Rozróżnia się koszty w:

- układzie rodzajowym

- układzie kalkulacyjnym - to takie ewidencjonowanie i grupowanie kosztów, którego wynikiem jest rachunek rzeczywistego kosztu jednostkowego, rachunek rentowności

• Schemat kalkulacyjny kosztów:

• KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY

Techniczny koszt wytwarzania:

• Koszty materiałowe :

- Materiały bezpośrednie

- Materiały pomocnicze

• Koszty przerobu:

- Płace bezpośrednie

- Inne koszty bezpośrednie

- Koszty wydziałowe

Koszty ogólnozakładowe

Koszt sprzedaży

Rodzaje kalkulacji:

- podziałowa

- przy produkcji łącznej

- doliczeniowa

Kalkulacja podziałowa dzieli się na:

- prosta

- złożona

• - współczynnikowa

- fazowa

1) Kalkulacja podziałowa PROSTA - ma zastosowania przy produkcji masowej jednoasortymentowej

KOSZT JEDNOSTKOWY - otrzymujemy dzieląc koszty - tego rodzaju poniesione w danym okresie przez produkcję wytworzoną w danym okresie.

k - koszt jednostkowy

K - koszty ogółem

• X - wielkość produkcyjna

2) Kalkulacja podziałowa ZŁOŻONA - wykorzystywana przy produkcji masowej kilku asortymentów:

1* wymagających bardzo podobnego procesu wytwarzania

2* jeśli wyroby nie są podobne, ale można dla nich znaleźć wspólną jednostkę miary

3* gdy koszty pośrednie stanowią niewielki udział w globalnych kosztach przedsiębiorstwa lub w danej produkcji

* Podziałowi poddaje się jedynie koszty pośrednie

* Koszty bezpośrednie ustala się dla poszczególnych produktów

* Sumuje się koszty pośrednie i bezpośrednie - uzyskany koszt wytworzenia wyrobu

* Dzielimy przez ilość wytwarzanych wyrobów i otrzymujemy koszt jednostkowy

albo

*Dodajemy koszty jednostkowe bezpośrednie i pośrednie

3) Kalkulacja podziałowa WSÓŁCZYNNIKOWA - zastosowanie przy produkcji masowej wieloasortymentowej, gdy produkty są wykorzystywane z takich samych surowców podstawowych i za pomocą podobnej technologii.

Pomimo tego, że poszczególne asortymenty wykazują duże podobieństwo, jednak inaczej oddziaływują na poziom łącznie ewidencjonowanych kosztów przedsiębiorstwa.

Dlatego też należy ustalić relacje pomiędzy asortymentami odzwierciedlające ich udział w tworzeniu kosztów.

Relacje te, to współczynniki ekwiwalentnego podziału kosztów całkowitych na poszczególne asortymenty.

4) Kalkulacja podziałowa FAZOWA - występuje w przypadku technologii produkcji wyrobów zorganizowanych w postaci procesu fazowego

Sposoby obliczenia kosztu jednostkowego:

a) w przypadku, gdy nie mamy międzyfazowego magazynu półfabrykatów czy ich sprzedaż

b) przekazywanie półfabrykatów do magazynów międzyfazowych lub część półfabrykatów jest sprzedawana. W tym przypadku koszt jednostkowy, uzyskany w ostatniej fazie produkcji jest równocześnie kosztem wytwarzanego wyrobu finalnego

KALKULACJA PRZY PRODUKCJI ŁĄCZNEJ (SPRZĘŻONEJ) - ma zastosowanie, gdy w procesie technologicznym i z 1 wsadu materiałów podstawowych ( z przyczyn naturalnych lub technologicznych) powstaje jednocześnie kilka wyrobów różniących się od siebie pod względem użytkowym. Mamy z nią do czynienia w gazowni, hutach żelaza, rafineriach, młynach, cukrowniach itd. Wykorzystujemy tutaj tzw. metodę resztową

KALKULACJA DOLICZENIOWA - ma miejsce przy produkcji jednostkowej lub seryjnej wyrobów charakteryzujących się znaczną odmiennością. Występuje tu grupowanie kosztów rodzajowych wg możliwości udokumentowania ich związku z wyróżnionymi jednostkami kalkulacyjnymi (seria produkcji, zlecenia produkcji).

KOSZTY PROCESÓW LOGISTYCZNYCH

Zasady:

• globalnych kosztów logistycznych przyjmując strategię logistyczną w przedsiębiorstwie działania traktujemy jako całość z tymi działaniami zwiększone są koszty:

• zaopatrzenie

• dystrybucji

• składowania

• transportu

• opakowań

• składania i realizacji zamówień

• zapasów

• inne szczegółowe koszty związane z analizą rynku z prognozowaniem. I te koszty bierzemy pod uwagę. Należy wybrać ten wariant optymalny gdzie te koszty są najmniejsze. Z roku na rok te koszty powinny się zmniejszać.

• współzależności kosztów - przy wyborze jakieś decyzji występuje spadek kosztów w 1 dziedzinie i kosztów w 2 dziedzinie, musimy patrzeć aby w ostatecznym wyniku te koszty globalne były najniższe z punktu widzenia klienta ( zaspokojenie potrzeb odbiorców na najlepszym stopniu.)

Grupy kosztów do analizy

1.k.realizacji zamówień

2.k.magazynowania, składowania.

3.k.transportowe

4.k.zaopatrzenia, zakupów

5.k.zapasów

6.k.obsłógi klienta, dystrybucji.

ZAPAS-to niezagospodarowane dobra rzeczowe utrzymywane przez firmę w celu użycia ich w przyszłości :

• Surowców, mat, półfabrykatów, wyrobów gotowych produkcji w toku.

Cel utrzymania zapasów:

• doskonalenie obsługi klienta

• rosnące korzyści skali dostawców

• zabezpieczenie się przed zmianami cen

• zabezpieczenie się przed niepewnością dostaw i czasu dostawy

• zabezpieczenie się przed nieprzewidzianymi zdarzeniami.

• Koszty Zapasów

• k.utrzymania (kapitałowe składowania, obsługi zapasów,ryzyka)

• k.dostaw:(zamawiania,przestawienia produkcji)

• k.wyczerpania zapasów(utraconej sprzedaży, realizacji opóźnionych dostaw)

LOGISTYKA ZAOPATRZENIA

Polityka zaopatrzenia.

Cele:

1.Zabezpieczenie zaopatrzenia materiałowego

2.Optymalizacja kosztów zaopatrzenia

3.Współpraca działu zaopatrzenia z innymi komórkami przedsiębiorstwa

Elementy polityki zaopatrzenia:

1.Ustalony program zaopatrzenia

2.polityka kontraktów

3.Polityka wobec dostawców

4.Polityka dostosowania się rynku

5.Polityka składowa

Co będzie dostarczane, kiedy i przez kogo?

Podst. inf. o przedsiębiorstwie dostawcy:

-inf. ogólne - nazwa, siedziba, dokładny adres, faks, NIP, regon, forma własności, struktura organizacyjna, w jakim sądzie jest zarejestrowany, wielkość produkcji, sprzedaży; inf. mówiące o kondycji przedsiębiorstwa

-inf. dot. elementów marketingu mix - produkty (asortymenty) szczegółowo, jakość, cykl życia produktu, wprowadzenie na rynek nowego produktu, inf. dot. promocji, reklamy, cen, systemów dystrybucji, warunków dostaw

-inf. dot. związku dostawców z innymi jednostkami (z odbiorcami, konkurentami, kooperantami, itd.)

Dział zaopatrzenia musi współpracować z działami: produkcji, sprzedaży, konstrukcyjnym, technologicznym, marketingu.

Źródła inf. o przedsiębiorstwie dostawcy:

-pierwotne: od samego przedsiębiorstwa, targi, wystawy, konferencje, delegacje

-wtórne: czasopisma fachowe, biuletyny branżowe, katalogi, inf. statystyczne.

• Składanie i realizacja zamówień

Formy składania zamówień:

-ustna - bezpośrednia, telefoniczna;

-pisemna - na piśmie, faks.

Forma pisemna jest lepsza od ustnej:

-służy do celów dowodowych;

-można przekazywać kopie do innych działów.

W zamówieniu należy podać: rodzaj zamówionego materiału, ilość, termin dostawy, miejsce dostawy, miejsce dostawy, jej warunki (cena, transport, kto ponosi koszty transportu, warunki płatności, upusty, rabaty), sąd, w którym przedsiębiorstwo jest zarejestrowane.

• Negocjacje

Zanim podpiszemy umowę odbywają się negocjacje, które muszą być przygotowane:

1.Rzeczowe - określenie celu rozmów, katalogu argumentów, które czynniki będą przedmiotem negocjacji;

2.Organizacyjne - negocjacje prowadzi osoba albo zespół, określenie ważności celów i argumentów prowadzonej rozmowy, ustalenie porządku obrad łącznie z przerwami, jak powinny być prowadzone negocjacje (argumenty silne, mocne, przekonywujące);

3.Personalne - merytoryczne, rzeczowe (osoby powinny znać się na tym, w czym negocjują, znajomość języka, tłumacz), odpowiedni wygląd, ubiór, biżuteria (skromna, matowa).

Czynniki brane pod uwagę w negocjacjach:

-cena jednostkowa - wpływa na optymalizację kształtów zaopatrzenia

-niezawodność dostaw - wpływa na koszty składowania

-jakość

-serwis - wpływa na koszty zamówienia

-gwarancja

-miejsce dostawy - wpływa na koszty błędnych ilości.

Metody analizy ofert dostawców:

I.PUNKTOWA - każdemu czynnikowi nadajemy punkty wg ważności dla nas. Wybieramy dostawcę z max liczbą punktów.

II.WSKAŹNIKOWA - wskaźniki:

-liczba zrealizowanych dostaw do złożonych zamówień ogółem;

-liczba niezrealizowanych do ogólnej liczby dostaw;

-liczba spóźnionych do ogólnej liczby zamówionych; itd.

• Formy obrotu zaopatrzeniowego

I. Obrót bezpośredni.

II. Obrót pośredni:

1. Tranzytowy:

1. tranzyt organizowany

2. tranzyt rozliczany

2. Składowy.

3. Komisowy.

Obejmujemy analizą elementy:

-przepływ dostaw (realny, fizyczny);

-przepływ informacji;

-przepływ umów;

-przepływ rozliczeń.

Obrót bezpośredni.

Wszystkie elementy idą bezpośrednio do odbiorcy. Występuje jeśli dostawcy są znani odbiorcom, jeżeli używa się środka transportu o dużej pojemności. Dostarczamy: maszyny, urządzenia, elementy kooperacyjne, inwestycyjne. Najbardziej ekonomiczna forma obrotu.

Obrót tranzytowy.

• organizowany

Pomiędzy dostawcą a odbiorcą występuje pośrednik. Przepływ elementów jest bezpośredni. Pośrednik, którym jest agent, działa w imieniu dostawy, tylko organizuje obrót, szuka odpowiedniego odbiorcy, pobiera prowizję; odpowiada jeśli osoba przez niego wskazana nie zawrze umowy z dostawcą. Występuje gdy jest wielu producentów wyrobów i istnieje potrzeba odgórnego bilansowania, z polecenia wspólnych władz gospodarczych.

• rozliczany

Występuje pośrednik, który rozlicza sprzedaż. Przepływ realny jest bezpośrednio między dostawcą a odbiorcą. Pośrednik kupuje towar na własny rachunek i na własne ryzyko, a następnie odsprzedaje go odbiorcom. Wymaga to dwóch umów sprzedaży i rozliczeń dokonywanych dostaw. Pośrednik nie posiada własnych magazynów, kupno jest tylko na papierze.

Obrót składowy.

Występuje pośrednik, tzw. kupiec (hurtownik lub detalista) posiadający własne magazyny. Kupuje towar od dostawcy, magazynuje a następnie odsprzedaje końcowemu odbiorcy. Bardzo dużo odbiorców nieznanych, anonimowych. Przedmiotem obrotu są dostawy mniejsze, zróżnicowany asortyment. Pośrednik - marża hurtowa lub detaliczna.

Obrót komisowy.

Występują 2 osoby: komisant (pośrednik) działający w imieniu komitenta; otrzymuje prowizję. Dokonuje on kupna lub sprzedaży towaru we własnym imieniu lecz na rachunek innej firmy lub osoby. Przedmiotem obrotu są ruchome składniki majątkowe (handel artykułami konsumpcyjnymi). Środki produkcji - poprzez tą formę zdobywane są zapasy nadmierne lub nieprawidłowe.

Kryteria przy wyborze formy obrotu:

-minimalizacja zapasu

-minimalizacja kosztów zaopatrzenia

Czynniki brane pod uwagę przy wyborze obrotu:

-cena -częstotliwość dostaw -jednorazowa partia dostawy -asortyment -droga przewozu -jednostkowy koszt transportu

BEZPOŚR. niżna rzadka duża jednorodny dłuższa niski

POŚREDNI wyżna wysoka mała zróżnicowany krótka wyższy

• Polityka składowania

Czynniki wpływające na organizację składowania:

1. właściwości fizykochemiczne składowanych dóbr

2. rodzaje magazynów

3. umiejscowienie magazynów w zależności od funkcji jakie pełnią w procesie przepływu materiałów

4. techniczne wyposażenie magazynów

Podział magazynów ze względu na funkcje:

1. magazyny zapasów - o orientacji produkcyjnej, zlokalizowane blisko produkcji

2. magazyny przeładunkowe,

3. magazyny przyjmujące materiały - o orientacji zaopatrzeniowej,

4. magazyny wydające materiały - o orientacji zbytu

Funkcje magazynu:

1. f. Bufora - przechowywanie zapasów,

2. f. Regulatora - magazyn może sterować strumieniami zapasów o różnej intensywności.

Intensywność strumieni zależy od:

1. w przypadku materiałów zaopatrzeniowych :

• sezonowość

• wielkość partii dostaw

w przypadku przepływu materiałów produkcji:

• rodzaj produkcji

• typ produkcji

• w przypadku przepływu wyrobów gotowych

• sezonowość zbytu

• wielkość i stabilizacja sprzedaży

• warunki dostaw.

Role organizacji pracy w magazynach:

1. bierna - sprowadza się do ewidencji

2. aktywna - sterowanie i regulacja przepływem

Przydatność zapasów dla celów sterowania produkcją:

• bieżące

• sezonowe

• rezerwowe

• prawidłowe

• nieprawidłowe

• nadmierne

Metody likwidacji zapasów nieprawidłowych:

• poprzez giełdy

• oferty

• komis

• złomowanie

• Logistyka transportu

Proces przemieszczania - zdarzenie polegające na pokonywaniu przestrzeni dla osiągnięcia określonego celu. Można go podzielić na fazy odnoszące się do ładunku i pojazdu.

Szczególnym przypadkiem procesu przemieszczania jest proces transportowy i przewozowy.

Proces przewozowy jest częścią procesu transportowego, obejmuje: załadunek, przewóz, wyładunek. W zależności od tego, ile razy fazy się powtarzają proces dzielimy na:

• proces transportowy prosty (bez powtarzania)

• proces transportowy złożony (powtarzanie tych samych faz)

* transport łamany - wykorzystanie różnych rodzajów środków transportu

* transport kombinowany - wykorzystanie różnych środków transportu należących do różnych gałęzi transportu

Podział pionowy transportu wg kryteriów:

• Stosunek środka przewozu do drogi przewozu

• Środowiska transportowego

• Gałęzi transportu

Podział śr. transport. na:

• przewozowe

• przesyłowe

• Proces transportowy

• umowy - czynności podpisanie umowy wielookresowej z odpowiednim przewoźnikiem, wykupienie biletu, wypisanie listu przewozowego

• załadunku - podstawienie właściwego środka transportu przez przewoźnika kolei

• organizowanie sobie przewoźników

• sposób przygotowania załadunku (zjednostkowanie poprzez paletyzację, pakietyzację lub konteneryzację)

3) kontrola ładunku:

Ształowanie polega na max wykorzystaniu przestrzeni i pojemności ładunkowej przez odpowiednie poukładanie ładunku.

Trymowanie - odpowiednie umocowanie ładunku, aby się nie przemieszczał podczas transportu.

4) proces przewozowy - przemieszczanie ładunku do miejsca przeznaczenia.

5) faza rozładunku,

6) faza zakończenia procesu transportowego.

Rozwiązania technologiczne w transporcie:

1) łańcuchy transportowe - transport powinien być wkomponowany w działalność gospodarczą. Polega na tym, ze układ produkcyjny łączy się z systemem transportowym w jedną całość. Np.:

a) transportowy łańcuch chłodniczy;

b) dot. benzyny.

2) wielomodalny transport kombinowany - jeden środek transportu przewozi się na drugim.

3) przewozy multimodalne - dotyczą przewozu towarów przy użyciu co najmniej dwóch różnych gałęzi transportu (opiekę nad towarem w czasie całej drogi przejął operator transportu multimodalnego). Warunki:

• użycie co najmniej dwóch różnych gałęzi transportu - proces transportowy złożony i kombinowany

• występuje jedna umowa o przewóz na całej trasie

• tylko jeden wykonawca odpowiedzialny za przebieg dostawy na całej trasie

• występuje tylko jeden dokument przewozowy na całej trasie - list przewozowy

• musi nastąpić zjednostkowanie ładunków

Rynek usług transportowych tworzą:

• załadowcy- kryterium: popyt na usługi (tworzą rynek konsumenta, ich pozycja jest bardzo silna na rynku, dyktują swoje warunki wykonania usługi, oferują stale towar o dużych partiach i o znacznej wartości)

• przewoźnicy - kryterium: podaż usług (ich pozycja na rynku jest różna i zależy od wielu czynników)

• pośrednicy - występują po stronie popytu i podaży (głównym zadaniem jest kojarzenie popytu i podaży, występuje specjalizacja zawodowa)

• spedytor - międzynarodowy lub krajowy - przewozi towar w imieniu załadowcy, reprezentuje interesy właściciela ładunku

• makler frachtujący - w handlu morskim, reprezentuje interesy właściciela ładunku i przewoźnika

- agent - przedstawiciel tylko jednej strony rynku np. agent transportowy, handlowy, ubezpieczeniowy.

• LOGISTYKA ODPADÓW

1)Aspekt techniczny-2 modele zakładów przemysłowych:

-otwarte-nie stosują urządzeń i działań proekologicznych;

-zamknięte-surowiec na wstępie ma wysokie parametry + nowe technologie = nie ma odpadów, nie ma zanieczyszczenia; programy rekultywacji terenów, urządzenia utylizujące, działania proekologiczne.

2)Aspekt prawny-wszystkie akty prawne dot. wszystkich jednostek na drodze od źródła odpadu do odbiorcy.

3)A. organizacyjny-obowiązki i uprawnienia dot. odpadów i ochrony środowiska:

-na szczycie - za całą gosp. odpowiada resort;

•Ministerstwo Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

gosp. lasów, wodna, meteorologia

-PIOS-Państwowy Inspektorat Ochr. Śr.

wyst. na szczeblu wojewódzkim

Uprawnienia:

+działalność kontrolna

+system pomiarów i ocen zmian w środowisku

+zapobieganie nadzwyczajnym zagrożeniom.

-PIS-Państwowy Inspektorat Sanitarny (sanepid)

na szczeblu woj. i terenowym

-PIP-Państwowy Inspektorat Pracy

odpowiada za BHP

-wszystkie resorty-odpowiadają za ochronę

zadania i obowiązki producentów odpadów

-wojewoda-określa dopuszcz. wielkości zagrożenia środowiska, określa opłaty i ściąga je

na szczeblu woj. podejmowane są także dec. dot. lokalizacji

-urzędy powiatowe-prawo budowlane (rozbiórka budynków), sprawy wodne i ściekowe

-gmina-podst. dokumentem w gminie jest plan zagospodarowania przestrzennego, kompetencje (odpady i ścieki komunalne, utrzymanie czystości i porządku wg ustawy, problem zieleni i zakrzewień).

4)A. ekonomiczny-zachęca do działań ekologicznych.

Ekologozacja - działania o charakterze bezpośr. Na podmioty w formie nakazów i zakazów. W skład wchodzą oddziaływania:

-normy (standardy) jakościowe;

-standardy produktowe i procesowe określane łącznie z przyjęciem norm jakościowych;

-standardy emisji;

-nakazowe standardy ekonomiczne;

-koncesjonowanie;

-ograniczenia obszarowe.

Ekonomizacja - oddział. pośr. za pomocą odpowiednich bodźców. Skład:

1)opłaty: 2 funkcje:

-redystrybucyjna

-motywacyjna

2)subwencje:

-dotacje

-kredyty

-ulgi podatkowe

3)systemy depozytowe - dopłata obciąża ceny produktów potencjalnie szkodliwych dla środowiska

4)rynki emisji zanieczyszczeń - limity zanieczyszczeń

5)bodźce finansowe - kary za przekroczenie wymagań dot. ochrony środowiska.




---