Stopa rentowności kapitału

sytuacja	kapitał ogółem	zysk brutto		kapitał		stopa rynkowa		zysk czysty	ROE	ROA
				w %	w tyś. zł	własny w tyś. zł	obcy w tyś. zł				%	w tyś. zł
I	100	10	10	100	-	-	-	10	10	10
II	150	10	15	100	50	6	3	12	12	10
III	200	10	20	100	50 50	6 8	3 4	13	13	10
IV	250	10	25	100	50 50 50	6 8 10	3 4 5	13	13	10
V	300	10	30	100	50 50 50 50	6 8 10 12	3 4 5 6	12	12	10
VI	350	10	35	100	50 50 50 50 50	6 8 10 12 14	3 4 5 6 7	10	10	10
VII	400	10	40	100	50 50 50 50 50 50	6 8 10 12 14 16	3 4 5 6 7 8	7	7	10

Miarą stopy zwrotu jest rentowność.

Przedsiębiorstwo pozyskując kapitał obcy może powiększyć rentowność kapitału, ale nie musi się tak stać zawsze.

Rentowność kapitału własnego (ROE) = (zysk - odsetki) / koszty własne

Rentowność kapitału ogółem (ROA) = zysk brutto / koszty ogółem

Sytuacja I

Przedsiębiorstwo nie pozyskuje kapitału obcego, a więc rezygnuje z korzystania
z dźwigni finansowej.

Sytuacja II

Przedsiębiorstwo po raz pierwszy pozyskuje kapitał obcy. Nie jest zadłużone, więc bank ustala stosunkowo małe odsetki od kredytu. Przedsiębiorstwo pozyskując ten kapitał obcy powiększa rentowność. Kapitał obcy zwiększył rentowność kapitału własnego.

Sytuacja III

Przedsiębiorstwo zaciąga kolejny kredyt. Ryzyko niespłacenia tego kredytu wzrasta, więc bank podnosi stopę oprocentowania kredytu z 6 na 8. Przedsiębiorstwo nadal korzysta
z efektu dźwigni finansowej (większy niż w sytuacji II).

Sytuacja IV

Przedsiębiorstwo znów zaciąga kredyt. Zwiększenie kapitału obcego nie poprawiło rentowności kapitału własnego. Przedsiębiorstwo podjęło nowy kredyt, zwiększyło się ryzyko niespłacenia go i nic z tego nie osiągnięto (efekt dźwigni na tym samym poziomie co
w sytuacji III).

Sytuacja V

Przedsiębiorstwo zaciąga kolejny kredyt. Wysokie ryzyko kredytowe banku. Podwyższenie oprocentowania banku. Zysk- odsetki (30 -18 = 12), 12/10 = 1,2 - efekt dźwigni finansowej spada. Od sytuacji IV przedsiębiorstwo popełnia ciąg błędnych decyzji finansowych.

Sytuacja VI

Przedsiębiorstwo zaciąga kolejny kredyt. Standardowo odsetki od kredytu wzrastają. Rentowność ustala się na poziomie 10%, a więc przedsiębiorstwo powróciło do stanu,
w którym było w sytuacji I, z tą różnicą, że teraz jest bardzo zadłużone. Stopa zwrotu kapitału własnego wynosi 10. Efekt dźwigni finansowej nie występuje.

Sytuacja ta występuje w przedsiębiorstwie 1. Kapitał obcy ma podwójne pokrycie
w kapitale własnym.

Im bardziej zadłuża się dane przedsiębiorstwo, tym bardziej zanika efekt dźwigni finansowej. Przedsiębiorstwo zmniejsza szanse na pokrycie kapitału obcego kapitałem własnym.

Sytuacja VII

Przedsiębiorstwo zaciąga kolejny kredyt. Efekt dźwigni finansowej zanika (<1). Przyczyną efektu dźwigni finansowej na poziomie mniejszym od 1 są nadmierne odsetki (średnia stopa oprocentowania= 11).

WNIOSKI

• Efekt dźwigni finansowej zachodzi gdy stopa zaangażowanego kapitału jest większa od stopy zwrotu kapitału

→ efekt dźwigni finansowej nie zachodzi

→ efekt dźwigni finansowej występuje

• Efekt dźwigni finansowej nie zachodzi gdy stopa oprocentowania kapitału jest taka sama jak stopa zwrotu

• Im większe ryzyko finansowe, tym większy efekt dźwigni finansowej

• Jeżeli przedsiębiorstwo nie zadłuża się, to rezygnuje z efektu dźwigni finansowej

RYZYKO OPERACYJNE to ryzyko nie osiągnięcia zamierzonej stopy zwrotu.

Powody ryzyka operacyjnego:

• przedsiębiorstwo wyprodukuje ile chce, ale sprzeda tylko tyle ile kupi rynek
  (brak zysku, wzrost kosztów)

• przedsiębiorstwo wyprodukuje ile chce, sprzeda wszystko, ale po niższej cenie
  (brak zysku)

• złe rozpoznanie rynku

• poziom kosztów stałych

• przekroczona optymalna ilość kosztów zmiennych

• im więcej maszyn, a mniejsze ich wykorzystanie, tym wyższa amortyzacja i większe koszty

Źródła ryzyka finansowego:

• niestabilność sprzedaży (mniejsza sprzedaż)

• zmienność cen sprzedaży (spadek cen)

• więcej niż proporcjonalny wzrost kosztów zmiennych

• wzrost kosztów stałych (np. amortyzacji)

• sposób realizacji sprzedaży

• brak właściwego rozeznania możliwości rynkowych przedsiębiorstwa

Każda działalność gospodarcza powinna być poprzedzona analizą dającą informacje ile przedsiębiorstwo musi sprzedać, aby osiągnąć zysk.

Punkt graniczny to tzw. próg rentowności.

Każde podwyższenie progu rentowności przekłada się na ryzyko operacyjne. Im większe ryzyko, tym przekroczenie progu rentowności jest wyższe, a zyski są większe.

Majątek trwałego powinno być tyle ile jest to niezbędne.

Im wyżej położony próg rentowności, tym większy przyrost zysku po przekroczeniu progu rentowności.

3

---