Temat: Duchy, zjawy, sny - ich funkcjonowanie i rola w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.

I Literatura podmiotu

1. Charles Dickens, Opowieść wigilijna

2. Jan Kochanowski, Tren XIX albo Sen [w:] tegoż Treny

3. Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia

4. Adam Mickiewicz, Dziady cz. II

5. Adam Mickiewicz, Dziady cz. III

6. Adam Mickiewicz, Świtezianka

7. William Shakespeare, Makbet, przekład : Józef Paszkowski

8. Stanisław Wyspiański, Wesele

9. Mt 1,2; Dz 16 [w:] Biblia Tysąclecia

II Literatura przedmiotu

1. Z. Freud, Spełnienie życzenia [w:] tegoż Wstęp do psychoanalizy, Warszawa 1984.

2. J. Kott, Szekspir współczesny, Warszawa 1965, s.121.

3. A. Kowalczykowa, Romantyzm. Podręcznik dla szkół ponadpodstawowych, Warszawa 1995, s.76

4. A. Okońska, Stanisław Wyspiański, Warszawa 1975, s. 263-264, 280-284.

5. G. Sinko, Wstęp [w:] Wiliam Szekspir, Makbet, Wrocław 1957, s. 26-27.

6. Mickiewicz. Sen i widzenie, pod red. Z. Majchrowskiego i W. Owczarskiego, Gdańsk 2000, s. 66-74, 169-177.

7. Tren XIX (albo sen) - analiza i interpretacja [online][dostęp: 3 kwietnia 2007 r.]. Dostępny w internecie: http://kochanowski.klp.pl/a-7381.html.

III Ramowy plan wypowiedzi

1. Wstęp. Sny wg Freuda - marzenie senne jako spełnienie życzenia.

2. Teza: Zarówno sny, jak i duchy oraz zjawy występują w wielu dziełach różnych epok i mogą pełnić różne funkcje.

3. Przykłady:

1. Biblia - sny Nowego Testamentu jako sposób przekazania informacji śniącemu przez Boga.

2. Tren XIX Jana Kochanowskiego - sen poety jako podsumowanie jego przemyśleń, przynoszący ukojenie

3. Makbet - wiedźmy jako postacie decydujące o losie bohatera

4. Makbet - duch Banka ucieleśnieniem przerażenia i wyrzutów sumienia Makbeta

5. Dziady cz. II - funkcja dydaktyczna duchów przywoływanych przez bohaterów

6. Dziady cz. III - symbolika snów:

• mistyczne widzenie Ewy symbolizującej dobrą część Polski, podkreślające jej niewinność

• widzenie księdza Piotra obrazujące ideę mesjanizmu

• sen Senatora - męka Nowosilcowa dziełem diabłów

7. Nie-Boska komedia - widma zesłane przez złe duchy pokusami Henryka

8. Świtezianka - zjawa karząca chłopca za zdradę, jakiej się dopuścił

9. Opowieść wigilijna - duchy pouczające głównego bohatera

10. Wesele - zjawy odzwierciedlające dusze bohaterów

Wnioski:

1. Sny i zjawy mogą pouczać, wskazywać drogę, pokazywać przyszłość, kusić, karać, ujawniać stan duszy bohatera, przemyślenia zarówno jego, jak i autora.

2. Duchy mogą być przeżyciem indywidualnym lub zbiorowym.

3. Mogą być tworem wyobraźni bohatera lub zjawiskiem od niego niezależnym.

IV Materiały pomocnicze

1. Karta cytatów.

---