Grupy celowe
Funkcjonują wg. innych reguł niż pozostałe grupy społeczne
Członków łączy tylko sformalizowana więź
Powoływane do realizacji określonych celów
Powstają wg. Potrzeb i przekształcają się w interesy uczestników
Potrzeby uczestników interesy uczestników cel grupy
Interesem grupy celowej jest zaspokojenie potrzeb innych
Swoistość grup celowych
Zewnętrzny charakter celów (grupa nie może być związana z autorem celów
Określona optymalna liczebność grupy(w innych grupach niemożliwe jest ustalenie optymalne liczebności)
Rozbudowany system zorganizowania
Uczestnictwo na zasadzie kontraktu(określenie uprawnień i zobowiązań)
Sformalizowanie zasad działalności grupy(atmosfera impersonalizacji)
Potrzeby
Maslow
Biologiczne, bezpieczeństwa, uznania i szacunku, miłości i przynależności, samorealizacji, wiedzy, estetyczne(nie jest dobra bo nie obserwuje wśród rozwiniętych grup)
Znaniecki Thomas
4 typy potrzeb podstawowych
-bezpieczeństwo
-uznanie(społeczny system nagród i kar)przedmiotowa relacja
-oddźwięk emocjonalny(uczestnictwo innych w naszych przeżyciach)podmiotowa relacja
-nowe doświadczenia(przezwyciężenie rutyny)
Potrzeby wtórne (dopełniające)
Bronisław Malinowski
Przez potrzebę rozumiemy układ złożony z ludzkiego organizmu, środowiska kulturowego oraz stosunek ich obu do środowiska naturalnego, które jest warunkiem koniecznym wystarczającym do utrzymania przy życiu organizmu
Natura(dziedziczymy) kultura (uczymy się zaspokajać potrzeby naturalne) one nie są przeciwstawne uzupełniają się wzajemnie
Potrzeby
Podstawowe(odżywiania seksualne rekreacyjne)
Pochodne(warunkują przetrwanie grupy):
-Potrzeba produkcji reprodukcji aparatu materialnego system ekonomiczny
-Potrzeba organizacji kolektywnego działania system polityczny, org. społeczeństwa
-Potrzeba społecznej kontroli zachowań system prawny
-Potrzeba transmisji kultury system edukacyjny
Integralne(powiązane miedzy jednostka a grupa);
-potrzeba ufności optymizmu jedności system magiczno religijno ideologiczny
-potrzeba odpoczynku i wrażeń estetycznych system rekreacji estetycznej
Grupa spójna
spójność
- zakres zjawisk powodujące ze uczestnicy odmiennie komponują swoje działania
-całościowe pole sil działające na członków grupy w kierunki pozostania w grupie
-Opór grupy wobec sil ja rozrywających
-właściwością małych grup społecznych (face to face)
Zjawiska towarzyszące grupom spójnym- rózne zachowania zależne od typów grup, z którymi mamy do czynienia
Grupy spójne wobec porażki:
Punitywne- uczestnicy wspólnie analizują przyczyny porażki, krok po kroku analizując pro es DZIAŁANIA, szukają alternatywnego działania, wypracowanie nowego wzorca postępowania
Ekstrapunitywne- analizują cały proces działania, porazki szukają w przyczynach zewnętrznych (głównie są to wrogowie grupy), podniesienie spójności grupy, grupa się wzmacnia
Intrapunitywne- analiza procesu działania, porazki doszukuje się wewnątrz grupy, identyfikacja tego KTO popełnił błąd, wyciągniecie konsekwencji (wskazanie sprawcy), ukaranie sprawcy dzięki czemu grupa odzyskuje spójność wewnętrzną.
Niepunitywne- są w dużo gorszej sytuacji niż grupy niespójne, nie są w stanie odzyskać swojej sprawności, szybko przestają istnieć
Poziomy bezpieczeństwa związanych z grupami spójnymi: wyróżniamy 3 poziomy spójności:
I poziom spójności - zachowania anormatywne (dopuszczalne, ale nie zawsze akceptowane, pierwszy poziom spójności może spowodować niewłaściwe ale trochę usprawiedliwione zachowania)
- deindywidualizacja jednostki (jednostka zaczyna myśleć w kategoriach MY, mniejsza zdolność do identyfikowania partnerów jednostkowych, nadawanie tzw etykietek, określanie osoby wg przynależności do danej grupy, np. etykietka sprzedawcy)
-mniejsza identyfikacja jednostkowego partnera
II poziom spójności -presja uniformizmu- powinniśmy zachowywać się lub wyglądać tak samo w określonych sytuacjach
- syndrom myślenia grupowego- skrajny optymizm w grupie, usprawnianie procesów decyzyjnych, przekonanie o moralności działań grupy, stereotyp przeciwnika, presja wobec wątpiących i autocenzura, iluzja jednomyślności i obecność „strażników myśli” (skoro jesteśmy profesjonalistami, to z góry wiemy, że wpadniemy na genialny pomysł. Wynika to ze zbyt dużego zaufania do siebie nawzajem)
III poziom spójności- gdy grupa spójna znajduje się w obliczu zagrożenia lub w wyniku starcia z wrogimi grupami (następuje wtedy PRZEKROCZENIE bezpiecznego poziomu spójności)
- blokada świadomości- uczestnicy grupy spójnej tracą świadomość tego kim są
(bodziec ->reakcja, człowiek zaczyna funkcjonować wg reguł zachowań zwierzęcych, zachowania powtarzalne)
-utrata jaźni jednostkowej- blokada samoświadomości
- brak możliwości przewidywania skutków działania
ZASADY FUNKCJONOWANIA MAŁEJ GRUPY
George Homas (idealna grupa, jest spójna i dobrowolna- do której można zawsze wejść, np. gangi chicagowskie ), stworzył 36 zasad, z czego najważniejszych jest 9: 1-3 relacje interpersonalne, 2-9 (dot. Środowiska grupowego)
1.Osoby wchodzące często ze sobą w interakcje, ale w sposób dobrowolny, mają skłonność do wzajemnej sympatii (wzajemna zależność-im więcej interakcji, tym bardziej obdarzamy się sympatią)
2.Im częściej osoby wchodzą ze sobą w interakcje, tym bardziej podobne stają się ich działania i uczucia
3.Spadek częstotliwości interakcji powoduje spadek siły uczuć interpersonalnych
4.Działania podgrupy mogą stać się odmienne od działań innych podgrup, aż do granic wyznaczonych przez system kontroli całej grupy, do której należą - ale osoby z zewnątrz tego nie zauważają
5.Im wyższa pozycja jednostki w grupie, tym bardziej konformistyczne są jej zachowania wobec norm grupy (np. przywódcą grupy złodziei samochodów jest osoba, której idzie to najsprawniej)- zupełnie inaczej w przypadku grup dużych (np. społeczeństwo- ci co posiadają najwięcej władzy, mają najwięcej swobody czytaj posłowie nagminnie posługujący się mandatem poselskim :D)
1.Im wyższa pozycja jednostki w grupie, tym szerszy będzie jej zakres interakcji (zdolność do interakcji, informuje nas o pozycji w grupie)
2.Gdy zmniejsza się zakres interakcji jednostki, gdy wchodzi ona rzadziej w interakcje z przywódcami grup oraz gdy zmniejsza się jej pole sprawowania władzy to spada jej pozycja społeczna
3.Wzrastająca specjalizacja działań grup przyniesie zmniejszenie zakresu interakcji jednostki zaangażowanej w te działania i ograniczy pole inicjowanych przez nią interakcji
4.Wzrost wielkości grupy i specjalizacja działań będzie prowadzić do wzrostu liczby pozycji w łańcuchu interakcji między przywódcą a zwykłym uczestnikiem grupy
Teoria interakcjonistyczna(George H. Mead)(interakcje pomiedzy jednostkami)
-Teoria wg której kluczowym mechanizmem kształtowania się struktur społecznych jest ciągła wymiana i ewolucja znaczeń symboli, odbywająca się w trakcie wszelkich procesów oddziaływań zachodzących między ludźmi.
- koncentruje się na analizie procesów wzajemnych oddziaływań, pojętych jako wymiana symbolicznych znaczeń. Wymiana zachodzi między świadomymi, ciągle definiującymi sytuacje partnerami. Konsekwencją tych procesów jest ukształtowanie osobowości partnera i funkcjonowanie grup społecznych. Podstawowe założenia:1)Ludzie działają na bazie znaczeń, jakie mają dla nich rzeczy. 2)Znaczenia pochodzą z interakcji. 3)Znaczenia są modyfikowane przez ich interpretacje, dokonywane przez ludzi w aktualnych sytuacjach
Założenia każą nam zwracać uwagę na jednostkę. Społeczeństwo to zbiór jednostek
3 podstawowe pojęcia;
-społeczeństwo forma życia zbiorowego ludzi, oparta na interakcjach pomiędzy jednostkami, które tworzą samowystarczalną zbiorowość. posiadające wspólną kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto posiada własne instytucje pozwalające mu na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w postaci państwa, plemienia czy narodu. WG Wykładu(to proces zrzeszania się jednostek nie istnieje tylko jest tworzone i wymagana podtrzymywania poprzez interakcje zrzeszamy się w trakcie interakcji przekazujemy sobie wzajemnie doświadczenia nawyki. Tworzymy nie tylko zachowania ale proces myślenia)
-jaźń jednostkowa tożsamość z samym sobą, świadomość swojej odrębności
3 stadia rozwojowe jaźni
10stadium przygotowawcze
2)stadium zabawy(odczytywanie gestów)
3)stadium gry(przewidywanie odpowiedzi)
Sytuacyjna dynamika jaźni:
JA-czysto subiektywny element wykonywanie czynności w sposób indywidualny
MNIE-element pozostały po procesie socjalizacji podporządkowanie pewnym regułom w społeczeństwie
Jaźń subiektywna- element własnego wyobrażenia o sobie samym szacujemy swoją wartość wiemy kim jesteśmy i jacy jesteśmy (wpływ rodziny)
Jaźń odzwierciedlona- nasze wyobrażenie o tym co o nas myślą inni
-Umysł rozumiany jako proces; proces myślenia, który pociąga za sobą umiejętność "rozważania" alternatywnych możliwości działania i konsekwencje działania, definiuje sytuację
Elementy grupy:
-dwie lub więcej osób,
- między którymi istnieje bezpośrednia interakcja,
- która posiadają pewne wspólnie ustalone normy
- mają wspólny cel
- mają poczucie odrębności swojej grupy w stosunku do innych grup
Wg wykładu: stuktura org, cele, identycznośc wewn gr, ośrodki skupienia
Wizja nauki wg Pareto:
- twierdził, że każda nauka społeczna mówi tak o rzeczywistości społecznej, że
zakłada istnienie określonego modelu,
- homo ekonomicus - model człowieka dążącego do maksymalizacji zysków,
- ekonomia zakłada istnienie określonego modelu - człowiek w większości jest
homo ekonomicus,
- socjologia wyróżnia się od innych nauk tym, że ujmuje człowieka takiego jakim
on naprawdę jest,
•
Pareto uwzględniał w swoim ujęciu tą część wiedzy psychologicznej, która mówiła o:
instynktach, uczuciach, podświadomości
- człowiek opiera swoje działanie na pierwotnych, podstawowych instynktach,
- przyjmował wizję, gdzie człowiek jest istotą, którą kierują ciemne (trudne do
odkrycia) siły
- działanie człowieka ma podstawy irracjonalne,
•
Socjologia zakłada, że człowiek działa, myśli w sposób logiczny i dlatego można
wszystko wytłumaczyć.
Logiczność można przedstawić w różnych postaciach:
- działania ludzkie zupełnie nielogiczne,
- działania ludzkie logiczne subiektywnie - jednostka działająca widzi logikę w
swoim działaniu,
- działania ludzkie logiczne obiektywnie,
- działania ludzkie logiczne subiektywnie i obiektywnie,
Wg Pareto ludzie działają nielogicznie - związek ich zachowań z działaniami logicznymi jest przypadkowy. Ludzie wyróżniają się od istot żywych tym, że mają wewnętrzną, zakorzenioną potrzebę ukrywania irracjonalności. Człowiek jest istotą myślącą, cechuje go głód myślenia, nie lubi irracjonalności, ma potrzebę działania w sposób racjonalny, logikę uważa za ideał i stara się ukazać, że działa logicznie.
Pareto jest również autorem teorii krążenia elit opisującej zasady rządzące elitami w społeczeństwach ludzkich. Pareto uważał, że elita jest złożona z tych ludzi, którzy w danej dziedzinie działania osiągają najwyższe wskaźniki. Odchodził zatem zarówno od tradycyjnego rozumienia elity jako arystokracji jak i od utożsamiania elit wyłącznie z elitami rządzącymi.
Działania ludzkie to obserwowalne zachowania, ale także teorie, za pomocą których jednostka uzasadnia, innym bądź sobie samej, swoje takie a nie inne postępowanie. Według Pareta u podłoża działań leżą "rezydua" czyli rodzaj trwałych dyspozycji psychicznych: uzewnętrznianie uczuć, indywidualizm, towarzyskości, utrwalania grupy, seksu. Ich rezultatem są "derywacje", czyli zmienne elementy działań, m. in. uzasadnienia działań i ideologie. Tak już jest, tak trzeba.., odwołanie się do autorytetu, odwołanie się do zasad i uczuć, wykorzystanie niejasności języka.
Woluntarystyczna teoria działania stanowiła dla Talcotta Parsonsa swoistą syntezę założeń utylitaryzmu, pozytywizmu i idealizmu. Autor zwrócił uwagę na to, że ekonomia klasyczna traktuje jednostki jako wolnych graczy niczym nie ograniczonych, którzy mając do wyboru wiele możliwości wybierają te, które są dla nich najbardziej pożyteczne. Ta nadmierna utylitaryzacja sprowokowała Talcotta Parsonsa do zadania kilku pytań : Czy ludzie zawsze zachowują się racjonalnie? Czy zawsze są wolni i nieograniczeni? Parsons definiuje woluntaryzm jako subiektywne procesy podejmowania decyzji przez indywidualne podmioty, lecz decyzje takie traktuje jako częściowy rezultat pewnego typu nacisków, zarówno normatywnych, jak i sytuacyjnych. Parsons uważał, że system społeczny musi realizować podstawowe funkcje: adaptacja (zapewnienie środków egzystencjonalnych), osiąganie celów (priorytety i ich realizacja), integracja (koordynacja części i utrzymanie właściwych wewn relacji),kultywowanie wzorów (utrzymywanie wzorów i kontrola napięć). organizm (podsystem odpowiadający za probelmy adaptacyjne).
Struktura socjometryczna - geneza:
-potrzeby afiliacyjno-emocjonalne- czł jako istota żyjąca szuka powiązań interpersonalnych
-dystans interpersonalny, psychiczny i fizyczny - im jesteśmy bliżej nieznajomej os tym łatwiej nawiązac kontakt. Stre-trudniej, najłatwiej z kimś podobnie myślacym
-wzorzec atrakcyjności interpersonalnej - wyobrażony, idealny uczestnik gr. Najpierw wymyślamy wzorzec, a potem dopasowujemy nowe osoby.
- struktura socjo-warunkiem jest istnienei wzorca i oszacowanie jak daleko od tego wzorca są inne osoby. Zalezna od syt w której znajduje się grupa. To typowy układ wzajemnych sympatii, antypatii lub obojętności, jakie występują pomiędzy członkami grupy.
Figury socjometryczne(związki wyborów, które są dokonywane przez uczestników, pokazują pozycję w grupie): para - zw. Między poszczegołnymi parami, gdy są same pary, to gr jest wewn rozbita, trójkąt, łańcuch - nie występują powiązania między poszczególnymi ogniwami (2-3, 3-4, ale nie 4-2), klika - podgrupa osób dokonująca wzajemnych wyborów, lecz nie dokonująca wyborów wśród członków większej grupy, do której należy, gwiazda- os która uzyskała najwięcej pozytywnych wyborów. Jest to osoba najczęściej wybierana jako potencjalny partner interakcji, wobec której wiele osób ma pozytywne odczucia sympatii, przyjaźni etc. lub która wybierana jest jako osoba kompetentna, szara eminencja- w zwrotnej relacji z idolem, ale nie uzyskuje wyborów pozytywnych i takimi tez nie obdarza, ale ma wybory neg, wpływ na za zach idola, samotnik-brak wyborów, jest w gr, ale nie jest ściśle z nią związana, szanowana, ale niekoniecznie lubiana, w niewielkim stopniu pod wpływem idola, zapoznany-nowy uczestnik, szacuje innych, po pwenym czasie dostaje reakcje zwrotne, nowy uczestnik, szacuje innych, po pwenym czasie dostaje reakcje zwrotne,odrzucony- nielubiana, nie chce być w gr, ale musi, wbrew interesom, na złość, nieprzewidywalny.
Efekt socjodynamiczny-jeśli jest os która uzyskuje ponadprzeciętną ilość wyborów pozytywnych, to później będzie ich miała jeszcze więcej aż do max i zaczynają maleć. Tak samo z os nielubianymi. Skutek: stuktura ma tendencję do pogłębiania się, ale jest ona nietrwała.
STRATYFIKACJA
We współczesnym społeczeństwie występuje podział na kilka kategorii, a przynależność do jednej z nich daje bardziej lub mniej korzystną pozycję danej jednostki w społeczeństwie. Różnice pomiędzy tymi kategoriami społecznymi nazywa się zróżnicowaniem społecznym. Jeśli ludzie w tych kategoriach społecznych zostaną zaszeregowani w pewnym porządku który daje im różny dostęp do dóbr społecznych mamy wówczas do czynienia ze stratyfikacją społeczną, czyli uwarstwowieniem społeczeństwa.
TEORIE STRATYFIKACJI.
Wielu socjologów próbowało wyjaśnić za pomocą różnych teorii istnienie stratyfikacji społecznej. Najbardziej popularne były trzy spośród nich.
Teoria konfliktu (KAROL MARKS) zakłada że istnieją tylko dwie podstawowe klasy w społeczeństwie: ci, którzy posiadają środki produkcji, oraz ci którzy ich nie posiadają. Według Marksa za powstanie stratyfikacji odpowiedzialny jest kapitalizm jako system ekonomiczny, który zmusza robotników, do tego aby produkowali więcej niż jest to potrzebne im samym i właścicielom środków produkcji.
Ujęcie wielowymiarowe (MAX WEBER) było w istocie rzeczy atakiem na teorię Marksa. Weber uważał, iż analizowanie stratyfikacji społecznej oparte tylko na nierówności ekonomicznej jest zbyt sztywne. Według Webera istnieją trzy odrębne sfery różnicujące społeczeństwo: ekonomiczna, społeczna i polityczna. Jednostka wcale nie musi zajmować wysokiej pozycji jednocześnie we wszystkich trzech sferach może np. mieć wysoką pozycję w jednej z nich a niską lub średnią w pozostałych.
Ujęcie funkcjonalistyczne (KINGSLEY DAVIS, WILBERT MOORE),zostało sformułowane w 1945 r. i mówi, iż stratyfikacja społeczna jest nieunikniona i potrzebna. W ujęciu tym społeczeństwo składa się z pozycji społecznych. Jeśli ma ono funkcjonować należycie, najwyższe pozycje społeczne powinny zajmować osoby najlepiej wykwalifikowane.
Alternacja- zmieniamy swoją tożsamość i później musimy zreinterpretować swoje życie. Jest związana z poglądem Polit, przeszłością. Ciągły proces int i reint.
Człowiek jako istota społeczna:
-jesteśmy istotami społecznymi, gdyż musimy polegać na innychpraktycznie przez całe swoje życie
-bo zasad życia i przeżycia uczymy się od innych, od naszego otoczenia
-gdyż praktycznie przez całe życie należymy do różnego rodzaju zbiorowości społecznej
-nasze ważne cechy człowiecze roziwjają się pod wpływem uczestniczenia w życiu społecznym i w związku z udziałem w rozmaitych interakcjach społecznych
-nasze cechy indywidualne za które jesteśmy podziwianichwaleni lub które-przeciwnie-są w nas krytykowane powstają również podczas interakcji z innymi
-jesteśmy spocznymi podmiotami działającymi-dostosowujemy swoje działania do otoczenia.
Ludzie funkcjonują zawsze w ramach rozbudowanych wzorów społecznych i kulturowych.
Zaschowania społeczne według WEBERA: działanie:
1. racjonalne (refleksyjne, realizowane przez człowieka, skierowane na innego człowieka-zachowanie społeczne)
a. tradycjonalne: uzasadnieniem jest tradycja, obecne zachowanie jest zakorzenione w przeszłości, przejmujemy tradycję mimo tego jakie są warunki. Podejmowana przez naszych przodków. Realizujemy ją pomimo wszystko,musi mieć swoistą formę może być grupowa lub indywidualna ale musi być traktowana jako tradycja. Zaplanowania nie w momencie realizacji a duzo wczesniej.
b. emocjonalne: uzasanieniem są emocjie, tu i teraz, odgrywają role gdy mamy zrealizować działanie. Są refleksyjne. Refleksja+ emocje= forma zachowan. Są teraźniejsze- w tym momencie planowane i realizowane
c. zasadmoczo-racjonalne: uzasadnieniem są zasady. Przyjmuję zasadę i się do niej stosuję. Do końca nie wiemy czemu tak robimy. Staramy się określic granice dla danych zasad(niektóre razem mogą tworzyć konflikt)
d. celowo-racjonalne: liczy się cel efektywność działania. Zachowanie instrumentalne troche negatywne
2. Odruchowe- nie mają charakteru refleksyjnego, nie dokonujemy wyboru.
Władza jako źródło konfliktu:
Dahrendorf przyjmuje, że
zróżnicowanie dystrybucji władzy zwierzchniej staje się w sposób niezmienny czynnikiem determinującym stały konflikt społeczny typu zbliżonego do konfliktu klasowego w tradycyjnym (marksowskim) społeczeństwie. Strukturalnym źródłem tego konfliktu jest układ ról społecznych i związanych z nimi oczekiwań dotyczących dominacji i podległości.
Koncepcja R. Dahrendorfa (władza jako źródło konfliktu, interesy jawne i ukryte, grupy interesu i quasi-grupy, warunki regulacji konfliktu itd.)
3 rodzaje więzi społecznej:
-wzbudzona kulturowo- wartości, normy, wspomnienia mogą tworzyć więzi jeśli są wspólnie akceptowane. Mogą być b. mocne, tworzą się powoli i zanikają powoli. Może trwać bez styczności uczestników przez kilkadziesiąt lat, bo są pewne elementy kulturowe łączące.
-wzbudzona oranizacyjnie-wynika z uwarunkowań organizacyjnych. Wtedy gdy są reguły org., warunki, wymagania. Pojawia się natychmiast, może być mocna ale wraz z zanikiem wymagan org.ona zanika. Wyst. jako więź pierwsza, powoli tworzy się więź wzbudzona kulturowo
-wzbudzona strukturalnie- warunkiem jest istnienie układu zależnoźci lub niezależności w grupie. Musi istnieć struktura wobec której grupa się integruje. Pojawienie się wroga buduje więzi. Warunkiem istnienia więzi musi być ktoś, kto nas łączy, gdy przeciwnik znika, to więź też. Nagatywna. Bywa bardzo mocna. Musimy dbać o swojego wroga.
Teoria interesu własnego jednostki(George Romans)
1.Twierdzenie o sukcesie:
Jeśli jakieś działanie spośród innych podejmowanych przez jednostkę działań jest częściej nagradzane, tym bardziej staje się prawdopodobne podjęcie przez nią tego właśnie działania.
2.Twierdzenie o bodźcu:
Jeśli w przeszłości wystąpienie określonego bodźca lub zespołu bodźców było powodem otrzymania nagrody za jakieś działanie, to im bardziej aktualny bodziec podobny jest do tych występujących w przeszłości tym bardziej prawdopodobne, że jednostka podejmie to lub podobne działanie.
3.Twierdzenie o wartości:
Im większą wartość ma dla jednostki rezultat jej działania, tym bardziej prawdopodobne, że będzie ona podejmować to działanie.
4.Twierdzenie o deprywacji-nasyceniu:
Im częściej w niedawnej przeszłości jednostka otrzymywała określoną nagrodę, tym mniej wartościowa staje się dla niej każda następna nagroda tego samego typu.
5.Twierdzenie o agresji-uznaniu:
*Jeśli działanie jednostki nie doprowadzi do otrzymania przez nią oczekiwanej nagrody, lub otrzyma ona karę, której się nie spodziewała, zareaguje gniewem, pojawi się większe prawdopodobieństwo, że jednostka ta będzie zachowywać się agresywnie, rezultaty zaś takiego zachowania staną się dla niej niewspółmiernie cenne.
*Jeśli działanie jednostki przyniesie jej oczekiwaną nagrodę, a zwłaszcza, jeśli nagroda będzie wyższa niż się spodziewała, lub nie spotka ją oczekiwana kara, zareaguje zadowoleniem; wzrośnie prawdopodobieństwo przejawiania przez nią zachowania cieszącego się uznaniem, rezultaty zaś takiego zachowania staną się dla niej niewspółmiernie cenne.
6.Twierdzenie o racjonalności:
Wybierająca pomiędzy alternatywnymi działaniami, jednostka wybiera takie, dla którego jak wynika z jej obserwacji, wartość rezultatu pomnożona przez prawdopodobieństwo otrzymania go jest większe: „Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu”.
Teoria funkcjonalistyczna(Talcot Parsous)
Teoria ta opiera się na następujących założeniach
-społeczeństwo jest systemem składającym się z wzajemnie powiązanych części, z których każda pełni określoną funkcję w tym systemie (stąd nazwa "funkcjonalizm") --istniejące wewnątrz systemu napięcia mogą się utrzymywać nawet przez dłuższy czas, ale są one rozwiązywane
-system ten ulega zmianom, ale w sposób stopniowy i ewolucyjny, największym zmianom ulegają społeczne makrostruktury, podczas gdy mikrostruktury społeczne i kulturowe pozostają zasadniczo niezmienione
-system społeczny dąży do zachowania ładu, czyli prawidłowego funkcjonowania, tworzy więc pewną hierarchię. -cechą charakterystyczną tego systemu jest występowanie zróżnicowanych ról i pozycji społecznych, związanych ze zróżnicowanymi prawami i obowiązkami, oraz istnienie wspólnych norm i wartości. Aby system ten mógł trwać, muszą być spełnione następujące warunki: musi być zdolny do adaptacji, osiągnięcia celów, integracji i utrzymywania wzorców działania Imperatywy(dotycząc systemu społecznego, ale też jednostek. Jest elementem niezbywalnym, potrzebą systemową, która musi być zaspokojona);1) Adaptacja-zapewnienie środków egzystencjalnych 2) Osiąganie celów -priorytety i ich realizacja 3) Integracja koordynacja części i utrzymanie właściwych wewnętrznych relacji 4)kultywowanie wzorców- utrzymanie wzorców i kontrolowanie napięć/każdy z nas podlega tym imperatywom/ Podsystemy; AD1) organizm- podsystem odpowiadający z problemy adaptacyjne AD2) osobowość- podsystem odpowiadający za osiąganie celów AD3) system społeczny-podsystem odpowiadający za integrację wewnętrzną Ad4) system kulturowy-podsystem odpowiadający za redukcję napięć. Teoria ta pozwala zestawić ze sobą elementy, które do siebie nie pasują
Woluntarystyczna teoria działań w teorii funkcjonalnej;
-podmiot zawsze jest działający. Tworzy przestrzeń społeczną. Jest on refleksyjny ma świadomość kim jest wyznacza sobie cele.- Każdy z nas może wybrać własny sposób działań i je powielamy tak samo cele- System aksjonormatywny wpływa na nas i nasze cele poprzez system wartości definiujemy siebie i dobieramy cele- spośród alternatywnych działań wybieramy takie, które doprowadzą nas do celu
Działania jednostkowe(mają wymiar indywidualny) a systemy interakcji(wymiar zbiorowy) Jesteśmy za wymianami zbiorowymi, a odrzucamy system jednostkowy. Jeśli zachowamy się indywidualnie możemy zostać niezrozumiani.- proces instytucjalizacji(proces przechodzenia od niesformalizowanych sposobów działania do uregulowanych) instytucjonalizacja interakcji podstawą stabilności systemu społecznego jest to forma utrwalania porządku społecznego. To nie tylko proces tworzenia ale także zaniechania pewnych zachowań-System społeczny oznacza całokształt wzorców, funkcji i społecznie akceptowanych sposobów zachowania, obowiązujących w danym społeczeństwie czy też w danej grupie ludzkiej(odpowiedzialny za integracje wewnętrzną)
Zróżnicowanie społeczne jako reakcja funkcjonalna(zróżnicowanie; ról zawodowych, umiejętności i kwalifikacji, podmiotów wymiany, podmiotów własności Społeczeństwo(system) a kultura społeczna* różne wymiary struktury społecznej(zróżnicowanie polityczne, ekonomiczne, zawodowe, etniczne i kulturowe płci, wieku) Struktura społeczne w społecznej świadomości 3 sposoby postrzegania struktury(konfrontacyjne; my-oni, porównawcze; wyżej-niżej, funkcjonalny; ważniejszy-mniej ważny
Zróżnicowanie klasowo-warstwowe* perspektywa Karola Marksa klasa społeczna- grupa ludzi różniąca się od innych stosunkiem do środków produkcji, dychotomia struktury społecznej ,konfliktowy charakter klas społecznych. Perspektywa M Werbera klasa społeczna grupa ludzi o podobnym lub jednakowym położeniu rynkowym-klasy jako wyraz stanu posiadania szans na rynku (wymiar ekonomiczny),partie jako wyraz zróżnicowania udziału we władzy(wymiar polityczny), -stany społeczne grupy statusu społecznego będące wyrazem zróżnicowania stylu życia, -niekonfliktowy charakter klas społecznych. Perspektywa funkcjonalna(Moore, Davis)warstwa społeczna- grupa ludzi o jednakowej lub podobnej pozycji społ. Hipoteza Davissa-Moora; pozycje społeczne różnicują się ze względu na-znaczenie funkcjonalne dla systemu(ważność), -rozmiar wymagań dot. Kwalifikacji i uzdolnień podczas szukania pracy pozycja powinna być ważna a wymagania i kwalifikacje są duże
normy, wartości, cele
Cele
Alternatywne środki działania
podmiotmiot
Warunki sytuacyjne