Typy depresji u dzieci :

1) Typ afektywny - dzieci młodsze 6-8 lat. Objawy: smutek, bezradność, beznadziejność

2) Typ poznawczy - powyżej 8 roku życia. Objawy: obniżona samoocena

3) Depresja z poczuciem winy - u dzieci powyżej 11 roku życia

Depresja dziecięca

OKRES LATENCJI (7-9 LAT)

1. Względnie rzadkie nasilone zaburzenia depresyjne

2. Brak dostatecznej dojrzałości poznawczej by doświadczać głębokich stanów beznadziei

3. Obecność sieci wsparcia społecznego

4. Niewykształcone pojęcie śmierci

Depresja w okresie latencji - wskaźniki kliniczne

1. Dziecko smutne i nieszczęśliwe

2. Ogólna postawa niezadowolenia

3. Uczucie bycia odrzuconym lub nielubianym

4. Niezdolność do przyjęcia pocieszenia

5. Ogólna tendencja do regresji

6. Bezsenność

7. Ucieczka w zachowania auto erotyczne

8. Złe wyniki w nauce

9. Niecodzienne zachowania agresywne

10. Brak energii

11. Skargi na dolegliwości somatyczne

12. Odmowa chodzenia do szkoły (fobia szkolna)

Poszukiwanie elementów syndromu depresyjnego

1.Zaburzenia nastroju- smutek, drażliwość

2.Poczucie winy i gorszości

3.Spowolnienie psychomotoryczne - w tym zahamowanie intelektualne

Typy depresji wg Kępińskiego

1. Postać apatyczno-abuliczna - brak motywacji, pogorszenie wyników w nauce, zaniedbanie w wyglądzie zewnętrznym, doświadczanie nudy i pustki wewnętrznej, upijanie się, seksualne ekscesy, wybryki chuligańskie

2. Postać buntownicza - ostra forma buntu przeciw starszemu pokoleniu, impulsywność, agresja cicha (bierny opór, negatywizm), robienie na złość, upartość, samookaleczenia, próby samobójcze

3. Postać rezygnacyjna- brak wiary we własne siły, negatywne oczekiwania, antycypacja niepowodzeń

4. Postać labilna - wzmożona chwiejność nastroju, częsta naprzemienność dobrego i złego nastroju, wyolbrzymione kompleksy, odczuwanie pustki uczuciowej, bezsensu istnienia

JACEK BOMBA

1. Depresja czysta - nastrój obniżony, spadek aktywność, nasilony lęk

2. Depresja z rezygnacją - dodatkowo: trudności w nauce, poczucie bezsensu, myśli i czyny sam.

3. Depresja z niepokojem - pobudzenie, zaburzenia zachowania

4. Depresja hipochondryczna - somatyczne manifestacje lęku, koncentracja na ciele

Przyczyny depresji u młodzieży

A.Czynniki dziedziczne (78% - 19%)

B.Czynniki środowiskowe

C.Niepowodzenia w zakresie realizacji zadań rozwojowych (niezależność emocjonalna, adekwatna samoocena, tożsamość, kontakty z płcią przeciwną

D.Doświadczane znaczące straty

Wiek i płeć a symptomy depresji

Depresja a płeć dziecka

DZIEWCZĘTA

Częściej spowolniałe

Skłonność do wahań nastroju

Dysmorfobia

Objawy somatyczne

Wzmożona lękliwość

Zaburzenia depresyjne związane z porodem

Baby blus

Depresja poporodowa

Psychoza poporodowa

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Do objawów schizofrenii:

1. Urojenia(notatki)

1. Oddziaływania

Przekonanie, iż własne myśli i zachowania są kontrolowane z zewnątrz, ktoś udziela mi instrukcji, każe robić coś tak a nie inaczej

2. Prześladowcze

Jakieś osoby, grupy czyhają by mnie dopaść, jacyś Oni, kosmici, agenci FBI, pacjent dostrzega, słyszy dowody spisku, co jest często powodem paniki

3. Hipochondryczne

Przekonanie, iż cos złego dzieje się z naszym ciałem, coś gnije we wnętrzu

4. Ksobne (odniesienia)

Niektórzy ludzie lub wydarzenia mają specjalne znaczenia, to co robią odnosi się do pacjenta - wszyscy się na mnie patrzą, prezenterzy telewizyjni mówią tylko do nich, dają specjalne znaki

II) Halucynacje

Najczęściej słuchowe - mają charakter realnych doznań, mimo braku bodźców zewnętrznych (ktoś komentuje, dwa słyszane głosy „rozmawiają”o pacjencie)

Rzadziej wzrokowe (ujmujące lub przerażające)- technika obrazowania wskazuje na pobudzenie aktywności wzrokowych i słuchowych części kory mózgowej

III) Zaburzenia mowy

Wykolejenie - ześlizgiwanie się

Luźne skojarzenia

Skojarzenia dźwięczne

Neologizmy - zubaża treść wypowiedzi

Metody diagnozy psychologicznej

Cele diagnozy

• Opis zjawiska (choroba, zaburzenie, zachowanie) będącego źródłem problemu

• Poszukiwanie psychologicznych właściwości wyjaśniających powstanie i utrzymywanie się zidentyfikowanego zjawiska

• Wyjaśnienie rodzaju zależności zachodzących między właściwościami psychologicznymi i zjawiskiem

• Sformułowanie prognozy i rodzaju pomocy

Metody diagnozy psychologicznej

• Rozmowa psychologiczna - „odpowiednio przygotowane spotkanie osoby badającej i osoby, która pod jej kierunkiem buduje swoje wypowiedzi w sposób zamierzony, celowy, wyznaczany przez potrzeby przeprowadzanych badań psychologicznych” (S. Gerstman)

• Obserwacja psychologiczna - celowe i planowe spostrzeganie oraz rejestrowanie zjawisk i czynności psychicznych

• Testy psychologiczne

Testy psychologiczne (właściwości formalne)

• Standaryzacja - musi spełniać takie warunki, aby każdorazowo stosowany był w taki sam sposób

• Normalizacja - wyniki muszą być odnoszone do wyników charakteryzujących właściwą dla badanego grupę odniesienia, a równocześnie wyrażonych w taki sposób, aby mogły być porównywane

• Trafność - wyniki mają mierzyć to do czego test został skonstruowany

• Rzetelność - test powinien tak być skonstruowany, aby uzyskane wyniki nie zależały od innych zmiennych jak tylko od jakości mierzonej właściwości

Metody badania funkcji poznawczych

- Inteligencję i jej rozwój można badać analizując zróżnicowanie indywidualne poziomu wykonania zadań umysłowych

- O strukturze intelektu można wnosić na podstawie interkorelacji wyników tych zadań, np. przez analizę czynnikową

Inteligencja

• Inteligencja jest to zdolność przystosowania się do okoliczności dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi (E. Nęcka)

Testy do badania inteligencji

• Pierwszy test skonstruował Alfred Binet do odróżniania uczniów opóźnionych w nauce od uczniów z upośledzeniem umysłowym. Obecna wersja Standford-Binet Intelligence Scale Fourth (1986): rozumowanie werbalne, rozumowanie ilościowe, rozumowanie abstrakcyjne, pamięć krótkotrwała

Skala Inteligencji D. Wechslera

• Pierwsza w 1939 r. - ostatnia wresja (WAIS-R) (1981).

• Polska adaptacja Brzeziński, Gaul, Hornowska, Machowski, Zakrzewska, 1996

• 11 testów: wiadomości, rozumienie, powtarzanie cyfr, arytmetyka, podobieństwa, porządkowanie obrazków, klocki, układanki, braki w obrazkach, symbole cyfr

• Skala Wechslera dla dzieci i młodzieży: WISC-R (1991), polska wersja 1997 wyd. II

Testy Ravena

• Test Matryc Ravena (1938) - do oceny aktualnych zdolności spostrzegania i poprawnego myślenia.

• Obecnie używany do pomiaru inteligencji ogólnej

• Wersja Standard przeznaczona dla dzieci i młodzieży i osób dorosłych o przeciętnym poziomie inteligencji - 60 zadań w 5 seriach

• Wersja kolorowa (1947,1956) dla małych dzieci i osób starszych o obniżonej sprawności intelektualnej

• Wersja dla Zaawansowanych. Polska standaryzacja w 1991 - Jaworowska, Szustrowa.

Metody badania osobowości

• Gordon Allport (1897-1967) definiuje osobowość jako: „dynamiczną organizację psychofizycznych elementów jednostki, wyznaczającą właściwy dla tej jednostki sposób przystosowania do środowiska”

• Kwestionariusz osobowości jest metodą badania wykorzystującą samoopis w postaci odpowiedzi osoby badanej na zbiór standardowych pytań, stwierdzeń lub jednowyrazowych określeń.

Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości - MMPI

• 550 pytań

• Skale: hipochondria, depresja, histeria psychopatia, męskość-kobiecość, paranoja, psychastenia, schizofrenia, mania

• Klucze kontrolne: skala kłamstwa, skala symulacji i skala dyssymulacji

Inne kwestionariusze osobowości

• 16 Czynnikowy Kwestionariusz Osobowości Cattella

• Test Przymiotnikowy Gougha i Heilbruna

• Kwestionariusz Temperamentu PTS Strelaua, Angleitnera i Zawadzkiego

• Kwestionariusz Osobowości Eysencka

Testy Projekcyjne

• Celem ich stosowania jest diagnozowanie nieświadomych konfliktów, utajonych obaw, impulsów seksualnych i agresywnych, ukrytych lęków

• Materiałem testowym są prezentacje nie mające własnego znaczenia, np. plamy atramentowe.

Test Rorschacha

• 10 jednostronnie symetrycznych plam atramentowych

• Badany ma wymienić wszystko co widzi na danej planszy.

• Kategorie używane do interpretacji:

- lokalizacja

- determinanty: ruch, barwa światłocień

- treść wypowiedzi: ludzie, przedmioty martwe, istoty ożywione

Test Apercepcji Tematycznej Murraya

• 30 tablic przedstawiające sytuacje społeczne o różnym stopniu wieloznaczności

• Analiza:

- temat opowiadania

- główny bohater

- charakterystyka postaci, zdarzeń, obiektów

- relacje

-struktura opowiadania: język, symbolika

- adekwatność opowiadania do tego co jest na rysunku

Podsumowanie

• Większość metod diagnozy psychologicznej nawiązuje do określonej koncepcji teoretycznej i tylko w jej kontekście możliwa jest interpretacja wyników

• Wybór i zastosowanie metod diagnostycznych jest w znacznej mierze zależne od wstępnych hipotez diagnostycznych

Wnioskowanie na podstawie wyników badania psychologicznego nigdy nie jest ostateczne i rozstrzygające, chociaż często bardzo prawdopodobne.

CHŁOPCY

Drażliwość

Zaburzenia w zachowaniu

Agresja

Autodestrukcja

Próby samobójcze

---