Zastosowanie kitu pszczelego jako leku

Kit pszczeli jest substancją na ogół niedocenianą przez pszczelarzy. Poza pszczelarstwem jest również mało znany. Tymczasem nowe badania wykazały, że kit pszczeli stosowany dotychczas głównie jako surowiec do wyrobu past, lakierów i politur odznacza się także cennymi właściwościa­mi leczniczymi.

W lecznictwie ludowym był od bardzo dawna znany jako środek uśmierzający bóle. Okazało się, że jego właściwości znieczulające są znacznie silniejsze niż powszechnie znanej nowokainy. W niektórych krajach produkowane są już i dopuszczone do sprzedaży preparaty z propolisu, stosowane w leczeniu niektórych schorzeń u zwierząt i ludzi. Prowadzone tam badania wykazały, że oczyszczony kit pszczeli jest skutecznym środkiem przeciwbakteryjnym i przeciw grzybiczym w scho­rzeniach skóry oraz działa regenerujące na nabłonek. Potwierdzają to badania polskie. Sporządzone z propolisu maści okazały się bardzo skutecznym środkiem w leczeniu oparzeń, odmrożeń, odleżyn, grzybicy, łuszczycy i wyprysków. Stwierdzono na przykład, że maść propolisowa goi odleżyny znacznie szybciej niż powszechnie stosowane środki farma­ceutyczne.

Kit pszczeli stosowany bywa także, w postaci emulsji, w leczeniu przewlekłych zapaleń gardła oraz chronicznych schorzeń przewodu pokarmowego na tle zapalenia nabłonka jelitowego. Lecznicze działanie tego środka polega i w tym wypadku na jego właściwościach bakteriostatycznych, bakteriobójczych oraz regenerujących nabłonek. Doustne stosowanie emulsji propolisowej sporządzonej, z surowca nie oczyszczo­nego może wywołać pewne objawy uboczne (uczuleniowe), zmuszające do zaniechania dalszej kuracji. Dlatego w takich wypadkach wymagana jest kontrola lekarska.

W Polsce Komisja Wdrożeniowa Nowych Leków nie udzieliła jeszcze zezwolenia na produkcję preparatów propolisowych. Jednakże niektórzy lekarze w wypadkach bezskutecznego leczenia dostępnymi w aptekach środkami farmaceutycznymi sięgają zarówno po emulsję propolisową, sporządzoną z 10-20-procentowego roztworu spirytusowego, jak i po 10-12-procentową maść propolisową.

Trzeba tu wszakże zaznaczyć, że kit pszczeli może być stosowany jako skuteczny środek leczniczy tylko wtedy, gdy zostanie oczyszczony z różnych niebalsamicznych domieszek. W tym celu rozdrobniony surowiec należy najpierw umieścić w odpowiednim pojemnościowe

1 szczelnie zamykanym słoju, następnie zalać go rektyfikowanym spirytu­sem w proporcji 0,25 l na 50 g surowca. Zawartość słoja, od czasu do czasu mieszaną przez potrząsanie, przetrzymuje się w naczyniu aż do całkowitego rozpuszczenia kitu i oddzielenia się osadu. Trwa to około 2 tygodni. Następnie odstały płyn ściąga się ostrożnie znad osadu do buteleczki z ciemnego szkła. Produkcją ekstraktu alkoholowego propolisu (7%) — propolanu -- zajął się Herbapol (rys. 47).

Maść propolisową. Proporcje składników są następujące:

30 g (około 3 łyżeczki) sproszkowanego propolisu30 g (2 łyżeczki) wazeliny aptecznej

30 g (2 łyżeczki) czystej lanoliny

30 g (2 łyżeczki) ogrzanego łoju bydlęcego

15 g (l łyżeczka) terpentyny weneckiej (modrzewiowej)

10 kropli olejku z igliwia i gałązek sosny górskiej (Pinus montana).

Wszystkie składniki dokładnie wymieszać, tak, aby powstała jednoli­ta, gładka substancja. Dawkę propolisu można zwiększyć do 40 g.

Przepisy stosowania kitu pszczelego. W dalszej części tekstu podaję orientacyjne stosowanie 15-20% alkoholowego roztworu propolisu opracowane na podstawie materiałów zamieszczonych w czasopiśmie „Bienenwelt" *.

Zewnętrznie:

1. Przy objawach grzybicy skóry -- miejsca zaatakowane między palcami stopy delikatnie przecierać kilkakrotnie nalewką propolisową (tynkturą).

2. Przy uszkodzeniach skóry, jeżeli alkohol nie jest przeciwwskazany, lekko wcierać nalewkę propolisową (kilkakrotnie w ciągu dnia).

3. Przy bólu zębów - - przykładać tamponiki z waty nasyconej nalewką propolisową. Można również bezpośrednio przykładać kawałki propolisu ogrzane i zmiękczone.).Uwaga: należy jednak pamiętać, że doraźny zabieg nie zwalnia z obowiązku zasięgnięcia porady u lekarza--stomatologa.

4. Nalewkę propolisową można też z bardzo dobrym skutkiem stosować w przypadkach oparzeń pierwszego stopnia. Im wcześniej dokonamy zabiegu, tym będzie on skuteczniejszy. W miejscach posmarowanych kilkakrotnie roztworem propolisu nie wystąpią pęcherze oparzeniowe.

5. Przy trudno gojących się ranach i odleżynach — miejsca obolałe zmywa się np. naparem z ziela rzepiku pospolitego (Agrimonia eupatoria L.), a następnie kilkakrotnie smaruje nalewką propolisową.

Wewnętrznie. Przypominam, że stosowanie propolisu jako leku powinno być konsultowane z lekarzem, a kuracja przeprowadzona pod jego opieką i według jego wskazówek.

1. Przy anginie, katarze i zapaleniu gardła oraz przeziębieniach, a także w celach profilaktycznych w okresie zagrożenia tymi chorobami - rozpuścić 40 kropli nalewki propolisowej w 200 ml ciepłej wody. Popijać i przepłukiwać gardło kilkakrotnie w ciągu dnia

2. Przy bólach żołądka — 100 ml ciepłej wody z dodatkiem 50 kropli nalewki propolisowej. Wypić.

3. Przy owrzodzeniach żołądka i jelit - 100 ml ciepłego mleka z dodatkiem 40 kropli nalewki propolisowej. Pić na czczo.

4.W okresie poprzedzającym (około roku) klimakterium u kobiet w celu złagodzenia przebiegu zmian — stosować raz dziennie 10 kropli nalewki (na wodzie).

5. W przypadku gruźlicy płuc -- przyjmować 3 razy dziennie 30 kropli i 2 razy tygodniowo przeprowadzać inhalacje. Do wdychania (inhalacji) stosować roztwór 100 kropli nalewki propolisowej w 250 ml wrzącej wody.

6. Przy stanie zapalnym gruczołu krokowego (prostacie) - raz dziennie 30 kropli na wodzie.

7. Przy chorobie nadciśnieniowej - raz dziennie 30 kropli aż do unormowania ciśnienia.

8. Przy różnego rodzaju stanach zapalnych z występowaniem gorącz­ki — 3 razy dziennie 30 kropli.

Propolis można stosować z miodem, pyłkiem czy mleczkiem pszcze­lim, a także z lekarstwami. Dzieciom podaje się połowę dawki przezna­czonej dla osoby dorosłej.

Ostatnie badania* przeprowadzone w Oddziale Pszczelnictwa w Puła­wach (H. Rybak-Chmielewska, T. Szczęsna) dowiodły, że najwyższą aktywność biologiczną wykazują roztwory propolisu w 70% alkoholu etylowym.

---