integracja od olki SCIAGA (2)


Zakres:

1.pojęcia wstępne integracji międzynarodowej gospodarczej

2.integracja gospodarcza w Europie i UE

3.instytucje UE

4.system prawny

5.budżet UE

6.polityka realizowana w ramach UE

7.Polska w UE

Pojęcie międzynarodowej integracji gospodarczej:

Integracja = łac. Integro-are = składać z części, uzupełniać

Łac. Integratio.inis = uzupełnienie, złożenie, scalenie

Definicja integracji gospodarczej:

J. Pelkemans - integracja gospodarcza to proces eliminacji ekonomicznej granicy pomiędzy dwiema lub wieloma gospodarkami.

Cz. Leśniak - integracja gospodarcza to scalanie różnych organizmów gospodarczych, narodowych i regionalnych w jeden organizm realizujący przy pomocy określonych mechanizmów i narzędzi koordynacji cele gospodarcze i polityczne.

Wyróżniamy trzy podstawowe kryteria wg których można klasyfikować definicję integracji:

1.horyzont integracyjny

2.maechanizm funkcjonowania integracji

3.korzysci integracji

09-03-2005

Czynniki warunkujące międzynarodową integrację gospodarczą:

- komplementarność - uzupełnianie się różnych struktur. Może mieć charakter dynamiczny lub statyczny. Może być ona między lub wewnątrz gałęziowa. Podstawy komplementarności międzygałęziowej są różnice w zasobach czynników produkcji tzn. ziemia, praca, kapitał

* zasoby złóż są różne, różnice klimatyczne, geograficzne

Wewnątrzgałęziowe podstawy stanowią różnicę w wydajności czynników produkcji

- niezbędna infrastruktura techniczna (powiązania komunikacyjne między integrującymi się gospodarstwami

* informatyczna infrastruktura np. światłowody

- polityka ekonomiczna prointegracyjna państwa

Formy integracji:

Dokonane przesunięcia prointegracyjne/formy ugrupowania

Likwidacja ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym

Wspólna zewnętrzna taryfa celna i polityka handlowa

Swobodne przepływy usług i czynników produkcji

Pełna koordynacja/unifikacja polityki gospodarczej i walutowej; ponadpaństwowe instytucje

Pełna koordynacja/unifikacja polityki wewnętrznej, zagranicznej, obronnej; ponadpaństwowe organy władzy

Strefa wolnego rynku

x

Unia celna

x

x

Wspólny rynek

x

x

x

Unia gospodarcza i walutowa

x

x

x

x

Unia gospodarcza i polityczna

x

x

x

x

x

!- strefa wolnego handlu: Likwidacja ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym, występuje tylko na granicy państw. W stosunku do państw trzecich nie występują, te państwa zachowują własne polityki celne

- unia celna: oprócz likwidacji ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym dochodzi wspólna zewnętrzna taryfa celna i polityka handlowa. Na granicach zewnętrznych mamy tą samą stawkę celną (Polska dostąpiła do tego 01-05-2004r)

!- wspólny rynek (rynek wewnętrzny, ale nie rynek wolny): oprócz likwidacji ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym i wspólnej zewnętrznej taryfy celnej i polityki handlowej dochodzi swobodne przepływy usług i czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał). Z tego względu pogłębiona integracja.

*egz: wymień które z podanych form występują(tabelka)-czyli wymienić te trzy cechy

!-unia gospodarcza i walutowa: oprócz likwidacji ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym i wspólnej zewnętrznej taryfy celnej i polityki handlowej oraz swobodnego przepływu usług i czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał) dochodzi pełna koordynacja/unifikacja polityki gospodarczej i walutowej; ponadpaństwowe instytucje. Np. bank centralny.

- unia gospodarcza i polityczna: oprócz likwidacji ceł i barier ilościowych w obrocie handlowym i wspólnej zewnętrznej taryfy celnej, polityki handlowej, swobodnego przepływu usług i czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał) oraz pełnej koordynacji/unifikacji polityki gospodarczej i walutowej; ponadpaństwowe instytucje dochodzi Pełna koordynacja/unifikacja polityki wewnętrznej, zagranicznej, obronnej; ponadpaństwowe organy władzy.

Formy instytucjonalno-organizacyjne

Przykłady/nazwy ugrupowań

Kraje członkowski

Strefa wolnego handlu

EFTA

CEFTA

NAFTA

BFTA

AFTA

Islandia, Norwegia, Szwajcaria, Liechtenstein

Czechy, Słowacja, Polska, Węgry, Bułgaria, Słowenia, Rumunia

USA, kanada, Meksyk

Litwa, Łotwa. Estonia

Kraje ASEN-u

Unia celna

Czechy - Słowacja

Szwajcaria - Liechtenstein

Grupa andyjska

CACM

Czechy - Słowacja

To samo

Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Wenezuela

Kostaryka, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Salwador

Wspólny rynek

EWWS

Euratom

Belgia, kanada, Luksemburg, RFN, Francja, Włochy, Dania, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Wielka Brytania, Portugalia, Austria, Finlandia, Szwecja,

j.w

Unia gospodarcza

Beneluks

UE

Belgia, Holandia, Luksemburg,

Belgia, kanada, Luksemburg, RFN, Francja, Włochy, Dania, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Wielka Brytania, Portugalia, Austria, Finlandia, Szwecja,

Unia polityczna

W praktyce jeszcze nie występują, bliska jest UE

nic

Typy integracji gospodarczej według charakterystycznych powiązań integracyjnych.

Międzynarodowa integracja umowna państw suwerennych (integracja równych parametrów)

EFTA, CEFTA, NAFTA, MERCOSUR itp.

Do niedawna też EWG/WE

Ponadnarodowa integracja umowna państw dobrowolnie ograniczających suwerenność na rzecz instytucji integracyjnych (integracja równych parametrów)

UE

Integracja polityczna nierównoprawna, tzw. politycznie podporządkowana jednemu krajowi (integracja nierównych parametrów)

W przeszłości np. Wielka Brytania i jej kolonie, Francja i jej kolonie, w pewnej mierze także późniejsze relacje Wielkiej Brytania-kraje Wspólnoty Brytyjskiej itp.

Integracja gospodarcza nierównoprawna tzn. gospodarczo podporządkowana jednemu krajowi (integracja nierównych parametrów)

Jak wyżej oraz jeszcze do niedawna np. kanada, USA, Meksyk-USA a częściowo także niektóre kraje Ameryki Środkowej (np. Panama, Kostaryka, Gwatemala itp.)-USA

Historia idei integracji europejskiej:

1. cesarstwo rzymskie narodu niemieckiego

2. cesarstwo Karola Wielkiego

3. wielcy myśliciele:

- P. Dubois XVI w.

- F. Sully XVII w.

- C.H. de Saint Simon

- I. Kant

- A. Briand

- R. Coudenhof - Kalegi

4. po II WŚ

* idea głęboko zakorzeniona, wszystko wywodzi się z imperium chrześcijańskiego.

Po rozdrobnieniu państw po Karolu Wielkim zaczynały być wojny między państwami, myśliciele starali się im zapobiec.

2005-03-16

Motywy odrodzenia integracji europejskiej po Drugiej Wojnie światowej:

1. Doświadczenia II WŚ

- wojny miedzy narodami

- praw mniejszości narodowej

Idea Stanów Zjednoczonych Europy (W. Churchill - Zurich w 1947 r., A. Spinell, J. Monett, R. Schuman) dążyło do federalnego systemy rządów, konsekwencją była konferencja w Hadze w 1948 r., która wypracowuje w 1949r. powołanie Rady Europy. Na jej forum rozpatruje się problemy a ich wynik to konwencje. Pierwszą i jedna z najważniejszych konwencji była konwencja Praw Człowieka.

2. Zagrożenie ze strony USSR i komunizmu

! 3. Zaangażowanie w Europie ze strony USA - polityka zagraniczna

- 1947 - doktryna Trumana, która wyrażała poparcie dla młodych demokracji w Europie

- 1948 - plan Marshalla, mówił że dadzą gotówkę dla Europy pod warunkiem, że narody europejskie zaczną współpracować w dziedzinie gospodarczej.

* musimy powziąć takie działanie w celu równowagi narodowej i w celu żeby Europa mogła oddać pieniądze - mówił Marshall. Współpraca międzynarodowa, doprowadziła do integracji gospodarczej.

* w wyniku planu Marshalla powstaje pierwsza organizacja w Europie (OEEC). W roku 1960 OEEC (zaangażowane tylko państwa Europy) przekształciło się w OECD (państwa świata)

4. Współczesne wymogi gospodarki światowej.

WIZJE JEDNOŚCI EUROPEJSKIEJ

* 1951 - podpisana europejska wspólnota węgla i stali - integracja gospodarczą

1952 - podpisano europejską wspólnotę obronną (polityka z powodu Francuzów się rozwaliła) traktat podpisano ale nie reatyfikowano, teraz konstytucja podpisana ale nie retyfikowana.

FAZY ROZWOJU EUROPEJSKIEJ INTEGRACJI I WSPÓŁPRACY

Wizje jedności europejskiej

1. rozkwit idei jedności europejskiej po II WŚ propagowany przez wielu wybitnych mężów stanu oraz reaktywowane przedwojenne organy europejskie, stowarzyszenia i ruchy społeczne, stworzyły korzystny klimat dla wprowadzenia ich w życie. Ruchy te nie były jednak programowo jednolite. W ich ramach i między mini ścierały się różne wizje jedności europejskiej.

2. zasadniczo przyjmujemy trzy główne nurty:

A - federalizm - odłamy:

- konstytucjonalizm - podpisanie aktu prawnego przez legalne rządy (federalizm integralny)

- funkcjonalizm (federalizm pragmatyczny umiarkowany)

B - konfederalizm, unionizm

C - funkcjonalizm

3. historia powstania UE

Federalizm

- zakłada docelowo utworzenie federalnego państwa związkowego na wzór USA, RFN, lub Szwajcarii

- członkowie zarzekają się na korzyść unii części swych suwerennych uprawnień w dziedzinie: gospodarczej, polityki zagranicznej i obronnej

- powołanie ponadnarodowe wspólne organy (do rządzenia są niezależne od tych, którzy je powołali)

- decyzje wydawane przez organy są obowiązujące powszechnie w krajach członkowskich

- powstaje konstytucja federalna.

Integracja w ujęciu federalistów to: centralizacja określonych funkcji na szczeblu rządu federalnego oraz decentralizacja na poziomie regionów i społeczności lokalnej.

Konfederalizm. Założenia:

- Europa wg konfederalistów to Europa równorzędnych państw narodów, nie powstaje państwo związkowe, tylko związek państw

- członkowie nie zrzekają się części swych suwerennych uprawnień

- ponadnarodowe organy są zależne od decyzji państw członkowskich, nie powstaje konstytucja federalna. Europa Ojczyzn - ojciec Degoll.

Integracja to proces współdziałania i tworzenia solidarności wspólnoty za pomocą wymiany poglądów i uzgadniania stanowisk między zadani narodowymi.

23-03-2005

Stworzyli z ideowego pisma

- 09-05-1950r - Plan Schumana - budowa wspólnoty europejskiej

1. sektorowy charakter (dotyczy wybrane dziedziny), (węgiel i stal-broń)

2. międzynarodowa kontrola miała doprowadzić

3. do trwałego pokoju między Niemcami a Francją (pokój pomiędzy RFN a Polską - 01-04-1951r - DEWWiS (ECSC) przez pierwszą szóstkę (6 państw); to: Francja, Niemcy, Włochy, Benelux z dniem 23-07-1952 traktat wchodzi w życie)

* została ona zawarta na 50 lat. Wspólnota wypracowała organy, podwalili system sferę instytucjonalno-prawną, mówi co się dzieje w Polsce

1. główne zadania przed EWWiS, one są niezmienne, mają charakter ogólny

2. przyczyny do rozwoju gospodarczego, zwiększenie zatrudnienia, podnoszenie stopy procentowej, stworzenie wspólnego rynku na surowce przemysłu węglowego

Cele miały realizować:

- wysoka władza złożona z funkcjonariuszy międzynarodowych, organ ponadnarodowy - kompetencje równe władzom krajowym. UE komisja.

Cele szczegółowe wspólnoty:

- zapewnienie równego dostępu do węgla i stali

- stopniowe obniżanie ceł i innych opłat oraz znoszenie ograniczeń ilościowych w obrocie surowcami i produktami przemysły węgla i stali

- zmienienie swobody siły roboczej między państwami członkowskimi

- ustanowienie wspólnoty taryf w transporcie na surowce i produkty

- zapewnienie wolnej konkurencji poprzez zakaz stosowania wszelkich praktyk, które by ją ograniczały (np. subsydiowanie, dotacje), tworzenie korekt, różnych porozumień między firmami (2 lekcja). EWWiS stworzył strefę wolnego handlu, nie przewidywał układ powstania unii celnej.

Cd do punktu trzeciego z samego początku wykładu:

1. zadania EWWiS

2. organy EWWiS

A - wysoka władza

Główny organ zarządzający, wykonawcy

Skład: 9 członków mianowanych na 6 lat, posiadających status Funkcjonariuszy Międzynarodowych (to osoba o wysokiej kwalifikacji zawodowej i moralnej, mieli powstrzymywać się od wszelkiej działalności sprzecznej z charakterem tej funkcji, tzn. nie mogli prowadzić żadnej działalności zarobkowej, nie mogli nabywać-posiadać bezpośrednio lub pośrednio-żaden udział w przedsiębiorstwie węgla lub stali; w czasie pełnomocnictwa funkcji i 3 lata po) nie powinien przyjmować żadnych instrukcji od państw członkowskich. To organ ponadnarodowy o ogromnych kompetencjach czyli niezależny od państw członkowskich. Francja zastosowała obstrukcję.

Zakres spraw:

- mogła ustanawiać system kontygentów produkcyjnych lub przydział węgla i stali

- zwalczała praktyki ograniczające wolną konkurencję

- zobowiązana była do kontroli przedsiębiorstw

- mogła stworzyć sankcję

* zawieszanie przekazywanych środków

* naprawianie szkód

* nakładanie grzywien pieniężnych

B - Rada Ministrów (organ decyzyjny ale nie ustawodawczy)

C - Zgromadzenie Parlamentarne

Dokonanie wspólnoty:

1. wzmożone obroty pomiędzy państwami członkowskimi

2. import z 931%

Eksport z 174%]

Obroty spadły o 01%

3. stworzono podstawy pomocy socjalnej dla osób z branży

Rodzajowe:

- gospodarcze

- polityczne

- rynkowe w tym handlu zagranicznego

- bankowe itp.

Z punktu widzenie przedmiotowego:

- ryzyko inwestycyjne

- transakcyjne

- kredytowe

- papierów wartościowych

- stóp procentowych

- płynności

Przy oddziaływaniu ryzyko - jego zasięg

- ryzyko powszechne

- dotyczące sektora lub gałęzi

- przedsiębiorstwa

Funkcjonalność - zadania do wykonywania (pragmatycy) - integracja w danym sektorze Mitralny, Monet, Schuman

Funkcjonaliści zakładali budowę państwa federalnego ale w sposób powolny, poprzez integrację wybranych sektorów gospodarczych (robię to w wybranych pojedynczych sektorach)

4. pomoc dla przedsiębiorstw w celu restrukturyzacji

5. stworzono podstawy dla działalności badawczej, edukacyjnej

6. brak zakresu uregulowań, w przemyśle równego przydziału. Ocena dział:

- zniosła bariery w obrocie towarami i przepływie osób

- przyczyniła się do wzrostu handlu

- unowocześnienie przemysłu

- wzrost konkurencyjnych produktów

- złagodziła społ. protesty, koszty

- założenia nie wprowadzone w życie, nie postrzegane

Ona dokładnie zrobiła to co przed 50 lat wymagało. Tj. aktualnie po dzień dzisiejszy nic się nie zmieniło. 5. Przełomowość europejskiej wspólnoty wegla i stali

  1. Przełamanie wielowiekowej nieufności między Niemcami i Francuzami.

  2. Stworzenie wstępnej infrastruktury ekonomicznej dla zachowania pokoju w Europie

  3. Stworzenie bazy i mechanizmów do poszerzania i pogłębiania integracji europejskiej.

Procesy integracyjne po roku 1951

  1. Sukces EWWiS → dalsze kroki szły w kierunku gospodarczym

0x01 graphic

  1. Plan Jana Bayera ← 1952 → dotyczył tego samego co

0x01 graphic

  1. Plan SPAAK'A ← 1955

0x01 graphic

utworzenie nowej wspólnoty - integracja pełna

(pozostałe sektory gospodarki)

plan Spaak'a podwaliną

0x01 graphic

traktat o EWG [EEC]

0x01 graphic

podpisano 25 marca 1957 w Rzymie

0x01 graphic

ta sama „6” z EWWiS

0x01 graphic

Różnice w stosunku do EWWiS

Zadania

Cele szczegółowe

Trzy różne normy tego samego rynku:

Unia celna w ramach EWG

Unia celna jest szczególnym rodzajem wolnego handlu, ograniczonego do państw członkowskich, oraz protekcjonizmu w stosunku do pozostałych krajów. Wywołuje ona skutki zarówno korzystne, jak i niekorzystne. Utworzenie unii okaże się uzasadnione, jeśli pierwsze przeważą nad drugimi.

  1. Skutki utworzenia unii celnej

    1. krótkookresowe,

    2. długookresowe.

Krótkookresowe

Widzimy zatem, że z wprowadzenia unii celnej wynikają zarówno korzyści, jak i straty:

Kreacja handlu następuje wówczas, gdy handel między partnerami przesunie się od kosztownego, objętego ochroną produktu krajowego do tańszego produktu z kraju partnerskiego, sprzyjając specjalizacji.

Z przesunięciem handlu mamy do czynienia, gdy import od efektywnego lub taniego producenta z rynku światowego jest zastąpiony importem od bardziej kosztownego lub mniej efektywnego producenta z kraju partnerskiego.

Długookresowe

    1. Realizacja unii celnej we Wspólnocie

Unia celna w ramach EWG została utworzona 2 lata przed wyznaczonym przez traktat terminem tj. 1.07.1968 roku.

Przyjęto wspólną taryfę celną zwaną CET (common external tariff).

Podstawą → średnia arytmetyczna ceł.

System CET stosuje się ogólnie do wszystkich wyrobów przemysłowych.

Niemniej jednak zewnętrzna ochrona rynku rolnego rządzi się odrębnym systemem zmiennych opłat od importu oraz subsydiów eksportowych, stosowanych wobec zmiennych wielkości produkcji.

III. Struktura handlu w Unii Europejskiej

  1. Udział kraju w handlu międzynarodowym zależy w pewnym stopniu od wielkości gospodarki → dla krajów dużych wartość handlu wynosi około 1/5 ich PKB; dla krajów zaś mniejszych udział % wzrasta mniej więcej do 2/3.

  2. Umiędzynarodowienie gospodarki zależy również od poziomu rozwoju gospodarki w poszczególnych krajach → kraje o najniższym dochodzie w Unii (Grecja, Portugalia, Hiszpania) są słabe, jeśli chodzi o wymianę towarową.

  3. Liczby pokazują

Handel zewnętrzny Unii Europejskiej

  1. Unia jest największym na świecie partnerem handlowym.

  2. Większa część obrotów przypada na kraje uprzemysłowione.

  3. Kraje rozwijające się maja skromny i coraz mniejszy w nim udział.

  4. Na rynkach międzynarodowych UE jest najbardziej konkurencyjna (czy na pewno?) w kapitałochłonnych gałęziach przemysłu oraz w produktach wysoko zaawansowanych technologicznie. W tych ostatnich jej głównymi konkurentami są USA i Japonia.

Instytucje Wspólnot Europejskich

EWWiS ─ EWG → wspólne organy (instytucje)

0x01 graphic

Traktat fuzyjny z kwietnia 1965 r.

W życie wszedł w 1967 r.

Trzy główne grupy:

Główne:

Pomocnicze:

Wyspecjalizowane:

Rada Europejska

Tam gdzie szczyty.

Do czasu wejścia w życie Jednolitego Aktu Europejskiego (1987) brak było międzynarodowo-prawnej podstawy działania tego organu.

Rada Europejska nie jest organem statutowym.

Skład:

Szefowie państw i rządów + przewodniczący Komisji.

Kompetencje Rady Europejskiej

Parlament Europejski ─ siedziba w Strasburgu.

Parlament Europejski jest wybierany w wyborach bezpośrednich powszechnych, od 1979 roku.

Skład:

Partie w Parlamencie Europejskim

Struktura Parlamentu:

Kompetencje Parlamentu Europejskiego

      1. współdziałanie w procesie tworzenia prawa

      2. udział w procedurze budżetowej