Szata roślinna
Szata roślinna Polski jest typowa dla strefy klimatów umiarkowanych
Spore zróżnicowanie klimatyczne Polski spowodowało też znaczne, jak wielki obszar, zróżnicowanie jej szaty roślinnej. W Polsce północno-wschodniej, która ma klimat stosunkowo chłodny, ulegający wpływowi klimatu kontynentalnego, wykształciła się charakterystyczna dla tej części kraju formacja roślinna - lasy iglaste.
Natomiast na obszarach Pojezierzy Niżu Środkowopolskiego i pasa Wyżyn
- znajdujących się pod wpływem klimatu morskiego - rosną lasy mieszane
z przewagą drzew iglastych.
Na południowym krańcu Polski, Karpatach i Sudetach, występują piętra roślinne (regiel dolny i górny), zajmowane przez lasy mieszane i iglaste.
Dowodem przejściowości polskiego klimatu - między klimatem morskim (na zachodzie) a na wschodzie) - są zasięgi niektórych gatunków drzew. Przez Polskę przebiega także wschodnia granica zasięgu buka, jawora i lipy.
Bujne lasy pokrywały obszar Polski prawie w całości jeszcze w X wieku.
Z biegiem czasu, w miarę zajmowania coraz to nowych terenów dla celów rolniczych, przemysłowych, komunikacyjnych i osadniczych
powierzchnia leśna kurczy się.
Obecnie powierzchnia lasów w Polsce powoli, lecz stale wzrasta. Po drugiej wojnie światowej lesistość wzrosła z 20,8% do 28,1% powierzchni kraju (według Ekspertyzy PAN 1997 r.). Przewiduje się, że w roku 2020 lesistość Polski będzie wynosić 30% (średnia lesistość Europy wynosi 32%). Rozmieszczenie lasów
w Polsce jest nierównomierne Najwięcej powierzchni leśnych występuje na zachodzie, północy i północnym-wschodzie kraju.
Największą lesistość - 48,6% - ma dawne województwo zielonogórskie, najmniejszą- około 12% - dawnw województwo płockie.
Typy lasów występujących w Polsce:
bory - lasy iglaste (bory sosnowe). Zajmują największą n wierzchnie. Spotyka się też bory mieszane, w których obok przeważającej sosny występują: dąb, brzoza, topola, osika, lipa. Bory zajmują około 78% no wierzchni leśnej Polski;
grądy - wielogatunkowe lasy liściaste z przewagą grabu i dębu (ponadto lipa, klon, buk). Spotkać je można na terenie całej Polski. Zajmują 10% powierzchni leśnej;
łęgi - porastają głównie doliny rzek. Rosną tu zwłaszcza wierzby, jesiony, wiązy i topole. Należą do rzadkości-
olsy - porastają tereny bagienne. Występują tu: olsza czarna, wierzba,
brzoza i jesion;
buczyny - żyzne lasy liściaste i mieszane. Przeważa w nich buk
W polskich lasach występuje przewaga drzew iglastych ze znacznym udziałem sosny. Zajmuje ona 69,2% powierzchni leśnych kraju. Wśród gatunków drzew liściastych przeważają: dąb 6%, brzoza 5,8%, olsza 5,8°/o, buk 4,1%. Udział drzew liściastych w strukturze gatunkowej lasów zmienił się w ostatnich
50 latach z 13% do 22,5%.
Pod względem lesistości Polska zajmuje 16 miejsca w Europie.
Stan zdrowotny lasów w Polsce - również lasów Czech i Słowacji -jest gorszy niż stan lasów na pozostałych obszarach Europy i oceniany jest jako niezadowalający.
Naszym lasom szkodzą przede wszystkim:
masowe wylęgi szkodników (brudnica mniszka 1993-94 r.),
zanieczyszczenia powietrza i wód;
przekształcenia powierzchni ziemi (górnictwo);
pożary;
masowa rekreacja i turystyka;
niewłaściwie prowadzona gospodarka leśna (nadmierny wyrąb zwłaszcza
w lasach prywatnych, monokultury leśne).
W ramach doskonalenia gospodarki opartej na podstawach ekologiczny przy jednoczesnym uwzględnieniu rozwoju rolnictwa, utworzono 10 leśny Kompleksów Promocyjnych obejmujących znaczną (7%) część obszarów lasów państwowych (wg raportu Ekspertyza PAN).
Do innych zbiorowisk roślinnych występujących na terenie Polski należą:
Roślinność wydmowa trawy: wydmuchrzyca i piaskownica, -mikołajek nadmorski, turzyca;
Roślinność wodna - lilie wodne (grzybień biały), grążel żółty. moczarka, rogatek, rdestnica,
roślinność szuwarowa (trzcina, pałka wodna, oczeret);
roślinność torfowiskowa - torfowiska niskie: wełnianka, turzyca, torfowiska wysokie: mchy torfowce, -rosiczka, żurawina;
roślinność stepowa - ostnice, miłek wiosenny, kostrzewy.
Sztuczne zbiorowiska roślinne (pola uprawne) zajmują w Polsce około 46% powierzchni.
Szata roślinna Polski ulega ciągłym zmianom. Giną poszczególne gatunki roślin.
Coraz rzadziej spotkać można endemity, czyli organizmy, których zasięg jest ograniczony do ściśle określonego teren. Do endemitów należą m.in.: no-drzew polski, warzucha tatrzańska, brzoza ojcowska.
Pozostałością z dawnych czasów, narażoną obecnie na wyginięcie, są relikty.
Do reliktów roślinnych zaliczamy: ostróżkę tatrzańską, wierzbę lapońską, brzozę karłowatą i dębik ośmiopłatkowy.
Dla ocalenia formacji roślinnych, endemitów i reliktów flory i fauny tworzy się rezerwaty (niewielkie obszary chronione) oraz parki narodowe, w których każdy element środowiska geograficznego - skały, formy rzeźby, woły, gleby, rośliny i zwierzęta - podlega ochronie. W czasach historycznych ustąpiły z obszaru Polski lub wyginęły 62 gatunki zwierząt, wśród nich drop, suseł moręgowy, sęp płowy. Ścisłej ochronie podlegają rośliny, takie jak: limba, wierzba lapońską, mikołajek nadmorski, dziewięćsił bezłodygowy