Wykł.2.
Rodzaje środowiska przyrodniczego:*Środowisko przyrodnicze naturalne a więc w formie niezmienionej przez człowieka (praktycznie nie występujące)*Środowisko odtworzone, czyli przywrócone samoczynnie lub z udziałem człowieka, do stanu zbliżonego do pierwotnego*Środowisko uszkodzone, w którym widoczne są ślady ingerencji człowieka *Środowisko uszkodzone, z wyraźną dominacją sztucznych elementów [Albińska2005]
Ochrona przyrody-zespół niezbędnych działań podejmowanych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń prowadzących do zubożenia różnorodności biologicznej oraz zubożenia lub dewastacji składników i zasobów przyrody nieożywionej, a także do przywracania, w miarę możliwości, utraconych wartości przyrodniczych.
Dla utrzymania jakości środowiska przyrodniczego w Polsce zaczęto tworzyć obszary chronione. Rozwijały się one za zasadnie dwóch różnych lecz równoległych podejść:
*Podejście tradycyjne-na postawie którego obszary ekologicznie chronione powstają w miejscach występowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, oraz krajobrazu zwaloryzowanego przyrodniczo i kulturowo*Podejście systemowe-opierające się na analizach środowiska przyrodniczego, szczególnie abiotycznego, które determinuje obecność układów biotycznych i zależności funkcjonalne między nimi
Ochrona przyrody: ustawa z dnia 16kwietnia2004r.o ochronie przyrody, do form ochrony przyrody zalicz się parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe8%, obszary chronionego krajobrazu23,3%, obszary Natura200, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne 32,3%pow.kraju, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów; ustawa z dnia 3października2008r.o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw
Rezerwaty przyrody-obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, oraz siedliska roślin, zwierząt, grzybów, twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub krajobrazowymi.
Parki krajobrazowe-obejmują obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, krajobrazowe, w celu zachowania popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju, często obok funkcji ochronnej parki pełnią też funkcję aktywizacji finansowej miejscowej ludności.
Obszary chronionego krajobrazu-obejmują tereny chronione ze względu na różniący się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe-fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne
Otulina-wydzielony obszar ochronnych wokół chronionego terenu(parków narodowych i krajobrazowych) zabezpieczający go przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka. Nie jest formą ochrony lecz obszarem na którym działalność człowieka nie może negatywnie oddziaływać na przyrodę obszaru chronionego
Natura2000:*obszary specjalnej ochrony ptaków OSOP powoływane na postawie założeń Dyrektywy ptasiej*specjalne obszary ochrony siedlisk SOOS powoływane wg Dyrektywy siedliskowej*obszary mające znaczenie dla Wspólnoty,projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk. Na obszarach Natura2000nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektywów służących bezpieczeństwo przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, leśna, rolna, łowiecka, rybacka i amatorskich połowów ryb(jeżeli nie oddziałuje ona znacząco na cele ochrony obszaru Natura2000) Korzyści Natura2000: *możliwość rozwoju turystyki przyjaznej dla przyrody(agroturystyka,turystyka rowerowa i edukacyjna)*tworzenie zielonych miejsc pracy*promocja obszaru w oparciu o unikatowe walory przyrodnicze*preferencyjne pozyskiwanie środków wspierających zrównoważony rozwój.
Wg Becka i Zielińskiej wpływ ograniczający można zawrzeć w dwóch gr.oddziałujących:*w stosunku do lokalnej społeczności ^ograniczenia w tradycyjnych formach gospodarowania ^ograniczenia w inwestycjach budowlanych, infrastrukturalnych oraz przeznaczonych pod usługi^ograniczenia w zmianie komponentów środowiska*w stosunku do lokalnej gospodarki^ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzeni^ograniczenia w rekreacyjnym korzystaniu ze środowiska przyrodniczego
Obszary cenne przyrodniczo można traktować jako czynnik powodujący rozwój wg Czaji i Becli stymulujący wpływ może oddziaływać w stosunku do:*lokalnej gospodarki *ekologizacja tradycyjnych form gospodarowania oraz funkcjonujących sektorów *rozwój turystyki ekologicznej,agroturystyki oraz innych ortm turystyki *wzrost wartości istniejących mieszkalnych nieruchomości *pozyskiwania użytków pozaekonomicznych (przyrodolecznictwo,uzdrowisko)*lokalnej społeczności *możliwości badań naukowych i rozwijania edukacji ekologicznej *zatrudnienie w systemie obrony obszarów przyrodniczo cennych *nowe rozwiązanie ochronne poprawiające jakości życia turystów i mieszkańców
Za szczególnie ważne przy przestrzeganiu wymogów ekologicznych w gospodarce przestrzennej należy uznać: *ustalenie ciągów i powiązań ekologicznych warunkujących zachowanie przyrodniczej konstrukcji planowego obszaru *określenie koncepcji sieci osadniczej wielkości poszczególnych jej ogniw w dostosowaniu do warunków przyrodniczych * zapisanie przyrodniczych wymogów rozwoju poszczególnych obszarów w nawiązaniu do funkcji rozwoju i specyfiki warunków naturalnych, wskazanie kierunków działań dla zminimalizowania konfliktów środowiskowych *przedstawienie koncepcji ochrony i kształtowania środowiska dla określonych obszarów
Rozporządzenie ministra środowiska z dnia12 maja2005r.w sprawie sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego,rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody
Rozporządzenie ministra z dnia30marcca2010r.w sprawie sporządzenia projektu planu ochrony dla obszaru Natura2000
Narzędzia wspomagające proces zarzadzania: *plany podstawowe narzedzie ^plany ochrony PO^plany zadań ochronnychPZO *oceny oddziaływań przedsięwźięćna obszar Natura2000 tzw.oceny siedliskowe i habitowe *narzędzia finansowe-programy dla rol.i rybołówstwa ^program rozwoju obszarów wiejskich ^Program Operacyjny Ryby *Informatyczne
Rozporządzenie określa dla parku narodowego,rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego:1.tryb sporządzania projektu planu ochrony2.zakres prac na potrzeby sporządzania projektu planu ochrony3.tryb dokonywania zmian w planie ochrony4.zakres i sposób ochrony zasobow tworow i skl.przyrody
Tryb sporządzania projektu planu ochrony obejmuje:1.przystapienie do sporządzania projektu planu2.wykonanie prac na potrzeby sporządzania projektu planu3.sporzadzanie projektu planu4.przeprowadzenie konsultacji uzyskanie opinii i dokonanie uzgodnien projektu planu
Oddziaływanie turystyki zalezy od:* wielkości, sezonowości i charakteru form ruchu turystycznego * poziomu rozwoju zagospodarowania turystycznego *planowanie rozwoju infrastruktury turystycznej *zarzadzanie i organizacja ruchu turystycznego,świadomości ekologicznej turystow *odporności srodowiska przyrodniczego na presje ze strony działalności ludzkiej
!!!Inwestycje drogowe:jeżeli przemawiaja za tym konieczne wymogi nadrzednego interesu publicznego w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym i wobec braku rozwiązań alternatywnych właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzedu morskiego może zezwolic na realizacje planu lub działań mogących negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura2000zapewniajac wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej dla zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarow Natura2000
Środki kompensujące:obejmuja dzialania specyficzne dla przedsięwzięcia lub planu i stanowia uzupełnienie normalnej praktyki wdrazania tzw.dyrektyw dotyczących przyrody,ich celem jest zroznowazenie negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia oraz kompensacja proporcjonalna do szkody wyrządzonej danemu gatunkowi lub siedlisku przyrodniczemu, srodki kompensujące sa rozwiązaniem ostatecznym stosowane gdy inne zabezpieczenia dyrektywy sa nieskutecznea decyzja w sprawie rozwiązania realizacji przedsięwzięcia lub planu mającego negatywnie oddziaływać na obszar sieci Natura2000jest mimo wszystko pozytywna