2. Papiery wartościowe - cechy i rodzaje. Pap. wart. - dokument stwierdzający wierzytelność, współudział w S.A.; stwierdza dwustronną relacje między remitentem a nabywcą. Według ustawy o Publicznym Obrocie Papierami Wartościowymi z dnia 21 sierpnia 1997r.: 1.Papierami wart. w rozumieniu ustawy są akcje, prawa do akcji, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, jak również inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego. 2.Pap.wart. w rozumieniu ustawy są również zbywalne prawa majątkowe wynikające z papierów wartościowych o których mowa w ust.1 Pap. wart. są również inne, niż wymienione w ust. 2, prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny papierów wartościowych wymienionych w ust. 1 i 2 (prawa pochodne). 3. Pojęcie giełdy papierów wartościowych. Giełda Papierów Wart.[GPW] - miejsce dokonania transakcji w systemie publicznego obrotu papierami wartościowymi.. Współczesne podejście rynku finansowego charakteryzuje się tym, że: ==r.fin. jest rynkiem automatycznym; ==r.fin. stracił swój narodowy charakter; ==jest bezczasowy i bezprzestrzenny ==nośnikiem tego strumienia finansowego są instrumenty finansowe Giełda jest to: ==instytucjonalna forma rynku, ==pewny system organizacji przepływu kapitałów między krajami sektorami itd., ==pojęcie wywodzi się od jarmarku, ==stale odbywające się w określonym miejscu i czasie podporządkowane określonym regułom i zasadom spotkanie osób pragnących dokonać transakcji kupna i sprzedaży oraz osób pośredniczących w tych transakcjach. Na giełdzie pap. wartościowych towarem podlegającym transakcjom kupna - sprzedaży są instrumenty finansowe, które funkcjonują na rynku finansowym i te instrumenty mają 2 podstawowe cechy: są standaryzowane, znajdują nabywców i sprzedających. Giełda odzwierciedla sytuację gospodarczą danej gospodarki. Giełda dyskontuje wszystko. Giełda to są zarówno transakcje kasowe, natychmiastowe, a przede wszystkim terminowe. Na giełdzie są transakcje rzeczywiste i nierzeczywiste. 4. Funkcje giełdy papierów wartościowych. Zadania GPW: -organizowanie handlu pap. wart., - ustalanie kursów pap. wart., - licencjonowanie uczestników handlu, - ustalanie zasad giełdowych i kontrola ich przestrzegania, - zapewnienie równego dostępu do informacji i zawierania transakcji, - powinna zapewnić koncentrację podaży i popytu na pap. wart., - bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń. Akcje spółki prowadzącej giełdę mogą być kupowane przez: domy maklerski, Skarb Państwa, banki, towarzystwa funduszy powierniczych, zakłady ubezpieczeń, emitenci pap. wart. dopuszczonych do publicznego obrotu i notowanych na tej giełdzie. Funkcje: ==ułatwia mobilizację kapitału - umożliwiając przesunięcie oszczędności pieniężnych od tzw. pierwotnych ich dysponentów do ostatecznych użytkowników. ==ułatwia transformację kapitału. ==pozwala dokonać możliwie obiektywnej oceny kapitału, pełniąc istotną funkcję informacyjną. 6. Podmioty rynku kapitałowego. Uczestnicy - osoby fizyczne, osoby prawne i mające zdolność do czynności prawnych. Reprezentują oni stronę popytową i podażową. Uczestnikami są tzw. uczestnicy dobrowolni oraz osoby, które muszą uczestniczyć w tym obrocie (fundusze powiernicze, banki, biura maklerskie itd.) Uczestnicy: ==inwestorzy - przedmiotem ich zainteresowania są głównie inwestycje długoterminowe, z motywem np. uzyskania dywidendy. ==gracze giełdowi (spekulanci) - to działalność krótkoterminowa Podmioty rynku kapitałowego: GPW, banki (instytucje zaufania społecznego), towarzystwa ubezpieczeniowe (kupują ryzyko), instytucje typu fundusze powiernicze i emerytalne, Ministerstwo Finansów i Skarbu, biura maklerskie (pośrednik w operacjach na rynku pap. wartościowych lub same mogą uczestniczyć), dealerzy, maklerzy. |
7. Instrumenty rynku kapitałowego. Instr. finansowe - to każda umowa cywilno - prawna powodująca zmianę wielkości lub struktury aktywów jednej ze stron, a u drugiej ze stron powstanie zobowiązań finansowych. Podział instr.: ==klasyczne - akcje, obligacje, bony ==nowoczesne - kontrakty, swapy, opcje Ze względu na charakter prawa przypisanego do danego papieru wartościowego czy instrumentu dzieli się na: ==udziałowe - akcje, zamienniki akcji ==papiery dłużne - obligacje; ==instr. pochodne - instrumenty, których cena zależy od instrumentu bazowego. Międzynarodowe standardy rachunkowości dzielą instrumenty na: 1. Instrumenty pierwotne: ==pieniężne - takie, których realizacja powoduje otrzymanie/danie pieniędzy komuś ==niepieniężne - takie, których realizacja nie powoduje świadczeń pieniężnych 2. Instrumenty pochodne (w Polsce pod nazwa prawa pochodne) - charakterystyka: ==Cena zmienia się w zależności od instrumentu bazowego ==Cena daje się przewidzieć tzn. że można określić potencjalną stopę zwrotu (z pewnym prawdopodobieństwem) St=(Kt-Kt-1)/K(t-1) gdzie Kt - kurs na sesji t ==Nabycie instrumentu związane z ryzykiem utraty części lub całości wartości kapitału 3. Instrumenty złożone - będące kompilacją: m.in. instrumenty wbudowane (wbudowane w pewną umowę), nierzeczywiste. Instrumenty złożone musza spełniać kilka ważniejszych atrybutów. ==standard instrumentu - regulacje prawa o Publicznym Obrocie Papierami Wartościowymi np. prospekt emisyjny, memorandum emisyjne (lub inwestycyjne). Memorandum (lub inaczej prospekt emisyjny) musi stworzyć każdy emitent *Instrumenty klasyczne: ==instrumenty klasyczne (finansowe): akcje, obligacje, bony skarbowe, prawa poboru (PP), prawo do nowych akcji (PDA), ADR i GDR - kwity depozytowe, weksle, czeki, bony, karty płatnicze, bony lokacyjne, bony depozytowe, listy zastawcze, kooksy, certyfikaty depozytowe, PŚU, NFI; ==instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, warranty, opcje. 9.Inwestycje kapitałowe i gra giełdowa. Inwestycji kapitałowych dokonuje się mając na uwadze dłuższy horyzont czasowy (np. kilka lat). Dokonując takich inwestycji pomocna okazuje się zwłaszcza metoda analizy fundamentalnej. Inwestor ma na uwadze wartość spółki, przewidywaną wart. w przyszłości oraz bieżącą cenę akcji. Jeśli się okaże, że spółka jest niedowartościowana to warto w nią zainwestowa ć Dokonując inwestycji inwestor ma również na uwadze, oprócz samego zysku wynikającego z różnicy kursów, również inne korzyści wynikające z nabycia danego waloru np.: ==prawo do udziału w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (WZA) - prawo do głosowania. Jedna akcja = jeden głos (za wyjątkiem akcji uprzywilejowanej) Pakiet kontrolny to → 50% + 1 glos ==prawo pierwszeństwa w zaspokajaniu z majątku spółki. W pierwszej kolejności jest zaspakajany syndyk, później skarb państwa, ZUS, pracownicy, wierzyciele i inni. ==pierwokupu nowych emisji - akcjonariusze mają prawo do pierwokupu nowych emisji (prawo poboru). Gra giełdowa(spekulacja) opiera się tylko i wyłącznie na chęci zarobienia na różnicy kursów. Spekulacja zwykle odbywa się w krótkim horyzoncie czasowym. (np. kilka dni lub operacje intraday (daytrading) - czyli transakcje otwarcia i zamknięcia pozycji na jednej sesji). Do spekulacji najbardziej przydatna jest analiza techniczna. Analiza fundamentalna praktycznie nie ma tu znaczenia.
|
10.Gracze giełdowi i inwestorzy instytucjonalni. Gracz giełdowy ma pewność, że tylko on i nikt więcej urodził się w czepku, zapomina o wszystkich porażkach, sukcesy są rzeczą naturalną, są nastawieni zazwyczaj na operacje krótkoterminowe, zarabianie na spadku lub wzroście kursów, sfera ta jest istotnym elementem rynku, a w zakresie giełdy elementem integralnym. Gra giełdowa (spekulacja) opiera się tylko i wyłącznie na chęci zarobienia na różnicy kursów. Spekulacja zwykle odbywa się w krótkim horyzoncie czasowym. (np. kilka dni lub operacje intraday (daytrading) - czyli transakcje otwarcia i zamknięcia pozycji na jednej sesji). Do spekulacji najbardziej przydatna jest analiza techniczna. Analiza fundamentalna praktycznie nie ma tu znaczenia. Inwestor to każdy, kto nabył papiery wart., zazwyczaj zainteresowany jest długoterminową inwestycją. Rozróżnia się kilka typów inwestorów - indywidualnych i instytucjonalnych, krajowych i zagranicznych, drobnych i strategicznych. Inwestycji kapitałowych dokonuje się mając na uwadze dłuższy horyzont czasowy (np. kilka lat). Dokonując takich inwestycji pomocna okazuje się zwłaszcza metoda analizy fundamentalnej. Inwestor ma na uwadze wartość spółki, przewidywaną wartość w przyszłości oraz bieżącą cenę akcji. Jeśli się okaże, że spółka jest niedowartościowana to warto w nią zainwestować, jeśli przewartościowana to trzeba sprzedać jej akcje. Dokonując inwestycji inwestor ma również na uwadze, oprócz samego zysku wynikającego z różnicy kursów, również inne korzyści wynikające z nabycia danego waloru np.: ==prawo do udziału w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (WZA) - prawo do głosowania. Jedna akcja = jeden głos (za wyjątkiem akcji uprzywilejowanej)Pakiet kontrolny to 50% + 1 glos ==prawo pierwszeństwa w zaspokajaniu z majątku spółki. W pierwszej kolejności jest zaspakajany syndyk, później skarb państwa, ZUS, pracownicy, wierzyciele i inni. ==pierwokupu nowych emisji - akcjonariusze mają prawo do pierwokupu nowych emisji (prawo poboru). 14.Krótka i długa sprzedaż papierów wart. Długa sprzedaż to sytuacja, kiedy inwestor liczy na wzrost kursów i chce na tym kursie zarobić. Czyli kupuje taniej po to, żeby sprzedać drożej. Zysk to oczywiście różnica między ceną zakupu i sprzedaży (oczywiście przy założeniu, że cena kupna była niższa od ceny sprzedaży - bo w przeciwnym wypadku inwestor/spekulant poniesie stratę) po uwzględnieniu prowizji za dokonanie transakcji. Pozycja krótka to dokładnie odwrotność pozycji długiej. Czyli otwiera się ją, gdy inwestor/ spekulant liczy na spadek kursów, po to, żeby na tym spadku zarobić. Aby otworzyć pozycje dokonuje najpierw sprzedaży (pożyczki) danego papieru/instrumentu i po spadku kursu do założonego poziomu, w celu realizacji zysku (zamknięcia pozycji) dokonuje odkupu (oddaje wcześniej pożyczony papier/instrument). Zysk to oczywiście różnica między cena pożyczki a ceną odkupu z uwzględnieniem kosztów prowizji od dokonania transakcji oraz w przypadku krótkiej sprzedaży jeszcze prowizja/opłata za pożyczenie danego papieru. W przypadku obrotu kontraktami terminowymi dodatkowa prowizja za otwarcie krótkiej pozycji nie występuje (wynika to z charakteru instrumentu). 15Instytucje pośredniczące w obrocie papwart Biuro maklerskie jest podmiotem upoważnionym do prowadzenia pośrednictwa z zakresie publicznego obrotu pap. wartościowymi. Realizuje ono zlecenia składane przez klienta. Każde BM ma w Warszawie swojego licencjonowanego maklera. Każdy instrument (papier) ma swojego opiekuna (BM). Rolą maklera specjalisty jest ustalenie kursu na danej sesji. Informacja o zawartych transakcjach przepływa z GPW do BM, natomiast rozliczenia pieniężne są przeprowadzane za pośrednictwem banku rozliczeniowego. GPW zawiadamia o zawartych transakcjach KDPW, a KDPW zawiadamia o realizowanych zleceniach bank rozliczeniowy. Aby BM realizowało zlecenia musi być umowa o prowadzeniu rachunku inwestycyjnego. Występują 2 rodzaje rachunków inwestycyjnych: ==dla papierów wartościowych i gotówki (jest to rachunek dla operacji kasowych - czyli można kupić tyle papierów ile posiada się środków na rachunku. Oraz odwrotnie - można sprzedać tyle papierów ile się ma na rachunku. Rozliczanie tego rachunku odbywa się między klientem aBM. ==rachunek praw pochodnych (dla prowadzenia operacji na rynku instrumentów pochodnych). Rozliczanie tego rachunku odbywa się między klientem, BM oraz KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych).
|
16. Zadania i znaczenie biur maklerskich. Podstawowym zadaniem każdego biura maklerskiego jest zawieranie transakcji w imieniu swojego klienta i na jego zlecenie. Klient składa zlecenie do BM. BM zbiera zlecenia od klientów i składa je na GPW we własnym imieniu. BM zawiadamia klienta o dokonaniu transakcji. Każde BM ma w Warszawie swojego licencjonowanego maklera. Każdy instrument (papier) ma swojego opiekuna (BM). Rolą maklera specjalisty jest ustalenie kursu na danej sesji. Informacja o zawartych transakcjach przepływa z GPW do BM, natomiast rozliczenia pieniężne są przeprowadzane za pośrednictwem banku rozliczeniowego. GPW zawiadamia o zawartych transakcjach KDPW, a KDPW zawiadamia o realizowanych zleceniach bank rozliczeniowy. Podstawowe fazy realizacji zlecenia: 1.Za pośrednictwem pracownika BM. Zlecenie jest składane fizycznie na ręce pracownika BM (jest składane w formie pisemnej - wymaga potwierdzenia naszym podpisem). 2.Bezpośrednie wprowadzenie zlecenia do systemu informatycznego BM. W przypadku samodzielnego wprowadzania zlecenia system wprowadza poprawność danych, natomiast całkowitą odpowiedzialność ponosi klient. 3.Przez Internet (wejście na własny rachunek jest zwykle zabezpieczone NIK'iem, PIN'em oraz TOKEN'em.) 17. Cechy niedoskonałego rynku kapitałowego Cechy niedoskonałego rynku kapitałowego: ==brak rodzimego kapitału oraz fakt, że pierwotna akumulacja kapitału nie zawsze odbywa się w majestacie prawa; ==stały wzrost (można zaryzykować stwierdzenie, że nawet nadmierny) liczby notowanych walorów giełdowych; ==nacisk od strony popytu na rynek kapitałowy; ==płytkość rynku kapitałowego i mobilność kapitału, który jest swobodnie przenoszony między rynkami, parkietami i instrumentami o zróżnicowanym ryzyku ==niedorozwój usług finansowych (bankowych, ubezpieczeniowych); ==dominacja spółek małych o małych kapitałach własnych (dążenie do nowych emisji); ==konkurencyjność rynku pozagiełdowego i obligacji skarbowych ==dwoistość notowań giełdowych (notowania kursu jednolitego oraz notowania ciągłe wybranych walorów giełdowych); ==wpływ kapitału zagranicznego na koniunkturą na giełdzie; ==system rozliczeń transkacji ==manipulacje kursami, nieformalne związki graczy giełdowych; ==zachowanie inwestorów instytucjonalnych, które jest analogiczne do graczy giełdowych |
23. Notowania w ramach kursu jednolitego. Fazy sesji w systemie kursu jednolitego: ==przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie, publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu Otwarcia), brak transakcji ==interwencja: nie można składać nowych zleceń, animator rynku modyfikuje swoje wcześniejsze zlecenia celem poprawy płynności papieru, jeśli papier nie ma animatora, wszyscy uczestnicy rynku mogą modyfikować wcześniejsze zlecenia; ==fixing: określenie kursu jednolitego i realizacja zleceń; ==dogrywka: składanie i realizacja zleceń po cenie równej kursowi jednolitemu - cenie z fixingu; ==przed otwarciem: składanie zleceń na kolejną sesję RYS 1 Notowania jednolite - ograniczenia wahań kursów dla instrumentów znajdujących się w notowaniach jednolitych zostały przedstawione w tabeli. Instrumenty z dwoma fixingami: Instrument(dopuszczalna zmiana kursów na fixingu): --Akcje, prawa do akcji notowanych w systemie jednolitym(±10%od kursu odniesienia na ostatnim fixingu) --Prawa poboru do akcji notowanych w systemie jednolitym(bez ograniczeń wahań kursów) W przypadku rozszerzenia widełek największe dopuszczalne odchylenie od kursu odniesienia, nie może przekroczyć odpowiednio 21 % - w przypadku akcji i praw do nowych akcji w systemie notowań z dwukrotnym określaniem kursu jednolitego, chyba że członek Zarządu Giełdy wyrazi zgodę na większe odchylenie. W przypadku akcji notowanych w systemie notowań z dwukrotnym określeniem kursu jednolitego (dwukrotnym fixingiem) istnieje dodatkowe ograniczenie maksymalnych wahań kursu w ciągu sesji. Kurs jednolity akcji, w przypadku drugiego fixingu na danej sesji, może być wyższy lub niższy od pierwszego fixingu w tym dniu najwyżej o 21 %, jednak nie więcej niż o 33,1% od ostatniego kursu jednolitego z poprzedniej sesji. Szczegółowy tryb zmiany ograniczeń wahań kursów określa Zarząd Giełdy. Może on również zdecydować o zmianie lub zniesieniu ograniczeń wahań kursów dla wybranych lub wszystkich papierów wartościowych. 25.Zastosowanie indeksów giełdowych. Pierwszym indeksem na GPW był indeks WIG (Warszawski Indeks Giełdowy), później zostały również utworzone indeksy: Wig20 - 1995r.(spółki wchodzące w jego skład to 20 największych spółek na GPW - zwane potocznie bluechips'ami), Techwig (indeks spółek teleinformatycznych - stworzony na wzór Nasdaq'a), Midwig (indeks spółek średnich), WIRR (Warszawski Indeks Rynku Równoległego), NIF (Indeks Narodowych Funduszy Inwestycyjnych). Na GPW występują również subindeksy: Wig-banki, Wig-spożyw, Wig-info, Wig-budow, Wig-telkom. W przypadku indeksu Wig20, co kwartał robiony jest ranking spółek i jest co miesiąc modyfikowany. Klasyfikacja odbywa się według 2 elementów: ==kapitalizacji (wartość majątku na 1 akcje) ==obrót (wartość obrotu kupna / sprzedaży) Indeks giełdowy można nazwać potocznie barometrem giełdy czy danego sektora. W Polsce najważniejszym indeksem jest indeks WIG20. i zwykle analizuje się zachowania rynkowe i ewentualne trendy w przyszłości właśnie w oparciu o zachowanie tego indeksu. Indeksy są również przydatne do określenia sytuacji pojedynczej spółki tzn. jej ceny. Jeżeli np. cały indeks wzrośnie za wyjątkiem jednej spółki, to z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że również ta spółka powinna „dołączyć” do indeksu, w którym się znajduje. Ponieważ bardziej prawdopodobny jest wzrost tej pojedynczej spółki niż spadek całego indeksu. 26. Formuła liczenia indeksu WIG20. WIG20 ma zastosowanie do 20 spółek notowanych na rynku podstawowym (nie uczestniczą fundusze inwestycyjne oraz spółki mające swą siedzibę poza granicami Polski). W przypadku, gdy akcje jednej spółki notowane są przy pomocy kilku linii notowań w portfelu indeksu spółkę reprezentują akcje głównej linii notowań, a jeżeli takiej nie można wskazać, to tej linii na której rejestruje się największą wartość obrotów. Formuła obliczania indeksu. WIG20(t)=(M20t*Wt)/M20t0=*1000 pkt M20(t) - kapitalizacja portfela indeksu na sesji „t M20(0) - kapitalizacja portfela indeksu w dniu bazowym 16.04.1994 r.,(data bazowa pierwszego notowania tegoż indeksu) W(t) - współczynnik porównywalności indeksu wyznaczany dla każdej sesji celem eliminacji zmian w wielkości indeksu wywołanych zmianami, w kompozycji portfela. Wartość bazowa indeksu WIG20 na sesji 16.04.94r. - 1000pkt. Kapitalizacja bazowa - 133.322,90zł.
|
30. Pojęcie rynku pierwotnego i wtórnego. Rynek pierwotny - to rynek, na który są wprowadzane papiery bądź instrument finansowy po raz pierwszy. Cena emisyjna jest ustalana przez emitenta. Emitent ustala warunki wykupu, realizacji świadczeń, zabezpieczenia. W momencie, gdy papier zostanie odsprzedany trafia na rynek wtórny. Wszystkim instrumentom i papierom przynależą świadczenia Rynek wtórny - dokonywanie dobrowolnych transakcji kupna i sprzedaży pap. wartościowych i innych walorów na zasadach oznaczonych po cenie rynkowej (giełdowej). Na rynku wtórnym transakcje są za gotówkę, istnieje możliwość transakcji kredytowych, granie cudzymi walorami i pieniędzmi, transakcje na wzrost kursu, transakcje zabezpieczające tj. krzyżowe. 31. Emitenci, inwestorzy, gracze. Emitent - Podmiot wystawiający papiery wartościowe we własnym imieniu. W zależności od rodzaju papieru wartościowego Emitentem może być spółka akcyjna, Skarb Państwa, Gmina, a w przypadku warrantów także dom maklerski lub bank. Gracz giełdowy ma pewność, że tylko on i nikt więcej urodził się w czepku, zapomina o wszystkich porażkach, sukcesy są rzeczą naturalną, są nastawieni zazwyczaj na operacje krótkoterminowe, zarabianie na spadku lub wzroście kursów, sfera ta jest istotnym elementem rynku, a w zakresie giełdy elementem integralnym. Gra giełdowa (spekulacja) opiera się tylko i wyłącznie na chęci zarobienia na różnicy kursów. Spekulacja zwykle odbywa się w krótkim horyzoncie czasowym. (np. kilka dni lub operacje intraday (daytrading) - czyli transakcje otwarcia i zamknięcia pozycji na jednej sesji). Do spekulacji najbardziej przydatna jest analiza techniczna. Analiza fundamentalna praktycznie nie ma tu znaczenia. Inwestor to każdy, kto nabył papiery wartościowe, zazwyczaj zainteresowany jest długoterminową inwestycją. Rozróżnia się kilka typów inwestorów - indywidualnych i instytucjonalnych, krajowych i zagranicznych, drobnych i strategicznych. Inwestycji kapitałowych dokonuje się mając na uwadze dłuższy horyzont czasowy (np. kilka lat). Dokonując takich inwestycji pomocna okazuje się zwłaszcza metoda analizy fundamentalnej. Inwestor ma na uwadze wartość spółki, przewidywaną wartość w przyszłości oraz bieżącą cenę akcji. Jeśli się okaże, że spółka jest niedowartościowana to warto w nią zainwestować, jeśli przewartościowana to trzeba sprzedać jej akcje. Dokonując inwestycji inwestor ma również na uwadze, oprócz samego zysku wynikającego z różnicy kursów, również inne korzyści wynikające z nabycia danego waloru np.: ==prawo do udziału w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (WZA) - prawo do głosowania. Jedna akcja = jeden głos (za wyjątkiem akcji uprzywilejowanej) Pakiet kontrolny to → 50% + 1 glos; ==prawo pierwszeństwa w zaspokajaniu z majątku spółki. W pierwszej kolejności jest zaspakajany syndyk, później skarb państwa, ZUS, pracownicy, wierzyciele i inni. ==pierwokupu nowych emisji - akcjonariusze mają prawo do pierwokupu nowych emisji (prawo poboru). 34. Rodzaje papierów udziałowych. ==zwykłe, jako najpowszechniejszą ich formę (notowane na GPW) ==uprzywilejowane, które dają posiadaczom np. zwiększoną liczbę głosów na walnym zgromadzeniu, zwielokrotnioną dywidendę, udział w majątku, udział w majątku w przypadku bankructwa itp. ==pierwszorzędne, czyli papiery renomowanych firm, dające np. systematyczną dywidende lub o dużej wiarygodności, tzw. blue chips. ==milczące bez prawa głosu i możliwości współdecydowania o firmie. ==na okaziciela; ==zamienne - ich zbycie wymaga zgody rady nadzorczej, odnotowywane są w księdze akcyjnej; ==aportowe - opłacone gotówką (w całości lub części) w postaci nieruchomości bądź ruchomości (cos, co posiada jakąś wartość); ==groszowe (penny stock); ==pracownicze - akcje rozdawane pracownikom państwowych przedsiębiorstw za darmo (max 15%) ==venture capital |
36Rodzaje instrumentów pochodnych naGPW 1.Kontrakty terminowe - umowa równoprawna zobowiązująca strony do realizacji transakcji kupna - sprzedaży instrumentu bazowego w przyszłości po z góry określonej cenie. Kontrakt może być wystandaryzowany (Futures) lub niewystandaryzowany (Forwards). Kontrakt jest umową obligatoryjną. W takiej umowie zawarte muszą być następujące elementy: - co jest instrumentem bazowym Kontrakty mogą występować w odmianie: ==europejskiej - rozliczenie może nastąpić tylko i wyłącznie w określonym dniu ==amerykański - rozliczenie może nastąpić w dowolnym dniu, ale nie później niż w terminie zapadalności Rodzaj kontraktu (Forward) ==opcja dająca prawo kupna (Call) ==opcja dająca prawo sprzedaży (Put) ==cena realizacji ==zabezpieczenie - aby z umowy wywiązał się emitent i nabywca. W przypadku emisji dopuszczonej do publicznego obrotu konieczne jest zastosowanie zabezpieczenie majątkiem emitenta. 2. Depozyt gwarancyjny - kwota pieniężna, która nabywca uiszcza przy nabywaniu kontraktu (otwarcie pozycji). Depozyt spełnia 2 funkcje: ==jest zabezpieczeniem, że się wywiąże z umowy ==opłata” na rzecz emitenta. Wysokość depozytu gwarancyjnego wynosi zwykle od kilku do kilkunastu % wartości kontraktu. Jego wysokość uzależniona jest od wiarygodności nabywcy oraz od zmienności ceny instrumentu bazowego. 3.Opcje - to instrument pochodny, której strony nie są równoprawne, bowiem emitent ma prawo i obowiązek wywiązania się z umowy, natomiast nabywcy przysługuje prawo uznaniowe (nie obowiązek!) do realizacji transakcji. Opcje dzielimy na europejskie i amerykańskie (jak w przypadku kontraktów). Opcje obarczone są takim samym ryzykiem jak kontrakty terminowe. 4..Warranty - Warranty są papierem wartościowym pośrednim między kontraktem a opcją. Pojawiły się 9 marca 99r. - instrumentem bazowym były akcje Elektrimu oraz indeks NIF. Warranty wyemitował jako pierwszy Bre Bank S.A. Na GPW notowane są wyłącznie warranty typu europejskiego. Rodzaje: ==subskrypcyjny - realizacja jest w postaci rzeczywistej dostawy ==opcyjny - prawo rozliczenia pieniężnego (brak fizycznej dostawy) 40Niepewność i ryzyko na rynku kapitałowym Niepewność - nie daje się zastosować rachunku prawdopodobieństwa. Niepewność jest utożsamiana ze stanem zerojedynkowym (albo albo), ponieważ nie są znane wszystkie czynniki. Ryzyko (w sensie statystycznym) - można zastosować rachunek prawdopodobieństwa, jednak zmienne dotyczące przyszłości są niestabilne. Ryzyko (w sensie ekonomicznym) - to potencjalna strata, jaka może mieć miejsce w przyszłości, z pewnym prawdopodobieństwem. Strata jest określona co do wartości. Ryzyko jest mierzalne. Ryzyko można sprzedać np. towarzystwom ubezpieczeniowym. Ryzyko pojmowane jako strata daje się minimalizować. Jedną z metod jest dywersyfikacja portfela. Jednak dywersyfikacja powoduje również koszty utrzymania portfela. 57. Fun. Trendów, giełdowych i ich zastos.. Trendy można przedstawić w postaci statystycznej (analitycznej): 1.Funkcja liniowa - y(x) = ax + b 2.Funkcja wykładnicza - y(x) = ax 3.Funkcja logarytmiczna - y(x) = logax 4. Funkcja logistyczna - y(x) =c(x)/(1+a^b(x)) gdzie c- poziom nasycenia Linie trendu jak sama nazwa wskazuje są to przede wszystkim linie wyznaczające kierunek bieżącej tendencji. Pomimo swej prostoty są one jednymi z najcenniejszych narzędzi w analizie technicznej. Dla trendów wzrostowych linię trendu wyznacza układ coraz wyższych minimów cenowych, które można połączyć prostą. Można ją wówczas określić mianem linii wsparcia, której przebicie może stanowić sygnał spowolnienia trendu lub jego odwrócenia. Niejednokrotnie w ramach głównego trendu można wyodrębnić oddzielny układ minimów cenowych, wówczas nowo wyznaczoną prostą określa się jako przyśpieszoną linię trendu. Odwrotnie sytuacja wygląda dla linii trendu spadkowego. Tworzy ją sekwencja coraz niższych maksimów cenowych, jednocześnie jest to linia oporu. Jej przebicie lub istotne naruszenie stanowi pierwszy sygnał, że trend zaczyna wytracać bieżący impet lub w chwili przebicia następuje jego odwrócenie. Również tutaj w ramach istniejącego trendu możliwe jest wyznaczenie dodatkowych linii przyśpieszonych. W momencie przebicia linii trendu, zarówno dla tendencji wzrostowych jak i spadkowych, nabierają one przeciwnego charakteru (wewnętrzne linie trendu). Oznacza to, że pokonana linia wsparcia trendu wzrostowego staje się oporem i odwrotnie przebita linia trendu spadkowego wyznacza później poziom wsparcia. [RYSUNEK 2] Trend wzrostowy - ma miejsce, gdy kolejne szczyty cykli są na coraz wyższych poziomach. Kiedy trend główny (długoterminowy) na rynku ma kierunek wzrostowy, mówimy o hossie. Przez trend długoterminowy rozumiemy ruch cen trwający dłużej niż dziewięć miesięcy. [RYS. 3] Trend spadkowy - ma miejsce, gdy kolejne dołki cykli są na coraz niższych poziomach. Kiedy trend główny (długoterminowy) na rynku ma kierunek spadkowy, wtedy mówimy o bessie. Przez trend długoterminowy rozumiemy ruch cen trwający dłużej niż dziewięć miesięcy. [RYS. 4]
|
59. Kanały trendu i ich zastosowanie. Kanały trendu (w sensie statystycznym) - to ścieżka czasowa w obrębie, które dokonują się oscylacje. Wahania cykliczne realizują się w obrębie kanału. Kanał trendu opisany jest za pomocą dolnej i górnej granicy kanału. Jeżeli te granice są mniej więcej równoległe to kanał jest równoległy. Kanały trendowe podobnie jak linie trendu wyznaczają przede wszystkim kierunek bieżącej tendencji. Na tej podstawie dzielą się na trzy grupy: wzrostowe, spadkowe oraz boczne (horyzontalne). Tworzy je układ dwóch równoległych względem siebie linii przebiegających po lokalnych maksimach oraz minimach cenowych. Dominującą zaletą kanałów trendowych są przede wszystkim bardzo wyraźnie pokazane poziomy wsparcia i oporu, które wyznaczają oczywiście punkty zwrotne w granicach kanału. Niejednokrotnie po wybiciu z kanału trendowego, zasięg ruchu jest co najmniej równy jego wysokości. [RYSUNEK 5] 62. Analiza fundamentalna - założenia i istota. W literaturze można znaleźć wiele definicji analizy fundamentalnej. Wg jednej z nich jest ona metodą przewidywania przyszłych ruchów cen instrumentu finansowego na podstawie czynników i danych ekonomicznych, politycznych i środowiskowych, które w jakikolwiek sposób mogą wpłynąć na poziom popytu i podaży na dany instrument. Analiza fundamentalna koncentruje się na emitencie papieru wartościowego oraz otoczeniu ekonomicznym, w którym on funkcjonuje. Badając jego kondycję finansową, silne i słabe strony, perspektywy rozwoju, odpowiada na pytanie czy warto zainwestować w jego papiery wartościowe. Kompleksowej analizie kondycji emitenta towarzyszy również analiza jego otoczenia makroekonomicznego, co pozwala na wybór podmiotu o najlepszych możliwościach wzrostu zysków w przyszłości. W analizie fundamentalnej zakłada się, że: ==poziom cen (kursów giełdowych) jest zdeterminowany wartością spółki; ==istnieje związek pomiędzy zmianami sytuacji finansowej a zmianami kursów; ==element spekulacyjny na giełdzie nie występuje lub, co najwyżej, wywołuje zakłócenia w relacji wartość-cena. Cena giełdowa jest uzależniona od wartości spółki. Zależności ==Jeżeli znamy wartość spółki to powinniśmy znać kurs; ==Zmiany kursu są uzależnione od zmiany wartości; ==W długim okresie kursy dążą do wartości, a w krótkim odchylają się od wartości, ponieważ istnieje spekulacja oraz mechanizmy rynkowe. Do podstawowych wad analizy fundamentalnej można zaliczyć: 1.Założenie, że spółka, której zyski rosły do tej pory, będzie umacniać się nadal - zyski spółek nie rosną dlatego, że robiły to w niedalekiej przeszłości, lecz dlatego, że spółki są znakomicie zarządzane, dysponują coraz lepszą technologią i są świetnie promowane. 2.Założenie, że tempo wzrostu utrzyma się na obecnym poziomie. 3.W życiu gospodarczym nie występują żadne fluktuacje - w gospodarce kapitalistycznej występują ekspansje i recesje, których skutki odczuwają niemal wszystkie przedsiębiorstwa. 4.Brak uwzględnienia faktu, że ceny rynkowe wyprzedzają wiedzę fundamentalną. |
63. Etapy analizy fundamentalnej. Przeprowadzenie analizy fundamentalnej składa się z kilku etapów: 1.Analiza makroekonomiczna - konieczna jest z uwagi na to, ze firmy nie działają w próżni, ale w pewnym otoczeniu społecznym, politycznym, gospodarczym. Ocena przedsiębiorstwa z punktu widzenia makroekonomicznego powinna uwzględniać stan oraz wahania koniunktury gospodarczej. Przy jej ocenie bierze się pod uwagę takie wskaźniki jak: deficyt budżetowy, saldo bilansu płatniczego, zmiany produktu krajowego brutto, stopę inflacji itp. Analiza ta dotyczy również polityki banku centralnego w zakresie kształtowania stopy procentowej, kursów walut, przewidywanej podaży pieniądza na rynku, polityki podatkowej rządu, polityki budżetowej rządu. Analiza makroekonomiczna powinna udzielić odpowiedzi na pytanie o opłacalność inwestowania na danym rynku (np. rynku akcji). 2.Wybór branży, analiza sektorowa - W analizie sektorowej dokonuje się oceny atrakcyjności inwestowania w spółki należące do danej gałęzi gospodarki. Na tym etapie przeprowadzanej analizy fundamentalnej ocenia się przewidywaną opłacalność i ryzyko inwestowania w danej gałęzi. Uwzględnia się także pozycję sektora w relacji do cyklu gospodarczego i warunków makroekonomicznych (głównie w celu odpowiedzi na pytanie jakie są jego zdolności do rozwoju w stosunku do całej gospodarki - czy będzie to rozwój szybszy czy też wolniejszy). Analizie poddaje się także czynniki jakościowe charakteryzujące dany sektor, które stwarzają dodatkową szansę na rozwój (doskonałość technologiczna, ochrona rynku przed obcą konkurencją). 3.Zebranie informacji i obliczenie wskaźników przyjętych za istotne do oceny sytuacji ekonomicznej spółki. 4.Analiza SWOT - mocnych i słabych stron spółki oraz ocena standingu finansowego spółki. 5.Projekcja wyników finansowych w dłuższym przedziale czasu i perspektywy rynkowe i makroekonomiczne. 6.Określenie relacji między wartością akcji, a ich aktualną ceną giełdową, tj. ustalenie stanu niedowartościowania i przewartościowania akcji. 7.Wybór wariantów decyzyjnych na podstawie przyjętych kryteriów, np. priorytetu przewidywanego wyniku finansowego lub niedowartościowania akcji. 8.Weryfikacja decyzji - bieżąca analiza wyników finansowych i sytuacji ekonomicznej i zamknięcie pozycji w przypadku, gdy spółka nie będzie spełniać wymogów (minimalizacja strat). 66. Minimalizacja ryzyka na giełdzie. Ryzyko jest to wielkość oczekiwanego, potencjalnego dochodu do możliwych strat R = Opd / Sm. Jeżeli R >1 to zastanawiamy się nad kupnem tego waloru, jeżeli R< 1 to prawdopodobnie nie kupimy i zminimalizujemy swoją stratę, ale jest również prawdopodobne że nie wygramy. Ryzyko można w różnej postaci mierzyć. Najczęściej ryzyko giełdowe można podzielić na: ==ryzyko, które da się zminimalizować, ==ryzyko, które nie da się zminimalizować. Ryzyko pojmowane jako strata daje się minimalizować. Jedną z metod jest dywersyfikacja portfela. Jednak dywersyfikacja powoduje również koszty utrzymania portfela. Im więcej elementów w portfelu tym mniejsza potencjalna strata. [RYSUNEK 6] Próba minimalizacji ryzyka: ==gra instrumentami pochodnymi w stosunku do instrumentów bazowych, próba minimalizacji ryzyka niekorzystnej zmiany kursu przy pomocy instrumentu bazowego, ==transakcje arbitrażowe - gra na różnicy cen pomiędzy instrumentem bazowym np. akcjami Elektrimu a instrumentem pochodnym np. warrantami. Ryzyko jest dużo większe w przypadku instrumentów pochodnych, niż w przypadku instrumentów bazowych. Ryzyko mierzone od strony statystycznej: ==metoda mierzenia wariancji oparta na mierzeniu prawdopodobieństwa zajścia zdarzenia niekorzystnego i różnica między średnim kursem Ri a kursem aktualnym Ra. V = P (Ri - Ra) ==inne elementy nie zawierają prawdopodobieństwa np. odchylenie standardowe mierzące wartość badanej wielkości od średniej. Jeżeli kurs momencie t1 jest wyższy od średniej Ri to w okresie T2 kurs spadnie (i odwrotnie). Można mierzyć ryzyko semodchyleniem standardowym, czyli odchyleniem do kwadratu, czyli otrzymujemy wielkość uśrednioną. Ryzyko liczy się również odchyleniem standardowym od oczekiwanego kursu Ro. W analizie portfelowej problem ryzyka sprowadza się do ryzyka kilku walorów. Ryzyko portfelowe Kp jest iloczynem ilości walorów, które zawiera ten portfel oraz udziale procentowym. Funkcja Kp jest funkcją struktury preferencji posiadacza. Wyróżniamy trzy strategie: ryzykowną, umiarkowaną, pośrednią „spokojną” - nie ryzykowną. Tworzy się portfele alternatywne złożone z walorów, które są dopuszczone do publicznego obrotu.
|
67. Zasady budowy portfela inwestycyjnego. Portfel to portfel aktywów, jakimi dysponujemy. Portfel inwestycyjny - to zbiór pewnych elementów (papierów wartościowych, instrumentów itp.). Najprostszy portfel to portfel 2 elementowy. Pi = {A,B} Każdy z tych elementów można opisać przynajmniej dwoma cechami: stopa zysku, stopa ryzyka oraz występuje tu również jako trzeci element: zróżnicowanie portfela (czyli wielkość udziału poszczególnych jego elementów). Istotą analizy portfelowej jest dywersyfikacja aktywów, po to, aby zminimalizować ryzyko portfela. Decyzje inwestycyjne to funkcje półzmienne: maksymalizacja zysków przy minimalizacji ryzyka. 1.Stopa zysku - coś, co jest jedną z funkcji celu (czyli chęci zarobienia na dokonaniu transakcji) Z=(Kt-Kt-1)/Kt-1) *100% ==zysk rozumiany jest jako stopa przyrostu kapitału (powinien być przynajmniej równy inflacji); ==wiemy, jakie są kursy w przeszłości, natomiast stopa przyrostu kapitału jest szacowana w odniesieniu do przyszłości (jest to zatem potencjalna - szacowana - stopa zwrotu). ==motywem każdej inwestycji kapitałowej jest zysk 2.Stopa ryzyka. Wyróżniamy pojęcia niepewności i ryzyka. Są to pojęcia wieloznaczne. Niepewność - nie daje się zastosować rachunku prawdopodobieństwa. Niepewność jest utożsamiana ze stanem zerojedynkowym (albo albo), ponieważ nie są znane wszystkie czynniki. Ryzyko (w sensie statyst) - można zastosować rachunek prawdopodobieństwa, jednak zmienne dotyczące przyszłości są niestabilne. Ryzyko (w sensie ekon.) - potencjalna strata, jaka może mieć miejsce w przyszłości, z pewnym prawdopodobieństwem. Strata jest określona co do wartości. Ryzyko jest mierzalne. Ryzyko można sprzedać np. towarzystwom ubezpieczeniowym. Ryzyko pojmowane jako strata daje się minimalizować. Jedną z metod jest dywersyfikacja portfela. Jednak dywersyfikacja powoduje również koszty utrzymania portfela. 3.Udział (zróżnicowanie). Współczynnik portfela inwestycyjnego β(Pi) - mierzy ryzyko jako pewne relacje ryzyka do wartości bazowej. Ryzyko portfela inwestycyjnego uzależnione jest od ryzyka elementu A, ryzyka elementu B oraz udziału elementu A i B oraz współczynnik korelacji między tymi elementami. β(Pi) = UA β(A) + UB β(B) + KAB 1. UA + UB = 1 2. UA ≠UB 3. rA ≠ rB UA - udział elementu A w portfelu. UB - udział elementu B w portfelu KAB - współczynnik korelacji elementów AB ==Ryzyko portfela inwestycyjnego jest tym większe im większy jest udział elementu obarczonego większym ryzykiem. ==Ryzyko portfela inwestycyjnego jest tym mniejsze im większy jest udział elementu obarczonego mniejszym ryzykiem. 4.Współczynnik korelacji - powiązania sektorów (np. gdy spada cena akcji dużego banku można z dużym prawdopodobieństwem, że zostanie pociągnięty w dół cały sektor bankowy). Ryzyko portfelowe jest tym większe im większy jest współczynnik korelacji. Jeżeli rA ↑ → zA ↑ →czyli jeśli rośnie ryzyko elementu A, to również rośnie potencjalny związany z tym elementem zysk. 68.Dywersyfikacja jako metoda minim. ryzyka Dywersyfikacja portfela następuje, gdy osoba dokonująca lokaty odpowiednio różnicuje swój portfel, zabezpieczając się w ten sposób przed niekorzystnymi zmianami cen. I tak w przypadku agresywnego inwestowania (zakładającego maksymalizację zysku, a więc i bardzo wysokie ryzyko) portfel inwestycyjny może składać się wyłącznie z akcji małych spółek, podatnych na częste zmiany cen w różnych kierunkach. Mniej agresywna strategia będzie opierała się na wyborze akcji większych spółek. Z kolei inwestor - konserwatysta wybierze do swojego portfela mniej akcji, uzupełniając go bezpiecznymi papierami wartościowymi (obligacjami skarbowymi) lub lokatami bankowymi. 69. Portfele jednorodne i heterogeniczne. Jednorodne - jeżeli w portfelu są elementy o tym samym ryzyku systemowym(np. same akcje) Niejednorodne (heterogeniczne)- jeżeli w portfelu są elementy o różnym ryzyku systemowym (np. akcje + obligacje + instrumenty pochodne + waluty) |
73. Centralna Tabela Ofert - znaczenie i organizacja. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest partnerem i głównym akcjonariuszem CeTO S.A. CeTO jest instytucją odpowiedzialną za organizację i prowadzenie publicznego obrotu papierami wartościowymi na regulowanym rynku pozagiełdowym. Stanowi własność największych polskich banków, domów maklerskich i GPW S.A. Udział kapitałowy Giełdy wynosi 41,54%. Spółka CeTO powstała w lutym 1996 r. Zakres obowiązków CeTO S.A. obejmuje: ==Opracowywanie zasad i przepisów obowiązujących na regulowanym rynku pozagiełdowym; ==Egzekwowanie obowiązujących na rynku CeTO przepisów i zasad; ==Nadzór nad prowadzonym obrotem, gwarantujący poziom i integralność rynku, ==Obsługa elektronicznego systemu obrotu, ==Udostępnianie informacji o ofertach, notowaniach i transakcjach papierami wartościowymi, które są przedmiotem obrotu na rynku pozagiełdowym. Współpraca GPW z CeTO umożliwi rozwinięcie rynku pozagiełdowego, dzięki czemu młode, dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwa, będą mogły z rynku publicznego pozyskać kapitał do dalszego rozwoju. Charakterystyka CeTO: ==na CeTO nie ma aż tak dużych wymogów dopuszczenia do publicznego obrotu ==inny charakter instytucji - nie ma siedziby, transakcje zawierane są między klientami, zawierane są za pośrednictwem BM, które się dogadują w imieniu klienta; ==na CeTO nie ma widełek cenowych; ==ceny mogą być negocjowane; ==notowania odbywają się od 8 do 16 (ale zlecenia przyjmowane są niezależnie od godzin sesji - całą dobę); ==transakcje zawierane są na ekranie CeTO (pojawiają się zlecenia z warunkiem minimalnym); ==zlecenia mogą mieć charakter przedsesyjny lub w trakcie sesji (tzw. PAK); ==akcje w CeTO są wyłącznie imienne ==na CeTO są segmenty spółek - 2 parkiety (więcej info na http://www.ceto.pl/)
|
XX.WARSET I.Rodzaje zleceń:. Arkusz zleceń zawiera informacje o: 1.Danych klienta (imię nazwisko) 2.Rodzaj oferty (kupno/sprzedaż). Transakcje mają charakter kasowy. Odstępstwa od tej reguły: ==transakcje terminowe - gdy rozliczenie następuje w przyszłości ==biura maklerskie dają możliwość kredytowania zakupów ==odroczony termin płatności (OTP) wynikający z systemu rozliczeń D3 (3 dni). 3.Cena - rodzaje zleceń: ==z limitem - W tym zleceniu inwestor precyzyjnie określa cenę po jakiej chce kupić lub sprzedać dany papier wartościowy. W przypadku kupna jest to cena, powyżej której składający zlecenie nie godzi się na realizację zlecenia, zaś dla zleceń sprzedaży jest to cena, poniżej której inwestor nie jest skłonny pozbyć się papierów. ==bez limitu: --Zlecenia PCR - Po Cenie Rynkowej - mogą być wprowadzane na giełdę wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyłączeniem okresów równoważenia rynku i są realizowane po cenie pierwszego najlepszego zlecenia przeciwstawnego. Niezrealizowana część zlecenia PCR staje się zleceniem z limitem ceny równym kursowi po jakim dokonana została ostatnie transakcja. Zlecenia po cenie rynkowej mogą zawierać dodatkowe warunki wielkości minimalnej i wielkości ujawnianej. --Zlecenia PCRO - Po Cenie Rynkowej na Otwarcie - stosowane przy fixingu, przyjmowane na giełdę w fazie przyjmowania zleceń na otwarcie i zamknięcie w systemie notowań ciągłych i systemie kursu jednolitego, oraz w okresach równoważenia rynku. Realizowane odpowiednio po kursie otwarcia, zamknięcia, po kursie jednolitym lub określonym w wyniku równoważenia. Niezrealizowana część zlecenia staje się zleceniem z limitem ceny równym odpowiednio: kursowi otwarcia, zamknięcia, kursowi jednolitemu lub kursowi określonemu w wyniku równoważenia rynku. Zlecenia te nie mogą zawierać dodatkowych warunków limitu aktywacji, wielkości minimalnej i wielkości ujawnianej. Nie mogą być również modyfikowane w fazie interwencji. --Zlecenia PKC (Po Każdej Cenie) - mogą być przekazywane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji i fazy dogrywki. Zlecenia te złożone w trakcie przyjmowania zleceń na otwarcie, na zamknięcie, na notowania jednolite oraz w okresie równoważenia rynku podlegają realizacji odpowiednio po kursie otwarcia, zamknięcia, kursie jednolitym lub kursie określonym w wyniku równoważenia rynku. Zlecenia PKC nie podlegają modyfikacji w fazie interwencji. Natomiast w fazie notowań ciągłych, z wyjątkiem okresów równoważenia rynku, jeżeli na realizację czeka co najmniej jedno zlecenie przeciwstawne z limitem ceny, zlecenie PKC podlega realizacji po cenie lub cenach zgłoszonych wcześniej, a niezrealizowanych najlepszych zleceń przeciwstawnych (odpowiednio sprzedaży lub kupna). Jeżeli w chwili składania zleceń po każdej cenie w fazie notowań ciągłych w arkuszu nie ma zleceń przeciwstawnych z limitem ceny, zapewniających pełną realizację zlecenia PKC, rozpoczyna się proces równoważenia rynku, a zlecenie PKC traci ważność. Odwrotnością zlecenia PKC jest zlecenie z limitem ceny. Makler specjalista musi zrobić tak, aby wszystkie zlecenia PKC zostały zrealizowane. Zleceń PKC nie można wykorzystywać na rynku pierwotnym oraz podczas trzech pierwszych sesji obrotu danym papierem. ==Stop limit - zlecenie z limitem aktywacji, które ujawnia się dopiero wówczas, gdy teoretyczny kurs otwarcia lub kurs ostatniej transakcji w notowaniach ciągłych osiągną poziom określony przez inwestora. Musi ono więc zawierać, oprócz limitu, przy którym staje się aktywne, również limit realizacji. Można je przekazywać na giełdę we wszystkich fazach sesji w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji i dogrywki. Limit aktywacji musi być równy, lub w przypadku zleceń kupna niższy, a w przypadku zleceń sprzedaży wyższy od limitu zlecenia. Z chwilą wprowadzania zlecenia limit aktywacji musi być wyższy w przypadku zleceń kupna, bądź niższy w przypadku zleceń sprzedaży od kursu ostatniej transakcji (w przypadku braku kursu ostatniej transakcji, przyjmuje się kurs zamknięcia z poprzedniej sesji giełdowej), ==Stop loss - zlecenie z limitem aktywacji oraz poleceniem wykonania zlecenia po każdej cenie. |
4.Rodzaj papieru (papiery są kodowane tzn. nazwa jest złożona z ciągu liter lub cyfr - od 3 do 7 znaków). Np. dla kontraktów terminowych może to być symbol FW20M3, czyli - F (skrót o futures), W20 (nazwa instrumentu bazowego - w tym wypadku indeks WIG20), M (oznaczenie miesiąca wygasania, oznaczenia te sa przyjęte dla instrumentów pochodnych na całym świecie. H - marzec, M - czerwiec, U - wrzesień, Z - grudzień), 3 (oznacza rok wygaśnięcia danej serii - w tym przypadku jest to 2003). 5.Termin - Do dnia - inwestor określa dokładnie termin ważności zlecenia do określonego dnia. 6.Warunki dodatkowe: ==Wykonaj i anuluj - zlecenie obowiązuje do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli jest realizowane jednocześnie w kilku transakcjach). Zlecenie jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu i może zostać zrealizowane częściowo. Jeżeli będzie zrealizowane częściowo, niezrealizowana część traci ważność. Zlecenie to może być przekazane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji. ==Wykonaj lub anuluj - ważne jest do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie realizowane jest jednocześnie w kilku transakcjach). Zlecenie jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu, ale wyłącznie w całości nie może być zrealizowane częściowo. W przypadku gdy układ zleceń w arkuszu po przeciwnej s tronie nie pozwala na realizację zlecenia w całości, traci ono ważność. ==Do odwołania - zlecenie ważne jest bezterminowo. ==Wielkość ujawniona - zlecenie zawierające warunek wielkości ujawnianej może być przekazane na giełdę we wszystkich fazach sesji w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji. Zlecenie z wielkością ujawnianą jest realizowane stopniowo. Składający je określa wielkość części, w których ma ono być realizowane, czyli wielkość ujawnianej jednorazowo liczby papierów wartościowych (musi ona wynosić minimum 100 walorów) ==Wielkość minimalna - w zleceniu z minimalną wielkością (wolumenem) wykonania należy określić liczbę papierów wartościowych, poniżej której inwestor nie zgadza się na realizację dyspozycji. Tego typu zlecenie może być przekazane na giełdę jedynie w fazie dogrywki oraz w trakcie notowań ciągłych z wyłączeniem okresów równoważenia rynku. W przypadku, gdy układ zleceń w arkuszu zleceń nie pozwala na realizację zlecenia co najmniej w wielkości określonej przez inwestora w warunku, zlecenie jest odrzucane. Po częściowej realizacji (uwzględniającej warunek minimum) pozostała część zostaje w arkuszu zleceń jako zlecenie bez warunku minimalnej wielkości wykonania. ==WAN - oznaczenie warunku wykonania „wszystko albo nic”. Dotyczy jedynie walorów notowanych na Centralnej Tabeli Ofert. 7.Liczba papierów (wolumen). Zawsze podawany sztukach. W Polsce minimum to 1 sztuka (nie ma pakietów, jak na zachodnich lub amerykańskich rynkach).
|
II. Fazy sesji. Harmonogram sesji giełdowej: Transakcje na giełdzie (oprócz transakcji pakietowych) zawierane są w godzinach 9.00 - 16.10. W tym czasie odbywają się notowania w dwóch systemach: notowań ciągłych i jednolitych. Notowania ciągłe obejmują notowania instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych, warrantów itp. od godziny 9.00) i instrumentów rynku kasowego (od godziny 10.00). Notowania jednolite odbywają się dwukrotnie w ciągu dnia: o godzinie 11.15 i 15.00. Sesja giełdowa składa się z faz właściwych dla danego systemu notowań. W systemie kursu jednolitego są to: faza przez otwarciem, interwencja animatora, fixing, dogrywka i faza przed otwarciem kolejnej sesji. W notowaniach ciągłych fazy sesji to: faza przed otwarciem, fixing na otwarcie, notowania ciągłe, przed zamknięciem, fixing na zamknięcie i faza przed otwarciem sesji w kolejnym dniu. Harmonogram (fazy) sesji giełdowej w systemie WARSET Notowania jednolite z dwoma fixingami [RYS 7] Fazy sesji w systemie kursu jednolitego: ==przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie, publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu Otwarcia), brak transakcji ==interwencja: nie można składać nowych zleceń, animator rynku modyfikuje swoje wcześniejsze zlecenia celem poprawy płynności papieru, jeśli papier nie ma animatora, wszyscy uczestnicy rynku mogą modyfikować wcześniejsze zlecenia ==fixing: określenie kursu jednolitego i realizacja zleceń; ==dogrywka: składanie i realizacja zleceń po cenie równej kursowi jednolitemu - cenie z fixingu; ==przed otwarciem: składanie zleceń na kolejną sesję Notowania ciągłe [RYS 8] Notowania ciągłe - kontrakty terminowe[RYS 9] Fazy sesji w systemie notowań ciągłych: ==przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie, publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu Otwarcia), brak transakcji ==otwarcie (fixing): określenie kursu otwarcia, realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed otwarciem, brak nowych zleceń ==notowania ciągłe: przyjmowanie zleceń i ich realizacja zgodnie z sytuacją rynkową ==przed zamknięciem: składanie zleceń na zamknięcie, brak transakcji ==zamknięcie (fixing): określenie kursu zamknięcia, realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed zamknięciem ==przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie kolejnej sesji
|
2.Papiery wartościowe — cechy i rodzaje. 3.Pojecie giełdy papierów wartościowych. 4.Funkcje giełdy papierów wartościowych. 6.Podmioty rynku kapitałowego. 7.Instrumenty rynku kapitałowego. 9.Inwestycje kapitałowe i gra giełdowa. 10.Gracze giełdowi i inwestorzy instytucjonalni. 14.Krótka i długa sprzedaż papierów wartościowych. 15.Instytucje pośredniczące w obrocie papierami wartościowymi. 16.Zadania i znaczenie biur maklerskich. 17.Cechy niedoskonałego rynku kapitałowego. 23.Notowania w ramach kursu jednolitego. 25.Zastosowanie indeksów giełdowych. 26.Formula liczenia indeksu WIG 20. 30.Pojecie rynku pierwotnego i wtórnego. 31.Emitenci, inwestorzy, gracze. 34.Rodzaje papierów udziałowych. 36.Rodzaje instrumentów pochodnych na GPW. 40.Niepewnosc i ryzyko na rynku kapitałowym. 57.Funkcje trendów giełdowych i ich zastosowanie. 59.Kanaly trendu i ich zastosowanie. 62.Analiza fundamentalna — założenia i istota. 63.Etapy analizy fundamentalnej. 66.Minimalizacja ryzyka na giełdzie. 67.Zasady budowy portfela inwestycyjnego. 68.Dywersyfikacja jako metoda minimalizacji ryzyka. 69.Portfele jednorodne i heterogeniczne. 73.Centralna Tabela Ofert — znaczenie i organizacja. XX.Warset 1. Rodzaje zleceń 2. Fazy sesji.
|
|
1
1