lub komisji powinni otrzymać wynagrodzenie stosownie do przepisów finansowych Organizacji. Dyrektor generalny zapewni niezbędny sekretariat w uzgodnieniu z przewodniczącym trybunału lub komisji. Wszystkie wydatki trybunału lub komisji i ich członków, lecz nie stron sporu, będą ponoszone przez Organizację.


4. Wyroki i sprawozdania.

a) Trybunał arbitrażowy powinien zakończyć swoje postępowanie wyrokiem, który będzie wiążący dla wszystkich stron.

b) Komisja koncyliacyjna powinna zakończyć swoje postępowanie sprawozdaniem skierowanym do wszystkich stron sporu, zawierającym zalecenia, które strony powinny wnikliwie rozważyć.
zmiany:
1988-12-13 Dz.U.1988.40.313 wynik. z


KONWENCJAw sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości
sporządzona w Genewie dnia 13 listopada 1979 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 13 listopada 1979 r. została sporządzona w Genewie Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że wymieniona konwencja jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 28 marca 1985 r.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: S. Olszowski

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


KONWENCJA
w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości,
sporządzona w Genewie dnia 13 listopada 1979 r.

Przekład

Strony niniejszej konwencji,

zdecydowane popierać stosunki i współpracę w dziedzinie ochrony środowiska,

świadome znaczenia działalności Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych w zacieśnianiu takich stosunków i współpracy, szczególnie w dziedzinie zanieczyszczenia powietrza, włączając w to przenoszenie zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości,

uznając wkład Europejskiej Komisji Gospodarczej na rzecz wielostronnego wypełniania odpowiednich postanowień Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie,

świadome postanowień zawartych w rozdziale dotyczącym środowiska Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, wzywających do współpracy w dziedzinie zwalczania zanieczyszczania powietrza i jego skutków, włączając w to przenoszenie zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości oraz do rozwoju przez współpracę międzynarodową szerokiego programu monitoringu i oceny przenoszenia na dalekie odległości zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki, z możliwością rozszerzenia na inne rodzaje zanieczyszczeń,

biorąc pod uwagę odpowiednie postanowienia deklaracji Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska Człowieka, a w szczególności zasadę 21, która wyraża powszechne przekonanie, że państwa, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, mają suwerenne prawo do eksploatacji swoich własnych zasobów zgodnie z ich własną polityką w dziedzinie środowiska oraz ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, że działalność prowadzona pod ich jurysdykcją i kontrolą nie spowoduje szkód w środowisku innych państw lub na obszarach poza granicami jurysdykcji państwowej,

uznając możliwość wystąpienia szkodliwych skutków, zarówno w krótkim, jak i w długim okresie, spowodowanych przez zanieczyszczenia powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczenie powietrza,

mając na uwadze fakt, że podniesienie przewidywanego poziomu emisji zanieczyszczeń powietrza w obrębie regionu może zwiększyć takie szkodliwe skutki,

uznając potrzebę badania implikacji przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości oraz potrzebę poszukiwania rozwiązań występujących problemów,

potwierdzając gotowość wzmocnienia aktywnej współpracy międzynarodowej w celu opracowania odpowiedniej krajowej polityki oraz za pomocą wymiany informacji, konsultacji, prowadzenia badań i monitoringu - koordynowania krajowych działań na rzecz zwalczania zanieczyszczania powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczenie powietrza,

uzgodniły, co następuje:


Definicje.

Artykuł 1.
W rozumieniu niniejszej konwencji:

a) "zanieczyszczanie powietrza" oznacza wprowadzenie przez człowieka, bezpośrednio lub pośrednio, substancji lub energii do powietrza, powodujących szkodliwe skutki tego rodzaju, że zagrażają zdrowiu ludzkiemu, wyrządzają szkodę zasobom żywym i ekosystemom oraz dobrom materialnym, a także ograniczają lub wywierają szkodliwy wpływ na rekreacyjne lub inne prawnie dozwolone użytkowanie środowiska, a wyrażenie "zanieczyszczenia powietrza" będzie rozumiane zgodnie z powyższym,

b) "transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległości" oznacza zanieczyszczanie powietrza, którego fizyczne pochodzenie jest umiejscowione całkowicie lub częściowo na obszarze znajdującym się pod jurysdykcją jednego państwa i które ma szkodliwy wpływ na obszar znajdujący się pod jurysdykcją innego państwa na taką odległość, że nie jest w ogóle możliwe rozróżnienie udziału pojedynczych źródeł emisji lub grup źródeł.


Podstawowe zasady.

Artykuł 2.
Umawiające się Strony, biorąc pod uwagę właściwe fakty i problemy, zdecydowane są chronić człowieka i jego środowisko przed zanieczyszczaniem powietrza oraz będą dążyć do ograniczenia i - tak dalece, jak to jest możliwe - do stopniowego zmniejszania i zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległości.

Artykuł 3.
Umawiające się Strony, w ramach niniejszej konwencji, będą za pomocą wymiany informacji, konsultacji, prowadzenia badań i monitoringu rozwijać bez nie uzasadnionej zwłoki politykę i strategię, które będą służyć jako środki do zwalczania emisji zanieczyszczeń powietrza, biorąc pod uwagę podjęte już wysiłki w skali krajowej i międzynarodowej.

Artykuł 4.
Umawiające się Strony będą wymieniać informacje i dokonywać przeglądu swojej polityki, działalności naukowej i środków technicznych, mających na celu zwalczanie, tak dalece, jak to jest możliwe, emisji zanieczyszczeń powietrza, które mogą mieć ujemne skutki, przyczyniając się w ten sposób do obniżenia zanieczyszczenia powietrza, włączając w to transgraniczne zanieczyszczanie powietrza na dalekie odległości.

Artykuł 5.
Konsultacje będą podejmowane, na prośbę, we wczesnym stadium, z jednej strony między Umawiającymi się Stronami, które są faktycznie dotknięte lub narażone na znaczne ryzyko transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, a z drugiej strony między Umawiającymi się Stronami, w których obrębie i pod których jurysdykcją transgraniczne zanieczyszczanie powietrza powstaje lub może powstać w związku z prowadzoną lub zamierzoną przez nie działalnością.


Sterowanie jakością powietrza.

Artykuł 6.
Biorąc pod uwagę artykuły 2 do 5, badania będące w toku, wymianę informacji i monitoring oraz ich rezultaty, koszty i efektywność lokalnych i innych środków zaradczych podjętych w celu zwalczania zanieczyszczeń powietrza, szczególnie pochodzących z nowych lub przebudowywanych instalacji, każda z Umawiających się Stron podejmie opracowanie jak najlepszej polityki i strategii, włączając w to systemy sterowania jakością powietrza, i w ramach tych systemów środki ochronne dostosowane do zrównoważonego rozwoju, w szczególności zaś przez zastosowanie najlepszych, dostępnych i możliwych z ekonomicznego punktu widzenia technologii, w tym także technologii mało- i bezodpadowych.


Badania i rozwój.

Artykuł 7.
Umawiające się Strony, stosownie do swych potrzeb, będą podejmowały współpracę w prowadzeniu badań i (lub) rozwoju:

a) istniejących i proponowanych technologii dla zmniejszenia emisji związków siarki i innych głównych zanieczyszczeń powietrza, włączając w to ich dostępność pod względem technicznym i ekonomicznym oraz ich wpływ na środowisko;

b) aparatury kontrolno-pomiarowej i innych technik monitoringu i dokonywania pomiarów wielkości emisji i stężeń zanieczyszczeń powietrza;

c) udoskonalonych modeli dla lepszego rozpoznania przenoszenia transgranicznych zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości;

d) wpływu związków siarki i innych głównych zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie i środowisko, włączając w to rolnictwo, leśnictwo, materiały, wodne i inne naturalne ekosystemy oraz widzialność, mając na względzie ustalenie podstawy naukowej do określenia zależności dawka - skutek w celu ochrony środowiska;

e) ekonomicznej, społecznej i ekologicznej oceny alternatywnych środków służących osiągnięciu celów w zakresie środowiska, włączając w to ograniczenie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości;

f) programów kształcenia i szkolenia, związanych z ekologicznymi aspektami zanieczyszczania powietrza związkami siarki i innymi głównymi zanieczyszczeniami powietrza.


Wymiana informacji.

Artykuł 8.
Umawiające się Strony będą, w ramach Organu Wykonawczego, o którym mowa w artykule 10, oraz dwustronnie, we wspólnym interesie, dokonywać wymiany dostępnych informacji w zakresie:

a) danych odnoszących się do emisji - w okresach, które zostaną uzgodnione - ustalonych zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki pochodzącego z jednostek siatki o uzgodnionym wymiarze, albo strumieni ustalonych zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki, przez granice państwowe na odległości i w okresach, które zostaną uzgodnione;

b) znaczniejszych zmian w polityce państwowej i w ogólnym rozwoju przemysłowym i ich potencjalnych skutkach, które mogłyby prowadzić do znacznych zmian w transgranicznym zanieczyszczaniu powietrza na dalekie odległości;

c) technologii dla zmniejszenia zanieczyszczania powietrza, mających znaczenie dla transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości;

d) planowanych w skali państwowej kosztów ograniczenia emisji związków siarki i innych głównych zanieczyszczeń powietrza;

e) meteorologicznych i fizykochemicznych danych dotyczących procesów zachodzących podczas przenoszenia zanieczyszczeń;

f) fizykochemicznych i biologicznych danych dotyczących zjawisk transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości i zakresu szkód, które według tych danych mogą być przypisywane transgranicznemu zanieczyszczaniu powietrza na dalekie odległości;

g) krajowej, subregionalnej i regionalnej polityki i strategii w zakresie zmniejszania emisji związków siarki i innych głównych zanieczyszczeń powietrza.


Realizacja i dalszy rozwój wspólnego programu monitoringu i oceny przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie.

Artykuł 9.
Umawiające się Strony podkreślają potrzebę realizacji istniejącego Wspólnego programu monitoringu i oceny przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie (zwanego dalej EMEP) i, mając na względzie dalszy rozwój tego programu, postanawiają położyć nacisk na:

a) gotowość Umawiających się Stron do włączenia się i pełnej realizacji EMEP, który w pierwszym etapie skoncentruje się na monitoringu dwutlenku siarki i związanych z nim substancji;

b) potrzebę stosowania, tam gdzie to możliwe, porównywalnych lub znormalizowanych metod monitoringu;

c) pragnienie oparcia programu monitoringu zarówno na programach krajowych, jak i międzynarodowych. Tworzenie stacji monitoringu i zbieranie danych będzie podlegać jurysdykcji państwowej kraju, w którym stacje monitoringu są zlokalizowane;

d) pragnienie ustalenia ram dla wspólnego programu monitoringu środowiska, opartego i biorącego pod uwagę obecne i przyszłe krajowe, subregionalne, regionalne i inne międzynarodowe programy;

e) potrzebę wymiany danych dotyczących emisji - w okresach, które zostaną uzgodnione - ustalonych zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki pochodzącego z jednostek siatki o uzgodnionym wymiarze, lub dotyczących strumieni ustalonych zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki, przez granice państwowe na odległości i w okresach, które zostaną uzgodnione. Metoda uwzględniająca model stosowany do określenia strumieni oraz metoda uwzględniająca model stosowany do określenia przenoszenia zanieczyszczeń powietrza oparta na emisjach na jednostkę siatki będą udostępniane i okresowo analizowane w celu ulepszenia metod i modeli;

f) ich wolę kontynuowania wymiany i okresowego uaktualniania danych krajowych dotyczących całkowitych emisji uzgodnionych zanieczyszczeń powietrza, rozpoczynając od dwutlenku siarki;

g) potrzebę dostarczania meteorologicznych i fizykochemicznych danych dotyczących procesów zachodzących podczas przenoszenia zanieczyszczeń;

h) potrzebę monitorowania składników chemicznych w innych komponentach, takich jak woda, gleba i roślinność, oraz wprowadzenia podobnego programu monitoringu dla rejestracji skutków w zakresie zdrowia i środowiska;

i) pragnienie rozszerzenia krajowych sieci EMEP, aby mogły one działać w celach kontroli i nadzoru.


Organ Wykonawczy.

Artykuł 10.
1. Przedstawiciele Umawiających się Stron będą, w ramach organu Starszych Doradców Rządów Państw Członkowskich EKG do Spraw Ochrony Środowiska, stanowić Organ Wykonawczy niniejszej konwencji i będą spotykać się przynajmniej raz w roku w tym charakterze.

2. Organ Wykonawczy będzie:

a) dokonywać przeglądu realizacji niniejszej konwencji;

b) tworzyć, w razie potrzeby, grupy robocze do rozpatrywania spraw związanych z realizacją i rozbudową niniejszej konwencji i prowadzenia badań oraz przygotowania odpowiednich dokumentów, a także przedstawienia Organowi Wykonawczemu zaleceń do rozpatrzenia;

c) pełnić także inne funkcje, które mogą być potrzebne, zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.

3. Organ Wykonawczy będzie korzystać z Organu Sterującego EMEP, stanowiącego integralną część mechanizmu realizacji niniejszej konwencji, zwłaszcza w zakresie zbierania danych i współpracy naukowej.

4. Organ Wykonawczy przy wykonywaniu swoich funkcji będzie, gdy uzna to za stosowne, korzystać z informacji uzyskiwanych od innych odpowiednich organizacji międzynarodowych.


Sekretariat.

Artykuł 11.
Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej będzie wykonywać dla Organu Wykonawczego następujące funkcje sekretariatu:

a) zwoływanie i przygotowywanie posiedzeń Organu Wykonawczego;

b) przekazywanie Umawiającym się Stronom raportów i innych informacji uzyskanych zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji;

c) wykonywanie funkcji wyznaczonych przez Organ Wykonawczy.


Poprawki do konwencji.

Artykuł 12.
1. Każda Umawiająca się Strona może zaproponować poprawki do niniejszej konwencji.

2. Teksty proponowanych poprawek będą przedstawione na piśmie Sekretarzowi Wykonawczemu Europejskiej Komisji Gospodarczej, który przekaże je wszystkim Umawiającym się Stronom. Organ Wykonawczy będzie rozpatrywać tak zaproponowane poprawki na swoim najbliższym corocznym posiedzeniu, pod warunkiem że propozycje te zostały przekazane Umawiającym się Stronom przez Sekretarza Wykonawczego EKG co najmniej na dziewięćdziesiąt dni przed terminem tego posiedzenia.

3. Poprawka do niniejszej konwencji będzie uchwalona przez consensus przedstawicieli Umawiających się Stron i wejdzie w życie w stosunku do Umawiających się Stron, które ją przyjęły, dziewięćdziesiątego dnia po złożeniu depozytariuszowi dokumentów przyjęcia przez dwie trzecie Umawiających się Stron. Następnie poprawka ta wejdzie w życie w stosunku do każdej Umawiającej się Strony dziewięćdziesiątego dnia po złożeniu przez nią dokumentu przyjęcia poprawki.


Załatwianie sporów.

Artykuł 13.
W razie powstania sporu między dwiema lub więcej Umawiającymi się Stronami, dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, Strony będą poszukiwały rozwiązania w drodze negocjacji lub stosując jakąkolwiek inną metodę załatwienia sporu, możliwą do przyjęcia przez strony pozostające w sporze.


Podpisanie.

Artykuł 14.
1. Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu w Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie w dniach od 13 do 16 listopada 1979 r. z okazji Spotkania na Wysokim Szczeblu w sprawach ochrony środowiska, zorganizowanego w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej, dla państw członkowskich Europejskiej Komisji Gospodarczej, jak również dla państw posiadających status doradczy w Europejskiej Komisji Gospodarczej, zgodnie z artykułem 8 rezolucji 36 (IV) z dnia 28 marca 1947 r. Rady Gospodarczo-Społecznej oraz dla regionalnych organizacji integracji gospodarczej, utworzonych przez suwerenne państwa członkowskie Europejskiej Komisji Gospodarczej, które mają kompetencje do prowadzenia negocjacji, zawierania i stosowania międzynarodowych umów w sprawach objętych niniejszą konwencją.

2. W sprawach należących do ich kompetencji takie regionalne organizacje integracji gospodarczej będą, we własnym imieniu, korzystać z praw i wypełniać obowiązki, które niniejsza konwencja przyznaje ich państwom członkowskim. W takich wypadkach państwa członkowskie tych organizacji nie będą mogły korzystać z tych praw indywidualnie.


Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie.

Artykuł 15.
1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu.

2. Niniejsza konwencja będzie otwarta do przystąpienia od dnia 17 listopada 1979 r. dla państw i organizacji, o których mowa w artykule 14 ustęp 1.

3. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą składane Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, który będzie pełnić funkcje depozytariusza.


Wejście w życie.

Artykuł 16.
1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia następującego po dniu złożenia dwudziestego czwartego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. Dla każdej Umawiającej się Strony, która ratyfikuje, przyjmie lub zatwierdzi niniejszą konwencję lub przystąpi do niej po złożeniu dwudziestego czwartego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, konwencja wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia następującego po dniu złożenia przez Umawiającą się Stronę dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.


Wypowiedzenie.

Artykuł 17.
W każdej chwili po upływie 5 lat od daty wejścia w życie niniejszej konwencji w stosunku do Umawiającej się Strony ta Umawiająca się Strona może, w drodze złożenia pisemnej notyfikacji depozytariuszowi, wypowiedzieć niniejszą konwencję. Wypowiedzenie takie nabierze mocy dziewięćdziesiątego dnia następującego po dniu jego otrzymania przez depozytariusza.


Teksty oryginalne.

Artykuł 18.
Oryginał niniejszej konwencji, którego teksty angielski, francuski i rosyjski są jednakowo autentyczne, zostanie złożony Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Genewie dnia trzynastego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego dziewiątego roku.
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_zmiany:
1986-12-31 Dz.U.1986.48.239 ż 1
1995-12-16 Dz.U.1995.136.670 ż 1
1997-09-12 Dz.U.1997.101.631 ż 1
1998-01-01 Dz.U.1997.123.780 wynik. z art. 6 pkt 2
1998-12-18 Dz.U.1998.148.968 ż 1 ust. 1
1999-01-01 Dz.U.1998.106.668 wynik. z art. 52 pkt 8
1999-07-09 Dz.U.1999.59.623 ż 1
2002-10-01 Dz.U.2002.150.1240 ż 1


ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓWz dnia 24 stycznia 1986 r.
w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych.

Na podstawie art. 11 ust. 2, art. 15 ust. 3, art. 37 ust. 3, art. 40 ust. 7 oraz art. 47 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60) zarządza się, co następuje:


Rozdział 1
Zajmowanie pasa drogowego.

ż 1. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Zajęcie pasa drogowego na cele nie związane z budową, modernizacją, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi; zezwolenie to dotyczy w szczególności:

1) prowadzenie na obszarze pasa drogowego robót naziemnych, nadziemnych lub podziemnych,

2) włączenie pasa drogowego lub jego części do placu budowy prowadzonej poza pasem drogowym,

3) wydzielenia części pasa drogowego do wyłącznego korzystania przez określonych użytkowników,

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_3a) umieszczania reklam w pasie drogowym,

4) innych działań, które powodują ograniczenie, zakłócenie lub zamknięcie ruchu drogowego, a nie wynikają z warunków ruchu drogowego lub stanu technicznego pasa drogowego.

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do zezwoleń na organizowanie zawodów sportowych, rajdów, wyścigów, manifestacji i zgromadzeń.

ż 2. 1. Wniosek w sprawie wydania zezwolenia na zajęcie odcinka pasa drogowego należy złożyć zarządcy drogi co najmniej z 3-miesięcznym wyprzedzeniem.

2. Wniosek powinien zawierać nazwę jednostki, cel, lokalizację, powierzchnię oraz planowany okres zajęcia odcinka pasa drogowego. Do wniosku należy dołączyć plan sytuacyjny odcinka pasa z podaniem jego wymiarów.

ż 3. Zarządca drogi przed udzieleniem zezwolenia wydaje opinię w sprawie planowanego zajęcia pasa drogowego, w której określa warunki i terminy zajęcia pasa.

ż 4. 1. Zajmujący pas drogowy po otrzymaniu opinii, o której mowa w ż 3, jest obowiązany na miesiąc przed planowanym zajęciem pasa przedstawić zarządcy drogi:

1) projekt sposobu zabezpieczenia terenu pasa drogowego zgodnie z wymogami bezpieczeństwa ruchu drogowego,

2) projekt organizacji ruchu drogowego w rejonie przewidywanego zajęcia pasa,

3) plan sytuacyjny pasa drogowego przewidywanego do zajęcia oraz harmonogram robót umożliwiający ich wykonanie w określonym terminie.

2. Projekty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, powinny być zatwierdzone przez właściwy dla danej drogi organ zarządzający ruchem, po uzgodnieniu z właściwym zarządcą drogi.

ż 5. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Zarządca drogi po otrzymaniu dokumentów wymienionych w ż 4 ust. 1 wydaje zezwolenie na zajęcie pasa drogowego.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać:

1) nazwę jednostki zajmującej odcinek pasa drogowego, cel zajęcia i wielkość powierzchni zajmowanego odcinka pasa,

2) sposób zabezpieczenia zajmowanego odcinka pasa zgodnie z dokumentami, o których mowa w ż 4 ust 1,

3) okres zajęcia odcinka pasa drogowego,

4) warunki przywrócenia pasa drogowego do poprzedniego stanu użyteczności,

5) warunki usuwania wad technicznych robót wykonanych w pasie drogowym,

6) wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego oraz termin jej uiszczenia.

ż 6. Przepisy ż 2-5 stosuje się odpowiednio do wniosków dotyczących umieszczania w pasie drogowym urządzeń nie związanych z funkcjonowaniem drogi.

ż 7. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Zajmujący pas drogowy jest obowiązany powiadomić zarząd drogi o zakończeniu robót i przywróceniu zajmowanego odcinka pasa do poprzedniego stanu użyteczności.

2. Zarząd drogi dokonuje komisyjnego odbioru zajmowanego odcinka pasa drogowego.

ż 8. 1. Za zajęcie pasa drogowego zarządca drogi pobiera opłatę w wysokości odpowiadającej iloczynowi: zajętej powierzchni m2, stawki opłaty za 1 m2 i liczby dni zajęcia pasa, określonej w zezwoleniu.

2. Dla dróg krajowych i wojewódzkich ustala się stawkę opłaty w wysokości 0,80 zł za każdy dzień zajęcia 1 m2 pasa drogowego.

3. Dla dróg powiatowych i gminnych ustala się stawkę opłaty w wysokości 0,40 zł za każdy dzień zajęcia 1 m2 pasa drogowego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_4. Stawki określone w ust. 2 i 3 stosuje się do jezdni, torowisk i ciągów pieszych. Do pozostałych elementów pasa drogowego stosuje się stawki zmniejszone o połowę.

5. W razie zajęcia jezdni drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej lub gminnej opłata, o której mowa w ust. 1, ulega podwyższeniu o ryczałt za utrudnienia w ruchu.

6. Ustala się ryczałt za każdy dzień utrudnień w ruchu drogowym spowodowanych:

1) zajęciem powyżej 20% szerokości jezdni - w wysokości 100 zł,

2) całkowitym zajęciem jezdni - w wysokości 200 zł.

7. Opłaty, o których mowa w ust. 1-6, pobiera się również za nie wymagające zezwolenia zajęcie pasa drogowego w razie awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu drogowego.

8. 9. Za zajęcie pasa drogowego, na prawach wyłączności, pod parkingi pobiera się opłaty wymienione w ust. 2-4, zmniejszone o 85%.

ż 8a. ż 9. 1. Jeżeli w ciągu roku od udostępnienia dla ruchu uprzednio zajętego odcinka pasa drogowego ujawnią się wady techniczne spowodowane nieprawidłowym wykonaniem robót, zarząd drogi powiadamia o tym zajmującego pas drogowy oraz określa termin usunięcia wad.

2. W razie zwłoki w usunięciu wad zarząd drogi może wykonać niezbędne roboty na koszt zajmującego pas drogowy.

ż 10. 1. Za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i obiektów (części obiektów lub urządzeń) nie związanych z funkcjonowaniem dróg, z wyjątkiem umieszczonych w pasie drogowym obiektów handlowych i usługowych oraz reklam, o których mowa w ż 10a ust. 1, zarządca drogi pobiera jednorazową opłatę.

2. Opłata jednorazowa, o której mowa w ust. 1, za 1m2 powierzchni pasa drogowego zajętego przez rzut poziomy urządzenia wynosi:

1) w pasie drogowym poza obszarem zabudowanym, z zastrzeżeniem pkt 3 - 8 zł,

2) w pasie drogowym w obszarze zabudowanym, z zastrzeżeniem pkt 3 - 16 zł,

3) na obiekcie mostowym - 160 zł.

3. Za umieszczenie w pasie drogowym urządzenia o powierzchni rzutu poziomego mniejszej niż 1m2 pobiera się opłatę jednorazową jak w ust. 2.

4. Nie pobiera się opłat jednorazowych za urządzenia istniejące lub których budowę rozpoczęto przed dniem wejścia w życie rozporządzenia..

ż 10a. 1. Za umieszczenie w pasie drogowym obiektów handlowych i usługowych oraz reklam, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 75, poz. 332, z 1993 r. Nr 47, poz. 212, z 1994 r. Nr 127, poz. 627, z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr 80, poz. 497, Nr 106, poz. 677 i Nr 123, poz. 780 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126), zarządca drogi pobiera opłatę odpowiadającą iloczynowi powierzchni pasa drogowego zajętego przez obiekt handlowy lub usługowy albo powierzchni reklamy, liczby dni zajęcia pasa drogowego określonych w zezwoleniu oraz stawki opłat.

2. 3. Stawka opłaty za 1 m2 powierzchni pasa drogowego zajętego przez rzut poziomy obiektu handlowego lub usługowego oraz opłaty za 1 m2 powierzchni reklamy wynosi za każdy dzień zajęcia pasa:


Lp.
Rodzaj dróg
Stawki opłat w złotych

obiekty handlowe i usługowe
reklamy w obszarze zabudowanym

obszar nie zabudowany
obszar zabudowany - miejscowości

powyżej 500 tys. mieszkańców
powyżej 100 tys. do 500 tys. mieszkańców
powyżej 40 tys. do 100 tys. mieszkańców
poniżej 40 tys. mieszkańców

1
2
3
4
5
6
7
8

1
Autostrady i drogi ekspresowe
0,50
0,80
0,70
0,60
0,50
1,90

2
Drogi krajowe
0,40
0,70
0,60
0,50
0,40
1,50

3
Drogi wojewódzkie
0,20
0,40
0,30
0,25
0,20
1,10

4
Drogi powiatowe
0,10
0,25
0,20
0,15
0,10
0,90

5
Drogi gminne
0,05
0,19
0,10
0,08
0,05
0,60



4. Za umieszczenie obiektu handlowego lub reklamy w pasie drogowym drogi przebiegającej przez centrum miasta można pobrać opłaty podwyższone o 100%, a w strefie przyległej do centrum - o 50%. Granice stref określa zarządca miasta.

5. W przypadku umieszczenia w pasie drogowym tablic z hasłami propagującymi bezpieczeństwo ruchu drogowego, o treści i formie określonej przez zarządcę drogi w porozumieniu z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Policji, oraz pod warunkiem, że treści reklamowe inne niż dotyczące bezpieczeństwa ruchu zajmują mniej niż 10% powierzchni tablicy, ustala się stawkę opłaty 0.

ż 10b. ż 11. 1. Za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty, naliczanej na podstawie ż 8 ust. 1, 2 i 3, podwyższonej o ryczałt za utrudnienia w ruchu ustalony na podstawie ż 8 ust. 6.

2. Za umieszczenie w pasie drogowym bez zezwolenia zarządcy drogi urządzenia nie związanego z funkcjonowaniem drogi, z wyjątkiem reklam i obiektów handlowych lub usługowych, zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty naliczanej na podstawie ż 10.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Za umieszczenie w pasie drogowym bez zezwolenia zarządcy drogi reklamy i obiektu handlowego lub usługowego zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty naliczanej na podstawie ż 10a.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_4. Przez zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia rozumie się: samowolne zajęcie pasa, przekroczenie terminu zajęcia lub zajęcie większej powierzchni niż określona w zezwoleniu.

ż 12. 1. W razie zmiany warunków określonych w zezwoleniu na zajęcie odcinka pasa lub cofnięcia zezwolenia przez zarządcę drogi z winy tego zarządcy lub z powodów dających się przewidzieć w chwili udzielania zezwolenia, poszkodowany może wystąpić o odszkodowanie za wynikłe w związku z tym szkody.

2. Roszczenia o odszkodowanie za szkody poniesione w związku ze zmianą warunków określonych w zezwoleniu lub jego cofnięciem zgłasza się na piśmie do zarządcy drogi, który wydał zezwolenie, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wiadomości o zmianie lub cofnięciu zezwolenia. Zgłoszenie powinno zawierać niezbędne informacje uzasadniające wysokość odszkodowania.

3. Zarządca drogi uzgadnia z poszkodowanym wysokość odszkodowania i wypłaca je w terminie 14 dni od dnia ustalenia jego wysokości.

4. W razie uznania przez zarządcę drogi roszczenia za nieuzasadnione lub niemożności uzgodnienia wysokości odszkodowania, poszkodowany może dochodzić odszkodowania w drodze postępowania arbitrażowego lub sądowego.

Rozdział 2
Zasady sadzenia, utrzymywania oraz usuwania drzew i krzewów w pasie drogowym.

ż 13. 1. Sadzenie, utrzymywanie i usuwanie drzew i krzewów w pasie drogowym należy do zarządu drogi.

2. Usuwania z drzew gałęzi zagrażających liniom energetycznym i telekomunikacyjnym dokonują właściwe jednostki organizacyjne do spraw energetycznych i telekomunikacyjnych, po powiadomieniu zarządu drogi.

ż 14. 1. Sadzenie drzew i krzewów w pasie drogowym odbywa się na podstawie wieloletnich planów zadrzewień dróg publicznych, uzgodnionych z właściwymi zarządami gmin.

2. Gatunki drzew i krzewów przeznaczonych do zadrzewienia dróg publicznych powinny być dostosowane do miejscowych warunków glebowych, klimatycznych i krajobrazowych oraz warunków ruchu drogowego.

ż 15. Utrzymywanie drzew i krzewów polega na zabiegach pielęgnacyjnych oraz uzupełnianiu zadrzewień i zakrzewień, które uległy zniszczeniu lub uschnięciu.

ż 16. 1. Usuwanie drzew i krzewów z pasa drogowego odbywa się na podstawie planu wyrębu.

2. Planem wyrębu powinny być objęte drzewa i krzewy:

1) zagrażające bezpieczeństwu ruchu na drodze, jeżeli inne środki, np. przycięcie korony drzewa, okażą się niewystarczające,

2) uniemożliwiające modernizację drogi i obiektów mostowych,

3) obumarłe lub znajdujące się w stanie prowadzącym do ich uschnięcia.

3. Zadrzewienia zagrażające bezpieczeństwu ruchu na drodze stanowią drzewa i krzewy:

1) ograniczające widoczność użytkownikom dróg na odległość mniejszą, niż przewiduje normatyw techniczny projektowania dróg, w szczególności po wewnętrznej stronie łuków i na skrzyżowaniach dróg,

2) rosnące w odległości mniejszej niż 2,5 m od krawędzi jezdni,

3) tworzące łącznie z konarami i liśćmi prześwit mniejszy niż 4,5 m w pionie i mniejszy niż szerokość jezdni powiększony o 1 m po obu stronach jezdni w poziomie.

ż 17. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. Plan wyrębu drzew w pasie drogowym sporządza zarząd drogi w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem przyrody oraz z właściwym zarządem gminy, który w razie uznania konieczności usunięcia określonych drzew wyda na to zezwolenie.

2. Plan wyrębu drzew w pasie drogowym powinien określać:

1) nazwę odcinka pasa drogowego, na którym przewiduje się wyrąb drzew,

2) gatunek, liczbę, średnicę drzew mierzoną na wysokości 1,3 m od ziemi oraz masę pozyskanego drewna w m3,

3) klasyfikację drewna (użytkowe, opałowe),

4) zarząd drogi uprawniony do wyrębu drzew.

ż 18. Przepisów ż 16 i 17 nie stosuje się do drzew, które na skutek nieprzewidzianych, nagłych oddziaływań atmosferycznych, hydrologicznych lub utraty stateczności gruntu zagrażają bezpieczeństwu ruchu na drodze.

Rozdział 3
Udział jednostek gospodarki uspołecznionej w kosztach budowy, modernizacji oraz utrzymania dróg publicznych.

ż 19. Wysokość udziału w kosztach budowy lub modernizacji drogi i termin jego przekazania określa umowa pomiędzy zarządem drogi jako inwestorem a jednostką gospodarki uspołecznionej. Udział ten powinien stanowić taką część całości kosztów budowy lub modernizacji drogi, w jakiej obciążenie ruchem drogowym wywołane działalnością tej jednostki będzie uczestniczyć w prognozowanym ogólnym obciążeniu drogi.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_ż 20. Udział w kosztach utrzymania dróg jest zryczałtowany. Wysokość ryczałtu ustala corocznie zarząd drogi na podstawie planowanych średnich kosztów utrzymania 1 km drogi danej kategorii, proporcjonalnie do udziału w obciążeniu ruchem drogowym danego odcinka drogi, wywołanego działalnością jednostki uspołecznionej.

ż 21. 1. Obciążenie ruchem drogowym poszczególnych odcinków dróg, wywołane działalnością jednostki gospodarki uspołecznionej ustala zarząd drogi na podstawie pomiarów ruchu.

2. Przy określaniu obciążenia ruchem drogowym, wywołanego działalnością jednostki gospodarki uspołecznionej, uwzględnia się ruch pojazdów własnych jednostki oraz innych pojazdów dokonujących przewozów w związku z działalnością tej jednostki.

Rozdział 4
Świadczenia na rzecz utrzymania dróg publicznych.

ż 22. 1. Do wykonania świadczeń na rzecz utrzymania dróg wzywa wyznaczone jednostki zarząd drogi.

2. W razie powstania zatoru drogowego w wyniku katastrofy lub wypadku drogowego oraz pozostawienia na drodze pojazdu utrudniającego ruch lub zagrażającego bezpieczeństwu ruchu drogowego, do wykonania świadczeń może wzywać również właściwy urząd spraw wewnętrznych, powiadamiając zarząd drogi.

3. Wezwanie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać:

1) podstawę prawną powołania do świadczeń rzeczowych,

2) nazwę jednostki gospodarki uspołecznionej wzywanej do świadczeń,

3) rodzaj świadczenia,

4) rodzaj i liczbę pojazdów i sprzętu budowlanego wraz z obsługą, za których pomocą świadczenie ma być wykonane,

5) miejsce, datę i godzinę dostarczenia pojazdów i sprzętu budowlanego oraz miejsce (obszar) wykonywania świadczenia,

6) przypuszczalny czas trwania świadczenia.

4. Pisemne wezwanie powinno być przekazane w terminie umożliwiającym przygotowanie i dostarczenie pojazdów lub sprzętu budowlanego do miejsca wskazanego w wezwaniu. W razie gdy zwłoka zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub interesowi publicznemu, wezwanie może być przekazane telefonicznie lub telegraficznie.

ż 23. Obowiązek świadczeń nie dotyczy:

1) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej,

2) organów i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, z wyjątkiem przedsiębiorstw podległych temu Ministrowi,

3) zakładów społecznych służby zdrowia,

4) jednostek organizacyjnych więziennictwa.

ż 24. Zarząd drogi wypłaca jednostce gospodarki uspołecznionej wezwanej do obowiązku świadczeń na rzecz dróg wynagrodzenie:

1) za najem środków transportowych i usługi przewozowe świadczone przez przewoźników publicznych - według cen urzędowych,

2) za najem środków transportowych i usługi przewozowe świadczone przez jednostki nie będące przewoźnikami publicznymi oraz za najem sprzętu budowlanego - według cen umownych.

ż 25. 1. Jednostki wezwane do świadczeń na rzecz dróg zaopatrują się w paliwa w ramach własnych limitów zakupu paliw silnikowych.

2. W wypadkach gdy rozmiary zużycia paliw, związane z realizacją świadczeń na rzecz dróg, stwarzają zagrożenie realizacji planowych zadań jednostki, może ona wystąpić do okręgowej dyrekcji Centrali Produktów Naftowych o przyznanie dodatkowego limitu zakupu paliw silnikowych, z zaliczeniem w ciężar rezerwy będącej w dyspozycji Centrali Produktów Naftowych.

ż 26. 1. Roszczenia o odszkodowanie z tytułu uszkodzenia, zniszczenia albo utraty dostarczonego pojazdu lub sprzętu, które nastąpiło bez winy posiadacza albo obsługującego pojazd lub sprzęt w związku z wykonywaniem świadczeń, jednostka wykonująca świadczenia zgłasza zarządowi drogi na piśmie w ciągu 14 dni od dnia powstania szkody.

2. Zarząd drogi uzgadnia z jednostką występującą z roszczeniem wysokość odszkodowania i wypłaca je w terminie 14 dni od dnia ustalenia jego wysokości.

3. Wysokość odszkodowania zmniejsza się o kwotę przyznanego poszkodowanemu odszkodowania z tytułu ubezpieczenia.

ż 27. W razie uznania roszczenia za nieuzasadnione lub niemożności uzgodnienia wysokości odszkodowania, jednostka występująca z roszczeniem może dochodzić odszkodowania w drodze postępowania arbitrażowego.

Rozdział 5
Zasady zarządzania i finansowania oraz oznakowania dróg wewnętrznych.

ż 28. 1. Budowa, utrzymanie, zarządzanie i oznakowanie dróg wewnętrznych należy do zarządcy terenu.

2. Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 1, z wyjątkiem budowy dróg wewnętrznych w osiedlach mieszkaniowych, odbywa się ze środków zarządcy terenu.

3. Budowa, utrzymanie i oznakowanie skrzyżowań dróg wewnętrznych z drogami publicznymi oraz urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem skrzyżowań należy do zarządu drogi publicznej.

4. Finansowanie budowy dróg wewnętrznych w osiedlach mieszkaniowych regulują odrębne przepisy.

ż 29. 1. Do oznakowania dróg wewnętrznych są stosowane tablice:

1) wskazujące początek lub koniec drogi wewnętrznej,

2) porządkowe, ustalające zakazy, nakazy, ostrzeżenia lub zawierające informacje.

2. Organy administracji państwowej właściwe w sprawach zarządzania ruchem na drogach publicznych udzielają pomocy i doradztwa zarządcom terenu w sprawach oznakowania dróg wewnętrznych.

ż 30. 1. Początek drogi wewnętrznej oznacza się tablicą "droga wewnętrzna", na której podaje się nazwę zarządcy terenu.

2. Koniec drogi wewnętrznej oznacza się taką samą tablicą, przekreśloną czerwoną linią.

3. Tablice, o których mowa w ust. 1 i 2, mają kształt prostokąta o wymiarach 100 X 40 cm, przy czym bok dłuższy stanowi krawędź poziomą.

ż 31. 1. Na tablicach porządkowych stosuje się takie same symbole znaków pionowych oraz takie same zasady ich umieszczania jak na drogach publicznych. Informacje uściślające treść znaku drogowego, umieszczane na tablicy porządkowej, stanowią integralną część znaku.

2. Podane na tablicach znaki zakazu lub nakazu obowiązują:

1) od miejsca ustawienia tablicy porządkowej do skrzyżowania z inną drogą o nawierzchni twardej lub do tablicy porządkowej zawierającej odwołanie nakazu lub zakazu,

2) na całym terenie, w razie umieszczenia tablicy porządkowej łącznie z tablicą "droga wewnętrzna".

3. Tablice porządkowe mają kształ prostokąta o wymiarach 70 X 50 cm, przy czym bok dłuższy stanowi krawędź pionową. Symbole znaków umieszczane na tablicach porządkowych mają wymiary:

1) trójkątne - długość boku 40 cm,

2) okrągłe - średnicę 35 cm,

3) kwadratowe - długość boku - 35 cm.

ż 32. Płaszczyzna czołowa tablic, o których mowa w ż 31, ma barwę białą, a płaszczyzna tylna, z wyjątkiem tablicy wskazującej koniec drogi wewnętrznej, barwę czarną. Wszystkie napisy mają barwę czarną.

ż 33. 1. Tablice porządkowe oraz tablicę wskazującą początek drogi wewnętrznej należy umieszczać po prawej stronie drogi, której dotyczą, z wyjątkiem tablicy ze znakiem "parking", którą umieszcza się na początku miejsca postoju.

2. Tablicę wskazującą koniec drogi wewnętrznej umieszcza się na odwrocie tablicy : "droga wewnętrzna" i wówczas znajduje się ona po lewej stronie drogi.

3. Odległość dolnej krawędzi tablicy porządkowej od poziomu chodnika lub gruntu powinna wynosić co najmniej 2,2 - 2,5 m.

4. Najmniejsza odległość krawędzi bocznej tablicy porządkowej od krawędzi jezdni powinna wynosić co najmniej 0,5 m, a największa nie powinna przekraczać 2 m.

ż 34. 1. Znaki na jezdni lub na chodnikach stosuje się tylko do oznaczania miejsc postoju pojazdów. Oznakowanie miejsc postoju na chodnikach powinno zapewniać pozostawienie dla ruchu pieszego szerokości chodnika nie mniejszej niż 1,5 m.

2. Białymi liniami o szerokości 10 cm oznakowuje się:

1) granice powierzchni przeznaczonej na postój,

2) stanowiska postojowe.

ż 35. 1. Na drogach wewnętrznych ruch pojazdów jest podporządkowany ruchowi pieszemu. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszym.

2. Pieszy poruszający się po drogach wewnętrznych jest obowiązany zachować ostrożność, a zwłaszcza nie wchodzić na jezdnię bezpośrednio przed nadjeżdżającym pojazdem oraz spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność.

ż 36. Na drogach wewnętrznych zabrania się:

1) utrzymywania silnika na obrotach w czasie postoju pojazdu przez okres przekraczający 1 minutę,

2) parkowania w taki sposób, aby tył pojazdu był skierowany w stronę okien budynku, chyba że tablice porządkowe wskazują inaczej.

ż 37. 1. Na drogach wewnętrznych znak "zakaz ruchu w obu kierunkach" nie dotyczy:

1) pojazdów Policji i służb miejskich w czasie wykonywania obowiązków służbowych,

2) rowerzystów,

3) pojazdów wymienionych na tablicy porządkowej,

4) pojazdów w wypadkach szczególnych, np. przewiezienie chorego, przeprowadzka itp.

2. Inwalidzi posiadający uprawnienia do kierowania wózkiem inwalidzkim lub pojazdem samochodowym albo kierowcy przewożący inwalidów mających trudności w poruszaniu się mogą nie stosować się do znaków drogowych w zakresie ustalonym przepisami o ruchu drogowym.

Rozdział 6
Przepisy końcowe.

ż 38. Traci moc uchwała nr 20 Prezydium Rządu z dnia 7 stycznia 1955 r. w sprawie robót na ulicach oraz placach i zieleńcach publicznych w miastach (Monitor Polski Nr 17, poz. 175).

ż 39. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI
z dnia 29 marca 1986 r.
w sprawie opłat za korzystanie z lotnisk cywilnych oraz lotniczych urządzeń i służb naziemnych w ruchu międzynarodowym.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 32, poz. 153 i z 1984 r. Nr 53, poz. 272), w celu zastosowania postanowień art. 15 Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. 1959 r. Nr 35, poz. 212 i 214, z 1963 r. Nr 24, poz. 137 i 138, z 1969 r. Nr 27, poz. 210 i 211, z 1976 r. Nr 21, poz. 130 i 131, Nr 32, poz. 188 i 189 oraz Nr 39, poz. 227 i 228 oraz z 1984 r. Nr 39, poz. 199 i 200), oraz postanowień innych umów międzynarodowych o komunikacji lotniczej zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych w zakresie swojej działalności pobiera opłaty za korzystanie w ruchu międzynarodowym z lotnisk komunikacyjnych (portów lotniczych), lotniczych urządzeń i służb naziemnych oraz innych usług dla żeglugi powietrznej, przy czym opłaty za usługi świadczone publicznie (ogólnie dostępne) powinny być ustalane według zasad i stawek jednolitych dla statków powietrznych polskich i zagranicznych, chyba że właściwe umowy międzynarodowe lub zawarte z zachowaniem tych umów porozumienia z zainteresowanymi usługobiorcami stanowią inaczej.

2. Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych ogłasza opłaty za usługi świadczone publicznie (ogólnie dostępne) w wydawnictwie "Zbiór Informacji Lotniczych - Polska (AIP - Polska)" oraz podaje do wiadomości Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO).

ż 2. Przepisy ż 1 stosuje się odpowiednio do usług świadczonych w ruchu międzynarodowym przez inne niż Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych cywilne jednostki zarządzające lotniskami i lotniczymi urządzeniami naziemnymi i udogodnieniami dla żeglugi powietrznej.

ż 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Syryjskiej Republiki Arabskiej, podpisana w Warszawie
dnia 10 kwietnia 1981 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 10 kwietnia 1981 r. została podpisana w Warszawie Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Rządem Syryjskiej Republiki Arabskiej w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Syryjskiej Republiki Arabskiej.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rząd Syryjskiej Republiki Arabskiej,

pragnąc dalej rozwijać i pogłębiać przyjacielskie stosunki między obydwoma Państwami zgodnie z powszechnie uznanymi zasadami prawa międzynarodowego, w szczególności zasadami równości suwerennych państw i ich terytorialnej integralności oraz nieingerencji w ich sprawy wewnętrzne,

postanowiły zawrzeć konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły pełnomocników:

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

Tadeusza Mulickiego,

Dyrektora Departamentu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Rząd Syryjskiej Republiki Arabskiej,

Adnana Mourada

Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Część I
Definicje

Art. 1.
W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenia:

1) "urząd konsularny" oznacza konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat i agencję konsularną;

2) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu dla wykonywania funkcji konsularnych;

3) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

4) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, łącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

5) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne lub techniczne oraz osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

6) "członkowie urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych, pracowników konsularnych oraz członków personelu służby;

7) "członkowie personelu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych poza kierownikiem urzędu konsularnego, pracowników konsularnych i członków personelu służby;

8) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

9) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców, a także dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że osoby te pozostają we wspólnocie domowej z członkiem urzędu konsularnego;

10) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich bez względu na to, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego, włącznie z rezydencją kierownika urzędu konsularnego;

11) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich ochrony i przechowywania;

12) "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji;

13) "statek morski" oznacza każde urządzenie pływające Państwa wysyłającego, zarejestrowane w tym Państwie zgodnie z jego prawem i uprawnione do podnoszenia bandery tego Państwa, z wyjątkiem okrętów wojennych;

14) "statek powietrzny" oznacza każde cywilne urządzenie latające Państwa wysyłającego, zarejestrowane w tym Państwie zgodnie z jego prawem i uprawnione do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa;

15) "obywatel Państwa wysyłającego" oznacza osobę mającą obywatelstwo tego Państwa;

16) "osoby prawne Państwa wysyłającego" oznacza jednostki organizacyjne utworzone zgodnie z obowiązującym prawem tego Państwa i mające siedzibę w tym Państwie. Są one uznawane i traktowane na tej podstawie w Państwie przyjmującym.

Część II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników i pracowników konsularnych

Art. 2.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego.

3. Późniejsze zmiany siedziby urzędu konsularnego, jego klasy i okręgu konsularnego mogą być dokonywane przez Państwo wysyłające jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

4. Uprzednia wyraźna zgoda Państwa przyjmującego jest również wymagana dla otworzenia biura stanowiącego część istniejącego urzędu konsularnego, poza jego siedzibą.

Art. 3.
1. Kierownik urzędu konsularnego jest mianowany przez Państwo wysyłające i dopuszczany do wykonywania swych funkcji przez Państwo przyjmujące.

2. Państwo wysyłające zaopatruje kierownika urzędu konsularnego w listy komisyjne lub podobny dokument zawierający z reguły jego imiona i nazwisko oraz stopień, jak również okręg konsularny i siedzibę urzędu konsularnego. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne lub podobny dokument w drodze dyplomatycznej lub w innej odpowiedniej drodze rządowi Państwa, na którego terytorium kierownik urzędu konsularnego ma wykonywać swoje funkcje.

3. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji na mocy upoważnienia Państwa przyjmującego, zwanego exequatur, bez względu na formę tego upoważnienia. Wskazane jest, aby upoważnienie to zostało udzielone jak najszybciej. Do czasu udzielenia exequatur, kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim przypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

4. Państwo, które odmawia udzielenia exequatur, nie jest obowiązane do podania Państwu wysyłającemu przyczyn odmowy.

Art. 4.
1. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji lub jeżeli jego stanowisko nie jest tymczasowo obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego urzędnika konsularnego jednego ze swych urzędów konsularnych w Państwie przyjmującym albo członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie; nazwisko tej osoby będzie uprzednio notyfikowane ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same uprawnienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. W razie powierzenia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego jednemu z członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 5.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące niezwłocznie zawiadomi o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków, aby umożliwić mu wykonywanie funkcji urzędowych oraz korzystanie z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 6.
Ministerstwo spraw zagranicznych Państwa przyjmującego będzie pisemnie powiadamiane:

a) o nominacji członków urzędu konsularnego, ich imionach i nazwiskach, stopniach, przybyciu do urzędu konsularnego po mianowaniu, ostatecznym wyjeździe lub o zakończeniu funkcji oraz o wszystkich dalszych zmianach mających wpływ na ich status, które mogą powstać w czasie ich zatrudnienia w urzędzie konsularnym;

b) o przybyciu i ostatecznym wyjeździe członka rodziny członka urzędu konsularnego oraz o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) o przybyciu i ostatecznym wyjeździe członków personelu prywatnego oraz o zakończeniu ich służby;

d) o zatrudnieniu i zwolnieniu osób, zamieszkałych w Państwie przyjmującym, jako pracowników konsularnych lub członków personelu prywatnego.

Art. 7.
1. Urzędnikiem konsularnym może być tylko osoba mająca wyłącznie obywatelstwo Państwa wysyłającego i nie mająca w Państwie przyjmującym miejsca stałego pobytu.

2. Urzędnicy konsularni nie mogą wykonywać w Państwie przyjmującym żadnej działalności zawodowej lub handlowej o charakterze zarobkowym, poza swoimi funkcjami urzędowymi.

Art. 8.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stanowisko.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu prywatnego, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają w tym Państwie miejsca stałego pobytu.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodzin.

Art. 9.
1. Państwo przyjmujące może w każdej chwili, bez obowiązku uzasadniania swojej decyzji, powiadomić w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające o tym, że exequatur udzielone kierownikowi urzędu konsularnego zostało cofnięte lub że urzędnik konsularny został uznany za persona non grata lub że jakikolwiek inny członek personelu konsularnego jest osobą niepożądaną. W tym przypadku Państwo wysyłające albo odwoła taką osobę, albo położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

2. Jeżeli Państwo wysyłające nie wypełni w rozsądnym terminie swych obowiązków wynikających z ustępu 1, Państwo przyjmujące może, odpowiednio do przypadku, albo cofnąć exequatur danej osobie, albo przestać ją uważać za członka personelu konsularnego.

Art. 10.
Funkcje członka urzędu konsularnego ulegają zakończeniu w szczególności przez:

a) notyfikację przez Państwo wysyłające Państwu przyjmującemu, że funkcje tej osoby uległy zakończeniu;

b) cofnięcie exequatur;

c) notyfikację przez Państwo przyjmujące Państwu wysyłającemu, że Państwo przyjmujące przestało uważać tę osobę za członka personelu konsularnego w przypadku przewidzianym w artykule 9 ustęp 2.

Część III
Ułatwienia, przywileje i immunitety

Art. 11.
Państwo przyjmujące udzieli wszelkich ułatwień w wykonywaniu funkcji urzędu konsularnego i urzędników konsularnych oraz podejmie odpowiednie środki w tym celu, aby mogli oni wykonywać swą działalność urzędową i korzystać z praw, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

Art. 12.
1. Państwo wysyłające ma prawo, na warunkach przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego, nabywać na własność, posiadać lub użytkować tereny, budynki lub części budynków, z przeznaczeniem na siedzibę urzędu konsularnego, na rezydencję kierownika urzędu konsularnego lub na mieszkania innych członków urzędu konsularnego mających obywatelstwo Państwa wysyłającego, budować lub przystosowywać do tych samych celów budynki na nabytych terenach i przenosić prawa własności terenów, budynków lub części budynków w ten sposób nabytych lub zabudowanych.

2. Państwo przyjmujące udzieli Państwu wysyłającemu wszelkiej niezbędnej pomocy w nabywaniu terenów i budynków lub części budynków przeznaczonych do celów wymienionych w ustępie 1.

3. Państwo wysyłające jest obowiązane stosować się do ustaw i przepisów Państwa przyjmującego dotyczących budownictwa i urbanistyki albo innych ograniczeń mających zastosowanie na obszarze, na którym znajdują się tereny, budynki lub ich części.

Art. 13.
1. Państwo wysyłające ma prawo używania w Państwie przyjmującym swej flagi państwowej i godła swego Państwa, jak również tablicy z odpowiednim napisem w języku Państwa wysyłającego i w języku Państwa przyjmującego, oznaczającym urząd konsularny zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona i jego godło może być umieszczone na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, na jego drzwiach wejściowych, jak również na rezydencji kierownika urzędu konsularnego. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszana także na środkach transportu kierownika urzędu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

Art. 14.
1. Pomieszczenia konsularne oraz pomieszczenia urzędników konsularnych są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego lub kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego albo osoby wyznaczonej przez jednego z nich.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek przedsięwzięcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego lub uchybieniu jego godności.

3. Pomieszczenia konsularne, ich urządzenia i inne przedmioty, które tam się znajdują, oraz środki transportu nie podlegają żadnej formie przeszukania, rekwizycji, zajęcia lub egzekucji.

Art. 15.
Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

Art. 16.
1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego we wszelkich celach urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, włącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną, jak również korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego. Jeżeli używane są przez urząd konsularny środki łączności publicznej, to stosuje się zasady obowiązujące przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna.

3. Poczty konsularnej nie wolno ani otwierać, ani zatrzymywać. Jeżeli jednak właściwe organy Państwa przyjmującego mają poważne podstawy, aby przypuszczać, że poczta zawiera inne przedmioty niż korespondencja, dokumenty i przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego, mogą żądać, aby poczta ta została otwarta w ich obecności przez upoważnionego przedstawiciela Państwa wysyłającego. Jeżeli właściwe organy Państwa wysyłającego odmówią zastosowania się do tej prośby, poczta zostanie zwrócona do miejsca, skąd pochodzi.

4. Paczki stanowiące pocztę konsularną powinny mieć widoczne, zewnętrzne oznaczenia ich charakteru i mogą zawierać jedynie korespondencję urzędową, jak również dokumenty i przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego.

5. Kurier konsularny Państwa wysyłającego korzysta na terytorium Państwa przyjmującego z tych samych praw, przywilejów i immunitetów, z których korzysta kurier dyplomatyczny, pod warunkiem że jest zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego status i określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. Kurierem konsularnym może być tylko obywatel Państwa wysyłającego nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym. Zasady te stosuje się również do kuriera konsularnego działającego w sposób tymczasowy, którego prawa, przywileje i immunitety kończą się po dostarczeniu odbiorcy bagażu konsularnego.

6. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub statku powietrznego, udającego się do prawnie dozwolonego miejsca przybycia. Kapitan ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument, określający liczbę paczek składających się na pocztę; jednakże nie będzie on uważany za kuriera konsularnego. Członek urzędu konsularnego może swobodnie odebrać pocztę konsularną bezpośrednio od kapitana statku lub statku powietrznego i przekazać mu taką pocztę w ten sam sposób.

Art. 17.
Państwo, przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należnym szacunkiem i zastosuje wszelkie odpowiednie środki dla zapewnienia im ochrony osobistej, wolności i godności.

Art. 18.
1. Kierownik urzędu konsularnego korzysta z immunitetu jurysdykcyjnego w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych w Państwie przyjmującym. Korzysta on z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlega aresztowaniu, zatrzymaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

2. Urzędnicy konsularni, oprócz kierownika urzędu konsularnego, oraz pracownicy konsularni korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych w Państwie przyjmującym w odniesieniu do czynności dokonanych w wykonywaniu ich funkcji. Nie podlegają aresztowaniu, zatrzymaniu lub ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie w odniesieniu do czynności dokonanych poza zakresem ich funkcji, z wyjątkiem popełnienia poważnego przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub karą surowszą i to na podstawie decyzji wydanej przez organy tego Państwa, właściwe w sprawach karnych. Poza powyższymi przypadkami osoby wyżej wymienione nie mogą być uwięzione ani poddane ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, chyba że w wykonaniu prawomocnego wyroku sądowego.

3. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko członkowi urzędu konsularnego lub członkowi jego rodziny bądź w razie jego aresztowania, zatrzymania lub ograniczenia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego.

4. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko członkowi urzędu konsularnego, będzie ono prowadzone szybko oraz w sposób, który najmniej utrudniałby wykonywanie obowiązków służbowych w urzędzie konsularnym.

5. Postanowienie ustępu 1 niniejszego artykułu nie ma zastosowania, jeśli chodzi o:

a) powództwa z zakresu prawa rzeczowego dotyczącego prywatnego mienia nieruchomego, położonego na terytorium Państwa przyjmującego, chyba że kierownik urzędu konsularnego posiada je w imieniu Państwa wysyłającego do celów urzędu konsularnego;

b) powództwa dotyczącego spadkobrania, w którym kierownik urzędu konsularnego występuje jako wykonawca testamentu, administrator, spadkobierca lub zapisobierca w charakterze osoby prywatnej, a nie w imieniu Państwa wysyłającego.

6. Postanowienia ustępów 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje się do spraw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez członka urzędu konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób dorozumiany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd, statek morski lub statek powietrzny.

Art. 19.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego. Pracownicy konsularni nie mogą odmówić złożenia zeznań, z wyjątkiem przypadków określonych w ustępie 3. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia złożenia zeznań, nie można wobec niego stosować żadnego środka przymusu, ani sankcji.

2. Organ wzywający do złożenia zeznań nie powinien utrudniać członkom urzędu konsularnego wykonywania ich obowiązków urzędowych. Może on, gdy jest to możliwe, przyjąć zeznanie w urzędzie konsularnym lub mieszkaniu albo przyjąć oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych obowiązków urzędowych ani do przedstawiania urzędowej korespondencji lub innych dokumentów urzędowych. Nie są obowiązani do udzielania opinii jako rzeczoznawczy prawa Państwa wysyłającego.

Art. 20.
1. Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów określonych w artykułach 18 i 19. To zrzeczenie powinno być zawsze wyraźne i zakomunikowane Państwu przyjmującemu na piśmie.

2. Wszczęcie przez urzędnika i pracownika konsularnego postępowania w przypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego na podstawie artykułu 18, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet jurysdykcyjny w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

3. Zrzeczenie się immunitetu od jurysdykcji w odniesieniu do postępowania sądowego lub administracyjnego nie jest uważane za zrzeczenie się immunitetu w stosunku do środków wykonania orzeczenia. W stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Art. 21.
Państwo przyjmujące powinno zwalniać członków urzędu konsularnego i członków ich rodzin od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, daninami i zakwaterowaniem.

Art. 22.
1. Członkowie urzędu konsularnego, jak również członkowie ich rodzin, zwolnieni są od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt i zezwoleń na zatrudnienie oraz innych tego rodzaju formalności dotyczących cudzoziemców.

2. Postanowienie ustępu 1 nie ma jednak zastosowania do pracowników konsularnych, którzy nie są stałymi pracownikami Państwa wysyłającego lub wykonują w Państwie przyjmującym jakąkolwiek prywatną działalność zarobkową, ani do członków ich rodzin.

Art. 23.
1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3 niniejszego artykułu członkowie urzędu konsularnego w odniesieniu do pracy wykonywanej przez nich dla Państwa wysyłającego oraz członkowie ich rodzin nie podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym, jakie obowiązują w Państwie przyjmującym.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu stosuje się również do członków personelu prywatnego, którzy zatrudnieni są wyłącznie u członków urzędu konsularnego, pod warunkiem że:

a) nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie mają tam miejsca stałego pobytu;

b) podlegają przepisom o ubezpieczeniu społecznym, obowiązującym w Państwa wysyłającego lub w państwie trzecim.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, do których nie stosuje się zwolnienia przewidzianego w ustępie 2 niniejszego artykułu, powinni przestrzegać obowiązków nakładanych na pracodawców przez przepisy Państwa przyjmującego o ubezpieczeniu społecznym.

4. Zwolnienie przewidziane w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu nie wyklucza dobrowolnego uczestnictwa w systemie ubezpieczenia społecznego Państwa przyjmującego, pod warunkiem że takie uczestnictwo jest przez to Państwo dozwolone.

Art. 24.
1. Członkowie urzędu konsularnego, jak również członkowie ich rodzin, są zwolnieni od wszelkich podatków i opłat osobistych i rzeczowych, państwowych, terenowych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich, które normalnie wliczane są w cenę towarów i usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 25;

c) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień lit. b) ustępu 3 niniejszego artykułu;

d) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju prywatnych dochodów, mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

e) opłat pobieranych za świadczenie usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 25.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których płace nie są zwolnione od podatku od wynagrodzeń w Państwie przyjmującym, będą wypełniać obowiązki nakładane przez przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od wynagrodzeń.

3. W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny, Państwo przyjmujące jest obowiązane:

a) zezwolić na wywóz ruchomego mienia pozostałego po osobie zmarłej, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci;

b) nie pobierać państwowych, terenowych ani komunalnych podatków od spadku ani podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem zmarłego w tym państwie, jako członka urzędu konsularnego lub jako członka jego rodziny.

Art. 25.
1. Pomieszczenia konsularne, a także mieszkania członków urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są wolne od wszelkich państwowych, terenowych lub komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie usług. Stosuje się to również do umów i aktów dotyczących ich nabycia.

2. Zwolnień wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z Państwem wysyłającym.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się również do ruchomości będących własnością Państwa wysyłającego i przeznaczonych do celów urzędu konsularnego.

Art. 26.
1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędników konsularnych i członków ich rodzin, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do urządzenia się. Artykuły konsumpcyjne nie powinny przekraczać ilości koniecznych do bezpośredniego spożycia przez te osoby.

2. Pracownicy konsularni korzystają z przywilejów i zwolnień przewidzianych w ustępie 1 w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w momencie pierwszego urządzenia się.

3. Wyrażenie "przedmioty" obejmuje również środki transportu.

4. Bagaże osobiste, przywiezione przez urzędników konsularnych i członków ich rodzin, zwolnione są od kontroli celnej. Mogą być one poddawane tej kontroli tylko wówczas, gdy istnieją poważne powody do przypuszczenia, że zawierają one przedmioty inne niż wymienione w ustępie 1 lit. b) albo przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub które podlegają jego ustawom i innym przepisom o kwarantannie. Kontrola taka powinna być dokonywana w obecności zainteresowanego urzędnika konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 27.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo Państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego i członkom ich rodzin swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Art. 28.
Środki transportu będące własnością Państwa wysyłającego i przeznaczone do celów urzędu konsularnego lub będące własnością członków urzędu konsularnego podlegają w Państwie przyjmującym obowiązkowemu ubezpieczeniu.

Art. 29.
1. Pracownicy konsularni, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie, podlegają jurysdykcji Państwa przyjmującego, z wyjątkiem dotyczącym wykonywania ich funkcji, i korzystają tylko z immunitetów przewidzianych w artykule 19 ust. 3.

2. Członkowie rodziny członka urzędu konsularnego korzystają z przywilejów i immunitetów przyznanych w niniejszej konwencji członkom urzędu konsularnego, pod warunkiem że nie są obywatelami Państwa przyjmującego, nie mają miejsca stałego pobytu w tym Państwie ani nie wykonują w nim działalności zarobkowej.

3. Członkowie rodziny kierownika urzędu konsularnego korzystają na tych samych warunkach z nietykalności osobistej przewidzianej w artykule 18 ustęp 1 niniejszej konwencji.

4. Państwo przyjmujące powinno wykonywać swoją jurysdykcję w stosunku do osób wymienionych w ustępach 1 i 2 w sposób, który możliwie najmniej utrudniałby wykonywanie funkcji urzędu konsularnego.

Część IV
Funkcje konsularne

Art. 30.
Urzędnik konsularny jest uprawniony do:

a) ochrony w Państwie przyjmującym praw i interesów Państwa wysyłającego oraz jego obywateli;

b) popierania rozwoju stosunków handlowych, gospodarczych, kulturalnych, naukowych i turystycznych między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz do popierania przyjaznych stosunków między tymi Państwami;

c) zapoznawania się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami i rozwojem życia handlowego, gospodarczego, kulturalnego, naukowego i turystycznego w Państwie przyjmującym, zdawania z tego sprawy rządowi Państwa wysyłającego oraz udzielania informacji osobom zainteresowanym.

Art. 31.
1. Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym. Za zgodą Państwa przyjmującego może on je wykonywać również poza swoim okręgiem konsularnym.

2. Przy wykonywaniu swoich funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego,

b) właściwych naczelnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 32.
1. Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, reprezentować obywateli Państwa wysyłającego lub zapewniać odpowiednie zastępstwo przed sądami lub innymi organami Państwa przyjmującego, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie obrony swych praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 33.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować wnioski i oświadczenia w sprawach dotyczących obywatelstwa obywateli Państwa wysyłającego i wydawać dokumenty z tym związane;

c) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian, a także je unieważniać;

d) wydawać wizy.

Art. 34.
1. Jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego do tego uprawniają, urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr urodzeń i zgonów obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński i wydawać odpowiednie dokumenty, pod warunkiem że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego; urząd konsularny zawiadamia właściwy organ Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego tego wymagają;

c) prowadzić rejestr związków małżeńskich i rozwodów zawartych i orzeczonych zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, pod warunkiem że jedna ze stron jest obywatelem Państwa wysyłającego;

d) przyjmować oświadczenia dotyczące stosunków rodzinnych obywateli Państwa wysyłającego.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają zainteresowanych osób od obowiązku dokonywania zgłoszeń przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego będą na wniosek niezwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu w celach urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego, dotyczących obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 35.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać wszelkie oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty, stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego;

c) sporządzać, uwierzytelniać i przechowywać umowy, które zawierają między sobą obywatele Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym;

d) uwierzytelniać podpisy obywateli Państwa wysyłającego;

e) tłumaczyć i legalizować wszelkie akty i dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego, jak również poświadczać tłumaczenia, odpisy i wyciągi z tych dokumentów;

f) wykonywać inne czynności notarialne zgodnie z ustawami i przepisami Państwa wysyłającego.

2. Dokumenty wymienione w ustępie 1, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty urzędowe lub urzędowo uwierzytelnione lub poświadczone oraz mają taką samą moc dowodową i wywołują takie same skutki jak dokumenty zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli ich treść nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 36.
1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne ruchomości od obywateli Państwa wysyłającego, jeżeli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego. Wyżej wymienione dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne ruchomości mogą być przekazywane z Państwa przyjmującego tylko zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować, w celu przekazania osobom uprawnionym, przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.

Art. 37.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, jak również o otwarciu spadku, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel Państwa wysyłającego powołany jest do spadku jako spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą odpowiednie środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla zabezpieczenia spadku oraz przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu, jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich posiadanych informacji dotyczących spadku, miejsca pobytu osób uprawnionych do spadku, wartości i składu masy spadkowej, włącznie z kwotami pochodzącymi z tytułu ubezpieczeń społecznych, zarobków i polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o terminie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub stadium, w jakim ono się znajduje.

3. Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawienia pełnomocnictwa, do reprezentowania bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił swojego pełnomocnika.

4. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się:

a) zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, podjęcia środków zabezpieczenia spadku, w tym wyznaczenia kuratora spadku, jak również uczestniczyć w tych czynnościach;

b) sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia go o dacie ustalonej dla tej sprzedaży, aby mógł być obecny.

5. Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.

6. W razie gdy wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny może wystąpić o przekazanie mu mienia spadkowego. Będzie on miał wówczas prawo przekazania tego mienia osobom uprawnionym.

7. Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego, nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, oraz otrzymania sum, które przypadają uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.

8. Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego stosownie do postanowień ustępów 5 - 7 może być dokonane jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Art. 38.
1. Organy Państwa przyjmującego powiadamiają właściwy urząd konsularny, jeżeli powezmą wiadomość, że zachodzi potrzeba ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelami Państwa wysyłającego, który ma miejsce stałego lub tymczasowego pobytu w Państwie przyjmującym.

2. Postanowienia artykułu 32 niniejszej konwencji stosuje się do opieki i obrony praw i interesów małoletnich lub innych osób nie mających pełnej zdolności do czynności prawnych.

3. Urzędnik konsularny może występować do właściwych organów Państwa przyjmującego w sprawie powołania opiekunów lub kuratorów, a w szczególności proponować kandydatów do wykonywania tych funkcji.

4. W razie gdy zarządzanie mieniem małoletnich lub innych osób nie mających pełnej zdolności do czynności prawnych nie jest zapewnione, urzędnik konsularny może wystąpić o powołanie kuratora tego mienia lub zwrócić się do właściwych organów Państwa przyjmującego o podjęcie niezbędnych w tym celu środków.

5. Urzędnik konsularny może zgodnie z ustawami i przepisami Państwa wysyłającego opiekować się małoletnim obywatelem tego Państwa przebywającym na terytorium Państwa przyjmującego.

Art. 39.
1. Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z obywatelami Państwa wysyłającego, spotykać się z nimi, udzielać im pomocy w ich stosunkach z organami Państwa przyjmującego w sprawach prowadzonych przez organy tego Państwa i w tym celu ułatwiać im korzystanie z pomocy adwokata, tłumacza lub innej osoby.

2. Państwo przyjmujące nie ogranicza kontaktów obywatela Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym i nie utrudnia mu dostępu do pomieszczeń konsularnych.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą pomocy urzędnikowi konsularnemu w uzyskaniu informacji dotyczących obywatela Państwa wysyłającego w celu umożliwienia temu urzędnikowi skontaktowania się lub spotkania z tym obywatelem.

Art. 40.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie, najpóźniej w terminie pięciu dni, urząd konsularny Państwa wysyłającego o zatrzymaniu, aresztowaniu lub zastosowaniu jakiegokolwiek innego środka ograniczenia wolności osobistej obywatela Państwa wysyłającego przebywającego w jego okręgu konsularnym. Organy te są obowiązane niezwłocznie przekazywać wiadomości skierowane przez taką osobę do urzędu konsularnego. Powinny one także informować niezwłocznie zainteresowanego o jego uprawnieniach wynikających z postanowień niniejszego artykułu.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego zatrzymanego, aresztowanego lub w stosunku do którego zastosowano jakikolwiek inny środek ograniczenia wolności osobistej, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu pomocy w zorganizowaniu obrony. Ma on również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego odbywającego karę pozbawienia wolności. Właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą urzędnikowi konsularnemu prawa widzenia się z takim obywatelem najpóźniej siódmego dnia od daty zatrzymania, aresztowania lub zastosowania jakiegokolwiek innego środka ograniczenia wolności osobistej, a następnie w rozsądnych okresach.

3. Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.

Art. 41.
Urzędnik konsularny ma prawo, na wniosek właściwych organów Państwa wysyłającego, przyjmować od obywateli Państwa wysyłającego dobrowolne zeznania oraz doręczać im pisma sądowe i pozasądowe. Przy wykonywaniu tych czynności nie można stosować ani grozić stosowaniem środków przymusu.

Art. 42.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego i przekażą temu urzędnikowi bezpłatnie odpis aktu zgonu.

Art. 43.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 44.
1. W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego, nie mający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim zostaną zabezpieczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, a następnie przekazane, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej przebywania w Państwie przyjmującym, do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.

2. Do mienia określonego w ustępie 1 stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 37 ustęp 8.

Art. 45.
1. Urzędnik konsularny ma prawo udzielania wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego oraz załogom tych statków podczas ich pobytu na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego włącznie z portami. Może on korzystać z prawa nadzoru i inspekcji w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg.

2. Kapitan albo każdy inny członek załogi może komunikować się swobodnie z urzędem konsularnym. Mogą oni udawać się swobodnie do urzędu konsularnego, jeżeli ma on swoją siedzibę w porcie, gdzie znajduje się statek. Jeżeli urząd konsularny nie jest usytuowany w porcie, to komunikowanie się jest uzależnione od zgody właściwych organów lokalnych.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego uznają wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich funkcji urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.

Art. 46.
Urzędnik konsularny ma prawo dokonywać wszelkich czynności przewidzianych przez prawo Państwa wysyłającego w sprawach żeglugi, pod warunkiem że nie są one sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, a w szczególności:

a) przyjmować, sporządzać lub podpisywać wszelkie dokumenty dotyczące przynależności państwowej, własności i innych praw rzeczowych oraz stanu i eksploatacji statku;

b) przesłuchiwać kapitana statku lub innych członków załogi, sprawdzać, przyjmować i poświadczać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące statku, ładunku i podróży oraz podejmować działania ułatwiające wejście, postój i wyjście statku z portu;

c) podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu do kraju kapitana i innego członka załogi;

d) udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewniać im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub innych osób.

Art. 47.
1. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a) przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona członkiem załogi statku;

b) przestępstwa naruszające spokój, bezpieczeństwo portu lub wód terytorialnych bądź wewnętrznych Państwa przyjmującego;

c) przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego, dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, imigracji, spraw celnych, zanieczyszczeń morza lub nielegalnego przewozu narkotyków;

d) przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech lub karą surowszą.

2. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego mogą jednak wykonywać swą jurysdykcję na pokładzie statku Państwa wysyłającego, jeżeli urzędnik konsularny wyrazi na to zgodę lub o to poprosi.

Art. 48.
1. Jeżeli właściwe organy Państwa przyjmującego mają zamiar wejść na pokład statku Państwa wysyłającego, zatrzymać lub aresztować na pokładzie tego statku kapitana lub członka załogi, pasażera lub jakąkolwiek inną osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć mienie znajdujące się na tym statku, właściwe organy Państwa przyjmującego powinny, przed przystąpieniem do dokonywania tych czynności, powiadomić urząd konsularny, aby umożliwić urzędnikowi konsularnemu obecność przy tych czynnościach. W zawiadomieniu zostanie podana dokładna data i godzina dokonywania czynności. Jeżeli urzędnik konsularny ani jego przedstawiciel nie był obecny przy dokonywaniu tych czynności, może on wystąpić do wspomnianych organów o udzielenie mu wszelkich informacji o zdarzeniu. Postanowienia te mają również zastosowanie do przesłuchania przez właściwe organy Państwa przyjmującego kapitana statku lub innego członka załogi.

2. W razie konieczności pilnego dokonania czynności lub jeżeli czynność ma być dokonana na prośbę kapitana statku, urzędnik konsularny powinien być powiadomiony o czasie dokonywania czynności w możliwie najkrótszym terminie. Urzędnik konsularny, na jego prośbę, powinien być poinformowany o czynności dokonanej w czasie jego nieobecności.

Art. 49.
Postanowienia artykułów 45, 46 i 48 nie mogą być stosowane w sposób niezgodny z obowiązującymi ustawami i przepisami Państwa przyjmującego w sprawach celnych, kwarantanny i innych środków kontroli zdrowia publicznego, zanieczyszczeń morza, władz portowych, ochrony towarów i wjazdu cudzoziemców.

Art. 50.
Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzania każdego statku udającego się do portów Państwa wysyłającego w celu uzyskania informacji umożliwiających mu wystawienie lub podpisanie dokumentów wymaganych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego dla wejścia statku do portów tego państwa, a także w celu przekazania właściwym organom Państwa wysyłającego informacji, o które te organy zwracają się.

Art. 51.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ zatonięciu, rozbiciu, uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, jak również o środkach podjętych dla ratowania lub ochrony statku, pasażerów, załogi, ich mienia i ładunku.

2. Na prośbę urzędnika konsularnego właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą mu niezbędnej pomocy w podejmowaniu przez niego środków związanych z sytuacją określoną w ustępie 1.

3. Jeżeli statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na statku, zostały znalezione na brzegu Państwa przyjmującego lub w jego pobliżu albo zostały sprowadzone do portu tego Państwa, i ani kapitan statku, ani jego pełnomocnik, ani przedstawiciele instytucji ubezpieczeniowej nie są obecni lub nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia tych przedmiotów lub o dalszym ich przeznaczeniu - urzędnik konsularny jest upoważniony w charakterze przedstawiciela właściciela statku do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć w tym samym celu właściciel, gdyby był obecny.

4. Urzędnik konsularny może podjąć środki określone w ustępie 3 w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego ze statku lub z ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu albo w pobliżu brzegu Państwa przyjmującego, na statku, który uległ awarii, osiadł na mieliźnie lub zatonął. Właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o istnieniu takiego przedmiotu.

5. Na statek Państwa wysyłającego, który uległ awarii, na jego wyposażenie, ładunek lub zapasy nie będą nakładane opłaty celne lub inne tego rodzaju opłaty na terytorium Państwa przyjmującego, pod warunkiem że nie będą one udostępnione do użytku lub spożycia w tym Państwie.

Art. 52.
Jeżeli kapitan lub inny członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku bądź na lądzie, kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie właściwi do sporządzenia spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia, pozostawionych przez zmarłego lub zaginionego, i do dokonania innych czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jeżeli jednak zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jednak kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które są właściwe do dokonywania wszelkich czynności koniecznych do zabezpieczenia mienia i, w razie potrzeby, do likwidacji spadku. Organy te poinformują o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.

Art. 53.
Postanowienia artykułów 45 - 52 niniejszej konwencji stosuje się także do statków powietrznych Państwa wysyłającego w stopniu, w jakim możliwe jest takie zastosowanie.

Art. 54.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.

Część V
Postanowienia ogólne i końcowe

Art. 55.
Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to nie sprzeciwia się albo które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między obydwoma Państwami.

Art. 56.
1. Wszystkie osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji są obowiązane, bez uszczerbku dla swych przywilejów i immunitetów, przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego. Osoby te mają także obowiązek przestrzegać zasady nieingerencji w sprawy wewnętrzne tego Państwa.

2. Pomieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

Art. 57.
Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie do osób prawnych.

Art. 58.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w razie wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Imiona i nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego, przydzielonych do służby konsularnej przedstawicielstwa dyplomatycznego, notyfikowane są ministerstwu spraw zagranicznych Państwa przyjmującego.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego wymienieni w ustępie 2 korzystają nadal z przywilejów i immunitetów przysługujących im na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

Art. 59.
Państwo wysyłające może powierzyć swojemu urzędowi konsularnemu ustanowionemu w innym państwie wykonywanie funkcji konsularnych w państwie trzecim po notyfikacji o tym zainteresowanym państwom i przy braku wyraźnego sprzeciwu któregokolwiek z nich.

Art. 60.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Damaszku.

2. Konwencja niniejsza zawarta jest na czas nie określony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim wypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Sporządzono w Warszawie dnia 10 kwietnia 1984 r., w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, arabskim i francuskim, przy czym trzy teksty mają jednakową moc. W razie rozbieżności tekst francuski będzie rozstrzygający.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

T. Mulicki

Z upoważnienia Rządu Syryjskiej Republiki Arabskiej

A. Mourad

Po zaznajomieniu się z powyższą Konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 17 września 1981 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: J. Czyrek
UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o rozgraniczeniu morza terytorialnego (wód terytorialnych), strefy ekonomicznej, strefy rybołówstwa morskiego i szelfu kontynentalnego na Morzu Bałtyckim, podpisana w Moskwie
dnia 17 lipca 1985 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 17 lipca 1985 r. została podpisana w Moskwie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o rozgraniczeniu morza terytorialnego (wód terytorialnych), strefy ekonomicznej, strefy rybołówstwa morskiego i szelfu kontynentalnego na Morzu Bałtyckim w następującym brzmieniu:


UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich
o rozgraniczeniu morza terytorialnego (wód terytorialnych), strefy ekonomicznej, strefy rybołówstwa morskiego, szelfu kontynentalnego na Morzu Bałtyckim.

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydium Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,

kierując się pragnieniem pogłębienia i rozszerzenia dobrosąsiedzkich i przyjaznych stosunków między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich,

biorąc za punkt wyjścia postanowienia Protokołu między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o rozgraniczeniu polskich i radzieckich wód terytorialnych w Zatoce Gdańskiej Morza Bałtyckiego z dnia 18 marca 1958 r. oraz Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o przebiegu granicy szelfu kontynentalnego w Zatoce Gdańskiej i w południowo-wschodniej części Morza Bałtyckiego z dnia 28 sierpnia 1969 r.,

uwzględniając dążenia obu Umawiających się Stron do zachowania i optymalnego wykorzystania naturalnych zasobów oraz inne interesy, zgodne z prawem międzynarodowym, w obszarach morskich przylegających do ich wybrzeży,

biorąc pod uwagę Konwencję Prawa Morza Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1982 r., podpisaną przez obie Umawiające się Strony,

pragnąc uregulować w jednej umowie sprawy rozgraniczenia obszarów morskich przyległych do wybrzeży Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.
Granica morza terytorialnego (wód terytorialnych) między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich przebiega po linii prostej od punktu znajdującego się na Mierzei Wiślanej, na polsko-radzieckiej granicy państwowej, o współrzędnych 54�27'28" 63 szerokości geograficznej północnej i 19�38'30" 96 długości geograficznej wschodniej, do przecięcia tej linii na 12 mili morskiej z zewnętrzną granicą morza terytorialnego (wód terytorialnych) Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w punkcie o współrzędnych 54�36'15" szerokości geograficznej północnej 19�24'22" długości geograficznej wschodniej.

Art. 2.
Granica strefy ekonomicznej, strefy rybołówstwa morskiego i szelfu kontynentalnego między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich przebiega według linii od punktu o współrzędnych 54�36'15" szerokości geograficznej północnej i 19�24'22" długości geograficznej wschodniej przez punkty o następujących współrzędnych:

A - 54�40'12" szerokości geograficznej północnej,

19�18'54" długości geograficznej wschodniej,

B - 54�48'54" szerokości geograficznej północnej,

19�20'42" długości geograficznej wschodniej,

C - 55�20'48"szerokości geograficznej północnej,

19�03'48" długości geograficznej wschodniej,

D - 55�51'00" szerokości geograficznej północnej,

18�56'12" długości geograficznej wschodniej

do punktu styku odpowiednich obszarów morskich Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i Królestwa Szwecji.

Art. 3.
Granice określone w artykułach 1 i 2 oznaczone są na polskiej mapie morskiej nr 301 w skali 1:500 000 i radzieckiej mapie morskiej nr 1150 w skali 1:500 000, załączonych do niniejszej umowy.*)

Art. 4.
Niniejsza umowa zastępuje odpowiednie postanowienia Protokołu między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o rozgraniczeniu polskich i radzieckich wód terytorialnych w Zatoce Gdańskiej Morza Bałtyckiego z dnia 18 marca 1958 r. i Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o przebiegu granicy szelfu kontynentalnego w Zatoce Gdańskiej i południowo-wschodniej części Morza Bałtyckiego z dnia 28 sierpnia 1969 r.

Art. 5.
Niniejsza umowa będzie zarejestrowana w Sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Art. 6.
Niniejsza umowa podlega ratyfikacji i wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która odbędzie się w Warszawie w możliwie najkrótszym czasie.

Z upoważnienia Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Stanisław Kociołek

Z upoważnienia Prezydium Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Boris Aristow

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 26 września 1985 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Minister Spraw Zagranicznych: w z. H. Jaroszek
POROZUMIENIE
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o uproszczonym trybie przekraczania granicy państwowej przez obywateli zamieszkałych w miejscowościach przygranicznych, podpisane w Moskwie
dnia 14 maja 1985 r.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rząd Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,

wyrażając pragnienie dalszego rozwoju i pogłębiania braterskiej przyjaźni i współpracy między narodami obu socjalistycznych Państw,

kierując się postanowieniami umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o stosunkach prawnych na polsko-radzieckiej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych z dnia 15 lutego 1961 r.,

zgodziły się na następujące postanowienia:

Art. 1.
1. Umawiające się Strony ustalają w niniejszym porozumieniu uproszczony tryb przekraczania granicy państwowej przez obywateli stale zamieszkałych w miejscowościach przygranicznych wymienionych w załączniku nr 1.

2. Zezwala się na przekraczanie granicy państwowej w trybie uproszczonym w przypadkach:

a) organizowania wspólnych spotkań i imprez masowych na granicy lub bezpośrednio w jej pobliżu;

b) spotkań z krewnymi z okazji ślubów, urodzin dzieci i innych ważnych wydarzeń rodzinnych;

c) nieszczęśliwych wypadków, ciężkiej choroby lub śmierci krewnych;

d) konieczności natychmiastowej pomocy lekarskiej, jeżeli nie można jej otrzymać niezwłocznie na terytorium swego państwa.

3. Pobyt obywateli na terytorium drugiej Umawiającej się Strony ogranicza się do miejscowości wymienionych w przepustce na jednorazowe przekroczenie polsko-radzieckiej granicy w obie strony, dalej zwanej "przepustką", której wzór zawiera załącznik nr 2.

4. W rozumieniu niniejszego porozumienia "krewnymi" są następujące osoby: rodzice, dzieci własne i przysposobione, bracia i siostry, mąż, żona, a także babki, dziadkowie, prababki, pradziadkowie, zięciowie, synowe, szwagrowie, bratowe, ojciec żony, matka żony, ojciec męża, matka męża, wnuki i prawnuki.

5. W razie odbywania wspólnych spotkań i imprez masowych uproszczony tryb przekraczania granicy państwowej może być za zgodą pełnomocników granicznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich rozszerzony na obywateli polskich i radzieckich zamieszkujących w województwach lub obwodach przygranicznych.

Art. 2.
Przekraczanie granicy państwowej przez obywateli w trybie uproszczonym może odbywać się między miejscowościami wymienionymi w załączniku nr 1, jeżeli odległość między nimi nie przekracza 50 kilometrów. W szczególnie uzasadnionych przypadkach pełnomocnicy graniczni lub ich zastępcy mogą wzajemnie uzgodnić wyjątki od tej zasady.

Art. 3.
1. Uproszczony tryb przekraczania granicy państwowej przez obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, zamieszkałych w miejscowościach wymienionych w załączniku nr 1, w przypadkach przewidzianych w artykule 1 ust. 2 lit. b), c) i d) odbywa się na podstawie przepustek i dowodów osobistych lub innych dokumentów stwierdzających tożsamość.

Przepustki wydawane są przez pełnomocników granicznych lub ich zastępców na podstawie podań obywateli polskich lub radzieckich składanych za pośrednictwem najbliższego pododdziału wojsk ochrony granic.

Do podania należy załączyć potwierdzony przez urząd stanu cywilnego lub inny właściwy organ telegram lub list zawiadamiający o ślubie, urodzinach dzieci, zgonie lub innych ważnych wydarzeniach rodzinnych albo telegram potwierdzony przez miejscową służbę zdrowia z określeniem diagnozy ciężkiej choroby lub nieszczęśliwego wypadku.

2. Dzieci do lat 16 przekraczają granicę państwową na podstawie wpisu ich do przepustki rodziców lub opiekunów.

3. Czas pobytu obywateli na terytorium drugiego Państwa dozwolony jest do siedmiu dni. W niektórych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, okres ten może być przedłużony na podstawie decyzji pełnomocników granicznych lub ich zastępców - wspólnie uzgodnionej.

Art. 4.
Przekroczenie granicy państwowej w czasie wspólnych spotkań i imprez masowych na granicy lub bezpośrednio w jej pobliżu odbywa się na następujących zasadach:

- kierownicy spotkań i imprez przekraczają granicę państwową na podstawie przepustek i dowodów osobistych lub innych dokumentów stwierdzających tożsamość. Do przepustek dołącza się imienne listy obywateli biorących udział w spotkaniach i imprezach;


- uczestnicy spotkań i imprez powinni posiadać przy sobie dowody osobiste lub inne dokumenty stwierdzające tożsamość. Imienne listy uczestników spotkań i imprez zatwierdza organ, który organizuje taką imprezę lub spotkanie.


Art. 5.
1. Przekraczanie granicy państwowej w przypadkach wymienionych w artykule 1 ust. 2 lit. b), c) i d) odbywa się w punktach uproszczonego przekraczania, wymienionych w załączniku nr 3.

2. Delegacje i towarzyszące im grupy obywateli z województw i obwodów przygranicznych, w ramach współpracy i przyjacielskich kontaktów miejscowych instancji partyjnych, przekraczają granicę państwową na podstawie paszportów, w punktach wymienionych w załączniku nr 4.

3. Przekraczanie granicy państwowej w trybie uproszczonym odbywa się tylko w porze dziennej.

Art. 6.
W razie konieczności udzielenia pilnej pomocy lekarskiej obywatelom, jeśli pomoc taka nie może być udzielona w miejscu ich pobytu, pracownicy służby zdrowia będą przepuszczeni przez granicę państwową na podstawie porozumienia się pełnomocników granicznych lub ich zastępców w dowolnej porze dnia i nocy na podstawie dowodów osobistych lub innych dokumentów tożsamości.

Art. 7.
1. Kontrola celna w przejściach uproszczonego trybu dokonywana jest zgodnie z ustawodawstwem obu Państw.

2. Przedmioty osobistego użytku, waluty i wartości dewizowe osób przekraczających granicę państwową w trybie uproszczonym przepuszczane są przez granicę państwową na podstawie przepisów celnych i dewizowych obowiązujących w obu Państwach oraz odpowiednich porozumień.

Art. 8.
Obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, przebywający czasowo na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zobowiązani są do przestrzegania prawa państwa pobytu.

Art. 9.
W przypadku utraty przepustki jej posiadacz jest zobowiązany niezwłocznie poinformować o tym fakcie najbliższy pododdział wojsk ochrony granic tej Umawiającej się Strony, na której terytorium przepustka została utracona.

Art. 10.
Osoby, które naruszyły postanowienia niniejszego porozumienia, mogą być pozbawione prawa dalszego pobytu na terytorium drugiego Państwa i przekazane przedstawicielom wojsk ochrony granic ze wskazaniem przyczyn powrotu lub pociągnięte do odpowiedzialności zgodnie z prawem państwa pobytu, o czym niezwłocznie informuje się pełnomocników granicznych drugiej Umawiającej się Strony.

Art. 11.
W przypadkach szczególnych pełnomocnicy graniczni obu Państw, po wzajemnym uzgodnieniu, mogą wydawać przepustki obywatelom zamieszkałym w miejscowościach lub udającym się do miejscowości nie wymienionych w załączniku nr 1 albo wyrażać zgodę na przekroczenie granicy państwowej w punktach nie wymienionych w załączniku nr 3.

Art. 12.
Zmiany w wykazie miejscowości wymienionych w załączniku nr 1 oraz punktów przekraczania granicy państwowej określonych w załącznikach nr 3 i 4 uzgadniane są z drugą Umawiającą się Stroną w drodze dyplomatycznej.

Art. 13.
Niniejsze porozumienie podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej Umawiającej się Strony i wejdzie w życie w dniu wymiany not stwierdzających jego przyjęcie.

Art. 14.
Porozumienie niniejsze zawarte jest na czas nie określony. Może być wypowiedziane przez każdą z Umawiających się Stron i w tym przypadku utraci swą moc obowiązującą po upływie jednego roku, licząc od dnia otrzymania przez drugą Umawiającą się Stronę notyfikacji o wypowiedzeniu porozumienia.

Sporządzono w Moskwie dnia 14 maja 1985 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i rosyjskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Z upoważnienia Rządu

Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

S. Kociołek

Z upoważnienia Rządu

Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

B. Aristow
Załączniki do porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o uproszczonym trybie przekraczania granicy państwowej przez obywateli zamieszkałych w miejscowościach przygranicznych.

Załącznik nr 1


WYKAZ PRZYGRANICZNYCH MIEJSCOWOŚCI POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ


Województwo elbląskie

1. Nowa Pasłęka

2. Rusy

3. Kalinowiec

4. Podleśne

5. Wilki

6. Gronowo

7. Pęciszewo

8. Grzechotki

9. Jarocin

10. Mędrzyki

11. Jachowo

12. Piele

13. Głębock

14. Jarzeń

15. Jarzeński Młyn


Województwo olsztyńskie

1. Robity

2. Galiny

3. Orsy

4. Sigajny

5. Kierno

6. Świątki

7. Żywkowo

8. Grądzik

9. Warszkajty

10. Zardyny

11. Wilkaski

12. Posłusze

13. Gierczyn

14. Parkoszewo

15. Szczurkowo

16. Rogielkajmy

17. Ostre Bardo

18. Stopki

19. Masuny

20. Lipica

21. Molejdy

22. Gaj

23. Gierkiny

24. Rutka

25. Momajny

26. Maciejki

27. Michałkowo

28. Kurkławki

29. Duje

30. Asuny

31. Siwoszewo

32. Święty Kamień

33. Bajory

34. Wyskok


Województwo suwalskie

1. Zielony Ostrów

2. Pasternak

3. Rudziszki

4. Suczki

5. Łęgwarowo

6. Góry

7. Olszewo Węgorzewskie

8. Ołownik

9. Dąbrówka

10. Zabrost Wielki

11. Mieduniszki

12. Rapa

13. Żabinek

14. Jagiele

15. Kruki

16. Obszarniki

17. Pietraszki

18. Mażucie

19. Wiłkajcie

20. Niedrzwica

21. Kumiecie

22. Gołdap

23. Jurkiszki

24. Budwiecie

25. Bludzie

26. Żabojady

27. Żytkiejmy

28. Lenkupie

29. Galwiecie

30. Pluszkiejmy

31. Przesławki

32. Żerdziny

33. Ścibowo

34. Czerwonka

35. Trakiszki

36. Andrzejewo

37. Gromadczyzna

38. Bolcie

39. Grzybina

40. Burniszki

41. Stankuny

42. Olszanka

43. Wiżajny

44. Wiłkupie

45. Laskowskie

46. Sudawskie

47. Ejszeryszki

48. Maszutkinie

49. Michałówka

50. Potopy

51. Krejwiany

52. Puńsk

53. Kompocie

54. Wołyńcie

55. Buraki

56. Przystawańce

57. Poluńce

58. Sankury

59. Gwoździczno

60. Sikorowizna

61. Wingrany

62. Smaczna Woda

63. Poszeszupie-Folwark

64. Poszeszupie

65. Folusz

66. Smolnica

67. Rutka-Tartak

68. Ignatowizna

69. Trzcianka

70. Kupowo Małe

71. Kupowo Wielkie

72. Majdan

73. Budzisko

74. Szelment

75. Jegliniec

76. Podwojponie

77. Sadzawki

78. Wojponie

79. Wojciuliszki

80. Trompoliszki

81. Muły

82. Kielmin

83. Lipiny

84. Kudrynki

85. Rygol

86. Rudawka

87. Osienniki

88. Lubinowo

89. Sołojewszczyzna

90. Wołkusz

91. Bohatery Polne

92. Buda Zawidugierska

93. Borysówka

94. Burbiszki

95. Jodeliszki

96. Jenorajście

97. Radziucie

98. Żegary

99. Dusznica

100. Kalwiszki

101. Krasnogruda

102. Rachelany

103. Ogrodniki

104. Hołny Wolmera

105. Sztabinki

106. Dworczysko

107. Podlaski

108. Markiszki

109. Półkoty

110. Berżniki

111. Dubowo

112. Suborowo

113. Tauroszyszki

114. Krasnowo

115. Wigrańce

116. Kolonia Kiecie

117. Zelwa

118. Budwieć

119. Wiłkokuk

120. Stanowisko

121. Ostryńskie

122. Bohatery Leśne

123. Bartniki

124. Kopczany

125. Lichosielce

126. Lipsk Murowany

127. Lipsk

128. Rakowicze

129. Lipszczany

130. Siółko

131. Rygałówka

132. Dolinczany


Województwo białostockie

1. Chorużowce

2. Ponarlica

3. Kolonia Holaki

4. Jaginty

5. Ogrodniki

6. Sieruciowce

7. Rogacze

8. Bobra Wielka

9. Bielany

10. Nowy Dwór

11. Chworościany

12. Olchowniki

13. Milenkowce

14. Wyzgi

15. Saczkowce

16. Kolonia Kowale

17. Kowale

18. Wojnowce

19. Chreptowce

20. Kruglany

21. Pohorany

22. Krzysztoforowo

23. Zajzdra

24. Dubnica

25. Kuścińce

26. Łosiniany

27. Rudaki

28. Chomontowce

29. Łużany

30. Jaryłówka

31. Bobrowniki

32. Gobiaty

33. Narejki

34. Parczowce

35. Czepiele

36. Kuźnica

37. Szalciny

38. Nowodziel

39. Zubowszczyzna

40. Kuścin

41. Kolonia Ułeczki

42. Tołcze

43. Szymaki

44. Bilwiny

45. Klimówka

46. Palestyna

47. Nomiki

48. Zaspicze

49. Wojnowce

50. Zubrzyca Wielka

51. Zubrzyca Mała

52. Miszkieniki

53. Minkowce

54. Usnarz Górny

55. Grzybowszczyzna

56. Harkawicze

57. Pierożki

58. Jurowlany

59. Krynki

60. Trejgle

61. Łapicze

62. Jamasze

63. Nowosiółki

64. Ozierany Małe

65. Ozierany Wielkie

66. Wojnówka

67. Biała Straż

68. Pohulanka

69. Opaka Duża

70. Wólka Terechowska

71. Kuzawa

72. Świsłoczany

73. Zielona

74. Kolonia Mostowlany

75. Mostowlany

76. Dublany

77. Kituryki

78. Gonczary

79. Dzięgiele

80. Kondratki

81. Jałówka

82. Nowosady

83. Zaleszany

84. Cisówka

85. Brzezina

86. Rękaw

87. Pręty

88. Pasieki

89. Olchówka

90. Siemianówka

91. Siemieniakowszczyzna

92. Borowiki

93. Babia Góra

94. Masiewo Nowe

95. Masiewo

96. Białowieża

97. Topiło

98. Wygon

99. Nikiforowszczyzna

100. Górny Gród

101. Starzyna

102. Bobinka

103. Jodłówka

104. Policzna

105. Wólka Nurzecka

106. Bobrówka

107. Jancewicze

108. Wyczółki

109. Kolonia Klukowicze

110. Czeremcha

111. Stawiszcze

112. Chlewiszcze

113. Połowce

114. Turowszczyzna

115. Zubacze

116. Kolonia Gajki

117. Berezyszcze

118. Klukowicze

119. Wilanowo

120. Tokary

121. Koterka

122. Wólka

123. Sutno

124. Niemirów


Województwo bialskopodlaskie

1. Gnojno

2. Bubel Stary

3. Buczyce

4. Bubel-Łukowiska

5. Pawłów Stary

6. Janów Podlaski

7. Wygoda

8. Werchlis

9. Ostrów

10. Błonie

11. Wyroblin

12. Zaczepki

13. Derło

14. Pratulin

15. Łęgi

16. Bohukały

17. Krzyczew

18. Neple

19. Kużawka

20. Kukuryki

21. Samowicze

22. Lechuty Małe

23. Lechuty Duże

24. Łobaczew Mały

25. Łobaczew Duży

26. Bajory

27. Terespol

28. Błotków

29. Michałków

30. Murawiec

31. Żuki

32. Ogrodniki

33. Kołpin

34. Kostomłoty

35. Okczyn

36. Kodeń

37. Sugry

38. Zalewsze

39. Kolonia Zabłocie

40. Zabłocie

41. Szostaki

42. Pniski

43. Parośla

44. Jabłeczna

45. Nowosiółki

46. Kolonia Nowosiółki

47. Liszna

48. Mościce Dolne

49. Sławatycze

50. Hanna

51. Pawluki

52. Dołhobrody


Województwo chełmskie

1. Stawki

2. Różanka

3. Szuminka

4. Suszno

5. Korolówka

6. Włodawa

7. Orchówek

8. Okuninka

9. Dubnik

10. Sobibór

11. Żłobek Mały

12. Żłobek Duży

13. Wołczyny

14. Zbereże

15. Stulno

16. Małoziemce

17. Majdan Stuleński

18. Bytyń

19. Wola Uhruska

20. Uhrusk

21. Zastawie

22. Siedliszcze

23. Przymiarki

24. Sosnowiec

25. Radka

26. Hniszów

27. Mielniki

28. Świerże

29. Okopy

30. Berdyszcze

31. Okopy Stare

32. Osada Dorohusk

33. Dorohusk

34. Starzyzna

35. Turka

36. Husynne

37. Zanowinie

38. Ladeniska

39. Mościska

40. Kalemczyce

41. Uchańka

42. Stanisławówka

43. Poduchańka

44. Dubienka

45. Starosiele

46. Jasienica

47. Janostrów

48. Skryhiczyn

49. Lipniki

50. Zagórnik


Województwo zamojskie

1. Matcze

2. Cegielnia

3. Bereżnica

4. Marcinówka

5. Horodło

6. Wieniawka

7. Janki

8. Łuszków

9. Zosin

10. Kraśnica

11. Rogalin

12. Strzyżów

13. Husynne

14. Teptiuków

15. Gródek

16. Łotoszyny

17. Ślipcze

18. Czumów

19. Kosmów

20. Kolonia Kosmów

21. Kolonia Romanów

22. Kryłów

23. Prehoryłe

24. Gołębie

25. PGR Gołębie

26. Zaręka

27. Dołhobyczów

28. Honiatyn

29. Oszczów

30. PGR Uśmierz

31. Sulimów

32. Horodyszcze

33. Liwcze

34. Hulcze

35. Chochłów

36. Winniki

37. Dłużniów

38. Wyżłów

39. Myców

40. Oserdów

41. Budynin

42. Machnówek

43. Korczmin

44. PGR Korczmin

45. Szczepiatyn

46. PGR Szczepiatyn

47. Tarnoszyn

48. Turyna

49. PGR Magdalenka

50. Dyniska Stare

51. Dyniska Nowe

52. Maślatyn

53. Nowosiółki Przednie

54. Machnów Nowy

55. Wierzbica

56. Machnów Stary

57. Kornie

58. Mosty Małe

59. PGR Hrebenne

60. Hrebenne

61. Jalinka

62. Siedliska


Województwo przemyskie

1. Prusie

2. Werchrata

3. Łozy

4. Moczary

5. Dziewięcierz

6. Hałanie

7. Radruż

8. Miasteczko

9. Horyniec

10. Wólka Horyniecka

11. Kuczery

12. Huta Kryształowa

13. Budomierz

14. Krowica Hołodowska

15. Cetynia

16. Majdan Lipowiecki

17. Wólka Żmijowska

18. Horysznie

19. Geregi

20. Skolin

21. Hryćkowe

22. Czaplaki

23. Budzyń

24. Młyny

25. Kopań - Korczowa

26. Nowostawskie - Korczowa

27. Korczowa

28. Mielniki - Korczowa

29. Pomiarki - Korczowa

30. Załazie

31. Zapust - Korczowa

32. Przemiarka - Korczowa

33. Kalników - Zagrebla

34. Kalników - Kowaliki

35. Kalników - Pogorelce

36. Stubno

37. Starzawa

38. Nakło

39. Leszno

40. Torki

41. Medyka

42. Chałupki Medyckie

43. Siedliska

44. Siedliska - Karczmary

45. Jaksmanice

46. Łuczyce

47. Rożubowice

48. Stanisławczyk

49. Hermanowice

50. Malhowice

51. Kupiatycze

52. Młodowice

53. Kłokowice

54. Sierakośce

55. Nowe Sady

56. Kalwaria Pacławska

57. Pacław

58. Sopotnik

59. Leszczyny

60. Nowosiółki Dydyńskie


Województwo krośnieńskie

1. Kwaszenina

2. Liskowate

3. Krościenko

4. Stebnik

5. Bandrów

6. Bystre

7. Lipie

8. Michnowiec

9. Lutowiska

10. Smolnik


WYKAZ PRZYGRANICZNYCH MIEJSCOWOŚCI ZWIĄZKU SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RADZIECKICH


Obwód kaliningradzki

1. Szczukino

2. Mamonowo

3. Lipowka

4. Pogranicznyj

5. Pogranicznoje

6. Bagrationowsk

7. Nadieżdino

8. Bolszoje Oziornoje

9. Oriechowo

10. Riabinowka

11. Sołdatowo

12. Klimowka

13. Poddubnoje

14. Jermakowo

15. Znamienskowje

16. Tiemkino

17. Riabinowka

18. Kostukowka

19. Byczkowo

20. Dworkino

21. Sopkino

22. Żeleznodorożnyj

23. Wiszniewoje

24. Biestużewo

25. Krymskoje

26. Michajłowka

27. Zarieczenskoje

28. Koczkino

29. Walutino

30. Malcewo

31. Pogranicznoje

32. Zaoziornoje

33. Otradnoje

34. Czistopolje

35. Majskoje

36. Wieszenskaja

37. Pławni

38. Krugłowka

39. Krasnolesie

40. Uwarowo


Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka

1. Cziżyszki

2. Pakalnie

3. Warteliaj

4. Powisztajczaj

5. Janawka

6. Norwidaj

7. Stirniszkaj

8. Ramowietie

9. Łankupienaj

10. Bambiniaj

11. Kausznikiaj

12. Asztrakalnis

13. Wojtkabaliaj

14. Bierziniaj

15. Wigriele

16. Gradziniaj

17. Wartelie

18. Bierżinaj

19. Pojadaj

20. Jurgiszkaj

21. Pograużaj

22. Trempiniej

23. Gulbianawas

24. Mantrimaj

25. Klinowas

26. Liubowas

27. Kalnielaj

28. Skaszczaj

29. Skajstielaj

30. Żjogaczaj

31. Podpiłokajniaj

32. Grondaj

33. Tribajczaj

34. Rakietija

35. Augonis

36. Sienabudis

37. Sałapieraygis

38. Sabalewas

39. Kazławas

40. Asawas

41. Nawaboliaj

42. Zawoda

43. Żiegariszki

44. Troipolje

45. Rudninkaj

46. Miergutrakiej

47. Wojponiszkiej

48. Giłujsze

49. Angruda

50. Swidiszkiej

51. Olkszniany Staryje

52. Olkszniany Nowyje

53. Nowinikaj

54. Radziszki

55. Cyrale

56. Kalniaj

57. Burakiaj

58. Użukalnie

59. Mikliayjejej

60. Bierieznikiaj

61. Budwietis

62. Kucziunaj

63. Każaniaj

64. Dumblis

65. Odumdliaj

66. Wiesztartaj

67. Warnakampis

68. Strumbagalwi

69. Wasiliszki

70. Bielienaj

71. Bułakawas

72. Kielmajczaj

73. Wiłkakarczjame

74. Wingrienaj

75. Dajniewie

76. Wirbałaj

77. Bielicinawas

78. Szadziunaj

79. Buniszkiaj

80. Burbiszkiaj

81. Buda

82. Udininkaj

83. Auksztakałnis

84. Biewirszaj

85. Dziwiliszkaj

86. Juzapawas

87. Akmieniaj

88. Pałazdziaj

89. Juniunaj

90. Miszkiniaj

91. Sałoczaj

92. Puodziszke

93. Briniaj

94. Pazapziaj

95. Oradniki

96. Pawisninkaj

97. Sapiegieszki

98. Gierwieli

99. Subacze

100. Kałwiej

101. Iwaszki

102. Stoły


Obwód grodzieński

1. Kodi

2. Rynkowicy

3. Kaliety

4. Lesnaja

5. Usowo

6. Bieriezowka

7. Nowiki

8. Balimienty

9. Dorguń

10. Markowcy

11. Proliejki

12. Gołynka

13. Binowiczy

14. Lichosielcy

15. Komissarowo

16. Polnyje Bogatyri

17. Koniuchi

18. Sofijewo

19. Łabno Ogorodniki

20. Nowosiełki

21. Rogaczi

22. Podjatły

23. Wysiełka Rogaczi

24. Prokopowiczy

25. Sanniki

26. Tumaszi

27. Strelczyki

28. Dubnica

29. Kulewcy

30. Bakuny

31. Bruzgi

32. Kłoczki

33. Strubka

34. Radiewiczi

35. Miszkieniki

36. Podlipki

37. Klinczany

38. Nowodziel

39. Grebieni

40. Staraja Dubowaja

41. Plebanowcy

42. Trochimy

43. Pietelnicy

44. Łapieniewcy

45. Skrebliaki

46. Odielsk

47. Wiszniewka

48. Kurczewcy

49. Rusaki

50. Riepowiczi

51. Biełkozy

52. Kudriczi

53. Ignatowiczi

54. Siemienowka

55. Liszki

56. Ostapkobszczyna

57. Geniuszi

58. Słuzki

59. Wojtiechowszczyna

60. Porieczje

61. Diniewiczi

62. Nieporożniewcy

63. Kuli

64. Nodiczi

65. Popławcy

66. Kaszency

67. Gołynka

68. Rudowliany

69. Mincziki

70. Tietierewka

71. Miencziki

72. Klepaczi

73. Worony

74. Kołosy

75. Ryboły

76. Jałówka

77. Drieczany

78. Zarieczany

79. Niezbodiczi

80. Gorkowszczina

81. Kaczki

82. Tarasowka

83. Dobrowolia

84. Browsk

85. Tuszemlianka

86. Tichowolia

87. Tuszemlia

88. Dołgij Borok


Obwód brzeski

1. Nikor

2. Nowyj Czadziel

3. Staryj Czadziel

4. Chwojnik

5. Piererow

6. Liackije

7. Wiły

8. Biełaja

9. Goroszkowka Pierwaja

10. Goroszkowka Wtoraja

11. Mszanki

12. Zanowiny

13. Pastuchowo Bołoto

14. Panasiuki

15. Bobinka

16. Szieratiny

17. Omielenia

18. Sipurka Pierwaja

19. Sipurka Wtoraja

20. Wołkostawiec

21. Kazimirowo

22. Martyniuki

23. Opaka Małaja

24. Alwus

25. Chlewiszcze

26. Pisczatka

27. Pogranicznaja

28. Tumin

29. Łumno

30. Bordiewka

31. Tokari

32. Makarowo

33. Wólka

34. Maczuliszcze

35. Zasielje

36. Krynki

37. Panikwy

38. Nowosiełki

39. Wiliczkowiczy

40. Kostari

41. Siwki

42. Orlia

43. Ogorodniki

44. Rudawiec

45. Cziżewicze

46. Gałaczewo

47. Tierebuń

48. Kołodno

49. Czelejewo

50. Szumaki

51. Kotielnia Bojarskaja

52. Kostyczi

53. Niepli

54. Klejniki

55. Kozłowiczi

56. Arkadia

57. Gierszony

58. Mitki

59. Kotielnia Bojarskaja

60. Biernady

61. Priłuki

62. Zakazanka

63. Stradiczi

64. Znamienka

65. Olcha

66. Zbunin

67. Dubica

68. Lepliewka

69. Domaczewo

70. Kobiełki

71. Borisy

72. Szikieli

73. Podłużje

74. Bogdany

75. Lipinki

76. Charsy

77. Priborowo

78. Sieliachi

79. Komarowka

80. Tomaszewka

81. Orchowo

82. Rytiec

83. Dubowiki


Obwód wołyński

1. Koszary

2. Olszanka

3. Grabowo

4. Adamczuki

5. Stolinskieje Smolary

6. Zabużje

7. Nowougruzskoje

8. Podlesie

9. Niszniewka

10. Guszcza

11. Miłowań

12. Rowno

13. Starowojtowoje

14. Jagodzin

15. Rymaczi

16. Bierieżcy

17. Zamłynie

18. Tieriechi

19. Prireczje

20. Wysock

21. Kładniew

22. Korytnica

23. Stienżarici

24. Parchomienko

25. Chotiaczew

26. Załużje

27. Trostianka

28. Izow

29. Ustiług

30. Rokitica

31. Czernikow

32. Wygadanka

33. Ambukow

34. Pietrowo

35. Poromow

36. Młyniszcze

37. Leżnica

38. Wolica Morozowickaja

39. Morozowiczi

40. Kreczew

41. Mowniki


Obwód lwowski

1. Piesocznoje

2. Dubrowka

3. Podolskoje

4. Drużeliubowka

5. Łubnowka

6. Nowoukrainska

7. Rusin

8. Wierbowoje

9. Pieriemysłowcy

10. Żużeliany

11. Zabołotije

12. Biełz

13. Żowtniewoje

14. Stajewka

15. Korczewka

16. Zastawnoje

17. Poddubnoje

18. Michajłówka

19. Rieczki

20. Szabielnia

21. Podgorodnieje

22. Borowyje

23. Zielona Huta

24. Kowali

25. Diewiatir

26. Łosyni

27. Soroczji Łozy

28. Witiwszczina

29. Sopit

30. Karpy

31. Smolin

32. Wielikije Makary

33. Sałaszi

34. Szawari

35. Gruszew

36. Łużki

37. Kołonica

38. Drohomyszl

39. Wołczja Góra

40. Lipowiec

41. Nogaczew

42. Czerwonaja Wolja

43. Swidnica

44. Ruda Krakowieckaja

45. Glinicy

46. Krakowiec

47. Dubinki

48. Malnowskaja Wolia

49. Malnow

50. Zagorby

51. Stariawa

52. Zawierchi

53. Budow

54. Szegyni

55. Byków

56. Pleszewiczi

57. Popowiczi

58. Cykow

59. Drozdowiczi

60. Wiliuniczi

61. Packowiczi

62. Truszewiczi

63. Niżankowiczi

64. Podmosticzi

65. Gubiczi

66. Solianowatka

67. Kropiwnik

68. Michowa

69. Katynoje

70. Łopusznica

71. Tierło

72. Smolnica

73. Rudawka

74. Rosochi

75. Sosnowka

76. Gałowka

77. Płoskoje

78. Mszaniec

79. Grozowaja

80. Łopuszanka

81. Chaszczew

82. Niżnija Bobierka

83. Bobierka

84. Wierchnaja Bobierka

85. Szandrowiec

86. Wierchniaja Jabłońka

87. Sokoliki

88. Niżnij turów

89. Wierchnij Turów

90. Wierchnieje

91. Jaworów

92. Sianki

93. Młaki

94. Jaworowskaja

95. Fiełowa

96. Smolnik

Załącznik nr 2

PRZEPUSTKA uprawniająca do przekroczenia polsko-radzieckiej granicy państwowej w obu kierunkach Obywatelowi(ce) ................................................ data urodzenia ................................................. zamieszkałemu(ej) .............................................. (dokładny adres) zezwala się na przekroczenie granicy do ........................ ................................................................ (państwo, miejscowość) do ............................................................. (nazwisko krewnych) na okres do ........................................ 198 .... r. Imiona dzieci towarzyszących rodzicom (opiekunom) .............. ................................................................ Pełnomocnik Graniczny PRL/ZSRR ................................. (stopień, nazwisko) Miejsce pieczęci ............................................... (miejsce i data wydania) Uwaga: Tekst blankietu w języku polskim i rosyjskim. Wymiary przepustki 21x15 cm, kolor papieru biały.

Załącznik nr 3


WYKAZ PUNKTÓW UPROSZCZONEGO PRZEKRACZANIA GRANICY PAŃSTWOWEJ

1. Gronowo - Mamonowo

2. Bartoszyce - Bagrationowsk

3. Barciany - Żeleznodorożnyj

4. Gołdap - Oziersk

5. Suwałki - Kalwarija

6. Ogrodniki - Łazdijaj

7. Lipszczany - Grodno

8. Kuźnica - Grodno

9. Bobrowniki - Bierestowica

10. Jałówka - Swisłocz

11. Białowieża - Pierierow

12. Czeremcha - Wysokoje

13. Terespol - Briest

14. Sławatycze - Domaczewo

15. Dorohusk - Jagodin

16. Zosin - Ustiług

17. Dołhobyczów - Ukrainka

18. Hrebenne - Rawa Ruskaja

19. Młyny - Krakowiec

20. Medyka - Szaginia

21. Malhowice - Niżankowiczy

22. Krościenko - Smolnica

Załącznik nr 4


WYKAZ PUNKTÓW PRZEKRACZANIA GRANICY PRZEZ DELEGACJE I TOWARZYSZĄCE IM GRUPY W RAMACH WSPÓŁPRACY I PRZYJACIELSKICH KONTAKTÓW MIEJSCOWYCH ORGANÓW PARTYJNYCH

1. Gronowo - Mamonowo

2. Bartoszyce - Bagrationowsk

3. Ogrodniki - Łazdijaj

4. Lipszczany - Grodno

5. Kuźnica - Grodno

6. Jałówka - Swisłocz

7. Terespol - Briest

8. Dorohusk - Jagodin

9. Zosin - Ustiług

10. Medyka - Szaginia

11. Krościenko - Smolnica
_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_USTAWA
z dnia 17 lipca 1986 r.
o szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw.

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mając na uwadze postępującą normalizację życia społecznego i umacniania się państwa socjalistycznego oraz umożliwienie wcześniejszego zwolnienia od odbycia kary ze względu na warunki osobiste sprawców niektórych przestępstw, jak również kierując się zasadami humanizmu socjalistycznego, stanowi, co następuje:

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 1. Do popełnionych przed dniem 17 lipca 1986 r. przestępstw przeciwko państwu lub porządkowi publicznemu może być zastosowane szczególne postępowanie przewidziane w niniejszej ustawie, jeżeli istnieją podstawy uzasadniające przypuszczenie, że sprawcy tych przestępstw włączą się do czynnego udziału w życiu kraju i nie powrócą na drogę przestępstwa.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 2. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 1 orzeczone prawomocne kary zasadnicze i dodatkowe, nie ściągnięte grzywny, opłaty oraz koszty sądowe daruje się w całości.

2. Podlegają jednak wykonaniu prawomocne orzeczenia o przepadku rzeczy, degradacji i obniżeniu stopnia wojskowego, nawiązce i zasądzonym odszkodowaniu.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_3. W sprawach o przestępstwa, o których mowa w ust. 1, postępowanie karne umarza się. W takim wypadku orzeka się przepadek narzędzi i innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, a także przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa, jak również przedmiotów, których posiadanie jest zakazane lub wymaga zezwolenia.

4. Przepis art. 1 nie ma zastosowania do przestępstw określonych w art. 122-124, 127, 128 w związku z art. 122 i 123 oraz w art. 132, 134, 135, 220, 276 i 278 Kodeksu karnego.

Art. 3. 1. Jeżeli sprawca, któremu do dnia 17 lipca 1986 r. nie przedstawiono zarzutów o przestępstwo przeciwko państwu lub porządkowi publicznemu, dobrowolnie zgłosi się do dnia 31 grudnia 1986 r. do organu powołanego do ścigania przestępstw i oświadczy do protokołu, że zaniecha przestępczej działalności oraz ujawni rodzaj popełnionego czynu, czas i miejsce jego popełnienia - postępowania karnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza.

2. Wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 122-124, 127 i 128 Kodeksu karnego przepis ust. 1 stosuje się, jeżeli ujawni on nadto wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu oraz wyda narzędzia i inne przedmioty, o których mowa w art. 2 ust. 3.

3. W razie pobytu sprawcy za granicą, czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny być dokonane w polskim przedstawicielstwie dyplomatycznym lub urzędzie konsularnym. W tym wypadku postanowienie o zastosowaniu ustawy wydaje właściwy prokurator.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 4. W szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd Najwyższy, na wniosek Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, może umorzyć postępowanie o przestępstwo popełnione przed dniem 17 lipca 1986 r., określone w art. 122-124, 127, 128 w związku z art. 122 i 123 oraz w art. 132, 220, 276 i 278 Kodeksu karnego, a także o inne przestępstwo oraz darować prawomocnie orzeczoną karę za takie przestępstwo.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_Art. 5. _@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1. W sprawach o przestępstwa inne niż wymienione w art. 1 oraz przestępstwa skarbowe popełnione przed dniem 17 lipca 1986 r.:

1) prawomocnie orzeczone kary pozbawienia wolności do 1 roku - daruje się,

2) prawomocnie orzeczone kary pozbawienia wolności od roku do lat 2 - łagodzi się o połowę,

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3) podlegają wykonaniu orzeczone prawomocnie kary grzywny, kary dodatkowe i nawiązki, jak również zasądzone koszty, opłaty i odszkodowania.

_@POCZ@_ Orzeczenia [8]_@KON@_2. W sprawach o przestępstwa wymienione w ust. 1 postępowanie umarza się, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że należałoby za nie orzec tylko karę pozbawienia wolności, która uległaby darowaniu. W innych wypadkach orzeczoną karę pozbawienia wolności, o której mowa w ust. 1, sąd daruje lub łagodzi w wyroku; przepis ust. 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio.

3. Umarzając postępowanie w sprawie o przestępstwo z oskarżenia prywatnego, zwraca się oskarżycielowi prywatnemu wpłaconą przez niego zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.

Art. 6. W sprawach o przestępstwa inne niż wymienione w art. 1 oraz przestępstwa skarbowe popełnione przed dniem 17 lipca 1986 r. sąd może na wniosek prokuratora zastosować warunkowe przedterminowe zwolnienie bez zachowania wymogów określonych w art. 91 ż 1 i 2 Kodeksu karnego, jeżeli sprawca:

1) do dnia wejścia w życie ustawy ukończył - kobieta 50, a mężczyzna 60 lat,

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2) sprawuje bądź powinien sprawować sam pieczę nad dzieckiem do lat 16, do której wykonywania są obowiązani rodzice,

3) w chwili popełnienia czynu nie ukończył 21 lat,

4) popełnił przestępstwo nieumyślne.

Art. 7. Przepisów art. 5 i 6 nie stosuje się do przestępstw, w tym przestępstw skarbowych:

1) popełnionych w warunkach określonych w art. 60 Kodeksu karnego lub art. 24 ustawy skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103 i z 1985 r. Nr 23, poz. 100),

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_2) popełnionych w stanie nietrzeźwości,

3) o charakterze chuligańskim,

4) popełnionych przez sprawców prowadzących pasożytniczy tryb życia, którzy w czasie przestępstwa nie pracowali lub nie uczyli się, czerpiąc środki utrzymania w sposób sprzeczny z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego,

5) stanowiących zbrodnię,

6) określonych w:

a) art. 168 ż 1 Kodeksu karnego ,

b) art. 3-5, art. 6 ust. 1, art. 7 i 8 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu (Dz. U. Nr 27, poz. 169 i z 1985 r. Nr 23, poz. 101 i Nr 25, poz. 111),

c) art. 43 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 i z 1984 r. Nr 34, poz. 184),

d) art. 27 ust. 2, art. 29 ust. 1 i 3, art. 30 ust. 1 i 3, art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o zapobieganiu narkomanii (Dz. U. Nr 4, poz. 15 i Nr 15, poz. 66),

e) art. 9 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej (Dz. U. Nr 23, poz. 101 i Nr 25, poz. 111).

Art. 8. 1. Jeżeli sprawca przestępstwa, do którego zastosowano ustawę, popełni w okresie do dnia 31 grudnia 1987 r. nowe umyślne przestępstwo podobne, za które orzeczono karę pozbawienia wolności, wydane orzeczenie o zastosowaniu ustawy ulega uchyleniu; w takim wypadku postępowanie karne podejmuje się na nowo, darowane lub złagodzone kary podlegają wykonaniu odpowiednio w całości lub części, a warunkowe przedterminowe zwolnienie odwołuje się.

2. Organ stosujący ustawę jest obowiązany pouczyć o treści ust. 1 osobę, wobec której ustawa została zastosowana.

Art. 9. 1. W sprawach o wykroczenia, w tym skarbowe, popełnione przed dniem 17 lipca 1986 r. orzeczone prawomocnie: kary aresztu, ograniczenia wolności i zastępcze kary aresztu daruje się.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, nie zakończonych prawomocnym orzeczeniem, postępowanie umarza się, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że należałoby orzec za nie tylko karę, która uległaby darowaniu.

Art. 10. 1. W razie zbiegu przestępstw ustawę stosuje się do tych tylko, które jej podlegają.

2. Przy stosowaniu ustawy orzeka się w miarę potrzeby karę łączną na ogólnych zasadach.

Art. 11. 1. Do kar już złagodzonych w drodze amnestii lub łaski stosuje się przepisy ustawy, biorąc za podstawę karą złagodzoną.

2. Jeżeli w drodze amnestii lub łaski złagodzono jedynie karę łączną, uważa się, że kary wymierzone za poszczególne zbiegające się przestępstwa zostały złagodzone do wysokości złagodzonej kary łącznej.

Art. 12. 1. Ustawę stosuje sąd właściwy do rozpoznania danej sprawy.

2. O darowaniu kar lub umorzeniu postępowania przed sądem na podstawie art. 2, sąd orzeka na wniosek prokuratora.

3. W postępowaniu przygotowawczym ustawę stosuje prokurator, jednakże sąd orzeka na wniosek prokuratora o przepadku przedmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 3.

4. W sprawach o przestępstwa, o których mowa w art. 1, sąd lub prokurator mogą uzależnić zastosowanie ustawy od złożenia przez sprawcę pisemnego oświadczenia, że nie powróci na drogę przestępstwa.

5. W sprawach o przestępstwa skarbowe oraz o wykroczenia i wykroczenia skarbowe ustawę stosuje organ właściwy do rozpoznania danej sprawy.

6. W stosunku do osób odbywających karę pozbawienia wolności lub karę aresztu, jeśli nie zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej, ustawę stosuje sąd wojewódzki, w którego okręgu skazany odbywa karę, a w zakresie właściwości sądów wojskowych - sąd wojskowy; sąd orzeka na posiedzeniu w składzie jednego sędziego.

Art. 13. 1. Orzeczenia w przedmiocie zastosowania ustawy zapadają w formie postanowień, chyba że ustawę zastosowano w wyroku; w sprawach rozpoznawanych na rozprawie o umorzeniu postępowania, darowaniu lub złagodzeniu kary orzeka się w wyroku.

2. Od orzeczenia o odmowie zastosowania ustawy przysługuje środek odwoławczy; od orzeczenia o zastosowaniu ustawy środek odwoławczy przysługuje tylko prokuratorowi. Zażalenia w wypadkach, o których mowa w art. 12 ust. 6, właściwy sąd wojewódzki lub sąd wojskowy rozpoznaje w składzie trzech sędziów.

Art. 14. 1. W wypadkach, o których mowa w art. 8, orzeka organ właściwy do rozpoznania sprawy, w której na podstawie ustawy darowano lub złagodzono karę, a jeżeli umorzono postępowanie - organ, który je umorzył; o odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia, zastosowanego na podstawie art. 6, orzeka właściwy sąd penitencjarny.

2. Sąd orzeka na posiedzeniu, chociażby ustawę zastosowano w wyroku.

3. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 15. Postępowanie w sprawach objętych ustawą toczy się zgodnie z przepisami obowiązującymi w postępowaniu przed organem, który je prowadzi, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

Art. 16. Zwolnienie osób pozbawionych wolności powinno nastąpić nie później niż do dnia 15 września 1986 r.

Art. 17. Właściwi ministrowie oraz Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mogą wydawać zarządzenia niezbędne do wykonania ustawy.

Art. 18. Ustawa wchodzi w życie z dniem 23 lipca 1986 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW FINANSÓW I SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 4 lipca 1986 r.
w sprawie określenia granic, w jakich świadczenia z ubezpieczeń osobowych i odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych nie podlegają egzekucji sądowej.

Na podstawie art. 831 ż 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego zarządza się, co następuje:

ż 1. Z zastrzeżeniem art. 832 i art. 833 ż 5 Kodeksu postępowania cywilnego, świadczenia pieniężne z ubezpieczeń osobowych i odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych nie podlegają egzekucji sądowej w trzech czwartych częściach tych świadczeń i odszkodowań.

ż 2. Ograniczenia egzekucji, o których mowa w ż 1, nie dotyczą egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych oraz składki należnej zakładowi ubezpieczeń z tytułu ubezpieczeń osobowych i majątkowych.

ż 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI
z dnia 28 czerwca 1986 r.
w sprawie zasad, organów właściwych oraz trybu ustalania kosztów związanych z określeniem tras przejazdu i przystosowaniem odcinków dróg do przewozu ładunków o masie i gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdów nienormatywnych.

Na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60), zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Kosztami związanymi z określeniem tras przejazdu i przystosowaniem odcinków dróg do przewozu ładunków o masie lub gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdów nienormatywnych są koszty:

1) określenia trasy przejazdu,

2) przystosowania trasy przejazdu,

3) przywrócenia trasy do stanu pierwotnego.

2. Do kosztów określenia trasy przejazdu należą w szczególności koszty:

1) związane ze zbieraniem, gromadzeniem, przetwarzaniem i przekazywaniem informacji o przejezdności dróg,

2) określenia trasy zastępczej w razie zmiany trasy przejazdu z powodu nagłych przeszkód nie wywołanych stanem technicznym drogi,

3) wykonania ekspertyzy i badań odcinków dróg i obiektów mostowych.

3. Do kosztów przystosowania trasy przejazdu należą w szczególności koszty:

1) czasowego usunięcia ograniczeń gabarytowych,

2) wzmocnienia odcinków dróg i obiektów mostowych oraz wykonania robót zabezpieczających,

3) dokonania geometrycznych korekt trasy lub występujących w jej ciągu skrzyżowań,

4) budowy lub dostosowania lokalnych objazdów przeszkód występujących na trasie do masy i gabarytów pojazdów nienormatywnych,

5) przygotowania dokumentacji projektowej i kosztorysowej,

6) związane z pilotowaniem, zamykaniem bądź ograniczaniem ruchu.

4. Do kosztów przywrócenia trasy do stanu pierwotnego należą w szczególności koszty:

1) rozbiórki czasowego wzmocnienia obiektów mostowych,

2) naprawy uszkodzeń nawierzchni drogi oraz naprawy lub odbudowy obiektów mostowych,

3) przywrócenia do stanu pierwotnego urządzeń znajdujących się w pasie drogowym,

4) przygotowania dokumentacji projektowej i kosztorysowej.

ż 2. 1. Organami ustalającymi koszty określenia trasy przejazdu są:

1) jeżeli trasa przejazdu przekracza granicę Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych,

2) jeżeli trasa przejazdu znajduje się w granicach Państwa - dyrekcja okręgowa dróg publicznych właściwa ze względu na miejsce rozpoczęcia przejazdu,

3) jeżeli trasa przejazdu znajduje się w granicach miasta lub sąsiadujących ze sobą miast - zarząd drogi właściwy dla miasta, w którym rozpoczyna się przejazd.

2. Organy, o których mowa w ust. 1, mogą upoważnić do ustalania kosztów inne jednostki określające trasę.

3. Koszty określenia trasy przejazdu ustala się zgodnie z przepisami regulującymi zasady ustalania kosztów uzasadnionych.

4. Koszty określenia trasy mogą być ustalone w formie opłaty zryczałtowanej.

ż 3. Koszty przystosowania trasy przejazdu i przywrócenia trasy do stanu pierwotnego ustalają jednostki wykonujące roboty i usługi na podstawie kosztorysów lub kalkulacji opracowanych zgodnie z przepisami regulującymi zasady ustalania kosztów uzasadnionych.

ż 4. Dokonujący przewozu ładunków o masie lub gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdami nienormatywnymi pokrywa koszty, o których mowa w ż 1, na podstawie rachunków wystawionych przez jednostki, które wykonały prace związane z określeniem i przystosowaniem trasy przejazdu oraz przywróceniem trasy do stanu pierwotnego.

ż 5. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCIz dnia 14 lipca 1986 r.
w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych założonych przed dniem 1 stycznia 1947 r. oraz utraty mocy prawnej niektórych takich ksiąg.

Na podstawie art. 125 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147) zarządza się, co następuje:

ż 1. Księgi wieczyste założone przed dniem 1 stycznia 1947 r., zwane dalej "księgami dawnymi", prowadzi się według przepisów obecnie obowiązujących, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej.

ż 2. 1. Dla nieruchomości objętej księgą dawną urządza się przy pierwszym wpisie po dniu wejścia w życie rozporządzenia nową księgę wieczystą. Do nowej księgi przenosi się wpisy z księgi dawnej w sposób określony w ż 4, a następnie zamyka się księgę dawną.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio przy istnieniu dalszego tomu księgi dawnej, urządzonego na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia. Wpisy z księgi dawnej przenosi się w tym wypadku do księgi wieczystej, stanowiącej dalszy tom.

ż 3. W księdze dawnej dopuszczalne jest dokonywanie wpisów dotyczących wykreślenia obciążeń, odłączenia z księgi jednej z nieruchomości nią objętych lub części nieruchomości, która ma stanowić odrębną nieruchomość, dotyczących ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością oraz hipoteki przymusowej.

ż 4. Przy urządzaniu nowej księgi wieczystej przenosi się do niej wpisy z księgi dawnej w następujący sposób:

1) wpisy z księgi dawnej przenosi się do działów i łamów przeznaczonych dla danego rodzaju wpisów o zbliżonym charakterze; do urządzanej księgi przenosi się również z księgi dawnej wzmianki o wnioskach dotyczących nieruchomości wpisanej w nowej księdze,

2) wpisy zmienia się i zestawia w taki sposób, aby do nowej księgi przeniesiona została tylko ich aktualna treść, chyba że szczególne względy nakazują powtórzenie wpisu lub jego części w formie dotychczasowej; pomija się wpisy lub ich części, które stały się bezprzedmiotowe, a także hipoteki zabezpieczające wierzytelności, które po przeliczeniu na złote stosownie do obowiązującego systemu pieniężnego nie przewyższają kwoty 3.000 zł,

3) wpisy wykreślone przenosi się do nowej księgi w takim zakresie, w jakim wymaga tego treść nie wykreślonych jeszcze wpisów,

4) każdy przeniesiony wpis powinien obejmować datę dawnego wpisu, datę złożenia wniosku o jego dokonanie i inne dane wskazujące na moc prawną lub pierwszeństwo wpisu; przy przenoszeniu wpisu zamieszcza się w łamie głównym wyraz "przeniesiono" oraz datę i podpis notariusza,

5) podstawą wpisów w dziale I nowej księgi wieczystej jest mapa ewidencyjna i rejestr gruntów.

ż 5. 1. Z dniem 1 stycznia 1989 r. tracą moc prawną i podlegają zamknięciu z urzędu księgi dawne nie zawierające w działach odpowiadających działowi drugiemu, trzeciemu i czwartemu obecnej księgi wieczystej wpisów dokonanych po dniu 31 grudnia 1946 r.

2. Do czasu utraty mocy prawnej ksiąg dawnych, o których mowa w ust. 1, do ksiąg takich stosuje się przepisy ż 1-4.

3. Do czasu utraty mocy prawnej ksiąg dawnych, o których mowa w ust. 1, postępowanie w sprawach o odłączenie z takiej księgi jednej z nieruchomości nią objętych lub części nieruchomości mającej stanowić odrębną nieruchomość do nowej księgi wieczystej wolne jest od opłat sądowych, jeżeli wniosek o odłączenie nie jest związany z wnioskiem o dokonanie w urządzanej księdze wieczystej nowych wpisów.

ż 6. 1. Księgi dawne, które utraciły moc prawną stosownie do ż 5 ust. 1, zachowują znaczenie dokumentów.

2. Księgi, o których mowa w ust. 1, stanowią materiały archiwalne i podlegają przekazaniu do właściwych archiwów państwowych. Przekazanie następuje w trybie i na zasadach określonych w przepisach w sprawie szczegółowych zasad porządkowania oraz trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych. Dyrektorzy właściwych archiwów państwowych określają terminy oraz liczbę sukcesywnie przejmowanych ksiąg dawnych. Warunkiem przejęcia ksiąg dawnych jest ich dobry stan fizyczny.

ż 7. 1. Zakładanie nowych ksiąg wieczystych dla nieruchomości, których księgi wieczyste utraciły moc prawną stosownie do ż 5 ust. 1, następuje według przepisów dotyczących zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości, których księgi zaginęły.

2. Postępowanie w sprawach o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości, o której mowa w ust. 1, wolne jest od opłat sądowych.

ż 8. Tracą moc:

1) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 1946 r. o prowadzeniu dotychczasowych ksiąg hipotecznych (gruntowych, wieczystych) po dniu 31 grudnia 1946 r. (Dz. U. Nr 66, poz. 367, z 1947 r. Nr 38, poz. 192 i Nr 48, poz. 251, z 1954 r. Nr 26, poz. 105, z 1961 r. Nr 26, poz. 126 oraz z 1965 r. Nr 50, poz. 311),

2) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 1947 r. w sprawie czasowego zawieszenia niektórych przepisów rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 1946 r. o prowadzeniu dotychczasowych ksiąg hipotecznych (gruntowych, wieczystych) po dniu 31 grudnia 1946 r. i o urządzeniu i prowadzeniu zbioru dokumentów oraz o postępowaniu w przedmiocie składania dokumentów (Dz. U. z 1947 r. Nr 48, poz. 251).

ż 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 1986 r.
UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej o ubezpieczeniu społecznym osób zatrudnionych na terytorium drugiego Państwa, podpisana w Atenach
dnia 3 maja 1985 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 3 maja 1985 r. została podpisana w Atenach Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej o ubezpieczeniu społecznym osób zatrudnionych na terytorium drugiego Państwa w następującym brzmieniu:


UMOWA
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Greckiej o ubezpieczeniu społecznym osób zatrudnionych na terytorium drugiego Państwa

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rząd Republiki Greckiej,

uwzględniając zasady i postanowienia Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, podpisanego w Helsinkach dnia 1 sierpnia 1975 r.,

kierowane pragnieniem rozwijania wzajemnej współpracy i uregulowania problemów wyłaniających się w dziedzinie ubezpieczeń społecznych,

uzgodniły, co następuje:

Art. 1.
1. W rozumieniu niniejszej umowy poniższe pojęcia oznaczać będą:

a) "terytorium" - terytorium każdego z Umawiających się Państw,

b) "obywatele"

- dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - osoby posiadające obywatelstwo polskie,

- dla Republiki Greckiej - osoby posiadające obywatelstwo greckie;

c) "przepisy prawne" - przepisy obowiązujące w dziedzinach wymienionych w artykule 2, a w szczególności ustawy, rozporządzenia oraz wszystkie inne prawne przepisy wykonawcze;

d) "świadczenia w naturze" - opiekę lekarską zapewnianą przez lekarzy internistów i specjalistów oraz personel pielęgniarski, zaopatrzenie w lekarstwa, służbę pogotowia ratunkowego oraz pobyt w szpitalu;

e) "właściwa władza"

- dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, a Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, jeśli chodzi o świadczenia w naturze,

- dla Republiki Greckiej - Ministra Zabezpieczenia Społecznego, Ministra Zdrowia i Opieki, jeśli chodzi o świadczenia w naturze, a Ministra Pracy, jeśli chodzi o świadczenia w razie bezrobocia i zasiłki rodzinne;

f) "miejsce zamieszkania" - miejsce stałego pobytu;

g) "pracownik wysłany" - pracownika wysłanego przejściowo przez swojego pracodawcę do pracy na terytorium drugiego Umawiającego się Państwa i wynagradzanego przez tego pracodawcę;

h) "Państwo wysyłające" - państwo, na którego terytorium ma swoją siedzibę pracodawca pracownika wysłanego;

i) "Państwo zatrudnienia" - państwo, na którego terytorium pracuje pracownik wysłany.

2. Inne pojęcia używane w niniejszej umowie mają znaczenie nadane im przez ustawodawstwo każdego z Umawiających się Państw.

Art. 2.
1. Niniejsza umowa obejmuje:

- w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przepisy prawne o ubezpieczeniu społecznym pracowników, dotyczące:


- ubezpieczenia na wypadek choroby i macierzyństwa,


- zasiłków rodzinnych,


- świadczeń z tytułu starości, inwalidztwa i śmierci żywiciela rodziny, włącznie ze specjalnymi systemami dla górników i kolejarzy, oraz


- rent z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,


- w Republice Greckiej przepisy prawne w zakresie zabezpieczenia społecznego pracowników, dotyczące:


- ubezpieczenia w przypadku choroby, wypadków przy pracy lub poza nią, chorób zawodowych oraz macierzyństwa,


- rent starczych, inwalidzkich i rodzinnych,


- świadczeń dla bezrobotnych,


- zasiłków rodzinnych.


2. Niniejsza umowa będzie miała również zastosowanie do wszystkich przepisów prawnych, którymi przepisy prawne wymienione w ustępie 1 zostaną skodyfikowane, zmienione lub uzupełnione.

3. Nie są przepisami prawnymi w rozumieniu ustępu 1:

a) umowy jednego z Umawiających się Państw, zawarte z państwami trzecimi, lub przepisy wydane dla stosowania tych umów,

b) postanowienia wydane przez organizację międzynarodową, której członkiem jest jedno z Umawiających się Państw.

Art. 3.
Niniejsza umowa nie będzie stosowana do osób, które podlegają Konwencji Wiedeńskiej z dnia 18 kwietnia 1961 r. o stosunkach dyplomatycznych i Konwencji Wiedeńskiej z dnia 24 kwietnia 1963 r. o stosunkach konsularnych.

Art. 4.
1. Obywatele jednego z Umawiających się Państw, wykonujący działalność zawodową na terytorium drugiego Państwa, podlegają przepisom prawnym tego Państwa, jeśli artykuły 5 i 6 niniejszej umowy nie stanowią inaczej.

2. Obywatele, o których mowa w ustępie 1, i członkowie ich rodzin, których prawo do świadczeń wynika z uprawnień tychże obywateli, korzystają z uprawnień przewidzianych w przepisach prawnych drugiego Państwa na tych samych warunkach co obywatele tego Państwa.

Art. 5.
Jeżeli postanowienia zawarte w artykułach 6-8 niniejszej umowy nie stanowią inaczej, pracownicy wysłani przez cały okres ich zatrudnienia podlegać będą przepisom prawnym Państwa wysyłającego, tak jakby wykonywali pracę na obszarze tego Państwa, i nie będą objęci przepisami prawnymi Państwa zatrudnienia.

Art. 6.
1. Właściwe władze Umawiających się Państw mogą na wniosek pracodawcy w drodze wzajemnego porozumienia uzgodnić wyjątki od stosowania artykułów 4 i 5 do poszczególnych pracowników lub grupy pracowników.

2. Wniosek, o którym mowa w ustępie 1, należy złożyć właściwej władzy tego Umawiającego się Państwa, na którego terytorium pracodawca ma swoją siedzibę.

Art. 7.
1. Pracownicy wysłani z jednego Umawiającego się Państwa na terytorium drugiego Państwa oraz członkowie rodzin pozostający na ich utrzymaniu są uprawnieni, od pierwszego dnia ich pobytu na terytorium Państwa zatrudnienia, do wolnych od opłat świadczeń w naturze w razie choroby, macierzyństwa, wypadku przy pracy i choroby zawodowej, tak jak gdyby podlegali przepisom drugiego Państwa.

2. Świadczenia, o których mowa w ustępie 1, są zapewnione przez instytucje społecznej służby zdrowia w Polsce i instytucje krajowego systemu opieki zdrowotnej w Grecji.

Art. 8.
Pracodawcy wysłanych pracowników zobowiązani są współpracować w dziedzinie bezpieczeństwa pracy i zapobiegania wypadkom przy pracy oraz chorobom zawodowym z właściwymi w tych sprawach instytucjami i organizacjami Państwa zatrudnienia.

Art. 9.
Postanowienia artykułu 7 stosuje się odpowiednio do pracowników objętych porozumieniem przewidzianym w artykule 6 oraz do członków rodzin na ich utrzymaniu.

Art. 10.
1. W celu stosowania niniejszej umowy właściwe władze:

a) porozumiewają się bezpośrednio między sobą,

b) przekazują sobie wzajemnie informacje dotyczące środków podjętych w celu stosowania niniejszej umowy,

c) przekazują sobie informacje o obowiązujących przepisach prawnych i ich zmianach,

d) w przypadku konieczności - zawierają porozumienia administracyjne.

2. Wszelkie ewentualne trudności dotyczące stosowania lub interpretacji niniejszej umowy będą rozstrzygane przez właściwe władze w drodze wzajemnego porozumienia.

Art. 11.
1. Dla ułatwienia stosowania niniejszej umowy, a szczególnie kontaktów między instytucjami ubezpieczeniowymi, wyznacza się następujące instytucje łącznikowe:

- w Polsce:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w Warszawie,

- w Grecji:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (IKA) w Atenach, Organizację do Spraw Zatrudnienia w Atenach w odniesieniu do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia i zasiłków rodzinnych.

2. Właściwe władze mogą wyznaczyć instytucje łącznikowe inne niż określone w ustępie 1.

Art. 12.
Instytucje łącznikowe komunikują się bezpośrednio w ramach ich kompetencji, nie naruszając artykułu 10.

Art. 13.
1. Właściwe władze i instytucje łącznikowe Umawiających się Państw udzielają sobie wzajemnie bezpłatnej pomocy prawnej i urzędowej przy stosowaniu niniejszej umowy i dokładają wszelkich starań dla rozwiązania wszelkich trudności w interpretacji lub stosowaniu niniejszej umowy, zgodnie z jej duchem i jej podstawowymi zasadami.

2. Władze i instytucje Umawiających się Państw przekazują sobie wniosek i bezpłatnie, w miarę potrzeby za pośrednictwem instytucji łącznikowych, informacje i zaświadczenia o przebiegu pracy i ubezpieczenia na terytorium drugiego Państwa.

3. Świadectwa, dokumenty i inne pisma, przedstawiane w ramach stosowania niniejszej umowy, nie wymagają legalizacji przez przedstawicielstwa dyplomatyczne lub urzędy konsularne.

Art. 14.
1. Korespondencja między Instytucjami ubezpieczeniowymi obu Umawiających się Państw oraz pomiędzy tymi instytucjami i zainteresowanymi osobami odbywa się za pośrednictwem instytucji łącznikowych, o których mowa w artykule 11 niniejszej umowy.

2. Decyzje instytucji ubezpieczeniowych jednego z Umawiających się Państw są przekazywane zainteresowanym osobom, zamieszkałym na terytorium drugiego Państwa, za pośrednictwem instytucji łącznikowej tego Państwa.

Art. 15.
Przy stosowaniu niniejszej umowy za urzędowy język korespondencji między instytucjami uznano język angielski.

Art. 16.
Niniejsza umowa zawarta jest na czas nie określony. Może być ona wypowiedziana pisemnie przez każde z Umawiających się Państw, nie później jednak niż na sześć miesięcy przed upływem danego roku kalendarzowego. W takim przypadku traci swą moc z końcem tego roku.

Art. 17.
1. Niniejsza umowa podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie.

2. Niniejsza umowa wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wymienione zostaną dokumenty ratyfikacyjne.

Sporządzono w Atenach dnia 3 maja 1985 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, greckim i angielskim, przy czym wszystkie teksty mają jednakową moc; w razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst angielski będzie uważany za rozstrzygający.

Z upoważnienia Rządu

Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

A. Paczos

Z upoważnienia Rządu

Republiki Greckiej

R. Kaklamanaki

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 lutego 1986 r.

Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: M. Orzechowski
zmiany:
1989-02-21 Dz.U.1989.6.39 ż 1
1989-07-01 Dz.U.1989.35.192 wynik. z art. 43 pkt 2
1995-01-01 Dz.U.1994.84.386 art. 4 ust. 6
1996-06-02 Dz.U.1996.24.110 wynik. z art. 1


ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓWz dnia 28 lipca 1986 r.
w sprawie zasad wynagradzania oraz szczególnych uprawnień osób biorących udział w wyprawach polarnych prowadzonych i organizowanych przez Polską Akademię Nauk.

Na podstawie art. 79 i 160 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23, z 1982 r. Nr 31, poz. 214 oraz z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 35, poz. 162) oraz art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144) zarządza się, co następuje:

ż 1. Rozporządzenie dotyczy osób biorących udział w wyprawach polarnych prowadzonych i organizowanych przez Polską Akademię Nauk, zwanych dalej "uczestnikami wyprawy".

ż 2. Uczestnikom wypraw wynagrodzenie za pracę wypłaca jednostka Polskiej Akademii Nauk organizująca wyprawę polarną.

ż 3. Uczestnikowi wyprawy przysługuje:

1) wynagrodzenie w wysokości nie niższej od wynagrodzenia otrzymywanego w macierzystym zakładzie pracy, obliczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy,

2) dodatek do wynagrodzenia w wysokości od 30 do 60% najwyższej miesięcznej stawki wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla pracownika naukowo-badawczego zatrudnionego na stanowisku docenta w placówkach naukowych Polskiej Akademii Nauk, a uczestnikom grup zimujących - ponadto dodatek polarny w wyskości 20% tej stawki,

3) w czasie pobytu za granicą zryczałtowany dodatek walutowy w wysokości od 3 do 5 dolarów USA za każdy dzień pobytu.

ż 4. Uczestnikowi wyprawy przysługuje bezpłatne wyżywienie, zakwaterowanie oraz odzież specjalna i ochronna według norm ustalonych przez Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk.

ż 5. 1. Uczestnikom wypraw wchodzącym w skład grup zimujących przysługuje:

1) jednorazowy zasiłek pieniężny w wysokości 1 zł,

2) jednorazowy urlop dodatkowy bezpośrednio po powrocie do kraju w wymiarze 1 dzień za tydzień pobytu na wyprawie,

2. Wynagrodzenie za urlop dodatkowy oblicza się według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, z wyłączeniem dodatków, o których mowa w ż 3 pkt 2 i 3, oraz zasiłku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

ż 6. Wysokość dodatków, o których mowa w ż 3 pkt 2 i 3, ustala Sekretarz Naukowy Polskiej Akademii Nauk, w zależności od funkcji pełnionej przez uczestnika wyprawy.

ż 7. 1. Macierzysty zakład pracy, wyrażając zgodę na udział pracownika w wyprawie polarnej, udziela mu jednocześnie urlopu bezpłatnego na czas trwania wyprawy.

2. Okres urlopu bezpłatnego, o którym mowa ust. 1, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą wszelkie uprawnienia pracownicze - pod warunkiem podjęcia pracy przez uczestnika wyprawy w macierzystym zakładzie pracy w terminie 3 dni od dnia wykorzystania urlopu dodatkowego przewidzianego w ż 5 ust. 1 pkt 2.

3. Macierzysty zakład pracy jest obowiązany zatrudnić pracownika, który wrócił z wyprawy polarnej, na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy i stawki osobistego zaszeregowania - pod warunkiem podjęcia pracy przez uczestnika w macierzystym zakładzie pracy w terminie 3 dni od dnia wykorzystania urlopu dodatkowego przewidzianego w ż 5 ust. 1 pkt 2.

4. Z uczestnikami wypraw, którzy uzyskali w macierzystym zakładzie pracy urlop bezpłatny, jednostka Polskiej Akademii Nauk organizująca wyprawę polarną zawiera umowę o pracę na czas określony.

ż 8. 1. Jednostka Polskiej Akademii Nauk organizująca wyprawę polarną zawiera z Państwowym Zakładem Ubezpieczeń na koszt własny umowy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków w okresie pobytu za granicą uczestników wypraw.

2. Wysokość kwoty ubezpieczenia wynosi:

1) 30 zł - w razie śmierci uczestnika wyprawy,

2) 60 zł - w razie trwałego kalectwa uczestnika wyprawy.

3. Uczestnicy wypraw przebywający w stacjach polarnych, z którymi zostały zawarte umowy o pracę przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, otrzymują wynagrodzenie na zasadach i w wysokości określonych w tych umowach.

ż 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
zmiany:
1988-05-19 Dz.U.1988.14.106 ż 1
1989-08-31 Dz.U.1989.50.299 ż 1
1990-09-10 Dz.U.1990.62.362 ż 1
1991-05-31 Dz.U.1991.42.187 ż 1
1992-05-12 Dz.U.1992.38.164 ż 1
1993-07-03 Dz.U.1993.50.230 ż 1
1995-01-01 Dz.U.1994.84.386 wynik. z art. 4 ust. 6
2000-08-24 Dz.U.2000.65.772 ż 1


ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 25 sierpnia 1986 r.
w sprawie wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych.

Na podstawie art. 133 ż 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 31, poz. 137) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Stawki wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych za sporządzenie zaświadczonego tłumaczenia stanowią procent kwoty bazowej dla osób, o których mowa w art. 5 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255 i z 2000 r. Nr 19, poz. 239), której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa, i wynoszą:

1) za stronicę tłumaczenia na język polski:

a) z języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego - do 1,3%,

b) z innego języka europejskiego i z języka łacińskiego - do 1,4%,

c) z języka pozaeuropejskiego posługującego się alfabetem łacińskim - do 1,7%,

d) z języka pozaeuropejskiego posługującego się alfabetem niełacińskim lub ideogramami - do 1,9%,

2) za stronicę tłumaczenia z języka polskiego:

a) na język angielski, niemiecki, francuski i rosyjski - do 1,7%,

b) na inny język europejski i na język łaciński - do 2,0%,

c) na język pozaeuropejski posługujący się alfabetem łacińskim - do 2,3%,

d) na język pozaeuropejski posługujący się alfabetem niełacińskim lub ideogramami - do 2,8%

- z zastrzeżeniem ust. 1a.

1a. W przypadku gdy ogłoszenie ustawy budżetowej nastąpi po dniu 1 stycznia roku, którego dotyczy ustawa budżetowa, podstawę obliczenia wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych za okres od 1 stycznia do dnia ogłoszenia ustawy budżetowej stanowi kwota bazowa w wysokości obowiązującej w grudniu roku poprzedniego.

1b. Jeżeli podmiotem zlecającym nie jest organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator - stawki wynagrodzenia ustalone w ust. 1 podwyższa się o wielkość obciążeń podatkowych obejmujących to wynagrodzenie, z wyłączeniem podatku dochodowego od osób fizycznych.

2. 3. Wynagrodzenie obejmuje koszt przepisania tłumaczenia pismem maszynowym.

4. Za stronicę tłumaczenia z języka obcego na język obcy stawki wynagrodzenia ustalone w ust. 1 pkt 2 podwyższa się o 50%.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_5. Za sporządzenie tłumaczenia - na prośbę zlecającego - w dniu zlecenia stawki określone w ust. 1 podwyższa się do 50%.

ż 2. Za tłumaczenia tekstów:

1) sporządzonych pismem ręcznym lub przez wypełnienie pismem ręcznym drukowanych formularzy, z wyjątkiem tekstów sporządzonych pismem technicznym,

2) trudnych do odczytania ze względu na stopień zniszczenia lub uszkodzenia tekstu lub złą jakość kopii sporządzonej sposobem technicznym

- stawki przewidziane w ż 1 ust. 1 podwyższa się o 25 %.

ż 3. Za sprawdzenie i zaświadczenie dostarczonego tłumaczenia oraz za sporządzenie i zaświadczenie odpisu pisma w języku obcym wynagrodzenie wynosi 50% stawki przewidzianej za tłumaczenie, określonej w ż 1 ust. 1.

ż 4. Za sprawdzenie i zaświadczenie zgodności dostarczonego odpisu pisma w języku obcym wynagrodzenie wynosi 30% stawki przewidzianej za tłumaczenie określonej w ż 1 ust. 1.

ż 5. 1. W razie sporządzenia i zaświadczenia dodatkowych egzemplarzy tłumaczenia lub odpisu pisma w języku obcym, wymagających ponownego ich przepisania, wynagrodzenie wynosi 50% stawki przewidzianej za tłumaczenie, określonej w ż 1 ust. 1.

2. Za sporządzenie i zaświadczenie kopii maszynopisu tłumaczenia lub odpisu pisma w języku obcym, sporządzonego przez tłumacza, wynagrodzenie za każdą kopię wynosi 20% stawki przewidzianej za tłumaczenie, określonej w ż 1 ust. 1.

ż 6. 1. Wynagrodzenie za tłumaczenie ustne za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza wynosi stawkę jak za stronicę tłumaczenia określoną w ż 1 ust. 1 i powiększoną o 30%.

2. W razie tłumaczenia ustnego zarówno na język polski, jak i z tego języka, stosuje się tylko jedną stawkę określoną w ż 1 ust. 1 pkt 2.

3. Wynagrodzenie za stratę czasu wezwanego tłumacza, jeżeli z jego usług nie skorzystano, ustala się w wysokości 50% stawki określonej w ust. 1.

4. Godziny obecności oblicza się od godziny, na którą tłumacz został wezwany, do godziny zwolnienia go od udziału w czynności.

ż 7. 1. Przy obliczaniu wynagrodzenia za stronicę uważa się 25 wierszy, a za wiersz - 45 znaków maszynopisu (rękopisu). Za znak uważa się wszystkie widoczne znaki drukarskie (litery, znaki przestankowe, cyfry, znaki przeniesienia itp.) oraz uzasadnione budową zdania przerwy między nimi. Stronicę rozpoczętą liczy się za całą.

2. W razie tłumaczenia sporządzonego w innym układzie maszynopisu niż 25 wierszy po 45 znaków na stronicę, za stronicę tłumaczenia przyjmuje się 1125 znaków.

ż 8. Traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 sierpnia 1982 r. w sprawie wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych (Dz. U. Nr 24, poz. 174).

ż 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 1986 r.
KONWENCJA
o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie, 1976, sporządzona w Londynie
dnia 19 listopada 1976 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 19 listopada 1976 r. została sporządzona w Londynie Konwencja o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie, 1976.

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że postanawia przystąpić do tej konwencji w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 12 marca 1986 r.

Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: M. Orzechowski

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru)


KONWENCJA o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie, 1976 sporządzona w Londynie dnia 19 listopada 1976 r.

Przekład

Państwa - Strony niniejszej konwencji,

uznając celowość określenia w drodze umowy niektórych jednolitych przepisów dotyczących ograniczenia odpowiedzialności za roszczenia morskie,

postanowiły zawrzeć w tym celu konwencję i uzgodniły, co następuje:

Część I
Prawo do ograniczenia

Art. 1.

Osoby uprawnione do ograniczenia odpowiedzialności

1. Właściciele statków i ratujący, określeni niżej, zgodnie z przepisami niniejszej konwencji mogą ograniczyć swoją odpowiedzialność z tytułu roszczeń wymienionych w artykule 2.

2. Określenie "właściciel statku" oznacza właściciela, czarterującego, zarządzającego i armatora statku morskiego.

3. Ratujący oznacza każdą osobę świadczącą usługi pozostające w bezpośrednim związku z akcjami ratowniczymi. Akcje ratownicze obejmują także działania określone w artykule 2 ust. 1 lit. d), e) i f).

4. Jeżeli jakiekolwiek roszczenia wymienione w artykule 2 zostały wniesione przeciwko jakiejkolwiek osobie, za której działanie, zaniechanie albo winę odpowiedzialny jest właściciel statku lub ratujący, osoba ta jest uprawniona do skorzystania z ograniczenia odpowiedzialności przewidzianego w niniejszej konwencji.

5. Odpowiedzialność właściciela statku obejmuje w niniejszej konwencji odpowiedzialność z tytułu powództwa wytoczonego przeciwko samemu statkowi.

6. Ubezpieczyciel odpowiedzialności z tytułu roszczeń podlegających ograniczeniu zgodnie z przepisami niniejszej konwencji jest uprawniony do korzyści wynikających z niniejszej konwencji w takim samym zakresie jak ubezpieczony.

7. Powołanie się na ograniczenie odpowiedzialności nie oznacza uznania odpowiedzialności.

Art. 2.

Roszczenia podlegające ograniczeniu

1. Z zastrzeżeniem artykułów 3 i 4, niezależnie od podstawy odpowiedzialności, następujące roszczenia stwarzają podstawę do ograniczenia odpowiedzialności:

a) roszczenia z tytułu śmierci, uszkodzenia ciała albo utraty lub uszkodzenia mienia (łącznie z uszkodzeniem urządzeń portowych, basenów, dróg wodnych i oznakowań nawigacyjnych), które zdarzyły się na statku lub w bezpośrednim związku z eksploatacją statku albo akcjami ratowniczymi, oraz z tytułu innych szkód wynikłych w ich konsekwencji;

b) roszczenia z tytułu szkody wynikłej z opóźnienia w przewozie morzem ładunku, pasażerów lub ich bagażu;

c) roszczenia z tytułu innych szkód spowodowanych naruszeniem praw innych niż prawa wynikające z umów, powstałych w bezpośrednim związku z eksploatacją statku lub akcjami ratowniczymi;

d) roszczenia z tytułu podniesienia, usunięcia, zniszczenia lub uczynienia nieszkodliwym statku, który zatonął, stał się wrakiem, wszedł na mieliznę lub został porzucony, wraz ze wszystkim, co znajduje się lub znajdowało się na takim statku;

e) roszczenia z tytułu usunięcia, zniszczenia lub uczynienia nieszkodliwym ładunku statku;

f) roszczenia innej osoby niż osoba odpowiedzialna z tytułu środków podjętych dla uniknięcia lub ograniczenia szkody, za którą osoba odpowiedzialna może ograniczyć swoją odpowiedzialność zgodnie z niniejszą konwencją, oraz dalszych szkód wyrządzonych przez te środki.

2. Roszczenia wymienione w ustępie 1 podlegają ograniczeniu odpowiedzialności nawet w razie wytoczenia powództwa wzajemnego albo żądania odszkodowania na podstawie umowy lub z innego tytułu. Jednakże roszczenia wniesione na podstawie ust. 1 lit. d), e) i f) nie stwarzają podstawy do ograniczenia odpowiedzialności w zakresie dotyczącym wynagrodzenia z tytułu umowy zawartej z osobą odpowiedzialną.

Art. 3.

Roszczenia wyłączone z ograniczenia

Przepisy niniejszej konwencji nie mają zastosowania do:

a) roszczeń z tytułu ratownictwa lub udziału w awarii wspólnej;

b) roszczeń z tytułu szkód spowodowanych zanieczyszczeniem olejami w rozumieniu Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami z dnia 29 listopada 1969 r. lub każdej poprawki albo protokołu do niej, które weszły w życie;

c) roszczeń podlegających jakiejkolwiek międzynarodowej konwencji lub prawu wewnętrznemu regulującemu lub zakazującemu ograniczenia odpowiedzialności za szkody jądrowe;

d) roszczeń przeciwko właścicielowi statku o napędzie jądrowym z tytułu szkody jądrowej;

e) roszczeń pracowników właściciela statku lub ratującego, których obowiązki są związane ze statkiem lub akcjami ratowniczymi, łącznie z roszczeniami ich spadkobierców, osób pozostających na utrzymaniu lub innych osób uprawnionych do wysuwania takich roszczeń, jeżeli na podstawie prawa właściwego dla umowy o pracę między właścicielem statku lub ratującym a tymi pracownikami właściciel lub ratujący nie jest uprawniony do ograniczenia swojej odpowiedzialności z tytułu takich roszczeń albo jeżeli to prawo zezwala im tylko na ograniczenie ich odpowiedzialności do kwoty wyższej niż przewidziana w artykule 6.

Art. 4.

Wyłączenie ograniczenia

Osoba odpowiedzialna nie będzie uprawniona do ograniczenia swojej odpowiedzialności, jeżeli zostanie udowodnione, że szkoda wynikła z jej własnego działania lub zaniedbania, popełnionych z zamiarem wyrządzenia szkody lub lekkomyślnie i ze świadomością, że szkoda może prawdopodobnie nastąpić.

Art. 5.

Roszczenia wzajemne

Jeżeli osoba uprawniona do ograniczenia odpowiedzialności na podstawie przepisów niniejszej konwencji wysuwa roszczenie przeciwko powodowi z tytułu tego samego zdarzenia, ich wzajemne roszczenia ulegają potrąceniu, a przepisy niniejszej konwencji mają zastosowanie tylko do ewentualnej różnicy.

Część II
Ograniczenie odpowiedzialności

Art. 6.

Ogólne granice

1. Granice odpowiedzialności dla roszczeń innych niż wymienione w artykule 7, wynikłych z każdego odrębnego zdarzenia, powinny być obliczone następująco:

a) w odniesieniu do roszczeń z tytułu śmierci lub uszkodzenia ciała:

i) 333 000 jednostek obliczeniowych dla statku o tonażu nie przekraczającym 500 ton,

ii) dla statku o większym tonażu następujące kwoty dodane do wymienionych w i):

za każdą tonę od 501 do 3000 ton - 500 jednostek obliczeniowych;
za każdą tonę od 3001 do 30 000 ton - 333 jednostki obliczeniowe;
za każdą tonę od 30 001 do 70 000 ton - 250 jednostek obliczeniowych i
za każdą tonę ponad 70 000 ton - 167 jednostek obliczeniowych;

b) w odniesieniu do wszelkich innych roszczeń:

i) 167 000 jednostek obliczeniowych dla statku o tonażu nie przekraczającym 500 ton,

ii) dla statku o większym tonażu następujące kwoty dodane do wymienionych w i):

za każdą tonę od 501 do 30 000 ton - 167 jednostek obliczeniowych;
za każdą tonę od 30 001 do 70 000 ton - 125 jednostek obliczeniowych i
za każdą tonę ponad 70 000 ton - 83 jednostki obliczeniowe.

2. Jeżeli kwota obliczona zgodnie z ust. 1 lit. a) nie wystarcza na pełne zaspokojenie roszczeń w nim wymienionych, kwota obliczona zgodnie z ust. 1 lit. b) będzie wykorzystana na zaspokojenie nie zapłaconej różnicy roszczeń wymienionych w ust. 1 lit. a), przy czym ta nie zapłacona różnica będzie służyła proporcjonalnemu zaspokojeniu roszczeń wymienionych w ust. 1 lit. b).

3. Jednakże, bez naruszania ustalonego w ust. 2 prawa do roszczeń z tytułu śmierci lub uszkodzenia ciała, Państwo-Strona może przewidzieć w swoim prawie wewnętrznym, że roszczenia z tytułu szkód w urządzeniach portowych, basenach, drogach wodnych i oznakowaniach nawigacyjnych będą miały pierwszeństwo przed innymi roszczeniami wymienionymi w ust. 1 lit. b).

4. Granice odpowiedzialności dla ratującego nie działającego ze statku lub działającego wyłącznie na statku lub dla którego to statku świadczy on usługi ratownicze powinny być obliczone jak dla tonażu 1500 ton.

5. W rozumieniu niniejszej konwencji tonaż statku oznacza tonaż brutto obliczony zgodnie z przepisami o pomierzaniu pojemności zawartymi w załączniku I do Międzynarodowej konwencji o pomierzaniu pojemności statków z 1969 r.

Art. 7.

Granice z tytułu roszczeń pasażerskich

1. W odniesieniu do roszczeń wynikłych z każdego odrębnego zdarzenia, z tytułu śmierci lub uszkodzenia ciała pasażerów statku granicę odpowiedzialności właściciela statku stanowi kwota 46.666 jednostek obliczeniowych, pomnożona przez liczbę pasażerów, do której przewożenia statek jest uprawniony zgodnie z certyfikatem okrętowym, nie przekraczająca jednak 25 milionów jednostek obliczeniowych.

2. W rozumieniu niniejszego artykułu "roszczenia z tytułu śmierci lub uszkodzenia ciała pasażerów statku" oznaczają roszczenia wnoszone przez osobę przewożoną na statku lub w imieniu takiej osoby:

a) na podstawie umowy o przewóz pasażera lub

b) która, za zgodą przewoźnika, towarzyszy pojazdowi lub żywym zwierzętom przewożonym na podstawie umowy o przewóz towarów.

Art. 8.

Jednostka obliczeniowa

1. Jednostką obliczeniową wymienioną w artykułach 6 i 7 jest Specjalne Prawo Ciągnienia określone przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Kwoty wymienione w artykułach 6 i 7 przelicza się na walutę krajową Państwa, na którego obszarze powołano się na ograniczenie, zgodnie z kursem obowiązującym w dniu ustanowienia funduszu ograniczenia, zapłaty lub ustanowienia zabezpieczenia, które zgodnie z prawem tego Państwa są równoznaczne z taką zapłatą. Kurs waluty krajowej w stosunku do Specjalnego Prawa Ciągnienia w odniesieniu do Państwa - Strony będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego ustala się zgodnie ze sposobem przeliczenia przyjętym przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy dla swoich transakcji i operacji w dniu, o którym mowa wyżej. Kurs waluty krajowej w stosunku do Specjalnego Prawa Ciągnienia w odniesieniu do Państwa - Strony nie będącego członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego ustala się w sposób określony przez to Państwo - Stronę.

2. Niezależnie od powyższego te państwa, które nie są członkami Międzynarodowego Funduszu Walutowego i których prawo nie zezwala na stosowanie przepisów ustępu 1, mogą w czasie podpisywania bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo w czasie ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, albo też w dowolnym późniejszym terminie oświadczyć, że granice odpowiedzialności przewidziane w niniejszej konwencji, stosowane na ich obszarach, będą ustalane następująco:

a) w odniesieniu do artykułu 6 ust. 1 lit. a) kwota:

i) 5 milionów jednostek walutowych - dla statku o tonażu nie przekraczającym 500 ton;

ii) dla statku o większym tonażu następujące kwoty dodane do wymienionej w i):
za każdą tonę od 501 do 3000 ton - 7500 jednostek walutowych;
za każdą tonę od 3001 do 30 000 ton - 5000 jednostek walutowych;
za każdą tonę od 30 001 do 70 000 ton - 3750 jednostek walutowych i
za każdą tonę ponad 70 000 ton - 2500 jednostek walutowych;

oraz

b) w odniesieniu do artykułu 6 ust. 1 lit. b) kwota:

i) 2,5 miliona jednostek walutowych - dla statku o tonażu nie przekraczającym 500 ton,

ii) dla statku o większym tonażu następujące kwoty dodane do wymienionej w i):

za każdą tonę od 501 do 30 000 ton - 2500 jednostek walutowych;
za każdą tonę od 30 001 do 70 000 ton - 1850 jednostek walutowych i
za każdą tonę ponad 70 000 ton - 1250 jednostek walutowych;
oraz

c) w odniesieniu do artykułu 7 ust. 1 kwota 700 000 jednostek walutowych, pomnożona przez liczbę pasażerów, do której przewożenia statek jest uprawniony zgodnie ze swoim certyfikatem, nie przekraczająca jednak 375 milionów jednostek walutowych.

Ust. 2 i 3 artykułu 6 stosuje się odpowiednio do liter a) i b) niniejszego ustępu.

3. Jednostka walutowa wymieniona w ust. 2 odpowiada sześćdziesięciu pięciu i pół miligramom złota próby dziewięćset. Zamiana kwot, o których mowa w ust. 2, na walutę krajową jest dokonywana zgodnie z prawem zainteresowanego Państwa.

4. Przeliczenie wymienione w ostatnim zdaniu ustępu 1 i zamiana przewidziana w ust. 3 powinny być dokonane w taki sposób, aby była wyrażona w walucie krajowej Państwa-Strony, tak daleko jak to możliwe, taka sama realna wartość kwot wymienionych w artykułach 6 i 7, jaka jest wyrażona w jednostkach obliczeniowych. Państwa-Strony zawiadomią depozytariusza o sposobie przeliczenia zgodnie z ust. 1 lub o wyniku zamiany zgodnie z ust. 3 w czasie podpisywania bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia albo w czasie składania dokumentu wymienionego w artykule 16 oraz o wszelkich dokonanych zmianach.

Art. 9.

Zbieg roszczeń

1. Granice odpowiedzialności ustalone zgodnie z artykułem 6 mają zastosowanie w razie zbiegu wszystkich roszczeń wynikających z każdego odrębnego zdarzenia:

a) przeciwko osobie lub osobom wymienionym w artykule 1 ust. 2, a także przeciwko każdej osobie, za której działanie, zaniechanie lub winę jest ona lub są one odpowiedzialne; albo

b) przeciwko właścicielowi statku świadczącemu usługi ratownicze z tego statku i ratującemu lub ratującym działającym z takiego statku oraz każdej osobie, za której działanie, zaniechanie lub winę jest on lub są oni odpowiedzialni; albo

c) przeciwko ratującemu lub ratującym nie działającym ze statku lub działającym wyłącznie na statku albo dla którego świadczą usługi ratownicze oraz każdej osobie, za której działanie, zaniechanie lub winę jest on lub są oni odpowiedzialni.

2. Granice odpowiedzialności ustalone zgodnie z artykułem 7 mają zastosowanie w razie zbiegu wszystkich roszczeń, które mogą wyniknąć z każdego odrębnego zdarzenia, skierowanych przeciwko osobie lub osobom wymienionym w artykule 1 ust. 2 w odniesieniu do statku wymienionego w artykule 7 i przeciwko każdej osobie, za której działanie, zaniechanie lub winę jest ona lub są one odpowiedzialne.

Art. 10.

Ograniczenie odpowiedzialności bez ustanowienia funduszu ograniczenia

1. Można się powołać na ograniczenie odpowiedzialności niezależnie od ustanowienia funduszu ograniczenia określonego w artykule 11. Jednakże Państwo-Strona może zastrzec w swoim prawie wewnętrznym, że po wniesieniu powództwa do jego sądu w celu zasądzenia roszczenia podlegającego ograniczeniu osoba odpowiedzialna może powołać się na prawo do ograniczenia odpowiedzialności, tylko w razie gdy fundusz ograniczenia zgodnie z przepisami niniejszej konwencji został lub zostanie ustanowiony najpóźniej w czasie powołania się na prawo ograniczenia odpowiedzialności.

2. Jeżeli powołanie się na ograniczenie odpowiedzialności nastąpiło bez utworzenia funduszu ograniczenia, stosuje się odpowiednio przepisy artykułu 12.

3. Sprawy proceduralne wynikające z postanowień niniejszego artykułu będą rozstrzygane zgodnie z prawem wewnętrznym Państwa-Strony, w którym wniesiono powództwo.

Część III
Fundusz ograniczenia

Art. 11.

Ustanowienie funduszu

1. Każda osoba, która może być odpowiedzialna, może ustanowić fundusz w sądzie lub w innym właściwym organie w każdym Państwie-Stronie, w którym wszczęto postępowanie prawne w sprawie roszczeń podlegających ograniczeniu. Fundusz powinien być ustanowiony w wysokości sumy takich kwot określonych w artykułach 6 i 7, jakie mają zastosowanie do roszczeń, za które ta osoba może być odpowiedzialna, łącznie z odsetkami od dnia zdarzenia pociągającego za sobą odpowiedzialność do dnia ustanowienia funduszu. Każdy ustanowiony w ten sposób fundusz będzie dostępny tylko dla realizacji roszczeń, w odniesieniu do których można powołać się na ograniczenie odpowiedzialności.

2. Fundusz może być ustanowiony albo przez złożenie sumy do depozytu albo ustanowienie gwarancji uznanej przez prawo Państwa-Strony, w którym ustanowiono fundusz, i uważanej za odpowiednią przez sąd lub inny właściwy organ.

3. Fundusz ustanowiony przez jedną z osób wymienionych w artykule 9 ust. 1 lit. a), b) lub c) albo ust. 2 lub przez jej ubezpieczyciela należy uważać za ustanowiony przez wszystkie osoby wymienione odpowiednio w artykule 9 ust. 1 lit. a), b) lub c) albo ust. 2.

Art. 12.

Podział funduszu

1. Z uwzględnieniem postanowień artykułu 6 ust. 1, 2 i 3 oraz artykułu 7 fundusz powinien być podzielony między powodów proporcjonalnie do ich roszczeń skierowanych przeciwko funduszowi.

2. Jeżeli przed podziałem funduszu osoba odpowiedzialna lub jej ubezpieczyciel zaspokoją roszczenie skierowane przeciwko funduszowi, osoba ta do wysokości zapłaconej kwoty nabywa przez przejęcie prawa osoby uprawnionej do odszkodowania na podstawie niniejszej konwencji.

3. Z prawa przejęcia przewidzianego w ust. 2 mogą skorzystać także inne osoby niż w nim wymienione, w odniesieniu do każdej kwoty odszkodowania, którą mogły zapłacić, lecz tylko w takim zakresie, w jakim takie przejęcie jest dozwolone przez właściwe prawo wewnętrzne.

4. Gdy osoba odpowiedzialna lub każda inna osoba stwierdza, że może być zmuszona do zapłaty w terminie późniejszym w całości lub w części takiej kwoty odszkodowania, co do której mogłaby korzystać z możliwości prawa przejęcia stosownie do ust. 2 i 3, a zapłaciła odszkodowanie przed podziałem funduszu, sąd lub inny właściwy organ Państwa, w którym ustanowiono fundusz, może postanowić, że należy tymczasowo odłożyć wystarczającą sumę, aby osoba ta mogła zaspokoić swoje roszczenie przeciwko funduszowi w późniejszym terminie.

Art. 13.

Wyłączenie innych powództw

1. Jeżeli ustanowiono fundusz ograniczenia zgodnie z artykułem 11, żadna osoba wysuwająca roszczenie przeciwko funduszowi nie będzie mogła dochodzić swych praw z tytułu tego roszczenia przeciwko innemu mieniu osoby, która lub w której imieniu ustanowiono fundusz.

2. Po ustanowieniu funduszu ograniczenia zgodnie z artykułem 11 każdy statek lub inne mienie należące do osoby, w której imieniu ustanowiono fundusz, zatrzymane lub zajęte w obrębie jurysdykcji Państwa-Strony z tytułu roszczenia, które może być wysunięte przeciwko funduszowi, albo każde zabezpieczenie może być zwolnione na postanowienie sądu lub innego właściwego organu tego Państwa. Jednakże zwolnienie takie należy zawsze zarządzić, jeżeli fundusz ograniczenia został ustanowiony:

a) w porcie, w którym powstało zdarzenie lub, jeżeli zdarzenie powstało poza portem, w pierwszym porcie zawinięcia, albo

b) w porcie przeznaczenia w stosunku do roszczeń z tytułu śmierci lub uszkodzenia ciała, albo

c) w porcie wyładunku z tytułu szkód w ładunku, albo

d) w Państwie, w którym dokonano zajęcia.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się tylko wtedy, gdy powód może wysunąć roszczenie przeciwko funduszowi ograniczenia przed sądem zarządzającym funduszem, a fundusz jest rzeczywiście dostępny i może być swobodnie transferowany w odniesieniu do tego roszczenia.

Art. 14.

Właściwość prawa

Z uwzględnieniem postanowień niniejszej części przepisy dotyczące ustanowienia i podziału funduszu ograniczenia oraz wszystkie przepisy postępowania z tym związane podlegają prawu Państwa-Strony, w którym ustanowiono fundusz.

Część IV
Zakres zastosowania

Art. 15.
1. Niniejsza konwencja ma zastosowanie, ilekroć jakakolwiek osoba wymieniona w artykule 1 domaga się ograniczenia odpowiedzialności przed sądem Państwa-Strony albo domaga się zwolnienia statku lub innego mienia bądź złożonego zabezpieczenia w obrębie jurysdykcji tego Państwa. Niezależnie od tego każde Państwo-Strona może wyłączyć w całości lub w części spod stosowania niniejszej konwencji każdą osobę wymienioną w artykule 1, która w czasie powoływania się przed sądem tego Państwa na przepisy niniejszej konwencji nie ma stałego miejsca zamieszkania albo nie ma głównej siedziby na obszarze Państwa-Strony lub żadnego statku, w odniesieniu do którego powołuje się na prawo ograniczenia lub żąda jego zwolnienia, a który w wyżej wymienionym czasie nie podnosi bandery Państwa-Strony.

2. Państwo-Strona może regulować szczególnymi przepisami prawa wewnętrznego system ograniczenia odpowiedzialności dla statków:

a) zgodnie z prawem tego Państwa, przeznaczonych do żeglugi po wodach śródlądowych;

b) poniżej 300 ton.

Państwo-Strona, które skorzysta z możliwości przewidzianej w niniejszym ustępie, zawiadomi depozytariusza o granicach odpowiedzialności przyjętych w prawie wewnętrznym lub o braku takich granic.

3. Państwo-Strona może regulować szczególnymi przepisami prawa wewnętrznego system ograniczenia odpowiedzialności, który będzie miał zastosowanie do roszczeń powstałych w przypadkach, w których interesy osób będących obywatelami innych Państw-Stron nie są w żaden sposób zaangażowane.

4. Sądy Państwa-Strony nie powinny stosować niniejszej konwencji do statków zbudowanych lub przystosowanych i zatrudnionych do prac wiertniczych:

a) gdy to Państwo ustanowi w swoim prawie wewnętrznym wyższą granicę odpowiedzialności niż przewidziana w artykule 6, albo

b) gdy to Państwo stanie się stroną międzynarodowej konwencji regulującej system odpowiedzialności w odniesieniu do takich statków.

O przypadku, w którym ma zastosowanie lit. a), Państwo-Strona zawiadomi depozytariusza.

5. Niniejsza konwencja nie ma zastosowania do:

a) poduszkowców;

b) pływających platform zbudowanych w celu badania lub eksploatacji naturalnych zasobów dna morskiego lub jego podłoża.

Część V
Klauzule końcowe

Art. 16.

Podpisanie, ratyfikacja i przystąpienie

1. Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu przez wszystkie Państwa w siedzibie Międzyrządowej Morskiej Organizacji Doradczej zwanej dalej "Organizacją") od dnia 1 lutego 1977 r. do dnia 31 grudnia 1977 r., a następnie będzie otwarta do przystąpienia.

2. Wszystkie Państwa mogą stać się Stronami niniejszej konwencji przez:

a) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia; albo

b) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, a następnie ratyfikowanie, przyjęcie lub zatwierdzenie; albo

c) przystąpienie.

3. Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie nastąpi przez złożenie odpowiedniego dokumentu w należytej formie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji (zwanemu dalej "Sekretarzem Generalnym").

Art. 17.

Wejście w życie

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie jednego roku od dnia, w którym dwanaście Państw albo podpisze ją bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, albo złoży wymagany dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. Jeśli w odniesieniu do Państwa, które składa dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia albo podpisuje niniejszą konwencję bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, zostaną spełnione wymagania co do wejścia w życie niniejszej konwencji, a przed datą jej wejścia w życie, to ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie albo podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia nabierze mocy w dniu wejścia w życie niniejszej konwencji lub w pierwszym dniu miesiąca następującego po upływie dziewięćdziesięciu dni od dnia podpisania lub złożenia dokumentu, zależnie od tego, który termin jest późniejszy.

3. W odniesieniu do każdego Państwa, które następnie stanie się Stroną niniejszej konwencji, wejdzie ona w życie w pierwszym dniu miesiąca następującego po upływie dziewięćdziesięciu dni od daty złożenia dokumentu przez to Państwo.

4. W stosunkach między Państwami, które ratyfikują, przyjmą lub zatwierdzą niniejszą konwencję albo przystąpią do niej, niniejsza konwencja zastępuje i uchyla Międzynarodową konwencję dotyczącą ograniczenia odpowiedzialności właścicieli statków morskich, sporządzoną w Brukseli 10 października 1957 r., oraz Międzynarodową Konwencję o ujednoliceniu niektórych przepisów dotyczących ograniczenia odpowiedzialności właścicieli statków morskich, podpisaną w Brukseli 25 sierpnia 1924 r.

Art. 18.

Zastrzeżenia

1. Każde Państwo może w czasie podpisania, ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia zastrzec prawo wyłączenia stosowania artykułu 2 ust. 1 lit. d) i e). Nie są dopuszczalne żadne inne zastrzeżenia do merytorycznych postanowień niniejszej konwencji.

2. Zastrzeżenia dokonane w czasie podpisania podlegają potwierdzeniu przy ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu.

3. Każde Państwo, które dokona zastrzeżenia do niniejszej konwencji, może je wycofać w każdym czasie w drodze notyfikacji przesłanej Sekretarzowi Generalnemu. Wycofanie to nabiera mocy w dniu otrzymania notyfikacji. Jeżeli notyfikacja stwierdza, że wycofanie zastrzeżenia nabierze mocy w dniu w niej wymienionym, a dzień ten jest późniejszy niż dzień otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego, wycofanie nabiera mocy w tym późniejszym dniu.

Art. 19.

Wypowiedzenie

1. Niniejsza konwencja może być wypowiedziana przez Państwo-Stronę w każdym czasie po upływie jednego roku od dnia, w którym niniejsza konwencja weszła w życie w stosunku do tej Strony.

2. Wypowiedzenie nabiera mocy przez złożenie dokumentu Sekretarzowi Generalnemu.

3. Wypowiedzenie nabiera mocy w pierwszym dniu miesiąca następującego po upływie jednego roku od daty złożenia dokumentu lub takiego dłuższego okresu, który może być wymieniony w dokumencie.

Art. 20.

Rewizja i poprawki

1. Organizacja może zwołać konferencję w celu rewizji lub poprawienia niniejszej konwencji.

2. Organizacja zwoła konferencję Państw-Stron niniejszej konwencji w celu jej rewizji lub poprawienia na wniosek nie mniej niż jednej trzeciej Stron.

3. Każdy dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, złożony po dniu wejścia w życie poprawki do niniejszej konwencji, będzie uważany za mający zastosowanie do konwencji w formie poprawionej, chyba że co innego wynika z dokumentu.

Art. 21.

Rewizja kwot ograniczenia oraz jednostki obliczeniowej lub jednostki walutowej

1. Niezależnie od postanowień artykułu 20 Organizacja zwoła konferencję zgodnie z ust. 2 i 3 niniejszego artykułu tylko w celu zmiany kwot wyszczególnionych w artykułach 6 i 7 oraz artykule 8 ust. 2 albo zastąpienia jednej lub obydwu jednostek określonych w art. 8 ust. 1 i 2 innymi jednostkami. Zmiana kwot może być dokonana tylko z powodu znacznej zmiany ich realnej wartości.

2. Organizacja zwoła taką konferencję na wniosek nie mniej niż jednej czwartej Państw-Stron.

3. Decyzja o zmianie kwot lub zastąpieniu jednostek innymi jednostkami obliczeniowymi powinna być powzięta większością dwóch trzecich Państw-Stron obecnych i głosujących na takiej konferencji.

4. Każde Państwo składające dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej konwencji po wejściu w życie poprawki będzie stosować konwencję w formie poprawionej.

Art. 22.

Depozytariusz

1. Niniejsza konwencja zostanie złożona Sekretarzowi Generalnemu.

2. Sekretarz Generalny:

a) przekaże należycie poświadczone odpisy niniejszej konwencji wszystkim Państwom zaproszonym na konferencję w sprawie ograniczenia odpowiedzialności za roszczenia morskie oraz wszystkim innym Państwom, które przystąpią do niniejszej konwencji;

b) zawiadomi wszystkie Państwa, które podpiszą lub przystąpią do niniejszej konwencji, o:

i) każdym nowym podpisaniu i każdym złożeniu dokumentu oraz każdym zastrzeżeniu, łącznie z datami;

ii) dniu wejścia w życie niniejszej konwencji lub każdej poprawki do niej;

iii) każdym wypowiedzeniu niniejszej konwencji oraz dniu, w którym nabiera ono mocy;

iv) każdej poprawce uchwalonej zgodnie z artykułem 20 lub 21;

v) każdym zawiadomieniu wymaganym przez jakikolwiek artykuł niniejszej konwencji.

3. Po wejściu w życie niniejszej konwencji jej należycie poświadczony odpis zostanie przesłany przez Sekretarza Generalnego do Sekretariatu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu rejestracji i publikacji zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Art. 23.

Języki

Niniejsza konwencja została sporządzona w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim, z których każdy tekst jest jednakowo autentyczny.

Sporządzono w Londynie dnia dziewiętnastego listopada tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego szóstego roku.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.
_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Alicja Czajkowska, Elżbieta Pachniewska_@KON@_zmiany:
1989-01-01 Dz.U.1988.19.132 art. 17
1989-05-23 Dz.U.1989.29.154 art. 74 ust. 12
1990-05-27 Dz.U.1990.34.198 art. 3 pkt 19, art. 39
1995-10-20 Dz.U.1995.83.417 art. 5
1998-11-15 Dz.U.1998.117.757 art. 3
1999-12-16 Dz.U.1999.52.532 art. 6
2001-05-27 Dz.U.2001.43.476 art. 3
2003-01-01 Dz.U.2001.110.1189 art. 50


USTAWA
z dnia 29 września 1986 r.
Prawo o aktach stanu cywilnego.


Rozdział 1
Przepisy ogólne.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_
_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 1. Ustawa reguluje sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 2. Rejestracji stanu cywilnego osób dokonuje się w księgach stanu cywilnego w formie aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu. W księgach stanu cywilnego dokonuje się także innych wpisów przewidzianych w odrębnych przepisach.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 3. Stan cywilny osoby stwierdza się na podstawie aktów sporządzonych w księgach stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2] Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 4. Akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 5. Księgi stanu cywilnego prowadzi się w urzędach stanu cywilnego.

Art. 5a. 1. Urzędy stanu cywilnego wchodzą w skład urzędu gminy.

2. Gmina stanowi okręg urzędu stanu cywilnego.

3. Wojewoda może tworzyć urzędy stanu cywilnego właściwe dla kilku okręgów lub utworzyć kilka urzędów stanu cywilnego w obszarze jednej gminy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 6. 1. Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca (zastępcy).

2. Kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt lub burmistrz (prezydent).

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Rada gminy może powołać innego kierownika urzędu stanu cywilnego i jego zastępcę (zastępców).

4. Kierownik urzędu stanu cywilnego współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 7. 1. Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje się w formie:

1) aktu stanu cywilnego,

2) decyzji,

3) postanowień w sprawach określonych w art. 24, 25 i 89

- chyba że z przepisów ustawy wynika inna forma załatwienia sprawy.

2. Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia:

1) przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,

2) wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, o których mowa w art. 4[1] Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

3) wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem terminu, o którym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

4) sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 ż 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

5) wydania zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec nie mający żadnego obywatelstwa zgodnie z prawem polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą,

powiadamia na piśmie osobę zainteresowaną o przyczynach odmowy. Osoba zainteresowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej pisma kierownika urzędu stanu cywilnego może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego o rozstrzygnięcie, czy okoliczności przedstawione przez kierownika urzędu stanu cywilnego uzasadniają odmowę dokonania czynności. Prawomocne postanowienie sądu wiąże kierownika urzędu stanu cywilnego.

3. Wystąpienie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2, jest niedopuszczalne, jeżeli sąd na podstawie art. 5 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rozstrzygnął, że małżeństwo nie może być zawarte.

4. Odmowa dokonania innych czynności związanych z rejestracją stanu cywilnego niż określonych w ust. 2 oraz nie przewidzianych w ustawie, a mogących mieć wpływ na stan cywilny osób, następuje w formie decyzji.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 8. 1. Nadzór nad rejestracją stanu cywilnego sprawuje minister właściwy do spraw administracji publicznej na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

2. Nadzór nad czynnościami z zakresu rejestracji stanu cywilnego, dokonywanymi przez konsula lub osobę wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, określają odrębne przepisy.

3. Wojewodowie sprawują nadzór nad działalnością urzędów stanu cywilnego w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie.

4. Wojewoda jest organem odwoławczym od orzeczeń administracyjnych wydanych na podstawie ustawy.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 9. Ilekroć w ustawie jest mowa o konsulu, rozumie się przez to także osobę wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.

Rozdział 2
Właściwość miejscowa w sprawach rejestracji stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 10. 1. Urodzenie oraz zgon osoby rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca takiego zdarzenia.

2. Jeżeli dziecko urodziło się na polskim statku morskim lub powietrznym, takie zdarzenie rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

_@POCZ@_ Wzory umów i pism [2]_@KON@_3. W razie stwierdzenia zgonu lub uznania za zmarłego w postępowaniu sądowym albo w razie zgonu osoby na polskim statku morskim lub powietrznym, zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej i innej osoby przydzielonej do jednostki wojskowej, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi - zgon rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 11. 1. Jeżeli żadne z rodziców dziecka nie ma miejsca zamieszkania na obszarze właściwości urzędu stanu cywilnego, o którym mowa w art. 10 ust. 1, zgłoszenia urodzenia dziecka można dokonać w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania rodziców lub jednego z nich.

2. W wyjątkowych wypadkach zgłoszenia zgonu można dokonać w urzędzie stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego lub miejsca jego pochowania.

3. W wypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządza się protokół zgłoszenia urodzenia lub zgonu i przesyła się go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego miejsca urodzenia dziecka lub miejsca zgonu osoby w celu sporządzenia odpowiedniego aktu stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 12. 1. Zawarcie małżeństwa następuje w urzędzie stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński.

2. Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo w sposób określony w art. 1 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

3. Akt małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sporządza się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 13. Odtworzenia aktu stanu cywilnego, wpisania treści aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą do polskich ksiąg stanu cywilnego lub zarejestrowania w nich urodzenia, zawarcia małżeństwa albo zgonu, które nastąpiły za granicą, dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania wnioskodawcy, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 14. 1. Oświadczenie o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki, oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, oraz wniosek o wpisanie do aktu urodzenia dziecka wzmianki o tym, że rodzice dziecka zawarli małżeństwo, można złożyć w każdym urzędzie stanu cywilnego.

2. Jeżeli jednak oświadczenie o uznaniu dziecka zostało złożone przed konsulem i dotyczy dziecka urodzonego, wpisania takiego oświadczenia dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu urodzenia, a dziecka poczętego, lecz nie urodzonego - w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania matki.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 15. Jeżeli osoba żądająca dokonania czynności przez urząd stanu cywilnego nie ma w kraju miejsca zamieszkania, właściwość miejscową w sprawach rejestracji stanu cywilnego ustala się na podstawie ostatniego miejsca zamieszkania tej osoby w kraju. W razie braku takiej podstawy lub jeżeli wnioskodawcą jest konsul, czynności tych dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Rozdział 3
Zasady sporządzania aktów stanu cywilnego i prowadzenia ksiąg stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 16. Akt stanu cywilnego sporządza się w dniu, w którym dokonano zgłoszenia zdarzenia powodującego sporządzenie aktu, chyba że ustawa dopuszcza możliwość sporządzenia aktu stanu cywilnego w innym terminie.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 17. 1. Akty urodzenia, małżeństwa oraz zgonu sporządza się oddzielnie dla każdego rodzaju aktu.

2. Dokumenty i oświadczenia złożone w czasie lub po sporządzeniu aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu, a także dokumenty przekazane urzędom stanu cywilnego przez sądy i inne organy państwowe stanowią akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego.

_@POCZ@_Art. 18. Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 18. _@POCZ@__@KON@_1. Akt stanu cywilnego powinien zawierać tylko dane wymagane przez prawo. W szczególności w akcie stanu cywilnego nie można zamieszczać danych naruszających dobra osobiste.

2. Na wniosek osób zainteresowanych, organów państwowych lub z urzędu skreśla się część wpisu dotyczącą danych, które stosownie do ust. 1 nie mogą być zamieszczone w akcie stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 19. 1. Zgłoszenia urodzenia i zgonu dokonuje się ustnie.

2. Organy państwowe, szpitale i inne zakłady oraz lekarze i położne dokonują zgłoszenia urodzenia i zgonu na piśmie.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 20. Jeżeli osoba obowiązana do zgłoszenia urodzenia lub zgonu nie może porozumieć się z kierownikiem urzędu stanu cywilnego ani ustnie, ani na piśmie ze względu na swoją ułomność fizyczną lub nieznajomość języka polskiego, kierownik urzędu stanu cywilnego wzywa biegłego lub tłumacza.

_@POCZ@_Art. 21. Akty interpretujące [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 21. _@POCZ@__@KON@_1. Jeżeli po sporządzeniu aktu stanu cywilnego nastąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, zmiany z nich wynikające wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej.

2. Podstawę do wpisania wzmianki, o której mowa w ust. 1, stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu.

3. Pod treścią aktu stanu cywilnego zamieszcza się przypiski zawierające informacje o innych aktach stanu cywilnego dotyczących tej samej osoby.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 22. Kierownik urzędu stanu cywilnego jest obowiązany żądać dowodów potwierdzających prawdziwość danych zgłoszonych do wpisu do ksiąg stanu cywilnego. W razie uznania tych dowodów za niewystarczające - w celu ustalenia stanu faktycznego - przeprowadza się postępowanie wyjaśniające.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 23. 1. Księgi stanu cywilnego prowadzi się w jednym egzemplarzu, oddzielnie dla każdego rodzaju aktu.

2. Księgi stanu cywilnego zamyka się po upływie roku kalendarzowego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 24. Księgi stanu cywilnego przechowuje się w urzędach stanu cywilnego. Ksiąg takich nie można wynosić poza lokal urzędu. Wyniesienie ksiąg może nastąpić z ważnych przyczyn jedynie za zgodą organu administracji państwowej wyższego stopnia lub w razie niebezpieczeństwa zagrażającego tym księgom.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 25. Księgi stanu cywilnego, za zezwoleniem kierownika urzędu stanu cywilnego, można udostępnić upoważnionym przedstawicielom organów państwowych oraz instytucji naukowych w celu przeglądania.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 26. Sądy i inne organy państwowe są obowiązane przekazywać urzędom stanu cywilnego odpisy prawomocnych orzeczeń, ostatecznych decyzji oraz innych dokumentów stanowiących podstawę wpisu do ksiąg stanu cywilnego.

_@POCZ@_Art. 27. Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska1. Akty wykonawcze [1]_@KON@_Art. 27. _@POCZ@__@KON@_1. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określa, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady sporządzania aktów stanu cywilnego,

2) sposób prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli, przechowywania i zabezpieczenia,

3) wzory aktów stanu cywilnego i wzory odpisów aktów,

4) wzór zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa i wzór zaświadczenia stanowiącego podstawę sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; zaświadczenia te powinny stanowić jeden dokument i zawierać wszystkie dane niezbędne do sporządzenia aktu małżeństwa,

5) wzory protokołów sporządzanych w sprawach, o których mowa w art. 59 i 60,

6) wzór zaświadczenia, o którym mowa w art. 71.

_@POCZ@_ Akty wykonawcze [1]_@KON@_2. Minister właściwy w sprawach administracji na podstawie informacji otrzymanych od właściwych przedstawicieli kościołów i innych związków wyznaniowych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" obwieszczenie zawierające wykaz stanowisk, których zajmowanie upoważnia do sporządzenia zaświadczenia stanowiącego podstawę sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Osoba zajmująca jedno z tych stanowisk jest duchownym w rozumieniu przepisów o zawarciu małżeństwa.

Rozdział 4
Unieważnienie, sprostowanie, ustalenie treści, odtworzenie i uzupełnienie aktu stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 28. W akcie stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian, chyba że ustawa stanowi inaczej. Można jedynie sprostować oczywisty błąd pisarski.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 29. Jeżeli dwa akty stanu cywilnego stwierdzają to samo zdarzenie, unieważnia się jeden z nich. Unieważnienia dokonuje organ administracji państwowej wyższego stopnia, właściwy dla kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt późniejszy.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 30. Akt stanu cywilnego unieważnia się, jeżeli:

_@POCZ@_ Orzeczenia [3]_@KON@_1) stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą,

2) uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową.

_@POCZ@_ Orzeczenia [7] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 31. Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 32. Ustala się treść aktu stanu cywilnego, jeżeli:

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_1) akt unieważniony ma być zastąpiony nowym aktem,

2) akt urodzenia lub akt małżeństwa nie został sporządzony i nie można go sporządzić w trybie przewidzianym w przepisach ustawy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [3] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 33. W sprawach określonych w art. 30-32 orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 34. 1. W razie zaginięcia lub zniszczenia całości lub części księgi stanu cywilnego, odtwarza się treść aktu stanu cywilnego wraz ze wzmiankami dodatkowymi na wniosek osoby zainteresowanej, organu państwowego lub z urzędu.

2. W razie zaginięcia lub zniszczenia całości lub części księgi stanu cywilnego, treść odpisu aktu wpisuje się do ksiąg stanu cywilnego na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli istnieje odpis aktu.

3. Treść odtworzonego aktu wraz ze wzmiankami dodatkowymi oraz treść odpisu aktu wpisuje się do ksiąg stanu cywilnego urzędu stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu w zaginionej lub zniszczonej księdze.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 35. Jeżeli akt urodzenia, małżeństwa lub zgonu został sporządzony za granicą, a uzyskanie odpisu aktu jest niemożliwe lub związane z poważnymi trudnościami, można odtworzyć jego treść na wniosek osoby zainteresowanej, organu państwowego lub z urzędu.

_@POCZ@_ Orzeczenia [2] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 36. Akt stanu cywilnego nie zawierający wszystkich danych, które powinny być w nim zamieszczone, podlega uzupełnieniu.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 37. Skreślony akt stanu cywilnego nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów.

Rozdział 5
Akt urodzenia.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 38. 1. Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni od dnia urodzenia.

2. Jeżeli dziecko urodziło się martwe, zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 39. 1. Do zgłoszenia urodzenia dziecka są obowiązani w kolejności:

1) ojciec,

2) lekarz lub położna albo inna osoba obecna przy porodzie,

3) matka, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala.

2. Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia urodzenia jest obowiązany szpital lub zakład.

_@POCZ@_Art. 40. Orzeczenia [2] Komentarz - Alicja Czajkowska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 40. _@POCZ@__@KON@_1. Akt urodzenia sporządza się na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub zakład służby zdrowia.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Do aktu urodzenia wpisuje się:

_@POCZ@_ Orzeczenia [2]_@KON@_1) nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka,

2) miejsce i datę urodzenia dziecka,

3) nazwiska, nazwiska rodowe rodziców, imię (imiona), miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania każdego z rodziców w chwili urodzenia się dziecka,

4) nazwisko, imię i miejsce zamieszkania zgłaszającego,

5) dane dotyczące szpitala lub innego zakładu, jeżeli sporządzenie aktu następuje na podstawie zgłoszenia, o którym mowa w art. 39 ust. 2.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 41. 1. Osoba zgłaszająca urodzenie dziecka, którego rodzice pozostają w związku małżeńskim, przedstawia odpis skrócony aktu małżeństwa; obowiązek ten nie dotyczy szpitala i zakładu, o których mowa w art. 39 ust. 2.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, nie przedstawia odpisu skróconego aktu małżeństwa rodziców dziecka, jeżeli akt ten został sporządzony w tym samym urzędzie stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 42. 1. Jeżeli stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, dane dotyczące osoby ojca wpisuje się tylko w razie uznania dziecka przez ojca lub sądowego ustalenia ojcostwa.

2. Jeżeli nie nastąpiło uznanie dziecka lub sądowe ustalenie ojcostwa, wpisuje się do aktu urodzenia dziecka jako imię ojca - imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka, a w braku takiego wskazania - jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe - nazwisko matki z odpowiednią adnotacją w rubryce "Uwagi".

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 43. 1. Przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka przez ojca przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed konsulem następuje z zachowaniem przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

2. Przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki wymaga sporządzenia protokołu.

3. W razie uznania dziecka przed konsulem, konsul sporządza protokół przyjęcia oświadczenia o uznaniu i przesyła go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 44. 1. Jeżeli uznanie dziecka przez ojca następuje przed sporządzeniem aktu urodzenia lub dotyczy dziecka poczętego, lecz nie urodzonego, treść oświadczenia wpisuje się do księgi urodzeń.

2. Jeżeli uznanie dziecka następuje przy sporządzaniu aktu urodzenia, w akcie takim wpisuje się nazwisko i inne dane dotyczące ojca zgodnie z treścią oświadczenia, z odpowiednią adnotacją w rubryce "Uwagi".

_@POCZ@_ Akty interpretujące [1]_@KON@_3. Jeżeli uznanie dziecka następuje po sporządzeniu aktu urodzenia, do aktu takiego wpisuje się wzmiankę dodatkową o uznaniu i zmianie nazwiska dziecka, stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w razie sądowego ustalenia ojcostwa oraz nadania dziecku nazwiska męża matki.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 45. W razie unieważnienia uznania dziecka albo zaprzeczenia ojcostwa, wpisuje się do aktu urodzenia wzmiankę dodatkową zawierającą dane wymienione w art. 42 ust. 2; czynności takiej dokonuje się na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 46. 1. Jeżeli rodzice dziecka zawierają małżeństwo po urodzeniu się dziecka, a przed sporządzeniem aktu urodzenia - akt ten sporządza się tak jak dla dziecka urodzonego z małżeństwa.

2. Jeżeli rodzice dziecka zawierają małżeństwo po urodzeniu się dziecka, dla którego został sporządzony akt urodzenia, do takiego aktu wpisuje się wzmiankę dodatkową o zawarciu małżeństwa oraz o wynikającej z tego, stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zmianie nazwiska dziecka.

3. Jeżeli w chwili zgłoszenia wniosku o wpisanie wzmianki dodatkowej o zawarciu małżeństwa ojcostwo męża matki nie jest ustalone, wniosek taki można zgłosić jednocześnie z uznaniem dziecka przez męża matki, a także przy sporządzaniu aktu małżeństwa.

_@POCZ@_Art. 47. Komentarz - Alicja Czajkowska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 47. _@POCZ@__@KON@_1. W razie orzeczenia przysposobienia dziecka, wpisuje się do aktu urodzenia wzmiankę dodatkową o przysposobieniu.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane wspólnie przez małżonków, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiających jako rodziców przysposobionego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_3. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane przez męża matki lub żonę ojca dziecka, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiającego oraz jego małżonka jako rodziców dziecka.

4. W razie przysposobienia dziecka przez osobę nie pozostającą w związku małżeńskim, w odpisie skróconym aktu urodzenia wymienia się przysposabiającego jako rodzica dziecka. Jako imię drugiego z rodziców wpisuje się imię wskazane przez przysposabiającego, a jako nazwisko drugiego z rodziców i jego nazwisko rodowe - nazwisko przysposabiającego.

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w razie przysposobienia przez jednego z małżonków dziecka nie pochodzącego od współmałżonka.

6. Przepisów ust. 2-5 nie stosuje się do przysposobienia, które wywołuje skutki z art. 124 ż 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowił na wniosek przysposabiającego i za zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 48. 1. W razie orzeczenia przysposobienia, na które rodzice dziecka wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającej, sporządza się nowy akt urodzenia przysposobionego; w akcie tym jako rodziców wpisuje się przysposabiających.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1]_@KON@_2. Przepisy art. 47 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

3. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia wpisuje się do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego wzmiankę dodatkową; dotychczasowy akt urodzenia przysposobionego nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów, chyba że zażąda tego sąd w związku ze sprawą, w której uzna to za konieczne.

4. Przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności może żądać udostępnienia księgi stanu cywilnego w części dotyczącej dotychczasowego aktu urodzenia.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 49. 1. W razie orzeczenia przysposobienia w sposób określony w art. 121 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, może być sporządzony nowy akt urodzenia przysposobionego, w którym jako rodziców wpisuje się przysposabiających, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowił. Przepisy art. 47 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

1a. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia sąd opiekuńczy orzeka na wniosek przysposabiającego, za zgodą przysposobionego, który ukończył lat trzynaście, albo na wniosek przysposobionego za zgodą przysposabiającego. Przepisy art. 118 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się odpowiednio.

2. O sporządzeniu nowego aktu urodzenia wpisuje się do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego wzmiankę dodatkową; dotychczasowy akt nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów, chyba że zażąda tego sąd w związku z ustaleniem pochodzenia przysposobionego, jego uznaniem lub rozwiązaniem stosunku przysposobienia albo w związku z innymi sprawami, w których sąd uzna to za konieczne..

2a. Przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności może żądać udostępnienia księgi stanu cywilnego w części dotyczącej dotychczasowego aktu urodzenia.

3. W razie rozwiązania stosunku przysposobienia, nowy akt urodzenia przysposobionego unieważnia sąd w postępowaniu nieprocesowym; unieważnia się również wzmiankę dodatkową o sporządzeniu nowego aktu urodzenia, wpisaną do dotychczasowego aktu urodzenia przysposobionego.

_@POCZ@_Art. 50. Komentarz - Alicja Czajkowska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 50. _@POCZ@__@KON@_1. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka więcej niż dwóch imion, imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej oraz imienia nie pozwalającego odróżnić płci dziecka.

2. Jeżeli przy sporządzaniu aktu urodzenia rodzice nie dokonali wyboru imienia (imion) dziecka, kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje do aktu urodzenia jedno z imion zwykle w kraju używanych, czyniąc o tym stosowną wzmiankę dodatkową.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 51. 1. Rodzice dziecka mogą w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia. Przepis art. 50 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. O zmianie imienia (imion) wpisuje się do aktu urodzenia dziecka wzmiankę dodatkową.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 52. 1. Akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców sporządza się na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego.

2. Sąd opiekuńczy ustala w miarę możliwości miejsce i datę urodzenia dziecka po zasięgnięciu opinii osoby, pod której opieką dziecko się znajduje, nadaje dziecku imię i nazwisko oraz określa, jakie imiona rodziców i ich nazwiska rodowe mają być wpisane do aktu urodzenia. Nazwisko nadane dziecku wpisuje się jako nazwisko jego rodziców.

3. W razie nieustalenia miejsca urodzenia dziecka, za miejsce urodzenia uważa się miejsce znalezienia dziecka.

4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, jeżeli nie można ustalić tożsamości osoby pełnoletniej ze względu na jej ułomność fizyczną lub psychiczną albo nieznane pochodzenie.

Rozdział 6

Zawieranie małżeństw i akt małżeństwa
_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_
_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 53. Zawarcie małżeństwa następuje zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 54. 1. Osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest obowiązana:

1) przedstawić dokument stwierdzający tożsamość oraz złożyć odpis skrócony aktu urodzenia, a także dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli pozostawała poprzednio w związku małżeńskim, albo nieistnienia małżeństwa, jeżeli postępowanie o ustalenie nieistnienia małżeństwa toczyło się wobec tej osoby,

2) złożyć pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,

3) złożyć zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli tego wymagają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, nie składa odpisu skróconego aktu stanu cywilnego, jeżeli został on sporządzony w urzędzie stanu cywilnego, w którym osoba ta zamierza zawrzeć związek małżeński.

3. W razie gdy oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński ma zostać złożone przez pełnomocnika, jest on obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego stosowne pełnomocnictwo.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 55. 1. Dowodem ustania małżeństwa jest:

1) odpis skrócony aktu zgonu lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego poprzedniego małżonka,

2) odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o jego rozwiązaniu przez rozwód albo odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie.

2. Dowodem unieważnienia małżeństwa jest odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o unieważnieniu małżeństwa albo odpis prawomocnego orzeczenia sądu o unieważnieniu małżeństwa.

3. Dowodem nieistnienia małżeństwa jest odpis prawomocnego orzeczenia sądu ustalającego nieistnienia małżeństwa.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 56. 1. Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo jest obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.

2. Jeżeli otrzymanie dokumentu napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek cudzoziemca może go zwolnić od złożenia dokumentu.

3. W postępowaniu o zwolnienie cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd na podstawie właściwego prawa ustala, czy osoba ta może zawrzeć małżeństwo.

4. Przepisów powyższych nie stosuje się do cudzoziemca nie mającego obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli ma on w Polsce miejsce zamieszkania.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 57. Kierownik urzędu stanu cywilnego sprawdza tożsamość osób wstępujących w związek małżeński oraz tożsamość i pełnoletność świadków.

_@POCZ@_Art. 58. Komentarz - Alicja Czajkowska1. Akty wykonawcze [1]_@KON@_Art. 58. _@POCZ@__@KON@_1. Zawarcie małżeństwa następuje z zachowaniem uroczystej formy. Kierownik urzędu stanu cywilnego w czasie przyjmowania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński nosi odznakę, której wzór i sposób noszenia określa, w drodze rozporządzenia, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

2. Podczas składania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński stoją wszyscy obecni, nie wyłączając kierownika urzędu stanu cywilnego.

3. Jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny, kierownik urzędu stanu cywilnego może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 59. Jeżeli zawarcie małżeństwa następuje poza lokalem urzędu stanu cywilnego, w miejscu zawarcia małżeństwa sporządza się protokół stwierdzający złożenie przez przyszłych małżonków oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. W protokole zamieszcza się ponadto inne dane wymagane przy zawieraniu małżeństwa. Protokół po podpisaniu przez małżonków, świadków i kierownika urzędu stanu cywilnego stanowi podstawę do sporządzenia aktu małżeństwa.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 60. 1. Jeżeli zawarcie małżeństwa następuje przed konsulem, sporządza on protokół stwierdzający złożenie przez przyszłych małżonków oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. W protokole zamieszcza się ponadto inne dane przewidziane przy zawieraniu małżeństwa. Przepisy art. 53, 54 ust. 1 oraz art. 57 stosuje się odpowiednio.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisany przez małżonków, świadków i konsula stanowi podstawę do sporządzenia aktu małżeństwa w polskich księgach stanu cywilnego. W tym celu protokół wraz z zapewnieniami osób wstępujących w związek małżeński, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie przez nie małżeństwa, oraz z oświadczeniem o nazwisku (nazwiskach), które będą nosić po jego zawarciu, z także o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa - konsul przesyła niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 61. 1. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie po jego zawarciu.

2. Jeżeli akt małżeństwa nie mógł być z ważnych przyczyn sporządzony niezwłocznie po jego zawarciu, sporządza się go natychmiast po ustaniu przeszkody.

Art. 61a. 1. Podstawą sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 ż 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest zaświadczenie sporządzone zgodnie z art. 8 ż 2 tego Kodeksu, przekazane do urzędu stanu cywilnego.

2. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu, w którym do urzędu stanu cywilnego nadeszły dokumenty określone w ust. 1. Jako datę zawarcia małżeństwa wpisuje się datę złożenia oświadczeń przewidzianych w art. 1 ż 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

3. Po sporządzeniu aktu małżeństwa przekazane dokumenty włącza się do akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego.

4. Jeżeli zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, przekazane do urzędu stanu cywilnego przez nadanie jako przesyłka polecona w polskim urzędzie pocztowym zostało utracone przed dotarciem do urzędu stanu cywilnego, kierownik tego urzędu, na wniosek osoby zainteresowanej, zwróci się do duchownego o potwierdzenie treści utraconego zaświadczenia oraz dostarczenie dowodu nadania przesyłki. Na tej podstawie kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzi akt małżeństwa, jeżeli stwierdzi, że zachowany został termin, o którym mowa w art. 8 ż 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

5. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia sporządzenia aktu małżeństwa, jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1, przekazano do urzędu stanu cywilnego po upływie terminu określonego w art. 8 ż 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

_@POCZ@_Art. 62. Orzeczenia [2] Komentarz - Alicja Czajkowska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 62. _@POCZ@__@KON@_1. Do aktu małżeństwa wpisuje się:

1) nazwiska i imiona osób zawierających małżeństwo, ich nazwiska rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia oraz miejsce zamieszkania,

2) miejsce i datę zawarcia małżeństwa,

3) nazwiska i imiona oraz nazwiska rodowe rodziców każdej z osób wstępujących w związek małżeński,

4) nazwiska i imiona świadków,

5) nazwisko (nazwiska), które będą nosić osoby zawierające małżeństwo po jego zawarciu, oraz nazwisko, które będą nosić dzieci zrodzone z tego małżeństwa,

6) stwierdzenie, że osoby zawierające małżeństwo złożyły zgodne oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.

2. Nazwisko (nazwiska), które będą nosili małżonkowie, oraz nazwisko, które będą nosiły dzieci pochodzące z małżeństwa, wpisuje się do aktu małżeństwa na podstawie pisemnych oświadczeń złożonych zgodnie z art. 25 ż 1 i art. 88 ż 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

3. Jeżeli obywatel polski zawierający małżeństwo w zagranicznym urzędzie stanu cywilnego nie złożył oświadczenia w sprawie swojego nazwiska, może je złożyć wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskiej księgi małżeństw, a gdy małżeństwo zawierali obywatele polscy, mogą także złożyć oświadczenie o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa.

4. Oświadczenia, o których mowa w ust. 3, można złożyć również przed konsulem. W takim wypadku konsul sporządza protokół przyjęcia oświadczenia, który wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskich ksiąg stanu cywilnego przesyła niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

5. Prawomocne orzeczenie o rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa, o separacji i o zniesieniu separacji stanowi podstawę wpisania wzmianki dodatkowej do aktu małżeństwa.

Art. 62a. Przed zawarciem małżeństwa podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego duchowny informuje osoby zamierzające zawrzeć to małżeństwo o treści podstawowych przepisów prawa polskiego dotyczących zawarcia małżeństwa i jego skutków.

Art. 63.
Rozdział 7
Akt zgonu.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 64. 1. Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu.

2. Jeżeli zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej, zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 24 godzin od zgonu.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 65. 1. Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:

1) małżonek lub dzieci zmarłego,

2) najbliżsi krewni lub powinowaci,

3) osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon,

4) osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały,

5) administrator domu, w którym nastąpił zgon.

2. Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia zgonu jest obowiązany szpital lub zakład.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 66. 1. Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu, a w odniesieniu do noworodka niezdolnego do życia, który urodził się żywy, lecz żył krócej niż 24 godziny - na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub zakład służby zdrowia.

2. Jeżeli okoliczności zgonu były przedmiotem postępowania przeprowadzonego przez organ państwowy, akt zgonu sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia dokonanego przez taki organ.

_@POCZ@_Art. 67. Orzeczenia [2] Komentarz - Elżbieta Pachniewska1. Orzeczenia [1]_@KON@_Art. 67. _@POCZ@__@KON@_1. Do aktu zgonu wpisuje się:

1) nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania zmarłego,

2) datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub znalezienia zwłok,

3) nazwisko, imię (imiona) oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej,

4) nazwiska rodowe i imiona rodziców zmarłego,

5) nazwisko, imię (imiona), miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej zgon lub dane dotyczące szpitala albo zakładu, o których mowa w art. 65 ust. 2.

2. Jeżeli zgłaszający zgon nie zna niektórych danych wymienionych w ust. 1, do aktu zgonu wpisuje się stosowną adnotację.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 68. 1. W razie zgonu osoby o nie ustalonej tożsamości, do aktu zgonu wpisuje się:

1) datę, godzinę, miejsce i okoliczności znalezienia zwłok oraz ich zewnętrzny wygląd,

2) płeć oraz przypuszczalny rok urodzenia zmarłego,

3) znaki szczególne zmarłego,

4) opis odzieży oraz innych przedmiotów znalezionych przy zmarłym.

2. W wypadku, o którym mowa w ust. 1, organ państwowy, który później ustali tożsamość osoby, zgłasza dane uzupełniające akt zgonu.

3. Na podstawie danych uzupełniających i dotychczasowego aktu sporządza się nowy akt zgonu z adnotacją w rubryce "Uwagi", że akt ten zastępuje akt dotychczasowy, który skreśla się.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 69. W razie uchylenia postanowienia o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego, akt zgonu skreśla się.

Rozdział 8
Szczególne wypadki rejestracji stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 70. Urodzenie, zawarcie małżeństwa lub zgon, które nastąpiły za granicą i nie zostały zarejestrowane w zagranicznych księgach stanu cywilnego, można zarejestrować w polskich księgach stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 71. 1. Obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec nie mający obywatelstwa żadnego państwa zamierzający zawrzeć małżeństwo za granicą może otrzymać zaświadczenie stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim może on zawrzeć małżeństwo. Przepis art. 4[1] ż 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się odpowiednio.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania osoby, której zaświadczenie dotyczy.

3. Jeżeli obywatel polski zamieszkały za granicą nie miał miejsca zamieszkania w Polsce albo nie można ustalić jego ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce albo wyjechał z Polski przed ukończeniem 16 roku życia i stale przebywa za granicą, zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje konsul.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 72. 1. W razie istnienia przeszkód do rejestracji urodzenia lub zgonu obywatela polskiego w zagranicznym urzędzie stanu cywilnego, zgłoszenia można dokonać w urzędzie stanu cywilnego w kraju za pośrednictwem konsula lub pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

2. W razie zgłoszenia urodzenia, konsul sporządza protokół, w którym wymienia nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka, datę i miejsce urodzenia, imiona i nazwiska oraz nazwiska rodowe rodziców, a także ich miejsce zamieszkania.

3. W razie zgłoszenia zgonu, konsul sporządza protokół, w którym wymienia nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, datę lub rok oraz miejsce urodzenia, datę i miejsce zgonu, miejsce zamieszkania, imiona i nazwiska rodowe rodziców oraz przyczynę zgonu.

4. W celu wpisania do akt stanu cywilnego treści protokołów, o których mowa w ust. 2 i 3, konsul przesyła je niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 73. 1. Akt stanu cywilnego sporządzony za granicą może być wpisany do polskich ksiąg stanu cywilnego na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu.

2. Wpisanie wzmianki dodatkowej lub zamieszczenie przypisku w akcie stanu cywilnego na podstawie orzeczenia organu państwa obcego w sprawie niemajątkowej należącej w Polsce do drogi sądowej może nastąpić, jeżeli orzeczenie to zostało uznane przez sąd polski, chyba że umowa międzynarodowa stanowi inaczej.

3. Na podstawie aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą wpisuje się z urzędu wzmianki dodatkowe lub zamieszcza przypiski w akcie stanu cywilnego sporządzonym w polskich księgach stanu cywilnego, jeżeli odpis zagranicznego aktu stanu cywilnego przesłano do kraju w wykonaniu umowy międzynarodowej przewidującej wzajemną wymianę aktów stanu cywilnego.

4. Kierownik urzędu stanu cywilnego może wpisać wzmiankę dodatkową lub zamieścić przypisek na podstawie innego dokumentu pochodzącego od organu państwa obcego, a nie wymagającego uznania.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 74. 1. Jeżeli urodzenie lub zgon nastąpiły na polskim statku morskim lub powietrznym w czasie podróży, kapitan statku, oprócz wzmianki w dzienniku okrętowym (pokładowym), sporządza protokół zawierający dane dotyczące takich zdarzeń. Protokół powinien być podpisany przez dwóch świadków.

2. W protokole dotyczącym urodzenia wymienia się nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka, datę i określenie miejsca urodzenia, jak również imiona i nazwiska oraz nazwiska rodowe i miejsce zamieszkania rodziców.

3. W protokole dotyczącym zgonu wymienia się nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, datę lub rok oraz miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, datę zgonu, określenie miejsca zgonu, imiona i nazwiska rodowe rodziców oraz przyczynę zgonu.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 75. 1. Protokół dotyczący urodzenia lub zgonu kapitan statku przesyła do urzędu stanu cywilnego pierwszego portu polskiego, do którego statek morski zawinął lub w którym statek powietrzny wylądował, a jeżeli statek znajduje się za granicą - do najbliższego konsula.

2. Urząd lub konsul przesyła protokół, o którym mowa w ust. 1, do urzędu stanu cywilnego właściwego dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy w celu sporządzenia aktu stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 76. Urodzenia i zgony na okręcie wojennym wpisuje się do dziennika okrętowego, z uwzględnieniem danych wymienionych w art. 74, oraz sporządza się jednocześnie odpis dokonanego wpisu. Przepis art. 75 stosuje się odpowiednio.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 77. 1. Urodzenia i zgony, które nastąpiły na polskim wojskowym statku powietrznym, rejestruje się na podstawie zgłoszeń zarządu portu lotniczego, w którym statek ląduje.

2. Urodzenia i zgony, które nastąpiły na polskim wojskowym statku powietrznym poza granicami państwa, wpisuje się do dziennika pokładowego zdarzeń. Przepisy art. 74 i 75 stosuje się odpowiednio.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 78. Akty zgonu żołnierzy w czynnej służbie wojskowej i innych osób przydzielonych do jednostek wojskowych, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi, sporządza się na podstawie zgłoszeń właściwych organów, które określa Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Rozdział 9
Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 79. Z ksiąg stanu cywilnego wydaje się:

1) odpisy zupełne i skrócone aktów stanu cywilnego,

2) zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku,

3) zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego.

_@POCZ@_ Orzeczenia [1] Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 80. Odpis zupełny stanowi dosłowne powtórzenie treści aktu stanu cywilnego wraz ze wszystkimi wzmiankami dodatkowymi; treść przypisków podaje się jedynie na wniosek osoby zainteresowanej.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 81. W odpisie skróconym aktu stanu cywilnego podaje się jego treść, z uwzględnieniem treści wzmianek dodatkowych oraz z pominięciem wyrazów, ustępów i zdań skreślonych.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 82. W odpisie skróconym zamieszcza się następujące dane:

1) w odpisie aktu urodzenia - nazwisko i imię (imiona), miejsce i datę urodzenia oraz imiona i nazwiska rodowe rodziców dziecka,

2) w odpisie aktu małżeństwa - nazwiska i imiona małżonków, ich nazwiska rodowe, miejsca i daty ich urodzenia, miejsce i datę zawarcia małżeństwa, imiona i nazwiska rodowe rodziców, nazwisko (nazwiska) małżonków, które noszą po zawarciu małżeństwa, nazwisko dzieci zrodzonych z tego małżeństwa, a jeżeli małżeństwo ustało wskutek śmierci jednego z małżonkówalbo rozwodu, zostało unieważnione, orzeczona została separacja oraz jej zniesienie - adnotację o ustaniu małżeństwa, jego unieważnieniu, o separacji oraz o zniesieniu separacji, wraz z oznaczeniem aktu zgonu lub sygnatury akt sprawy, w której orzeczono o rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa, o separacji oraz o zniesieniu separacji,

3) w odpisie aktu zgonu - nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, miejsce i datę zgonu, datę lub rok urodzenia, miejsce urodzenia, stan cywilny zmarłego i jego ostatnie miejsce zamieszkania oraz nazwisko, imię i nazwisko rodowe małżonka, a także imiona i nazwiska rodowe rodziców zmarłego.

_@POCZ@_ Komentarz - Elżbieta Pachniewska_@KON@_Art. 83. 1. Odpisy oraz zaświadczenia określone w art. 79 wydaje się na wniosek sądu lub innego organu państwowego, osoby, której stan cywilny został w akcie stwierdzony, jej wstępnego, zstępnego, rodzeństwa, małżonka lub przedstawiciela ustawowego.

2. Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku mogą być również wydane na wniosek innych osób niż wymienione w ust. 1, które wykażą w tym interes prawny, oraz na wniosek organizacji społecznej, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi takiej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. Zaświadczenie o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego może być także wydane na wniosek innych zainteresowanych osób.

Rozdział 11
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 85. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 oraz z 1975 r. Nr 45, poz. 234) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

"Art. 2. Obywatele polscy przebywający za granicą mogą zawrzeć między sobą małżeństwo również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.
Art. 3. ż 1. Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo powinny złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa, określone w odrębnych przepisach.
ż 2. Jeżeli otrzymanie dokumentu, który osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest obowiązana złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może zwolnić tę osobę od obowiązku złożenia lub przedstawienia tego dokumentu.";
2) w art. 4 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:

"Jednakże kierownik urzędu stanu cywilnego może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.";
3) art. 9 otrzymuje brzmienie:

"Art. 9. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron, małżeństwo może być zawarte niezwłocznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub przed terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego, bez złożenia lub przedstawienia przewidzianych w ustawie dokumentów. Jednak i w tym wypadku strony są obowiązane złożyć zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.";
4) w art. 79:

a) ż 1 otrzymuje brzmienie:

"ż 1. Uznanie dziecka może nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sądem opiekuńczym, a za granicą - przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego rodzice są obywatelami polskimi.";
b) w ż 2 wyrazy: "którymkolwiek z członków prezydium miejscowej rady narodowej" zastępuje się wyrazami: "terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego".

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 86. 1. Osoba, której akt urodzenia sporządzony przed dniem 30 sierpnia 1955 r. nie wymienia ojca, może wystąpić z wnioskiem o wpisanie do aktu jednego z imion powszechnie w kraju używanych - jako imienia ojca oraz nazwiska matki - jako nazwiska ojca. Z wnioskiem tym może wystąpić również przedstawiciel ustawowy osoby, której akt urodzenia dotyczy.

2. Jeżeli przysposobienie zostało dokonane przed dniem 30 sierpnia 1955 r. i nie stanowiło podstawy do wymienienia w odpisie aktu stanu cywilnego przysposabiających jako rodziców przysposobionego, przysposabiający, a także przysposobiony mogą wystąpić z wnioskiem o dokonanie zmian, o których mowa w art. 47.

3. Dziecko nieznanych rodziców (jego przedstawiciel ustawowy), którego akt urodzenia został sporządzony przed dniem 30 sierpnia 1955 r., może złożyć wniosek do sądu opiekuńczego o ustalenie danych wymienionych w art. 52 ust. 2. Orzeczenie sądu stanowi podstawę do wpisania wzmianki dodatkowej w akcie urodzenia dziecka.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 87. 1. Wypisy z ksiąg stanu cywilnego prowadzonych przed dniem 1 stycznia 1946 r., wydane przez osoby, które prowadziły wyznaniową rejestrację stanu cywilnego, nie mają mocy dokumentu urzędowego.

2. Treść wypisów, o których mowa w ust. 1, może być na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu wpisana do ksiąg stanu cywilnego w razie zaginięcia lub zniszczenia księgi stanu cywilnego lub jej części, jak również wówczas, gdy urząd stanu cywilnego nie posiada księgi, z której sporządzony był wypis. Wpisanie następuje do ksiąg urzędu stanu cywilnego miejsca sporządzenia aktu.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 88. 1. Zachowują moc akty stanu cywilnego sporządzone w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 1 stycznia 1946 r. w trybie świeckiej rejestracji stanu cywilnego na obszarach, które w dniu 1 września 1939 r. wchodziły w skład Państwa Polskiego i na których, w myśl prawa polskiego, obowiązywały przepisy o wyznaniowej rejestracji stanu cywilnego.

2. Zachowują moc dowodową księgi przeznaczone do rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów, prowadzone do dnia 1 stycznia 1946 r. przez Polski Narodowy Kościół Katolicki oraz przez Polski Kościół Starokatolicki.

_@POCZ@_ Komentarz - Alicja Czajkowska_@KON@_Art. 89. W razie zaginięcia lub zniszczenia księgi stanu cywilnego lub jej części, dla której przed dniem wejścia w życie ustawy był sporządzony odpis, księgę tę lub jej część zastępuje się odpowiednio odpisem.

Art. 90. Traci moc dekret z dnia 8 czerwca 1955 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 25, poz. 151, z 1956 r. Nr 41, poz. 189, z 1958 r. Nr 72, poz. 358, z 1962 r. Nr 10, poz. 46, z 1964 r. Nr 9, poz. 60 i Nr 43, poz. 297, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 oraz z 1975 r. Nr 45, poz. 234).

Art. 91. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 1987 r.
UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową i Arabską Republiką Syryjską
o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych,
podpisana w Damaszku
dnia 16 lutego 1985 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 lutego 1985 r. została podpisana w Damaszku Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową i Arabską Republiką Syryjską o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych w następującym brzmieniu:


UMOWA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową i Arabską Republiką Syryjską
o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych.

Polska Rzeczpospolita Ludowa

i Arabska Republika Syryjska,

z uwagi na bliską i trwałą przyjaźń między oboma krajami oraz pragnąc zacieśnić ich współdziałania poprzez ustanowienie skutecznej współpracy w dziedzinie stosunków prawnych,

postanowiły zawrzeć niniejszą umowę o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych i w tym celu wyznaczyły jako swych pełnomocników:

Lecha Domerackiego - Ministra Sprawiedliwości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

Khaled al-Malki - Ministra Sprawiedliwości Arabskiej Republiki Syryjskiej,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Rozdział I
Postanowienia ogólne.

Art. 1.

Zakres ochrony prawnej.

1. Obywatele Umawiających się Stron korzystają na terytorium drugiej Strony z takiego samego traktowania w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, jak jej obywatele. W tym celu będą mieli swobodny dostęp do sądów i innych właściwych organów wymiaru sprawiedliwości i będą mogli występować przed sądami na tych samych warunkach i w tej samej formie co jej obywatele.

2. Postanowienia niniejszej umowy stosuje się również do osób prawnych utworzonych zgodnie z prawem Umawiającej się Strony, na której terytorium mają swoją siedzibę.

Art. 2.
Od obywateli jednej z Umawiających się Stron, którzy występują przed organami sądowymi drugiej Umawiającej się Strony, nie można żądać zabezpieczenia kosztów procesu ani złożenia do depozytu z tego tylko powodu, że są cudzoziemcami lub że nie mają na terytorium tej Umawiającej się Strony miejsca zamieszkania lub pobytu, jeżeli mają miejsce zamieszkania lub pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Art. 3.
W celu stosowania postanowień niniejszej umowy i jeśli nie stanowi ona inaczej, organy sądowe obu Umawiających się Stron porozumiewają się między sobą za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości lub Prokuratury Generalnej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Ministerstwa Sprawiedliwości Arabskiej Republiki Syryjskiej. Nie wyklucza się jednak drogi dyplomatycznej.

Art. 4.

Język urzędowy.

Wnioski o udzielenie pomocy prawnej oraz dołączone do nich dokumenty sporządza się w języku wzywającej Umawiającej się Strony wraz z tłumaczeniem na język wezwanej Umawiającej się Strony lub na język francuski. Wezwana Umawiająca się Strona przekazuje dokumenty sporządzone w wykonaniu wniosków o udzielenie pomocy w języku własnym wraz z tłumaczeniem na język wzywającej Umawiającej się Strony lub na język francuski.

Art. 5.

Informacja o prawie.

Umawiające się Strony przekazują sobie wzajemnie na wniosek informacje dotyczące przepisów prawnych, komentarze i publikacje z zakresu prawa cywilnego i karnego, jak również informacje dotyczące stosowania niniejszej umowy.

Rozdział II
Wykonywanie pomocy prawnej.

Art. 6.

Udzielanie i zakres pomocy prawnej.

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do wzajemnego udzielania sobie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych.

2. Pomoc prawna obejmuje dokonywanie określonych czynności procesowych, a zwłaszcza doręczanie dokumentów, dokonywanie przeszukań, zajęcie i wydanie dowodów, ekspertyzę, przesłuchiwanie podejrzanych i oskarżonych, przesłuchiwanie stron, świadków i biegłych oraz oględziny miejsca.

Art. 7.

Przekazywanie wniosków o udzielenie pomocy prawnej.

1. Z zastrzeżeniem przepisów dotyczących wydania, Umawiające się Strony przesyłają sobie dokumenty i wnioski o udzielenie pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych zgodnie z artykułem 3.

2. Postanowienia ustępu poprzedzającego nie wyłączają prawa Umawiających się Stron do bezpośredniego przekazywania przez swe przedstawicielstwa dyplomatyczne lub urzędy konsularne wszystkich pism sądowych lub pozasądowych przeznaczonych dla własnych obywateli, jeżeli obywatele ci zgodzą się je przyjąć.

Art. 8.

Wniosek o udzielenie pomocy prawnej.

Wniosek o udzielenie pomocy prawnej powinien zawierać następujące dane:

a) oznaczenie organu, o którego pochodzi pismo,

b) przedmiot i podstawę wniosku,

c) w miarę możliwości tożsamość i obywatelstwo osoby, o którą chodzi, w jakim charakterze uczestniczy w postępowaniu, jej zawód, miejsce zamieszkania lub pobytu; w odniesieniu do osób prawnych - ich nazwę i siedzibę,

d) jeśli jest to potrzebne - nazwisko, imię i adres osoby, której pismo ma być doręczone,

e) nazwiska, imiona i adresy przedstawicieli stron, jeżeli przedstawiciele stron występują w sprawie,

f) niezbędne dane dotyczące przedmiotu wniosku, okoliczności wymagające przeprowadzenia dowodu i, jeśli trzeba, pytania, które należy zadać świadkom i biegłym,

g) odcisk pieczęci urzędowej.


Wykonanie wniosku o udzielenie pomocy prawnej.

Art. 9.
1. Jeżeli adres osoby, która ma być wezwana w charakterze świadka lub ma przyjąć pismo, jest niedokładny lub niewłaściwy, organ wezwany ustali w miarę możliwości jej adres.

2. Jeśli organ wezwany nie jest właściwy do wykonania wniosku, przekaże go z urzędu organowi właściwemu, zawiadamiając o tym organ wzywający.

Art. 10.
1. Przy wykonywaniu wniosku o udzielenie pomocy prawnej organ wezwany stosuje przepisy swego prawa wewnętrznego. Organ wezwany może jednak na wniosek wzywającej Umawiającej się Strony zastosować przepisy procesowe tej ostatniej, jeśli nie są one sprzeczne z prawem Strony wezwanej.

2. Na wniosek organu wzywającego organ wezwany zawiadomi we właściwym czasie organ wzywający o miejscu i dacie udzielenia pomocy prawnej.

3. Dowód doręczenia pism sporządza się zgodnie z przepisami prawa wewnętrznego Strony wezwanej.

Art. 11.
Jeżeli wniosek o udzielenie pomocy prawnej nie mógł zostać wykonany, Strona wezwana powiadomi o przyczynach tego Stronę wzywającą i zwróci jej wniosek oraz załączone do niego dokumenty.

Art. 12.

Koszty pomocy prawnej.

Koszty związane z załatwianiem wniosków o udzielenie pomocy prawnej ponosi wezwana Umawiająca się Strona.

Art. 13.

Odmowa udzielenia pomocy prawnej.

1. Można odmówić udzielenia pomocy prawnej:

a) jeśli Strona wezwana uzna, iż jej udzielenie może zagrażać suwerenności, bezpieczeństwu, porządkowi publicznemu lub innym istotnym interesom jej kraju,

b) jeżeli wniosek o udzielenie pomocy w sprawach karnych dotyczy:

- przestępstw wojskowych, które nie są przestępstwami pospolitymi,

- przestępstw uważanych przez Stronę wezwaną za przestępstwa polityczne lub o charakterze politycznym.

2. Jeśli pomoc prawna w sprawach karnych polega na wykonaniu wniosku o przeprowadzenie dowodu przez przeszukanie lub zajęcie, przestępstwo uzasadniające wniosek o przeprowadzenie dowodu musi być zagrożone karą zgodnie z przepisami obu Umawiających się Stron.

Art. 14.

Dokumenty stanu cywilnego.

1. Umawiające się Strony przesyłają sobie z urzędu wyciągi z ksiąg stanu cywilnego, dotyczące urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli drugiej Umawiającej się Strony, a także dokonane w nich sprostowania i wzmianki marginesowe.

2. Umawiające się Strony zobowiązują się do dostarczenia bezpłatnie, na wniosek, dokumentów stanu cywilnego do użytku urzędowego.

3. Przekazywanie dokumentów stanu cywilnego dokonywane jest za pośrednictwem przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych.

Art. 15.

Zwolnienie od legalizacji.

Dokumenty urzędowe sporządzone przez właściwy organ na obszarze jednej z Umawiających się Stron i opatrzone pieczęcią urzędową będą zwolnione od legalizacji dla wywarcia skutku na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.

Rozdział III
Bezpłatne zastępstwo procesowe. Zwolnienie od opłat albo ich obniżenie.

Art. 16.

Zwolnienie od kosztów sądowych.

Obywatele jednej z Umawiających się Stron korzystają na terytorium drugiej Strony w tej samej mierze i na tych samych warunkach z bezpłatnego zastępstwa procesowego, zwolnienia od kosztów sądowych lub opłat skarbowych albo ich obniżenia na tych samych warunkach co obywatele tej ostatniej strony z uwagi na ich sytuację materialną.

Art. 17.

Zaświadczenie o sytuacji materialnej.

1. Zaświadczenie dotyczące sytuacji materialnej konieczne dla uzyskania zwolnień przewidzianych w artykule 16 wydaje właściwy organ tej z Umawiających się Stron, na której terytorium zamieszkuje lub przebywa osoba zainteresowana.

2. Jeżeli osoba ta ma miejsce zamieszkania w państwie trzecim, zaświadczenie powyższe wydaje przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny Umawiającej się Strony, której ta osoba jest obywatelem.

Art. 18.

Rozstrzyganie o przyznaniu zwolnienia od kosztów.

Organ sądowy, który ma rozstrzygnąć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów i zwolnienia przewidzianego w artykule 16, wydaje postanowienie zgodnie ze swym prawem wewnętrznym i może zwrócić się o dodatkowe wyjaśnienia do organu państwa, którego osoba zainteresowana jest obywatelem.

Art. 19.

Ułatwienia w przekazywaniu wniosków.

1. Jeżeli obywatele jednej z Umawiających się Stron pragną skorzystać przed organem sądowym drugiej Umawiającej się Strony, której są obywatelami, ze zwolnień przewidzianych w artykule 16, mogą zwrócić się o to do organu sądowego właściwego ze względu na ich miejsce pobytu lub zamieszkania zgodnie z prawem wewnętrznym tego Państwa.

2. Organ sądowy, do którego jest skierowany wniosek tej osoby, powinien spowodować przetłumaczenie wniosku, zaświadczenia przewidzianego w artykule 17 i, w razie potrzeby, innych załączonych dokumentów.

3. Organ sądowy, do którego wpłynął, zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, powyższy wniosek, prześle go wraz z zaświadczeniem przewidzianym w artykule 17 i wszystkimi załączonymi dokumentami do właściwego organu sądowego drugiej Umawiającej się Strony.

Rozdział IV
Ochrona świadków i biegłych.

Art. 20.
Świadek lub biegły, który stawi się na wezwanie przed organami sądowymi Strony wzywającej, nie może być, niezależnie od obywatelstwa, ścigany, zatrzymany, więziony lub poddany innym ograniczeniom wolności osobistej na terytorium tej Strony w związku z przestępstwem będącym przedmiotem sprawy, w związku z którą został wezwany, lub za inne przestępstwo popełnione przed jego wyjazdem z terytorium wezwanej Strony ani też w związku z jego zeznaniami w sprawie.

Art. 21.
1. Ochrona przewidziana w poprzednim artykule ustaje, jeśli świadek lub biegły, który mógł opuścić terytorium Strony wzywającej w terminie dwudziestu (20) dni od chwili, kiedy organy sądowe powiadomiły go, że jego obecność nie jest już konieczna, pozostał mimo to na tym terytorium lub po opuszczeniu go znów nań powrócił. Do terminu tego nie wlicza się czasu, w którym świadek lub biegły nie mógł opuścić terytorium Strony wzywającej z przyczyn niezależnych od jego woli.

2. Koszty podróży i pobytu świadków lub biegłych pokrywa Strona wzywająca według przepisów obowiązujących w państwie, na którego terytorium czynność procesowa ma miejsce; na żądanie Strona wzywająca wypłaca świadkowi lub biegłemu zaliczkę na pokrycie całości lub części kosztów podróży.

Rozdział V
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądowych i orzeczeń sądów polubownych.

Art. 22.

Orzeczenia podlegające uznaniu lub wykonaniu.

Każda z Umawiających się Stron uzna i zezwoli na wykonanie na swym terytorium następujących orzeczeń wydanych na terytorium drugiej Umawiającej się Strony i wykonalnych zgodnie z przepisami prawa wewnętrznego tej Strony:

a) prawomocnych orzeczeń sądowych wydanych w sprawach cywilnych,

b) prawomocnych orzeczeń sądowych wydanych w sprawach karnych, dotyczących szkody i wydania rzeczy,

c) ugód sądowych w sprawach cywilnych.

Art. 23.

Warunki uznawania i wykonywania orzeczeń.

Orzeczenia sądowe, o których mowa w poprzednim artykule, podlegają uznaniu i wykonaniu na terytorium Umawiającej się Strony, gdzie żąda się ich uznania lub wykonania, pod następującymi warunkami:

a) jeżeli według prawa Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane, organ sądowy tej strony nie jest wyłącznie właściwy do osądzenia sprawy,

b) jeżeli uznanie lub wykonanie orzeczenia sądowego nie naruszy podstawowych zasad prawa lub porządku publicznego Strony, na której terytorium ma nastąpić uznanie lub wykonanie,

c) jeżeli nie zostało wcześniej wydane przez organ sądowy Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane, orzeczenie korzystające z powagi rzeczy osądzonej w tej samej sprawie, między tymi samymi stronami, o ten sam przedmiot i na tej samej podstawie lub jeżeli postępowanie w tej samej sprawie nie toczy się przed sądem wezwanej Umawiającej się Strony,

d) jeżeli strona przegrywająca nie stawiła się na rozprawę i dopuściła do wydania wyroku zaocznego, została należycie wezwana przed właściwy organ sądowy zgodnie z procedurą Umawiającej się Strony, na terytorium której orzeczenie zostało wydane.

Art. 24.

Wniosek o uznanie lub stwierdzenie wykonalności.

1. Wniosek o uznanie lub stwierdzenie wykonalności może być złożony w organie sądowym, który orzekał w pierwszej instancji, i który przekaże go organowi sądowemu drugiej Umawiającej się Strony lub bezpośrednio przez zainteresowaną stronę we właściwym organie sądowym Strony, na której terytorium żąda się uznania lub wykonania.

2. Do wniosku należy dołączyć:

a) uwierzytelniony odpis orzeczenia sądowego lub ugody sądowej wraz z zaświadczeniem stwierdzającym, że orzeczenie to jest prawomocne i wykonalne, jeżeli elementy te nie wynikają z samego orzeczenia,

b) zaświadczenie stwierdzające, że strona przegrywająca była prawidłowo wezwana zgodnie z prawem Strony, na której terytorium orzeczenie zostało wydane,

c) tłumaczenie dokumentów wymienionych pod lit. a) i b) oraz tłumaczenie wniosku, jeżeli nie został on sporządzony w języku Strony, na której terytorium orzeczenie ma zostać uznane lub wykonane.

3. Zezwolenie na wykonanie wydaje właściwy organ Strony, na której terytorium ma nastąpić wykonanie, zgodnie z przepisami prawa wewnętrznego tej Strony.

Art. 25.

Zakres badania orzeczenia.

Organ sądowy, przed którym toczy się postępowanie o uznanie lub zezwolenie na wykonanie, ogranicza się do zbadania, czy spełnione zostały warunki przewidziane w artykule 22 i 23; jeżeli warunki te zostały spełnione, organ ten zezwoli na uznanie lub wykonanie.

Art. 26.

Prawo właściwe.

Organy Umawiającej się Strony, na której terytorium wykonanie ma miejsce, stosują przy wykonaniu własne prawo, jeśli postanowienia niniejszej umowy nie stanowią inaczej.

Art. 27.

Uznawanie orzeczeń z mocy prawa.

Prawomocne orzeczenia sądowe jednej z Umawiających się Stron w sprawach dotyczących stanu cywilnego jej własnych obywateli uznaje się z mocy prawa na terytorium drugiej Strony bez przeprowadzania postępowania o uznanie.

Art. 28.

Wykonywanie orzeczeń o kosztach procesu.

1. Jeżeli na stronę zwolnioną z obowiązku zabezpieczenia kosztów procesu na podstawie artykułu 2 niniejszej umowy nałożony został prawomocnym orzeczeniem obowiązek zapłacenia tych kosztów drugiej stronie, orzeczenie to na wniosek osoby zainteresowanej wykonuje się na terytorium drugiej Strony bezpłatnie.

2. Jeżeli chodzi o ściągnięcie kwot wyłożonych przez państwo z tytułu kosztów oraz opłat sądowych, od których strona została zwolniona, organ Umawiającej się Strony, na której terytorium powstał obowiązek zapłacenia, zwróci się do właściwego organu drugiej Umawiającej się Strony o ściągnięcie tych kosztów i opłat. Ściągnięte kwoty zostaną przekazane przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony.

3. Do wniosków przewidzianych w ustępach 1 i 2 dołącza się uwierzytelniony odpis części wyroku ustalającej wysokość kosztów, zaświadczenie stwierdzające, że wyrok jest prawomocny, oraz tłumaczenie tych dokumentów.

4. Organ, który zezwala na wykonanie orzeczeń przewidzianych w ustępach 1 i 2, ogranicza się do sprawdzenia, czy spełnione zostały warunki stwierdzające, że orzeczenie jest prawomocne i podlega wykonaniu.

Art. 29.

Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądów polubownych.

Orzeczenia sądów polubownych w sprawach cywilnych wydane na terytorium jednej Umawiającej się Strony zostaną uznane i zezwoli się na ich wykonanie na terytorium drugiej Strony, jeśli spełnione zostaną warunki przewidziane w artykułach 23 i 24 oraz jeśli warunki te mają zastosowanie do orzeczeń sądów polubownych.

Art. 30.

Wywóz przedmiotów i przekazywanie sum pieniężnych.

Stosowanie przepisów o zezwoleniu na wykonanie orzeczeń sądowych, orzeczeń sądów polubownych oraz ugód zawartych przed organami sądowymi nie może naruszać prawa Umawiających się Stron dotyczącego przekazywania sum pieniężnych oraz wydawania przedmiotów uzyskanych z egzekucji.

Rozdział VI
Wydawanie osób i przejęcie ścigania karnego.

Art. 31.

Obowiązek wydania.

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do wydawania sobie wzajemnie na zasadach i pod warunkami określonymi przez poniższe artykuły osób, które przebywają na terytorium jednego z dwóch państw i są ścigane za przestępstwo lub poszukiwane w celu odbycia kary lub zastosowania innego środka zabezpieczającego przez organy sądowe Strony wzywającej. Wydanie może nastąpić jedynie wówczas, gdy czyn, zarzucany lub za który osoba, której wydania się żąda, została skazana, jest uznany za przestępstwo przez prawo wewnętrzne obu Umawiających się Stron.

2. Podlegają wydaniu osoby ścigane za czyny, które według prawa obu Umawiających się Stron zagrożone są karą pozbawienia wolności co najmniej jednego roku lub karą surowszą. Jeśli wydania żąda się w celu wykonania kary lub środka zabezpieczającego, następuje ono tylko wówczas, gdy wymierzona kara wynosi co najmniej 6 miesięcy.

3. Jeżeli wniosek o wydanie wymienia kilka różnych czynów, z których każdy jest karany przez prawo obu Umawiających się Stron, nie wszystkie jednak spełniają warunek dotyczący wysokości sankcji, Strona wezwana zadecyduje, czy wydanie nastąpi również za te czyny.

Art. 32.

Odmowa wydania.

Nie podlegają wydaniu:

a) osoby, które w chwili otrzymania wniosku o wydanie są obywatelami Strony wezwanej,

b) osoby, które otrzymały prawo azylu na terytorium Strony wezwanej.

Art. 33.
1. Wydanie nie nastąpi w następujących przypadkach:

a) jeżeli przestępstwo, w związku z którym żąda się wydania, jest uważane przez Stronę wezwaną za przestępstwo o charakterze politycznym,

b) jeżeli osoba, której wydania żąda się, została prawomocnie osądzona przez Stronę wezwaną za ten sam czyn lub czyny, w związku z którymi żąda się wydania,

c) jeżeli według prawa bądź Strony wzywającej, bądź Strony wezwanej w chwili otrzymania wniosku o wydanie nastąpiło przedawnienie ścigania lub wykonania kary,

d) jeżeli przestępstwo, w związku z którym żąda się wydania, zostało popełnione poza terytorium państwa wzywającego, a prawo państwa wezwanego nie zezwala na ściganie takiego przestępstwa popełnionego przez cudzoziemca poza jego terytorium,

e) jeżeli wyrok skazujący osobę, której wydania się żąda, nie podlega wykonaniu w związku z amnestią,

f) jeżeli przestępstwo, w związku z którym żąda się wydania, zostało popełnione w całości lub częściowo na terytorium Strony wezwanej.

2. Wydanie nie nastąpi:

a) jeżeli Strona wezwana ściga osobę, której wydania się żąda, za ten sam lub za te same czyny, w związku z którymi żąda się wydania, lub jeżeli właściwe organy Strony wezwanej wydały decyzję, aby nie wszczynać ścigania lub zaprzestać ścigania, które wszczęła w związku z tym samym lub z tymi samymi czynami,

b) jeżeli według prawa jednej z Umawiających się Stron czyn, w związku z którym żąda się wydania, stanowi przestępstwo, którego ściganie można wszcząć tylko z oskarżenia prywatnego.

3. Jeżeli czyn, w związku z którym żąda się wydania, jest karany przez prawo Strony wzywającej karą śmierci, a kara taka nie jest przewidziana w tym przypadku przez prawo Strony wezwanej, wydanie może nastąpić jedynie pod warunkiem, że Strona wzywająca złoży zapewnienie uznane za wystarczające przez Stronę wezwaną, że kara śmierci nie zostanie wykonana.

Art. 34.
1. Wydanie może być odroczone, jeżeli przeciwko osobie, której wydania się żąda, prowadzone jest postępowanie karne lub osoba ta odbywa karę pozbawienia wolności orzeczoną przez organ sądowy Strony wezwanej. W razie odroczenia wydanie może nastąpić po zakończeniu postępowania karnego lub, w przypadku wyroku skazującego, po odbyciu kary.

2. Jeżeli odroczenie wydania mogłoby doprowadzić do przedawnienia ścigania albo do powstania innych poważnych trudności dla ustalenia faktów, osoba, której wydania się żąda, może zostać wydana czasowo, pod wyraźnym warunkiem, że zostanie z powrotem przekazana po dokonaniu czynności, w związku z którymi została wydana.

Art. 35.
1. Osoba wydana nie może być ścigana, sądzona czy więziona w celu wykonania kary lub środka zabezpieczającego ani poddana jakiemukolwiek innemu ograniczeniu wolności osobistej z powodu jakiegokolwiek czynu popełnionego przed wydaniem, innego aniżeli ten, za który została wydana, z wyjątkiem następujących przypadków:

a) jeżeli Strona wezwana wyraziła na to uprzednio zgodę,

b) jeżeli, mając taką możliwość, osoba wydana nie opuściła terytorium Strony wzywającej w terminie 30 dni od chwili jej definitywnego zwolnienia lub po opuszczeniu tego terytorium dobrowolnie na nie powróciła; jednakże do terminu tego nie wlicza się czasu, w którym osoba wydana nie mogła opuścić terytorium Strony wyzwającej z przyczyn niezależnych od swej woli.

2. Strona wzywająca może podjąć środki niezbędne bądź to dla ewentualnego wydalenia z terytorium, bądź dla przerwania przedawnienia, zgodnie ze swym prawem, z postępowaniem zaocznym włącznie.

3. Jeżeli w czasie postępowania zostanie zmieniona podana kwalifikacja zarzucanego czynu, osoba wydana będzie mogła być ścigana lub sądzona tylko wówczas, gdy znamiona przestępstwa nowo kwalifikowanego pozwalają na wydanie.

4. Z wyjątkiem przypadku przewidzianego w ustępie 1 lit. b) niniejszego artykułu, konieczna jest zgoda Strony wezwanej, ażeby Strona wzywająca mogła wydać państwu trzeciemu osobę, która została jej odesłana, a która poszukiwana jest przez państwo trzecie w związku z przestępstwami popełnionymi przed odesłaniem.

Art. 36.

Tryb porozumiewania się.

Wniosek o wydanie oraz odpowiedź na ten wniosek przekazuje się drogą dyplomatyczną. Inne dokumenty dotyczące wydania przesyłać się będzie zgodnie z artykułem 3 niniejszej umowy.

Art. 37.

Wniosek o wydanie.

1. Wniosek o wydanie sporządza się na piśmie i powinien on zawierać:

a) oryginał lub poświadczoną kopię wyroku skazującego lub nakazu aresztowania bądź innego dokumentu, mającą taką samą moc, wydanego w formie wymaganej przez prawo Strony wzywającej,

b) opis czynów, w związku z którymi żąda się wydania. Należy określić możliwie najdokładniej czas i miejsce ich popełnienia, ich kwalifikację prawną, odesłanie do tekstu ustawy karnej mającej zastosowanie do tych czynów oraz czas kary, który pozostał do odbycia,

c) kopię tekstu ustawy karnej mającej zastosowanie do czynu,

d) możliwie najdokładniejszy rysopis osoby, której wydania się żąda, oraz wszystkie inne informacje pozwalające stwierdzić jej tożsamość i obywatelstwo.

2. Jeżeli informacje nadesłane przez Stronę wzywającą nie są wystarczające do podjęcia decyzji przez Stronę wezwaną, ta ostatnia może zażądać ich uzupełnienia. Druga Strona powinna udzielić odpowiedzi w terminie nie przekraczającym dwóch miesięcy. W razie uzasadnionych przyczyn, termin ten może zostać jeszcze przedłużony o dwadzieścia dni.

3. Jeżeli Strona wzywająca nie przedstawi w powyższym terminie koniecznego uzupełnienia informacji, Strona wezwana może zwolnić zatrzymaną osobę.

Art. 38.

Tymczasowe aresztowanie w celu wydania.

Jeżeli spełnione zostały warunki formalne wymagane przy wydaniu, Strona wezwana zarządzi niezwłocznie aresztowanie osoby, której wydania zażądano, z wyjątkiem przypadków, w których zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy wydanie nie może nastąpić.

Art. 39.

Tymczasowe aresztowanie przed otrzymaniem wniosku o wydanie.

1. W przypadkach nie cierpiących zwłoki właściwe organy Strony wzywającej mogą wystąpić o tymczasowe aresztowanie osoby poszukiwanej. Wniosek o tymczasowe aresztowanie zawiera wzmiankę o istnieniu jednego z dokumentów przewidzianych w ustępie 1 lit. a) artykułu 37 oraz o zamiarze nadesłania w terminie późniejszym wniosku o wydanie; we wniosku należy wskazać przestępstwo, w związku z którym żąda się wydania, czas i miejsce jego popełnienia oraz, w miarę możliwości, rysopis poszukiwanej osoby.

2. Wniosek o tymczasowe aresztowanie może zostać przesłany właściwym organom Strony wezwanej bezpośrednio bądź drogą pocztową lub telegraficzną, bądź za pomocą innych środków przekazywania informacji na piśmie. Organ wzywający powinien być niezwłocznie powiadomiony o załatwieniu jego wniosku.

3. Osobę tymczasowo aresztowaną zwalnia się, jeżeli w terminie miesiąca od jej aresztowania do Strony wezwanej nie wpłynie wniosek o wydanie wraz z dokumentami wymienionymi w artykule 37. Na wniosek Strony wzywającej termin ten może być przedłużony o dwadzieścia dni.

4. Zwolnienie nie wyklucza ponownego aresztowania i wydania, jeżeli wniosek o wydanie zostanie nadesłany w późniejszym terminie.

Art. 40.

Przekazanie osoby wydanej.

1. Strona wezwana powiadomi Stronę wzywającą o swej decyzji w przedmiocie wydania. W przypadku odrzucenia wniosku w całości lub częściowo przez organ sądowy, Strona wzywająca zostanie powiadomiona o motywach tej decyzji. W przypadku wyrażenia zgody, Strona wzywająca zostanie poinformowana o miejscu i dacie przekazania osoby, której wydania się żąda, oraz o okresie zatrzymania tej osoby w celu jej wydania.

2. Z zastrzeżeniem przypadku przewidzianego w ustępie 3 niniejszego artykułu, jeżeli osoba, której wydania się żąda, nie została przejęta w ustalonym miejscu i dacie, może ona zostać zwolniona po upływie piętnastu dni od daty ustalonej dla wydania. Wniosek o jej ponowne wydanie może wówczas zostać odrzucony.

3. Jeżeli okoliczności wyjątkowe stoją na przeszkodzie wydaniu lub przejęciu osoby, której wydania się żąda, Strona zainteresowana poinformuje o tym drugą Stronę; obie Strony uzgodnią inną datę wydania, przy czym zastosowanie będą miały przepisy ustępu 2 niniejszego artykułu.

Art. 41.

Zbieg wniosków o wydanie.

Jeżeli z wnioskiem o wydanie tej samej osoby wystąpi kilka państw z powodu tego samego lub różnych przestępstw, Strona wezwana rozstrzygnie, czyj wniosek uwzględni.

Art. 42.

Ponowne wydanie.

Jeżeli osoba wydana uchyli się w jakikolwiek sposób od postępowania karnego, stawiennictwa przed sądem lub od wykonania kary i powróci na terytorium Strony wezwanej, może zostać ponownie wydana. W przypadku takim do wniosku o wydanie nie załącza się pism wymienionych w artykule 37.

Art. 43.

Wydanie przedmiotów.

1. Na żądanie Strony wzywającej Strona wezwana zajmie i wyda, jeśli pozwala na to jej prawo, przedmioty:

a) które mogą służyć jako dowody w sprawie karnej,

b) które w sposób oczywisty pochodzą z przestępstwa lub służyły do jego popełnienia.

2. Wydanie przedmiotów wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu następuje za pokwitowaniem; wydanie ich może nastąpić również w przypadku, gdy wydanie osoby, na które wyrażono zgodę, nie następuje z powodu ucieczki lub śmierci tej osoby.

3. Jeżeli wymienione przedmioty podlegają zajęciu lub konfiskacie na terytorium Strony wezwanej, Strona ta może zatrzymać je czasowo lub wydać je, zastrzegając sobie ich zwrot.

4. Zastrzega się jednak prawa, które Strona wezwana lub osoby trzecie nabyły w stosunku do tych przedmiotów. Jeżeli prawa takie istnieją, przedmioty te po zakończeniu postępowania zwraca się Stronie wezwanej w możliwie najkrótszym terminie i bez pobierania kosztów.

5. W przypadku wydania przedmiotów na podstawie ustępów poprzedzających nie mają zastosowania przepisy dotyczące wwozu i wywozu przedmiotów i wartości dewizowych.

Art. 44.

Tranzyt osób.

1. Każda z Umawiających się Stron zezwoli na wniosek drugiej Strony na tranzyt przez swe terytorium osób wydawanych tej ostatniej przez państwo trzecie.

W przypadku takim wniosek o zezwolenie przekazuje się i traktuje z uwzględnieniem tych samych zasad co wniosek o wydanie.

2. Można odmówić tranzytu osób, których wydania nie przyznaje się na podstawie niniejszej umowy.

Art. 45.

Koszty wydania i tranzytu.

Koszty wydania pokrywa Strona, na której terytorium powstały.

Koszty tranzytu pokrywa Strona wzywająca.

Art. 46.

Informacja o następstwach wydania.

Umawiające się Strony informują się wzajemnie o wyniku postępowania karnego przeciwko osobom wydanym. Jeżeli przeciwko osobom tym zapadł prawomocny wyrok skazujący, należy przesłać odpis tego wyroku.

Art. 47.

Informacja o skazaniach.

Każda z Umawiających się Stron powiadomi drugą Stronę o prawomocnych skazaniach obywateli drugiej Strony przez organy sądowe i jednocześnie prześle jej odciski palców skazanych.

Art. 48.

Wymiania informacji z rejestru skazanych.

Właściwe organy każdej z Umawiających się Stron przekazują bezpłatnie na wniosek właściwych organów drugiej Strony informacje dotyczące poprzedniego skazania osób, przeciwko którym prowadzone jest postępowanie karne, lub skazanych na terytorium tej ostatniej Strony. Przekazanie to następuje zgodnie z artykułem 3 niniejszej umowy.

Art. 49.

Przejęcie ścigania karnego.

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do wszczęcia postępowania karnego zgodnie ze swoim prawem na wniosek drugiej Umawiającej się Strony przeciwko własnym obywatelom, którzy popełnili zbrodnię lub występek na terytorium drugiej Umawiającej się Strony. W tym celu przekazują sobie informacje zawierające dane o podejrzanym i popełnionym przestępstwie oraz posiadane dowody, jak również teksty przepisów mających zastosowanie do popełnionego czynu, według prawa obowiązującego w miejscu jego popełnienia.

2. Wezwana Umawiająca się Strona zawiadamia drugą Umawiającą się Stronę o wyniku postępowania karnego.

Rozdział VII
Przekazywanie osób skazanych w celu wykonania kary w państwie, którego są obywatelami.

Art. 50.

Warunki przekazywania.

Obywatele jednej Umawiającej się Strony, skazani prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności na terytorium drugiej z Umawiających się Stron, będą przekazywani za obopólną zgodą na warunkach przewidzianych w niniejszej umowie Umawiającej się Stronie, której są obywatelami, w celu wykonywania kary na terytorium tej Strony.

Art. 51.

Wnioski dotyczące przekazywania.

1. Przekazanie skazanego w celu wykonania kary następuje na wniosek Umawiającej się Strony, której sąd wydał wyrok skazujący, jeżeli druga Umawiająca się Strona zgadza się go przyjąć.

2. Umawiająca się Strona, której obywatelem jest skazany, może zwrócić się do Umawiającej się Strony, której sąd wydał wyrok, z wnioskiem o rozpatrzenie możliwości przekazania skazanego.

3. Skazany lub członkowie jego rodziny mogą zwracać się do właściwych organów każdej z Umawiających się Stron z wnioskiem o przekazanie skazanego w celu wykonania kary. Właściwe organy Umawiającej się Strony, której sąd wydał wyrok, zawiadomią skazanego o możliwości zwrócenia się z takim wnioskiem.

Art. 52.

Wniosek o przekazanie skazanego.

1. Z wnioskiem o przekazanie skazanego w celu wykonania kary właściwy organ Umawiającej się Strony, której sąd wydał wyrok skazujący, zwraca się do właściwych organów drugiej Umawiającej się Strony. Wniosek sporządza się na piśmie, do którego dołącza się:

a) uwierzytelniony odpis wyroku skazującego, a jeżeli został wydany - także odpis wyroku wyższej instancji, ze stwierdzeniem uprawomocnienia się wyroku,

b) tekst przepisów ustawy karnej, na podstawie których wydano wyrok skazujący,

c) dokument określający część kary odbytej przez skazanego oraz część kary podlegającej dalszemu wykonaniu, w razie gdy orzeczona kara została wykonana w części,

d) dokument stwierdzający obywatelstwo skazanego,

e) inne dokumenty, które właściwy organ Strony, której sąd wydał wyrok skazujący, uzna za niezbędne.

2. Na wniosek właściwych organów Umawiającej się Strony, której obywatelem jest skazany, przekazuje się dodatkowe dane lub dokumenty.

Art. 53.

Zawiadomienie o rozpatrzeniu wniosku.

Właściwy organ wezwanej Umawiającej się Strony zawiadomi, w możliwie krótkim czasie, właściwy organ wzywającej Umawiającej się Strony o sposobie rozpatrzenia wniosku.

Art. 54.

Przekazanie skazanego.

W razie gdy wezwana Umawiająca się Strona wyraziła zgodę, właściwe organy Umawiających się Stron ustalą w możliwie krótkim czasie miejsce, datę i tryb przekazania skazanego. Przekazanie następuje na terytorium Umawiającej się Strony, której sąd wydał wyrok skazujący.

Art. 55.

Prawo właściwe.

1. Wykonanie kary, jej wymiar, darowanie całkowite lub częściowe albo zamiana na inną karę oraz usunięcie prawnych skutków skazania następuje zgodnie z prawem tej Umawiającej się Strony, której skazany jest obywatelem.

2. Po przekazaniu skazanego amnestię stosuje się zgodnie z przepisami o amnestii wydanymi na terytorium jednej lub drugiej Umawiającej się Strony.

Art. 56.

Koszty przekazania.

Koszty związane z przekazaniem skazanego, aż do chwili przekazania, ponosi Umawiająca się Strona, na której terytorium koszty te powstały. Inne koszty związane z przekazaniem skazanego, w tym koszty jego przewozu, ponosi Umawiająca się Strona, której obywatelem jest skazany.

Rozdział VIII
Postanowienia końcowe.

Art. 57.
1. W rozumieniu niniejszej umowy:

a) wyrażenie "środki zabezpieczające" oznacza wszystkie środki pozbawienia wolności, zarządzone orzeczeniem karnego organu sądowego, jako środki dodatkowe lub zastępcze,

b) wyrażenie "w sprawach cywilnych" obejmuje również sprawy z zakresu prawa handlowego, rodzinnego lub osobowego,

c) wyrażenie "organ sądowy" lub "organ wymiaru sprawiedliwości" oznacza w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej sądy, prokuratury i notariaty państwowe.

2. Postanowienia niniejszej umowy dotyczące uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych oraz ugód mają zastosowanie do orzeczeń wydanych i ugód zawartych po jej wejściu w życie.

Art. 58.
1. Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej z Umawiających się Stron i wejdzie w życie po upływie trzydziestu dni od dnia wymiany not stwierdzających to przyjęcie.

Przekazanie not nastąpi drogą dyplomatyczną.

2. Umowa niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat. Ulega ona automatycznemu przedłużeniu na dalsze pięcioletnie okresy, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie jej w drodze notyfikacji na sześć miesięcy przed upływem danego okresu. Wypowiedzenie nabiera mocy po sześciu miesiącach od daty otrzymania notyfikacji przez drugą Umawiającą się Stronę.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą umowę i opatrzyli ją pieczęciami.

Sporządzono w Damaszku dnia 16 lutego 1985 r. w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim, arabskim i francuskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne.

W razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst francuski uważany będzie za rozstrzygający.

Za Polską Rzeczpospolitą Ludową

Lech Domeracki

Minister Sprawiedliwości

Za Arabską Republikę Syryjską

Khaled al-Malki

Minister Sprawiedliwości

Po zaznajomieniu się z powyższą umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 13 lutego 1986 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: w. z. K. Barcikowski

Minister Spraw Zagranicznych: w. z. H. Jaroszek
KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Stanami Zjednoczonymi Meksyku,
podpisana w Warszawie
dnia 14 czerwca 1985 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 14 czerwca 1985 r. została podpisana w Warszawie Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Stanami Zjednoczonymi Meksyku w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Stanami Zjednoczonymi Meksyku

Polska Rzeczpospolita Ludowa i Stany Zjednoczone Meksyku,

kierując się pragnieniem umocnienia przyjaźni między obydwoma Państwami oraz potrzebą rozwijania stosunków konsularnych w celu ochrony interesów tych Państw i ich obywateli,

postanowiły zawrzeć Konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyły Pełnomocników:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej -

Jana Kinasta, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Prezydent Stanów Zjednoczonych Meksyku -

Carlosa Gonzaleza-Parrodi, Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Meksyku w Polsce,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ I
Definicje.

Art. 1.
W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

c) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza każdą osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, włącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

e) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę wykonującą czynności administracyjne, techniczne lub inne czynności usługowe w urzędzie konsularnym;

f) "członek urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych i pracowników konsularnych;

g) "członek rodziny" oznacza małżonka, dzieci i rodziców członka urzędu konsularnego, a także dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej i są na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

h) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków oraz tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

i) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, znaczki i pieczęcie, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

j) "statek Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę pływającą, podnoszącą banderę tego Państwa i zarejestrowaną w tym Państwie, z wyjątkiem okrętów wojennych;

k) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każde urządzenie latające zarejestrowane w tym Państwie, z wyjątkiem urządzenia wojskowego.

Art. 2.
Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie również do osób prawnych, które ustanowione są zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

CZĘŚĆ II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie członków urzędu konsularnego.

Art. 3.
1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego jedynie za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa, okręg konsularny oraz liczba jego członków są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie przez Państwo przyjmujące.

Art. 4.
1. Przed mianowaniem kierownika urzędu konsularnego Państwo wysyłające zwraca się w drodze dyplomatycznej do Państwa przyjmującego o wyrażenie zgody na taką osobę.

2. Po otrzymaniu zgody, o której mowa w ustępie 1, Państwo wysyłające przekazuje Państwu przyjmującemu, w drodze dyplomatycznej, listy komisyjne lub inny podobny dokument stwierdzający nominację kierownika urzędu konsularnego oraz jego nazwisko i imię, stopień, jak również określenie okręgu konsularnego i siedziby urzędu konsularnego.

3. Kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony do wykonywania swoich funkcji po udzieleniu mu exequatur przez Państwo przyjmujące.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim przypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Art. 5.
1. Notyfikuje się Państwu przyjmującemu lub organowi wyznaczonemu przez to Państwo:

a) mianowanie członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego po mianowaniu, ich ostateczny wyjazd lub zaprzestanie przez nich wykonywania ich funkcji oraz wszelkie inne zmiany wpływające na ich status, które mogą powstać w czasie ich służby w urzędzie konsularnym;

b) przybycie i ostateczny wyjazd osoby należącej do rodziny członka urzędu konsularnego oraz, jeżeli to ma miejsce, fakt, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny.

2. Jeżeli jest to możliwe, przybycie lub ostateczny wyjazd należy notyfikować również uprzednio.

Art. 6.
Urzędnikami konsularnymi mogą być wyłącznie obywatele Państwa wysyłającego nie mający w Państwie przyjmującym miejsca stałego pobytu.

Art. 7.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji z jakichkolwiek przyczyn lub jeżeli jego stanowisko nie jest czasowo obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego jednego z urzędników tego urzędu konsularnego albo też innego urzędu konsularnego w Państwie przyjmującym bądź też jednego z członków personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym Państwie. Nazwisko tej osoby będzie uprzednio przekazane drogą dyplomatyczną Państwu przyjmującemu.

2. Każdemu urzędnikowi konsularnemu wyznaczonemu do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego przysługują takie same prawa, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego mianowany zgodnie z postanowieniami artykułu 4.

3. Każdy członek personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, pełniący funkcję tymczasowego kierownika urzędu konsularnego zgodnie z ustępem 1, korzysta nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 8.
1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio do wykonywania funkcji konsularnych przez członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego. Państwo wysyłające obowiązane jest przekazać w drodze dyplomatycznej Państwu przyjmującemu nazwiska członków personelu dyplomatycznego, którym powierzono funkcje konsularne.

2. Członkowie personelu dyplomatycznego wyznaczeni do pełnienia funkcji konsularnych, zgodnie z postanowieniem ustępu 1, korzystają nadal z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 9.
Państwo przyjmujące może w każdej chwili powiadomić w drodze dyplomatycznej Państwo wysyłające, bez potrzeby uzasadnienia swojej decyzji, o uznaniu urzędnika konsularnego za persona non grata lub o uznaniu pracownika konsularnego za osobę niepożądaną. W tym przypadku Państwo wysyłające obowiązane jest odwołać taką osobę. Jeżeli Państwo wysyłające odmówi wypełnienia lub nie wypełni w rozsądnym terminie swego obowiązku, Państwo przyjmujące może przestać uznawać urzędnika lub pracownika konsularnego za członka urzędu konsularnego.

CZĘŚĆ III
Ułatwienia, przywileje i immunitety.

Art. 10.
1. Państwo przyjmujące podejmie niezbędne kroki w celu umożliwienia członkom urzędu konsularnego pełnienia ich funkcji i korzystania przez nich z ułatwień, przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należytym szacunkiem i zastosuje wszelkie środki dla zapobieżenia jakiemukolwiek zamachowi na ich osoby, wolność lub godność.

Art. 11.
Państwo przyjmujące powinno ułatwić, zgodnie ze swoimi ustawami i innymi przepisami, uzyskanie na swym terytorium pomieszczeń niezbędnych dla urzędu konsularnego oraz na mieszkania dla urzędników konsularnych i pracowników urzędu konsularnego, pod warunkiem, że ci ostatni są obywatelami Państwa wysyłającego.

Art. 12.
1. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem w języku Państwa wysyłającego i języku Państwa przyjmującego, oznaczającym urząd konsularny, może być umieszczone na budynku, w którym mieści się urząd konsularny, jak również na drzwiach wejściowych lub w ich pobliżu.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynku urzędu konsularnego oraz na rezydencji kierownika urzędu konsularnego.

3. Kierownik urzędu konsularnego może wywieszać flagę Państwa wysyłającego na swoich środkach transportu w czasie, gdy są używane do celów urzędowych.

Art. 13.
1. Pomieszczenia konsularne są nietykalne.

2. Państwo przyjmujące zapewnia ochronę pomieszczeń konsularnych.

3. Organy Państwa przyjmującego nie mogą wkraczać do pomieszczeń konsularnych bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego lub osoby upoważnionej przez któregokolwiek z nich.

4. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się również do rezydencji kierownika urzędu konsularnego.

Art. 14.
1. Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od tego, gdzie się znajdują.

2. Dokumenty nie mające charakteru urzędowego nie mogą być przechowywane w archiwach konsularnych.

Art. 15.
1. Urząd konsularny może używać odpowiednich środków łączności, włącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną, jak również korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem, w celu porozumienia się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, niezależnie od tego, gdzie one się znajdują. Opłaty, jakiego z tego tytułu uiszczać będzie urząd konsularny, są takie same jak w przypadku opłat uiszczanych przez przedstawicielstwa dyplomatyczne.

2. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

3. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego, niezależnie od środka łączności, jakim jest ona przekazywana, a także poczta odpowiednio zapieczętowana i zaopatrzona w widoczne oznakowanie zewnętrzne stwierdzające jej urzędowy charakter jest nietykalna i nie może być otwarta lub zatrzymana przez organy Państwa przyjmującego.

4. Poczta konsularna może zawierać jedynie korespondencję urzędową i dokumenty lub przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego.

5. Kurier konsularny zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego status i określający wykaz paczek stanowiących pocztę konsularną będzie korzystał w Państwie przyjmującym z tych samych ułatwień, przywilejów i immunitetów, jakie przysługują kurierowi dyplomatycznemu Państwa wysyłającego.

6. Państwo wysyłające może wyznaczać kurierów konsularnych ad hoc. W takich przypadkach postanowienia niniejszego artykułu mają również zastosowanie z zastrzeżeniem, że wymienione w nim immunitety wygasają, gdy taki kurier doręczy odbiorcy pocztę konsularną, która została mu powierzona.

7. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku Państwa wysyłającego lub statku powietrznego tego Państwa udającego się do prawnie dozwolonego miejsca przybycia. Kapitan ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument określający liczbę paczek składających się na pocztę, lecz nie jest on uważany za kuriera konsularnego. Na podstawie porozumienia w właściwymi organami miejscowymi urząd konsularny może wysłać jednego ze swych członków w celu bezpośredniego i swobodnego odebrania poczty konsularnej od kapitana statku lub statku powietrznego.

Art. 16.
Członkowie urzędu konsularnego, pod warunkiem że są obywatelami Państwa wysyłającego, nie podlegają jurysdykcji karnej Państwa przyjmującego. Korzystają on z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlegają tymczasowemu aresztowaniu, zatrzymaniu lub pozbawieniu wolności w jakikolwiek inny sposób.

2. Członkowie urzędu konsularnego, pod warunkiem że są obywatelami Państwa wysyłającego, nie podlegają jurysdykcji cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w zakresie ich obowiązków urzędowych.

3. Członkowie rodziny członka urzędu konsularnego nie będący obywatelami Państwa przyjmującego korzystają ze wszystkich immunitetów przewidzianych w niniejszym artykule.

4. Państwo wysyłające może zrzec się immunitetu od jurysdykcji w stosunku do członka urzędu konsularnego lub członków jego rodziny. Takie zrzeczenie musi być zawsze wyraźne i przekazane drogą dyplomatyczną.

Art. 17.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków w postępowaniu sądowym lub administracyjnym. Jeżeli członek urzędu konsularnego, będący obywatelem Państwa wysyłającego, odmawia złożenia zeznania w charakterze świadka, nie można wobec niego stosować żadnego środka przymusu lub sankcji.

2. Organ wzywający do złożenia zeznań w charakterze świadka nie powinien utrudniać wykonywania obowiązków urzędowych członka urzędu konsularnego. Może on odebrać zeznania od członka urzędu konsularnego w jego mieszkaniu albo w urzędzie konsularnym lub w miarę możliwości przyjąć jego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem swych obowiązków urzędowych. Mogą oni odmówić udzielenia opinii jako rzeczoznawcy prawa Państwa wysyłającego.

4. Postanowienia ustępów 1 i 3 stosuje się także do członków rodzin członka urzędu konsularnego nie będących obywatelami Państwa przyjmującego.

Art. 18.
Państwo przyjmujące zwalnia urzędników konsularnych i pracowników konsularnych oraz członków ich rodzin nie będących obywatelami Państwa przyjmującego od wszelkich świadczeń osobistych, od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak związane z rekwizycją, daninami i zakwaterowaniem.

Art. 19.
Członkowie urzędu konsularnego i członkowie ich rodzin nie będący obywatelami Państwa przyjmującego zwolnieni są od obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców i posiadania zezwoleń na pobyt.

Art. 20.
1. Państwo przyjmujące zwolni Państwo wysyłające od wszelkich podatków i opłat z tytułu najmu pomieszczeń konsularnych i mieszkań członków urzędu konsularnego, jeżeli najemcą jest Państwo wysyłające.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do podatków i opłat, które zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego ciążą na osobie zawierającej umowę z Państwem przyjmującym lub jego przedstawicielami. Postanowienia te nie mają również zastosowania do opłat pobieranych za świadczenie określonych usług.

Art. 21.
Członkowie urzędu konsularnego nie będący obywatelami Państwa przyjmującego zwolnieni są w Państwie przyjmującym od wszelkich podatków i opłat z tytułu wynagrodzenia, uposażeń i innych dochodów związanych z pełnieniem swoich funkcji urzędowych.

Art. 22.
1. Członkowie urzędu konsularnego nie będący obywatelami Państwa przyjmującego zwolnieni są z wszelkich podatków i opłat.

2. Postanowienia ustępu 1 nie mają zastosowania do:

a) podatków pośrednich, które zazwyczaj wliczone są w cenę towarów i usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości prywatnych, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

c) podatków i opłat od wszelkich dochodów poza wymienionymi w artykule 21, mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

d) opłat za określone usługi, włączając w to opłaty rejestracyjne, sądowe i hipoteczne, jak też opłaty notarialne, pobierane przez organy państwowe;

e) opłat skarbowych;

f) podatków spadkowych i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące w przypadku śmierci, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ustępie 3.

3. W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny nie będącego obywatelem Państwa przyjmującego, Państwo przyjmujące nie będzie pobierać podatku od spadku lub od przeniesienia prawa własności mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem spadkodawcy w tym Państwie w charakterze członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny.

4. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których płace nie są zwolnione od podatku od wynagrodzeń w Państwie przyjmującym, będą wypełniać obowiązki nakładane przez przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od wynagrodzeń.

Art. 23.
1. Wszystkie przedmioty przywiezione wyłącznie do użytku służbowego urzędu konsularnego zwolnione są z opłat celnych i innych opłat z tym związanych w takim samym zakresie, w jakim zwolnione są przedmioty przywiezione do użytku służbowego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

2. Urzędnicy konsularni i członkowie ich rodzin zwalniani są od rewizji celnej oraz z opłat celnych i innych opłat w odniesieniu do bagażu osobistego i przedmiotów przywożonych do użytku osobistego w takim samym zakresie jak członkowie personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

3. Przedmioty przywiezione przez pracowników konsularnych i członków ich rodzin, przeznaczone do pierwszego urządzenia się w Państwie przyjmującym, zwolnione są z opłat celnych i innych opłat w takim samym zakresie jak w przypadku członków personelu administracyjnego i technicznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego.

4. Postanowień ustępów 1, 2 i 3 nie stosuje się do opłat za składowanie, magazynowanie i przewóz sprowadzonych przedmiotów.

5. Przywóz pojazdów mechanicznych podlega ustawom i innym przepisom Państwa przyjmującego mającym zastosowanie do urzędników konsularnych.

Art. 24.
Wszystkie osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji są obowiązane bez uszczerbku dla swych przywilejów i immunitetów przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego, w tym także przepisów o ruchu drogowym oraz o ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobom trzecim w wypadkach drogowych.

Art. 25.
1. Pracownicy konsularni mający miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym nie korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji; nie mają oni jednak obowiązku składania zeznań w charakterze świadka w sprawach związanych z wykonywaniem obowiązków urzędowych.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się także do członków rodzin urzędników konsularnych, którzy mają miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym.

Art. 26.
Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

CZĘŚĆ IV
Funkcje konsularne.

Art. 27.
1. Urzędnicy konsularni wykonują funkcje konsularne, wymienione w niniejszej części, w swym okręgu konsularnym. Mogą oni także wykonywać inne funkcje urzędowe, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego.

2. W wykonywaniu swoich funkcji urzędnicy konsularni będą mogli zwracać się ustnie lub pisemnie do właściwych organów terenowych lub centralnych.

3. Wykonywanie funkcji konsularnych poza okręgiem konsularnym wymaga każdorazowej uprzedniej zgody Państwa przyjmującego.

Art. 28.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) chronić interesy Państwa wysyłającego oraz jego obywateli, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, w granicach określonych przez prawo międzynarodowe;

b) popierać rozwój stosunków handlowych, ekonomicznych, kulturalnych i naukowych między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz rozwijać stosunki przyjaźni między obydwoma Państwami.

Art. 29.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego oraz przyjmować od nich oświadczenia, które przewiduje prawo Państwa wysyłającego;

b) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty i inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność oraz rozszerzać je;

c) udzielać wiz;

d) prowadzić rejestr urodzeń i zgonów obywateli Państwa wysyłającego, które miały miejsce w Państwie przyjmującym;

e) przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński zgodnie z prawem Państwa wysyłającego, pod warunkiem że obie strony zawierające małżeństwo mają obywatelstwo tego Państwa;

f) przyjmować od obywateli Państwa wysyłającego oświadczenia w sprawach rodzinnych, jeśli nie jest to sprzeczne z prawem Państwa przyjmującego.

2. Dokonanie czynności określonych w lit. d), e) i f) ustępu 1 nie zwalnia zainteresowanych osób od obowiązku rejestracji lub złożenia odpowiednich oświadczeń przewidzianych przez prawo Państwa przyjmującego.

3. Urzędnik konsularny ma prawo sporządzać akty notarialne, legalizować, uwierzytelniać i poświadczać podpisy i dokumenty oraz ich tłumaczenia w każdym przypadku, gdy zwróci się o to obywatel Państwa wysyłającego lub jakakolwiek inna osoba, jeżeli dokument ma wywrzeć skutki w Państwie wysyłającym bądź też jest zgodny z prawem tego Państwa.

4. Postanowień ustępu 3 nie stosuje się do aktów prawnych mających na celu ustanowienie, przeniesienie lub wygaśnięcie praw do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym.

Art. 30.
Urząd konsularny może pobierać w Państwie przyjmującym opłaty konsularne zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego. Opłaty są zwolnione od wszelkich podatków w Państwie przyjmującym.

Art. 31.
Właściwe organy Państwa przyjmującego w przypadku otrzymania informacji o śmierci obywatela Państwa wysyłającego powiadomią o tym niezwłocznie właściwy urząd konsularny.

Art. 32.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny o wszczęciu postępowania spadkowego, w którym jako spadkobierca lub zapisobierca występuje obywatel Państwa wysyłającego, jeżeli nie ma on miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym lub nie ustanowił pełnomocnika.

2. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się od organów Państwa przyjmującego podjęcia odpowiednich środków, zgodnie z prawem Państwa przyjmującego, w celu zarządzania, przechowywania i zabezpieczenia mienia spadkowego znajdującego się w Państwie przyjmującym, do którego uprawniony jest obywatel Państwa wysyłającego; jeżeli środki takie zostały uprzednio podjęte, urząd konsularny zostanie powiadomiony.

3. Urzędnik konsularny ma prawo uczestniczyć w czynnościach określonych w ustępie 2 i zapewnić reprezentowanie spadkobierców lub zapisobierców, będących obywatelami Państwa wysyłającego.

4. Po zakończeniu postępowania spadkowego urzędnik konsularny ma prawo otrzymać ruchomości należące do masy spadkowej lub kwotę uzyskaną ze sprzedaży ruchomości lub nieruchomości w celu przekazania spadkobiercy lub zapisobiercy, obywatelowi Państwa wysyłającego, który nie ma miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym i nie ustanowił w nim pełnomocnika, pod warunkiem że:

a) zostały uregulowane lub zabezpieczone spłaty długów ciążących na spadku, które zostały zgłoszone w terminie określonym przez prawo Państwa przyjmującego;

b) został uregulowany podatek od spadku lub zabezpieczono jego zapłatę.

5. W przypadku śmierci obywatela Państwa wysyłającego, która nastąpiła podczas podróży, jeżeli obywatel ten nie miał miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym lub nie ustanowił w nim pełnomocnika, jego przedmioty osobiste, pieniądze i papiery wartościowe będące w jego posiadaniu zostaną przekazane za pokwitowaniem urzędnikowi konsularnemu.

6. Wywóz mienia wymienionego w ustępach 4 i 5 oraz przekazanie za granicę kwot uzyskanych ze sprzedaży mienia może nastąpić zgodnie z prawem Państwa przyjmującego.

Art. 33.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią pisemnie urząd konsularny o każdym przypadku potrzeby ustanowienia kuratora lub opiekuna nad obywatelem Państwa wysyłającego przebywającym w Państwie przyjmującym.

2. Urzędnik konsularny może proponować sądom lub innym właściwym organom odpowiednie osoby, które mogą być ustanowione jako kuratorzy lub opiekunowie obywatela Państwa wysyłającego.

3. Jeżeli sąd lub inny właściwy organ uzna, że proponowana osoba z jakiejkolwiek przyczyny nie może pełnić tych funkcji, urzędnik konsularny ma prawo przedstawić innego kandydata.

4. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się także w razie potrzeby ustanowienia kuratora mienia obywatela Państwa wysyłającego, którego miejsce pobytu nie jest znane.

Art. 34.
1. Urzędnik konsularny ma prawo spotykać się i porozumiewać z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu rady i wszelkiego rodzaju pomocy, w tym również, w razie potrzeby, zapewnić mu pomoc prawną.

2. Państwo przyjmujące nie będzie w jakikolwiek sposób ograniczać swobody porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do urzędu konsularnego.

3. W przypadku tymczasowego aresztowania, zatrzymania lub pozbawienia wolności w jakikolwiek inny sposób obywatela Państwa wysyłającego, organy Państwa przyjmującego powinny niezwłocznie powiadomić o tym właściwego urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.

4. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, który jest tymczasowo aresztowany, zatrzymany lub pozbawiony wolności w jakikolwiek inny sposób.

5. Uprawnienia określone w niniejszym artykule będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem jednak, że wspomniane ustawy i inne przepisy powinny umożliwiać pełną realizację celów, którym służą te uprawnienia na podstawie niniejszego artykułu.

Art. 35.
1. Urzędnik konsularny ma prawo udzielać wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego przebywającym w porcie, na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego.

2. Urzędnik konsularny ma prawo wejść na pokład statku, z chwilą gdy zostanie udzielone zezwolenie na swobodne porozumiewanie się z lądem, a kapitan statku i inni członkowie załogi będą mogli porozumiewać się z urzędnikiem konsularnym.

3. Urzędnik konsularny ma prawo zwracać się do właściwych organów Państwa przyjmującego o pomoc we wszystkich sprawach dotyczących wykonywania jego funkcji w stosunku do statku Państwa wysyłającego, kapitana i innych członków załogi statku.

Art. 36.
Urzędnik konsularny ma prawo:

a) bez uszczerbku dla uprawnień organów Państwa przyjmującego prowadzić dochodzenie w sprawie jakiegokolwiek wypadku, który wydarzył się podczas podróży statku Państwa wysyłającego, przesłuchiwać kapitana i innych członków załogi statku, sprawdzać dokumenty statku, uzyskiwać informacje odnośnie do przebiegu i celu podróży statku oraz podejmować czynności mające na celu ułatwienie wejścia do portu, postoju i wyjścia;

b) podejmować niezbędne czynności związane z zatrudnieniem i zwolnieniem kapitana albo innych członków załogi, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami Państwa przyjmującego;

c) bez uszczerbku dla uprawnień organów Państwa przyjmującego rozstrzygać spory powstałe między kapitanem a członkami załogi statku, dotyczące wynagrodzenia i zatrudnienia, w takim zakresie, na jaki zezwalają przepisy Państwa wysyłającego;

d) podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego oraz powrotu do kraju kapitana lub innego członka załogi statku;

e) przyjmować, wystawiać lub legalizować wszelkie świadectwa lub inne dokumenty dotyczące statku, przewidziane przez przepisy Państwa wysyłającego.

Art. 37.
1. W razie gdy sąd lub inne organy Państwa przyjmującego, zamierzają zastosować środki przymusu lub przeprowadzić urzędowe dochodzenie na pokładzie statku Państwa wysyłającego, obowiązane są powiadomić o tym z odpowiednim wyprzedzeniem, z wyjątkiem przypadków nie cierpiących zwłoki, właściwego urzędnika konsularnego, aby umożliwić mu obecność przy tych czynnościach. Organy Państwa przyjmującego, na wniosek urzędnika konsularnego, powiadomią go w możliwie najszybszym terminie o podjętych czynnościach, jeżeli nie był on przy tym obecny ani reprezentowany.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także w przypadku, gdy zachodzi konieczność przesłuchania na lądzie przez organy Państwa przyjmującego kapitana lub innego członka załogi statku.

3. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do zwykłej kontroli przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach celnych, sanitarnych lub imigracyjnych.

4. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie będą ingerować w wewnętrzne sprawy statku dotyczące stosunków między członkami załogi, stosunków pracy, dyscypliny i innych spraw z zakresu porządku wewnętrznego, jeżeli nie naruszają one spokoju, bezpieczeństwa i porządku prawnego Państwa przyjmującego, chyba że zwróci się o to kapitan statku lub urzędnik konsularny.

Art. 38.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego zatonął, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał jakiejkolwiek innej awarii na wodach Państwa przyjmującego lub jeżeli jakikolwiek przedmiot stanowiący część ładunku uszkodzonego statku Państwa trzeciego, będący własnością obywatela Państwa wysyłającego, został znaleziony na brzegu lub blisko brzegu Państwa przyjmującego lub też został dostarczony do jednego z portów tego Państwa, organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego. Organy te powiadomią także o podjętych środkach w celu ratowania życia osób i zabezpieczenia statku, ładunku lub innego mienia, znajdujących się na statku, oraz zabezpieczenia przedmiotów należących do wyposażenia statku lub stanowiących część ładunku, które znalazły się poza statkiem.

2. Urzędnik konsularny ma prawo udzielać wszelkiej pomocy statkom, pasażerom i załodze oraz domagać się od organów Państwa przyjmującego współdziałania z nim.

3. Jeżeli właściciel statku lub jego przedstawiciel albo też przedstawiciel instytucji ubezpieczeniowej lub kapitan uszkodzonego statku nie są w stanie podjąć odpowiednich działań, urzędnik konsularny jest upoważniony w imieniu właściciela do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć sam właściciel statku, co do statku lub ładunku, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

4. Postanowienia ustępu 3 mają zastosowanie także do wszystkich przedmiotów będących częścią ładunku statku i stanowiących własność obywatela Państwa wysyłającego.

5. Opłaty celne lub inne tego rodzaju opłaty, ustanowione przez Państwo przyjmujące, nie będą nakładane na statek, który uległ awarii, jego wyposażenie, ładunek lub zapasy, pod warunkiem, że nie będą one udostępnione do użytku lub spożyte w tym Państwie. Właściwe organy Państwa przyjmującego, zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa, mogą żądać opłat za przechowanie tych przedmiotów lub wpłacenia kaucji tytułem zabezpieczenia należnych podatków przewidzianych w jego ustawach i innych przepisach.

6. Jeżeli jakikolwiek przedmiot stanowiący część ładunku uszkodzonego statku Państwa trzeciego, będący własnością obywatela Państwa wysyłającego, zostanie znaleziony na brzegu Państwa przyjmującego lub w pobliżu i zostanie dostarczony do portu tego Państwa i jeżeli właściciel tego przedmiotu albo jego przedstawiciel, przedstawiciel instytucji ubezpieczeniowej lub kapitan uszkodzonego statku nie jest w stanie podjąć odpowiednich czynności niezbędnych do zabezpieczenia lub rozporządzenia nim, urzędnik konsularny jest uprawniony do podjęcia, w imieniu właściciela, takich czynności, jakie mógłby podjąć sam właściciel.

Art. 39.
Postanowienia artykułów 35-38 stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego.

CZĘŚĆ V
Postanowienia końcowe.

Art. 40.
1. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji i wymiana dokumentów ratyfikacyjnych odbędzie się w Meksyku.

2. Konwencja niniejsza wejdzie w życie po upływie trzydziestu dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych i pozostanie w mocy na czas nie określony.

3. Każda z Wysokich Umawiających się Stron może ją wypowiedzieć w drodze dyplomatycznej; w takim przypadku utraci moc po upływie dwunastu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Sporządzono w Warszawie dnia 14 czerwca 1985 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i hiszpańskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego Pełnomocnicy Wysokich Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Za

Polską Rzeczpospolitą

Ludową

J. Kinast

Za

Stany Zjednoczone

Meksyku

C. Gonzalez-Parrodi

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 12 marca 1986 r.

Przewodniczący Rady Państwa: w. z. K. Barcikowski

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: w. z. H. Jaroszek
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA - KIEROWNIKA URZĘDU GOSPODARKI MORSKIEJz dnia 20 sierpnia 1986 r.
w sprawie pomiaru statków morskich.

Na podstawie art. 38 ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 1986 r. Nr 22, poz. 112) zarządza się, co następuje:

ż 1. 1. Organem pomiarowym dla statków morskich jest polska instytucja klasyfikacyjna, działająca pod nazwą "Polski Rejestr Statków".

2. Organ pomiarowy wykonuje czynności z zakresu pomiaru statków przez inspektorów pomiarowych.

ż 2. 1. Do zakresu działania organu pomiarowego należy w szczególności:

1) pomierzanie statków,

2) sporządzanie protokołów pomiarowych,

3) wystawianie świadectw pomiarowych,

4) dokonywanie inspekcji pomiaru statku,

5) wydawanie szczegółowych instrukcji dotyczących sposobu i trybu dokonywania pomiarów,

6) prowadzenie - w zakresie zagadnień technicznych związanych z pomiarem - współpracy z organami pomiarowymi państw obcych oraz z organami prowadzącymi agendy międzynarodowych umów pomiarowych, w których Polska uczestniczy,

7) komunikowanie się bezpośrednio bądź za pośrednictwem polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych z właściwymi organami państw obcych w sprawach dotyczących świadectw pomiarowych.

2. Pomiar statku ma na celu ustalenie jego pojemności brutto i netto oraz wymiarów rejestrowych (głównych): długości, szerokości i wysokości bocznej na śródokręciu do górnego pokładu.

ż 3. 1. Przy dokonywaniu pomiarów statków stosuje się przepisy Międzynarodowej konwencji o pomierzaniu pojemności statków z 1969 r., sporządzonej w Londynie dnia 23 czerwca 1969 r. (Dz. U. z 1983 r. Nr 56, poz. 247), zwanej dalej "konwencją", z wyjątkiem pomiarów:

1) jednostek pływających marynarki wojennej,

2) statków o długości mniejszej niż 24 m,

3) statków nie odbywających podróży międzynarodowych.

2. Pomiar statków, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, następuje zgodnie z polskimi przepisami o pomierzaniu pojemności statków, wydanymi przez Polski Rejestr Statków.

3. Statek, na wniosek właściciela lub armatora, może być pomierzony dodatkowo według zasad pomiarowych ustalonych przez Zarządy Kanałów Sueskiego i Panamskiego.

ż 4. 1. Obowiązek przedstawienia statku noszącego banderę polską do pomiaru spoczywa na właścicielu statku, a jeżeli właścicielem statku jest Skarb Państwa - na armatorze; w zastępstwie właściciela lub armatora statek może przedstawić do pomiaru również jego kapitan.

2. Przedstawienie statku do pomiaru odbywa się na podstawie zgłoszenia dokonanego na piśmie.

3. Przedstawiający statek do pomiaru jest obowiązany:

1) dostarczyć rysunki statku oraz dokumentację wskazaną przez organ pomiarowy,

2) udostępnić (otworzyć i opróżnić) wszystkie pomieszczenia statku,

3) udzielić wszystkich niezbędnych informacji,

4) wstrzymać się od załadunku statku do czasu uzyskania zgody organu pomiarowego.

4. Jeżeli zachodzi potrzeba wystawienia świadectwa pomiarowego dla statku o polskiej przynależności, znajdującego się za granicą, a dokonanie pomiaru przez polski organ pomiarowy jest niemożliwe, właściciel (armator) lub kapitan statku zwraca się do Polskiego Rejestru Statków o ustalenie sposobu dokonania pomiaru.

5. Właściciel (armator) lub kapitan statku o polskiej przynależności, mający świadectwo pomiarowe wydane przez organ pomiarowy obcego państwa, ale nie będące międzynarodowym świadectwem pomiarowym (1969) wydanym na wniosek upoważnionego organu polskiego, jest obowiązany - po przybyciu statku do kraju - wystąpić do polskiego organu pomiarowego o wydanie nowego świadectwa.

ż 5. 1. Na podstawie przeprowadzonego pomiaru Polski Rejestr Statków wystawia:

1) międzynarodowe świadectwo pomiarowe (1969) - dla statków o długości 24 m i większej, odbywających podróże międzynarodowe - według wzoru zawartego w załączniku nr 1 do rozporządzenia,

2) świadectwo pomiarowe - dla statków, o których mowa w ż 3 ust. 1 pkt 2 i 3 - według wzoru zawartego w załączniku nr 2 do rozporządzenia,

3) świadectwo pomiarowe Kanału Sueskiego lub świadectwo pomiarowe Kanału Panamskiego - według wzoru ustalonego przez zarządy tych kanałów.

2. Świadectwo pomiarowe powinno stale znajdować się na statku i być chronione przed zniszczeniem lub utratą.

3. Na uzasadniony wniosek właściciela lub armatora statku, jeżeli świadectwo pomiarowe zostało zniszczone lub utracone, organ pomiarowy wystawia duplikat tego świadectwa.

ż 6. 1. Świadectwo pomiarowe traci moc:

1) z dniem utraty przez statek prawa do noszenia bandery polskiej, chyba że statek będzie podnosił banderę państwa, które jest członkiem konwencji,

2) gdy ulegną zmianie pojemność lub wymiary główne statku.

2. Właściciel (armator) statku jest obowiązany zwrócić do Polskiego Rejestru Statków świadectwo pomiarowe, które utraciło moc, a także świadectwo pomiarowe statku, który został skreślony z rejestru okrętowego lub utracił certyfikat bandery, chyba że statek przeszedł pod banderę państwa, które jest członkiem konwencji.

ż 7. 1. Organ pomiarowy obowiązany jest niezwłocznie powiadomić właściwą izbę morską o wystawieniu świadectwa pomiarowego lub o dokonaniu zmian w świadectwie pomiarowym statku podlegającego wpisowi do rejestru okrętowego lub statku, któremu czasowo nadano polską przynależność.

2. Organ pomiarowy prowadzi rejestr pomierzonych statków i wydanych świadectw pomiarowych oraz przechowuje w swoich aktach unieważnione świadectwa pomiarowe i inne dokumenty dotyczące pomierzonych statków.

3. Akta pomiarowe przechowuje się przez okres istnienia statku.

ż 8. Międzynarodowe świadectwo pomiarowe (1969) lub świadectwo pomiarowe może być wystawione dla statku obcego lub na wniosek właściciela (armatora) albo kapitana tego statku po przedstawieniu prośby właściwego organu państwa, którego banderę statek podnosi.

ż 9. 1. Statek podnoszący banderę państwa obcego, które jest członkiem konwencji, może być poddany inspekcji przeprowadzonej przez inspektorów pomiarowych Polskiego Rejestru Statków.

2. Inspekcja pomiaru statku może być dokonana również na wniosek terenowego organu administracji morskiej lub zarządu portu.

3. Inspekcja pomiaru polega na sprawdzeniu:

1) czy statek posiada ważne międzynarodowe świadectwo pomiarowe (1969),

2) czy zasadnicza charakterystyka statku odpowiada danym zawartym w tym świadectwie.

4. Wykonywanie inspekcji pomiaru nie może powodować przestoju statku.

5. Jeżeli w czasie inspekcji zostanie ujawnione, że zasadnicza charakterystyka statku różni się od danych zawartych w międzynarodowym świadectwie pomiarowym (1969) w sposób powodujący zwiększenie pojemności brutto lub netto, Polski Rejestr Statków niezwłocznie powiadamia o tym właściwy organ państwa, którego banderę statek podnosi.

ż 10. O zakresie inspekcji pomiaru statku o polskiej przynależności oraz statku, który podnosi banderę państwa obcego, nie będącego członkiem konwencji, decyduje organ pomiarowy, który powiadamia o zakresie inspekcji armatora, a w odniesieniu do statków podnoszących banderę państwa obcego - również właściwy organ tego państwa, którego banderę statek podnosi.

ż 11. 1. Organ pomiarowy pobiera opłaty za:

1) dokonanie pomiaru statku,

2) wystawienie świadectwa pomiarowego,

3) sporządzenie wyciągu ze świadectwa pomiarowego,

4) sporządzenie duplikatu świadectwa pomiarowego,

5) sporządzenie odpisów wydanych dokumentów pomiarowych łącznie z ich poświadczeniem,

6) przeprowadzenie inspekcji pomiaru statku, jeżeli jest ona wykonywana na wniosek, o którym mowa w ż 9 ust. 2.

2. Stawki opłat pomiarowych określa taryfa opłat za czynności Polskiego Rejestru Statków.

3. Opłaty jest obowiązany uiścić właściciel lub armator pomierzonego statku.

4. Opłaty za sporządzenie odpisów wydanych dokumentów pomiarowych jest obowiązana uiścić osoba, na której żądanie odpis sporządzono.

5. Nie pobiera się opłat za odpisy dokumentów pomiarowych sporządzonych na żądanie izb morskich lub innych organów państwowych.

6. Zlecający inspekcję w zakresie pomiaru statku jest obowiązany zwrócić koszty poniesione przez organ pomiarowy, jeżeli wyniki inspekcji okażą się zgodne z danymi zawartymi w świadectwie pomiarowym.

ż 12. Świadectwa pomiarowe wydane na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów dla statków, do których nie mają zastosowania przepisy konwencji, zachowują nadal swoją ważność.

ż 13. Traci moc rozporządzenie Ministra Żeglugi z dnia 16 października 1964 r. w sprawie pomiaru statków morskich (Dz. U. Nr 40, poz. 275 i z 1968 r. Nr 4, poz. 28).

ż 14. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra - Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej z dnia 20 sierpnia 1986 r. (poz. 191)

Polski Rejestr Statków PIECZĘĆ

MIĘDZYNARODOWE ŚWIADECTWO POMIAROWE (1969) INTERNATIONAL TONNAGE CERTYFICATE (1969) Wystawione na podstawie postanowień Międzynarodowej konwencji o pomierzaniu pojemności statków z 1969 r. z upoważnienia Rządu ..................................., w stosunku do którego konwencja weszła w życie dnia ......, przez Polski Rejestr Statków. Issued under the provisions of International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969, under the authority of the Government of ................................ for which the Convention come into force on .................... by Polski Rejestr Statków. +-------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | NAZWA STATKU | SYGNAŁ ROZPOZNAWCZY | PORT MACIERZYSTY | *) DATA - DATE | | NAME OF SHIP | DISTINCTIVE NUMBER | PORT OF REGISTRY | | | | OR LETTERS | | | +------------------------+--------------------------+--------------------------+------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------+ *)Data położenia stępki lub rozpoczęcia podobnego stadium budowy statku (artykuł 2 ust. 6) albo data wprowadzenia zasadniczych zmian konstrukcyjnych lub przebudowy (artykuł 3 ust. 2 pkt b). Date on which the keel was laid or the ship was at a silimar stage of construction (article 2 (6)) or date on which the ship underwent alternations or modifications of a major character (article 3 (2) (b)), as appropriate.
GŁÓWNE WYMIARY - MAIN DIMENSIONS +-------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | DŁUGOŚĆ | SZEROKOŚĆ | WYSOKOŚĆ BOCZNA NA ŚRÓDOKRĘCIU DO GÓRNEGO POKŁADU | | (Artykuł 2 ust. 8) |(Prawidło 2 ust. 3)| (Prawidło 2 ust. 2) | | LENGTH | BREADTH | MOULDED DEPTH AMIDSHIPS TO UPPER DECK | | (Article 2 (8)) |(Regulation 2 (3)) | (Regulation 2 (2)) | +--------------------+-------------------+--------------------------------------------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | +-------------------------------------------------------------------------------------------------------+ POJEMNOŚCI STATKU WYNOSZĄ - THE TONNAGES OF THE SHIP ARE: POJEMNOŚĆ BRUTTO - GROSS TONNAGE ..................... POJEMNOŚĆ NETTO - NET TONNAGE ........................ Zaświadcza się niniejszym, że pojemności tego statku zostały ustalone zgodnie z postanowieniami Międzynarodowej konwencji o pomierzaniu pojemności statków z 1969 r. This is to certify, that the tonnages of this ship have been determined in accordance whit the provisions oh the International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969. Wystawiono w ....................... dnia .................. 19...... Issued at on the Niżej podpisany oświadcza, że Polski Rejestr Statków jest należycie upoważniony przez wyżej wymieniony Rząd do wystawienia niniejszego świadectwa. The undersigned declares, that Polski Rejestr Statków is duly authorized by the said Government to issue this certificate. ............................. (Podpis - Signature)
(str. 2) +---------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | POMIESZCZENIA WLICZONE DO POJEMNOŚCI - SPACES INCLUDED IN TONNAGE | | | +---------------------------------------------------------------------------------------------------------| | POJEMNOŚĆ BRUTTO - GROSS TONNAGE | POJEMNOŚĆ NETTO - NET TONNAGE | | | | +----------------------------------------------------+----------------------------------------------------| | POMIESZCZENIE | POŁOŻENIE | DŁUGOŚĆ | OBJĘTOŚĆ | POMIESZCZENIE | POŁOŻENIE | DŁUGOŚĆ | OBJĘTOŚĆ | | NAME OF SPACE | LOCATION | LENGTH | VOLUME | NAME OF SPACE | LOCATION | LENGTH | VOLUME | +-----------------+-----------+----------+-----------+-----------------+-----------+----------+-----------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +----------------------------------------------------+----------------------------------------------------| |POMIESZCZENIA WYŁĄCZONE - EXCLUDED SPACES |LICZBA PASAŻERÓW - NUMBER OF PASSENGERS | |(Prawwidło 2 ust. 5)-(Regulation 2 (5)) |(Prawidło 4 ust. 1)-(Regulation 4 (1)) | | |Liczba pasażerów w kabinach posiadających nie więcej| | |niż 8 miejsc sypialnych - Number of passengers in | | |cabins with no more than 8 berths | | |....................................................| | |Liczba innych pasażerów - Number of other passengers| | |....................................................| | +----------------------------------------------------| | |ZANURZENIE KONSTRUKCYJNE - MOULDED DRAUGHT | | |(Prawidło 4 ust. 2)-(Regulation 4 (2)) | | | | | +----------------------------------------------------| | |DATA I MIEJSCE PIERWOTNEGO POMIARU | | |DATE AND PLACE OF ORIGINAL MEASUREMENT | |Gwiazdką (*) należy oznaczyć to z wymienionych wyżej| | |pomieszczeń, które obejmuje zarówno zamknięte, jak i| | |wyłączone przestrzenie. +----------------------------------------------------| |An asterisk (*) should be added to those spaces |DATA I MIEJSCE OSTATNIEGO POPRZEDNIEGO POMIARU | |listed above which comprise both enclosed and |DATE AND PLACE OF LAST PREVIOUS REMEASUREMENT | |excluded spaces. | | | | | |---------+-------------------------------------------------------------------------------------------+---+ | UWAGI: | DŁUGOŚĆ CAŁKOWITA | BUDOWNICZY - BUILDER | NUMER BUDOWY | | | REMARKS:| OVERALL LENGTH | | YARD No | | |---------+-------------------------------------------------------------------------------------------+---+ | | | | | | | | | | +---------------------------------------------------------------------------------------------------------+
(str. 3) DANE DODATKOWE - SUPPLEMENTARY DATA +---------------------------------------------------------------------------------------------------------+ | DŁUGOŚĆ CAŁKOWITA | BUDOWNICZY | NUMER BUDOWY | | OVERALL LENGTH | BUILDER | YARD No | +---------------------------------+-----------------------------------+-----------------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +---------------------------------------------------------------------------------------------------------+ UWAGI - REMARKS

Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra - Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej z dnia 20 sierpnia 1986 r. (poz. 191)

POLSKI REJESTR STATKÓW PIECZĘĆ Nr ........

ŚWIADECTWO POMIAROWE TONNAGE CERTIFICATE Wystawione zgodnie z rozporządzeniem Ministra - Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej z dnia 20 sierpnia 1986 r. w sprawie pomiaru statków morskich. Issued under the provisions of the Decree of the Minister of Maritime Affairs Office dated ..................... concerning measurement of sea-going ships. NAZWA STATKU NAME OF SHIP .......................................................................................... +-----------------------------------------------------------------------------------------------------+ | SYGNAŁ ROZPOZNAWCZY | PORT MACIERZYSTY | | | DISTINCTIVE NUMBER OR LETTERS | PORT OF REGISTRY | *)DATA-DATE | | | | | +----------------------------------+---------------------------------+--------------------------------| | | | | | | | | +-----------------------------------------------------------------------------------------------------+
GŁÓWNE WYMIARY - MAIN DIMENSIONS +-----------------------------------------------------------------------------------------------------+ | | | WYSOKOŚĆ BOCZNA | | **)DŁUGOŚĆ - LENGTH | SZEROKOŚĆ - BREADTH | MOULDED DEPTH | | | | | +---------------------------------+----------------------------------+--------------------------------| | | | | | | | | +-----------------------------------------------------------------------------------------------------+ POJEMNOŚCI STATKU WYNOSZĄ - THE TONNAGES OF THE SHIP ARE: POJEMNOŚĆ BRUTTO GROSS TONNAGE ....................................... POJEMNOŚĆ NETTO NET TONNAGE ......................................... Stwierdza się, że wyżej wymieniony statek został pomierzony, a jego pojemności obliczone zgodnie z rozdziałem .................................... ***) Polskich przepisów pomiarowych wydanych przez Polski Rejestr Statków. This is to certify, that the above named ship has been measured and her tonnages calculated according to chapter .................................... ***) of the Polish Regulations for Tonnage Measurement of sea-going ships issued by Polski Rejestr Statków. Niżej podpisany oświadcza, że Polski Rejestr Statków jest należycie upoważniony przez Rząd .............. ..................................... do wystawienia niniejszego świadectwa. The undersigned declares, that Polski Rejestr Statków is duly authorised by Government of ................ ..................................... to issue this certificate. WYSTAWIONO w DNIA ISSUED AT .............................on the ............................ 19...... ............................... (Podpis - Signature) *) Data położenia stępki lub podobnego stadium budowy. Date, on which the keel was laid or similar stage of construction. **) Zgodnie z art. 2 ust. 8 Międzynarodowej konwencji o pomierzaniu pojemności statków z 1969 r. Accoreding to art. 2 (8) of the International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969. ***) Jeśli pojemność obliczono zgodnie z rozdziałem 2. to niniejsze świadectwo jest uzupełnione załącznikiem, stanowiącym integrajną część świadectwa. If tonnages have been calculated according to chapter 2, this certificate is supplemeted by appendix.
+--------------------------------------------------------------------------------------------------+ | POMIESZCZENIA WLICZONE DO POJEMNNOŚCI NETTO | | SPACES INCULDED IN NET TONNAGE | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| | POMIESZCZENIE | POŁOŻENIE | DŁUGOŚĆ | OBJĘTOŚĆ (m3) | | NAME OF SPACE | LOCATION | LENGTH | VOLUME | | | | | | +-----------------------+------------------------+------------------------+------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| |LICZBA PASAŻERÓW - NUMBER OF PASSENGERS | | | |Liczba pasażerów w kabinach posiadających nie więcej niż 8 miejsc sypialnych | |Number of passangers in cabins with no more than 8 berths | | | | | | | |Liczba inych pasażerów | |Number of other passengers | | | | | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| | | | | | | |ZANURZENIE KONSTRUKCYJNE | |MOULDED DRAUGHT | | | | | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| | | | | | | |............................................ 19...... .........................| | (Podpis - Signature) | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------+
Polski Rejestr Statków ZAŁĄCZNIK DO ŚWIADECTWA POMIAROWEGO APPENDIX TO TONNAGE CERTIFICATE PIECZĘĆ

Nr ........... NAZWA STATKU NAME OF SHIP ..................................................... +--------------------------------------------------------------------------------------------------+ | POMIESZCZENIA WLICZONE DO POJEMNOŚCI BRUTTO | | SPACES INCLUDED IN GROSS TONNAGE | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| | POMIESZCZENIE | POŁOŻENIE | DŁUGOŚĆ | OBJĘTOŚĆ (m3) | | NAME OF SPACE | LOCATION | LENGTH | VOLUME | | | | | | +-----------------------+------------------------+------------------------+------------------------| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | +--------------------------------------------------------------------------------------------------| |POMIESZCZENIA WYŁĄCZONE - EXCLUDED SPACES | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |Gwiazdką (*) należy oznaczyć te z wymienionych wyżej pomieszczeń, które obejmują zarówno | |zamknięte, jak i wyłączone przestrzenie. | |An asterisk (*) should be added to these spaces listed above, which comprise both enclosed and | |excluded spaces. | +--------------------------------------------------------------------------------------------------+
KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Tunezyjską,
podpisana w Tunisie
dnia 6 marca 1985 r.


W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PAŃSTWA POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 6 marca 1985 r. została podpisana w Tunisie Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Tunezyjską w następującym brzmieniu:


KONWENCJA KONSULARNA
między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Tunezyjską

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydent Republiki Tunezyjskiej,

kierując się pragnieniem rozwijania stosunków przyjaźni i współpracy, jakie istnieją między Polską i Tunezją, oraz uregulowania w tym duchu wzajemnych stosunków konsularnych w celu ułatwienia ochrony i obrony interesów swych obywateli,

potwierdzając, że postanowienia Konwencji wiedeńskiej o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. nadal regulować będą sprawy, które nie zostały wyraźnie określone w postanowieniach niniejszej konwencji,

postanowili zawrzeć konwencję konsularną i w tym celu wyznaczyli swych pełnomocników:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Ernesta Kuczę, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Prezydent Republiki Tunezyjskiej

Mahmouda Mestiri, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Część I
Definicje

Art. 1.
W rozumieniu niniejszej konwencji:

a) "Państwo wysyłające" oznacza tę Umawiającą się Stronę, która mianuje urzędników konsularnych zgodnie z niniejszą konwencją;

b) "Państwo przyjmujące" oznacza tę Umawiającą się Stronę, na której terytorium urzędnicy konsularni wykonują swoje funkcje;

c) "obywatele" oznacza osoby posiadające obywatelstwo jednego lub drugiego Państwa oraz - gdy to jest właściwe - również osoby prawne, mające swą siedzibę na terytorium jednego lub drugiego Państwa i ustanowione zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego;

d) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat;

e) "okręg konsularny" oznacza obszar w Państwie przyjmującym, w którego granicach urzędnik konsularny wykonuje swe funkcje;

f) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę, której powierzono kierowanie urzędem konsularnym;

g) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, włącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną przez Państwo wysyłające do wykonywania funkcji konsularnych w Państwie przyjmującym w charakterze konsula generalnego, konsula, wicekonsula lub attach� konsularnego;

h) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie administracyjnej lub technicznej urzędu konsularnego;

i) "członek personelu służby" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

j) "członek urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych, pracowników konsularnych i członków personelu służby;

k) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

l) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców, a także dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej i są na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

m) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, włącznie z rezydencją kierownika urzędu konsularnego, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

n) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego oraz szyfry i kody, kartoteki, jak również meble przeznaczone do ich ochrony i przechowywania;

o) "statek Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę pływającą, upoważnioną do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego i zarejestrowaną w tym Państwie, z wyjątkiem okrętów wojennych;

p) "statek powietrzny Państwa wysyłającego" oznacza każdą jednostkę latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności państwowej tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej.

Część II
Ustanawianie urzędów konsularnych oraz mianowanie urzędników konsularnych

Art. 2.
1. Każda z Umawiających się Stron ma prawo ustanawiać i utrzymywać urzędy konsularne na terytorium drugiej Strony za jej zgodą.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane przez Państwo wysyłające i podlegają aprobacie Państwa przyjmującego. Odnosi się to również do zmiany siedziby, klasy i okręgu konsularnego.

3. Państwo wysyłające i Państwo przyjmujące uzgadniają liczebność członków urzędu konsularnego.

Art. 3.
1. Państwo wysyłające zobowiązane jest do informowania Państwa przyjmującego, w drodze dyplomatycznej, o każdym mianowaniu lub wyznaczeniu na stanowisko urzędnika konsularnego, a w przypadku kierownika urzędu konsularnego - do przekazania Państwu przyjmującemu listów komisyjnych, notyfikacji lub podobnych aktów. Listy komisyjne, notyfikacja lub podobne akty określają w szczególności siedzibę i okręg urzędu konsularnego.

2. Zgodnie z ustawami i innymi przepisami obowiązującymi na jego terytorium Państwo przyjmujące wydaje, niezwłocznie i bezpłatnie, exequatur lub inne upoważnienie określające w szczególności siedzibę i okręg urzędu konsularnego.

3. Z chwilą otrzymania exequatur lub innego upoważnienia kierownik urzędu konsularnego zostaje dopuszczony do wykonywania swych funkcji i korzystania z postanowień niniejszej konwencji. Do czasu udzielenia exequatur lub innego upoważnienia Państwo przyjmujące może wyrazić zgodę na tymczasowe dopuszczenie go do wykonywania tych funkcji i korzystania z postanowień niniejszej konwencji.

4. W razie odmowy lub cofnięcia exequatur lub też innego upoważnienia, Państwo przyjmujące nie ma obowiązku powiadamiania o przyczynach swej decyzji Państwa wysyłającego. W takiej sytuacji Państwo wysyłające, w zależności od przypadku, albo odwoła daną osobę, albo położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

Art. 4.
1. Państwu przyjmującemu powinno być notyfikowane w drodze dyplomatycznej mianowanie każdego pracownika konsularnego do pracy w urzędzie konsularnym, oraz jego miejsce zamieszkania w Państwie przyjmującym.

2. Państwo przyjmujące może w chwili notyfikacji lub później przestać uznawać taką osobę w charakterze pracownika konsularnego bądź członka personelu służby albo odmówić uznawania takiej osoby w tym charakterze. Wówczas Państwo wysyłające, w zależności od przypadku, odwoła daną osobę lub położy kres jej funkcjom w urzędzie konsularnym.

Art. 5.
Państwo wysyłające może wyznaczyć jednego lub kilku członków swojego personelu dyplomatycznego do wykonywania, w ramach przedstawicielstwa dyplomatycznego, funkcji konsularnych. Takie wyznaczenie jest notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego.

Art. 6.
1. Jeżeli kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do tymczasowego kierowania urzędem konsularnym członka swego personelu dyplomatycznego lub urzędnika konsularnego w Państwie przyjmującym. Nazwisko tej osoby będzie uprzednio notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego, zgodnie z niniejszą konwencją.

2. Jeżeli zgodnie z ustępem 1 do tymczasowego kierowania urzędem konsularnym wyznaczony zostanie członek personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.

Art. 7.
Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące niezwłocznie zawiadomi o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków, aby umożliwić mu wykonywanie funkcji urzędowych oraz korzystanie z postanowień niniejszej konwencji.

Art. 8.
Notyfikuje się Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego lub organom wyznaczonym przez to ministerstwo:

a) nominacje członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego, wszelkie zmiany dotyczące ich statusu, które mogą powstać w czasie ich zatrudnienia w urzędzie konsularnym, jak również ostateczny wyjazd z Państwa przyjmującego lub zakończenia funkcji w urzędzie konsularnym;

b) przybycie do Państwa przyjmującego i ostateczny wyjazd z tego Państwa członków rodziny pozostających we wspólnocie domowej z członkami urzędu konsularnego oraz członków personelu prywatnego urzędnika konsularnego, pod warunkiem że mają oni prawo do przywilejów i immunitetów, oraz, jeżeli ma to miejsce, fakt, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybycie do Państwa przyjmującego i ostateczny wyjazd z tego Państwa członków personelu prywatnego nie będących obywatelami tego Państwa i będących w wyłącznej służbie urzędnika konsularnego oraz rozpoczęcie i zakończenie ich służby;

d) rozpoczęcie i zakończenie służby w urzędzie konsularnym pracowników konsularnych i członków personelu służby, zatrudnionych w Państwie przyjmującym.

Art. 9.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i funkcje, które pełni.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu prywatnego, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają w tym Państwie miejsca stałego pobytu.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członków rodzin.

Część III
Ułatwienia, przywileje i immunitety

Art. 10.
1. Państwo przyjmujące udzieli urzędowi konsularnemu wszelkich ułatwień w wykonywaniu funkcji konsularnych i podejmie niezbędne środki w celu umożliwienia członkom urzędu konsularnego wykonywania czynności urzędowych i korzystania z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należnym szacunkiem oraz podejmie wszelkie niezbędne środki dla zapobieżenia jakimkolwiek zamachom na ich osoby, wolność lub godność.

Art. 11.
1. Państwo wysyłające ma prawo, na warunkach przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego:

a) nabywać na własność, posiadać lub użytkować, zajmować tereny, budynki, części budynków i inne przyległe nieruchomości, niezbędne dla ustanowienia lub utrzymania urzędu konsularnego albo z przeznaczeniem na mieszkania członków urzędu konsularnego;

b) budować w tych samych celach budynki, części budynków lub przyległości na terenach, które ono nabyło, posiada lub zajmuje;

c) przenosić prawo własności i prawa wymienione pod lit. a) i b) niniejszego ustępu.

2. Państwo wysyłające może zwrócić się do Państwa przyjmującego o pomoc w sprawach nabycia na własność lub w użytkowanie, posiadania, zajęcia, zabudowywania i zagospodarowywania terenów, budynków, części budynków lub przyległości w celach wymienionych w ustępie 1.

3. Postanowienia niniejszego artykułu nie zwalniają Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do przepisów w zakresie prawa budowlanego, urbanistyki i ochrony zabytków, mających zastosowanie na obszarze, na którym znajdują się budynki.

Art. 12.
1. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynkach urzędu konsularnego, rezydencji kierownika urzędu konsularnego i na jego środkach transportu, w czasie gdy używa ich do celów urzędowych.

2. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem w językach oficjalnych Państwa wysyłającego i Państwa przyjmującego, oznaczającym urząd konsularny, może być umieszczone na budynkach zajmowanych przez urząd konsularny i na rezydencji kierownika tego urzędu.

Art. 13.
Pomieszczenia konsularne, rezydencja kierownika urzędu konsularnego, ich urządzenia, mienie urzędu konsularnego, jak również środki transportu, nie podlegają żadnej formie rekwizycji w celach obrony narodowej lub użyteczności publicznej. Jeżeli w tych celach niezbędne jest wywłaszczenie, powinny być przedsięwzięte wszelkie możliwe środki dla uniknięcia utrudnienia wykonywania funkcji konsularnych i powinno być niezwłocznie wypłacone Państwu wysyłającemu odpowiednie i efektywne odszkodowanie po zakończeniu postępowania wywłaszczeniowego.

Art. 14.
1. Pomieszczenia konsularne i mieszkania członków urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są wolne od wszelkich państwowych, terenowych lub komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie usług.

2. Zwolnień podatkowych wymienionych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umowę z Państwem wysyłającym.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosują się również do środków transportu będących własnością Państwa wysyłającego i używanych wyłącznie dla celów urzędu konsularnego.

Art. 15.
Pomieszczenia konsularne są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego, osoby wyznaczonej przez niego lub kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego. Jednakże zgoda może być uważana za udzieloną w razie pożaru lub innego nieszczęśliwego wypadku wymagającego podjęcia natychmiastowych środków ochrony.

Art. 16.
Archiwa konsularne są nietykalne w każdym czasie i niezależnie od miejsca, w którym się znajdują.

Art. 17.
Członkowie urzędu konsularnego zwolnieni są od wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt i zezwoleń na zatrudnienie oraz innych formalności dotyczących cudzoziemców.

Art. 18.
1. Członkowie urzędu konsularnego w odniesieniu do pracy wykonywanej przez nich dla Państwa wysyłającego są zwolnieni od stosowania się do przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych, obowiązujących w Państwie przyjmującym, z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 stosuje się również do członków personelu prywatnego, pozostających wyłącznie w służbie członków urzędu konsularnego, pod warunkiem, że:

a) nie są oni obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają miejsca stałego pobytu w tym Państwie,

b) są oni objęci przepisami dotyczącymi ubezpieczeń społecznych.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, do których nie stosuje się zwolnienia przewidzianego w ustępie 2, powinni wypełniać obowiązki nakładane na pracodawców przez przepisy Państwa przyjmującego o ubezpieczeniu społecznym.

4. Zwolnienie przewidziane w ustępach 1 i 2 nie wyklucza dobrowolnego uczestnictwa w systemie ubezpieczeń społecznych Państwa przyjmującego, pod warunkiem że takie uczestnictwo jest przez to Państwo dozwolone.

Art. 19.
Z zastrzeżeniem ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego, dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, każdy członek urzędu konsularnego może swobodnie poruszać się w Państwie przyjmującym w celu wykonania swych funkcji.

Art. 20.
1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego we wszelkich celach urzędowych. Przy porozumiewaniu się rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, włącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną oraz korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może jednak zainstalować i użytkować nadajnik radiowy jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna. Określenie "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję, odnoszącą się do urzędu konsularnego i jego funkcji.

3. Poczta konsularna nie podlega otwarciu ani zatrzymaniu. Jednakże w razie gdy właściwe organy Państwa przyjmującego mają poważne podstawy do przypuszczenia, że poczta zawiera przedmioty inne niż korespondencja, dokumenty i przedmioty wymienione w ustępie 4, mogą zażądać, aby poczta została otwarta w ich obecności przez upoważnionego przedstawiciela Państwa wysyłającego. Jeżeli organy tego Państwa odmówią zastosowania się do tego żądania, poczta zostanie zwrócona do miejsca, skąd pochodzi.

4. Przesyłki stanowiące pocztę konsularną powinny mieć widoczne znaki zewnętrzne określające ich charakter i mogą zawierać jedynie korespondencję urzędową oraz dokumenty i przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku urzędowego.

5. Kurier konsularny powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego charakter i określający liczbę paczek stanowiących pocztę konsularną. Z wyjątkiem przypadku, gdy Państwo przyjmujące na to zezwala, nie może on być obywatelem Państwa przyjmującego ani - gdy nie jest obywatelem Państwa wysyłającego - nie może mieć miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym. W czasie wykonywania swych funkcji kurier znajduje się pod ochroną Państwa przyjmującego. Korzysta on z nietykalności osobistej i nie podlega w żadnej formie aresztowaniu lub zatrzymaniu.

6. Państwo wysyłające oraz jego przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne mogą wyznaczać kurierów konsularnych ad hoc. W takich przypadkach postanowienia ustępu 5 będą miały zastosowanie, z zastrzeżeniem że wymienione w nim immunitety wygasają, gdy taki kurier doręczy odbiorcy powierzoną mu pocztę konsularną.

7. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub statku powietrznego, udającego się do portu, do którego przybycie jest dozwolone. Kapitan ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument określający liczbę paczek stanowiących pocztę, lecz nie będzie on uważany za kuriera konsularnego. Na podstawie porozumienia z właściwymi organami miejscowymi urząd konsularny może wysłać jednego ze swych członków w celu bezpośredniego i swobodnego odebrania poczty konsularnej od kapitana statku lub statku powietrznego.

Art. 21.
1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonywanie czynności konsularnych opłaty i inne należności przewidziane przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobrane z tytułu opłat i innych należności przewidzianych w ustępie 1 oraz dotyczące ich pokwitowania zwolnione są od wszelkich podatków i opłat w Państwie przyjmującym.

Art. 22.
1. Członkowie urzędu konsularnego są zwolnieni od wszelkich podatków i opłat zarówno osobistych, jak i rzeczowych, państwowych, terenowych lub komunalnych, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich, które włączone są zazwyczaj w cenę towarów lub usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

c) podatków z tytułu spadków oraz przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień przewidzianych pod lit. b) artykułu 24;

d) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju dochodów prywatnych, mających źródło w Państwie przyjmującym;

e) podatków i opłat pobieranych z tytułu świadczonych usług;

f) należności rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i skarbowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 14.

2. Członkowie personelu służby są zwolnieni z podatków i opłat od wynagrodzeń, które otrzymują od Państwa wysyłającego za swą pracę.

3. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których wynagrodzenia lub pobory nie podlegają zwolnieniu od podatku od dochodu w Państwie przyjmującym, będą wypełniać obowiązki nakładane przez ustawy i inne przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od dochodu.

Art. 23.
1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz przyznaje zwolnienie z wszelkich opłat celnych i innych opłat z tym związanych, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędnika konsularnego lub członków jego rodziny, łącznie z przedmiotami przeznaczonymi do urządzenia się.

2. Wyrażenie "przedmioty" obejmuje również środki transportu.

3. Pracownicy konsularni korzystają ze zwolnień przewidzianych w ustępie 1 lit. b) w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w czasie pierwszego urządzania się.

4. Bagaż osobisty wieziony przez urzędników konsularnych jest zwolniony od rewizji celnej. Nie może on być poddany rewizji, chyba że istnieją poważne podstawy do przypuszczenia, że zawiera on inne przedmioty niż wymienione w ustępie 1 lit. b) albo przedmioty, których wwóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub które podlegają jego ustawom i innym przepisom o kwarantannie. Rewizja taka powinna być przeprowadzona jedynie w obecności zainteresowanego urzędnika konsularnego lub członka jego rodziny.

Art. 24.
W razie śmierci członka urzędu konsularnego lub członka jego rodziny, pozostającego z nim we wspólności domowej, Państwo przyjmujące jest obowiązane:

a) zezwolić na wywóz ruchomego mienia pozostałego po osobie zmarłej, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony w chwili śmierci;

b) nie pobierać państwowych, lokalnych lub komunalnych podatków spadkowych ani podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem w tym Państwie osoby zmarłej jako członka urzędu konsularnego lub jako członka jego rodziny.

Art. 25.
1. Urzędnicy konsularni nie podlegają jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego. Korzystają oni z nietykalności osobistej i w związku z tym nie podlegają zatrzymaniu, aresztowaniu ani ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

2. Pracownicy konsularni nie podlegają jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych w zakresie ich obowiązków urzędowych. Nie podlegają oni zatrzymaniu, aresztowaniu lub ograniczeniu wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie, z wyjątkiem popełnienia przestępstwa, które według prawa Państwa przyjmującego zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat pięciu albo karę surowszą, bądź w wykonaniu prawomocnego wyroku za tego rodzaju przestępstwo.

3. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu bądź w razie jego zatrzymania, aresztowania lub ograniczenia wolności w jakiejkolwiek innej formie, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie kierownika urzędu konsularnego.

4. W razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko pracownikowi konsularnemu, będzie ono prowadzone z należytymi względami oraz w sposób, który możliwie najmniej utrudniałby wykonywanie obowiązków urzędowych.

Art. 26.
Postanowień ustępów 1 i 2 artykułu 25 nie stosuje się do spraw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez urzędnika konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób dorozumiany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych przez osobę trzecią na skutek szkody powstałej w wyniku wypadku w Państwie przyjmującym, spowodowanego przez pojazd, statek lub statek powietrzny;

c) dotyczących spadków, w których członek urzędu konsularnego występuje jako spadkobierca, zapisobierca, wykonawca testamentu, zarządca lub kurator spadku w charakterze osoby prywatnej, a nie jako przedstawiciel Państwa wysyłającego.

Art. 27.
1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani do składania zeznań w charakterze świadków w toku postępowania sądowego i administracyjnego. Pracownicy konsularni i członkowie personelu służby nie powinni odmawiać złożenia zeznań w charakterze świadków, poza przypadkami wymienionymi w ustępie 3. Jeżeli urzędnik konsularny odmawia złożenia zeznań, nie może być zastosowany wobec niego żaden środek przymusu ani żadna inna sankcja.

2. Organ, który wzywa do złożenia zeznań, nie powinien utrudniać wykonywania przez urzędnika konsularnego jego funkcji. Może on odebrać zeznania urzędnika konsularnego w urzędzie konsularnym lub w jego rezydencji bądź przyjąć od niego oświadczenie na piśmie we wszystkich przypadkach, gdy to będzie możliwe.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań odnoszących się do faktów związanych z wykonywanymi przez nich funkcjami oraz do przedstawiania urzędowej korespondencji i dokumentów urzędowych. Mają oni również prawo odmówić zeznań w charakterze rzeczoznawców w zakresie prawa wewnętrznego Państwa wysyłającego.

Art. 28.
1. Państwo wysyłające może zrzec się w stosunku do członka urzędu konsularnego przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Zrzeczenie się powinno zawsze być wyraźne i podane do wiadomości Państwa przyjmującego na piśmie.

3. Wszczęcie przez urzędnika konsularnego postępowania w przypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego na mocy artykułu 25, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

4. Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego w odniesieniu do postępowania sądowego lub administracyjnego nie będzie uważane za obejmujące zrzeczenie się immunitetów w odniesieniu do środków wykonania orzeczenia, które wymaga oddzielnego zrzeczenia się.

Art. 29.
Państwo przyjmujące powinno zwolnić członków urzędu konsularnego od wszelkich świadczeń osobistych i od wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek charakteru oraz od obowiązków wojskowych, takich jak rekwizycje, kontrybucje i zakwaterowanie.

Art. 30.
W zakresie, w jakim to nie uchybi ich przywilejom i immunitetom, wszystkie osoby korzystające z tych przywilejów i immunitetów mają obowiązek przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego, w szczególności przepisów dotyczących ruchu drogowego.

Art. 31.
Członkowie urzędu konsularnego powinni przestrzegać wszelkich obowiązków nakładanych przez ustawy i innego przepisy Państwa przyjmującego w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, wynikającej z używania wszelkiego rodzaju pojazdu oraz statku i statku powietrznego.

Art. 32.
Członkowie urzędu konsularnego będący obywatelami Państwa przyjmującego i zamieszkujący na stałe w tym Państwie nie korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji, z zastrzeżeniem ustępu 3 artykułu 27.

Art. 33.
Członkowie rodziny członka urzędu konsularnego korzystają odpowiednio z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji, pod warunkiem że nie są oni obywatelami Państwa przyjmującego, nie zamieszkują na stałe w tym Państwie i nie wykonują żadnej prywatnej działalności o charakterze zarobkowym.

Art. 34.
1. Każdy z członków urzędu konsularnego korzysta z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji od chwili objęcia funkcji.

2. Członkowie rodziny członka urzędu konsularnego, pozostający z nim we wspólnocie domowej, jak również członkowie jego personelu prywatnego , korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji, począwszy od najpóźniejszej z następujących dat: daty, od której wspomniany członek urzędu konsularnego korzysta z przywilejów i immunitetów zgodnie z ustępem 1, daty ich wjazdu na terytorium Państwa przyjmującego lub daty, od której stali się oni członkami wspomnianej rodziny lub wspomnianego personelu prywatnego.

3. W razie zakończenia funkcji członka urzędu konsularnego, przywileje i immunitety przysługujące jemu, jak również członkom jego rodziny i członkom jego personelu prywatnego, wygasają zazwyczaj począwszy od najwcześniejszej z następujących dat: daty opuszczenia przez daną osobę terytorium Państwa przyjmującego lub upływu rozsądnego terminu, który został jej w tym celu wyznaczony, z tym że do tego czasu pozostają one w mocy nawet w razie konfliktu zbrojnego. W odniesieniu do osób wymienionych w ustępie 2 przywileje i immunitety wygasają z chwilą, gdy osoby te przestają pozostawać we wspólnocie domowej lub być w służbie członka urzędu konsularnego, z tym jednak że jeżeli osoby te mają zamiar opuścić terytorium Państwa przyjmującego w rozsądnym terminie, przywileje i immunitety będą im przysługiwały aż do chwili wyjazdu.

4. Jednakże w odniesieniu do czynności dokonanych przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego w związku z wykonywaniem funkcji immunitet jurysdykcyjny pozostaje w mocy bez ograniczenia w czasie.

5. W razie śmierci członka urzędu konsularnego, członkowie jego rodziny, którzy pozostawali z nim we wspólnocie domowej, korzystają nadal z przyznanych im przywilejów i immunitetów albo do chwili opuszczenia przez nich terytorium Państwa przyjmującego, albo do upływu rozsądnego okresu umożliwiającego im uczynienie tego, zależnie od tego, która z odpowiednich dat jest wcześniejsza.

Część IV
Funkcje konsularne

Art. 35.
Urzędnik konsularny ma prawo do:

a) ochrony w Państwie przyjmującym praw i interesów Państwa wysyłającego, jego obywateli oraz popierania rozwoju stosunków w dziedzinie handlowej, gospodarczej, turystycznej, społecznej, naukowej, kulturalnej i technicznej między Umawiającymi się Stronami;

b) zapoznawania się, wszelkimi prawnie dopuszczalnymi środkami, z warunkami i rozwojem życia handlowego, gospodarczego, turystycznego, społecznego, naukowego, kulturalnego i technicznego w Państwie przyjmującym, sporządzania w tej sprawie sprawozdań dla rządu Państwa wysyłającego i udzielania informacji osobom zainteresowanym.

Art. 36.
1. Urzędnicy konsularni wykonują funkcje konsularne w swym okręgu konsularnym. Jednakże za zgodą Państwa przyjmującego mogą wykonywać je również poza tym okręgiem.

2. Przy wykonywaniu funkcji urzędnicy konsularni mogą zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów okręgu konsularnego;

b) właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli zezwalają na to ustawy i inne przepisy, lub zwyczaje tego Państwa albo umowy międzynarodowe.

Art. 37.
1. Urzędnicy konsularni mają prawo zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, gdy obywatele ci z powodu nieobecności lub jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Art. 38.
1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawodawstwem Państwa przyjmującego. Może on w tym celu zwrócić się o pomoc do właściwych organów tego Państwa;

b) zamieszczać w prasie informacje o funkcjach konsulów dla swych obywateli oraz przekazywać im zalecenia i różne dokumenty od organów Państwa przyjmującego, w razie gdy dotyczą one spraw urzędowych;

c) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian oraz udzielać wiz i właściwych dokumentów osobom pragnącym udać się do Państwa wysyłającego;

d) przekazywać dokumenty sądowe i pozasądowe lub wykonywać rekwizycje sądowe zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi lub, w razie braku takich umów, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego;

e) tłumaczyć i legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy lub urzędników Państwa wysyłającego albo Państwa przyjmującego; tłumaczenia te mają taką samą moc prawną jak tłumaczenia sporządzone przez tłumaczy przysięgłych jednego lub drugiego Państwa;

f) przyjmować wszelkie oświadczenia, sporządzać wszelkie dokumenty, legalizować i uwierzytelniać podpisy, wizować, uwierzytelniać lub tłumaczyć dokumenty, jeżeli te czynności wymagane są przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego;

g) przyjmować w formie notarialnej, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, dokumenty i umowy, które w takiej formie ich obywatele chcą sporządzić i zawrzeć, z wyjątkiem tych umów lub dokumentów, które dotyczą ustanowienia lub przeniesienia praw rzeczowych dotyczących nieruchomości usytuowanych w Państwie przyjmującym, oraz dokumentów i umów, które bez względu na obywatelstwo osób będących stronami dotyczą dóbr usytuowanych lub transakcji zawieranych na terytorium Państwa wysyłającego lub gdy mają one wywołać skutki prawne na jego terytorium;

h) przyjmować do depozytu, jeśli nie jest to sprzeczne z ustawodawstwem Państwa przyjmującego, dokumenty, pieniądze i wszelkiego rodzaju przedmioty od obywateli Państwa wysyłającego lub przekazywane na ich rzecz; depozyty te mogą zostać wywiezione z Państwa przyjmującego jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami tego Państwa;

i) przyjmować wszelkie oświadczenia dotyczące ustanowienia opieki lub kurateli, jeżeli jest to zgodne z ustawodawstwem obydwu Państw, i ustanawiać opiekę lub kuratelę nad swymi ubezwłasnowolnionymi obywatelami.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw Państwa przyjmującego.

3. Dokumenty wymienione w ustępie 1, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urzędnika konsularnego, uważane są za dokumenty urzędowe należycie uwierzytelnione lub poświadczone i mają taką samą moc dowodową i wywołują takie same skutki jak dokumenty uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, pod warunkiem jednak że jest to zgodne z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

Art. 39.
1. Kierownik urzędu konsularnego ma prawo udzielania ślubów, pod warunkiem że oboje małżonkowie są obywatelami Państwa wysyłającego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli wymaga tego ustawodawstwo Państwa przyjmującego.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego informują niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego o zawarciu małżeństwa przez obywatela Państwa wysyłającego, przekazując z urzędu i bezpłatnie urzędnikowi konsularnemu odpis aktu małżeństwa.

3. Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestrację urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego i wydawać odpowiednie dokumenty oraz, zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, dokonywać wpisów i wzmianek na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego w sprawie rozwiązania małżeństwa zawartego przed tym urzędnikiem. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.

4. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie, będą niezwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego, dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

Art. 40.
1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego o wszelkich decyzjach pozbawienia wolności powziętych wobec jego obywateli oraz o kwalifikacji czynów, które spowodowały podjęcie takiej decyzji. Powiadomienie to będzie dokonane najpóźniej czwartego dnia po dniu, w którym obywatel ten został aresztowany, zatrzymany lub pozbawiony wolności w jakiejkolwiek innej formie. Wszelkie wiadomości skierowane przez osobę zatrzymaną, aresztowaną lub pozbawioną wolności w jakiejkolwiek innej formie do urzędu konsularnego powinny być niezwłocznie przekazywane przez organy Państwa przyjmującego. Organy te obowiązane są poinformować zainteresowanego o prawach przysługujących mu na mocy niniejszego ustępu.

2. Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzić obywatela Państwa wysyłającego zatrzymanego, aresztowanego lub pozbawionego wolności w jakiejkolwiek innej formie, a także rozmawiać i korespondować z nim, oprócz przypadku, gdy obywatel ten wyraźnie się temu sprzeciwi w obecności urzędnika konsularnego. Prawa odwiedzania tego obywatela i porozumiewania się z nim udziela się urzędnikowi konsularnemu najpóźniej szóstego dnia po dniu, w którym obywatel ten został zatrzymany, aresztowany lub pozbawiony wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie.

3. Uprawnienia określone w ustępie 2 będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem że te ustawy i inne przepisy powinny umożliwić pełną realizację celów, dla których uprawnienia te zostały przyznane na mocy niniejszego artykułu.

Art. 41.
Urzędnicy konsularni mają prawo porozumiewania się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, służenia mu pomocą i radą oraz, w razie potrzeby, zapewnienia mu pomocy prawnej. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczało możliwości porozumiewania się obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani też dostępu do tego urzędu.

Art. 42.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o wypadkach, w których wyniku obywatele Państwa wysyłającego ponieśli śmierć lub doznali ciężkich uszkodzeń ciała.

Art. 43.
1. W razie zgonu obywatela Państwa wysyłającego na terytorium Państwa przyjmującego, właściwe organy tego Państwa powiadomią niezwłocznie urząd konsularny o tym fakcie i przekażą mu bezpłatnie odpis aktu zgonu.

2. Na żądanie urzędnika konsularnego, powiadomionego o zgonie jednego z obywateli Państwa wysyłającego, właściwe organy Państwa przyjmującego przekażą mu informacje, jakie mogą zebrać w celu inwentaryzacji masy spadkowej, i listę osób uprawnionych do spadku.

3. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się od kompetentnych organów Państwa przyjmującego, aby niezwłocznie podjęły niezbędne środki dla zabezpieczenia i zarządzania mieniem spadkowym pozostawionym na terytorium Państwa przyjmującego oraz udzieliły bezpośrednio lub pośrednio pomocy w ich realizacji.

4. Jeżeli wynika konieczność podjęcia środków zabezpieczenia spadku, a żaden ze spadkobierców nie jest obecny lub reprezentowany, urzędnik konsularny upoważniony jest przez właściwe organy Państwa przyjmującego do wzięcia udziału przy czynności nakładania lub zdejmowania pieczęci oraz przy ustalaniu spisu masy spadkowej.

5. Jeżeli po wypełnieniu formalności dotyczących spadku na terytorium Państwa przyjmującego mienie ruchome wchodzące w skład spadku lub suma pochodząca ze sprzedaży tego mienia ruchomego lub nieruchomego przypadają spadkobiercy, uprawnionemu lub zapisobiercy obywatelowi Państwa wysyłającego, który nie mieszka na terytorium Państwa przyjmującego i nie wyznaczył pełnomocnika, powyższe mienie lub suma pochodząca z ich sprzedaży przekazywane są urzędowi konsularnemu Państwa wysyłającego, pod warunkiem że:

a) przedstawiony będzie tytuł spadkobiercy, uprawnionego lub zapisobiercy;

b) właściwe organy zezwoliły, jeżeli jest taka potrzeba, na przekazanie mienia spadkowego lub sumy pochodzącej z jego sprzedaży;

c) uregulowane zostały lub zabezpieczone wszystkie długi spadkowe zgłoszone w terminie przewidzianym przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego;

d) uregulowane zostały lub zabezpieczone opłaty i podatki spadkowe.

6. W razie gdy obywatel Państwa wysyłającego, nie posiadający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim zostaną zabezpieczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, a następnie przekazane, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej przebywania w Państwie przyjmującym, do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.

Art. 44.
1. Urzędnicy konsularni mają prawo udzielania wszelkiej pomocy statkom Państwa wysyłającego oraz załogom tych statków podczas ich pobytu na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, od momentu dokonania odprawy tych statków związanej z ich wejściem. Mogą oni korzystać z prawa nadzoru i inspekcji w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. W tym celu mogą oni również odwiedzać statki Państwa wysyłającego i przyjmować wizyty kapitanów i członków załóg tych statków.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego uznają wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego, w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich funkcji urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.

Art. 45.
W stosunku do statków Państwa wysyłającego urzędnik konsularny ma prawo:

a) przesłuchiwać kapitana statku lub innych członków załogi, sprawdzać, przyjmować i poświadczać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące statku, ładunku i podróży oraz wydawać dokumenty niezbędne do ułatwienia wejścia, postoju i wyjścia statku;

b) pośredniczyć w uregulowaniu lub ułatwieniu uregulowania wszelkiego rodzaju sporów między kapitanem a innymi członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę i warunków pracy, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego;

c) podejmować odpowiednie czynności związane z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana i innych członków załogi;

d) podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu do kraju kapitana lub innego członka załogi;

e) przyjmować, sporządzać lub podpisywać wszelkie świadectwa i inne dokumenty dotyczące przynależności państwowej, własności i innych praw rzeczowych oraz stanu i eksploatacji statku;

f) udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi opieki i pomocy w ich stosunkach z sądem i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewnić im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub jakiejkolwiek innej osoby;

g) podejmować wszelkie środki potrzebne w celu zachowania dyscypliny i porządku na statku;

h) zapewniać stosowanie na statku Państwa wysyłającego ustaw i innych przepisów tego Państwa w zakresie spraw morskich.

Art. 46.
1. Sądy i inne właściwe w sprawach karnych organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a) przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona członkiem załogi statku;

b) przestępstwa naruszające spokój, bezpieczeństwo portu lub morza terytorialnego i wód wewnętrznych Państwa przyjmującego;

c) przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego, dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu, imigracji, spraw celnych, zanieczyszczeń morza lub wszelkiego nielegalnego handlu;

d) przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub karą surowszą.

2. W innych przypadkach wyżej wymienione organy mogą wykonywać swoją jurysdykcję na pokładzie statku Państwa wysyłającego jedynie za zgodą lub na prośbę urzędnika konsularnego.

Art. 47.
1. W razie gdy sąd lub inny organ Państwa przyjmującego zamierza zatrzymać lub aresztować na pokładzie statku Państwa wysyłającego kapitana, innego członka załogi, pasażera tego statku lub jakąkolwiek osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć mienie znajdujące się na statku lub przeprowadzić na pokładzie statku urzędowe dochodzenie, właściwy organ Państwa przyjmującego powiadomi o tym urzędnika konsularnego w takim czasie, aby umożliwić mu obecność na statku przy wykonywaniu tych czynności. Jeżeli ze względu na pilność sprawy nie było możliwe uprzednie powiadomienie urzędnika konsularnego o podjęciu tych czynności, właściwe organy Państwa przyjmującego niezwłocznie powiadomią go o podjętych przez nie środkach. Właściwe organy Państwa przyjmującego ułatwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą zatrzymaną lub aresztowaną i porozumiewanie się z nią, a także podejmowanie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego, zanieczyszczeń morza i bezpieczeństwa życia na morzu ani do czynności podjętych na prośbę lub za zgodą urzędnika konsularnego albo kapitana statku.

Art. 48.
W razie gdy członek załogi nie będący obywatelem Państwa przyjmującego opuści w tym Państwie bez zgody kapitana statek Państwa wysyłającego, właściwe organy Państwa przyjmującego, na prośbę urzędnika konsularnego, udzielą pomocy w celu poszukiwania takiej osoby.

Art. 49.
Urzędnicy konsularni mają prawo odwiedzania każdego statku udającego się do portów Państwa wysyłającego, w celu uzyskania informacji umożliwiających im wystawienie lub podpisanie dokumentów wymaganych przez ustawy i inne przepisy Państwa wysyłającego dla wejścia statku do portów tego Państwa, a także w celu przekazania właściwym organom Państwa wysyłającego informacji, o które te organy się zwracają.

Art. 50.
1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, w tym w portach, właściwe organy tego Państwa powiadomią o tym niezwłocznie urząd konsularny Państwa wysyłającego.

2. W przypadkach wymienionych w ustępie 1 właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą wszelkie niezbędne środki w celu zorganizowania ratowania i ochrony statku, pasażerów, załogi, wyposażenia statku, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na statku, a także w celu zapobieżenia naruszeniu własności i nieporządkom na statku lub ich zlikwidowania. Środki te zostaną podjęte także w stosunku do przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunku, które znalazły się poza statkiem. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o podjętych środkach. Organy te udzielą także urzędnikowi konsularnemu niezbędnej pomocy w celu podjęcia wszelkich kroków będących następstwem awarii, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia statku. Urzędnik konsularny ma prawo domagania się, aby organy Państwa przyjmującego podjęły i kontynuowały niezbędne czynności dla ratowania i ochrony statku, wyposażenia, jego załogi i pasażerów.

3. W razie gdy statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na statku, zostały znalezione na brzegu Państwa przyjmującego lub w pobliżu albo zostały sprowadzone do portu tego Państwa i ani kapitan statku, ani jego pełnomocnik, ani agent morski, ani przedstawiciele instytucji ubezpieczeniowej nie są obecni i nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia tych przedmiotów lub postanowienia o dalszym ich przeznaczeniu, urzędnik konsularny jest upoważniony, w charakterze przedstawiciela właściciela statku, do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć w tym samym celu właściciel, gdyby był obecny.

4. Urzędnik konsularny może również podjąć środki przewidziane w ustępie 3 w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego ze statku lub z ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu, w pobliżu brzegu albo na statku, który osiadł na mieliźnie lub zatonął. Właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urząd konsularny o istnieniu takiego przedmiotu.

5. Urzędnik konsularny ma prawo uczestniczenia w postępowaniu wszczętym w celu ustalenia przyczyn awarii statku, osadzenia na mieliźnie lub jego zatonięcia, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

6. Na prośbę urzędnika konsularnego właściwe organy Państwa przyjmującego udzielą mu niezbędnej pomocy w podejmowaniu przez niego środków potrzebnych w związku z awarią statku.

7. Opłaty celne lub innego tego rodzaju opłaty nie będą na terytorium Państwa przyjmującego nakładane na statek, który uległ awarii, jego wyposażenie, ładunek lub zapasy, pod warunkiem że nie będą one udostępnione do użytku lub spożyte w tym Państwie.

Art. 51.
Jeżeli członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku bądź na lądzie, kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie właściwi do sporządzenia spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia, pozostawionych przez zmarłego lub zaginionego, i do dokonania innych czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jeżeli jednak zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jedna kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które są właściwe do dokonywania wszelkich czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i w razie potrzeby - do likwidacji spadku. Organy te poinformują o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.

Art. 52.
Postanowienia artykułów 44-51 stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym, jeśli międzynarodowe umowy lotnicze, których obydwa Państwa są stronami, nie stanowią inaczej.

Art. 53.
Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego lub którym Państwo to nie sprzeciwia się, lub które są przewidziane w umowach międzynarodowych obowiązujących między obydwoma Państwami.

Art. 54.
Po odpowiednim notyfikowaniu Państwu przyjmującemu i w braku jego sprzeciwu urząd konsularny Państwa wysyłającego może wykonywać funkcje konsularne w Państwie przyjmującym na rzecz państwa trzeciego.

Art. 55.
Państwo wysyłające może, po notyfikowaniu Państwu przyjmującemu, powierzyć swemu urzędowi konsularnemu, ustanowionemu w tym Państwie, wykonywanie funkcji konsularnych w państwie trzecim.

Część V
Postanowienia końcowe

Art. 56.
Spory między obydwoma Państwami dotyczące stosowania lub interpretacji niniejszej konwencji będą regulowane w drodze dyplomatycznej.

Art. 57.
1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie sześćdziesiątego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Niniejsza konwencja jest zawarta na czas nieograniczony.

3. Każda Umawiająca się Strona może ją wypowiedzieć, a wypowiedzenie to nabierze mocy po upływie sześciu miesięcy od daty otrzymania notyfikacji przez drugie Państwo.

Sporządzono w Tunisie dnia 6 marca 1985 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i arabskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Z upoważnienia

Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

E. Kucza

Z upoważnienia

Prezydenta Republiki Tunezyjskiej

M. Mestiri

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją, Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 9 maja 1986 r.

L. S.

Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski

Minister Spraw Zagranicznych: M. Orzechowski
zmiany:
2001-12-01 Dz.U.2001.131.1476 ż 1
2002-11-17 Dz.U.2002.130.1112 wynik. z art. 231


ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJIz dnia 10 września 1986 r.
w sprawie personelu lotniczego.

Na podstawie art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1 i 2 i art. 63 ustawy z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 32, poz. 153 i z 1984 r. Nr 53, poz. 272) zarządza się, co następuje:


Rozdział 1
Przepisy ogólne.

ż 1. Ustala się następujące specjalności członków personelu lotniczego:

1) personel latający:

a) pilot samolotowy turystyczny,

b) pilot samolotowy zawodowy II klasy,

c) pilot samolotowy zawodowy I klasy,

d) pilot samolotowy liniowy,

e) pilot szybowcowy,

f) pilot balonu wolnego,

g) pilot śmigłowcowy turystyczny,

h) pilot śmigłowcowy zawodowy,

i) pilot śmigłowcowy liniowy,

j) nawigator,

k) mechanik pokładowy,

l) radiooperator pokładowy,

ł) skoczek spadochronowy zawodowy;

2) inny personel lotniczy:

a) mechanik lotniczy obsługi,

b) mechanik lotniczy napraw,

c) kontroler ruchu lotniczego,

d) dyspozytor lotniczy.

ż 2. 1. Dla każdej specjalności członków personelu lotniczego wydaje się odrębną licencję.

2. Licencje wydaje Inspektorat Personelu Lotniczego.

ż 3. 1. W licencji wymienia się czynności lotnicze, do których wykonywania ona uprawnia.

2. W licencji pilota mogą być wpisane następujące dodatkowe uprawnienia:

1) do wykonywania lotów kontrolowanych VFR,

2) do wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR),

3) do wykonywania czynności instruktora II klasy i I klasy,

4) do wykonywania czynności pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy i I klasy,

5) do wykonywania czynności radiotelefonisty pokładowego,

6) do wykonywania lotów "agro",

7) do wykonywania lotów na samolotach (śmigłowcach) wielosilnikowych.

ż 4. Na wniosek przedsiębiorstwa (zakładu) produkującego lub naprawiającego sprzęt lotniczy Inspektorat Personelu Lotniczego może zezwolić na wykonywanie w tym przedsiębiorstwie (zakładzie) czynności lotniczych przewidzianych w licencji mechanika lotniczego napraw przez pracowników nie mających takich licencji, jeżeli w przedsiębiorstwie (zakładzie) działa odpowiednio zorganizowana i wyposażona w urządzenia kontrola techniczna.

ż 5. 1. Członkowie personelu lotniczego powinni odpowiadać wymaganiom określonym dla wydania licencji i przyznania dodatkowych uprawnień, dotyczącym:

1) wieku,

2) sprawności fizycznej i psychicznej,

3) wykształcenia ogólnego,

4) kwalifikacji moralnych,

5) wiadomości lotniczych,

6) praktyki lotniczej,

7) umiejętności lotniczych.

2. Wymagania, o których mowa w ust. 1, określa załącznik do rozporządzenia.

3. Wymagania dotyczące sprawności fizycznej i psychicznej, zasady kierowania na badania lotniczo-lekarskie oraz ustalania sprawności określają odrębne przepisy.

Rozdział 2
Szkolenie osób ubiegających się o uzyskanie licencji lub dodatkowych uprawnień oraz szkolenie członków personelu lotniczego.

ż 6. 1. Szkolenie lotnicze osób ubiegających się o uzyskanie licencji lub dodatkowych uprawnień, zwanych dalej "kandydatami", oraz szkolenie członków personelu lotniczego może prowadzić państwowa lotnicza jednostka organizacyjna lub lotnicza organizacja społeczna, która ma środki niezbędne do prawidłowego prowadzenia takiego szkolenia i uzyskała zgodę Inspektoratu Personelu Lotniczego na prowadzenie takiego szkolenia.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy państwowych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Komunikacji lub nadzorowanych przez niego oraz organizacji społecznych, których statuty przewidują szkolenie lotnicze.

3. Zgoda na prowadzenie szkolenia lotniczego może być cofnięta lub ograniczona przez Inspektorat Personelu Lotniczego w razie:

1) stwierdzenia, że środki niezbędne do prowadzenia uległy pogorszeniu w stopniu uniemożliwiającym prawidłowe szkolenie,

2) nieprzestrzegania programów szkolenia lotniczego lub instrukcji wykonywania lotów.

4. Inspektorat Personelu Lotniczego określa warunki, którym powinny odpowiadać osoby szkolące kandydatów i członków personelu lotniczego.

ż 7. 1. Szkolenie lotnicze obejmuje szkolenie teoretyczne oraz szkolenie praktyczne na ziemi i w powietrzu.

2. Szkolenie lotnicze powinno być prowadzone zgodnie z programami szkolenia lotniczego i instrukcjami, które powinny uwzględniać aktualne przepisy lotnicze i stan wiedzy lotniczej.

3. Programy szkolenia lotniczego w zakresie kwalifikacji wymaganych do uzyskania licencji lub dodatkowych uprawnień zatwierdza Inspektorat Personelu Lotniczego.

4. Na żądanie Inspektoratu Personelu Lotniczego jednostka organizacyjna prowadząca szkolenie lotnicze obowiązana jest przedstawić mu do zatwierdzenia również inne programy szkolenia lotniczego.

ż 8. 1. Osoba szkolona praktycznie w czynnościach lotniczych może wykonywać tylko czynności przewidziane w programie szkolenia lotniczego i tylko pod nadzorem osoby mającej odpowiednią licencję z dodatkowym uprawnieniem instruktora, a ponadto z innym odpowiednim uprawnieniem, jeżeli szkolenie prowadzone jest w celu uzyskania takiego uprawnienia.

2. Osoba niepełnoletnia może być dopuszczona do praktycznego lotniczego szkolenia w powietrzu wyłącznie za zgodą jej ustawowego przedstawiciela.

3. Cudzoziemiec może być dopuszczony do lotniczego szkolenia się w Polsce w celu uzyskania licencji lub dodatkowych uprawnień za zgodą Inspektoratu Personelu Lotniczego.

Rozdział 3
Badania lotniczo-lekarskie.

ż 9. Badania lotniczo-lekarskie przeprowadzają następujące komisje lotniczo-lekarskie:

1) cywilne komisje lotniczo-lekarskie powoływane przez Ministra Komunikacji,

2) wojskowe komisje lotniczo-lekarskie.

ż 10. 1. Komisje lotniczo-lekarskie przeprowadzają badania wstępne, okresowe i okolicznościowe.

2. Badaniom wstępnym podlegają osoby ubiegające się o dopuszczenie do praktycznego lotniczego szkolenia w powietrzu oraz o wydanie licencji kontrolera ruchu lotniczego.

3. Badaniom okresowym podlegają uczniowie-piloci, członkowie personelu lotniczego oraz - z zastrzeżeniem ust. 5 - osoby ubiegające się o wydanie lub przedłużenie okresu ważności licencji.

4. Badaniom okolicznościowym podlegają uczniowie-piloci i członkowie personelu lotniczego:

1) po wypadku lub wydarzeniu lotniczym określonym odrębnymi przepisami na wniosek komisji badającej taki wypadek lub wydarzenie,

2) po przebytej chorobie lub wypadku innym niż wypadek lotniczy, powodującym co najmniej 20 dni niezdolności do pracy,

3) na żądanie Inspektoratu Personelu Lotniczego lub jednostki organizacyjnej, w której osoba podlegająca badaniu jest zatrudniona, albo organizacji, której jest członkiem.

5. Badaniom lotniczo-lekarskim nie podlegają dyspozytorzy lotniczy oraz mechanicy lotniczy obsługi i mechanicy lotniczy napraw.

6. O wyniku badania lotniczo-lekarskiego osoby mającej licencję wydaną przez państwo obce Inspektorat Personelu Lotniczego zawiadamia organ państwa, który wydał licencję.

ż 11. 1. Badania okresowe przeprowadza się nie rzadziej niż:

1) co 24 miesiące - w stosunku do pilotów: samolotowego turystycznego, szybowcowego, śmigłowcowego turystycznego i balonu wolnego, kontrolera ruchu lotniczego, mechanika pokładowego z ograniczeniem do wykonywania czynności na statkach powietrznych, których masa maksymalna nie przekracza 5700 kg,

2) co 12 miesięcy - w stosunku do ucznia-pilota, do pilota samolotowego zawodowego II klasy i śmigłowcowego zawodowego, pilota samolotowego zawodowego I klasy, samolotowego liniowego i śmigłowcowego liniowego oraz do nawigatora, mechanika pokładowego, radiooperatora pokładowego, skoczka spadochronowego zawodowego oraz do osoby mającej uprawnienia pilota doświadczalnego,

3) co 6 miesięcy - w stosunku do pilotów: samolotowego zawodowego I klasy, samolotowego liniowego i śmigłowcowego liniowego po ukończeniu 40 lat życia.

2. Jeżeli członek personelu lotniczego specjalności określonej w ust. 1 pkt 1 ukończył 40 lat życia, okres między badaniami nie może być dłuższy niż 12 miesięcy. Przepis ten nie dotyczy kontrolera ruchu lotniczego oraz mechanika pokładowego z ograniczeniem do wykonywania czynności na statkach powietrznych o masie maksymalnej do 5700 kg.

3. W razie przebywania członka personelu lotniczego specjalności określonej w ust. 1 pkt 2 i 3 za granicą przez czas dłuższy niż okres między badaniami, Inspektorat Personelu Lotniczego może:

1) uznać za ważne orzeczenie o sprawności fizycznej i psychicznej tego członka personelu lotniczego, wydane przez właściwy organ obcego państwa, jeżeli wymagania dotyczące tej sprawności, zastosowane przy wydaniu orzeczenia, nie są mniejsze od wymagań określonych przepisami polskimi, albo

2) przedłużyć okres między badaniami:

a) o 6 miesięcy - w odniesieniu do członka personelu lotniczego wykonującego czynności lotnicze bez wynagrodzenia lub na statkach powietrznych nie używanych odpłatnie,

b) dwukrotnie kolejno o 3 miesiące - w odniesieniu do członka personelu lotniczego wykonującego czynności lotnicze za wynagrodzeniem lub na statkach powietrznych używanych odpłatnie.

4. W przypadkach określonych w ust. 3 pkt 2 lit. b) okres między badaniami może by przedłużony na podstawie odpowiedniego orzeczenia wydanego przez lekarza uprawnionego w danym państwie do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich członków personelu lotniczego lub przez lekarza polskiego mającego specjalizację w zakresie medycyny lotniczej.

ż 12. 1. Na podstawie wyników badania lotniczo-lekarskiego wydaje się osobie badanej orzeczenie o sprawności fizycznej i psychicznej.

2. Od orzeczenia komisji lotniczo-lekarskiej przysługuje prawo wniesienia odwołania do Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia.

3. Orzeczenie Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej jest ostateczne.

Rozdział 4
Sprawdzanie wiadomości i umiejętności lotniczych przed wydaniem licencji i przyznaniem dodatkowych uprawnień.

ż 13. 1. Wiadomości i umiejętności lotnicze kandydatów podlegają sprawdzeniu w drodze egzaminu teoretycznego i praktycznego.

2. Kandydat może być dopuszczony do egzaminu, jeżeli odpowiada wymaganiom dotyczącym wieku, sprawności fizycznej i psychicznej, wykształcenia, kwalifikacji moralnych oraz praktyki, określonym dla licencji lub dodatkowego uprawnienia, o które się ubiega.

3. O dopuszczeniu kandydata do egzaminu i o terminie egzaminu decyduje Inspektorat Personelu Lotniczego; organ ten może dopuścić do egzaminu teoretycznego kandydata, który nie odpowiada w pełni wymaganiom dotyczącym praktyki.

ż 14. 1. Egzaminy przeprowadza Państwowa Lotnicza Komisja Egzaminacyjna, zwana dalej "PLKE".

2. Skład komisji, regulamin jej pracy oraz sposób dokonywania ocen wyników egzaminów, jak również wynagradzanie przewodniczącego i członków komisji za przeprowadzanie egzaminów oraz wynagradzanie sekretarza komisji określają odrębne przepisy.

ż 15. Do egzaminu praktycznego może być dopuszczony tylko ten kandydat, który zdał egzamin teoretyczny. Jeżeli kandydat nie przystąpił do egzaminu praktycznego w ciągu 12 miesięcy od dnia złożenia egzaminu teoretycznego, dopuszczenie do egzaminu praktycznego może być uzależnione przez Inspektorat Personelu Lotniczego od ponownego złożenia egzaminu teoretycznego ze wszystkich lub niektórych wiadomości lotniczych.

ż 16. Inspektorat Personelu Lotniczego może na prośbę kandydata zwolnić go od składania egzaminu ze wszystkich lub niektórych przedmiotów, jeżeli kandydat:

1) przedstawi dowód, że jest specjalistą w danym przedmiocie i posiada odpowiednie wyższe lub średnie wykształcenie w tym kierunku,

2) posiada polską licencję, do której uzyskania wymagania dotyczące tych przedmiotów są takie same lub wyższe.

ż 17. 1. Kandydata, który nabył kwalifikacje lotnicze w polskim lotnictwie wojskowym, Inspektorat Personelu Lotniczego może zwolnić od składania egzaminu z niektórych przedmiotów, jeżeli:

1) kwalifikacje te zostały stwierdzone odpowiednim dokumentem wydanym przez właściwy organ wojskowy, a nie są mniejsze od kwalifikacji wymaganych przez niniejsze rozporządzenie,

2) przerwa w wykonywaniu przez kandydata czynności lotniczych nie przekracza 12 miesięcy.

2. Żołnierz w czynnej służbie wojskowej może ubiegać się o wydanie licencji lub przyznanie dodatkowych uprawnień za zgodą właściwego dowódcy rodzaju sił zbrojnych.

3. Przepis ust. 1 stosuje się do kandydatów, którzy nabyli kwalifikacje lotnicze za granicą, z tym że kwalifikacje te stwierdza właściwy organ obcego państwa.

Rozdział 5
Sprawdzenie wiadomości i umiejętności lotniczych w okresie ważności licencji.

ż 18. Członek personelu lotniczego powinien posiadać w okresie ważności licencji wiadomości i umiejętności lotnicze nie mniejsze niż wymagane do uzyskania licencji i dodatkowych uprawnień.

ż 19. 1. Jednostka organizacyjna, w której członek personelu lotniczego wykonuje określone w licencji czynności lotnicze, jest obowiązana zapewnić mu przez szkolenie lotnicze utrzymanie w okresie ważności licencji wymaganych wiadomości i umiejętności lotniczych.

2. Sprawdzania wiadomości i umiejętności lotniczych członków personelu lotniczego dokonuje komisja (ż 14 ust. 1) lub - w przypadkach określonych w instrukcjach i programach szkolenia lotniczego - organ państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym albo z jego upoważnienia jednostka organizacyjna prowadząca szkolenie.

3. Zakres wiadomości i umiejętności lotniczych podlegających sprawdzeniu oraz zasady sprawdzania ustalają instrukcje i programy szkolenia lotniczego.

ż 20. Jednostka organizacyjna, o której mowa w ż 19 ust. 1, obowiązana jest nie dopuścić do wykonywania czynności lotniczych przewidzianych w licencji członka personelu lotniczego, który nie zdał egzaminu sprawdzającego.

Rozdział 6
Licencje i inne dokumenty członka personelu lotniczego.

ż 21. 1. Licencja może być wydana lub okres jej ważności przedłużony, jeżeli kandydat na członka personelu lotniczego lub członek personelu lotniczego odpowiada wymaganiom określonym w rozporządzeniu.

2. W przypadku gdy licencja pilota samolotowego turystycznego lub śmigłowcowego turystycznego albo pilota szybowcowego przedłużana jest na okres 12 miesięcy (zgodnie z ż 11 ust. 2), liczbę godzin lotu niezbędną do przedłużenia ważności tej licencji zmniejsza się o 50%.

ż 22. 1. Członek personelu latającego, który nie spełnia ustalonych wymagań do przedłużenia okresu ważności jego licencji, może być dopuszczony do wykonywania lotów zgodnie z zasadami wykonywania lotów przez ucznia-pilota tylko w zakresie koniecznym do uzyskania kwalifikacji dla przedłużenia okresu ważności licencji, albo powinien zdać egzamin przed PLKE z zakresu wiadomości i umiejętności określonych dla licencji, o której przedłużenie ważności się ubiega.

2. Członek personelu lotniczego, którego licencja nie została przedstawiona w celu przedłużenia jej ważności w ciągu 12 miesięcy od daty wygaśnięcia, może ubiegać się o jej przedłużenie pod warunkiem ponownego złożenia egzaminu przed PLKE z wiadomości i umiejętności ustalonych przez Inspektorat Personelu Lotniczego.

ż 23. 1. Okres ważności licencji nie może przekraczać okresu ważności badań lotniczo-lekarskich.

2. Okres ważności licencji dyspozytora lotniczego, mechanika lotniczego obsługi i mechanika lotniczego napraw nie może przekraczać 24 miesięcy.

ż 24. 1. Członek personelu lotniczego powinien w czasie wykonywania czynności lotniczych mieć przy sobie:

1) odpowiednią ważną licencję,

2) dokumenty stwierdzające przebieg jego szkolenia lotniczego i praktyki lotniczej.

2. Dokumenty określone w ust. 1 pkt 2 wydaje członkowi personelu lotniczego eksploatujący statki powietrzne; wzory tych dokumentów podlegają zatwierdzeniu przez Inspektorat Personelu Lotniczego.

3. Eksploatujący statki powietrzne obowiązany jest prowadzić dokumentację, na podstawie której dokonuje wpisów do dokumentów określonych w ust. 1 pkt 2.

4. Członek personelu lotniczego obowiązany jest na żądanie organu państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym lub zwierzchnika okazywać im posiadaną licencję i dokumenty określone w ust. 1 pkt 2.

5. W razi utraty albo zniszczenia licencji lub dokumentów określonych w ust. 1 pkt 2, członek personelu lotniczego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym pisemnie Inspektorat Personelu Lotniczego oraz eksploatującego statki powietrzne.

ż 25. 1. Licencja członka personelu lotniczego może być przez Inspektorat Personelu Lotniczego cofnięta lub niektóre uprawnienia mogą by odebrane, zawieszone lub ograniczone w razie stwierdzenia:

1) utraty przez członka personelu lotniczego kwalifikacji do wykonywania czynności lotniczych lub kwalifikacji moralnych,

2) naruszenia przez członka personelu lotniczego przepisów lotniczych,

3) że wykonywanie przez członka personelu lotniczego czynności, do których wykonywania uprawnia go licencja, może zagrażać bezpieczeństwu ruchu lotniczego.

2. W razie prawomocnego skazania członka personelu lotniczego za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w ruchu powietrznym przewidziane w Kodeksie karnym lub Prawie lotniczym, licencja ulega cofnięciu.

3. W przypadkach określonych w ust. 1 organ państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym i zwierzchnik członka personelu lotniczego obwiązani są:

1) nie dopuścić członka personelu lotniczego do wykonywania czynności lotniczych,

2) odebrać członkowi personelu lotniczego licencję i przesłać ją niezwłocznie do Inspektoratu Personelu Lotniczego.

4. W decyzji o zawieszeniu lub ograniczeniu uprawnień należy ustalić okres zawieszenia lub ograniczenia.

5. Decyzja o zawieszeniu lub ograniczeniu uprawnień powinna zawierać warunki odzyskania tych uprawnień.

Rozdział 7
Państwowy rejestr personelu lotniczego.

ż 26. Do państwowego rejestru personelu lotniczego, zwanego dalej "rejestrem", wpisuje się każdego członka personelu lotniczego w dniu wydania mu licencji.

ż 27. 1. Do rejestru wpisuje się:

1) imię i nazwisko członka personelu lotniczego,

2) nazwę i numer licencji oraz datę jej wydania,

3) czynności lotnicze określone w licencji,

4) datę skreślenia członka personelu z rejestru.

2. Skreślanie członka personelu lotniczego z rejestru następuje:

1) w razie śmierci,

2) w razie cofnięcia licencji,

3) w razie nieprzedstawienia licencji Inspektoratowi Personelu Lotniczego w celu przedłużenia jej ważności w ciągu 36 miesięcy od daty wygaśnięcia jej ważności.

Rozdział 8
Uznawanie i potwierdzanie licencji wydanych przez państwo obce.

ż 28. Licencje osób wykonujących loty na obcych statkach powietrznych na podstawie umów międzynarodowych, których Polska jest stroną, lub na podstawie zezwoleń udzielonych przez organ ruchu lotniczego albo zgłoszeń potwierdzonych przez ten organ uznaje się za ważne w Polsce, jeżeli zostały wydane lub potwierdzone przez właściwy organ państwa będącego stroną umowy albo państwa przynależności osoby fizycznej lub prawnej, której udzielono zezwolenia na lot lub której potwierdzono zgłoszenie lotu.

ż 29. 1. Osoba posiadająca licencję wydaną lub potwierdzoną przez właściwy organ obcego państwa może być dopuszczona do wykonywania lotów na pokładzie polskiego statku powietrznego, jeżeli licencja ta została uznana za ważną na równi z licencją polską i potwierdzona przez Inspektorat Personelu Lotniczego.

2. Osoba posiadająca licencję wydaną lub potwierdzoną przez właściwy organ obcego państwa może być dopuszczona do wykonywania czynności na polskim statku, jeżeli licencja ta została uznana za ważną na równi z licencją polską i potwierdzona przez Inspektorat Personelu Lotniczego.

3. Uznanie i potwierdzenie licencji wydanej lub potwierdzonej przez właściwy organ obcego państwa następuje, jeżeli przy wydaniu lub potwierdzeniu tych dokumentów zachowane zostały przez ten organ:

1) przepisy międzynarodowe lub

2) przepisy danego państwa obcego, zawierające wymagania nie mniejsze od wymagań ustalonych przez przepisy polskie.

4. W uzasadnionych przypadkach Inspektorat Personelu Lotniczego, mimo niespełnienia warunków określonych w ust. 3, może uznać i potwierdzić licencję wydaną lub potwierdzoną przez właściwy organ obcego państwa; uznanie i potwierdzenie licencji może być uzależnione przez Inspektorat Personelu Lotniczego od spełnienia dodatkowych warunków i zawierać ograniczenia.

5. Potwierdzenie licencji wydanej lub potwierdzonej przez właściwy organ obcego państwa odbywa się przez wydanie odpowiedniego zaświadczenia ważnego łącznie z licencją, której dotyczy, i mającego tę samą ważność co licencja polska. Okres ważności tego zaświadczenia nie może przekraczać okresu ważności licencji.

ż 30. W uzasadnionym przypadku Inspektorat Personelu Lotniczego może poddać sprawdzeniu kwalifikacje członka obcego personelu lotniczego wykonującego czynności lotnicze w Polsce.

Rozdział 9
Prawa i obowiązki dowódcy statku powietrznego i innych członków personelu lotniczego.

ż 31. 1. Eksploatujący statki powietrzne powinien wyznaczyć na każdy lot jako dowódcę statku powietrznego pilota, który ma:

1) odpowiednią ważną licencję,

2) uprawnienie do pełnienia funkcji dowódcy statku powietrznego.

2. Na dowódcę statku powietrznego, na którym przeprowadza się szkolenie lotnicze lub sprawdza umiejętności lotnicze, może być wyznaczony pilot, który odpowiada warunkom określonym w ust. 1, a ponadto ma wpisane do licencji odpowiednie dodatkowe uprawnienia instruktora.

3. Uczeń-pilot może być wyznaczony na dowódcę statku powietrznego w przypadkach przewidzianych w programie szkolenia lotniczego.

4. Jeżeli na pokładzie statku powietrznego ma się znajdować rezerwowa załoga lotnicza statku, należy wyznaczyć również rezerwowego dowódcę statku powietrznego.

ż 32. Dowódca statku powietrznego wykonuje swoje funkcje od chwili rozpoczęcia przygotowania lotu do chwili przekazania - po zakończeniu lotu - statku powietrznego, dokumentów statku oraz innych dokumentów związanych z wykonaniem lotu właściwym organom służby ruchu lotniczego i eksploatującemu statki powietrzne.

ż 33. 1. Dowódca statku powietrznego obowiązany jest dopilnować, aby członkowie załogi lotniczej statku powietrznego, którego jest dowódcą, wykonywali czynności lotnicze zgodnie z przepisami lotniczymi.

2. Jeżeli sytuacja zagrażająca bezpieczeństwu statku powietrznego albo osobom lub mieniu znajdującym się na nim lub poza nim powoduje konieczność podjęcia przez któregokolwiek z członków załogi lotniczej statku czynności naruszających przepisy lotnicze, dowódca statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o podjęciu takich czynności właściwy organ państwa, którego przepisy uległy naruszeniu. Jeżeli przepisy danego państwa tego wymagają, dowódca statku powietrznego powinien złożyć organowi, który otrzymał zawiadomienie, również sprawozdanie o zdarzeniu, które spowodowało naruszenie przepisów; sprawozdanie powinno być złożone niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 10 dni od dnia, w którym statek powietrzny wylądował.

3. Jeżeli w czasie lotu nastąpiło uszkodzenie statku powietrznego zagrażające bezpieczeństwu lotu, dowódca statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym przy użyciu jak najszybszego środka łączności właściwy organ służby ruchu lotniczego.

4. W razie przymusowego lądowania statku powietrznego dowódca statku powietrznego obowiązany jest zawiadomić o tym niezwłocznie właściwy organ państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym i eksploatującego statek powietrzny.

5. Dowódca statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie po zakończeniu lotu wpisać w odpowiednich dokumentach statku wszystkie znane mu i przypuszczalne usterki statku.

6. Dowódca statku powietrznego obowiązany jest zapewnić bieżące prowadzenie i należyty stan dziennika podróży statku powietrznego; w międzynarodowym ruchu lotniczym należy w dzienniku podróży statku powietrznego prowadzić zapiski sanitarne (np. o przypadkach zachorowań na pokładzie statku powietrznego).

7. Dowódca statku powietrznego obowiązany jest zgłosić pogotowiu lotniczo-lekarskiemu lotniska, na którym statek powietrzny wyląduje, lub najbliższej placówce służby zdrowia, przy użyciu jak najszybszego środka łączności, każdy przypadek zachorowania na pokładzie statku powietrznego; w zgłoszeniu należy podać informacje dotyczące objawów choroby i stanu chorego.

8. Dowódca statku powietrznego i inni członkowie personelu lotniczego powinni posiadać umiejętności użycia sprzętu stosowanego w niebezpiecznych sytuacjach i ratownictwie statków powietrznych oraz udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w związku z ruchem tych statków.

ż 34. 1. Jeżeli dowódca statku powietrznego nie może podczas lotu wykonywać swych funkcji osobiście, powinien je przekazać:

1) rezerwowemu dowódcy statku powietrznego, jeżeli na pokładzie statku powietrznego znajduje się rezerwowa załoga lotnicza,

2) innemu pilotowi wchodzącemu w skład załogi lotniczej:

a) który spełnia warunki ustalone w ż 31, a w razie brak u takiego pilota

b) temu, który ma największą liczbę godzin wylatanych na danym typie statku powietrznego w charakterze pilota.

2. Jeżeli dowódca statku powietrznego nie jest w stanie przekazać swych funkcji (np. z powodu nagłej choroby), przechodzą one na członków załogi lotniczej statku powietrznego w kolejności określonej w ust. 1.

3. Jeżeli lot statku powietrznego został przerwany z powodu wypadku lotniczego lub innej przyczyny, dowódca statku pełni swe funkcje nadal, chyba że eksploatujący statek powietrzny zwolni go od obowiązku wykonywania jego funkcji. Jeżeli zostało wszczęte postępowanie w celu zbadania przyczyn przerwania lotu, eksploatujący statki powietrzne obowiązany jest uzyskać zgodę przewodniczącego komisji prowadzącej postępowanie na zwolnienie dowódcy statku powietrznego od obowiązku wykonywania jego funkcji.

4. Jeżeli wskutek wypadku lotniczego dowódca statku powietrznego nie może wykonywać swych funkcji na ziemi, jego czynności przechodzą na innego pilota w kolejności określonej w ust. 1 lub - zależnie od sytuacji po wypadku - kolejno na drugiego pilota, nawigatora, mechanika pokładowego, radiooperatora pokładowego.

ż 35. 1. Zabrania się członkowi personelu lotniczego wykonywania czynności lotniczych przewidzianych w posiadanej przez niego licencji:

1) w stanie nietrzeźwości lub w stanie wskazującym na użycie alkoholu lub podobnie działającego środka,

2) w stanie, w którym odczuwa jakąkolwiek dolegliwość fizyczną lub psychiczną mogącą spowodować niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie tych czynności.

2. Członek personelu lotniczego obowiązany jest wstrzymać się od wykonywania czynności przewidzianych w posiadanej przez niego licencji w czasie całego okresu, w którym odczuwa jakąkolwiek dolegliwość fizyczną lub psychiczną mogącą zmniejszyć bezpieczeństwo wykonywania tych czynności.

3. Organ państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym oraz zwierzchnik członka personelu lotniczego są obowiązani nie dopuścić posiadacza licencji do wykonywania przewidzianych w niej czynności, jeżeli w czasie ich wykonywania mogłaby powstać u niego dolegliwość fizyczna lub psychiczna mogąca spowodować niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia lub innych osób albo dla mienia.

4. Organ państwowego nadzoru lotniczego nad lotnictwem cywilnym oraz zwierzchnik członka personelu lotniczego w razie stwierdzenia okoliczności określonej w ust. 1 obowiązani są postąpić zgodnie z ż 25 ust. 3, a ponadto w razie okoliczności określonej w ust. 1 pkt 1 skierować członka personelu lotniczego na odpowiednie badania lekarskie.

Rozdział 10
Przepisy końcowe.

ż 36. Traci moc rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 8 października 1976 r. w sprawie personelu lotniczego (Dz. U. Nr 35, poz. 211).

ż 37. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Rozdział 1
OKREŚLENIA I PRZEPISY OGÓLNE

1.1. Określenia

- czas lotu w lotnictwie komunikacyjnym i gospodarczym oznacza czas liczony od chwili, gdy statek powietrzny rozpoczyna poruszanie się za pomocą własnej mocy w celu dokonania startu, aż do chwili, gdy zatrzyma się po zakończeniu lotu,

- czas lotu w lotnictwie pozakomunikacyjnym i pozagospodarczym oznacza czas liczony od chwili, gdy statek powietrzny rozpoczyna rozbieg w celi dokonania startu, aż do chwili zakończenia dobieg po wylądowaniu,

- czas lotu na szybowcu oznacza całkowity czas lotu na szybowcu holowanym lub nie, liczony od chwili, gdy szybowiec zaczyna poruszać się w celu startu, aż do momentu zatrzymania się po zakończeniu lotu,

- czas wykonywania czynności lotniczych według wskazań przyrządów oznacza czas lotu w powietrzu według wskazań przyrządów i czas ćwiczeń na ziemi według przyrządów,

- czas lotu w powietrzu według wskazań przyrządów oznacza czas, w którym statek powietrzny pilotowany jest tylko na podstawie wskazań przyrządów bez orientowania się według punktów znajdujących się na zewnątrz statku powietrznego,

- czas ćwiczeń według wskazań przyrządów na ziemi oznacza czas, w ciągu którego pilot wykonuje na ziemi pozorowany lot według wskazań przyrządów, za pomocą specjalnych urządzeń,

- czas szkolenia na dwusterze oznacza czas lotu, w ciągu którego dana osoba jest szkolona w wykonywaniu lotów przez pilota instruktora znajdującego się na pokładzie statku powietrznego,

- członek załogi lotniczej oznacza członka personelu latającego pełniącego na pokładzie statku powietrznego podczas lotu czynności związane z prowadzeniem statku,

- dowódca statku powietrznego (I pilot) oznacza pilota wyznaczonego zgodnie z przepisami do pełnienia czynności dowódcy statku zgodnie z zadaniem,

- II pilot (drugi pilot) oznacza pilota wykonującego wszystkie inne czynności pilota niż czynności dowódcy statku powietrznego,

- lot agrotechniczny oznacza lot, w czasie którego dokonuje się zabiegów związanych z uprawą i ochroną roślin,

- lot holowany oznacza lot, w czasie którego szybowiec jest ciągnięty przez statek powietrzny,

- lot (skok spadochronowy) próbny kontrolny oznacza lot (skok spadochronowy) statku powietrznego, będącego w eksploatacji, w celu sprawdzenia prawidłowości działania układów, zespołów i wyposażenia, zabudowanych na statku powietrznym,

- lot (skok spadochronowy) próbny doświadczalny oznacza lot (skok spadochronowy):

a) w celu określenia własności lub osiągów sprzętu powietrznego w locie,

b) którego program wykracza poza określone warunki użytkowania, zawarte w instrukcji użytkowania w locie danego egzemplarza statku powietrznego,

c) którego celem jest realizacja programu badań statku powietrznego i jego wyposażenia,

- lot samodzielny oznacza lot, podczas którego uczeń-pilot sam znajduje się na statku powietrznym,

- lot IFR oznacza lot wykonywany zgodnie z przepisami dla lotów według wskazań przyrządów,

- lot VFR oznacza lot wykonywany zgodnie z przepisami dla lotów z widocznością,

- lot dzienny oznacza lot wykonywany w okresie między wschodem a zachodem słońca,

- lot nocny oznacza lot wykonywany w okresie między zachodem a wschodem słońca,

- lot szkolny oznacza lot wykonywany przez kandydatów na członków personelu lotniczego lub członków personelu lotniczego w celu nabycia kwalifikacji lotniczych,

- lot treningowy oznacza lot wykonywany przez członka personelu lotniczego w celu utrzymania kwalifikacji lotniczych,

- lotnictwo gospodarcze oznacza przedsiębiorstwa (instytucje) użytkujące statki powietrzne do specjalistycznych zadań na rzecz gospodarki narodowej,

- pilotowanie oznacza wykonywanie czynności przez pilota na statku powietrznym podczas lotu, związanych ze sterowaniem statkiem,

- praktykant oznacza osobę wykonującą czynności lotnicze na statku powietrznym w cel uzyskania odpowiednich uprawnień wpisywanych do licencji,

- masa maksymalna statku powietrznego oznacza masę maksymalną dopuszczalną do startu, określoną w instrukcji użytkowania statku powietrznego w locie,

- statek powietrzny niekonwencjonalny oznacza statek powietrzny o nietypowym układzie elementów konstrukcyjnych, nietypowym napędzie lub sposobie pilotażu lub inny statek uznany za niekonwencjonalny przez państwo rejestracji statku i posiadający odpowiedni wpis w dokumentacji statku,

- szkolenie lotnicze oznacza nabywanie kwalifikacji lotniczych przez kandydatów na członków personelu lotniczego lub członków personelu lotniczego zgodnie z programami i instrukcjami szkolenia lotniczego,

- uczeń-pilot oznacza osobę szkolącą się praktycznie w powietrzu w czynnościach pilota,

- uprawnienie oznacza wpis umieszczony w licencji, który upoważnia do wykonywania określonych czynności lotniczych w pełnym lub ograniczonym zakresie,

- zespół statku powietrznego oznacza urządzenie stanowiące część składową statku powietrznego wraz z instalacjami i wyposażeniem, spełniające określone zadania (np. płatowiec, zespół napędowy, przyrządy pokładowe).

1.2. Przepisy ogólne

1.2.1. Kandydat ubiegający się o wydanie licencji lub dodatkowych uprawnień powinien wnieść do Ministerstwa Komunikacji podanie o dopuszczenie go do egzaminu, sporządzone według wzoru określonego przez Inspektorat Personelu Lotniczego. Do podania należy dołączyć:

1) kopię lub odpis świadectwa szkolnego albo dyplomu ukończenia szkoły wyższej;

2) opinii instytucji, w której jest zatrudniony, organizacji społecznej, której jest członkiem, lub szkoły o kwalifikacjach moralnych kandydata,

3) orzeczenie komisji lotniczo-lekarskiej,

4) dowód stwierdzający odbycie odpowiedniej praktyki i szkolenia lotniczego,

5) dwie fotografie.

1.2.2. Jeżeli kandydat ubiega się o licencję pilota szybowcowego, balonu wolnego, pilota samolotowego turystycznego, pilota śmigłowcowego turystycznego, uprawnienie instruktora spadochronowego, to do podania powinien dołączyć dowód, że posiada co najmniej świadectwo ograniczone radiotelefonisty, wydane przez Państwową Inspekcję Radiową.

Kandydat ubiegający się o licencję pilota samolotowego zawodowego II lub I klasy, pilota samolotowego lub śmigłowcowego liniowego, pilota śmigłowcowego zawodowego uprawnienie do lotów według wskazań przyrządów, uprawnienie do lotów kontrolowanych VFR, powinien przedstawić dowód, że posiada świadectwo normalne radiotelefonisty wydane przez Państwową Inspekcję Radiową.

1.2.3. Kandydat posiadający jedną z licencji może być przez Inspektorat Personelu Lotniczego zwolniony z obowiązku złożenia niektórych dokumentów wymienionych w 1.2.1.

1.2.4. Wiadomości i umiejętności wymagane do wydania licencji i uprawnień do niej wpisywanych podlegają sprawdzeniu przez Państwową Lotniczą Komisję Egzaminacyjną w zakresie ustalonym w niniejszych przepisach oraz w instrukcjach i programach szkolenia lotniczego.

1.2.5. Dla osoby posiadającej odpowiednie wyższe wykształcenie i praktykę zawodową Inspektorat Personelu Lotniczego może ustalić okres i zakres wymaganej praktyki lotniczej zapewniającej odpowiedni poziom umiejętności lotniczych.

1.2.6. Posiadacz licencji pilota, nawigatora, radiooperatora pokładowego oraz posiadacz uprawnienia radiotelefonisty pokładowego może wykonywać czynności lotnicze, wynikające z tych licencji i z uprawnienia, poza granicami Polski, jeżeli wykaże w drodze egzaminu znajomość języka angielskiego i międzynarodowych procedur łączności w tym języku.

Znajomość język angielskiego i międzynarodowych procedur łączności potwierdza się zamieszczeniem w licencji wpisu "Radio międzynarodowe".

1.2.7. Znajomość języka rosyjskiego i frazeologii w języku rosyjskim uprawnia posiadacza licencji do wykonywania czynności lotniczych wynikających z licencji na terenie krajów Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Kwalifikacje powyższe potwierdza się w licencji wpisem "uprawniony do pełnienia czynności radiotelefonisty pokładowego w języku rosyjskim".

Rozdział 2 LICENCJE I UPRAWNIENIA PILOTÓW I SKOCZKÓW SPADOCHRONOWYCH ZAWODOWYCH

2.1. Uprawnienia pilotów

2.1.1. Uprawnienia pilotów do wykonywania ustalonych w niniejszych przepisach czynności lotniczych określa się w odniesieniu do:

a) kategorii statku powietrznego,

b) klasy statku powietrznego,

c) typu statku powietrznego.

2.1.1.1. Uprawnienie dotyczące kategorii określa się w licencji przez wymienienie w niej jednej z następujących kategorii statków powietrznych:

a) samoloty,

b) śmigłowce,

c) szybowce,

d) balony wolne,

e) spadochrony.

2.1.1.2. Uprawnienie dotyczące klasy określa się w licencji pilota samolotowego lub śmigłowcowego przez wymienienie w niej jednej z następujących klas:

1) samoloty:

a) jednosilnikowe lądowe,

b) wielosilnikowe lądowe,

c) jednosilnikowe wodne,

d) wielosilnikowe wodne:

2) śmigłowce:

a) jednosilnikowe,

b) wielosilnikowe,

c) wiatrakowce.

2.1.1.3. Uprawnienie dotyczące typu określa się w licencji pilota samolotowego lub śmigłowcowego przez wymienienie w niej jednego z następujących rodzajów uprawnień:

a) uprawnienia ogólnego dotyczącego wszystkich typów samolotów o masie maksymalnej nie przekraczającej 5700 kg,

b) uprawnienia oddzielnego dla każdego typu samolotu, którego masa maksymalna przekracza wielkość określoną pod lit. a),

c) uprawnienia oddzielnego dla każdego typu śmigłowca, niezależnie od jego masy maksymalnej,

d) uprawnienia oddzielnego dla każdego niekonwencjonalnego typu statku powietrznego, niezależnie od jego masy maksymalnej.

2.1.2. Uprawnienia dotyczące statku powietrznego.

2.1.2.1. Posiadacz licencji pilota może pełnić czynności pilota dowódcy statku powietrznego tylko wówczas, gdy posiada odpowiednie uprawnienia dotyczące statku powietrznego.

2.1.2.2. Posiadacz licencji pilota może pełnić czynności II pilota na statku powietrznym wymagającym obecności więcej niż jednego pilota na pokładzie tylko wówczas, gdy posiada odpowiednie uprawnienia dotyczące statku powietrznego.

2.1.2.3. Uprawnienie określone w 2.1.2.1 lub 2.1.2.2 jest wydawane przez wpisanie do licencji kategorii (2.1.1.1.) oraz, jeżeli to ma zastosowanie, klasy (2.1.1.2.) i typu (2.1.1.3.) statku powietrznego, z tym że uprawnienie dotyczące typu, wydane dla II pilota, dotyczy tylko czynności II pilota.

2.1.2.4. Uprawnienia dotyczące kategorii, klasy i typu powinny odnosić się do tego statku powietrznego, na którym posiadacz licencji ma pełnić czynności określone odpowiednio w 2.1.2.1. lub 2.1.2.2., z wyjątkiem czynność wymienionych w 2.16.3.2.

2.1.2.5. Uprawnienie posiadacza licencji dotyczące typu statku powietrznego, którego zgodnie z niniejszymi przepisami nie wpisuje do licencji Inspektorat Personelu Lotniczego, wpisuje do dokumentów szkolenia lotniczego i praktyki lotniczej eksploatujący statki powietrzne, pod warunkiem że:

a) pilot został przeszkolony na danym typie statku powietrznego zgodnie z programem szkolenia lotniczego,

b) wykazał eksploatującemu statki powietrzne, że ma wiadomości i umiejętności potrzebne do pełnienia czynności pilota dowódcy statku powietrznego lub II pilota na danym typie statku powietrznego.

2.1.3. Sprawdzanie umiejętności wymaganych do wydania uprawnień dotyczących statku powietrznego.

2.1.3.1. Jeżeli kandydat wykaże w czasie egzaminu, że posiada umiejętności do wydania licencji pilota, to do licencji wpisuje się uprawnienia dotyczące kategorii, klasy i typu statku powietrznego, który został użyty do egzaminu.

2.1.3.2. Jeżeli posiadacz licencji pilota ubiega się o inne uprawnienie niż uprawnienia dotyczące statku powietrznego określone w 2.1.3.1., powinien wykazać, że ma wiadomości i umiejętności właściwe dla jego licencji i funkcji na statku powietrznym tej kategorii, klasy i - jeżeli to jest wymagane (2.1.1.3.) - typu, którego ma dotyczyć uprawnienie.

2.1.4. Uprawnienie do lotów IFR.

Posiadacz licencji pilota innej niż licencja pilota samolotowego liniowego może pełnić czynność dowódcy statku powietrznego lub II pilota w czasie lotów IFR, jeżeli jest do tego upoważniony przez wpisanie do jego licencji uprawnienia do lotów IFR.

Uprawnienie to wydawane jest oddzielnie dla samolotów i śmigłowców.

2.1.5. Uprawnienie instruktora.

2.1.5.1. Posiadacz licencji pilota (skoczka spadochronowego zawodowego) może prowadzić szkolenie lotnicze innej osoby oraz sprawdzać umiejętności członka personelu lotniczego, jeżeli posiada co najmniej takie kwalifikacje jak te, do których uzyskania prowadzone jest szkolenie, lub te, które podlegają przez niego sprawdzeniu, oraz jeżeli jest do tego upoważniony przez wpisanie do jego licencji uprawnienia instruktora.

2.1.5.2. Pilot samolotowy i śmigłowcowy posiadający uprawnienia instruktora może wykonywać czynności określone w 2.1.5.1. tylko na tym typie statku powietrznego, na którym wykonał co najmniej jako dowódca 10 godzin lotu.

2.1.5.3. Uprawnienie do wykonywania na statkach powietrznych o masie maksymalnej większej niż 5700 kg czynności wynikających z uprawnienia instruktora określa się w licencji pilota przez wymienienie w niej typu statku powietrznego, na którym może on wykonywać czynności instruktora.

2.1.6. Uprawnienie do lotów kontrolowanych VFR.

Posiadacz licencji pilota samolotowego i śmigłowcowego turystycznego może wykonywać czynności dowódcy statku powietrznego w czasie lotu kontrolowanego VFR, jeżeli jest do tego upoważniony przez wpisanie do jego licencji uprawnienia do lotów kontrolowanych VFR.

2.1.7. Uprawnienie pilota doświadczalnego.

2.1.7.1. Posiadacz licencji pilota samolotowego, śmigłowcowego lub szybowcowego może pełnić czynności dowódcy statku powietrznego wykonującego lot próbny doświadczalny, jeżeli jest do tego upoważniony przez wpisanie do jego licencji uprawnienia pilota doświadczalnego.

2.1.7.2. Przepis 2.1.7.1. dotyczy odpowiednio skoczków spadochronowych zawodowych, jeżeli chodzi o wykonywanie skoków próbnych doświadczalnych ze spadochronem.

2.1.7.3. Posiadacz licencji pilota balonu wolnego może wykonywać loty próbne doświadczalne na balonie wolnym, jeżeli jest do tego upoważniony przez wpisanie w jego licencji uprawnienia instruktora balonu wolnego.

2.1.8. Ograniczenia uprawnień pilotów, którzy ukończyli 60 rok życia.

2.1.8.1. Posiadacz licencji pilota zawodowego, który ukończył 60 rok życia, ale nie przekroczył 65 roku życia, może pełnić czynności dowódcy statku powietrznego używanego do przewozu lotniczego pod warunkiem, że załoga tego statku powietrznego jest wieloosobowa i jest on jedynym pilotem w tej załodze, który ukończył 60 rok życia.

2.1.8.2. Posiadacz licencji pilota zawodowego, który ukończył 65 rok życia, nie może pełnić czynności pilota na statku powietrznym używanym do przewozu lotniczego.

2.2. Uczeń-pilot

2.2.1. Warunki dopuszczenia do praktycznego szkolenia w powietrzu. Kandydat ubiegający się o dopuszczenie go do praktycznego szkolenia w powietrzu powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla ucznia-pilota oraz następującym warunkom dotyczącym wieku i wiadomości:

2.2.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 16 lat życia bądź ukończonych 16 lat życia w roku, w którym rozpocznie szkolenie.

2.2.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien ukończyć szkolenie lotnicze przewidziane programem.

2.2.2. Uprawnienia ucznia-pilota. Uczeń-pilot może wykonywać loty na statkach powietrznych tylko za zgodą i pod nadzorem pilota instruktora (2.1.5).

Uczniowi-pilotowi nie wolno pilotować statków powietrznych wykonujących loty międzynarodowe.

2.3. Pilot samolotowy turystyczny

2.3.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota samolotowego turystycznego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.3.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 17 lat życia.

2.3.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończonych 8 klas szkoły podstawowej oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów VFR, włącznie z praktykami i procedurami kontroli ruchu lotniczego,

b) praktyczne zagadnienia dotyczące przelotów oraz lotów w rejonie lotniska, włączając w to:

- opracowywanie planów lotów przed lotem i w czasie lotu w warunkach atmosferycznych dla lotów z widocznością,

- posługiwanie się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM,

- podstawowe metody nawigacyjne,

- posługiwanie się mapami lotniczymi,

- korzystanie z informacji meteorologicznych,

- procedury nastawiania wysokościomierzy,

- procedury związane z określeniem pozycji w locie,

c) aerodynamikę i mechanikę lotu oraz ogólne zasady użytkowania samolotu

d) ma niezbędne dla posiadacza tej licencji wiadomości dotyczące:

- konstrukcji samolotu, jego wyposażenia i instalacji oraz

- zasad obsługi technicznej płatowca i zespołu napędowego,

- spadochronów,

- higieny lotniczej,

- historii lotnictwa,

e) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach, w tym zasady omijania groźnych zjawisk meteorologicznych.

2.3.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że wykonał co najmniej:

a) 50 godzin lotu, jednak:

- jeżeli chodzi o kandydata ubiegającego się o licencję pilota statku powietrznego niekonwencjonalnego, warunek ten może być zmieniony odpowiednio do umiejętności i praktyki koniecznej w każdym przypadku,

- jeżeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota śmigłowcowego lub szybowcowego, liczba godzin lotu może być odpowiednio zmieniona w zależności od posiadanych przez niego umiejętności i praktyki; powinien on jednak wykonać co najmniej 25 godzin lotu według programu szkolenia lotniczego dla tego rodzaju uczniów-pilotów,

b) 3 godziny lotu pozalotniskowego samodzielnie, w tym lot tam i z powrotem między dwoma lotniskami odległymi od siebie co najmniej o 100 km, połączony co najmniej z 2 lądowaniami w różnych punktach trasy; te 3 godziny lotu mogą się mieścić w 50 lub 25 godzinach lotu wymienionych pod lit. a).

2.3.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwe dla typu samolotu użytego do egzaminu:

a) podstawowe ewolucje pilotażu oraz ewolucje mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) lot nawigacyjny,

c) praktyki i procedury służb ruchu lotniczego.

2.3.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota samolotowego turystycznego uprawniony jest do pełnienia bez wynagrodzenia w lotach VFR czynności:

a) pilota dowódcy samolotu nie używanego za opłatą, na którego pokładzie oprócz załogi lotniczej znajdują się inne osoby; z uprawnienia tego może on korzystać w nocy, jeżeli w ciągu 6 miesięcy poprzedzających bezpośrednio nocny lot wykonał co najmniej 15 startów i 15 lądowań w nocy,

b) drugiego pilota na wszystkich samolotach, które nie są używane za opłatą.

2.3.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 15 godzin lotu, w tym nie mniej niż 5 godzin w ostatnich 12 miesiącach.

2.4. Pilot samolotowy zawodowy II klasy

2.4.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota samolotowego zawodowego II klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.4.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 18 lat życia.

2.4.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią ogólnokształcącą lub zawodową oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów, włącznie z praktykami i procedurami kontroli ruchu lotniczego,

b) nawigację lotniczą, praktyki stosowane w czasie przelotów, zasady posługiwania się mapami lotniczymi, przyrządami i pomocami nawigacyjnymi, procedury związane z podziałem wysokości, zasady nastawiania wysokościomierzy,

c) zasady ustalania planu lotu ATS i planów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu, posługiwania się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM,

d) procedury łączności związane z wykonywaniem lotu, frazeologię proceduralną, szczególnie dotyczącą określania pozycji, kody i skróty używane w lotnictwie, postępowanie w razie utraty łączności,

e) podstawy meteorologii, z uwzględnieniem analizy map pogody i komunikatów meteorologicznych,

f) aerodynamikę i mechanikę lotu, podstawowe zasady załadowywania samolotu i rozmieszczania obciążenia oraz jego wpływ na charakterystykę lotu, zasady obliczania danych eksploatacyjnych, a przede wszystkim parametrów startu,

g) instrukcję eksploatacji samolotu, zasady posługiwania się i sprawdzania jego systemów oraz wyposażenia pokładowego,

h) ogólne zasady obsługi technicznej płatowca i zespołu napędowego,

i) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach, w tym postępowanie w przypadkach niemożności kontynuowania lotu w warunkach meteorologicznych dla lotów z widocznością (VMC).

2.4.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że ukończył stacjonarny kurs w lotniczej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Komunikacji oraz wykonał 200 godzin lotu. W ciągu 200 godzin kandydat powinien wykonać co najmniej:

a) 150 godzin lotu - jako pilot dowódca samolotu,

b) 25 godzin lotu pozalotniskowego - jako pilot dowódca samolotu, w tym 1 lot na odległość co najmniej 600 km, obejmujący przynajmniej 2 lądowania w różnych punktach trasy,

c) 20 godzin lotu według wskazań przyrządów, z których nie więcej niż 5 godzin może być zastąpione ćwiczeniami według wskazań przyrządów na ziemi,

d) 10 godzin lotu nocnego jako pilot dowódca samolotu.

Jeżeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota śmigłowcowego zawodowego lub liniowego, to wymagana liczba 200 godzin lotu może być zmniejszona do 70 godzin lotu pod warunkiem, że kandydat odbył szkolenie lotnicze wg specjalnego programu dla tego rodzaju uczniów-pilotów.

2.4.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwe dla typu samolotu użytego do egzaminu:

a) podstawowe ewolucje pilotażu w dzień i w nocy oraz ewolucje mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) lot nawigacyjny w dzień i w nocy oraz według wskazań przyrządów,

c) praktyki i procedury służb ruchu lotniczego oraz prowadzenie łączności lotniczej.

2.4.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota samolotowego zawodowego II klasy upoważniony jest w lotach VFR do:

a) korzystania ze wszystkich uprawnień pilota samolotowego turystycznego i z uprawnienia do lotów kontrolowanych VFR,

b) pełnienia czynności pilota dowódcy statku powietrznego na każdym samolocie, z wyjątkiem samolotów eksploatowanych w przewozie lotniczym,

c) pełnienia czynności pilota dowódcy statku powietrznego w przewozie lotniczym na samolocie, którego masa maksymalna nie przekracza 5700 kg; z uprawnienia tego może on korzystać w nocy, jeżeli podczas 6 miesięcy poprzedzających bezpośrednio nocny lot wykonał samodzielnie co najmniej 10 startów i 10 lądowań w nocy,

d) pełnienia czynności drugiego pilota w przewozie lotniczym na pokładzie samolotu, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna.

2.4.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 20 godzin lotu.

2.5. Pilot samolotowy zawodowy I klasy

2.5.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota samolotowego zawodowego I klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.5.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

2.5.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów, w tym praktyki i procedury kontroli ruchu lotniczego,

b) podstawowe zasady nawigacji lotniczej, w tym radionawigacji, łącznie z posługiwaniem się wzorami, przyrządami i innymi pomocami koniecznymi do nawigowania według wskazań przyrządów,

c) ogólny system zbierania danych meteorologicznych i ich rozpowszechniania,

d) mapy pogody, prognozy pogody, skróty, symbole i terminologię meteorologiczną,

e) podstawy meteorologii, w tym:

- wiadomości o układach ciśnień,

- wzajemne zależności układów ciśnień i frontów, kształtów chmur oraz warunków, w jakich występuje oblodzenie,

- ruch górnych wiatrów i ich wpływ na pilotowanie samolotu,

f) okólniki służby meteorologicznej i instrukcje dla służby meteorologicznej na trasach lotniczych, związane z pilotowaniem samolotu,

g) procedury łączności, związane z wykonywaniem lotu (procedury radiokomunikacyjne), kody i skróty lotnicze,

h) zasady ustalania planu lotu ATS, planów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu, posługiwania się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM oraz w sposób ogólny charakterystyki systemów nawigacyjnych,

i) klimatologię rejonów przecinanych przez międzynarodowe drogi lotnicze, z uwzględnieniem tych elementów, które mają wpływ na lotnictwo,

j) aerodynamikę i mechanikę lotu oraz zakres użytkowania samolotów, włącznie z podstawowymi zasadami załadowywania i rozmieszczania obciążenia oraz jego wpływem na charakterystykę lotu,

k) budowę samolotu, jego wyposażenie i instalacje,

l) ogólne zasady obsługi technicznej płatowca i zespołu napędowego,

ł) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach.

2.5.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że jest posiadaczem licencji pilota samolotowego zawodowego II klasy i wykonał co najmniej:

a) 900 godzin lotu, w tym nie mniej niż 200 godzin jako dowódca statku powietrznego; w ciągu tych 200 godzin lotu 50 godzin kandydat może wykonać jako drugi pilot, pełniący czynności pilota dowódcy statku powietrznego pod nadzorem uprawnionego pilota dowódcy statku powietrznego; te 50 godzin lotu oblicza się zgodnie z 2.17.4; ustalone wyżej 200 godzin lotu powinno zawierać 25 godzin lotu w nocy, w tym:

- 10 godzin lotu pozalotniskowego,

- 30 startów i 30 lądowań;

10 godzin lotu pozalotniskowego w nocy może być zastąpione przez 10 godzin lotu pozalotniskowego wykonanego według wskazań przyrządów; tych 10 godzin lotu nie wlicza się do czasu lotów według wskazań przyrządów, określonego pod lit. b),

b) 20 godzin lotu według wskazań przyrządów, z których nie więcej niż 10 godzin może być zastąpione ćwiczeniami według wskazań przyrządów na ziemi. Praktyka w lotach według wskazań przyrządów określona pod lit. a) i b) oraz praktyka w lotach nocnych określona pod lit. a) nie upoważnia posiadacza licencji pilota samolotowego zawodowego I klasy do pilotowania samolotu według IFR.

2.5.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że umie:

a) pilotować samolot w normalnym locie oraz wykonywać ewolucje mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) wyprowadzać samolot z anormalnego położenia posługując się wyłącznie przyrządami,

c) stosować praktyki i procedury wymagane przez służby ruchu lotniczego oraz prowadzić łączność lotniczą.

2.5.2. Uprawnienia posiadacza licencji.

Posiadacz licencji pilota samolotowego zawodowego I klasy upoważniony jest w lotach VFR do:

a) korzystania ze wszystkich uprawnień pilota samolotowego turystycznego i pilota samolotowego zawodowego II klasy,

b) pełnienia czynności pilota dowódcy statku powietrznego w przewozie lotniczym na każdym samolocie, którego masa maksymalna nie przekracza 20.000 kg,

c) pełnienia czynności drugiego pilota w przewozie lotniczym na każdym samolocie, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna.

2.5.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 50 godzin lotu.

2.6. Pilot samolotowy liniowy

2.6.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota samolotowego liniowego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.6.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

2.6.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów, w tym praktyki i procedury kontroli ruchu lotniczego,

b) podstawowe zasady nawigacji lotniczej, w tym radionawigacji, włącznie z posługiwaniem się wzorami, przyrządami i innymi pomocami koniecznymi do nawigowania według przyrządów,

c) systemy nawigacyjne interpretowane przez pilota, sposoby korzystania z tych systemów w lotach IFR, w czasie zbliżania się do lądowania, właściwe procedury, zasady oceniania błędów wskazań tych systemów w warunkach lotu,

d) ogólny system zbierania danych meteorologicznych i ich rozpowszechniania,

e) mapy pogody, prognozy pogody, skróty i terminologię meteorologiczną,

f) postawy meteorologii, w tym:

- wiadomości o układach ciśnień,

- wzajemne zależności układów i frontów, kształtów chmur oraz warunków, w jakich występuje oblodzenie,

- ruchy górnych wiatrów i ich wpływ na prowadzenie samolotu,

- powstawanie i charakterystykę zjawisk meteorologicznych wpływających na warunki przylotów, startów i lądowań,

g) okólniki służby meteorologicznej i instrukcje dla służby meteorologicznej na trasach lotniczych, związane z pilotowaniem samolotu,

h) procedury łączności związane z wykonywaniem lotu (procedury radiokomunikacyjne), kody i skróty lotnicze, w tym międzynarodowy kod Morse'a,

i) zasady ustalania planu lotu ATS i planów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu, posługiwania się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM, w sposób ogólny charakterystyki systemów nawigacyjnych,

j) klimatologię rejonów przecinanych przez międzynarodowe drogi lotnicze, z uwzględnieniem tych elementów, które mają wpływ na lotnictwo,

k) aerodynamikę i mechanikę lotu oraz zakres użytkowania samolotu, włącznie z podstawowymi zasadami załadowywania i rozmieszczania obciążenia oraz jego wpływem na charakterystykę lotu, obliczanie osiągów statków powietrznych i potrzebnych parametrów lotu,

l) budowę samolotu, jego uposażenie i instalacje,

ł) ogólne zasady obsługi technicznej płatowca i zespołu napędowego,

m) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

n) język angielski, ze szczególnym uwzględnieniem lotniczej frazeologii proceduralnej.

2.6.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że jest posiadaczem licencji pilota samolotowego zawodowego II klasy i wykonał co najmniej 1500 godzin lotu, liczonych zgodnie z 2.17, w tym co najmniej:

a) 100 godzin lotu w nocy jako pilot dowódca statku powietrznego lub drugi pilot,

b) 250 godzin lotu jako pilot dowódca statku powietrznego; w ciągu tych 250 godzin lotu 100 godzin lotu kandydat może wykonać jako drugi pilot pełniący czynności pilota dowódcy statku powietrznego pod nadzorem pilota dowódcy statku powietrznego; te 100 godzin lotu oblicza się zgodnie z 2.17; w ciągu 250 godzin lotu kandydat powinien wykonać 100 godzin lotu pozalotniskowego, w tym co najmniej 25 godzin lotu w nocy jako pilot dowódca statku powietrznego,

c) 200 godzin lotu pozalotniskowego jako drugi pilot na samolocie, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna, lub 100 godzin lotu pozalotniskowego jako pilot dowódca statku powietrznego; te 100 godzin może stanowić część 250 godzin, o których mowa pod lit. b),

d) 75 godzin lotu IFR, z których nie więcej niż 25 godzin może być zastąpione ćwiczeniami według wskazań przyrządów na ziemi.

2.6.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że umie:

a) pilotować samolot o masie maksymalnej większej niż 5700 kg w normalnym locie,

b) wykonywać ewolucje mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach, jak np. pozorowane przymusowe lądowanie, wyprowadzenie z utraty szybkości po jej stracie w locie poziomym oraz w głębokim horyzontalnym zakresie, wyprowadzać samolot z anormalnego położenia wyłącznie według wskazań przyrządów,

c) prowadzić wielosilnikowy samolot z jednym nie pracującym silnikiem,

d) wykonywać wszystkie normalne ewolucje, posługując się wyłącznie przyrządami,

e) prowadzić, posługując się wyłącznie przyrządami, wielosilnikowy samolot z jednym nie pracującym silnikiem,

f) odbierać i rozumieć znaczenie radiowych sygnałów międzynarodowego kodu Morse'a i podczas pilotowania samolotu w rzeczywistych lub pozorowanych warunkach lotu IFR orientować się w położeniu samolotu i wykonywać procedury podejścia do lądowania za pomocą systemów nawigacyjnych interpretowanych przez pilota oraz wykazać umiejętności wykonywania innych czynności wymaganych do uzyskania uprawnienia do lotów IFR.

2.6.2. Uprawnienia posiadacza licencji.

2.6.2.1. Posiadacz licencji pilota samolotowego liniowego upoważniony jest do:

a) korzystania ze wszystkich uprawnień pilota samolotowego turystycznego, pilota samolotowego zawodowego II i I klasy, jak również z uprawnienia do lotów kontrolowanych VFR i do lotów IFR,

b) pełnienia czynności pilota dowódcy statku powietrznego i drugiego pilota w przewozie lotniczym.

2.6.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 50 godzin lotu.

2.7. Pilot szybowcowy

2.7.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota szybowcowego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.7.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 16 lat życia.

2.7.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończonych 8 klas szkoły podstawowej oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów VFR,

b) praktyczne zagadnienia dotyczące przelotów oraz lotów w rejonie lotniska, włączając w to:

- prowadzenie podstawowej nawigacji,

- stosowanie map lotniczych,

- korzystanie z informacji meteorologicznych,

- posługiwanie się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM,

c) teorię lotu oraz zakres użytkowania szybowców i pomocniczych urządzeń startowych,

d) ma niezbędne dla posiadacza tej licencji wiadomości dotyczące:

- procedury separacji wysokościowej i nastawiania wysokościomierzy,

- konstrukcji i wyposażenia szybowców,

- spadochronów,

- higieny lotniczej,

- historii lotnictwa.

2.7.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że wykonał co najmniej 50 godzin lotu na dwusterze i samodzielnie. Jeżeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota samolotowego, liczba ta może by zmniejszona do 25 godzin lotu na dwusterze i samodzielnie według programu szkolenia lotniczego dla tego rodzaju uczniów-pilotów.

2.7.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwie na szybowcu przeznaczonym do przelotów:

a) ewolucję pilotażu podstawowego, łącznie z ewolucjami mającymi zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) lot holowany,

c) lądowanie w rzeczywistym lub pozorowanym przygodnym terenie.

2.7.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota szybowcowego upoważniony jest do wykonywania w lotach VFR czynności:

a) dowódcy statku powietrznego na każdym szybowcu; jednakże aby mógł przewozić pasażerów, powinien wykonać na danym typie szybowca co najmniej 10 lotów samodzielnych,

b) określonych pod lit. a) za wynagrodzeniem (zawodowo), jeżeli posiada wpisane do licencji uprawnienia instruktora szybowcowego lub pilota szybowcowego doświadczalnego.

2.7.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 15 godzin lotu, w tym nie mniej niż 5 godzin w ostatnich 12 miesiącach.

2.8. Pilot balonu wolnego

2.8.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota balonu wolnego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.8.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 17 lat życia.

2.8.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończonych 8 klas szkoły podstawowej oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów VFR,

b) ma niezbędne dla posiadacza tej licencji wiadomości dotyczące:

- historii lotnictwa,

- aerostatyki,

- higieny lotniczej,

- meteorologii,

- spadochronów,

c) konstrukcję i zasady użytkowania balonu i jego wyposażenie, w tym zasady napełniania, olinowania, przygotowania do lotu, zabezpieczenia przed chłodem i dużymi wysokościami oraz naprawy rozdarcia powłoki,

d) zasady korzystania z dokumentacji lotniczej AIP i NOTAM, procedury separacji wysokościowej i zasady nastawiania wysokościomierzy, procedury służb ruchu lotniczego,

e) zasady nawigowania w czasie przelotu, posługiwania się mapami lotniczymi,

f) działanie przyrządów i wyposażenia niezbędnego do lotów VFR,

g) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach.

2.8.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że wykonał co najmniej 12 lotów w czasie ogólnym co najmniej 5 godzin, w tym:

a) 8 lotów z instruktorem, z tego:

b) 2 loty z instruktorem do wysokości co najmniej 1500 m,

c) 2 loty samodzielne.

2.8.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać w czasie co najmniej 1 lotu, że umie wykonywać lot normalny i czynności mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach, właściwe dla balonu użytego do egzaminu.

2.8.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota balonu wolnego upoważniony jest do wykonywania czynności pilota dowódcy statku powietrznego na każdym balonie wolnym w lotach VFR, jednak może pełni te czynności za wynagrodzeniem (zawodowo) tylko wówczas, gdy posiada wpisane do licencji uprawnienie instruktora balonu wolnego; z uprawnienia tego może on korzystać w nocy, jeżeli bezpośrednio przed nocnym lotem pod nadzorem pilota balonu wolnego uprawnionego do wykonywania takich lotów wykonał w nocy 2 loty.

2.8.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 2 loty.

2.9. Pilot śmigłowcowy turystyczny

2.9.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota śmigłowcowego turystycznego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności.

2.9.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 17 lat życia.

2.9.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów, włącznie z praktykami i procedurami kontroli ruchu lotniczego,

b) praktyczne zagadnienia dotyczące przelotów oraz lotów w rejonie lotniska i w strefach zabudowanych, w tym:

- zasady opracowywania planów lotów przed lotem i w czasie lotów wykonywanych w warunkach atmosferycznych dla lotów VFR,

- zasady posługiwania się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM,

- podstawowe metody nawigacyjne,

- zasady posługiwania się mapami lotniczymi,

- zasady korzystania z informacji meteorologicznych,

- procedury nastawiania wysokościomierzy,

- procedury związane z określeniem pozycji w locie,

c) podstawową teorię lotu śmigłowca, a w szczególności istotne i możliwe skutki zerwania strug opływu z łopat,

d) ogólne praktyki i procedury przewidziane dla wyjścia z niebezpiecznych i krytycznych sytuacji,

e) ma niezbędne dla posiadacza tej licencji wiadomości dotyczące:

- konstrukcji śmigłowca, jego wyposażenia i instalacji,

- zasad obsługi technicznej śmigłowca (części płatowej z zespołu napędowego),

f) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach, w tym zasady omijania groźnych zjawisk meteorologicznych.

2.9.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że wykonał na śmigłowcu co najmniej:

a) 50 godzin lotu,

b) 10 godzin lotu samodzielnie, w tym nie mniej niż 3 przeloty, z których 1 przelot do punktu w terenie odległego co najmniej 50 km od miejsca startu, z lądowaniem w tym punkcie; te 10 godzin lotu może się mieścić w 50 godzinach określonych pod lit. a).

Jeżeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota samolotowego, wymagania wymienione pod lit. a) i b) mogą być obniżone zależnie od posiadanych przez niego umiejętności i praktyki; powinien on jednak wykonać co najmniej 10 godzin lotu na śmigłowcu (na dwusterze i samodzielnie) według programu szkolenia lotniczego dla tego rodzaju uczniów-pilotów.

2.9.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwe dla typu i śmigłowca, który został użyty do egzaminu:

a) ewolucje pilotażu podstawowego, łącznie z ewolucjami mającymi zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) lot nawigacyjny,

c) praktyki i procedury służb ruchu lotniczego.

2.9.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota śmigłowcowego turystycznego upoważniony jest do pełnienia bez wynagrodzenia w lotach VFR czynności:

a) pilota dowódcy śmigłowca, który nie jest używany za opłatą,

b) pilota dowódcy śmigłowca, na którym oprócz załogi lotniczej znajdują się inne osoby, nie używanego za opłatą,

c) drugiego pilota na śmigłowcach, które nie są używane za opłatą.

Z uprawnienia określonego pod lit. b) może on korzystać w nocy, jeżeli w ciągu 3 miesięcy poprzedzających bezpośrednio nocny lot wykonał samodzielnie co najmniej 5 startów i 5 lądowań.

2.9.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 15 godzin lotu, w tym nie mniej niż 5 godzin w ostatnich 12 miesiącach.

2.10. Pilot śmigłowcowy zawodowy

2.10.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota śmigłowcowego zawodowego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następujące warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.10.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 18 lat życia.

2.10.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonania lotów, włącznie z praktykami i procedurami kontroli ruchu lotniczego,

b) nawigację lotniczą, praktyki stosowane w czasie przelotów, zasady posługiwania się mapami, przyrządy i pomoce nawigacyjne, procedury związane z podziałem wysokości, zasady nastawiania wysokościomierzy,

c) zasady ustalania planu lotu ATS i planów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu, posługiwania się dokumentacją lotniczą AIP i NOTAM,

d) procedury łączności związane z wykonywaniem lotu, frazeologię proceduralną, szczególnie dotyczącą określenia pozycji, kody i skróty używane w lotnictwie, postępowanie w razie utraty łączności,

e) podstawową meteorologię, włącznie z analizą map pogody i komunikatów meteorologicznych,

f) teorię lotu śmigłowców oraz zakres użytkowania śmigłowców, włącznie z podstawowymi zasadami załadowywania i rozmieszczania obciążenia, oraz ich wpływ na charakterystykę lotu,

g) ogólne praktyki i procedury przewidziane dla wyjścia z niebezpiecznych i krytycznych sytuacji,

h) konstrukcję śmigłowca, jego wyposażenie i instalacje,

i) główne zasady obsługi technicznej (śmigłowca) części płatowcowej i zespołu napędowego,

j) praktyczne zagadnienia dotyczące przelotów oraz lotów w rejonie lotniska w strefach zabudowanych,

k) instrukcje eksploatacji śmigłowca, zasady posługiwania się i sprawdzania jego systemów oraz wyposażenia pokładowego,

l) środki ostrożności i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach, w tym postępowanie w razie niemożności kontynuowania lotu w warunkach VMC.

2.10.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że ukończył stacjonarny kurs w lotniczej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Komunikacji lub w innej jednostce, która uzyskała zgodę Inspektoratu Personelu Lotniczego na prowadzenie takiego szkolenia, i wykonał 150 godzin lotu na śmigłowcu; w ciągu tych 150 godzin lotu kandydat powinien wykonać jako dowódca śmigłowca co najmniej:

a) 50 godzin lotu,

b) 15 godzin lotu pozalotniskowego,

c) 10 godzin lotu według wskazań przyrządów,

d) 5 godzin lotu nocnego jako pilot dowódca śmigłowca.

Jeżeli kandydat jest posiadaczem licencji pilota samolotowego zawodowego lub liniowego, to wymagana liczba 150 godzin lotu na śmigłowcu może być zmniejszona do 50 godzin lotu, pod warunkiem że kandydat odbył szkolenie lotnicze według specjalnego programu dla tego rodzaju uczniów-pilotów.

2.10.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwe dla typu śmigłowca, który został użyty do egzaminu:

a) podstawowe ewolucje pilotażu w dzień i w nocy oraz ewolucje mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

b) lot nawigacyjny w dzień i w nocy oraz według wskazań przyrządów,

c) praktyki i procedury służb ruchu lotniczego oraz prowadzenie łączności radiowej.

2.10.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota śmigłowcowego zawodowego upoważniony jest w lotach VFR do:

a) korzystania z uprawnień pilota śmigłowcowego turystycznego i z uprawnienia do lotów kontrolowanych VFR,

b) pełnienia czynności pilota dowódcy na śmigłowcu używanym w przewozie lotniczym, którego masa maksymalna nie przekracza 5700 kg,

c) pełnienia czynności drugiego pilota w przewozie lotniczym na pokładzie śmigłowca, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna.

Z uprawnień określonych pod lit. b) może on korzystać w nocy, jeżeli w ciągu 3 miesięcy poprzedzających bezpośrednio nocny lot wykonał samodzielnie co najmniej 5 startów i 5 lądowań.

2.10.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 20 godzin lotu.

2.11. Pilot śmigłowcowy linowy

2.11.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję pilota śmigłowcowego liniowego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności.

2.11.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

2.11.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów, włącznie z praktykami i procedurami kontroli ruchu lotniczego,

b) instrukcje eksploatacji śmigłowców i grup napędowych, zasady załadowywania i centrowania, ich wpływ na charakterystykę lotu, zasady obliczania osiągów śmigłowca i parametrów lotu,

c) zasady ustalania planów lotów ATS i planów eksploatacyjnych przed lotami i w czasie lotu, posługiwania się dokumentacją lotniczą, jak np. AIP i NOTAM,

d) przepisy dotyczące wykonywania lotów, metody i procedury służb ruchu lotniczego, a przede wszystkim procedury związane z określeniem pozycji w locie,

e) meteorologię lotniczą, międzynarodowy system meteorologiczny, dokumentację meteorologiczną, procedury związane z otrzymywaniem komunikatów meteorologicznych, klimatologię rejonów, nad którymi dokonuje przelotów, z uwzględnieniem zjawisk mających wpływ na eksploatację śmigłowców, powstawanie i ruch ośrodków barycznych, strukturę frontów, powstawanie i charakterystykę zjawisk meteorologicznych, które wpływają na warunki przelotów, startów i lądowań,

f) nawigację lotniczą, stosowanie wzorów, zasady posługiwania się mapami lotniczymi, przyrządami i pomocami nawigacyjnymi, procedury separacji wysokościowej i zasady nastawiania wysokościomierza, automatyczne systemy nawigacyjne i systemy nawigacyjne związane ze stacjami naziemnymi, systemy nawigacyjne interpretowane przez pilota, sposoby posługiwania się nimi w locie podczas zbliżania i lądowania, zasady oceniania błędów wskazań tych pomocy w warunkach lotu,

g) procedury łączności radiotelefonicznej, kody i skróty stosowane w lotnictwie, międzynarodowy kod Morse'a,

h) ogólne zasady budowy płatowca i grup napędowych, działanie i sprawdzanie działania systemów i wyposażenia śmigłowców,

i) środki bezpieczeństwa i postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach.

2.11.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że jest posiadaczem licencji pilota śmigłowcowego zawodowego i wykonał na śmigłowcu co najmniej:

a) 200 godzin lotu w charakterze pilota dowódcy śmigłowca,

b) 1000 godzin lotu zaliczonych zgodnie z 2.17.

2.11.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu, że zna i wykonuje właściwe dla typu śmigłowca, który został użyty do egzaminu:

a) wszystkie ewolucje w sposób zadowalający, na ziemi, w zawieszeniu, przemieszczanie się w różnych warunkach, na wysokości,

b) ewolucje stosowane w nieprzewidzianych i niebezpiecznych sytuacjach.

2.11.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji pilota śmigłowcowego liniowego upoważniony jest do:

a) wykonywania uprawnień pilota śmigłowcowego turystycznego i pilota śmigłowcowego zawodowego,

b) pełnienia funkcji pilota dowódcy każdego śmigłowca.

2.11.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 50 godzin lotu.

2. 12. Uprawnienie do lotów kontrolowanych VFR

2.12.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie do lotów kontrolowanych VFR powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.12.1.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) zasady ustalania planów lotów ATS i planów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu, z uwzględnieniem osiągów statku powietrznego, warunki meteorologiczne oraz metody i procedury służb ruchu lotniczego,

b) interpretację i stosowanie komunikatów meteorologicznych,

c) praktyki nawigacyjne, zasady nawigowania z użyciem radaru i innych pomocy nawigacyjnych interpretowanych przez pilota,

d) procedury łączności, frazeologię proceduralną, w szczególności dotyczącą określenia pozycji statku powietrznego,

e) postępowanie w razie utraty łączności i kiedy wskutek pogorszenia się warunków meteorologicznych niemożliwe staje się kontynuowanie lotów w warunkach VMC zgodnie z obowiązującym planem lotu.

2.12.1.2. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) wykonał co najmniej 50 godzin lotu jako pilot dowódca statku powietrznego, w tym 10 godzin przelotów,

b) ukończył odpowiednie szkolenie.

2.12.1.3. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać, że umie dostosować się do procedur służb ruchu lotniczego oraz prowadzić lot zgodnie z planem lotu, utrzymując kurs, prędkość i wysokość.

2.12.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia do lotów kontrolowanych VFR upoważniony jest do pilotowania statku powietrznego w locie kontrolowanym VFR.

2.13. Uprawnienia do lotów według wskazań przyrządów (IFR) na samolotach i na śmigłowcach.

2.13.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie do lotów IFR powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.13.1.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) zasady posługiwania się dokumentacją lotniczą, jak np.: AIP i NOTAM, kody i skróty stosowane w lotnictwie,

b) przepisy dotyczące eksploatacji statków powietrznych w różnych warunkach meteorologicznych, metody i procedury służb ruchu lotniczego, wybrane zagadnienia meteorologii lotniczej, w tym:

- zjawiska meteorologiczne, mające wpływ na pomiary wysokości, korzystanie i obsługę pokładowego radaru meteorologicznego, formy chmur, turbulencje i oblodzenie,

- zjawiska meteorologiczne przyziemne, mające wpływ na starty i lądowania,

c) praktyki stosowane w nawigacji lotniczej, stosowanie wzorów, zasady posługiwania się mapami lotniczymi, przyrządami i pomocami nawigacyjnymi,

d) systemy nawigacyjne interpretowane przez pilota, sposoby korzystania z tych systemów w lotach IFR oraz podczas zbliżania i lądowania, odpowiednie procedury, zasady oceniania błędów wskazań tych pomocy w warunkach lotu,

e) procedury łączności radiotelefonicznej w czasie pilotowania statków powietrznych,

f) zasady posługiwania się i sprawdzania działania przyrządów niezbędnych w locie IFR,

g) środki ostrożności i postępowanie w nagłych przypadkach, które mogą nastąpić w locie IFR.

2.13.1.2. Praktyka. Kandydat powinien:

a) być posiadaczem licencji pilota samolotowego lub śmigłowcowego,

b) wykonać co najmniej 150 godzin lotu w charakterze dowódcy samolotu lub śmigłowca, w tym nie mniej niż 50 godzin przelotów,

c) wykonać co najmniej 40 godzin lotu według wskazań przyrządów na samolocie lub śmigłowcu, w tym nie więcej niż 20 godzin ćwiczeń według wskazań przyrządów na ziemi, a jeżeli kandydat ukończył kurs szkolenia, to co najmniej 30 godzin lotu według wskazań przyrządów, w tym nie więcej niż 15 godzin według wskazań przyrządów na ziemi,

d) wykonać co najmniej połowę godzin lotu ustaloną pod lit. c) z instruktorem na dwusterze (samolocie, śmigłowcu).

2.13.1.3. Umiejętności. Zgodnie z 2.1.3. kandydat powinien wykazać w czasie lotu według wskazań przyrządów, że umie:

a) wykonywać wszystkie manewry niezbędne do pilotowania samolotu lub śmigłowca,

b) pilotując samolot lub śmigłowiec, określać pozycję w warunkach lotu IFR, wykonywać procedury oczekiwania i zbliżania, korzystając z pomocy nawigacyjnych interpretowanych przez pilota, oraz procedury łączności stosowane w takich przypadkach,

c) interpretować sygnały międzynarodowego kodu Morse'a,

d) pilotować samolot lub śmigłowiec wielosilnikowy z jednym silnikiem nie pracującym, jeżeli na taką klasę samolotów lub śmigłowców ma być wydane uprawnienie.

2.13.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia do lotów IFR na samolotach lub śmigłowcach upoważniony jest do pilotowania samolotów lub śmigłowców w lotach IFR oraz w lotach kontrolowanych VFR.

2.14. Skoczek spadochronowy zawodowy

2.14.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję skoczka spadochronowego zawodowego powinien odpowiadać warunkom wymaganym do uzyskania co najmniej jednego z uprawnień określonych w 2.14.2.

2.14.2. Rodzaje uprawnień skoczka spadochronowego zawodowego. Licencja skoczka spadochronowego zawodowego powinna obejmować co najmniej jedno z następujących uprawnień:

a) uprawnienie instruktora spadochronowego II lub I klasy określone w 2.15,

b) uprawnienie skoczka spadochronowego doświadczalnego II lub I klasy, określone w 2.16.

2.14.3. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji skoczka spadochronowego zawodowego upoważniony jest do wykonywania czynności określonych dla uprawnienia wpisanego do jego licencji.

2.14.3.1. Jeżeli instruktor spadochronowy otrzyma orzeczenie komisji lotniczo-lekarskiej z zastrzeżeniem niewykonywania skoków spadochronowych, to organ nadzoru nad personelem lotniczym może w licencji wpisać ograniczenie do wykonywania czynności instruktora spadochronowego bez prawa wykonywania skoków spadochronowych.

2.14.4. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 10 skoków ze spadochronem.

2.15. Uprawnienia instruktora

2.15.1. Rodzaje uprawnień instruktora.

2.15.1.1. W zależności od kategorii statków powietrznych, której uprawnienie dotyczy, rozróżnia się:

a) uprawnienie instruktora samolotowego,

b) uprawnienie instruktora szybowcowego,

c) uprawnienie instruktora balonu wolnego,

d) uprawnienie instruktora śmigłowcowego,

e) uprawnienie instruktora spadochronowego.

2.15.1.2. W zależności od kwalifikacji i zakresu czynności, do których wykonywania uprawnienie upoważnia, rozróżnia się:

a) uprawnienie instruktora II klasy,

b) uprawnienie instruktora I klasy.

2.15.2. Uprawnienie instruktora II klasy.

2.15.2.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie instruktora II klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla takiego uprawnienia oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.15.2.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

2.15.2.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy dotyczące wykonywania lotów (skoków spadochronowych), w tym praktyki i procedury ruchu lotniczego,

b) teorię lotu, budowę, zakres użytkowania oraz zasady obsługi technicznej statku powietrznego właściwego dla jego licencji,

c) ma podstawowe wiadomości z psychologii i pedagogiki,

d) organizację i metodykę szkolenia lotniczego oraz organizację i zasady kierowania lotami (skokami spadochronowymi),

e) ma podstawowe wiadomości z:

- higieny lotniczej,

- historii lotnictwa,

f) zasady udzielania pierwszej pomocy,

g) ma inne wiadomości wymagane dla posiadanej przez niego licencji, do której ma być wpisane uprawnienie.

2.15.2.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) posiada przez okres co najmniej 12 miesięcy właściwą dla danej kategorii statku powietrznego licencję pilota zawodowego lub liniowego, a jeżeli chodzi o pilota szybowcowego, balonu wolnego - odpowiednią licencję,

b) wykonał odpowiednio jako pilot dowódca statku powietrznego (skoczek spadochronowy) co najmniej:

- 250 godzin lotu na samolocie,

- 150 godzin lotu na szybowcu,

- 10 lotów na balonie wolnym,

- 150 godzin lotu na śmigłowcu,

- 200 skoków ze spadochronem,

c) ukończył szkolenie lotnicze.

2.15.2.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu (skoku spadochronowego), że:

a) zna i wykonuje właściwe dla kategorii i klasy statku powietrznego (spadochronu) użytego do egzaminu:

kandydat na instruktora samolotowego II klasy:

- ewolucje pilotażu, łącznie z ewolucjami mającymi zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

- lot w rzeczywistych lub pozorowanych warunkach lotu według wskazań przyrządów,

kandydat na instruktora szybowcowego II klasy:

- ewolucje pilotażu, łącznie z ewolucjami mającymi zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

- lot w rzeczywistych lub pozorowanych warunkach lotu według wskazań przyrządów;

kandydat na instruktora balonu wolnego II klasy:

- lot normalny oraz czynności mające zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach;

kandydat na instruktora śmigłowcowego II klasy:

- ewolucje pilotażu, łącznie z ewolucjami mającymi zastosowanie w niebezpiecznych sytuacjach,

- lot w rzeczywistych lub pozorowanych warunkach lotu według wskazań przyrządów,

kandydat na instruktora spadochronowego II klasy:

- skok ze spadochronem z opóźnionym o 15 sek. otwarciem spadochronu i lądowaniem w promieniu 10 m od celu,

b) umie dobrze instruować ucznia-pilota (skoczka spadochronowego), prawidłowo określać i poprawić jego błędy oraz odpowiednio demonstrować prawidłowy pilotaż (technikę skoku spadochronowego),

c) zna metody pracy instruktorskiej i oceny postępów ucznia.

2.15.2.1.5. Uprawnienie. Posiadacz uprawnienia instruktora II klasy upoważniony jest do szkolenia lotniczego, z zastrzeżeniem wymienionym w 2.1.5 oraz że:

a) nie może decydować o wykonaniu przez ucznia-pilota jego pierwszego lotu samodzielnego i pierwszego przelotu samodzielnego oraz nie może nadzorować tych lotów,

b) może szkolić w wykonywaniu tylko tych czynności, do których upoważnia go jego licencja, i tylko na takim statku powietrznym, na którym może zgodnie z jego licencją pełnić czynności dowódcy statku powietrznego.

2.15.3. Uprawnienie instruktora I klasy.

2.15.3.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie instruktora I klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla takiego uprawnienia oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.15.3.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończone 23 lata życia.

2.15.3.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna organizację i metodykę szkolenia lotniczego oraz organizację i zasady kierowania lotami (skokami spadochronowymi).

2.15.3.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) wykonał, odpowiednio jako pilot dowódca statku powietrznego co najmniej:

- 400 godzin lotu na samolocie,

- 250 godzin lotu na szybowcu,

- 20 lotów na balonie wolnym,

- 250 godzin lotu na śmigłowcu,

- 300 skoków ze spadochronem,

b) posiada uprawnienie instruktora II klasy odpowiedniej specjalności przez okres co najmniej 2 lat,

c) odbył praktykę jako instruktor II klasy i wykonał w czasie tej praktyki z uczniem-pilotem co najmniej:

- instruktor samolotowy - 100 godzin lotu,

- instruktor szybowcowy - 75 godzin lotu na szybowcu dwumiejscowym,

- instruktor balonu wolnego - 10 lotów,

- instruktor śmigłowcowy - 50 godzin lotu.

Kandydat na instruktora spadochronowego I klasy powinien wykazać, że odbył praktykę jako instruktor II klasy i prowadził szkolenie lotnicze uczniów-skoczków spadochronowych, podczas którego wykonano co najmniej 300 skoków szkolnych.

2.15.3.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu (skoku spadochronowego), że:

a) zna ewolucje pozorujące niebezpieczne sytuacje i ewolucje mające zastosowanie w takich sytuacjach, lot w trudnych warunkach atmosferycznych (nie lepszych niż warunki, w których wymagane jest wykonywanie lotu według IFR),

b) we właściwym czasie umie:

- instruować ucznia, udzielać mu wskazówek i demonstrować prawidłowy pilotaż (technikę skoku spadochronowego),

- stwierdzać błędy, określać ich przyczyny i poprawiać błędy.

2.15.3.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia instruktora I klasy upoważniony jest do szkolenia lotniczego z zastrzeżeniami wymienionymi w 2.1.5. i 2.15.2.1.5. b).

2.15.3.3. Jeżeli instruktor spadochronowy otrzyma orzeczenie komisji lotniczo-lekarskiej z zastrzeżeniem niewykonywania skoków spadochronowych, to organ nadzoru nad personelem lotniczym może w licencji wpisać ograniczenie do wykonywania czynności instruktora spadochronowego bez prawa wykonywania skoków spadochronowych.

2.16. Uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego

2.16.1. W zależności od kwalifikacji i zakresu uprawnień rozróżnia się:

a) uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy,

b) uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego I klasy.

2.16.2. Uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy.

2.16.2.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tego uprawnienia oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.16.2.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

2.16.2.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy wykonawcze do tego prawa,

b) aerodynamikę i mechanikę lotu,

c) przepisy i zasady budowy, eksploatacji i naprawy objętych jego licencją statków powietrznych, ich wyposażenia i instalacji,

d) usterki statku powietrznego, jego wyposażenia i instalacji, które mogą się zdarzyć w czasie lotów próbnych, oraz postępowanie w razie powstania usterek,

e) zasady i metody badania na ziemi i w locie zdatności technicznej statków powietrznych,

f) zasady postępowania przewidziane dla wyjścia z niebezpiecznych i krytycznych sytuacji,

g) ma inne wiadomości wymagane do uzyskania posiadanej przez niego licencji, do której ma być wpisane uprawnienie.

2.16.2.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) jest posiadaczem licencji z odpowiednią kategorią i klasą statku powietrznego; jeżeli kandydat ubiega się o uprawnienie pilota doświadczalnego II klasy samolotowego lub śmigłowcowego, powinien posiadać licencję pilota zawodowego,

b) ukończył szkolenie lotnicze,

c) wykonał odpowiednio:

jako pilot dowódca statku powietrznego:

- pilot samolotowy - nie mniej niż 700 godzin lotu co najmniej na 6 typach samolotów,

- pilot szybowcowy - nie mniej niż 300 godzin lotu co najmniej na 6 typach szybowców,

- pilot śmigłowcowy - nie mniej niż 500 godzin lotu na śmigłowcach, a jeżeli posiada uprawnienie pilota samolotowego doświadczalnego, nie mniej niż 150 godzin lotu na śmigłowcu,

jako skoczek spadochronowy:

- nie mniej niż 300 skoków na spadochronach co najmniej czterech rodzajów (ratowniczych, ćwiczebnych, zapasowych i desantowych).

2.16.2.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu (skoku spadochronowego), że zna i wykonuje właściwe dla kategorii i klasy statku powietrznego użytego do egzaminu:

a) badania i ocenę właściwości lotnych statku powietrznego,

b) pomiary osiągów statku powietrznego,

c) próby sprawności technicznej statku powietrznego przed lotem (skokiem spadochronowym) i w czasie lotu (skoku spadochronowego),

d) pilotowanie łącznie z akrobacją,

e) loty według wskazań przyrządów.

2.16.2.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy upoważniony jest:

a) do wykonywania jako pilot dowódca statku powietrznego (skoczek spadochronowy) lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych na seryjnych statkach powietrznych, na których zgodnie z jego licencją może pełnić funkcję pilota dowódcy statku powietrznego (skoczka spadochronowego),

b) do wykonywania jako pilot dowódca statku powietrznego (skoczek spadochronowy) lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych na pierwowzorach konwencjonalnych statków powietrznych należących do kategorii i klasy wpisanej do jego licencji, z zastrzeżeniem, że nie może wykonać pierwszego lotu (skoku spadochronowego) próbnego doświadczalnego na danym egzemplarzu pierwowzoru,

c) do wykonywania jako drugi pilot lotów próbnych doświadczalnych na każdym statku powietrznym seryjnym i pierwowzorze statku powietrznego,

d) do wydawania opinii na potrzeby organów państwowego nadzoru lotniczego, na podstawie wyników lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych na seryjnym statku powietrznym, o możliwości dopuszczenia takiego statku do normalnej eksploatacji.

2.16.3 Uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego I klasy.

2.16.3.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego I klasy powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tego uprawnienia oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.16.3.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończone 23 lata życia.

2.16.3.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną wyższą szkołę techniczną o kierunku lotniczym, a jeżeli chodzi o kandydata na skoczka spadochronowego doświadczalnego I klasy - co najmniej wyższe studia specjalistyczne oraz powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy wykonawcze do tego prawa,

b) aerodynamikę i mechanikę lotu,

c) przepisy i zasady konstruowania, budowy, eksploatacji i napraw objętych jego licencją kategorii statków powietrznych, ich wyposażenia i instalacji,

d) usterki statku powietrznego, jego wyposażenia i instalacji, które mogą się zdarzyć w czasie lotów próbnych doświadczalnych, oraz postępowanie w razie powstania usterek,

e) zasady postępowania przewidziane dla wyjścia z niebezpiecznych i krytycznych sytuacji,

f) przepisy, zasady i metody dokonywania kontroli i prób statków powietrznych na ziemi i w locie,

g) ma inne wiadomości wymagane do uzyskania posiadanej przez niego licencji i uprawnienia pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy.

2.16.3.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) jest posiadaczem licencji z odpowiednią kategorią i klasą statku powietrznego i uprawnieniem pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego II klasy,

b) odbył 2-letnią praktykę jako pilot (skoczek spadochronowy) doświadczalny II klasy, w tym co najmniej 6-miesięczną praktykę w lotniczej jednostce organizacyjnej, prowadzącej prace doświadczalno-badawcze, lub praktykę uznaną za równorzędną przez Inspektorat Personelu Lotniczego; 6-miesięcznej praktyki nie wymaga się od skoczków spadochronowych,

c) wykonał jako pilot dowódca statku powietrznego:

- pilot samolotowy - nie mniej niż 1500 godzin lotu co najmniej na 10 typach samolotów jedno- i wielosilnikowych,

- pilot szybowcowy - nie mniej niż 700 godzin lotu co najmniej na 10 typach szybowców,

- pilot śmigłowcowy - co najmniej 1000 godzin lotu na śmigłowcach, a jeżeli posiada uprawnienie pilota samolotowego doświadczalnego - nie mniej niż 500 godzin lotu na śmigłowcach,

d) wykonał jako skoczek spadochronowy co najmniej 500 skoków ze spadochronem, w tym nie mniej niż 100 skoków próbnych doświadczalnych.

2.16.3.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać podczas lotu (skoku spadochronowego), że zna i wykonuje właściwe dla danej kategorii i klasy statku powietrznego użytego do egzaminu:

a) badania i ocenę własności lotnych statku powietrznego,

b) ustalanie osiągów statku powietrznego,

c) próby zdatności technicznej statku powietrznego przed lotem (skokiem spadochronowym) i w czasie lotu (skoku spadochronowego).

2.16.3.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia pilota (skoczka spadochronowego) doświadczalnego I klasy upoważniony jest do wykonywania lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych jako pilot dowódca statku powietrznego (skoczek spadochronowy):

a) na seryjnych statkach powietrznych, na których zgodnie z jego licencją może pełnić czynności pilota dowódcy statku powietrznego (skoczka spadochronowego),

b) na pierwowzorach statków powietrznych o masie maksymalnej nie większej niż 5700 kg, jeżeli statki te należą do kategorii i klasy wpisanej do jego licencji,

c) na pierwowzorach statków powietrznych o masie maksymalnej większej niż 5700 kg, jeżeli statki te należą do kategorii i klasy wpisanych do jego licencji oraz jeżeli zgodnie z jego licencją może pełnić czynności pilota dowódcy statku powietrznego co najmniej na dwóch typach statków powietrznych o masie maksymalnej większej niż 5700 kg,

d) do wydawania opinii na potrzeby organów państwowego nadzoru lotniczego, na podstawie wyników lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych, o możliwości dopuszczenia takiego statku powietrznego do dalszych lotów (skoków spadochronowych) próbnych doświadczalnych i do normalnej eksploatacji.

2.17. Zaliczenie czasu lotu

2.17.1. Uczeń-pilot lub pilot samolotowy turystyczny, śmigłowcowy turystyczny i szybowcowy ma prawo zaliczyć na swą korzyść czas lotu, w którym wykonał czynności pilota dowódcy statku powietrznego, będąc sam przy sterach, na poczet czasu wymaganego do uzyskania licencji wyższego stopnia lub uprawnienia albo przedłużenia okresu ważności licencji.

2.17.2. Pilot samolotowy turystyczny lub śmigłowcowy turystyczny, który wykonywał czynności drugiego pilota na pokładzie statku powietrznego, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna, ma prawo zaliczyć na swą korzyść 50% czasu lotu wykonanego w charakterze drugiego pilota na poczet czasu wymaganego do uzyskania licencji pilota zawodowego; czas lotu w ten sposób liczony nie może przekraczać 50 godzin.

2.17.3. Pilot zawodowy ma prawo zaliczyć na swoją korzyść czas lotów, w których pełnił funkcje pilota dowódcy statku powietrznego; czas ten liczy się w całości przy ubieganiu się o licencję wyższego stopnia.

2.17.4. Pilot zawodowy, który wykonywał czynności dowódcy statku powietrznego pod nadzorem innego pilota dowódcy statku powietrznego, może zaliczyć na swoją korzyść czas lotu w ten sposób wykonanego, lecz nie więcej niż 300 godzin, na poczet czasu lotu wymaganego do uzyskania licencji pilota zawodowego i nie więcej niż 500 godzin na poczet czasu lotu wymaganego do uzyskania licencji pilota liniowego.

2.17.4.1. Pilot zawodowy, który wykonywał czynności drugiego pilota na statku powietrznym, na którym obecność drugiego pilota jest konieczna, ma prawo zaliczyć na swoją korzyść nie więcej niż 50% czasu lotu wykonanego w charakterze drugiego pilota na poczet czasu lotu wymaganego do uzyskania licencji pilota wyższego stopnia.

2.17.5. Pilot liniowy ma prawo zaliczyć na swoją korzyść czas lotu wykonanego w charakterze pilota dowódcy statku powietrznego i w charakterze drugiego pilota.

2.17.6. Pilot będący przy sterach w warunkach lotu według wskazań przyrządów, rzeczywistych lub symulowanych, kiedy nie ma żadnych zewnętrznych punktów odniesienia, ma prawo zaliczyć na swoją korzyść czas lotu wykonanego w ten sposób na poczet czasu lotu wymaganego do uzyskania licencji pilota wyższego stopnia.

2.17.7. Poza czasem lotów zaliczonym zgodnie z 2.17.1. i 2.17.3. czas lotu wykonanego w charakterze instruktora na dwusterze według przyrządów może być zaliczony jako czas wymagany do uzyskania licencji wyższego stopnia lub uprawnienia do lotów według wskazań przyrządów.

2.18. Uprawnienie do wykonywania lotów "agro"

2.18. 1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie do wykonywania lotów "agro" powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.18.1.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) konstrukcję, działanie i obsługę pokładowych urządzeń agrotechnicznych, dopuszczalne obciążenie statku powietrznego, jego właściwości lotne, warunki pracy silnika i płatowca w lotach agrochemicznych, zasady obliczania danych eksploatacyjnych parametrów lotu,

b) zasady nawigacji na małych wysokościach, ze szczególnym uwzględnieniem lotów koszących, zasady identyfikacji oznakowanych obszarów oraz posługiwania się mapą 1:100 000,

c) ma podstawowe wiadomości z meteorologii, a w szczególności dotyczące powstawania mgieł i zamglenia, zjawiska turbulencji pochodzenia termicznego i dynamicznego wiatrów lokalnych, prognozowania pogody i na podstawie oznak lokalnych korzystania z osłony meteorologicznej w terenie,

d) zagadnienia bezpieczeństwa i higieny wykonywania lotów agrochemicznych, a w szczególności obchodzenia się ze środkami chemicznymi (toksyczność dla ludzi i zwierząt, niebezpieczeństwo pożaru i wybuchu, działanie korozyjne, zapobieganie zatruciom, higiena osobista i żywienia, ochrona sprzętu),

e) ma podstawowe wiadomości z zakresu ochrony roślin (rodzaje usług lotniczych dla rolnictwa, szkodniki i choroby roślin, sposoby ich rozpoznawania i zwalczania, organizacja służby ochrony roślin, ustawodawstwo),

f) przepisy i dokumentację lotniczą (przepisy dotyczące wykonywania lotów agrochemicznych, zgłaszanie planowanych i wykonywanych lotów).

2.18.1.2. Praktyka. Kandydat powinien być posiadaczem licencji pilota zawodowego oraz wykazać, że:

a) ukończył odpowiednie szkolenie lotnicze,

b) wykonał co najmniej jako dowódca odpowiednio:

- na samolotach 300 godzin lotu,

- na śmigłowcach 100 godzin lotu.

2.18.1.3. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać, że umie wykonywać kołowanie, starty i lądowanie w terenie przygodnym oraz loty robocze na statku powietrznym z wyposażeniem agrotechnicznym z pełnym dopuszczalnym obciążeniem.

2.18.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia jest upoważniony do pilotowania statku powietrznego w czasie lotów "agro" na tych statkach powietrznych, na których został dopuszczony do tego rodzaju lotów i które zostały wpisane do dokumentów stwierdzających szkolenie i praktykę lotniczą.

2.19. Uprawnienie radiotelefonisty pokładowego

2.19.1. Warunki wydania uprawnienia. Kandydat ubiegający się o uprawnienie radiotelefonisty pokładowego powinien posiadać licencję pilota, nawigatora lub mechanika pokładowego, świadectwo normalne radiotelefonisty, wydane przez Państwową Inspekcję Radiową, a ponadto powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości, praktyki i umiejętności:

2.19.1.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) lotnicze przepisy polskie i międzynarodowe, dotyczące zasad i procedur używania radiotelefonii,

b) systemy lotniczych urządzeń radiowych, dotyczące lotów krajowych i międzynarodowych,

c) przepisy kontroli ruchu lotniczego.

2.19.1.2. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) ukończył odpowiednie szkolenie lotnicze lub

b) wykonał w sposób zadowalający czynności radiotelefonisty pokładowego pod nadzorem posiadacza uprawnienia radiotelefonisty pokładowego, prowadząc łączność radiotelefoniczną w czasie 15 godzin lotu na statku powietrznym wyposażonym w urządzenia radiotelefoniczne zgodnie z obowiązującymi minimalnymi warunkami międzynarodowymi.

2.19.1.3. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać umiejętności:

a) obsługi i posługiwania się aktualnie używaną lotniczą aparaturą radiotelefoniczną,

b) kontroli przed lotem funkcjonowania pokładowej instalacji radiotelefonicznej,

c) nadawania i odbioru radiotelefonicznego.

2.19.2. Uprawnienia. Posiadacz uprawnienia radiotelefonisty pokładowego upoważniony jest do obsługiwania radiotelefonu na pokładzie statku powietrznego, pod warunkiem że zna dokładnie wszystkie aktualne przepisy, wskazówki i informacje, dotyczące typów wyposażenia radiotelefonicznego statku powietrznego, na którym wykonuje czynności radiotelefonisty pokładowego, i metod użycia tych urządzeń.

2.19.2.1. Posiadacz świadectwa ograniczonego radiotelefonisty może uzyskać uprawnienie radiotelefonisty pokładowego z ograniczeniem wykonywania czynności tylko w ruchu lotniczym nie kontrolowanym i lotach VFR.
v
Rozdział 3
LICENCJE CZŁONKÓW PERSONELU LATAJĄCEGO INNEGO NIŻ PILOCI

3.1. Nawigator

3.1.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję nawigatora powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

3.1.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

3.1.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego,

b) zasady ustalania planu lotu ATS i planów lotów eksploatacyjnych przed lotem i w czasie lotu,

c) przepisy w sprawie eksploatacji samolotów, zasady załadowywania i wpływ ładunku na charakterystykę lotu, zasady obliczania osiągów i parametrów lotu,

d) zasady posługiwania się dokumentacją lotniczą, np. AIP i NOTAM, kody i skróty stosowane w lotnictwie,

e) przepisy i zasady dotyczące nawigacji statków powietrznych,

f) meteorologię lotniczą, międzynarodowy system meteorologiczny, dokumentację meteorologiczną, procedury uzyskiwania komunikatów meteorologicznych,

g) metody i procedury służby ruchu lotniczego stosowane w nawigacji lotniczej,

h) klimatologię rejonów przecinanych przez międzynarodowe drogi lotnicze pod względem wpływu na lotnictwo, zmiany i ruch ośrodków barycznych, strukturę frontów, powstawanie i charakterystykę zjawisk meteorologicznych mających wpływ na nawigację lotniczą,

i) ma wiadomości o ziemi i sferze niebieskiej, a w szczególności dotyczące:

- definicji jednostek formuł używanych w nawigacji lotniczej,

- sprawnego posługiwania się mapami lotniczymi i dokumentacją nawigacyjną,

- ruchu i identyfikacji ciał niebieskich, obserwacji i pomiarów wysokości,

j) procedury nawigacyjne w zakresie:

- opracowania dokumentacji nawigacyjnej,

- nawigacji podstawowej,

- astronawigacji,

- nawigacji za pomocą systemów autonomicznych i systemów działających za pomocą stacji naziemnych,

k) pomoce nawigacyjne do nawigacji z widocznością i nawigacji (lotów) według wskazań przyrządów,

l) regulację skalowania i działania przyrządów oraz pokładowego wyposażenia nawigacyjnego.

3.1.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że posiada co na mniej 200 godzin praktyki w nawigacji lotniczej na statkach powietrznych, nabytej w czasie lotów pozalotniskowych, w tym co najmniej:

a) 50 godzin w lotach pozalotniskowych w nocy,

b) 100 godzin w lotach przy zastosowaniu radionawigacji.

Kandydat, który wykonywał uprzednio czynności pilota w przewozie lotniczym, może zaliczyć na swą korzyść 50% czasu lotu wykonywanego w tym charakterze na poczet połowy ustalonej wyżej liczby 200 godzin praktyki; nie dotyczy to jednak wyżej wymienionych 50 godzin lotu nocnego.

3.1.1.3.1. Kandydat powinien nie mniej niż 25 razy w nocy i nie mniej niż 25 razy w dzień określić z wynikiem zadowalającym swą pozycję w locie za pomocą namiarów astronawigacyjnych, stosując równolegle namiary radiowe lub inne pomoce nawigacji lotniczej, oraz dostarczyć dowód, że korzystał z tych pomocy przy prowadzeniu nawigacji na statku powietrznym.

3.1.1.3.2. Ukończenie szkolenia lotniczego obejmującego prowadzenie nawigacji w powietrzu należy uważać za równoznaczne z dopełnieniem wymaganej praktyki określonej w 3.1.1.3., jeżeli zakres tego szkolenia obejmuje wymagania ustalone w 3.1.1.3.

3.1.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać, że umie:

a) posługiwać się wyposażeniem nawigacyjnym i regulować to wyposażenie, w szczególności powinien umieć interpretować i identyfikować sygnały naziemnych pomocy nawigacyjnych,

b) prowadzić nawigację w czasie lotu w dzień i w nocy.

3.1.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji uprawniony jest do wykonywania czynności nawigatora na pokładzie każdego statku powietrznego, jeżeli zna przepisy, informacje i wskazówki dotyczące wykonywania tych czynności na danym typie statku powietrznego oraz umie te czynności wykonywać.

3.1.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 50 godzin lotu, pełniąc w tym czasie czynności nawigatora.

3.2. Mechanik pokładowy

3.2.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję mechanika pokładowego powinien odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

3.2.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

3.2.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną średnią szkołę techniczną o kierunku mechanicznym lub elektrycznym oraz wykazać, że zna:

a) zasady aerodynamiki i mechaniki,

b) konstrukcję i działanie płatowca i zespołów napędowych oraz wyposażenia statku powietrznego, na którym obecność mechanika pokładowego jest wymagana,

c) ogólne zasady naziemnej obsługi technicznej sprzętu lotniskowego oraz metody dokonywania w locie drobnych napraw, regulacji i wymiany części,

d) osiągi statków powietrznych oraz postępowanie w przypadku całkowitego lub częściowego przerwania pracy jednego lub więcej zespołów napędowych,

e) zasady załadowywania i wyważania, określania położenia środka masy, obliczania czasu zużycia paliwa, potrzebnej mocy zespołów napędowych oraz wpływ różnych warunków atmosferycznych na tę moc,

f) podstawowe przepisy Prawa lotniczego i przepisy wykonawcze do tego prawa oraz przepisy dotyczące czynności mechanika pokładowego,

g) procedury stosowane w przypadku defektu grup napędowych lub systemów statku powietrznego.

3.2.1.2.1. Za zgodą organu nadzoru może ubiegać się o licencję mechanika pokładowego kandydat, który ukończył zasadniczą szkołę zawodową o kierunku technicznym. Kandydat taki może uzyskać licencję mechanika pokładowego z ograniczeniem wykonywania wynikających z niej czynności na odpowiednim typie statku powietrznego o masie maksymalnej do 5700 kg.

3.2.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) ukończył szkolenie lotnicze,

b) posiada 1 rok praktyki naziemnej obsługi płatowców, silników i sprzętu,

c) wykonał co najmniej 100 godzin lotu pod nadzorem mechanika pokładowego.

Dla statków powietrznych o masie maksymalnej nie przekraczającej 5700 kg praktyka wymieniona pod lit. c) może być przez Inspektorat Personelu Lotniczego zastąpiona 50 startami i lądowaniami; w tym przypadku uprawnienia wynikające z licencji zostają ograniczone do odpowiedniego typu statku powietrznego o takiej masie.

3.2.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać:

a) w locie: umiejętność wykonywania czynności mechanika pokładowego, w tym postępowania w nagłych, niebezpiecznych sytuacjach,

b) na ziemi: umiejętność wykonywania przeglądów startowych statku powietrznego w zakresie ustalonym w instrukcji obsługi technicznej statku powietrznego.

3.2.1.5. Wymagane w 3.2.1.2. wiadomości i w 3.2.1.4. umiejętności dotyczą tego typu statku powietrznego, w zakresie którego kandydat ukończył szkolenie lotnicze.

3.2.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji upoważniony jest do wykonywania czynności mechanika pokładowego na danym typie statku powietrznego oraz czynności mechanika lotniczego obsługi w zakresie przeglądów niezbędnych do dopuszczenia statku powietrznego do lotu, bez prawa jednak usuwania usterek, pod warunkiem że w okresie ważności licencji:

a) wykazał pod kontrolą osoby upoważnionej przez Inspektorat Personelu Lotniczego umiejętności pełnienia czynności mechanika pokładowego na tym typie statku powietrznego i zna przepisy, wskazówki i informacje dotyczące eksploatacji tego typu statku powietrznego,

b) odbył praktykę wymaganą dla mechanika pokładowego na samolocie danego typu (3.2.1.3.c); warunek odbycia praktyki uważa się za spełniony, jeżeli posiadacz licencji mechanika pokładowego zostanie przeszkolony na danym typie statku powietrznego zgodnie z programem szkolenia lotniczego i wykaże przed osobą (osobami) upoważnioną(ymi) przez eksploatującego statek powietrzny swe wiadomości i umiejętności do pełnienia czynności mechanika pokładowego na tym typie statku powietrznego,

c) spełnienie warunków ustalonych pod lit. a) i b) zostało wpisane do jego dokumentów wyszkolenia lotniczego i praktyki lotniczej.

3.2.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 30 godzin lotu, pełniąc w tym czasie czynności mechanika pokładowego, oraz że w czasie 14 dni obsługiwał na ziemi płatowce, zespoły napędowe i osprzęt statków powietrznych, na których wykonuje czynności mechanika pokładowego.

3.3. Radiooperator pokładowy

3.3.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję radiooperatora pokładowego powinien posiadać świadectwo co najmniej radiotelegrafisty II klasy wydane przez Państwową Inspekcję Radiową, a ponadto odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach lotniczych określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, praktyki, wiadomości i umiejętności:

3.3.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 18 lat życia.

3.3.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną średnią szkołę oraz powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego,

b) polskie i międzynarodowe przepisy lotnicze dotyczące zasad i procedur używania radiotelefonii i radiotelegrafii,

c) ma podstawowe wiadomości o statkach powietrznych,

d) podstawowe zasady lotniczych systemów urządzeń radiowych, dotyczących lotów krajowych i międzynarodowych,

e) przepisy kontroli ruchu lotniczego.

3.3.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) wykonywał co najmniej przez 4 miesiące w sposób zadowalający czynności radiooperatora pokładowego pod nadzorem radiooperatora pokładowego i wykazał swoje umiejętności w czasie co najmniej 25 godzin lotu na statku powietrznym wyposażonym w urządzenia radiowe zgodnie z obowiązującymi minimalnymi warunkami międzynarodowymi lub

b) ukończył odpowiednie szkolenie lotnicze.

3.3.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać umiejętności dotyczące:

a) obsługi, kontroli i posługiwania się aktualnie używaną nadawczo-odbiorczą lotniczą stacją radiotelegraficzną oraz urządzeniami radioelektrycznymi służącymi do nawigacji statków powietrznych,

b) kontroli przed lotem funkcjonowania lotniczej instalacji radiowej oraz usuwania takich usterek, które nie wymagają narzędzi lub przyrządów specjalnych,

c) nadawania i odbioru radiotelefonicznego i za pomocą międzynarodowego kodu Morse'a z prędkością 20 grup na minutę przez okres co najmniej 5 min.,

d) prowadzenia dziennika korespondencji radiowej.

3.3.2. Uprawnienia posiadacza licencji.

3.3.2.1. Posiadacz licencji upoważniony jest do wykonywania czynności radiooperatora pokładowego na pokładzie statku powietrznego pod warunkiem, że zna dokładnie przepisy, wskazówki i informacje dotyczące typów wyposażenia radiowego statku powietrznego, na którym wykonuje czynności radiooperatora pokładowego, i metody użycia tego wyposażenia.

3.3.3 Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonał co najmniej 30 godzin lotu, pełniąc w tym czasie czynności radiooperatora pokładowego.

Rozdział 4
LICENCJE PERSONELU INNEGO NIŻ PERSONEL LATAJĄCY

4.1. Mechanik lotniczy obsługi

4.1.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję mechanika lotniczego obsługi powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

4.1.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 18 lat życia.

4.1.1.2. Wiadomości i umiejętności. Kandydat powinien mieć ukończoną co najmniej odpowiednią zasadniczą szkołę zawodową oraz wykazać, że zna:

a) klasyfikację i podział statków powietrznych oraz ogólne zasady ich budowy i działanie,

b) konstrukcję i zasady działania statku powietrznego, na którym ma wykonywać czynności, wraz z jego zespołami napędowymi, wyposażeniem i instalacjami,

c) zasady montażu, regulacji i kontroli działania,

d) zasady wykrywania i usuwania uszkodzeń, technologię drobnych napraw i wymiany części,

e) zasady obsługi technicznej i konserwacji,

f) instrukcję i technologię obsługi oraz zasady wypełniania i prowadzenia dokumentacji technicznej sprzętu lotniczego określonego pod lit. b),

g) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz określone w programie szkolenia lotniczego przepisy wykonawcze do tego prawa.

4.1.1.2.1. Wiadomości i umiejętności wymienione w 4.1.1.2. wymagane są odpowiednio do uprawnienia, o które ubiega się kandydat.

4.1.1.2.2. Uprawnienia dotyczące statków powietrznych określa się w licencji mechanika lotniczego obsługi przez wpisanie do tej licencji:

a) uprawnienia obejmującego samoloty lub śmigłowce, z wyszczególnieniem niżej wymienionych ich zespołów wraz z instalacjami, których uprawnienie ma dotyczyć:

- płatowce,

- zespoły napędowe (silniki: tłokowe, turbośmigłowe, turboodrzutowe),

- przyrządy pokładowe.

- wyposażenie elektryczne,

- wyposażenie radiowe,

b) uprawnienia ogólnego obejmującego:

- szybowce,

- motoszybowce,

- balony wolne.

4.1.1.2.3. Uprawnienia wymienione w 4.1.1.2.2. a) określa się w licencji oddzielnie dla samolotów i oddzielnie dla śmigłowców z zaznaczeniem, że dotyczą samolotów lub śmigłowców o masie maksymalnej do 5700 kg lub powyżej 5700 kg.

4.1.1.2.4. Uprawnienia określone w 4.1.1.2.2. mogą być przez Inspektorat Personelu Lotniczego ograniczone do wykonywania określonych czynności w zależności od wiadomości, umiejętności i praktyki kandydata.

4.1.1.2.4.1. Kandydat, który ubiega się o uprawnienie z ograniczeniem do wykonywania przeglądu w zakresie niezbędnym do dopuszczenia statku powietrznego do lotu, bez prawa dokonywania regulacji i usuwania usterek, zwolniony jest od składania egzaminu z przedmiotów ujętych w 4.1.1.2. c) i d), natomiast praktykę ogranicza się do:

a) trzech miesięcy - w przypadku ubiegania się o uprawnienie do obsługi statków powietrznych, których masa maksymalna nie przekracza 5700 kg,

b) sześciu miesięcy - w przypadku ubiegania się o uprawnienie do obsługi statków powietrznych, których masa przekracza 5700 kg.

O wyżej wymienione uprawnienia mogą ubiegać się również kandydaci posiadający ukończoną szkołę średnią.

4.1.1.2.5. Uprawnienia posiadacza licencji co do zespołów poszczególnych typów samolotów, śmigłowców, szybowców, motoszybowców i balonów wolnych wpisuje eksploatujący statki powietrzne do dokumentów szkolenia lotniczego i praktyki lotniczej mechanika lotniczego obsługi pod warunkiem, że:

a) został on przeszkolony w obsłudze zespołu danego typu samolotu lub śmigłowca bądź typu szybowca, motoszybowca lub balonu wolnego zgodnie z Programem ustalonym przez eksploatującego statki powietrzne oraz

b) wykazał przed osobą (osobami) upoważnioną(ymi) przez eksploatującego statki powietrzne, że posiada wiadomości i umiejętności potrzebne do obsługi zespołu danego typu samolotu, śmigłowca, szybowca, motoszybowca lub balonu wolnego.

4.1.1.2.6. Eksploatujący statki powietrzne może upoważnić:

a) mechanika lotniczego obsługi, posiadającego licencję uprawniającą go do obsługi co najmniej jednego z niżej wymienionych zespołów wraz z instalacją,

b) pilota samolotowego zawodowego lub pilota śmigłowcowego zawodowego,

c) pilota samolotowego turystycznego, pilota śmigłowcowego turystycznego oraz pilota szybowcowego w odniesieniu do odpowiednich statków powietrznych, których masa maksymalna nie przekracza 2000 kg, do przeglądu obejmującego zespoły:

- płatowiec,

- zespół napędowy,

- przyrządy pokładowe,

- wyposażenie elektryczne,

- wyposażenie radiowe

danego typu statku powietrznego w zakresie niezbędnym do dopuszczenia tego statku do lotu, bez prawa dokonywania regulacji i usuwania usterek, pod warunkiem że:

- został przeszkolony w zakresie wykonywania przeglądów niezbędnych do dopuszczenia danego zespołu do lotu zgodnie z programem szkolenia uzgodnionym z Inspektoratem Personelu Lotniczego,

- wykazał przed osobą (osobami) upoważnioną(ymi) przez eksploatującego statki powietrzne, że posiada wiadomości, umiejętności i praktykę potrzebną do przeglądu danego zespołu statku powietrznego i uzyskał odpowiedni wpis do osobistych dokumentów szkoleniowych.

4.1.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że ukończył szkolenie lub szkołę zawodową o odpowiedniej specjalności i odbył pod nadzorem mechanika lotniczego obsługi niżej określoną praktykę w obsłudze poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców albo kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych:

a) 1 rok praktyki w przypadku ubiegania się o uprawnienia w zakresie poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców, których masa maksymalna nie przekracza 5700 kg, oraz kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych,

b) 2 lata praktyki w przypadku ubiegania się o uprawnienia w zakresie poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców, których masa przekracza 5700 kg.

4.1.1.3.1. Inspektorat Personelu Lotniczego może w uzasadnionych przypadkach skrócić wymagany okres praktyki określonej w 4.1.1.3., jak również uznać szkolenie lub praktykę nabytą w tej dziedzinie na podobnych urządzeniach.

4.1.2. Uprawnienia posiadacza licencji. Posiadacz licencji mechanika lotniczego obsługi jest upoważniony do:

a) wykonywania obsługi technicznej zespołów samolotów lub śmigłowców bądź kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych oraz potwierdzenia w świadectwie obsługi technicznej lub innych dokumentach, że obsługa została wykonana zgodnie z obowiązującymi instrukcjami,

b) dokonywania regulacji, bieżących napraw, wymiany, kontroli stanu technicznego i działania uprzednio dopuszczonych do lotu (pracy) zespołów samolotu lub śmigłowca albo kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych oraz potwierdzenia wykonania tych czynności w obowiązującej dokumentacji,

c) potwierdzenia w obowiązującej dokumentacji, że zespół samolotu lub śmigłowca albo kompletny szybowiec, motoszybowiec lub balon wolny po wykonaniu odpowiednich czynności obsługowych jest sprawny i przygotowany do lotu (pracy).

4.1.2.1. Uprawnienia posiadacza licencji mechanika lotniczego obsługi wymienione w 4.1.2. mogą być odpowiednio wykonywane tylko:

a) na tych zespołach samolotów lub śmigłowców albo kompletnych szybowcach, motoszybowcach lub balonach wolnych, które zostały wpisane do jego licencji (4.1.1.2.2.) lub do dokumentów szkolenia i praktyki lotniczej i które zostały dopuszczone do lotu (pracy),

b) jeżeli posiadacz licencji dokładnie zna przepisy i zasady dotyczące zdatności technicznej obsługi i konserwacji danego zespołu lub kompletnego statku powietrznego.

4.1.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonywał przez 6 miesięcy czynności wynikające z jego licencji.

4.2. Mechanik lotniczy napraw

4.2.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję mechanika lotniczego napraw powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

4.2.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

4.2.1.2. Wiadomości i umiejętności. Kandydat powinien mieć ukończoną co najmniej odpowiednią zasadniczą szkołę zawodową oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz określone w programie szkolenia lotniczego przepisy wykonawcze do tego prawa.

b) konstrukcję i zasady działania statku powietrznego wraz z jego zespołami napędowymi, wyposażeniem i instalacjami,

c) zasady pomiaru i weryfikacji części i zespołów, technologię napraw,

d) zasady montażu, regulacji i kontroli działania,

e) instrukcję i dokumentację napraw sprzętu lotniczego określonego pod lit. b) oraz zasady jej prowadzenia,

f) ma ogólne wiadomości o statkach powietrznych,

4.2.1.2.1. Wiadomości i umiejętności wymienione w 4.2.1.2. wymagane są odpowiednio do uprawnienia, o które ubiega się kandydat.

4.2.1.2.2. Uprawnienia posiadacza licencji mechanika lotniczego napraw co do rodzaju sprzętu lotniczego określa się tak samo jak uprawnienia posiadacza licencji mechanika lotniczego obsługi (4.1.1.2.2., 4.1.1.2.3., 4.1.1.2.4., 4.1.1.2.5.).

4.2.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że ukończył szkolenie lotnicze lub szkołę o odpowiedniej specjalności i odbył niżej określoną praktykę pod nadzorem mechanika lotniczego napraw w zakresie napraw głównych lub przeglądów zakwalifikowanych przez państwowy organ lotniczego nadzoru technicznego jako naprawa główna oraz prób i modyfikacji poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców albo kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych:

a) 1 rok praktyki w przypadku ubiegania się o uprawnienia w zakresie poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców, których masa maksymalna nie przekracza 5700 kg, oraz kompletnych szybowców, motoszybowców lub balonów wolnych,

b) 2 lata praktyki w przypadku ubiegania się o uprawnienia w zakresie poszczególnych zespołów samolotów lub śmigłowców, których masa maksymalna przekracza 5700 kg.

4.2.1.3.1. Inspektorat Personelu Lotniczego może w uzasadnionych przypadkach skrócić wymagany okres praktyki określonej w 4.2.1.3., jak również uznać szkolenie lub praktykę nabytą w tej dziedzinie na podobnych urządzeniach.

4.2.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać, że umie w prawidłowy sposób wykonywać czynności odpowiednie do uprawnień, o które się ubiega.

4.2.2. Uprawnienia posiadacza licencji.

4.2.2.1. Posiadacz licencji mechanika lotniczego napraw upoważniony jest do stwierdzenia, że naprawa główna lub modyfikacja zespołu samolotu lub śmigłowca albo kompletnego szybowca, motoszybowca lub balonu wolnego została wykonana zgodnie z dokumentacją techniczną i że do tych prac użyto właściwych materiałów, części i zespołów, oraz do dokonywania odpowiednich wpisów w dokumentach sprzętu lotniczego.

4.2.2.2. Uprawnienia posiadacza licencji mechanika lotniczego napraw wymienione w 4.2.2.1. mogą być odpowiednio wykonywane tylko:

a) na tych zespołach samolotu lub śmigłowca albo kompletnych szybowcach, motoszybowcach lub balonach wolnych, które zostały wpisane do jego licencji (4.1.1.2.2.) lub dokumentów szkolenia i praktyki lotniczej i które zostały dopuszczone do lotu (pracy),

b) jeżeli posiadacz licencji zna przepisy, wskazówki i informacje dotyczące badania stanu technicznego, napraw i modyfikacji sprzętu lotniczego, którego prawidłową naprawę i modyfikację ma stwierdzać.

4.2.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonywał przez 6 miesięcy czynności wynikające z jego licencji.

4.3. Kontroler ruchu lotniczego

4.3.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję kontrolera ruchu lotniczego powinien posiadać świadectwo normalne lub ograniczone radiotelefonisty, wydane przez Państwową Inspekcję Radiową, i odpowiadać wymaganiom ustalonym w przepisach lotniczych określających warunki sprawności fizycznej i psychicznej dla tej licencji oraz następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności, jak również warunkom wymaganym dla uzyskania co najmniej jednego z uprawnień określonych w 4.4.

4.3.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

4.3.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) język angielski i rosyjski, a w szczególności, że umie mówić tymi językami bez wadliwego akcentu lub błędów, które mogłyby utrudniać rozmowę radiotelefoniczną,

b) przepisy i procedury kontroli ruchu lotniczego krajowe i zawarte w odpowiednich publikacjach Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO), w szczególności przepisy i procedury obowiązujące w lotach IFR,

c) przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy w sprawie krajowego i międzynarodowego ruchu lotniczego,

d) odpowiednie przepisy polskie i części publikacji ICAO, dotyczące urządzeń i procedur łączności oraz frazeologii proceduralnej,

e) zasady nawigacji lotniczej,

f) stosowane typy pomocy nawigacyjnych - w tym pomocy wizualnych - ich wykorzystanie i ograniczenia w ich stosowaniu,

g) osiągi różnych typów statków powietrznych w zakresie, w jakim te osiągi mają związek z procedurami kontroli ruchu lotniczego,

h) mapy synoptyczne i ich interpretację, depesze o obserwacjach meteorologicznych i prognozach pogody w stopniu umożliwiającym ich wykorzystanie,

i) typy wyposażenia radarowego, ogólną ich charakterystykę, posługiwanie się nimi, ograniczenia ich eksploatacji.

4.3.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że:

a) ukończył odpowiednie szkolenie lotnicze,

b) odbył co najmniej 9 miesięcy praktyki w rzeczywistych operacjach kontroli ruchu lotniczego pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego mającego odpowiednie uprawnienia albo

c) wykazał się roczną praktyką na stanowisku pilota lub nawigatora i odbył co najmniej 3 miesiące praktyki w rzeczywistych operacjach kontroli ruchu lotniczego pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego, posiadającego odpowiednie uprawnienia.

4.3.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać w drodze egzaminu umiejętności ustalone przez Inspektorat Personelu Lotniczego dla każdego z uprawnień wymienionych w 4.4.

4.4. Uprawnienia kontrolera ruchu lotniczego

Licencja kontrolera ruchu lotniczego powinna obejmować co najmniej jedno z następujących uprawnień:

a) uprawnienie kontroli lotniska,

b) uprawnienie kontroli zbliżania,

c) uprawnienie kontroli obszaru,

d) uprawnienie do kontroli radarowej.

4.4.1. Warunki wydania uprawnienia kontroli lotniska. Kandydat ubiegający się o uprawnienie kontroli lotniska powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości i praktyki w odniesieniu do lotniska, dla którego ma być wydane uprawnienie:

4.4.1.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać, że zna:

a) przepisy ruchu lotniczego, w szczególności dotyczące danego lotniska,

b) przepisy współdziałania w zakresie ruchu lotniczego z sąsiednimi organami kontroli ruchu lotniczego,

c) przepisy dotyczące alarmowych służb bezpieczeństwa (przeciwpożarowej, sanitarnej itp.),

d) charakterystyki lokalnego ruchu lotniczego,

e) ukształtowanie terenu i ważne punkty orientacyjne,

f) skróty i inne dane odnoszące się do obserwacji meteorologicznych dokonywanych w rejonie lotniska,

g) znaki rozpoznawcze, częstotliwości i inne dane odnoszące się do lotniczych urządzeń nawigacyjnych znajdujących się w przestrzeni odpowiedzialności danego lotniska oraz urządzeń bezpośrednio przyległych do tej przestrzeni.

4.4.1.2. Praktyka. Kandydat powinien ukończyć odpowiednie szkolenie lotnicze i odbyć na danym lotnisku w okresie 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio jego wystąpienie o uprawnienie co najmniej jednomiesięczną praktykę pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego posiadającego uprawnienia kontroli lotniska. Jeżeli kandydat posiadający już uprawnienie kontroli określonego lotniska ubiega się o takie uprawnienie w odniesieniu do innego lotniska, Inspektorat Personelu Lotniczego może je wydać na podstawie wystawionego przez państwowy cywilny organ ruchu lotniczego zaświadczenia stwierdzającego przeszkolenie kandydata i zdanie egzaminu przed komisją wyznaczoną przez państwowy cywilny organ ruchu lotniczego oraz odbycie praktyki. W przypadku uruchamiania nowego organu kontroli ruchu lotniczego wymaganie odbycia praktyki może być pominięte. Przepis ten stosuje się odpowiednio do kontroli obszaru i kontroli zbliżania.

4.4.2. Warunki wydania uprawnienia kontroli zbliżania. Kandydat ubiegający się o uprawnienie kontroli zbliżania powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości i praktyki w odniesieniu do lotniska lub lotnisk, dla których ma być wydane uprawnienie:

4.4.2.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać podczas egzaminu, że zna:

a) przepisy lokalne dotyczące rejonu i strefy kontroli lotniska,

b) procedury koordynacji ruchu lotniczego pomiędzy organem w rejonie kontrolowanym danego lotniska, w obszarach kontroli lotnisk przyległych oraz przyległych rejonach informacji powietrznej,

c) procedury dolotu, odlotu, oczekiwania, nieudanego podejścia i przerwanego startu,

d) przepisy poszukiwania i ratownictwa oraz dotyczące odpowiednich urządzeń,

e) przepisy dotyczące alarmowych służb bezpieczeństwa (przeciwpożarowej, sanitarnej itd.),

f) charakterystyki lokalnego ruchu lotniczego,

g) ukształtowanie terenu i ważne punkty orientacyjne,

h) pomoce elektroniczne używane w ruchu lotniczym,

i) kody depesz o aktualnych obserwacjach meteorologicznych i prognozach pogody oraz charakterystyczne dla przestrzeni odpowiedzialności danego lotniska zjawiska pogodowe mające wpływ na wykonywanie lotów,

j) znaki rozpoznawcze, częstotliwości i inne dane odnoszące się do lotniczych urządzeń nawigacyjnych znajdujących się w przestrzeni odpowiedzialności danego rejonu kontrolowanego oraz w przestrzeniach bezpośrednio przyległych.

4.4.2.2. Praktyka. Kandydat powinien ukończyć odpowiednie szkolenie lotnicze i odbyć w okresie 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio jego wystąpienie o uprawnienie 3-miesięczną praktykę pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego posiadającego uprawnienie kontroli zbliżania.

4.4.3. Warunki wydania uprawnienia kontroli obszaru. Kandydat ubiegający się o uprawnienie kontroli obszaru powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wiadomości i praktyki co do obszaru, dla którego ma być wydane uprawnienie:

4.4.3.1. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać, że zna:

a) urządzenia do nawigacji powietrznej usytuowane wewnątrz lub w pobliżu obszaru kontrolowanego,

b) źródła komunikatów meteorologicznych i charakterystykę zjawisk mogących mieć wpływ w obszarze kontrolowanym,

c) lotniska i warunki ruchu lotniczego,

d) procedury koordynacji pomiędzy centrum kontroli obszaru i innymi organami kontroli ruchu lotniczego,

e) dane dotyczące urządzeń łączności radiowej, wraz z częstotliwościami i procedurami,

f) topografię i ważne punkty orientacyjne,

g) procedury poszukiwania i ratownictwa, odpowiednie urządzenia i właściwe służby,

h) właściwe procedury oczekiwania, zbliżania, nieudanego podejścia oraz procedury odlotu i przerywanego startu.

4.4.3.2. Praktyka. Kandydat powinien ukończyć odpowiednie szkolenie lotnicze i odbyć w okresie 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio jego wystąpienie o uprawnienie co najmniej 3-miesięczną praktykę pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego posiadającego uprawnienie kontroli obszaru.

4.4.3.3. Uprawnienia posiadacza licencji kontrolera ruchu lotniczego.

4.4.3.3.1. Uprawnienie kontroli lotniska upoważnia posiadacza licencji z takim uprawnieniem do wykonywania i nadzorowania wykonywania kontroli lotniska na lotnisku lub lotniskach wymienionych w uprawnieniu, pod warunkiem że zna on dokładnie wszystkie odpowiednie przepisy, informacje i wskazówki.

4.4.3.3.2. Uprawnienie kontroli zbliżania upoważnia posiadacza licencji z takim uprawnieniem do wykonywania i nadzorowania wykonywania kontroli zbliżania na lotnisku lub lotniskach wymienionych w uprawnieniu w przestrzeni powietrznej określonej jako przestrzeń podlegająca właściwości danej służby kontroli zbliżania, pod warunkiem że zna on dokładnie wszystkie odpowiednie przepisy, wskazówki i informacje.

4.4.3.3.3. Uprawnienie kontroli obszaru upoważnia posiadacza tego uprawnienia do wykonywania i nadzorowania wykonywania kontroli obszaru w tym obszarze lub jego części, które są wymienione w uprawnieniu, pod warunkiem że zna on dokładnie odpowiednie przepisy, wskazówki i informacje.

4.4.3.3.4. Jeżeli kandydat nie posiada odpowiedniej znajomości języka angielskiego lub rosyjskiego, może uzyskać uprawnienie jedynie dla takiego lotniska lub takiej części obszaru, na których wymaganie to może nie być stosowane.

4.4.3.3.5. Uprawnienia kontrolera ruchu lotniczego w zależności od wiadomości, umiejętności i praktyki kandydata mogą być ograniczone przez wpisanie do licencji czynności objętych uprawnieniem.

4.4.4. Rodzaje uprawnień do kontroli radarowej. Licencja kontrolera ruchu lotniczego może obejmować jedno lub więcej następujących uprawnień do posługiwania się radarem:

1) uprawnienie kontrolera radaru precyzyjnego podejścia do lądowania (PAR),

2) uprawnienie kontrolera radaru zbliżania (SRE),

3) uprawnienie kontrolera radaru kontroli obszaru.

4.4.4.1. Warunki wydania uprawnienia do kontroli radarowej. Kandydat ubiegający się o uprawnienie do kontroli radarowej powinien posiadać licencję kontrolera ruchu lotniczego oraz odpowiednie uprawnienie kontroli lotniska, zbliżania lub obszaru, w odniesieniu do którego ma wykonywać funkcje kontroli radarowej.

4.4.4.2. Wiadomości. Kandydat powinien wykazać, że zna:

a) podstawowe zasady budowy i działania radaru oraz jego obsługi,

b) charakterystyki różnych typów statków powietrznych w zakresie, w jakim mają one związek z kontrolą radarową,

c) wpływ ukształtowania terenu i innych czynników na dokładność wskazań radaru,

d) wpływ warunków atmosferycznych na dokładność wskazań radaru,

e) bezpieczne ścieżki schodzenia i pionowe zabezpieczenie przelotu nad przeszkodami,

f) przepisy koordynacji działań z innymi organami służb ruchu lotniczego posługującymi się lub nie posługującymi się urządzeniami radarowymi,

g) frazeologię radiotelefoniczną i przepisy łączności w zakresie niezbędnym do wykonywania określonej funkcji kontrolera radarowego,

h) radarowe procedury dolotu, odlotu, oczekiwania, nieudanego podejścia, przelotu oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych,

i) procedury identyfikacji statków powietrznych,

j) separacje radarowe statków powietrznych,

k) charakterystykę używanych urządzeń radarowych pod względem pokrycia terenu, stosowania sposobów regulacji tłumienia ech pasożytniczych,

l) odpowiednio procedury kontroli ruchu za pomocą PAR, SRE lub radaru kontroli obszaru.

4.4.4.3. Praktyka. Kandydat powinien ukończyć odpowiednie szkolenie lotnicze i odbyć w okresie 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio jego wystąpienie o uprawnienie co najmniej jednomiesięczną praktykę pod nadzorem kontrolera ruchu lotniczego z odpowiednim uprawnieniem do posługiwania się radarem, z tym że:

a) praktyka kandydata ubiegającego się o uprawnienie kontrolera radaru precyzyjnego podejścia do lądowania (PAR) powinna obejmować nie mniej niż 200 sprowadzeń statków powietrznych do lądowania za pomocą PAR, w tym nie więcej niż 100 dokonanych na urządzeniu treningowym uznanym przez Inspektorat Personelu Lotniczego i nie mniej niż 50 dokonanych na urządzeniu radaru precyzyjnego takiego typu, jaki jest na lotnisku, na którym kandydat ma pełnić czynności,

b) praktyka kandydata ubiegającego się o uprawnienie kontrolera radaru kontroli zbliżania lub kontroli obszaru powinna obejmować nie mniej niż 25 sprowadzeń statków powietrznych za pomocą ekranu radarowego (PPI); sprowadzenia te powinny być dokonane za pomocą urządzeń radaru kontroli zbliżania lub obszaru typu używanego w jednostce organizacyjnej, w której kandydat ma wykonywać czynności.

4.4.4.4. Umiejętności. Wiadomości podane w 4.4.4.2. f) do l) kandydat powinien wykazać w drodze egzaminu praktycznego.

4.4.5. Uprawnienia. Posiadacz uprawnień do kontroli radarowej upoważniony jest do wykonywania lub nadzorowania czynności związanych z posługiwaniem się:

a) radarem precyzyjnego podejścia do lądowania zainstalowanym na danym lotnisku,

b) radarem kontroli zbliżania - w przestrzeni powietrznej podległej właściwemu organowi kontroli zbliżania,

c) radarem kontroli obszaru - w przestrzeni powietrznej podległej właściwemu organowi kontroli obszaru.

4.4.5.1. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonywał co najmniej przez 6 miesięcy czynności wynikające z jego licencji.

4.5. Dyspozytor lotniczy

4.5.1. Warunki wydania licencji. Kandydat ubiegający się o licencję dyspozytora lotniczego powinien odpowiadać następującym warunkom dotyczącym wieku, wiadomości, praktyki i umiejętności:

4.5.1.1. Wiek. Kandydat powinien mieć ukończonych 21 lat życia.

4.5.1.2. Wiadomości. Kandydat powinien mieć ukończoną szkołę średnią oraz wykazać, że zna:

a) zasady ustalania planów lotu, włącznie z obliczeniem środka ciężkości, zużycia paliwa, zasięgu lotu, sposób wyszukiwania lotnisk zapasowych,

b) sposób posługiwania się dokumentacją lotniczą, np. AIP, NOTAM, kody i skróty używane w lotnictwie,

c) podstawowe przepisy Prawa lotniczego oraz przepisy i regulaminy dotyczące przewozu lotniczego,

d) przepisy i procedury kontroli ruchu lotniczego, związane z pracą dyspozytora lotniczego,

e) meteorologię lotniczą,

f) zasady używania i ograniczenia w używaniu wysokościomierzy i nastawiania wysokościomierzy,

g) zasady nawigacji lotniczej ze szczególnym uwzględnieniem lotów według wskazań przyrządów,

h) sposoby zapewnienia ciągłości dyżurów operacyjnych,

i) procedury łączności ze statkami powietrznymi i stacjami naziemnymi,

j) język angielski.

4.5.1.3. Praktyka. Kandydat powinien wykazać, że w okresie 3 lat bezpośrednio poprzedzających ubieganie się o wydanie licencji wykonywał w ciągu 2 lat w przewozie lotniczym czynności na następujących stanowiskach:

a) pilota statku powietrznego lub

b) nawigatora, lub

e) radiooperatora pokładowego, lub

d) meteorologa w oddziale dyspozycji statków powietrznych, lub

e) kontrolera ruchu lotniczego, lub

f) szefa grupy dyspozytorów lotniczych.

W razie wykonywania przez kandydata czynności na kilku stanowiskach, czas ich wykonywania na jednym ze stanowisk nie może być krótszy niż 1 rok.

4.5.1.3.1. Zamiast praktyki określonej w 4.5.1.3. kandydat może wykazać, że w okresie 2 lat bezpośrednio poprzedzających ubieganie się o wydanie licencji wykonywał czynności asystenta dyspozytora lotniczego w przewozie lotniczym przez co najmniej 1 rok lub że ukończył odpowiednie szkolenie lotnicze.

4.5.1.4. Umiejętności. Kandydat powinien wykazać, że umie:

a) wykonywać operatywnie i dokładnie analizy warunków meteorologicznych z serii map i depesz meteorologicznych ogólnie dla określonej drogi lotniczej oraz przewidzieć zmianę warunków atmosferycznych, szczególnie w punktach docelowych trasy,

b) określać optymalne trasy lotów,

c) zapewnić nadzór i pomoc w czasie lotów w niesprzyjających warunkach.

4.5.2. Uprawnienia. Posiadacz licencji dyspozytora lotniczego upoważniony jest do:

a) udzielania pomocy dowódcy statku powietrznego w czasie przygotowywania lotu przez dostarczanie mu niezbędnych, dotyczących wykonania lotu, informacji przewidzianych w przepisach w sprawie ruchu lotniczego i w sprawie eksploatacji statków powietrznych,

b) przekazywania dowódcy statku powietrznego podczas lotu za pomocą odpowiednich środków informacji niezbędnych do bezpiecznego wykonywania lotu,

c) przedsiębrania w razie powstania niebezpiecznej sytuacji czynności określonych w instrukcji operacyjnej statku powietrznego.

4.5.3. Warunki przedłużenia okresu ważności licencji. Ważność licencji może być przedłużona, jeżeli jej posiadacz wykaże, że w okresie jej ważności wykonywał przez 6 miesięcy czynności wynikające z jego licencji.