27/10/2005
FINANSE - zasoby pieniężne, operacje oraz normy prawne je regulujące.
Finanse prywatne - dotyczą gospodarki o charakterze prywatnym.
Równowaga w zakresie finansów prywatnych i ich przepływu jest determinowana przez prawo popytu i podaży.
Równowaga w zakresie finansów publicznych i ich przemieszczania się jest determinowana przez państwo.
Różnice między finansami publicznymi i prywatnymi:
Państwo dysponuje przymusem w zakresie gromadzenia dochodów, ale nie ma przymusu po stronie wydatków.
W finansach prywatnych występuje przymus po stronie wydatków (np. Opłacanie podatków), ale nie ma przymusu po stronie dochodów (nikt nie każe nam chodzić do pracy - sami chcemy).
Finanse publiczne wyrażają się w pieniądzu, którego regulatorem jest państwo. Natomiast w finansach prywatnych nie mają decydującego wpływu na formę operacji finansowych.
Finanse publiczne skierowane są na realizacje interesu ogółu.
Finanse prywatne są skierowane na realizację interesu jednostki.
POLITYKA FINANSOWA
To świadoma i celowa działalność ludzi i instytucji polegająca na ustaleniu i realizacji określonych celów przy użyciu środków finansowych.
Gdzie jest miejsce polityki finansowej?
Polityka ta jest polityką służebną (szczegółową) w stosunku do ustaleń określonych innych polityk.
Politykę finansową tworzymy za pomocą 3 środków:
Ustalanie norm planistycznych - programowanie, prognozowanie i planowanie finansów;
Ustalanie norm prawa - tworzenie prawa finansowego;
Tworzenie norm indywidualnych (wykonawczych).
Istnieją 3 podstawowe kryteria oceny polityki finansowej:
Skuteczność polityki finansowej;
Społeczna akceptacja;
Spójność polityki finansowej z innymi politykami szczegółowymi.
8. Wymień warunki prowadzenia prawidłowej polityki finansowej i omów jeden z nich.
Teoria finansów podaje 6 takich warunków:
Cele muszą być możliwe do osiągnięcia w danych warunkach i w danym czasie, a nie teoretycznie.
Cele muszą być wzajemnie nie sprzeczne.
Środki realizacji polityki finansowej muszą być dostosowane do celów zarówno pod względem merytorycznym, jak i siły oddziaływania. Stosowanie środków zbyt słabych powoduje marnotrawstwo i lekceważenie przepisów. Stosowanie środków zbyt mocnych powoduje obchodzenie przepisów prawa.
Cele i środki muszą być jasno określone i znane ich adresatom. Jeśli nie są jasne powoduje to problem społecznej akceptacji.
Polityka finansowa powinna respektować jasno określone i nieprzekraczalne granice stabilności i konsekwencji - stabilność norm prawnych.
Prowadzenie prawidłowej polityki finansowej wymaga kompetentnych kadr i odpowiednie wyposażenia technicznego.
Co to jest pieniądz?
Jest to towar posiadający wartość wymienną i użytkową. Jest jedynym towarem, którego wartość użytkowa przejawia się w procesie wymiany.
9. Wymień funkcje pieniądza i omów jedną z nich.
Miernik wartości;
Środek cyrkulacji;
Środek akumulacji (tezauryzacji, gromadzenia skarbu);
Funkcja płatnicza.
Ad. 1
Miernik wartości - wielkość społecznie niezbędnych nakładów pracy wydatkowana na produkcję i wyrażona w formie ceny jest pieniężnym wyrazem wartości.
Jest to funkcja idealna, ponieważ dla określenia wartości danego przedmiotu nie jest konieczne posiadanie realnego pieniądza.
Cena nie zawsze pokrywa się z wartością, bo określa ją w gospodarce rynkowej prawo popytu i podaży.
Jeżeli zaś chodzi o gospodarkę centralnie sterowaną to odchylenie ceny od wartości spowodowane jest działalnością państwa
W funkcji miernika wartości pieniądz pełni również rolę:
Ewidencyjną i kontrolną nad rozmiarami produkcji i spożycia;
Służy do agregacji danych.
Ad. 2.
Środek cyrkulacji
Funkcja cyrkulacyjna nie jest tożsama z funkcja płatniczą.
T1 → P → T2 T1 - towar w punkcie pierwszym
T2 - towar w punkcie drugim
P - pieniądz
Towar zamienia się w pieniądz, który wyraża jego wartość, więc w tym wypadku pieniądz ułatwia przemieszczanie się towarów.
Funkcja ta jest związana z bezpośrednim ruchem produktów pracy w warunkach społecznego podziału produkcji w związku z towarowym charakterem produkcji.
Gospodarka autarkiczna - gospodarka z produktami, gdzie nie ma towarów.
Pieniądz w tej funkcji występuje jako rzeczowy byt wartości wymiennej sprzedawanego/przekazywanego towaru.
W funkcji tej pieniądz musi faktycznie wystąpić bez względu na postać (gotówkowa czy bezgotówkowa).
Ad. 3
Funkcja akumulacyjna
Człowiek bogaty ma potencjalną możliwość wejścia w posiadanie dowolnej rzeczy.
W funkcji tej pieniądz jest ucieleśnieniem abstrakcyjnego bogactwa, bo ono zawsze występuje w konkretnej sytuacji ekonomicznej.
W funkcji tej mamy trzy formy bogactwa:
1. Pieniądz bankowy.
2. Oszczędności gotówkowe w instytucjach oszczędnościowych.
3. Indywidualne zasoby pieniądza gotówkowego.
Wyłączenie jednostek z obiegu cyrkulacyjnego i włączenie do obiegu akumulacyjnego jest czasowe.
Inflacja - spadek wartości pieniądza.
Pojawienie się pieniądza w obiegu akumulacyjnym powoduje przerwanie obiegu cyrkulacyjnego (wycofanie pieniądza z tego obiegu), jego uzupełnienie może być realizowane przy wykorzystaniu kredytu w jego funkcji emisyjnej, ale funkcja akumulacyjna jest funkcją czasowa.
Ad. 4
W tej funkcji mamy dwa rodzaje operacji:
Płatność natychmiastową - ruchowi towaru towarzyszy ruch pieniądza - funkcji cyrkulacyjnej towarzyszy funkcja płatnicza.
Zapłata odroczona - pojawia się stosunek kredytowy.
10. Pieniądz. Omów istotę prawną pieniądza, wymień jej składowe i omów jedną z nich.
Na istotę pieniądza składa się:
Jednostka pieniężna;
Suma pieniężna;
Znak pieniężny.
Ad. 1
Jednostka pieniężna - abstrakcyjna miara wartości; jej wielkość jest funkcją skali cen panujących na danym obszarze.
Ad. 2
Suma pieniężna - abstrakcyjna wielkość wartości; oznacza ona (jej posiadanie) podmiotowe prawo do dokonywania zapłaty, czyli przenoszenia na swojego partnera abstrakcyjnej wielkości wartości.
Ad. 3
Znak pieniężny - nośnik sumy pieniężnej; w rozumieniu prawa jest rzeczą podlegającą specjalnej ochronie prawnej.