WYKŁADY FILOZOFIA WYCHOWANIA
I WYKŁAD
Pedagogika musi spotkać się z filozofią. Filozofia pełni rolę pomocniczą, uzupełniającą.
Filozofia jest na służbie pedagogiki. Współpraca polega na płaszczyźnie:
Antropologicznej - koncepcja czloweika
Aksjologicznej - wartości
Zagadnieniach teorio-poznawczych
W kontekście celu wychowania:
Ideał to koncepcja człowieka i koncepcja wartości
W koncepcji Antropologicznej Filozofia uzasadnia pedagogom, że nie tylko możemy człowieka wychowywać, ale musimy
Człowiek - człowieczeństwo.
Dwie podstawowe cechy:
1.rozumność i wolność,
2.podmiotowość (jest podmiotem swojego działania, jest moje działanie, za które jestem odpowiedzialny), moje czyny,
3.refleksyjność- po pewnym czasie możemy wrócić do innych sytuacji, czynów. Nasze myślenie można oceniać, odnosimy się z dystansem do innych wydarzeń,
4.możliwość samo definiowania (tylko człowiek ma możliwość pytania),
5. budowanie wspólnoty (relacyjność), potrzeba bycia z innymi ludźmi.
I .Źródła refleksji nad człowiekiem wywodzą się ze starożytności (Grecji).
Poznaj samego siebie- świątynia w Delfach (słowa nad portykiem świątyni Apollina, (świętej Pytii).Sokrates- nie troszczcie się o ciało, ale o duszę. Trzeba poznać swoją duszę.
Psyche-element duchowy człowieka, element boskości.
Dialog Sokratesa z Alkibiadesem. Sokrates odkrył: być, a nie mieć. Mówił o pięknie duszy.
Kosmocentryzm myśli greckiej, człowiek- cząstka wszechświata. Wszechświat nie istnieje dla ciebie, lecz ty dla wszechświata.Arystoteles, psalm: relacje człowieka do świata. Obalenie greckiej koncepcji człowieka: wszechświat dla człowieka.
II. Człowiek w myśli Ojców Kościoła:
człowiek- byt, który zawiera w sobie, pomimo swej małości, niezwykłą wielkość.
III. Teologiczny fundament pojęcia osoby:
,,stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę” (Rodz.).
Karol Wojtyła: komunio persona rum.
IV. Indywidualizm negacją pojęcia osoby.
Edgar Morin: zwrócenie człowieka ku sobie samemu, musimy spotykać się z innymi, współdziałać. Rozum Holokaust to też dzieło rozumu.
V. Zagubienie pojęcia człowieka, jako osoby to wizja tragiczna.
Jean Paul Sartre: Przy drzwiach zamkniętych.
Nietzsche- wstrząsające sądy o człowieku.
Zagubienie pojęcia człowieka jako osoby- wizja komiczna. Platon: Otóż cała postać (komiczny opis).
PEDAGOGICZNE ROZUMIENIEW FILOZOFII WYCHOWANIA:
Początek XIX wieku J. Herbart z nauk filozoficznych wyodrębnił pedagogikę. Czerpał z filozofii i psychologii. Pedagogika to nauka o celach człowieka.
Myśl- Józef Maria Hoene- Wroński: ,,Filozofia pedagogii”(w 31roku).
Bronisław Ferdynand Trentowski- Chowanna, twórca pedagogii filozoficznej, rozwój nauk empirycznych.
John Dewey, W. James -
Mariano Maresca- pedagogika może istnieć tylko jako praktyka- samodzielnie.
Hessen- wiązał pedagogikę z teologią wychowania (nauka o celach wychowania). Wprowadzenie człowieka do kultury wartości. Dwie przesłanki: do kultury i jedyną nauką o wartościach jest filozofia kultury.
Józef Mirski- jako jedyny pedagog postulował wyodrębnienie filozofii wychowania spośród dyscyplin pedagogiki.
Okres PRL-u - 1 filozofia marksistowsko-leninowska. W zadnym słowniku nie pojawilo się slowo filozofia osobno istaniala ona osobno pedagogika
St. Wołoszyn, Heliodor Muszyński (prof. Uniwersytetu Poznańskiego).
2