Projektowanie

1. Cel ćwiczeń

2. Literatura

DÅ‚użewski MieczysÅ‚aw „Zarys projektowania zakÅ‚adów przemysÅ‚u spożywczego”. W-wa, 1987, NNT

Bolach E., Tomczak E., Ziobrowski J. „Ćwiczenie z technologii przemysÅ‚u spożywczego; Projektowanie Procesów Technologicznych” WrocÅ‚aw, 1981, skrypt AE

Dylnowski W. „Browarnictwo” W-wa, 1974, 1978

Nowotny „Chemia i technologie przemysłów rolnych”

Pijanowski „Zarys technologii winiarstwa” W-wa, 1966

3. Jakie warunki należy spełnić, aby przystąpić do projektowania?

1. Przemyśleć takie zagadnienia jak:

• ekonomiczne np.: program produkcji, lokalizacjÄ™ ogólnÄ…, rentowność inwestycji, koszt budowy i eksploatacji

• techniczne np.: technologie produkcji, maszyny i urzÄ…dzenia, instalacja, architektura i konstrukcje budynków, transport, plan zagospodarowania terenu

• organizacyjne np.: sposób zarzÄ…dzania zakÅ‚adem, jego dziaÅ‚ami, organizacja procesu produkcyjnego, obieg dokumentacji, kontrola i finanse zakÅ‚adu

• ergonomiczne

• prawne np.: umowy, licencje, patenty

2. Uzyskanie wniosku lokalizacyjnego (od terenowych władz np.: gminy)

W tym celu należy podać:

• ogólnÄ… charakterystykÄ™ inwestycji pod wzglÄ™dem technicznym i użytkowym, z okreÅ›leniem orientacyjnej wielkoÅ›ci terenu inwestycji i zabudowaÅ„

• zapotrzebowanie w zakresie poboru energii, wody, odprowadzania Å›cieków potwierdzone przez odpowiednie urzÄ™dy

• zapotrzebowanie w zakresie dróg dojazdowych i innych Å›rodków transportu

• podać uciążliwoÅ›ci inwestycji, strefy ochronne, przewidywanÄ… ilość odprowadzanych zanieczyszczeÅ„, zmianÄ™ stosunków wodnych

4. PrzystÄ…pienie do projektowania

Zlecając wykonanie projektu należy przedłożyć:

• uzasadnienie celowoÅ›ci podjÄ™cia dziaÅ‚alnoÅ›ci inwestycyjnej

• program produkcji

• zaÅ›wiadczenie lokalizacji ogólnej

• plan sytuacyjno-wysokoÅ›ciowy

• dane dotyczÄ…ce stanu prawnego terenu

• wstÄ™pnÄ… opiniÄ™ geotechnicznÄ…

• wskazanie generalnego wykonawcy robót

1. Zlecenie wykonania projektu biurom projektowym; dyrektor - główny projektant, w przypadku obiektów przemysłowych jest to najczęściej technolog lub technolog jest prawą ręką projektanta

2. Rola technologa w projektowaniu

3. Fazy projektowania

Zgodnie z odpowiednim zarządzeniem () dla przedsięwzięcia inwestycyjnego sporządzane są Założenia Techniczno - Ekonomiczne. Na podstawie ZTE wykonuje się Projekt Techniczny, czyli zbiór dyspozycji technicznych (a więc załączone rysunki itp.) wiążących wykonawcę inwestycji. Projekt techniczny składa się z tych samych części co ZTE, tylko różniących się dokładnością i szczegółowością opracowania.

4. Co to jest ZTE

Założenia Techniczno - Ekonomiczne to podstawowe ustalenie określające cel, program stawiany inwestycji, metody i cykl realizacji, cykl uzyskiwania projektowanej zdolności produkcyjnej, nieprzekraczalny jej koszt oraz zawiera także rachunek efektywności ekonomicznej

Samodzielna praca dla studentów

- obejrzenie projektu

- podanie z jakich części składa się ZTE

5. Opracowanie składające się na ZTE podzielić można na następujące grupy:

I część opisowa

II część rysunkowa

I Część opisowa

1. Część ogólna

Podaje określenie i techniczną charakterystykę inwestycji opartą na wskaźnikach. W części tej uzasadnia się poprawność przyjętych rozwiązań i inne podstawowe dane niezbędne do powzięcia decyzji o celowości proponowanej inwestycji, jej prawidłowej realizacji, lokalizacji oraz określa się zakres przewidywanych do realizacji inwestycji wspólnych i towarzyszących.

2. Część technologiczna - podaje:

- program produkcji w powiÄ…zaniu z lokalnÄ… bazÄ… surowcowÄ… i rynkiem zbytu

- opis procesu technologicznego i jego schematy

- bilans materiałowy

- charakterystykę i zestawienie maszyn i urządzeń

- wskaźniki zapotrzebowania czynników energetycznych

- przewidywaną wielkość i strukturę zatrudnienia

- potrzeby w zakresie szkolenia załogi

- analizę wykorzystania odpadów i produktów ubocznych

3. Ogólny plan zagospodarowania terenu inwestycyjnego - podaje:

- charakterystykę ochrony naturalnego środowiska człowieka

- doprowadzenie dróg dojazdowych i sieci dróg wewnątrz zakładowych

4. Opracowanie dotyczące budynków i budowli

- zawiera koncepcje rozwiązań budowlano - konstrukcyjnych

5. Opracowanie z zakresu energetyki i instalacji

- zawiera rozwiÄ…zania zaopatrzenia projektowanej inwestycji w parÄ™, wodÄ™, energie elektrycznÄ… - media

6. Cykl inwestowania

- czyli harmonogramy prac projektowych, robót budowlano - montażowych, dostaw urządzeń technologicznych

7. Projekt organizacji i prowadzenie robót budowlano - montażowych

8. Projekt organizacji produkcji i zarządzania oraz cykl dochodzenia do projektowanej zdolności produkcyjnej

9. Plan przygotowania uruchomienia produkcji podstawowej i ubocznej

10. Zbiorcze zestawienie kosztów

11. Karty charakterystyki inwestycji

12. Uzgodnienia przewidziane w przepisach szczególnych

II Część rysunkowa

5. Zadania technologa w tworzeniu projektu:

• projektuje proces technologiczny, wybiera wÅ‚aÅ›ciwÄ… technologiÄ™, która bÄ™dzie stosowana w projektowanym zakÅ‚adzie

• na podstawie tego sporzÄ…dza:

- wykaz maszyn i urządzeń

- zapotrzebowanie na media, ustala ilość odprowadzanych ścieków

- podaje obciążenie stropów

- określa wytyczne dotyczące instalacji elektrycznej (jakie gniazda i gdzie) i wodno - kanalizacyjnej

- podaje rodzaj i natężenia oświetlenia, zabezpieczenie lamp

- wielkość, rodzaj wentylacji i klimatyzacji

- zabezpieczenia przeciw pożarowe

- rodzaj wykończenia pomieszczeń i hal produkcyjnych (flizy, terakota, rodzaj zabudowy kratek ściekowych itp.)

- ustala wielkość i rodzaj magazynów; surowców, wyrobów gotowych, materiałów pomocniczych

- uwzględnia dojazdy itp.

To technolog narzuca, poprzez zaprojektowanie linii technologicznej innym jednostką biorącym udział w projektowaniu czyli architektowi, elektrykowi itd. sposób dalszego projektowania.

6. Podstawowe zasady tworzenia ZTE:

1. wiedza i zdrowy rozsÄ…dek

2. znajomość przepisów, norm i normatywów

3. zasady szczegółowe

• sposób wymiarowania rysunków

• obliczanie wydajnoÅ›ci linii przy uwzglÄ™dnieniu tzw. „wÄ…skiego gardÅ‚a”

• symbole maszyn i urzÄ…dzeÅ„ na rysunkach

• skala projektu

• odlegÅ‚oÅ›ci pomiÄ™dzy maszynami, maszynami a sÅ‚upami noÅ›nymi

• odlegÅ‚oÅ›ci pomiÄ™dzy sÅ‚upami

Fazy projektowania

Projektowanie powinno odbywać się przynajmniej w 2 fazach, czyli opracowanie:

• ZaÅ‚ożenia Techniczno - Ekonomiczne (ZTE)

• Projekt Techniczny (PT)

Czasem wprowadza się fazę wstępną - tzw. Koncepcję, która obejmuje opracowanie technologiczne lub architektoniczno - technologiczne.

Założenia techniczno - ekonomiczne (ZTE) są podstawowym dokumentem. Powinny one zawierać:

• cel

• program i wymagania stawiane inwestycji

• koncepcjÄ™ rozwiÄ…zaÅ„ technologicznych i funkcjonalno - przestrzennych

• metody i harmonogramy realizacji

• koszt z rezerwÄ… na nieprzewidziane wydatki

• okres osiÄ…gania projektowanej zdolnoÅ›ci produkcyjnej

• wskaźniki techniczno - ekonomiczne

• rachunek ekonomicznej efektywnoÅ›ci inwestycji

W zakres ZTE mieści się więc szereg części, nas interesuje część technologiczna, która zawiera:

• program produkcji w powiÄ…zaniu z bazÄ… surowcowÄ…

• spis procesu technologicznego, jego schemat

• bilans materiaÅ‚owy

• zestawianie, charakterystyka i ustawienie maszyn na hali technologicznej

• obliczanie czynników technologicznych (woda, Å›cieki, energia)

• zatrudnienie

Część technologiczna idzie z wyprzedzeniem przed architektoniczną. ZTE sporządza uprawniona jednostka projektowania na zlecenie inwestora. Inwestor musi dostarczyć dokumenty:

• zatwierdzenie programu przez ministra, dyrektora

• uzasadnienie celowoÅ›ci inwestycji

• zezwolenie na lokalizacjÄ™ - zaÅ›wiadczenie o lokalizacji, prawny stan posiadania

• plan sytuacyjno - wysokoÅ›ciowy

• opiniÄ™ geotechnicznÄ…

• wykonawcÄ™ inwestycji

• zabezpieczenie zakÅ‚adu: energet., rozwiÄ…zanie problemu Å›cieków, bocznice kolejowe itp.

Podczas projektowania należy uwzględnić przepisy w dziennikach budownictwa. Rozporządzenia tam zawarte dotyczą:

• BHP w przemyÅ›le spożywczym, np.: BHP osób pracujÄ…cych

• Ruch na drodze dojazdowej

• Wydzielonego magazynu, miejsca do skÅ‚adowania opakowaÅ„, stÅ‚uczki szklanej

• WilgotnoÅ›ci i temperatury w pomieszczeniach

• Sposobu przechowywania Å›rodków dezynfekcyjnych

• Przygotowania roztworów H₂SO₃ itp.

4

---