Bilans  aktywa
AKTYWA TRWAA
E Środki gospodarcze trwale zaangażowane w jednostce (praktycznie dłużej niż rok)
I. WARTOÅšCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych - prace prowadzone nad nowym produktem lub nową
technologią; prace zakończone efektem pozytywnym; koszty muszą być pokryte przychodami ze
sprzedaży planowanego produktu.
2. Wartość firmy  różnica pomiędzy ceną nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części a wartością
rynkową nabytych składników majątkowych. Przy uzyskaniu dodatniej różnicy pojawia się w wartościach
niematerialnych i prawnych.
3. Inne wartości niematerialne i prawne  obejmuje nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się
do gospodarczego wykorzystania w przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż jeden rok.
W szczególności są to:
·ð Prawa autorskie
·ð Prawo do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów zdobniczych i licencji
·ð Programy komputerowe
4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
II. RZECZOWE AKTYWA TRWAA
E
1 Środki trwałe
a) Grunty (w tym prawno wieczystego użytkowania gruntu)  nabyte na własność bądz
współwłasność
przedsiębiorstwa oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego.
b) Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej  ujmowane są tu także lokale, budowle i
obiekty będące odrębną własnością w obcych obiektach
c) UrzÄ…dzenia techniczne i maszyny
d) Åšrodki transportu
e) Inne środki trwałe (w tym inwentarz żywy) o przewidywanym okresie użytkowania
dłuższym niż 1 rok, przeznaczone na własne potrzeby jednostki lub do oddania w
użytkowanie na podstawie umowy najmu. Do środków trwałych zalicza się również
obce środki trwałe używane na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o
podobnym charakterze (np. leasing finansowy).
2 Środki trwałe w budowie rozumie się wydatki poniesione na budowę lub zakup i montaż nowych lub
ulepszenie istniejących środków trwałych, jak długo te czynności nie zostały jeszcze zakończone.
Ulepszenie to przebudowa, rozbudowa, modernizacja własnego lub cudzego, trwale użytkowanego
przez jednostkę środka trwałego, w wyniku których to przedsięwzięć wartość użytkowa tego środka jest
wyższa od wartości użytkowej jaką miał w chwili przyjęcia go do używania.
3 Zaliczki na środki trwałe w budowie
1
Finanse przedsiębiorstw  materiały uzupełniające nr 1
III. NALEŻNOŚCI DA
UGOTERMINOWE
Należności od podmiotów gospodarczych (z wyodrębnieniem jednostek powiązanych i pozostałych) z
terminem zapłaty dłuższym niż jeden rok od dnia bilansowego. Są to należne jednostce sumy z innych
tytułów niż dostawy wyrobów i towarów oraz usług, które zostaną spłacone w okresie dłuższym od
jednego roku.
IV. INWESTYCJE DA
UGOTERMINOWE
Pod pojęciem inwestycji rozumie się składniki majątku nabyte w celu osiągnięcia korzyści
ekonomicznych polegajÄ…cych na:
·ð przyroÅ›cie wartoÅ›ci skÅ‚adników majÄ…tku, np. wniesionych udziałów do spółki z o.o., zakupionych akcji,
przedmiotów o wartości muzealnej, ziemi, domów mieszkalnych, praw itp. które nie są użytkowane
przez jednostkę, lecz zostały nabyte, licząc że pozwoli to na osiągnięcie większych korzyści, niż np.
ulokowanie wolnych środków pieniężnych na terminowych rachunkach bankowych;
·ð uzyskaniu z nich przychodów w formie: dywidend (udziałów w zyskach w spółkach z o.o. i akcyjnych),
odsetek od nabytych obligacji, pieniędzy ulokowanych na terminowych rachunkach bankowych,
pożyczek udzielonych innym jednostkom itp.
1 Nieruchomości, np. budynki, grunty, inne obiekty oraz prawa wieczystego użytkowania utrzymywane
przez firmę, w celu uzyskiwania pożytków (z wynajmu) lub korzyści wynikających z przyrostu wartości
tych nieruchomości pod warunkiem, iż nie są one przeznaczone do własnych potrzeb (produkcji,
świadczenia usług i działalności administracyjnej).
2 Wartości niematerialne i prawne, np. licencje, patenty, oprogramowanie, prawa autorskie
3 Długoterminowe aktywa finansowe (z wyodrębnieniem jednostek powiązanych i pozostałych) płatne i
wymagane lub przeznaczone do zbycia powyżej 12 miesięcy)
- udziały lub akcje  obejmują udziały i akcje w podmiotach gospodarczych
- inne papiery wartościowe  są to akcje mające charakter lokaty, obligacje, bony, o terminie wykupu
dłuższym niż jeden rok
- udzielone pożyczki - pożyczki udzielane innym podmiotom z terminem spłaty ostatniej raty dłuższym niż
jeden rok
4 Inne inwestycje długoterminowe
V. DA
UGOTERMINOWE ROZLICZENIA MI
DZYOKRESOWE
Koszty ponoszone teraz w całości ale dotyczące okresów przyszłych dłuższych niż 12 miesięcy), tj.
opłacone z góry: prenumeraty, czynsze, dzierżawy, ubezpieczenia majątkowe i na życie
A. AKTYWA OBROTOWE
Środki gospodarcze pozostające w stałym obrocie gospodarczym (praktycznie krócej niż rok).
I. ZAPASY
1 Materiały służą na ogół do jednorazowego zużycia, które następuje całkowicie w jednym cyklu
produkcyjnym, i przenoszą na wytwarzane produkty całą swoją wartość. Do materiałów zalicza się
zapasy surowców, które stanowią istotę produkowanych wyrobów (np. skóra przy produkcji obuwia),
nadają im pewne cechy (np. farby do barwienia skóry), są z
ródłem energii (np. paliwa płynne, stałe i
gazowe) albo służą do celów ogólnogospodarczych (np. materiały na utrzymanie czystości, maszyn w
ruchu) i administracyjnych (np. materiały biurowe).
2 Półprodukty i produkty w toku są to wytworzone przez jednostkę wyroby lub usługi jeszcze nie
zakończone, które w zależności od stopnia ich zaawansowania w procesie produkcyjnym przybierają
postać produkcji (robót) w toku i półfabrykatów. Na ogół za półprodukty uważa się te produkty, które
2
Finanse przedsiębiorstw  materiały uzupełniające nr 1
przeszły określoną zamkniętą część cyklu produkcyjnego, są odrębnie magazynowane i mogą stanowić
przedmiot sprzedaży (np. przędza w przemyśle włókienniczym, surówka w przemyśle hutniczym lub
pozyskane dobra przyrody).
3 Produkty gotowe są wytworzone przez jednostkę produkty zakończone, wyroby i usługi przyjęte przez
kontrolę techniczną, przeznaczone do sprzedaży.
4 Towary sÄ… to wytworzone przez inne jednostki gospodarcze wyroby nabywane przez jednostkÄ™ i
przeznaczone do odprzedaży w niezmienionej postaci. Okoliczność, że towary są niekiedy przed
sprzedażą pakowane, porcjowane, butelkowane itp. u sprzedającego nie zmienia istoty rzeczy.
5 Zaliczki na dostawy (otrzymane zaliczki na poczet dostaw zapasów)
II. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE
1. Należności od jednostek powiązanych
a) z tytułu dostaw i usług  jest to część nie opłaconej przez odbiorców (będących jednostkami
powiązanymi) sprzedaży produktów przedsiębiorstwa łącznie z podatkiem VAT (o okresie spłaty do 12
miesięcy i powyżej 12 miesięcy)
2. Należności od pozostałych jednostek
a) z tytułu dostaw i usług  jest to część nie opłaconej przez odbiorców (nie będących jednostkami
powiązanymi) sprzedaży produktów przedsiębiorstwa łącznie z podatkiem VAT (o okresie spłaty do 12
miesięcy i powyżej 12 miesięcy)
b) z tytułu podatków, dotacji i ubezpieczeń społecznych  należne przedsiębiorstwu zwroty VAT zapłacone
przy zakupach, nadpłaty podatku dochodowego, zwrot nadpłaconego cła, należne dotacje i należności z
tytułu ubezpieczeń społecznych (np. wypłacone przez przedsiębiorstwo zasiłki chorobowe nie
zrefundowane na dzień bilansowy przez ZUS)
c) inne tu wykazuje się stan bezspornych należności od pracowników oraz innych osób fizycznych i
prawnych, instytucji i organizacji z tytułu jeżeli należności te nie dotyczą dostaw i usług. Są to np.
należności od pracowników z tytułu pobranych zaliczek na delegacje służbowe, na zakupy, z tytułu
świadczeń odpłatnych, obciążenia pracowników za zawinione niedobory majątkowe; należności od
pracowników z tytułu nadpłaconych wynagrodzeń, pożyczek mieszkaniowych, za odszkodowania z
towarzystw ubezpieczeniowych z tytułu ubezpieczeń dobrowolnych
d) dochodzone na drodze sądowej  należności od osób trzecich już skierowane na drogę sądową, co do
których nie zapadło jeszcze orzeczenie sądowe, a powstałe w związku z działalnością przedsiębiorstwa.
III. INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
1 Krótkoterminowe aktywa finansowe (z wyodrębnieniem jednostek powiązanych i pozostałych) płatne i
wymagane lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy)
- udziały lub akcje  obejmują udziały lub akcje w podmiotach gospodarczych, nabytych w celu uzyskania
korzyści finansowych
- inne papiery wartościowe  są to akcje mające charakter lokaty, obligacje, bony, o terminie wykupu
krótszym niż jeden rok
- udzielone pożyczki - pożyczki udzielane innym podmiotom z terminem spłaty ostatniej raty krótszym niż
jeden rok
- środki pieniężne, którymi w danej chwili może dysponować jednostka gospodarcza;
w zależności od miejsca ich przechowywania dzieli się je na gotówkę w kasie oraz środki pieniężne w
banku, które są lokowane na tzw. rachunku bieżącym oraz na innych (specjalnych) rachunkach bankowych;
środki pieniężne są też dzielone  w zależności od waluty na jaką opiewają  na krajowe i zagraniczne
środki pieniężne
- inne aktywa i środki pieniężne, np., czeki, weksle obce
2 Inne inwestycje krótkoterminowe
IV. KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MI
DZYOKRESOWE
Koszty ponoszone w całości teraz ale dotyczące okresów przyszłych krótszych niż 12 miesięcy).
3
Finanse przedsiębiorstw  materiały uzupełniające nr 1
Bilans  pasywa (z
ródła finansowania aktywów)
A. KAPITAA
(FUNDUSZ) WA
ASNY
Są to kapitały (fundusze) powierzone lub wniesione na stałe do jednostki przez jej właściciela
(właścicieli) oraz wypracowany w toku działalności zysk, który został zatrzymany w przedsiębiorstwie.
I. KAPITAA
(FUNDUSZ) PODSTAWOWY
W zależności od formy prawnej w pozycji tej wykazują:
żð Spółki komandytowe, jawne, cywilne, osoby fizyczne  wkÅ‚ad wÅ‚aÅ›ciciela
żð Spółki akcyjne  kapitaÅ‚ zakÅ‚adowy
żð Spółki z o.o.  kapitaÅ‚ zakÅ‚adowy
żð PrzedsiÄ™biorstwa paÅ„stwowe  fundusz zaÅ‚ożycielski
żð Spółdzielnie  fundusz udziaÅ‚owy
NALEŻNE, LECZ NIE WNIESIONE, WKA
ADY NA POCZET KAPITAA
U PODSTAWOWEGO
(wielkość ujemna)
II. UDZIAA
Y LUB AKCJE WA
ASNE (wielkość ujemna)
III. KAPITAA
(FUNDUSZ) ZAPASOWY
Powiększanie kapitału własnego poprzez zatrzymanie zysku, z dopłat wspólników, ze sprzedaży akcji
powyżej ich wartości nominalnej.
IV. KAPITAA
(FUNDUSZ) REZERWOWY Z AKTUALIZACJI WYCENY
Obejmuje różnicę wartości netto środków trwałych powstałą na skutek aktualizacji ich wyceny.
Utworzony z różnicy wyceny środków trwałych kapitał rezerwowy nie może być przeznaczony do
podziału, ani na zasilenie innych kapitałów, jak długo objęte aktualizacją środki trwałe znajdują się w
przedsiębiorstwie.
V. POZOSTAA
E KAPITAA
Y (FUNDUSZE) REZERWOWE
VI. ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGA
YCH
VII. ZYSK (STRATA) NETTO
VIII. ODPISY Z ZYSKU NETTO W CI
GU ROKU OBROTOWEGO (wielkość ujemna)
II.
4
Finanse przedsiębiorstw  materiały uzupełniające nr 1
B. ZOBOWI
ZANIA I REZERWY NA ZOBOWI
ZANIA
I. REZERWY NA ZOBOWI
ZANIA
1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne (długo i krótkoterminowe)
II. ZOBOWI
ZANIA DA
UGOTERMINOWE
1. Wobec jednostek powiÄ…zanych
2. Wobec pozostałych jednostek
a) Kredyty i pożyczki
b) Z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (np. obligacji)
c) Inne zobowiÄ…zania finansowe
III. ZOBOWI
ZANIA KRÓTKOTERMINOWE
1. Wobec jednostek powiÄ…zanych
a) Z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności do 12 miesięcy
b) Z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej 12 miesięcy
2. Wobec pozostałych jednostek
a) Kredyty i pożyczki
b) Z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (np. obligacji)
c) Inne zobowiÄ…zania finansowe
d) Z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności do 12 miesięcy
e) Z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej 12 miesięcy
f) Zaliczki otrzymane na dostawy  obejmują otrzymane od kontrahentów zaliczki na poczet
przyszłych dostaw lub usług, które zostaną rozliczone po ich zrealizowaniu.
g) ZobowiÄ…zania wekslowe
h) Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych
i) Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
j) Inne
3. Fundusze specjalne  obejmują głównie stan nie wykorzystanego Zakładowego
Funduszu Świadczeń Socjalnych
IV. ROZLICZENIA MI
DZYOKRESOWE
1. Ujemna wartość firmy
2. Inne rozliczenia międzyokresowe (długo i krótkoterminowe) - czyli utworzone rezerwy na
zobowiązania związane z bieżącą działalnością ale wynikające z przyszłych świadczeń wobec
nieznanych osób, których kwotę można oszacować, choć data powstania zobowiązania nie jest
jeszcze znana. Są to np. zobowiązania jednostki z tytułu napraw gwarancyjnych, rękojmi, kary
pieniężne zasądzone przez sąd, od których jednostka się odwołuje do wyższej instancji.
5
Finanse przedsiębiorstw  materiały uzupełniające nr 1