Teorie rozwoju Kultury


Teorie rozwoju Kultury

Ewolucja i wewnętrzne źródła rozwoju kultury. Dyfuzja wzorów kulturowych i jej rodzaje. Funkcjonalizm. Kulturowe determinanty funkcjonowania systemu społecznego.

  1. Ewolucjonizm

Najstarsza koncepcja rozwoju i badań kultury. Powstała w XIX w.

Termin „ewolucjonizm” zapożyczono z nauk biologicznych. Głównym teoretykiem ewolucjonizmu biologicznego był Karol Darwin. Równolegle do niego, ale pod kątem społecznym, badania takie prowadził Henry Spencer. Jako pierwszy przeniósł on założenia darwinizmu na grunt nauk społecznych.

Kultura:

L.H.MORGAN: autor dzieła „ Rozwój ludzkości od dzikości, poprzez barbarzyństwo do cywilizacji Podzielił on ludzkość na „okresy etniczne”:

Okresom tym odpowiadały różne stany uspołecznienia: ustroje społeczne oraz typowy dlań poziom kultury.

Morgan zwrócił uwagę na przemianę sposobów zdobywania przez ludzi środków utrzymania.

Ewolucja społeczna jest dla Morgana procesem przechodzenia od wspólnej własności do własności prywatnej, od równości i braterstwa członków dawnego rodu do klasowego podziału i współzawodnictwa kierowanego żądzą posiadania członków społeczeństwa współczesnego.

Koncepcja Morgana wywarła szczególny wpływ na filozofię marksistowska.

E. TYLOR:

Podobnie jak Morgan, widział postęp i rozwój ludzkości w przechodzeniu od dzikości do cywilizacji.

Szczególny nacisk kładł jednak, nie na badaniu kultury jako całości, lecz na badaniu poszczególnych jej elementów. Wg Tylora kultura jest złożona całością, która obejmuje widzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawo, obyczaje itp. Kultura jest zbiorem elementów, których ewolucję można rozpatrywać niezależnie od siebie.

  1. Neoewolucjonizm

Leslie Alvin White teoria ewolucji ogólnej

stopień rozwoju badali poprzez trzy kryteria:

Miernik dotyczy wymiaru gospodarczego (np. kilowatogodziny na osobę)

(np. liczba bitów informacji na jednostkę w społ.)

Stopień funkcjonalnej specjalizacji segmentów społ.

Julian Steward Teoria ewolucji wielolinjowej

Teoria ewolucji konkretnej:

W obu teoriach definiowani kulturę za pomocą obserwowalnych elementów życia społecznego, poszukują wspólnych elementów postępu. Ściśle powiązali stopień rozwoju kultury danego społ. z rozwojem społ. i technologicznym

  1. Dyfuzjonizm

Główny czynnik rozwoju to zapożyczenie i przenikane wytworów kultury z jednej strony do drugiej.

Amerykański dyfuzjonizm:

Pojęcia: przemiana kulturowa - wszystkie istotne zmiany, jakie dokonują się w naszej kulturze. M.in. akulturacja, wewnętrzna przemiana...

teoria akulturacji (społeczne mechanizmy dyfuzji - zjawiska które wchodzą z sobą w stałe i bezpośrednie kontakty pociągające za sobą zmiany pierwotnych wzorach kulturowych jednej lub obydwu grup i do charakteru tych kontaktów

  1. Funkcjonalizm

Stawia pytanie „jak działać”, a nie „dlaczego” (funkcjonalna zależność badanych zjawisk).

Skupia uwagę na analizie struktur społecznych i instytucji ludzkich, na wzajemnym powiązaniu elementów kultury przede wszystkim w aspekcie współczesnym

Poszczególne elementy kultury można zrozumieć, gdy rozpatruje się je jako powiązane ze sobą, gdy dostrzega się ich wzajemne związki i pełnione przez nie funkcje.

R. Merton pojęcie dysfunkcji: zjawiska i elementy wnoszące do systemu napięcia, sprzeczności i kontakty

Podział na funkcje jawne i ukryte

  1. Holizm

Teoria rozwoju wg której istotną cechą świata jest jego całościowy charakter. Całościowo traktuje kulturę oraz bada funkcje elementów kulturowych.

B. Malinowski - kultura jako specyficznie ludzka forma adaptacji do warunków środowisk i traktował ją instrumentalnie w stosunku do podstawowych i pochodnych potrzeb ludzkich (rola kultury polega na zaspokojeniu potrzeb)

Teoria potrzeb - człowiek i jego potrzeby stanowią źródło i wyznacznik kultury

Przedstawił trójfazowy cykl życiowy: impuls-> wywołana przezeń czynność-> osiągnięty stan zaspokojenia

Instytucje: są to zorganizowane systemy czynności ludzkich; właściwe elementy kultury mające pewien stopień trwałości, powszechności i niezależności. Każda instytucja ześrodkowuje się wokół jednej podstawowej potrzeby, w trwały sposób łączy grupę ludzi we wspólnym działaniu; posiada szczególny zespół doktryn, technikę rzemiosła. Instytucje nie są skorelowane w sposób prosty i bezpośredni ze swymi funkcjami.

  1. Kierunek etnopsychologiczny

Powstał pod wpływem teorii behawiorystycznych oraz teorii Freuda.

Interesowali się problemem osobowości ludzkiej i jej kulturowych uwarunkowań. Swoistość i odrębność kultur miała wnikać z historycznie uwarunkowanych systemów wartości. Starali się wyodrębnić dominującą orientacje w kulturze - styl i wzory oraz wskazywać na współzależność i „zgranie” poszczególnych jej elementów.

Ujmowano osobowość w kategoriach cech: wrodzonych, ogólnoludzkich, grupowych i ogólnonarodowych

Osobowość modalna (wg Lintona) kategoria statystyczna, skupiająca pewne cechy psychiczne oraz ich częstotliwość występowania

Integracja funkcjonalna - określenie ładu ludzkiej działalności podporządkowanej wymogom określonego systemu

Integracja logiczna - dla określenia spójności pojęć dotyczących systemu wartości i wierzeń regulujących zachowania w obrębie danej kultury

Kultura to podstawowy czynnik kształtujący osobowość ludzką i podstawę do wyjaśnienia regularności i zróżnicowania ludzkich zachowań.(odwrotne stwierdzenie do funkcjonalizmu)

Wpływ kulturowy - odnoszony do procesu edukacji (socjalizacji jednostki) i do analizy zachowań ludzi i przyjmowanych przez nich wzorów i norm z danej kultury

  1. Strukturalizm (C. Levi Strauss)

Nacisk na badania powtarzalnych struktur a nie na ich genezę czy funkcję.

Strukturalizm prowadzi do poznania rzeczywistości sui generis. Badamy formę, którą traktujemy jako najgłębszy wyraz treści, a poznanie rzeczywistości prowadzi do poznania formy.

Struktura ma charakter systemu; każdy model należy do pewnej grupy transformacji.

Struktura ma potrójny charakter: całości, przekształceń i samosterowania

  1. Marksistowska koncepcja kultury

Kultura to świat człowieka powstały w jego walce o podporządkowanie rzeczywistości przyrodniczej.

Ludzka praca(ludzka praktyka): przekształca rzeczywistość przyrodniczą i samego człowieka, kształtuje i rozwija jego potrzeby; środek do życia, forma samoafirmacji, źródło rozwoju człowieka. Praca czyni człowieka istotą uniwersalną, a zatem świadomą.

Kultura - produkcja materialna i produkcja duchowa (stanowi integralną część „świata człowieka”, likwiduje przeciwstawienie tego co duchowe temu co materialne). Człowiek jest twórcą, organizatorem i odbiorcą kultury.

„człowiek rzeczywisty” - to ukształtowany przez konkretny świat -obcy i wrogi, obojętny wobec wartości ludzkich

„człowiek prawdziwy” - to taki jaki mógłby być - to potencja wynikająca z istoty ludzkiej.

Rewolucja kulturalna - upowszechnianie i demokratyzacja kultury, tj. korzystanie z dotychczasowego dorobku, tworzenie nowych wartości, uspołecznianie instytucji i wprowadzanie mecenatu państwa.

  1. Kultura w myśli katolickiej

Pod wpływem filozofii personalistycznej Maritaina. Oddzielenie Kościoła od świata współczesnego, a religię od kultury. Cywilizacja i kultura są czymś doczesnym, ziemskim, pełnym braków. Cywilizacja chrześcijańska i kulturalna mają swój cel doczesny, ale powinien być podporządkowany życiu wiecznemu. Katolicyzm ożywia i kształtuje kulturę. Koncepcję kultury chrześcijańskiej, opartej na nauce św. Tomasza z Akwinu, przeciwstawił stworzonej przez współczesny świat cywilizacji industrialnej skierowanej na zagadnienia produkcji i opartej na supremacji ekonomii. Podkreślono rolę religii w kulturze. Opatrzność Boska czuwa nad wszystkimi ludami i każdym typem kultury, uszlachetniając go i podnosząc. Kościół wchodzi w kultury jako coś zewnętrznego wobec nich aby głosić swoja misję



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2. TEORIE ROZWOJU CZŁOWIEKA, OGÓLNE
Wpływ rozwoju kultury i nauki na zmiany trybu życia człowieka biomedyczne
Teorie rozwoju osobowości, praca soccjalna i resocjalizacja Milenium
Rozdział 2 Teorie rozwoju
Prace - socjologia, Teorie rozwoju społecznego
Teorie zróżnicowania kulturowego
W 05. Teorie rozwoju psychicznego w ciągu życia
Czlowiek neandertalski i odrebnosc rozwoju kulturowego, # EWOLUCJA ŚWIATA I CZŁOWIEKA #
Teorie rozwoju psychicznego, Studia, Psychologia UW - materiały do zajęć, UWPsych - Psychologia rozw
analityczne teorie rozwoju pierwszy rok zycia
4 Teorie globalizacji kultury
Program rozwoju kultury Woj Podkarpackiego 2005 2009 (PL)
Teorie Rozwoju Sensorycznego i Percepcyjnego, wypracowania

więcej podobnych podstron