Indianie(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA


Indianie

  1. Tsimshian

  2. Nootka

  3. Kwakiutle

  4. Zuni

SPOŁECZEŃSTWO

-lud żywotny, dumny i specyficzny

-bogata społeczność trudniąca się rybołówstwem (ogromne ilości halibutów i ikry), polowaniami i uprawą ziemi (w stosunkowo małym stopniu)

-sezonowość morfologii- dostosowanie swojego trybu życia do trybu życia zwierząt (intensywne życie kulturalne zimą)

-duże zróżnicowanie statusu społecznego (od arystokracji po niewolników) i wyraźna hierarchia, która związana jest z dwoma systemami organizacji społecznej:

  1. struktura pokrewieństwa (klany o różnej pozycji, prestiżu i przywilejach uzyskanych

przede wszystkim w trakcie potlatch)

  1. bractwa religijne, do których przynależność świadczy o powodzeniu (charakterystyczne dla bractw są pieśni wykonywane pojedynczo opowiadające o zaletach śpiewającego, hymny samouwielbienia)

-totemizm i sztuka robienia w drewnie

POTLATCH

-obowiązek

  1. dawania

  2. przyjmowania (dość krępujący, bo przyjmujący dar obawia się, że nie będzie w stanie się odwzajemnić, natomiast odmówienie przyjęcia daru jest równoznaczne ze stratą dobrego imienia, przywilej ten przysługuje jedynie wodzowi, który odmawiając musi jednak wydać kolejny potlatch)

  3. odwzajemnienia (bezwarunkowe odwzajemnienie potlatch z nawiązką, nie wywiązanie się z tego obowiązku grozi utratą dobrego imienia)

  4. zaproszenia każdego, kto chce lub może w uczcie uczestniczyć

-wyraźny element ekstatyczny, ostatecznym celem obrzędu jest ekstaza (dar ducha zabijający rozum w człowieku), całkowite zapamiętanie się (dionizyjskie cechy kultury)

-zdobywanie miejsca w hierarchii

-ceremonialne święto (trwające często szereg dni) tubylców północnego wybrzeża Ameryki polegające na publicznej dystrybucji własności

-dary: jedzenie, niewolnicy, miedziaki (wyroby z miedzi, z których każdy ma własne imię i magiczną moc, często określane jako „dostarczyciele własności”, np.: dostarczając bogactwo, otrzymuje się również ducha), koce z wełny, kozły, własność niematerialna (imiona, pieśni, specyficzne herby)

-prestiż i poprawienie pozycji społecznej najhojniejszego (zatem najbogatszego) gospodarza, poprzez potlatch również wódz potwierdza swoje bogactwo i utrzymuje prestiż

-rywalizacja między gospodarzami

-charakterystyczne pojedynki między gospodarzami, np.: kto jest bardziej obojętny na zniszczenie jego własności, tj.: koców, derek (palonych tysiącami w czasie potlatch) lub prymitywnych odpowiedników pieniędzy z miedzi (każdy z nich miał swoje imię, był bardzo ważny dla właściciela, toteż zniszczenie go w trakcie potlatch było rzeczywistym powodem do dumy); w trakcie święta również kobiety niszczyły swoje ubrania, biżuterię, nakrycia głowy

-potlatch stwarzał również okazję do małżeństwa, w którym kierowano się zasadą primogenitury, należało również wybierać współmałżonka z tej samej „klasy” społecznej

-w 1884 roku rząd Kanady i USA wydał zakaz ceremonii potlatchu (ze względu na masowe niszczenie własności), zniesiono go dopiero w 1951 roku, choć przez ten czas praktykowany był w ukryciu

KANIBALIZM

-ucieleśnienie dionizyjskich cech kultury objawiających się tym, co straszne

-inicjacja do bractwa

-specyficzny rytuał

-postrzegany przez niektóre plemiona (np.: Kwakiutle) jako coś odrażającego, praktykowany jednak z poczucia obowiązku- często stosowane są środki wymiotne lub inne tabu - ludożerca przez rok nie może zbliżyć się do żony, musi trzymać się na uboczu i udawać, że zapomniał wszystkie ludzkie nawyki (np.: praca lub chodzenie)

Ruth Benedict „Wzory kultury”

-opis plemiona Kwakiutli

-pojęcie “konfiguracji kultury”

-podział kultur na:

  1. dionizyjskie (element ekstatyczny)- plemię Zuni

  2. apolińskie (rozsądek i umiar)- plemię Dobu i Kwakiutle

Frans Boas

-Rosjanin

-„ojciec Kwakiutli”

Georges Davy „La foi jurèe” 1922

-zaczątek kontraktu w instytucji potlatchu (element imperatywny- dobrowolny fakt zawarcia umowy budzi mimo wszystko poczucie obowiązku)

-potlatch jako instytucja społeczno-prawna otoczona formalizmem (np.: konieczność odpowiedniego stroju, formuły leksykalne)

-potlatch jako specyficzna umowa między dwoma stronami: goszczonymi i goszczącymi

Marcel Mausse „Szkic o darze” 1923/4

-uczeń Durkheima

-podobieństwo Kwakiutli do Melanezyjczyków

-regulacja życia plemiennego ceremonią potlatchu (wprawiającej społeczność w permanentny stan ożywienia, intensyfikujący życie „kulturalne”)

-potlatch: porównywalny z Kula (również system darów wymienialnych i odwzajemnianych, choć wyróżniający się przesadnością i gwałtownością)

-pojęcie kredytu i pojęcie honoru

-całościowy fakt społeczny

  1. aspekt religijny, gospodarczy, szamański

  2. zjawisko z zakresu morfologii społecznej (zgromadzenie klanów)

  3. kwestia sztuki i estetyki potlatchu

  4. forma niszczycielska i twórcza

  5. cztery rodzaje potlatchu:

    1. udział tylko wodzów i ich rodzin

    2. udział wodzów i członków bractw religijnych

    3. udział wodzów, którzy są wystawiani przez swoje klany do walki

    4. potlatch, w którym zasadniczą rolę odgrywa klan i rodzina



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Papuasi(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Inicjacje(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
CZŁOWIEK I PRZYRODA, College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
antropologia - notatki(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Antropologiczne podejscie do zagadnien organizacji spolecznej, College, Pedagogika, rok III, ANTROP
Bajka(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Nuerowie(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
PRAWO PRYMITYWNE, College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Aborygeni, College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Papuasi(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
metodyka, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
Ruchomość kręgosłupa, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
korekcja-plecy, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
POSTAWA CIAŁA korekcja - sciaga, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
KONSPEKT - k. koślawe, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens, k. koślawe
zestaw ćw. nr2 kolana koślawe, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens, k. koślaw
korekcja-dod, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens
Konspekt ćw.kor, College, Pedagogika, rok III, Gimnastyka korekc. - kompens

więcej podobnych podstron