LITERATURA POZA KRAJEM

III. PROZA

2. OPOWIADANIA I DIARYSTYKA

KSAWERY PRUSZYŃSKI (1907- 1950)

• charakterystyka:

• poparcie dla polityki Sikorskiego

• rozwiązania fikcjonalne

• twórczość:

• Droga wiodła przez Narvik

• zbeletryzowany reportaż

• ilustracyjność

• wprowadzenie osób fikcyjnych

• winę za klęskę wrześniową ponosi system ustrojowy II RP

• Andrzej Czeczel

• podchorąży z Coetquidan

• porte parole autora

• nadrzędność problematyki nad konwencją, postaciami i sytuacjami

• jednoznaczne odczytanie

• dwuplanowość:

• wątek fabularny

• wątek myślowy, problemowy

opowiadania

• Trzynaście opowieści 1946 i Karabela z Meschedu 1948

• element zaskoczenia

• powtarzanie się wątków i sytuacji- jednorodność historii

• aluzje polityczne, polemiki, pamflety

• teksty:

• Tęcza z Samarakandy- uzbeccy starcy z nabożeństwem przechowują legendę o trębaczu z Lechistanu; trudny los Polaków w ZSRR

• Człowiek z rokokowego kościoła- rozpoznanie w zabitym Niemcu pod Narvikiem rysy innego Niemca, zabitego w Iwś.

• O głowę murzyńskiego króla- oskarżenie Aliantów o ponowne traktowanie Polski jako karty przetargowej

MARIA KUNCEWICZOWA (1899- 1989)

• charakterystyka:

• aktywna działalność emigracyjna: recenzje, proza wspomnieniowa, fragmenty Zmowy nieobecnych

• reportaże „podbarwiane” fikcją

• twórczość:

• Klucze;

• trudność określenia gatunku (nie jest to dziennik, pamiętnik ani kronika)

• wędrówka od Zaleszczyk przez Rumunię, Francję do Anglii

• zerwanie z przeszłością

• depresja psychiczna

• wyrzuty sumienia z powodu opuszczenia kraju i poczucie bycia ofiarą z daleka od ojczyzny

• Wrzesień jako „godzina prawdy” o Polsce

• emigrant jako nieproszony gość

SZKICE PIÓRKIEM (FRANCJA 1940- 1944) ANDRZEJ BOBOKOWSKI

• podstawa notatki czynione na bieżąco, opracowane w 1957

• ucieczka z Paryża zajmowanego przez Niemcy, do pd. Francji

• obserwacja życia codziennego

• powrót do zajętego Paryża- tu do wyzwolenia

• humor i dowcip jako dystans

• refleksje

• wrażenie powieści lub cyklu opowiadań

• francuski ruch oporu- nie pociągający za sobą, tak jak polski, rzeszy społeczeństwa; wina za obojętność spada na intelektualistów i pisarzy

1

---