BUDOWA MIKROMETRU: kowadełko, wrzeciono, pierścień pomiarowy z podziałką, pokrętło sprzęgła, śruba mikrometryczna, podziałka stała, zacisk, kabłąk.

PODZIAŁ MIKROMETRÓW: zewnętrzne, wewnętrzne, głębokościomierze, średnicówki, głowice mikrometryczne, do dużych pomiarów, do kół zębatych, do gwintów, do analizy odchyłek kształtu.

Postulat Abbego:

Na systematyczne błędy własne przyrządu może mieć istotny wpływ usytuowanie wzorców, przedmiotów sprawdzanych, układów wskazujących narzędzia pomiarowego i sposób ich wzajemnego przemieszczenia w czasie pomiaru. Przy ruchach po prowadnicy występują ujemne wpływy braku prostoliniowości, nieprostopadłości, nieuniknionych luzów lub zużycia, w wyniku, których pojawia się błąd skręcenia wprost proporcjonalny do ramienia i kąta skręcenia.

Wzorzec i przedmiot sprawdzany powinny być usytuowane nie równolegle obok siebie, lecz jeden za drugim tak, aby oś główna wzorca tworzyła jedną linię prostą z kierunkiem, na którym leży mierzony wymiar. Warunek ten nosi nazwę postulatu Abbego gdyż w tym przyrządzie został on zastosowany.

Schematyczne przedstawienie błędów skręcania fs w komparatorach do pomiarów długości:

a) o współosiowym,

b) o równoległym usytuowaniu wzorca i sprawdzanej podziałki; L - długość mierzona, α - kąt skręcania prowadnicy, s - odstęp równoległych osi wzorca i sprawdzanej podziałki.

W przypadku komparatora pierwszego typu, spełniającego postulat Abbego, skręcanie prowadnicy o kąt α powoduje błąd skręcania

W przypadku drugiego typu komparatora błąd skręcania

Gdzie s - odstęp równoległych osi wzorca i sprawdzanego przedmiotu. Zakładając kąt α = 10'', L = 1000 mm i s = 150 mm uzyskuje się w pierwszym przypadku błąd fs = 0,001 μm, a w drugim przypadku fs = 7 μm. Niespełnienie, więc w konstrukcji przyrządu postulatu Abbego może prowadzić do występowania znacznie większych błędów w porównaniu z konstrukcją przyrządu zbudowanego zgodnie z tym postulatem.

Postulat, Abbego spełniają m. in. mikrometr, średnicówka mikrometryczna, okular mikrometryczny, głębokościomierz suwmiarkowy lub mikrometryczny, wiele czujników oraz niektóre maszyny miernicze.

DŁUGOŚCIOMIERZE: są to przyrządy pomiarowe, bazujące na wzorcach kreskowych szklanych, spełniające postulat Abbe'go:

pionowe (kolumna, tłumik, cięgno, wzorzec kreskowy, mikroskop odczytowy, trzpień pomiarowy, stolik pomiarowy),

poziome (wrzeciono z trzpieniem pomiarowym, wzorzec kreskowy, mikroskop pomiarowy, przedmiot pomiarowy, stolik pomiarowy, krążek stały, ciężarek)

NADZOROWANIE: w wyniku pomiarów otrzymuje się orzeczenie czy wymiary przedmiotu mieszczą się w polu tolerowanym.

Badanie (zatwierdzenie) typu

-stwierdzenie zgodności właściwości narzędzi pomiarowych z

warunkami technicznymi i danymi katalogowymi. Decyzja

zatwierdzenia typu podejmowane są po badaniach przeprowadzonych na 3-5 przyrządach pobranych losowo z serii produkcyjnej. Wynik badania jest pozytywny, jeżeli wszystkie narzędzia spełniają warunki techniczne. Zakres badań typu obejmuje pomiary: błędu podstawowego,

błędów dodatkowych, zależnie od rodzaju narzędzia.

Przy sprawdzaniu narzędzi dokonuje się następujących czynności:

1. czynności przygotowawcze - oczyszczenie sprawdzanych narzędzi

2. sprawdzenie ogólnego stanu narzędzia, które polega na sprawdzeniu czy : - powierzchnia narzędzia nie są uszkodzone, - szkła optyczne nie mają nalotów, - kresy podziałek, ich numeracja i inne oznaczenia są wyraźne, - ruchy części ruchomych są poprawne, - w przyrządach optycznych obserwowany obraz jest ostry i wyraźny, - elementy narzędzia nie są namagnesowane, - nie ma innych wad.

3. Sprawdzenie cech technicznych narzędzia pomiarowego, obejmuje parametry: - chropowatość powierzchni mierniczych, - płaskość powierzchni, lub prostoliniowość krawędzi mierniczych, - przywieralność płytek wzorcowych, - dokładność elementów urządzeń odczytowych, - sztywność narzędzia pomiarowego

4. Sprawdzenie cech metrologicznych obejmuje określenie niedokładności i zmienności wskazań

5. Czynności końcowe: - zabezpieczenie narzędzia przed korozją, - konserwacja powierzchni.

---