Prawo - zespół norm postępowania, które wydawane są bądź sankcjonowane przez państwo, których przestrzeganie zagwarantowane jest przymusem państwowym
( normy prawne ).
Prawo dzieli się na gałęzie:
Prawo cywilne - podmioty są równe między sobą
Prawo gospodarcze - zespół norm prawnych odnoszących się do stosunków społecznych, które dotyczą relacji powstających i istniejących w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Prawo handlowe - zespół norm prawnych, który odnosi się do stosunku kupieckiego, do spółek prawa handlowego.
Cywilno - prawna relacja przepisów prawnych - polega na tym, że podmioty są równorzędne względem siebie.
tworzenie podmiotów gospodarczych
ich funkcjonowanie
stosunki w jakie przedsiębiorcy wchodzą w skład z innymi przedsiębiorcami
Prawo administracyjne - zespół norm prawnych, który reguluje stosunki pomiędzy dwoma podmiotami, gdy jeden z podmiotów posiada prawo do jednostronnego (władczego) określenia praw i obowiązków drugiego podmiotu stosunku gospodarczego.
Ustawy działalności gospodarczej - formułuje podstawowe zasady, adresowana do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
Art. 2
Działalność gospodarcza - zarobkowa działalność wytwórcza handlowa, budowlana, usługowa oraz działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i exploatowania zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedsiębiorca - osoba fizyczna, prawna, oraz nie mająca osobowości prawnej, która zawodowo we własnym imieniu, podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.
Spółka cywilna - przestała być przedsiębiorcą ( od 01.01. 2001r. )
Zasada wolności gospodarczej - każda osoba może prowadzić działalność gospodarczą w sposób nieskrępowany (art. 5)
Zasada równości wobec prawa wszystkich przedsiębiorców - wobec prawa wszystkie osoby są równe (art. 5)
Są to zasady od których prawo może przewidywać wyjątki ( 1, 2 ).
Spółki z kapitałem zagranicznym Spółki Join Venture
Uprawnienia dla osób zagranicznych
Prawo osiedlenia się na terenie Polski, posiadające prawo przebywania w Polsce mają takie samo prawo prowadzenia działalności gospod. jak Polak,
Prawo wzajemności - obywatel państwa obcego może prowadzić działalność gospod. na tych samych zasadach co Polak
Obywatel sp. komandytowej, sp. z o.o, sp. akcyjnej - gdy wzajemność nie istnieje, osoba niegościnnego państwa może posiadać i podejmować działalność gospod.
Podstawowe zasady wyznaczające sposób prowadzenia działalności gospodarczej:
Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorstw.
- Krajowy Rejestr Sądowy - upoważnia do rozpoczęcia działalności gospod.
Przedsiębiorca wykonuje działalność gospod. kierując się zasadą uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumenta,
Przedsiębiorca powinien przestrzegać moralności publicznej, zasad BHP oraz przestrzegać ochrony środowiska
Nakłada na przedsiębiorców obowiązek posiadania szczególnych kwalifikacji zawodowych do prowadzenia działalności gospod.
Przedsiębiorca musi „oznaczać”
swoją firmę na
zewnątrz
Przedsiębiorca prowadzący działalność wysyłkową lub sprzedaży osobistej musi
posiadać oznaczenia, posiadać jego firmę pod jaką działa, musi być zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorstw
Zasady rozliczeń finansowych oraz związanych z tym obowiązków informacyjnych (posiadać musi, ale nie obowiązkowo, r - k bankowy).
Obowiązek rozliczenia się z pośrednictwem kont bankowych (wartość należności i zobowiązania przekracza 3.000 Euro). Wartość pojedynczej transakcji przekracza 1000 Euro gdy łączna wartość zobowiązań w poprzednim m-cu kalendarzowym przekroczyła 10.000 Euro.
Do wyliczeń Euro przyjmuje się wg kursów NBP z ostatniego dnia m-ca poprzedzającego m-c, w którym dokonywane są transakcje finansowe.
Obowiązki przedsiębiorcy:
gdy posiada więcej niż jeden r-k w różnych bankach, musi wybrać bank, który będzie prowadził r-k podstawowy, musi o tym powiadomić urząd skarbowy. Bank prowadzący r-k podstawowy musi być powiadomiony o innych r-kach i w jakich bankach one się znajdują.
Organy koncesyjne to właściwy minister do którego należą działania art. 14
Koncesja - przyznawana jest w drodze postępowania administracyjnego (kodeks administracyjny) oraz przepisy dot. rozdziału 3 i 4
Koncesja to decyzja administracyjna powinna zawierać:
datę wydania, organ wydający
adresat decyzji
orzeczenie czy koncesja jest przyznana
uzasadnienie
pouczenie o trybie i prawie zaskarżenia
podstawa prawna
Odmowa udzielenia koncesji następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Decyzje ministra mogą być skarżone (np. odmowa)
Tryb skarżenia
wniesienie środków odwoławczych
wezwanie ministra do usunięcia prawa po 30 dniach jak minister nie wnosimy skargę do naczelnego sądu administr, rozpoczyna się postępowanie sądowe, w którym minister i przedsiębiorca są stronami równymi.
Przyznanie koncesji
Określa się okres koncesjonowania działalności wynosi nie mniej niż 2 lata nie więcej niż 50 lat konc. udzielana jest na czas określony ma charakter terminowy 2 - 50 lat (zawsze).
Z chwilą otrzymywania koncesji przedsiębiorca może rozpocząć działalność koncesjon.
W koncesji mogą być zawarte warunki rozpoczęcia działalności koncesjonowanej.
przedstawienie odpowiedniego zabezpieczenia
możliwość zobowiązania przedsiębiorcy do ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
Zabezpieczenie
Rzecz, prawa środki pieniężne pozwalające osobie uprawnionej pokryć należne jej wierzytelności.
Organ koncesyjny wydając koncesję uzyskuje upoważnienie do kontroli działalności podlegającej koncesji.
Nadzór jest prowadzony pod kątem przestrzegania warunków zawartych w koncesji
Sankcje wynikające z naruszenia w/w warunków:
cofnięcie koncesji ma charakter decyzji administracyjne właściwego ministra może być zaskarżona
upadku przedsiębiorcy
niepodjęcia działalności koncesjonowanej
To przyrzeczenie przyznania koncesji, ma charakter terminowy , nie może być udzielona na okres krótszy niż 6 mies.
Działalność podlegająca koncesji jest określona w prawie działalności gospodarczej.
Zezwolenie
Zgoda odpowiedniej władzy na wykonywanie dział. gosp. Prawo dział. gosp. dot. zezwoleń konstruuje tylko przepisy o charakterze proceduralnym, a potrzeby uzyskania zezwolenia nie reguluje odsyłając do ustaw szczegółowych. To decyzja adm. Zaw. W swej treści pozwolenia na wykonywanie pewnej sfery aktywności gospod. przez odpowiedni organ. Tą sferę regulują właśnie ustawy szczegółowe .
Zezwolenie jest bezterminowe i ograniczone w czasie zezwolenie nie wykonyw. dział. gosp. Wynikać może z wniosku przedsiębiorcy lub charakteru wykonywanej dział. gosp. Tym różni się od koncesji.
Zasady wykonywania dział. gosp. przez obywateli państw obcych.
Reguluje je prawo dział. gosp. i uzależnione jest od statusu prawnego obcokrajowca w Polsce oraz od kraju z którego pochodzi.
Status prawny obcokrajowca
1. osoby posiadające prawo pobytu w Polsce (osiedlania się) mogą one zgodnie z art.6 wykonywać dział. gosp. w Polsce na zasadzie identycznych jak obywateli Polski.
2. Obcokrajowcy którzy w/w prawa nie posiadają ,chcą tylko w Polsce prowadzić dział. gosp. Tu ocena jak mogą tę działalność prowadzić jest uzależniona od kraju z jakiego ona pochodzi, duże znaczenie ma zasada wzajemności, która oznacza, że badane jest jak prawo państwa obcokrajowca traktuje Polaka, jeśli pozwala Polakowi na prow. dział. gosp. lub na prowadzenie oddziałów to tak samo może prowadzić obcokraj.
Jeżeli w danym państwie respektowana jest zasada wzajemności to obywatel tego kraju może w Polsce może prowadzić dział. gosp. Na zasadach obowiązujących obywateli Polski lub może otworzyć oddział swojego przedsiębiorstwa w naszym kraju.
Ad.1. tu status obcokrajowca jest taka sama jak obcokrajowca mającego prawo przebywania w Polsce.
Oddział stworzony przez obcokrajowca musi być zarejestrowany musi być w oddziale posiadając upoważnienie do reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział zagraniczny musi mieć:
Oryginalna firma i jej tłumaczenie na język polski z dopiskiem oddziału w Polsce.
Musi prowadzić księgowość w języku polskim.
Właściwy minister resortowy maże prowadzić nadzór nad oddziałem pełnomocnik musi ministra powiadomić o postawieniu w stan upadłości przedsiębiorcy zagranicznego.
Gdy obywatel zagraniczny pochodzi z kraju gdzie zasada wzajemności nie jest respektowana. Obywatel zagraniczny może prowadzić mimo to prowadzić dział. gosp. W formie:
sp. komandytowej
sp. z.o.o. działalność tworzona od podstaw
sp. s.a.
gdy nie chce tworzyć przedsięb. od podstaw. to może stworzyć przedstawicielstwo.
Musi ono podlegać zgłoszeniu do ministra właściwego ze względu na dział. gosp.
Konieczne jest powołanie osoby upoważnionej do reprezentowania przedsięb. zagr.
Działalność przedstawicielstwa może obejmować tylko działalność w zakresie reklamy lub promocji działal. przedsięb. zagr.
Dot. oddziału
Może on wykonywać działalność gosp. W zakresie działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę zagranicznego (nie szerzej)
By osoba fiz. mogła prowadzić dział. gosp.
musi zgłosić ją do rejestru przedsięb. od 01.01.2001 prowadzony jest przez sąd rejestrowy, os. fiz. , które w roku ubiegłym podlegały rejestracji ewidencji przez organy sądu państwowego (gmina, burmistrz, prezydent, wójt)
Z momentem zarejestrowania dział. gosp. Musi przedstawiać warunków które nakłada na nią prawo dział. gosp. Wszelkie stosunki prawne zawierane przez os. fiz. podlegają regulacji. Osoba fiz. Prowadząca dział. gosp. To najmniejsza zorganizowana jednostka.
Spółki.
Klasyfikacja:
cywilne - regulacja KC
handlowe - regulacja Kodeks Sp. Handlowych to ustawa z 05.09.2000 DZU nr 94 poz. 1037
Podział sp. na:
osobowe
kapitałowe
Podział ten ujawnia charakter zależności pomiędzy wspólnikami. W sp. osobowej więź ta jest osobista, w sp. kapitał - ma charakter drugorzędny, więź personalna a b. Ważna jest więź kapitałowa, gdyż to kapitał przesądza o bycie spółki.
Podział ten dostarcza nam też informacji:
w sp. osobowej odpowiedzialność wspólników za zobowiązania sp. jest solidarna i osobista (całym swoim majątkiem)
wierzyciel może kierować swe roszczenia do wybranego majątku (spółki, jednego lub kilku wspólników). Gdy jeden wspólnik zapłaci dług to może on dochodzić od spółki zwrotu kwoty długu.
W sp. komandytowej i komandytowo - akcyjnej występuje odpowiedzialność ograniczona niektórych wspólników (z mocy prawa) mimo że jest to sp. osobowa.
Zasada akcesoryjnej odpowiedzialności wspólników.
Nie wyłączając odpowiedzialności określa kolejność dochodami długu. Wierzyciel powinien w pierwszej kolejności prowadzić egzekucje najpierw z majątku sp. a gdy jest on niewystarczający kolejno z majątku wspólników.
Wszystkie sp. kapitałowe są osobami prawnymi. Te osoby praw, ich wspólnicy, akcjonariusze i udziałowcy odpowiadają do wysokości wniesionego wkładu w majątek sp.
Sp. osobowe nie posiadają osobowości prawnej.
Sp. osobowe to: Sp. kapitałowe to:
sp. cywilna - sp. z o. o
sp. jawna - sp. akcyjna
sp. partnerska
sp. komandytowo - akcyjna
komandytowa
Spółka cywilna.
Art. 860 - 875 KC
Przez umowę sp. wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego. Sp. cywilna jesz umową, nie jednostką. Sp. cywilna nie jest przedsiębiorcą są nimi wspólnicy, w sp. cywilnej w zakresie prowadzonej poprzez tą sp. działal. gospod.
Forma zawarcia umowy.
Umowa powinna być pisemna dla celów dowodowych czynność prawna tej formy jesz ważna i skuteczna, jednak w sytuacji sporu jest podstawowym środkiem dowodowym, rygor dowodowy nie jesz bezwzględny można go uchylić gdy:
istnieje dokument pisemny uprawdopodobniający fakt zawarcia umowy
zgoda strony pozwanej by zrezygnować z rygoru dowodowego
Do zawarcia umowy sp. cywilnej konieczne są conajmniej dwie osoby (fizyczne lub prawne).
Minimalna treść umowy musi zawierać:
oznaczenia wspólnego celu gospod.
oznaczenia układów
KC nie określa minimalnej wartości wkładów. Przedmiotem wkładu do sp. cywil. mogą być środki pieniężne, rzeczy lub inne prawa majątkowe, własna praca.
Majątek objęty jest współwłasnością łączną (niepodzielną). Nie można wskazać jaki jest udział poszczególnych wspólników majątku. W umowie powinien być oznaczony proporcjonalny udział w zyskach sp. (do wniesionego wkładu). Brak takiego zapisu oznacza równy dla każdego udział w majątku sp.
Odpowiedzialność za długi - odbywa się tak jak udział w zyskach proporcjonalnie do udziałów w majątku.
Każdy wspólnik sp. cywil. jest zobowiązany do reprezentowania sp. na zewnątrz. Wspólnik samodzielnie może prowadzić działania w zakresie zwykłego zarządu. Czynności, które poza zwykły zarząd wykraczają wymagają uchwały (za zgodą wszystkich wspólników).
Umowa powinna być podpisana przez wszystkich wspólników.
Zasady odpowiedzialności.
Odpowiedzialność osobista - sp. i wspólnicy odpowiadają majątkiem sp. i mająt. prywatnymi.
Odpowiedzialność solidarna - egzekucja może być skierowana do każdego ze wspólników.
Spółka cywilna.
Stronami w umowie tej spółki mogą być osoby fizyczne i prawne, a przedmiotem umowy jest prowadzenie wspólnej działalności gospod. Ma tu miejsce tzw. współwłasność łączna , jako stosunek majątkowy. Umowa sp. cywilnej ma przede wszystkim za zadanie określenie udziałów, czyli co kto wnosi do spółki - mogą to być pieniądze, rzeczy, prawa majątkowe i praca. Ważne jest kto ile posiada udziałów w spółce np.: 25% oznacza taki udział w zyskach i stratach, udziały wyznaczone w umowie dotycz. Wyłącznie zasad rozliczeń finansowych pomiędzy wspólnikami.
Zasady odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki.
Osobista - jest to odpowiedzialność całym majątkiem dłużnika, wspólnik sp. cywilnej za niewykonanie umowy odpowiada całym majątkiem a jakiekolwiek ograniczenie wspólnika jest względem wierzyciela nieważne np.: kapitał sp. to 10.000: wspólnik A = 6000; wspólnik B = 2000; wspólnik C = 1500; wspólnik D = 500. W przypadku, gdyby nie określono wysokości udziałów w majątku sp., udział każdego ze wspólników byłby identyczny.
Solidarna - oznacza, że można egzekwować zapłacenie długu od któregokolwiek ze wspólników sp. cywilnej bez względu na postanowienia umowy. Powoduje, że sp. jako całość zostaje z długu zwolniona i wspólnik, który spłacił dług może oczekiwań spłacenie przez pozostałych części i długu w jakiej powinni brać udział. Chodzi o to, że z momentem utworzenia sp. każdy wspólnik ma udział i wierzyciel będzie decydował o tym do jakiego majątku kreuje egzekucję. Sp. cywilna nie ma składników majątkowych, które się łatwo upłynnia i dlatego wybiera kierunek egzekwowania długu do wspólnika posiadającego środki na r - ku bankowym. Jeśli taki wspólnik ma jedynie 5% udziałów to w rozliczeniach wewnętrznych udziałów zapłaconego długu będzie uprawniony do dochodzenia od pozostałych wspólników A-60%; B-20%; C-15%; D-5% całej należności.
Jak spółka może działać na zewnątrz?
Każdy wspólnik jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji wobec innych podmiotów. Wyłączna jest samodzielność wspólnika, a gdy sprawa wykracza poza zakres zarządu, albo gdy wspólnik zgłosił sprzeciw co do prowadzenia spraw spółki. Uchwały zapadają w sposób jednomyślny, ale jest to trudne. Bez odrywania się od art. KC wspólnik może reprezentować sp. i działać samodzielnie w zakresie zwykłego zarządu. W przepisach sp. cywilnej trzeba przyjąć, że pełnomocnictwo jest upoważnieniem do reprezentacji cudzych interesów. Największe znaczenie na pełnomocnictwo generalne - pełnomocnictwo do wykonywania czynności zwykłego zarządu i działających wspólników może skutecznie i swobodnie działać w tym zakresie.
Metody ochrony.
Chodzi o ochronę, gdy np. jakąś umowę, której drugą stroną jest sp. cywilna, muszą ją podpisać wszyscy udziałowcy. Uchwała zezwalająca na działanie konkretnego wspólnika.
Przykład:
„zezwala się wspólnikowi „A” na zawarcie z bankiem (Współpracy Europejskiej) umowy kredytu w wysokości 10.000. Sp. cywilna została zawarta w oparciu o zapis umowy i zezwolenie wspólników na kwotę 2 mld. zł. To spłacenie pierwszej straty, spółka przestała je spłacać. Po dacie podjęcia uchwały, lecz przez zawarciem umowy z bankiem, podjęli uchwałę ograniczającą prawo wspólnika „A” do 50 mln. W procesie zasądzono od spółki i wspólnika „A” niespłaconej kwoty kredytu. Odpowiadają więc wspólnicy B,C,D. Bank mógł uzyskać zaspokojenia z majątkiem spółki „A”, ale oni nie posiadali niczego. 1 mld i 950 mln to strata po stracie banku.
Podział zysków.
Spółka dzieli się zyskiem po zakończeniu okresu, na którym umowa była zawarta. Gdy czas ten nie jest oznaczony, dopuszczalny jest podział po zakończeniu roku obrotowego ( po zatwierdzeniu bilansu). By uczestniczyć w zysku w ciągu roku, musi istnieć w umowie zapis, który tytułem zaliczki pozwoli uczestniczyć w wypracowanym zysku. Gdy okaże się, że zysk jest większy niż pobrane zaliczki to zostaje to wypłacone, ale gdy mniejszy to należy zwrócić.
Podsumowanie.
Umowa - forma pisemna (rygor dowodowy)
Podmiotami powinny być co najmniej 2 os. Fizyczne lub prawne.
odpowiedzialność wspólników osobista i solidarna
najniebezpieczniejsze dla kontrahenta sp. jest sytuacja gdy wszyscy wspólnicy podpiszą umowę, a jeden z nich uchwałą zdobędzie zezwolenie na dokonanie konkretnej czynności prawnej
od 01.01.2001r. sp. cywilna nie ma statusu statusu przedsiębiorcy ale jest nim wspólnik sp., który powinien uzyskać wpis do ewidencji przedsięb.
os. fiz. działające indywidualnie lub w sp. cyw. uzyskują wpis na nowych zasadach, ale w dotychczasowych organach: wójt, burmistrz, prezydent
spółka może być podatnikiem niektórych podatków, ale to wspólnicy są podatnikami podatków od towaru, usług (VAT) i akcyzowego
spółka traci charakter zorganizowanego podmiotu, jest podmiotem na którym ciążą obowiązki określone głównie w sferze prawa publicznego
Spółka cicha.
Nie jest przewidziana przepisami prawa, ale nie jest też prawem zakazana. W obowiązującym KH. do daty 1964 r. Jej konstrukcja była przewidziana. Pozwalała na dekapitalizowanie przedsiębiorstwa przez podmiot finansujący, który był zaangażowany materialnie w zyskach, ale nie ponosił odpowiedzialności za efekty działania. Brak przepisów zakazujących zawieranie w/w umów tzn. wolno umawiać się o wszystko co nie jest zakazane albo sprzeczne z przepisami prawa, dlatego dopuszczalne jest zawieranie sp. cichych. Umowę sp. cichej zawrzeć można w sferze odpowiedzialności cywilno - prawnej. Np. gdy umawiam się z kimś, że oddam mu ... i będę uczestniczył w zysku, to tego typu zapis kwalifikuje się do kategorii sp. cywilnej. Finansowanie kogoś to wniesienie wkładu
Z K.C. wynika, że nie można wyłączyć odpowiedzialności wobec wierzycieli sp. Mogłoby to spowodować, że w przypadku rozliczenia straty należeć mu się będzie zwrot tego co zapłacił, by SP. cywilną zwolnić z długu.
W/w umowa jest umową nieznaną.
Przedstawicielstwo.
Przedsiębiorca może dokonać czynności prawnych osobiście lub korzystać z zastępstwa.
Wyróżniamy przedstawicielstwo:
Ustawowe - np. rodzice reprezentują małoletnie dzieci, opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie lub częściowo, zastosowanie ma tutaj K. Rodzinny i Opiekuńczy oraz ustawy.
Umowne - upoważnienie jednego podmiotu, który zezwala drugiemu do dokonywania czynności cywilnoprawnych we własnym imieniu i na własny rachunek. W czynnościach prawnych uczestniczy przedstawiciel, który wraz z osobą trzecią dokonuje czynności praw., co będzie miało skutki w osobie reprezentowanego.
Rodzaje pełnomocnictw.
Generalne (ogólne) - generalne upoważnienie do działania w imieniu reprezentowanej osoby, forma pisemna (powinna), jest ograniczona do czynności zwykłego zarządu, czyli utrzymania mienia osoby w stanie nie pogorszonym.
Rodzajowe - os. reprezentowana upoważnia przedst. do dokonywania jej imieniem określonego rodzaju czynności praw. np. umów na dostawę, udzielane w formie pisemnej, chyba że czynności wymagają formy kwalifikowanej.
Indywidualne - ograniczają się do konkretnej czynności prawnej, a reprezentowany ma takie samo prawo, jakie przysługuje osobie zainteresowanej, powinno być udzielone w formie, jaka przewidziana jest do dokonania czynności praw. np. kupno nieruchomości => akt notarialny.
Pełnomocnictwo handlowe - prokura
Została uregulowana w 1934r. KH. art. 60-65, nie została uchylona z wejściem KSH i przejściowo utrzymała on w mocy te 5 przepisów. Istnieją 2 rozwiązania tego problemu
1). Uchylić ustawę o prokurze
2). Dokonać zmian KC co pozwoli na przeniesienie przepisów prokury do aktu prawnego zajmującego się przepisami reprezentowania podm. gosp.
Kupiec rejestrowy
Może ustanowić prokurę, jest nim: sp. pr. handlowego . Można ją odnieść także do tych spółek, które nie były znane KH: sp. partnerska i komandytowo - akcyjna. Zakres działania prokurenta obrazuje art. 61 KH. prokura uwzględnia wszystkie czynności sądowe i pozasądowe imieniem kupca. Do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia prawa użytkowania oraz do zbycia i obciążenia
nieruchomości, potrzebne jest wyraźne upoważnienie. Art. 55 KC - gdy takie upoważnienie jest w akcie prokury, prokurent ma takie same prawa jak członek zarządu. Prokurent za swe działania ponosi odpowiedzialność jedynie względem mocodawcy.
Zarząd majątkiem wspólnym
Nie ma o nim mowy w żadnym przepisie, ZMW występuje tam, gdzie jest wspólny majątek np. małżeństwo, np. dopóki po zmarłym nie zostanie podzielony majątek, to istnieje wspólnota majątkowa, np.20 osób mających udział w nieruchomości to też jest wspólność.
ZMW to działalność gosp. w formie sp. zoo. lub s.a. żaden przepis nie definiuje pojęcia ZMW więc odwołujemy się do doktryny prawa cywilnego. Zarząd masą majątkową to dokonywanie wszelkich czynności dotyczących masy majątkowej.
Są to czynności:
Faktyczne - pobieranie pożytków naturalnych z masy majątkowej (np. dochód w ramach gosp. przeznaczenia rzeczy - jabłka w sadzie), zmiana przeznaczenia rzeczy, zużycie masy majątkowej.
Prawne - zakres zarządu:
czynności rozporządzające
czynności zobowiązujące
Procesowe - reprezentacja masy
Czynności zwykłego zarządu i wykraczające poza
Przy dokonywaniu rozgraniczenia, istotne znaczenie ma rodzaj majątku którego zarząd dotyczy.
Szczególnie chroniony majątek to:
dzieci i osoby pod opieką
małżeński
majątkowy
wspólnie prowadzona działalność
Zwykły zarząd
Czynności faktyczne i prawne przy zarządzaniu majątkiem wspólnym, czynności związane z normalnym korzystaniem ze składników majątku wspólnego i ich zachowanie w stanie nie pogorszonym. Czynność zachowawcza ma utrzymać majątek w stanie nie pogorszonym w stosunku do tego którego oddano do zarządu. Najważniejsze przy rozgraniczaniu tych czynności są:
rozmiar i charakter majątku wspólnego - im większy tym większa swoboda w podejmowaniu decyzji
wysokość zobowiązania, wynikająca z czynności prawnych w stosunku do wartości majątku wspólnego - im wysokość tego zobowiązania większa, tym większa pewność, że czynność mieści się w zwykłym zarządzie
dla oceny czy czynność pow. Mieści się w ramach z. z. konieczna jest ocena jakie skutki ta czynność wywoła np. członek zarządu chce sprzedać nietypowy program komput. o nieznacznej wartości => musi być postrzegana jako wykraczająca poza zwykły zarząd
bezpieczeństwo obrotu - wyższe wymagania w zakresie oceny stanów faktycznych tych podm. które się różnią np. bank (profesjonalista do spraw kredytów musi być ostrożniejszy w ocenie zdarzenia niż os. fiz. dokonująca tej samej czynności => wyższe wymagania profesjonalistom:
Czynność zwykłego zarządu jest czynnością zachowawczą i w przypadku wątpliwości sięgamy do w/w 4 kredytów.
Bank- każda osoba prawna .
Regulacja prawna jest ujęta w prawie bankowym (art. 31-48) dotyczy wszystkich banków.
Założenie banku :
wyposażenie przyszłego banku w materiały techniczne
kadra kierownicza
posiadanie stosownego kapitału ( 5 mln EURO minimalny kapitał ) przeliczany na kurs zł z w dniu daty wydania zgody na prowadzenie działalności bankowej . Musi być to kapitał własny w formie aportu rzeczowego , który musi nadawać się do wykorzystania w działalności bankowej.
Wystąpienie do Komisji Nadzoru Bankowego określić nazwę i siedzibę banku o czynności bankowe (na wniosek założyciela banku)
Dane dotyczące zakresu działalności
Dane dotyczące założycieli
Dane dotyczące wysokich urzędników
Plan działalności banku , plan finansowy (na minimum 3 lata)
Określenie wysokości kapitału
Posiadanie statutu przez bank :
a. Określenie nazwy banku
b. Określenie siedziby
Przedmiot działania banku
Zakres działalności
Struktury władz banku (organy)
Struktura organizacyjna
Określenie zasad sprawowania kontroli wewnętrznej
Określić fundusze własne
Zasady gospodarki finansowej
Decyzja administracyjna - przyznanie lub odmowa prowadzenia dziłalności bankowej , orzekane przez Komisję Nadzoru Bankowego zezwolenie : decyzje te w zasadzie są niezaskarżalne , ale można odwołac się do Naczelnego Sądu Administracyjnego .
Tryb administracyjno - prawny przy tworzeniu banku , koniec to procedura .
Przed wojną w Katowicach było 130 banków , w czasach komunistycznych 3 , obecnie jest ich 20.
Czynności bankowe = czynność wynikowo - prawne jedna strona ( BANK) ⇔druga strona (KLIENT) . Korzystanie z regulaminów , gdy podmioty bankowe są upoważnione ( art. 70 4/ustęp ) ( art.385 KC )
1 zasada gdy korzystamy z regulaminu to musi on być dostarczony naszemu kontrahentowi nie później niż z datą zawarcia umowy ( doręczony wyłącznie przy pierwszej czynności prawnej )
2 zasada jeżeli posługiwanie się regulaminem jest przyjęte w czynnościach danego rodzaju to wystarczy udostępnić regulamin klientowi w sali operacyjnej ( obecnie nie wykonywany ( można też po pierwszej czynności prawnej zapisać , że klient przy pierwszej czynności prawnej musi i musiał zapoznać się z regulaminem )
3 zasada w czasie trwania umowy zmienia się regulamin , to bank musi zapewnić klientowi termin inny do zmiany zdania . Jeżeli klient nie zmieni zdania lub milczy , to znaczy że zgadza się na tę umowę .
Regulamin nie podważa znajomości prawnej stron . Kontrahent musi zgodzić się na zawarcie umowy w trakcie analizy regulaminu i umowy , może z niej zrezygnować ( Kontrahent )
4 zasada każdy klient może negocjować warunki indywidualnej umowy , która będzie odbiegać od regulaminu .( Art. 385 1 ) o wzajemnych prawach i obowiązkach stron przyjęcia treści umowy , w takim przypadku .
Możliwość negocjacji zależy od : pozycji kontrahenta . Jeżeli nie chcemy odstąpić od regulaminu , to musimy wymagać od przedstawiciela banku podpisania przez bank naszych postanowień, bo to wiąże bank.
Jeżeli umowa o pracę a odpowiedzialność :
To zwracamy bankom jego należność
Utrata pracy
Przestępstwo
Bo naruszył postanowienia regulaminu ( art. 69 - 79 ) Rozdział V (art. 78)
Umowa prawa cywilnego - może być ona czynnością bankową , gdy jedną stroną jest bank KC( art. 720- 724 ) umowa pożyczki - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy , albo rzeczy oznaczonych co do gatunku , a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość rzeczy , tego samego gatunku i tej samej jakości.
Pożyczki -umowa konsensualna , dochodzi do niej z chwilą zgodnego oświadczenia stron ( zawarcia i podpisu ) . Na mocy umowy pożyczki POŻYCZKOBIORCA staje się właścicielem pieniędzy , a to oznacza , że jeżeli POŻYCZKODAWCA odmawia wydania pieniędzy , to przysługuje mu (pożyczkobiorcy) roszczenie o wydanie ich .Roszczenie przedawnia się po upływie 6 miesięcy od momentu wydania przedmiotu umowy , (art. 721) KC. Po zerwaniu umowy , lecz przed wydaniem przedmiotu umowy , POŻYCZKODAWCA dowiedział się że zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu finansowego pożyczkobiorcy
Nie może z tego skorzystać - gdy w okrasie zawierania umowy wiedział o stanie finansowym pożyczkobiorcy , lub mógł się o tym dowiedzieć (art.720 )KC . Umowa pożyczki - dwustronna umowa obowiązująca . Pożyczkodawca ma obowiązek do wydania przedmiotu pożyczki pożyczkobiorcy , a ten ma obowiązek ją zwrócić .
Odpłatność pożyczki postanowiona powstała z woli stron umowy ,. Może być ona odpłatna np. pożyczkodawcy należą się odsetki wraz ze zwrotem przedmiotu umowy ( musi być to zagwarantowane w umowie ) Nie wykonanie niektórych długów może źle się skończyć .
( art. 78 ) W prawie bankowym umowa pożyczki zawsze jest umową odpłatną .
Umowa pożyczki :
oznaczenie stanu umowy
oznaczenie przedmiotu pożyczki ( pieniężna lub materialna )
wielkość pożyczki
oznaczenie wzajemnych obowiązków praw i obowiązków stron
odpłatność umowy ( odsetki, prowizje - dochód pożyczkodawcy )
zwrot przedmiotu pożyczki ( art. . 724 )Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest określony , to musi nastąpić w terminie 6 tygodniowym od daty wypowiedzenia umowy
forma przeniesienia własności środków pieniężnych ( wypłata gotówkowa , przelew , czek na okaziciela lub osobę )
dodatkowe zabezpieczenia wykonywana umowy
Forma zawierania umowy
w przypadku udzielania pożyczki przez bank to na piśmie . Nie dokonanie tego to nie ma żadnych sankcji
w przypadku pożyczki 500 zł. - na piżmie i bez sankcji czynność wykonywana dla celów dochodowych .
czynność ważna i skuteczna - forma pisemna
zgoda stron umowy to rezygnacja rygoru dowodowego
dokument pisemny uprawdopodabniający zawarcie umowy
od czynności pożyczki płaci się podatek , jako od czynności wynikowo - prawnej .
-umowa pożyczki powoduje , że właścicielem pożyczki staje się pożyczkobiorca . Wydanie pożyczki jak się chce na co .
Aby pożyczkobiorca mógł coś pożyczyć, to musi być tego właścicielem(wysokość pożyczki nie może przewyższać funduszy własnych banku )
KREDYTY (ART. 69-79 ) ROZ. V „ PRAWO BANKOWE „
Kredyty - umowa cywilno- prawna „ nie nazwana „( nie uregulowana w przepisach KC ), uregulowana w przepisach prawa bankowego .
Kredyt - (art. 69 ) umowa kredytu to umowa na mocy której bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel . Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie , zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu
umowa ........................(6) - dochodu od skutku
umowa dwustronnie zobowiązująca ( Kredytodawca - udostępnia środki pieniężne Kredytobiorco - otrzymuje je , a w razie nie dostania ich to może wytoczyć powództwo )
umowa odpłatna - cenę kredytu to odsetki od kredytu i i prowizja bankowa
Różnica między pożyczkom a kredytem
pożyczka umowa nazwana
Kredyt - umowa nie nazwana
przedmiot na własność kredytobiorcy
Kredytobiorca ma upoważnienie do korzystania z cudzych środków pieniężnych
przedmiot umowy to gotówka (banknoty)
nie otrzymujemy gotówki .Środki pieniężne na ściśle określony cel .
wymogu oznaczenia celu nie ma
umowa odpłatna
umowa odpłatna , ale tylko wtedy , gdy strony tak postanowią
umowa na piśmie dla celów dowodowych
pożyczka do 500 zł w formie dowodowej zawarta , a powyżej 500 zł zawarta umowa na piśmie .
Umowa kredytu : art. 69 ustawa 2)
dwustronna - bank ( dwóch pracowników podpisuje umowę ) , kredytobiorca (osoba fizyczna , prawna lub nie mająca osobowości prawnej
oznaczenie celu kredytu
zasada i termin spłaty kredytu
oprocentowanie kredytu i warunki zmiany oprocentowania
warunki zabezpieczenia kredytu
zakres uprawnień banku związane z kontrolą
wysokość prowizji , dokonywania zmian zrezygnowania z umowy . Odwołanie się w umowie kredytu do regulaminu bankowego.
Zdolność kredytowa (art. 71 ust 1)
zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie .
wyłączna ocena banku (żądanie dokumentów od przyszłego kredytobiorcy ) np. bilans firmy
obroty na rachunkach bankowych
przepływ gotówki
brak możliwości stopniowania (ocena celu kredytu)
ewentualne negocjacje
Jeżeli kredytobiorca nie ma zdolności kredytowej , to bank może udzielić kredytu :
o kredyt ubiega się ........................ przedsiębiorca
podmiot istnieje na rynku , ale ubiegając się o kredyt przedstawia plan naprawczy i jest on satysfakcjujący i gwarantuje on odzyskanie kredytu przed terminem jego wymagalności.
Ustawa 75 w ramach kontroli wykorzystania kredytu i zdolności kredytowej( i pożyczki)
sankcje , gdy to się zmieni
żądanie od kredytobiorcy przedstawienia zabezpieczenia
wypowiedzenie umowy kredytu (art. 75 Ust 2) okres wynosi 30 dni , lub 7 dni przy zagrożeniu upadłością kredytobiorcy Roz. VII (art. 93 ) zabezpieczenia kredytu spłaty ( art. 101 Ust 11) Przewłaszczenie na zabezpieczenie .
Zabezpieczenia wykonania umów- (kredytowych i pożyczkowych )
osobiste ( odpowiedzialność całym swoim majątkiem)
wekse
gwarancja bankowa
przystąpienia do długu
pełnomocnictwo
polecenie przelewu
Jeżeli zabezpieczenie osobiste udziela osoba 3.
zabezpieczenie rzeczowe może udzielać osoba trzecia i strona umowy
rzeczowe ( odpowiedzialność konkretną rzeczą)
osoba postronna - odpowiedzialność za dług , to konkretna rzecz , która stanowi przedmiot zabezpieczenia ♦rzecz ruchoma ♦rzecz nieruchoma ♦ zastaw ogólny ♦zastaw rejestrowy ♦zastaw na rzeczach♦przewłaszczenie na zabezpieczenie ♦kaucja ♦blokada środków na rachunku bankowym ♦hipoteka
przewłaszczenie na zabezpieczenie - umowa wyniko - prawna , na mocy której osoba (pożyczkodawca) , która realizuje pożyczkę , przenosi odpowiedzialność na pożyczkodawcę. Jest to umowa warunkowa i zawiera:.
przedmiot przewłaszczenia
rzeczy ruchome
papiery wartościowe
zastaw ogólny ( z posiadaniem)
zastaw rejestrowy ( bez posiadania)
a. instytucje prawa cywilnego regulowane w KC ( art. 306- 335)
b. ustawa 6.12.1996r
c. przedmiot stanowiący zabezpieczenie musi być wydana wierzycielowi
♦zgłoszenie do rejestru ♦umowa sporządzona
Rzecz obciążona prawem pierwszeństwa przed innymi dłużnikami właściciela rzeczy , pozostaje we władaniu obecnego właściciela
kosztowności i dzieła sztuki można je deponować w sejfach
zastaw - na rzeczach ruchomych
hipoteka (statek , na rzeczach nieruchomych ) zaspokojenie prawa pierwszeństwa dłużnikowi z określonej kwoty przed wierzycielem i wpis do księgi wieczystej
nieruchomość : gruntowa --> przedmiot hipoteka
budynkowa
lokalna ( użytkowych i mieszkalnych , księga wieczysta - sądowy rejestr nieruchomości tj działy : opisują nieruchomość i prawa z nieruchomością
wpisy nieruchomości i prawa
użytkowa nieczęstego
wpisy obejmujące ograniczonych praw rzeczowych
hipoteka - wgląd do niej mają wszyscy , w akta wieczysto - księgowe , to ma się interes prawny . Kupując nieruchomość sprawdzamy w księdze wieczystej , kto jest właścicielem i czy obciążone jest hipoteką.
Zabezpieczenie -rzecz może być ubezpieczona ( wtedy odzyskamy wartość gruntu , tylko gdy nie jest ubezpieczona)
2