Grafik komputerowy
Kod klasyfikacji: 311801
Rozdział klasyfikacji: Administracja, zarządzanie, business, praca urzędnicza
Klasa klasyfikacji: Informatycy i obsługa komputerów
Zadania i czynności
Głównym zadaniem grafika komputerowego jest opracowywanie projektów graficznych (zazwyczaj o charakterze informacyjnym, reklamowym i w mniejszym stopniu artystycznym), a następnie ich realizacja przy użyciu bardzo różnorodnych przyrządów i urządzeń takich jak: komputery, drukarki, skanery, kopioramy, destylarki, nawilżarki klisz, densytometry - wśród których największe znaczenie mają komputery Macintosh. Graficy komputerowi zatrudniani są w agencjach reklamowych, studiach grafiki komputerowej, wydawnictwach i innych zakładach zajmujących się tworzeniem materiałów reklamowych i przygotowaniem publikacji do druku. Efekt pracy grafika komputerowego może przybrać postać reklamy w prasie, telewizji, internecie, lub na tzw. billboardach, czyli wielkich plakatach umieszczanych na wolnym powietrzu, a także książki, folderu , ulotki itp. Graficy zajmują się także tworzeniem etykiet na opakowaniach produktów, materiałów reklamowych i wizytówek. Praca grafika ma charakter usługowy, wykonuje się ją na określone zlecenie. Zależna jest od oczekiwań i wymagań klienta, którym mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i instytucje. Zakres zadań i czynności wykonywanych przez grafików komputerowych zależy w dużym stopniu od wielkości zakładu. W większych firmach występuje wyraźny podział zadań. W małych zakładach grafik komputerowy uczestniczy praktycznie w całym procesie realizacji projektu, od rozmowy z klientem, w której ustala się szczegóły usługi - aż po jej odbiór. Pracując w wydawnictwie lub agencji reklamowej wykonuje różnorodne czynności, zależne od przyjętego zlecenia, np.: dobiera jakość i rodzaj papieru do założonego efektu końcowego i techniki druku, skanuje slajdy, zdjęcia, negatywy, tworzy grafikę wektorową ( znaki, wykresy, rysunki), wykonuje skład komputerowy publikacji, przygotowuje wydruki czarno-białe lub kolorowe do korekt składu, barwy i korekt merytorycznych, wykonuje pomiary na wyciągach barwnych. Głównym narzędziem pracy grafika komputerowego jest komputer, wyposażony w specjalistyczne programy, które umożliwiają tworzenie bardzo skomplikowanych i precyzyjnych projektów. Zakończony projekt ma zazwyczaj formę zapisu elektronicznego, który dopiero po zastosowaniu kolejnych urządzeń, przybiera formę materialną (na przykład wydruku). Praca grafika komputerowego ma charakter komercyjny - efekt jego działań ma skłonić potencjalnych klientów do zakupu reklamowanego towaru lub usługi. Grafik komputerowy zajmuje miejsce pośrednie pomiędzy sprzedawcą, który zleca mu promocję określonego produktu a klientem, którego ma zachęcić do zakupu tego produktu.
Środowisko pracy
warunki materialne
Grafik komputerowy zazwyczaj wykonuje swoją pracę w pomieszczeniach zamkniętych, takich jak biura, czy pracownie. W wyjątkowych sytuacjach pracuje na wolnym powietrzu. Większość czasu pracy grafik spędza w pozycji siedzącej, niektóre czynności musi wykonywać w pozycji stojącej. Grafik w swojej pracy narażony jest na trwanie w niewygodnej pozycji przez wiele godzin. Jest to jednak jedna z niewielu niedogodności związana z wykonywaniem zawodem. Do innych ważnych konsekwencji można zaliczyć zmęczenie mięśni gałki ocznej i związane z tym gorsze samopoczucie i widzenie.
warunki społeczne
Praca grafika komputerowego może mieć charakter zarówno zespołowy jak i indywidualny, niezależnie od tego, czy jest prowadzona w dużych czy małych firmach. Jednakże mimo tego, że wiele czynności grafik komputerowy wykonuje samodzielnie, pożądaną cechą jest umiejętność pracy w zespole. W przypadku dużych przedsiębiorstw ma to znaczenie przy współpracy poszczególnych grup zaangażowanych w pracę nad projektem - istotną rolę odgrywa tu niezakłócony przepływ informacji pomiędzy członkami różnych zespołów, a także wzajemne uzupełnianie się w ramach pracy w jednym zespole. W niektórych sytuacjach, zwłaszcza w mniejszych firmach grafik komputerowy musi kontaktować się bezpośrednio z klientem-zleceniodawcą. Nieodzowne są w takim przypadku umiejętności negocjacji, słuchania, tłumaczenia i przekonywania - w celu ustalenia satysfakcjonującego obie strony rozwiązania. W przypadku pracy zespołowej jeden z pracowników wyznaczony jest zazwyczaj do roli kierowniczej - w tym wypadku grafik komputerowy powinien także umieć zarządzać grupą ludzi i sprawnie organizować ich pracę (wyznaczać tempo pracy, dzielić zadania, kontrolować postęp działań, oceniać i mobilizować podwładnych).
warunki organizacyjne
Praca w zawodzie grafika komputerowego odbywa się zasadniczo w ustalonych godzinach. Trwa 8 godzin na dobę i wykonywana jest zazwyczaj w ciągu dnia. Jednak ze względu na uzależnienie działalności firm z branży reklamowej od liczby uzyskiwanych zleceń możliwa jest sytuacja pracy w godzinach nadliczbowych i w dni wolne od pracy - w przypadku pozyskania przez pracodawcę dużej liczby zamówień. Praca grafika wykonywana jest w jednym miejscu. Wyjazdy służbowe zdarzają się rzadko i mają zazwyczaj charakter lokalny - np. w przypadku wystąpienia potrzeby obejrzenia miejsca, w którym ma być wykonana reklama zewnętrzna (np. kasetony przy sklepach lub biurach). Ze względu na różnorodność uzyskiwanych zleceń praca ta nie należy do monotonnych, jednak sposób jej wykonywania jest zasadniczo podobny - używa się tych samych narzędzi, przyrządów i programów komputerowych, co wpływa na zrutynizowany sposób jej wykonywania. Praca grafika komputerowego nie niesie za sobą dużej odpowiedzialności finansowej, czy materialnej. Można tu mówić jedynie o odpowiedzialności zawodowej, lub służbowej - nie satysfakcjonujące przełożonego wykonywanie pracy grozi jej utratą lub przewidzianymi w regulaminach zakładów pracy sankcjami
Wymagania psychologiczne
Praca w zawodzie grafika komputerowego wymaga ostrości wzroku, zdolności rozróżniania barw, spostrzegawczości, zręczności rąk i palców. Bardzo przydatne są takie cechy jak zdolność koncentracji, dobra pamięć, wyobraźnia i myślenie twórcze. Niezbędne są umiejętności techniczne i plastyczne, takie jak malowanie i rysowanie. W pracy grafika nieodzowna jest również umiejętność projektowania. Ze względu na specyfikę pracy w zakładach zatrudniających grafików komputerowych (ilość pracy jest ściśle związana z liczbą pozyskanych zleceń i terminem ich realizacji) grafik komputerowy musi umieć pracować w szybkim tempie i z łatwością przestawiać się z wykonywania jednej czynności na inną. W związku z tym, że w swojej pracy musi kontaktować się z ludźmi - zarówno klientami, jak i współpracownikami - ważne jest, aby potrafił nawiązywać i podtrzymywać kontakty z ludźmi i współdziałać. Oczekuje się od niego odporności emocjonalnej, cierpliwości i samokontroli, zwłaszcza w sytuacji wytężonej pracy. Bardzo istotną cechą, którą powinien posiadać grafik komputerowy jest dokładność - efekt jego pracy będzie oceniony nie tylko przez przełożonego, ale także przez klienta zlecającego wykonanie określonego projektu, a w końcu także - adresatów, czyli osoby, do których reklama, czy informacja była kierowana. Praca grafika komputerowego wymaga ciągłego rozwoju w dziedzinie informatyki i obsługi komputera. Wskazane jest także poszerzanie umiejętności posługiwania się językami obcymi.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Zawód grafika komputerowego nie stawia przed potencjalnym pracownikiem dużych wymagań, jeżeli chodzi o stan zdrowia. Bez wątpienia najważniejsze jest posiadanie sprawnego narządu wzroku. Przeciwwskazane są zaburzenia w rozróżnianiu barw i percepcji kształtów. Osoby ze słabym wzrokiem raczej nie mają szans na zdobycie pracy w tym zawodzie. Kolejnymi ograniczeniami są: dysfunkcja ruchów kończyn górnych i skrzywienia kręgosłupa znacznego stopnia Pozostałe rodzaje niepełnosprawności nie wpływają na możliwości zatrudnieniowe w tym zawodzie.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
O możliwości podjęcia pracy w zawodzie decydują w większym stopniu posiadane umiejętności i uzdolnienia niż określony kierunek wykształcenia. Są jednak pracodawcy preferujący osoby z konkretnym przygotowaniem zawodowym - preferowani są absolwenci państwowych uczelni plastycznych. Jednak najważniejszym warunkiem, jaki pracodawcy stawiają potencjalnym pracownikom jest doświadczenie zawodowe, znajomość programów graficznych (wymienić tu można: Adobe PhotoShop, Adobe Illustrator, QuarkXPress, Helios, Ultimaste) a w mniejszym stopniu uzdolnienia plastyczne. Zasadniczo osobie umiejącej dobrze posługiwać się tymi programami nie stawia się wymagań dotyczących poziomu wykształcenia. Jeśli takowe się pojawiają, związane są bardziej ze stopniem rozwoju umiejętności językowych (znaczenie ma zarówno bardzo dobra znajomość języka polskiego, jak i znajomość innych języków obcych - w tym angielskiego). Pracodawcy przyjmują jednak chętniej osoby z co najmniej średnim wykształceniem i nie obciążonych chorobą ograniczającą dyspozycyjność i wymagającą uregulowanego trybu życia.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Rozwój zawodowy i możliwości awansu w zawodzie grafika komputerowego są ściśle związane z wielkością firmy i dynamiką jej rozwoju. Firmy małe - zatrudniające kilka lub kilkanaście osób nie dają wielkich szans na awans zawodowy. Struktura organizacyjna w takich zakładach jest dość płaska - stanowiska kierownicze zajmują zazwyczaj sami właściciele, wyznaczając najczęściej jedną osobę do kierowania pracą pozostałych. W firmach dużych, zatrudniających większą liczbę pracowników możliwości awansu są większe. Możliwe zdobycie stanowiska kierownika projektu lub określonego działu. Dość skutecznym sposobem na zrobienie kariery zawodowej jest w tej branży samo zatrudnienie - stworzenie własnej firmy. Wymaga to jednak posiadania odpowiednich funduszy na otwarcie działalności.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Mimo braku formalnych przeciwwskazań osoby starsze, które zdobyły odpowiednie kwalifikacje do wykonywania zawodu grafika komputerowego, mogą one mieć duże problemy ze zdobyciem etatowej pracy. Najczęściej pracują w tym zawodzie osoby do 30 roku życia, a raczej nieprzekraczalną granicą jest wiek 40 lat.
Polecana literatura
DIGIT - polska wersja amerykańskiego miesięcznika
MAC WORLD computer arts - miesięcznik o grafice trójwymiarowej
MAC FORMAT - miesięcznik amerykański.
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1