USZKODZENIA WIĘZADEŁ STAWU KOLANOWEGO

1. Budowa stawu kolanowego

• Staw kolanowy jest największym stawem ciała ludzkiego. Z punktu widzenia biomechaniki staw kolanowy jest stawem czwartej klasy, posiada więc dwa stopnie swobody.

• Czynnościowo staw kolanowy składa się z trzech stawów: staw udowo-rzepkowy, staw udowo-łąkotkowy, staw łąkotkowo-piszczelowy.

• Staw kolanowy jest utworzony przez powierzchnie stawowe leżąca na kłykciach kości udowej i kości piszczelowej. Powierzchnie stawowe kłykci kości udowej są połączone powierzchnią rzepkową.

• Rzepka jest największą trzeszczką ciała ludzkiego, włączona w ścięgno mięśnia czworogłowego, zwiększa ramię siły mięśnia czworogłowego.

• Łąkotki stawowe - boczna i przyśrodkowa (większa)- spełniają rolę przesuwalnych, wewnątrzstawowo położonych struktur chrzęstnych, umożliwiają lepsze dopasowanie powierzchni stawowych i równomierne przenoszenie sił nacisku na kłykcie kości piszczelowej, dzielą staw kolanowy na dwa piętra, w górnym odbywają się ruchy zginania i prostowania, a w dolnym ruchy obrotowe. Podczas ruchu zgięcia łąkotki są przesuwane do tyłu, poza brzegi kłykci kości piszczelowej

• Więzadła stawowe - wewnątrzstawowe - więzadło krzyżowe przednie ACL i tylne PCL, więzadło poboczne piszczelowe LCT, poboczne strzałkowe LCF, więzadło podkolanowe skośne i łukowate.

2. Mięśnie obsługujące staw kolanowy:

• Mięśnie przednie uda: m. czworogłowy uda (m. prosty uda, m. obszerny pośredni, m. obszerny przyśrodkowy, m. obszerny boczny), m. krawiecki, m. napinacz powięzi szerokiej uda

• Mięśnie przyśrodkowe uda: m. smukły, m. przywodziciel krótki, długi, wielki,

• Mięśnie tylne uda: m. dwugłowy uda, m. półścięgnisty, m. półbłoniasty

• Mięśnie tylne podudzia: m; brzuchaty łydki

3. Zakresy ruchów w stawie kolanowym:

• S wyprost-0-zgięcie 0-0-150

• R r. zewnętrzna-0-r. wewnętrzna 5-0-5

4. Więzadła krzyżowe stawu kolanowego - więzadło krzyżowe przednie ACL oraz więzadło krzyżowe tylne PCL są więzadłami przebiegającymi dokładnie w środku stawu kolanowego. Nazywają się „krzyżowe”, ponieważ na swoim przebiegu krzyżują się wzajemnie

Więzadło krzyżowe przednie biegnie od powierzchni przyśrodkowej kłykcia bocznego kości udowej do pola międzykłykciowego przedniego kości piszczelowej.

Więzadło krzyżowe tylne biegnie od powierzchni bocznej kłykcia przyśrodkowego kości udowej do pola międzykłykciowego tylnego kości piszczelowej.

5. Więzadła krzyżowe są głównymi biernymi stabilizatorami stawu kolanowego w płaszczyźnie strzałkowej, maksymalna przydatność funkcjonalna uzyskują po uczynnieniu mięsni kończyny dolnej. Przeznaczeniem więzadeł krzyżowych jest mechaniczne ograniczenie ruchomości kości udowej względem goleni oraz określenie położenia kolana w przestrzeni (priopriocepcaja) - brak tych funkcji powoduje utratę bezpiecznego wzoru ruchu kolana.

6. Więzadło krzyżowe przednie odpowiada w bardzo dużym stopniu za stabilność i prawidłowe funkcjonowanie kolana. Zapobiega ono wysuwaniu się goleni do przodu względem kości udowej, ogranicza rotację goleni, oraz stabilizuje kolano w płaszczyźnie strzałkowej. Zapewnia wreszcie warunki do prawidłowego funkcjonowania łąkotek oraz chrząstek, znajdują się w nim liczne proprioceptory, które przesyłają do cun informacje o połażeniu kolana.

7. Więzadło krzyżowe tylne hamuje nadmierny wyprost kolana oraz rotacje goleni do wewnątrz.

8. Etiologia;

• staw kolanowy, z racji umiejscowienia pomiędzy dwoma długimi dźwigniami (kością piszczelową i kością udową), jest wystawiony na działanie dużych sił, stąd częste urazy więzadeł kolana. Stawu kolanowego nie można zabezpieczyć przed uszkodzeniem, ponieważ nie jest możliwe pogodzenie jego ruchomości z bezpieczną stabilnością,

• przyczyną uszkodzeń torebkowo - stawowych kolana jest stopniowe odzwyczajanie się od aktywności ruchowej (hartowanie ciała) przy jednoczesnym okazjonalnym podejmowaniu zajęć sportowych oraz sport wyczynowy.

9. Mechanizmy uszkodzeń:

• uszkodzenie więzadeł krzyżowych z powodu urazu niekontaktowego, szczególnie ACL (spowodowane określonym patomechanizmem) - nagłe wyhamowanie szybkości biegu, skoki, zmiany kierunku biegu

• w sporcie kontakt z przeciwnikiem, z mechanizmu przeprostnego, z powodu nagłego przemieszczenia piszczeli względem kolana, z mechanizmu zgieciowego czy koślawiącego

• uszkodzenia PCL występują znacznie rzadziej, stanowią 5 do 20%uszkodzeń więzadłowych

• uszkodzenie typu „deski rozdzielczej”

10. Oprócz patologii miejscowej (niestabilność kolana) uszkodzenie więzadeł krzyżowych zaburza funkcje całej kończyny, brak ACL wyzwala, nieprawidłową, nadmierną aktywność mięśni kulszowo - goleniowych co dodatkowo zaburza ruch. Niestabilność na podłożu uszkodzenia ACL daje się we znaki najbardziej wtedy, gdy mięsień czworogłowy napina się wobec wyprostowanego kolana lub w pozycji do niego zbliżonej (lądowanie przy zeskoku, nagła zmiana kierunku).

11. Uszkodzenie więzadeł i mechanizmy naprawcze:

• Zdecydowana większość całkowitych przerwań więzadeł krzyżowych kolana jest mało bolesna, najbardziej bolesne są przerwania częściowe

• Często, z powodu uszkodzenia torebki stawowej nie ma dokuczliwego bólu powodowanego przez narastający krwiak

• Powstałą destabilizacje maskuje początkowo odruchowe napięcie mięsni antagonistycznych, spowolnienie ruchu oraz ruchy ostrożne

• Oszczędzanie chorej kończyny uruchamia naturalna morfostaze (bezkrwawa rekonstrukcja więzadła), która traw ponad 6 miesięcy, a utworzona blizna ma znacznie zmniejszona odporność na przeciążenia

• Uszkodzeniu więzadeł towarzyszy zazwyczaj uraz struktur śródstawowych jak i okołostawowych

• Uszkodzenie PCL powoduje o wiele mniejszą dysfunkcje kolana, mimo wyraźnego objawu tylnej szuflady bark uczucia niepewności kolana typowego przy uszkodzeniach ACL

12. Niestabilność - brak zdolności do zachowania anatomicznych stosunków w obrębie danego stawu.

13. W wyniku uszkodzenia więzadeł i/lub torebki stawowej dochodzi do ostrych lub przewlekłych niestabilności stawu kolanowego, które można podzielnic na:

• Jednopłaszczyznowe (proste)- przednia, tylna, boczna, przyśrodkowa

• Rotacyjne - przednio-boczna, przednio-przyśrodkowa, tylno-boczna, tylno-przyśrodkowa

• Złożone- kombinacje niestabilności rotacyjnych.

BADANIE OBJAWÓW NIESTABILNOSCI

Test odwiedzenia- przywiedzenia (test koślawienia-szpotawienia)

• Stosuje się do oceny przyśrodkowej i bocznej niestabilności kolana

• Wykonanie- u chorego leżącego na plecach obejmujemy nasadę bliższą kości piszczelowej, dalszą cześć podudzia unieruchamiany pomiędzy talią i przedramieniem, następnie wykonujemy nacisk w kierunku koślawym i szpotawym. Stabilność ocenia się w wyproście i zgięciu do 20 st.

• Interpretacja: poszerzenie szpary stawowej przy szpotawieniu kolana świadczy o uszkodzeniu więzadła pobocznego strzałkowego; poszerzenie szpary stawowej przy koślawieniu kolana świadczy o uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego

Test Lachmanna

• Świadczy o uszkodzeniu ACL

• Wykonanie - pacjent leży na plecach, staw kolanowy zgięty do 15-30 st., jedna ręką chwytamy udo, a druga pociągamy do góry podudzie

• Interpretacja :jeżeli podczas ruchu dochodzi do przemieszczenia piszczeli względem uda,a koniec ruchu jest „miękki” świadczy to o uszkodzeniu ACL

Test szuflady przedniej

• Świadczy o uszkodzeniu ACL

• Wykonanie - pacjent leży na plecach, kończyna badana zgięta w stawie kolanowym do 90 st., chwyt za nasadę kości piszczelowej i przy rozluźnionych mięśniach pociągamy ja do przodu

• Interpretacja - jeżeli podczas testu dochodzi to przedniego podwichnięcia piszczeli świadczy to jednoznacznie o uszkodzeniu ACL - podczas badania bezpośrednio po urazie może dawać wynik negatywny - ruch ten powoduje ból i chory odruchowo stawia opór. W takich sytuacjach zalecą się wykonanie testu Lachmana.

Test szuflady tylnej

• Świadczy o uszkodzeniu PCL

• Wykonanie - jw. - przy rozluźnionych mięśniach spychamy piszczel ku tyłowi

• Interpretacja- jeżeli podczas testu dochodzi to tylnego podwichnięcia piszczeli świadczy to o uszkodzeniu PCL

Test pivot -shift

• Świadczy o uszkodzeniu ACL

Wykonanie- pacjent leży na plecach. Jedną ręką badający chwyta i fiksuje boczny kłykieć kości udowej. Kciuk bada palpacyjnie bliższą część

kości piszczelowej lub strzałki. Drugą ręką badający chwyta podudzie, wykonuje rotację wewnętrzną i odwiedzenie (koślawienie). Z tej pozycji staw kolanowy jest zginany i prostowany (ruchy zgięcia i wyprostu)

• Interpretacja - jeżeli występuje uszkodzenie ACL, piszczel zostaje podwichnięta do przodu podczas koślawienia i wyprostu

Test ustępowania (giving way) wg Jakoba

• Świadczy o uszkodzeniu ACL

• Wykonanie- pacjent leży na plecach, opierając się zdrowa stroną ciała o ścianę. Badający układa ręce po bliższej i dalszej stronie stawu, próbując do koślawić, podczas gdy chory próbuje zgiąć kolano.

• Interpretacja - test jest dodatni, jeśli dochodzi do podwichnięcia bliższej nasady kości piszczelowej do przodu i subiektywnego odczucia ustępowania w stawie

Test opadania do tyłu pod wpływem grawitacji

• Świadczy o uszkodzeniu PCL

• Wykonanie -uniesienie wyprostowanej kończyny dolnej

• Interpretacja - przy uszkodzeniu PCL podczas ruchu dochodzi do opadania piszczeli ku tyłowi

LECZENIE

PRICE

• PROTECTION - ochrona uszkodzonego stawu

• REST-odpoczynek

• ICE- chłodzenie: woda + lód, CO2, azot

• COMPRESSION- ucisk

• ELEVATION- elewacja na poziomie serca lub powyżej

MEAT

• MOVEMENT- ruch

• EXERCISE- ćwiczenia

• ANALGESICS- leki przeciwbólowe

• THERAPY- fizykoterapia

1. Najczęstszym błędem popełnianym przez personel medyczny jest szybka i pochopna diagnostyka stawu (negatywny objaw szuflady przedniej) i umieszczenie uszkodzonego stawu opatrunku gipsowym. Unieruchomienie stawu z współistniejącym krwiakiem śródstawowym może doprowadzić do powstania zrostów i ograniczenie funkcji stawu oraz wtórnie do przedwczesnych zmian degeneracyjnych powierzchni stawowych.

2. Jeżeli stwierdzono uszkodzenie ACL metodą z wyboru jest rekonstrukcja więzadła, pod warunkiem spełnienia następujących kryteriów:

• Aktywność pacjenta wymagająca pełnej stabilności stawu

• Młody wiek -do 48 lat

• Świadomość i determinacja do rehabilitacji pooperacyjnej, która jest nieodłącznym elementem leczenia

3. Współczesne metody rekonstrukcyjne:

• Otwarte rekonstrukcje z zastosowaniem przeszczepów więzadła rzepki, po zabiegu obowiązuje unieruchomienie od 3 do 6 tygodni

• Rekonstrukcje artroskopowe

• Wolny przeszczep 1/3 więzadła rzepki BPTB

• Wolny przeszczep ścięgien mięśnia półścięgnistego ST i smukłego GR ze stabilizacją „endobutonem” kotwiczkami lub rigidifixem

• Inne przeszczepy autogenne; z rozcięgna mięśnia czworogłowego uda, z pasma biodrowo - piszczelowego

• Przeszczepy allogenne: mrożone, sztuczne, taśmy węglowe i inne

Decyzje o wyborze metody podejmuje lekarz, praktycznie największe znaczenie mają dwie pierwsze metody. W przypadku rekonstrukcji BPTB przeszczepione więzadło posiada nawet 170% wytrzymałości więzadła oryginalnego, jednak osłabieniu ulega więzadło rzepki. Przeszczep ST/GR jest najmniej obciążający dla stawu, a wytrzymałość więzadła wynosi 70 -80% więzadła oryginalnego.

3. 5. Cele rehabilitacji po rekonstrukcji ACL:

• odzyskanie prawidłowej ruchomości , priopriocepcji, siły i koordynacji stawu kolanowego i całej kończyny dolnej

• możliwie jak najszybszy powrót pacjenta do aktywności dnia codziennego, pracy, oraz aktywności rekreacyjnej i sportowej, bez utraty stabilności stawu

• zapobieganie powtórnym urazom i przeciążeniom innych części ciała, które kompensują niewydolność kolana

6. Program rehabilitacji zależy od:

• techniki operacyjnej

• czasu od urazu do operacji

• współistniejących urazów

• wieku, rodzaju i poziomu aktywności oraz kondycji fizycznej pacjenta

• motywacji, oczekiwań pacjenta, oraz znajomości programu usprawniania

7. Postępowanie przedoperacyjne, traw ok. 12 tygodni:

• Pacjent otrzymuje pełną informacje o zabiegu, toku i czasie trwania rehabilitacji, sposobach ochrony przeszczepu

• Postępowanie przedoperacyjne ma na celu zmniejszenie bólu, stanu zapalnego, uzyskanie pełnego zakresu ruchu, prawidłowej priopriocepcji i siły mięśniowej - stosuje się takie same środki jak w okresie pooperacyjnym

7. Program rehabilitacji po rekonstrukcji ACL

I. Wczesny okres pooperacyjny

(1-4 dzień)

1. Zmniejszenie wysięku, obrzęku, stanu zapalnego i bólu ( schładzanie stawu, elewacja kończyny, masaż limfatyczny podudzia)

2. Ćwiczenia zakresu ruchu, zapobieganie zrostom pooperacyjnym, profilaktyka konfliktu w stawie rzepkowo udowym (CPM (0º-0º-45º) 3x dziennie , ćw. Bierne z terapeutą, ćw, samowspomagane zgięcia, stretching tylnej grupy mięśni uda, delikatna mobilizacja rzepki)

3. Odzyskanie kontroli mięśniowej, propriocepcji i czynnej stabilizacji stawu:

• nauka chodu o kulach, po płaskim podłożu i po schodach (dostawnie)

• stymulacja elektryczna mięśnia obszernego przyśrodkowego

• ćw. izometryczne m.czworogłowego w wyproście lub w zgięciu z kokontrakcją mięśni kulszowo- goleniowych

(4-14 dzień)

Fizjoterapia 3x w tygodniu, orteza wyprostna lub zgięciowa ( w zależności od zaleceń) na noc do 6 tyg. po operacji, chodzenie około 2h dziennie, instruktaż do ćwiczeń w domu

1. Kontrola wysięku i bólu ( schładzanie stawu i elewacja kończyny)

2. Utrzymanie zakresu ruchu, uzyskanie pełnego wyprostuj, profilaktyka konfliktu w stawie rzepkowo- udowym:

• ćw. bierne z terapeutą ( w leżeniu tyłem i w siadzie)

• ćw. samowspomagane ( np. ślizgi po ścianie, zginanie w siadzie na krawędzi

• mobilizacja rzepki ( we wszystkich kierunkach) i górnego zachyłka torebki stawowej

• stretching pasma biodrowo-piszczelowego

• stretching mięśni łydki i tylnej grupy mięśni uda w siadzie

3. Utrzymanie kontroli mięśniowej, poprawa propriocepcji i czynnej stabilizacji stawu

• ćw. izometryczne mięśnia czworogłowego w wyproście lub zgięciu do ok. 30º z kokontrakcją tylnej grupy mięśni uda

• ćw. czynne wolne tylnej grupy mięśni uda ( początkowo z wyprostowanym kolanem), w leżeniu przodem i w staniu

• ćw. czynne wolne i z przyborami mięśni podkolanowych i przywodzicieli

• nauka chodu i ćw. propriocepcji w staniu obunóż i jednonóż na stabilnym podłożu

• ćw. propriocepcji z miękką piłką w siadzie i leżeniu tyłem w różnych kątach zgięcia

II. Okres powrotu funkcji

(2-6 tydzień)

Powiększenie zakresu ruchu, uzyskanie prawidłowego stereotypu chodu, powrót do pracy i codziennej aktywności. Należy unikać ruchów skrętnych pod obciążeniem.

1. Kontrola wysięku i bólu ( schładzanie stawu, fizykoterapia (po ok. 4 tyg. od operacji)

2. Powiększenie zakresu ruchu zgięcia do 90º, profilaktyka konfliktu w stawie rzepkowo-udowym:

• ćw. bierne i samowspomagane

• mobilizacja rzepki i blizn pooperacyjnych

• stretching tylnej grupy mięśni uda, pasma biodrowo-piszczelowego, mięśni łydki i biodrowo-lęźwiowego

• stymulacja mięśnia obszernego przyśrodkowego

1. Poprawa propriocepcji i ćwiczenia siły mięśniowej:

• ćw. równoważne w staniu obunóż i jednonóż na niestabilnym podłożu

• nauka chodu po różnym podłożu ( miękki materac, deska do ćw. równoważnych)

• ćw. propriocepcji z wykorzystaniem piłek tzw. Szwedzkich w siadzie i leżeniu tyłem

• ćw. izometryczne mięśnia czworogłowego w różnych kątach zgięcia (30º,60º,90º) z przyborami, w zamkniętych łańcuchach kinematycznych

• ćw. tylnej grupy mięśni uda; samowspomagane, wolne i ze stopniowanym oporem; w siadzie, leżeniu przodem i w pozycji stojącej

• ćw. przywodzicieli i mięśni obręczy biodrowej; wolne i z przyborami

• ćw. mięśni łydki w zgięciu stawu kolanowego

• przysiady z pochyleniem tułowia w przód, w zakresie ruchu 0-60º (także na niestabilnym podłożu)

• ćw. na rowerze stacjonarnym

(6-9 tydzień)

Fizjoterapia 3x w tygodniu, powiększenie zgięcia do 120º, chód naprzemienny po schodach. Unikamy r ruchów skrętnych pod obciążeniem.

1. Kontrola wysięku i bólu

2. Profilaktyka konfliktu w stawie rzepkowo-udowym

• mobilizacja rzepki

• stretching: pasma biodrowo-piszczelowego, mięśni kulszowo-goleniowych, łydki, biodrowo-lędźwiowego, czworogłowego

• kontrola poprawnej techniki wykonywania ćwiczeń ( bez koślawienia kolana, nadmiernej rotacji wewn. uda i zewn. podudzia)

• unikanie ćwiczeń w pozycjach końcowych aktualnego zakresu ruchu, np. rower ze zbyt niskim siodełkiem, głębokie przysiady, stretching m. czworogłowego w zbyt dużym zgięciu stawu

1. Trening propriocepcji (wprowadzamy ćw. dynamiczne):

• przysiady na chwiejnym podłożu

• przysiady z taśmami elastycznymi

• ćw. równoważne w chodzie po miękkim i chwiejnym podłożu (chód w tył, ze wspięciem na palce, z ugięciem kolan, z wysoko unoszonymi kolanami)

• nauka wybicia (podskoki na miękkim i twardym podłożu)

• wypady

4. Trening siły mięśniowej w otwartych i zamkniętych łańcuchach kinematycznych, powiększenie zakresu

zgięcia do 120º:

• przysiady

• mini przysiady jednonóż

• wstawanie z siadu

• wchodzenie i schodzenie ze stopni różnej wysokości

• ćw. mm. kulszowo-goleniowych (wolne, z przyborami oraz na przyrządach, ze wzrastającym oporem w zakresie ruchu 20-90º; koncentryczne i ekscentryczne

• rower stacjonarny (stopniowe obniżanie siodełka)

• stepper ( w niewielkim zakresie ruchu)

1. Wprowadzenie do ćwiczeń elementów dla danej dyscypliny sportowej czy aktywności rekreacyjnej:

kozłowanie, odbijanie, rzuty, ćw. z rakietą tenisową

III. Przygotowanie do aktywności rekreacyjnej i uprawiania sportu

9-12 tydzień

Osiągnięcie pełnego zakresu ruchu w stawie, zwiększenie intensywności ćwiczeń, pływanie, trucht, szersze wprowadzenie elementów ćwiczeń charakterystycznych dla danej dyscypliny sportowej czy aktywności rekreacyjnej.

1. Kontrola wysięku i bólu, profilaktyka konfliktu w SRU

2. Trening siłowy i wytrzymałościowy w zamkniętych i otwartych łańcuchach kinematycznych:

• przysiady jednonóż

• wypady z przyklękiem

• wstawanie jednonóż z siadu

• wchodzenie i schodzenie ze stopni różnej wysokości (przodem i tyłem)

• ćwiczenia izometryczne i dynamiczne m. czworogłowego uda w otwartym łańcuchu kinematycznym (90-70º stopni)

• stepper ( na całych stopach i z odrywaniem pięt)

• ćw. na suwnicy (90-20º) izometryczne i dynamiczne

• rower stacjonarny jednonóż

• ćw. mięśni kulszowo-goleniowych na przyrządach (20-90º)

3. Dynamiczne ćwiczenia propriocepcji i koordynacji:

• przysiady jednonóż na chwiejnym podłożu

• wypady w różnych kierunkach na niestabilne podłoże

• ćw. równoważne na batucie

• ćw. równoważne w chodzie po zmiennym podłożu

• trucht, nauka biegania (bieg w miejscu na różnym podłożu)

• skakanka

12- 16 tydzień

Jazda na rowerze w terenie, trucht w terenie, nauka zwrotów, hamowania, ćwiczenia na siłowni

1. Kontrola wysięku, bólu i profilaktyka konfliktu w SRU

2. Zwiększenie intensywności treningu siłowego i wytrzymałościowego, ćw. w zamkniętych i otwartych łańcuchach kinetycznych, ćw. aerobowe

• rower, stepper

• przysiady i wypady z przyklękiem pod obciążeniem

• ćwiczenia na suwnicy (90-20º)

• ćw. koncentryczne i ekscentryczne czynnego wyprostu wyprostuj zakresie ruchu 90-30 (90-60)

• ćw. czynne zgięcia koncentryczne i ekscentryczne w zakresie 20-90

• ćw. przywodzicieli, odwodzicieli i mięśni łydki na przyrządach

• stretching mięśni przed i po ćwiczeniach

3. Kontynuacja dynamicznych ćwiczeń propriocepcji i koordynacji:

• ćw. na batucie, skoki obunóż, jednonóż i z zatrzymaniem:

• wypady z przyklękiem na różne podłoże

1. Wprowadzenie elementów specjalistycznego treningu sportowego

IV. Stopniowy powrót do aktywności rekreacyjnej i sportowej

Powyżej 16 tygodnia

Specjalistyczny trening sportowy, powrót do lekkiej aktywności rekreacyjnej, testy funkcjonalne (min 75% w stosunku do nogi nieoperowanej)

1. Profilaktyka konfliktu w SRU

2. Kontynuacja treningu siłowego i wytrzymałościowego (zwiększenie obciążeń) oraz dynamicznych ćwiczeń propriocepcji i koordynacji. Zwracamy uwagę na poprawną technikę wykonywania ćwiczeń ( bez rotacji wewnętrznej uda , zewnętrznej podudzia , czy koślawienia kolana), oraz prawidłowy zakres ruchu.

• trening biegowy, bieg tyłem, dostawny, po kopercie, przeplatanka, skip, biegi w terenie

• hamowanie i zwroty pod obciążeniem

• przeskoki przez przeszkody, zeskoki z różnych wysokości

• ćw. na batucie, skoki ze zmianą kierunku

1. Specyficzne ćwiczenia sportowe w zależności od potrzeb:

• dwutakt, rzuty, dryblingi, żonglowanie piłką, serwis itp.

2. Testy funkcjonalne:

• przeskoki jednonóż przez przeszkodę (przód- tył i na boki)

• skoki jednonóż na dystans

• wstawanie z siadu

POWRÓT DO PEŁNEJ AKTYWNOŚCI SPORTOWEJ

6-9 miesięcy po operacji, w zależności od rodzaju aktywności sportowej

Warunkami powrotu są:

• stabilny staw kolanowy

• pełen bezbolesny zakres ruchu

• testy funkcjonalne min 85% w stosunku do nogi nieoperowanej

• możliwość wykonywania wszystkich ruchów złożonych, charakterystycznych dla danej dyscypliny sportowej, bez żadnych symptomów

1

---