2.3.1. Wybór oferty najkorzystniejszej

1. Ogólne zasady wyboru oferty

• Sytuacja decyzyjna

• Wybór najkorzystniejszej oferty oznacza, że inwestor znalazł ofertę, która:

• spełnia wymagania określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia;

• odpowiada istniejącym warunkom realizacyjnym;

• charakteryzuje się najniższą ceną, lub

• przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i kosztów eksploatacji, lub

• zapewnia ekstremum innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia, w szczególności parametrów technicznych, estetycznych, funkcjonalności lub terminu wykonania.

• zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę:

• spośród ofert nie odrzuconych,

• na podstawie kryteriów oceny ofert, określonych w:

• specyfikacji istotnych warunków zamówienia;

• zaproszeniu do udziału w postępowaniu, lub,

• zaproszeniu do składania ofert.

• kryteria wyboru oferty najlepszej:

zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia;

• kryteriami oceny są:

• cena - najlepsza jest oferta o najniższej cenie;

• cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności:

• jakość, funkcjonalność, parametry techniczne;

• zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko;

• koszty eksploatacji;

• serwis oraz

• termin wykonania zamówienia

1. Procedura wyboru zmodyfikowaną metodą Electre założenia:

• wybrany wariant powinien być racjonalny (optymalny), który spełnia określone wymagania techniczne, technologiczne, organizacyjne, ekonomiczne, eksploatacyjne, itp.;

• adekwatnie uwzględniać stopień spełnienia przez proponowane rozwiązania istotnych, zróżnicowanych wymagań inwestora;

• wartości kryteriów zależą od różnych czynników i mają niejednakowy wpływ na ocenę przydatności i jakości proponowanych rozwiązań;

• kryteria mogą być między sobą sprzeczne, mieć charakter jakościowy lub ilościowy;

• uwzględniać i być zgodny z intuicją, wiedza i doświadczeniem specjalistów;

ocena powinna być zobiektywizowana i liczbowo określać wpływ poszczególnych kryteriów cząstkowych na ostateczny wybór rozwiązań

• wszystkie proponowane i porównywane przez specjalistów warianty muszą być dopuszczalne.

• niemożliwe jest więc bezpośrednie porównanie wariantów.

• istotne wymagania inwestora opisuje zbiór kryteriów cząstkowych, odpowiednio do indywidualnej wartości i ważności.

bilans ceny i kosztów eksploatacji - najlepszą jest oferta, której bilans ceny i kosztów eksploatacji jest najlepszy

• cena oraz parametry i charakterystyki techniczne, funkcjonalne, eksploatacyjne, czas wykonania itp.;

• najlepszą jest oferta, która najlepiej spełnia przyjęte kryteria ze względu na określone wymagania;

• zbiór kryteriów zawiera kryteria sprzeczne

• procedura:

1. Dobrać istotne, wyczerpujące i spójne kryteria oceny -
   :

• kryteria wyrażone w skali „nienumerycznej” (np.„dobrze”, „dość dobrze”, źle”) należy zastąpić skalami „numerycznymi” przypisując w określonej skali wartościom nienumerycznym wartości liczbowe (np. w skali 0 - 10: dobrze - 8, dość dobrze - 6, źle - 0);

- skala nienumeryczna powinna być jednakowa dla całego zbioru

2. Określić wartości poszczególnych kryteriów -
   .

3. Ustalić współczynniki wagi
   dla wszystkich kryteriów
   :

- wagi
dla całego zbioru kryteriów powinny być ustalane wg tej samej skali

4. Ustalić współczynniki skali
   dla wszystkich kryteriów
   :

- współczynniki skali
, powinny być równe co najmniej różnicy między największą i najmniejszą wartością kryterium
przyjmowaną w rozpatrywanym zbiorze wariantów

5. Obliczyć współczynniki zgodności
   z hipotezą, że wariant „
   ” przewyższa wariant „
   ”:





,
,
- zbiory indeksów „
”, dla których wartość
kryterium „
” wariantu „
” jest odpowiednio: bardziej, tak samo lub mniej pożądana niż wartość
kryterium „
” wariantu „
”;
.

6. Obliczyć oraz współczynniki
   niezgodności z tą hipotezą, według zależności:




7. Ustalić zasadę określania progów zgodności
   z hipotezą przewyższania.

8. Ustalić zasadę określania progów niezgodności
   z hipotezą przewyższania

9. Konstruować pewną liczbę (ciąg nierosnący i niemalejący) grafów
   ,
   , wg następujących zasad:

a) wierzchołkami grafu są wszystkie warianty
;

b) warianty „
” i „
” są połączone łukiem od „
” do „
” (interpretowanym jako relacja przewyższania „
” przez „
”) jeżeli
i
gdzie
i
.

10.Wyznaczenie dla każdego grafu
jądra
, będącego zbiorem wariantów nieprzewyższonych lub nieporównywalnych, przy zadanym progu zgodności
z hipotezą, że wariant „
” przewyższa „
” oraz progu niezgodności
z tą hipotezą. Najczęściej szuka się podzbioru
zbioru wszystkich wierzchołków
, takiego, że każdy wariant
jest przewyższony przez co najmniej jeden z wariantów
, a przy tym mało liczny (minimalny).

2. Case study

• sytuacja decyzyjna

• wybór rozwiązania podpór składanych kolejowego mostu składanego;

• proponowane rozwiązanie oceniano z punktu widzenia możliwości i potrzeb inwestora i użytkownika tych podpór;

• podstawą analizy ocenowej były projekty konstrukcji i budowy podpór składanych kolejowego mostu składanego - wstępne projekty techniczne konstrukcji oraz wstępne projekty technologii i organizacji budowy (koncepcje)

• wykorzystując wyniki badań teoretycznych i doświadczenia specjalistów w zakresie przygotowania, budowy i eksploatacji podobnych znanych podpór składanych, określono dodatkowo:

• warunki opracowania i produkcji prototypu,

• produkcji małoseryjnej,

• wymagań wykonawczych,

niezawodności i sprawności konstrukcji podczas wieloletniej eksploatacji

• kalkulację robót na placu budowy przeprowadzono na podstawie KNR nr 2-33, KNR nr 2-14 oraz analiz indywidualnych;

• koszty przygotowania i produkcji prototypu oraz produkcji małoseryjnej konstrukcji podpór oszacowano na podstawie analizy kosztów produkcji stalowych konstrukcji składanych w zakładach gospodarki narodowej

• analiza przygotowawcza:

• na podstawie analizy parametrów i charakterystyk technicznych, ekonomicznych, eksploatacyjnych i technologiczno-organizacyjnych konstrukcji, wyrażonych w jednostkach fizycznych, w początkowej fazie analizy sformułowano 14 kryteriów ocenowych;

• bardziej szczegółowa analiza wymagań dotyczących eksploatacji podpór, skłoniła jednak zespół projektujący do korekty i rozszerzenia zbioru kryterió

• przyjęto istotne dla inwestora kryteria ocenowe znane na etapie projektowania wstępnego, określone w jednostkach fizycznych, rzeczywiste parametry i charakterystyki konstrukcji.

• zbiór ilościowych kryteriów ocenowych uzupełniono o kryteria opisujące istotne z punktu widzenia eksploatacji cechy konstrukcji, których wartości w tej fazie projektowania lub ze względu na ich rodzaj nie można było wyznaczyć w określonych jednostkach fizycznych

• ostatecznie sformułowano i zastosowano do oceny projektowanych trzech wariantów konstrukcji podpór składanych zbiór 21 cząstkowych kryteriów ocenowych;

• wartości kryteriów ilościowych przyjęto zgodnie z danymi zawartymi w projektach wstępnych;

• wartości kryteriów jakościowych oszacowano w sposób nienumeryczny przy pomocy ekspertów, stosując taką samą skalę i zasady przeliczania na wartości numeryczne dla wszystkich wariantów i kryteriów

• parametry konstrukcyjne i eksploatacyjne:

• zbiorcze zestawienie parametrów i charakterystyk technicznych konstrukcji:

Parametry i charakterystyki	W I	W II	W III
1	2	3	4
Masa konstrukcji (kg):
- na lądzie	62 576	60 840	41 680
- na wodzie	55 628	53 892	41 680
Stal konstrukcyjna	18G2A	18G2A	18G2A
Liczba typów elementów w komplecie konstrukcji	9	11	6
Złącza montażowe:
- liczba śrub sworzniowych	1576	1576	616
Liczba elementów w komplecie konstrukcji	478	454	58
Montażowe moduły konstrukcyjne	1m i 2m	1m i 2m	1m i 2m
Możliwość montażu ręcznego	zła	zła	niemożl.
Liczba pali w ruszcie podpory:
- pale stalowe Φ 355.6	48	48	48
- pale drewniane Φ 32 cm	72	72	72
Koszty przygotowania prototypu
zestawu konstrukcji (mld zł)	1,145	1,156	5,650
Koszty produkcji małoseryjnej
zestawu konstrukcji (mld zł)	5,00	4,86	3,32
Liczba środków mechanizacji:
- dźwig 16 t	1	1	2
- dźwig 6 t	2	2	1
- promy montażowe	3	3	3
- kafary	2	2	2
- środki transportu	1	1	1
Liczba montażystów	20	20	16
Czas montażu podpory:
- na lądzie	22 h	21 h	16 h
- na wodzie	24 h	22 h	18 h
Czas wykonania rusztu palowego	50 h	50 h	50 h
Liczba 5t pojazdów do przewozu1 kompletu konstrukcji	14	13	9

• skala nienumeryczna i jej wartości numeryczne:

Skala	niemożliwe	bardzo trudne	trudne	przeciętne	łatwe	bardzo łatwe
nienumeryczna	niedostateczne	dostateczne	dość dobre	dobre	bardzo dobre	doskonałe
Skala numeryczna	0	2	4	6	8	10

• współczynniki ważności
  :

• wartość wag
  przypisywano kryteriom cząstkowym, które z punktu widzenia przygotowania i produkcji podpór były ważne lecz nie miały wpływu na wartości eksploatacyjne konstrukcji;

• wartość
  przypisywano kryteriom cząstkowym, które były bardziej istotne ze względu na produkcję, jednak były neutralne bądź miały mniejsze znaczenie w odniesieniu do ostatecznej wartości eksploatacyjnej konstrukcji

• wartość
  przypisywano kryteriom cząstkowym, które w sposób istotny decydowały o przydatności eksploatacyjnej, a więc sprawności i niezawodności budowy kolejowych mostów składanych

• współczynniki skali
  :

• współczynniki skali
  przyjęto zgodnie z ogólnymi zasadami stosowanej metody oceny, równe różnicy między największą i najmniejszą wartością kryterium
  w rozpatrywanym zbiorze wariantów
  ;

• wartości wag oraz wartości kryteriów określili specjaliści;

• zbiory określone przez specjalistów zostały zweryfikowane przez inwestora

• końcowe oceny cząstkowe wariantów:

Kryteria (aspekty) ocenowe		Warianty rozwiązań			Współcz.
i = 1, 2, ..., 21		1	2	3	wagi ci	skali di
1	2	3	4	5	6	7
v1	Masa konstrukcji na lądzie (kg)	62 576	60 840	41 680	2	20 896
v2	Masa konstrukcji na wodzie (kg)	55 628	53 892	41 680	3 (2)	13 948
v3	Liczba typów elementów w komplecie	9	11	6	3	5
v4	Liczba elementów w komplecie	478	454	58	3	420
v5	Liczba złącz montażowych	1576	1576	616	3	960
v6	Koszty przygot. prototypu (mld zł)	1,145	1,156	5,650	1 (3)	4,535
v7	Koszty produkcji małoseryjnej (mld zł)	5,00	4,86	3,32	2	2,68
v8	Koszty przechowywania zest. (mld zł)	0,025	0,024	0,016	2	0,009
v9	Liczba środków mechanizacji	9	9	9	2	9
v10	Liczba montażystów	20	20	16	2	4
v11	Czas montażu podpory na lądzie (godz.)	22	21	16	3 (2)	6
v12	Czas montażu podpory na wodzie (godz.)	24	22	18	3	6
v13	Czas wykonania rusztu palowego (godz.)	50	50	50	3	50
v14	Liczba 5t pojazdów do przewozu kpl.	14	13	9	2	5
v15	Uniwersalność konstrukcji	6	6 (8)	4	2 (3)	10
v16	Możliwość montażu ręcznego	2	2 (4)	0	2 (3)	10
v17	Wrażliwość na błędy wykonawcze	6	6	4	3	10
v18	Wrażliwość na błędy przechowywania	6	6	4	3	10
v19	Odporność na uszk. podczas użytk.	6	6	4	3	10
v20	Wymagania szkolen. i organizacyjne	6	6	8	3	10
v21	Ergonomiczność i bhp budowy podpory	6	6	8	2	10

• relacje przewyższania:

• relacje
  i
  oznaczają, że wariant „
  ” jest niegorszy od „
  ” pod względem dostatecznie wielu, dostatecznie ważnych kryteriów cząstkowych
  (
  ), a w przypadku pozostałych kryteriów cząstkowych jest nie dużo gorszy (
  ) - „
  ” jest preferowane lub indyferentne w porównaniu z „
  ”

• w grafie
  relację przewyższania zaznacza się przez połączenie węzłów
  tego grafu za pomocą łuku skierowanego od „
  ” do „
  ”;

• przypadek gdy
  odpowiada dominacji wariantu „
  ” nad wariantem „
  ” lub identyczności tych wariantów, wówczas oczywiście
  

• progi zgodności i niezgodności z hipotezą przewyższania:

Krok analizy	Próg zgodności	Próg niezgodności
1	1,00	0,00
2	0,90	0,10
3	0,80	0,20
4	0,70	0,30

• współczynniki zgodności i niezgodności z hipotezą przewyższania dla ocen cząstkowych:

• oceny wykonane przez specjalistów

Współczynniki zgodności				Współczynniki niezgodności
Wariant	1	2	3	Wariant	1	2	3
1	-	0.62	0.37	1	-	0.20	0.00
2	0.92	-	0.37	2	0.00	-	0.00
3	0.73	0.73	-	3	0.00	0.00	-

• oceny skorygowane przez inwestora:

Współczynniki zgodności				Współczynniki niezgodności
Wariant	1	2	3	Wariant	1	2	3
1	-	0.56	0.37	1	-	0.00	0.00
2	0.89	-	0.37	2	0.00	-	0.00
3	0.72	0.72	-	3	0.00	0.00	-

• wyniki ocen końcowych:

Progi		Zbiory wariantów nieprzewyższonych
zgodności	niezgodności	oceny ekspertów	oceny skorygowane
1.00	0.00	1, 2, 3	1, 2, 3
0.90	0.10	2, 3	1, 2, 3
0.80	0.20	2, 3	2, 3
0.70	0.30	3	3

• Najlepsza w obu przypadkach okazała się konstrukcja nowa mimo, że w wyniku inwestorskiej korekty ocen cząstkowych i wag kryteriów jako bardziej istotne uznano uniwersalność konstrukcji, możliwość montażu ręcznego oraz bieżące ograniczania finansowe.

Ostateczna ocena rozwiązań odzwierciedla w pełni preferencje i priorytety inwestora

• Oceny specjalistów natomiast:

• były podstawą wyboru metody oceny,

• ułatwiały inwestorowi określenie zbioru istotnych kryteriów ocenowych,

• wartości tych kryteriów oraz stopnia ich istotności (wagi) z punktu widzenia oceny globalnej

Dzięki temu:

wykluczono w pełni możliwość manipulacji ekspertów i narzucania przez nich decyzji dotyczących ostatecznego wyboru,

zapewniono wybór końcowy zgodny z intencjami inwestora oraz reprezentowaną przez niego hierarchią wartości

Strona 1 z 7

---