Rodzina posiada swoją strukturę oraz spełnia określone funkcje wobec jednostki i społ. Struktura to układ wzajemnie powiązanych stosunków, zachodzących między poszczególnymi członkami rodziny, tworząc jedną całość, określa typ i charakter rodziny, co wpływa na realizowane przez nią funkcje. Analizując definicję struktury można wyróżnić jej 3 przejawy: psychologiczny- układ więzi emocjonalnych między jej członkami, oparty na poczuciu bliskości wynikającej z biologicznego charakteru więzi, wspólnoty krewi, aspekt społeczny składa się z układu pozycji społecznych zajmowanych przez członków rodziny oraz struktura władzy, wyróżnić tu można: pozycje władzy- mierzona stopniem dostępu członków rodziny do podejmowania ważnych decyzji, pozycje prestiżu- mierzona za pomocą autorytetu jaki jednostka posiada w rodzinie, pozycja miłości i względów- określona za pomocą stopnia nasilenia pozytywnych uczuć na określone jednostce. Aspekt kulturowy- określany jest przez system normatywnych wzorów i norm obyczajowych regulujących zachowanie i działania członków rodziny, zarówno w jej obrębie jak i z innymi osobami, grupami. Funkcje wg Szlendaka: reprodukcyjna- podtrzymywanie biologicznej ciągłości społeczeństwa, namiesza grupa społ., która uzyskuje swoich członków przez rozród i przyczynia się do podtrzymania trwałości innych, f. socjalizacyjna- zapewnia ciągłość kultury, w którym członkowie zapoznają się z kulturowym dziedzictwem społ, t.j. językiem, wartościami, normami, obyczajami, f. opiekuńcza, f. emocjonalna- rodzina zapewnia rodzicom oraz ich dzieciom emocjonalnego wsparcia, zaspokaja potrzebę miłości, f. seksualna- reguluję stosunki seksualne między dorosłymi, f.ekonomiczna, f. stratyfikacyjna- rodzina określa odpowiedni status społeczny swoim członkom i przyczynia się do utrwalania systemu stratyfikacyjnego w społ. F. identyfikacja- rodzina stanowi miejsce jednostki w społ., określa dla niej pozycję życiowego startu oraz decyduje o jej statusie przypisanym, f. integralno- kontrolna- rodzina kontroluję zmagania członków poprzez organizację ich życia w myśl ustalonych reguł danego społ., oraz dyscyplinuję ich za sprawą cyklicznych świąt rodzinnych, ustalonego rytmu dnia, f. rekreacyjno- towarzyska- rodzina organizuję członkom wolny czas, poprzez rozrywkę i wypoczynek, a także wprowadza dzieci w świat więzów towarzyskich przez dawanie przestrzeni, finansowanie i kontrolę kontaktów z innymi ludźmi . rodzina jak grupa pierwotna- Cooley- zaliczona została do nich ze względu na charakter więzi społecznych łączących jej członków, będących ze sobą w kontaktach częstych, bezpośrednich, bliskich oraz intymnych. 8 faz cyklu życia rodziny: 1. Małżeństwo bez dzieci, 2. Rodzina wychowująca małe dzieci, 3. Rodzina z dzieckiem w wieku przedszkolnym, 4. Rodzina z dzieckiem w wieku szkolnym 5. Rodzina z dorastającym dzieckiem, 6. Rodzina opuszczona, 7. Rodzina w stadium pustego gniazda, 8. Stadium starzejących się rodziców

Klasyczne definicje rodziny

Według A. Comte’a (1839 r.) rodzina to podstawowa grupa społeczna złożona z małżeństwa i

dzieci oraz ogółu krewnych każdego z małżonków. Ch. Cooley (1909) określał rodzinę ze względu na specyfikę jej wewnętrznej organizacji jako grupę pierwotną, charakteryzującą się współpracą i bezpośrednim kontaktem wchodzących w jej skład osób. J. Szczepański (1970): Rodzina jest grupą złożoną z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim. F. Adamski (1982, 2002) rodzina stanowi duchowe zjednoczenie szczupłego grona osób,

skupionych we wspólnym ognisku domowym aktami wzajemnej pomocy i opieki, oparte na wierze w prawdziwą lub domniemaną łączność biologiczną, tradycję rodzinną i społeczną.

Rodzina podstawowy rodzaj grupy społecznej, występujący we wszystkich typach

społeczeństwa, utworzony przez osoby połączone pokrewieństwem, małżeństwem lub

adopcją, które mieszkają razem, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i wspólnie

uczestniczą w realizowaniu celów związanych w danej kulturze z wychowywaniem dzieci

Rodzina w ujęciu Kościoła

Wspólnota ludzi oparta na małżeństwie zawartym dobrowolnie przez mężczyznę

i kobietę, którzy utworzyli nierozerwalną wspólnotę życia skierowaną dla

dobra wspólnego i zrodzenia oraz wychowania dzieci.

Rodzina „wspólnota życia i miłości”, „komunia osób”.

Związek wolnych osób, które połączyły się wzajemnym obdarowywaniem i

współdziałaniem, ma ona swe źródło i odniesienie w Trójjedynym Bogu.

Zmiany w strukturze rodziny

> przejście od modelu rodziny wielopokoleniowej do nuklearnej i zatomizowanej (przewaga rodzin nuklearnych)> zmniejsza się wpływ grupy krewnych, powinowatych> zwiększa się liczba osób samotnie wychowujących> wzrasta liczba samotnych matek rodzących kolejne dzieci z kolejnymi partnerami> zmniejsza się dzietność w rodzinach (bezdzietność nie jest już

stygmatyzowana) > zmiany w strukturze zatrudnienia> zmienia się pozycja poszczególnych członków rodziny w domu (zarówno mężczyzn, jak i kobiet oraz dzieci)- łącznie ze zjawiskiem inwersji – odwrócenia ról> rodziny stają się mniej spójne, nieoparte na uniwersalnych wartościach i normach