Przyczyną oparzeń mogą być kwasy i ługi. Środki parząco-żrące niszczą skórę i błony śluzowe oraz leżące pod nimi głębsze tkanki. Przy zażyciu doustnym może dołączyć się jeszcze zatrucie. Przy oparzeniach kwasami tworzą się na skórze i szczególnie wyraźnie na błonach śluzowych mocno przylegające strupy o charakterystycznej barwie (kwas solny - białe, kwas azotowy - żółte, kwas siarkowy - czarne). Oparzenia ługami powodują powstawanie szklistego obrzmienia. Wszystkie oparzenia chemiczne są bardzo bolesne. Uszkodzenie skóry stanowi prócz tego zagrożenie zakażenia rany.
Prostymi testami można bardzo szybko ustalić pH:
- test palec - język: dotknij palcem oparzoną powierzchnię i połóż palec na koniuszku języka, jeśli będzie to kwas - odczujesz gorzki smak, jeśli zasada - to nie odczujesz smaku, jedynie szczypanie i pieczenie języka; test jest bezpieczny,
- test ślinowy: nanieś nieco śliny z palca na ranę oparzeniową, jesli zetknie się z zasadą wytworzy się mydłowata emulsja. Kwas nie wyzwoli żadnej reakcji.
Oparzenie przełyku i przewodu pokarmowego powoduje natychmiastowy silny, palący ból w ustach, w gardle i w przełyku. Na wargach i błonach śluzowych tworzą się strupy lub szklisto-maziste zmiany. Błony śluzowe są często zaczerwienione, czasami krwawią. Często pojawiają się problemy w przełykaniu i slinotok. Istnieje obawa przedziurawienia przełyku.
|
|
|
Oparzenia to na ogół niegroźne, ale bolesne urazy Rzadziej mamy do czynienia z oparzeniem na tyle poważnym, że konieczna jest pomoc lekarska lub leczenie szpitalne. Niezbyt częste są na szczęście przypadki śmiertelne, których przyczyną jest oparzenie. Jednak ból, wolne gojenie się ran powstałych w wyniku oparzeń oraz rozległe szpecące blizny są ważnym powodem, dla którego należy poświęcić uwagę zapobieganiu i postępowaniu w takich wypadkach.
Przestrzeganie wskazanej kolejności podejmowanych czynności umożliwi racjonalne i skuteczne działanie ratownicze zmniejszając ryzyko wystąpienia paniki i działania chaotycznego, które są bardzo prawdopodobne w zdarzeniach, w których ofiarami i świadkami są dzieci.
Oparzenie termiczne to uszkodzenie ciała - zmiany powłok skórnych lub tkanek wewnętrznych, których przyczyną jest działanie wysokiej temperatury. Źródłem oparzenia termicznego dzieci są najczęściej: gorące płyny - mleko, woda, zupa; para wodna - czajniki, garnki; bezpośredni kontakt z rozgrzanym przedmiotem - żelazko, grzejnik, grzałka, pogrzebacz, fajerka, pokrywka; lub rzadziej bezpośredni kontakt z płomieniem.
Pożary wybuchają najczęściej tam, gdzie dochodzi do posługiwania się otwartym ogniem w miejscach, w których znajdują się przedmioty łatwo palne (czyli praktycznie we wnętrzu każdego budynku oraz w pobliżu zabudowań drewnianych lub obok miejsc, gdzie przechowywane są łatwo palne przedmioty- drewno, siano, papier, itp.). Przyczyną pożaru może też być szkło, odrzucony tlący się papieros, zwarcie elektryczne. Bardzo częste są w ostatnich latach groźne dla ludzi, zwierząt i dobytku pożary wywołane przez ludzi, którzy wypalają wiosną zeschłe trawy. Ogólnie - do pożaru dochodzi, gdy źródło ognia znajdzie się w pobliżu substancji łatwo palnej.
Jeśli źródło ognia jest niewielkie:
Nawet kilkudziesięciominutowe przebywanie osoby nie przygotowanej na silnym słońcu, może doprowadzić do poważnych oparzeń. Objawy tych oparzeń są podobne do objawów oparzeń termicznych.
Oparzenia środkami chemicznymi są niezwykle groźne dla poszkodowanych. Dochodzi do nich gdy do skóry, oczu lub do przewodu pokarmowego dostanie się substancja żrąca (zasada, kwas lub stężony alkohol). Te niebezpieczne w kontakcie z ciałem człowieka substancje mają postać zarówno płynną jak i stałą, ale też mogą wytwarzać trujące i parzące opary. Substancje te są składnikami niektórych środków czystości. Żrące środki czystości na przykład służą, do usuwania osadów, rozpuszczania zatłuszczeń, udrażniania odpływów wody i kanalizacji.
Prąd elektryczny przy kontakcie z ludzkim ciałem powoduje nie tylko silny, nieprzyjemny wstrząs, ale także oparzenia. Do oparzeń dochodzi, gdy jesteśmy narażeni na kontakt ze źródłem silnego prądu elektrycznego oraz, gdy dochodzi do długotrwałego oddziaływania prądu na nasz organizm.
|
|
|
Objawy Do typowych objawów oparzenia chemicznego, których nasilenie zależy od rodzaju, stężenia, ilości oraz czasu kontaktu substancji z tkankami organizmu należy:
Rozpoznanie Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu zebranego od poszkodowanego lub przypadkowych świadków oraz na podstawie typowych objawów klinicznych. Postępowanie Udzielając pomocy osobie, u której doszło do oparzenia chemicznego powinniśmy:
|
Skóra ludzka jest niezwykle skutecznie działająca na tkankę ochronną.
Pod dwiema cienkimi górnymi warstwami- naskórkiem i skórą właściwą- znajduje się grubsza warstwa tkanki podskórnej.
Wszystkie trzy warstwy są poprzecinane siatką naczyń krwionośnych, występują w nich gruczoły potowe i zakończenia
nerwowe, dzięki którym odczuwamy wrażenia zmysłowe: ciepło, zimno, ból czy nacisk.
Konsekwencją oparzenia skóry jest
zniszczenie tej bariery ochronnej wskutek czego może wystąpić wstrząs czy infekcja. Rozróżniamy pięć czynników , które
mogą doprowadzić do poparzenia skóry: wysoka lub niska temp., światło słoneczne albo zimne źródło promieniowania
nadfioletowego, związki chemiczne, elektryczność oraz tarcie.Stopień oparzenia ocenia się na podstawie liczby uszkodzonych
warstw skóry.
Oparzenia dzielimy na cztery stopnie: w oparzeniach 1 stopninia pojawia się zaczerwienienie skóry, obrzęk i tkliwość;
uszkodzona jest wierzchnia warstwa skóry. W oparzeniu 2 stopnia tworzą się pęcherze, występuje częściowa martwica skóry
co wskazuje na to , że uszkodzeniu uległa jedna lub dwie warstwy tkanki. W oparzeniach 3 stopniaszara i zwęglona skóra
swiadczy o tym, że uszkodzona została tkanka podskórna. Następuje całkowita martwica skóry i tkanki podskórnej.
Oparzenia 4 stopniato martica głębiej połorzonych narządów. Pojedyńcze oparzenie może być połączeniem kilku wymienionych
rodzajów. Nawet najmniejsze oparzenie jest źródłem dotkliwego bólu, ponieważ skóra jest tkanką wyjątkowo wrażliwą
i tkanką silnie unerwioną.
W każdym domu zanajduje się wiele przedmiotów, z którymi powinniśmy postępować bardzo ostrożnie. Kuchenki elektryczne,
węglowe czy gazowe są potencjalnym zagrożeniem jeżeli ich użytkownik nie zachowa odpowiedniej ostrożności.Przyczyną bardzo
dotkliwego oparzenia może być np. gorące żelazko, gorący garnek czy para uchodząca z gotującego się czajnika
z wodą.
Artykuły niezbędne w gospodarstwie domowym winny być przechowywane w odpowiednio zabezpieczonych schowkach. Do niebezpiecznych
produktów należą: soda kaustyczna , wybielacze, silne środki czyszczące czy subsancje chemiczne służące do usuwania
farb itp. Udzielając pomocy osobie poparzonej chemicznie, należy zachować należytą ostrożnośc aby samemu nie ulec
znacznemu oparzeniu.
Oparzenia wywołane przez substancje chemiczne powodują, że skóra zaczyna piec i natychmiast zmienia lub traci kolor,
pojawia się zaczerwienie, pęcherze czy łuszczenie naskórka. Oparzenia błony śluzowej, ust i gardła- będące następstwem
wypicia żrącej substancji albo zbyt gorącego płynu- najczęściej pociągają za sobątrudności w oddychaniu. Nigdy nie
próbujmy wywoływać wymiotów u osoby która wypiła żrącą substancję, gdyż tylko pogorszymy sytuację. Musimy najpierw
dowiedziedzieć jaka substancja została wypita i jak najszybciej wezwać lekarza. Również oparzenia oka wymagają
pomocy lekarskiej.
Oparzenia słoneczne spowodowane są prze zbyt długie wystawianie skóry na działanie promieni słonecznych.
Na oparzenia słoneczne szczególnie podatne są małe dzieci i osoby o jasnej karnacji skóry. Poparzenią słonecznym
latwo ulega nieowłosiona skóra na głowie. Do głównych objawów należy zaczeriwienienie skóry i uczucie gorąca.
Lekkie oparzenia słoneczne chldzimy pod zimną wodą i smarujemy maścią cynkową. Jeśli oparzenie jest bardzo silne
albo jeśli pojawiają się pęcheże zgłaszamy sie do lekarza.
PIERWSZA POMOC
- Nieduże oparzenie powierzchniowe, chłodzimy bierzącą zimną wodą
- Płonącą odzież. Kladziemy ratowaną osobę na podłodzę i gasimy płomienie wodą albo innym nie zapalnym płynem.
Jeśli nie mamy żednego płynu do dyspozycji, możemy zgasić płomienie owijając płonącego w koc lub płaszcz; odetniemy
wtedy dopływ tlenu podtrzymującego spalanie.Wzywamy karetkę!
- Rozległe oparzenia.Uszkodzoną część ciała wkładamy w wodę. Jeśli nie mamy sterylnego opatrunku, przykrywamy uszkodzone
miejsce chusteczką albo prześcieradłem. Dloń lub stopę przykrywamy czystym woreczkiem foliowym.WZYWAMY POGOTOWIĘ!!!
- Chemiczne oparzenia skóry. Prze conajmniej 10 min. zmywamy chore miejsce pod zimną bieżącą wodą. W tym samym
czasie ostrożnie zdejmujemy odzież zniszczoną prze substancję chemiczną. Jeśli poparzenia są rozległe wzywamy karetkę.
- Oparzenia chemiczne oka. Jaśli jest to możliwe, wkładamy głowę poszkodowanego pod kran, tak aby oko znajdowało
sie najniżej i rzymamy pod lekko płynącą wodą prze conajmniej 10 min. Jeśli związek chemiczny znjadyje się w obu
oczach, płuczemy je na zmianę w 10 sekundowych odstępach czasowych, musimy uwarzać aby skażona woda nie spływała
po twarzy. Jeśli krany są zbyt nisko aby włożyć pod nie głowę, nalewamy wody do naczynia, głowę zwracamy w bok
i delikatnie polewamy wodą.Po wypłukaniu zakładamy sterylny opatrunek i wzywamy pogotowie.
- Oparzenia ust i gardła. Rozlużniamy ubranie wokół szyji, co kilka chwil podajemy kilka łyków zimnej wody do picia
lub kostkę lodu do ssania. Natychmiast wzywamy pogotowie.
CZY WIESZ, ŻE....
Pęcherze napełnione płynem nie powinny być przekłuwane. Jeśli dojdzie do pęknięcia pęcherza, ze środka
zacznie wydobywać się płyn. Przykrywamy pęcheż sterylnym opatrunkiem, gdyż otwarta rana stważa
niebezpieczeństwo wystąpienia infekcji. Co pewien czas zmieniamy opatrunek.
Jeśli oparzenie zajmuje ponad jedną dziesiątą powierzchni ciała, zagrożone jest życie pacjenta, który
wymaga natychmiastowej pomocy. Powierzchnia brzucha to mniej więcej 10% ciała, na tej podstawie możemy
ocenić stan pacjenta i rozmiar oparzenia.
- Nigdy nie smarujemy oparzonego miejsca masłem, ani żadnym innym tłuszczem, gdyż ten sposób zwiększa prawdopodobieństwo
zainfekowania rany.
- Niezależnie od rodzaju oparzenia, podstawowa zasada pierwszej pomocy jest zawsze taka sama:
Należy jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce najlepiej pod zimną bieżącą wodą.
|
Oparzenia ze względu na głębokość dzielimy na 4 stopnie.
Bardzo często oparzeniom towarzyszy uszkodzenie dróg oddechowych i zaburzenia oddychania. W ocenie rozległości oparzenia można posłużyć się:
Objawy Stopień nasielenia objawów zależy od rozległości oraz głębokości oparzenia. W zależności od tego wyróżniamy różńe stopnie objawów oparzenia:
Rozpoznanie Rozpoznanine ustala się na podstawie wywiady od oparzonej osoby lub świadków zdarzenia, oraz na podstawie typowych objawów klinicznych. Postępowanie Postępowanie i leczenie zależy głównie od stopnia oparzenia, jego lokalizacji i rozległości. Należy podać anatoksynę tężcową. Ambolatoryjne leczenie stosuje się w przypadku
Postępowanie polega na:
W przypadkach kiedy:
zawsze konieczna jest hospitalizacja szpitalne, które obejmuje:
Oparzenia elektryczne wymagają szybkiej pomocy lekarskiej, może bowiem dojść do poważnych zaburzeń rytmu serca i konieczne jest monitorowanie serca przez 24- godzinne EKG. W miejscu wniknięcia prądu występuje oparzenie skóry III°. Nawet gdy poparzenia skóry są niewielkie zawsze należy chorego zawieść do szpitala. Oparzenia wziewne występują podczas pożaru, gdy dojdzie do zachłyśnięcia się płomieniem i oparzenia górnych dróg oddechowych. Choremu zagraża szybko narastający obrzęk nosogardzieli i rozwinięcie niewydolności oddechowej.Konieczna natychmiastowa pomoc lekarska. |
Oparzenia termiczne
Przy oparzeniach zabrania się stosowania środków domowych i maści
Oparzenia są uszkodzeniami skóry i leżących pod nią tkanek, mogą mieć jednak wpływ na cały organizm. Rozmiar uszkodzeń zależy od temperatury działającego czynnika, jego rodzaju i czasu działania. Ciężkość oparzenia i jego wpływ na cały organizm zależy od stopnia i rozległości oparzenia.
Powierzchnię oparzenia można z grubsza ocenić na miejscu wypadku posługując się tzw. regułą dziewiątki. Oparzenie ręki i głowy ocenia się na 9 % powierzchni ciała każde, oparzenia nogi, przedniej strony tułowia oraz pleców - po 18 % powierzchni ciała. Szyja i wewnętrzna strona dłoni - po 1 %. Za groźne dla życia dla dorosłego człowieka przyjmuje się oparzenie II stopnia (i cięższe) obejmujące ponad 18 % powierzchni. U dziecka stosuje się regułę dziewiątki nieco zmodyfikowaną. Tu wystąpienie ciężkiego wstrząsu grozi, gdy powierzchnia oparzenia przekroczy 8 % powierzchni ciała.
Rozróżniamy 3 stopnie oparzenia:
oparzenie pierwszego stopnia: uszkodzeniu ulega tylko powierzchowna wartswa skóry - występuje zaczerwienienie i ból,
oparzenie drugiego stopnia: nastepuje uszkodzenie głębszych warstw tkanek, włosy i gruczoły łojowe zostają nienaruszone - występuje rumień skóry, ból, obumarcie powierzchownej warstwy skóry, uszkodzenie ścianek naczyń krwionośnych, wydzielający się płyn tkankowy tworzy pęcherze pod naskórkiem,
oparzenie trzeciego stopnia: zniszczeniu ulegają głębokie tkanki skóry wraz ze strukturami dodatkowymi, często uszkodzone są mięśnie znajdujące się pod skórą, spalone - występują obumarłe tkanki, które są częściowo śnieżnobiałe, bywają czasem też brunatnoczarne, brak jest często reakcji bólowej.
Oparzenia chemiczne
Polecamy podobne teksty |
|
3.37
|