Metoda Ruchu Rozwijającego
Ruch jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Towarzyszy mu od chwili narodzin przejawiając się w różnych formach: w zabawie, w aktywnym wypoczynku oraz w codziennej pracy. Służy do wyrażania emocji, nawiązywania kontaktów i porozumiewania się.
Weronika Sherborne tworząc metodę Ruchu Rozwijającego opierała się przede wszystkim na teorii R. Labana oraz na swojej długoletniej pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo. Opracowany przez nią system ćwiczeń wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, które są zaspokajane w kontakcie z dorosłymi w trakcie tzw. „baraszkowania”. Podstawowe założenia metody to rozwijanie przez ruch:
świadomości własnego ciała,
świadomości przestrzeni i działania w niej,
dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu.
Dziecko poznaje więc swoje ciało i przestrzeń która go otacza, spotyka w niej innego człowieka, uczy się współpracować, zdobywa zaufanie do siebie i innych, czuje się bezpieczne. Ruch jest zabawą, która daje radość, która jest ważna w nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Metoda Weroniki Sherborne jest prosta, naturalna i możliwa do zastosowania w każdych warunkach bez używania przyrządów. Ćwiczy się boso, w niekrępujących ruchy strojach, na podłodze, niskich bezpiecznych pozycjach i bez elementów współzawodnictwa, gdyż zakłada się, że wszyscy mogą odnieść sukces i każdy może z siebie coś dać innym. Po bardziej intensywnym wysiłku stosujemy relaks i wypoczynek.
Prowadząc zajęcia należy pamiętać o obowiązujących zasadach, którymi powinna kierować się osoba prowadząca, a mianowicie:
uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne
postaraj się nawiązać kontakt z dzieckiem (wzrokiem, dotykiem),
zajęcia powinny być dla dziecka przyjemne i dawać radość w aktywności ruchowej,
bierz udział we wszystkich ćwiczeniach - baw się,
przestrzegaj praw dziecka do swobodnej, własnej decyzji,
zauważaj i stymuluj aktywność dziecka, daj mu szansę na działanie twórcze, miej poczucie humoru,
nie krytykuj dziecka,
chwal dziecko nie za efekt co za jego starania i wysiłek,
unikaj stwarzania sytuacji rywalizujących,
rozszerzaj krąg doświadczeń społecznych dziecka,
większość, szczególnie początkowych ćwiczeń prowadź na podłodze,
zaczynaj od ćwiczeń prostych, stopniowo je utrudniając,
miej zawsze na uwadze samopoczucie dziecka,
ucz dzieci zarówno używania siły, jak i zachowania delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby,
we wszystkich ćwiczeniach dbaj o to, aby dziecko znalazło się także w pozycji dominującej,
zaplanuj początek ćwiczeń tak, aby zawierał propozycję ćwiczeń - spotkań dających poczucie bezpieczeństwa, oparcia i bliskiego kontaktu,
na zakończenie zajęć proponuj ćwiczenia wyciszające i uspokajające.
Zajęcia z wykorzystaniem tej metody można stosować indywidualnie, zdecydowanie jednak zachęca się do prowadzenia ich w formie zajęć grupowych. Najbardziej komfortowe warunki do ćwiczeń zapewnia grupa licząca 6-14 dzieci. Wiek jest nieograniczony. Dobrze jest zapewnić każdemu dziecku starszego lub dorosłego opiekuna.
W programie ćwiczeń ruchowych W. Sherborne wyróżnia następujące grupy ćwiczeń wspomagających rozwój dziecka:
Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała
Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą
Ćwiczenia twórcze
Metoda W. Sherborne jest metodą uniwersalną o wielu możliwościach jej zastosowania. Znajduje zastosowanie jako metoda w terapii: w pracy z dziećmi z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, z dziećmi z tzw. normą intelektualną, przejawiających zaburzenia w zakresie sfery emocjonalnej i społecznej, z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, dziećmi jąkającymi się, w zajęciach odprężająco - relaksacyjnych w trakcie zajęć szkolnych i przedszkolnych.
Rewalidacja
Rewalidacja to oddziaływanie zmierzające do przywrócenia pełni sił osobom osłabionym poważną chorobą lub urazami. Rewalidacja przystosowuje do życia w społeczeństwie - to długotrwała działalność terapeutyczno - pedagogiczna.
Celem zajęć rewalidacyjnych nie jest wyrównywanie tylko braków, a stawianie na mocne strony dziecka oraz szukanie w nim tego co jest najlepsze i najmniej uszkodzone.
Według M. Grzegorzwskiej działania pracy rewalidacyjnej obejmują:
przywracanie zdrowia i umożliwienie rozwoju fizycznego,
kompensowanie braków i uszkodzeń,
akcję korygowania, usprawniania i dynamizowania,
wykształcenie ogólne i zawodowe jednostki.
Zadania rewalidacji:
Usprawnianie najmniej uszkodzonych funkcji psychofizycznych,
Kompensowanie i korygowanie odchyleń oraz w miarę możliwości eliminowania przyczyn lub przejawów zaburzeń uniemożliwiających prawidłowy rozwój i uczenia się
Wyrównywanie braków powstałych wskutek zaniedbań pedagogicznych i środowiskowych.
Elementy rewalidacji;
-kompensacja - zastępowanie jakiegoś braku innym czynnikiem, a także wyrównywanie zaburzeń rozwojowych oraz trudności w poznawaniu świata i przystosowaniu się do środowiska społecznego
-korektura 0- poprawianie błędów percepcji, myślenia, procesów poznawczych, a także modyfikowanie postaw i dążeń zwłaszcza w przypadku osób niedostosowanych społecznie
- usprawnianie dotyczy zarówno organów i funkcji nie zaburzonych jak i funkcji i narządów zaburzonych.
W odniesieniu do osób niepełnosprawnych umysłowo termin rewalidacja oznacza długotrwałą działalność terapeutyczno - pedagogiczną, której zadaniem jest :
- zapobieganie
- usprawnianie
- stymulowanie i dynamizowanie
- kompensowanie
- wychowanie i nauczanie specjalne.
Zasady stanowią punkt wyjścia do formułowania zasad rewalidacji indywidualnej:
1. Zasada gruntownej znajomości dziecka i przychodzenia mu z racjonalną, specjalistyczną pomocą.
2. Zasada dostosowania czynności pedagogicznych do możliwości i potrzeb uczniów oraz warunków środowiskowych
zasada indywidualizacji wymagań, metod, doboru środków dydaktycznych oraz organizacji tempa pracy
zasada przystępności treści nauczania
zasada stopniowania trudności.
3. Zasada aktywnego i świadomego udziału dziecka w procesie nauczania - uczenia się.
4. Zasada wszechstronnej poglądowości i przykładu.
5. Zasada zintegrowanego oddziaływania.
6. Zasada trwałości osiągnięć, umiejętności korzystania z nich i dalszego ich doskonalenia:
zasada systematyczności(planowy i logiczny układ materiału),
zasada trwałości wiedzy (stałe utrwalanie nabytych wiadomości i umiejętności)
zasada wiązania teorii z praktyką (zastosowanie w życiu codziennym).