Materiały dla rodziców

Założenia metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne - informacje dla rodziców biorących udział w zajęciach.

Nazwa „Ruch Rozwijający” wyraża główną ideę metody, czyli posługiwanie się ruchem, jako narzędziem wspomagania całościowego rozwoju psychoruchowego dziecka oraz stymulowania jego naturalnego, prawidłowego rozwoju. System ćwiczeń w tej metodzie wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspokajanych w kontakcie z dorosłymi, z rówieśnikiem a także grupą. Czym jest owa metoda? Nic tak dobrze nie zobrazuje definicji jak udział w aktywnych ćwiczeniach. Metoda nawiązuje do wczesnodziecięcego doświadczenia człowieka, wykorzystując dotyk, ruch oraz wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne do rozszerzenia samoświadomości. Językiem w tej metodzie jest język ruchu, język ciała. Werbalny dialog może być tu ograniczony do  minimum.

Podstawowe założenia metody to rozwijanie przez ruch:

• świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego;

• świadomości przestrzeni i działania w niej;

• dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

Ćwiczenia stosowane w metodzie W. Shereborne dają dziecku możliwość poznania własnego ciała oraz kontrolowania go. Pozwalają zdobyć pewność siebie oraz poczucie bezpieczeństwa otoczenia. Ułatwiają nawiązanie kontaktów i współpracy z partnerem i grupą. Dają możliwość przeżycia wspólnego przeżycia fizycznego, uczą koncentracji i uwagi, są dobrą zabawą, której często towarzyszą okrzyki śmiech, co pozwala na ujście napięć i emocji nagromadzonych w dzieciach.

Cele i założenia metody:

- wyzwala pozytywne odczucie w kontakcie z druga osobą

- wyzwala swobodę zachowań i naturalność

- daje okazję do rozładowania skumulowanej energii

- daje możliwość pokonywania własnych zahamowań i blokad, wynikających i  pojawiających się w negatywnych relacjach z ludźmi

- daje radość, zadowolenie

- pozwala rozwijać i  kształtować w dziecku takie cechy jak: zaangażowanie, zaufanie, otwartość na drugą osobę, życzliwość

- daje możliwość zaspokojenia własnych potrzeb

- daje pewność siebie

- daje możliwość poczucia się w innej roli niż, na co dzień

- zbliża do siebie uczestników zajęć

- daje radość z działania w grupie

- przyjemność dawania innym radości

- daje okazję do wspomnień, przypomnienia sobie zdarzeń z dzieciństwa

- daje poczucie partnerstwa

- możliwość odczuwania przyjemnych doznań płynących z własnego ciała.

Weronika Sherborne w swoim programie ćwiczeń ruchowych wyróżnia następujące grupy ćwiczeń, wspomagające rozwój dziecka:

• Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała

Podstawową potrzebą każdego człowieka jest poznanie własnego ciała oraz umiejętność kontrolowania go. W rozwoju wiedzy o własnym ciele można wyróżnić kolejne etapy: wyczuwanie własnego ciała, a następnie nazywanie części ciała, przez co utrwala się wiedza o naszym ciele. Na tej podstawie może wykształcić się świadoma kontrola ciała i jego ruchów, a zatem i naszego zachowania.

Do najważniejszych części ciała, których poznania i opanowanie powinno nastąpić jak najwcześniej, należą: stopy, kolana, uda, nogi. Są one szczególnie ważne, gdyż spełniają rolę filarów dźwigających ciężar naszego ciała, tworzą fizyczną całość z podłożem, po którym stąpamy. Kontrola ich jest niezbędna do utrzymania pełnej równowagi ciała.

• Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu

Ćwiczenia te są ściśle zawiązane z wcześniej opisanymi, należy bowiem znać siebie, mieć pewność w działaniu aby łatwiej nawiązywać kontakt z innymi. Ćwiczenia te umożliwiają poznanie otoczenia, dzięki czemu możemy czuć się swobodnie i nie obawiać się go. Jeżeli bowiem nie udaję nam się korzystać z "przestrzennej wolności", stajemy się niejako zahamowani w swoich działaniach, często przestraszeni, niechętni do przeciwstawiania się nowym sytuacjom, wyizolowani.

Charakterystyczną cechą dla tej grupy ćwiczeń jest ich wykonywanie na podłodze (np. ćwiczenia polegające na przemieszczaniu się).

Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą.

Ćwiczenia te polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych. Ich pozytywny rezultat zależy od stopnia zaawansowania i zaangażowania ćwiczących. Są to ćwiczenia, w których partner "bierny" jest pod opieką osoby aktywnej. Wymaga to wyczucia osoby będącej " pod opieką", jej potrzeb, przeżyć i tym samym umożliwia osiągnięcie pełnej harmonii i współpracy. Omawiany typ ćwiczeń pozwala uczestnikom poznać swą siłę fizyczną. Osoba pasywna pozwala ,,przeciwnikowi" zbadać jego siłę, a jednocześnie ćwiczy, używając siły, która pozwala na współpracę z partnerem. W ten sposób,, strona pasywna" uczy się wyczucia tej,,drugiej strony".

Ćwiczenia te dają możliwość przeżycia wspólnego wysiłku fizycznego, np. podczas pchania i stawiania oporu. Rozwijają i uczą koncentracji, zwracania uwagi na osobę, z którą współdziała się w czasie ćwiczeń. Są one też dobrą zabawą, często towarzyszy jej śmiech, okrzyki. Takie reakcje pomagają ujść nagromadzonym emocjom, napięciom tkwiącym w uczestnikach.

• Ćwiczenia twórcze

Wszystkie aspekty ruchu mogą być rozwijane w ćwiczeniach proponowanych przez członków grupy. Osoba prowadząca zajęcia powinna bacznie obserwować uczestników zajęć, zachęcać ich, ośmielać, chwalić, a wówczas ćwiczenia przekształcają się w "ruch twórczy". Zwracamy uczestnikom uwagę na cechy i rodzaje ćwiczeń, np. ruchy szybkie lub wolne, silne lub słabe.

Ćwiczenia "twórcze" w formie tańca zasługują na szczególną uwagę. Potrzeba tańca - jak wcześniej już wskazywano za R. Labanem - pozostaje niezmienna przez całe życie - "od urodzenia do śmierci".

Ćwiczenia "twórcze" pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący nie doświadczyłby ze względu na swoje fizyczne lub psychiczne ułomności.

Ćwiczenia "twórcze" i tańce - to działania, które powinny być dostępne każdemu dając możliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć, niepokojów.

Każdy może być twórcą w stopniu, w jakim sobie życzy, a płynące stąd przeżycie zadowolenia, radości pomaga osiągnąć harmonię i zwiększa poczucie przynależności do grupy. Zdaniem Rudolfa Labana, jeżeli w naszym nauczaniu pomogliśmy w przezwyciężeniu lęków i obaw osiągnęliśmy poziom swobodnego komunikowania się, to znaczy, że osiągnęliśmy sukces.

Większość ćwiczeń odbywa się na podłodze, ponieważ pomaga to dzieciom uzyskać zaufanie i poczucie bezpieczeństwa, gdyż świadomie lub nieświadomie zdają sobie sprawę ze stabilności podłoża.

Podłoga jest zawsze "na miejscu" i nie można z niej spaść. Zabawa powinna dawać dzieciom radość i umożliwiać bezproblemowe pokonywanie wszelkiego rodzaju przeszkód i czynność. Tylko w takich warunkach dzieci mają możliwość poznania otaczającego je świata oraz zdobywania nowych doświadczeń.

Bibliografia:

Weronika Sherborne; „Ruch rozwijający dla dzieci” PWN; Warszawa 1997

2

---