Zaiteresowanie MSG wynakało z :

1/ odejścia od ustanowionego w Bretton Woods systemu stałych kursów walutowych na rzecz płynnych kursów walutowych. Pojawił się globalny wymiar gospodarki światowej. W 1994 został podpisany układ w Bretton Woods powołujący do życia Międzynarodowy Fundusz Walutowy. CELE :

- regulacja w skali globalnej spraw pieniężnych;

- stabilizacja polityki walutowej państw członkowskich;

- wzmacnianie systemu płatniczego w zakresie transakcji bieżących i usuwanie ograniczeń walutowych hamujących wzrost handlu światowego;

- udzielanie pomocy w równoważeniu bilansu płatniczego członków tej org.

- stabilność w systemie międzynarodowych rozliczeń finansowych.

MFW przyjął jako zasadę stałe, niezmienne, sztywne kursy

walutowe; dolar był szkieletem całego systemu. Marża odchyłek kursowych wynosiła 1.5%.

2/ ożywienie międzynarodowego rynku kapitałowego i utworzenie na tej podstawie nowych więzi między międzynarodowymi centrami finansowymi, niepokój co do perspektywy globalnej stabilizacji finansowej.

Normy finansowe bezpiecznego zadłużenia-

• globalna kwota zadłużenia nie przekracza wartości rocznych wpływów z eksportu;

• roczna obsługa kredytu nie przekracza 20-25% wartości rocznych wpływów z eksportu. Pozostałe wpływy z eksportu powinny być przeznaczone na import. Każdy kraj na potrzebę importu i dlatego musi mieć na to pieniądze, jeśli nie ma to by móc importować zaciąga kredyt.

Jeśli kraje słaborozwinięte zadłużą się bez końca to zostanie zatrzymany ruch pieniądza w skali światowej i nastapi załamanie się międzynarodowego systemu finansowego.

3/ Nowouprzemysłowione kraje rozwijające się przejęły od krajów rozwiniętych znaczną część eksportu artykułów przemyslowych.

4/ Brak równowagi w bilansach makroekonomicznych w połączeniu ze zmianami w strukturze wymiany, który stworzył silne presje polityczne, poważnie zagrażające otwartemu systemowi handlu światowego zbudowanego przy udziale org. GATT i Międzynarodowych Ugrupowań Integracyjnych..

GATT- układ ogólny o taryfach handlu w 1948 układ wszedł w życie. CELE :

- ma panować nad stosowaniem ceł;

- znieść ograniczenia w handlu światowym;

- liberalizacja wymiany międzynarodowej przez ograniczenie możliwości stosowania praktyk dyskryminacyjnych oraz osłabienie taryfowych i pozataryfowych przeszkód dostępu do rynku państw członkowskich.

ZASADY :

- KNU - Klauzula największego uprzywilejowania -oznacza zasadę równości traktowania i niedyskryminacji. Kraj a przyznający klauzulę krajowi b zobowiązuje się w stosunkach gospodarczych, ze kraj b będzie traktowany tak samo i otrzyma od kraju a w zakresie wymiany handlowej te same ustępstwa, udogodnienia i korzyści jakie otrzymaly już w okresie obowiązywania KNU od kraju a wszystkie inne kraje.Od tej zasady istnieje wyjątek, możliwość tworzenia :

STREF WONEGO HANDLU- oznacza likwidację ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między określoną grupą krajów.Kraje te zachowują jednocześnie autonomiczną zewn. taryfę celna i prowadzą własną niezależna politykę handlowa wobec krajów trzecich.

UNII CELNYCH - gdy kraje tworzące strefę wolnego handlu wprowadzają ujednolicone cła zewn. wobec krajów trzecich. UC sprzyja rozwojowi handlu wzajmenego krajów członkowskich i ogranicza rozwój handlu z krajami 3.Preferencyjne i dyskryminacyjne dzialanie cła w UC, tzn. preferowanie importu z krajów Unii i dyskryminowanie importu z krajów 3.

- Z. WZAJEMNOŚCI- równość korzyści i koncesji. Żaden członek GATT nie jest zobowiązany do redukcji swoich stawek celnych ani też do udzielania innych koncesji bez uzyskania wzajmenych przywilejów od partnera.

- Z. MOŻLIWOŚCI INTERWENCJI W HANDLU- właściwie jedynie za pośrednictwem stawek celnych a nie za pomocą innych instrumentów plityki handlowej.

- KN- klauzula narodowa- przyznana przez kraj A krajowi B tzn. ,że dany kraj nie będzie traktował gorzej towaru tego drugiego kraju niż własnych producentów. Produkt importowany nie powinien byc traktowany mniej korzystnie niż analogiczne produkty pochodzenia krajowego.

Głównym instrumentem liberalizacji h.m. prowadzonej na forrum GATT były odbywające się co kilka lat negocjacje handlowe zwane RUNDAMI. Było ich 8.

Runda Tokijska prób redukcji nie tylko ceł, ale także przeszkód pozataryfowych. GATT zostaje w 1.01. 1995 zastąpiony powołaną Światową Org. Handlu ( WTO).

Zagraniczna polityka ekonomiczna- świadome oddziaływanie państwa na stosunki zagraniczne z zagranicą, sprowadzające się z jednej strony do wytyczania celów w tej dziedzinie, z drugiej do wyboru i stosowania określonych narzędzi umożliwiających realizację tych celów.

Przedmiot międzynar. stosunków gosp. obejmuje :

- międzynar. wymiana towarów i usług oraz narzędzia polityki handlowej (cła);

- międzynar. ruch kapitałów;

- miedzynar. ruchy siły roboczej;

- problematyka monetarna w skali światowej.

Handel zagraniczny- droga do nabywania towarów, których dany kraj nie może wytworzyć ( import niezbędny).Są to wszelkie rodzaje działalności związane z utrzymaniem stosunków z zagranica. Oznacza obroty majątkowo- kredytowe oraz bieżące, na które oprócz wymiany składają się zakup i sprzedaż za granicą usług oraz dóbr niematerialnych

Cel handlu miedzynar. (tradycyjnie) :

- upłyn­nie­nie nadwyżek i uzupełnienie braków, upla­so­wanie się w międzynar. podziale pracy.

- pozwala na wypełnienie luk (import niezbedny powinien wymusić eksport w celu zdobycia środków platniczych);

- umożliwia czerpanie korzyści z miedzynar. podziału pracy;

- wymusza wyższą technike aparatu wytwórczego;

- skorygowanie popytu i podaży;

- wzbogaca asortyment;

- wymusza postęp technologiczny i organizacyjny ( jeśli wymiana odbywa się bez osłon ekonomicznych).

Formy podstawowe H.Z. :

- import;

- eksport;

- handel tranzytowy;

Formy szczególne H.Z. :

- obrót uszlachetniający;

- obrót reparacyjny;

- franchising;

- leasing;

- transakcje: wiązane, kompensacyjne, barterowe

- obrót projektami inwestycyjnymi;

- inwestycje bezpośrednie

- transakcje na rynku zorganizowanym: targi, giełdy, aukcje,

przetargi, wolne obszary celne;

Formy rozliczeń obrotów w zagranicą

Rozliczenia międzynarodowe polegaja na regulowaniu powstałych między podmiotami znajdującymi się w różnych krajach naleznosci i zobowiązań pieniężnych z tytułu obrotu handlowego.

a/ bez udziału pieniądza;

b/ z wykorzystaniem p. gotówkowego;

Rozliczenia odbywające się bez udziału p. przybierają formę kompensat towarowych:

- komp. częściowa istotą jest nierónowartośc transakcji kupna i sprzedaży. Polegają na użyciu p. bądź tylko na częściowym rozliczeniu za jego pomocą.

- komp. całościowa polega na tym, że dwa podmioty gosp. dokonuja u siebie wzajmenie zakupów na taka sama kwote.Może to byc : barter, kransakcja równoległa.

CELE ZAGRANICZNEJ POLITYKI EKONOMICZNEJ

1/ zmiana stopnia i sposobu włączania się gospodarki danego kraju do międzynarodowego podziału pracy;

- kraje muszą się wyspecjalizować w takich dziedzinach, z których będą miały korzyści;

- co warto eksportować a czego nie;

- nieprawidłowa struktura inwestycji może spowodować że nie będzie szansy na eksport.

2/ zmiana wielkości importu i eksportu oraz jego struktury.

3./ poprawa regulacji pomiędzy cenami eks. a imp.

- wskaźnik terms of trade

4/ zaopatrzenie kraju w niezbędne surowce, produkty, których nie może sam wytworzyć

5/ wzmocnienie lub oslabienie przypływu lub odpływu kapitałów.

6/ poprawa sytuacji w bilansie platniczym

Formy zagranicznej polityki ekonomicznej

1.P. Autonomiczna - zmierza do wytyczonych przez państwo celów za pomocą narzędzi o których wyborze , zastosowaniu decyduje samo państwo bez uzgonienia tego z innymi krajami.

2.P. Konwencyjna (umowna) - zmierza do wytyczonych przez państwo celów przez zawieranie z innymi krajami umów gospodarczych. Często w sposób zasadniczy wpływa na polityke autonomiczną, ponieważ wyklucza stosowanie określonych narzędzi, jeśli są one sprzeczne z zawartą wcześniej umową.Zakres autonomii jest ograniczony różnymi umowani międzynarodowymi i członkostwem w org. międzynarodowych gdzie należy przestrzegać konwencji i reguł.

3. P. Umowna- jeśli na jej podstawie zostały wprowadzone określone zasady wzajemnego traktowania się powoduje, że muszą być one zgodne z tymi zasadami.

• interwencjonizm - szerokie wykorzystanie roli państwa, popieranie eksport, ochrona rynku wew. i rodzimej produkcji przed konkurencją zagraniczną.
  Dobre: gdy kraj jest słabiej rozwinięty gospodarczo
  Zalety: ułatwia rozwój pewnych dziedzin produkcji, w słabszych krajach rolniczych warunkuje uprzemysłowienie
  Wady: opóźnia rozwój kraju, osłabia konkurencję zagraniczną, osłabia zainteresowanie przedsiębiorstw podnoszeniem poziomu technicznego produkcji, sprzyja utrzymywaniu przestarzałych, niekonkurencyjnych struktur gospodarczych, korupcja

• liberalizm - polityka wolnego handlu, prawie nie ma ceł, ograniczeń ilościowych, subwencji eksportowych, prowadzenie polityki umownej, która ma zapewnić max swobody w dostępie do rynków zagranicznych (eksport - import)
  Przeciwwskazania: towary strategiczne, kryzys

Narzędzia regulacji w handlu zagranicznym.

1. Normy sterujące całą gospodarką :

a/kurs walutowy;

b/stopa procentowa;

c/cena;

d/stawki podatkowe;

e/polityka budżetowa;

2.Instrumenty polityki handlowej

a) cła ( środki taryfowe)

b) środki parataryfowe;

c) środki pozataryfowe

AD.1 a/

Kurs walutowy - cena waluty obcej (zewnę­trznej) wyrażona w walucie krajowej. Inaczej k.w. jest ceną równowagi między dwiema walu­tami narodowymi na rynku walutowym. Ponieważ jest on ceną zatem zmienia sie w zależności popyt - podaż dewiz krajowych na rynkach zagranicznych. P i P sa określone przez sytuacje w bilansie płatniczym. Jeśli on się pogarsza to kurs walutowy danego kraju ma tendencję do spadku. Jest podstawowym instrumentem kształtowania opłacalności (importu/eksportu) wymiany międzynarodowej.W zależności od skali amplitudy wahań kursu wyróżnia się jego trzy rodzaje:

Kurs sztywny - ustalany przez oficjalny organ państwowy, nie podlega wahaniom, w długim okresie czasu niezmienny. Zmiany doko­ny­wa­ne są jednorazowo, administracyjnie przez pa­ństwo.W Polsce od 1991 roku mamy kursy sztywne w sferze rozliczeń bankowych.

Kurs stały(stabilny) - ulega wahaniom w skutek podaży i popytu, jednak granice jego wahań są ściśle określone. Przy przekro­cze­niu tych granic władze finansowe interweniują na rynku (sprzedając lub kupując waluty na innych rynkach, zwiększając lub zmniejszając podaż).

Zaletą kursu stałego jest stabilizowanie warunków wymiany, co sprzyja rozwojowi handlu. Z punktu widzenia wewnętrznej polityki gosp. utrzymanie stałego kursu walutowego jest trudne gdyż wymaga utrzymania stabilnych cen na rynku krajowym.Na kurs walutowy wpływ mają ;

• czynniki ekonomiczne

-rozmiary popytu i podaży

- stan bilansu handlowego i płatniczego;

- różnice w stopach procentowych i stopach inflacji pomiędzy krajami;.

- poziom cen w kraju i za granicą;

- stan koniunktury w kraju

• czynniki polityczne;

• czynniki spekulacyjne

Dlatego stały kurs uznany jest za politykę zbyt kosztowną do utrzymania.

Kurs płynny (elastyczne, zmienne) - teoretycznie kształtują się samoistnie pod wpływem rynku, gry sił rynkowych popytu i po­daży, a jego wahań nie ograniczają prze­pisy. W rzeczywistości banki centralne w dalszym ciągu oddziałują na kszstałtowanie sie kursów, jednakże nie są krępowane sztywnymi regułami.Kurs płynny jako cena równowagi bilansuje popyt i podaż na walutę własnego kraju, pozostawiając wiecej swobody na kształtowanie wewnętrznej polityki ekonomicznej. Jego wadą jest zmienność wprowadzająca do handlu element ryzyka kursowego. Niepewność warunków wymiany zmusza firmy do zawierania transakcji zabezpieczających przed ryzykiem kursowym, co podnosi koszty transakcji ( długoterminowych).

Kurs optymalny ( prawidłowy)- gdy spełnia wymóg utrzymania równowagi bilansu płatniczego w długim okresie i sprzyja podnoszeniu efektywności całej gospodarki.

Zmiana kursu walutowego wpływa na :

-poziom konkurencyjności cenowej importu i eksportu

-bilans handlowy w taki sposób jak zmiana ceny.

Zmiana kursu walut dokonuje się przez:

• dewaluację-obniżenie poziomu kursu waluty krajowej wobec obcych, co oznacza że placi się więcej jednostek krajowych za jednoskę waluty obcej. Jest to oficjalna zmiana kursu przez rząd.

• rewaluacja- oficjalny wzrost poziomu kursu

Dewaluacja i rewaluacja mają swoje odniesienie w zjawisku

• aprecjacji- proces wzrostu kursu; zmiany nieoficjalne

• deprecjacji - proces spadku kursu

Czynniki decydujące o podaży (na popyt to samo tylko odwrotnie):
- wpływy z eksportu towarów i usług
- odsetki otrzymywane z zagranicy
- transfery z zagranicy
- napływy kapitału krótkoterminowego,
- spadek rezerw oficjalnych
- zagraniczne inwestycje

• bezpośrednie - lokata kapitału w przedsiębiorstwie zagranicznym, w celu uzyskania trwałego wpływu na kierowanie jego działalnością i osiągania zysków (przejmowanie udziałów, pożyczki, reinwestowanie zysków)

• portfelowe - zakup rządowych papierów wart. oraz obligacji i akcji przedsiębiorstw w celu uzyskania zagranicą wyższych niż w kraju odsetek (dywidend), bezpiecznego lokowania kapitału, uniknięcia większego opodatkowania w kraju, osiągnięcia zysku przy późniejszej

Bilans płatniczy - zestawienie obrazujące sytuację płatniczą danego kraju wobec pozostałych krajów w danym okresie (chodzi tu o płatności efektywnie dokonywane tzn. co myśmy im zapłacili a co oni nam).Długookresowe utrzymanie deficytu w bilansie pł. powoduje destabilizację wartości pieniądza krajowego na rynkach zagr. i niemozność inwestowania i kształtowania struktury gosp. pod względem potrzeb eksportowych.

Poprawę bilansu płatniczego można uzyskać:

- zmianą kursu walutowego;

- długotrwalą strukturą eksportową - b. dynamiczny eksport;

- można tez ograniczyć import, wtedy nasze płatności wobec zagranicy będą malały ale tym samym ograniczymy udzial w międzynarodowym podziale pracy i w dłuższym okresie czasu problem może się zaostrzyć.

AD.1 b/

Zmiana stopy% wpływa na popyt na rynku, koniunkturę i stopę bezrobocia. Przy wysokiej stopie% maleje popyt inwestycyjny(podnosi się cena kredytu) i popyt konsumpcyjny ( rośnie oprocentowanie wkładów bankowych, bardziej opłaca się lokować p. w banku). Droższy kredyt to wyższe koszty finansowania transakcji, rosną oszczędności maleje popyt globalny na rynku.

Skutki negatywne zbyt wysokiej stopy %:

-generowanie zbyt wysokich oszczędności w stosunku do mozliwości inwestycyjnych gospodarki

- w handlu zagranicznym występuje wysokie saldo ale przy niewielkich obrotach;

- utrzymuje się bezrobocie i wysoki stopień niewykorzystania mocy produkcyjnych;

- dodatnie saldo h.z. oznacza tendencje do aprecjacji waluty co w połączeniu z wysokim oprocentowaniem wkładów może sprzyjać napływowi kapitałów spekulacyjnych

Zbyt niska stopa % powoduje:

- małą podaż oszczędności i nadmierny popyt na kredyt;

- przy niskiej stopie% nawet inwestycje o małej rentowności stają się opłacalne;

- nieopłacalność oszczędzania tworzy duży popyt na towary i usługi, w tym zagraniczne czego efektem jest ujemne saldo bilansu płatniczego.

AD.1 c/

Działanie mechanizmu rynkowego

Różne czynniki określające zmienność podaży i popytu na podstawie ceny dóbr <*> ustandaryzowanych i <**>zindywidualizowanych

* - w krótkim okresie są niestabilne ceny:

-towary są doskonałymi substytutami , nie ma problemu z zaspokojeniem popytu

-zmiana ceny w niewielkim stopniu wpływa na podaż (trudno dostosować produkcję )

-cena zależy od kosztów transportu i wysokości ubezpieczenia

Wyjątek stanowią produkty żywnościowe, które są nietrwałe . Podaż surowców rolniczych jest małoelastyczna względem cen ..

Na obie grupy mechanizm rynkowy ma mały wpływ

** produkty o wysokim stopniu przetworzenia

1 -ceny są względnie stabilne

1 -przy zmianie ceny następuje miękka zmiana podaży

1 -elastyczność popytu jest wyższa niż w przypadku surowców i żywności

1 -elastyczność podaży umożliwia korzystne dostosowanie się do zmieniającej się ceny

1 -udział kosztów stałych stosunkowo niewielki

1 -duża zależność rynku od rozmiarów zatrudnienia

2 -mała elastyczność popytu (zmiana ceny nie zmienia go)

2 -producent może regulować podaż i wpływać na poziom cen rynkowych

1- gdy duża elastyczność popytu

2-gdy mała elastycznośc popytu

Poziom cen rynkowych zależy od kosztów wytworzenia a w mniejszym stopniu od koniunktury i zmian politycznych . Popyt ma dobra konsumpcyjne jest małoelastyczny względem ceny . To powoduje , że te wyroby charakteryzują się wysolą zależnością od kosztów wytworzenia

AD.2 a/

Cło - to opłata pobierana przez państwo z góry określonej wysokości za przemiesz­cze­nie towaru przez granice państwa. Ustano­wienie cła powoduje zwiększenie ceny towaru wzrost cła ma na celu ochrone krajowych producentów (ale nie kosztem uzależnienia się od rodzaju naszej produkcji) Zwiększają ceny towarów - wpływają przez to na popyt i podaż - wpływają na wielkość i strukturę obrotów z zagranicą.

Cele ekonomiczne ceł:

• funkcja fiskalna - stosowana z myślą o zasileniu budżetu, np.
  - cła eksportowe. Stawki zależą od rodzaju towarów i od cenowej elastyczności popytu na te towary na rynku kraju do którego są eksportowane. Stosowane, gdy ta elastyczność jest mała lub sztywna.
  - cła importowe. Trzeba określić ich optymalną wysokość, bo zbyt wysokie mogą obniżyć popyt na towary - zero kasy dla rządu

• funkcja ochronna - stosowane z myślą o rozwijających się gałęziach produkcji krajowej. Mają wyrównać poziom konkurencji między droższymi towarami z kraju i droższymi z zagranicy. Nie można ich utrzymywać zbyt długo - osłabiają konkurencyjność gospodarki.

• funkcja ekspansywna - zanikają

Cła dzielimy ze względu na:

1.kierunek ruchu towaru przez granice

importowe

eksportowe- cel fiskalny

tranzytowe

2.ich charakter ekonomiczny

fiskalne

ochronne

ekspansywne

dyskryminacyjne

3.sposób określania wysokości stawki celnej

ad walorem (od wartości)

specyficzne (od ilości)

kombinowane ( od ilości i wartości)

4.wg różnicowania taryfy celnej
- maksymalne - dla krajów z którymi nie mamy klauzuli najw. uprzyw.
- minimalne - z krajami z którymi mamy klauzulę najw. uprzyw.
- preferencyjne - cła niższe od minimalnych
- przewidziane w taryfie celnej danego kraju

Im gorsza sytuacja państwa tym większa ten­den­cja aby zwiększać wpływy budżetowe po­przez zwiększanie ceł, co pogarsza możli­wość organizacji prawidłowej gospodarki. Rząd powinien prowadzić taką politykę celną , która będzie sprzyjała pewnej koncepcji rozwojowej kraju.

AD.2 b/

BARIERY PARATARYFOWE ,rodzaje :

1.opłaty wyrównawcze - mają zmienną wysokość (w przeciwieństwie do ceł), powoduje możliwy szybki wzrost produkcji krajowej , f-cje ceł wewnętrznych , są stosowane w słabych gospodarkach .

2.podatki wewnętrzne (różnego rodzaju opłaty za towary importowane ) mogą być metodą poprawy bilansu handlowego , skuteczny instrument protekcji

3.depozyty importowe - przekraczającemu granicę z towarem każe się mu wpłacić w urz.celnym vadium (kwotę ) , którą potem się i tak zwraca (przy wywożeniu towarów z kraju)

AD.2 c/

BARIERY POZATARYFOWE , rodzaje :

1 ograniczenia ilościowe ustalane globalnie lub elastyczne w tym porozumienia o dobrowolnym ograniczeniu eksportu

2 ograniczenia dewizowe (obrót dewizowy jest kształtowany przez państwo ) np sposoby rozliczeń

3 polityka protekcyjna państwa (subwencje w różnych postaciach :

- zakupy publiczne

-przepisy domieszkowe (forma interwencjonizmu państwowego ) , które polegają na tym , że w towarach eksp. mają być surowce określone przez importera )

UKŁAD EUROPEJSKI

Od 1.02.94 wszedł w życie układ europejski podpisany 16.12.91 w postaci umowy o Stowarzyszeniu Polski ze wspólnotami europejskimi : EWG , wspólnota : -węgla -stali -energii atomowej

Głównym celem stowarzyszenia jest stworzenie strefy wolnego handlu między RP a ówczesnymi 12 krajami . " 12-tka" zawiązała Unię celną . RP ma ulgi celne na zasadzie wzajemności . Nie przesądza to o przyszłym członkostwie RP w uni europejskiej .Umowa o stowarzyszeniu ratyfikowana przez Sejm w lipcu 1992 , przez Parlament Euro. we wrześniu , że wejdzie w życie 1.02.94 i tak się stało .

Układ przewiduje utworzenie strefy wolnego handlu dla wyrobów przemysłowych , a niewielkie ulgi dla rolnictwa . Nie jest to korzystne dla Polski . Wspólnota stosuje ograniczenia ilościowe i inne .

Polska powinna : - restrukturyzować gospodarkę -poprawić bilans płatniczy

Od połowy 91 rynek Polski jest chroniony przez taryfę importową , stawki celne nie są związane w GATT . Polska zadeklarowała chęć wstąpienia do Wspólnoty .

Instrumenty polityki handlowej w latach 92-93 stosowane w Polsce :

a)koncesje na materiały radioaktywne , sprzęt wojskowy , policyjny

b)restrykcje importowo-eksportowe (dla towarów o wysokiej technologii)

c)zezwolenia imortowe np: na produkty mleczarskie , piwo , wino ...

d) subsydia eksportowe i podatki eksportowe (paliwo do silników spalinowych , skóry bezpośrednio garbowane)- ograniczenie zmniejszenia podaży wewnętrznej

e) postępowanie antydumpingowe i cła wyrównawcze - podejmuje je minister współpracy gosp z zagranicą . Polska dwukrotnie podjęła postępowanie antydumpingowe

W Polsce od 1991 są kursy sztywne w sferze rozliczeń bankowych (ogłaszane przez NBP)

2.stałe - o pewnej skali wahań w określonych granicach , przy przekroczeniu ich granic władzae finansowe interweniują na rynku (spadają / kryzys waluty) , dopuszczają +- 2 %

3.płynne (elastyczne , zmienne ) - teoretycznie kształtują się samoczynnie pod wpływem popytu i podaży waluty , w rzeczywistości banki centralne oddziaływują na nie , jednakże nie są krępowane sztywnymi regułami . Korekta tych kursów jest sporadyczna (-to kierowany kurs płynny) poprzez zakup lub sprzedaż interwencyjną na rynku krajowym . Zróżnicowaanie kursów zw względu na towar , na transakcję

Parytet -ustalana ustawowo i ogłoszona ilość złota w jednostce pieniężnej (w przeszłości) . ,podaży na papierowym pieniądzu

SDR- specjalne prawa ciągnienia , członek funduszu otrzymuje xxxx prydział bezpłatnie , proporcjonalnie do kwot , które , xxx zaist członkowie wpłacają wstępując do Funduszu SDRu .Wkład zależy od potencjału gospodarki danego kraju . Bankiem jest bank centralny .Jest to nowy typ pieniądza bankowego . Należą takie państwa jak USA ,Kanada, Japonia , Australia .... (Jest ich 10 )

Oni określają parytet walut w stosunku do SDR-ów . Stały kurs walut ustalają państwa członkowskie .

- opłaty wyrównawcze ( w stosunku do własnych artykułów) - w przeciwieństwie do cel mają zmienną wysokość, są niejako funkcja cen wewnętrznych, silny instrument protekcji;

- podatki wew. i inne opłaty za towary importowane (mogą polepszyc bilans płatniczy);

- depozyty importowe- przekraczając granice z towarem trzeba w urzędzie celnym wpłacić depozyt, który jest zwracany przy wyjeżdzie.

- opłaty za clenie lub rozładowywanie towarów, opłaty sanitarne.

b) pozostałe:

- ograniczenia ilościowe (ustalane globalnie lub elastycznie, porozumienia o dobrowolnym ograniczeniu eksportu);

- ograniczenia dewizowe;

subwencjonowanie w różnych postaciach przez państwo (zakupy publiczne), przepisy do­­mieszkowe (Unia Europejska życzy sobie aby w naszym eksporcie znalazły się produkty za­wierające surowce eksportowane przez Unię). Od 1.II. 1994 wszedł w życie Układ Europejski w postaci umów o stowarzyszeniu Polski za Wspólnotami Europejskimi (ów­czes­na EWG, Wspolnota Węgla i Stali, Wspól. Energii Atomowej).Główny cel stowrzenie strefy wolnego handlu między Polska a 12 (nie unia celna - całkowita likwi­da­cja cel wewnątrza a na zewnatrz jednolita poli­tyka). Oznacza to przyznanie Polsce pew­nych ulg, ale nie przesądza o jej przyszłym członkostwie w Unii. Sprzeciwia się Francja, ze wzgledu na obawy przed konkurencją w stara­niu się o dofinansowanie naszego rolnictwa z kasy Unii.

---