Behawioryzm jest to kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku, przede wszystkim w USA.
Założenia behawioryzmu są bardzo proste:
Jakkolwiek kierunek ten nie neguje występowania złożonych zjawisk psychicznych, twierdzi, że są one swoistymi, ubocznymi artefaktami działania mózgu, których nie da się skutecznie badać metodami naukowymi, gdyż mają one strukturę chaotyczną i losową.
Dlatego, jeśli psychologia ma być rzetelną nauką, musi się ograniczyć do mierzalnych, jasno zdefinowanych eksperymentów, w których ludzi poddaje się działaniu określonych bodźców i obserwuje się ich określone reakcje na te bodźce.
Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodnicznych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki.
W swej łagodnej postaci stara się on znajdować stałe relacje między bodźcami i reakcjami, które są wspólne dla większości ludzi. Tak zdobyta wiedza nie mówi zbyt wiele o strukturze osobowości ludzi, ale może być przydatna w sytuacjach gdy istnieje potrzeba sterowania działaniem mas ludzkich - a więc przydaje się w polityce, marketingu, architekturze, informatyce, planowaniu itp. Obecnie ta łagodna, czysto techniczna postać behawioryzmu nazywana jest często psychologią poznawczą.
W skrajnej postaci behawioryzm zakłada, że bardziej złożone zjawiska psychiczne, takie jak np. uczucia wyższe, czy struktury wpojone kulturowo, nie mają w gruncie rzeczy większego wpływu na działanie ludzi, lecz że ludzie podobnie jak wszystkie inne zwierzęta działają wg stosunkowo prostych zasad opierających na stałych, odruchowych lub wyuczonych reakcjach na bodźce. Według tego skrajnego poglądu, większość zdrowych osobników ludzkich, niezależnie od ich "zawartości mózgu" będzie w tych samych warunkach reagować podobnie na podobne zestawy bodźców. Teoria ta jest już jednak w zasadzie porzucona, gdyż stoi w sprzeczności z wieloma eksperymentami psychologicznymi dowodzącymi dużego znaczenia struktury osobowości na reakcje na konkretne bodźce. Jedynie w skrajnych sytuacjach (a i to nie zawsze) ludzie faktycznie reagują jak maszyny.
Przedstawiciele behawioryzmu:
Pojęcie behawioryzmu funkcjonuje rónież w informatyce, gdzie termin behawioryzm obiektu, oznacza zachowanie obiektu.