01-03-2011

Ewidencja środków trwałych

1. zakup środka trwałego niewymagającego montażu

2. otrzymanie aportu w postaci środka trwałego

3. nieodpłatne otrzymanie w formie darowizny środka trwałego (zwiększenie środków finansowych, rozliczenia międzyokresowe -> przychody pozostałe działalności)

4. ujawnienie środka trwałego nieobjętego ewidencją (zwiększenie środków trwałych i zwiększenie nadwyżek)

5. wyksięgowanie środków trwałych całkowicie umorzonych (zmniejszenie środków trwałych)

6. wyksięgowanie sprzedanych, likwidowanych lub darowanych środków trwałych (wyksięgowujemy jego całą wartość początkową, 6a wyksięgowanie całego dotychczasowego umorzenia środka trwałego, 6b wartość netto tego środka trwałego)

7. zaksięgowanie należnego podatku VAT od przekazanej darowizny

8. stwierdzenie niedoboru środka trwałego wg wartości netto

9. wyksięgowanie wartości netto środka trwałego utraconego na skutek zdarzeń losowych

….likwidacja środka trwałego…(?)

1. wyksięgowanie likwidowanego środka trwałego (w wartości początkowej, 1a wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia środka trwałego, 1b wartość netto)

2. poniesione koszty likwidacji środka trwałego (np. rozbiórka, demontaż)

3. przyjęcie do magazynu materiałów pochodzących z likwidacji środka trwałego

Ewidencja odpisów amortyzacyjnych

1. zaksięgowanie planowanych odpisów amortyzacyjnych

2. dokonanie odpisu aktualizującego wartość początkową środków trwałych z tytułu (trwałej) utraty ich wartości na skutek utraty gospodarczej przydatności

3. korekta odpisów aktualizujących wartość początkową środków trwałych na skutek ustania przyczyny trwałej utraty ich wartości

Rola konta Umorzenie środków trwałych

Wykład 2 Ogólne zasady pomiaru i wyceny w rachunkowości

Podstawowe obszary pomiaru w rachunkowości

Sytuacja finansowa jednostki

Rentowność opłacalność działalności gospodarczej

AKTYWA - Zasoby majątkowe kontrolowane przez jednostkę o wiarygodnie określonej wartości powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych

KAPITAŁ WŁASNY Równowartość aktywów netto (aktywa - zobowiązania)

Kategorie pomiaru dokonań jednostki

Przychody i zyski

Uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia aktywów lub zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw

Koszty i straty

uzupełnić z ustawy

WYCENA

• Nadawanie wartości poszczególnym składnikom bilansu według nadrzędnej zasady wyceny w koszcie historycznym, ale z odstępstwem od tej zasady na rzecz wartości (godziwej, rynkowej)

• Tradycyjny model to wycena w koszcie historycznym, jednak zmiany modelu w polskiej rachunkowości zmierzają ku przyjęciu wartości rynkowej (ewentualnie wartości godziwej) jako parametru wyceny.

Wycena
Model wyceny	Koszt historyczny	Wartość
Parametry wyceny	cena nabycia koszt wytworzenia	cena sprzedaży netto wartość zdyskontowanych przepływów pieniężnych (bieżąca) wartość godziwa ustalona w inny sposób niż wartość bieżąca

Parametry wyceny w Ustawie o rachunkowości

• cena zakupu (art. 28.2)

• cena nabycia (art. 28.2)

• koszt wytworzenia (art. 28.3)

• cena sprzedaży netto (art. 28.5)

• wartość godziwa (art. 28.6)

• trwała utrata wartości (art. 28.7)

• cena nabycia/koszt wytworzenia środków trwałych (art. 28.8)

• cena nabycia/koszt wytworzenia towarów i produktów (art. 28.4)

Analogicznie definicje, na których wzoruje się Ustawy o rachunkowości, zostały zawarte w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości numer: 2, 16, 32, 36, 38, 39, 40.

CENA ZAKUPU

Definicja została zawarta w definicji ceny nabycia:

Kwota należna sprzedającemu

- VAT i akcyza do odliczenia

+ obciążenia publicznoprawne (import)

- rabaty i opusty

-> = CENA ZAKUPU

CENA NABYCIA to cena zakupu + koszty bezpośrednio związane z zakupem
i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu.

Cena nabycia ma zastosowanie do wszystkich nabywanych przez jednostkę składników majątku, jest stosowana głównie do wyceny wstępnej, obejmuje cenę zakupu plus koszty zakupu.

*Wycena wstępna, początkowa i bilansowa

KOSZT WYTWORZENIA PRODUKTU
Koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadniona część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu
Koszty bezpośrednie - wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca w jakim się znajduje w dniu wyceny.	Uzasadniona część kosztów pośrednich - zmienne pośrednie koszty produkcji oraz ta część stałych pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych (normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych - przeciętna, zgodna z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów).

Do kosztów wytworzenia produktów NIE zalicza się kosztów:

• będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,

• ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w którym znajdują się w dniu wyceny,

• magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,

• kosztów sprzedaży produktów.

Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu, w którym zostały poniesione.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wycena dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku - także uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.

CENA (WARTOŚĆ) SPRZEDAŻY NETTO

Możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży

- podatek od towarów i usług i podatek akcyzowy

- rabaty, opusty i inne zmniejszenia

- koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży

i dokonaniem tej sprzedaży

+ dotacja przedmiotowa.

WARTOŚC GODZIWA

Kwota za jąka dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane pomiędzy stronami:
Zainteresowanymi	Dobrze poinformowanymi	Niepowiązanymi ze sobą
na warunkach transakcji rynkowej

TRWAŁA UTRATA WARTOŚCI

Zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znacznej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Uzasadnia to:

• dokonanie odpisu aktualizującego

• doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikających z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej

CENA NABYCIA / KOSZT WYTWORZENIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Koszty poniesione za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia

+ Nie podlegający odliczeniu podatek VAT oraz podatek akcyzowy

+ Odsetki od kredytu

- Odsetki od lokaty niewykorzystanej części kredytu

+ Ujemne różnice kursowe

- Dodatnie różnice kursowe

-> = CENA NABYCIA /
KOSZT WYTWORZENIA ŚRODKÓW
TRAWŁYCH I WNiP

CENA NABYCIA / KOSZT WYTWORZENIA TOWARÓW I PRODUKTÓW

W przypadku ZAPASÓW (towary) koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związane z nimi różnice kursowe można aktywować tylko w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu.

„Zwykła” cena nabycia lub koszt wytworzenia zapasów

+ odsetki od kredytu

- odsetki od kredytu niewykorzystanej części kredytu

+ ujemne różnice kursowe

- dodatnie różnice kursowe

-> = CENA NABYCIA / KOSZT WYTWORZENIA
ZAPASÓW W UZASADNIONYCH
PRZYPADKACH

WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY

Cena nabycia lub koszt wytworzenia środków trwałych

+ aktualizacja wyceny

- odpisy amortyzacyjne

- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

Cena nabycia lub koszt wytworzenia WNiP

- odpisy amortyzacyjne

- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA WNiP

Wartość początkowa nieruchomości oraz WNiP zaliczanych do inwestycji

- odpisy amortyzacyjne

- odpisy z tytułu stałej utraty wartości

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA NIERUCHOMOŚCI
ORAZ WNiP ZALICZANYCH DO INWESTYCJI

LUB według wyceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej:

Wartość początkowa nieruchomości oraz WNiP zaliczanych do inwestycji

+ zwiększenie wartości rynkowej (godziwej)

- zmniejszenie wartości rynkowej (godziwej)

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA NIERUCHOMOŚCI
ORAZ WNiP ZALICZANYCH DO INWESTYCJI

Ogół kosztów poniesionych na zakup lub wytworzenie środków trwałych w budowie

- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

-> = WARTOŚ BILANSOWA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W BUDOWIE

Inwestycje zaliczone do aktywów trwałych

Na dzień bilansowy wyceniamy według

• ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub

• według wartości godziwej lub

• według skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej.

Wartość początkowa finansowych inwestycji długoterminowych

- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA FINASOWYCH INWESTYCJI
DŁUGOTERMINOWYCH

LUB według wyceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej:

Wartość początkowa finansowych inwestycji długoterminowych

+ zwiększenie wartości rynkowej (godziwej)

- zmniejszenie wartości rynkowej (godziwej)

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA FINASOWYCH INWESTYCJI
DŁUGOTERMINOWYCH

Inwestycje krótkoterminowe

Na dzień bilansowy wyceniamy według

• ceny (wartości) rynkowej albo

• według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa albo

• według skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej.

Wartość początkowa inwestycji krótkoterminowych

+ zwiększenie wartości rynkowej (godziwej)

- zmniejszenie wartości rynkowej (godziwej)

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA INWESTYCJI
KRÓTKOTERMINOWYCH

Wartość początkowa inwestycji krótkoterminowych

- odpisy z tytułu stałej utraty wartości

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA INWESTYCJI KRÓTKOTERMINOWYCH

Rzeczowe składniki aktywów obrotowych

Na dzień bilansowy wyceniamy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy.

Ceny nabycia lub wytworzenia rzeczowych aktywów obrotowych

- odpisy aktualizujące wartość zapasów

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA RZECZOWYCH AKTYWÓW TRWAŁYCH
(nie wyższa od ceny sprzedaży netto)

NALEŻNOŚCI i udzielone pożyczki

Na dzień bilansowy wyceniamy w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem ostrożności.

Wartość nominalna zobowiązań

+ naliczone odsetki

-> = WARTOŚĆ BILANSOWA ZOBOWIĄZAŃ

REZERWY

• Wycenia się na dzień bilansowy w uzasadnione, wiarygodnie oszacowanej wartości.

• MSR 37. 36 „Kwota, na którą tworzona jest rezerwa, powinna być najbardziej właściwym szacunkiem nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy.

UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE

Wycenia się na dzień bilansowy według ceny nabycia.

KAPITAŁY, FUNDUSZE WŁASNE, pozostałe aktywa i pasywa

Wycenia się na dzień bilansowy w wartości nominalnej

Sytuacja finansowa

Aktywa

Pasywa

Kapitał własny

Zobowiązania

Rozliczenia
z dostawcami

Kapitał podstawowy

Rozliczenia międzyokresowe

Rozliczenie nadwyżek

Środki trwałe
w budowie

Rozrachunki z tytułu VAT

Straty nadzwyczajne

Rozliczenie niedoborów

Pozostałe koszty operacyjne

Odpisy umorzeniowe ŚT

Środki trwałe

1

2

3

4

5

6

6a

6b

7

8

9

zmniejszenia

Sk (Dt)

2

Pozostałe przychody operacyjne

1b

1

1a

Amortyzacja

3

3

2

1

Sp

zwiększenia

Pozostałe koszty

operacyjne

Odpisy umorzeniowe ŚT

Materiały

Pozostałe koszty

operacyjne

Odpisy umorzeniowe ŚT

Środki trwałe

Umorzenie
środków trwałych

Pozostałe przychody operacyjne

Rozliczenia z dostawcami

Środki trwałe

Sp

zwiększenia

zmniejszenia

Sk (Ct)

Stan środków trwałych

wg wartości początkowej

Saldo końcowe konta Umorzenie środków trwałych

Stan środków trwałych

wg wartości netto

(do bilansu)

=

Rentowność

Przychody i zyski

Koszty i straty

---