dzia b3alno 9c e6+ekologiczna+w+elektrowni+be b3chat f3w+s a + 289+stron yqnwdnwavmzrqktbcovbh7qqoh7q6daavveoafi YQNWDNWAVMZRQKTBCOVBH7QQOH7Q6DAAVVEOAFI


Działalność ekologiczna w Elektrowni „Bełchatów” S.A.

Ostatnia lata XX wieku to czas szczególnej wrażliwości społeczeństwa na potrzeby ochrony środowiska naturalnego. Również zakłady przemysłowe przyłączyły się do intensywnych działań na rzecz zminimalizowania negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Elektrownia „Bełchatów” S.A. jest jednym z najbardziej zaangażowanych w ten proces polskich przedsiębiorstw.

I. Co warto wiedzieć o Elektrowni „Bełchatów” S.A.

Z górą ćwierć wieku temu, w roku 1975 powołana została do życia firma pod nazwą „Elektrownia Bełchatów w budowie”, jako konsekwencja decyzji o eksploatacji w okolicach Bełchatowa bogatych złóż węgla brunatnego. Jest to konwencjonalna elektrownia parowa, opalana węglem brunatnym, wyposażona w 12 bloków energetycznych. Dziewięć zmodernizowanych bloków osiąga moc 370 MW, a trzy pozostałe bloki po 380 MW, daje to łączną moc 4410 MW i stanowi blisko połowę potencjału energetycznego wszystkich elektrowni opalanych węglem brunatnym w Polsce. Jest też jedną z największych elektrowni na tym paliwie w Europie.

Proces wytwarzania energii elektryczne w elektrowniach parowych opalanych węglem do tej pory silnie integrował w otaczające środowisko. Im większy obiekt tym jego oddziaływanie było bardziej intensywne.

Elektrownia „Bełchatów „ zużywa 35 mln ton węgla brunatnego rocznie.

Złoża węgla brunatnego eksploatowane w pobliskiej kopalni zalęgają dość płytko i są wydobywane metoda odkrywkową. Zwiększa to znacznie bezpieczeństwo pracy obniża koszty oraz energochłonność wydobycia. Usytuowanie Elektrowni w Obrębie Kopalni pozwala na usprawnienie transportu oraz zmniejszenie związanych z tym uciążliwości a powstające w procesie wytwarzania energii odpady są wykorzystywane do rekultywacji wyeksploatowanych części wyrobiska kopalni.

Elektrownia „Bełchatów” oddziaływuje na wszystkie sfery środowiska przyrodniczego i ludzi. Bezpośrednio- w wyniku prowadzonej działalności, jak i pośrednio poprzez funkcjonowanie szeregu innych przedsiębiorstw powiązanych z nia funkcjonalnie. Oddziaływania te można podzielić następująco;

II. Położenie geograficzne Elektrowni „Bełchatów” S.A.

Elektrownia „Bełchatów” położona jest na południowym skraju Kotliny Szczercowskiej, która jest częścią Niziny Wielkopolskiej.

Kotlin Szczercowska jest równiną wyścieloną iłami i piaskami lodowca warciańskiego z częściowo uformowanymi wydmami, leży około 160-200 m n.p.m. Powierzchnia równiny przecięta jest rzekami Widawa oraz Krasówką.

Realizacja inwestycji bełchatowskich spowodowała duże przekształcenie pierwotnej powierzchni ziemi, prowadząc do powstania form antropogenicznych. Przekształcenia te obejmują powstanie: wyrobisk i zwałowisk kopalnianych, niwelacje powierzchni terenu związane z budową Elektrowni i innych kooperujących zakładów przemysłowych, powstanie nowych osiedli oraz rozwój infrastruktury w bezpośrednim sąsiedztwie kopalni. Tego rodzaju przekształcenia widoczne są w całej strefie wyrobiska KWB „Bełchatów” i Elektrowni.

Największe zmiany rzeźby terenu stanowią przekształcenia związane z bezpośrednim wydobyciem węgla brunatnego, a nie działalnością elektrowni. Udział Elektrowni w przekształceniu polega jedynie na odkładaniu gipsu, na zwałowisku zewnętrznym i popiołów na zwałowisku wewnętrznym kopalni. Uformowane przez ponad piętnaście pierwszych lat wydobycia węgla zwałowisko zewnętrzne ma wysokość ok. 198 m nad poziomem przyległego terenu. Dla porównania największe naturalne wzniesienie leżące w południowej części Wysoczyzny Bełchatowskiej Borowa Góra (278,5 m n.p.m.) jest podobnej wysokości, co ostatecznie uformowane zwałowisko zewnętrzne.

III. Flora i fauna wokół Elektrowni „Bełchatów”

Tereny obecnego Bełchatowa i pobliskich okolic przed wielu tysiącami lat pokrywały lasy, czego dobitnym przykładem są ogromne złoża węgla brunatnego. Dynamicznie rozwijające się Zagłębie Górniczo-Energetyczne, a przede wszystkim odkrywka, zniszczyła znaczną część kompleksów leśnych. Jednak w istniejących obecnie lasach występuje zróżnicowana i bogata szata roślinna. Można spotkać tu rzadkie i chronione gatunki roślin, a co cieszy wszystkich odpowiedzialnych za działania na rzecz ochrony środowiska, są to gatunki wskazujące na niski poziom stężenia zanieczyszczeń np. chrobotek, płucnica islandzka, rosiczka okrągłolistna, czworolist pospolity, kruszczyk błotny, storczyk szerokolistny, szmaciak gałęziasty, bagno zwyczajne, widłaczek, wełnianka wąskolistna i wiele innych.

Informacje o faunie regionu bełchatowskiego są fragmentyczne. Stwierdzono wysterowanie: bociana białego, zimorodka, bociana czarnego, jarząbka, bekasa, dubelta, z ze ssaków: jelenia, sarny, dzika, borsuka, lisa, kuny, królika dzikiego.

Prowadzone były badania fauny rzeki Widawki i jej dopływów: Rakówki i Pilsi ze szczególnym uwzględnieniem makrofauny dennej i planktonu. Stwierdzono m.in.: 149 gatunków wrotków, 12 gatunków widelnic, 16 gatunków meszek, itd.

W uregulowanym odcinku rzeki Widawki zachowały się płoć, okoń, szczupak oraz kieł, śliz i ciernik.

Prowadzone od wielu lat prace badawcze wokół elektrowni, wykonywane przez niezależne instytucje naukowe, (niektóre rozpoczęte jeszcze przed uruchomieniem elektrowni) wykazują jednoznacznie, iż wpływ Elektrowni Bełchatów na takie elementy środowiska jak hałas, zagrożenie radiologiczne, wody powierzchniowe i podziemne, stan roślinności jest bardzo niewielki i praktycznie niezauważalny.

Zmiany we florze i faunie spowodowane budowa zagłębia górniczo-energetycznego:

IV. Wpływ Elektrowni „Bełchatów' S.A. na środowisko naturalne.

1. Woda i ścieki.

Wody powierzchniowa wykorzystywana jest do celów technologicznych. Miejscami wykorzystywania i zużycia wody są następujące obiegi urządzenia i instalacje:

Wody głębinowe wykorzystywane są głównie na potrzeby-gospodarczo bytowe pracowników i w systemach klimatyzacji. Ujęcia tych wód stanowią cztery studnia głębinowe. Średnie zużycie wody wynosi ok. 80-100 tyś, m3/miesiąc.

W Elektrowni „Bełchatów” S.A. istnieją następujące systemy kanalizacyjne:

Do sieci sanitarnej wprowadzane są ścieki bytowo-gospodarcze z urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz obiektów socjalnych znajdujących się na terenie Elektrowni.

Do sieci deszczowej doprowadzone są ścieki opadowe (deszczowe oraz roztopowe) z części terenu Elektrowni.

Do sieci przemysłowej odprowadzane są ścieki ze zmywania rejonów nawęglania gospodarki olejowej wraz ze ściekami opadowymi z tych rejonów.

Na potrzeby Elektrowni „Bełchatów” S.A. pracują następujące oczyszczalnie ścieków:

Ścieki z sieci sanitarnej oraz z sieci deszczowej odprowadzane są do Centralnej Oczyszczalni Ścieków Sanitarnych KWB „Bełchatów”.

Ścieki technologiczne, tzn. zneutralizowane ścieki ze stacji przygotowania wody, odsoliny z chłodni kominowych i osady pokoagulacyjne z oczyszczalni ścieków przemysłowych, kierowane są do pompowni bagrowych, skąd wraz z odpadami paleniskowymi uzupełniona czystą wodą transportowane są hydraulicznie na składowisko „Bagno - Lubień”.

  1. Powietrze.

Elektrownia „Bełchatów” S.A. jako największy obiekt energetyczny w Polsce, jest znaczącym źródłem emisji zanieczyszczeń powietrza. Ponieważ znaczna część zanieczyszczeń wprowadzana do atmosfery jest transportowana poza granice Polski, jej oddziaływanie należy rozpatrywać zarówno kontekście lokalnym jak też globalnym, wynikającym ze zobowiązań Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości.

Od 1944r. elektrownia „Bełchatów” realizuje rządowy „Program redukcji SO2 w energetyce zawodowej”, co zaowocowało uruchomieniem sześciu instalacji odsiarczania spalin w technologii mokre wapienno-gipsowej na blokach 5, 6, 8, 10, 11, 12.

Zarówno obliczenia teoretyczne jak i pomiary stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu prowadzone w automatycznych stacjach monitoringu w Parzniewicach i Bełchatowie wskazują, ze wpływ Elektrowni na stan czystości powietrza w jej najbliższym otoczeniu jest niewielki. Średnie roczne stężenia wszystkich zanieczyszczeń są niskie, charakterystyczne dla obszarów położonych daleko od centrów przemysłowych. Również pomiary opadów pyłu wskazują, że zanieczyszczenie powietrza w tym rejonie jest niewielkie i nie odbiega od stanu sprzed uruchomienia Elektrowni. Nawet w bezpośrednim otoczeniu źródeł pylenia jak składowiska popiołu i żużla oraz gipsu na zwałowisku zewnętrznym, opad pyłu mieści się w granicach od 50 do100 g/m2 rok.

  1. Odpady.

Ilość powstających odpadów paleniskowych uzależniona jest bezpośrednio od ilości i jakości spalanego paliwa. W ciągu roku spala się węgiel w ilościach 34,4 - 35,8 mln ton w związku z tym powstaje rocznie około 3 mln ton odpadów paleniskowych.

W trakcie eksploatacji sześciu instalacji odsiarczania spalin powstaje około 600 tyś. ton gipsu syntetycznego rocznie.

Oprócz wymienionych głównych odpadów przemysłowych na terenie Elektrowni powstają odpady z pomocniczych procesów technologicznych. Są to między innymi: zużyte oleje, smary, opakowania po chemikaliach, papiery, itd.

W chwili obecnej w Elektrowni istnieją dwa układy transportu i składowania odpadów paleniskowych;

4. Gips z Instalacji Odsiarczania Spalin.

W procesie odsiarczania spalin powstaje gips syntetyczny, który charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami fizykochemicznymi. Zostały one potwierdzone nie tylko pomiarami gwarancyjnymi i ciągłą kontrolą laboratoryjna, lecz również przez głównego odbiorcę - potentata w przemyśle przetwórstwa gipsowego, firmę KNAUF.

Gips bezpośrednio z produkcji składowany jest w magazynie na terenie Instalacji Odsiarczania Spalin, a ewentualne nadwyżki niesprzedanego produktu czasowo wywożone do magazynu buforowego znajdującego się na zwałowisku zewnętrznym Kopalni.

V. Dokonania Elektrowni „Bełchatów” S.A. w zakresie ochrony środowiska.

Zdając sobie sprawę z dużego zagrożenia, jakie może stanowić Elektrownia dla środowiska naturalnego, od początku jej istnienia były podejmowane intensywne działania zmierzające do zminimalizowania negatywnych efektów oddziaływania procesu energetycznego na środowisko.

Jako podstawę przyjęto zasadę, że poszczególne działania ekologiczne powinny stanowić spójny system, określający logiczna sekwencję działań zmierzających do uzyskania optymalnego efektu ekologicznego, przy uwzględnieniu wpływów Elektrowni na wszystkie elementy środowiska naturalnego. System ten swoim działaniem obejmuje miedzy innymi takie elementy szeroko rozumianej ekologii jak:

W skład tego systemu wchodzą następujące elementy działań Elektrowni na rzecz ochrony środowiska:

    1. Działalność badawcza mająca na celu ustalenie wpływu elektrowni na otaczające ją środowisko.

W ramach tej działalności Elektrownia „Bełchatów” prowadzi ciągłą współprace z różnymi instytucjami badawczymi, które prowadzą ciągłe badania dotyczące:

Prowadzone od wielu lat prace badawcze wokół Elektrowni, wykonywane przez niezależne instytucje naukowe wykazują jednoznacznie, iż wpływ Elektrowni „Bełchatów” na takie elementy środowiska jak hałas, zagrożenia radiologiczne, wody powierzchniowe i podziemne, stan roślinności jest bardzo niewielki i praktycznie niezauważalny.

    1. Działalność inwestycyjna, dzięki której w ostatnich latach zrealizowano wiele przedsięwzięć proekologicznych.

    2. Współpraca z organizacjami proekologicznymi takimi jak np. Towarzystwo Zintegrowanego Zarządzania Środowiskiem.

    3. Praca przedstawicieli Elektrowni „Bełchatów” w ramach organizacji afiliowanych przy Unii Europejskiej, takich jak: struktur eksperckich UNIPEDE/EURELECTRIC.

    4. Wprowadzenia Zintegrowanego Systemu Zarządzania Środowiskiem BHP w oparciu o normy ISO 9001 - 18 001.

    5. Działalność pomiarowa, w ramach, której prowadzi się ciągły monitoring emisji i imisji zanieczyszczeń do powietrza, pomiar jakości wód, pomiary naturalnych radionuklidów itp.

W ostatnich latach zrealizowano następujące przedsięwzięcia ekologiczne:

Ochrona powietrza atmosferycznego

Każdy z kotłów Elektrowni „Bełchatów” wyposażony jest w podwójny trzystrefowy elektrofiltr o poziomym przepływie spalin, produkcji ELWO Pszczyna. Zadaniem elektrofiltru jest zatrzymanie drobnych frakcji występujących w spalinach. Działanie elektrofiltru oparte jest na działaniu pola elektrycznego na cząstki pyłu. Każdy blok posiada po 2 nitki elektrofiltrów. Skuteczność odpylania wynosi 99,6%, a ilość pyłu wytrąconego wynosi średnio 41 kg/s, w zależności od zawartości popiołu w spalanym węglu. Pył wychwycony w komorach elektrofiltru jest zbierany w pompach zbiornikowych. Z pomp zbiornikowych popiół jest transportowany do zbiorników popiołu, każdy ze zbiorników posiada 2 granulatory. Popiół granulatorów jest transportowany taśmociągami do zwałowiska zewnętrznego kopalni.

Projekt techniczny budowy elektrowni opracowywany w latach 70-tych nie przewidywał specjalnych technicznych rozwiązań mających na celu ograniczenie emisji tlenków siarki z tej przyczyny, że w owym czasie technologie odsiarczania spalin były mało znane i stosowane jedynie w formie eksperymentalnej. Dlatego też, po osiągnięciu pełnej mocy Elektrownia „Bełchatów” S.A., będąc największym w kraju producentem energii elektrycznej, stała się jednocześnie największym źródłem emisji tlenków siarki.

Aby to wiodące miejsce w tak niechlubnej statystyce zmienić, w roku 1990 podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy pierwszej w Polsce Instalacji Odsiarczania Spalin (IOS). Po przeprowadzeniu procedury przetargowej kontrakt na zaprojektowanie, budowę i uruchomienie 4 instalacji odsiarczania spalin podpisano z holenderską firmą Hoogovens Technical Services Energy and Enviromental BV (HTS E&E). Wybrano szeroko znaną w świecie technologię mokrą wapienno-gipsową. Autorem i pierwotnym właścicielem technologii zastosowanej w projekcie jest amerykańska General Electric Environmental Systems Inc. (GEESI). Instalacje realizowano w terminach kontraktowych i przy bardzo dobrej organizacji polskich firm wykonawczych oraz służb inwestycyjnych.

Harmonogram uruchomień poszczególnych instalacji przedstawiał się następująco:

29.09.1994 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 10

18.07.1995 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 8

15.05.1996 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 11

29.09.1996 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 12

18.02.2000 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 6

15.03.2000 przekazanie do eksploatacji IOS na bloku 5

W dniu 30.09.1996 roku odbył się ostateczny odbiór IOS na bloku 12 i tym samym zamknięty został pierwszy etap budowy instalacji odsiarczania spalin w Elektrowni „Bełchatów” S.A. Instalacje te charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością odsiarczania (średnia za I półrocze roku 2002 dla 6 instalacji wyniosła 93,76%) i prawie 100% dyspozycyjnością. Wielkość redukcji SO2 w I półroczu roku 2002 wyniosła ponad 85 tyś. ton.

W związku z pogarszaniem się jakości węgla dostarczanego przez KWB „Bełchatów” SA, niezbędna była budowa następnych instalacji odsiarczania. W pierwszym kwartale 2000 roku przekazano do eksploatacji instalacje produkcji RAFAKO na blokach 5 i 6. W tym samym okresie rozstrzygnięty został przetarg na dostawę kolejnych dwóch instalacji odsiarczania spalin dla bloków 7 i 9, wygrany ponownie przez fabrykę z Raciborza. Zakończenie kolejnego etapu wyposażania bloków energetycznych w te instalacje pozwoli na ograniczenie emisji o kolejnych 120-140 tys. ton.

Równie ważne jak ograniczanie emisji dwutlenku siarki jest ograniczanie emisji tlenków azotu (NOx). Jest to grupa związków będących produktem spalania, którą jest niezwykle trudno wyeliminować ze spalin za kotłem. W 1992 roku w celu ograniczenia emisji związków azotu wprowadzono w Elektrowni „Bełchatów” S.A. metody pierwotne ograniczania emisji NOx polegające na optymalizacji procesu spalania.

Zoptymalizowano nadmiar powietrza na wylocie z komór paleniskowych i ciśnienia w kolektorze gorącego powietrza kotłów. Zmodernizowano także układy automatycznej regulacji i elementy wykonawcze urządzeń ciągów technologicznych odpowiedzialnych za realizację zoptymalizowanych parametrów pracy kotłów. W wyniku wspomnianych działań osiągnięto redukcję NOx o ok. 40%, z 77 tys. ton/rok w 1991 r. do ok. 40 tys. ton/rok w 1992 roku i mniej więcej taki poziom utrzymywany jest do dnia dzisiejszego.

Zapobieganie skutkom składowania odpadów.

W Elektrowni „Bełchatów” S.A. funkcjonuje zintegrowany system gospodarowania odpadami, uwzględniający ich selekcję, ewidencję, gospodarcze wykorzystanie i bezpieczne dla środowiska składowanie. Umożliwia to ograniczenie do minimum wpływu gospodarki odpadami na środowisko.

W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania składowiska „Lubień” na środowisko naturalne Elektrownia „Bełchatów” prowadzi rekultywację składowisk polegającą między innymi na pokrywaniu powierzchni powłokami cementującymi błonotwórczymi, budowę zapór przeciwerozyjnych oraz wprowadzanie roślinności pionierskiej do rekultywacji skarp zewnętrznych stosowany jest z dobrym skutkiem hydroobsiew. W 1997 roku rozpoczęto również próby wykorzystania osadu ściekowego do stabilizacji wewnętrznych skarp składowiska i powierzchni bezpośrednio przylegających do obwałowań kwater. Według oceny specjalistów nadzorujących te prace, stosowanie osadu ściekowego wpłynęło dodatnio na stabilizację powierzchni i zabezpieczenie ich przed erozj wietrzną.

Badania opadu pyłu w otoczeniu składowiska „Lubień” wykonywane na zlecenie Elektrowni nie wykazują przekroczeń norm dopuszczalnych w żadnym punkcie pomiarowym.

Docelowa pojemność tego składowiska wynika z pojemności nakładu. Zgodnie z przyjęta technologia i na mocy decyzji Urzędu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim popiół może być składowany nieselektywnie z nadkładem złoża węgla brunatnego. Decyzja ta obowiązuje do końca 2003 roku. Po tym terminie powinno nastąpić wdrożenie nowej technologii polegającej na selektywnym składowaniu popiołu i żużlu w zbiornikach przygotowanych na wierzchowinie zwałowiska wewnętrznego.

Zgodnie z decyzja Urzędu Wojewódzkiego nr OS.V.7624-6/92 z dn. 15.09.92r. Elektrownia „Bełchatów” S.A. jest zobowiązania do przeprowadzania następujących badań mających na celu określenie wpływu składowanego popiołu na otaczające środowisko:

Dotychczasowe wyniki pomiarów wykonywanych w rejonie składowiska nie wykazują wpływu składowanego popiołu na zmianę jakości wód podziemnych w naturalnym podłożu geologicznym.

Jeżeli chodzi o badanie zasięgu oddziaływania trasy popiołowej i zwałowiska, jako lokalnych źródeł pylenia to stwierdzono:

W momencie uruchamiania pierwszej Instalacji Odsiarczania Spalin w latach 1994-1996, realnym zagrożeniem wydawała się góra gipsu powstającego w procesie odsiarczania spalin, z którą nie bardzo było wiadomo, co zrobić. Dlatego też podjęto decyzję o wybudowaniu przez Elektrownie „Bełchatów” składowiska gipsu. Składowisko gipsu zostało zlokalizowane w południowo-zachodniej części najwyższego piętra zwałowiska zewnętrznego nakładu z pobliskiej Kopalni. Nadwyżki niesprzedanego gipsu wywożono tam samochodami ciężarowymi. Późniejszy rozwój rynku materiałów budowlanych, wzrost zainteresowania produktem, wzrost sprzedaży oraz niemal całkowite gospodarcze wykorzystanie gipsu w roku1999 spowodowało, że godnie z decyzją wydaną przez Burmistrza miasta Kamieńsk składowisko gipsów zostało przekwalifikowane na czasowe miejsce gromadzenia odpadów, co wiązało się ze zmianą prawnego statusu składowiska. Utrzymany został jedynie obowiązek kontynuowania monitoringu środowiska zgodnie z decyzją Urzędu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim.

VI. Perspektywy dalszych działań ekologicznych w Elektrowni „Bełchatów” S.A.

Do najważniejszych zagadnień w zakresie ochrony środowiska, które wymagają dalszych intensywnych działań ze strony Elektrowni „Bełchatów” S.A. należą:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dzia b3alno 9c e6+innowacyjna+w+firmie++ 2819+stron 29 ZFWOGXQSP5DFM7VIAHG2K5T5NRG2BSGPNX76T7I
dzia b3alno 9c e6+lokacyjna+zu+ 2830+stron 29 JF5PNMZH6T7APTDVD54NKUBNHZWI3MZ2VGUR7WI
dzia b3alno 9c e6+marketingowa+w+przedsi eabiorstwie+ 2814+stron 29 TFUBBWYB7KTIJO6SEG4H6BVOFPHEFXPS
rachunkowo 9c e6+jako+system+pomiaru+warto 9cci+ 2813+stron 29 ZEPPRBC7VDTNF2GSD36BXCRJJGRU6MLLFLB4F
suwerenno 9c e6+wsp f3 b3czesnego+pa f1stwa+ 285+stron 29 IV7KG3KH42EZSKAILQU7EI64WEOX4APNDYMTAPQ
elektryczno 9c e6+i+magnetyzm+ +pytania vve7fnj4vmabn4tce4zdzg6k66fk3kwmziccloi VVE7FNJ4VMABN4TCE4ZD
przekr f3j+ 2b+warto 9c e6 IUADRKDENKE5BTI3TL4VDINTK5SAJDLEU2CZZTQ
warto 9c e6+celna+ 289+stron 29 JVGVQUH6DFMVGZ3ZIB3BVGRINXW6ZZ2FUGSWKTI
cz ea 9c e6+i NC2UQ6V4FCZPGUSXI2HYSBJ2Z7Q4VRJA4LS3BZI
rachunkowo 9c e6+zarz b9dcza+ +zadania+ 2825+stron 29 bprmtgd32vpq4yommnrm2zfbzh565bji5seiamq BPRMTG
bankowo 9c e6+ 2815+stron 29 KQFSX44AHZ5SY62QCN7HXQ3IKKTOH2QWPXHWNRY
umiej eatno 9c e6+przeprowadzania+negocjacji+ 287+stron 29 RZHUF5Z626YT2ZRETOK5P56RYXLPOSGX3EZB34Q
asertywno 9c e6+1 WKRP2BZMMD6QJUG2EBNQ7C5O34ZWONBPZAMMDUA
efektywno 9c e6+organizacji 647OW4ZXG63GZBPV3OB5C7YOARTZZFV6TLQHSXY

więcej podobnych podstron