Po co istnieją przedsiębiorstwa??

• Różne uzasadnienia konieczności funkcjonowania przedsiębiorstw

• Szkoła behawioralna , teorie menedżerskie, teorie instytucjonalne

• Przedstawiciele szkoły behawioralnej głoszą potrzebę realizmu w opisie procesu podejmowania decyzji gosp. Oraz konieczności uwzględnienia w podejmowanych decyzjach czynników wewnętrznych organizacyjnych, wynikające z przyjętej struktury organizacyjnej

• Szkoły behawioralne traktują przedsiębiorstwo jako specyficzną koalicję o konfliktowych oczekiwaniach :

* oczekiwania te trzeba pogodzić o ile koalicja ma trwać dłużej ;

* koalicja trwa ponieważ każdy jej uczestnik otrzymuje od organizacji zachętę ( np. pracownik- płace , inwestor-dochód) w zamian za wniesiony wkład ;

* członkowie koalicji są menadżerowie , pracownicy, udziałowcy, dostawcy, dystrybutorzy.

ZARZĄDZANIE FIRMĄ CZYLI PODEJMOWANIE DECYZJI

1. grupy decyzji o skutkach finansowych

• decyzje operacyjne- związane z główną podstawą działalnością firmy: sprzedaż, jej rentowność, finansowanie produkcji

• decyzje inwestycyjne- związane z inwestycjami w zakresie zakupu rzeczowego i finansowego majątku trwałego.

• Decyzje finansowe- związane z pozyskiwaniem dodatkowych kapitałów ( emisja akcji)

• Decyzje dywidendowe- związane z podziałem zysku na dywidendę oraz na tę część która zostanie w firmie.

GRUP INWESTORÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Właściciele

maxymalizacja majątku ↑ ↓ zatrudnienie kierownictwa

pożyczki wydatki

Pożyczkodawcy →Kierownictwo spółki → otoczenie społeczne

kredytobiorcy ← wycena↑ ↓ informacje Wynagrodzenie

spłaty otoczenia

Rynek finansowy

CELE DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA

• Maksymalizacja zysków

• Maksymalizacja sprzedaży

• Osiągnięcie zadawalającego poziomu zysku

• Osiągnięcie zadawalającego udziału w rynku

• Przetrwanie firmy

• Utrzymanie dotychczasowego poziomu zatrudnienia

• Stabilizacja przychodów

INNE CELE PODMIOTU GOSPODARCZEGO

1. cele podmiotu gospod.

• Maksymalizacja dobrobytu akcjonariuszy

• Stałe podnoszenie jakości oferowanych produktów i usług

• Bezpieczeństwo podmiotu gospod. (organizacje, strukturalne)
  

Globalne podejście do celów przedsiębiorstwa

• Nie jeden a kilka celów

• Każdy funkcjonalnie jednorodny obszar działalności przedsięb. Ma swoje cele i o nie walczy ( sprzedaż, zapotrzebowanie, marketing, zbyt, zarząd ogólny)

• Stąd też współcześnie nie ma jednego celu a kilka skupionych tzw. wiązce celów która ogniskuje się w strategii przedsięb.

Ustalenia definicyjne

Zarządzanie finansami- to gromadzenie środków (kapitał pieniężny firmy) i ich dzielenie

Zarządzanie finansowe- można zdefiniować jako planowanie i kontrolowanie finansów w celu osiągnięcia finansowych celów przedsięb.

Finanse przedsiębiorstw- są to zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy

Zarządzanie strategiczne- to określenie sensu istnienia przedsięb. A poprzez dokonywanie się ciągłych zmian programu i zakresu środków zmierzanie do realizacji określonych celów lub wytyczanie nowych .

INSTRUMENTY ZARZĄDZANIA FINANSAMI

To szczegółowe techniki które pozwalają dostarczyć właściwych informacji do zarządzania firmą.

• Jednym z głównych instrumentów jest rachunkowość finansowa, której główne zadanie polega na rejestrowaniu operacji gospodarczych i na tej podstawie określenie wyników finansowych firmy

• Rachunkowość zarządcza - wyższy jakościowo etap dostarczania informacji we właściwym czasie właściwym osobom.

OBSZARY ZARZĄDZANIA FINANSAMI PRZEDSIEBIORSTW

• Kształtowanie poziomu i struktury majątku stosowane do wymogów działalności operacyjnej i kryteriów efektywnościowych

• Określenie kierunków i form inwestowania oraz ocena i wybór projektów inwestycyjnych przewidywanych do realizacji

• Optymalizacja struktury kapitałowej z uwzględnieniem kosztu pozyskania kapitałów i alternatywnych źródeł finansowania

• Szacowanie i ocena przychodów oraz związanego z ich uzyskiwaniem ryzyka w działalności przedsięb.

• Bieżąca analiza sytuacji majątkowej i finansowej przedsięb. umożliwiająca ocenę zgodności przebiegu działalności operacyjnej , inwestycyjnej i finansowej z założenia stanowiąca punkt wyjścia do podejmowania decyzji rozwojowych .

• Analiza pozycji rynkowej przedsięb. i ocena wpływu uwarunkowań zewnętrznych na decyzje inwestycyjne i finansowe

• Formułowanie wniosków dla polityki podziału zysku z uwzględnieniem celów strategicznych.

ANALIZA PIONOWA BILANSU

• Analiza pionowa bilansu- badanie struktury aktywów i pasywów oraz dynamiki zmian oraz analizę wskaźnikową pozycji finansowej przedsieb.

• Badanie struktury aktywów i pasywów zwane analizą pionową bilansu , dostarcza informacji o udziale różnych wielkości składników majątku lub kapitałów w ogólnej jej wielkości albo w wielkości majątku czy tez kapitału zaliczanego do odpowiedniej grupy

• Ten rodzaj analizy dostarcza informacji o wstępnej płynności finansowej o wyposażeniu w majątek trwały o poziomie zapasów, udziale kapitału własnego i obcego w finansowaniu przedsięb.

Porównanie wskaźników struktury dla kilku kolejnych lat informuje o kierunku zmian w majątku i finansach firmy

ANALIZA POZIOMA BILANSU

• Badanie dynamiki zmian składników majątkowych i źródeł ich finansowania czyli azalia pozioma bilansu pozwala obserwować trendy rozwojowe przedsieb.

• W sytuacji silnej inflacji ta analiza jest mało przydatna gdyż wartość majątku i odpowiadające im fundusze rosną szybko i z dużą intensywnością a to utrudnia istotnie interpretację otrzymanych wyników .

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Przedstawia strukturę wyniku finansowego (koszty, przychody, obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego)

Rachunek zysków i strat - struktura w krajach zachodnich

RODZAJE (WARIANTY SPORZĄDZANIA ) SPRAWOZDANIA RACHUNEK ZYSKU I STRAT

Polskie przepisy dopuszczają 2 warianty tego sprawozdania różniące się sposobem ujęcia kosztów uzyskania przychodów =rozumiany jako koszty wytworzenia sprzedanej ilości produktów, towarów i usług: wariant kalkulacyjny i porównawczy

Wariant Kalkulacyjny

Wariant Porównawczy

Koszty uzyskania przychodów ujęte są według układu kalkulacyjnego, który m.in. pozwala na związanie poniesionych kosztów z celami (przyczynami) oraz wydzielanie kosztów poszczególnych faz produkcji czy realizowanych w przedsiębiorstwie funkcji( np. sprzedaży, marketingu)a także pozwala na uchwycenie kosztów produkcji nie zakończonej. W rachunku kalkulacyjnym do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży zalicza się : Techniczny koszt wytworzenia Koszty sprzedaży Koszty handlowe

Przedstawienie rachunku zysków i strat według wariantu porównawczego wymaga zastąpienia kalkulacyjnego rachunku kosztów ich układem rodzajowym a więc obliczanie ogólnych kosztów jako sumy tych pozycji jak: amortyzacja majątku zużycie surowców, materiałów i energii koszty usług obcych koszty osobowe pozostałe koszty Przydatność sprawozdania w analizie finansowej rachunek zysków i strat dostarcza informacji o rozmiarach działalności operacyjnej, podstawowej i jej udziale w tworzeniu zysku przedsięb. jest ona punktem wyjścia do szczegółowych badań analitycznych , szczególnie rentowności i aktywności gospod. Pozwala na ocenę trwałości pozycji finansowej firmy i stanowi podstawę planowania finansowego ukazuje zdolność firmy do generowania zysku i samofinansowania nie mówi natomiast nic na temat jej potencjału ekonomicznego posiadanego majątku , kapitału ulokowanego w innych firmach o jej należności posiadanych zapasach i rezerwach a także z drugiej strony o zobowiązaniach wobec wierzycieli.

ZASADA MEMORIAŁU W RACHUNKOWOŚCI

• zysk netto oblicza się zestawiając przychody i koszty poniesione do ich uzyskania w poszczególnych okresach rozliczeniowych (lata, miesiące)

• uzyskanie przychodu rejestrowane jest w momencie realizacji sprzedaży ( w chwili wystawienia faktury) i nie oznacza, że gotówka wpłynęła na konto firmy. Podobnie koszt dostawy jest księgowany w chwili przyjęcia materiałów (surowców) do magazynu, niezależnie od tego kiedy nastąpi zapłata gotówkowa.

• Są również koszty które nie są związane z przepływem gotówki takim kosztem jest amortyzacja. Amortyzacja jest sposobem przypisania części wydatku poniesionego w chwili zakupu środka trwałego do kolejnych okresów w których przy pomocy tego składnika majątku (np. maszyny)tworzony jest przychód (następuje sprzedaż produktów wytworzonych przy pomocy tej maszyny)

RELACJE POMIĘDZY MEMORIAŁOWĄ A KASOWĄ ZASADĄ

PRZEPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

• Dla firmy bardzo istotną informacją jest stan środków pieniężnych oraz zmiana tego stanu która nastąpiła w okresie rozliczeniowym. Ważne jest również, by wiedzieć jakie przyczyny spowodowały wzrost lub spadek stanu środków pieniężnych

• W tym właśnie celu sporządza się sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych czyli cash flow

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

• Ma za zadanie informować o zmianach w sytuacji finansowej firmy i o przepływach środków finansowych- rezultatem których są zmiany struktury aktywów i pasywów w ciągu danego okresu. Sprawozdanie to daje obraz operacji finansowych firmy i pokazuje sposób finansowania jej majątkowych poczynań

• 3 części sprawozdania

1. działalność operacyjna

2. działalność inwestycyjna

3. działalność finansowa

DWIE METODY SPORZĄDZANIA CASH FLOW

METODA BEZPOŚREDNIA- dla której bazę stanowią przede wszystkim bilans oraz inne dodatkowe informacje, za pomocą której przedstawia się główne kategorie środków pieniężnych i płatności pieniężnych brutto (zestawienie wpływów i wydatków za okres)

METODA POŚREDNIA- oparta na bilansie i rachunku zysków i strat za pomocą której zyski i straty netto koryguje się o skutki transakcji niepieniężnych, odroczeń, naliczeń przeszłych i przyszłych należności lub płatności pieniężnych.

• Do czynności stosowanych w praktyce należy metoda POŚREDNIA.

CASH FLOW metodą pośrednią (z zysku netto)-działalność operacyjna

• Zysk netto

+ pomniejszenie środków obrotowych (z wyjątkiem gotówki)

+ powiększenie zobowiązań bieżących

+amortyzacja

-pomniejszenie środków obrotowych (z wyjątkiem gotówki)

-pomniejszenie zobowiązań bieżących

= CASH FLOW OPERACYJNY

CASH FLOW Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ I FINANSOWEJ

• DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA

= CASH FLOWN OPERACYJNY (CFO)

+ pomniejszenie wartości środków trwałych

- powiększenie wartości środków trwałych

= CASH FLOW INWESTYCYJNY (CFI)

• DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA

= CASH FLOW INWESTYCYJNY

- spłata kredytu

+zaciągnięcie kredytu

+powiększenie kapitału udziałowego

- wypłata dywidendy

+zmiana innych pozycji bilansowych

= CASH FLOW FINANSOWY (CFF)

CFO+CFI+CFF= CASH FLOW (przepływ gotówki )NETTO

JAK Z ZYSKU NETTO OTRZYMAĆ CASH FLOW -zasady ogólne

• Należy do zysku netto dodać wszystkie koszty które nie spowodowały wpływu pieniądza

• Następnie należy też odjąć wszystkie przychody, którym nie towarzyszył przepływ gotówki

• Należy również anulować wpływ transakcji które nie powodują przepływu środków pieniężnych.

ANALIZA CASH FLOW

• Zestawienie przepływów środków pieniężnych, które pokazuje za równo wielkość „luki finansowej” jak i rozłożenie w czasie zapotrzebowania na dodatkowe środki jest bardzo wygodnym narzędziem do sporządzania planu finansowania np. projektu inwestycyjnego

• Daje on także podstawę do analizy płynności finansowej firmy w każdym okresie. W przeciwieństwie do bilansu i rachunku zysków i strat jest to zestawienie dynamiczne, ponieważ ujmuje zmiany w aktywach i pasywach firmy w analizowanym okresie. Można powiedzieć iż w tym zestawieniu jest uwidoczniony sposób pozyskiwania i wykorzystywania tych środków przez firmę będący rezultatem określonych decyzji.

ANALIZA WSKAŹNIKOWA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Grupy wskaźników :

1. Płynność

2. Szybkość obrotu (sprawność, aktywność)

3. zadłużenia (długu, struktury kapitału, wspomagania finansowego)

4. rentowność

5. rynku kapitałowego

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI I SZYBKOŚCI OBROTU

WSKAŻNIK PŁYNNOŚCI- mierzą zdolność firmy do spłaty krótkoterminowych zobowiązań finansowych - innymi słowy określają krótkoterminowe bezpieczeństwo finansowe.

WSKAŻNIK SZYBKOŚĆI OBROTU- służą do pomiaru efektywności wykorzystania zasobów firmy- określają jak szybko przedsiębiorstwo obraca poszczególnymi składnikami aktywów i jak szybko spłaca swoje zobowiązania.

WSKAŻNIK ZADŁUŻENIA I RENTOWNOŚCI

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA-określają stopień zadłużenia firmy w relacji do różnych grup aktywów lub kapitałów- im wyższy poziom zadłużenia tym większe ryzyko finansowe towarzyszy prowadzonej działalności gospodarczej.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI-mierzą zdolność firmy jako całości lub też jej poszczególnych części (składników majątkowych) kapitałów do generowania zysku- informują o atrakcyjności

WSKAŹNIK RYNKU KAPITAŁOWEGO

Wskaźnik rynku kapitałowego mierzą relację istotne dla inwestorów- mogą stanowić podstawę podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynku kapitałowym

Wskaźnik tego typu w sposób pośredni lub bezpośredni wpływają na atrakcyjność lokat inwestycyjnych.

WNIOSKOWANIE NA PODSTAWIE ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ

Aby dokonać obiektywnej oceny firmy, należy obliczone wskaźniki odnieść do pewnych wielkości wzorcowych którymi mogą być:

Wskaźniki historyczne- osiągnięte w poprzednich okresach- dzięki temu możliwe jest określenie trendu

Wskaźniki planistyczne- porównując faktycznie osiągnięte wielkościami zaplanowanymi można dokonać oceny stopnia realizacji zamierzeń rozwojowych.

Wskaźniki typowe da branży- pozwalają określić jakość pracy konkretnego przedsięb. na tle innych firm działających w branży.

TYPOWE WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI (miary płynności finansowej)

Wskaźniki płynności informują o poziomie krótkookresowego bezpieczeństwa finansowego przedsięb. obserwacja ich wielkości pozwala na identyfikację realizowanej przez firmę strategii w zakresie zarządzania kapitałem obrotowym netto. Utrzymywanie wskaźników płynności na wyższym poziomie oznacza ostrożne podejście do zarządzania aktywami i pasywami firmy. Utrzymywanie zaś wskaźników płynności na niższym poziomie oznacza bardziej ryzykowne podejście do zarządzania aktywami i pasywami firmy.

1.WSKAŹNIKI PŁYNNOŚĆI BIEŻĄCEJ

wskaźnik płynności bieżącej = majątek obrotowy / związania krótkoterminowe

• w poszczególnych firmach wskaźnik ten może przybierać różne wartości. Firmy które mają małe zapasy i jednocześnie należności łatwo ściągalne mogą w sposób bezpieczny funkcjonować, utrzymując na stosunkowo niskim poziomie bieżącą stopę płynności.

2. WSKAŻNIK PŁYNNOŚCI SZYBKIEJ

wskaźnik płynności

szybkiej = majątek obrotowy - zapasy / zobowiązania krótkoterminowe

• oceniają działalność przedsięb. w tym obszarze wychodzi się z założenia że realnym zabezpieczeniem spłaty krótkoterminowych zobowiązań mogą być środki pieniężne oraz krótkoterminowe papiery wartościowe i krótkoterminowe należności

3. KAPITAŁ OBROTOWY NETTO

Kapitał obrotowy

Netto = majątek obrotowy - zobowiązania krótkoterminowe

• wskaźnik ten mierzy płynność firmy w sposób bezwzględny. Sytuacja jest bezpieczna gdy wskaźnik ten przyjmuje wartości dodatnie.

TYPOWE WSKAŹNIKI SZYBKOŚCI OBROTU

• wskaźniki obrotu zapasami

*okres obrotu zapasami

• wskaźnik obrotu zobowiązań

*okres spłaty zobowiązań

• wskaźnik obrotu należności

*okres ściągania należności

• wskaźnik obrotu aktywami

• wskaźnik obrotu aktywami płynnymi

• okres obrotu operacyjnego

• okres obrotu gotówką

>wskaźniki te informują ile razy firma obraca danym aktywem w ciągu okresu sprawozdawczego albo na ile dni ma te aktywa.

1. Wskaźnik obrotu zapasami:

Wsk. obroty = koszty sprzedanych produktów, materiałów, towarów / zapasy (przeciętnie)

Zapasami

Okres obrotu zapasami = 360 / wskaźnik obrotu zapasami

- wskazuje on ile razy w ciągu okresu sprawozdawczego zapasy znajdujące się w magazynach zostają przekształcone w sprzedane wyroby zapasów w gotowe , sprzedawane wyroby. Niekiedy wygodne jest mierzyć to zjawisko określając przeciętną liczbę dni przebywania zapasów w magazynach (okres obrotu zapasami).

2. Wskaźnik obrotu zobowiązaniami

Wskaźnik obrotu

zobowiązań = koszty sprzedanych produktów, towarów, materiałów / zobowiązania krótkoterminowe (przeciętne)

okres obrotu zobowiązań= 360/ wskaźnik obrotu zobowiązaniami

-wskaźnik ten mierzy częstotliwość z jaką firma spłaca swoje zobowiązania. Wskaźnik ten ilustruje zjawisko kredytowania firmy przez różnych wierzycieli.

3. Wskaźnik obrotu należności

Okres obrotu należności = przychody ze sprzedaży / przeciętne należności

-wskaźnik ten informuje o tym ile razy w ciągu okresu sprawozdawczego następuje obrót należnościami. Większa liczba obrotów pozwala działać firmie przy mniejszych własnych środkach zaangażowanych w należnościach u odbiorców.

4. Okres ściągania (rotacji) należności

Okres ściągania należności= 360/ wskaźnik obrotu należności

Okres ściągania należności = przeciętne należności / przeciętna dziedzina sprzedaży

- wskaźnik ten wskazuje okres oczekiwania na spłatę należności wynikających ze sprzedaży na kredyt. Firmy posługują się kredytem kupieckim w celu zwiększenia swojej sprzedaży i pozyskania nowych rynków zbytu. Znajomość wskaźników obrotu zapasami należnościami oraz zobowiązaniami pozwala określić wielkość zapotrzebowania na kapitał obrotowy w tym również na kapitał obrotowy netto.

5. Wskaźnik obrotu aktywami( efektywność majątku)

Wskaźnik obrotu aktywami = przychody ogółem / przeciętne aktywa ogółem

-wskaźnik ten mierzy zdolność firmy do generowania przychodów ze sprzedaży. Jego wartość zależy od branży w której funkcjonuje firma. Trudności w jego interpretacji występują wtedy gdy firma prowadzi swoją działalność na podstawie aktywów dzierżawionych.

6. Wskaźnik obrotu aktywami płynnymi (aktywa, środki pieniężne) ( wskaźnik efektywności majątku obrotowego)

Wskaźnik obrotu

aktywami płynnymi =przychody ze sprzedaży / przeciętne należności i środki pieniężne

-wskaźnik ten mierzy zdolność aktywów płynnych (należności + środki pieniężne) do generowania przychodów ze sprzedaży. Jest to innymi słowy produktywność sprzedażowa najbardziej płynnych aktywów.

7. Okres obrotu operacyjnego

Okres obrotu operacyjnego= okres obrotu zapasami + okres ściągania należności

-wskaźnik ten informuje po ilu dniach od dokonania zakupu materiałów i towarów, które są przetwarzane, firma otrzymuje zapłatę. Generalne dążenie jest takie aby okres ten był jak najkrótszy co zmniejsza zapotrzebowanie na zewnętrzne środki finansowe.

Okres obrotu gotówką

Okres obrotu gotówką = okres obrotu zapasami + okres ściągania należności - okres spłaty zobowiązań

Wskaźnik ten informuje po ilu dniach od dokonania zapłaty za zakupione materiały firma otrzymuje zapłatę za sprzedane produkty. Dąży się by okres był ten jak najkrótszy.

8. WSKAŹNIKI ZADŁUŹENIA

Wskaźniki zadłużenia określają strukturę źródeł finansowania przedsięb. Do ceny poziomu zadłużenia służą następujące wskaźniki:

1. stopa zadłużenia

2. zadłużenia kapitału własnego

3. wskaźnik pokrycia odsetek

4. wskaźnik obsługi zadłużenia

AD.1 STOPA ZADŁUŻENIA MAJĄTKU

Stopa zadłużenia majątku= zobowiązania ogółem / aktywa ogółem

*Wskaźnik ten określa udział środków obcych w finansowaniu działalności przedsięb. Jest to jedna z typowych miar oceny ryzyka działalności firmy. Im wyższy poziom długu, tym przedsięb. jest bardziej podatne na niekorzystne zmiany w otoczeniu. Zmniejszenie przychodów ze sprzedaży przy stałych zobowiązaniach odsetkowych może spowodować utratę płynności firmy w krótkim i długim okresie.

Zadłużenie kapitału własnego

Stopa zadłużenia kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny

*Wskaźnik ten można rozpatrywać z kilku stron ale najczęściej wykorzystany on jest przez kredytobiorców którzy patrzą na kapitał własny jako źródło zabezpieczeń udzielanych pożyczek lub kredytów.

Wskaźnik pokrycia odsetek

Stopa pokrycia odsetek= zysk operacyjny /odsetki kredytowe

*wskaźnik ten określa zdolność firmy do spłaty odsetek z tytułu zaciągniętych pożyczek lub kredytów. Jest ona szczególnie interesujący dla banków lub innych instytucji kredytujących.

Wskaźnik obsługi zadłużenia

Wskaźnik obsługi zadłużenia= zysk operacyjny /( rata kapitałowa+ odsetki )

*wskaźnik mierzy zdolność firmy to spłaty zaciągniętego kredytu. Najczęściej wykorzystany jest on przez banki. W zmodyfikowanej postaci wskaźnik ten przyjmuję postać:

wskaźnik obsługi zadłużenia= zysk operacyjny+ amortyzacja / (rata kapitałowa+ odsetki)

Wskaźniki rentowności

Wskaźniki rentowności - określają zdolność firmy do generowania zysków przez sprzedaż, majątek i kapitały własne. Do oceny poziomu rentowności wykorzystuje się następujące wskaźniki:

1. Rentowność sprzedaży

2. Rentowność aktywów (ROA)

3. Rentowność kapitału własnego (ROE)

Rentowność sprzedaży

Rentowność sprzedaży = zysk netto / przychody ze sprzedaży (lub przychody ogółem)

*Wskaźnik ten mierzy zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż. Wzrost sprzedaży wiąże się generalnie ze wzrostem kosztów, co oczywiście wpływa na wynik finansowy

Rentowność kapitałów (ROA)

Rentowność aktywów = zysk operacyjny / przeciętne aktywa ogółem

*Wskaźnik ten mierzy zdolność firmy do generowania zysku z posiadanych aktywów. Wykorzystuje się tutaj wszystkie aktywa (zasoby), niezależnie od sposobu ich finansowania. Inna formuła uwzględnia w liczniku zysk netto, czyli po opodatkowaniu.

Rentowność aktywów = zysk netto / aktywa ogółem

Rentowność kapitału własnego (ROE)

Rentowność kapitału własnego = zysk netto / kapitał własny

*Wskaźnik ten określa zdolność kapitału własnego do generowania zysku netto. Wskaźnik rentowności kapitału własnego jest z reguły wyższy od wskaźnika rentowności aktywów. Wynika to z efektu dźwigni finansowej. Generalnie wskaźnik ten powinien wykazywać tendencję rosnącą.

*Wskaźniki rynku kapitałowego określają atrakcyjność spółki jako miejsca dokonywania inwestycji portfelowych. Wykorzystuje się tutaj takie wskaźniki jak:

1. Zyski na akcję

2. Dywidenda na akcję

3. Wskaźnik cena akcji do zysku na akcję

4. Wskaźnik cena akcji do sprzedaży na akcję

5. Wskaźnik udziału dywidend z zysku

6. Wartość księgowa na akcję

7. Cena rynkowa akcji do wartości księgowej na akcję

Model zależności między wskaźnikami - Piramida DuPonta

Przychody ze sprzedaży

Pozostałe przychody

Minus

Koszty dóbr sprzedanych podzielić

Koszty sprzedaży

Koszty ogólnego zarządu

Koszty finansowe

Inne koszty

pomnożyć

Wartości niematerialne i

Rzeczowy majątek trwały

Finansowy majątek trwały podzielić

Należności długoterm.

Rozliczenia międzyokresowe dodać

kosztów (czynne)

Zapasy

Należności

krótkoterm. Papiery

Wartościowe

środki pieniężne

Model zależności między wskaźnikami - zmodyfikowana piramida DuPonta

Przychody ze sprzedaży

Pozostałe przychody

Minus

Koszty dóbr sprzedanych podzielić

Koszty sprzedaży

Koszty ogólnego zarządu

Koszty finansowe

Inne koszty

pomnożyć

Wartości niematerialne i

Rzeczowy majątek trwały

Finansowy majątek trwały podzielić

Należności długoterm.

Pomnożyć

Rozliczenia międzyokresowe dodać

kosztów (czynne)

Zapasy

Należności

krótkoterm. Papiery podzielić

Wartościowe

środki pieniężne

Cykl życia przedsiębiorstwa inwestycyjnego

PROJEKT „Zamierzony plan działania”

PROJEKT „Przedsięwzięcie, które jest mniejszą, wydzieloną częścią programu, Np. Wieloletniego Planu Inwestycyjnego i które posiada ograniczony zakres dotyczący zadań, czasu, środków i celów”

PROJEKT „działania podejmowane dla spowodowania rezultatów oczekiwanych przez zamawiającego”

PROJEKT „działania mające charakter niepowtarzalny zarówno w zakresie koncepcji jak i realizacji”

PROJEKT „większe działania, kompleksowe, wieloprzedmiotowe, w których planowaniu, kierowaniu i realizacji bierze udział wiele działów przedsiębiorstwa”

Główne cechy projektów:

• Celowość

• Niepowtarzalność

• Złożoność

• Okresowość

• Autonomia lub częściowa niezależność od innych działań przedsiębiorstwa

Inwestycja - zaangażowanie środków gospodarczych w przedsięwzięcie gospodarcze mające na celu pomnożenie majątku właściciela przez przysporzenie określonych dochodów

Podział ogólny inwestycji

• Rzeczowe

• Finansowe

INWESTYCJE

Analiza ekonomiczna:

• Rozbiór, rozkładanie złożonej rzeczywistości gospodarczej na poszczególne elementy składowe i formułowanie na tej podstawie wniosków

• Wykonywanie struktury zjawisk i procesów występujących w działalności gospodarczej, ustalaniu wewnętrznych i zewnętrznych powiązań, wielkości i przyczyn odchyleń a także na projektowaniu działań korekcyjnych

• Jest ona częścią analizy ekonomicznej i umożliwiający dokonanie oceny efektywności finansowej badanego problemu

Cykl życia projektu:

1. IDENTYFIKACJA

2. PRZYGOTOWANIE

3. ANALIZA I WYBÓR

4. REALIZACJA

5. OCENA

1. IDENTYFIKACJA

• Kompetencje projektu zwykle wywodzą się z identyfikacji zapotrzebowania dostępnych środków lub potrzeb, określonych w planie strategicznym lub planie inwestycyjnym. Proces identyfikacji może się rozwijać systematycznie lub na bazie analizy sektora

• Łączy się ona zazwyczaj z opracowaniem koncepcji do wystarczająco zaawansowanego etapu, by proponowane rozwiązanie mogło zostać uznane za potencjalny projekt

2. PRZYGOTOWANIE

• Etap ten obejmuje szczegółowe planowanie koncepcji projektu

• Wymaga przeanalizowania projektu, rozważaniu rozwiązań alternatywnych oraz określania jego wykonalności w kontekście: technicznym, ekonomicznym i finansowym

• Wynikiem tego etapu jest zbiór propozycji określających koszty i korzyści związane z danym rozwiązaniem

3. ANALIZA I WYBÓR

• Etap ten obejmuje systematyczny przegląd wszystkich aspektów projektu w celu umożliwienia podjęcia decyzji czy należy przystępować do jego realizacji czy też jej zaniechać

• W mniejszym przeglądzie należy uwzględnić następujące aspekty: techniczne, finansowe, komercyjne, ekonomiczne i społeczne, zarządcze, organizacyjne

4. REALIZACJA

• Jest to etap, kiedy określone są już elementy projektu, i została uruchomiona większość środków. Głównym priorytetem jest realizacja projektu zgodnie z przyjętym harmonogramem

• Istotne znaczenie odgrywa monitoring będący źródłem informacji umożliwiających modyfikację danego projektu

5. OCENA

• Stanowi proces dokonywania analizy zrealizowanego projektu, celem porównania osiągniętych wyników w stosunku do zaplanowanych korzyści

• Proces oceny dostarcza istotnych informacji wykorzystywanych we wdrażaniu następujących projektów

• Czasami proces ten może przyczynić się identyfikacji kolejnych projektów

Zasady oceny projektu

Ocena polega na porównywaniu realizacji, kiedy projekt jest realizowany z sytuacją, kiedy projekt nie jest realizowany

6. CZAS I CENA

• Problem czasu - dla prawidłowego zmierzenia ostatecznej wartości projektu, należy mieć możliwość porównywania nakładów, efektów, występujących w różnych momentach czasu, np. 1 rok, 5 lat lub 10 lat po zakończeniu inwestycji

• Problem cen - spowodowany jest dwoma czynnikami:

• Inflacją - zmiany w ogólnym poziomie cen

• Wartością różnych rzeczy, która zmienia się w czasie a którą wyraża się w cenach względnych

Przy ocenie projektu metody analizy nakładów i efektów stosuje się systemem cen stałych

Ceny stałe:

Zwykle analizę nakładów i efektów przeprowadza się w ujęciu cen stałych - w roku bazowym, za który uznaje się rok, w którym planuje się przedsięwzięcie. Ten rodzaj postępowania ma na celu wyeliminowanie wpływu inflacji.

Rodzaje nakładów i efektów

1. NAKŁADY INWESTYCYJNE

2. KOSZTY OPERACYJNE

3. KAPITAŁ OBROTOWY

4. WPŁYWY ZE SPRZEDAŻY

5. INNE KORZYŚCI

1. NAKŁADY INWESTYCYJNE

Głównymi kategoriami nakładów są nakłady na:

• Grunty

• Budynki i prace przygotowawcze

• Maszyny i urządzenia

• Środki transportu

• Pomoc techniczna

Wartość rezydialna

Przyjmuje się, że posiadają określenie tzw. cykl życia, który oblicza się na podstawie spodziewanego okresu używania zasadniczych elementów majątku, takich jak budynki czy urządzenia.

Pod koniec życia każdego projektu, dla tych elementów majątku, których okres użytkowania nie został w pełni wyczerpany, pojawia się zwykle pełna wartość określona jako wartość pozostała (likwidacja). Wartością tą zazwyczaj uwzględnia się w ostatnim roku realizacji projektu lub w roku następnym po stronie korzyści.

2. KOSZTY OPERACYJNE

Odnotowywane są w cyklu rocznytą część kosztów, którą trzeba ponieść nie zależnie od wielkości produkcji.

1. koszty stałe sprzedaży, np. płace zarządu lub koszty utrzymania budynku

2. koszty zmienne - wahają się zwykle proporcjonalnie do wielkości sprzedaży

3.KAPITAŁ OBROTOWY

W tym przypadku projektów związanych bezpośrednio z produkcją obejmuje niektóre lub wszystkie z wymienionych niżej pozycji:

1. Zapasy materiałów/ surowców

2. Zapasy wyrobów gotowych

3. Należności

4. Zobowiązania

5. środki pieniężne

Kapitał obrotowy - zapasy

Wielkość zasobów surowców - opiera się zwykle na określonej liczbie tygodni lub miejsc zaopatrzenia w dany surowiec. Utrzymany poziom zapasów zależy zwykle od takich czynników jak: trwałość lub dostępność określonego surowca.

Wielkość zapasów w czasie - wyceniona jest zwykle na podstawie kosztu wytworzenia. Procedury wyceny są różne, jednakże min. Wielkość szacunkową będzie bezpośredni koszt wytworzenia danego produktu. Utrzymywany poziom zapasów zależy od trwałości lub sezonowości a także od sprzedaży produktów.

Kapitał obrotowy - należności, zobowiązania, środki pieniężne

Należności - stanowią swego rodzaju wielkość kredytu udzielonego kupującemu na zakup naszego produktu. Wielkość ta będzie się zmieniać zgodnie z charakterystyką produktu oraz jego rynku zbytu

Zobowiązania - stanowią wielkość kredytu otrzymanego od dostawców towarów i usług. Wielkość takiego kredytu obniża poziom kapitału obrotowego

Zapas środków pieniężnych - ilość środków wymagana do prowadzenia bieżącej działalności

Kapitał obrotowy - zobowiązania

Zobowiązania - wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które sprawują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych zasobów jednostki.

ZOBOWIĄZANIA

Korzyści z realizacji projektów

Wartości szacunkowe wpływów ze sprzedaży (korzyści) określa się przy pomocy wielkości produkcji możliwej do uzyskania oraz spodziewanych cen.

W początkowych latach wielkość sprzedaży może być mniejsza od poziomu produkcji, ze względu na konieczność wytworzenia zapasów. Istnieje minimalne prawdopodobieństwo, że w tym przypadku dorocznego projektu maksymalny poziom produkcji zostanie osiągnięty w pierwszym roku eksploatacji.

Preferencje czasowe i stopa dyskonta

Linia czasu

5% 10%

-100

Czas 0 - jest dniem dzisiejszym

Czas 1 - jest o jeden okres odchylony od dnia dzisiejszego jest więc końcem okresu 1

Czas 2 - jest o dwa okresy odchylony od dnia dzisiejszego jest więc końcem okresu 2

…….. - itd.

Tak, więc wielkość ponad pionowymi kryteriami odpowiadają wartościom końca danego okresu. Bardzo często okresem są lata lub półrocza.

Przepływy środków pieniężnych umieszczone będą bezpośrednio pod znakami pionowymi, stopa procentowa, pokazywana będzie bezpośrednio pod linią czasu.

Wartość przyszła

Złotówka otrzymana dzisiaj jest mniej warta, niż ta złotówka którą mamy otrzymać w przyszłości, ponieważ …..

………mogą ją zainwestować otrzymują stosowne odsetki i w związku z tym mogą mieć o jedną złotówkę więcej

Procent przechodzenia od dzisiejszej wartości do wartości przyszłej nazywamy KAPITALIZACJĄ

Wartość przyszła (FV) - wielkość, od jakiej będą rosnąć przepływy środków pieniężnych w danym okresie, kapitalizowanych określoną stopą procentową

FVn = PV (1+i)ª

FVn - wartość przyszła

PV - wartość obecna

i - stopa procentowa

a - liczba okresów brana pod uwagę w analizie

Graficzna

0 1 2 3 4 5 6

………5%-

Wartość obecna

Wartość obecna przepływu środków pieniężnych należnych za n lat w przyszłość jest sumą (kwotą), która gdyby znajdowała się w naszym posiadaniu w chwili obecnej (w dniu dzisiejszym), urosłaby do wysokości równej wartości przyszłej tej kwoty.

Odnajdywanie wartości obecnej nazywamy dyskontowaniem i jest to odwrotność kapitalizacji.

PV = FVn (1/1+i)ⁿ

FVn - wartość przyszła

PV - wartość obecna

I - stopa procentowa

n - liczba okresów brana pod uwagę w analizie

Graficznie(wartość obecna):

(wartość przyszła)

Wartość obecna matematycznie.

Przykład:

Rodzice chcą zapewnić córkom posag w kwocie wynoszącej 5 000 000 PLN wypłaconej w 25 roku życia. Agnieszka ma obecnie 18 lat, a Ewelina jest 2 lata starsza. Jakie kwoty muszą teraz wpłacić do banku aby zapewnić córkom posag, przy założeniu, że stopa procentowa wynosi 16%.

Dla Agnieszki: PV = 5000000 * 1/(1+0,16)⁷ = 1769147,6

Dla Eweliny: PV = 5000000 * 1/(1+0,16)⁵ = 2380565

Wartość obecna nierównomiernych strumieni przepływów środków pieniężnych jest obliczana jako suma wartości obecnej poszczególnych przepływów środków pieniężnych.

PV =
CF_t (1/1+i)^t

PV - wartość obecna

CF_t - przepływ środków w czasie t

i - stopa procentowa

t - liczba okresów

Przykład:

Znajdź wartość obecną następującego strumienia przepływu środków pieniężnych.

I okres

PV₁ = 100(1/1+0,06)¹ = 94,34

II okres

PV₂ = 200(1/1+0,06)² + 178,00

II! okres

PV₃ = 200(1/1+0,06)³ = 167,92

IV okres

PV₄ = 200(1/(1+0,06)⁴ = 158,42

V okres

PV₅ = 200(1/(1+0,06)⁵ = 149,45

VI okres

PV₆ = 0

VII okres

PV₇ = 1000(1/(1+0,06)⁷ = 665,06

PV dla całości przepływów:

PV = 94,34 + 178 + 167,92 + 158,42 + 149,45 + 665, 06 = 1413,19

Wartość przyszła i wartość obecna.

• Wartość przyszła FV = p * (1+r)ⁿ

* czynnik wartości przyszłej

• Wartość obecna PV = p * 1/(1+r)ⁿ = p/(1+r)ⁿ

* czynnik dyskontowy

p - przepływ gotówki w okresie n

r - stopa procentowa

n - numer kolejnego okresu

Stopa procentowa a stopa dyskontowa.

Stopa procentowa stosowana jest do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki komercyjne, musi uwzględniać następujące elementy: inflację, ryzyko niespłacenia kredytu i koszty administracyjne banku

Rzeczywista stopa procentowa jest to stopa procentowa, która uwzględnia w swej formule stopę inflacji

(1+r)

R =_ _ - 1

(1+i)

gdzie:

r - pieniężna stopa procentowa

i - stopa inflacji

Wartość zaktualizowana netto NPV

Jest to najczęściej stosowany wskaźnik dyskontowy zaliczany do dyskontowych wskaźników wartości projektu.

NPV = I₀ +
CF_i/(1+r)ⁱ

CF_i - Przepływ pieniężny i-tego okresu

r - stopa dyskontowa

I₀ - początkowe wydatki inwestycyjne

n - okres eksploatacji inwestycji

Obliczany jest poprzez odjęcie wartości aktualnej nakładów (PVC) od wartości aktualnej strumienia efektów (PVB).

NPV = PVB - PVC

Przykład:

Wykorzystując podane niżej informacje obliczamy NPV, dla stopy dyskontowej 8%.

Rok	Nakłady inwestycyjne w zł	Wydatki operacyjne	Efekty (korzyści) w zł
0	1000	0	0
1		4000	8000
2		4000	8000
3		4000	8000

I sposób

Rok	Nakłady ogółem w zł	Czynnik dyskontowy	Wartość aktualna	Efekty ogółem	Czynnik dyskontowy	Wartość aktualna
0	1000	1,0000	10000	0	1,0000	0
1	4000	0,9259	3703,6	8000	0,9259	7407,2
2	4000	0,8573	3420,2	8000	0,8573	6858,4
3	4000	0,7938	3175,2	8000	0,7938	6350,4
	Wartość aktualna nakładów=		20308,00	Wartość aktualna efektów=		20616

NPV = 20616 - 20308 = 308 PLN

Zdyskontowane efekty są o 308zł większe od zdyskontowanych nakładów. Nadwyżka środków pieniężnych generowana przez projekt powstała przez porównanie zdyskontowanych efektów ze zdyskontowanymi nakładami.

II sposób

Rok	Efekty, korzyści w zł	Nakłady w zł	Wydatki w zł	Efekty, korzyści netto w zł	Czynnik dyskontowy	Wartość aktualna
0	0	10000	0	-10000	1,0000	-10000
1	8000		4000	4000	0,9259	3703,6
2	8000		4000	4000	0,8573	3429,2
3	8000		4000	4000	0,7938	3175,2
				Zaktualizowana wartość netto=		308,0

Wartość zaktualizowana netto - wnioskowanie.

Każdy analizowany projekt jest zasadniczo do zatwierdzenie jeżeli NPV jest dodatnie.

• NPV > 0 - projekt zatwierdzić

• NPV < 0 - projekt odrzucić

• NPV = 0 -przypadek graniczny

Wewnętrzna stopa zwrotu

NPV daje nam informacje, że dla określonej stopy dyskontowej, istnieje możliwość odzyskania (spłaty) kapitału wykorzystywanego w ramach projektu, lecz nie wygeneruje on żadnych nadwyżek.

Wewnętrzna stopa zwrotu - IRR - określona jest jako stopa dyskontowa, która zrównuje aktualne strumienie nakładów i efektów.

IRR oblicza się stosując taką samą metodykę jak w przypadku NPV.

IRR - metodyka obliczeń

1. obliczamy NPV dla stopy dyskontowej r₁ gdzie NPV jest bliskie zera, ale dodatnie - NPV₁

2. obliczamy NPV dla stopy dyskontowej r₂ gdzie NPV jest bliskie zera, ale ujemne - NPV₂

3. Obliczamy IRR według formuły:

IRR = r₁+[(r₂ - r₁) * (NPV₁/NPV₁ - NPV₂)]

Gdzie:

r₁ - niższa stopa dyskontowa

r₂ - wyższa stopa dyskontowa

NPV₁ - NPV przy niższej stopie dyskontowej

NPV₂ - NPV przy wyższej stopie dyskontowej

IRR - wnioskowanie

Wnioskowanie o opłacalności projektu na podstawie IRR jest następujące:

• IRR > testowa stopa dyskontowa -projekt zatwierdzić

• IRR < testowa stopa dyskontowa -projekt odrzucić

• IRR = testowa stopa dyskontowa -przypadek graniczny

Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu.

Zmodyfikowana IRR (MIRR) opiera się na założeniu, że wpływy pieniężne generowane przez projekt pozostają w firmie i są reinwestowane według stopy zwrotu równej rynkowym sposobnościom inwestycyjnym.

Następnie wartość tych wpływów porównuje się do początkowych wydatków inwestycyjnych.

Zgodnie z podejściem MIRR na początku okresu ponoszony jest wydatek inwestycyjny o wysokości I₀.

Przepływy pieniężne są reinwestowane według rynkowych sposobności inwestycyjnych, przy określonej stopie r.

Ich skumulowana wartość na koniec okresu n równa jest wartości przyszłe (FV).

Zmodyfikowana IRR oznacza wartość stopy dyskontowej, dla której wartość bieżąca sumy reinwestowanych wpływów (FV)jest równa sumie wartości bieżącej wydatków (I₀), co wyraża się wzorem:

I₀ = FV * 1/(1+MIRR)ⁿ

I₀ - suma wartości bieżącej wydatków

FV - suma wartości przyszłych generowanych przez projekt

MIRR - zmodyfikowana IRR

n - liczba okresów

Ostateczna postać wzoru:

MIRR = ⁿ√(FV/I₀) - 1 ⇒ MIRR = (FV/I₀)^1/n -1

Wartość MIRR oznacza średnią roczną stopę zwrotu, którą uzyskuje projekt.

Wielokrotna stopa zwrotu (WIRR)

W sytuacji kiedy projekt generuje różne przepływy pieniężne netto: dodatnie i ujemne, trudno jest w sposób jednoznaczny wyznaczyć i zinterpretować IRR. Dzieje się tak dlatego, że wielomian (jakim jest IRR) posiada wtedy więcej niż 1 pierwiastek.

Aby rozwiązać ten problem, nadwyżkowe środki pieniężne generowane przez projekt pozostawia się w firmie i inwestuje według pojawiających się możliwości. Z inwestycji tych pokrywane będą późniejsze okresowe niedobory.

Analiza wielokrotnej IRR.

Dla stopy dyskontowej mniejszej od x₁% projekt generuje ujemne wartości NPV - należy go odrzucić.

Dla stopy dyskontowej zawartej w przedziale x₁% - x₂%, projekt generuje dodatnie wartości NPV - można go zatwierdzić.

Dla stopy dyskontowej większej od x₂% projekt generuje ujemne wartości NPV - należy do odrzucić.

Prosty okres zwrotu.

Prosty okres zwrotu oznacza okres, w którym następuje zrównanie wpływów z wcześniej poniesionymi wydatkami. We wskaźniku prostego okresu zwrotu nie uwzględnia się czynnika czasu. Strumienie pieniężne mają takie same znaczenie niezależnie od okresu, w którym są realizowane. Posługując się kryterium okresu zwrotu dąży się do jego minimalizacji. Krótszy okres zwrotu to wcześniej odzyskanie zamrożonych środków pieniężnych. Dłuższy okres to większa niepewność i większe ryzyko - dlatego też może być przyczyną do odrzucenia projektu.

Prosty okres zwrotu można obliczyć według wzoru:

POZ = n_(-) +  pi_(-) / (pi_(-)+pi₍₊₎

n_(-) - liczba okresów, w których projekt generuje ujemne przepływy pieniężne

pi_(-) - wartość bezwzględna ostatniego ujemnego przepływu pieniężnego

pi₍₊₎ - wartość pierwszego dodatniego przepływu pieniężnego

Zdyskontowany okres zwrotu

Wadą prostego okresu zwrotu jest nieuwzględnianie wartości pieniądza w czasie. Problemu tego można uniknąć, obliczając zdyskontowany okres zwrotu.

Zdyskontowany okres zwrotu, oznacza okres po jakim nastąpi zrównanie wartości bieżącej wpływów z wartością bieżącą wydatków.

Zdyskontowany okres zwrotu jest dłuższy od okresu prostego, ponieważ wartość bieżąca strumienie pieniężnych jest mniejsza od ich wartości nominalnych.

ZOZ = n_(-)+  pi_(-) / (pi_(-)+pi₍₊₎

n_(-) - liczba okresów, w których projekt generuje ujemne zdyskontowane przepływy pieniężne

pi_(-) - wartość bezwzględna ostatniego ujemnego zdyskontowanego przepływu pieniężnego

pi₍₊₎ - wartość pierwszego dodatniego zdyskontowanego przepływu pieniężnego

Księgowa stopa zwrotu

Księgową stopę zwrotu (ARR) określa się jako przeciętną stopę zwrotu z inwestycji z całego okresu eksploatacji obiektu powstałego z inwestycji.

ARR można wyznaczyć na 2 sposoby:

• Na podstawie zysków tworzonych przez obiekt dzięki inwestycji

• Na podstawie wolnych środków gotówkowych, które zostały wygenerowane dzięki inwestycji.

ARR oparta na zysku:

ARR_z =
Zi/n

I₀

Z_i - zysk (strata) netto osiągany z projektu w i-tym okresie

n - liczba okresów eksploatacji obiektu

I₀ - początkowy wydatek inwestycyjny

ARR - oparta na przepływach pieniężnych

ARR_CF =
CF_i/n

I₀

CF_i - wolne środki pieniężne wygenerowane przez projekt w i-tym okresie

n - liczba okresów eksploatacji obiektu

I₀ - początkowy wydatek inwestycyjny

Struktura kapitałowo-majątkowa przedsiębiorstwa

Struktura kapitału i majątku

• Bardzo ważne zagadnienie występuje w analizie zadłużenia przedsiębiorstwa oraz w analizie możliwości dalszego zadłużenia przedsiębiorstwa.

• Oprócz struktury kapitału o możliwości zadłużania się przez przedsiębiorstwo decyduje także struktura majątku.

Wskaźniki struktury kapitału i majątku.

Struktura kapitału = kapitał własny

kapitał obcy

struktura majątku = kapitał trwały

kapitał obrotowy

Wskaźniki struktury kapitału

• Określa on proporcje pomiędzy kapitałem własnym przedsiębiorstwa a całością zobowiązań (długoterminowych i krótkoterminowych)

• Interpretując jego wielkość można stwierdzić, że im wyższy poziom tego wskaźnika, tym korzystniej należy ocenić sytuacje finansową firmy.

• Ale czy na pewno-co z zyskiem, który zaliczony jest do kapitałów własnych

• Wysoka stopa zysku z działalności może pozwalać na intensywne zarządzanie firmą, również z wykorzystaniem efektu dzwigni finansowej.

• Wtedy (gdy zysk duży) zbyt wysoki poziom wskaźnika struktury kapitału sygnalizuje mało efektywne zarządzanie przedsiębiorstwa

• Z kolei systematycznie malejący poziom tego wskaźnika może informować o możliwości wystąpienia problemów finansowych-przedsiębiorstwo powinno podjąć próby ograniczenia zadłużenia.

Wskaźnik struktury majątku

• Wskaźnik ten obrazuje strukturę majątku przeds.-jego wzrost świadczy o rozbudowie infrastruktury przedsiębiorstwa (majątku trwałego)

• Należy jednak pamiętać, że wskaźnik struktury majątku jest w dużym stopniu uzależniony od charakteru działalności firmy.

• Jest on zwykle wyższy w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych, których podstawą działalności jest właśnie majątek trwały.

• Zdecydowanie niższy poziom tego wskaźnika obserwuje się w spółkach handlowych, gdzie znaczna część aktywów stanowi majątek obrotowy.

Wskaźnik ogólnej sytuacji finansowej

• Na bazie wskaźników struktury kapitału i struktury majątku można wyprowadzić wskaźnik ogólnej sytuacji finansowej przedsięb., który przyjmuje następującą postać

Wskaźnik ogólnej sytuacji finansowej = wskaźnik struktury kapitału

wskaźnik struktury majątku

Interpretacja

• Wskaźnik ogólnej sytuacji finansowej sam w sobie jest mało użyteczny, dopiero zestawienie zmian jego wielkości w czasie niesie ze sobą istotne informacje.

• Stopniowy spadek sygnalizuje pogarszającą się sytuację finansową przedsiębiorstwa, wzrost świadczy o coraz lepszej kondycji badanej firmy.

Struktura przychodów, kosztów i zysków

Przychody ze sprzedaży netto

-Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów

=zysk brutto (ze sprzedaży)

-Koszty sprzedaży

-Koszty ogólnego zarządu

-Amortyzacja

=zyska operacyjny

+/- Wynik na pozostałej działalności operacyjnej

-Zysk przed spłatą odsetek i opodatkowania (EBIT)

+/-Odsetki od pożyczek i kredytów

=zysk do opodatkowania

-podatek dochodowy

=zysk netto

Dźwignia finansowa

• Zjawisko dźwigni finansowej związane jest z wykorzystaniem kapitałów obcych w celu podniesienia efektywności wykorzystania kapitałów własnych.

• Dodatni efekt dźwigni finansowej występuje, gdy w miarę powiększania się udziałów obcych kapitałów w finansowaniu majątku rośnie stopa zyskowności kapitałów własnych (przy stopie odsetek od zaciągniętych kredytów niżej od zyskowności majątku przedsiębiorstwa).

Dźwignia finansowa (procentowo)

• Miarą zmiany efektywności kapitału własnego, wywołanej zwiększeniem zysku (EBIT) o określony procent, jest tzw. stopień dźwigni finansowej, obliczamy wg równania

DFL = Δ % R_kw

Δ% EBIT

gdzie

DFL- stopień dźwigni finansowej

Δ% R_kw - %-owy przyrost rentowności kapitału własnego

Δ% EBIT- %-owy przyrost zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

Dźwignia finansowa (wartościowo).

DFL = EBIT

EBIT - O

DFL - dźwignia finansowa

EBIT - zysk operacyjny przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

O - odsetki od kapitału obcego

Dźwignia finansowa uzależniona jest od struktury kapitału, stopy oprocentowania kapitału obcego oraz wielkości zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem.

Dźwignia operacyjna (procentowo)

Zjawisko dźwigni polega na tym, że każdy przyrost wielkości sprzedaży powoduje ponadproporcjonalny przyrost zysku.

Ilustrując wpływ zmian poziomu sprzedaży na poziom zysku jest stopień dźwigni operacyjnej, który opisuje następująca formuła:

DOL = Δ%EBIT/Δ%S

DOL - stopień dźwigni operacyjnej

Δ%EBIT - procentowy przyrost zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

Δ%S - procentowy przyrost przychodów ze sprzedaży

Dźwignia operacyjna (wartościowo)

DOL = S - K_z/EBIT

S - przychody ze sprzedaży netto

K_z - koszty zmienne

EBIT - zysk operacyjny przed spłatą odsetek i opodatkowaniem

Dźwignia operacyjna określa, w jakim stopniu jednoprocentowa zmiana przychodu ze sprzedaży wpływa na zmianę zysku operacyjnego.

Stopień dźwigni operacyjnej zależy od rentowności sprzedaży a także od struktury kosztów.

Dźwignia operacyjna znajduje zastosowanie m.in. w prognozowaniu przyszłych wyników przedsiębiorstwa.

Dźwignia połączona.

• Mechanizm związany z połączeniem dźwigni operacyjnej i finansowej

• Iloczyn stopnia dźwigni finansowej i operacyjnej stanowi tzw. stopień dźwigni połączonej

• Stopień dźwigni połączonej informuje jak wzrośnie rentowność kapitału własnego dzięki uzyskanemu wzrostowi sprzedaży netto

• Jeżeli sprzedaż wzrośnie o 15% to uzyskany przyrost rentowności kapitału własnego będzie równy 15% xDFL (stopa dźwigni finansowej).

(procentowo) DTL = DOL * D ± L

DOL = ∆% EBIT / ∆S DFL = ∆% Rkw /∆ % EBIT

DTL = =∆% EBIT ∆% Rkw

∆%S * ∆ % EBIT

DTL = ∆% Rkw / ∆%S

(wartościowo) DTL = DOL * DFL

DOL = S- Kz / EBIT DFL = EBIT / EBIT - 0

DTL = S- Kz EBIT

EBIT * EBIT - 0

DTL = S - Kz / EBIT - 0

Korekta przychodów do poziomu wpływów

Osiągnięte przychody

ZYSK

NETTO

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej

Korekta kosztów do poziomu wydatku

Poniesione koszty

Przychody ogółem

Zysk netto

Rentowność sprzedaży

Koszty ogólne

Podatek dochodowy

Rentowność aktywów ROA

Przychody ogółem

Przychody ogółem

Majątek trwały

Wskaźniki obrotu aktywami

Aktywa ogółem

Majątek obrotowy

Przychody ogółem

Zysk netto

Rentowność sprzedaży

Koszty ogólne

Przychody ogółem

Podatek dochodowy

Rentowność aktywów ROA

Przychody ogółem

Majątek trwały

Wskaźniki obrotu aktywami

Rentowność kapitałów własnych

Aktywa ogółem

Aktywa ogółem

Aktywa/ kapitał własny

Majątek obrotowy

Kapitał własny

ZASOBY FINANSOWE

NIERUCHOMOŚCI

WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE

INSTRUMENTY KAPITAŁOWE WYEMITOWANE PRZEZ INNE JEDNOSTKI

WYNIKAJĄCE Z KONTAKTU PRAWO DO OTRZYMANIA ZASOBÓW PIENIĘŻNYCH

PRAWO DO WYMIANY INSTRUMENTU FINANSOWEGO NA KORZYSTNYCH WARUNKACH

• Z tytułu dostaw i usług

• Z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń

• Z tytułu wynagrodzeń

• Inne zobowiązania

Inne zobowiązania finansowe: wstawione opcje kupna - sprzedaży

Kredyty i pożyczki

Z tytułu emisji dłuższych papierów wartościowych: obligacje, bony,losy loteryjne, polisy ubezpieczeniowe

POZOSTAŁE

FINANSOWE

---