Metoda Ruchu rozwijającego Weroniki Sherbone
Teoria plus ćwiczenia
Założenia metody Ruchu Rozwijającego
Weronika Sherborne w latach sześćdziesiątych wypracowała system ćwiczeń, który ma zastosowanie we wspomaganiu i stymulowaniu prawidłowego rozwoju dzieci i korygowaniu jego zaburzeń rozwoju emocjonalnego, umysłowego, ruchowego i fizycznego. Ćwiczenia te wywodzą się ze szkoły Rudolfa Labana i doświadczeń własnych. Znane są pod nazwą Ruch Rozwijający. Nazwa ta wyraża główną ideę metody: posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii tego rozwoju. Genialność metody Weroniki Sherborne polega na jej prostocie i naturalności. Ruch rozwijający wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, które są zaspakajane w kontakcie z dorosłymi w trakcie tak zwanego „baraszkowania”.
Podstawowe założenia metody Weroniki Sherborne to rozwijanie przez ruch:
świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego;
świadomości przestrzeni i działania w niej;
dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu.
Udział w ćwiczeniach metodą Weroniki Sherborne ma na celu stworzyć dziecku okazję do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia swojej siły, sprawności i w związku z tym możliwości ruchowych.
Metoda jest wykorzystywana w Polsce w placówkach oświatowych i służby zdrowia dla dzieci zdrowych i z różnymi zaburzeniami rozwoju:
dzieci upośledzonych w rozwoju
dzieci autystycznych
dzieci z wczesnym mózgowym porażeniem dziecięcym
dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania
dzieci głuchych i niewidomych
dzieci z domów dziecka
Projektując zajęcia metodą Weroniki Sherborne, warto pamiętać, że mają one pomóc dziecku w poznaniu siebie, w zdobyciu do siebie zaufania, w poznaniu innych i nauczeniu się ufania im, a dalej – poprzez nabywanie pewności siebie i wiary we własne możliwości – w nauczeniu się aktywnego i twórczego życia.
Oto wskazania dla terapeuty:
Uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne ( możesz dziecko zachęcać)
Postaraj się nawiązać kontakt z dzieckiem ( wzrokiem, dotykiem)
Zajęcia powinny być dla dziecka przyjemne i dawać radość z aktywności ruchowej
Bierz udział we wszystkich ćwiczeniach – baw się
Przestrzegaj praw dziecka do swobodnej, własnej decyzji
Zauważaj i stymuluj aktywność dziecka, daj mu szansę na działanie twórcze
Miej poczucie humoru
Nie krytykuj dziecka
Chwal dziecko nie za efekt, co za jego starania i wysiłek
Unikaj stwarzania sytuacji rywalizujących
Rozszerzaj krąg doświadczeń społecznych dziecka
Większość, szczególnie początkowych ćwiczeń, prowadź na podłodze
Zaczynaj od ćwiczeń prostych, stopniowo je utrudniając
Zmniejszaj udział swojej inicjatywy na rzecz coraz aktywniejszego udziału dziecka
Proponuj na przemian ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne
Miej zawsze na uwadze samopoczucie dziecka
Ucz dzieci zarówno używania siły, jak i zachowania delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby
We wszystkich ćwiczeniach dbaj o to, aby dziecko znalazło się także w pozycji dominującej
Zaplanuj początek ćwiczeń tak, aby zawierał propozycję ćwiczeń - spotkań dających poczucie bezpieczeństwa, oparcia i bliskiego kontaktu
Na zakończenia zajęć proponuj ćwiczenia wyciszające, uspokajające
Rodzaje ćwiczeń
W programie ćwiczeń ruchowych Weronika Sherborne wyróżnia następujące grupy ćwiczeń wspomagających rozwój dziecka:
Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała:
Wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków
Wyczuwanie nóg w ruchu i siedząc
Wyczuwanie łokci
Wyczuwanie twarzy
Wyczuwanie całego ciała
Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu:
Ćwiczenia indywidualne
Ćwiczenia w parach
Ćwiczenia w grupie
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i z grupą:
Ćwiczenia „z” w parach
Ćwiczenia „przeciwko” w parach
Ćwiczenia „razem” w parach
Ćwiczenia „razem” w grupie
Ćwiczenia twórcze
Metoda Weroniki Sherborne może być w zakresie profilaktyki dobrą formą pomocy dzieciom, młodzieży, dorosłym w różnych sytuacjach trudnych. Zapobiega powstawaniu zaburzeń, jeśli włączymy ją w program:
Przygotowania dziecka, które rozpocznie edukację przedszkolną
Przygotowania dziecka rozpoczynającego naukę w szkole
Zajęć integrujących grupę przedszkolną i klasę szkolną
Przygotowania rodzin adopcyjnych i zastępczych do przyjęcia dziecka i jego pobytu w rodzinie
Przygotowania młodych małżeństw do pełnienia roli rodziców
Metoda Ruchu Rozwijającego może też służyć jako sposób osiągania odprężenia:
W zajęciach odprężająco - relaksacyjnych w trakcie zajęć szkolnych lub przedszkolnych
W zajęciach relaksacyjnych dla rodziców
Inną z możliwości wykorzystania metody W. Sherborne w pracy z dorosłymi jest prowadzenie tego typu zajęć w celu stworzenia w grupie, z którą zamierzamy pracować, atmosfery wzajemnego zaufania, poczucia bezpieczeństwa i relaksu.
I. Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała:
Wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków
Wyczuwanie nóg w ruchu i siedząc
Wyczuwanie łokci
Wyczuwanie twarzy
Wyczuwanie całego ciała
II. Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu:
Ćwiczenia indywidualne
Ćwiczenia w parach
Ćwiczenia w grupie
Ćwiczenia te dając pewność w działaniu pomagają w nawiązywaniu kontaktu z innymi. Dzięki nim poznajemy otoczenie, którego nie obawiamy się już i czujemy się w nim swobodnie. Cechą charakterystyczną tej grupy ćwiczeń jest ich wykonywanie na podłodze.
III. Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i z grupą:
Ćwiczenia „z” w parach
Ćwiczenia „przeciwko” w parach
Ćwiczenia „razem” w parach
Ćwiczenia „razem” w grupie
Ćwiczenia te polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych. Pozytywny rezultat zależy od stopnia zaawansowania i zaangażowania ćwiczących.
IV. Ćwiczenia twórcze:
Ćwiczenia twórcze pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący nie doświadczyłby ze względu na swoje fizyczne lub psychiczne ułomności. To działania, które powinny być dostępne każdemu, dając możliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć i niepokojów. W trakcie zajęć każde dziecko może być twórcą w stopniu, w jakim sobie życzy. Szczególnym rodzajem ćwiczeń twórczych godnych polecenia w pracy z małymi dziećmi są ćwiczenia przy muzyce w formie tańca.