Polityka przestrzenna jest to dążenie do planowego rozmieszczenia ludności, funkcji bytu społecznego w przestrzeni i kształtowanie systemu infrastruktury.

Zasada konerencji lokalnej:

• racjonalność polityki przestrzennej gwarantuje zastosowanie konerencji lokalnej

• dotyczy z jednej strony jak najbardziej korzystnej lokalizacji dla działalności, a z drugiej działalności dla danego miejsca

Komponenty polityki przestrzennej:

• polityka lokalizacyjna – poszukiwanie miejsca w przestrzeni

• polityka inwestycyjna – może dotyczyć przedmiotów m. in. publicznych; związana z konkretną realizacją w danym miejscu

• polityka użytkowania terenów – związana z gospodarczym wykorzystaniem terenu

• gospodarka nieruchomościami – dotyczy gospodarowania nieruchomościami, właściwe ich utrzymanie.

• Kreowanie wizerunku w przestrzeni, tzw. marketingu terenowego – zachęcanie do inwestycji, a więc wizerunek musi być pozytywny, dobrze się kojarzyć.

Etapy polityki przestrzennej:

1. diagnoza

2. prognostyczny – wyznaczanie kierunków rozwoju, identyfikowanie problemów

Polityka przestrzenna → długookresowa

Cele polityki przestrzennej:

1. ekonomiczne – związane z racjonalnością wykorzystania przestrzeni, jak najmniejsze wykorzystanie kosztów alternatywnych działalności (korzyści, koszty, które można by było osiągnąć w wyniku innej działalności)

2. społeczne – zapewnienie prawidłowych warunków życia (np. zmniejszenie bezrobocia, poprawa warunków przestrzeni infrastruktury). Czym powinna się zająć polityka przestrzenna? Jakie zadania powinna prowadzić:

• łagodzenie bądź zapobieganie konfliktom przestrzennym

• kontrola wykorzystania majątku trwałego

• utrzymanie prawidłowej struktury użytkowania terenu

• kontrola i nadzór nad wykorzystaniem powierzchni kraju

• alokacja funkcji społeczno – gospodarczych w przestrzeni

• stworzenie właściwych warunków funkcjonowania podmiotów gospodarczych

1. ekologiczne – wszelkie działania związane z zapobieganiem zanieczyszczeniom środowiska, z formami ochrony

Otuliny powietrzne – przestrzenie puste między zabudowaniami na terenie miast.

Instrumenty polityki przestrzennej.

Instrument – prawem dopuszczona metoda lub sposób w jaki podmioty wykorzystujące te instrumenty oddziałują na inną grupę podmiotów dla realizacji własnych celów.

Podział instrumentów ze względu na nadawcę:

• instrumenty stosowane przez władzę centralną

• instrumenty stosowane przez władzę lokalną (najważniejsza dla nas)

• instrumenty stosowane przez władzę regionalną

• instrumenty stosowane przez władzę branżową

Podział instrumentów ze względu na zasięg oddziaływania:

• powszechne – dotyczą wszystkich w danym mieście, w obrębie danego kraju, np. ustawa o gospodarce i planowaniu w przestrzeni

• zlokalizowane – dotyczące wszystkich, ale w danym miejscu, np. plany miejscowe, podatki lokalne, stadia uwarunkowań

• zindywidualizowane – dotyczy tylko mnie i w tylko danym miejscu, np. pozwolenie na budowę (Tylkom dana osoba i dane miejsce)

Podział instrumentów ze względu na rodzaj ( podział rodzajowy):

• organizacyjne

• administracyjne

• prawne

• infrastrukturalne

• działania bezpośrednie

• ekonomiczne (finansowe)

• planistyczne

• informacyjne

• pozostałe

Główny cel polityki przestrzennej:

• ład przestrzenny, tj. określony w danym miejscu o czasie pożądany stan zagospodarowania przestrzennego wynikający z historycznie zmieniających się warunków naturalnych i antropogenicznych

Horyzonty ładu przestrzennego:

• czas

• przestrzeń

• podmiot → człowiek

• przedmiot → wszystko co znajduje się w przestrzeni

Rodzaje:

• ład przestrzenny w infrastrukturze technicznej (związany głównie z funkcjonalnością)

• ład przestrzenny społeczno – gospodarczy

• ład przestrzenny ekologiczny (z zachowaniem równowagi ze stroną ekonomiczną i ekologiczną z zasadą ZR

Przyczyny zaburzenia ładu przestrzennego:

• brak poczucia ładu przestrzennego przez urbanistów i architektów

• stosowanie często rozwiązań tymczasowych i przejściowych (które zazwyczaj pozostają na długo)

• żywiołowa zabudowa letniskowa

• stosowanie przewlekłych i niedokończonych inwestycji

• niewłaściwa lokalizacja

• stosowanie niewłaściwych elementów czy też materiałów budowlanych

• konflikty przestrzenne prowadzące do wygrywania podmiotów silniejszych; wykorzystywanie przestrzeni w niewłaściwy sposób