WNiG

Oznaczanie liczby kwasowej olejów i

innych produktów naftowych

    Ropa  naftowa  i  jej  przetwory  zawierają  w swoim składzie szereg związków  tlenowych. Główne  grupy  związków  tlenowych obecnych  w  destylatach  wszystkich  rop  stanowią  kwasy  naftenowe, naftenowo  aromatyczne . Ogólnie tego  typu kwasy  określa  się  jako kwasy  naftenowe , średnia  ich  zawartość  w  ropach  waha  się  w granicach  0.5  do  20 %  mas . Ropy parafinowe zawierają niewielką ilość  kwasów  naftenowych, natomiast  bezparafinowe zawierają zwiększoną  ich ilość . Większość  kwasów  koncentruje  się  w  średnich  frakcjach ropy naftowej.
Około  90 % wszystkich  typów  kwasów  obecnych  w  ropach  naftowych
to  kwasy  naftenowe  jednopierścieniowe , pięcio  i  sześcioweglowe  ( pochodne  cyklopentanu  i  cykloheksanu  ) .
      Przy  omawianiu  własności  fizyko - chemicznych  olejów mineralnych , takich  jak  napędowe , silnikowe  i  inne  potrzebne jest  określenie  ich  kwasowości. Kwasowość  danego  oleju  określa się  ilością  KOH  zużytą  na  miareczkowanie  (  zobojętnienie  ) nierozpuszczalnych  kwasów  w  100 cm³  próbki  badanego  oleju według  normy  PN - 67 / C - 4066 

Oznaczanie kwasowości  oleju, przebieg doświadczenia :
      Do  kolby  stożkowej  o  pojemności  300 cm³  odmierzam  50 cm³  85 % wodnego  roztworu  alkoholu  etylowego . Następnie zamykam  kolbę  chłodnicą  zwrotną  i  utrzymuje  w temperaturze  wrzenia  przez  ok.  5 min.  Następnie  zobojętniam przez  miareczkowanie  na  gorąco  0.05 molowym  alkoholowym  roztworem KOH , uprzednio  dodając  4 - 5 kropel  fenoloftaleiny , do  otrzymania

zmiany  barwy . Następnie  odmierzamy próbkę  50 cm³ badanego  produktu  i  dodaje go  do  zobojętnionego gorącego  alkoholu . Kolbę  ponownie  zamykam  chłodnicą  zwrotną i  ogrzewam  przez  ok.  20 min.  ciągle  mieszając  w celu łatwiejszego  przejścia  kwasów  do  roztworu. Następnie  częściowo

ochłodzony  roztwór  ponownie  miareczkuje  w  obecności  4 - 5 kropel  fenoloftaleiny aż do zmiany  barwy .
Kwasowość danego  oleju  określa  się  w  miligramach  KOH  ( zużytego
na  miareczkowanie )  na  100 cm³ produktu lub  miligrama  KOH  na  gram  produktu 

  K =
V₁=0,23

K =
V₁=0,20 , p=0,82 g/cm³

W  moim  przypadku  na  miareczkowanie  zużyłem  0,25  ml  KOH .

K = 1,2903

K = 0,01368

Wnioski:
      Oleje  mineralne  nie  rozpuszczają  się  w  alkoholu  etylowym. To
samo można zaobserwować  w  roztworach  wodno - alkoholowych. Kwasy
zawarte  w  produktach  naftowych  a  najczęściej  kwasy  naftenowe  i
sulfonaftenowe  są  rozpuszczalne  w  alkoholu  etylowym  i  jego  85 %
roztworze  wodnym . Ogrzewanie  próbki  przy  ciągłym  mieszaniu  jest
konieczne  do  przejścia  kwasu  do  roztworu .
Nadmierna  ilość  kwasów  naftenowych  obniża  jakość  oleju , dlatego
im  mniejsza  liczba  kwasowa  tym  olej  jest  lepszej  jakości .
Kwasowość  badanej próbki  wynosi  0,0172 mg / g dlatego można stwierdzić że  badany  olej  jest  dobrej  jakości.

1

---