1.Rodzaje pomp wyporowych.

-o ruchu posuwis.zwrot.organu roboczego: tłokowe,wielotłoczkowe,przeponowe

-o r.obrot.zwrot.org.robocz:skrzydełkowa

-o ruchu obrot.organu roboczego:łopatkowe, zębate, śrubowe, krzywkowe, labiryntowe

-inne o ruchu obiegowym/precesyjnym o.r.

2.Rodzaje pomp wirowych. R:1,2,3,4,5,6

-krętne(ciecz przechodzi jednokrotnie przez wirnik): odśrodkowe(promieniowe), helikoidalne, diagonalne, śmigłowe(osiowe), pompoturbiny(odwracalne)

-krążeniowe(ciecz zawraca do wirnika kilkakrotnie):z kanał.bocznym,peryferalne, z pierścieniowym kanałem „ciekłym”

3.Charakteryst. pomp(Q[m3/h],H,Eta).

-wyporowe wysokociśnieniowe: 1-30, 1600-6400,65-80

-wyporowe średniociś: 1-100, 40-1600, 50-75

-wirowe samozasysające: 1-30,10-100,<40

-wiro jednostopniowe z wirnikiem jednostronnym: małe: 6-200, 4-10, 40-70, duże:10-500,16-120,50-80

-z wirnikiem dwustronnym: 500-40000, 16-100, 73-90

-heliko i diago:250-50000,6-40,65-90

-wirowe osiowe:250-80000,2-20,65-90

-wirowe wielostopniowe: 30-500, 100-1800, 60-82

4.Porównianie pomp wirowych z tłocznymi.

pompy wirowe-działają na zasadzie zmiany krętu cząstek cieczy poddawanych oddział. łopatek wirnika. Stosuje się je do większych natężeń przepływu, mniejszych przyrostów cisnień. Zwiększony w wirniku moment pędu cieczy powoduje efekt ssania we wlocie i nadwyżkę ciśnienia po stronie tłocznej pompy.

pompy wyporowe-działają na zasadzie zmiany objętości komory roboczej. Organ roboczy wykonuje ruch, powoduje zmianę objętości, w której znajduje się ciecz, co powoduje jej wymuszony ruch do rurociągu tłocznego. Odbywa się to za pośred. tłoka wukonującego ruch posuwisto zwrotny bądź wahadłowy, ruch kół zębatych, ruch śruby, membrany.Stos. się do mniejszych natężeń przepływu i wyższych przyrostów ciśnień.

Wir/Wyp:-przepływ ciągły bez pulsacji cisnienia/okresowo zmienny przepływ, pulsacje cis,-duża niezaw. działania/bardziej zawodna, -duża pr.obrotowa/ograniczona, -gabaryty mniejsze/wieksze, -cena i kosz.ekspl. niskie/wiecej częsci-wieksza szansa uszkodz, -zdolno. do samozasysania-nie/prawie każda-tak

5.Moc, sprawność pomp. wsp.brodzenia

-moc na wale pompy: P=Pu/η Pu-moc uzyteczna, η-sprawność całkowita,

-moc użyteczna: moc przekazywana do strumienia cieczy (moc o jaką wzrosła en. cieczy) Pu=ρgQH

-spr.całkowita: η= ηh* ηv*( ηm- ξf), gdzie:

ηh-spr.hydraulicz-straty ciś.od wlotu do wylotu

ηv- wolumetryczna(przecieki) =Q/Qth

ηm-spr.mech=1-(Pm/P), Pm-moc mech. tracona natarcie w łożyskach i w dławnicy

ξf=Pf/P - wsp.strat brodzenia(tarcia tarcz wirujących)m Pf-straty tarcia cieczy o wirujące el.pompy,moc potrzebna do pokonania oporów ruchu elementów zamoczonych w płynie. ξf-ma wpływ na moc pobieraną, nie ma wpływu na Q i H (nie ma ξf w wyporowych i śmigłow)

6.Kinematyczny wyróżnik szybkobieżnoś (nq,nsQ). R7

Kinematyczny wyróżnik szyb. pompy- jest to pr.obrotowa pompy geometrycznie podobnej do pompy, której wyróżnik chcemy określić, która przy tych obrotach osiąga jednostk. wydajność H=1m i jedn. wys.podnosz q=1m3/s

pompa podobna:-ilość łopatek,-ten sam stosunek wym.liniowych el.wewnetrznych,-kąty,chropowatość względna,pola prędk.i ciś

nq=(n*sqrt(Q))/H^3/4 [obr/min]

7.Poprawka Pfleiderera-niedo.mocy.R8

-niesk.liczba łopatek

Hth∞=(u2cu2-u1cu1)/g

-skończ.licz.łopatek

Hthz=(u2cu2'-u1cu1)/g

Hthz<Hth∞,

Hth∞/Hthz=1+p -wzór Pfleiderera

p-wsp niedoboru mocy: =0.1-0.4 pompy o łopatkach długich, =0.4-0.5 o łop.krótkich,

p się zwiększa to znaczy że gorsze przekazywanie mocy, p=(kappa*rzew).(Mst*z), gdzie: Mst-moment.statyczny średniej linii prądu w rzucie południkowym, z-liczba łopatek

8.Pompa diagonalna. R9

Przed wirnikiem jest lej wlewowy, w obrębie wirnika przepływ jest ukośny, dalej jest kierownica, która zmienia kierunek cieczy do kierunku osiowego, zmienia część n. w en.cisnienia w celu spowolnienia przepływu cieczy. Jest również dławnica, wał i łozyska. Stos. w układzie pionowym.

9.Pompa smigłowa (osiowa) R10

Jest wirnik, w piaście wirnika są łopatki, mogą być zamocowane na stałe bądź z możliwością zmiany kąta ustawienia łopatek. Zmiana kąta natarcia łopatek wpływa na parametry pracy pompy. Przepływ cieczy jest osiowy. Kierownica ma kształt dyfuzorowy, więc zmniejsza en.kinetyczną a zwiększa ciśnienie. Ustawiana w ukł.pionowym. Wirnik zanurza się pod pow.wody aby zmniejszyć podatność na kawitację. Zalety:-możliwość nastawy kąta łopatek,co za tym idzie regulację pompy.Wady:-brak zdolności ssania,-mała wys.podnoszenia,-stroma charakterystyka.

10.Elementy dopr. ciecz do wirnika. R11

Klasyfikacja ze wzg. na sprawność:

-króciec stozkowy,

-kr.cylindryczny,

-kolanko stozkowe,

-kolan.cylindryczne,-komora spiralna

11.Element wyprow.ciecz z wirnika.R12

-kierownica bezłopatkowa,-kanał zbiorczy o niezmiennym przekroju,-kan.zbiorczy spiralny,-kiero.łopatkowe:odśrodkowa, dośrodkowa,diagonalna,smigłowa

12.Dyfuzory. R13 i R14

Zmiana en.kinet. na en.ciśń., obniżenia prędkości przepływu nie powoduje strat.

-o osi prostej: w przypadku gdy dyfuzor jest za krótki i nie mozna dobrze ukształtować kołnierza wtedy zmniejsza się kąt γ i wydłuża dyfuzor bądź dodaje przedłużenie cylindryczne

-o osi zakrzywionej: stosujemy by utrzymać rurociąg w linii, siły przenoszące od rurociągu przenoszone osiowo na pompę i dalej na fundament-brak skręcania

13.Metody równoważenia naporu.R:15,16,17

a)zastos. wirnika symetrycznego;rozwiązanie dobre lecz trudne do wykonania

b)wyposazenie wirnika w dodatkowy element np.szczeliny dławiąc,zmieniamy rozkła.ciśnień

Zastosow.szcz.dław.daje 70% mniejsze siły od tego cisnienia (R16-strzałka). Efekt uboczny to spadekwydajności.obj.na skutek nieszczelności.

c)oddziaływ.na ukł.ciśnień poprz.dadanie żeber

Dzięki zastos.żebra rosną straty związ.z tarciem

14.Dławice. R:18,19,20

Zapobiegają wypłynięciu cieczy na zewnątrz w miejscu, gdzie wał przechodzi przez korpus.

a)z szczeliwem miękkim-sznur uszczelniający

b)z zamkiem hydrauliczny-stos.się gdy pt'<pb

Tu (strzałka na R19) podaje się ciecz zaporową np.z króćca tłocznego, z osobnej instalacji (często filtrow.). Rozpływa się ona w obie strony. Zapobiega przedostaniu się zanieczyszczeń.

c)dławica przeponowa(czołowa)

Podział dławic:

-ze wzgl.na budowę: czołowa (niedociążona, odciążona),ze szczeliwem miękkim(z zamk. hydraulicznym,z sznurem uszczel, chłodzone)

-ze wzgl.na położenie: wew,zew, oddzielone od cieczy,poruszająca się razem z wałem, nie porusz.się z wałem

-ze wzgl.na kierun.przepł.cieczy:zgodnie z kierunk sił odśrodkowych,przeciwnie do...

15.Regulacja pomp. R21

Reg.bez zmiany ch-styki:-dławieniowa(tylko po stronie tłocznej),-upustowa(częst.stos.w ukł.hydraulicznych) -poprzez doprowadzenie do wnętrza popmy małej ilości powietrza

Reg. ze zmianą charakterystyk:-zmiana pr.obrot,również went.i spręż.(wykorzystuje silnik asynchroniczny klatkowy,sprzęgło hydrokinetyczne przy duzych mocach,silnik prądu stałego,-przez zmianę kąta ustawienia łopatek wirnika,zmiana krętu wstępnego strumienia cieczy zasilającej,zmiana parametrów geometr.wirnika

Dławieniowa-stos.do regul.maszyn o małych mocach,nie stos.do pomp śmigłowych.-zmiana kąta ustaw.łopatek

16.Kawitacja. R22

Kawitacja-zjawisko polegające na gwałtownej przemianie fazy ciekłej w fazę gazową pod wpływem zmiany cisnienia. Polega na tworzeniu się i zanikaniu pęcherzyków. Występ. w otworach zaworowych bądź na pow. łopatek,turbin i pomp.Zjawisko b.nieporządane

Powstaje: tam gdzie najniższe ciśnienie(nasycenia), zbyt duża wysokość ssania, przekraczanie nominalnych parametrów pracy, niewłaściwe ukształtowanie pow. prądu.

Kawitacja:powoduje erozję; powstające podczas implozji bąbelków gazu fale uderzeniowe powodują mikrouszkodzenia śrub okrętowych, łopat turbin, zaworów i innych elementów i dramatycznie skracają czas ich eksploatacji.

Zapobieganie:-zabiegi konstrukcyjne(zmniejszanie pr.dolotu do wirnika,łagodzenie krzywizny tarczy przedniej,przesunięcie krawędzi wlotowej łopatki wirnika,zastosowanie krętu wstępnego,stos.materiałów odpornych na kawitację,twardszych,gładszych,-zabiegi eksploatacyjne(ekspl.pompy w pobliżu par. nominalnych,utrzymywanie niskiej temp.cieczy

doprowadzenie niewielkiej ilości pow. atmosferycznego do pompy.

17.Podział wentylatorów i sprężarek.

Wentylatory:-osiowe(smigłowe, normalne, przeciwbieżne),-promieniowe (normal,bębnowe,poprzeczne),-diagonalne

Sprężarki:tłokowe,śrubowe,spiralne,promieniowe,osiowe

Podział urz.ze wzg.na realizowane ciśni:

wentylatory(do 0.0013MPa), dmuchawy (0.1MPa), sprężarki osiowe,promieniowe (4Mpa),sp.rotacyjne(10MPa), sp.tłokowe(100MPa)

18.Przebieg en.w stopniach wentylatora. R24

19.Charakterystyki wentylatorów.R:25,26,27

20.Regulacja wentylatorów.

-dławieniowa:najgorsza,mozna stosować na ssaniu,-przez zmianę pr.obrotowej(najlepsza),-zmiana kąta nachylenia łopatek wirnika,-zmiana kąta napływu czynnika na wirnik-kierownica przed wirnikiem(prerotacyjna)

21.Sprężarki. R28

Spręż-stosunek ciśnienia pt w przewodzie tłocznym do ciśnienia ps w ssawnym.

2 kartki:

-sprezarki-wzory,przemiany,sprezanie wielostopniowe -15-

-podob.geometryczne i warstwa przyścienna -7-

---