ANALIZA SPRAWOZDAC
FINANSOWYCH (część 2. R-ek zysków i strat)
1.1. Rachunek zysków i strat
Rachunek zysków i strat - definicje
Podstawowe sprawozdanie finansowe (obok bilansu)
Odzwierciedla uzyskane przychody oraz ponoszone koszty w pewnym okresie 
sprawozdanie dynamiczne
Wielkości prezentowane w rachunku zysków i strat są zagregowanymi danymi
finansowymi i prezentują sposób wypracowania w przedsiębiorstwie wyniku
finansowego (zysku lub straty) z prowadzonych rodzajów działalności:
operacyjnej, np. wynik na sprzedaży produktów, towarów, materiałów
pozostałej np. wynik na sprzedaży aktywów trwałych
finansowej, np. wynik z działalności finansowej (spłata kredytów)
1.2. Zasady rachunkowości przy sporządzaniu rachunku zysków i strat
ZASADA MEMORIAA
OWA  koszty i przychody uważa się za osiągnięte
w momencie wystawienia/otrzymania faktury, a nie podczas faktycznego
wpływu/wydatku, np. jeżeli firma sprzeda 1.000 szt produktu i wystawi fakturę to
stanowi on przychód ze sprzedaży, nawet, jeżeli nie zostanie zapłacona w terminie
należność.
ZASADA WSPÓA
MIERNOŚCI  zrealizowane przychody porównuje się z
kosztami poniesionymi w celu ich osiągnięcia, stąd do kosztów danego okresu
zostają zaliczone tylko te koszty, które dotyczą sprzedaży zrealizowanej w danym
okresie, np. jeżeli firma wytworzy 1.000 szt produktu, a sprzeda 800 sztuk, to
przychodom 800 sztuk przypisuje się koszty produkcji sprzedanej, (pozostałe 200
sztuk produktu powiększa zapas magazynowy).
1
1.3. Wyniki działalności, ich klasyfikacja i ujęcie księgowe
Podstawowa (zwykła) działalność operacyjna stanowi zapisany w akcie
założycielskim cel działalności jednostki
Przychody ze sprzedaży towarów, produktów, materiałów
- Koszty sprzedanych towarów, produktów, materiałów
= Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
- Koszty sprzedaży
- Koszty ogólnego zarządu
Zysk (strata) ze sprzedaży
Przychody netto ze sprzedaży, które odzwierciedlają sumy uzyskane przez
jednostkę za sprzedane produkty (wyroby i usługi), towary i materiały, (bez VAT).
Koszty uzyskania przychodów, ponoszone przez jednostkę koszty, które w
większości przypadków będą odzwierciedlały równowartość zużycia środków
trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, materiałów, usług obcych, pracy
pracowników, mogą dotyczyć:
kosztów wytworzenia produktów, które tworzą pewną wartość i są związane
ściśle z procesem technologicznym wytwarzania wyrobów i usług. Koszty
wytworzenia produktów (jako tworzące wartość) odpowiadają definicji
aktywów, stąd są wykazywane po stronie aktywów bilansu w pozycjach
 wyroby gotowe i  produkcja nie zakończona , a dopiero po sprzedaży
produktów zostaną zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów.
kosztów bieżącej działalności, które nie tworzą wartości, a więc nie są
związane z wytwarzanymi produktami; odnosi się je na wynik działalności w
okresie ich powstania; do kosztów tych zalicza się koszty związane z
utrzymaniem zarządu jednostki oraz sprzedaży wyrobów i towarów
(załadunek, transport, reklama). Koszty działalności są pozycjami
wpływającymi na wynik stąd często nazwane są wynikowymi.
Przykładowo dla jednostek prowadzących działalność produkcyjną:
koszty wytworzenia sprzedanych produktów to ilość sprzedanych produktów
po koszcie ich wytworzenia
koszty działalności przedsiębiorstwa (zarządu i sprzedaży).
Przykładowo dla jednostek prowadzących działalność handlową:
wartość sprzedanych towarów w cenie po której je zakupiono
koszty działalności firmy (sprzedaży i ewentualnie zarządu).
2
Pozostała działalność operacyjna dotyczy sporadycznie występujących
przejawów działalności o charakterze innym niż podstawowa.
Zysk (strata) ze sprzedaży
+ Pozostałe przychody operacyjne
- Pozostałe koszty operacyjne
Zysk (strata) z działalności operacyjnej
Do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się np.:
-przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości
niematerialnych i prawnych,
-przychody z najmu lub dzierżawy środków trwałych (jeżeli przedmiotem
działalności nie jest najem)
-otrzymane dotacje lub subwencje i dopłaty
-otrzymane darowizny
-odpisane przedawnione lub umorzone zobowiązania
-otrzymane kary, grzywny i odszkodowania (nie związane z terminową regulacją
należności)
Do pozostałych kosztów operacyjnych należą,
-wartość netto sprzedanych/likwidowanych składników majątku trwałego, środków
trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych
-wartość tworzonych rezerw na spodziewane straty
-odpisane przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności
-zapłacone kary, grzywny i odszkodowania (nie związane z nieterminową regulacją
zobowiązań)
-przekazane darowizny
Działalność finansowa to przychody i koszty z tytułu operacji finansowych
Zysk (strata) z działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe
Zysk (strata) z działalności gospodarczej
3
Do przychodów finansowych zalicza się, np.
-uzyskane i należne dywidendy
-wpływy z tytułu udziału w zyskach z racji posiadanych udziałów i akcji
emitowanych przez spółki
-otrzymane i należne odsetki i prowizje od pożyczek udzielonych przez jednostkę
-odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności
-odsetki od lokat terminowych i środków zgromadzonych na rachunkach bankowych
-dodatnie różnice kursowe
Do kosztów finansowych należą, m.in.
-wartość ewidencyjną sprzedanych udziałów i akcji, stanowiących aktywa finansowe
-odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek (z wyjątkiem odsetek i
prowizji, które dotyczą budowy środków trwałych i zakupu wartości niematerialnych
i prawnych)
-ujemne różnice kursowe
-odsetki i dodatkowe opłaty od środków trwałych przyjętych leasing finansowy
Zyski i straty nadzwyczajne
Zysk (strata) z działalności gospodarczej
+ Zyski nadzwyczajne
- Straty nadzwyczajne
Zysk (strata) brutto
Zdarzenia nadzwyczajne są spowodowane zdarzeniami trudnymi do przewidzenia,
poza działalnością operacyjną jednostki i nie są związane z ogólnym ryzykiem jej
prowadzenia.
Straty nadzwyczajne:
-wartość netto składników utraconych z powodu zdarzeń losowych (pożar, powódz
,
kradzież)
-wartość netto składników aktywów unieruchomionych trwale z powodu zaniechania
określonego rodzaju działalności oraz koszty likwidacji lub sprzedaży tych
składników
Zyski nadzwyczajne obejmują:
-odszkodowania otrzymane za straty będące skutkiem zdarzeń losowych
-wartość odzyskanych składników majątku, utraconych (zbędnych) w związku z
zaniechaniem lub zawieszeniem określonego rodzaju działalności
4
1.4. Poziomy kategorii wynikowych w r-ku zysków i strat
przychody ze sprzedaży netto towarów, produktów i materiałów
- koszty działalności operacyjnej (układ rodzajowy lub kalkulacyjny)
ZYSK (STRATA) ZE SPRZEDAŻY
+ pozostałe przychody operacyjne
- pozostałe koszty operacyjne
ZYSK (STRATA) Z DZIAA
ALNOŚCI OPERACYJNEJ
+ przychody finansowe
- koszty finansowe
ZYSK (STRATA) Z DZIAA
ALNOŚCI GOSPODARCZEJ
+ zyski nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
ZYSK (STRATA) BRUTTO
- obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
ZYSK (STRATA) NETTO
5
1.5 Warianty sporządzania r-ku zysków i strat
Polskie przepisy dopuszczają 2 sposoby sporządzania rachunku zysków i strat:
WARIANT KALKULACYJNY
WARIANT PORÓWNAWCZY
różnią się sposobem ujęcia kosztów uzyskania przychodów
1) WARIANT KALKULACYJNY
" koszty dotyczą wytworzenia sprzedanej ilości wyrobów, towarów, usług
" koszty możemy powiązać z przyczynami i miejscami powstania
" możemy wydzielić koszty poszczególnych faz produkcji, zarządu czy
sprzedaży
UKA
AD KOSZTÓW W UKA
ADZIE KALKULACYJNYM:
1. techniczny koszt wytworzenia produktu
2. koszty sprzedaży
3. koszty zarządu
2) WARIANT PORÓWNAWCZY
" koszty dotyczą rodzaju zużytych przez firmę czynników wytwórczych
" koszty dotyczą całej wytworzonej produkcji, towarów, usług
" elementy rachunku wyników koryguje się o produkty nie sprzedane
UKA
AD KOSZTÓW W UKA
ADZIE RODZAJOWYM:
1. zużycie surowców
2. zużycie energii
3. zużycie materiałów
4. koszty usług obcych
5. koszty amortyzacji
6. wynagrodzenia
7. świadczenia na rzecz pracowników
8. podatki, opłaty, czynsze i dzierżawy
6
Przykładowy r-ek zysków i strat - wariant porównawczy (fragment)
Sumy za rok Sumy za rok
Koszty i straty Poprze- Sprawo Przychody i zyski poprze- Spraw
dni - dni o-
zdawcz zdawcz
y y
A. Koszty działalności A. Przychody netto ze 141 960 160 100
operacyjnej 132 700 155 113 sprzedaży i zrównane
I. Amortyzacja 12 000 15 000 z nimi
II. Zużycie materiałów I. Przychody netto ze 129 460 144 000
i energii 75 500 90 954 sprzedaży produktów
III. Usługi obce 7 700 7 000 II. Zmiana stanu +3 500 +3 118
IV. Podatki i opłaty 4 000 4 500 produktów
V. Wynagrodzenia 14 000 15 000 (zwiększenie-
VI. Ubezpieczenia 7 000 7 500 wartość dodatnia,
społeczne 6 500 7 659 zmniejszenie  882
VII. Pozostałe wartość ujemna)
koszty rodzajowe III. Koszt
VIII. Wartość 6 000 7 000 wytworzenia 9 000 12 100
sprzedanych towarów i świadczeń na własne
materiałów potrzeby jednostki
IV. Przychód ze
sprzedaży towarów i
materiałów
B Zysk ze sprzedaży 9 260 4 987
7
Przykładowy r-ek zysków i strat - wariant kalkulacyjny (fragment)
Sumy za rok Sumy za rok
Koszty i straty Poprze- Sprawo Przychody i zyski poprze- Spraw
dni - dni o-
zdawcz zdawcz
y y
A. Koszty sprzedanych A. Przychody netto ze
produktów, towarów sprzedaży i 138 460 156 100
i materiałów 129 200 151 113 zrównane z nimi
I. Koszty wytworzenia I. Przychody netto 129 460 144 000
sprzedanych 113 000 131 013 ze sprzedaży
produktów produktów 9 000 12 100
II. Wartość 6 000 7 000 II. Przychody netto
sprzedanych 3 000 4 000 ze sprzedaży
towarów i 7 200 9 100 towarów i
materiałów materiałów
III. Koszty sprzedaży
IV. Koszty ogólnego
zarządu
B Zysk ze sprzedaży 9 260 4 987
8