1)Definicja anizotropii i przyczyny jej występowania:

anizotropia - zróżnicowana gęstość obsadzenia atomami poszczególnych kierunków i płaszczyzn

krystalograficznych jest przyczyną zróżnicowania własności kryształu w zależności od kierunku ich

badania.
Przyczyną występowania anizotropii jest tekstura krystalograficzna taśmy, wpływa ona na rozkład odkształceń i płynięcie plastyczne podczas kształtowania wyrobów z taśmy.

Występuje w dwóch postaciach:
-anizotropią normalną - charakteryzuje się wpływem tekstury

krystalograficznej na odkształcenie w kierunku normalnym do płaszczyzny blachy i w kierunku

leżącym w płaszczyźnie blachy. Anizotropia normalna jest bardzo ważna z punktu widzenia

kształtowania przez odkształcenie plastyczne na zimno (jest podstawowym parametrem blach

głęboko tłocznych).
-anizotropią płaską, odznacza się tym, że własności

plastyczne w płaszczyźnie blachy zmieniają się z kierunkiem. Ten rodzaj anizotropii jest z punktu

widzenia blach głęboko tłocznych bardzo niekorzystny. W blachach wykazujących dużą anizotropię

płaską podczas odkształcania występuje tendencja do okresowej zmiany wysokości wytłoczki, co

zwykle uwidacznia się w postaci „uszu”(konieczność stosowania obróbki skrawaniam).

2)Wiedzieć w jaki sposób ocenia się anizotropię na podstawie statycznej próby rozciągania:

Współczynnik anizotropii normalnej - r (nazywany również współczynniem Lankforda) jest

to stosunek odkształcenia rzeczywistego szerokości ε_h do odkształcenia rzeczywistego grubości ε_b próbki z blachy poddanej jednoosiowemu rozciąganiu.


gdzie:
ε_h- rzeczywiste odkształcenie grubości,

ε_b- rzeczywiste odkształcenie szerokości,

b0 – początkowa szerokość próbki,

b - szerokość próbki po odkształceniu do wymaganego wydłużenia,

h0 – początkowa grubość próbki,

h – grubość próbki po odkształceniu do wymaganego wydłużenia.
Średni współczynnik anizotropii normalnej _r_ określa sięnastępująco:

gdzie: -- współczynniki anizotropii normalnej w kierunkach równoległym

i prostopadłym, oraz pod kątem 45° względem kierunku walcowania blachy.
Duży __ oznacza, że blacha niechętnie ulega pocienieniu podczas kształtowania i dlatego

zapewnia dobrą głębokotłoczność. Wartość __ powyżej 1,5 jest uważana za dużą. W przypadku stali

nieuspokojonej __ wynosi zwykle 0,8 ÷ 1,2, dla stali uspokojonej Al i prawidłowo wytworzonej __

wynosi 1,5 ÷ 1,8, natomiast w przypadku stali o bardzo małej zawartości węgla może wynosić nawet

3,0. W miedzi o teksturze sześciennej lub stali austenitycznej odpornej na korozję __ może wynosić

jedynie 0,1.
3)umieć omówić proces starzenia po odkształceniu i metodę określenia przyrostu granicy plastyczności wywołanego obróbką cieplną:
W stalach niskowęglowych usunięcie wyraźnej granicy plastyczności jest możliwe przez

odkształcenie plastyczne. Jeżeli jednak odkształcona stal będzie zbyt długo przetrzymana przed

ponownym odkształceniem, to wyraźna granica plastyczności wróci ponownie. Zjawisko to jest

spowodowane starzeniem po odkształceniu określanym jako zmiana własności materiału

odkształconego na skutek oddziaływania defektów punktowych (atomów międzywęzłowych)

z dyslokacjami.

Standardowo skłonność stali do umocnienia podczas utwardzania lakieru określa się

następująco (PN-EN 10325:2008). Typową próbkę wytrzymałościową rozciąga się, nadając wstępne

odkształcenie 2%, a następnie wytrzymuje w temp. 170°C przez 20 min, chłodzi w powietrzu do

temperatury pokojowej i kontynuuje próbę rozciągania. Przyrost granicy plastyczności wywołany

obróbką cieplną, równy różnicy między dolną (lub umowną) granicą plastyczności po wygrzewaniu

w temp. 170°C, a naprężeniem płynięcia przy 2% odkształceniu przed wygrzewaniem jest nazywany

umocnieniem podczas utwardzania lakieru (indeks Bake - Hardening - BH2) lub wskaźnikiem

starzenia podczas utwardzania lakieru.