Wykład 1 2002.10.02
DEFINICJE I MODELE KOMUNIKOWANIA
1. Komunikowanie - jest symboliczną interakcją pomiędzy ludźmi, którzy są świadomi swojej obustronnej obecności.
2. Komunikowanie wg Gładowskiego - to dynamiczny proces, polegający na wymianie tzn. wysyłaniu i odbieraniu przekazów w ramach określonej sytuacji lub kontekstu.
3. Komunikowanie wg Cooley'a - to mechanizm powstający i funkcjonujący dzięki kontaktom międzyludzkim. Obejmuje wszystkie symbole: rozum, wyraz twarzy, postawę, gesty, brzmienie głosu, słowo, pismo, druk, kolej, telegraf, telefon, i wszystko to, co służy zdobywaniu przestrzeni czasu.
Komunikowanie interpersonalne to:
1. Proces przekazywania i odbierania informacji pomiędzy dwiema osobami lub małą grupą ludzi, za pośrednictwem jednego lub więcej kanałów, zakłócony przez szum, wywołujący pewne skutki i kilka natychmiastowych sprzężeń zwrotnych - def. syntetyczna
2. Jest to ciąg interakcji uszeregowanych od impersonalnych (bezosobowych) na początku, poprzez wzrastające interpersonalne do personalnych, jest to komunikowanie między co najmniej dwiema osobami, w którym interakcje opierają się na:
- psychologicznych danych
- zdobytej wiedzy
- osobiście ustalonych zasadach
3. Wymiana komunikatów pomiędzy dwiema związanymi ze sobą osobami.
Modele komunikowania:
1. Lasswella
2. Shannona i Vearera
3. Berlo
Wykład 2 2002.10.09
CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW SYNTETYCZNEGO MODELU KOMUNIKOWANIA INTERPERSONALNEGO.
1. Kodowanie - dekodowanie
2. Kompetencja komunikacyjna (komunikowanie i wykonanie)
3. Przekazy
Mogą mieć charakter:
a) werbalny (przekazują dużo informacji)
b) niewerbalny (nie umiemy odczytać informacji)
c) intencjonalny - zamierzony
4. Kanał
a) kanał wizualny (wzrok)
b) kanał werbalny (słuch)
c) kanał kinestetyczny (dotyk)
d) kanał węchowy (węch)
e) kanał słuchowy (słuch)
5. Szum informacyjny
Rodzaje szumów informacyjnych:
I Szum fizyczny (zewnętrzny lub mechaniczny):
- hałas, dym papierosowy
- nieodpowiednia temperatura, miejsce, pora dnia
- problemy techniczne
- zbyt duża ilość uczestników
- presja czasu
- ciemne okulary
- kleksy i plamy w tekście
II Szum psychiczny
- nastawienie od negatywnego (uprzedzenie i nieprzychylność) po skrajnie pozytywne (całkowity brak krytycyzmu i uwielbienie)
- poczucie wyższości lub kompleksu niższości
- lekceważenie słuchaczy
- brak przygotowania merytorycznego
- monotonna wypowiedź
- zmęczenie
- brak umiejętności słuchania
III Szum semantyczny
- posługiwanie się specjalistyczną terminologią naukową, techniczną lub żargonem
- skrajny przypadek to mówienie różnymi językami
6. Sprzężenie zwrotne (informacja, meldunek zwrotny)
Informacja zwrotna:
I Sprzężenie samozwrotne
II Właściwe sprzężenie zwrotne:
a) bezpośrednie
b) pośrednie
7. Kontekst komunikacyjny (sytuacyjny)
a) fizyczny
b) społeczno-psychologiczny (chodzi o charakter więzi pomiędzy rozmówcami)
c) czasowy (istotne jest w jakim czasie mówimy)
8. Obszar doświadczeń
Komunikowanie jest bardziej skuteczne, gdy będzie wspólny obszar doświadczeń pomiędzy osobami rozmawiającymi:
a) transakcje równoległe - ten sam poziom
b) transakcje krzyżujące - różne poziomy
9. Efekt
Podstawowe tezy w procesie komunikowania:
1. Nie można nie komunikować się
2. Nie można opisać wszystkiego autentycznie
3. Nie wywołuje reakcji, które można przewidzieć do końca
4. Jest zawsze zwrotne
5. Posiada wymiar merytoryczny i osobowościowy
6. Kształtuje nowy system społeczny
Wykład 3 2002.10.16
GŁÓWNE CELE KOMUNIKOWANIA INTERPERSONALNEGO
1. Poznanie siebie
2. Poznanie zewnętrznego świata
3. Nawiązanie i podtrzymywanie bliskich związków
4. Przekonanie i wpływanie na innych
5. Przyjemność i zabawa
Gdy żartujemy w towarzystwie to poprzez swoje zachowanie wpływamy na inne osoby, gramy aby nas polubili.
6. Pomaganie innym
Cechy procesu komunikowania:
- odnosi się co najmniej do dwóch osób
- zachodzi w środowisku społecznym
- zdeterminowany jest przez liczbę i charakter uczestników
- posiada charakter: interpersonalny, publiczny, masowy lub międzykulturowy
- posługuje się znakami i symbolami
- istnieje wspólnota semiotyczna między uczestnikami, która warunkuje operowanie tym samym zespołem symboli i znaków
- posiada charakter:
a) symetryczny (jeśli reakcje zachodzące między uczestnikami procesu są równorzędne)
b) niesymetryczny, komplementarny (w przypadku, gdy zachodzi dominacja jednego z uczestników oraz podporządkowanie pozostałych członków procesu)
- jest nieodwracalny (nie można go powtórzyć, cofnąć lub zmienić jego biegu)
Rodzaje sytuacji komunikacyjnych:
1. Intrapersonalna
Komunikowani z samym sobą. Mają na nią wpływ różne czynniki zewnętrzne.
2. Interpersonalna
Jest to komunikowanie pomiędzy ludźmi. Ma charakter: formalny i nieformalny.
3. Interpersonalno-medialna
Osoby biorące udział w komunikowaniu nie mają ze sobą kontaktu fizycznego. Odbywa się ono za pomocą środków przekazu: telefon, telegraf
4. Publiczna
5. Masowa
Ma charakter pośredni, za pośrednictwem różnych środków technicznych: TV, radio, Internet. Jest opóźniona reakcja.
Podsumowanie:
1. Pięć omówionych sytuacji komunikacji wzajemnie się przenika
2. Sytuacje intrapersonalne są bardziej osobiste, prywatne i bezpośrednie, choć te cechy mają w znacznej mierze sytuacje interpersonalne
3. Sytuacje interpersonalno-medialne są mniej osobiste i raczej pośrednie
4. Sytuacje masowe są ogólnie bezosobowe, mogą być formalne lub nieformalne i zwykle mają charakter przekazu pośredniego
5. W obrębie wszystkich sytuacji komunikacyjnych interakcje mogą być werbalne, niewerbalne lub mieszane
Wykład 4 2002.10.23
SŁUCHANIE JAKO CZYNNIK ZAPEWNIAJĄCY SKUTECZNOŚĆ KOMUNIKOWANIA.
70% tzw. aktywnego dnia poświęcamy na komunikowanie
Struktura czasu w procesie komunikowania:
42% słuchanie
32% mówienie
15% czytanie
11% pisanie
Słuchanie obejmuje:
1. Słyszenie
2. Uważanie
Z zagadnieniem selektywnej uwagi wiąże się:
a) tzw. prawo najmniejszego wysiłku w słuchaniu (najlepsze są programy telewizyjne)
b) problem coctail party (rozmowa w grupie osób)
c) progiem słyszalności
d) poziom pobudzenia i zainteresowania danej osoby (stan pobudzenia sprzyja pobudzeniu bodźców)
3. Zrozumienie
4. Zapamiętywanie
Zapamiętywanie to przechowywanie informacji w celu późniejszego jej wykorzystania. Pamięć jest: krótkotrwała i długotrwała.
Rodzaje słuchania:
1. Słuchanie dla przyjemności
2. Uważne, wnikliwe słuchanie
3. Słuchanie krytyczne
4. Słuchanie empatyczne (gdy słuchacz stara się wczuć w sytuację mówiącego)
Przyczyny nieskutecznego słuchania:
1. Problemy ze słuchem
2. Przeciążenie
3. Dekoncentracja
4. Szum informacyjny
5. Osądzanie
6. Zaabsorbowanie sobą
7. Gadatliwość
8. Obawa
Jak polepszyć słuchanie (praktyczne wskazówki)?
1. Uzbroić się w cierpliwość i pozwolić mówcy skończyć.
2. Zrobić przerwę, jeśli nie mamy czasu na słuchanie.
3. Skoncentrować uwagę na temacie i mówcy, a nie na własnych przemyśleniach.
4. Okazać gotowość do uczenia się oraz otwartość na opinie innych.
5. Likwidować bariery komunikacyjne.
6. Nie prezentować pseudosłuchania.
Sposoby słuchania:
I Słuchanie nierefleksyjne (jest to najprostsza forma słuchania)
Kiedy należy słuchać nierefleksyjnie?
1. Gdy mówca jest skłonny opowiedzieć o swoich zamiarach, poglądach czy propozycjach.
2. Gdy mówca czuje nieodpartą potrzebę wyrzucenia z siebie intensywnych emocji.
3. Gdy mówca ma kłopoty z przedstawieniem swoich problemów osobistych.
4. Gdy mówca nie czuje się swobodnie rozmawiając z osobą posiadającą wiedzę, będącą zwierzchnikiem, wykładowcą czy nauczycielem.
II Słuchanie refleksyjne (rodzaj uczestnictwa w procesie komunikowania, za pomocą słów, w którym słuchacz odzywa się do nadawcy (mówcy) w sposób pozbawiony jakichkolwiek osądów)
1. Wyjaśnianie - gdy dana sytuacja nie jest do końca jasna. Dotyczą formy i treści przekazu.
2. Parafrazowanie - słuchamy i powtarzamy główną myśl.
3. Odzwierciedlanie emocji i uczuć
4. Podsumowywanie - pozwala lepiej zrozumieć pewne kwestie i je uporządkować.
Dlaczego należy słuchać refleksyjnie?
1. Wiele słów ma kilka a nawet kilkanaście znaczeń.
2. Informacje muszą być „odkodowane”.
3. Ludzie mają kłopoty z jasnym formułowaniem swoich myśli, szczególnie osoby nieśmiałe, które nie chcą nikogo urazić.
4. Istnieją czynniki subiektywne utrudniające porozumiewanie się.
Wykład 5 2002.10.30
KOMUNIKOWANIE NIEWERBALNE
Komunikowanie interpersonalne ma charakter:
- niewerbalny 65%
- werbalny 35%
Komunikowanie niewerbalne
- obejmuje sygnały pozbawione słów lub uzupełniające słowa.
- przekazami niewerbalnymi są wszystkie sygnały występujące w międzyosobowej interakcji, które nie mają ani formy mówiącego słowa, ani pisanego wyrazu, które wywierają pewien wpływ na jej uczestników
Kategorie niewerbalnego zachowania: (wg. Głodowskiego):
1. Aparycja (ubranie, uczesanie, makijaż, przybranie i ozdoby, cechy takie jak: fizjonomia, waga, tusza, wzrost)
2. Kinezyka (ruchy ciała: gestykulacja, mimika twarzy, ruchy tułowia i kończyn, pozy, wzrok, spojrzenia)
3. Prostemika (dystans interpersonalny)
4. Haptyka
5. Parajęzyk (wysokość, głośność języka, modulacja)
6. Chronemika (czas oczekiwania, czas trwania, ilość spędzonego z kimś czasu)
Podstawowe funkcje zachowań niewerbalnych:
1. Informacyjna
2. Definiowania i wspierania przekazów werbalnych:
a) powtarzania
b) zaprzeczania
c) zastępowania
d) uzupełniania
e) akceptowania
f) regulowania
3. Wyrażania postaw i emocji
4. Definiowania relacji
5. Kształtowania i kierowania wrażeniami
Wykład 6 2002.11.06
Komunikowanie:
1. Werbalne
2. Niewerbalne
a) język ciała
b) mowa ciała
Formy wypowiedzi w mowie ciała:
1. Kontakt cielesny
Kategorie i funkcje dotyku:
a) dotyk funkcjonalno-profesjonalny
b) dotyk grzecznościowo-rytualny
c) dotyk przyjacielsko-koleżeński
d) dotyk miłosno-intymny
e) dotyk seksualno-podniecający
Style uściskania dłoni:
a) rękawica
b) „martwa ryba”
c) „łamacz kości”
Układy dłoni:
a) wzniesiona wieża
b) opuszczona wieża
2. Bliskość przestrzenna
a) dystans interpersonalny (0÷45cm)
b) dystans prywatny (45÷120cm)
c) dystans społeczny (120÷350cm)
d) dystans publiczny (10÷25m)
3. Postawa ciała
4. Cechy zewnętrzne mimika
Rodzaje gestów:
a) emblematory
b) ilustratory
c) regulatory
d) afektatory
e) adaptatory (manipulatory)
Techniki kierowania mimiką:
a) intensyfikowanie emocji
b) minimalizowanie emocji
c) neutralizowanie emocji
d) maskowanie emocji
Podstawowe emocje wyrażane twarzą: radość, smutek, zaskoczenie, gniew, wstręt, strach
5. Ruchy rąk
6. Kontakt wzrokowy
Zachowania wzrokowe:
- za pośrednictwem oczu odbieramy 80% informacji o świecie
- uwaga koncentruje się na oczach przez 43,4% interakcyjnego czasu, drugim z kolei obszarem wizualnej uwagi są usta, których obserwowanie zajmuje 12,6% czasu
Podstawowe formy kontaktu wzrokowego:
a) spoglądanie i przyglądanie się
b) wzajemne spoglądanie
c) bezpośredni kontakt wzrokowy
Elementy charakteryzujące komunikowanie parafrazowane:
- czas trwania rozmowy
- emocjonalna intonacja
- błędy wymowy
- rytm języka
- melodia języka (właściwe akcentowanie głosek)
- szybkość wypowiedzi
- przerwa (pauza, mogą być związane z błędami wymowy, które można wyeliminować)
Wykład 7 2002.11.13
WYSTĄPIENIA PUBLICZNE
Wystąpienia dzielą się na:
1. Przemówienia
a) homilie
b) kazania
c) orędzia
d) wezwania
e) odezwy
f) przesłania
g) mowy informacyjne, informacyjno-perswazyjne
h) wystąpienia w sytuacji kryzysowej
i) mowy inauguracyjne, pogrzebowe i gratulacyjne, toasty
j) wykłady, odczyty
k) mowy obrończe, oskarżające
l) mowy publiczne
2. Prezentacje
a) szkoleniowe
b) informacyjne i informacyjno-szkoleniowe
c) promocyjne
d) przetargowe
Różnice między prezentacją i przemówieniem:
1. Prezentacje są swobodniejsze niż przemówienia
2. W prezentacjach przeważnie używa się pomocy audiowizualnych (w przemówieniach rzadko)
3. Podczas prezentacji można zadawać pytania, wiele przemówień nie dopuszcza zadawania pytań w trakcie wystąpienia, (czasem po zakończonej przemowie)
4. Prezentacje mają bardzo pragmatyczne cele, których w przemówieniach na ogół nie ma
5. Prezentacje to jeden z powszechnych sposobów komunikowania się między profesjonalistami. Odbiorcami przemówień są natomiast ludzie z bardzo różnym przygotowaniem, stanowią grupę heterogeniczną
Cechy wspólne prezentacji i przemówień:
1. Cechy mówcy, które decydują o skuteczności zarówno podczas prezentacji jak i przemówień:
a) wyraźne mówienie
b) dobra dykcja i intonacja
c) kontakt wzrokowy
2. Chociaż przemówienia mają charakter głównie perswazyjny, to również i prezentacje służą przekonaniu słuchaczy o zaletach lub/i wyższości podmiotu prezentacji
Wykład 8 2002.11.20
KOMUNIKOWANIE W GRUPIE
Grupa - to dwie lub więcej osób, między którymi istnieje bezpośrednia interakcja, które posiadają wspólne, ustalone normy, mają wspólny cel, tworzą rozwiniętą strukturę grupową i mają poczucie odrębności swojej grupy w stosunku do innych grup. (Mika)
Grupa - to pewna liczba osób, które spotykają się ze sobą częściej niż z innymi. (Homans)
M. Sader opracował pięć kryteriów charakteryzujących grupę:
1. Grupa jest relatywnie mała
2. Istnieją trwałe wzajemne kontakty między członkami grupy
3. Grupę charakteryzuje koherencyjność
4. Grupę charakteryzuje funkcjonalność i rozpisanie ról
5. Grupa oznacza się specyficznym morale, które jest kształtowane przez normy i reguły zachowania w obrębie grupy
Etapy rozwoju grupy:
ETAP |
ZAWARTOŚĆ |
PROCES |
1. FORMOWANIE |
ORIENTACJA NA ZADANIA - członkowie starają się określić zadanie i sposób podejścia do niego. |
TESTOWANIE I ZALEŻNOŚĆ - członkowie starają się określić, jakie są zachowania interpersonalne akceptowane są w grupie. Będą ....... |
2. |
|
|
3. NORMOWANIE |
OTWARTA WYMIANA ISTO-TNYCH INFORMACJI - otwarta dyskusja na temat cech i zadań członków lub wymiana opinii na temat zadania. |
ROZWÓJ SPÓJNOŚCI GRUPY -członkowie grupy zaczynają akceptować się nawzajem, tworzą się normy grupowe. Grupa będzie unikać konfliktów. |
4. WYKONANIE |
WYŁONIENIE SIĘ ROZWIĄZAŃ - konstruktywne dążenie do zakończenia zadania. |
FUNKCJONALNE DOPASOWANIE RÓL - członkowie grupy przyjmują role, które pozwalają im zakończyć zadanie. |
5. ROZPAD |
|
|
Zalety pracy zespołowej:
- pozwala na rozważanie treści zadania z wielu różnych punktów widzenia, ponieważ członkowie grupy różnią się doświadczeniem i wiedzą
- daje możliwość wypracowania większej liczby wariantowych rozwiązań i dostarcza większej ilości informacji pozwalających lepiej ocenić optymalne możliwości rozwiązania problemu
- współudział większej liczby osób w rozwiązaniu problemu przyczynia się do lepszego zrozumienia podjętej decyzji oraz jej głębszej akceptacji
- wysiłek grupowy jest zawsze większy od sumy indywidualnych wysiłków członków tej samej grupy kiedy członkowie grupy pracują w obecności innych osób, każdy z nich doświadcza tzw. efektu społecznej obecności. Zjawisko to polega na podświadomym podnoszeniu poziomu aktywności, który skutkuje lepszą jakością i wydajnością pracy
- grupowe analizowanie problemów sprzyja ................. i pewności podejmowanych decyzji
Ujemne strony pracy zespołowej:
- osoba o silnych predyspozycjach do dominacji lub po prostu uparta może utrudniać paraliżować pracę grupy, namawiając innych do wyrażania własnych poglądów
- niektórzy członkowie grupy mogą być pasywni i w ograniczonym zakresie angażować się we wspólną pracę, (powody: obawa przed śmiesznością lub lęk przed ewentualnymi sankcjami z powodu wygłaszania opinii odmiennych od opinii innych członków grupy, którzy posiadają wyższy status, wyczekiwanie na efekty pracy innych)
- czasami zdarza się, że grupa działa ................... i pośpiesznie koncentruje się na wybranych aspektach ......................
- członkowie grupy mogą bardziej koncentrować się na swoich subiektywnych opiniach i starać się za wszelką cenę udowodnić ich słuszność nie dbać o obiektywną ocenę zagadnień
Wykład 9 2002.12.04
LUDZIE I ICH LIDERZY - CECHY OSOBOWOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI LIDERA
Kto to jest lider?
Lider - to osoba, która skutecznie przewodzi ludziom w procesie prowadzącym do realizacji ich własnych potrzeb.
Lider - to człowiek, któremu poprzez wpływanie na innych ludzi udaje się przekonać ich do współdziałania z sobą i innymi ludźmi oraz nakłonić zwolenników lub współpracowników do spełnienia swoich oczekiwań i wypełniania poleceń.
Czynniki decydujące o tym, jakimi jesteśmy liderami?
1. Posiadanie wzorów przywództwa w swojej rodzinie i w najbliższym otoczeniu.
Ważne jest dla posiadania wzorców i wcielania ich w życie:
- czy osoba uznana za wzór przywódcy stawia wymagania?
- karą jest brak nagrody
- w jaki sposób mobilizowała do różnych prac?
- jak nagradzała i czy w ogóle nagradzała?
- jakie kary stosowała?
- jak rozstrzygała konflikty?
- w jaki sposób podejmowała decyzje?
- jakie wdrażała normy?
2. Osobowość - cechy prawdziwego przywódcy to przede wszystkim:
a) cechy fizyczne - a wśród nich miła powierzchowność, względnie wysoki wzrost (ważne u mężczyzn), zgrabna sylwetka, zadbany wygląd zewnętrzny
b) cechy psychologiczne - a wśród nich: pewność siebie, odporność na stres, wewnątrzsterowność, stanowczość, decentralizacja interpersonalna
3. Sposoby kierowania ludźmi:
a) przywódca - kierownik, nastawiony na zadania (skupia się na precyzyjnym określaniu zadań i sposobu ich wykonania)
b) przywódca nastawiony na ludzi - troszczy się o pracowników, motywuje ich do pracy
4. Style przewodzenia:
a) dyrektywny (autokratywny)
b) konsultatywny (demokratyczny)
c) towarzyski (wspólnie podejmowanie decyzji, unika konfliktów)
d) niezaangażowany (pasywny) - w niewielkim stopniu nastawiony na zadania i ludzi
Lidera transformacyjnego cechują następujące cechy:
1. Zdolność monitorowania otoczenia
2. Zdolność inspirowania pracowników
3. Szybkość i konsekwencja działania
4. Umiejętność dostosowania tego, czego inni nie dostrzegają
5. Umiejętność tworzenia takich wizji, o których innym się nawet nie marzy
Podstawowe umiejętności lidera:
1. Kształtowanie wizji i celów
2. Komunikacja interpersonalna
3. Motywowanie innych do działania
4. Rozwiązywanie konfliktów
Porównanie zarządcy i lidera:
1. Lider wybiega w przyszłość, zarządca skupia się na teraźniejszości
2. Lider inspiruje ludzi, zarządca rozlicza, kontroluje
3. Lider roznieca entuzjazm, zarządca kontroluje i sprawdza
4. Lider wspiera, zarządca wytyka błędy
5. Lider wskazuje drogę, zarządca zmusza do posłuszeństwa
6. Lider edukuje ku niezależności, zarządca uzależnia
Przywództwo, jako proces przechodzący przez kolejne etapy:
Etap 1 - nominacja
Etap 2 - tworzenie więzi
Etap 3 - realizacja zadań
Etap 4 - inwestowanie w siebie i w innych
Etap 5 - przywództwo
Style przywództwa:
1. Miękki
2. Twardy
Wykład 10 2002.12.11
KOMUNIKOWANIE WERBALNE
Formy komunikowania werbalnego:
- ustna
- pisemna
Zalety i wady pisemnej funkcji komunikowania werbalnego:
ZALETY |
WADY |
Możliwość dokładnego przemyślenia i przygotowania treści, przekazu, jeśli chodzi o słownictwo. Trwałość przekazu. |
Brak bezpośredniości. Nie można korygować tego, co już zostało napisane. Wysokie ryzyko powstania nieporozumień. |
I. Cechy ludzkiego języka:
1. Wyspecjalizowanie (nasza mowa jest wyspecjalizowanym systemem, stosowanym do celów komunikowania się. Nie spełnia żadnych biologicznych funkcji)
2. Wydajność (przekazy werbalne charakteryzują się dużą kreatywnością i wydajnością)
3. Ulotność (dźwięki i słowa pojawiają się i znikają. Jest efemeryczność - identycznie nie powtórzą się. Nawet to, co wyryte na kamieniu, czy zarejestrowane na taśmie mogą ulec zniszczeniu. Najbardziej ulotne są słowa)
4. Arbitralność (sygnały językowe są arbitralne - nie posiadają cech fizycznych, ani żadnych cech. Np. słowo wino, nie jest bardziej wilgotne niż piasek (słowa nie mają cech fizycznych w znaczeniu))
5. Zdolność do transmitowania (wykorzystujemy język, aby mówić o przeszłości, przeszłości)
6. Transmisja kulturowa
II Znaczenie i rozumienie słów
1. Znaczenia słów tkwią w ludziach
2. Znaczenia są czymś więcej niż tylko słowami
3. Znaczenia mają charakter unikatowy
III. Zdolność ukierunkowywania, sugerowania
IV. Język denotywny i konotywny
1. Denotacja słowna - jest jego obiektywną definicją
Konotacja słowna - jest jego subiektywnym lub obiektywnym znaczeniem
(Znaczenie słowa śmierć: dla lekarza - przestaje bić serce, określenie przypadku. Dla matki- subiektywne znaczenie, odczucie tej osoby)
2. Denotywne znaczenie słowa jest bardziej ogólne lub uniwersalne niż znaczenie konotywne
3. Denotyczne znaczenie słowa jest relatywnie stabilne i statyczne, natomiast znaczenie konotywne zmienia się bardzo szybko
(np. słowo południe - region, pora dnia. W sensie konoktywnym zmienia się bardzo szybko - południe - kraj, państwo, kultura)
Rozróżnienie między znaczeniami denotywnym i konoktywnym posiada kilka praktycznych implikacji lub komunikatów interpersonalnych:
1. Znaczenia zmieniają się
2. Znaczenia są rodzajem połączenia
3. Znaczenia są wielowymiarowe np. kobiety „słuchają między linijkami” - nie chodzi o to co słowa dokładnie oznaczają w sensie dosłownym, ale także jakie myśli przekazuje nadawca
V Język, subjęzyk, kultura
Główne cechy subjęzyków:
- żargon, czyli argot - to słownictwo i zwroty językowe charakterystyczne dla różnych grup i kategorii społecznych, które wyodrębniają się w ramach zbiorowości narodowej w wyniku posiadania swoistej subkultury
- gwara środowiskowa - służy wyrażaniu emocjonalnego stosunku do różnych zjawisk rzeczywistości, a także podtrzymywaniu więzi emocjonalnych między członkami grupy
- gwara zawodowa (profesjonalizmy) - to typy gwary środowiskowej, która funkcjonuje w grupie społecznej ze względu na łączące jej członków więzi zawodowe
- slang - to potoczna odmiana języka mówionego, służąca do porozumiewania się w określonej grupie społecznej
Bariery w werbalnej interakcji:
1. Polaryzacja (bardzo trudno jest określić coś pomiędzy tymi biegunami)
2. Etykietowanie
3. Pomieszanie faktów i wniosków (łatwo jest ocenić kolor i rzecz)
4. Przesadna pewność siebie (znamy kogoś na wylot, my o sobie nie wiemy wszystkiego)
5. Statyczna opinia i ocena (dorabiamy opinię o kimś)
6. Klasyfikowanie i nie odróżnianie
Wykład 11 2002.12.18
KOMUNIKOWANIE MASOWE
Poziomy (szczeble) komunikowania wg. Mc Quaila
Podstawowe systemy w komunikowaniu:
1. System komunikowania społecznego (sposób żywiołowy, bez ograniczeń)
2. System komunikowania publicznego (uczestniczą większe zbiorowości)
3. System komunikowania masowego
4. System komunikowania organizacyjnego (komunikowanie w organizacji)
Komunikowanie masowe - to każda forma komunikowania, w której uczestniczy rozproszona publiczność podczas:
1. Wypowiedzi publicznych (a więc bez ograniczonego i personalnie zdefiniowanego odbiorcy), poprzez techniczne środki rozpowszechniające np.: radio, gazety, TV, Internet, itp.
2. Wypowiedzi pośrednich (a więc przy przestrzennym i czasowym dystansie pomiędzy partnerami biorącymi udział w procesie komunikowania)
3. Wypowiedzi jednostronnych (bez możliwości wymiany ról pomiędzy osobą mówiącą i przysłuchującą się)
Cechy publiczności rozproszonej:
1. Nie jest to układ społeczny, który tworzą ludzie koncentrujący swoje działania wokół wspólnych spraw
2. Informacje przekazywane są za pomocą mass-mediów, jest to komunikowanie pośrednie, apersonalne i publiczne
3. Członkowie publiczności rozproszonej są odrębnymi jednostkami lub relatywnie małymi grupami zebranymi w danym miejscu
4. Jest to relatywnie duża liczba ludzi, którzy są ograniczeni technicznymi warunkami rozpowszechniania informacji i tej granicy, nie można przekroczyć
5. Członkowie publiczności rozproszonej nie znają się nawzajem
6. Są to ludzie, którzy pochodzą z różnych warstw społecznych
7. Publiczność rozproszona nie jest strukturalizowana i nie ma podziału ról
Systematyka mass-mediów:
1. Media drukowane (gazety, czasopisma, książki)
2. Media optyczne (gazety, czasopisma, książki, videotekst, teletekst)
3. Media akustyczne (radio, płyty, kasety, taśmy magnetofonowe)
4. Media optyczno-akustyczne (TV, film, kasety video, Internet)
Charakterystyka komunikowania masowego:
1. Nie dopuszcza wymiany ról i jest ściśle określone
2. Duża różnorodność, akustyczność i zakres oddziaływania
3. Percepcja treści przekazywanych przez mass-madia zależy od cech osobowościowych
Minus - nie można odbierać komunikatów zwrotnych; ulotność
Plus - aktualność
Wykład 12 2003.01.08
PUBLIC RELATIONS JAKO FORMA KOMUNIKOWANIA MASOWEGO
Co to jest Public relations?
Public relations - to planowy i nieustanny wysiłek, aby stworzyć i utrzymać dobrą reputację przedsiębiorstwa oraz wzajemne zrozumienie między instytucją a odbiorcą jej działań
Public relations - jest to promocja wzajemnych kontaktów i dobrej reputacji między osobą, firmą lub instytucją a innymi osobami, szczególnie grupami odbiorców lub ogółem społeczeństwa, poprzez dystrybucję łatwo interpretowanych materiałów, rozwijanie przyjaznej wymiany zdań, oraz ocena reakcji danej grupy odbiorców
Public relacions - to sztuka i nauka osiągania harmonii z otoczeniem poprzez wzajemne porozumienie oparte na prawdziwej, pełnej informacji
I. Różnice między Marketingiem a Public relations
MARKETING |
PUBLIC RELATIONS |
1. Obejmuje ekonomiczny aspekt działalności organizacyjnej. |
1. Działalność kompleksowa dotycząca wszystkich aspektów wpływających na powodzenie organizacji - technologicznego, ekonomicznego, politycznego i społecznego. |
2. Realizuje kierownictwo liniowe. |
2. Realizuje kierownictwo sztabowe. |
3. Sferą marketingu jest handel. |
3. Domeną Public relations jest reputacja firmy. |
4. Wpływa na zachowania ludzi. |
4. Wpływa na postawy ludzi. |
II. Różnice pomiędzy Reklamą a Public relations
REKLAMA |
PUBLIC RELATIONS |
1. Nastawiona na szybki efekt. |
1. Działalność długoterminowa. |
2. Celem jest zapewnienie dopływu pieniądza do organizacji. |
2. Kreuje długoterminowe zaufanie do firmy. |
3. Jest komunikatem opłacanym przez firmę i dotyczy konkretnego wytworu. |
3. Jest rozpowszechniana bezpłatnie informując o całej organizacji. |
4. Podkreśla wybrane wytworu (usługi, produktu, informacji). W warstwie informacyjnej bywa wybiórcza a nawet nierzetelna. |
4. Polega na wszechstronnym, pełnym i obiektywnym informowaniu o organizacji. Nie ukrywa się słabych stron firmy. |
5. Polega na nakłanianiu do zakupu. |
5. Koncentruje się wokół kształtowania opinii publicznej. |
6. Dotyczy sprzedaży konkretnego wyrobu. |
6. Kreuje i rozpowszechnia wizerunek organizacji. |
7. Jest kontrolowaną formą umieszczania komunikatu w mediach. |
7. Jest niekontrolowaną formą rozpowszechniania informacji. |
8. Kryterium oceny skuteczności reklamy jest wzrost sprzedaży reklamowanych wytworów. |
8. Kryterium oceny skuteczności działań Public relations jest poziom zaufania ludzi do organizacji, oraz czytelny i pozytywny odbiór w otoczeniu jej wizerunku i tożsamości. |
III. Różnice pomiędzy Propagandą a Public relations
PUBLIC RELATIONS |
PROPAGANDA |
1. Dominuje komunikowanie dwustronne. |
1. Dominuje komunikowanie jednostronne. |
2. Celem działania Public relations jest realizacja interesu ogółu społeczeństwa, oczywiście w powiązaniu z interesem organizacji. |
2. Jej stosowanie służy wyłącznie realizacji interesów i celów nadawcy informacji. |
3. Odbiorca informacji jest podmiotem i przed-miotem procesu komunikowania, występuje możliwość wymiany ról między nadawcą i odbiorcą komunikatu. |
3. Odbiorca traktowany jest przedmiotowo - jak obiekt oddziaływań perswazyjnych i manipulacyjnych. |
4. Do kształtowania postaw i zachowań odbiorców stosuje się w Public relations jawne, prawnie dozwolone środki perswazji zgodnie z etyką. |
4. Oprócz perswazji propaganda wykorzystuje niejasne dla odbiorcy i stosowane bez jego zgody metody kształtowania poglądów, wartości, emocji i zachowań, czyli mamy tutaj do czynienia z manipulacją. |
5. Jej rozwój nastąpił w ostatnich kilkudziesięciu latach wraz z demokratyzacją życia i rozwojem wolnego rynku. |
5. Była i jest stosowana. |