07.11.07

Ćw. 3 INTEGRACJA EUROPEJSKA I PRAWO WSPÓLNOTOWE

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom)

Europejską Wspólnotę Energii Atomowej powołało ją do życia 6 państw tworzących EWG i EWWiS czyli:

• Belgia

• Holandia

• Luxemburg

• Francja

• Niemcy

• Włochy

Euroatom powstało na podstawie traktatu rzymskiego z 25 marca 1957 roku. Oba traktaty (powołujące EWG i Euroatom) weszły w życie 1 stycznia 1958r.

Zadania Euroatom

1. pokojowa współpraca w dziedzinie technologii jądrowych

2. powstanie i rozwój przemysłu nuklearnego

3. podnoszenie warunków życia w państwach członkowskich poprzez swobodny przepływ specjalistów, prowadzenie badań naukowych

4. ustalanie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa

Fuzja organów i koncepcja Wspólnoty Europejskiej

Przy okazji podpisania traktatów rzymskich podpisano konwencję, której celem była fuzja pewnych instytucji wspólnotowych tj. zgromadzenie parlamentarnego i organów sądowych.

• 30 marca 1962 - Zgromadzenie Parlamentarne przekształciło się w Parlament Europejski

• 8 kwietnia 1965 - podpisano konwencję na mocy, których nastąpiła fuzja pozostałych instytucji wspólnotowych tzn. że powołano jedną komisję dla trzech organizacji międzynarodowych w miejsce Wysokiej Władzy z EWWiS i Komisji EWG i Euratom a także powołano jedną Radę Ministrów w miejsce Rad Ministrów wszystkich 3 organizacji

• 1 lipca 1967 - trzy wspólnoty europejskie mają wspólne organy

Na skutek fuzji tych instytucji wspólnotowych powstała koncepcja Wspólnoty Europejskiej jako idea polityczna jednocząca trzy odrębne, ale ściśle ze sobą związane organizacje międzynarodowe.

Rozwój Wspólnoty Europejskiej kształtował się na dwóch płaszczyznach:

1. płaszczyźnie horyzontalnej (terytorialnej) - dokonywał się on poprzez poszerzanie członkostwa, czyli przyjmowanie nowych państw w poczet WE a następnie UE

2. płaszczyźnie pionowej - dokonywał się poprzez pogłębianie procesów integracyjnych

Rozwój horyzontalny Wspólnoty Europejskiej:

Państwo, które chciało się stać członkiem Wspólnoty Europejskiej musiało złożyć podanie o członkostwo przy czym państwo nie mogło sobie wybrać 1 organizacji, do której chce być przyjęte, gdyż państwo to przystępowało do Wspólnoty Europejskiej łączącej te 3 organizacje. Państwo to również nie mogło narzucić na członków nowych warunków tylko musiało się podporządkować dotychczasowemu dorobkowi prawnemu wspólnoty.

Instrumenty akcesyjne obejmują

• Traktat akcesyjny jest dokumentem, który w języku dyplomatycznym stwierdza się, że nowy członek przystępuje do Wspólnoty i podporządkowuje się postanowieniom traktatów, które ustanowiły te trzy wspólnoty. Traktat akcesyjny musi być ratyfikowany przez państwo przystępujące do Wspólnoty Europejskiej oraz wszystkich dotychczasowych członków Wspólnoty Europejskiej.

• Akt akcesyjny jest to protokół rokowań, które doprowadziły dane państwo do przyjęcia w poczet Wspólnoty Europejskiej. Akt akcesyjny określa okresy przejściowe.

Rozszerzenia Wspólnoty Europejskiej

1 stycznia 1973 - 3 państwa: Wielka Brytania, Irlandia, Dania stały się nowymi członkami wspólnoty w oparciu o traktat akcesyjny podpisany dnia 22 stycznia 1972

1 stycznia 1981 - nowym członkiem Wspólnoty europejskiej stała się Grecja w oparciu o traktat akcesyjny podpisany dnia 28 maja 1979

1 stycznia 1986 - Hiszpania i Portugalia weszły w skład Wspólnoty Europejskiej w oparciu o traktat akcesyjny z 12 czerwca 1985

1 stycznia 1995 - do Unii Europejskiej Przystąpiły trzy państwa: Szwecja, Austria i Finlandia w oparciu o traktat akcesyjny z 24 czerwca 1994

1 maja 2004 - Unia Europejska poszerzyła się o 10 państw członkowskich:

• Litwa

• Łotwa

• Estonie

• Czechy

• Słowacja

• Słowenia

• Węgry

• Polska

• Cypr

• Malta

w oparciu o traktat akcesyjny ateński z dnia 16 kwietnia 2003

1 stycznia 2007 - dwa państwa przyłączają się do Unii Europejskiej: Bułgaria i Rumunia w oparciu o traktat akcesyjny z 25 kwietnia 2005

Kraje kandydujące do Unii Europejskiej

• Chorwacja - oficjalny kandydat od czerwca 2005

• Turcja - oficjalny kandydat od 1999

• Macedonia - oficjalny kandydat od grudnia 2005r.

Krajem, którym nigdy nie wszedł do Unii Europejskiej jest Norwegia, ponieważ obywatele sprzeciwili się temu w referendum i dwukrotnie nie przyjęto traktatu akcesyjnego: z 1972 i 1994 roku.

Inne państwa, które chcą wejść do UE, ale nie są oficjalnymi kandydatami

• Ukraina

• Gruzja

• Serbia

• Bośnia

• Hercegowina

• Czarnogóra

• Albania

• Maroko

Rozwój Wspólnoty Europejskiej na płaszczyźnie pionowej

Dokonywał się poprzez kolejne zamierzenia gospodarcze tj.:

• utworzenie unii celnej

• prowadzenie wspólnych polityk: rolnej, handlowej

• utworzenie rynku wewnętrznego

• realizację czterech swobód

• praktycznie zniesienie granic

• wprowadzenie wspólnego pieniądze

30 lipca 1962 - wprowadzono wspólną politykę rolną.

1 lipca 1968 - sześć państw tworzących Wspólnotę Europejską zniosło cła na importowane towary umożliwiając swobodny handel trans-graniczny. Państwa te zaczęły stosować również te same opłaty celne na towary importowane z poza ich obszaru.

10 grudnia 1974 - utworzono Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

7 i 10 lipca 1979 - pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. 410 członków parlamentarnych miało być wybieranych na 5 letnią kadencję przez powszechne bezpośrednie głosowanie i tym samym stał się instytucja demokratyczną.

Unia Europejska

Wspólnym celem państw tworzących Wspólnotę Europejską było utworzenie Unii Europejskiej obejmującej całokształt stosunków organizacji. Kwestie te były dyskutowane podczas spotkań odbywających się od lat 60.

W grudniu 1974 w Paryżu odbyło się spotkanie gremium szefów państw i rządów Wspólnot Europejskich, których określono mianem Rady Europejskiej.

W 1975 został przedstawiony raport Leo Tindemansa w sprawie Unii Europejskiej.

Założenia raportu Tindemansa

1. stopniowy postęp w kierunku UE oparte na istniejących instytucjach Wspólnoty Europejskiej

2. wzmacnianie roli Rady Europejskiej a także kładzenie nacisku na wzmocnienie polityki zagranicznej w ramach państw członkowskich tworzących Wspólnotę

3. zakładał tzw. dwustopniowy rozwój Europy nazywany koncepcją dwóch pociągów o różnej prędkości, zgodnie z nią integracja w ramach UE miała się kształtować dwutorowo. Torem szybszym, dla państw przystosowanych, lepiej zaawansowanych gospodarczo, które pociągną za sobą kraje słabiej rozwinięte gospodarczo, dla których jest tor wolniejszy

Grudzień 1976 - Raport Tindemansa został przedstawiony Radzie Europejskiej

1981 - ogłoszenie planu Genschera - Kolombo. Na jego podstawie opracowano uroczystą Deklarację o UE uchwaloną 19 czerwca 1983

1984 - utworzono komitet Dooga, który zapowiadał zwołanie konferencji międzynarodowej i reformę instytucji wspólnotowych. Ta konferencja miała miejsce od 9 września 1985r. do 27 stycznia 1986r.
W ramach sześciu kolejnych spotkań w ramach konferencji uzgodniono postanowienia jednolitego aktu europejskiego.

Jednolity Akt Europejski

Jednolity akt europejski został podpisany 17 lutego 1986 w Luxemburgu przez przedstawicieli 9 państw członkowskich, a następnie w Hadze 28 lutego 1986 przez 3 kolejne państwa, wszedł w życie 1 lipca 1987

Najważniejsze postanowienia jednolitego aktu europejskiego

Zmiany instytucjonalne

1. Utworzenie Sądu I instancji przy Europejskim Trybunale Sprawiedliwości oraz określenie ram jego funkcjonowania. Sąd też utworzono na podstawie decyzji rady z 24 października 1988r.

2. Rada Europejska ma się zbierać przynajmniej dwa razy do roku a w jej skład mają wchodzić:

• szefowie państw i rządów państw członkowskich

• przewodniczący Komisji Europejskiej, wspomagani przez Ministrów Spraw Zagranicznych i Członka Komisji Europejskiej

1. Parlament Europejski otrzymał większe uprawnienia w procesie stanowienia prawa, poza tym jednolity akt europejski wprowadził procedurę współpracy, a także wprowadził wymóg wyrażania zgody na przyjmowanie nowych państw w poczet Wspólnoty Europejskiej i stowarzyszanie się z nimi

2. Przyjęto, że Komisja Europejska ma pełnić funkcję kontrolną w ramach procedury współpracy oraz przyznano jej większe uprawnienia w sferze wykonawczej

3. Zwiększono liczbę spraw w których Rada Unii Europejskiej może decydować kwalifikowaną większością głosów

Zmiany w prawie materialnym

Utworzenie rynku wewnętrznego, który miał powstać 31 grudnia 1992 jako obszar bez granic wewnętrznych, w którym zostanie zapewnione swobody przepływu osób, usług, towaru i kapitału.

15 czerwca 1987 - wszedł w życie program wymiany studentów Sokrates Erasmus.

19 czerwca 1990 - podpisano układ z Shengen wszedł w życie 26 marca 1995

Założenia Układu z Shengen:

• utworzenie wspólnej kontroli granic

• zniesienie wizowych granic pomiędzy Hiszpanią, Francją, Włochami, Niemcami, Krajami Beneluksu oraz Danią.

Układ z Shengen od 31 grudnia 2007r. będzie zawierał następujące państwa: Hiszpanię, Portugalię, Francję, Włochy, Niemcy, Kraje Beneluksu, Danię, Austrię, Grecję, Finlandię Szwecję, Islandię, Norwegię, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Słowację, Słowenię oraz Węgry.

Na rok 2008 planowane jest wejście Szwajcarii, a na 2012 Rumuni, Bułgarii oraz Cypru.

Co daje Polsce układ z Shengen:

• brak kontroli celnej na przejściach granicznych

• swobodne przemieszczanie się turystów na szlakach górskich, bez konieczności kierowania się do przejść granicznych

---