Socjologia ogólna- na podstawie materiałów, uogólnień , prawidłowości ustalonych badań szczegółowych tworzy teorię obejmujące zespoły zjawisk występujących w społeczeństwach. Jej zadaniem jest definiowanie pojęć
-socjologia powstała głównie w USA , natomiast w Europie ciężko się przebijała .
W ramach socjologii ogólnej wyróżniamy dwie „metateorie”
a) teorię struktur społecznych
b) teorię zmian społecznych
Socjologia szczegółowa - to zbiór różnych subdyscyplin socjologii dotyczących poszczególnych dziedzin życia społecznego, wyróżnianych na podst. różnorodnych kryteriów.
Zakres badań tych subdyscyplin krzyżuje się .
Działy socjologii szczegółowej wyodrębnia się w miarę potrzeb praktyki życia społecznego oraz w miarę ambicji poznawczych badaczy.
W ramach socjologii szczegółowej wyróżniamy trzy obszary(działy)badań:
a) badania grup i zbiorowości społecznych
b) badania instytucji społecznych
c) badania procesów i zjawisk społecznych
Podział przedmiotu socjologii w tradycji amerykańskiej :
teorie makropoziomowe- traktują społeczeństwo jako organizm
teorie mikropoziomowe - społeczeństwo, to suma mniejszych części.
Teorie makropoziomowe
Teoria funkcjonalno-strukturalna
Teoria konfliktów.
Teorie mikropoziomowe
1. Interakcjonizm symboliczny
2. Etnometodologia
3. Teoria wymiany
4. Dramaturgiczna teoria społeczeństwa.
Porównanie podejścia funkcjonalno-strukturalnego z podejściem konfliktowym
Kryterium porównania |
Teoria funkcjonalno-strukturalna |
Teoria konfliktu |
|
Funkcjonalna teoria konfliktu Lewis Coser |
|
Przedstawiciele |
Talcott Persons, Robert Merton |
Robert Dahl Ralph Dahrendorf |
Podstawowe pojęcia |
Equlibrium (równowaga) Samoregulacja, status quo |
Zmiana, przekształcenie, proces |
Stosunek do zmiany Społecznej |
Nie jest niezbędna |
Jest podstawowym procesem społecznym |
Stosunek do struktur społecznych |
Są niezbędne do trwania społeczeństwa |
Dzielą uczestników życia społecznego na „zwycięzców” i „pokonanych” |
Mechanizm przekształceń społecznych |
Mechanizmy samoregulacji wbudowane w systemy społeczne |
Konflikty społeczne |
Stosunek do systemu społecznego |
Konserwatyści polityczni, dążący do zachowania status quo |
Radykaliści polityczni nawołujący do zmian bez względu na ich skutki |
Funkcjonalna teoria konfliktu Lewisa Cosera
Istota ujęcia: konflikty zabezpieczają system przed rozbiciem (jeśli się nie prowadzi prawdziwych zmian to doprowadzi do rewolucji)
Robert Merton uzupełnił „funkcjonalizm” Parsonsa :
Funkcje jawne i funkcje ukryte
Funkcje jawne-konsekwencje znane , oczekiwane
Funkcje ukryte-konsekwencje nieznane
Funkcje jawne - zabezpiecza się przedstawicieli tych grup
Funkcja ukryta - jest to funkcja, która polega na tym, że system pomocy społecznej zabezpiecza całość przed gwałtownymi napadami społecznymi
Przykłady:
Funkcja jawna Funkcja ukryta
System pomocy społecznej altruizm lęk przed biednymi
System edukacyjny american dream powielanie podziałów
TEORIE MIKROPOZIOMOWE - założenia-przedstawiciele
Nazwa teorii |
Istota ujęcia |
przedstawiciel |
Główne założenia |
Interakcjonizm symboliczny |
Interakcja jest podstawowym procesem społecznym |
Herbert Blumer George Herbert Mead
|
|
Etnometodologia |
Badania stosowanych przez dane społeczeństwo metod interpretacji sensu sytuacji w jakiej ludzie się znajdują |
Harold Garfinkel |
|
Teoria Wymiany |
Życie społeczne to ciągły handel i negocjacje |
George Homans |
|
Dramaturgiczna teoria społeczeństwa |
Zycie społeczne to scena, na której odgrywamy swoje role |
Erving Hoffman |
1.Aktor chcąc odgrywać poprawnie swoją rolę musi przejść wcześniej okres edukacji(przygotować się do odgrywanej roli). 2.Aktor eksponuje swoją „jaźń” fasadową . 3.Aktor odwołuje się do takich symboli statusu jak : bogactwo, uroda, prestiż , mądrość.
|
2