Publiczne prawo bankowe
Pojęcie banku
Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustawy, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych, obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Legalna definicja banku oparta jest na kilku przesłankach: reglamentacji działalności bankowej (wymóg posiadania zezwolenia na prowadzenie takiej działalności), przedmiotowym zakresie działalności bankowej obejmującym tzw. czynności bankowe, prowadzeniu działalności bankowej wyłącznie przez osobę prawną oraz wiązanie tej działalności z określonym ryzykiem.
Z ustawy prawo bankowe art. 2.
 Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Rodzaje banków, formy organizacyjno prawne, zasady tworzenia.
Rodzaje banków
Ze względu na zadania:
centralny bank państwa jako bank emisyjny
bankowość komercyjna a w jej ramach
banki kredytowe i depozytowe
banki inwestycyjne
banki oszczędnościowe i lokacyjne
banki hipoteczne
banki specjalne
Według kryterium własności kapitału:
państwowe
komunalne
spółdzielcze
prywatne
zagraniczne
międzynarodowe
o kapitale mieszanym
Ze względu na formę prawną:
państwowe
spółki akcyjne
spółdzielnie
Ustawodawca w art. 12 wprowadził zamkniętą listę form organizacyjno- prawnych dla banków.
Art. 12. Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych.
Tworzenie banków
Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd.
Bank spółdzielczy może być utworzony, z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy - Prawo spółdzielcze, na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych na wniosek założycieli, z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
Banki spółdzielcze - tworzony jest przez członków, których musi być co najmniej 10 i podpisują oni akt notarialny o utworzeniu banku spółdzielczego.
Wymagana jest zgoda KNB. KNB ma na to 3 miesiące z przedłużeniem na kolejne 3 miesiące czyli 6 miesięcy.
Bank spółdzielczy aby uzyskać zgodę od KNB musi mieć odpowiedni kapitał - min. 1 mln euro.
Dwie osoby - prezes i jeden członek zarządu muszą mieć akceptację KNB.
Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.
Do utworzenia i działalności banku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych w zakresie, w jakim nie pozostają one w sprzeczności z przepisami ustawy.
może być założony przez 3 osoby, nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne. Wyjątkiem jest tworzenie banku przez inny bank, wtedy może ten bank założyć jedna osoba.
Bank który ma 5 mln jest samodzielny, natomiast bank który nie ma tego kapitału jest niesamodzielny.
Czynności bankowe i ich rodzaje.
Czynności bankowe to pozostające w funkcjonalnym związku czynności faktyczne i prawne, związane z zawieraniem i wykonywaniem umów, przewidziane wyłącznie dla banku albo mające charakter czynności bankowych, o ile są wykonywane przez banki lub inne podmioty na podstawie prawnie przewidzianego zlecenia banku. Charakteryzują się one złożoną struktura( w ramach jednego stosunku może dojść do zawarcia kilku umów), tworzenie określonych relacji między bankiem, a innym podmiotem, pieniężnym lub niepieniężnym przedmiotem.
Czynności bankowe dzielą się na grupy
I grupa - Czynności bankowe w ścisłym znaczeniu (czynności, które mogą być wykonywane wyłącznie przez banki, nikt inny nie może wykonywać, przewidziane a art.5)
Art. 5. 1. Czynnościami bankowymi są (w znaczeniu ścisłym):
  1)   przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
  2)   prowadzenie innych rachunków bankowych,
  3)   udzielanie kredytów,
  4)   udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytyw,
  5)   emitowanie bankowych papierów wartościowych,
  6)   przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
  6a)  wydawanie, rozliczanie i umarzanie pieniądza elektronicznego,
  7)   wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:
  1)   udzielanie pożyczek pieniężnych oraz pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy,
  2)   operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,
  3)   wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
  4)   terminowe operacje finansowe,
  5)   nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
  6)   przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
  7)   wykonywanie czynności obrotu dewizowego,
  8)   udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
  9)   wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych.
3. Wydawanie, rozliczanie i umarzanie pieniądza elektronicznego oraz dokonywanie płatności z jego użyciem określają odrębne przepisy.
4. Działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności, o których mowa w ust. 1, może być wykonywana wyłącznie przez banki, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Jednostki organizacyjne inne niż banki mogą wykonywać czynności, o których mowa w ust. 1, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.
II grupa Czynności bankowe w szerokim znaczeniu (jeśli są wykonywane przez bank to są czynnościami bankowymi , inna osoba może je wykonywać ale wtedy to już nie jest czynność bankowa np. udzielanie pożyczek)
Udzielanie pożyczek pieniężnych
Operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,
Wydawanie kart płatniczych oraz dokonywanie operacji przy ich użyciu,
Terminowe operacje finansowe
Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
Przechowywanie przedmiotów oraz papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejmowych
Wykonywanie określonych czynności obrotu dewizowego
Udzielanie i potwierdzanie poręczeń
Prowadzenie rachunków bankowych.
Art. 725. (272) Pzez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.
Otwarcie rachunku bankowego następuje przez zawarcie z bankiem umowy na piśmie.
2. Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności:
1) strony umowy,
2) rodzaj otwieranego rachunku,
3) walutÄ™, w jakiej rachunek jest prowadzony,
4) czas, na jaki rachunek został otwarty,
5) wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany,
6) sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku,
7) terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek,
8) terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku,
9) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku,
10) tryb i warunki dokonywania zmian umowy,
11) sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku,
12) zasady rozwiązania umowy w razie niedokonywania na rachunku żadnych obrotów.
3. W umowie rachunku bankowego określa się ponadto wysokość prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku i warunki ich zmiany.
Art. 49. 1. Banki prowadzą rachunki bankowe dla osób fizycznych i osób prawnych oraz dla jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną.
2. Rachunki bankowe są prowadzone w złotych i w walutach obcych.
3. Bank swobodnie dysponuje powierzonymi środkami pieniężnymi, a w zamian dokłada wszelkich starań w zakresie bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych bankowi.
 Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:
  1)   rachunki bieżące,
  2)   rachunki pomocnicze,
  3)   rachunki lokat terminowych,
  4)   rachunki oszczędnościowe - wkłady oszczędnościowe.
 Rachunki oszczędnościowe są prowadzone dla osób fizycznych. Mogą być one również prowadzone dla szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. Rachunki oszczędnościowe nie mogą być wykorzystywane przez ich posiadaczy do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia.
Przy umowie zawartej na czas nieoznaczony bank jest obowiązany informować posiadacza rachunku, w sposób określony w umowie, o każdej zmianie stanu rachunku bankowego.
Rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nie oznaczony może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron; jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.
Bankowe rozliczenia pieniężne.
Są to czynności bankowe sensu stricte. Warunkami do ich realizacji są:
Przynajmniej jedna ze stron rozliczenia( dłużnik lub wierzyciel) ma rachunek bankowy
Prowadzą do zmiany do zmiany środków pieniężnych na rachunku posiadacza
Przeprowadza się je gotówkowo lub bezgotówkowo za pomocą papierowych lub elektronicznych nośników informacji.
Rozliczenia gotówkowe przeprowadza się czekiem gotówkowym lub przez wpłatę gotówki na rachunek wierzyciela.
 Rozliczenia bezgotówkowe przeprowadza się w szczególności:
  1)   poleceniem przelewu,
  2)   poleceniem zapłaty,
  3)   czekiem rozrachunkowym,
kartą płatniczą.
Bank dokonujący wypłat z rachunku bankowego jest obowiązany sprawdzić autentyczność i prawidłowość formalną dokumentu stanowiącego podstawę do wypłaty oraz tożsamość osoby dającej zlecenie.
Banki zobowiązane są do niezwłocznej realizacji poleceń przelewu na rachunki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz innych składek i wpłat, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Kredyty i pożyczki.
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
2. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
  1)   strony umowy,
  2)   kwotę i walutę kredytu,
  3)   cel, na który kredyt został udzielony,
  4)   zasady i termin spłaty kredytu,
  5)   wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
  6)   sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
  7)   zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
  8)   terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
  9)   wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
  10)  warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
2. Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:
  1)   ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu,
  2)   przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni - według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie.
 Zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy:
  1)   określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu,
  2)   powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę oraz poręczycieli o każdej zmianie stopy oprocentowania kredytu.
2. W ogłoszeniach i ofertach dotyczących warunków udzielenia kredytu na cele konsumpcyjne banki obowiązane są określać wysokość rocznej stopy oprocentowania tego kredytu.
 Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.
Do umów kredytu konsumenckiego zawieranych przez banki stosuje się przepisy odrębnej ustawy.
Kredyt konsumencki - musi być ściśle określone, co się nabywa za kredyt (musi być ściśle określony cel. Kredyt konsumencki to cała grupa form finansowania konsumpcji.
Żeby coś było kredytem konsumenckim, musi mieć trzy cechy:
musi być na kwotę od 500 zł do 80 000 zł,
musi on być udzielony na okres dłuższy niż 3 miesiące, wpłacając, suma kosztów, które ponosimy musi być większa, niż gdybyśmy kupowali coś od razu (musi się ten zakup wiązać z dodatkowym kosztem).
7. Udzielanie gwarancji i poręczeń. Akredytywa.
Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.
Bank pośredniczący w wykonaniu świadczenia gwarancyjnego ani też gwarant nie są obowiązani sprawdzać okoliczności, jakie wynikają z dokumentów towarzyszących żądaniu zapłaty. Przyjęcie żądania zapłaty czy też towarzyszących mu dokumentów dotkniętych wadami powodującymi ich nieważność bądź nieskuteczność stanowi ryzyko banku, który je przyjął.
Do poręczeń udzielanych przez banki stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, z tym że poręczenie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym.
Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.
Można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej.
Bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie.
Poręczyciel powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie zapłacie długu, za który poręczył. Gdyby tego nie uczynił, a dłużnik zobowiązanie wykonał, nie może żądać od dłużnika zwrotu tego, co sam wierzycielowi zapłacił, chyba że dłużnik działał w złej wierze.
Art. 85. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie (akredytywa dokumentowa).
2. Akredytywa dokumentowa musi w szczególności zawierać: nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta, kwotę i walutę akredytywy, termin ważności akredytywy oraz opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy.
3. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie z warunkami akredytywy.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do akredytyw zabezpieczających.
Art. 86. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający), może zobowiązać się pisemnie wobec innego banku, że dokona zwrotu kwot wypłaconych beneficjentowi lub skupi weksle trasowane ciągnione przez beneficjenta na wskazany bank (akredytywa pieniężna).
2. Akredytywa pieniężna musi w szczególności zawierać: nazwę i adres osoby upoważnionej do dokonywania wypłat, kwotę i walutę akredytywy oraz termin jej ważności.
3. Zobowiązania banku otwierającego stają się wymagalne z chwilą wypłaty dokonanej beneficjentowi na zasadach określonych w akredytywie, pod warunkiem przedstawienia przez beneficjenta dokumentu tożsamości.
4. Jeżeli w akredytywie pieniężnej uzależniono wypłatę od spełnienia przez beneficjenta innych warunków niż określone w ust. 3, wypłata może nastąpić wyłącznie po łącznym spełnieniu tych warunków.
8. Szczególna moc dokumentów bankowych.
9. Status NBP
NBP jest bankiem centralnym RP. Posiada osobowość prawną i ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym. Nie podlega on wpisowi do rejestrów przedsiębiorstw państwowych. Działalność NBP jest prowadzona na terytorium RP, siedzibą NBP jest Warszawa. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.
10. Funkcje NBP
Bank centralny w gospodarce wolnorynkowej spełnia trzy zasadnicze funkcje:
Funkcja banku emisyjnego - polega na wyÅ‚Ä…cznym prawie banku centralnego do emitowania znaków pieniężnych, bÄ™dÄ…cych prawnym Å›rodkiem pÅ‚atniczym w danym kraju, oraz organizowaniu obrotu gotówkowego. „Emisja pieniÄ…dza” ma dwa znaczenia. Po pierwsze to proces wypuszczenia do obiegu gospodarczego przez bank centralny pieniÄ…dza gotówkowego. Po drugie to ilość pieniÄ…dza gotówkowego pozostajÄ…ca na rynku w danym paÅ„stwie w okreÅ›lonym czasie. ≠kreacja pieniÄ…dza (bezgotówkowego). Dochodzi do niej zazwyczaj przez udzielenie przez bank komercyjny kredytów. Wielkość pieniÄ…dza kreacyjnego w danym okresie stanowi różnicÄ™ miÄ™dzy sumÄ… nowo udzielonych kredytów a sumÄ… kredytów spÅ‚aconych w tym okresie. Ilość pieniÄ…dza w obiegu powinna odpowiadać sumie cen ogółu towarów i usÅ‚ug znajdujÄ…cych siÄ™ w danym czasie na rynku i wskaźnikowi szybkoÅ›ci obiegu pieniÄ…dza.
Funkcja banku państwa sprowadza się do wykonywania następujących zadań:
Współdziałania z organami państwa w kształtowaniu i wykonywaniu polityki gospodarczej państwa
Kształtowania polityki pieniężno-kredytowej
Współdziałania w kształtowaniu i prowadzeniu polityki dewizowej
Świadczenia na rzecz organów państwowych usług typowo bankierskich, w tym prowadzenia rachunków budżetu państwa, obsługi pożyczki państwowej, zaciągniętej przez emisję papierów wartościowych, sprawowania funkcji agenta finansowego rządu
Świadczenia usług w zakresie międzynarodowych stosunków finansowych, w tym reprezentowania interesów w międzynarodowych instytucjach bankowych i finansowych.
Funkcja banku banków jest realizowana przez:
Oddziaływanie na wszystkie banki komercyjne zgodnie z założeniami polityki pieniężnej
Kształtowanie polityki stóp procentowych
Prowadzenie polityki refinansowania banków i oprocentowania kredytów refinansowanych
Prowadzenie polityki rezerw obowiÄ…zkowych oraz operacji otwartego rynku.
Do funkcji banku banków należy też oddziaływanie banku centralnego na banki komercyjne w celu dostosowania wielkości kreacji pieniądza do wartości optymalnej.
11. Emisja pieniądza i znaków pieniężnych.
Emisja pieniądza jst to proces wprowadzenia do obiegu pieniądza gotówkowego w postaci banknotów oraz bilonu. Proces ten jest dokonywana przez bank centralny lub przez skarb państwa. Wielkość emisji pieniądza, musi być dostosowana do potrzeb gospodarki gdyż nadmierna emisja pieniądza jest jedną z przyczyn powstania inflacji.
Znakami pieniężnymi w Polsce są banknoty i monety opiewające na złote i grosze. Są emitowane przez NBP prawnymi środkami płatniczymi na obszarze RP. NBP organizuje także gospodarkę znakami pieniężnymi na terytorium RP.
Wzory, wartość nominalną, masę monet, stop, próbę oraz wielkość emisji, termin wprowadzenia do obiegu określa Prezes NBP w drodze zarządzenia.
12. Kredyty udzielane przez NBP.
a. refinansowany
b. redyskontowy
c. lombardowy
ad.a
jest udzielany bankom posiadającym zdolność kredytową oraz tym, w których został ustanowiony zarząd komisaryczny;
b. jest udzielany na podstawie umowy określającej:
• wysokość kredytu;
• oprocentowanie i prowizjÄ™;
• termin spÅ‚aty;
• prawne zabezpieczenie spÅ‚aty kredytu.
.ad.b.
Bank centralny odkupuje od banków komercyjnych weksle, które zostały przez nie uprzednio zdyskontowane. Bank komercyjny może przedstawić weksel do redyskonta w banku centralnym jeżeli chce zwiększyć swoją płynność, aby następnie zwiększyć akcję kredytową. Bank centralny aby zachęcić bądź zniechęcić banki komercyjne do operacji redyskontowania weksli, a przez to wpłynąć na zdolność udzielania kredytów, może podwyższać lub obniżać stopę redyskonta weksli.
ad. c
Kredyt udzielany pod zastaw ruchomości, w tym głównie papierów wartościowych, towarów, metali szlachetnych. Kredyt lombardowy banku centralnego - kredyt pod zastaw papierów wartościowych, udzielany bankom komercyjnym przez bank centralny. Na czas trwania umowy kredytowej bank przejmuje zastawioną ruchomość, a w przypadku niewywiązania się klienta ze spłaty nabywa możliwość sprzedaży zastawu.
13. Operacje otwartego rynku.
Operacje otwartego rynku są to operacje banku centralnego na rynku pieniężnym, realizujące cele polityki pieniężnej. Są to przede wszystkim: kontrola płynności systemu bankowego, a przez to wpływanie na zdolność kreacji pieniądza, pośrednie lub bezpośrednie wpływanie na poziom rynkowych stóp procentowych, łagodzenie wahań stóp procentowych, a przez to zwiększenie efektywności działania rynku pieniężnego, rozwój rynku wtórnego skarbowych papierów wartościowych przez zapewnienie jego płynności. Najczęściej stosowane operacje otwartego rynku to repo i reverse repo.
14. Funkcje Nadzorcze NBP.
Prawo celne
1. Wartość celna towaru
Wartością celną towarów jest wartość transakcyjna, to znaczy cena faktycznie zapłacona lub należna za towar sprzedany w celu przywozu na polski obszar celny, ustalana, o ile jest to konieczne, pod warunkiem że:
1)   nie istnieją ograniczenia w dysponowaniu lub użytkowaniu towarów przez kupującego inne niż ograniczenia, które:
a)   są nakładane lub wymagane przez prawo,
b)   ograniczają obszar geograficzny, na którym towar może być odsprzedany, lub
c)   nie mają istotnego wpływu na wartość towaru,
2)   sprzedaż lub cena towaru nie są uzależnione od warunków lub spełnienia świadczeń, których wartości nie można ustalić,
2. DÅ‚ug celny.
dług celny - powstałe z mocy prawa zobowiązanie do uiszczenia należności celnych przywozowych (dług celny w przywozie) lub należności celnych wywozowych (dług celny w wywozie) odnoszące się do towarów.
3. Gospodarcze procedury celne.