KONSTYTUCYJNE USTAWY USTROJU RP
Constitatio - urządzenie, organizacja, ustanowienie
Konstytucja 3 maja 1791 rok
Konstytucja Marzec 1921 (marcowa)
Konstytucja 22 lipiec 1952 (socjalistyczna)
Konstytucja kwiecień 1989 rok
Mała konstytucja z 1992 roku
2 kwietnia 1997 rok - obowiązuje do dziś
Od 17 października 1997 roku obowiązuje konstytucja z 2 kwietnia.
VACATIO LEGIS - wakacje ustawy
Konstytucja składa się ze wstępu oraz rozdziałów
I CZĘŚĆ - część patriotyczna, pokazuje bohaterskie dzieje naszego narodu, nawiązuje do korzeni
II CZĘŚĆ - opis ogólny RP
Artykuł I - „Rzeczpospolita”, „Rzeczpospolita jest dobrem wspólnym”
Artykuł II - Władze z kraju sprawuje naród, naród wybiera osoby reprezentujące i rządzące krajem, RP państwem demokratycznym, RP państwo prawne (obywatele muszą przestrzegać prawa) prawo jest tworzone przez parlament, musi odpowiadać standardom międzynarodowym, prawo człowieka, prawo musi być jasne. Prawem jest rozporządzenie i ustawa.
Rozdział I - Rzeczpospolita
Rzeczpospolita państwem jednolitym. Jeden ustrój na cały kraj.
Rzeczpospolita państwem podziału władzy:
- władza ustawodawcza (sejm, senat)
- władza wykonawcza (Prezydent, rząd)
- władza sądownicza (sądy powszechne, trybunały)
RP państwem o społecznej gospodarce rynkowej wolność działalności gospodarczej
Wolność tworzenia i działania partii politycznych
Ochrona niepodległości i nienaruszalności terytorium.
Stwarzanie warunków do upowszechniania równego dostępu do dóbr kultury
Wolność tworzenia samorządów zawodowych.
Ochrona małżeństwa, rodziny, macierzyństwa.
Równouprawnienie kościołów i innych związków wyznaniowych
Obowiązek używania języka polskiego jako języka urzędowego
Art. 28. - Określano godło, flagę, barwy, hymn, podlegają one ochronie prawnej
Art. 29. - Stolicą RP jest Warszawa
Prawa
Zakaz ekstradycji obywatela polskiego. Prawo azylu.
Prawa wolności, prawa polityczne:
pokojowe organizowanie i uczestnictwo w zgromadzeniach. Zgromadzenia muszą być pokojowe, nie zagrażać zdrowiu, do zorganizowania zgromadzenia potrzebna jest zgoda gminy
prawo do zrzeszania się
prawo dostępu do służby publicznej
prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, osób pełniących funkcje publiczne
prawo do udziału w referendum, oraz praw do wybierania prezydenta, posłów itd.
prawo do własności (prawo dziedziczenia)
wolność wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy
obywatel ma prawo do zabezpieczenia w razie niezdolności do pracy
każdy ma prawo do ochrony życia i zdrowia
bezpieczeństwo ekologiczne oraz ochrona środowiska
ochrona praw dziecka
prawo do uzyskania pomocy w uzyskaniu mieszkania
ochrona konsumentów
Obowiązki:
wierność
przestrzeganie prawa
ponoszenie ciężaru i świadczeń publicznych (podatki, opłaty)
obrona ojczyzny
obowiązek dbałości o stan środowiska
Konstytucja zapewnia każdemu obywatelowi, środki ochrony wolności:
- prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez organ władzy publicznej